Meer leren over een gezonde leefstijl by Boom beroepsonderwijs

Dienstverlening en Producten

Naam: ................................................................. ................................................................. Klas: .................................................................

Edu4all Dienstverlening en Producten Met de werkboeken van Edu4all leer je alles wat je moet weten en kunnen voor het beroepsgerichte profiel- en keuzevak. Door veel te doen ontdek je wat je leuk vindt en wat bij je past. Zo kun je je goed oriënteren en voorbereiden op je verdere (studie)loopbaan. In dit werkboek leer je over de productie van plantaardige voedingsmiddelen. Je gaat mensen adviseren om voor een gezonde leefstijl te kiezen. Je maakt kennis met het werken in een kookstudio en je organiseert een bewegingsactiviteit. Edu’Actief maakt werk van onderwijs Edu’Actief wil jou helpen je te ontwikkelen tot een echte vakman of -vrouw. Om werk te maken van onderwijs, werken we samen met docenten, het bedrijfsleven en met jou. Dankzij dit netwerk kunnen we vernieuwende leermiddelen maken die aansluiten op jouw leerbehoefte en op de behoefte van de beroepspraktijk.

9 789037 227260

Keuzevak Voeding en beweging

Werkboek

Meer leren over een gezonde leefstijl

Keuzevak Voeding en beweging

Meer leren over een gezonde leefstijl Serienummer:

Licentie:

Voor het activeren van de licentie kijk op pagina 5 van dit werkboek. Te activeren tot:

COLOFON Uitgeverij:

Edu’Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl

Auteur(s): Inhoudelijke redactie: Illustraties: Foto’s:

Margrieta Bakker Edu’Actief b.v. www.pixton.com www.shutterstock.com Homydesign / Shutterstock.com Gertan / Shutterstock.com

Titel: ISBN:

Meer leren over een gezonde leefstijl 978 90 3722 726 0

Eerste druk / eerste oplage © Edu’Actief b.v. 2016 (Margrieta Bakker - 2016) Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl). De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.

Inhoud WERKEN MET EDU4ALL ............................................................................................................................ 5 Deel A De wijktuin ................................................................................................................................... 7 Oriënteren ................................................................................................................................................ 7 Taak 1 Kennismaken met het telen en de productie van voedsel ......................................................... 7 Taak 2 De leerdoelen bij Deel B ............................................................................................................. 10 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 12 Aan de slag ............................................................................................................................................. 13 Taak 4 Een spel ....................................................................................................................................... 14 Taak 5 Biologisch logisch? ..................................................................................................................... 17 Taak 6 Wat eet je nu eigenlijk? ............................................................................................................... 22 Taak 7 Zaai- en oogstkalender ............................................................................................................... 25 Taak 8 Radijs kweken ............................................................................................................................. 31 Taak 9 Tomatensoep .............................................................................................................................. 33 Taak 10 Tomatenchutney ...................................................................................................................... 36 Evalueren & Reflecteren ...................................................................................................................... 40 Taak 11 Terugkijken en verder kijken .................................................................................................... 40 Taak 12 Voorbereiden op de toets ......................................................................................................... 42 Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven ............................................................................................. 43 Oriënteren ............................................................................................................................................. 43 Taak 1 Kennismaken met het belang van gezond leven ...................................................................... 43 Taak 2 De leerdoelen bij Deel B ............................................................................................................. 46 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 48 Aan de slag ............................................................................................................................................. 49 Taak 4 Energie ......................................................................................................................................... 49 Taak 5 Eiwitten ....................................................................................................................................... 56 Taak 6 Vetten .......................................................................................................................................... 59 Taak 7 Koolhydraten .............................................................................................................................. 63 Taak 8 Vitamines en mineralen .............................................................................................................. 67 Taak 9 Infographic .................................................................................................................................. 70 Taak 10 Trends ........................................................................................................................................ 75 Taak 11 Coachingsgesprek .................................................................................................................... 79 Evalueren & Reflecteren ...................................................................................................................... 82 Taak 12 Terugkijken en verder kijken .................................................................................................... 82 Taak 13 Voorbereiden op de toets ......................................................................................................... 85

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio ............................................................................................ 89 Oriëntatie ............................................................................................................................................... 89 Taak 1 Kennismaken met de werkzaamheden in een kookstudio. ..................................................... 89 Taak 2 De leerdoelen bij Deel C .............................................................................................................. 92 Taak 3 Taken plannen ............................................................................................................................ 94 Aan de slag ............................................................................................................................................. 95 Taak 4 Bereidingstechnieken en hygiëne ............................................................................................. 95 Taak 5 Op de verpakking ...................................................................................................................... 100 Taak 6 Kaas-uibroodje bakken ............................................................................................................ 104 Taak 7 Lunch voor sporters .................................................................................................................. 107 Taak 8 Lunch bereiden ......................................................................................................................... 110 Taak 9 Workshop aardbeiensoes voorbereiden ................................................................................. 112 Taak 10 Workshop geven ..................................................................................................................... 117 Evalueren & Reflecteren .................................................................................................................... 118 Taak 11 Terugkijken en verder kijken .................................................................................................. 118 Taak 12 Voorbereiden op de toets ....................................................................................................... 119 Deel D Gezond bewegen .................................................................................................................... 122 Oriënteren ........................................................................................................................................... 122 Taak 1 Kennismaken met het werken als sporten bewegingsleider ............................................... 122 Taak 2 De leerdoelen bij Deel D ........................................................................................................... 124 Taak 3 Taken plannen .......................................................................................................................... 125 Aan de slag ........................................................................................................................................... 126 Taak 4 Daarom is sporten gezond! ...................................................................................................... 127 Taak 5 Doelgroepen en activiteiten ..................................................................................................... 130 Taak 6 Een bewegingsactiviteit organiseren en uitvoeren ................................................................ 137 Evalueren & Reflecteren .................................................................................................................... 140 Taak 7 Terugkijken en verder kijken .................................................................................................... 140 Taak 8 Voorbereiden op de toets ......................................................................................................... 141

Meer leren over een gezonde leefstijl

Werken met Edu4all REGISTREREN, AANMELDEN EN LICENTIE ACTIVEREN Je gaat aan de slag met Edu4all. Volg volgend schema om te kijken wat je moet doen. Ja

Is dit het eerste werkboek van Edu4all waar je mee werkt?

Ga naar bronnen.edu4all.nl/bronnen/ handleiding en bekijk de film Licentie activeren.

Nee

Zoek in een werkboek dat je eerder hebt gedaan je gebruikersnaam en wachtwoord op. Schrijf je gegevens op in de vakken onderaan deze pagina.

Ga naar licentie.edu-actief.nl. Klik op Aanmelden. Ja

Is dit het eerste werkboek voor dit profielvak of keuzevak?

Nee

Kies voor Aanmelden via Eduâ&#x20AC;&#x2122;Actief.

Kies voor Een nieuwe gebruikersnaam aanmaken.

Je kunt direct aan de slag. Ga naar www.edu4all.nl en log in met je gebruikersnaam en wachtwoord.

Maak een gebruikersnaam en wachtwoord aan. Gebruikersnaam = je schoole-mailadres* Wachtwoord = naam van je school *Heb je geen schoole-mailadres? Vraag dan je docent om een gebruikersnaam.

Schrijf je gebruikersnaam en wachtwoord op in de vakken onderaan deze pagina.

Ga naar licentie.edu-actief.nl.

Vul op de website de licentie in die op de eerste pagina van dit werkboek staat. Klik op Activeren.

Je hebt nu toegang tot de bronnen. Log in op www.edu4all.nl met je gebruikersnaam en wachtwoord. Gebruikersnaam:

Wachtwoord:

Meer leren over een gezonde leefstijl

BRONNEN In dit werkboek staan opdrachten. Om deze opdrachten te maken, heb je soms bronnen nodig, zoals tekstbronnen, films, websites en de Theek-iT. Wanneer je een bron gaat gebruiken, staat er een pictogram in je werkboek: BRON Achter het pictogram staat in paarse, dikgedrukte tekst welke bron je nodig hebt. Bijvoorbeeld: BRON Lees Tekstbron 1.2 Persoonlijke verzorging. Maak daarna opdracht 13 tot en met 16. BRON Bekijk de Film Werken in de thuiszorg bij ouderen. Maak daarna opdracht 1.

Bij het eerste voorbeeld ga je een tekstbron lezen. Bij het tweede voorbeeld ga je een film bekijken. Deze bronnen vind je op www.edu4all.nl. Op bronnen.edu4all.nl/bronnen/handleiding wordt uitgelegd hoe je werkt met de bronnen op de website. OVERLEG MET JE DOCENT Soms is het nodig om te overleggen met je docent. Je ziet dan dit pictogram in je werkboek: Achter het pictogram staat waarover je met je docent gaat overleggen. Bijvoorbeeld: 61. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 12 tot en met 14 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. OPDRACHTEN VOOR BB, KB EN GL Doe jij de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte of gemengde leerweg? Dan zitten er speciale opdrachten voor jou in het werkboek. Je herkent deze opdrachten aan de volgende pictogrammen: BB

opdracht voor leerlingen van de basisberoepsgerichte leerweg

opdracht voor leerlingen van de kaderberoepsgerichte leerweg

opdracht voor leerlingen van de gemengde leerweg. We wensen je veel succes en plezier met het maken van de opdrachten! Team Edu4all

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

Oriënteren Taak 1 Kennismaken met het telen en de productie van voedsel BRON Bekijk de Film over het maken van pastasaus. Maak daarna opdracht 1.

1. De reclamefilm gaat over pastasaus. a. Welke ingrediënten van pastasaus zie je in deze film?

b. Er bestaan veel recepten voor pastasaus. Bedenk welke ingrediënten passen in een traditionele pastasaus. aubergine

kaneel

basilicum

knoflook

bleekselderij

radijs

bloemkool

tomaten

bosui

courgette

wortel

doperwten c. Zet de juiste naam bij de verschillende groenten en kruiden.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

d. Je weet misschien dat fruit ontstaat uit een bloem. Denk maar aan een appel. In het voorjaar staan alle appelbomen in de bloei. Maar wist je dat ook veel groenten ontstaan uit een bloem? Bijvoorbeeld tomaten. Fruit en groenten die uit een bloem ontstaan heten vruchten. Kijk goed naar de afbeelding hierna, welke kleur heeft de bloem van de tomatenplant?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

e. Bedenk welke groenten uit vraag b ook vruchten zijn.

BRON Bekijk de Film Start een moestuin. Maak daarna opdracht 2.

2. Veel groenten kun je prima zelf kweken. a. Heb je wel eens zelf groenten gekweekt? Ja Nee Zo ja, maak vraag b en c. b. Welke groente heb je wel eens gekweekt?

c. Welk gerecht is er van de zelfgekweekte groente gemaakt?

d. Welke vier elementen zijn belangrijk voor een moestuin?

e. Welke functie hebben regenwormen in de moestuin?

BRON

f. Maak een woordweb van materialen en middelen die je nodig hebt om zelf groenten te kweken. Denk ook aan de elementen die belangrijk zijn voor een tuin. Je kunt hierbij Stappenplan Werken met Coggle gebruiken. g. Lijkt het je leuk om in een moestuin te werken? Leg uit. Ja / Nee, omdat

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin BRON Lees de Website Redenen om vaker vegetarisch te eten. Maak daarna opdracht 3.

3. De website van Wakker Dier zegt dat het beter is voor mensen, dieren en de aarde om minder vlees te eten. a. Hoe vaak eet jij vlees? Elke dag Paar keer per week Een keer per maand Nooit b. Ben jij het met Wakker Dier eens of oneens? Leg je antwoord uit. Eens / Oneens omdat,

c. Welke reden op de website om vaker vegetarisch te eten vind je het belangrijkst?

d. Leg uit wat je belangrijk vindt aan deze reden.

4. Deel A gaat over werken in een wijktuin. De tuin ligt in een woonwijk. Mensen uit de wijk kunnen hier helpen en zelf groenten oogsten. Wanneer je er werkt kom je in aanraking met veel wijkbewoners. De overheid stimuleert dergelijke projecten. De overheid heeft hiervoor verschillende redenen. Kruis de reden aan die jou het meeste aanspreekt. Leg je antwoord uit. Bewoners van verschillende culturen komen zo in aanraking met elkaar. Bewoners leren elkaar beter kennen waardoor er meer begrip is voor elkaar. De overheid wil stimuleren dat mensen bewust met voedsel (en dus de aarde) omgaan. De overheid wil stimuleren dat mensen meer bewegen. In de tuin is genoeg werk te doen.

5. Heb je alle opdrachten van Taak 1 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 2 De leerdoelen bij Deel B

Als je aan de slag gaat in de wijktuin, moet je: 1. kunnen uitleggen hoe plantaardige voedingsmiddelen groeien 2. een teeltplan kunnen maken 3. plantaardige voedingsmiddelen kunnen telen 4. een zaaien oogstkalender kunnen maken 5. kinderen die de tuin bezoeken kunnen uitleggen hoe je gezond kunt eten met de Schijf van Vijf 6. kunnen uitleggen wat biologisch tuinieren is 7. verse tomaten kunnen verwerken tot tomatensoep en tomatenchutney 8. voor de bereide producten een ingrediĂŤntenlijst kunnen maken 9. kunnen uitleggen hoe voedingsmiddelen worden verwerkt 10. de productieketen van voedingsmiddelen kunnen beschrijven en hierin aangeven waar en waarom er energie wordt verbruikt.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

6. Je gaat zelf groenten kweken en ze op verschillende manieren bereiden. Hier heb je kwaliteiten voor nodig. a. Over welke kwaliteiten beschik jij? geduldig zijn aandacht geven netjes werken vieze handen durven krijgen

hygiĂŤnisch werken creatief veilig werken letten op smaak

b. Je hebt jouw kwaliteiten aangekruist. Geef een voorbeeld van een situatie waarin jij zoâ&#x20AC;&#x2122;n kwaliteit hebt ingezet? De kwaliteit

heb ik in deze situatie

ingezet

c. Waarom vind je het leuk om met voeding bezig te zijn?

7. Het is belangrijk om zorgvuldig met de aarde om te gaan. Veel mensen kopen daarom biologische voedingsmiddelen. a. Laila doet regelmatig boodschappen bij de supermarkt. Zij koopt alleen de goedkoopste voedingsmiddelen. Zij let er niet op of het biologisch is. Wat vind jij hiervan? Leg je antwoord uit.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin b. Je helpt Laila met de boodschappen. Er is keuze uit sperziebonen uit Nederland of uit Egypte. De prijs van de bonen uit Egypte is iets lager. Wat adviseer je Laila te kopen? Sperziebonen uit Egypte omdat deze goedkoper zijn. De prijs vind ik belangrijker. Sperziebonen uit Nederland. Dit is beter voor het milieu omdat ze niet van ver komen. 8. Gezond eten is belangrijk voor iedereen. Hoe belangrijk vind je de volgende dingen? Geef ze een cijfer (1 is het meest belangrijk, 4 is het minst belangrijk) Gezondheid Smaak Milieu Prijs 9. Heb je alle opdrachten van Taak 2 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 3 Taken plannen In deze taak ga je de taken van dit deel inplannen. 10. Bekijk Taak 4 tot en met 12. En bekijk het schema hierna. a. Maak een planning voor de taken die je nog gaat doen. Zet de datum en het lesuur in kolom 4. Bij Taak 1 tot en met 3 hoef je dit niet in te vullen. . b. Zoek in de taken naar de opdrachten met Bij welke opdrachten is overleg met je docent of controle door je docent nodig?

c. Overleg met je docent: • op welke momenten jij de antwoorden van de gemaakte opdrachten gaat nakijken • op welke momenten je docent jouw werk zal beoordelen. d. Heb je een taak af? Zet een √ in kolom 5. Zet een - als je een taak niet kon doen. Als je Taak 1 en 2 gedaan hebt kun je deze nu afvinken. 1. Taak

2. Onderwerp

3. Richttijd in minuten

Kennismaken met de productie van voedsel

De leerdoelen bij Deel A

Taken plannen

Meer leren over een gezonde leefstijl

4. Datum en 5. Af lesuur

6. Paraaf docent

Deel A De wijktuin 1. Taak

2. Onderwerp

3. Richttijd in minuten

Een spel

100

Biologisch logisch?

Wat eet je nu eigenlijk?

Zaai- en oogstkalender

Radijs kweken

Tomatensoep

100

Tomatenchutney

100

Terugkijken en verder kijken

Voorbereiden op de toets

4. Datum en 5. Af lesuur

6. Paraaf docent

Aan de slag Het gemeentebestuur van jouw woonplaats vindt het belangrijk dat inwoners gezond eten en goed bewegen. In overleg met de wijk is besloten een biologische wijktuin op te starten. De tuin maakt mensen bewust van gezonde voeding. Ook zorgt het werken in de tuin voor beweging. Het eerste jaar zorgt de gemeente voor professionele begeleiding. Daarna is het de bedoeling dat wijkbewoners de tuin zelf onderhouden. De tuin is op zaterdag open. Op deze dag kunnen wijkbewoners zelf groente en fruit oogsten. Zo wil de gemeente het onderling contact tussen wijkbewoners bevorderen. Jij loopt stage bij de wijktuin en helpt bij verschillende werkzaamheden zoals voorlichting geven aan de bezoekers, zaaien en oogsten en het bereiden van producten met geoogste groenten en fruit.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

Taak 4 Een spel Voor de opening van de wijktuin worden kinderen van de basisschool uitgenodigd. De gemeente wil kinderen actief betrekken bij de tuin. Jij maakt een spel voor de kinderen. Het spel moet de kinderen bewust maken van gezonde voeding. En dat groenten en fruit daarbij belangrijk zijn. De Schijf van Vijf neem je als uitgangspunt.

VOORBEREIDEN 11. De gemeente vindt het belangrijk kinderen actief bij de tuin te betrekken. a. Waarom vindt de gemeente dit belangrijk?

b. Welke regel weet je nog van de Schijf van Vijf?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

12. a. Bekijk de afbeelding van de Schijf van Vijf. Deze bestaat uit vijf vakken. Je eet gezond wanneer je elke dag uit elk vak eet. Wat zit er in elk vak? Groen vak Geel vak Roze vak Oranje vak Blauw vak BRON

Ga naar de Website van het Voedingscentrum. b. Producten uit de Schijf van Vijf kun je volop eten. Producten buiten de Schijf van Vijf niet te veel en niet te vaak. Zoek op de Website van het Voedingscentrum hoe vaak je iets kleins kunt eten dat niet in de Schijf van Vijf staat.

c. Naast het groene vak staan groenten en fruit. Welke andere groenten of fruit ken je die hier niet zijn afgebeeld?

d. In het oranje vak staan voedingsmiddelen die gemaakt zijn van granen. Er zitten ook peulvruchten en aardappelen in. Welke voedingsmiddelen ken je die ook gemaakt zijn van granen?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin e. Wat hebben gezond eten en de Schijf van Vijf te maken met de tuin?

13. a. Er bestaan veel verschillende spellen. Welke spellen ken jij allemaal?

b. Welk spel of welke spellen zou je als voorbeeld kunnen gebruiken in deze taak?

UITVOEREN 14. Werk in tweetallen. Jullie gaan het Spel maken. Eisen aan het spel. Je maakt een spel waarin de kinderen leren: • gezond te eten volgens de Schijf van Vijf • voldoende plantaardige voedingsmiddelen te eten • leren wat er allemaal groeit in de wijktuin. Verder is het spel: • leuk om te spelen • te kopiëren op A4 • eenvoudig te spelen, met eenvoudige spelregels. a. Bekijk de eisen aan het spel. Bedenk samen welke informatie er in het spel moet komen. Denk ook aan afbeeldingen. Schrijf dat op een apart blad.

b. Bedenk samen welk spel je als voorbeeld wilt gebruiken voor jullie spel.

15. Een proefversie maken. a. Maak samen een proefversie van jullie spel en spelregels op een apart blad. b. Leg het spel uit aan een ander groepje. Welke tips en tops kregen jullie? Tips (wat kan nog beter): Tops (wat ging goed):

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin c. Controleer jullie proefversie. Door het spelen van dit spel leren kinderen dat het belangrijk is voldoende plantaardige voedingsmiddelen te eten.

Ja / Nee

In het spel wordt duidelijk hoe de Schijf van Vijf werkt.

Ja / Nee

De kinderen leren welke groenten er in de wijktuin groeien.

Ja / Nee

Het spel is leuk om te spelen.

Ja / Nee

Het spel kan gekopieerd worden op A4.

Ja / Nee

d. Zijn er nog aanpassingen nodig? Maak het spel. Overleg met je docent wanneer je jouw spel gaat spelen. TERUGKIJKEN 16. Als je een spel maakt, ben je creatief bezig. a. Vind je het makkelijk om iets nieuws te bedenken? Ja / Nee b. Heb je verschillende spellen of mogelijkheden besproken? Ja / Nee c. Heb je iets bedacht waar je tevreden over bent Ja / Nee d. Vind je dat je creatief bent? Ja / Nee omdat

17. Overleg met je docent of je de extra opdracht bij deze taak gaat maken. 18. Heb je alle opdrachten van Taak 4 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 5 Biologisch logisch? In de wijktuin wordt biologisch getuinierd, omdat dat goed zou zijn voor het milieu. Klopt dat wel? Je gaat uitzoeken wat biologische landbouw is. Zijn biologisch geteelde komkommers uit Nederland beter voor het milieu dan de komkommers uit Spanje?

VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Film Boerderijparadijs. Lees daarna Tekstbron 10.1 Biologisch agrarisch bedrijf.

Maak daarna opdracht 19.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 19. Biologisch agrarische bedrijven produceren anders dan gewone agrarische bedrijven. a. Welke woorden uit de tekstbron ken je niet? Zoek de betekenis op.

b. Het planten van klaver voorkomt dat er kunstmest gebruikt moet worden. Welke voedingsstof komt dus in elk geval voor in kunstmest?

c. Maak zes toetsvragen bij de tekst. Zorg dat de vragen verschillend van vorm zijn: open en gesloten, meerkeuze en een invulvraag. Geef ook antwoord op de vragen. Toetsvraag

Antwoord

d. Stel je koopt macaroni. Je hebt keuze uit twee biologische producten. Op het ene product staan beide keurmerken op het andere alleen het Eko-logo. Wat kies je en waarom?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin BRON Lees Tekstbron 10.2 Productieketen voedingsmiddelen. Maak daarna opdracht 20.

20. De productieketen laat zien welke stappen er nodig zijn om een product te maken en bij de consument te krijgen. a. Schrijf de productieketen van gedroogde erwten in zes stappen op.

1. 2. 3. 4. 5. 6. b. Welk deel van de productieketen kost meestal de meeste energie?

c. Het weggooien van eten kost ook energie. Leg je antwoord uit.

d. Ook bij jou thuis wordt voedsel weggegooid. Denk aan de schillen van je appel of oud brood. Vind je dat er bij jou thuis veel wordt weggegooid? Ja / Nee e. Wat zou je hier aan kunnen verbeteren?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

Het Europees Milieu Agentschap.

f. Ammoniak is een belangrijk broeikasgas. Wat zegt de afbeelding over dit gas?

g. Wat wordt er nog meer vervuild door agrarische productie?

h. Op welke vier regels kun je letten als je duurzame keuzes wilt maken? Denk aan de informatie uit Tekstbron 10.2 Productieketen voedingsmiddelen. 1. 2. 3. 4.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin i. Welke van deze regels pas jij toe?

UITVOEREN 21. Je onderzoekt het verschil tussen een biologische komkommer en een komkommer uit Spanje. a. Installeer de app Questionmark op je telefoon of tablet. Questionmark helpt je voedingsmiddelen te kiezen. Per voedingsmiddel staat aangegeven aan welke eisen het product voldoet. Dit zijn eisen ten aanzien van gezondheid, milieu, mensenrechten of dierenwelzijn. b. Zoek op wat de score van een komkommer (los) uit Spanje is en van een (biologische)komkommer uit Nederland.

c. Is de score verschillend? Ja / nee d. Zo ja, op welk onderwerp scoren de komkommers verschillend? milieu mensenrechten e. Je proeft twee stukjes komkommer. Welke komkommer is lekkerder? komkommer 1 / komkommer 2 f. De docent vertelt welke komkommers je hebt geproefd. Welke komkommer vond je lekkerder? vind ik lekkerder.

De komkommer uit

g. Wat kost de biologische komkommer? En hoeveel kost de komkommer uit bijvoorbeeld Spanje? De biologische komkommer kost: De buitenlandse komkommer kost: h. Zet de resultaten van je onderzoek in het schema. Biologische komkommer

Buitenlandse komkommer

Cijfer Questionmark Smaak Uiterlijk Prijs i. Welke komkommer zou jij kopen? Leg je antwoord uit.

TERUGKIJKEN 22. In deze taak heb je onderzocht wat biologisch is. Ook heb je gekeken naar de invloed van het transport en de productie van voedingsmiddelen op het milieu. a. Deze taak heet Biologisch logisch. Wat vind jij met de kennis die je nu hebt: is biologisch altijd logisch?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin b. Een leerdoel van deze taak is: De productieketen van voedingsmiddelen kunnen beschrijven en hierin aangeven waar en waarom er energie wordt verbruikt. Dat energieverbruik heeft invloed op het milieu. Leg dat uit.

c. Kijk je zelf nu kritischer naar producten die je koopt? Leg je antwoord uit. Ja / nee, omdat

23. Heb je alle opdrachten van Taak 5 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 6 Wat eet je nu eigenlijk? Voor de bezoekers van de wijktuin maak je een digitaal prikbord. Op dit bord komen afbeeldingen van groenten. Je zet er leuke weetjes bij. Bijvoorbeeld over hoe aardbeien groeien en welke onderdelen van de plant we eten.

VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Film over fotosynthese. Maak daarna opdracht 24.

24. Het groeien van planten begint met fotosynthese. a. Welke drie dingen zijn nodig voor fotosynthese?

b. Welk gas ontstaat bij fotosynthese?

c. Welke voedingsstof ontstaat er bij fotosynthese?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin Wist je dat? De plant gebruikt glucose om te groeien. De glucose die de plant niet nodig heeft wordt opgeslagen en omgezet in zetmeel. En daar profiteren wij van als we bloemen, vruchten, zaden of knollen eten.

BRON Bekijk de Film over de onderdelen van de plant. Maak daarna opdracht 25.

25. a. Vul in. Een plant gebruikt glucose om te

Of de plant zet glucose om in

Wij eten verschillende delen van een plant. Een aardappel is een . Sla is het

Als we doperwten eten dan zijn dit de BRON

Open de Quiz Wat eet je? b. Maak de Quiz Wat eet je? 26. Planten telen betekent dat je planten goed verzorgt zodat ze goed kunnen groeien. Welke plant hoort bij welke teelttip? Kies uit: boerenkool - tomatenplant - komkommerplant maisplant Bind zware trossen op tijd op. Het oogsttijdstip bepaal je door de korrels iets in te drukken. Maak de uitlopers hoog vast zodat de lange vruchten niet op de grond hangen.

Controleer de planten regelmatig op rupsen van het koolwitje. Deze veroorzaken grote schade.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin UITVOEREN 27. Je maakt een digitaal prikbord. Op dit bord komen afbeeldingen van groenten. Je zet er leuke weetjes bij. Bijvoorbeeld over hoe aardbeien groeien en welke onderdelen van de plant we eten. Het prikbord moet voor iedereen die de tuin bezoekt interessant zijn. Op het digitale prikbord komen de volgende groenten en vruchten: • aalbes • aardbei • bieten • courgette • erwten • peultjes • sjalot • sla • tomaten • veldsla.

Aalbes.

BRON

a. Verzamel van deze groenten en vruchten afbeeldingen. b. Zoek uit welke delen we van deze planten eten. c. Zoek leuke tips op voor het telen. d. Zoek leuke tips voor het bereiden van deze groenten. e. Plaats de informatie op het digitale prikbord. Je kunt hiervoor Stappenplan Werken met Padlet gebruiken. TERUGKIJKEN 28. Je hebt een digitaal prikbord gemaakt. a. Ben je tevreden over het eindresultaat? Leg je antwoord uit. Ja / Nee, omdat

b. Het prikbord moet voor iedereen die de tuin bezoekt interessant zijn. Heb je voldoende weetjes kunnen vinden? Ja / Nee c. Zitten er taalfouten in? Ja / Nee d. Het maken van een digitaal prikbord heeft ook te maken met vormgeven. Vind je het leuk om het prikbord mooi en netjes vorm te geven? Ja / Nee, omdat

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin e. Zou je later iets willen gaan doen met vormgeven? Ja / Nee, omdat

f. Was je genoeg digitaal vaardig om het prikbord te maken? Ja / Nee, omdat

g. Je hebt teruggekeken op vier vaardigheden: • informatie opzoeken • Nederlandse taal goed gebruiken • vormgeven • digitale vaardigheden. Aan welke vaardigheid of vaardigheden moet jij nog werken?

29. Heb je alle opdrachten van Taak 6 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 7 Zaai- en oogstkalender Het is winter, de wijktuin is nog leeg. Met andere wijkbewoners overleg je welke groenten jullie gaan planten. Het zou mooi zijn als er van mei tot en met oktober geoogst kan worden. Dit vraagt om een goede planning. Je moet weten hoe planten groeien en hoe lang het duurt voor er geoogst kan worden. Dit vraagt om een goed teeltplan. In dit plan staat wanneer er gezaaid en geoogst kan worden. En welke planten waar in de tuin worden geplant.

VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Website Moestuin. Maak daarna opdracht 30.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 30. Wat ga je telen? a. Op de website worden verschillende groenten genoemd. Bijvoorbeeld groenten die makkelijk te telen zijn. Welke van deze groenten zou je willen telen?

b. Er zijn ook groenten die een grote opbrengst hebben. Welke van deze groenten zou je willen telen?

c. Sommige groenten zijn duur. Als je ze graag eet is het slim om ze zelf te telen. Welke van deze groenten zou je willen telen?

BRON Bekijk de Film over het groeien van een tomaat. Maak daarna opdracht 31.

31. Een plant heeft een groeicyclus. Je hebt gezien hoe een tomaat groeit. Het is een cyclus die iedere keer opnieuw kan beginnen. Zet de groei van een tomaat in een cyclus. Start met een zaadje. Noteer de volgende woorden op de juiste plaats: vruchtbeginsel groeit – volwassen plant – kiemplantje – rijpe tomaat – plantje met twee blaadjes – stuifmeelkorrel versmelt met eicel – plant met bloemen

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 32. Bekijk de Zaai- en oogstkalender.

a. Wanneer kun je tomatenplanten zaaien?

b. Wanneer kun je dan oogsten?

c. Aardappelen worden niet gezaaid. Hoe komt dat?

d. Welke groenten kun je in mei oogsten?

BRON Bekijk de Film Wisselteelt. Maak daarna opdracht 33.

33. Wisselteelt is belangrijk om ziekten te voorkomen. a. Waarom is wisselteelt nog meer goed voor de tuin?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin b. Welke zeven groepen groenten worden hier genoemd? Geef van elke groep drie voorbeelden. Groepen groenten

Meer leren over een gezonde leefstijl

Voorbeeld groenten

Deel A De wijktuin c. Bekijk het wisselteeltschema van een moestuinder. Het tweede jaar wil hij weer dezelfde groenten telen. Noteer in kolom 3 welke groenten in welk plantvak komen. 1. Plantvak nummer

2. Jaar 1

Veldsla en spinazie

Komkommer en meloen

Wortels en rode biet

Aardappelen en paprika

Doperwten en sperziebonen

Witte kool en rode kool

Aardbeien

3. Jaar 2

4. Jaar 3

d. In het derde jaar wil de moestuinder er in elk vak een extra groente bij telen. Noteer de juiste groenten in kolom 4 en zet er telkens een derde groente bij. UITVOEREN 34. Er moet een teeltplan voor de wijktuin komen. Werk in tweetallen. a. Jullie maken het teeltplan. Met welke groenten gaan jullie starten? Zet de groenten in een overzichtelijk schema. Houd rekening met de volgende eisen: • Ga uit van de indeling in zeven groepen zoals je die gezien hebt in opdracht 33. • Kies bij elke groep twee groenten. • Houd rekening met iedereen in de wijk. Dus ook groenten waar je zelf misschien niet van houdt.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

BRON

b. Zoek uit wanneer de gekozen groenten gezaaid en geoogst kunnen worden. Maak een zaaien oogstkalender voor de wijktuin. Houd rekening met de volgende eisen: • Het teeltplan. • Er kan van mei tot en met oktober geoogst worden. • De groenten staan op alfabetische volgorde in de kalender. • De kalender ziet er netjes en leuk uit. Bekijk eventueel nog eens de Zaai- en oogstkalender. c. Presenteer jullie plan en kalender aan een ander tweetal. Leg uit waarom je je keuzes hebt gemaakt. Welke opmerkingen kreeg je van de anderen?

d. Pas je plan en kalender eventueel aan. TERUGKIJKEN 35. In deze taak heb je jullie teeltplan en zaaien oogstkalender gepresenteerd. Bekijk en lees de afbeelding van de competentie Presenteren. Presenteren is een belangrijke vaardigheid die je in veel beroepen terugkomt. a. Kun jij enthousiast je verhaal vertellen? Ja Nee b. Leg je duidelijk en vriendelijk uit? Ja Nee c. Kijk je de ander aan als je iets vertelt? Ja Nee d. Lukt het je om het teeltplan goed te omschrijven? Ja Nee

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 36. a. Voldoet het teeltplan en de zaaien oogstkalender aan de eisen? Leg je antwoord uit. Eisen

Ja / Nee

Er zijn zeven groepen groenten.

Bij elke groep zijn twee groenten gekozen.

Er is voor iedereen in de wijk aantrekkelijke groenten gekozen. Er kan van mei tot oktober geoogst worden.

De groenten staan alfabetisch gerangschikt.

De kalender ziet er netjes en leuk uit.

b. Ben je tevreden over het resultaat? Leg je antwoord uit.

37. Heb je alle opdrachten van Taak 7 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

BB KB

Taak 8 Radijs kweken Voordat het echte werk in de tuin gaat beginnen, oefen je met het telen van een gewas. Je teelt radijsjes. Dat doe je in een pot, binnen. Zo doe je alvast wat ervaring op.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Film over een radijsteler en lees de tips voor het telen van radijsjes hierna. Maak daarna opdracht 38. Tips voor het telen van radijsjes: • Zaai radijsjes in lichte grond, dus niet in zware klei. • Zorg voor voldoende afstand tussen elk zaadje (5 cm). • De grond waarin radijsjes groeien, moet vochtig blijven. • Radijsjes groeien goed wanneer je er compost of dierlijke mest aan toevoegt. • Radijsjes hebben veel zonlicht nodig. • Radijsjes horen in het teeltvak van de koolgewassen. 38. Je gaat zelf radijs telen. a. Heb je hier ervaring mee? Ja / Nee b. Wat wordt bedoeld met telen in de volle grond?

c. Radijs wordt in de film in de kas geteeld. Is dit duurzaam volgens de teler? Leg je antwoord uit.

d. Sommige plantjes zaai je eerst in een kweekbak. Daarna verplant je de plantjes naar een grotere pot. Dit noem je verspenen. Hierbij beschadigt de wortel altijd iets. Radijsjes zaai je direct op de juiste plaats. Waarom denk je dat je radijsjes niet moet verspenen?

e. Is het verstandig radijsjes te zaaien in het teeltvak waar bloemkool heeft gestaan? Leg je antwoord uit.

BRON Lees Stappenplan 438 Radijs zaaien. Maak daarna opdracht 39.

39. Radijsjes kun je goed in een pot telen. a. Welk plekje lijkt je geschikt om een pot radijs neer te zetten?

b. Waar moet je vooral op letten als de zaadjes in de grond zitten?

c. Je moet de potgrond vermengen met compost. Wat is compost?

d. Wanneer kun je waarschijnlijk oogsten? Noteer die datum.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin UITVOEREN 40. Radijs groeit uit zaad. Zaai de radijs. BRON Je kunt hierbij Stappenplan 438 Radijs zaaien gebruiken. 41. Je gaat de pot met radijs verzorgen. a. Je hebt radijs gezaaid. Het is belangrijk dat de pot vochtig blijft. Hoe ga je ervoor zorgen dat de pot niet uitdroogt?

b. In het weekend ben je niet op school. Dan krijgen de plantjes geen water. Welke maatregel neem je voor het weekend?

BRON

c. Je houdt in een dagboekje bij wat er gebeurt met de radijs. Gebruik hiervoor het Formulier Groeidagboek. Tip! Maak een kopie van dit schema en leg het bij je radijsjes.

TERUGKIJKEN 42. Je hebt geoefend met tuinieren. a. Vind je tuinieren leuk? Ja / Nee b. Vind je het vervelend om vieze handen te krijgen? Ja / Nee c. Wil je nog meer groenten gaan telen? Ja / Nee 43. Heb je alle opdrachten van Taak 8 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 9 Tomatensoep Veel mensen houden van tomatensoep. Je onderzoekt wat er allemaal bij komt kijken om een lekkere tomatensoep te maken. En je maakt zelf tomatensoep van verse tomaten. Het recept geef je een eigen draai. Dit recept is voor de wijkbewoners die groenten oogsten in de tuin. Zo krijgen ze inspiratie om een lekkere soep te maken van de zelfgekweekte tomaten.

VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Film De kleinste soepfabriek Maak daarna opdracht 44.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 44. Goede tomatensoep vraagt om goede ingrediĂŤnten zoals runderbouillon. a. Waar wordt runderbouillon van gemaakt?

b. Hoe lang moeten botten trekken om de smaak goed los te laten komen?

c. Waarom bevat een pot groentesoep geen knapperige stukjes groenten?

d. Hoeveel smaken bouillon heeft de Kleinste soepfabriek?

BRON Lees de Tekstbron 10.3 De Soepfabriek . Maak daarna opdracht 45.

45. Veel tomatensoep wordt in een fabriek gemaakt. a. Uit welke landen zijn de tomaten van de tomatensoep afkomstig?

BRON

Gebruik eventueel de Tekstbron 10.2 Productieketen voedingsmiddelen. b. Teken de productieketen van de tomatensoep.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin c. Op alle plaatsen in de productieketen wordt energie verbruikt. Waarvoor wordt de energie verbruikt? Productie: Verwerking: Opslag: Transport: Verkoop: Consument: UITVOEREN BRON Lees het Stappenplan 441 Verse tomatensoep en open het Recept verse tomatensoep. Maak daarna opdracht 46.

46. Je maakt verse tomatensoep a. Bereid de soep. b. Proef de soep. Hoe smaakt de soep?

c. Welke groenten zou je nog extra willen toevoegen?

d. Zou je vlees willen toevoegen? Leg je antwoord uit. Ja / nee, omdat

e. Pas het recept aan naar eigen smaak. f. Zet een leuke titel boven het recept. Maak in de titel bijvoorbeeld een verwijzing naar de wijktuin. g. Voeg een afbeelding van een moestuin toe aan het recept.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin TERUGKIJKEN 47. Je hebt geleerd hoe tomatensoep in de fabriek wordt gemaakt. Ook heb je zelf tomatensoep gemaakt. a. Of je nu soep uit de fabriek eet of zelfgemaakte soep, bij beide bereidingen wordt energie verbruikt en het milieu belast. Het is lastig te vergelijken welke soep een grotere milieubelasting geeft. Wat ga jij eten: de fabriekssoep of jouw zelfgemaakte soep? Leg je antwoord uit.

b. Je hebt zelf tomatensoep gemaakt in de keuken. Is dit goed gegaan? Leg je antwoord uit. Ja / Nee omdat,

c. Werken in de keuken vraagt verschillende vaardigheden. Bijvoorbeeld: • recept lezen en begrijpen • plannen • hygiënisch werken • veilig werken • netjes opruimen. Welk onderdeel ging goed?

d. Welk onderdeel kan beter? Geef een voorbeeld.

48. Overleg met je docent of je de extra opdracht bij deze taak gaat maken. 49. Heb je alle opdrachten van Taak 9 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 10 Tomatenchutney Een moestuin levert veel groenten en fruit op hetzelfde moment. Wanneer je de groenten en het fruit te lang laat liggen, bederven ze. Er zijn manieren om de groenten en het fruit langer te bewaren. Dit heet conserveren. Dat is zeker handig voor de wijktuin, want daar oogst je straks erg veel producten. Je onderzoekt een aantal conserveringsmethoden en maakt tomatenchutney. Chutney is een groenteof fruitpuree waaraan smaakmakers zoals suiker, azijn en kruiden worden toegevoegd. Misschien kun je de potjes chutney wel verkopen en zo geld verdienen voor de tuin.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 10.4 Conserveren. Maak daarna opdracht 50. 50. a. Welke conserveringsmethoden zijn geschikt voor melk? conserveringsmiddelen diepvriezen drogen inmaken pasteuriseren steriliseren vacuüm verpakken b. Welke conserveringsmethoden zijn geschikt voor groenten? conserveringsmiddelen diepvriezen drogen inmaken pasteuriseren steriliseren vacuüm verpakken c. Wat is het verschil tussen pasteuriseren en steriliseren?

BRON Lees het Stappenplan 440 Tomatenchutney. Maak daarna opdracht 51.

51. Tomatenchutney is een goed voorbeeld van een geconserveerd voedingsmiddel. a. Wat is de conserveringsmethode van tomatenchutney?

b. Door welke ingrediënten conserveert de chutney?

c. Je moet de pot waarin de chutney wordt bewaard steriliseren. Wat houdt dat in?

d. Waarom moet je een schone, gestreken theedoek gebruiken?

e. In de keuken is het belangrijk om hygiënisch te werken. Bij deze opdracht is dat zeker belangrijk. Leg uit waarom.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 52. Je wilt de chutney straks verkopen in de wijktuin. Daarvoor maak je een ingrediëntenlijst en bereken je de verkoopprijs. Je zorgt ervoor dat de chutney er aantrekkelijk uitziet. a. Op een ingrediëntenlijst kun je lezen wat er allemaal in het product zit. De lijst begint met het ingrediënt waarvan het meeste in het product zit. De lijst eindigt met het ingrediënt waarvan er het minst in zit. Welk ingrediënt zit het meest in tomatenchutney?

b. Maak de ingrediëntenlijst voor tomatenchutney.

BRON

Gebruik Tekstbron 10.5 Kostprijs berekenen chutney. c. Bereken de kostprijs van deze chutney. Je gaat uit van de verkoopprijs van de ingrediënten in de winkel. • Vul in kolom 2 in hoeveel je van de ingrediënten nodig hebt. • Vul in kolom 3 de prijs in zoals die in de tekstbron staat. • Vul in kolom 4 de berekening in. Reken eerst om naar een makkelijke eenheid. Bijvoorbeeld 100 gram. • Vul in kolom 5 de kostprijs van het ingrediënt in. Tel de prijzen van de ingrediënten bij elkaar op. Noteer de totale kostprijs onderaan kolom 5. 1. Ingrediënten 2. Nodig

Tomaten Rode uien Rodewijnazijn (fles) Bruine suiker Appel Gembersiroop Kaneel (potje) Totaal

Meer leren over een gezonde leefstijl

3. Prijs per eenheid in de winkel

4. Berekening

5. Prijs van de chutney

Deel A De wijktuin d. Je wilt winst maken. Reken uit wat de prijs wordt als je een winst wilt halen van tien, twintig en vijftig procent. 1 procent van de kostprijs Kostprijs Winst Verkoopprijs

10 procent

20 procent

50 procent

2,92 0,0292 2,95

e. Voor welke prijs wil je de chutney verkopen? Leg je antwoord uit.

f. Op welke manier ga je ervoor zorgen dat de pot chutney er aantrekkelijk uit ziet, zodat je deze kunt verkopen?

UITVOEREN BRON Lees het Stappenplan 440 Tomatenchutney. Maak daarna opdracht 53.

53. a. Bereid de chutney. b. Maak je etiket met ingrediëntenlijst. c. Wanneer je de pot nog op een andere manier aantrekkelijk wilt maken doe je dat. TERUGKIJKEN 54. Heb je hygiënisch gewerkt in de keuken? a. Handen gewassen? Ja / Nee b. Haren in een staart? Ja / Nee c. Handsieraden afgedaan? Ja / Nee d. Gewerkt met nagels zonder nagellak? Ja / Nee e. Gesneden op een groene snijplank? Ja / Nee f. Pot goed gesteriliseerd? Ja / Nee g. Een gestreken theedoek gebruikt? Ja / Nee h. Zo min mogelijk aan de gesteriliseerde pot gezeten? Ja / Nee i. Alles netjes afgewassen en opgeruimd? Ja / Nee j. Hoeveel vragen heb je met ja beantwoord?

k. Vind je dat je hygiënisch hebt gewerkt in de keuken? Ja / Nee

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin 55. Je hebt tomatenchutney gemaakt en de prijs bepaald. a. Denk je dat er mensen zijn die de chutney van jou willen kopen? Ja / Nee b. Vind je het leuk om met de verkoop bezig te zijn? Ja / Nee c. Ben je goed in rekenen? Ja / Nee d. Vind je het leuk om de verpakking aantrekkelijk te maken? Ja / Nee 56. Heb je alle opdrachten van Taak 10 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Evalueren & Reflecteren Taak 11 Terugkijken en verder kijken Je bent in dit deel aan de slag geweest in de wijktuin. Je gaat nu kijken hoe dat gegaan is. Ook ga je verder kijken. 57. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 11 en 12 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. b. Kijk in kolom 6. Staat bij Taak 1 tot en met Taak 10 een paraaf van je docent? Zo nee, overleg met je docent hoe je dit in orde kunt maken. 58. In het schema hierna zie je de leerdoelen waaraan jij in dit deel hebt gewerkt. a. Geef van elk leerdoel aan of je het kunt of dat je er nog aan moet werken. Dit doe je door bij elk leerdoel in kolom 3 ‘Kan ik’ of in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ te zetten. b. Bekijk elk leerdoel waarbij je in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ hebt gezet. Wat moet je volgens jou beter gaan doen? Geef dit aan in kolom 5. c. Hoe vond je het om aan deze leerdoelen te werken? Leg je antwoord uit.

1. Taak

2. Leerdoel

Ik kan kinderen uitleggen hoe je gezond kunt eten met de Schijf van Vijf.

Ik kan uitleggen wat biologisch tuinieren is. Ik kan de productieketen van voedingsmiddelen beschrijven en hierin

Meer leren over een gezonde leefstijl

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Deel A De wijktuin 1. Taak

2. Leerdoel

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

aangeven waar en waarom er energie verbruikt wordt. 6

Ik kan uitleggen hoe plantaardige voedingsmiddelen groeien.

Ik kan een teeltplan maken. Ik kan een zaaien oogstkalender maken.

Ik kan plantaardige voedingsmiddelen telen.

Ik kan verse tomaten verwerken tot tomatensoep.

Ik kan uitleggen hoe voedingsmiddelen worden verwerkt. Ik kan de productieketen van voedingsmiddelen beschrijven en hierin aangeven waar en waarom er energie wordt verbruikt. 10

Ik kan verse tomaten verwerken tot tomatenchutney. Ik kan van bereide groente de kostprijs berekenen. Ik kan voor bereide producten een ingrediĂŤntenlijst maken.

BRON Open het Formulier Netwerkoverzicht. Maak daarna opdracht 59.

59. Misschien zit er op dit moment iemand bij jou in de klas die jou kan helpen met het opbouwen van een netwerk. Door een netwerkoverzicht te maken kun je de gegevens van mensen in je netwerk snel terugvinden. Dat is bijvoorbeeld handig als je iemand vragen wilt stellen over zijn beroep. a. Wie loopt op dit moment stage bij een bedrijf waar jij wel zou willen werken? Vul de gegevens van deze medeleerling in jouw netwerkoverzicht in. b. Vraag je medeleerling om de naw-gegevens van het bedrijf waar hij stage loopt. Vraag ook wie hem begeleidt. Vul alle gegevens in je netwerkoverzicht in.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel A De wijktuin

Taak 12 Voorbereiden op de toets In deze taak ga je je voorbereiden op de toets. 60. Maak de woordzoeker over begrippen in dit werkboek.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

In deze landbouw worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Elk jaar andere gewassen verbouwen heet ... . Duurzame voeding is goed voor het milieu en de ... . CO2 is een ... . De eerste stap van de energieketen is de ... . De laatste stap van de energieketen is de ... . Middelen die ervoor zorgen dat bacteriĂŤn en schimmels doodgaan ... . Conserveren van augurken is een vorm van ... . Een voedingsmiddel vanaf 72 Â°C verhitten om het te conserveren heet ... . Bij het berekenen van de verkoopprijs komt er op de kostprijs nog een ... .

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

OriĂŤnteren Taak 1 Kennismaken met het belang van gezond leven BRON Bekijk de Film Activations. Maak daarna opdracht 1.

1. a. Jeroen vertelt over zijn passie. Wat is zijn passie?

b. Welke drie themaâ&#x20AC;&#x2122;s horen hierbij?

c. Wat houdt coaching in?

d. Het bedrijf van Jeroen heet Activations. Wat betekent dit?

2. Werkgevers hebben graag werknemers met een gezonde leefstijl. a. Waarom is het voor een toekomstige werknemer belangrijk een gezonde leefstijl te hebben?

b. Vind je van jezelf dat je een gezonde leefstijl hebt?

c. Bekijk de afbeeldingen. Welke afbeelding heeft voor jou het meest te maken met een gezonde leefstijl? Leg uit waarom.

d. Bespreek je antwoord met een medeleerling. Zijn jullie het met elkaar eens of niet? Ja / Nee, omdat

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven BRON Lees Tekstbron 10.14 Vacature Leefstijlcoach. Maak daarna opdracht 3.

3. Leefstijlcoaches helpen mensen bij het hebben van een gezonde leefstijl. a. Spreekt de vacature je aan? Waarom wel of waarom niet?

b. Spreekt werken in een leefstijl- en sportcentrum je aan? Ja / Nee, omdat

c. Over welke competenties en vaardigheden moet je beschikken?

d. Waarom moet je als leefstijlcoach oprecht geĂŻnteresseerd zijn in mensen?

e. Zou dit werk bij je passen? Ja / Nee, omdat

4. Een beroepscompetentie is aandacht en begrip tonen. a. Geef van elk onderdeel aan hoe goed je daar in bent. Onvoldoende Ik kan anderen steunen als ze het moeilijk hebben. Ik zeg het als ik iets leuk of vervelend vind voor iemand. Ik laat de ander uitspreken. Ik kan vertellen hoe ik me voel. Ik kan me inleven in de gevoelens van anderen.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Matig

Goed

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven Onvoldoende

Matig

Goed

Ik vertel of ik de opdracht begrijp en kan doen. Ik blijf luisteren naar de ander ook al ik boos ben of ruzie heb. Ik laat merken dat ik het gedrag en de mening van de ander begrijp. b. Aan welk onderdeel of aan welke onderdelen van aandacht en begrip tonen moet je nog werken?

c. Wat vind je het lastigste onderdeel van aandacht en begrip tonen? Waarom vind je dat?

5. Communiceren is een belangrijke vaardigheid. Je moet een boodschap goed over kunnen brengen, gesprekken voeren en communicatiemiddelen gebruiken. a. Welke boodschap wil jij graag overbrengen als het gaat over een gezonde leefstijl? Eet gezonde voeding. Beweeg veel. Breng balans in je leven. Eet weinig of geen vlees. Voorkom overgewicht. Voorkom stress. Anders, nl: b. Kies een item dat je hebt aangekruist. Wat wil je hierover vertellen aan een ander?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

c. Breng jouw boodschap over gezonde leefstijl over op een ander, bijvoorbeeld een andere leerling. Vind je dat je goed bent in het overbrengen van een boodschap? Leg je antwoord uit met een voorbeeld.

d. Waar moet je nog aan werken als het gaat over het overbrengen van een boodschap?

6. Heb je alle opdrachten van Taak 1 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 2 De leerdoelen bij Deel B Als je aan de slag gaat met een gezonde leefstijl, moet je: 1. kunnen uitleggen wat de voedingswaarde (energie, eiwitten, vetten en koolhydraten) van voedingsmiddelen betekent 2. op basis van de voedingswaarde (die bijvoorbeeld op etiketten van voedingsmiddelen staat) een verantwoorde voedingsmiddelenkeuze maken 3. op basis van voedingswaarde en de Schijf van Vijf een verantwoord (dag)menu kunnen samenstellen 4. een coachingsgesprek kunnen voeren 5. een passende bewegingsactiviteit kunnen bedenken. 7. Met een verantwoord menu wordt een gezond menu bedoeld. a. Eet jij gezond? Ja / Nee, omdat

b. Vind je het belangrijk om gezond te eten? Ja / Nee, omdat

c. Het woord verantwoord betekent ook â&#x20AC;&#x2DC;goed doordachtâ&#x20AC;&#x2122;. Wanneer denk jij erover na of je een bepaald voedingsmiddel eet of niet? Geef een voorbeeld.

8. Om een verantwoorde voedingskeuze te maken kun je onder andere gebruik maken van de informatie op een etiket. Bekijk het etiket van een pak macaroni.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

a. Welke informatie vind je op een pak macaroni?

b. Waar wordt macaroni van gemaakt?

c. Welke voedingsstof zit er vooral in macaroni? eiwitten vetten koolhydraten d. In welke situatie is het belangrijk te weten welke voedingsstof er in macaroni zit?

9. Je moet een verantwoord menu samen kunnen stellen. a. Wat is jouw favoriete menu?

b. Vind je dit menu verantwoord? Ja / Nee, omdat

10. Heb je alle opdrachten van Taak 2 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

Taak 3 Taken plannen 11. Bekijk Taak 4 tot en met 13. En bekijk het schema hierna. a. Maak een planning voor de taken die je nog gaat doen. Zet de datum en het lesuur in kolom 4. Bij Taak 1 tot en met 3 hoef je dit niet in te vullen. b. Zoek in de taken naar de opdrachten met . Bij welke opdrachten is overleg met je docent of controle door je docent nodig?

2. Onderwerp

3. Richttijd in minuten

Kennismaking met advisering en gezonde leefstijl

De leerdoelen van deel B.

Taken plannen

Energie

Eiwitten

Vetten

Koolhydraten

Vitamines en mineralen

100

Infographic

100

Trends

Meer leren over een gezonde leefstijl

4. Datum en 5. Af lesuur

6. Paraaf docent

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 1. Taak

2. Onderwerp

3. Richttijd in minuten

Coachingsgesprek

Terugkijken en verder kijken

Voorbereiden op de toets

4. Datum en 5. Af lesuur

6. Paraaf docent

Aan de slag Je loopt stage bij ‘Gezond aan de slag’. Dit is een advies- en trainingsbureau op het gebied van gezonde leefstijl. ‘Gezond aan de slag’ wil werknemers van bedrijven helpen met gezond leven en gezond eten. Bijvoorbeeld door het geven van workshops of het coachen van werknemers. De eigenaar van een kledingwinkel wil dat jullie aan de slag gaan met haar werknemers.

Taak 4 Energie De eigenaar van een kledingwinkel, Joëlle Mans, merkt dat haar werknemers ongezond eten. Ze halen vaak een lunch bij de cafetaria aan de overkant. Ook als er koopavond is wordt er snel een fastfoodhap gehaald. Joëlle heeft ‘Gezond aan de slag’ gevraagd haar werknemers te coachen bij het kiezen voor gezonde voeding. Jij gaat daarbij helpen. Als eerste is verkoopmedewerker Shirin aan de beurt. Je hebt al contact met haar gehad. Een van haar vragen is: Mijn lunch is een zakje chips en een blikje energydrank. Levert deze lunch mij voldoende energie?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven VOORBEREIDEN 12. Joëlle Mans heeft de hulp ingeschakeld van ‘Gezond aan de slag’. a. Welke diensten kan ‘Gezond aan de slag’ leveren?

b. Wat ga jij doen bij ‘Gezond aan de slag’?

c. Wat is coachen?

13. Shirin heeft een vraag over de hoeveelheid energie in haar lunch. a. Wat weet jij van de hoeveelheid energie in de volgende voedingsmiddelen? Welke voedingsmiddel bevat de meeste energie en welke de minste? Meeste energie: Minste energie:

Voedingsmiddel

BRON

Energie in kcal

Voedingsmiddel

1 appel

1 portie jam voor op de boterham

1 stukje baklava

1 portie kaas voor op de boterham

1 glas cola

1 pannenkoek zonder beleg

1 portie doperwten

1 ribkarbonade

1 gekookt ei

1 rijstwafel

1 portie halvarine voor op de boterham

1 stuk kwarktaart

Energie in kcal

Ga naar de Website Caloriechecker. b. Met de caloriechecker kun je opzoeken hoeveel energie en voedingsstoffen er in verschillende voedingsmiddelen zitten. Schrijf het aantal calorieën achter ieder voedingsmiddel in de 2e kolom.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven c. Zet de voedingsmiddelen in de juiste volgorde. Zet een 1 voor het voedingsmiddel met de meeste energie en een 12 voor het voedingsmiddel met de minste energie. 1 appel 1 stukje baklava 1 glas cola 1 portie doperwten 1 gekookt ei 1 portie halvarine voor op de boterham 1 portie jam voor op de boterham 1 portie kaas voor op de boterham 1 pannenkoek zonder beleg 1 ribkarbonade 1 rijstwafel 1 stuk kwarktaart d. Controleer jouw antwoord op vraag a. Had je dit goed? Weet jij al veel van energie in voedingsmiddelen?

BRON Lees Tekstbron 10.6 Energie. Maak daarna opdracht 14.

14. Je energiebalans is belangrijk. a. Wat gebeurt er als je meer energie binnenkrijgt dan dat je verbruikt?

b. Leg uit wat er dan gebeurt.

c. Wat gebeurt er wanneer het energieverbruik groter is dan de energie-inname?

d. Een rijstwafel levert 30 kcal. Hoeveel kJ is dat?

e. In de caloriechecker op de website van het voedingscentrum kun je per gram voedingsmiddel opzoeken hoeveel energie dit levert. Hoeveel energie levert 1 gram walnoten?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven f. Je kunt nu makkelijk uitrekenen hoeveel energie 2, 20 of 100 gram walnoten leveren. 1 gram walnoten 2 gram walnoten 20 gram walnoten 100 gram walnoten

15. Op de verpakking van voedingsmiddelen staat aangegeven hoeveel energie er in zit. Voedingswaarde:

gemiddeld per 100 g bereid product

energie eiwitten koolhydraten

kJ 339 kcal 81 7,6 g 10,3 g

waarvan suikers

1,7 g

vetten

1,0 g

waarvan verzadigd

0,3 g

enkelvoudig onverzadigd

0,5 g

meervoudig onverzadigd

0,3 g

a. Bekijk het schema hiervoor. Hoeveel energie levert dit voedingsmiddel per 100 gram?

b. Iemand eet 50 gram van dit voedingsmiddel. Hoeveel energie levert dit?

c. Iemand eet 30 gram van dit voedingsmiddel. Hoeveel energie levert dit? Tip! Deel het totaal aantal calorieĂŤn door 100. Je weet nu hoeveel energie 1 gram chocolade levert. Vermenigvuldig het dan met 30.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

Bananenschuimpjes

Voedingswaarde per 100 g

energie

360 kcal

eiwitten

1,0 g

koolhydraten

89 g

waarvan suikers

77 g

vet

waarvan verzadigd vet

voedingsvezel

natrium

0,03 g

toegevoegd zout

Vijf schuimbananen bevatten 110 kcal. d. Bekijk het schema hiervoor. Hoeveel energie levert 100 gram bananenschuimpjes?

e. Hoeveel energie leveren vijf schuimpjes?

16. Hoeveel calorieën heb je nodig per dag? BRON Bekijk de Website Gezond gewicht. a. Hoeveel energie hebben de volgende mensen nodig: Man

Vrouw

14 – 18 jaar weinig actief

kcal

14 – 18 jaar meer actief

kcal

> 70 jaar weinig actief

kcal

> 70 jaar meer actief

kcal

b. Hoe komt het dat mensen boven de 70 jaar minder energie nodig hebben?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven c. Waarom hebben vrouwen die borstvoeding geven veel energie nodig?

BRON Bekijk de Website De Schijf van Vijf van het voedingscentrum. Maak daarna opdracht 17.

17. Om gezond te eten let je niet alleen op de hoeveelheid energie die iemand binnenkrijgt. De voeding moet ook gevarieerd zijn. Hoe helpt de Schijf van Vijf bij een gezonde keuze?

UITVOEREN Je gaat Shirin in een gesprek coachen op gezond eten. Je gaat dit gesprek voorbereiden. 18. De lunch van Shirin bestaat uit een zakje chips (40 gram) en een blikje energydrank (250 ml). Shirin is 20 jaar en redelijk actief. BRON Gebruik de Website Gezond gewicht van het Voedingscentrum. a. Hoeveel energie heeft Shirin nodig per dag? kcal b. Hoeveel calorieĂŤn heeft ze dan gemiddeld per dagdeel nodig (ochtend, middag, avond)? kcal BRON

Gebruik de Website Caloriechecker. c. Zoek op hoeveel energie haar lunch bevat. Noteer de voedingsmiddelen en de hoeveelheid kcal. Laat je berekening zien.

BRON

Gebruik de Website Voedingscentrum. d. Zoek informatie op over energiedrankjes. Waarom is energiedrank niet zoâ&#x20AC;&#x2122;n goede keuze? Leg je antwoord uit.

e. Welk advies kun je Shirin geven? Bevat haar lunch voldoende energie?

f. Welk advies kun je Shirin geven? Voldoet haar lunch aan de eisen van de Schijf van Vijf?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 19. Voor het coachingsgesprek met Shirin ga je energiekaarten maken. De energiekaarten leren Shirin hoeveel energie overal in zit. a. Zoek van de volgende voedingsmiddelen uit hoeveel energie ze leveren. Kies zelf nog zes andere voedingsmiddelen uit die in de Schijf van Vijf staan. Voedingsmiddelen per portie

Energie kcal

Patat met mayonaise Frikandel Kroket Boterham met halvarine en een plakje kaas Boterham met halvarine en pindakaas Glas halfvolle melk Glas jus dâ&#x20AC;&#x2122;orange Glas water 1 banaan

b. Knip van stevig papier vijftien kaartjes. Noteer op de ene kant van het kaartje het voedingsmiddel. Op de andere kant van het kaartje komt de hoeveelheid kcal.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven c. Stel met behulp van de kaartjes een verantwoorde lunch samen voor Shirin. Zorg ervoor dat ze ongeveer 800 kcal aan energie binnenkrijgt. Houd rekening met de Schijf van Vijf. Welke producten heb je gekozen? Noteer het hieronder samen met de kcal.

TERUGKIJKEN 20. Weet je nu alles over energie? a. Kun je uitrekenen of opzoeken hoeveel energie in een bepaald voedingsmiddel zit? Ja / Nee b. Kun je bepalen hoeveel energie iemand nodig heeft? Ja / Nee c. Kun je uitrekenen hoeveel iemand op een dag kan eten om voldoende en niet te veel energie binnen te krijgen? Ja / Nee 21. Overleg met je docent of je de extra opdracht bij deze taak gaat maken. 22. Heb je alle opdrachten van Taak 4 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 5 Eiwitten Shirin eet als het koopavond is vaak een vette hap van de snackbar. In het coachingsgesprek wil jij met haar praten over welke verantwoorde maaltijd ze beter kan nemen. Je gaat op zoek naar een maaltijd die ze van tevoren kan klaarmaken en meenemen. Eiwitten moeten een onderdeel van deze maaltijd zijn. VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 10.7 Eiwitten. Maak daarna opdracht 23. 23. Vul de ontbrekende woorden in de tekst in. Eiwitten zijn een belangrijke

voor je lichaam. Ze worden

gebruikt om

op te bouwen. Eiwitten worden ook gebruikt

om enzymen en

van te maken. Er bestaan plantaardige en eiwitten. Een goede bron van plantaardig

eiwit is

. Ook

leveren plantaardige eiwitten. Dierlijke eiwitten komen voor in

en eieren. Eiwitten worden als gebruikt wanneer je te weinig energie uit andere voedingsmiddelen binnen krijgt. BRON Bekijk de Film over eiwitten. Maak daarna opdracht 24.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 24. a. Waaruit zijn eiwitten opgebouwd?

b. Vul aan. Er zijn essentiële en niet-essentiële aminozuren. Niet-essentiële aminozuren kan je lichaam wel / niet zelf maken. Essentiële aminozuren kan je lichaam wel / niet zelf maken. Je moet er dus voor zorgen dat die voldoende aanwezig zijn in je

c. Welke voedingsmiddelen leveren goede eiwitten?

d. In welke organen worden eiwitten afgebroken?

e. Hoe worden de aminozuren vervoerd naar de lichaamscellen?

25. Peulvruchten bevatten eiwitten. Het advies is om een keer per week peulvruchten te eten. Zet onder de afbeelding de naam van de peulvrucht.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven UITVOEREN 26. Jij wilt tijdens het coachingsgesprek met Shirin vertellen over de verschillende soorten eiwitten. Maak een interactieve poster. Kies een goede basisfoto uit. Hierop zet je afbeeldingen van tien verschillende voedingsmiddelen die eiwit leveren. Bij elk voedingsmiddel geef je aan of het plantaardig of dierlijk is. Geef bij de plantaardige eiwitten aan of dit een goed eiwit is. Geef aan welke plantaardige eiwitten gecombineerd met granen nog beter worden. BRON Je kunt hierbij Stappenplan Werken met Thinglink gebruiken. 27. Shirin zou voor de koopavond makkelijk een maaltijdsalade mee kunnen nemen. a. Zoek voor Shirin drie recepten op van maaltijdsalades met peulvruchten. BRON Tip! Kijk op Website Blije boon. b. Vat elk recept kort samen. Wat zijn de belangrijkste ingrediĂŤnten? Hoeveel tijd kost de bereiding? Recept

Belangrijkste ingrediĂŤnten

Bereidingstijd

1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5.

TERUGKIJKEN 28. Je weet nu alles over eiwitten. a. Maak een korte notitie. Wat laat je tijdens het coachingsgesprek aan Shirin zien?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven b. Wat ga je Shirin uitleggen over eiwitten?

29. Heb je alle opdrachten van Taak 5 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 6 Vetten Shirin en haar collegaâ&#x20AC;&#x2122;s halen vaak iets te eten bij de snackbar. Een portie frites, een kroket of een frikandel bevatten veel vet. Vet is ongezond. Toch staan vetten in de Schijf van Vijf. Je zoekt uit hoe dit zit. Tijdens het coachingsgesprek geef je Shirin de juiste informatie. VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 10.8 Vetten. Maak daarna opdracht 30 . 30. a. Uit welke twee soorten vetzuren bestaan vetten?

b. Welke van deze vetzuren verlaagt het LDL-cholesterol gehalte?

c. Waarom is dit gunstig?

d. In welke producten zitten vooral verzadigde vetten? Zet hierbij een V. In welke producten zitten vooral onverzadigde vetten. Zet hierbij een O.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven e. Welk van deze producten met onverzadigde vetten eet jij?

f. Lees het etiket van olijfolie. Hoeveel onverzadigde vetzuren en hoeveel verzadigde vetzuren zitten er per 100 gram in olijfolie? Verzadigde vetzuren: Onverzadigde vetzuren: BRON

gram gram

Gebruik de Website Caloriechecker. g. Zoek op hoeveel verzadigd vet er per 100 gram in roomboter zit.

31. Minder vet eten kan geen kwaad staat er in de Tekstbron 10.8 Vetten. a. Waarom is dat zo denk je?

b. Je kunt er op verschillende manieren voor zorgen dat je minder vet eet. Bijvoorbeeld door voedingsmiddelen te kiezen waar minder vet in zit. In margarine voor op de boterham zit 4 gram vet (portie voor één snee). Zoek op hoeveel vet er zit in halvarine (portie voor één snee).

c. Waar zal de naam halvarine vandaan komen?

d. In kaas zit ook veel vet. Zoek op hoeveel vet kaas per portie en zoek een alternatief.

e. Bedenk zelf een voedingsmiddel waar veel vet in zit en zoek een alternatief.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

BRON Bekijk de Film van de Hartstichting over het ontstaan van een hartinfarct. Maak daarna opdracht 32.

32. a. Welke bloedvaten vernauwen bij een hartinfarct?

b. Wat wordt bedoeld met aderverkalking?

c. Welke stof zal voor de vernauwing zorgen denk je?

BRON

Bekijk de Website van de Hartstichting. d. Welke voedingsadviezen worden hier gegeven?

UITVOEREN 33. Voor Shirin maak je een handig overzicht met informatie over vetten. Dit overzicht geeft in elk geval antwoord op de volgende vragen: • Wat is het verschil tussen verzadigde vetten en onverzadigde vetten? • Waarom moet je uitkijken met verzadigde vetten? • Welke voedingsmiddelen leveren verzadigde vetten? • Welke voedingsmiddelen kan ik dan beter nemen? • Hoe weet ik of ik niet te veel vet eet? Het overzicht: • heeft de grootte van een A4 • bevat afbeeldingen • ziet er netjes en overzichtelijk uit • bevat handige tips om verzadigd vet te vervangen.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven TERUGKIJKEN 34. Controle. a. Je A4 moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Geef van elk voorwaarde aan of je vindt dat dit er goed in zit. Geef jezelf * of ** of ***. Op het A4’tje

Sterren

Wordt duidelijk gemaakt wat het verschil is tussen verzadigde en onverzadigde vetten. Wordt uitgelegd waarom moet je uitkijken met verzadigde vetten. Staat welke voedingsmiddelen verzadigde vetten leveren. Staan alternatieven voor de voedingsmiddelen met verzadigde vetten. Wordt duidelijk hoeveel vet je ongeveer kunt eten. Staan afbeeldingen. Wordt alles netjes en overzichtelijk weergegeven. b. Ben je tevreden over het eindresultaat? Ja / Nee, omdat

35. Je weet nu van alles over vetten. a. Het A4’tje gebruik je tijdens het coachingsgesprek. Wat vertel je tijdens dit gesprek over het A4’tje? Schrijf dit in steekwoorden op.

b. Shirin eet nogal eens een portie frites, frikandel of kroket. Welk advies ga je haar geven? Wat kan ze beter eten?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven c. Hoe zit het eigenlijk met jouw eetpatroon? Eet jij gezonde vetten? Eet je niet te veel vet? Geef jezelf twee tips over jouw eetpatroon. Tip 1:

Tip 2:

36. Heb je alle opdrachten van Taak 6 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 7 Koolhydraten Shirin bakt graag pannenkoeken heeft ze je verteld. Nu zag ze in de winkel een pak met volkorenpannenkoekmix. Ze vraagt zich af of dit nu echt gezonder is. Je onderzoekt wat koolhydraten precies zijn en hoe het zit met volkoren producten. Dat neem je mee in je advies voor Shirin. VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 10.9 Koolhydraten. Maak daarna opdracht 37.

37. a. Zet een X bij de voedingsmiddelen waar je snel energie van krijgt. Voedingsmiddel

Levert snelle energie

Jam Appel Energydrank Volkoren boterham Witte bonen Muesli Drop Rijst Cola

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven b. In welke situatie wil je snel energie krijgen? als je een lange wandeling gaat maken als je de marathon loopt als je een sprintje moet trekken als je het gevoel hebt dat je flauwvalt als je de hele middag les hebt als je vanavond nog moet trainen c. Meestal wil je iets eten waardoor je gedurende langere tijd energie krijgt. Wat is dan een voorbeeld van een goede keuze?

d. Zoek uit waarom zilvervliesrijst gezonder is dan gewone rijst.

38. Veel voedingsmiddelen leveren goede koolhydraten. a. In welk vak van de Schijf van Vijf zitten voedingsmiddelen die koolhydraten leveren?

b. Geef tien voedingsmiddelen die jij eet die koolhydraten bevatten. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

c. Welke van deze voedingsmiddelen bevatten veel suiker?

d. Welke van deze voedingsmiddelen bevatten zetmeel?

e. Welke van deze voedingsmiddelen bevatten voedingsvezel?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven f. Welk ander vak uit de Schijf van Vijf levert voedingsmiddelen die koolhydraten bevatten? Welke voedingsmiddelen zitten hier in? Vak: Voedingsmiddelen: g. Denk je dat je genoeg voedingsvezels binnenkrijgt? Ja / Nee

UITVOEREN Shirin heeft je de vraag gesteld of volkorenpannenkoeken nu echt gezonder zijn. Zoek uit wat een pannenkoek aan energie, vet en koolhydraten levert. BRON Bekijk de Website Producent pannenkoekenmix. Maak daarna opdracht 39.

39. Volkorenpannenkoeken a. Bekijk de voedingswaarde informatie van twee pannenkoekmixen. Vul het volgende schema in: Per 100 gram bereid product

Pannenkoekmix origineel

Pannenkoekmix volkoren

Energie (kJ) Vet (gram) Koolhydraten (gram) Suikers (gram) b. De producent vertelt dat er in de volkorenmix drie keer zo veel vezels zitten. Voor welke pannenkoekmix zou jij kiezen? Leg je antwoord uit.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven BRON

Bekijk de Film Groene pannenkoeken. c. Meestal eet je pannenkoeken met stroop of suiker. Dit levert dan vooral snelle suikers. Er zijn veel meer mogelijkheden met pannenkoeken. Bedenk zelf twee lekkere pannenkoeken variaties waar veel vezels in zitten. Variatie 1

Variatie 2

BRON

Je kunt eventueel gebruik maken van de Website Pannenkoeken recepten.

TERUGKIJKEN 40. Je weet nu van alles over koolhydraten. a. Shirin vroeg zich af of volkorenpannenkoeken gezonder zijn. Wat ga je haar over pannenkoeken vertellen?

b. De lunch van Shirin bestaat vaak uit een zakje chips en een energydrank. Wat voor koolhydraten krijgt Shirin hiermee binnen?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 41. a. Je hebt twee pannenkoekvariaties bedacht. Welke voedingsmiddelen heb je toegevoegd die vezels bevatten?

b. Waarom lijken deze pannenkoekvariaties jou lekker?

42. Heb je alle opdrachten van Taak 7 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 8 Vitamines en mineralen Op kantoor bij ‘Gezond aan de slag’ maken de collega’s om de beurt een lunchgerecht klaar. Je hebt op internet een recept van een gezonde courgettesoep gevonden. Er zitten vast veel vitamines en mineralen in. Vandaag is het jouw beurt om de lunch klaar te maken. Je maakt de courgettesoep voor je collega’s. VOORBEREIDEN 43. Wat weet je eigenlijk van vitamines en mineralen? Zijn de uitspraken goed of fout? a. Vitaminetekort komt in Nederland veel voor. Goed / Fout b. Vitamine A is goed voor je ogen. Goed / Fout c. Vrouwen slikken foliumzuur als ze zwanger zijn. Goed / Fout d. Foliumzuur is vitamine E. Goed / Fout e. Vitamine C zorgt voor sterke botten. Goed / Fout f. Vitamine D kan je lichaam zelf maken. Goed / Fout g. Vitamine K is goed voor de weerstand. Goed / Fout h. Ijzer komt veel voor in rundvlees. Goed / Fout i. Jodium is vaak toegevoegd aan zout. Goed / Fout j. Fluoride komt veel in voedingsmiddelen voor. Goed / Fout k. Te veel natrium zorgt voor een hoge bloeddruk. Goed / Fout BRON

Lees Tekstbron 10.10 Vitamines en mineralen. l. Lees de antwoorden die je hebt gegeven nog een keer door. Verbeter ze als je dat nodig vindt.

BRON Lees Stappenplan 437 Courgettesoep. Maak daarna opdracht 44.

44. In groente en fruit zitten veel vitamines en mineralen. Per dag wordt geadviseerd 250 gram groenten te eten. Veel mensen halen dit niet. Met een groentesoep lukt dit makkelijk. a. Welke twee groentes worden voor de courgettesoep gebruikt? 1. 2.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven b. bekijk de afbeelding van de courgetteplant. Welk onderdeel van de courgetteplant wordt gegeten? wortel stengel blad vrucht zaad

c. Bekijk de afbeelding van rucola. Welk onderdeel van de rucolaplant wordt gegeten? wortel stengel blad vrucht zaad

BRON

Bekijk de Website Voedingswaardetabel. d. Zoek de groenten courgette en rucola op en klik op de naam. Schuif het meetlatje op tot 200 gram courgette en 25 gram rucola. Hoeveel vitamine C zit er in de soep en hoeveel ijzer? Vitamine C (mg) Courgette (200 gram) Rucola (25 gram) Totaal

Meer leren over een gezonde leefstijl

IJzer (mg)

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven UITVOEREN 45. Je gaat de courgettesoep maken. BRON Gebruik Stappenplan 437 Courgettesoep. a. Leg alle ingrediĂŤnten en spullen die je nodig hebt klaar. Maak daarna de soep. Let op! Weeg de courgette voordat je de soep maakt. Dit antwoord heb je nodig bij terugkijken. b. De courgette weegt: c. Dien de soep op. d. Hoe smaakt de soep?

e. Vraag ook iemand anders de soep te proeven. Wat vond de ander van jouw soep?

f. Kreeg je nog een tip om de soep nog lekkerder te maken? Of heb je nog een tip voor jezelf?

g. Was af en ruim op.

BRON

46. Je kunt op deze manier ook makkelijk soep maken met broccoli, pompoen of wortel. Gebruik de Website Kokswereld voor leuke ideeĂŤn. a. In de courgettesoep is rucola toegevoegd als smaakmaker. Zoek bij broccoli, pompoen of wortel een passende smaakcombinatie. Broccolisoep met Pompoensoep met Wortelsoep met b. Kies een soep uit en schrijf een recept voor deze zelf verzonnen soep. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven TERUGKIJKEN 47. Met een groentesoep kom je snel aan de benodigde hoeveelheid groente per dag (250 gram). a. Hoeveel gram groente zit er in jouw courgettesoep?

b. c. d. e. f.

Eet jij vandaag de benodigde hoeveelheid groente? Ja / Nee Vind je het leuk om zelf een recept te bedenken? Ja / Nee Gaat het bereiden van soep je goed af? Ja / Nee Heb je de keuken na het bereiden van de soep netjes achtergelaten? Ja / Nee Welk aandachtspunt wil je jezelf meegeven aan het eind van deze taak?

g. Hoe ga je daar aan werken?

48. Heb je alle opdrachten van Taak 8 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 9 Infographic JoĂŤlle Mans vraagt, voor haar werknemers, naar informatie over gezond eten. De Schijf van Vijf is een handig model om te leren gezond te eten. Je zet de informatie uit de Schijf van Vijf om in een infographic. De infographic kan iedereen van de kledingwinkel downloaden op zijn telefoon. Op deze manier heeft iedereen de informatie makkelijk bij de hand. VOORBEREIDEN 49. Een infographic geeft informatie over een bepaald onderwerp met beelden en korte teksten.

a. Waarover gaat deze infographic?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven b. Een infographic is kleurig en heeft vaak een strakke indeling met lijnen of figuren. Er worden kaarten, grafieken, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s, logoâ&#x20AC;&#x2122;s en tekeningen gebruikt om de boodschap over te brengen. Deze beelden worden aangevuld met korte teksten. Wat valt je op aan de vormgeving?

c. Infographics tref je op heel veel plaatsen aan. Bijvoorbeeld in kranten en op nieuwssites, in weblogs of in tijdschriften. Een infographic in een krant of op een nieuwssite bevat informatie over een actuele gebeurtenis. De infographic is dan snel gemaakt. Voor het maken van een infographic in een weblog of tijdschrift is vaak meer tijd. Deze infographics zijn hierdoor vaak mooier van vormgeving en bevatten meer informatie. Waar zou je de infographic over social media kunnen tegenkomen?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven d. Bekijk de Infographic hiervoor over fitness en voeding. Wat kun je zeggen over de eisen wat vormgeving betreft: Kleuren: Strakke lijnen: Afbeeldingen/grafieken/logoâ&#x20AC;&#x2122;s: Weinig tekst: e. Kijk nog eens naar de eisen van een infographic. Vind je de afbeelding een infographic?

50. Met Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) wordt aangegeven hoeveel je per dag moet eten om alle voedingsstoffen binnen te krijgen. BRON Bekijk de Website Hoeveel en wat kan ik eten per dag? a. Vul je leeftijd en geslacht in op de site en bereken wat jouw ADH is. b. Vul het schema hierna in: Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid in porties

Dit eet ik per dag:

Groenten Fruit Brood Aardappelen, rijst, pasta Vis, peulvruchten, vlees Ongezouten noten Zuivel Kaas Smeer- en bereidingsvetten Vocht c. Welke conclusie kun je trekken over jouw voedingspatroon? Haal jij de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid? Ja / Nee

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven BRON Lees Tekstbron 10.11 Gezonde voeding: de Schijf van Vijf. Maak daarna opdracht 51.

51. Je bereidt je infographic voor de medewerkers van JoĂŤlle Mans voor. Welke informatie en afbeeldingen ga je gebruiken in je infographic? Vul het schema in. Schijf van Vijf

Informatieve tekst

Titel

Afbeelding of logo

Kleur

Vak Groen

Vak Geel

Vak Roze

Vak Oranje

Vak Blauw

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

Buiten de Schijf van Vijf

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven UITVOEREN BRON Bekijk het Stappenplan Werken met easel.ly . Maak daarna opdracht 52. 52. Je maakt de infographic voor de werknemers van de kledingwinkel. a. Volg de stappen in het stappenplan en maak de infographic. Je kunt de infographic opslaan zodat je er later nog aan kunt werken. Maak dan een account aan. b. Controleer je infographic op de volgende onderdelen. Zet een â&#x2C6;&#x161; als je tevreden bent over: Kleuren Strakke lijnen Afbeeldingen Weinig tekst Inhoud Vijf vakken Aanbevolen hoeveelheden Buiten de Schijf van Vijf Ben je tevreden over het eindresultaat? Stel zo nodig bij. Sla je infographic op als pdf. c. Verstuur je infographic per mail naar jezelf. Lukt het je de infographic op je telefoon te openen? Ja / Nee Als dit niet lukt verstuur je de infographic naar een medeleerling. Misschien lukt het openen wel op zijn of haar telefoon. TERUGKIJKEN 53. Je hebt een infographic voor de werknemers van de kledingwinkel gemaakt. Het idee is dat ze deze op hun telefoon kunnen downloaden. Bekijk de infographic van een medeleerling. a. Is deze leesbaar? Ja / Nee Kleuren: Ja / Nee Strakke lijnen: Ja / Nee Afbeeldingen of logoâ&#x20AC;&#x2122;s Ja / Nee Korte teksten: Ja / Nee b. Bevat de infographic voldoende informatie over: De vijf vakken van de Schijf van Vijf: Ja / Nee De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid: Ja / Nee Buiten de Schijf van Vijf: Ja /Nee c. Welke tip (Zo wordt het nog beter) geef je jouw medeleerling?

d. Welke top (dit vind ik goed) geef je jouw medeleerling?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 54. Formuleren en rapporteren. In deze taak heb je gewerkt aan de beroepsgerichte competentie Formuleren en rapporteren. Geef aan hoe je hier op gescoord hebt met *, ** of *** Ik heb het formulier over Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid juist ingevuld. Ik heb duidelijk opgeschreven wat ik in de infographic wil vertellen. De infographic bevat korte duidelijke tekst. De infographic bevat geen spellingsfouten. De grammaticaregels heb ik goed toegepast.

Ik heb rekening gehouden met de doelgroep (de werknemers van de kledingwinkel).

55. Overleg met je docent of je de extra opdracht bij deze taak gaat maken. 56. Heb je alle opdrachten van Taak 9 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 10 Trends Trends komen en gaan. Elk jaar zijn er voedingstrends. De foodblogs vertellen dat de nieuwe voedingstrends te maken hebben met gezond eten, biologische streekproducten, ambachtelijk, vegetarisch, peulvruchten, streetfood en ontbijtbars. Dit past uitstekend bij een gezonde leefstijl. Je gaat hiermee aan de slag en maakt voor de medewerkers van de kledingwinkel een bewegingsactiviteit in de buitenlucht waarbij een nieuwe trend wordt bekeken. Bijvoorbeeld een fiets- of wandelroute langs bedrijven met deze nieuwe trends. Een leuke gezonde afsluiting van de coachingsgesprekken. VOORBEREIDEN 57. Wat zijn trends a. Wat betekent het woord trend?

b. Welke trends ken je die te maken hebben met een gezonde leefstijl?

c. Waarom is een fiets- of wandeltocht een gezonde afsluiting van de coachingsgesprekken?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven BRON Bekijk de Website Streetfood. Maak daarna opdracht 58.

58. Je onderzoekt in jouw omgeving waar de nieuwe voedingstrends te vinden zijn. a. Wat is streetfood?

b. Wat zijn de drie pijlers van streetfood?

c. Wat betekent hoogwaardig?

d. Onderzoek waar in jouw omgeving bedrijven zijn gevestigd die passen binnen de nieuwe voedingstrends. Je gebruikt de zoekmachine Google. Om goed te zoeken moet je de juiste zoekwoorden gebruiken. Aan welke zoekwoorden denk je?

BRON

Ga naar de Website Google maps. e. Je krijgt nu de kaart van Nederland met links een vak voor de zoekopdracht. Type je woonplaats in en druk op Enter. Jouw woonplaats komt nu in beeld. Laat je woonplaats staan en typ hierachter om de beurt zoekwoorden in. Goede zoekwoorden zijn: streekproducten, ambachtelijk, vegetarisch, streetfood en ontbijtbar. Noteer de bedrijven die genoemd worden in de buurt. Bedrijf

Adres

Meer leren over een gezonde leefstijl

Soort bedrijf, bijvoorbeeld: restaurant of boerderij

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven Bedrijf

Adres

Soort bedrijf, bijvoorbeeld: restaurant of boerderij

UITVOEREN 59. Welke activiteit kies je? Fietstocht of wandelroute? Of heb je zelf nog een goed idee voor een activiteit in de buitenlucht? a. Bekijk de resultaten van je onderzoek. Welke bedrijven liggen niet ver van elkaar? Kies drie bedrijven uit waar je naartoe zou kunnen fietsen of wandelen. Of waar je een buitenactiviteit kunt doen. 1. 2. 3.

b. Zoek informatie op over deze bedrijven. Bijvoorbeeld informatie over: • Wat is er te doen? • Welke producten leveren ze? • Wat zijn de openingstijden? • Wat is het exacte adres? • Zijn er bijzonderheden? Verzamel de informatie in een Word-bestand. c. Welke activiteit ga je doen en hoe combineer je dit met een of meerdere bedrijven die je hebt gevonden?

d. De activiteit werk je uit in Word. Een wandelroute kun je netjes uittypen en voorzien van informatie of afbeeldingen. Op welke manier werk je de activiteit die jij gekozen hebt uit?

e. Werk je activiteit uit.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

TERUGKIJKEN 60. Je hebt uitgezocht waar in jouw omgeving bedrijven zijn die zich bezig houden met de nieuwe voedingstrends. a. Wat vind jij van voedingstrends? Leg je antwoord uit.

b. Bekijk de uitwerking van je bewegingsactiviteit in de buitenlucht. Controleer of: • de informatie over het bedrijf er goed op staat Ja / Nee • er een geschikte afbeelding op staat Ja / Nee • het Word-bestand er aantrekkelijk uitziet Ja / Nee • het Word-bestand er netjes uitziet Ja / Nee c. Welk cijfer geef je jezelf? d. Wat zou je de volgende keer anders of beter doen?

e. Stel je voor dat je deze buitenactiviteit gaat organiseren voor de medewerkers van de kledingwinkel. Waar zou je dan aan moeten denken?

f. Lijkt het je leuk om zo’n activiteit te organiseren? Leg je antwoord uit. Ja / Nee, omdat

61. Heb je alle opdrachten van Taak 10 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

Taak 11 Coachingsgesprek Vandaag is verkoopmedewerker Shirin aan de beurt voor haar coachingsgesprek. Je hebt al een advies voor haar lunch voorbereid. Ook heb je bedacht welke gerechten ze zelf kan maken en meenemen naar haar werk, zodat ze niet naar de snackbar hoeft te gaan. En je hebt informatie verzameld over vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen. In het coachingsgesprek komt dit allemaal aan bod. Joëlle Mans heeft je verteld dat je maximaal drie gesprekken met Shirin mag voeren. VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 10.12 Het voeren van een coachingsgesprek. Maak daarna opdracht 62. 62. Jij oefent in deze taak als coach in het coachingsgesprek. a. Wie is de hulpvrager in deze casus?

b. Uit hoeveel gesprekken mag het coachingstraject maximaal bestaan? c. Uit welke vier fases bestaat een coachingstraject?

d. Voor het coachen van Shirin heb je informatie verzameld en materialen gemaakt. Verzamel deze gegevens in het schema. Taak

Onderwerp

Wat wil je hierover Wat heb je hiervoor vertellen? gemaakt of opgezocht?

4 5 6 7 8 9 e. Lees de tekst bij ‘Aan de slag’ op pagina 49 nog een keer. Wat wordt het doel van het coachingstraject met Shirin?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven

f. Is je doel SMART geformuleerd? Geef in elk vak met ja of nee aan of het doel SMART geformuleerd is. SMART

Is het doel SMART?

Specifiek

Is het doel duidelijk

Ja / Nee

Meetbaar

Zijn er meetbare afspraken gemaakt?

Ja / Nee

Acceptabel

Is het een redelijk doel?

Ja / Nee

Realistisch

Is het doel haalbaar?

Ja / Nee

Tijd

Is er een periode vermeld?

Ja / Nee

g. Stel een coachingsplan op voor Shirin. Ga uit van drie coachingsgesprekken. Wat wil je in het eerste gesprek bespreken en welke opdracht krijgt Shirin mee? Gesprek 1 Ik maak contact door te praten over: Ik bespreek: Ik laat zien (denk aan overzichten, folders, kaarten enzovoort): Ik maak afspraken over:

h. Wat wil je in het tweede gesprek bespreken en welke opdracht krijgt Shirin mee? Gesprek 2 Ik maak contact door te praten over: Ik bespreek: Ik laat zien: Ik maak afspraken over:

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven i. Wat wil je in het derde gesprek bespreken en welke opdracht krijgt Shirin mee? Gesprek 3 Ik maak contact door te praten over: Ik bespreek: Ik laat zien: Ik maak afspraken over:

BRON Lees Tekstbron 6.2 Een gesprek voeren. Maak daarna opdracht 63.

63. a. Welke twee open vragen kun je stellen om contact te maken met Shirin? 1. 2.

b. Welke vragen kun je stellen om het doel van de coaching te bepalen? 1. 2.

c. Waarom kun je beter geen gesloten vragen stellen?

d. Welke techniek kun je toepassen om meer te weten te komen van Shirin?

e. Je stelt Shirin de vraag: ‘Wat wil je bereiken met dit traject?’ Zij antwoordt: ‘Dat ik minder vaak naar de snackbar ga.’ Welke vragen kun je dan stellen om nog meer te weten te komen? 1. 2.

UITVOEREN Deze opdracht voer je in drietallen uit.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 64. Het coachingsgesprek. a. Om de beurt voeren jullie het coachingsgesprek. Er zijn drie rollen: coach, Shirin en observant. Zorg dat iedereen alle rollen heeft geoefend. Vul jullie namen in. Coach

Shirin

Observant

Gesprek 1 Gesprek 2 Gesprek 3 BRON

Gebruik bij de volgende opdracht Observatieformulier Het coachingsgesprek. b. De observant vult het observatieformulier in en houdt de tijd in de gaten. Hoeveel tijd hebben jullie voor elk gesprek?

c. Verzamel je materialen en informatie. Bereid je gesprek voor. d. Voer de gesprekken. TERUGKIJKEN 65. a. Vertel elkaar om de beurt wat je hebt gezien als observant. Wat ging goed en wat kan beter? En geef elkaar een compliment. b. Welke tip kreeg jij om het gesprek de volgende keer beter te doen?

c. Welk compliment kreeg je?

d. Hoe vond je het om een coachingsgesprek te voeren?

66. Heb je alle opdrachten van Taak 11 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Evalueren & Reflecteren Taak 12 Terugkijken en verder kijken Je bent in dit deel aan de slag geweest met een gezonde leefstijl. Je gaat nu kijken hoe dat gegaan is. Ook ga je verder kijken.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 67. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 12 en 13 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. b. Kijk in kolom 6. Staat bij Taak 1 tot en met Taak 11 een paraaf van je docent? Zo nee, overleg met je docent hoe je dit in orde kunt maken. 68. In het schema hierna zie je de leerdoelen waaraan jij in dit deel hebt gewerkt. a. Geef van elk leerdoel aan of je het kunt of dat je er nog aan moet werken. Dit doe je door bij elk leerdoel in kolom 3 ‘Kan ik’ of in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ te zetten. b. Bekijk elk leerdoel waarbij je in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ hebt gezet. Wat moet je volgens jou beter gaan doen? Geef dit aan in kolom 5. c. Hoe vond je het om aan deze leerdoelen te werken? Leg je antwoord uit.

1. Taak

2. Leerdoel

Ik kan berekenen hoeveel iemand per dag kan eten om de benodigde energie binnen te krijgen.

Ik weet welke voedingsmiddelen plantaardige en dierlijke eiwitten leveren en ik kan hierin verantwoorde keuzes maken.

Ik weet welke voedingsmiddelen verzadigde en onverzadigde vetten bevatten en hierin verantwoorde keuzes maken.

Ik weet welke voedingsmiddelen koolhydraten, waaronder suiker, zetmeel en voedingsvezel bevatten, en hierin verantwoorde keuzes maken.

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Ik kan uitleggen wat de voedingswaarde op etiketten betekent.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 1. Taak

2. Leerdoel

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Ik kan op basis van de voedingswaarde (op etiketten) een verantwoorde voedingskeuze maken. 8

Ik weet hoeveel groente en fruit je per dag moet eten om voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen.

Ik kan met behulp van de Schijf van Vijf en de dagelijks aanbevolen hoeveelheid (ADH) verantwoorde voedingskeuzes maken.

Ik kan een passende bewegingsactiviteit bedenken.

Ik kan een coachingsgesprek voeren.

69. Binnen het mbo-domein Voedsel, Natuur en Leefomgeving kun je de opleiding Vakexpert Voeding en voorlichting volgen. BRON Bekijk deze opleiding op de Website Mbo. a. Bekijk de film over dit beroep op de website. Welke eigenschappen die je nodig hebt worden hier genoemd?

b. Waar kun je gaan werken met de opleiding?

c. Doe de test op de website Mbo stad om te kijken of dit beroep bij je past. Welke competenties komen uit de test? En wat betekenen deze competenties?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven d. Past deze opleiding bij jou volgens de test? Ja / Nee, omdat

Taak 13 Voorbereiden op de toets In deze taak ga je je voorbereiden op de toets. 70. Welk woord zoeken we? a. Hiermee wordt de hoeveelheid energie die een voedingsmiddel levert uitgedrukt. b. Hoe noem je het als je evenveel energie verbruikt als inneemt? c. Bouwstof voor je cellen. d. Levert vitamine A en D. e. Waarin kun je de verzadigde vetten vervangen om hart en vaatziekten te voorkomen? f. Tot welke groep voedingsstoffen behoren zetmeel en suiker? g. Een goede leverancier van voedingsvezel. h. Voor welk proces zijn voedingsvezels belangrijk? i. Welke vitamine is nodig om ijzer op te nemen? j. Welk voedingsmiddel levert calcium? k. Waar staat de letter M voor in SMART? l. Wat is de eerste fase van een coachingstraject?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven 71. Wat staat er op de verpakking?

a. Bekijk het etiket van volle en halfvolle melk. b. In welk vak van de Schijf van Vijf staat melk?

c. Welke voedingsstof leveren producten uit dit vak vooral?

d. Melk levert ook vetten. Welke melk kun je adviseren op basis van de vetten?

e. Het is belangrijk om meer onverzadigde vetten binnen te krijgen. Waarom?

f. Welke voedingsmiddelen leveren onverzadigde vetten?

g. Melk is een goede calciumleverancier. In 100 ml melk zit 15 % van onze ADH. Wat betekent dit?

h. Stel, je drinkt twee glazen melk (totaal 400 ml). Hoeveel procent van je dagelijks benodigde hoeveelheid calcium krijg je dan binnen?

72. Jouw voeding a. Wat is jouw energiebehoefte?

b. Hoeveel energie mag je dan ongeveer per maaltijd binnenkrijgen?

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven c. Stel voor jezelf een verantwoorde maaltijd samen waarin alle vakken van de Schijf van Vijf aanwezig zijn. Zet een â&#x2C6;&#x161; onder het juiste vak van de Schijf van Vijf. Voedingsmiddelen

BRON

Vak Vak Groen Geel

Vak Roze

Vak Vak Oranje Blauw

Gebruik de Website Caloriechecker. d. Bereken de hoeveelheid energie die deze maaltijd levert Voedingsmiddelen

Hoeveelheid in gram of portie

Hoeveelheid energie in kcal

totaal

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel B Gezonde leefstijl: Gezond leven e. Levert deze maaltijd onverzadigde vetten? Ja / Nee, omdat

f. Levert deze maaltijd voedingsvezels? Ja / Nee, omdat

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Oriëntatie Taak 1 Kennismaken met de werkzaamheden in een kookstudio. BRON Bekijk de Film van een Kookstudio. Maak daarna opdracht 1.

1. In de film wordt pasta puttanesca gemaakt. a. Welke ingrediënten worden gesneden?

b. Chiffonade is een techniek om bladgroente of kruiden te snijden. Wat ontstaat er als je basilicum op deze manier snijdt?

c. De kok demonstreert aan de deelnemers bepaalde snijtechnieken. Lijkt het jou leuk om technieken te demonstreren en recepten uit te leggen? Leg je antwoord uit.

d. Als kok kun je op verschillende plaatsen aan de slag. Bijvoorbeeld in een restaurant, ziekenhuis of hotel. Denk je dat het werk van een kok bij jou past? Leg je antwoord uit.

e. Wat lijkt jou leuk aan van het werk van kok en wat lijkt jou niet leuk? Leuk

Niet leuk

BRON Bekijk de Film van een Sportdiëtist. Maak daarna opdracht 2.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 2. Topsporters moeten goed eten. a. Bij welke trainingsintensiteit is alleen gezond eten niet meer voldoende?

b. Wat houdt sportvoeding in?

c. Wat eten wielrenners na een dag Tour de France?

d. Waarom is dit nodig?

e. Sport jij veel? Ja / Nee f. Zo ja, pas jij je voeding daarop aan? Geef een voorbeeld van wat je eet als je sport. Ja / Nee, want ik eet 3. Een kok van een kookstudio vertelt dat de volgende vier woorden belangrijk zijn in zijn werk: planning, product, proeven en presentatie.

a. Planning heeft te maken met het op tijd klaar hebben van je gerecht. En ook met op tijd inkopen. Hoe goed ben jij in plannen? Geef je zelf een cijfer en leg uit met een voorbeeld waarom je jezelf dit cijfer geeft.

b. Product heeft te maken met de juiste ingrediĂŤnten kiezen. Denk aan versheid van producten, aan herkomst van producten en voedingswaarde. Hoe belangrijk is dit voor jou? Leg je antwoord uit. heel belangrijk belangrijk maakt niet uit onbelangrijk

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio c. Proeven is het derde belangrijke woord in de keuken. Een kok mag nooit iets serveren zonder het van te voren geproefd te hebben. Waarom is dat?

d. Presentatie is het laatste belangrijke woord in de keuken. Wat zou de kok hiermee bedoelen?

e. Welk ander woord wordt hiervoor in de keuken veel gebruikt? garneren versieren aanbieden tonen f. Een kok moet bij het samenstellen van een menu kritisch denken. Welke combinaties van ingrediĂŤnten kan ik maken? Waar komen de producten vandaan? Is dit verantwoord? Geef aan hoe goed jij jezelf vindt scoren op kritisch denken. Ik geef mezelf een +, ++ of +++

De ander geeft mij +, ++ of +++

Ik heb een duidelijke mening en kan daar goede argumenten voor formuleren. Ik begrijp informatie en kan deze onderzoeken en toepassen. Ik ben me ervan bewust dat ik sommige dingen nog niet weet. Ik kan de juiste vragen stellen. Ik kan reflecteren op wat ik doe. Ik sta open voor het standpunt van een ander. g. Laat een ander invullen hoe jij scoort op kritisch denken. h. Bespreek de uitkomst. Waar kan jij jezelf nog in verbeteren? mening formuleren informatie onderzoeken me bewust zijn dat ik niet alles weet de juiste vragen stellen reflecteren op wat ik doe open staan voor een ander standpunt

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 4. Heb je alle opdrachten van Taak 1 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 2 De leerdoelen bij Deel C Als je aan de slag gaat in De Kookstudio, moet je: 1. een verantwoord menu kunnen samenstellen waarbij je let op de voedingswaarde en de informatie op het etiket 2. een menu kunnen bereiden 3. kunnen uitleggen hoe duurzaam het menu is 4. de etiketten op voedingsmiddelen begrijpen en kunnen uitleggen wat deze betekenen 5. een workshop kunnen voorbereiden en geven. 5. Hierboven lees je wat je moet kunnen als je in een kookstudio aan de slag gaat. a. Welk leerdoel lijkt je het leukst om aan te werken?

b. Welk leerdoel lijkt je het minst leuk om aan te werken.

Winters dagmenu 1 Kerriesoep met stukjes appel Stamppot boerenkool met rookworst Roomvla Winters dagmenu 2 Linzensoep Pikante kip met aubergine en rijst Yoghurt met vijgen

c. Welk dagmenu lijkt je het best samengesteld als je let op de eisen van gezonde voeding? Leg je antwoord uit.

d. Welk dagmenu lijkt je het best samengesteld als je let op duurzaamheid? Leg je antwoord uit.

6. Duurzaam en dus milieubewust denken wordt steeds belangrijker. a. Denk je dat jij duurzaam en dus milieubewust bezig bent met voedsel? Ja Nee, want

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio BRON

Doe de test op de Website van het Voedingscentrum. b. De voedselafdruk is een test die laat zien wat jouw voedselkeuze betekent voor het milieu. Wat is de uitkomst van de test? Hoeveel aardbollen heb jij nodig?

c. Hoe scoor je wat betreft het waterverbruik? Hoeveel badkuipen kun jij vullen?

d. Welke verbetertips krijg je? 1. 2. 3. 4. 5.

7. Alle producten hebben een etiket. a. Bekijk het etiket. Welke informatie mist op het etiket? voedingswaarde houdbaarheid bereiding afval scheiden herkomst gewicht b. Hoe bereid je deze groente?

c. Welke methode is toegepast om deze groente houdbaar te maken?

d. Zou jij ervoor kiezen deze groente te bereiden? Ja, bijvoorbeeld Nee, want

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 8. Heb je alle opdrachten van Taak 2 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 3 Taken plannen In deze taak ga je de taken van dit deel inplannen. 9. Bekijk Taak 4 tot en met 12. En bekijk het schema hierna. a. Maak een planning voor de taken die je nog gaat doen. Zet de datum en het lesuur in kolom 4. Bij Taak 1 tot en met 3 hoef je dit niet in te vullen. b. Zoek in de taken naar de opdrachten met . Bij welke opdrachten is overleg met je docent of controle door je docent nodig?

2. Onderwerp

3. Richttijd 4. Datum en in minuten lesuur

Kennismaken met de werkzaamheden in een kookstudio

De leerdoelen bij Deel C

Taken plannen

Bereidingstechnieken en hygiëne

100

Op de verpakking

Kaas-uibroodje bakken

100

Lunch voor duursporters

Lunch bereiden

Workshop aardbeiensoes voorbereiden

Meer leren over een gezonde leefstijl

5. Af

6. Paraaf docent

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 1. Taak

2. Onderwerp

3. Richttijd 4. Datum en in minuten lesuur

Workshop aardbeiensoes geven

100

Terugkijken en verder kijken

Voorbereiden op de toets

5. Af

6. Paraaf docent

Aan de slag De Kookstudio verzorgt workshops en lunches waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. De Kookstudio heeft een professionele keuken en een gezellig ingericht restaurant. De Kookstudio richt zich op jonge sportieve mensen. Jij loopt stage in De Kookstudio. Je helpt mee met het bereiden van de lunches. En je geeft workshops.

Taak 4 Bereidingstechnieken en hygiëne Voordat je lunches mag bereiden oefen je eerst een aantal basistechnieken. Hierbij let je natuurlijk ook op de hygiëne. VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 1.1 Hygiëne. Maak daarna opdracht 10. 10. Hygiëne kun je opdelen in drie groepen: persoonlijke hygiëne, bedrijfshygiëne en sociale hygiëne. a. Heb je wel eens meegemaakt dat je ziek werd van voedingsmiddelen die niet hygiënisch bereid waren? Ja / Nee

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio b. Welke vijf spelregels van persoonlijke hygiëne vind jij het belangrijkst? 1. 2. 3. 4. 5.

c. Een regel voor bedrijfshygiëne is: Was groenten die rauw gegeten worden in water met azijnof citroenzuur. Waarvoor dient de azijnof citroenzuur?

d. Een andere regel is: Bewaar grondstoffen en producten op de voorgeschreven manier. Hoe bewaar je de volgende grondstoffen en producten? Koel, gekoeld of diepgevroren? Tip! Met koel wordt bedoeld op een koele plaats. Dit hoeft niet de koelkast te zijn. Vaak is een donkere kast met een temperatuur van maximaal 200 °C voldoende. Bloem Eieren Melk Boter Olie Sla Bananen IJs Gehakt Slagroomgebak

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio e. Op verpakkingen lees je soms een THT-datum en soms een TGT-datum. THT staat voor Ten minste Houdbaar Tot. Dit staat op producten die niet snel bederven. Je kunt het meestal na de THT-datum nog wel eten. Het kan zijn dat de kleur of smaak wat minder is. TGT betekent Te Gebruiken Tot. Dit staat op producten die je kort kunt bewaren. De TGT-datum is de laatste dag waarop je het product nog veilig kunt eten. Noteer bij elke foto of dit voedingsmiddel een TGT-datum of een THT-datum op de verpakking zal hebben.

f. Wat is sociale hygiĂŤne?

g. Sociale hygiĂŤne is in de keuken heel belangrijk omdat er vaak onder druk gewerkt wordt. Geef hier een voorbeeld van.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio BRON Bekijk de volgende bronnen:

Stappenplan 439 Ratatouille Tekstbron 2.4 Keukenmaterialen Tekstbron 2.5 Snijtechnieken. Maak daarna opdracht 11. 11. In het recept staat niet welke keukenmaterialen je nodig hebt. a. Lees het recept goed door en bedenk welke keukenmaterialen je nodig hebt voor dit recept?

b. Welke kruiden zou je zelf nog toe kunnen voegen?

c. Bevat dit recept ingrediënten met een TGT-datum? Ja Nee d. Welke snijplank gebruik je in dit recept?

e. Bij kruisbesmetting komen ziekmakende bacteriën van het ene product op het andere. Vooral op vlees, vis en kip komen ziekmakende bacteriën voor. Op welke manier kun je in de voorbeelden kruisbesmetting voorkomen? • Kip en groenten snijden.

•

Met een vork vlees omdraaien en groenten proeven.

•

Gebakken vlees terugleggen op de snijplank waar rauw vlees is gekruid.

•

Rauw vlees met je handen in de pan leggen en je handen afvegen aan de handdoek.

•

Van vlees dat in de koelkast ontdooit druppelt vocht op groente die eronder ligt.

UITVOEREN 12. Je gaat ratatouille bereiden. Werk in tweetallen. Een van jullie twee bereidt de ratatouille. De ander observeert. BRON Tijdens de observatie vul je het Observatieformulier Het bereiden van ratatouille in. a. Bereid de ratatouille. b. Serveer de ratatouille. c. Ruim alles netjes op. d. Bespreek samen het observatieformulier.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio TERUGKIJKEN 13. Om een menu te kunnen bereiden moet je hygiënisch werken. a. Hoe belangrijk vind jij hygiënisch werken? Leg je antwoord uit.

b. Welke verbeterpunten kun jij voor jezelf noemen als het gaat om hygiënisch werken?

14. Je hebt in deze taak gewerkt aan de bereidingstechniek roerbakken en een aantal snijtechnieken geoefend. En je hebt de namen van keukenmaterialen geleerd. a. Hoe ging het snijden van de groenten?

b. Weet je nu de namen van alle keukenmaterialen? Ja / Nee

c. Welke bereidingstechniek zou je graag nog willen leren? bakken in een open pan frituren fruiten smoren gratineren binden met een roux binden met een zetmeelhoudend bindmiddel koken meten van vloeistoffen 15. Overleg met je docent of je de Extra opdracht bij deze taak gaat maken. 16. Heb je alle opdrachten van Taak 4 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Taak 5 Op de verpakking De Kookstudio kookt verantwoord en duurzaam. De Kookstudio wil dat goed zichtbaar maken voor haar klanten. Daarom krijgen de broodjes die ze maken een verpakking waarop informatie staat over de voedingswaarde en de herkomst van de ingrediĂŤnten die er gebruikt worden. Jij mag de verpakking ontwerpen voor een kaas-uibroodje.

VOORBEREIDEN BRON Lees Tekstbron 2.24 Etiketten op voedingsmiddelen Maak daarna opdracht 17. 17. Op het nieuwe etiket moet veel informatie komen te staan. a. Schrijf op welke 11 gegevens op het etiket moeten komen. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. b. Bedenk welke ingrediĂŤnten er in elk geval in een kaas-uibroodje voorkomen.

c. Allergenen zijn eiwitten die een allergische reactie op kunnen roepen. Een aantal allergenen zijn: glutenbevattende granen zoals tarwe, vis, pinda, noten, soja en melk of melkproducten zoals kaas en ijs. Welk allergeen komt in elk geval voor in een kaas-uibroodje?

100

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio d. Welke van de elf gegevens is niet van toepassing op een kaas-uibroodje?

e. Brood kun je het beste bewaren in een gesloten trommel, plastic of papieren zak. In een papierenzak blijft het brood knapperiger dan in een plastic zak. Hoe lang kun je brood bewaren? een dag een paar dagen een week 18. Er zijn verschillende soorten verpakkingen van brood. a. Bekijk een aantal verpakkingen van brood. Welke verpakking vind jij het best?

b. Welke kleur heeft deze verpakking?

c. Waarom spreekt deze kleur je aan?

d. Controleer de verpakking op de verplichte gegevens. Staan de juiste gegevens op de verpakking? Ja / Nee e. Is er een verpakking waarop niet alle gegevens staan? Welke gegevens ontbreken?

f. De verpakking die jij ontwerpt is voor een ambachtelijk bereid kaas-uibroodje. Vind je dat de verpakking die je bij vraag a gekozen hebt een ambachtelijke uitstraling heeft? Ja / Nee g. Hoe kun je zorgen voor een ambachtelijke uitstraling?

UITVOEREN BRON Bekijk de Film over het maken van een kaas-uibroodje. Maak daarna opdracht 19. 19. Op jouw verpakking komt informatie over de voedingswaarde van het kaas-uibroodje. Je gaat eerst uitzoeken welke voedingswaarden dat zijn. a. In de film worden twee broodjes gemaakt. Hiervoor is nodig: • 500 gram bloem • 60 gram boter • 1 tl honing • 12 gram gedroogde gist • 265 ml water • 12 gram zout • 4 uien • 250 gram geraspte kaas. Jij maakt één broodje. Reken uit hoeveel ingrediënten nodig zijn voor één broodje. Noteer deze in de tabel in kolom 1. BRON

Gebruik de Website Voedingswaardetabel.

Meer leren over een gezonde leefstijl

101

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio b. Bereken de voedingswaarde van één brood. Van de honing, zout en de gist hoef je dit niet te berekenen. Kcal

Totaal

Eiwit (g)

kcal

gram eiwit

Koolhydraten (g)

gram

Vet (g)

gram vet

koolhydraten c. Hoeveel weegt één brood totaal?

d. Wat is de voedingswaarde per 100 gram brood? Per 100 gram brood

kcal

gram eiwit

gram

gram vet

koolhydraten

20. Je ontwerpt je verpakking. a. Je hebt eerder al verschillende verpakkingen van brood bekeken. Welk materiaal past bij jouw ambachtelijke kaas-uibroodje? Welke vorm krijgt je verpakking? Schets een ontwerp voor de verpakking van jouw kaas-uibroodje op een leeg vel papier. Zorg dat alle verplichte gegevens op de verpakking komen. b. Laat je ontwerp aan een medeleerling zien. Welke feedback heb je gekregen?

102

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio c. Maak de definitieve verpakking voor jouw kaas-uibroodje. Beslis zelf of je iets met de feedback doet die je kreeg. TERUGKIJKEN 21. In deze taak heb je een verpakking voor een kaas-uibroodje gemaakt. a. Van welk materiaal heb je de verpakking gemaakt? Leg je keuze uit.

b. Controleer of de volgende gegevens op je verpakking staan. Zet een √ als dit gegeven op je verpakking staat. Naam van het levensmiddel Lijst met ingrediënten Aanwezigheid allergenen Hoeveelheid ingrediënten Houdbaarheidsdatum Bewaarvoorschriften Contactgegevens fabrikant Gebruiksaanwijzing Plaats van herkomst Voedingswaarde c. Hoe weet je de plaats van herkomst van je ingrediënten?

d. Staan je ingrediënten in volgorde van veel naar weinig? Ja / Nee e. Ben je tevreden over de verpakking? Ja / Nee f. Wat zou je nog willen verbeteren?

22. Heb je alle opdrachten van Taak 5 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Meer leren over een gezonde leefstijl

103

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Taak 6 Kaas-uibroodje bakken De Kookstudio organiseert een workshop kaas-uibroodje bakken. Je gaat je hierop voorbereiden en zoekt daarom eerst informatie over brooddeeg. En je oefent met het maken van het kaas-uibroodje. Nadat je het broodje hebt gemaakt bedenk je een variatie op het kaas-uibroodje.

VOORBEREIDEN 23. Brooddeeg Brooddeeg is een deeg dat luchtig wordt doordat je er gist aan toevoegt. Een ander woord voor brooddeeg is gistdeeg. Gist zijn eencellige levende micro-organismen. Door vocht, warmte, zuurstof en voedsel worden deze actief. Ze produceren gassen die door de gluten uit het deeg worden opgevangen. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwebloem. Er ontstaan luchtbellen in het deeg. Het deeg zet daardoor uit. Dit noemen we rijzen. De beste temperatuur om deeg te laten rijzen is 35 Â°C. Om een luchtig brood te krijgen laat je het deeg tweemaal rijzen. Na een half uur rijzen kneed je het deeg opnieuw goed door. Hierdoor wordt het brood nog luchtiger. Tijdens deze tweede keer kneden kun je ook een vulling, zoals krenten of rozijnen, toevoegen.

a. Waar kun je gistdeeg het beste laten rijzen?

b. Hoe vaak laat je brood rijzen?

104

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio c. Welk eiwit uit tarwemeel zorgt voor de luchtige structuur van brood?

d. Een bakker heeft een speciale rijskast. Hier rijst het deeg goed. Behalve de temperatuur kan hij hier ook nog iets anders instellen. Wat zal dat zijn?

UITVOEREN BRON Bekijk de Film over het maken van een kaas-uibroodje nog een keer. Maak daarna opdracht 24.

24. Je gaat het kaas-uibroodje maken en verpakken. a. Maak aantekeningen tijdens het kijken van het filmpje zodat je goed weet wat je moet doen als je het broodje gaat maken. Maak een lijstje met ingrediënten en benodigde keukenmaterialen. b. Hoe lang moet het deeg rijzen?

c. Verzamel de benodigde ingrediënten. d. Verzamel de benodigde keukenmaterialen en maak het kaas-uibroodje. e. Terwijl je brood rijst en in de oven zit bedenk je een variatie op jouw broodje. Welke variatie kun je zelf bedenken op het kaas-uibroodje?

f. Schrijf het recept van jouw variatie. Het recept: • heeft een leuke titel • bevat een ingrediëntenlijst • bevat een benodigdhedenlijst • is stap voor stap beschreven • bevat een leuke afbeelding • ziet er netjes en overzichtelijk uit • past op één A4. g. Verpak je kaas-uibroodje in de door jou gemaakte verpakking.

Meer leren over een gezonde leefstijl

105

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio TERUGKIJKEN 25. Je hebt als voorbereiding op een workshop een kaas-uibroodje gemaakt en een recept geschreven. a. Ben je tevreden over het resultaat van je broodje? Ja/ Nee, omdat

b. Ben je tevreden over wat je bedacht hebt als variatie op het kaas-uibroodje? Ja/ Nee, omdat

c. Wat ben je te weten gekomen over gistdeeg? 1. 2. 3. 4. d. Stel je voor dat je een workshop kaas-uibroodje maken aan zes personen geeft. Wat moet je dan voorbereiden?

26. Een bakker begint â&#x20AC;&#x2122;s nachts al op tijd met het maken van de verschillende brooddegen. Zo zorgt hij ervoor dat er â&#x20AC;&#x2122;s morgens vers brood in de winkel ligt. Als broodbakker kun je ook in een fabriek werken. a. Veel werkzaamheden worden dan gedaan door machines. Wat spreekt je aan in het werk van een bakker?

b. Wat spreekt je niet aan in het werk van een bakker?

c. Behalve een opleiding tot uitvoerend bakker heb je ook een opleiding tot banketbakker. Je leert dan meer over het maken van koekjes, chocolade en gebakjes. Spreekt dit je meer aan? Ja / Nee d. Een banketbakker moet creatief zijn. Ben jij creatief? Ja / Nee 27. Heb je alle opdrachten van Taak 6 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

106

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Taak 7 Lunch voor sporters In De Kookstudio komt een sportploeg lunchen. Het is een groep wielrenners. Je stagebegeleider vraagt je een verantwoord menu voor hen samen te stellen. Je let goed op de voedingswaarde en duurzaamheid van de lunch. Je bereidt je goed voor zodat je jouw keuze kunt uitleggen aan de sportploeg.

VOORBEREIDEN BRON Lees de Tekstbron 10.13 Voeding voor sporters. Maak daarna opdracht 28. 28. a. Ben jij een sporter? Ja / Nee b. Zo ja, ben je een duursporter, krachtsporter of spelsporter?

c. Sport jij zo intensief dat je met je voeding rekening moet houden? Ja / Nee d. Sporters moeten vooral gezond eten. Bij welke trainingsintensiteit moet een sporter zijn voeding aanpassen?

e. Wat zijn de belangrijkste voedingsvoorschriften voor de duursporter? een koolhydraatrijke basisvoeding een eiwitrijke basisvoeding een herstelmaaltijd en/of drank met voldoende eiwitten en koolhydraten een herstelmaaltijd met voldoende koolhydraten voldoende vochtinname tijdens de inspanning voldoende vochtinname voorafgaand aan de inspanning alleen gezonde voeding net als ieder ander f. Wat zijn de belangrijkste voedingsvoorschriften voor een krachtsporter? een koolhydraatrijke basisvoeding een eiwitrijke basisvoeding een herstelmaaltijd en/of drank met voldoende eiwitten en koolhydraten een herstelmaaltijd met voldoende koolhydraten voldoende vochtinname tijdens de inspanning voldoende vochtinname voorafgaand aan de inspanning alleen gezonde voeding net als ieder ander

Meer leren over een gezonde leefstijl

107

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio g. Wat zijn de belangrijkste voedingsvoorschriften voor een spelsporter? een koolhydraatrijke basisvoeding een eiwitrijke basisvoeding een herstelmaaltijd en/of drank met voldoende eiwitten en koolhydraten een herstelmaaltijd met voldoende koolhydraten voldoende vochtinname tijdens de inspanning voldoende vochtinname voorafgaand aan de inspanning alleen gezonde voeding net als ieder ander h. Voor de sportploeg die in De Kookstudio komt eten bedenk je een goede herstelmaaltijd, een lunch. Wanneer wordt een lunch gegeten?

UITVOEREN 29. Je bedenkt een lunch voor wielrenners. a. Wat voor soort sport doen de wielrenners? Een duursport, krachtsport of een spelsport?

b. Voordat de wielrenners komen lunchen hebben ze getraind. De lunch is dus een herstelmaaltijd. Waar moet je op letten bij de herstelmaaltijd?

c. De lunch bestaat uit twee gangen. Dit kan een voorgerecht en een hoofdgerecht zijn of een hoofdgerecht en een nagerecht. Natuurlijk zorg je ook voor voldoende drinken bij de lunch. Bedenk een geschikte lunch.

d. Duursporters moeten voldoende eiwitten en koolhydraten in de herstelmaaltijd krijgen aangeboden. Welke ingrediĂŤnten zorgen voor voldoende eiwitten in deze lunch?

e. Welke ingrediĂŤnten zorgen voor voldoende koolhydraten in deze lunch?

108

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio f. De lunch moet naast deze eisen ook gewoon gezond zijn. En dus voldoen aan de eisen van de Schijf van Vijf. Welke ingrediënten heb je gekozen?

Groente en fruit

Smeer- en bereidingsvetten

Vis, peulvruchten, vlees, ei, zuivel en noten

Brood, graanproducten en aardappelen

Dranken

g. De Kookstudio heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Het kiezen van voedingsmiddelen die het milieu zo min mogelijk belasten is lastig. Er spelen veel factoren een rol: kilometers, productie en bereiding. De volgende regels maken het makkelijk een duurzame keuze te maken: • Kies voedingsmiddelen uit het seizoen (dus geen aardbeien in de winter). • Koop niet te veel. • Koop zo veel mogelijk biologisch. • Eet minder vlees. Op welke manier zorg je ervoor dat jouw lunch duurzaam is?

Meer leren over een gezonde leefstijl

109

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 30. Je bespreekt de lunch die je hebt bedacht met je stagebegeleider. a. Op welke manier presenteer je jouw gekozen lunch aan je stagebegeleider? Ik maak een menukaart met daarbij een uitleg over voedingswaarde en duurzaamheid. Ik maak een PowerPointpresentatie. Ik geef een mondelinge presentatie. Anders, namelijk: b. Bereid je presentatie voor. c. Geef je presentatie . Luister zelf naar presentaties van medeleerlingen en stel kritische vragen. TERUGKIJKEN 31. Je hebt een verantwoorde lunch samengesteld. Daarvoor moet je kritisch kunnen denken. a. Welk vragen kreeg je naar aanleiding van je presentatie?

b. Is het je gelukt deze vragen goed te beantwoorden? Ja Nee c. Heb je een duidelijke mening over de samenstelling van je lunch en kun je die goed formuleren? Ja Nee d. Begrijp je alle informatie over voedingswaarde en duurzaamheid? Ja Nee e. Heb je zelf nog kritische vragen gesteld tijdens de presentatie van een medeleerling? Ja Nee f. Wil je door de kritische vragen nog iets veranderen aan je lunch? Ja Nee g. Zo ja, wat zou je willen veranderen aan je lunch?

32. Heb je alle opdrachten van Taak 7 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 8 Lunch bereiden Met een collega bereid je de lunch voor de sportploeg. Het is dus belangrijk de taken goed af te stemmen. VOORBEREIDEN BRON Bekijk het Formulier Beroepsgerichte competentie Samenwerken en overleggen. Maak daarna

opdracht 33.

110

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 33. In tweetallen bereid je de lunch. Je moet dus goed samenwerken en overleggen. a. Welke aandachtspunten van de competentie Samenwerken en overleggen zijn hiervoor belangrijk?

b. Waar dien je de lunch op?

c. Voor wie bereid je de lunch?

d. Kies twee gerechten uit die jullie gaan bereiden. Hierbij kies je uit de gerechten die je bedacht hebt in de vorige taak. Of je krijgt een recept van je docent. e. Maak een menukaart. Op de menukaart komen de twee gerechten te staan. En waarom deze geschikt zijn voor sporters. Je vermeldt ook welke duurzame keuzes zijn gemaakt. f. Bespreek wat er moet gebeuren. Lees de recepten door en verdeel de taken. Maak afspraken over het tijdstip waarop de taken klaar moeten zijn. Taken

Wie

Klaar om

Recept gerecht 1 Recept gerecht 2 Tafel dekken Serveren Afruimen Afwassen en afdrogen

UITVOEREN 34. Je bereidt de lunch en serveert deze. a. Maak de lunch klaar zoals afgesproken. Let op de samenwerking! b. Serveer de lunch.

Meer leren over een gezonde leefstijl

111

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio c. Vraag om een reactie van de gasten. Vonden de gasten de lunch: • smakelijk • gezond • een goede aanvulling op hun sportvoeding • duurzaam. TERUGKIJKEN 35. Je hebt een duurzame en gezonde lunch voor duursporters gemaakt. a. Welke reactie heb je gehad van de gasten? Was de lunch smakelijk? Ja / Nee b. Vonden de gasten de lunch gezond? Ja / Nee c. Vonden de gasten de lunch een goede aanvulling op hun sportvoeding? Ja / Nee d. Hadden de gasten het idee dat de lunch duurzaam was? Ja / Nee 36. Je hebt goed moeten samenwerken. a. Hoe ging de samenwerking tijdens het bereiden, serveren en opruimen van de lunch? Overleg met elkaar hoe het ging. Geef elkaar een tip en een top. De tip en top die ik gekregen heb zijn: Tip! Dit kan nog beter: Top! Dit deed ik goed: b. Denk kritisch na. Ben je het eens met de tip? Leg je antwoord uit.

c. Denk kritisch na. Ben je het eens met de top? Leg je antwoord uit.

37. Heb je alle opdrachten van Taak 8 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 9 Workshop aardbeiensoes voorbereiden Je stagebegeleider vindt dat je genoeg weet over het werk in De Kookstudio. Je mag zelf een workshop voorbereiden. Dit wordt een workshop aardbeiensoes. Volgens de Schijf van Vijf mag je drie keer per week iets groters ongezonds eten. Een aardbeiensoes past hier dus prima. Je bereidt de workshop aardbeiensoes voor. Voor de workshop nodig je zelf een gast uit.

112

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio VOORBEREIDEN BRON Bekijk de Film Soezenbeslag maken. Maak daarna opdracht 38. 38. Het soezendeeg is een kookdeeg. Kookdeeg bevat veel eieren en water. Het water verdampt tijdens het bakken van de soezen. Hierdoor én door de grote hoeveelheid eieren ontstaat een gat in de soes. Deze gaten kunnen gevuld worden met een smakelijke vulling. a. Welke belangrijke tips worden genoemd in de film die je tijdens je workshop wilt vertellen?

b. Soezen kun je zowel een hartige als zoete vulling geven. Bedenk twee hartige en twee zoete varianten. Hartig: Zoet: c. In aardbeiensoezen gaan verse aardbeien. Is dit een duurzame keuze? Leg je antwoord uit. Ja / Nee, want

d. Stel dat aardbeien nu geen duurzame keuze is. Welk fruit zou je dan wel willen gebruiken?

e. Welke persoonlijke hygiëne maatregelen neem je voor je workshop?

f. Welke bedrijfshygiënische maatregelen neem je voor je workshop?

39. Niet alle voedingsmiddelen staan in de Schijf van Vijf. Dit komt omdat ze te vet, te zout of te zoet zijn. Het is daarom beter niet te vaak deze voedingsmiddelen te eten. Een aardbeiensoes is een groot tussendoortje dat te zoet is. Je kunt dit beter niet te vaak eten. BRON Kijk op de Website van het Voedingscentrum. a. Wat kun je beter eten in plaats van een gebakje (aardbeiensoes)?

b. Welke dingen eet je weleens die niet in de Schijf van Vijf voorkomen? Noteer deze in kolom 1.

Meer leren over een gezonde leefstijl

113

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio c. Zoek een alternatief voor deze voedingsmiddelen en noteer deze in kolom 2. 1. Voedingsmiddelen de niet in Schijf van Vijf voorkomen:

2. Een goed alternatief hiervoor is:

40. Je gaat mensen uitnodigen voor je workshop. Overleg met je docent wie je gaat uitnodigen. a. Wie gaat je workshop volgen? En wanneer moet deze persoon aanwezig zijn?

b. Welke informatie geef je deze persoon van te voren?

c. Nodig je gast uit.

BRON Lees het Stappenplan 436 Aardbeiensoes. Maak daarna opdracht 41.

UITVOEREN 41. Je gaat de workshop oefenen. a. Je oefent het maken van het soezenbeslag en het bakken hiervan. Voer van het stappenplan stap 1 t/m 9 uit. Je maakt niet de vulling.

114

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio b. Bereid je workshop verder voor. Een workshop bestaat altijd uit een inleiding, het uitvoeren en het afronden. Wat doe je in deze verschillende onderdelen? Noteer het juiste nummer. 1.

Laten afwegen en afmeten van de ingrediĂŤnten

Vertellen over de Schijf van Vijf en voedingsmiddelen die er niet in staan

Uitleg geven over soezendeeg

Soezen verpakken

Soezendeeg laten bereiden

Soezen laten spuiten op de bakplaat

Afscheid nemen

Soezen vullen en garneren

Vulling laten maken

10.

Op laten ruimen

11.

Vertellen over verschillende soorten soezen

Inleiding

Uitvoeren

Afronden

c. Wat moet je nog meer voorbereiden?

Meer leren over een gezonde leefstijl

115

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio d. Maak een plan voor de workshop. Zet in het plan precies wat je gaat doen en wat je gaat vertellen. Verdeel het plan in drie delen: • voorbereiden (bijvoorbeeld spullen klaarzetten) • uitvoeren (bijvoorbeeld uitleg geven en het begeleiden bij het maken van de soezen) • afronden (bijvoorbeeld inpakken, opruimen en afscheid nemen). e. Bespreek je plan met je docent. Welke tips heeft je docent voor je?

TERUGKIJKEN 42. Je hebt de workshop voorbereid. Je hebt geoefend met het bakken van soezen en je weet wat je wilt vertellen. a. Ging het bakken van de soezen goed? Ja / Nee b. Welk aandachtspunt neem je mee naar het geven van de workshop?

c. Wat vertel je precies over de Schijf van Vijf?

d. Wat vertel je precies over soezendeeg?

e. Hoe bewaak je de tijd tijdens je workshop?

43. Heb je alle opdrachten van Taak 9 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

116

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Taak 10 Workshop geven Je hebt je goed voorbereid op de workshop aardbeiensoes. Of misschien heb je voor een soes met ander fruit gekozen. Je ontvangt je gast en geeft de workshop. VOORBEREIDEN 44. Een goede voorbereiding is het halve werk. Controleer of alles aanwezig is en klaar staat. recept materialen ingrediĂŤnten tekst voor uitleg verpakking voor soezen UITVOEREN 45. Geef je workshop. TERUGKIJKEN 46. In deze taak heb je een workshop verzorgd. Het geven van een workshop betekent ook presenteren. Bekijk en lees de afbeelding van de competentie Presenteren. Presenteren is een belangrijke vaardigheid die in veel beroepen terugkomt. a. Kun jij enthousiast je verhaal vertellen? Ja Nee b. Leg je duidelijk en vriendelijk uit? Ja Nee c. Kijk je de ander aan als je iets vertelt? Ja Nee d. Lukt het je om het recept goed uit te leggen? Ja Nee e. Lukt het je om rekening te houden met de persoon aan wie je vertelde? Ja Nee f. In het werkboek de Wijktuin heb je ook gepresenteerd. Ging het presenteren van een workshop beter? Ja Nee, want 47. Heb je aandacht besteed aan hygiĂŤne in de keuken? Heeft de persoon die jouw workshop volgde a. Handen gewassen? Ja / Nee b. Haren in een staart gedaan? Ja / Nee c. Handsieraden afgedaan? Ja / Nee d. Gesneden op een groene snijplank? Ja / Nee e. Alles netjes afgewassen en opgeruimd? Ja / Nee 48. Heb je alle opdrachten van Taak 10 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Meer leren over een gezonde leefstijl

117

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio

Evalueren & Reflecteren Taak 11 Terugkijken en verder kijken Je bent in dit deel aan de slag geweest in De Kookstudio. Je gaat nu kijken hoe dat gegaan is. Ook ga je verder kijken. 49. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 11 en 12 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. b. Kijk in kolom 6. Staat bij Taak 1 tot en met Taak 10 een paraaf van je docent? Zo nee, overleg met je docent hoe je dit in orde kunt maken. 50. In het schema hierna zie je de leerdoelen waaraan jij in dit deel hebt gewerkt. a. Geef van elk leerdoel aan of je het kunt of dat je er nog aan moet werken. Dit doe je door bij elk leerdoel in kolom 3 ‘Kan ik’ of in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ te zetten. b. Bekijk elk leerdoel waarbij je in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ hebt gezet. Wat moet je volgens jou beter gaan doen? Geef dit aan in kolom 5. c. Hoe vond je het om aan deze leerdoelen te werken? Leg je antwoord uit.

1. Taak

2. Leerdoel

Ik kan een gerecht bereiden en hierbij letten op hygiëne en het toepassen van de juiste snij- en bereidingstechniek.

Ik kan een verantwoord menu samenstellen waarbij ik let op de voedingswaarde en de informatie op het etiket. Ik begrijp de etiketten op voedingsmiddelen en kan uitleggen wat ze betekenen.

118

Ik kan een gerecht bereiden en hierop een variatie bedenken.

Meer leren over een gezonde leefstijl

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 1. Taak

2. Leerdoel

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Ik kan een duurzaam menu bedenken voor sporters. Ik kan uitleggen hoe duurzaam het menu is. Ik begrijp de etiketten op voedingsmiddelen en kan uitleggen wat ze betekenen.

Ik kan een menu bereiden en hierbij samenwerken.

Ik kan een workshop voorbereiden en geven.

BRON Open het Formulier Netwerkoverzicht. Maak daarna opdracht 51.

51. Wat lijkt jou het leukst: werken in de keuken of werken als leefstijlcoach? Zoek in jouw omgeving iemand die het beroep van jouw voorkeur heeft. Vraag bijvoorbeeld aan je familie, aan vrienden of op school of zij iemand kennen. Zoek anders op internet. Vul de gegevens van deze persoon in je netwerkoverzicht in.

Taak 12 Voorbereiden op de toets In deze taak ga je je voorbereiden op de toets. 52. In deze taak ben je verschillende moeilijke woorden tegengekomen. a. Maak van de volgende moeilijk woorden een alfabetische lijst. Maak de lijst op papier of digitaal. persoonlijke hygiëne - bedrijfshygiëne - sociale hygiëne - TGT - THT - en brunoise - en julienne - en chinoise - duursport - krachtsport - spelsport - gistdeeg - kookdeeg - duurzaam - kritisch denken. b. Misschien ben jezelf nog moeilijk woorden tegengekomen. Zet deze woorden ook op je lijst. c. Bekijk de lijst met woorden. Zijn er woorden waarvan je niet weet wat ze betekenen? Zoek dit op en schrijf de betekenis erachter.

Meer leren over een gezonde leefstijl

119

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 53. Hoe heten de volgende keukenmaterialen?

120

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel C Gezonde leefstijl: De kookstudio 54. Informatie op het etiket.

a. Bekijk de afbeelding. Je ziet de houdbaarheidsdatum staan. Is dit een TGT of THT houdbaarheidsdatum? TGT / THT b. Wat betekent dit?

c. Op welke producten staat TGT? Geef een voorbeeld.

d. Welke informatie moet er nog meer op het etiket staan? Geef vier voorbeelden. 1. 2. 3. 4.

55. a. Stel een duurzaam menu samen waarbij je rekening houdt met de eisen van de Schijf van Vijf en het milieu.

b. Leg uit waarom je deze keuze gemaakt hebt als je let op het milieu.

c. Leg uit waarom je deze keuze gemaakt hebt als je let op de eisen van de Schijf van Vijf.

Meer leren over een gezonde leefstijl

121

Deel D Gezond bewegen

OriĂŤnteren Taak 1 Kennismaken met het werken als sporten bewegingsleider BRON Bekijk de Film over het werk van een sporten bewegingsleider. Maak daarna opdracht 1.

1. In de film zie je een stagiaire sporten bewegingsleider in het zwembad. a. Welke voorbereidende werkzaamheden verricht zij?

b. Met welke doelgroepen heeft ze te maken?

c. Waar kun je komen te werken met de opleiding die zij doet?

d. Welke eigenschappen heb jij die belangrijk zijn voor een sporten bewegingsleider? goed met mensen om kunnen gaan sportief creatief e. Zou jij als sporten bewegingsleider aan de slag willen? Ja / Nee f. Waar zou je willen gaan werken?

2. Als sporten bewegingsleider moet je goed kunnen plannen en organiseren. a. Hoe goed ben jij in plannen en organiseren? Geef jezelf een cijfer voor elk onderdeel. Ik plan mijn werkzaamheden in. Ik doe dingen in de goede volgorde. Ik doe de dingen op de afgesproken tijd. Ik heb alle spullen die ik nodig heb bij me. Ik let erop dat ik mijn werk goed doe. Ik kan duidelijke en haalbare doelen stellen.

122

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen b. Welk onderdeel of welke onderdelen zou je willen verbeteren? Leg uit.

c. Over welk onderdeel of welke onderdelen ben je tevreden? Leg uit.

d. Geef een voorbeeld waarom de dingen in de goede volgorde doen belangrijk is voor het werk van een sporten bewegingsleider.

3. Als sporten bewegingsleider krijg je te maken met verschillende doelgroepen. a. Met welke doelgroepen heb je wel eens gewerkt? peuters kleuters schoolgaande kinderen tieners volwassenen 65+ â&#x20AC;&#x2122;ers mensen met een beperking allochtonen b. Voor welke doelgroep zou je een sportactiviteit willen organiseren? Leg je antwoord uit.

c. Bedenk voor elke doelgroep een bewegingsactiviteit. Peuters Kleuters Schoolgaande kinderen Tieners Volwassenen 65+ â&#x20AC;&#x2122;ers Mensen met een beperking Allochtonen

Meer leren over een gezonde leefstijl

123

Deel D Gezond bewegen 4. In dit werkboek maak je een website waarin je uitlegt waarom bewegen belangrijk is. Hiervoor is de vaardigheid digitale geletterdheid belangrijk. Hoe digitaal geletterd ben jij? a. Kruis aan als je deze vaardigheid beheerst. Ik kan goed werken met verschillende computerprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s zoals Word, Excel of Paint. Ik kan computerproblemen oplossen. Ik ben mediawijs en ga bewust en kritisch om met social media. Ik ben mediawijs en actief op social media. Ik kan relevante informatie op internet vinden. Ik kan de gevonden informatie selecteren en gebruiken. b. Wat zou je nog willen leren om meer digitaal geletterd te worden?

c. Op welke manier wil je hiermee aan de slag?

5. Heb je alle opdrachten van Taak 1 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 2 De leerdoelen bij Deel D Als je aan de slag gaat als sporten bewegingsleider, moet je: 1. kunnen uitleggen waarom bewegen goed is voor de gezondheid 2. een onderzoek kunnen doen naar recreatieve mogelijkheden voor een bepaalde doelgroep in de buitenlucht 3. geschikte bewegingsactiviteiten in de open lucht kunnen bedenken 4. een bewegingsactiviteit organiseren en (helpen) uitvoeren.

6. Hierboven lees je wat je moet kunnen als je als sporten bewegingsleider aan de slag gaat. a. Welk leerdoel lijkt je het leukst om aan te werken? En waarom?

b. Welk leerdoel lijkt je het lastigst om aan te werken? En waarom?

124

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen 7. Als sporten bewegingsleider organiseer je sporten bewegingsactiviteiten. a. Heb je wel eens een sport- of bewegingsactiviteit georganiseerd of hierbij geholpen? Ja / Nee Zo ja, maak vraag b. b. Wat voor activiteit was dit?

c. Welke kwaliteiten heb jij die je bij het organiseren van een sport of bewegingsactiviteit in kunt zetten?

d. Wat wil je graag leren bij het organiseren van een sport of bewegingsactiviteit? het kiezen van geschikte activiteiten draaiboek maken plannen of tijd in de gaten houden uitleggen van de activiteit leiding geven aan de activiteit het goed afronden van de activiteit anders, namelijk 8. Heb je alle opdrachten van Taak 2 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken.

Taak 3 Taken plannen In deze taak ga je de taken van dit deel inplannen. 9. Bekijk Taak 4 tot en met 8. En bekijk het schema hierna. a. Maak een planning voor de taken die je nog gaat doen. Zet de datum en het lesuur in kolom 4. Bij Taak 1 tot en met 3 hoef je dit niet in te vullen. b. Zoek in de taken naar de opdrachten met . Bij welke opdrachten is overleg met je docent of controle door je docent nodig?

c. Overleg met je docent: â&#x20AC;˘ op welke momenten jij de antwoorden van de gemaakte opdrachten gaat nakijken â&#x20AC;˘ op welke momenten je docent jouw werk zal beoordelen.

Meer leren over een gezonde leefstijl

125

Deel D Gezond bewegen d. Heb je een taak af? Zet een â&#x2C6;&#x161; in kolom 5. Zet een - als je een taak niet kon doen. Als je Taak 1 en 2 gedaan hebt kun je deze nu afvinken. 1. Taak

2. Onderwerp

3. Richttijd 4. Datum in minuten en lesuur

Kennismaken met werken als sporten bewegingsleider

De leerdoelen van deel D

Taken plannen

Daarom is sporten gezond!

100

Doelgroepen en activiteiten

100

Een bewegingsactiviteit organiseren en uitvoeren Een bewegingsactiviteit organiseren en onder begeleiding uitvoeren

300

Terugkijken en verder kijken

Voorbereiden op de toets

5. Af

6. Paraaf docent

Aan de slag Je loopt stage als sporten bewegingsleider bij de stichting Gezond bewegen. Deze stichting heeft als doel zo veel mogelijk mensen kennis te laten maken met gezond bewegen. Zij organiseren activiteiten voor verschillende doelgroepen. Op deze manier hopen ze dat mensen meer gaan bewegen en zo gezonder gaan leven.

126

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen

Taak 4 Daarom is sporten gezond! Er zijn veel redenen om te sporten. Het is gezellig en gezond. Veel mensen weten niet dat sporten een positieve invloed heeft op: • het voorkomen van overgewicht • hart en bloedvaten • spijsvertering. Sporten is ook een goede manier om stress te verminderen. Jij zoekt uit welke invloed sporten heeft op de gezondheid en je maakt hierover een pagina op de website van Gezond bewegen. VOORBEREIDEN BRON Maak voor de volgende opdracht gebruik van verschillende zelf te kiezen bronnen.

Je kunt bijvoorbeeld kijken op de volgende Websites: Optimale gezondheid Sport. Zoek op ‘sport gezondheid’. Op school zijn vast ook boeken aanwezig waaruit je informatie kunt halen. 10. Sporten is goed voor hart en bloedvaten. Maar er zijn meer voordelen. a. Door elke dag te bewegen wordt je gewicht minder. Ook het cholesterolgehalte verandert. Hoe zit dat precies?

b. Op welke drie andere zaken heeft meer bewegen een positieve invloed?

c. Lichaamsbeweging stimuleert de beweging van de darmen. Sporten is dan ook goed voor de spijsvertering. Bewegen is ook goed voor je botten. Zoek uit hoe het komt dat bewegen botontkalking tegengaat.

d. Zoek uit hoe bewegen een gunstig effect heeft op diabetes.

Meer leren over een gezonde leefstijl

127

Deel D Gezond bewegen e. Zoek uit hoe je stress kunt verminderen door te sporten.

f. Waar heb je de informatie gevonden over botontkalking, diabetes en stress? internet informatieboeken van een deskundige anders, namelijk g. Zegt dit iets over hoe digitaal geletterd jij bent? Ja / Nee 11. Lekker bewegen en sporten voorkomt overgewicht. In 2015 had 13% van de jeugd tot 20 jaar overgewicht. Hiervan had 3,7% obesitas. Obesitas is een ernstige vorm van overgewicht. Ook onder volwassenen komt overgewicht voor. Ruim de helft van alle volwassenen heeft overgewicht. Door overgewicht, en zeker door obesitas, loop je een hoger risico op hart- en vaatziekten, diabetes en bepaalde soorten kanker.

a. Met behulp van de Body Mass Index (BMI) kun je uitrekenen of je een goed gewicht hebt. Er wordt gekeken naar de verhouding lichaamslengte â&#x20AC;&#x201C; gewicht. Iemand met een BMI tussen de 25 en 30 heeft overgewicht. Is de BMI hoger dan 30 dan spreken we van obesitas. Iemand weegt 60 kilo en heeft een lengte van 165 cm. Bereken zijn BMI.

b. Is er sprake van overgewicht? Ja / Nee

c. Dezelfde persoon weegt na een paar jaar 70 kilo. Wat kun je dan over zijn gewicht zeggen?

128

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen UITVOEREN 12. Je maakt op de website van Gezond bewegen een pagina over het effect van bewegen op overgewicht en gezondheid. Deze opdracht maak je in tweetallen. a. Overleg welke onderwerpen jullie op deze webpagina willen bespreken. Kies maximaal vier onderwerpen. De invloed van sport op: voorkomen overgewicht hart en bloedvaten spijsvertering botontkalking voorkomen van diabetes stress anders, namelijk:

b. Verdeel de vier onderwerpen en ga op zoek naar informatie en afbeeldingen die je kunt gebruiken. Over welke onderwerpen ga jij schrijven?

c. Schrijf per onderwerp een tekst van maximaal 200 woorden. Geef de teksten een goede titel. d. Schrijf samen een tekst over het berekenen van de BMI. e. Print jullie teksten en afbeeldingen. Leg de teksten en afbeeldingen op een groot vel papier. Het vel papier stelt het beeldscherm voor. Schuif met de titels, teksten en afbeeldingen tot jullie tevreden zijn. Nu kan de webpagina in het echt gemaakt worden. f. Welke kleuren gaan jullie toepassen op de site?

BRON

Open de Website Simpsite. Ga daarna verder met de opdracht. g. Maak een account aan op Simpsite en geef jullie website een unieke naam. Noteer je website naam en je wachtwoord. Website: Wachtwoord: h. Maak een pagina aan en geef deze een naam die past bij gezondheid en bewegen. Pagina naam:

Meer leren over een gezonde leefstijl

129

Deel D Gezond bewegen i. Voeg de teksten en bijpassende afbeeldingen aan je pagina toe. j. Maak een poll aan over BMI. Vraag mensen hun BMI te berekenen en in te vullen: gezond gewicht/ overgewicht/ ernstig overgewicht. k. Stuur tien mensen een mail met de link van jullie website. Vraag ze de poll in te vullen. l. Wat is de uitkomst van de poll? Aantal deelnemers: Aantal mensen normaal gewicht: Aantal mensen overgewicht: Aantal mensen ernstig overgewicht: TERUGKIJKEN 13. Je hebt onderzoek gedaan naar de invloed van sport en bewegen op de gezondheid. De gevonden informatie heb je verwerkt in een website. a. Heb je nieuwe dingen geleerd over de invloed van sport en bewegen op de gezondheid? Ja / Nee b. Heb je zelf een gezond gewicht? Ja / Nee c. Vind je jezelf inmiddels al meer digitaal geletterd? Ja / Nee d. In de volgende taak vul je de website aan. Waar ga je vooral op letten?

14. Heb je alle opdrachten van Taak 4 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Taak 5 Doelgroepen en activiteiten Gezond bewegen organiseert activiteiten voor verschillende doelgroepen. Aan jou wordt gevraagd nieuwe activiteiten te bedenken en deze op de site te plaatsen.

VOORBEREIDEN 15. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) geeft aan hoeveel je minimaal per dag moet bewegen om gezond te blijven. De ene beweging is intensiever dan de andere beweging. Dit wordt uitgedrukt in MET. Volwassenen moeten minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen (minimaal 4 MET). 55-plussers moeten minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen (minimaal 3 MET). 4 tot 17 jarigen moeten dagelijks minimaal ĂŠĂŠn uur intensief bewegen (minimaal 5 MET).

130

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen Activiteit

MET waarde

Slapen

1,0

Zitten

1,3

Strijken

1,8

Pianospelen

2,3

Wandelen met de hond

3,0

Ramen schoonmaken

3,2

Wandelen ongeveer 5 km per uur

3,5

Onkruid wieden

3,5

Nordic Walking

4,8

Golf

4,8

Skateboarden

5,8

Fietsen 15 km per uur

6,0

Volleybal

6,0

Grasmaaien

6,0

Zwemmen

6,0

Basketbal

6,5

Roeien

7,0

Schaatsen

7,0

Tennis

7,3

Hockey

7,8

Voetbal

10,1

Hardlopen 15 km per uur

12,8

Meer leren over een gezonde leefstijl

131

Deel D Gezond bewegen a. Haal jij de NNGB? Vul het schema in. Noteer alleen activiteiten die minimaal een half uur duren. Dagen

Beweging

MET waarde

Duur in minuten

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

b. Welke conclusie trek je uit bovenstaand schema?

c. In taak 1 heb je verschillende doelgroepen gezien. Welke activiteiten kan een schoolgaand kind doen om de NNGB te halen?

132

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen d. Welke activiteiten kan iemand van 65+ doen om de NNBG te halen?

Met het woord motoriek wordt beweging bedoeld. We maken onderscheid tussen fijne motoriek en grove motoriek. Fijne motoriek zijn kleine bewegingen zoals tekenen of knippen. Grove motoriek zijn bewegingen als lopen en springen. De bewegingen die kinderen maken volgen een bepaalde ontwikkeling. Een kind van 1- 1,5 jaar kan lopen door iemand met één hand vast te houden. Een kind van 1,5 – 2 jaar kan goed los lopen. En een kind van 2 – 2,5 jaar kan goed rennen. BRON Kijk op de Website Kijk op ontwikkeling. Maak daarna opdracht 16.

16. Kinderen van verschillende leeftijden hebben een verschillende motorische ontwikkeling. a. Welke grove motorische beweging kunnen kinderen van 3 – 4 jaar maken? 1. 2. 3. b. Welke grove motorische beweging kunnen kinderen van 5 – 6 jaar maken? 1. 2. 3.

c. Welke grove motorische beweging kunnen kinderen van 7 – 8 jaar maken? 1. 2. 3.

d. Bekijk wat een kind van 11 jaar kan en bedenk er een bewegingsactiviteit in de buitenlucht bij.

e. Welke activiteit kun je deze doelgroep aanbieden?

Meer leren over een gezonde leefstijl

133

Deel D Gezond bewegen

f. In taak 1 heb je bij de verschillende doelgroepen activiteiten bedacht. Controleer of deze activiteiten aansluiten bij de motorische ontwikkeling. Wat wil je eventueel veranderen?

17. Gezond bewegen richt zich op de hele samenleving en biedt activiteiten voor alle doelgroepen aan. Bij het aanbieden van activiteiten houd je rekening met de motorische ontwikkeling en mogelijkheden van de doelgroep. a. Waar moet je nog meer rekening mee houden bij het organiseren van activiteiten voor schoolgaande kinderen?

b. Waar moet je nog meer rekening mee houden bij het organiseren van activiteiten voor 65+?

c. Als sporten bewegingsleider moet je met alle doelgroepen om kunnen gaan. Ook al heb je voorkeur voor een bepaalde doelgroep, elke doelgroep heeft zijn leuke kanten. Geef van elke doelgroep aan waarom het leuk kan zijn met deze doelgroep te werken. Doelgroep Peuters

Kleuters

Schoolgaande kinderen

Tieners

Volwassenen

134

Meer leren over een gezonde leefstijl

Leuk

Deel D Gezond bewegen Doelgroep

Leuk

65+ â&#x20AC;&#x2122;ers

Mensen met een beperking

Allochtonen

UITVOEREN 18. Je maakt op de website van Gezond bewegen een pagina over de bewegingsactiviteiten voor de verschillende doelgroepen. Werk in tweetallen. a. Bedenk samen welke buitenactiviteiten Gezond bewegen gaat aanbieden voor de verschillende doelgroepen. Peuters Kleuters Schoolgaande kinderen Tieners Volwassenen 65+ â&#x20AC;&#x2122;ers Mensen met een beperking Allochtonen b. Jullie schrijven over vier activiteiten een korte tekst. Wat houdt het in? Wanneer en waar wordt het georganiseerd? Hoe geven mensen zich op voor deze activiteit? De teksten mogen niet groter zijn dan 50 woorden. c. Zoek bij elke activiteit een geschikte afbeelding. d. Print de teksten en afbeeldingen uit en leg ze weer op een groot vel papier. Schuif tot jullie tevreden zijn over de indeling. e. Open je website. Maak een pagina aan en geef deze een naam die past bij de doelgroepen en activiteiten. Pagina naam:

Meer leren over een gezonde leefstijl

135

Deel D Gezond bewegen f. Zet jullie teksten op de website. g. Voeg afbeeldingen in. TERUGKIJKEN 19. Jullie hebben een webpagina gemaakt voor Gezond bewegen. Laat je webpagina aan een ander groepje zien. Vraag ook of je huisgenoten de website willen bekijken. a. Welke tops kregen jullie? Mooi aan onze website vond men:

b. Welke tips kregen jullie? Aan onze website kunnen we verbeteren:

20. Je hebt verschillende doelgroepen gezien. a. Met welke doelgroep zou je het liefst werken? Maak een top drie. 1. 2. 3. b. Leg uit waarom deze doelgroepen in jouw top drie staan. 1. 2. 3. c. Je hebt verschillende activiteiten gezien. Maak een top drie van activiteiten die je het liefst zou organiseren. 1. 2. 3. d. Leg uit waarom dit jouw top drie van activiteiten is.

21. Heb je alle opdrachten van Taak 5 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

136

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen

Taak 6 Een bewegingsactiviteit organiseren en uitvoeren Je organiseert een bewegingsactiviteit voor een doelgroep. De activiteit vindt buiten plaats. Voordat de activiteit plaats kan vinden moet deze goed georganiseerd worden. Aan de slag dus maar.

VOORBEREIDEN 22. Wat ga je organiseren? Overleg met je docent met wie je gaat samenwerken en voor welke doelgroep je een bewegingsactiviteit mag organiseren. a. Met jouw groep bereid je een bewegingsactiviteit in de buitenlucht voor. Overleg welke activiteit dit wordt.

b. Voor welke doelgroep gaan jullie dit organiseren?

c. Wanneer gaat dit plaatsvinden en waar? Tijdstip en dag: Plaats: d. Waarom kiezen jullie voor deze activiteit?

e. Waarom past deze activiteit bij de doelgroep?

23. Bij het organiseren van een activiteit komt veel kijken. Je gaat daarom iemand die veel activiteiten organiseert interviewen. a. Van iemand met ervaring kun je heel veel leren. Wie ga jij interviewen?

BRON

Bekijk het Formulier Vragenlijst.

Meer leren over een gezonde leefstijl

137

Deel D Gezond bewegen b. Neem het Formulier Vragenlijst mee en interview de persoon. c. Hoe moet je de organisatie van jullie activiteit aanpakken volgens deze persoon?

24. In deze opdracht overleg je met je groep waarmee je de activiteit organiseert. a. Vul de taken die uitgevoerd moeten worden voor jullie activiteit in kolom 1 van het schema in. Denk aan taken als: benodigdheden verzamelen, terrein gereedmaken, deelnemers uitnodigen en informeren, zorgen voor veiligheid en EHBO, prijsje en drinken regelen, aanspreekpunt, dagverantwoordelijke, draaiboek maken, evaluatie voorbereiden en uitvoeren. Let op! De dagverantwoordelijke weet precies hoe de dag zal verlopen. Hij of zij heet iedereen welkom en houdt in de gaten dat alles verloopt volgens het draaiboek. Bij onvoorziene omstandigheden beslist de dagverantwoordelijke wat er gaat gebeuren. b. Welke kwaliteiten zijn nodig voor de verschillende taken? Bij wie past deze taak? Taken

BRON

138

Kwaliteiten

Naam

Je kunt bij deze opdracht Stappenplan 14 Een draaiboek maken gebruiken.

Meer leren over een gezonde leefstijl

Deel D Gezond bewegen c. In het draaiboek komt alle informatie samen. Overleg met iedereen is dus belangrijk. Uit welke drie delen bestaat het draaiboek? 1. 2. 3. d. Welke kolommen zie je terug in het draaiboek?

e. Is dit draaiboek voorbeeld voor jullie een handige vorm? Ja / Nee Zo nee, wat willen jullie anders?

f. Bereid je eigen taak goed voor. Overleg met degene die het draaiboek maakt en vertel wat daarin moet komen te staan. g. Een paar dagen voordat de activiteit plaatsvindt, spreken jullie af om de laatste zaken door te nemen. Overleg met je docent wanneer dit zal zijn. Wij bespreken het draaiboek op

UITVOEREN 25. Het is de dag van de activiteit. a. De dagverantwoordelijke verwelkomt de deelnemers en legt uit wat de bedoeling van de activiteit is. b. Begeleid de activiteit goed en doe je taak. Let goed op de veiligheid. c. Denk ook aan de evaluatie en neem netjes afscheid van de deelnemers. TERUGKIJKEN 26. Je hebt een activiteit georganiseerd en uitgevoerd. Ben je tevreden over het eindresultaat? Met je groep bespreek je de resultaten van de evaluatie. a. Welke conclusie kun je trekken uit de evaluatie?

b. Er is van alles gebeurd tijdens de voorbereiding, uitvoering en het opruimen. Waar ben je trots op?

c. Welke kwaliteit heb jij ingezet?

Meer leren over een gezonde leefstijl

139

Deel D Gezond bewegen d. Geef een voorbeeld dat laat zien dat je deze kwaliteit hebt ingezet.

e. Welke tip geef je jezelf?

f. Welke tip geef je de groep?

27. Heb je alle opdrachten van Taak 6 gemaakt? Kijk je antwoorden na als je dat met je docent hebt afgesproken. Vergeet niet deze taak af te vinken in je planning in Taak 3.

Evalueren & Reflecteren Taak 7 Terugkijken en verder kijken Je bent in dit deel aan de slag geweest als sporten bewegingsleider. Je gaat nu kijken hoe dat gegaan is. Ook ga je verder kijken. 28. In Taak 3 heb je een planning ingevuld. Bekijk deze. a. Kijk in kolom 5. Taak 7 en 8 ga je nog maken. Zijn alle andere taken af? Zo nee, overleg met je docent welke taken je nog moet doen. b. Kijk in kolom 6. Staat bij Taak 1 tot en met Taak 6 een paraaf van je docent? Zo nee, overleg met je docent hoe je dit in orde kunt maken. 29. In het schema hierna zie je de leerdoelen waaraan jij in dit deel hebt gewerkt. a. Geef van elk leerdoel aan of je het kunt of dat je er nog aan moet werken. Dit doe je door bij elk leerdoel in kolom 3 ‘Kan ik’ of in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ te zetten. b. Bekijk elk leerdoel waarbij je in kolom 4 ‘Moet ik nog aan werken’ een ✓ hebt gezet. Wat moet je volgens jou beter gaan doen? Geef dit aan in kolom 5. c. Hoe vond je het om aan deze leerdoelen te werken? Leg je antwoord uit.

1. Taak

140

2. Leerdoel

Ik kan uitleggen waarom bewegen goed is voor de gezondheid.

Meer leren over een gezonde leefstijl

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Deel D Gezond bewegen 1. Taak

2. Leerdoel

3. Kan ik 4. Moet ik nog aan werken

5. Dit ga ik verbeteren

Ik kan onderzoek doen naar recreatieve activiteiten voor een bepaalde doelgroep in de buitenlucht. Ik kan voor bepaalde doelgroepen geschikte bewegingsactiviteiten in de open lucht bedenken.

Ik kan een bewegingsactiviteit organiseren en helpen uitvoeren. Ik kan een bewegingsactiviteit helpen uitvoeren.

BRON Open je Loopbaanlogboek . Maak daarna opdracht 30.

30. Vul je loopbaanlogboek in, als voorbereiding op je volgende LOB-gesprek.

Taak 8 Voorbereiden op de toets In deze taak ga je je voorbereiden op de toets. 31. Je maakt een activiteitenkaart voor een activiteit en een doelgroep. De activiteitenkaart is bedoeld voor collega’s die dezelfde activiteit later nog een keer organiseren. De activiteitenkaart is een geheugensteun bij de organisatie van die bepaalde activiteit en bevat handige en overzichtelijke informatie. a. Op de activiteitenkaart staat: • de soort activiteit • de doelgroep • aantal mogelijke deelnemers • de tijdsduur • de plaats van uitvoering • de benodigdheden • de (spel)regels • wat er moet gebeuren als voorbereiding en hoeveel tijd hiervoor nodig is • wat er moet gebeuren tijdens de uitvoering en wat de aandachtspunten zijn • wat er moet gebeuren in de nazorg. b. Maak de kaart op A5-formaat op stevig papier. Zorg voor een overzichtelijke lay-out.

Meer leren over een gezonde leefstijl

141