Module OriĂŤntatie op facilitair medewerker
Colofon Uitgeverij: Auteurs: Eindredactie: Foto‟s: Vormgeving: Drukwerk:
Uitgeverij Edu‟Actief b.v. Carla Wolters Uitgeverij Edu‟Actief b.v. Uitgeverij Edu‟Actief b.v. Uitgeverij Edu‟Actief b.v. Scan Laser, Zaandam
Meppel Meppel Meppel Meppel
FD Okay Instructie-/werkboek Oriëntatie op facilitair medewerker ISBN NUR
978 90 3720 903 7 100
Copyright 2012
Uitgeverij Edu‟Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel tel: 0522 - 235235 fax: 0522 - 235222 e-mail: info@edu-actief.nl internet: www.edu-actief.nl
Eerste druk/eerste oplage Met dank aan: Stichting Voorlichting Leerlingen te Almere. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h tot en met 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
2
Oriëntatie op facilitair medewerker Inhoud Inleiding…………………………………………………………………………………………………………………………. 4 1.1 Facilitaire dienstverlening………………………………………………………………………………………. 7 1.2 Gastheerschap..……………………………………………………………………………………………………… 16 1.3 Hygiëne…......…………………………………………………………………………………………………………. 19 1.4 Bedrijfskleding….…………………………………………………………………………………………………….. 21 1.5 Vakbladen………………………………………………………………………................................... 23 1.6 Cao…………………………………………………………………………………………………………………………. 23 Afsluitende opdracht…….…......…………………………………………………………………………………….. 28
3
Oriëntatie op facilitair medewerker Inleiding Je hebt gekozen voor een opleiding die je gaat voorbereiden op een baan als facilitair medewerker. De bedoeling is dat je na deze opleiding gaat werken bij één van de bedrijven die een Facilitaire Dienst hebben. Als Facilitaire dienstverlener ben je inzetbaar in verschillende sectoren en functies. De Facilitaire dienstverlener kan bijvoorbeeld aan de slag op een school, bij de gemeente, een zorginstelling, een facilitair bedrijf, een kantoor, een conferentieoord en in diverse productieomgevingen. Je kunt tijdens de opleiding kiezen uit twee uitstromen: Facilitair medewerker en Facilitair leidinggevende. De Facilitaire Dienst van een bedrijf zorgt ervoor dat de organisatie van de huishoudelijke taken goed verloopt. Zo moet bijvoorbeeld het bedrijf schoon zijn, de post bij de juiste mensen terecht komen, de inkoop goed geregeld zijn en ook de administratie moet goed op orde zijn. Je snapt wel dat de taken van de Facilitaire Dienst per bedrijf kunnen verschillen. Hoe werk je met FD Okay? In deze oriëntatiemodule van de opleiding Facilitair medewerker leer je hoe je de opdrachten uit de GOE FD moet aanpakken en uitvoeren. Alles waar je mee te maken krijgt, staat in het teken van dat beroep. Praktische zaken werk je uit op de werkplekken van de facilitair medewerker. Hiervoor heb je vier verschillende modules tot je beschikking: Oriëntatie op facilitair medewerker Uitvoeren van facilitaire werkzaamheden Bereiden en distribueren van dranken en gerechten Uitvoeren van organisatiegebonden taken. In iedere module vind je opdrachten die te maken hebben met het werk van de facilitair medewerker. Daarnaast heb je beschikking over de bronnenboeken FD Okay Deel 1, 2 en 3. De bronnenboeken kun je gebruiken om je opdrachten te maken en om je voor te bereiden op de praktijk. Tot slot kan je gebruik maken van de website www.fdokay.nl. Op deze website vind je allerlei informatie, films, opdrachten en formulieren. Ook vind je daar links op naar handige websites. Om toegang te krijgen tot www.fd-okay.nl activeer je de DigiCode die voorin deze module staat gedrukt. Activeren DigiCode Als je voor het eerst wilt inloggen op www.fd-okay.nl, moet je eerst de DigiCode activeren. Voor het activeren van de DigiCode ga je naar digicode.edu-actief.nl. Je code is 24 maanden geldig vanaf het moment waarop je je code hebt geactiveerd. GOE’s Je werkt deze modules door in een tweejarige opleiding. De ene opleiding zal sneller door de boeken heen gaan dan de andere. Zorg ervoor dat je samen met jouw studieloopbaanbegeleider (SLB-er) of leermeester een planning afspreekt. Je gaat aan de slag als facilitair medewerker. Je komt hierbij situaties tegen. Jij moet jezelf goed kunnen redden in deze beroepssituaties. Om dat te kunnen, moet je veel leren en oefenen. Daarvoor heb je de verschillende GOE‟s.
4
Indeling GOE’s Module
GOE/BSS
Oriëntatie op facilitair medewerker Uitvoeren van facilitaire werkzaamheden
1. Oriëntatie op facilitair medewerker
Bereiden en distribueren van dranken en gerechten Uitvoeren van organisatie gebonden taken
2. Voert hospitality werkzaamheden uit 3. Voert administratieve werkzaamheden uit 4. Onderhoud de voorraad en opslag goederen 5. Uitvoeren van logistieke werkzaamheden 6. Signaleren en verhelpen van onveilige situaties 7. Uitvoeren van post- en reproactiviteiten 8. Uitvoeren van schoonmaakwerkzaamheden 9. Textielverzorging 10. Bereiden en distribueren van gerechten 11. Bereiden en distribueren van dranken 12. Contact onderhouden met klanten en leveranciers 13. Signaleren en afhandelen van klachten 14. Deelnemen aan werkoverleg
Belangrijke begrippen: BSS: Beroeps Specifieke Situatie Dit is een situatie die heel typerend is voor een bepaald beroep. Die situaties zie je niet in andere beroepen. Van een vakman wordt verwacht dat hij zichzelf kan redden in lastige situaties. GOE: Geïntegreerde Onderwijs Eenheid Rondom deze BSS‟en zijn de competenties, de vakkennis en beroepsvaardigheden die je nodig hebt beschreven. Maar ook alles wat je in de praktijk moet doen en kunnen is vastgelegd. Hiermee ga je aan de slag. Een GOE is dus een blok waarin één beroepsspecifieke situatie (BSS) centraal staat, bijvoorbeeld het bereiden van warme voorgerechten. Volgorde De volgorde waarin je de GOE‟s doorloopt stem je af met je docent of leermeester. Deze volgorde, vrij of opvolgend, is afhankelijk van de school waar je op zit. Opvolgend betekent dat je met GOE 1 begint daarna GOE 2, 3 enzovoort. Nederlands en Engels Als facilitair medewerker moet je het Nederlands goed beheersen. Maar ook Engels moet je op een behoorlijk goed niveau kunnen spreken en lezen. Daarom zijn er opdrachten opgenomen die je helpen om de talen te leren. De opdrachten hebben te maken met je beroep. Als je moeite hebt met de talen, kun je extra ondersteuning vragen bij je docent. Hij weet dan precies wat je moet doen om de taal verder te leren. Hoe ziet een GOE eruit? Elke GOE heeft een vaste indeling: Inleiding Hierin word je in een bepaalde situatie geplaatst. De inleiding maakt duidelijk waar het precies om gaat en wat er van je wordt verwacht in die situatie. Alle stappen die je moet zetten om de GOE goed af te sluiten worden uitgelegd.
5
Planning Bij dit onderdeel leer je je werk plannen. Aan de hand van een schema maak je een werkplanning voor de hele GOE. Door het maken van een planning, houd je controle over je werkzaamheden. Je maakt een planning voor zowel de praktijk als de theorie (workshops, hoorcolleges enzovoort). In je planning geef je aan wanneer je wat gaat uitvoeren, hoeveel tijd je eraan denkt te besteden en wanneer je iets af wilt hebben. Opdrachten en activiteiten In elke GOE staan beroepsgerichte opdrachten en activiteiten die je moet uitvoeren. Houd je aan de volgorde van de opdrachten. In de GOE kom je een aantal pictogrammen tegen. Je komt de volgende pictogrammen tegen in het werkmateriaal:
= een leesverwijzing naar het bronnenboek FD Okay = een filmverwijzing = een internetverwijzing. Reflectie Aan het einde van de GOE kijk je terug op hoe je jouw werk hebt aangepakt. Het reflectieformulier kan je hierbij helpen. Het formulier heb je nodig in je coachingsgesprek. Het reflectieformulier vind je op www.fd-okay.nl, onder GOE‟s. In het formulier komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan de orde: Heb je het handig aangepakt? Wat ging er goed en wat ging er fout? Wat ga je in de volgende GOE anders doen? Heb je je aan je planning en afspraken gehouden? Leg uit waarom je er eventueel van afgeweken bent. Wat heb je aan je portfolio toegevoegd? Bij elk antwoord wordt een motivatie verwacht. Werkprocessen Tijdens je opleiding werk je aan werkprocessen. Voor iedere opleiding is vastgesteld welke werkprocessen je moet beheersen om als beginnend beroepsbeoefenaar aan de slag te kunnen. Je moet deze werkprocessen dus beheersen om je diploma te halen. Per GOE is aangegeven aan welke (onderdelen van) werkprocessen je werkt. Veel plezier in je opleiding en vooral veel succes!
6
1.1 Facilitaire dienstverlening Zoek in het bronnenboek Deel 1 ‘Beheer gebouwen en apparatuur’ hoofdstuk 1 op en lees deze goed door. Lees ook bronnenboek deel 2 ‘Voeding en catering’ hoofdstuk 2 goed door. Opdracht 1 a. We beginnen met een eenvoudige vraag. Zoek op wat facilitair betekent. Schrijf het in je eigen woorden op. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ b. Zoek nu op wat dienstverlening betekent. Schrijf ook dit met je eigen woorden op. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ c. Beschrijf in je eigen woorden wat de volgende zin betekent: “Je wordt opgeleid tot alleskunner.” _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ d. Maak nu een woordwolk. Schrijf alle woorden op waaraan jij denkt bij facilitaire dienstverlening.
Leerwegen Je hebt gekozen voor de opleiding facilitaire dienstverlening. Deze opleiding kun je in twee verschillende leerwegen volgen.
7
Opdracht 2 Noteer de afkortingen en de betekenis van deze twee onderwijstrajecten. Afkorting 1:
____________________
Betekenis:
____________________
Afkorting 2:
____________________
Betekenis:
____________________
Opdracht 3 Voor welk onderwijstraject heb jij gekozen en waarom? Ik heb gekozen voor: _________________________________________________________________ Omdat: _________________________________________________________________
Werkgebied Als facilitair medewerker kun je bij verschillende organisaties aan de slag. Zo kun je gaan werken bij profit- of non-profitorganisaties.
Zoek in het bronnenboek Deel 1 Beheer gebouwen en apparatuur paragraaf 1.2 ‘Werkgebied’ op en lees deze goed door. Opdracht 4 Noteer minimaal vijf profitorganisaties waar je als facilitair medewerker kunt werken en noteer per organisatie een specifieke taak. Gebruik hiervoor de onderstaande tabel. Organisatie
Specifieke taak
8
Opdracht 5 Noteer minimaal vijf non-profitorganisaties waar je als facilitair medewerker kunt werken en noteer per organisatie een specifieke taak. Gebruik hiervoor onderstaande tabel. Organisatie
Specifieke taak
Opdracht 6 Noteer van de organisaties uit opdracht 2 en 3 de naam van een bedrijf waar je wel eens geweest bent. Ben je nog nooit in een van deze bedrijven geweest, noteer dan de naam van het bedrijf het dichtst bij jou in de buurt. Je kunt hiervoor het telefoonboek op internet gebruiken. Organisatie
Bedrijf waar ik geweest ben
9
Opdracht 7 Noteer de namen van de bedrijven waar je werkt, wel eens hebt gewerkt of stage hebt gelopen en geef per bedrijf aan of dit een non-profitorganisatie of een profitorganisatie is. Naam bedrijf
non-profit
profit
Opdracht 8 Als je werkzaam bent als facilitair medewerker, krijg je te maken met een groot aantal verschillende taken. Je wordt opgeleid tot alleskunner. Deze taken kun je vergelijken met de taken die je hebt in een huishouden. Je hebt vast wel eens een paar huishoudelijke taken moeten uitvoeren thuis. a. Noem drie taken die je thuis wel eens hebt uitgevoerd. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ b. Noem drie taken waarvan jij denkt dat een facilitair medewerker die zou moeten doen. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ c. Geef nu aan welke taken van het huishouden overeenkomen met de taken die je in de Facilitaire Dienst moet doen. Leg uit waarom deze taken overeenkomsten hebben. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Opdracht 9 In paragraaf 1.2 van het bronnenboek Deel 1 „Beheer gebouwen en apparatuurâ€&#x; heb je gelezen dat de facilitair medewerker veel verschillende taken heeft. Een echte alleskunner dus. Iedere facilitair medewerker zal in het begin van de opleiding niet even goed zijn in de verschillende taken. Ook zul je de ene taak leuker vinden dan de andere taak. Geef aan welke taken jou goed liggen en welke taken minder goed. Leg uit waarom. 10
Taken die jou goed liggen 1.
Reden 1. 2.
2. 3. 3. Taken die jou minder goed liggen 1.
Reden 1.
2.
2.
3.
3.
Opdracht 10 Als dienstverlener is het duidelijk dat je werkzaamheden bestaan uit het verlenen van diensten. Noem vijf diensten waarvan jij denkt dat je ze later moet gaan verlenen. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Zoek in het bronnenboek Deel 2 Voeding en catering paragraaf 2.2 ‘De catering’ op en lees deze goed door. Maak daarna opdracht 11. Opdracht 11 Cateringbedrijven vallen onder de horecabedrijven. Het bekendste cateringbedrijf voor jou is waarschijnlijk de kantine op school. Schrijf in het onderstaande schema de zeven soorten cateringbedrijven. In de tweede kolom schrijf je op welke taak die cateringbedrijven hebben. Soort cateringbedrijf
Taak
11
Opdracht 12 Onderzoek de horecavoorziening bij jou op school en omschrijf hoe deze geregeld is. Je moet daarbij in ieder geval antwoord geven op de volgende vragen: a. Wie is verantwoordelijk voor de catering op school? _______________________________________________________________________ b. Is de catering in handen van de school of een extern cateringbedrijf? _______________________________________________________________________ c. Gedurende welke tijden vindt er verkoop plaats in de kantine bij jou op school? _______________________________________________________________________ d. Wat is jouw mening over het assortiment van de kantineverkoop bij jou op school? _______________________________________________________________________ e. Wat is jouw mening over de prijzen van de producten in de kantine bij jou op school? _______________________________________________________________________ f. Noem drie punten die volgens jou wel verbeterd mogen worden. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
12
Lees in het bronnenboek Deel 2 Voeding en catering paragraaf 2.3 ‘De instelling’ op en lees deze goed door. Maak daarna opdracht 13 en 14. Opdracht 13 Je kunt straks gaan werken in de catering of in een instelling. Noteer de verschillen in onderstaand schema. Bedrijfstype
Verschillen
Catering
Instelling
Opdracht 14 Zet de beroepen uit paragraaf 2.2.2 en 2.3.2 uit bronnenboek Deel 2 in onderstaand schema. Zet een kruisje achter het beroep dat jij eventueel zou kunnen uitoefenen na deze opleiding. Vul daarna de laatste kolom in. Beroep
Mogelijk na de FD opleiding
13
Catering of instelling?
Lees in het bronnenboek Deel 1 Beheer gebouwen en apparatuur paragraaf 1.2 ‘Werkgebied’ op en lees deze nog eens goed door. Maak daarna opdracht 15. Opdracht 15 Vul het schema van opdracht 14 aan met de in paragraaf 1.2 genoemde taken. Bekijk de volgende websites: - http://werkenbijgom.nl/vacatures - http://werkenbijprorest.nl/home - http://werkenbijtrigion.nl/home.
Facilitair medewerk(st)er 5 juli 2012 Werkgever: Stayokay Werkgever 11 open vacatures. Plaats: Amsterdam Details vacature: Het hostel aan het Vondelpark is een groot, modern hostel met 536 bedden verdeeld over 2-, 4-, 6- en 8- persoonskamers met alle eigen sanitaire voorzieningen. Het heeft een (groepen)restaurant, een brasserie en diverse banqueting zalen. Stayokay Vondelpark wordt bezocht door zowel individuele- als groepsreizigers. In het hostel aan het Vondelpark worden jaarlijks ongeveer 80.000 gasten vriendelijk ontvangen. Stayokay Stadsdoelen, gelegen aan de Kloveniersburgwal, richt zich vooral op de individuele budgetreiziger. Het beschikt over 176 bedden. Je begint ‟s ochtends om 07:00 uur en werkt tot 16:00 uur of werkt van 16.00 uur tot 22.00 uur. - Je voert schoonmaakwerkzaamheden uit in de algemene ruimtes. - Je zorgt voor een net aanzien van het hostel en de directe omgeving daarvan; - Je zorgt voor de in- en uitgifte van onze verhuurfietsen aan onze gasten volgens vastgestelde procedures. - Het is mogelijk dat je in verband met de maaltijdbereiding, distributie, afwas van serviesgoed, glaswerk, bestek en keukenmaterialen moet doen. Wij zoeken: - Je hebt oog voor detail, hygiëne en netheid. - Je bent enthousiast, gastgericht en kwaliteitsbewust. - Je bent initiatiefrijk en proactief. - Je vindt het prettig om anderen te ondersteunen en te helpen waar nodig. - Je beheerst de Nederlandse en Engelse taal en de beheersing van een andere derde taal is een pre. Wij bieden: - Een afwisselende en uitdagende functie in een professionele organisatie met een 14
informele werksfeer. - Werken voor een organisatie met zeer gemotiveerde medewerkers. - Een contract voor 6 maanden met mogelijkheid tot verlenging. - Opleidingsmogelijkheden, doorgroeimogelijkheden en betaling conform de Horeca cao. Bron: www.werkgever-vacatures.nl. Opdracht 16 Bekijk de websites en lees de vacature „Facilitair medewerk(st)er‟ goed door. Geef in tien regels weer wat je opgevallen is. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Zoek in het bronnenboek Deel 1 Beheer gebouwen en apparatuur paragraaf 1.2 ‘Werkgebied’ op en lees deze nog eens goed door. Maak daarna opdracht 17. Opdracht 17 Wat is volgens de tekst in paragraaf 1.2.1. kenmerkend voor het beroep facilitair dienstverlener? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Opdracht 18 Noteer zo veel mogelijk taken die je als facilitair dienstverlener moet uitvoeren en die genoemd worden in de tekst. Vermeld ze in onderstaande tabel en geef aan of jij al ervaring hebt met de werkzaamheden. Je mag het lijstje ook aanvullen met werkzaamheden die niet genoemd staan in het bronnenboek. Taken van de facilitair dienstverlener
Heb ik er al ervaring mee?
15