Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ε Σ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ε Σ
188 IOΥΝΙΟΣ 2014
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
188 ΙΟΥΝΙΟΣ 2014
ONE ATHENS
ΚΤΙΡΙΟ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ 06
ΤHALASSOKIPOS STUDIOS & SUITES ΣΤΗ ΣΙΘΩΝΙΑ
ΤΙΜΗ € 8,5
ANAKAΙΝΗΣΗ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ADIDAS HELLAS ΒΡΑΒΕΙΑ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗσ αργουσ ∆ΥΟ Κ ΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΓΟΣ ΑΡΩΝΙΚΟ
EK_COVER_188_FINAL.indd 1
23/06/2014 11:21 ΠΜ
MASTER ADV PAGE.indd 1
1/24/14 10:41 AM
CON TEN TS C O N T E N T S
R E P O R TAG E P R OJ E C T
A R CH I T E C T U R E
CO M M E N T
TO P I C S
008
028
Μνήμη και παρόν
010 Agenda
018
14η Biennale Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2014
032 Βραβεία διαγωνισμού για το Μουσείο της Αργούς Η αναβίωση του ταξιδιού
042 Μετασκευή κτιρίου γραφείων Δοξιάδη σε κτίριο κατοικιών (One Athens) Μνήμη και επανένταξη
Business News
Divercity & Τrac
020
052
Brand New
Δύο κατοικίες στον Αργοσαρωνικό Ενσωματώσεις και αντιστίξεις
Ιούνιος 2014
188
Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης
EK188_PERIEHOMENA.indd 5
16/06/2014 1:06 ΜΜ
MASTER ADV PAGE.indd 1
4/7/14 1:37 PM
CON TEN TS C O N T E N T S
A R CH I T E C T U R E
I N T ER I O R S
CO M PA N I E S M AT ER I A L REPORT
108
092 062 Κτίριο κατοικιών στο Χαλάνδρι Ενιαίο κέλυφος Γιούλη Αντωνοπούλου
068 Κτίριο Pharos στον Πειραιά Σχέση ανοιχτού-κλειστού Νίκος Μπούμπουλης, Πέρσα Λαμπριανίδου
076 Thalassokipos sea view studios & suites στη Σιθωνία Πολυπολιτισμική ταυτότητα
Details café - bar στο Χαλάνδρι Η αρμονία των λεπτομερειών Αφροδίτη Μπονάτσου
096
104 Συστήματα πλήρους ενοποιημένης διαχείρισης κτιρίων
Aspasia Taka
082
Ανοιχτή πλατφόρμα Gkotsis Architects
Ατμόσφαιρα Βαρκελώνης Γιώργος Παντελούκας GJP Construction
100 Εστιατόριο Μυλόλιθος στην Αθήνα Εναλλαγή οπτικών
Ιούνιος 2014
Triopton Architects
188
adidas Hellas ανακαίνιση κεντρικών γραφείων στην Αθήνα
LaBarraca tapas bar στη Γλυφάδα
EK188_PERIEHOMENA.indd 6
16/06/2014 1:10 ΜΜ
C O M M E N T
Μνήμη και παρόν
8
Λίγο πριν έρθει το καλοκαίρι, η ελληνική αρχιτεκτονική εξακολουθεί να κάνει αισθητή την παρουσία της με συνέδρια, όπως αυτό που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Μαΐου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στο οποίο θα επανέλθουμε αναλυτικά στο επόμενο τεύχος μας, εκθέσεις και εκδηλώσεις, με σημαντικότερη βέβαια τη συμμετοχή της χώρας μας στην Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, που εστιάζουν συχνά στη σχέση της συλλογικής αρχιτεκτονικής μνήμης με το παρόν της πόλης και της αρχιτεκτονικής, στη ”μετά-την-κρίση εποχή”. Πριν απ’ όλα όμως, δεν πρέπει στο σημείωμά μας αυτού του μήνα, να παραλείψουμε μια τιμητική αναφορά στον αρχιτέκτονα που έφυγε στα τέλη του Μαΐου και που σηματοδότησε όσο λίγοι, με το έργο και την κοινωνική δράση του, την ελληνική αρχιτεκτονική πραγματικότητα αυτών των ανατρεπτικών δεκαετιών του ’60 και του ‘70. Ο Κώστας Φινές, γεννημένος το 1933, έγινε γνωστός όταν σε πολύ νεαρή ηλικία, μαζί με τον πρόωρα χαμένο Ντίνο Παπαϊωάννου, βραβεύτηκαν σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και υλοποίησαν κάποια εμβληματικά κτίρια του ελληνικού μοντερνισμού, με κυριότερο το σύμπλεγμα κτιρίων της Πανεπιστημιούπολης της Θεσσαλονίκης. Επιμελητής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων της Αθήνας, συνεπής ιδεολόγος και αγωνιστής, υπερασπίστηκε δυναμικά το επάγγελμα των αρχιτεκτόνων,
με την ενεργή συμμετοχή στο σύλλογό τους και προέταξε πάντα το κοινωνικό σημαίνον της αρχιτεκτονικής, συντασσόμενος μέχρι το τέλος με ριζοσπαστικές ιδέες και κινήματα που υπηρετούσε με το ταλέντο και την εμπειρία του, από τα σχεδιαστήρια του γραφείου της οδού Δεριγνύ 6. Οι ”Ελληνικές Κατασκευές” προγραμματίζουν για το επόμενο τεύχος τους ένα περισσότερο αναλυτικό αφιέρωμα στον Κώστα Φινέ, ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του. Απαντώντας στον άξονα που έθεσε ο Επίτροπος της 14ης Biennale, Rem Koolhaas, ”Absorbing Modernity” (Αφομοιώνοντας τη νεωτερικότητα), καλώντας τα εθνικά περίπτερα να εστιάσουν στα εθνικά χαρακτηριστικά του μοντερνισμού, όπως εντοπίζονται σε κάθε χώρα, η ελληνική συμμετοχή, με Εθνικό Επίτροπο το Γιάννη Αίσωπο και με τίτλο ”Tourism Landscapes: Remaking Greece”, πραγματεύεται το ρόλο του τουρισμού ως εργαλείου ”διαρκούς εκμοντερνισμού της χώρας” μέσα από την κατασκευή ”δομημένων τοπίων τουρισμού”, αλλά και μέσα από τη συνακόλουθη ”συνεχή (ανα)διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας”. Στα δύο τμήματα της έκθεσης η ελληνική αρχιτεκτονική δίνει δυναμικό παρών, με την παρουσίαση υλοποιημένων έργων της εκατονταετίας 1914-2014 (αρχειακό τμήμα), αλλά και με τη σειρά μελετών που πραγματοποιήθηκαν ειδικά για την έκθεση από νέα ελληνικά και διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία, για μια παραθαλάσσια τουριστική εγκατάσταση στη ”μετά-την-κρίση εποχή”, που ”χαρακτηρίζεται από περιορισμένους πόρους, επιζητεί επανεξέταση προτεραιοτήτων και επανακαθορισμό αξιών, αναθεώρηση της σχέσης με τη φύση, και, μέσω πνευματικής ανασυγκρότησης, την επανεκτίμηση του λιγότερου”. Το παρόν λοιπόν, εκφραζόμενο δυναμικά από τις νέες αρχιτεκτονικές γενιές και η μνήμη, που επιβάλλει να προσεγγίσουμε με μια νέα οπτική τις ελληνικές και τις διεθνείς μας ρίζες, υποδέχονται ένα νέο καλοκαίρι.
EK_010_Comment.indd 8
6/17/14 1:41 PM
ΧΑΛΚΙΣ Νέο σύστημα ΟιΚΟδόμησης
κτίρια υψηλών προδιαγραφών παραδοσιακής βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής με το νέο σύστημα οικοδόμησης ΧΑΛΚΙΣ
Οπτόπλινθοι Κατακόρυφων Οπών (Ορθότρυπα ) για χρήση σε εξωτερική τοιχοποιία κτιρίων • Καλύπτουν τις απαιτήσεις θερμομόνωσης του Κ.ΕΝ.Α.Κ. • Εξασφαλίζουν διαχρονική Αντισεισμική Θωράκιση σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 8 • Μπορούν να τοποθετηθούν και χωρίς φέροντα οργανισμό εξοικονομώντας χρήματα από την κατασκευή • Έχουν μεγάλη θερμική αντίσταση και θερμοσυσσωρευτική ικανότητα μειώνοντας έτσι τις δαπάνες θέρμανσης και ψύξης αλλά μειώνοντας και τις ανάγκες για εξωτερική θερμομόνωση του κτιρίου • Συμβάλουν στην διατήρηση καλών συνθηκών θερμοκρασίας - υγρασίας με την φυσική διαπνοή του υλικού •Αντέχουν στον χρόνο και δεν γηράσκουν • Δεν περιέχουν χημικές ουσίες και άλλα πρόσθετα επιβαρυντικά για τον άνθρωπο • Παράγονται αποκλειστικά στην Ελλάδα χωρίς εισαγόμενες πρώτες ύλες
ΘΕρμΟΠΕρΑτΟτητΑ τΟιχΟΠΟιΑς μΕ ΟρΘΟτρυΠΑ τΟυβλΑ Με αρμό πάχους 3mm από κόλλα (με λ=0,45 W/mK) και επίχρισμα πάχους 20mm (με λ=0,80 W/mK) ΟΡΘΟΤΡΥΠΑ διαστάσεων 25 x 25 x 24: U = 0,344 W/m²K
ΟΡΘΟΤΡΥΠΑ διαστάσεων 25 x 30 x 24: U = 0,289 W/m²K
Με αρμό πάχους 12mm από σύνηθες συνδετικό κονίαμα (με λ=0,80 W/mK) και επίχρισμα πάχους 20mm (με λ=0,80 W/mK) ΟΡΘΟΤΡΥΠΑ διαστάσεων 25 x 25 x 24: U = 0,366 W/m²K
ΟΡΘΟΤΡΥΠΑ διαστάσεων 25 x 30 x 24: U = 0,310 W/m²K
Eργοστάσια: Βασιλικού Ευβοίας: Τ.Κ. 340 02 • τηλ: 22210 52839, 52811, 55080-1-2 • fax: 22210 53248 Σχηματαρίου: 63ο χλμ. Εθν. Οδού Αθηνών - Λαμίας Τ.Κ. 320 09 • τηλ.: 22620 59412, 59329, 59455-6-7 • fax: 22620 59356 e-mail: info@xalkis-sa.com www.xalkis-sa.com
MASTER ADV PAGE.indd 1
6/10/14 11:37 AM
A G E N D A
exhibitions
Μουσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς
“Μικρές ουτοπίες“
Συνεχίζεται μέχρι τις 30 Ιουνίου στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, με ελεύθερη είσοδο, η έκθεση “Μικρές ουτοπίες. Ιταλική αρχιτεκτονική της τρίτης χιλιετίας μεταξύ ιστορίας, έρευνας και καινοτομίας“. Η έκθεση, με την επιμέλεια και το σχεδιασμό του Μουσείου Aρχιτεκτονικής της Ρώμης MAXXI, με τη συνεργασία του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου της Αθήνας και υπό την αιγίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, επιδιώκει να ανιχνεύσει τις κυρίαρχες τάσεις της ”νέας” ιταλικής αρχιτεκτονικής, ακολουθώντας μια διαδρομή που περιστρέφεται γύρω από τρεις παράλληλους άξονες: τους δημιουργούς, τα σχέδια και τα θέματα. Μεταξύ των θεμάτων στα οποία γίνεται αναφορά είναι: οικολογία και βιωσιμότητα, ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, δημόσιος χώρος και σχέση με τη ζωή παλαιών και νέων κοινοτήτων, ικανότητα ανανέωσης της υπάρχουσας κληρονομιάς, ποιότητα τοπίου, αστικού και μη, ποιότητα και καινοτομία του οικιστικού έργου, σχέση με την ιστορική κληρονομιά. Στο πλαίσιο της έκθεσης, οργανώθηκαν στις 26 Μαΐου διαλέξεις της Rosalia Vittorini, (Πανεπιστήμιο Tor Vergata της Ρώμης) και του Ανδρέα Γιακουμακάτου (Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας), με κοινό θέμα ”Η πρόκληση της
Info: www.heliarch.gr, www.benaki.gr, www.iicatene.esteri.it
Την Πέμπτη 29 Μαΐου, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης έργων του αρχιτεκτονικού γραφείου Divercity, που έχει οργανωθεί από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής. Η Divercity είναι ένα διεθνές αρχιτεκτονικό και design γραφείο με έδρα την Αθήνα (2006) και το Λονδίνο (2008, RIBA Chartered Practice). Στις διακρίσεις της Divercity περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, η υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Μies Van der Rohe (nominated, 2009 & 2013), η βράβευση με το Ευρωπαϊκό Βραβείο European Hotel Design of the Year Award (Winner, 2007) και η υποψηφιότητα για το World Architecture Festival Awards (shortlisted, 2011). Όπως αναφέρουν οι αρχιτέκτονες σε παλαιότερη συνέντευξή τους στις ”Ελληνικές Κατασκευές”, ”Βασική μας προτεραιότητα σε κάθε έργο αποτελεί η συγκρότηση χωρικού νοήματος. Στην αναζήτηση αυτή ανατρέχουμε συχνά σε αναφορές και
μεθοδολογίες πέραν και έξω από την αρχιτεκτονική, ενώ κατά περίπτωση επιλέγουμε το κατάλληλο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο για να εκφράσουμε το νόημα με σαφήνεια. Απλουστεύοντας, αν μιλάγαμε με όρους γλωσσολογικούς, θα λέγαμε ότι για να αφηγηθεί κανείς μια ιστορία ψάχνει μέσα στο ευρύτερο λεξιλόγιό του τις κατάλληλες λέξεις. Η επιλογή και ο τρόπος που θα τις συνδέσει καθορίζουν το ύφος και τελικά συγκροτούν το νόημα. Αυτό έχει σημασία και όχι οι λέξεις αυτές καθαυτές. Καθένα από τα έργα μας αποτελεί μια διαφορετική αφήγηση, που άλλες φορές αναζητά την ένταξη, άλλες επιδιώκει τη σύγκρουση ή εκτυλίσσεται αδιάφορα ως προς το άμεσο περιβάλλον της”.
φωτ. © Erieta Attali
DiverCity, This show is about diverCity
φωτ. © Erieta Attali
14
Μουσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς
σύγχρονης αρχιτεκτονικής στη Ρώμη και την Αθήνα”, ουσιαστικά μια συζήτηση πάνω στα κοινά χαρακτηριστικά και τη διαφορετική αρχιτεκτονική σύλληψη των δύο ιστορικών πρωτευουσών της μεσογειακής Ευρώπης.
EK188_AGENDA.indd 14
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 27 Ιουλίου. Το περιοδικό Ελληνικές Κατασκευές είναι χορηγός επικοινωνίας. Info: www.heliarch.gr, www.benaki.gr
13/06/2014 12:22 ΜΜ
Frame.indd 1
11/7/13 1:41 PM
B R A N D
new
Inverted Shadows Φωτιστικό κρεμαστό, τοίχου ή δαπέδου, σχεδιασμένο από τον Cino Zucchi για την Artemide Ιταλίας. Το διάφανο methacrylate σώμα εμπεριέχει ένα πολύ μικρό (16X16mm) γραμμικό στοιχείο αλουμινίου με μονάδες led και οπτικό κάτοπτρο με ελλειπτική γωνία. Αυτό το compact σύστημα φωτισμού περιστρέφεται μέσα στο methacrylate σώμα, παρέχοντας διαφορετικές δυνατότητες κατεύθυνσης του φωτισμού: άμεσο, έμμεσο ή wallwasher.
BS 484/BS 485 Φούρνος που προσφέρει σταθερή σύνδεση στην παροχή και αποχέτευση του νερού. Οι πέντε βαθμίδες υγρασίας που διαθέτει μπορούν να συνδυαστούν με θερμοκρασίες έως 230°C. Έτσι μπορούν να γίνουν τα πάντα: Μαγείρεμα με ατμό, ψήσιμο, μαγείρεμα, μαγείρεμα σε κλειστό σκεύος, αναγέννηση, αφαίρεση χυμού, καθώς και ψήσιμο στο γκριλ και ογκρατέν.
20
ARTEMIDE ΕΛΛΑΣ ΑΕ Σόλωνος 34 106 73 Κολωνάκι Τ. 210 36.46.770 www.artemide.com
VARNISH-PU 2K Διάφανο αλειφατικό πολυουρεθανικό βερνίκι, δύο συστατικών, για στεγανοποίηση και προστασία της πατητής τσιμεντοκονίας.
Gaggenau 17ο χλμ. Ε.Ο. Αθηνών - Λαμίας & Ποταμού 20 145 64 Κηφισιά Τ. 210 42.77.827 www.gaggenau.com/gr
ISOMAT 17ο χλμ. Θεσσαλονίκης Αγ. Αθανασίου Τ.Θ. 1043 570 03 Αγ. Αθανάσιος Τ. 2310 576.000 www.isomat.eu
EK188_AGORA.indd 20
13/06/2014 12:55 ΜΜ
MASTER ADV PAGE.indd 1
12/02/2013 12:00 ΜΜ
14η Biennale Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2014
Επανεξέταση προτεραιοτήτων
28
Η ελληνική συμμετοχή στην 14η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2014, με τίτλο ”Tourism Landscapes: Remaking Greece” και Εθνικό Επίτροπο τον Γιάννη Αίσωπο, αρχιτέκτονα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών, παρουσιάζεται από τις 7 Ιουνίου έως τις 23 Νοεμβρίου στο Ελληνικό Περίπτερο. Πραγματεύεται το ρόλο του τουρισμού ως εργαλείου διαρκούς εκμοντερνισμού της χώρας μέσω της κατασκευής δομημένων τοπίων τουρισμού - ξενοδοχεία και θέρετρα, οργανωμένες ακτές, αρχαιολογικοί χώροι, αρχαιολογικά μουσεία, διαμορφώσεις δημοσίων χώρων και τοπία υποδομών - αλλά και τη συνακόλουθη συνεχή (ανα)διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας.
Η έκθεση χωρίζεται σε δύο τμήματα: Το αρχειακό τμήμα παρουσιάζει την αρχιτεκτονική παραγωγή τοπίων τουρισμού τα τελευταία 100 χρόνια, από το 1914 έως σήμερα, δίνοντας έμφαση στη διερεύνηση της σχέσης των κτιρίων με το φυσικό περιβάλλον τους. Παρουσιάζονται ξενοδοχεία, θέρετρα, οργανωμένες ακτές, αρχαιολογικοί χώροι, αρχαιολογικά μουσεία, διαμορφώσεις δημοσίων χώρων και τοπία υποδομών, σε μια συνεχή επιφάνεια εικόνων τοποθετημένων κατά μήκος των τοίχων του εσωτερικού του Ελληνικού Περιπτέρου.
ΕΚ_028-031_Biennale.indd 28
Επιμέλεια κειμένου Παναγιώτης Τσακόπουλος, Δρ αρχιτέκτων
Το αρχειακό τμήμα αποτελείται από τρία υποτμήματα. Φωτογραφίες τοπίων τοποθετούνται στο κατώτερο τμήμα των τοίχων, δημιουργώντας ένα ”ανάγλυφο”. πάνω σε αυτές τοποθετούνται σχεδία και φωτογραφίες της αρχιτεκτονικής του τουρισμού, που διακόπτονται από φωτογραφίες ”στοιχείων ταυτότητας”, που εισάγουν την ανθρωπολογική διάσταση. Το τμήμα των νέων έργων τοποθετείται στο κέντρο του Περιπτέρου και παρουσιάζει με μακέτες - που τοποθετούνται πάνω σε ίδιες βάσεις διαφορετικού ύψους και δημιουργούν ένα εσωτερικό, γεωμετρικό ”τοπίο νησίδων” - τις σχεδιαστικές προτάσεις 15 Ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων/αρχιτεκτονικών γραφείων για μια παραθαλάσσια τουριστική εγκατάσταση. Οι προτάσεις εκπονήθηκαν ειδικά για την έκθεση αυτή. Το χρονικό πλαίσιο είναι η μετά-την-κρίση εποχή, που χαρακτηρίζεται από περιορισμένους πόρους, επιζητεί επανεξέταση προτεραιοτήτων και επανακαθορισμό αξιών, αναθεώρηση της σχέσης με τη φύση και, μέσω πνευματικής ανασυγκρότησης, την επανεκτίμηση του λιγότερου. Η συνύπαρξη Ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων στην έκθεση αναφέρεται στην αλληλεπίδραση που ο τουρισμός υποστηρίζει, την αντιπαραβολή της αντίληψής μας για τον εαυτό μας με εκείνη που οι άλλοι, οι ξένοι, έχουν για εμάς. Εθνικός Επίτροπος: Γιάννης Αίσωπος Βοηθοί Επιτρόπου: Ιωάννα Κουλούρη, Γιώργος Κουράκος, Μίνα Ρούσσου, Θοδωρής Σβορώνος, Μαρία Χασιώτη Σύμβουλοι (Νέα Έργα): Ηλίας Ζέγγελης, Γεώργιος Πανέτσος, Λόης Παπαδόπουλος Φωτογράφοι: Γιώργης Γερόλυμπος, Πάνος Κοκκινιάς Προβολή, Επικοινωνία Ελληνικής Συμμετοχής: Αγγελική Ευριπιώτη, Αναΐς Ευριπιώτη
13/06/2014 9:52 ΠΜ
The Naxos Ruin
Τα Καταφύγια του Spengler
Bedrock
Το ημιτελές κτίριο είναι μια συνήθης εικόνα στα ελληνικά νησιά. Πρόσφατα, προέρχεται από επενδύσεις που πάγωσαν λόγω της οικονομικής κρίσης, από επιχειρήσεις που χρεοκόπησαν πριν καν λειτουργήσουν. Το ερείπιο μιας βελγικής επένδυσης στη Νάξο αποτελεί ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παράδειγμα. Θα μπορούσε ένας ταξιδιώτης να μελετήσει αυτό το κτίριο σαν ένα πραγματικό ερείπιο, έστω και πρόσφατο; Θα μπορούσε μια φοιτήτρια αρχιτεκτονικής να περάσει το καλοκαίρι της στη Νάξο, επισκευάζοντας και κατοικώντας στα υπολείμματα αυτού το απόλυτου θέρετρου πολυτελείας; Η μελέτη αυτή προτείνει μια σειρά από σενάρια κατοίκησης του ερειπίου της Νάξου, ως έχει. Τα Καταφύγια του Spengler / Γραφείο Αντονά Αριστείδης Αντονάς, Συνεργάτες Κατερίνα Κουτσογιάννη, Γιαννίκος Βασιλούλης, Αθήνα Καταγράφεται ως ξερίζωμα από τη γη του δυτικού ανθρώπου από τον Oswalt Spengler αλλά να που ήδη διαφαίνεται στον Υπερίωνα του Hölderlin: πριν κοπεί από τη δική του γη, ο δυτικός άνθρωπος πλάθεται ως εμβληματικός φυγάς - επισκέπτης της ιδεώδους γης από την οποία κατάγεται: μεταβαίνει στην Ελλάδα για να τιμήσει το ήδη χαμένο δικό του ίδιον. Ήδη, από τη μυθολογία του Υπερίωνα η περιήγηση και η προσπάθεια επανεγκατάστασης του ιδεώδους ”στην θέση του” και του επισκέπτη στον τόπο καταγωγής αποτυγχάνει. Ο τουρισμός στην
ΕΚ_028-031_Biennale.indd 29
μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα γεννιέται ίσως από αυτή την αστοχία του ταξιδιού του Υπερίωνα στην Ελλάδα. Ο τουρίστας αρκείται στην σκηνογραφία της επίσκεψής του και την απολαμβάνει με επίγνωση ότι πρόκειται για ψευδαίσθηση. Η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση προτείνεται για ένα ιδιαίτερο, έρημο νησί. Τα καταφύγια του Spengler οργανώνουν μια σκηνοθεσία κατοίκησης της φύσης, μια ιδιαίτερη ψευδή συνθήκη διαμονής σε καμουφλαρισμένα ψευδο - φυσικά δωμάτια. Bedrock / Χριστίνα Λουκοπούλου, Ηρώ Μπερτάκη, Κωστής Πανηγύρης, Συνεργάτης αρχιτέκτων Θοδωρής Τούσας, πολιτικός μηχανικός Μάνος Κυριαζής, Αθήνα
29
The Naxos Ruin / Studio Angelidakis Ανδρέας Αγγελιδάκης, Σωτήρης Βασιλείου, Αλεξάνδρα Συρίου, Αθήνα
Ο κυριότερος τρόπος με τον οποίο ο επισκέπτης καταναλώνει το τοπίο είναι η θέα. Εστιατόρια, μπαρ και ξενοδοχεία ανταγωνίζονται για την καλύτερη θέα, καταλαμβάνοντας κάθε εξέχουσα θέση, ειρωνικά υπονομεύοντας το ίδιο το προϊόν που προσπαθούν να εκποιήσουν, την ομορφιά του τοπίου. Η πρόταση αφορά σε ένα ξενοδοχείο με δωμάτια χωρίς θέα, θεωρώντας ότι το τοπιακό κόστος της θέας αυτής είναι δυσανάλογο προς τα οφέλη της. Σαν ένα πολυώροφο ξενοδοχειακό μπλοκ, που έχει “πέσει” στο κεκλιμένο τοπίο, τα δωμάτια εντάσσονται σε μια συμπαγή οριζόντια πλάκα και βλέπουν σε ιδιωτικά αίθρια. Αποτελώντας αντίβαρο στην υπερέκθεση του σώματος στα βλέμματα και στον ήλιο, τα δωμάτια προσφέρουν μια σκιερή βάση για ξεκούραση, απομόνωση και επαναφόρτιση. ὡς ἄν / buerger katsota architects, Stephan Buerger, Δήμητρα Κατσώτα, Σπύρος Αμπανάβος, Κωνσταντίνος Πετράκος, Φωτογραφίες Σταματίνα Κοντού, Αθήνα ὡς: Η Μύκονος είναι επίκεντρο του ελληνικού τουρισμού και
κατεξοχήν παράδειγμα τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα.
13/06/2014 9:53 ΠΜ
Βραβεία διαγωνισμού για το Μουσείο της Αργούς
Η αναβίωση του ταξιδιού
32
Επιμέλεια κειμένου Παναγιώτης Τσακόπουλος, Δρ αρχιτέκτων
Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός προσχεδίων για την κατασκευή ενός θεματικού μουσείου στην πόλη του Βόλου, για την προστασία, αξιοποίηση και ανάδειξη της ”Αργούς”, του αντίγραφου του μυθικού πλοίου της Αργοναυτικής Εκστρατείας, προκηρύχθηκε τον Αύγουστο του 2013, ορίζοντας ως στόχο, ”την ανάδειξη της Αργούς και της ιστορίας της, τόσο μέσα από το μύθο και τα ιστορικά στοιχεία που συνδέονται με αυτόν, όσο και μέσα από την ανακατασκευή και την προσπάθεια αναβίωσης του ταξιδιού της”. Ο διαγωνισμός φαίνεται ότι προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον στην ελληνική αρχιτεκτονική κοινότητα, αφού υποβλήθηκαν σ’ αυτόν 68 προτάσεις. Οι ”Ελληνικές Κατασκευές” παρουσιάζουν εδώ τις μελέτες που βραβεύθηκαν, χωρίς να προχωρήσουν σε σχόλια σχετικά με τη διαδικασία διεξαγωγής του διαγωνισμού και έκδοσης των αποτελεσμάτων, η οποία προκάλεσε την αντίδραση του Τ.Ε.Ε. Μαγνησίας και ακολουθήθηκε από τις λίγο - πολύ γνωστές ανακοινώσεις δημοτικών παραγόντων για τη διαδικασία επικύρωσης των αποτελεσμάτων.
EK_032-041_ARGW.indd 32
Η Κριτική Επιτροπή του διαγωνισμού, με πρόεδρο τον αρχιτέκτονα και καθηγητή στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Α.Π.Θ. Γιώργο Τριανταφυλλίδη και μέλη τους Αθ. Γιωτάκη, Δ. Γιαννίση, Φ. Βαβίλη, Ά. Σαπουνάκη, ανακοίνωσε στα τέλη Απριλίου τις μελέτες που διακρίθηκαν. Το 1ο βραβείο απονεμήθηκε στην πρόταση του γραφείου Κίζη (αρχ/νες Γιάννης Κίζης, Κωσταντής Κίζης, Θύμης Δούγκας), θεωρώντας ότι αυτή ”παρουσιάζει ευκρίνεια προθέσεων, ενδιαφέρουσα ογκοπλασία και αίσθηση της αστικής κλίμακας, ενώ εντάσσει το κτίριο στο πολεοδομικό περιβάλλον του ως μια γλυπτική αστική πλατεία”. Το 2ο βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισίας στο γραφείο tense architecture network (Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος, Κώστας Μαύρος, Θάνος Μπαμπανέλος) για τη χωρίς φλυαρία ”ιδιαίτερα δυναμική μορφή” της πρότασης και στον Τσαμπίκο Πετρά, για τη σαφήνεια με την οποία εκφράζεται στην πρότασή του η ιδέα της αντιδιαστολής Σκάφους και Στεγάστρου. Το 3ο βραβείο, επίσης εξ ημισίας απονεμήθηκε στους Κώστα Μανωλίδη, Ευαγγελία Αποστόλου και στους Ζήση Κοτιώνη, Νίκο Κλάτσα, Μιχαήλ Σόφτα. Η Επιτροπή απένειμε ακόμη πέντε τιμητικές διακρίσεις στις προτάσεις των: Γιώργου Τσολάκη - Ελένης Λάγκαρη, Ελένης Σταμούλη - Κατερίνας Δασκαλάκη - Φώτη Ζαπαντιώτη, Θεώνης Ξάνθη - Θόδωρου Ανδρουλάκη - Αλκμήνης Τζίμα - Σοφίας Καλέα, Δημήτρη Θωμόπουλου - Πολυξένης Καράλη και της Σοφίας Τσιράκη.
13/06/2014 10:09 ΠΜ
Αρχιτεκτονική μελέτη Γιάννης Κίζης, Κωσταντής Κίζης, Θύμης Δούγκας Σύμβουλοι Παρή Καλαμαρά αρχαιολόγος - μουσειολόγος Φαίδων Καρυδάκης δομοστατικός μηχανικός Χρήστος Ζόμπολας μηχανολόγος μηχανικός Φωτορεαλισμοί Άγγελος Ανδρέου
1ο Βραβείο
Συνειρμοί με το μύθο
Μία σύγχρονη απόδοση των μυθικών βράχων αποτελεί το περιβάλλον έκθεσης του πλοίου: μοιάζει να πλέει, καθώς “ίπταται” πάνω από το νερό στη θέση της έκθεσης, ενώ, εάν καθελκυσθεί, θα μπορεί να κάνει ένα μικρό ταξίδι εξόδου από τις νέες Συμπληγάδες του και να επιπλεύσει στον υπαίθριο χώρο του Μουσείου. Γύρω απ’ αυτές τις “Συμπληγάδες” συντίθενται οι χώροι επίσκεψης, όπου ο επισκέπτης κάνει μια διαδρομή, που σταδιακά του αποκαλύπτει το σκαρί, μαζί με τα μυστικά του, μέσα από ένα πλήρες και συναρπαστικό μουσειολογικό σενάριο.
EK_032-041_ARGW.indd 33
33
Η Αργώ φτιάχτηκε για να ταξιδεύει. Ο φυσικός τόπος της είναι η θάλασσα. Η προκείμενη πρόταση εμπνέεται από τη δυσκολότερη στιγμή του ταξιδιού, το πέρασμα από τις Συμπληγάδες.
13/06/2014 10:11 ΠΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_042-051_One-Athens.indd 42
23/06/2014 11:29 ΠΜ
Αρχιτεκτονική μελέτη Divercity & Τrac Υπεύθυνοι μελέτης Νικόλας Τραβασάρος, Xριστίνα Αχτύπη Ομάδα μελέτης Νικόλας Τραβασάρος, Χριστίνα Αχτύπη, Αποστολία Κοκκίνη, Δήμητρα Καραμπελιά, Σάντυ Παπασταυροπούλου, Αγγελίνα Μανίτσα, Δημοσθένης Λάππας, Μάριος Τριανταφύλλου Σύμβουλος αρχιτεκτονικών Τάκης Τραβασάρος Στατική μελέτη Ε.Τ.Ε.Σ.Μ.Ε/ Ε. Κακκαβά, Δ. Θεοδοσίου Η/Μ μελέτη ΕΛ.Τ.Ε.ΜΕ Αρχική μελέτη φωτισμού Diathlasis Οριστική μελέτη φωτισμού - Μελέτη εφαρμογής L4A Aρχιτέκτων τοπίου Έλλη Παγκάλου & Συνεργάτες Κτιριακή ακουστική μελέτη Τιμαγένης Θ. & Συνεργάτες Κατασκευή J&P-AΒΑΞ Ανάπτυξη έργου Κυκλάμινο ΑΕΚΤΕ Aρχιτεκτονική επίβλεψη Νικόλας Τραβασάρος, Τάκης Τραβασάρος, Δημήτρης Τραβασάρος
Το κτίριο Δοξιάδη άρχισε να κατασκευάζεται το 1957 και ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, αποτελείται από 4 διακριτά τμήματα.
1
EK_042-051_One-Athens.indd 43
Επιμέλεια κειμένου Jenny Schafer Φωτογράφηση (2, 7) © Erieta Attali, (1, 3, 4, 5) Νίκος Δανιηλίδης, (8) George Fakaros, (6) Βαγγέλης Πατεράκης
23/06/2014 12:15 ΜΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_052-059_Tombazis.indd 52
16/06/2014 1:47 ΜΜ
Ενσωματώσεις και αντιστίξεις
Αρχιτεκτονική μελέτη Μελετητική - Γραφείο Μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη, Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης Συνεργάτες αρχιτέκτονες Γιάννης Ρωμάνος, υπεύθυνος μελέτης Παναγιώτης Σαρλής Στατική μελέτη ΜΕΤΕ AE, Γρηγόρης & Σπύρος Πενθερουδάκης Η/Μ μελέτη INSTA Σύμβουλοι Μηχανικοί, Νίκος Προυνιάς Μελέτη φωτισμού Γιώργος Φατσέας Aρχιτεκτονική τοπίου Κώστας Τσαβαλάς Διαχείριση - Επίβλεψη έργου Μιχάλης Μακρής, Άρης Γιαβάσογλου
Δύο κατοικίες Στον Αργοσαρωνικό
Δύο κατοικίες σχεδιάστηκαν σε ένα οικόπεδο που βρίσκεται σε ύψωμα, με έντονη κλίση και πανοραμική θέα προς τον Αργοσαρωνικό και τα βουνά της Πελοποννήσου και ξερολιθιές για την συγκράτηση των χωμάτων (πεζούλες), οι οποίες αποτέλεσαν και την αφετηρία του σχεδιασμού.
Κείμενο Γιάννης Ρωμάνος Φωτογράφηση Αλέξανδρος Κολοκυθάς
EK_052-059_Tombazis.indd 53
16/06/2014 1:47 ΜΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_062-067_ANTONOPOULOU.indd 62
13/06/2014 10:38 ΠΜ
Ενιαίο κέλυφος
Αρχιτεκτονική μελέτη Γιούλη Αντωνοπούλου Στατική μελέτη Γεώργιος Βροχίδης, Βασιλης Κουντούρης Η/μ μελέτη Κωνσταντίνος Σαλιαγκόπουλος Μελέτη φωτισμού Artemide Hellas Επίβλεψη - Κατασκευή Βασιλης Κουντούρης
ΚΤΙΡΙΟ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙ
Πρόκειται για μια μετασκευή διώροφης μονοκατοικίας του ΄70 στο Χαλάνδρι με παράλληλη προσθήκη ορόφου, που έγινε με απόλυτο σεβασμό στην αρχική αρχιτεκτονική λύση. Βασική επιλογή στην πορεία του σχεδιασμού αποτέλεσε ο αρμονικός συνδυασμός των παλιών και νέων στοιχείων, η ήπια ένταξη - ενσωμάτωση του νέου όγκου στο υπάρχον κέλυφος, με έμφαση στα μορφολογικά χαρακτηριστικά της αρχικής αρχιτεκτονικής σύνθεσης.
1
EK_062-067_ANTONOPOULOU.indd 63
Κείμενο Βασίλης Κουντούρης Φωτογράφηση (1, 2, 4, 5, 6, 8, 10) Κων/νος Χαρβάτης, (3, 7, 9, 11) Παναγιώτης Γεωργίου
13/06/2014 10:38 ΠΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_068-075_PHAROS.indd 68
13/06/2014 10:56 ΠΜ
Σχέση ανοιχτού-κλειστού
Αρχιτεκτονική μελέτη Νίκος Μπούμπουλης, Πέρσα Λαμπριανίδου Αρχιτεκτονική - Αισθητική επιμέλεια Πάνος Ι. Ζουγανέλης, Kιrios Criton Στατική μελέτη Γιάννης Μαρνέρης & Συνεργάτες Επε Μηχανολογική μελέτη Μανώλης & Ιωάννα Πανταγάκη Γεωτεχνική μελέτη Geostand Γεράσιμος Λουκάτος & Σια ΕΕ, Νικοδώρα Κόττα Μελέτη εφαρμογής Άννα Μίτζα αρχ. μηχ., Καλλιόπη Μητσιμπόνα αρχ. μηχ. Κατασκευή Πάνος Ι. Ζουγανέλης ΑΕ
Κτίριο Pharos στον Πειραιά
Το κτίριο αποτελείται από τρία υπόγεια, ημιώροφο, επτά ορόφους και δώμα και έχει ανεγερθεί σε γωνιακό οικόπεδο εμβαδού 1.870m2 στην περιοχή του Αγ. Διονυσίου στον Πειραιά, πολύ κοντά στο λιμάνι.
Κείμενο Νίκος Μπούμπουλης, Πέρσα Λαμπριανίδου, Πάνος Ι. Ζουγανέλης ΑΕ Φωτογράφηση Δημήτρης Μπενέτος
EK_068-075_PHAROS.indd 69
13/06/2014 10:56 ΠΜ
I N T E R I O R S
Thalassokipos Sea View Studios and Suites στη Σιθωνία
Στη χερσόνησο της Σιθωνίας, με θέα τα νησάκια της Βουρβουρούς και στο φόντο τον επιβλητικό Άθωνα, το ξενοδοχείο Thalassokipos Sea View Studios and Suites αγκαλιάζει με σεβασμό την τοπιογραφία της περιοχής. Δομημένο αμφιθεατρικά εξασφαλίζει οπτικές φυγές προς όλες τις κατευθύνσεις, δημιουργώντας την αίσθηση της ”αιώρησης”.
Αρχιτεκτονική μελέτη Μελέτη εφαρμογής - Interior design - Επίβλεψη - Κατασκευή Aspasia Taka architecture | design identity Project & financial management Κλήμης Μαυρίδης
76
Κείμενο Aspasia Taka Φωτογράφηση Studiovd N. Vavdinoudis - C.Dimitriou
Πολυπολιτισμική ταυτότητα
EK_076-081_Thalassokipos.indd 76
13/06/2014 11:07 ΠΜ
Ο σχεδιασμός της ανάπλασης είχε ως αφετηρία το δεδομένο κτιριακό κέλυφος, που προϋπήρχε από τη δεκαετία του ’90. Ο βασικός άξονας της μελέτης ήταν η ανάπτυξη αμεσότερης σχέσης του μέσα με το έξω. Δόθηκε έμφαση στη διαλεκτική του εσωτερικού χώρου με τη μοναδική από κάθε δωμάτιο θέα, δημιουργώντας ποικίλα παράθυρα εικόνες. Με επεμβάσεις αφαίρεσης ορίων, που διέκοπταν τη σχέση αυτή, το ακατέργαστο φυσικό τοπίο συμμετέχει πλέον ενεργά στο παιχνίδι της πολυπλοκότητας πολιτισμών και εποχών. Η αναζήτηση πολλών επιπέδων ανάγνωσης στη σύνθεση των εσωτερικών χώρων του ξενοδοχείου, οδήγησε σε μια μποέμ αισθητική (bohemian style), στη μείξη πολιτισμών και λαών με τη χρήση ποικιλίας μοτίβων, υλικών, υφών και στη χρήση έντονων χρωμάτων με έθνικ αναφορές, ολοκληρώνοντας μια εικόνα ”αντισυμβατικού” τρόπου διαβίωσης.
EK_076-081_Thalassokipos.indd 77
Διαγράφοντας μια πορεία στο χρόνο, οι πολυεπίπεδες αναφορές διαμορφώνουν ένα περιβάλλον φιλόξενο, άνετο, ενδιαφέρον. Το ξενοδοχείο ανακαινίστηκε ριζικά, διατηρώντας από το υπάρχον κέλυφός του το στατικό του φορέα και τμήματα τοιχοποιίας (οπτοπλινθοδομή). Τα δωμάτια που επαναπροσδιορίστηκαν ήταν 12 (3 σουίτες και 9 δίκλινα, τρίκλινα, τετράκλινα), καταλαμβάνοντας συνολικό εμβαδόν 350m2.
13/06/2014 11:07 ΠΜ
I N T E R I O R S
Ανοιχτή πλατφόρμα Η ανακαίνιση των γραφείων της “adidas Hellas” ήταν ένας συνδυασμός αποφάσεων με κύριο άξονα την αναδιαμόρφωση και αναδιοργάνωση του χώρου, καταλήγοντας στην κατασκευή μιας στρατηγικής ιδέας, σύμφωνα με την οποία ο εργασιακός χώρος γίνεται αντιληπτός ως μια “ανοιχτή πλατφόρμα”, που ενισχύει τη συνύπαρξη μεταξύ χώρου και χρήστη.
adidas Hellas ανακαίνιση κεντρικών γραφείων στην Αθήνα
Αρχιτεκτονική μελέτη Gkotsis Architects
82
Κείμενο Χρήστος Γκότσης Φωτογράφηση Αλέξανδρος Ιωαννίδης
EK_082-089_Adidas.indd 82
13/06/2014 11:13 ΠΜ
83 EK_082-089_Adidas.indd 83
13/06/2014 11:13 ΠΜ
I N T E R I O R S
Details café - bar στο Χαλάνδρι
92
Η αρμονία των λεπτομερειών
EK_092-095_Details-Cafe.indd 92
13/06/2014 11:21 ΠΜ
93
Η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά και στο Details café αυτή αναζητήθηκε στα σχήματα, στις υφές, στις αποχρώσεις και στα υλικά. Η αρμονία όλων αυτών και η νέα ταυτότητα του μαγαζιού ήταν το ζητούμενο. Τα ξύλινα διακοσμητικά μοτίβα, οι ραφιέρες από σίδερο, οι καθρέπτες με τα μεταλλικά πλαίσια παλαιού τύπου και τα ιδιοκατασκευής κρεμαστά φωτιστικά σε σχήμα φαναριού, συνθέτουν ένα country - city mix στυλ.
Interior design Αφροδίτη Μπονάτσου Επιβλέπων Κουζέλη Γεωργία Κατασκευή Stones and walls Μελέτη φωτισμού Halo Κείμενο Stones and Walls Φωτογράφηση Γιώργος Κορδάκης
EK_092-095_Details-Cafe.indd 93
13/06/2014 11:21 ΠΜ
I N T E R I O R S
LaBarraca tapas bar στη Γλυφάδα
Ατμόσφαιρα Βαρκελώνης
Κείμενο Βίκυ Μπουζιάκα Φωτογράφηση George Fakaros
μαγαζιού δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό σκηνικό, το οποίο εντείνεται ακόμα περισσότερο μέσα από το κατακερματισμένο αντικατοπτρισμό του στο “σπασμένο” καθρέπτη στο βάθος του μαγαζιού.
96
Το LaBarraca είναι ένα μοντέρνο tapas bar που αποπνέει ατμόσφαιρα Βαρκελώνης και ισπανικής γoητείας. Πηγή έμπνευσης για το σχεδιασμό, αποτέλεσαν τα διάσημα ψηφιδωτά και τα “σπασμένα” πλακάκια του Καταλανού αρχιτέκτονα A.Gaudi, τα γοητευτικά σοκάκια της παλιάς πόλης της πρωτέυουσας της Καταλονίας (Barri Gothic) και ο λιθόστρωτος πεζόδρομος της La Rambla. Θραύσματα από κεραμικά πλακάκια σε έντονα χρώματα και σχέδια, επενδύουν τα δύο bar του
Aρχιτεκτονική μελέτη - Κατασκευή Γιώργος Παντελούκας GJP Construction Μελέτη φωτισμού Γιώργος Παντελούκας
EK_096-099_LaBarraca.indd 96
13/06/2014 11:24 ΠΜ
97 EK_096-099_LaBarraca.indd 97
13/06/2014 11:32 ΠΜ
Το λιθόκτιστο κέλυφος του κτιρίου διαφοροποιείται από τις σύγχρονες επεμβάσεις και κατασκευές και αναδεικνύεται μέσα από τον περίτεχνο φωτισμό. Οι νέες επεμβάσεις, με επιρροές από τη λαϊκή αρχιτεκτονική, πραγματοποιούνται μέσα από μία σύγχρονη οπτική και θέλουν να αποτελέσουν το χαμένο σύνδεσμο του παρελθόντος με το σήμερα.
101
Το κτίριο αποτελείται από δύο ανεξάρτητα εσωτερικά επίπεδα, έναν εξωτερικό υπαίθριο χώρο και το δώμα, συνολικής επιφάνειας 350m2. Η πρόταση των αρχιτεκτόνων στοχεύει στη δημιουργία ενός χώρου που θα χαρακτηρίζεται από τις έντονες εναλλαγές στις οπτικές, στα σημεία ενδιαφέροντος, στο παιχνίδι ανάμεσα στο φως και τη σκιά, στα χρώματα και στις υφές, προκαλώντας στον επισκέπτη συνεχώς μεταβαλλόμενα συναισθήματα έκπληξης, συγκίνησης και ανατροπών. Σημαντικό ζήτημα αποτέλεσε η ανάδειξη και η ενίσχυση του συνόλου του ιστορικού κτιρίου και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, με το συνδυασμό της λειτουργικότητας με την εμπειρία του χώρου.
Οι επιστρώσεις των δαπέδων γίνονται με το συνδυασμό της πατητής τσιμεντοκονίας και του παλαιού χειροποίητου τσιμεντοπλακιδίου, με σκοπό να δώσουν την εντύπωση παραδοσιακών χαλιών μέσα στο χώρο.
EK_100-103_Miloli8os.indd 101
16/06/2014 1:12 ΜΜ
I N T E R I O R S
Εναλλαγή οπτικών Στο λιθόκτιστο διατηρητέο κτίριο που χρονολογείται από το 1929, δημιουργήθηκε ένας νέος πόλος έλξης στην περιοχή της οδού Πανόρμου, το εστιατόριο ‘’Μυλόλιθος’’, ένας χώρος που έρχεται να φιλοξενήσει τους λάτρεις των γεύσεων της ελληνικής κουζίνας.
Εστιατόριο Μυλόλιθος στην Αθήνα Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός Αποκατάσταση - Ανακαίνιση - Μελέτη ενίσχυσης φέροντα οργανισμού Επίβλεψη - Μελέτη φωτισμού Triopton Architects Γραφιστική επιμέλεια Γιάννης Ζουμάκης, Νεφέλη Σπηλιοτάκου
100
Κείμενο Triopton Architects Φωτογράφηση Δημήτρης Κλεάνθης
EK_100-103_Miloli8os.indd 100
16/06/2014 1:12 ΜΜ
M A T E R I A L
R E P O R T
Kείμενο Θανάσης Κανέλλιας Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχ. Ε.Μ.Π
104
Συστήματα πλήρους ενοποιημένης διαχείρισης κτιρίων Μπορεί κατ’ αρχήν κάποια από τα προαναφερόμενα να φαίνονται ίσως ”ξένα” ή έστω μακριά το ένα από το άλλο, είναι όμως στην πραγματικότητα πολύ κοντά, είναι αλληλένδετα. Αυτό βέβαια, για όποιον έχει την ευρύτητα να τα αντιληφθεί ως τέτοια και δεν παραμένει στην παλιά αντίληψη του διαχωρισμού και της διακριτότητας των λειτουργιών των διάφορων Η/Μ εγκαταστάσεων και συστημάτων για λόγους ”αξιοπιστίας” ή ”απλότητας”. Ουσιαστικά μιλάμε για την εξέλιξη των συστημάτων διαχείρισης κτιρίων, όρος ο οποίος όμως παραδοσιακά έχει συνδεθεί κυρίως με τον κλιματισμό και το φωτισμό. Ας τα δούμε ένα προς ένα και ας προσπαθήσουμε να εξερευνήσουμε τη διαλειτουργικότητα μέσω κοινών πρωτοκόλλων ή/και κατάλληλων διεπαφών:
Η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής για τους μηχανικούς των Η/Μ κτιριακών εγκαταστάσεων γενικότερα αλλά και ειδικότερα του φωτισμού, της θέρμανσης και του κλιματισμού, των οπτικοακουστικών συστημάτων, της ασφάλειας αλλά και της ενεργειακής διαχείρισης, είναι η ενοποίηση της εποπτείας και του ελέγχου των συστημάτων και η εφαρμογή των καταλληλότερων εργονομικά, λειτουργικά και αισθητικά - διεπαφών με το χρήστη (user interfaces).
Φωτισμός και συστήματα σκίασης Λαμπτήρες, φθορισμού, LEDs, αλογόνου, αλογονιδίων μετάλλων, κλπ., εφαρμόζονται, άλλες φορές σωστά, άλλες φορές λάθος αλλά σχεδόν πάντα χωρίς σύστημα ελέγχου. Είναι αδιανόητο και αντιεπαγγελματικό να μην προβλέπονται συστήματα ελέγχου σε όλες τις εγκαταστάσεις, νέες ή υφιστάμενες, μικρές ή μεγάλες. Το κόστος είναι πλέον μικρό και η συχνότατη υπερδιαστασιολόγηση των εγκαταστάσεων, λόγω σχεδιαστικής ανασφάλειας, εξασφαλίζει χρόνους απόσβεσης μικρότερους πολλές φορές του ενός έτους.
EK_104-107_Exupno-Spiti.indd 104
13/06/2014 11:44 ΠΜ
Θέμανση και κλιματισμός Εδώ τα πράγματα είναι μάλλον λίγο καλύτερα αφού οι εγκαταστάσεις αυτές ελέγχονται, έστω στοιχειωδώς, μέσω των γνωστών απλών θερμοστατών ή των πιο σύνθετων, ενσωματωμένων στα μηχανήματα κλιματισμού, ελεγκτών. Δεν εποπτεύονται όμως συνολικά ούτε διασυνδέονται με τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις. Η ταυτόχρονη χρήση αφενός συστημάτων θέρμανσης με πετρέλαιο ή φυσικό αέριο ή / και μέσω ηλιακών συλλεκτών και αφετέρου ψύξης / θέρμανσης μέσω αντλιών θερμότητας απαιτεί συστήματα ελέγχου που να συνδυάζουν κατάλληλα τις πηγές αυτές και να διασυνδέονται με τα υπόλοιπα συστήματα. Η χρήση ενός χώρου είναι τόσο καλύτερη όσο καλύτερες είναι οι συνθήκες θερμικής άνεσης, ταυτόχρονα με την οπτική και την ακουστική. άνεση
105
Στους περισσότερους χώρους ο ηλεκτρικός φωτισμός χρειάζεται όταν ο φυσικός δεν επαρκεί, τόσο απλά. Αλλά και σε χώρους όπου η αισθητική είναι ο καθοριστικός παράγοντας ο έλεγχος εξασφαλιζει τη δυνατότητα παρεμβάσεων και προσαρμογών στις αισθητικές απαιτήσεις. Τα συστήματα σκίασης εφαρμόζονται επίσης, σχεδόν πάντα, χωρίς τη δυνατότητα κεντρικού ελέγχου και αλληλεπίδρασης με τα συστήματα φωτισμού και κλιματισμού. Είναι αυτονόητο ότι όταν σε ένα χώρο μειώνεται ο φυσικός φωτισμός λόγω τεχνητής σκίασης, θα πρέπει να αυξάνεται ο τεχνητός φωτισμός έως το απαραίτητο επίπεδο και αντίστροφα. Επίσης θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι στις πολύ θερμές ημέρες θα πρέπει να αυξάνεται η σκίαση ώστε να μειωθούν τα φορτία κλιματισμού.
Οπτικοακουστικά συστήματα Αποτελούν το ”αλατοπίπερο” των εγκαταστάσεων σε οικιακές εφαρμογές και το αντικείμενο ”υψηλής τεχνολογίας” σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Στην πραγματικότητα χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγία, αλλά και για επικοινωνία και ενημέρωση εντός των κτιρίων, χωρίς όμως να λειτουργούν και να ελέγχονται με φιλικό και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να αξιοποιούνται οι πολλές τεχνικές δυνατότητες που ενσωματώνουν.
EK_104-107_Exupno-Spiti.indd 105
13/06/2014 11:44 ΠΜ
MASTER ADV PAGE.indd 1
6/4/14 3:48 PM