pełnia
czasu...
Różańcowe refleksje ze św. Pawłem
Tekst © Prowincja Zgromadzenia Sióstr Uczennic Boskiego Mistrza, 2021
Konsultacja merytoryczna: ks. dr hab. Franciszek Mickiewicz SAC ks. dr hab. Andrzej Proniewski
Redaktor prowadzący: Ilona Kisiel
Korekta: Katarzyna Kruś
Skład i łamanie: Tomasz Mstowski
Projekt okładki i grafika: Anna Maligłówka
Zdjęcie na okładce: Archiwum Edycji Świętego Pawła
Cytaty biblijne pochodzą z: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, © Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011 Cytat na okładce pochodzi z: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Pallottinum, Poznań 2005
Nihil obstat: Za zezwoleniem Kurii Prowincjalnej Towarzystwa Świętego Pawła ks. Witold Wiśniowski SSP
ISBN 978-83-8131-419-0
© Edycja Świętego Pawła, 2022 ul. Św. Pawła 13/15 • 42-221 Częstochowa tel. 34.362.06.89 • e-mail: edycja@edycja.com.pl www.edycja.com.pl
Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • e-mail: dystrybucja@edycja.com.pl
Księgarnia internetowa: www.edycja.pl
Wstęp
Pewnego dnia weszłam do księgarni Edycji Świętego Pawła, która mieściła się przy ul. 7 Kamienic w Częstochowie, w pobliżu jasnogórskiego sanktuarium. Sprowadziła mnie tam potrzeba zakupu rozważań tajemnic Różańca dla mojej znajomej, która prosiła mnie, aby wybrać i kupić jej jakieś głębsze duchowe rozmyślania. Znalazłam się więc naprzeciw regałów, na których „do wyboru, do koloru” rozłożone były wydania rozważań: Różaniec ze św. Faustyną, Różaniec ze św. Ritą itp. Niewiele myśląc, a raczej nieco bezwiednie, zapytałam obsługującą klientów panią: „A nie ma Różańca ze św. Pawłem?”. Nastała chwila niezręcznej ciszy, po czym ekspedientka z uśmiechem powiedziała do mnie: „No właśnie… Księgarnia «Świętego Pawła» nie ma w swojej ofercie Różańca ze św. Pawłem. A siostra jest przecież paulistką… Niech więc siostra coś napisze”. Dotarło do mnie wówczas, że jako członkini Rodziny Świętego Pawła (dokładnie: Sióstr Uczennic Boskiego Mistrza) nie zrobiłam dotąd nic, co pozwoliłoby ludziom poznać naukę Apostoła Narodów. Propozycję pani z księgarni skwitowałam jednak uśmiechem, stwierdzając, że nie piszę książek teologicznych, bo jestem muzykologiem.
Usłyszane słowa zachęty nie dawały mi jednak spokoju, powracały jak bumerang, aż wreszcie nieśmiało pomyślałam: „A może spróbuję coś napisać…”. Przecież Różaniec, który
„Dla mnie bowiem życie to Chrystus”
Różaniec ze św. Pawłem wielu z nas odmawia codziennie, jest wspaniałą okazją, aby w kontemplacji jego tajemnic posiłkować się myślą i nauczaniem św. Pawła. Istotą Różańca jest pochylanie się nad misterium Chrystusa objawionego w wydarzeniach Jego życia oraz odczytywanie naszych życiowych historii w świetle Bożego Ducha. A któż bardziej i lepiej niż św. Paweł doświadczył i poznał Chrystusa? On jedyny mógł powiedzieć o sobie: „Żyję więc już nie ja, ale żyje we mnie Chrystus” (Ga 2, 20). I tak powstały rozważania Gdy nadeszła pełnia czasu… Powstawały „na kolanach”, gdyż wszystkie rozważania pisałam podczas codziennej adoracji Najświętszego Sakramentu, którą jako uczennice Boskiego Mistrza odprawiamy nieustannie w naszych zakonnych kaplicach. Kształtowały się poprzez osobistą lekturę Pawłowych listów, które czytając kolejny raz w życiu, odkrywałam zupełnie na nowo, jakbym spotykała się z nimi po raz pierwszy. Wzięły początek z zapierającego dech w piersiach zachwytu nad nimi. Początkowo myślałam o jednym cyklu rozważań do czterech części Różańca, ale w miarę czytania listów św. Pawła i refleksji nad nimi okazało się, że niemal z każdego z nich można stworzyć odrębny cykl. Tak powstało 11 pełnych cyklów. Przy ich tworzeniu towarzyszyło mi jedno pragnienie: zajrzeć do serca i ducha św. Pawła, aby odnaleźć w nich głębię poznania Chrystusa, która przewyższa wszystko, co jest na świecie! Na pewno nie są to rozważania stereotypowe, do jakich może przyzwyczailiśmy się podczas modlitwy na różańcu w naszych kościołach, zwłaszcza w miesiącu październiku. Ale nie mogą one takie być, skoro czerpią z dziedzictwa
6
św. Pawła, gdyż był on apostołem szczególnym. Sam mówił o sobie, że jest ostatnim ze wszystkich, jakby poronionym płodem, najmniejszym z apostołów, niegodnym nawet, by nazywać się apostołem (por. 1 Kor 15, 8-9), ale Kościół nazwał go i czci jako „naczynie wybrane Chrystusa”. Mimo że, odmiennie niż pozostali apostołowie, nie poznał Chrystusa „w ciele”, Jezusa fizycznego, w swoich listach wyjaśniał chrześcijanom, jak żyć Chrystusem „w duchu”. I właśnie w tym wyraża się nieprzeciętna wielkość św. Pawła. Napisanie rozważań różańcowych na podstawie listów św. Pawła wcale nie było zadaniem prostym i oczywistym, gdyż nigdzie nie pisze on bezpośrednio o wydarzeniach z życia Jezusa, a przecież właśnie ich dotyczą tajemnice Różańca. Daje natomiast duchową interpretację tego, co stało się w historii ludzkości i w życiu każdego człowieka wraz z wcieleniem, męką i zmartwychwstaniem Chrystusa. A przecież to ma największe znaczenie w życiu chrześcijańskim: Kim Chrystus jest dla nas dzisiaj i kim my jesteśmy dla Niego, który umiłował nas do końca i za nas oddał swoje życie. Mam nadzieję i modlę się o to, że przekazując w ręce ludzi wiary książkę Gdy nadeszła pełnia czasu…, gdy będą rozważać te tajemnice sercem św. Pawła, zostaną porażeni światłem z nieba (por. Dz 22, 6), które dosięgło tego apostoła pod Damaszkiem, i to doświadczenie doprowadzi każdego do szczerego wyznania: „Dla mnie bowiem życie to Chrystus” (Flp 1, 21).
s. Dolores Monika Nowak PDDM
Wstęp 7
Paweł,sługaChrystusaJezusa,powołanynaapo-stoła,wybranydogłoszeniaEwangelii Bog
Medytacje różańcowe na podstawie Listu do
Rzymian
CZĘŚĆ 1
Tajemnice radosne
1. Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie
Oto teraz nie ma wyroku potępiającego dla tych, którzy są w Chrystusie Jezusie, gdyż prawo Ducha, który daje życie w Chrystusie Jezusie, uwolniło cię od prawa grzechu i śmierci. Co było niemożliwe dla Prawa, ponieważ ciało czyniło je bezsilnym, tego dokonał Bóg, posyłając swego Syna w ciele podobnym do ciała grzesznego. W tym ciele potępił On grzech, aby nakaz Prawa wypełnił się w nas, którzy nie postępujemy według ciała, ale według Ducha (Rz 8, 1-4).
Od czasu nadania Prawa na Synaju naród wybrany starał się wypełniać jego nakazy, a przez to podobać się Bogu i zasłużyć na zbawienie. Droga ta jednak pokazywała człowiekowi jego zupełną bezsilność wobec prawa grzechu i należnej za grzech śmierci. Maryja, wybrana przez Boga, złożyła w Nim całą ufność, otwierając się na działanie Ducha Świętego. W Jej osobie, mocą tego Ducha, dokonało się wcielenie Syna Bożego, który będąc Bogiem, stał się prawdziwym Człowiekiem i w swo -
im ciele potępił grzech, a wszystkich ludzi obdarzył wolnością dzieci Bożych. Ten cud dokonał się w Maryi nie przez Jej wysiłek, ale jedynie dzięki Jej wolnej i radosnej zgodzie na Boże zwiastowanie.
2. Nawiedzenie św. Elżbiety
Miłość niech będzie nieobłudna. Unikajcie zła, przylgnijcie do dobra. Serdeczni w braterskiej miłości wzajemnie się wyprzedzajcie w okazywaniu szacunku. Błogosławcie tych, którzy was prześladują; błogosławcie, a nie złorzeczcie. Radujcie się z radosnymi, płaczcie z płaczącymi. Bądźcie jednomyślni. Nie zabiegajcie o to, co wyniosłe, ale miejcie upodobanie w tym, co skromne (Rz 12, 9-10. 14-16).
W ewangelicznej scenie nawiedzenia św. Elżbiety przez Maryję można dostrzec ikonę wzajemnych relacji we wspólnocie chrześcijańskiej. Ileż wzajemnego szacunku, miłości, troski i radości emanuje z tego spotkania dwóch kobiet, które w swoim życiu doświadczają Bożego działania. Oto powód, dla którego chrześcijanie powinni się miłować: świadomość, że każdy z nas został umiłowany, wybrany i zbawiony przez Pana, że każdy z nas jest objawieniem mocy Jego miłości. Jeżeli, dzięki działaniu Ducha Świętego, będziemy umieli w sobie wzajemnie to dostrzegać, z naszych ust i serc nie zejdzie pieśń uwielbienia Boga, Magnificat, za wielkie dzieła, jakie On nam uczynił.
12 LIST DO RZYMIAN
3. Narodzenie Jezusa
Jeśli przez upadek jednego człowieka, z jego powodu zapanowała śmierć, to tym bardziej ci, którzy dostąpili ogromu łaski i daru usprawiedliwienia, zapanują jako żyjący, dzięki jednemu, Jezusowi Chrystusowi. A zatem, jak z powodu występku jednego człowieka wyrok potępiający dotknął wszystkich ludzi, tak też z powodu jednego czynu usprawiedliwiającego do wszystkich ludzi przyszło usprawiedliwienie dające życie (Rz 5, 17-18).
Wszyscy ludzie, będąc potomkami Adama, odziedziczyli po nim skłonność do grzechu, któremu ulegają. Jednak Bóg Ojciec, w swoich zbawczych planach, przygotował serce Niepokalanej – jedynego człowieka, który nie uległ tej grzechowej skłonności. Właśnie z Niej w pełni czasów narodził się Jezus Chrystus, Bóg-Człowiek, który wzbudził Ojcu nowe potomstwo – potomstwo z łaski, potomstwo przybranych dzieci Bożych. Wszechmoc Boga okazała się w Jego miłości, która na zawsze pokonała panowanie grzechu i śmierci.
4. Ofiarowanie Jezusa w świątyni
Oświadczam, że Chrystus stał się sługą obrzezania, aby ukazać prawdomówność Boga i umocnić obietnice dane przodkom; poganie natomiast mają chwalić Boga za miłosierdzie, jak napisano: Dlatego wielbić Cię będę pośród narodów
Tajemnice radosne 13
i śpiewać Twojemu imieniu. Ponadto mówi Izajasz: Pojawi się korzeń Jessego i wstanie, aby rządzić narodami; w Nim ludy będą pokładać nadzieję. A Bóg nadziei niechaj napełni was wszelką radością i pokojem w wierze, abyście obfitowali w nadzieję dzięki mocy Ducha Świętego (Rz 15, 8-9. 12-13). Maryi, która wnosi Dzieciątko do świątyni, Symeon oznajmia proroctwo: „On został dany, aby w Izraelu wielu upadło i wielu powstało, i aby był znakiem, któremu będą się sprzeciwiać” (Łk 2, 34). Od teraz, kiedy Syn Boży stał się człowiekiem, wybranie Boże nie jest przypisane do jakiegoś narodu, do jakiejś grupy ludzi o określonych poglądach czy uważających się za lepszych od innych. Wśród wszystkich pobożnych Izraelitów, znajdujących się w świątyni jerozolimskiej w czasie ofiarowania Jezusa, jedynie starzec Symeon i prorokini Anna rozpoznali w Nim Mesjasza. Jak było to możliwe? Ponieważ jedynie oni przyszli do świątyni kierowani Duchem Świętym, a nie Prawem. To Duch Święty dla wybranych Boga jest jedynym zwiastunem woli Bożej oraz przewodnikiem i mocą w jej wypełnianiu.
5. Odnalezienie Jezusa w świątyni
O głębokości bogactwa, mądrości i poznania Boga! Jak niezbadane są Jego wyroki i nie do wyśledzenia Jego drogi. Kto bowiem poznał myśl Pana albo kto stał się Jego doradcą, albo kto dał Mu coś najpierw, aby otrzymać coś w zamian. Ponie-
14 LIST DO RZYMIAN
waż z Niego i przez Niego, i dla Niego jest wszystko. Jemu chwała na wieki! Amen (Rz 11, 33-36).
Maryja, która przez trzy dni poszukiwała w Jerozolimie Syna, słyszy od Niego zaskakujący wyrzut: „Dlaczego Mnie szukaliście? Czy nie wiedzieliście, że muszę być w tym, co jest mego Ojca?” (Łk 2, 49). Nie powinno nas dziwić, że nawet Maryja, która była pełna łaski, okazała wobec tych słów niezrozumienie. Nowość, jaką przyniósł ze sobą Jej Syn, jest prawdziwie nie do pojęcia przez ludzką naturę: „O głębokości bogactwa, mądrości i poznania Boga!”. Nawet Maryja potrzebowała czasu na noszenie i rozważanie słów Chrystusa w sobie, aby poznać prawdziwe oblicze Boga Ojca: tylko On jest źródłem życia, tylko On rodzi każdego z nas do życia nowego i wiecznego zarazem. Potem dorosły już Jezus przypomni to swoim uczniom: „Nie nazywajcie nikogo na ziemi ojcem, gdyż macie tylko jednego Ojca, który jest w niebie” (Mt 23, 9).
Tajemnice
15
radosne
Spis treści
Wstęp „Dla mnie bowiem życie to Chrystus” ........... 5
Część 1. Medytacje różańcowe na podstawie Listu do Rzymian
Tajemnice radosne .................................. 11
Tajemnice światła .................................... 16
Tajemnice bolesne ................................... 21
Tajemnice chwalebne ................................. 26
Część 2. Medytacje różańcowe na podstawie Pierwszego Listu do Koryntian
Tajemnice radosne ................................... 33
Tajemnice światła .................................... 38
Tajemnice bolesne ................................... 44
Tajemnice chwalebne ................................. 49
Część 3. Medytacje różańcowe na podstawie Drugiego Listu do Koryntian
Tajemnice radosne ................................... 59
Tajemnice światła .................................... 65
Tajemnice bolesne ................................... 70
Tajemnice chwalebne ................................. 76
Część 4. Medytacje różańcowe na podstawie Listu do Galatów
Tajemnice radosne .................................. 83
Tajemnice światła ................................... 89
Tajemnice bolesne .................................. 95
Tajemnice chwalebne ................................ 99
Część 5. Medytacje różańcowe na podstawie Listu List do Efezjan
Tajemnice radosne .................................. 107
Tajemnice światła ................................... 112
Tajemnice bolesne .................................. 118
Tajemnice chwalebne ................................ 123
Część 6. Medytacje różańcowe na podstawie Listu do Filipian
Tajemnice radosne .................................. 131
Tajemnice światła ................................... 136
Tajemnice bolesne .................................. 141
Tajemnice chwalebne ................................ 146
Część 7. Medytacje różańcowe na podstawie Listu do Kolosan
Tajemnice radosne .................................. 153
Tajemnice światła ................................... 158
Tajemnice bolesne .................................. 164
Tajemnice chwalebne ................................ 169
Część 8. Medytacje różańcowe na podstawie Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan
Tajemnice radosne .................................. 177
Tajemnice światła ................................... 182
Tajemnice bolesne .................................. 187
Tajemnice chwalebne ................................ 192
Część 9. Medytacje różańcowe na podstawie Pierwszego i Drugiego Listu do Tymoteusza
Tajemnice radosne .................................. 199
Tajemnice światła ................................... 204
Tajemnice bolesne .................................. 209
Tajemnice chwalebne ................................ 214
Część 10. Medytacje różańcowe na podstawie Listu do Tytusa i Listu do Filemona
Tajemnice radosne .................................. 221
Tajemnice światła ................................... 226
Tajemnice bolesne .................................. 230 Tajemnice chwalebne ................................ 234
Część 11. Medytacje różańcowe na podstawie wybranych listów św. Pawła
Tajemnice radosne .................................. 241
Tajemnice światła ................................... 245
Tajemnice bolesne .................................. 250
Tajemnice chwalebne ................................ 255
