Jedynie Słowo

Piotr Lorek

To nie wy mówicie

Publiczne wystąpienia wymagają przygotowań. Trzeba określić modelowego odbiorcę. Należy zastanowić się nad tematem i celem wypowiedzi, oczekiwaną reakcją i jej skutkami. Warto dobrać odpowiednią formę ekspresji. Warto zadbać nie tylko o wymiar racjonalny wypowiedzi, ale także o emocjonalny i wolicjonalny. Z pewnością pożądane jest spisanie swych tez, zaopatrzenie się w skrypt i przemyślenie możliwej krytyki.

Trudno nie pochwalić powyższych przygotowań. Ważne okazje wymagają roztropnych zabiegów. Ale jak w tym kontekście zrozumieć słowa Jezusa: A gdy was poprowadzą, żeby was wydać, nie troszczcie się naprzód o to, co macie mówić, ale mówcie to, co wam będzie dane w owej godzinie, albowiem nie wy jesteście tymi, którzy mówią, lecz Duch Święty (Mk 13,11)? Jezus informuje uczniów o tym, jak mają się zachować w owej godzinie, apokaliptycznym momencie końca czasów, gdy będą stawiani przed nieprzychylnymi im władzami. Czy tak wyjątkowy czas, wręcz czas ostateczny, nie wymaga wyjątkowych przygotowań? Co to znaczy, że Duch Święty będzie mówił za uczniów?

W Ewangelii Marka motyw godziny, jako kulminacyjnego wydarzenia nie dotyczy tylko uczniów Jezusa u końca cza

Fot. Piotr Lorek

sów, ale i samego Jezusa przed jego śmiercią. Grecki rzeczownik hōra (godzina) występuje także, oprócz cytowanego już fragmentu z rozdziału 13, wiersz 11, w następujących rozdziałach i wersetach: 6,35; 11,11; 13,32; 14,35.37.41; 15,25.33.34. Pierwsze użycie hōra po 13,11 ma miejsce w powiązanym z nim 13,32. Markowy Jezus twierdzi, że nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie (13,30), ale jednocześnie wyznaje, że o tym dniu i godzinie (hōra) nikt oprócz Ojca nie wie, nawet on sam (13,32). Trudno więc przygotować się uczniom na takie wydarzenie.

O rychłym nadejściu swojej godziny Jezus wyraźnie komunikuje, zapowiadając swoją śmierć (8,31). Jak więc sam Jezus przeszedł przez swoją eschatologiczną godzinę? Co powiedział w tragicznej godzinie? Tuż przed tą godziną prosi w Getsemane Ojca, aby jeśli to możliwe, ominęła go ta godzina (hōra) (14,35), co jednak nie zostaje wysłuchane. Jezus więc stwierdza, że nadeszła godzina (hōra), gdy będzie wydany w ręce grzeszników (14,41). Tuż przed tym stwierdzeniem jeszcze zwraca uwagę Szymonowi, który przespał godzinę (hōra) modlitwy Jezusa o oddalenie kielicha śmierci (14,36-37). Szymon i inni uczniowie nie stanęli na wysokości zadania w godzinie Jezusa. Piotr zapiera się Jezusa w kluczowej chwili (14,54.66-72).

Co zaś Jezus wypowiedział w godzinie śmierci? Gdy staje przed władzami religijnymi Izraela i gdy składane są przeciwko niemu fałszywe oskarżenia milczy i nic nie odpowiada (14,61). Dlaczego Jezus milczy i nie wykorzystuje okazji, żeby się bronić, a po chwili wypowiada słowa (14,62), które dają jego przeciwnikom dodatkowe powody, aby go skazać? Gdy Jezus staje przed władzą rzymską, znów nic nie mówi, aż się mu dziwi Piłat (15,2-5). A miał przecież świetną okazję, żeby zadać kłam oskarżeniom władz żydowskich. Mamy jakby dwie nieudane próby publicznych wystąpień, i to w tak kluczowej chwili.

Ostatnie trzy użycia hōra w Ewangelii Marka dotyczą godziny ukrzyżowania (15,25), godzin ciemności podczas Jezusowego bycia na krzyżu (15,33) i wreszcie godziny, w której Jezus wypowiada swe ostatnie słowa: Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? (15,34). Po chwili słychać tylko samo jego wołanie, bez odnotowania ostatnich słów (15,37). Ewangelia Marka kończy się milczeniem zalęknionych kobiet powracających od pustego grobu (16,8)

Ostatnia godzina Jezusa nie wypadła najlepiej: niewysłuchane słowa w Getsemane, sen towarzyszy, zaparcie się Piotra, pełne milczenia procesy przed władzami, słowa wyrażające opuszczenie przez Boga i zalęknione milczenie kobiet. Jednocześnie dostrzegamy brak informacji o obecności Ducha, przemawiania w kluczowych chwilach z jego natchnienia. Przewijają się raczej obrazy nieudanych wystąpień.

A jak wybrzmieją nasze słowa w kluczowych dla nas chwilach, w czasie próby, w eschatologicznej godzinie? Na czym polega przemawianie Ducha i jaki winno przynieść efekt? Jak się przygotować na czarną godzinę?