Mamo, zostań ze mną w domu. Pomóż w tym, tato by Edycja Świętego Pawła

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 1

19.05.2021 08:19

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 2

19.05.2021 08:19

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 3

19.05.2021 08:19

Redakcja: Ewelina Michniowska-Addario Skład i łamanie: Tomasz Mstowski Projekt okładki: Estera Makieła Zdjęcie na okładce: AdobeStock_198659666 AdobeStock_208979790 ISBN 978-83-7797-879-5 Cytaty biblijne pochodzą z: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, wyd. 5, Pallottinum, Poznań 2012 © Edycja Świętego Pawła, 2021 ul. Św. Pawła 13/15 • 42-221 Częstochowa tel. 34.362.06.89 • e-mail: edycja@edycja.com.pl Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • e-mail: dystrybucja@edycja.com.pl Księgarnia internetowa: www.edycja.pl

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 4

19.05.2021 08:19

Książkę tę poświęcam pamięci mojej Ukochanej Żony, Marioli Wołochowicz (1961-2016), wspaniałej Mamy, która z całym przekonaniem i oddaniem pozostała w domu jako pełnoetatowa mama, co przyniosło cudowne owoce dla naszych dzieci i całej naszej rodziny. Piotr Wołochowicz

Mamusiu, jesteśmy Ci tak wdzięczni za Twoją ogromną miłość, która objawiła się m.in. tym, że wraz z Tatą włożyliście całe serce, czas i energię w nasze wychowanie i zawsze byłaś dla nas w domu. Magda, Daniel, Irek

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 5

19.05.2021 08:19

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 6

19.05.2021 08:19

Wstęp To się wydarzyło jesienią 2018 roku. Daniel i Gosia podrzucili mi na kilka godzin swojego synka Jozuego. Wybrałem się z nim na spacer po osiedlu i przy okazji załatwiłem kilka spraw. Jako dumny dziadek przedstawiałem wnuka, komu się tylko dało J. Kiedy w sklepie firmowym zaprzyjaźnionej małej piekarni – kupując ulubiony chleb żytni razowy na zakwasie, bez drożdży – powiedziałem, że Jozue właśnie niedawno skończył 3 lata, wywiązał się następujący dialog ze sprzedawczynią: – A, to już chodzi do przedszkola? – Nie, nie chodzi. Synowa jest z nim w domu. – A kiedy pójdzie? – Wcale nie pójdzie. Dla dziecka najlepsze jest wychowanie we własnym domu. – ??? – Moje dzieci też nigdy nie chodziły do przedszkola, poszły dopiero do zerówki. – No, jak ktoś ma takie możliwości… Ta rozmowa jak w soczewce pokazuje najbardziej typowe współczesne podejście do sprawy oddawania dzieci do placówek wychowawczych. Przedszkole traktuje się jako zwykły, a właściwie nawet obowiązkowy etap życia dziecka, posłanie go tam jako konieczność, natomiast

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 7

19.05.2021 08:19

pozostanie mamy w domu jako dziwactwo albo synonim szczególnego luksusu, na który przecież mało kogo stać. A oto inna charakterystyczna migawka pokazująca, jak opisana wyżej mentalność wkrada się wszędzie. Reportaż w piśmie katolickim chwali gorliwych młodych rodziców, którym bardzo leży na sercu wychowanie ich dzieci do wartości, w tym do wiary. I oto czytamy, że gdy urodziło się dziecko, zaczęli myśleć, gdzie mogliby znaleźć placówkę, która obok wiedzy przekaże ich dziecku także wartości duchowe. Zapytajmy: Skąd w ogóle myśl, że do tego potrzebna jest placówka? Przecież to rodzina jest miejscem przekazywania wiary i wartości! Właściwą odpowiedzią na (słuszne) pragnienie tych rodziców byłoby szukanie inspiracji czy szkolenie ich, jak wiarę i wartości dobrze przekazywać w rodzinie. Tymczasem – jak się dowiadujemy z tekstu – ci młodzi rodzice wraz z grupą innych… założyli przedszkole i mają bardzo dużo chętnych. Zrobili to z prawdziwej troski o dzieci, z dobrej woli, włożyli wiele wysiłku, jednak – w moim głębokim przekonaniu – pobłądzili. Jest jeszcze inny aspekt współczesnej cywilizacji, na który zwraca uwagę amerykańska autorka, Kathi Mills, w książce Mamusiu, gdzie jesteś? Czyli: o trudnych wyborach współczesnej kobiety:

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 8

19.05.2021 08:19

Opinia społeczna w przeważającej większości traktuje dziś macierzyństwo jako dodatkowe zajęcie, które trzeba upchnąć gdzieś między pracą zawodową a osobistymi zainteresowaniami1.

Poniższa ilustracja pochodzi z dorobku Fundacji Misja Służby Rodzinie, prowadzonej od 1992 roku przeze mnie i moją śp. żonę Mariolę. Apel małego dziecka do jego mamy: „Mamo, zostań ze mną w domu – to najlepsze dla mego rozwoju!” to jest nasze przesłanie do współczesnego pokolenia rodziców.

Już w 1998 roku opublikowaliśmy z Mariolką pionierski artykuł Czy chrześcijańskie dziecko powinno chodzić do przedszkola? 2. Nasza odpowiedź na tak postawione K. Mills, Mamusiu, gdzie jesteś? Czyli: o trudnych wyborach współczesnej kobiety, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1994, s. 19. 2 M. i P. Wołochowicz, Czy chrześcijańskie dziecko powinno chodzić do przedszkola?, „TIPS – Pomysły dla chrześcijańskich rodzin” nr 16, s. 2 [dodatek do „Absolutnie Fantastyczne” 1998, nr 1]. 1

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 9

19.05.2021 08:19

pytanie była jednoznacznie negatywna i niektórym osobom taka radykalność bardzo się nie podobała. Zwracaliśmy tam uwagę na Boży plan wychowania dziecka w rodzinie i korzyści z tego wynikające, a także na szkodliwość oddawania dziecka do przedszkola. Dalsze wieloletnie doświadczenie Misji Służby Rodzinie pokazało, że podczas konferencji czy warsztatów dla rodziców, gdy wspomnieliśmy, że jesteśmy zdecydowanymi przeciwnikami nie tylko żłobka, ale i przedszkola, najczęściej najpierw zapadała ogromna cisza... Oczy niektórych słuchaczy robiły się okrągłe ze zdziwienia, inni wyrażali głośno, nawet agresywnie dezaprobatę, natomiast niektóre pary trącały się i porozumiewawczo zerkały na siebie nawzajem. Czasami było słychać: „A nie mówiłam…”. Bardzo często jednak po spotkaniu podchodzili do nas przejęci rodzice (nieraz ze łzami w oczach) i najczęściej to żona mówiła np.: „Ja czułam, że nie powinnam oddawać dziecka do przedszkola. Serce mi się krajało, ale wszyscy mówili, że zrobię mu krzywdę, gdy go nie poślę”. Albo: „Nie potrafiliśmy tego uzasadnić, ale w sercu czuliśmy, mimo że siostry prowadzące przedszkole są cudowne, że lepiej będzie dla dzieci, gdy zostaną z nami w domu. Teraz po waszym wykładzie jesteśmy już całkiem uspokojeni”. Kiedyś pewna mama zwierzyła się: „Wasz artykuł na ten temat w ostatnim momencie powstrzymał nas przed takim krokiem”. Byli i tacy, którzy po seminarium,

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 10

19.05.2021 08:19

jakie odbyło się w sobotę, już w poniedziałek zabrali dzieci z przedszkola. Wiele z tych osób potem relacjonowało, że taka zaskakująca konfrontacja zmieniła ich myślenie i postępowanie, i jak bardzo byli zadowoleni z przejścia na model pozostawania z dziećmi w domu. Nie zmienia to jednak faktu, że współcześnie istnieje w całym społeczeństwie, w tym także w kręgach ludzi aktywnie zaangażowanych w Kościele, silna „mentalność przedszkolna”. Objawia się ona nie tylko w decyzjach konkretnych ludzi, ale także w wywieraniu presji na te mamy, które zdecydowały się zostać w domu. Mówi się im np. że marnują swoje wykształcenie; że tzw. siedzenie w domu z dziećmi nie pozwala kobiecie się realizować; że odbierają dziecku to, co mogłoby w przedszkolu zyskać, i że na tym traci całe społeczeństwo. Czasem słyszy się opinię, że pozostanie z dziećmi w domu to przeżytek, zacofanie i ciemnogród. Obecna moda to dzieci w przedszkolu, a mama w pracy – bo tak każe świat. To jest podążanie za modą. Moda się zmienia, natomiast Bóg jest niezmienny. Jego plany są wieczne, czyli były, są i będą: „Zamiar Pana trwa na wieki; zamysły Jego serca – z pokolenia na pokolenie” (Ps 33, 11). Cytowana już Kathi Mills pisze: Uważam, że masowy exodus matek z domów, jaki obserwujemy w ciągu ostatnich dziesięcioleci, to coś więcej niż pierwszy lepszy problem, dla którego powinno się znaleźć

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 11

19.05.2021 08:19

rozwiązanie. Uważam, że zjawisko to jest prawdziwym sygnałem alarmowym, na który trzeba zareagować prędko i z całą powagą, nim będzie za późno. Jesteśmy pokoleniem kobiet lekceważonych i niezadowolonych, pokoleniem, które nie widząc żadnego innego rozwiązania, powierzyło wychowanie swoich pociech ludziom obcym 3.

Droga mamo! Drogi tato! Postarajcie się przeczytać tę książkę z otwartym sercem i do końca.

K. Mills, dz. cyt., s. 10.

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 12

19.05.2021 08:19

1. Nasza własna historia

Strategiczna decyzja życiowa Od samego początku małżeństwa było dla nas oczywiste, że dzieci, którymi nas Pan Bóg obdarzy, nigdy nie oddamy do przedszkola (nie mówiąc już o żłobku). I warto było! To była wyjątkowo trafna inwestycja! W życiu naszej rodziny czynnik „pełnoetatowa mama w domu” sprawdził się doskonale. Jednak gdybyśmy mieli taką możliwość, to drugi raz realizowalibyśmy podjętą decyzję jeszcze skrupulatniej! Z tego powodu zaraz po skończeniu studiów na Politechnice Warszawskiej zamiast robić tzw. karierę, podjąłem pracę jako nauczyciel przedmiotów zawodowych w technikum elektronicznym. Wszystkie nasze dzieci urodziły się podczas tych sześciu lat (1982-1988). Dużą część pracy wykonywałem w domu (przygotowanie konspektów lekcji, sprawdzanie klasówek) i byłem obecny. Pracowałem w szkole właśnie po to, by spędzać z dziećmi jak najwięcej czasu i abyśmy nie musieli oddawać ich pod opiekę kogoś innego niż rodzice. Życie z jednej pensji oznaczało niższy standard życia, ale była to inwestycja w nasze dzieci. Prawdę mówiąc, to ledwo wiązaliśmy koniec z końcem, ale coś za coś.

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 13

19.05.2021 08:19

Bywało, że dzieci zostawały na krótko pod opieką kogoś innego (np. gdy co tydzień wychodziliśmy na randki). Nie przeżywały tego jako czegoś negatywnego, bo na co dzień były przecież stale z nami: w domu, sklepie, na poczcie, w urzędzie i na stoiskach informacyjnych podczas różnych akcji, w które się angażowaliśmy. One żyły tym samym co my, także aktywnie pomagały od czasu, gdy powstała Misja Służby Rodzinie jako polski oddział założonej przez Waltera i Ingrid Trobischów organizacji Family Life Mission.

Konsekwencje błędów Chociaż dla nas było oczywiste, że nigdy nie oddamy dzieci do żłobka ani przedszkola, sami też nie ustrzegliśmy się pewnych błędów w dziedzinie rozłąki. Kiedy Mariola przez rok pracowała na pół etatu w szkole, podczas wakacji w 1987 roku miała wyjątkową okazję, by wyjechać na krótką wymianę nauczycieli do Norwegii (co w czasach komunistycznych normalnie nie było możliwe). Daniel miał wtedy rok i cztery miesiące i chociaż został ze mną, to – jak się potem okazało – przeżył szok utraty mamy. Kiedy Mariola wróciła po 12 dniach, on jej nie poznał! Tak bardzo przeżył tę rozłąkę, że nie chciał z nią przebywać, tylko szukał schronienia u mnie. Przez pierwsze dni wręcz przed nią uciekał. Czegoś takiego zupełnie się nie spodziewaliśmy. Tym bardziej że trzy lata wcześniej Mariola w związku ze swoją

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 14

19.05.2021 08:19

pracą magisterską z germanistyki wyjechała na dwa tygodnie do Austrii i roczna wówczas Magdusia bez problemu przeszła ze mną ten czas bez mamy. Daniel jednak nie poznał mamy po powrocie, odmówił ssania piersi (chociaż Mariola zachowała pokarm przez cały wyjazd) i zasypiał, leżąc na mnie. Jedynie przytulony do mnie całym ciałem czuł się na tyle bezpieczny, że mógł zasnąć. Nie chciał też być z Mariolą sam na sam w jednym pokoju. Po pewnym czasie zaczął ją akceptować, ale konsekwencje ciągnęły się latami. Dopiero gdy miał 6 lat, dzięki pomocy Marthy Ehler, doświadczonego doradcy z Wiednia, zrozumieliśmy, że Daniel wtedy w swoich oczach małego dziecka stracił mamę. Mariolę – po jej powrocie – głęboko w sercu traktował jak macochę, wciąż mając poczucie ogromnej straty. Mówił do niej „mamo”, ale w podświadomości jego prawdziwa mama kiedyś po prostu odeszła „w siną dal” wraz z piersią, którą go wcześniej karmiła. Gdybyśmy wiedzieli, że sprawa tak się skończy, Mariola nie wyjechałaby na tę wymianę! Nigdy nie wiemy, jak dziecko zareaguje na rozłąkę. Daniel, chociaż był ze mną, to tak boleśnie ją przeżył. Widocznie akurat on był bardziej wrażliwy niż inne dzieci, a tego nie da się wcześniej przewidzieć. Dlatego teraz radzimy rodzicom, by byli bardzo ostrożni z takim zostawianiem dzieci. Daniel poza rozmowami o tym, co się wydarzyło, wymagał konkretnej pomocy modlitewnej. Kiedy spał, nakła-

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 15

19.05.2021 08:19

daliśmy na niego ręce, modliliśmy się, aby Bóg uzdrowił konsekwencje tamtych wydarzeń i wypełnił go na nowo swoją miłością. Aby przywrócił mu poczucie bezpieczeństwa i uleczył ranę utraty. I tak się stało. Bóg jest dobry!

Nagroda po latach Gdy piszę te słowa, jest rok 2020. Nasze dzieci są już dorosłe, najmłodszy Irek ma 32 lata. Wszystkie wyrosły na godnych zaufania, dobrych, wrażliwych, prawych i głęboko wierzących ludzi. To jest nasza nagroda za pewne wyrzeczenia związane z decyzją o pozostaniu Mariolki w domu. Patrząc wstecz, jestem jej za to bardzo wdzięczny, co wielokrotnie podkreślałem jeszcze za życia mojej Żony. A w istocie te wyrzeczenia były wspaniałą inwestycją w następne pokolenie. Ona sama doskonale się identyfikowała z rolą pełnoetatowej mamy i była w pełni szczęśliwa na tym miejscu! Magda, Daniel i Irek przyjęli ten sam model. Chcą, aby ich dzieci miały tak samo dobre dzieciństwo jak oni. Jozue (syn Daniela) skończył 5 lat, a jego brat Ezechiel Witold – 1,5 roku. Moja synowa Gosia jest cały czas z nimi w domu i nie zamierza tego zmieniać. Irkowi i jego żonie Oli dwa dni przed Wigilią 2018 roku urodziła się Esterka – i też nie będą jej oddawać ani do żłobka, ani do przedszkola. Magda, która jeszcze nie założyła rodziny, także ma takie same plany na przyszłość.

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 16

19.05.2021 08:19

Nasze drogowskazy Pobraliśmy się jako ludzie nawróceni. Każde z nas wcześniej – w czasach studenckich – przyjęło Jezusa jako swego Pana i Zbawiciela. Badaliśmy, co Bóg mówi w swoim słowie na temat troski rodziców o dzieci. Stąd wynikły dla nas trzy główne drogowskazy. Pierwszym były fragmenty z listów do Efezjan i Kolosan mówiące o wychowaniu: Dzieci, bądźcie posłuszne w Panu waszym rodzicom, bo to jest sprawiedliwe. Czcij ojca twego i matkę – jest to pierwsze przykazanie z obietnicą – aby ci było dobrze i abyś długo żył na ziemi. A [wy], ojcowie, nie pobudzajcie do gniewu waszych dzieci, lecz wychowujcie je w karności, napominając, jak chce Pan (Ef 6, 1-4). Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, bo to jest miłe w Panu. Ojcowie, nie rozdrażniajcie waszych dzieci, aby nie traciły ducha (Kol 3, 20-21).

Widzimy, że zadaniem rodziców jest stworzenie środowiska wychowawczego opartego na Bożych wartościach i na ich podstawie realizowanie procesu wychowania. W tekstach biblijnych dostrzegamy wyraźnie porządek autorytetu – to dzieci mają być posłuszne rodzicom (a nie jak jest często dzisiaj, że to rodzice ulegają dzieciom) – oraz obiecane przez Boga błogosławieństwo związane z respektowaniem tego autorytetu, czyli dobre i długie życie. Potem

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 17

19.05.2021 08:19

następuje zwrócenie się do rodziców. List do Efezjan 6, 4 wyjaśnia, czego ojcowie mają nie robić oraz co mają robić w relacjach z własnymi dziećmi, natomiast List do Kolosan 3, 21 ostrzega przed tymi samymi złymi konsekwencjami, co pierwsza część poprzedniego.

Zadaniem rodziców jest stworzenie środowiska wychowawczego opartego na Bożych wartościach i na ich podstawie realizowanie procesu wychowania.

Ojcowie mają więc z jednej strony nie pobudzać do gniewu, nie rozdrażniać dzieci, a z drugiej – wychowywać je: karcić i napominać w sposób Pański, tzn. zgodnie z Bożą wolą, według Jego metod. Przede wszystkim chodzi tu o postawę bezwarunkowej miłości, poszanowanie godności drugiej osoby oraz skuteczne kształtowanie, związane z dyscypliną. Drugi drogowskaz znaleźliśmy w Psalmie 78 – konkretne kroki skutecznego przekazu wartości: Cośmy słyszeli i cośmy poznali, i co nam opowiedzieli nasi ojcowie, tego nie ukryjemy przed ich synami. Opowiemy przyszłemu potomstwu chwałę Pana i Jego potęgę, i cuda, których dokonał. Albowiem nadał On w Jakubie przykazania i ustanowił Prawo w Izraelu, aby to, co zlecił naszym ojcom, przekazywali swym synom, aby to poznało przyszłe pokolenie, synowie, co się narodzą, że mają pokładać nadzieję

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 18

19.05.2021 08:19

w Bogu i nie zapominać dzieł Boga, lecz strzec Jego poleceń (Ps 78, 3-7).

Zadaniem ojców (tj. rodziców, czyli poprzedniego pokolenia) jest więc świadomie i konsekwentnie, do skutku uczyć swoje dzieci, że mają: A. „pokładać nadzieję w Bogu” – BÓG FUNDAMENTEM ŻYCIA (czyli strategiczna decyzja życiowa);

B. „nie zapominać dzieł Boga” – ZAŚWIADCZANIE O TYM, CO BÓG JUŻ UCZYNIŁ;

C. „strzec Jego poleceń” – POSŁUSZEŃSTWO BOGU W CODZIENNYM ŻYCIU. Trzeci drogowskaz pochodzi z Księgi Powtórzonego Prawa i mówi o wpajaniu dzieciom pożądanych treści w każdym miejscu i w każdym czasie: Będziesz więc miłował Pana, Boga twojego, z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił. Pozostaną w twym sercu te słowa, które ja ci dziś nakazuję. Wpoisz je twoim synom, będziesz o nich mówił, przebywając w domu, w czasie podróży, kładąc się spać i wstając ze snu. Przywiążesz je do twojej ręki jako znak. One ci będą ozdobą między oczami. Wypisz je na odrzwiach swojego domu i na twoich bramach (Pwt 6, 5-9).

Pismo Święte wskazuje tutaj podstawową linię kształtowania osobowości dzieci, z uwzględnieniem wartości, sumienia i każdego innego aspektu. Kontekst wersetów poprzedzających ten fragment dotyczy postaw:

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 19

19.05.2021 08:19

 bojaźni Bożej i posłuszeństwa wobec Boga (Pwt 6, 2);  słuchania Boga i przestrzegania Jego słów (Pwt 6, 3);  zwrócenia uwagi na to, że Bóg Izraela jest jedynym prawdziwym Bogiem (Pwt 6, 4). Dopiero na bazie tego zbudowany jest program konkretnego działania, zobowiązujący do tego, by:  miłować Boga z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił;  zachowywać w sercu słowa, które On nakazuje;  wpoić te słowa dzieciom: powtarzać we wszystkich okolicznościach, tzn. w domu i w podróży, kładąc się spać i wstając ze snu;  eksponować słowo Boże w domu oraz w życiu. Wybitny biblista, ks. prof. Stanisław Łach, tekst Księgi Powtórzonego Prawa 6, 7 tłumaczy z hebrajskiego jako: „Wtłaczajcie je w pamięć swoim synom i będziesz im mówił o Mnie, zarówno gdy będą siedzieć w domu czy będą szli drogą, czy się położą, czy też wstaną”4. Słowo „wtłaczajcie” oznacza, że coś się robi zdecydowanie i z tego nie rezygnuje! Podobne słowa jak w Księdze Powtórzonego Prawa 6, 5-9 znajdują się także w rozdziale 11 tej samej księgi: Weźcie sobie przeto te moje słowa do serca i duszy. Przywiążcie je sobie jako znak na ręku. Niech one będą wam ozdobą 4 Księga Powtórzonego Prawa. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy, red. S. Łach, Pallottinum, Poznań-Warszawa 1971, s. 144.

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 20

19.05.2021 08:19

między oczami. Nauczcie ich wasze dzieci, powtarzając je im, gdy przebywacie w domu, gdy idziecie drogą, gdy kładziecie się i wstajecie. Napiszesz je na odrzwiach swojego domu i na swoich bramach, aby się pomnożyły twoje dni i dni twoich dzieci w kraju, który przodkom waszym poprzysiągł dać Pan – dni tak długie, jak dni niebios, które są nad ziemią (Pwt 11, 18-21).

Wskazanie czterech sytuacji miejsca i czasu przekazywania dzieciom Bożej prawdy jest ujęte tak samo, natomiast myśl biblijna rozwija się tutaj ku owocom posłuszeństwa temu nakazowi. Bóg zapowiada szczególne błogosławieństwo „pomnożenia dni” dla obu pokoleń. Podsumowując: Bóg pragnie, aby nasze dzieci były skutecznie wychowywane według Jego planu. Pismo Święte kładzie wielki nacisk na sprawę przekazu wiary, kształtowania młodego pokolenia, przekazu wartości, aby powstawało nowe pokolenie, żyjące z Nim i dla Niego. Podaje nam szereg wskazówek, co rodzice mają robić, a czego powinni unikać. Jako rodzice mamy wziąć sobie to przesłanie głęboko do serca i oprzeć na nim wszystko, co robimy, wychowując dzieci. Najważniejsze jest, by rodzice:  zgodnie z wezwaniem zawartym w Księdze Powtórzonego Prawa 6, 7 wpajali im Boże treści zawsze i wszędzie;  doprowadzali dzieci (jak czytamy w Psalmie 78, 7) do tego, by pokładały nadzieję w Bogu, nie zapominały Jego dzieł i były Mu posłuszne;

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 21

19.05.2021 08:19

 wychowywali je, stosując karcenie i napominanie Pańskie (w nawiązaniu do Listu do Efezjan 6, 4 i Listu do Kolosan 3, 21).

Bóg pragnie, aby nasze dzieci były skutecznie wychowywane według Jego planu. Pismo Święte kładzie wielki nacisk na sprawę przekazu wiary, kształtowania młodego pokolenia, przekazu wartości, aby powstawało nowe pokolenie, żyjące z Nim i dla Niego.

Gdy zadaliśmy sobie pytanie, czy do wykonania tych nakazów pomaga bycie dzieci w domu czy oddanie ich do przedszkola, odpowiedź była oczywista! Zagadnienie to było sprawą wielkiej wagi dla Jana Pawła II. W adhortacji Familiaris consortio (1981) nawołuje on do uznania i poszanowania przez wszystkich „niezastąpionej wartości pracy kobiety w domu. Ma to szczególne znaczenie w pracy wychowawczej” (FC 23). Jednocześnie papież wzywa w sposób bardzo zdecydowany: społeczeństwo winno stworzyć takie struktury, aby kobiety zamężne i matki nie były w praktyce zmuszone do pracy poza domem, i aby ich rodziny mogły godnie żyć i rozwijać się pomyślnie nawet wtedy, gdy kobieta poświęca się całkowicie własnej rodzinie. Należy ponadto przezwyciężyć mentalność, według której większy zaszczyt przynosi kobiecie praca poza domem, niż praca w rodzinie (FC 23).

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 22

19.05.2021 08:19

Zakończenie Na zakończenie zachowałem jeszcze niezwykłą perłę – przesłanie pochodzące z przemówienia Jana Pawła II wygłoszonego w Zakopanem w 1997 roku. Chociaż całość była skierowana do dzieci, to jednak papież wtrącił też kilka niezwykle ważnych zdań do rodziców: To rodzice w pierwszym rzędzie mają prawo i obowiązek wychowywać swoje dzieci, zgodnie z własnymi przekonaniami. Nie oddajcie tego prawa instytucjom, które mogą przekazać dzieciom i młodzieży niezbędną wiedzę, ale nie są w stanie dać im świadectwa wiary, świadectwa rodzicielskiej troski i miłości. Nie dajcie się zwieść pokusie zapewniania potomstwu jak najlepszych warunków materialnych za cenę waszego czasu i uwagi, które są mu potrzebne do wzrastania w „mądrości, w latach i w łasce u Boga i u ludzi” (Łk 2, 52). Jeśli chcecie – wy, rodzice – obronić wasze dzieci przed demoralizacją, przed duchową pustką, jakie proponuje świat przez różne środowiska, a nawet szkolne programy, otoczcie te dzieci ciepłem waszej rodzicielskiej miłości i dajcie im przykład chrześcijańskiego życia97.

Jan Paweł II, Pan Jezus was kocha. Przemówienie do dzieci pierwszokomunijnych w kościele Świętej Rodziny w Zakopanem (7.06.1997), „L’Osservatore Romano” 1997 (18), nr 7 (194), s. 50.

147

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 147

19.05.2021 08:19

Słowa Jana Pawła II stanowią esencjonalne streszczenie najważniejszych faktów, których rodzice powinni być świadomi, a jednocześnie wskazują kierunki działania. Po ponad 20 latach widać, że te słowa są coraz bardziej aktualne! *** Jeśli masz pytania, wątpliwości, uwagi, potrzebujesz zachęty albo chcesz podzielić się swoim świadectwem, możesz napisać do mnie – zapraszam! Piotr Wołochowicz Fundacja Misja Służby Rodzinie www.msr.org.pl kontakt@msr.org.pl

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 148

19.05.2021 08:19

SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1. Nasza własna historia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2. Co o pełnoetatowej mamie w domu piszą inni. . . . . . 30 3. Co mówią zwolennicy przedszkola. . . . . . . . . . . . . . . . 59 4. Dlaczego rodzice oddają swoje dzieci

do przedszkola?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

5. Mamo, zostań ze mną w domu! . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 6. Tato, nie wysyłaj mamy do pracy!. . . . . . . . . . . . . . . . 128 7. Świadectwa matek, które zostały

w domu z dziećmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Zakończenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

879A_mamo_zostan_ze_mna_CONVERTED.indd 149

19.05.2021 08:19