Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ε Σ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ε Σ
196 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
196 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015
bioμηχανικο κτιριο στην κηφισια Ανακ αινΙση στο σταδιο "Γ. Καραϊσκ ακησ" ΑΦΙΕΡΩΜΑ: κατερινα δασκαλακη, φωτησ ζαπαντιωτησ
ΤΙΜΗ € 8,5 04
ΔΙΑΜορφωση κατοικιασ στΟ κΑΣΤΡΙ HYTRA RESTAURANT & BAR Κ ΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
EK_COVER_196.indd 1
4/2/15 1:59 PM
ΛΥΣΕΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΕΙΔΙΚΟΥΣ
ΣΕΙΡΑ 30XAV
ΣΕΙΡΑ 30XWV
ΕΞΥΠΝΑ & ΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ • Έξυπνη τεχνολογία GREENSPEED για μεγιστοποίηση της απόδοσης! • Υψηλή απόδοση σε πλήρες και μερικό φορτίο. • Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και προηγμένος έλεγχος λειτουργίας. • Ευρύ φάσμα εφαρμογών σε διάφορες συνθήκες λειτουργίας. ΣΕΙΡΑ 30RBM/RBP
AHI CARRIER N.A. ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ Α.Ε. Λεωφόρος Κηφισού 18, 104 42, Αθήνα, Τηλ: 210 6796 300
www.ahi-carrier.gr
MASTER ADV PAGE.indd 1
4/7/15 2:15 PM
CON TEN TS C O N T E N T S
A R CH I T E C T S P R OJ E C T
A R CH I T E C T U R E
CO M M E N T
TO P I C S
008 Το μέλλον που υπόσχεται
026 010 Agenda
Κατερίνα Ολυμπία Δασκαλάκη Φώτης Ζαπαντιώτης
035 Βραβεία διαγωνισμού για το Μουσείο Πειραιά
018 Business News
020 Brand New
044 The floating gallery inspirational boutique hotel Αγγελιοφόρος πολιτισμού Κλέαρχος Μαλέας
046 Βιομηχανικό κτίριο στην Κηφισιά Αντιστικτικές συσχετίσεις Σημείο - Γραμμή Επίπεδο Σοφία Τσιράκη
052 Κατοικία στα Ιωάννινα Τhe shutter project Βίκη Πορίκη
196
058 Διαμόρφωση κατοικίας στο Καστρί
Απρίλιος 2015
Αποκατάσταση σχέσεων
EK196-PERIEHOMENA.indd 1
A - team Μελέτη ΕΠΕ Κατερίνα Καρανίκου Γεώργιος Σταματάκης Αρχιτεκτονες Μηχανικοί & Συνεργάτες
06/04/2015 12:46 μ.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
4/1/15 12:41 PM
CON TEN TS C O N T E N T S
I N T ER I O R S
A R CH I V E S
098 066
Αίσθηση ζεστασιάς 360 conceptdesignstudio - Αλέξανδρος Τσικορδάνος
086 Κεντρικά γραφεία της εταιρίας Επίκυκλος στην Αθήνα Ροϊκός χώρος
074 Ανακαίνιση στις εγκαταστάσεις του σταδίου ”Γ. Καραϊσκάκης” Λειτουργικότητα & εκσυγχρονισμός lm architects
Γιάννης Καραχάλιος, Ελισάβετ Πλαΐνη
090
Προτεραιότητα στο φως Francesco Cassetta
Παναγιώτης Τσακόπουλος
City Bistro εστιατόριο bar στην Αθήνα Οπτικές εμπειρίες
Ιατρείο στα Τρίκαλα Παιχνίδια φωτισμού
094 Αpoella beach concept store στην Κρήτη Η αίσθηση του καλοκαιριού apk architects Αλεξία Αναστασοπούλου Μαρία Κυριαζή
EK196-PERIEHOMENA.indd 2
100
Η έκδοση ”Σύγχρονος Οικοδομική” του 1961
196
Βιβλιοπωλείο Ψυχογιός στην Αθήνα
Divercity
Bobotis Architects
Μαρία Γιαννούση
082
χώρος εστίασης
106
Απρίλιος 2015
Εξοχική κατοικία στην Αράχωβα
Hytra restaurant & bar
06/04/2015 12:45 μ.μ.
C O M M E N T
Το μέλλον που υπόσχεται Το παρόν τεύχος των ”Ελληνικών Κατασκευών” συγκεντρώνει μια σειρά θεμάτων, που όπως πάντα αφορούν πραγματοποιημένα έργα και μη υλοποιημένες μελέτες, εσωτερικές διαμορφώσεις και αφιερώματα στο συνολικό έργο αρχιτεκτόνων, εγκαινιάζει όμως και τις σελίδες Αρχείου και Ιστοριογραφίας που είχαμε αναγγείλει στην αρχή της χρονιάς και που θα αποτελούν πλέον απαραίτητο συμπλήρωμα της έκδοσης.
8
Στις σελίδες αυτές θα φιλοξενούνται πρωτότυπα, αδημοσίευτα κείμενα έρευνας, τεκμηρίωσης και κριτικής που σχετίζονται με την Ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα, από παλαιότερους και νεότερους ερευνητές του χώρου. Το σημείωμα αυτό αποτελεί κατά συνέπεια και ένα κάλεσμα σε όσους θα ήθελαν να δημοσιεύσουν εδώ αυτόνομα κείμενα ή αποσπάσματα ευρύτερων ερευνητικών εργασιών. Φιλοδοξούμε, με τον τρόπο αυτό, να συνεισφέρουμε, έστω και λίγο, στην καλύτερη τεκμηρίωση ή την επανανάγνωση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, συνεχίζοντας μια προσπάθεια που ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο, με την ημερίδα για το έργο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον πιστεύουμε ότι έχουν οι συμμετοχές που διακρίθηκαν στον πρόσφατο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, που δημοσιεύουμε σ’ αυτό το τεύχος και που σχεδόν όλες προέρχονται από αρχιτέκτονες κάτω των σαράντα ετών. Παρουσιάζονται δίπλα στη συνέντευξη - αφιέρωμα δύο αρχιτεκτόνων της νεότατης γενιάς, της Κατερίνας Δασκαλάκη και του Φώτη Ζαπαντιώτη και τις δικές τους συμμετοχές και διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς των τελευταίων χρόνων, αλλά και σ’ ένα πρόσφατο έργο της Σοφίας Τσιράκη, που επίσης έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε. Οι μελέτες αυτές αποδεικνύουν την όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή των πολύ νέων αρχιτεκτόνων στο σχεδιασμό και την παραγωγή του αρχιτεκτονικού έργου στην Ελλάδα, πιστοποιώντας παράλληλα την υψηλή συνθετική και σχεδιαστική τους ικανότητα. Είναι ένα γεγονός που μας χαροποιεί, αλλά και μας προβληματίζει, αφού υποδεικνύει ταυτόχρονα και την αδυναμία ενός μεγάλου ηλικιακού στρώματος επαγγελματιών, ανάμεσα στα σαράντα και τα εξήντα χρόνια, να χρηματοδοτήσουν πλέον τη συμμετοχή τους σε διαγωνισμούς -μια από τις ελάχιστες δημιουργικές διεξόδους του επαγγέλματος-, την αναγκαστική δηλαδή περιθωριοποίηση, λόγω της οικονομικής κρίσης, δύο τουλάχιστον γενιών έμπειρων και ταλαντούχων αρχιτεκτόνων. Θέλουμε ωστόσο να παραμείνουμε στην αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων. Να τολμήσουμε τη διαπίστωση ότι αρχίζει ίσως να διαφαίνεται η διατύπωση μιας νέας αρχιτεκτονικής. Χωρίς να παραβλέπουμε το ότι δεν μπορούμε να μιλάμε ακόμη για ένα νέο αυτόχθον ύφος, αλλά κυρίως για μια συμπόρευση με τα διεθνή ρεύματα, θέλουμε να συμβάλουμε στην ανάδειξη αυτού του νέου δυναμικού, να δώσουμε χώρο στο μέλλον που υπόσχεται.
EK_008_Comment.indd 8
06/04/2015 12:30 μ.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
3/3/15 9:04 AM
A G E N D A
events
Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων
Design Lab 2015
16
Οργανώνεται, από την Παρασκευή 17 Μαΐου έως την Κυριακή 19 Μαΐου, στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο Γκάζι, το 7ο Εργαστήρι Εφαρμοσμένης Δημιουργικότητας Design Lab 2015. Το Design Lab, στην 7η εμφάνισή του στην Αθήνα (5η συνεχή στην ”Τεχνόπολις”), εμπεδώνοντας τον ξεκάθαρα στοχευμένο επαγγελματικό του χαρακτήρα, θα επιδιώξει να αποτελέσει για μια ακόμη φορά σημείο αναφοράς, συνάντησης και ενημέρωσης των αρχιτεκτόνων, των διακοσμητών, των βιομηχανικών σχεδιαστών και των συναφών επαγγελματικών κλάδων για όλες τις τελευταίες εξελίξεις στους παρακάτω τομείς: • Υλικά Αρχιτεκτονικής και Διακόσμησης (εσωτερικών - εξωτερικών χώρων) • Ειδικές Κατασκευές (από διάφορα υλικά) • Έπιπλα και Αντικείμενα Design • Retail Design • Υπηρεσίες Μελέτης, Σχεδιασμού και Κατασκευής Κάθε χρονιά, το Design Lab δίνει έμφαση σε μία διαφορετική θεματική με προοπτικές για το χώρο της αρχιτεκτονικής και του design στην Ελλάδα, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και συμμετέχοντας ενεργά σε αυτές. Το 2015, το Design Lab Athens θα εξερευνήσει και θα συντονίσει τις δυναμικές εκείνες που διαφαίνονται μέσα από τη θεματική της τουριστικής ανάπτυξης. Ο τουρισμός αναδεικνύεται σε ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας για το άμεσο μέλλον και το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί είναι εκείνο της ποιότητας: Οι επιπτώσεις για το σχεδιασμό είναι πολυδιάστατες και αφορούν τόσο τη φυσιογνωμία των νέων κατασκευών και των υλικών ή του εξοπλισμού τους, όσο και μια φρέσκια ματιά που να αφορά το περιβάλλον και την αναβάθμισή του - είτε αυτό είναι χτισμένο, είτε φυσικό, μέσα από υπαίθριες διαμορφώσεις. Η ανταπόκριση της αγοράς στις νέες αυτές ανάγκες είναι το μεγάλο ζητούμενο για τα χρόνια που έρχονται και το Design Lab Athens 2015 θα γίνει εργαστήριο υλικών και ιδεών σε προοπτική που ξεπερνά κατά πολύ τα Ελληνικά πλαίσια. Χτίζοντας πάνω στην παράδοση που έχει δημιουργήσει, το Design Lab εγκαινιάζει μια νέα εποχή και επαναπροσδιορίζει εντελώς τη φυσιογνωμία και τις δυνατότητες της εμπορικής έκθεσης. Το Design Lab καθιερώνει από φέτος τη συνεργασία του με επιλεγμένους επαγγελματίες του χώρου, οι οποίοι θα αποτελούν το Mentors Team της κάθε διοργάνωσης. Το Mentors
EK_AGENDA.indd 16
Team θα έχει βαρύνοντα ρόλο στη γενική φυσιογνωμία και το ύφος της εκδήλωσης, ενώ θα συμμετέχει κάθε χρόνο στη σχεδίαση και την υλοποίηση του concept. Το Mentors Team του Design Lab Athens 2015, αποτελούν οι κάτωθι συνεργάτες, τους οποίους καλωσορίζουμε στην ομάδα του Design Lab: Σταύρος Μαρτίνος αρχιτέκτονας - αρχισυντάκτης archisearch.gr, Κώστας Πουλόπουλος αρχιτέκτονας BIG Architects, Ελευθερία Ντεκώ lighting designer, Θάνος Ζακόπουλος designer, founder & creative director CTRLZAK, Umberto Davoli agent εταιριών επίπλων, Βασίλης Μπαρτζώκας επιχειρηματίας, ιδρυτής Designlobby και archisearch.gr, ΕΣΩ, ARKKI (Σχολείο Αρχιτεκτονικής για παιδιά και νέους). Η είσοδος είναι δωρεάν. Info: www.design-lab.gr, τηλ.: 210 9408714
06/04/2015 12:51 μ.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
4/7/15 3:31 PM
B R A N D
new
florensis Φωτιστικό δαπέδου σχεδιασμένο από τον Ross Lovegrove για την Artemide Ιταλίας. Η οργανική σχεδίαση του Lovegrove συναντά τις απαιτήσεις της τεχνολογίας led σε ένα floral σχήμα που διαχέει έμμεσο φως. ARTEMIDE ΕΛΛΑΣ ΑΕ Σόλωνος 34 106 73 Κολωνάκι Τ. 210 36.46.770 www.artemide.com
Durocret deco finish
20
Λεπτόκοκκη πατητή τσιμεντοκονία για δάπεδα και τοίχους, για την επίτευξη λείας επιφάνειας. ISOMAT 17ο χλμ. Θεσσαλονίκης Αγ. Αθανασίου Τ.Θ. 1043 570 03 Αγ. Αθανάσιος Τ. 2310 576.000 www.isomat.eu
espresso machine Εντοιχιζόμενη μηχανή espresso της Wolf, για κόκκους ή καβουρδισμένο καφέ espresso, cappuccino, latte ή macchiato. Δημιουργεί εξαιρετικό αφρόγαλα και παρέχει ζεστό νερό για τσάι ή άλλα στιγμιαία ροφήματα. WS PRODUCTS SA T. 210 36.38.900 www.sub-zero.gr
EK_AGORA.indd 20
06/04/2015 11:01 π.μ.
Φωτό: Νίκος Αλεξόπουλος
Hytra restaurant, ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ, design: divercity
REFINE YOURSELF Tailor-made constructions, imports, exports. D E S I G N - kitc h en - wa r d r o b e - f lo o r ing - l ig h ting - mate r ia l S - o b j e c t
Solonos 34 Kolonaki, Athens 10673 (1st floor), T. +30 210 33 90 960, M. +30 6979 00 88 14 E. puremadegr@gmail.com, www.puremade.gr
Hytra rooftop restaurant, ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ, design: k-studio
PURE_CONCEPT_MARINHS.indd 1
4/7/15 11:28 AM
A R C H I T E C T S
26
Κατερίνα - Ολυμπία Δασκαλάκη Φώτης Ζαπαντιώτης
Η Κατερίνα Δασκαλάκη και ο Φώτης Ζαπαντιώτης σπούδασαν στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. την περίοδο 2005 - 2011. Η συνεργασία τους ξεκινάει ήδη από τα σπουδαστικά τους χρόνια σε συνθετικά θέματα και μαθήματα που παρακολούθησαν με τη Σοφία Τσιράκη που τους άσκησε ιδιαίτερη επίδραση ήδη από τα πρώτα εξάμηνα σπουδών, αλλά και με τους Γιώργο Λεονάρδο, Νέλλη Μάρδα, Κώστα Μωραΐτη και Βάνα Ξένου. Εκπόνησαν από κοινού και με επιβλέπουσα τη Σ. Τσιράκη τη διάλεξή τους με τίτλο ”Ίχνος”, αλλά και τις διπλωματικές τους εργασίες (2011), ”Ύδρα-Μία Πλατφόρμα Εικαστικών Συνομιλιών” (Φ. Ζαπαντιώτης) και ”Εργαστήρι Κεραμικής και Χειροτεχνίας στο νησί της Κύθνου” (Κ. Δασκαλάκη). Οι διπλωματικές τους διακρίθηκαν το 2012 με πρώτα βραβεία στο διαγωνισμό του Greekarchitects.gr και έχουν διακριθεί και σε άλλες σχετικές διοργανώσεις. Μετά την αποφοίτησή τους η Κ. Δασκαλάκη εργάστηκε στα γραφεία των Τ. Μπίρη, Ν. Κτενά, Ά. Ζαμπίκου, Γ. Αγγελή και Κ. Βασιλάκου - Α. Αθανασιάδου, ενώ μαζί με το Φ. Ζαπαντιώτη έχουν συνεργαστεί με τους Σ. Τσιράκη και Η. Κερεστετζή.
Συνέντευξη: Παναγιώτης Τσακόπουλος, Δρ αρχιτέκτων
EK_026-033_Daskalaki.indd 26
06/04/2015 11:07 π.μ.
1
27
1. Γενική Κάτοψη, Πάρκο Παλλουρόκαμπου στα Λατσιά, Κύπρος, 2012 2. “Ύδρα_Μία Πλατφόρμα Εικατικών Συνομιλιών” , Διπλωματική εργασία του Φώτη Ζαπαντιώτη, 2011 3. ”Εργαστήρι Κεραμικής και Χειροτεχνίας στην Κύθνο” Διπλωματική εργασία της Κατερίνας Δασκαλάκη, 2011
2
3
EK_026-033_Daskalaki.indd 27
06/04/2015 11:07 π.μ.
1ο Βραβείο
Αστική προβλήτα
(σύμβουλος μουσειολογικής μελέτης) Κωνσταντίνος Χούσος
(σύμβουλος στατικής μελέτης)
Δραπετσώνας. Το νέο μουσείο αποτελεί τον κόμβο που αρθρώνει το αστικό με το φυσικό τοπίο. Η πόλη διεισδύει στο χώρο του οικοπέδου, προβάλλει προς τη θάλασσα υπό μορφή σκάφους και δημιουργεί ένα χώρο συνολικής πρόσληψης της πολιτιστικής ακτής, την αστική προβλήτα.
36
Η πρόταση διαχειρίζεται δύο κυρίαρχες συνιστώσες της δυναμικής του τοπίου: Την αποκατάσταση της συνέχειας του πρασίνου στην πόλη αλλά και της σύνδεσης του αστικού ιστού με τη θάλασσα και την πολιτιστική ακτή. Στον άξονα βορρά - νότου η οδός Κολοκοτρώνη αναδεικνύεται ως δρόμος φιλικός προς τον πεζό και συνδέει τη μελλοντική πλατεία επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως με το νέο μουσείο. Στον άξονα ανατολής - δύσης ο λόφος Κανθάρου και η πλατεία Ελευθερίας συνδέεται με τον αρχαιολογικό χώρο της Ηετιώνειας πύλης και το πάρκο της
Αρχιτεκτονική μελέτη Τσαμπίκος Πετράς Architectural Studio Συνεργάτες Βασιλική Δασκαλάκη, Ιωάννα Ηλιάδη, Γιάννης Φουλάκης (αρχιτέκτονες) Πηνελόπη Καλλίτση
EK_035-043_PEIRAIA.indd 36
03/04/2015 9:38 π.μ.
Η ροή στρέφεται στη συνέχεια προς τον αρχαιολογικό χώρο και συνδέεται μέσω της νέας διαμόρφωσης της οδού Κανάρη με την Ηετιώνεια πολιτιστική ακτή, ολοκληρώνοντας την αστική είσοδο στο μουσείο και το δημόσιο πέρασμα προς τη θάλασσα. Ένα νέο τοπιακό ανάγλυφο δημιουργείται ως φυσική κοιλότητα στο κέντρο της οποίας συλλέγονται τα βρόχινα ύδατα.
EK_035-043_PEIRAIA.indd 37
Ο φυσικός χώρος διεισδύει στον τεχνητό και δημιουργεί τοπιακές γραμμές περιπάτου, διαμορφώνοντας την τοπιακή είσοδο του μουσείου. Η μουσειακή συγκρότηση εμπνέεται από τη φυσιογνωμία του αρχαιολογικού χώρου αλλά και τη γενικότερη ιστορική ταυτότητα του Πειραιά, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα τείχη και την οχύρωση - το ελεγχόμενο όριο δηλαδή μεταξύ στεριάς και θάλασσας. Το μουσείο οργανώνεται κατά μήκος ενός τείχους ορίου που διαχειρίζεται τη σχέση του εκθεσιακού κορμού με τις συμπληρωματικές δραστηριότητες. Το τείχος διαδραματίζει το ρόλο του χρόνου και φυλάσσει στο εσωτερικό του τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος ως τεκμήρια της ύπαρξης της πόλης στο παρόν.
03/04/2015 9:38 π.μ.
P R O J E C T
The floating gallery - Inspirational boutique hotel
Αγγελιοφόρος πολιτισμού Head of project Κλέαρχος Μαλέας Designers Ελευθέριος Αμπατζής, Δομένικα Κωνσταντινίδη, Δάφνη Μαλέα
44
Κείμενο Δομένικα Κωνσταντινίδη
Το Floating Gallery είναι ένα καλλιτεχνικό ξενοδοχείο σχεδιασμένο να εμπνεύσει, αφυπνίζοντας όλες τις αισθήσεις μέσω της επαφής με διαφορετικές κοινωνίες, τόπους και δραστηριότητες. Προς τιμήν των πλοίων που έφεραν το στοιχείο της ζωής, το νερό, σε όλα τα ελληνικά νησιά, αλλά βρίσκονται υπό εξαφάνιση λόγω της εφαρμογής των αφαλατώσεων, το ξενοδοχείο ζωντανεύει μέσα σε ένα εγκαταλελειμμένο υδροφόρο πλοίο. Η δομή του ξενοδοχείου παρομοιάζεται μ’ ένα ζωντανό κοραλλιογενή οργανισμό, που επισυνάπτεται στο σκαρί του, μετατρέποντάς το σε αγγελιαφόρο, που συνδέει τα νησιά και την ηπειρωτική χώρα μέσω του πολιτισμού και της τέχνης.
EK_044-045_FloatingGallery.indd 44
03/04/2015 9:43 π.μ.
Στο κατάστρωμα, ένας μακρύς διάδρομος συνδέει τους δημόσιους χώρους του πλοίου μέσω ενός περιπάτου, ξεκινώντας από το χώρο υποδοχής, διασχίζοντας το cafe bistro, τον κήπο και τη gallery και καταλήγοντας στη βιβλιοθήκη. Δύο πολυχώροι, που μπορούν να ενωθούν μεταξύ τους, έχουν σχεδιαστεί στον πρώτο όροφο, πάνω από το κατάστρωμα, έτσι ώστε να παντρεύουν διαφορετικά καλλιτεχνικά φάσματα. Το τελευταίο επίπεδο, απομονωμένο μακριά από κάθε δημόσια δραστηριότητα, στεγάζει ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο για διαλογισμό και χαλάρωση. Η δυνατότητα εισόδου στα καλλιτεχνικά studio βρίσκεται στο πίσω μέρος του καταστρώματος, ενώ οι χώροι του προσωπικού βρίσκονται στην πρύμνη του πλοίου. Τα βασικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την καινούργια κατασκευή είναι ατσάλι, σίδερο, ξύλο και γυαλί, ενώ τα έπιπλα έχουν σχεδιαστεί από ανακυκλώσιμα υλικά.
EK_044-045_FloatingGallery.indd 45
Υποστηρίζοντας την πράσινη αρχιτεκτονική, διαφανές φωτοβολταϊκό γυαλί έχει χρησιμοποιηθεί για ολόκληρη τη δομή του ξενοδοχείου, ανεμογεννήτριες έχουν εγκατασταθεί στο δώμα, ενώ SDF δάπεδα έχουν τοποθετηθεί στους πολυχώρους, με αποτέλεσμα η ενέργεια που παράγεται να αναστρέφεται πίσω σε ένα κεντρικό σύστημα μπαταρίας, για να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η κατανάλωση καυσίμων. Ακολουθώντας την έννοια του Slow Food, το ξενοδοχείο προσφέρει μόνο τοπική κουζίνα και προϊόντα του εκάστοτε σταθμού του, όπως και λαχανικά από τον κήπο του.
45
Tα δύο χαμηλότερα επίπεδα του πλοίου φιλοξενούν 15 καλλιτεχνικά studios, σχεδιασμένα έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ένωσής τους ανά δύο, με σκοπό τη συνεργασία.
03/04/2015 9:44 π.μ.
A R C H I T E C T U R E
EK_046-051_Tsiraki.indd 46
16/04/2015 2:06 ΜΜ
Αρχιτεκτονική µελέτη Σοφία Τσιράκη Αρχιτεκτονικό Γραφείο Αναστασίου Μπίρη και συνεργατών Συνεργάτες αρχιτέκτονες Α. Συριόπουλος, Λ. Δήµα, Θ. Βελεγράκη, Ε. Αηδόνη, Σ. Ζουρνατζίδου, Γ. Αναγνωστάκης, Χ. Κουµάντου, Στ. Κουµούτσος, Μ. Χαµπάλογλου Στατική µελέτη Γεώργιος Λάµπρου Η/Μ µελέτη Παντελής Βαλιάνος (ΤΕΤΡΑΣ ΕΠΕ) Κατασκευή Άκτωρ (α’ φάση) Οργάνωση εργοταξίου συντονισµός κατασκευής Γ. Παλπανάς
Το κτίριο βρίσκεται στη βιοµηχανική ζώνη της Κηφισιάς σε σύστηµα πανταχόθεν ελεύθερο, σε περιοχή µε αντίστοιχες λειτουργίες, άναρχα και τυχαία δοµηµένη, καθώς οι περισσότερες ιδιοκτησίες µεγάλης κλίµακας έχουν προκύψει προσθετικά µέσα σε µεγάλος εύρος χρόνου.
Κείµενο Σοφία Τσιράκη Φωτογράφηση Μπάµπης Λουιζίδης, Σοφία Τσιράκη
EK_046-051_Tsiraki.indd 47
16/04/2015 2:06 ΜΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_052-057_Poriki.indd 52
16/04/2015 2:08 ΜΜ
Αρχιτεκτονική µελέτη Βίκη Πορίκη
Η κατοικία βρίσκεται σε νέα οικιστική περιοχή, στα όρια της πόλης των Ιωαννίνων, σε ένα περιβάλλον που θυµίζει έντονα τη σύγχρονη ανοµοιογενή δόµηση.
Κείµενο Βίκη Πορίκη Φωτογράφηση Κώστας Βάσσης
EK_052-057_Poriki.indd 53
16/04/2015 2:08 ΜΜ
A R C H I T E C T U R E
EK_058-065_A-TEAM.indd 58
16/04/2015 2:09 ΜΜ
Αρχιτεκτονική µελέτη - Μελέτη φωτισµού Μελέτη περιβάλλοντος χώρου - Επίβλεψη A - team Μελέτη ΕΠΕ Κατερίνα Καρανίκου Γεώργιος Σταµατάκης Αρχιτεκτονες Μηχανικοί & Συνεργάτες
Η τυπική διώροφη µονοκατοικία, που αποτέλεσε το αντικείµενο αυτής της νέας διαµόρφωσης, κατασκευάστηκε πριν από 30 χρόνια στη µέση ενός επιµήκους οικοπέδου, µε αναλογίες 1:4.
Κείµενο A - team Φωτογράφηση Παναγιώτης Βουµβάκης
EK_058-065_A-TEAM.indd 59
16/04/2015 2:09 ΜΜ
66
I N T E R I O R S
Αίσθηση ζεστασιάς EK_066-071_Arahova.indd 66
Εξοχική κατοικία στην Αράχωβα
03/04/2015 10:39 π.μ.
67
Η κατοικία βρίσκεται σε μία ήσυχη πλαγιά του Παρνασσού, με θέα το χωριό της Αράχωβας και την υπέροχη κοιλάδα των Δελφών. Το φυσικό περιβάλλον και τα υλικά που βρίσκονται σε αφθονία στην περιοχή, είναι η κύρια πηγή έμπνευσης για την ανακαίνισή της.
Design 360 conceptdesignstudio - Αλέξανδρος Τσικορδάνος Κατασκευή - Επίβλεψη B-Group (Ηλίας Μπρατόπουλος) Η/Μ μελέτη Green Vision Energy (Επαμεινώνδας Γιαννέλος) Μελέτη φωτισμού Αθανάσιος Ντανίλωφ Κείμενο Αλέξανδρος Τσικορδάνος Φωτογράφηση Βαγγέλης Πατεράκης
EK_066-071_Arahova.indd 67
03/04/2015 10:39 π.μ.
I N T E R I O R S
74
Λειτουργικότητα & εκσυγχρονισμός
Οι ανακατασκευές στο στάδιο ”Γ. Καραϊσκάκης” αφορούν ένα σύνολο παρεμβάσεων, οι οποίες αποσκοπούν στο να βελτιώσουν την ποιότητα των χώρων και να εξυπηρετήσουν τις εκάστοτε ανάγκες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ανακαίνιση στις εγκαταστάσεις του σταδίου ”Γ. Καραϊσκάκης”
Interior design lm architects Κείμενο lm architects / Φωτογράφηση Βαγγέλης Πατεράκης
EK_074-081_Karaiskaki.indd 74
03/04/2015 10:45 π.μ.
75
Ως βάση του σχεδιασμού τέθηκε ο συνδυασμός της λειτουργικότητας και της ενεργής συμβολής στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των δυνατοτήτων του γηπέδου. Οι ανακατασκευές αφορούν τους χώρους των αποδυτηρίων των αθλητών της ομάδας του Ολυμπιακού, τους χώρους διημέρευσης των δημοσιογράφων και τους χώρους συνεντεύξεων τύπου, τους χώρους διημέρευσης των οικογενειών των
EK_074-081_Karaiskaki.indd 75
αθλητών, καθώς και το bar της ζώνης VIP των φιλάθλων. Η ανακατασκευή των αποδυτηρίων υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις και αφορά το χώρο συνάντησης των αθλητών πριν τον αγώνα και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων και τους υγρούς χώρους των αποδυτηρίων.
03/04/2015 10:45 π.μ.
I N T E R I O R S
Προτεραιότητα στο φως
Βιβλιοπωλείο Ψυχογιός στην Αθήνα
82
Αρχιτεκτονική µελέτη Francesco Cassetta Κατασκευή CORE Construction
Η ναυαρχίδα των καταστηµάτων Ψυχογιός βρίσκεται σε µία από τις πιο δηµιουργικές πνευµατικά περιοχές της Αθήνας. Μόλις λίγα βήµατα από το Πανεπιστήµιο και τη Βουλή των Ελλήνων περιτριγυρισµένο από πληθώρα ιδιαίτερων χώρων και µικρών καταστηµάτων µε βιβλία, δίσκους και αντίκες. Το έργο αναπτύσσεται σε τέσσερα επίπεδα: Το ισόγειο 170m2 και τον όροφο 125m2 για έκθεση και πώληση βιβλίων, το πατάρι 56m2 µε χώρο πολλαπλών χρήσεων για συνεδριάσεις, παρουσιάσεις, προβολές, µε χώρο γραφείου και βοηθητικούς χώρους και το υπόγειο 100m2 µε χρήση αποθήκης. Τα τέσσερα επίπεδα συνδέονται µεταξύ τους οπτικά µε φαρδιά κλίµακα µε γυάλινα στηθαία ορατή από κάθε σηµείο του καταστήµατος και ανελκυστήρα φορτίων για την εύκολη µεταφορά και διανοµή των βιβλίων στις περιοχές των πωλήσεων.
EK_082-085_Psyhogios.indd 82
Κείµενο CORE Construction Φωτογράφηση Χρήστος Κοντσαλούδης
Όλα τα υπέργεια επίπεδα συνενώνονται οπτικά µε τη διπλού ύψους πρόσοψη, που αποπνέει µια ”µνηµειακή ελαφρότητα”, η οποία υπογραµµίζεται από την ειδική κατασκευή υαλοπετάσµατος, που επιτρέπει την πλήρη θέαση στο εσωτερικό του καταστήµατος από έξω.
16/04/2015 2:12 ΜΜ
83 EK_082-085_Psyhogios.indd 83
16/04/2015 2:12 ΜΜ
I N T E R I O R S
Κεντρικά γραφεία της εταιρίας Επίκυκλος στην Αθήνα
86
Ροϊκός χώρος Τα κεντρικά γραφεία της κατασκευαστικής εταιρίας ”Επίκυκλος” βρίσκονται σε µια αστική πολυκατοικία της δεκαετίας του ’50 και απλώνονται σε µία ανοιχτή και ενιαία κάτοψη µε τεθλασµένο σχήµα, που δηµιουργεί ενδιαφέροντες θύλακες ιδιωτικότητας. Αυτή η δηµιουργία διαφόρων εντάσεων δηµόσιου ιδιωτικού µέσα από τη δηµιουργία σχέσεων συσχετισµού και όχι διαχωρισµού, είναι ο βασικός µοχλός αρχιτεκτονικού χειρισµού. Ο χώρος αποτελεί έτσι έναν επιτελικό πυρήνα στον οποίο καθηµερινά αναφέρονται και από τον οποίο πηγάζουν όλες οι εξωτερικές δραστηριότητες, αντανακλώντας τον τρόπο λειτουργίας µιας κατασκευαστικής εταιρίας. Ο χώρος είναι ροϊκός στη λειτουργία του. Έχει δύο βασικούς πυρήνες, τον πυρήνα των αποδυτηρίων και της γραµµατείας και τον πυρήνα των γραφειακών θέσεων. Οι υπόλοποι χώροι έχουν µια λιγότερο ή περισσότερο οριοθετηµένη χρήση που ανάλογα µε τις συνθήκες αλλάζει.
EK_086-089_Epikuklos.indd 86
16/04/2015 2:13 ΜΜ
Αρχιτεκτονική µελέτη Γιάννης Καραχάλιος, Ελισάβετ Πλαΐνη Κατασκευή Επίκυκλος Τεχνική Κατασκευαστική
87
Κείµενο Γιάννης Καραχάλιος Φωτογράφηση Νίκος Παπαγεωργίου
EK_086-089_Epikuklos.indd 87
16/04/2015 2:13 ΜΜ
I N T E R I O R S
Ιατρείο στα Τρίκαλα
Παιχνίδια φωτισμού
Αρχιτεκτονική μελέτη Interior design - Επίβλεψη Μαρία Γιαννούση Κείμενο Μαρία Γιαννούση Φωτογράφηση Άρης Αναστογιάννης
90
Πρόκειται για ένα χώρο 100m2, σε μία νεόδμητη οικοδομή στο κέντρο των Τρικάλων, που διαμορφώθηκε για να φιλοξενήσει ένα γυναικολογικό ιατρείο. Ο κύριος σχεδιαστικός στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος σε minimal ύφος, ευχάριστος και φιλικός για τους επισκέπτες. Καθαρές γραμμές και φόρμες, γήινες αποχρώσεις, φυσικά υλικά (kourasanit και ξύλο) στο χώρο αναμονής και στους υγρούς χώρους και ειδικά μελετημένες πηγές φωτισμού, συνδυάστηκαν για να διαμορφώσουν ένα ήρεμο περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική επίλυση ακολούθησε τις λειτουργικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου χώρου. Το σύνολο οργανώθηκε γύρω από ένα βασικό άξονα, που χωρίζει την υποδοχή και την αναμονή από τα εξεταστήρια, το γραφείο γιατρού και τους υγρούς χώρους. Στην είσοδο κυριαρχεί το λακαριστό λευκό έπιπλο υποδοχής, με εξωτερικό κέλυφος από γυαλί και με φόντο την ξύλινη δρύινη επένδυση στον τοίχο, που αποτελεί συνέχεια του δαπέδου. Η ίδια λογική ακολουθήθηκε και στο σχεδιασμό των επίπλων στο γραφείο του γιατρού και στα εξεταστήρια. Για τους τοίχους και την οροφή επιλέχθηκαν τόνοι του γκρι, που αναδεικνύουν και προβάλλουν τη φόρμα των λευκών επιφανειών των επίπλων.
EK_090-093_Giannousi.indd 90
03/04/2015 11:59 π.μ.
91 EK_090-093_Giannousi.indd 91
03/04/2015 11:59 π.μ.
I N T E R I O R S
Αpoella beach concept store στην Κρήτη
Η αίσθηση του καλοκαιριού
Interior design a pk architects Αλεξία Αναστασοπούλου Μαρία Κυριαζή
94
Κείµενο apk architects Φωτογράφηση Μαρία Κυριαζή
Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασµός βασίστηκε στη δηµιουργία ενός σύγχρονου και οικείου χώρου που να αποπνέει την αίσθηση του καλοκαιριού.
Το νέο πιλοτικό κατάστηµα ”Apoella”, µ’ ένα όνοµα που προκύπτει από τη σύνθεση των λέξεων “από” και “Ελλάδα”, βρίσκεται στο ξενοδοχείο Daios Cove, στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Είναι ένα σύγχρονο Brand που φιλοξενεί καταξιωµένους και ανερχόµενους Έλληνες καλλιτέχνες και εταιρίες µε προϊόντα µόδας εµπνευσµένα από το ελληνικό καλοκαίρι.
EK_094-097_Apoella.indd 94
Το βασικό σύστηµα προβολής των εκθεµάτων αποτελείται από αναρτηµένα καλάµια που πλαισιώνουν ένα σύνολο από παράλληλα λευκά ξύλινα ράφια, πάνω στα οποία τοποθετούνται τα αντικείµενα προς πώληση.
16/04/2015 2:15 ΜΜ
95 EK_094-097_Apoella.indd 95
16/04/2015 2:15 ΜΜ
I N T E R I O R S
Hytra restaurant & bar
98
χώρος εστίασης
Αρχιτεκτονική μελέτη Divercity Κατασκευή Tensor Σύμβουλος εσωτερικής διακόσμησης Σοφία Βανταράκη Μελέτη φωτισμού L4A Σύμβουλος ειδικών κατασκευών (αρχιτεκτονική μελέτη) Βασίλης Γιαννουλάτος
Το ανανεωμένο και βραβευμένο με αστέρι Michelin εστιατόριο ”Hytra”, που σερβίρει γκουρμέ ελληνική κουζίνα, φιλοξενείται στον έκτο όροφο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση αποτελώντας αναπόσπαστο τμήμα του, ενώ παράλληλα διαμορφώνει ένα σημαντικό δεσμό μεταξύ του κτιρίου και του κέντρου της πόλης.
Κείμενο Divercity Φωτογράφηση Νίκος Αλεξόπουλος
Στόχος της μελέτης ήταν ο επανασχεδιασμός ένος χώρου βραδινής εστίασης, ο οποίος θα μπορεί ταυτόχρονα να εξυπηρετεί τους επισκέπτες και έπειτα από την παρακολούθηση μίας παράστασης.
Πηγή έμπνευσης αποτέλεσε η ελληνική ταυτότητα της κουζίνας του εστιατορίου και το ενδιαφέρον του για τα φρέσκα τοπικά προϊόντα. Ως αναφορά στο ελληνικό καλάθι συλλογής γεωργικών προϊόντων, καθώς και στην ίδια την τέχνη της καλαθοπλεκτικής, το κεντρικό bar γύρω από το οποίο συγκεντρώνονται οι επισκέπτες, κατέχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του σχεδιασμού.
Εταιρίες που συμμετείχαν στο έργο και διαφημίζονται στο τεύχος αυτό: CANEPLEX Π. ΜΙΧΑΛΑΚΗ & ΣΙΑ ΟΕ:
Προμήθεια επεξεργασμένης λυγαριάς PURE MADE EΠΕ:
Ξύλινες κατασκευές (οροφή, πάσο, τραπέζια)
EK_098-099_Xytra.indd 98
03/04/2015 12:09 μ.μ.
99 EK_098-099_Xytra.indd 99
03/04/2015 12:09 μ.μ.
I N T E R I O R S
City Bistro εστιατόριο - bar στην Αθήνα
Αρχιτεκτονική μελέτη Επιλογή φωτιστικών Σχεδιασμός επίπλων - Επίβλεψη Bobotis Architects Μελέτη - Υποστήριξη φωτισμού L+DG, Thomas Gravanis Κατασκευή ΑΡΧΙΚΟΝ SA
100
Κείμενο Bobotis Architects Φωτογράφηση A. Koukousas, D. Poupalos
Οπτικές εμπειρίες Αντικείμενο του έργου ήταν η αξιοποίηση δυο γειτνιαζόντων χώρων με διαφορετική στάθμη, και η οργάνωσή τους σε εστιατόριο υψηλών προδιαγραφών, με δυνατότητα εξυπηρέτησης των πελατών και στον εξωτερικό χώρο, εντός της στεγασμένης στοάς, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
EK_100-105_CityBistro.indd 100
Το service, έπρεπε να έχει υποστήριξη ζεστής κουζίνας, χώρους παρασκευής και αρτοποιείο - ζαχαροπλαστείο υψηλών προδιαγραφών, με δυνατότητα αυτονομίας ως προς τη θερμοκρασία και την υγρασία για τη σωστή συντήρηση της ζύμης. Στο σχεδιασμό έπρεπε να ενταχθεί ένα cocktail & coffee bar και να υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης και συντήρησης μεγάλης λίστας κρασιών. Παράμετρος του σχεδιασμού ήταν οι πελάτες να έχουν την αίσθηση της ιδιωτικότητας στο εσωτερικό του εστιατορίου, χωρίς να εμποδίζεται η θέα προς το εξωτερικό του χώρου. Τέλος, θα έπρεπε ο χώρος να μπορεί να φιλοξενήσει εκδηλώσεις, με δυνατότητα προβολών και DJ για την επιλογή της μουσικής.
03/04/2015 11:12 π.μ.
101
Ο χώρος και το σχήμα του, καθώς και οι διαθέσιμες επιφάνειες, αποτέλεσαν τις σταθερές παραμέτρους, προκειμένου να μπορέσουν να ενταχθούν στο σχεδιασμό τα ζητούμενα του έργου, ενώ ταυτόχρονα υπολογίστηκε η ανάγκη για άνετους χώρους κυκλοφορίας και υγιεινής και για βοηθητικούς χώρους που είναι απαραίτητοι για τη σωστή λειτουργία ενός εστιατορίου - bar. Στόχος ήταν, μέσα από το σχεδιασμό του έργου, η δημιουργία ιδιαίτερων οπτικών εμπειριών σε κάθε σημείο του χώρου. Καθώς το κτίριο είναι διατηρητέο, οποιαδήποτε σχεδιαστική πρόταση, όφειλε να
EK_100-105_CityBistro.indd 101
σεβαστεί τον υπάρχοντα εξωτερικό χώρο. Έγινε εκμετάλλευση των σχετικά υψηλών χώρων και δημιουργήθηκε ένα δεύτερο “ανοιχτό” επίπεδο - πατάρι, το οποίο φιλοξένησε τα wc του εστιατορίου, το βεστιάριο, καθώς και το χώρο του DJ ο οποίος έχει πανοραμική θέα σε όλο το χώρο του εστιατορίου.
03/04/2015 11:12 π.μ.
A R C H I V E S
”Επιζητείται […] η καθιέρωσις μιας μορφικής εκφράσεως των χαρακτηριστικών του αιώνος μας, δηλαδή ο ρυθμός της ζωής και φαντασίας του, η μαγεία των προβλημάτων του, η συμβολική του έκφρασις” Μιχάλης Τόμπρος
Η έκδοση ”Σύγχρονος Οικοδομική” του 1961
106
Το 1961 κυκλοφορεί στην Αθήνα από τις εκδόσεις ”Χ. Γ. Κορνάρος & ΣΙΑ” ένα εντυπωσιακό βιβλίο - λεύκωμα που συγκεντρώνει μερικές από τις σημαντικότερες πραγματοποιήσεις των προηγούμενων χρόνων στην Ελλάδα, στους τομείς της πολεοδομίας, της αρχιτεκτονικής, των κατασκευών και της τέχνης, ενώ περιλαμβάνει και μερικά εξέχοντα παραδείγματα από χώρες του εξωτερικού. Ο τίτλος είναι ”Σύγχρονος Οικοδομική. Πολεοδομία - Αρχιτεκτονική - Τέχνη & Τεχνική”. Ο κύριος όγκος του βιβλίου εστιάζει στην παρουσίαση κτιριακών έργων της δεκαετίας του 1950, που διανθίζονται με μια επιλογή ζωγραφικών και γλυπτικών δημιουργιών ενός πλήθους καλλιτεχνών της εποχής. Η αξία της έκδοσης για την τεκμηρίωση της ελληνικής μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής, σε μια εποχή που οι αρχιτεκτονικές εκδόσεις ήταν σπάνιες στην Ελλάδα, είναι μεγάλη και εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τον François Loyer, ο οποίος τη χρησιμοποιεί ως βασική πηγή αναφοράς στη γνωστή διδακτορική του διατριβή (1966). Παραδόξως όμως την αγνοούν οι μεταγενέστερες ιστοριογραφικές μελέτες, μέχρι και πρόσφατα.
Ο πρόλογος της έκδοσης είναι γραμμένος από το γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο (1889-1974), πρωτοπόρο της γενιάς του ‘30 και ηγετική μορφή των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα, πολλά έργα του οποίου ανθολογούνται στο βιβλίο. Ο Τόμπρος αναφέρεται στο εισαγωγικό κείμενό του σε δύο περιπτώσεις που κατέδειξαν, όπως γράφει, ”την μεγαλοπρέπειαν της συγχρονισμένης (=σύγχρονης) πολεοδομίας, της αρχιτεκτονικής μορφής ειδικών κτιρίων και χώρων, την συνύπαρξιν των έργων ζωγραφικής, της κεραμεικής, της γλυπτικής και των έργων της πολυμορφίας, των διακοσμητικών τεχνών”, δηλαδή τη διεθνή έκθεση των Βρυξελλών,
”Λατρεύω την καλήν και συγχρονισμένην κατασκευήν. Θαυμάζω την ποιότητα όταν την ελέγχω και την μορφικήν πληρότητα των έργων, το βάθος της πνευματικής των αντοχής” Μιχάλης Τόμπρος
1 Εικονογράφηση από το κείμενο ”Τα επιτεύγματα μιας δεκαετίας της Δ.Ε.Η.”: 1. Υψικάμινος στο θερμικό σταθμό Πτολεμαΐδος 2. Οι δύο γεννήτριες του ατμοηλεκτρικού εργοστασίου Αλιβερίου
EK_106-11_SygxronosOikodomiki.indd 106
2
Κείμενο Παναγιώτης Τσακόπουλος, Δρ αρχιτέκτων
03/04/2015 10:55 π.μ.
Σ’ αυτό το πλαίσιο προτάσσονται στο βιβλίο οι παρουσιάσεις σύγχρονων τεχνικών έργων και
3
υποδομών: 12 λιμενικά έργα στην ακτή του Σαρωνικού, μεταξύ των οποίων τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και οι προβλήτες εκφόρτωσης αργού πετρελαίου των Ελληνικών Διυλιστηρίων Ασπροπύργου (μελέτες του καθηγητή πολιτικού μηχανικού Δημοσθένη Πίππα). Εντάσσονται επίσης παρουσιάσεις τεχνικών έργων, κυρίως ατμοηλεκτρικών και υδροηλεκτρικών Σταθμών και φραγμάτων της Δ.Ε.Η. (Αλιβέρι, Λούρος, Άγρας, Λάδωνας, Πτολεμαΐδα, Ταυρωπός, εικ. 1-2), τα περισσότερα από τα οποία χρηματοδοτήθηκαν, όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα, ”από την αμερικανική βοήθεια και τις ιταλικές επανορθώσεις” και σηματοδοτούν με εντυπωσιακό τρόπο την ”εκσυγχρονιστική” πορεία της χώρας, δέκα χρόνια μετά το τέλος του εμφύλιου πολέμου. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι η επιλογή έργων από τη διεθνή αρχιτεκτονική, με πιο χαρακτηριστικά τον αεροσταθμό της T.W.A. στη Νέα Υόρκη από τον Eero Saarinen, το πρωτοποριακό κέλυφος του Εθνικού Κέντρου Τεχνικής και
Βιομηχανίας (C.N.I.T.) στο Παρίσι, τα έργα της Μπραζίλια και τους νέους οικισμούς στην Αγγλία, όπως τον οικισμό Parkhill στο Sheffield. Η ελληνική αρχιτεκτονική ανάμεσα στον ακαδημαϊσμό και το ”διεθνές ύφος” Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της έκδοσης εντοπίζεται στην παρουσίαση αρχιτεκτονικών μελετών και υλοποιημένων έργων της δεκαετίας του 1950. Χωρίς η επιλογή να είναι αντιπροσωπευτική της αρχιτεκτονικής παραγωγής της εποχής, είναι ωστόσο πολύτιμη, αφού στο βιβλίο ανθολογούνται και αρχιτέκτονες, των οποίων το έργο είναι ελάχιστα καταγεγραμμένο, αν και παρουσιάζει αναμφισβήτητο ενδιαφέρον και των οποίων τα ίχνη είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν σε άλλες δημοσιεύσεις. Ταυτίζονται επίσης γνωστά τοπόσημα της μεταπολεμικής Αθήνας, όπως οι κινηματογράφοι ”Άττικα”, στην Πλατεία Αμερικής (1957, εικ. 4) και ”Σελέκτ” στην οδό Πατησίων 295, έργα του πολιτικού μηχανικού Σωτήριου Σαλαπάτα.
107
η οποία είχε πραγματοποιηθεί τρία χρόνια πριν, το 1958 και το πρόγραμμα της Μπραζίλια ”έργου καταπληκτικού του αρχιτέκτονος Νημάγερ”, που ήταν τότε σε εξέλιξη και που παρουσιάζεται αναλυτικά στην έκδοση, πλέκοντας ταυτόχρονα το εγκώμιο των μοντέρνων καιρών, ”τα έργα του 20ού αιώνος” που ”διαφοροποιουμένως τροποποιούν την οπτικήν συνήθειαν των αρχών και μορφών της παραδόσεως”. Δεν παραλείπει όμως να υποκλιθεί ”εμπρός εις το μέγεθος των μόχθων” του ανώνυμου τεχνίτη και του τεχνικού ”που αναλαμβάνει την εφαρμογήν των σχεδίων του πολεοδόμου και του αρχιτέκτονος, τα έργα των ειδικών πολιτικών μηχανικών πάσης κατηγορίας, τας στατικάς εν γένει μελέτας”. Με τον πρόλογό του, ο Τόμπρος δίνει λοιπόν το στίγμα της έκδοσης, που είναι σαφώς προσανατολισμένη στο να καταγράψει μια εικόνα εκσυγχρονισμού και προόδου της χώρας, σε τεχνολογικό και σε συμβολικό επίπεδο.
4
3. Σθένης Μολφέσης, Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου, Άνω Γλυφάδα, 1960 4. Σωτήριος Σαλαπάτας, κινηματογράφος ”Άττικα” (1957), στην Πλατεία Αμερικής
EK_106-11_SygxronosOikodomiki.indd 107
03/04/2015 10:55 π.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
10/9/13 12:25 PM