Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ε Σ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ε Σ
197 ΜΑΪΟΣ 2015
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
197 ΜΑΪΟΣ 2015
VILLA MELANA ΣΤΗΝ ΑΡΚΑΔΙΑ ΓΡΑΦΕΙΑ "Ε Υ" Σ ΤΟ ΜΑΡΟΥ ΣΙ 05
ΤΙΜΗ € 8,5
1864 Τhe sea captain’s house ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΕΦΗ ΣΚ Λ ΑΒΕΝΙΤΗ
ΒΟRACAY RESTAURANT ΣΤΗ ΒΟΥΛΑ ONE KLEOMENOUS
EK_COVER_197_new.indd 1
5/11/15 10:23 AM
MASTER ADV PAGE.indd 1
9/15/14 10:11 AM
CON TEN TS C O N T E N T S
A R CH I T E C T S A R CH I T E C T U R E CO M M E N T
TO P I C S
008 Ευρωπαϊκό βραβείο αρχιτεκτονικής
034 010 Agenda
Έφη Σκλαβενίτη
042 Κατοικία στο λυκαβηττό One Kleomenous
020 Business News
022 Brand New
Reportage
Σύνδεση & ενοποίηση kapsimalis Architects Αλέξανδρος Καψιμάλης, Μαριάννα Καψιμάλη
Villa Melana στην Αρκαδία Αναφορές & μετατοπίσεις Βάλια Φούφα, Πάνος Παπασωτηρίου
Μαϊος 2015
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
056
Κατοικία στη Σαντορίνη
197
028
Δημήτρης Τσίγκος Omniview
066
EK197-PERIEHOMENA.indd 1
08/05/2015 3:56 μ.μ.
in ter ior LiV inG
Ultratop loft
Ξεχωριστή αισθητική στη διακόσμηση και εξαιρετική αντοχή. Ανανεώστε τους χώρους σας, δάπεδα και τοίχους, με το ιδιαίτερο αποτέλεσμα που προσφέρει η πατητή τσιμεντοκονία. Ultratop Loft, μια πρωτοποριακή πρόταση, όπου οι σκιάσεις, οι γραμμώσεις και το τελικό φινίρισμα διαμορφώνουν την απόλυτη πρόταση για τη σύγχρονη εσωτερική διακόσμηση. Ultratop Loft, σπατουλαριστή τσιμεντοκονία, ενός συστατικού, για τη δημιουργία διακοσμητικών επικαλύψεων, δαπέδων και τοίχων, με τεχνοτροπία πατητής τσιμεντοκονίας.
/mapeihellas
MASTER ADV PAGE.indd 1
ΚΟΛΛΕΣ - ΑΡΜΟΣΤΟΚΟΙ - ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
1/20/15 2:19 PM
CON TEN TS C O N T E N T S
I N T ER I O R S
CO M PA N I E S
A R CH I V E S
110
094
1864 The Sea Captain’s House boutique hotel στη Σαντορίνη Η καθαρότητα των μορφών Patsios architecture and construction
078 Γραφεία εταιρίας EY στο Μαρούσι
Βoracay ασιατικό εστιατόριο στη Βούλα Κοινός τόπος Gkotsis Architects
Νέα σχεδιαστική φιλοσοφία KLab Architecture Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος
088 PAOK FC City Store στη Θεσσαλονίκη
098
Talkin’ Heads hair salon στην Αθήνα Θεατρική αίσθηση Bureau de Change Katerina Dionysopoulou, Billy Mavropoulos
EK197-PERIEHOMENA.indd 2
Η εμμονή της κατασκευής
Οικείες μνήμες Manousos Leontarakis & Associates
102 Ιστορικό Αρχείο Αθήνα 2004 στην Αρχαία Ολυμπία Χώρος έκθεσης και μνήμης Φ. & Κ. Κυδωνιάτης & συνεργάτες
197
092
Αντώνης γεωργιάδης
Peskesi εστιατόριο στο Ηράκλειο Κρήτης
Ατμόσφαιρα αποδυτηρίων Urban Soul Project
104
Μαϊος 2015
070
08/05/2015 3:58 μ.μ.
C O M M E N T
Ευρωπαϊκό βραβείο αρχιτεκτονικής
8
Ανακοινώθηκε πριν λίγες ημέρες η απονομή του ευρωπαϊκού βραβείου αρχιτεκτονικής Mies van der Rohe 2015, στο Ισπανικό αρχιτεκτονικό γραφείο Barozzi Veiga, για το κτίριο της Φιλαρμονικής του Szczecin στην Πολωνία. H δημοσιοποίηση ωστόσο της shortlist των πέντε επιλεγμένων έργων της τελικής φάσης της διαδικασίας, πριν από μερικές εβδομάδες, είχε ήδη πιστοποιήσει τη συνεχιζόμενη δημιουργική πορεία της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής στις αρχές του 21ου αιώνα. Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι τα πέντε έργα βρίσκονται σε, κατά το μάλλον ή ήττον, εύρωστες οικονομικά χώρες όπως Δανία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία ή σε χώρες με μακρά αρχιτεκτονική παράδοση όπως η Ιταλία. Εξαίρεση μόνο το κτίριο της Φιλαρμονικής στην πολωνική πόλη Szczecin. Μια δεύτερη παρατήρηση, που έχει όμως ιδιαίτερη σημασία, είναι ότι με την εξαίρεση του οινοποιείου στο San Casciano, πρόκειται συνήθως για κτίρια δημόσιου χαρακτήρα εκπαιδευτικού ή πολιτιστικού, σε πόλεις της περιφέρειας και όχι σε πρωτεύουσες χωρών με εξαίρεση εδώ τη Φοιτητική Εστία στο London School of Economics, έργο Ιρλανδών αρχιτεκτόνων, χρηματοδοτημένα πιθανότατα από τοπικούς πόρους.
Τα πέντε έργα καταθέτουν το καθένα διαφορετικές συντακτικές και αισθητικές προτάσεις, που σαφέστατα δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε συγκεκριμένα αισθητικά ρεύματα. Κοινή τους όμως συνισταμένη είναι ότι στοχάζονται πάνω στο δομημένο χώρο, στο πνευματικό του περιεχόμενο, στη σχέση του με το περιβάλλον, φυσικό και οικιστικό, πειραματίζονται με τη γεωμετρία, δουλεύουν με το έδαφος και τα υλικά, χρησιμοποιούν την κατασκευαστική τεχνολογία, χωρίς να την καθιστούν προτεραιότητά τους, εδράζονται ουσιαστικά και όχι επιφανειακά πάνω στις ιστορικές και τοπικές συνιστώσες του χώρου. Η ελληνική αρχιτεκτονική, παρά τις τραγικές συνθήκες παραγωγής της κατά τα τελευταία χρόνια, κατόρθωσε να εκπροσωπηθεί στους αρχικούς 40 φιναλίστ του Βραβείου με το ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο ανάπλασης της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης, που βέβαια είχε προγραμματισθεί από την προ του 2010 περίοδο και σχεδιάστηκε από το γραφείο των Νικηφορίδη - Cuomo. Η ένδεια της υλοποιημένης δημόσιας αρχιτεκτονικής στη χώρα μας δεν είναι δυστυχώς φαινόμενο μόνο των τελευταίων λίγων χρόνων. Έχει μακρά παράδοση στη μεταπολιτευτική περίοδο, που φθάνει μέχρι το απαράδεκτο φαινόμενο των μελετοκατασκευών. Το αποτέλεσμα είναι ότι η νέα αρχιτεκτονική παράγεται μόνο στα χαρτιά, μέσα από τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, δεν υλοποιείται και δεν δοκιμάζεται και κυρίως δεν αποτελεί ένα περιβάλλον αρχιτεκτονικής παιδείας για το ευρύτερο κοινό. Επόμενος είναι λοιπόν ο συντηρητισμός ευρέων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας και των θεσμικών εκπροσώπων της και η καχυποψία τους απέναντι στη σύγχρονη αρχιτεκτονική, που αντικατοπτρίζονται εύγλωττα στο δημόσιο χώρο. Ο συνεχιζόμενος πλουραλισμός των ευρωπαϊκών αρχιτεκτονικών προτάσεων μπορεί αντίθετα να αποτελέσει αισιόδοξο υπόβαθρο και για την ελληνική δημόσια, ιδιαίτερα, αρχιτεκτονική, βοηθώντας την να υπερβεί κάποιες εγγενείς, διαχειριστικές ή σχεδιαστικές της αδυναμίες.
EK_008_Comment.indd 8
08/05/2015 2:51 μ.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
5/8/15 1:19 PM
A G E N D A
lectures
Πνευματικό κέντρο Δήμου Αθηναίων
διάλεξη Τάσου Μπίρη
Στο πλαίσιο του δωδέκατου κύκλου διαλέξεων Ελλήνων αρχιτεκτόνων που διοργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής στην Αίθουσα Αντώνη Τρίτση του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50, έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη 14 Μαΐου διάλεξη του Τάσου Μπίρη με τίτλο: ”Προσωπικώς”. Όπως αναφέρει ο Τάσος Μπίρης, ο ”προσωπικός” τόνος αναφοράς σ’ ένα έργο που πραγματοποιήθηκε από κοινού με τον πρόωρα χαμένο Δημήτρη Μπίρη (1944-2002), μπορεί να έχει μια ουσιαστική χρησιμότητα, ιδιαίτερα στις παρούσες συνθήκες της μεγάλης κρίσης, που καθιστούν όλο και πιο αναγκαίες τις συνεργασίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της αρχιτεκτονικής. ”Κινούμενη προς την κατεύθυνση αυτή”, γράφει, ”η παρουσίαση μου θα επιχειρήσει να δημοσιοποιήσει σκέψεις, εμπειρίες και συμπεράσματα, σε αναφορά με τις ειδικές προϋποθέσεις που έκαναν δυνατή τη δύσκολη σύνδεση “ατομικότητας” και “συλλογικότητας”, προς όφελος μάλιστα, τόσο της μίας όσο και της άλλης, όπως λειτούργησαν εξελικτικά πριν και κατά τη σαραντάχρονη αρχιτεκτονική δράση του γραφείου μας. Σύνδεση “ατομικότητας” και “συλλογικότητας” η οποία, θα γίνει προσπάθεια να καταδειχθεί μέσα από
Xορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης είναι το περιοδικό Ελληνικές Κατασκευές. Ώρα έναρξης 19:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Info: www.heliarch.gr
διάλεξη Δημήτρη και Σουζάνας Αντωνακ άκη
12
Photos: triantafylloug.blogspot.com
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων
προσωπικά αλλά και κοινά βιώματα, σε συνδυασμό με συγκεκριμένα έργα και δράσεις που σημάδεψαν την αρχιτεκτονική μας, αλλά και εμάς τους ίδιους”.
Στο πλαίσιο του δωδέκατου κύκλου διαλέξεων Ελλήνων αρχιτεκτόνων που διοργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής στην Αίθουσα Αντώνη Τρίτση του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50, έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη 19 Ιουνίου διάλεξη του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη.
Χώρος εκ δηλώσεων ”Έβδομος”
Xορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης είναι το περιοδικό Ελληνικές Κατασκευές. Ώρα έναρξης 19:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Info: www.heliarch.gr
Β’ Κύκ λος διαλέξεων CFCOMPANY
Στο πλαίσιο του Β’ Κύκλου ομιλιών, που διοργανώνει η αρχιτεκτονική εταιρία CFCompany στο χώρο εκδηλώσεων ”Έβδομος” (Καραγιώργη Σερβίας 4, στοά Καλλιγά), με βασικό θεματικό άξονα την πόλη και την αρχιτεκτονική, πραγματοποιήθηκε στις 22 Απριλίου η διάλεξη του Μανώλη Ανδριωτάκη, ”Επικίνδυνα αστικά tattoo”, ενώ για τις 20 Μαΐου και ώρα 7.30 μ.μ. έχει προγραμματισθεί η διάλεξη του Νίκου Βατόπουλου με θέμα ”Η Αθήνα από ψηλά. Η κουλτούρα του
EK_AGENDA.indd 12
Η Σουζάνα και ο Δημήτρης Αντωνακάκης μαζί με την Ελένη Γούση - Δεσύλλα ίδρυσαν το 1965 το Atelier66, στο οποίο προστέθηκαν τα επόμενα χρόνια και άλλοι αρχιτέκτονες ως ισότιμοι συνεργάτες. Τα επόμενα 20 χρόνια, μαζί με μια σειρά από κτίρια, εκδόσεις, συμμετοχές σε διαγωνισμούς, συνέβαλαν στη διαμόρφωση των σύγχρονων αρχιτεκτονικών τάσεων στην Ελλάδα, έχοντας δημιουργήσει ένα χαρακτηριστικό στυλ που κατέστησε τη δουλειά του Atelier αναγνωρίσιμη. Αυτός ήταν ο λόγος που οδήγησε στην έκδοση μιας μονογραφίας από τις εκδόσεις Rizzoli το 1984 με την επιμέλεια του Kenneth Frampton.
skyline”, που αποτελεί και την τελευταία του Κύκλου. Ο Β’ Κύκλος διαλέξεων εστίασε θεματολογικά στην ”Εικόνα της Πόλης”, στην αρχιτεκτονική, την πολεοδομία, τον τουρισμό, το design και σε θέματα συντήρησης, προσβασιμότητας, αισθητικής αλλά και οδηγικής συμπεριφοράς. Info: https://el-gr.facebook.com/pages/CFCompany Τηλ.: 210 92.29.467
08/05/2015 4:00 μ.μ.
162-164 kifisias avenue marousi 15126 athens t 210 80 23 396 amass.gr
MASTER ADV PAGE.indd 1
3/3/15 9:08 AM
B R A N D
new
EMURA II
22
MERCURY Φωτιστικό σχεδιασμένο για την Artemide Ιταλίας από τον Ross Lovegrove (2007). Μια συστάδα από μεγάλα ασημένια βότσαλα αιωρείται κάτω από έναν απλό, μοντέρνο, αλουμινένιο δίσκο. Το φως αντανακλάται ανάμεσα στις επιφάνειες των βότσαλων καθρεφτίζοντας τον περιβάλλοντα χώρο. ARTEMIDE ΕΛΛΑΣ ΑΕ Σόλωνος 34 106 73 Κολωνάκι Τ. 210 36.46.770 www.artemide.com
Νέο κλιματιστικό με ενεργειακές επιδόσεις έως Α+++ και εξωτερική μονάδα εξοπλισμένη με ένα εξαιρετικά έξυπνο σύστημα ελέγχου, το οποίο μπορεί να χειρίζεται ο χρήστης απομακρυσμένα μέσω wifi, ακόμα και όταν βρίσκεται εκτός της οικίας του. Daikin Hellas Αγ. Κωνσταντίνου 50 151 24 Μαρούσι Τ. 800 11.87.777 210 87.61.300 www.daikin.gr
Ruegg 720 Ελβετική ενεργειακή εστία δύο όψεων με ανασυρόμενη πόρτα και δυνατότητα θέρμανσης ενός η περισσοτέρων χώρων. Ecofire Λ. Βάρης Κορωπίου 22 16 672 Βάρη Τ. 210 60.22.378 www.eco-fire.gr
EK_AGORA.indd 22
08/05/2015 3:29 μ.μ.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗΣ
DomuS3D® σας παρέχει τη δυνατότητα να σχεδιάζετε όποιον εσωτερικό χώρο θέλετε, προσαρμόζοντας τα δικά σας υλικά επικάλυψης, μοντέρνα επίπλωση και aξεσουάρ, μέσα από τις βιβλιοθήκες κατασκευαστών τις οποίες η Maticad κρατάει πάντα ενημερωμένες. ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΙ ΔΙΑΝΟΜΕΙΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ
Ευριπίδου 12, 105 59, Αθήνα Τηλ: 210 5812250 www.logistics-way.gr
MASTER ADV2015 PAGE.indd 1 Greek version 20.8X28.indd 1
… share your project with
www.domus3d.com
DOMUS3D® ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΕΠΙΠΛΩΝ, ΠΛΑΚΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ.
ΤΟ ΠΙΟ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗΣ
360 5/8/1512:10 12:55 PM 8/5/15 μ.μ.
r e p o r t a g e
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Αρχιτεκτονική & καινοτομία
Κείμενο Χαρά Τζαναβάρα Φωτογραφίες Γιώργης Γερόλυμπος - ΚΠΙΣΝ ΑΕ Φωτορεαλιστικά RPBW
28
Καινοτομίες, ευρηματικές λύσεις αλλά κυρίως μέριμνα για ένα κτιριακό συγκρότημα φιλικό στους επισκέπτες και το περιβάλλον είναι τα στοιχεία της ”ταυτότητας” του νέου πόλου πολιτισμού της πρωτεύουσας που κατασκευάζεται στο Δέλτα Φαλήρου.
Αρχιτεκτονική μελέτη Renzo Piano Building Workshop Συνεργάτης αρχιτέκτονας Betaplan Μελέτη περιβάλλοντος χώρου Deborah Nevins And Associates, Inc. Συνεργάτης μελέτης περιβάλλοντος χώρου H. Pangalou and Associates Στατική μελέτη Expedition Συνεργάτης στατικής μελέτης OMETE Μελέτη Η/Μ εγκαταστάσεων ARUP Συνεργάτης μελέτης Η/Μ εγκαταστάσεων LDK Σύμβουλος θεατρικού σχεδιασμού Theatre Projects Consultants Ακουστική μελέτη ARUP Acoustics Σύμβουλος σχεδιασμού βιβλιοθήκης British Library Σύμβουλος προσόψεων Front Μελέτη σήμανσης ATELIER MARTINE HARLÉ Σύμβουλος χώρων εστίασης SefronHornWinch Κυκλοφοριακή μελέτη DENCO Μελέτη άρδευσης Σωτήριος Μαυραγάνης Περιβαλλοντική μελέτη HPC - Paseco Διαχείριση έργου - Σύμβουλοι αειφόρου σχεδιασμού & κοστολόγησης Faithful+Gould Κατασκευή Κοινοπραξία Salini Impregilo - TEPNA
EK_Niarchos.indd 28
08/05/2015 10:40 π.μ.
MASTER ADV PAGE.indd 1
4/29/15 2:03 PM
A R C H I T E C T S
34
Η Έφη Σκλαβενίτη γεννήθηκε στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας, μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε στο τμήμα Αρχιτεκτόνων, της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Μετά την αποφοίτησή της άρχισε να εργάζεται στο πλευρό του πατέρα της με κύριο αντικείμενο τη μελέτη, κατασκευή και επίβλεψη, πολυτελών κατοικιών και διαμερισμάτων. Σήμερα εξακολουθεί την πορεία της στην εταιρία, όντας η ίδια πλέον επικεφαλής.
Photo: George Fakaros
Κείμενο: Νατάσα Καρδαμάκη
EK_034-039_Afierwma_Sklaveniti.indd 34
Έφη Σκλαβενίτη
08/05/2015 3:05 μ.μ.
EK_034-039_Afierwma_Sklaveniti.indd 35
08/05/2015 3:05 μ.μ.
A R C H I T E C T U R E
Αρχιτεκτονική µελέτη Δηµήτρης Τσίγκος Omniview www.omniview.com Project management Γιάννης Τσίγκος Προϊστάµενος αρχιτέκτονας Κατερίνα Καραγιάννη Σχεδιαστική οµάδα Χριστίνα Τσακίρη, Μαρίνα Καραµαλή, Δανάη Δίου Κατασκευή Omniview Κείµενο Μαρία Καλαπανίδα Φωτογράφηση Παναγιώτης Βουµβάκης
Η θέση του οικοπέδου στα όρια του πυκνού οικιστικού ιστού της πόλης µε το φυσικό περιβάλλοντα χώρο του λόφου του Λυκαβηττού, δηµιούργησε το πλαίσιο µέσα στο οποίο όφειλε να κινηθεί η µελέτη.
Το One k leomenous αποτελεί µια ιδιαίτερη προσέγγιση στο σχεδιασµό κατοικίας. Τεχνικές υψηλής τεχνολογίας χρησιµοποιήθηκαν τόσο στο σχεδιασµό όσο και στην υλοποίηση, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένα αποτέλεσµα που συνδυάζει την υψηλή αισθητική µε τη λειτουργικότητα.
EK_042-053_One-Kleomenous_NEW.indd 42
Το κτίριο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να αρθρώνεται τόσο µε το τεχνητό περιβάλλον, µε τα µοντερνιστικά αστικά µέτωπα της περιοχής, µε τα υλικά και τις µορφές τους, όσο και µε τη φυσική υλικότητα του τοπίου, µε το έδαφος και τη βλάστηση. Να είναι λειτουργικά και κατασκευαστικά σύγχρονο και ταυτόχρονα να αφοµοιώνεται από το περιβάλλον. Η µελέτη επέλεξε λοιπόν µια υβριδική σχεδιαστική γλώσσα, για να εκφράσει µια καινοτόµο κτιριακή τυπολογία.
14/05/2015 11:02 ΠΜ
EK_042-053_One-Kleomenous_NEW.indd 43
14/05/2015 11:02 ΠΜ
© Erieta Attali
A R C H I T E C T U R E
EK_056-063_VillaMelana.indd 56
14/05/2015 11:05 ΠΜ
Αρχιτεκτονική µελέτη Βάλια Φούφα, Πάνος Παπασωτηρίου Συνεργάτες µηχανικοί Αντώνης Κρατηµένος (πολιτικός µηχανικός) Νίκος Καµπύλης (µηχανολόγος µηχανικός) Δηµήτρης Μπόκολας, Ευάγγελος Κουλός (τοπογραφική υποστήριξη) Γιώργος Ταραβίρας (πολιτικός µηχανικός - σύµβουλος)
Σε οικόπεδο µε έντονη κλίση και ανεµπόδιστη θέα προς το πέλαγος κατασκευάζεται µια εξοχική κατοικία µε κύριο στόχο την προστασία από τον ήλιο και τον άνεµο. Η κατοικία τοποθετείται στο µοναδικό φυσικό πλάτωµα του οικοπέδου, για να επιτευχθεί η µικρότερη δυνατή επέµβαση στο ανάγλυφο.
Κείµενο Πάνος Παπασωτηρίου, Βάλια Φούφα Φωτογράφηση Εrieta Attali, Πυγµαλίων Καρατζάς
EK_056-063_VillaMelana.indd 57
14/05/2015 11:05 ΠΜ
A R C H I T E C T U R E
Η πρόταση αφορά στην ανακατασκευή υπάρχοντος κτίσµατος και τη µετατροπή του σε σύγχρονο σπίτι για διακοπές. Η κατοικία βρίσκεται στο έντονο επικλινές και ηφαιστιογενές ανάγλυφο της Καλντέρας και εντός του παραδοσιακού οικισµού των Φηρών.
Αρχιτεκτονική µελέτη kapsimalis Architects - Αλέξανδρος Καψιµάλης, Μαριάννα Καψιµάλη Κείµενο k apsimalis Architects | Φωτογράφηση Τζούλια Κλήµη
EK_066-069_Kapsimalis.indd 66
14/05/2015 11:07 ΠΜ
EK_066-069_Kapsimalis.indd 67
14/05/2015 11:07 ΠΜ
I N T E R I O R S
Interior design - Επίβλεψη Κατασκευή Patsios architecture and construction Μελέτη φωτισµού Petridis lighting
70
Κείµενο Patsios architecture and construction Φωτογράφηση Βαγγέλης Πατεράκης Styling φωτογράφησης Μιχάλης Ανέστης
Ο σχεδιασµός του εσωτερικού χώρου της Cave Suite ήταν ένα κοµµάτι της γενικότερης συντήρησης, αποκατάστασης και ανακαίνισης του boutique hotel 1864 The Sea Captain’s House, στην Οία της Σαντορίνης. Το ξενοδοχείο στεγάζεται σε ένα από τα µεγαλύτερα και πιο πολυτελή, παραδοσιακά καπετανόσπιτα που βρίσκονται στην καλντέρα της παλιάς Οίας, διαθέτοντας βεράντες µε πανοραµική θέα του ηφαιστείου και της θάλασσας του Αιγαίου.
EK_070-075_Patsios.indd 70
14/05/2015 11:10 ΠΜ
71
Οι ήδη υπάρχουσες σουίτες του ξενοδοχείου συντηρήθηκαν και ανανεώθηκαν, ενώ ταυτόχρονα προστέθηκε µία επιπλέον σουίτα, η οποία διαµορφώθηκε στο εσωτερικό µιας παραδοσιακής υπόσκαφης κατοικίας, που παλαιότερα χρησιµοποιείτο ως το spa του ξενοδοχείου. Οι χώροι της νέας σουίτας οργανώθηκαν µε βάση τη διάταξη, τα µεγέθη και τους περιορισµούς των χώρων που προέκυπταν από το κέλυφος του παλαιού υπόσκαφου κτίσµατος.
EK_070-075_Patsios.indd 71
Αρχικές απαιτήσεις του σχεδιασµού της νέας σουίτας ήταν να δηµιουργηθεί µια ατµόσφαιρα άνεσης και ηρεµίας, καθώς και µία αίσθηση διακριτικής πολυτέλειας, µε αναφορές στο χαρακτηριστικό αρχοντικό ύφος του υπόλοιπου καταλύµατος.
14/05/2015 11:10 ΠΜ
I N T E R I O R S
Γραφεία εταιρίας EY στο Μαρούσι
Αρχιτεκτονική µελέτη KLab Architecture Κωνσταντίνος Λαµπρινόπουλος Design team Βερόνικα Βασιλείου, Πέτρα Ξυνίδου H/M µελέτη - Κατασκευή Sarnitec ΑΕ Κείµενο KLab Architecture Φωτογράφηση Δηµήτρης Μπενέτος
Τα νέα γραφεία της EY (πρώην Ernst&Young) στην Αθήνα δηµιουργήθηκαν σε υπάρχον κτίριο γραφείων στο Μαρούσι. Το κτίριο, κατασκευασµένο το 2007 σε έξι επίπεδα, δύο υπόγεια, ισόγειο και τρεις ορόφους, σε συνολική έκταση 6500m2, έπρεπε να προσαρµοστεί ολοκληρωτικά στις ανάγκες της εταιρίας, καθώς και να διασφαλίσει, στο µέτρο του δυνατού, µία νέα βιοκλιµατική προσέγγιση.
EK_078-085_EY-Offices_NEW.indd 78
14/05/2015 11:13 ΠΜ
79 EK_078-085_EY-Offices_NEW.indd 79
14/05/2015 11:13 ΠΜ
I N T E R I O R S
Ατμόσφαιρα αποδυτηρίων Το κατάστημα αθλητικών ειδών του ΠΑΟΚ σχεδιάστηκε, σε ένα από τα ιστορικότερα διατηρητέα κτίρια του κέντρου της πόλης της Θεσσαλονίκης, στο Μέγαρο Λόγγου στην πλατεία Αγίας Σοφίας.
Interior design Urban Soul Project Κατασκευή Υποστήριξις group Κείμενο Urban Soul Project Φωτογράφηση Στέφανος Τσακίρης
88
Το κτίριο αποτελεί μνημείο της αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου, με μορφολογικά στοιχεία της Art Nouveau και του εκλεκτικισμού, όπως αναπτύχθηκαν στη Θεσσαλονίκη.
PAOK FC City Store στη Θεσσαλονίκη
EK_088-091_PaokStore.indd 88
08/05/2015 11:20 π.μ.
Ανεγέρθηκε από την Οικοδομική Εταιρία Νέων Χωρών το 1926, για την οικογένεια του κλωστοϋφαντουργού βιομήχανου Λόγγου, με καταγωγή από τη Νάουσα. Στο ισόγειο του κτιρίου στεγαζόταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 το καφέ ”Ερμής”, άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία των λογίων και εκπαιδευτικών της πόλης. Η ποιότητα του αρχικού σχεδιασμού του κτιρίου επέβαλε το σεβασμό της αρχιτεκτονικής του, των όψεών του και της αρχικής μορφολογίας των κουφωμάτων του.
EK_088-091_PaokStore.indd 89
08/05/2015 11:20 π.μ.
I N T E R I O R S
Talkin’ Heads hair salon στην Αθήνα
Θεατρική αίσθηση
Interior design Bureau de Change Katerina Dionysopoulou, Billy Mavropoulos Κείμενο Bureau de Change Φωτογράφηση Olga Koutantou
Ένα γωνιακό παλιό φαρμακείο, στην καρδιά της αγοράς του Κολωνακίου, ενέπνευσε την αναβίωση ενός παραδοσιακού hair salon. H γωνιακή τοποθέτηση των τζαμιών δεν διευκόλυνε την κλασική σχεδιαστική πρακτική που ακολουθείται σε αντίστοιχους χώρους, σύμφωνα με την οποία τα καθίσματα των πελατών είναι στραμμένα προς τον τοίχο. Παρ’ όλα αυτά, ο σχεδιασμός εκμεταλλεύτηκε την ανεμπόδιστη θέα που προσφέρεται από έξω και προς τον εσωτερικό χώρο, έτσι ώστε αυτός να μοιάζει με μια σκηνή και το project να διαμορφώνεται πιο πολύ σαν καλλιτεχνική εγκατάσταση παρά σαν σπουδή πάνω στoν εσωτερικό σχεδιασμό ενός χώρου. Τα 50m2 του χώρου χωρίζονται σε δύο τμήματα: στο κυρίως τμήμα και στον ημιώροφο. Τα τρία καθίσματα των πελατών είναι στραμμένα το ένα προς το άλλο, ενώ κάθε κάθισμα ”κοιτάζει” έναν καθρέφτη μεγάλου μεγέθους, ο οποίος κρέμεται από το ταβάνι.
EK_092-093_TalkinHeads.indd 92
Η ταξινόμηση των καθισμάτων κατ’ αυτόν τον τρόπο εξυπηρετεί την κοινωνική πλευρά της εμπειρίας της περιποίησης στο hair salon, αφού διευκολύνει την επικοινωνία ανάμεσα στους επαγγελματίες και τους πελάτες. Από το ταβάνι κρέμονται 130 διαφορετικά κάδρα από σκούρα είδη ξύλου με μέγεθος που ποικίλει από 16x21cm μέχρι 73x86cm.
08/05/2015 11:24 π.μ.
Μοιάζοντας να έχουν τοποθετηθεί τυχαία, τα κάδρα κρέμονται από χοντρά, συρμάτινα καλώδια και γέρνουν ώστε να δημιουργούν την αίσθηση ενός τοπίου που αιωρείται. Ξεκινούν να εμφανίζονται και από τις τέσσερις γωνίες του χώρου, ενώ, πλησιάζοντας στο σημείο όπου βρίσκονται τα καθίσματα των πελατών, κατεβαίνουν όλο και πιο χαμηλά, έτσι ώστε να συναντήσουν τους καθρέφτες που κρέμονται μπροστά από τα καθίσματα. Αν και τα περισσότερα κάδρα είναι άδεια, μερικά από αυτά περιέχουν καθρέφτη και είναι τοποθετημένα με στρατηγικό τρόπο, ώστε να προσφέρουν στον πελάτη την πολύτιμη θέα του πίσω μέρους του κεφαλιού. Ο φωτισμός πίσω από τα κάδρα είναι στημένος με τέτοιο τρόπο ώστε να σχηματίζονται θεατρικές σκιές στο χώρο που βρίσκεται από κάτω. Παράλληλα, οι σκιές και οι αντίστοιχοι σχηματισμοί αλλάζουν ανάλογα με την ώρα της ημέρα και τη θέση του ήλιου. Πάνω από τον κάθε πελάτη βρίσκεται ένας
EK_092-093_TalkinHeads.indd 93
προβολέας που λούζει με φως την κορυφή του κεφαλιού κατά τη διάρκεια της περιποίησης, πράγμα που εντείνει ακόμα περισσότερο τη θεατρική αίσθηση του χώρου, ενώ διευκολύνει και την οπτική εικόνα του επαγγελματία. Τα 520 συρμάτινα καλώδια που συγκρατούν τα κάδρα δημιουργούν μία ομιχλώδη παρουσία που υπερίπταται λίγο πιο χαμηλά από το ταβάνι. Τα καλώδια κινούνται απαλά ανταποκρινόμενα στην κίνηση που υπάρχει μέσα στο χώρο και στους πελάτες που μπαίνουν μέσα σ’ αυτόν.
08/05/2015 11:24 π.μ.
I N T E R I O R S
Βoracay ασιατικό εστιατόριο στη Βούλα
Κοινός τόπος
Αρχιτεκτονική μελέτη Gkotsis Architects Μελέτη φωτισμού Θάνος Ντανίλοφ
94
Κείμενο Χρήστος Γκότσης Φωτογράφηση Νίκος Αλεξόπουλος
Ο χώρος αποτελείται από δύο ορόφους: τον ισόγειο, που περιλαμβάνει έναν ενιαίο χώρο εστίασης με μακρόστενους πάγκους φαγητού, θεματικά έπιπλα όπως το sushi bar, το χώρο κουζίνας και προετοιμασίας φαγητού και τον υπόγειο χώρο, που περιλαμβάνει υποστηρικτικές λειτουργίες, όπως τουαλέτες κοινού, παρασκευαστήριο και αποθηκευτικούς χώρους. Διχοτομώντας οριζόντια το χώρο στο ισόγειο, αναπτύχθηκαν δύο επίπεδα αναφοράς,
EK_094-097_Boracay-Gkotsis.indd 94
το άνω επίπεδο και το κάτω. Σκοπός αυτού του διαχωρισμού, ήταν να δημιουργηθεί μια δυαδικότητα και ένας διαχωρισμός μεταξύ μιας άμεσης και μιας έμμεσης χωρικής εμπειρίας. Το κάτω επίπεδο αντιπροσωπεύει την άμεση βιωματική εμπειρία.
08/05/2015 11:29 π.μ.
95
Δάπεδο και περιμετρικοί τοίχοι ομογενοποιούνται, μέσω ενός κοινού χυτού υλικού, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα ενιαίο χωρικό δοχείο. Η χρήση των φυσικών υλικών όπως τσιμέντο, ξύλο, γρανίτης, καθώς και η κλίμακα των κατασκευών και των επίπλων δημιουργούν μια άμεση σχέση μεταξύ χρήστη και χώρου . Ενιαίοι επαναλαμβανόμενοι πάγκοι διαμορφώθηκαν, με σκοπό να δημιουργηθεί μια αίσθηση συμβίωσης - συνύπαρξης μεταξύ των χρηστών, προκαλώντας μια χωρική εμπειρία ”κοινού τόπου”.
EK_094-097_Boracay-Gkotsis.indd 95
08/05/2015 11:29 π.μ.
I N T E R I O R S
Οικείες μνήμες
Αρχιτεκτονική µελέτη Manousos Leontarakis & Associates Συνεργάτες Χριστόφορος Καρατζάνης Η/Μ µελέτη Geoper Μελέτη φωτισµού Ιωάννης Τσακιρέλης Κείµενο Manousos Leontarakis & Associates Φωτογράφηση Γιάννης Φάις
98
Το εστιατόριο Peskesi βρίσκεται στο κέντρο του Ηρακλείου, σ’ έναν ήσυχο πεζόδροµο, λίγα µόλις λεπτά από την καρδιά της πόλης. Το εστιατόριο δηµιουργήθηκε σ’ ένα παλιό αρχοντικό, το οποίο ανακαινίστηκε πολύ προσεχτικά, µε απόλυτο σεβασµό στο ύφος και στην ενέργεια που αποπνέει ο χώρος. Οι πετρόχτιστοι τοίχοι διατηρήθηκαν, φροντίστηκαν κατάλληλα και συνδυάστηκαν µε επιχρισµένες επιφάνειες από kourasanit, σε βαθύ πράσινο χρώµα. Το πάτωµα επενδύθηκε µε µωσαϊκό σε καφέ γήινους τόνους και ο φωτισµός, ειδικά σχεδιασµένος, έγινε µε φωτιστικά led.
Peskesi εστιατόριο στο Ηράκλειο Κρήτης
EK_098-101_Peskesi.indd 98
14/05/2015 11:20 ΠΜ
99 EK_098-101_Peskesi.indd 99
14/05/2015 11:20 ΠΜ
I N T E R I O R S
Ιστορικό Αρχείο Αθήνα 2004 στην Αρχαία Ολυμπία
102
Χώρος έκθεσης και μνήμης Μια δεκαετία μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, το 2004, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός χώρου για τη φιλοξενία του Ιστορικού αρχείου των αγώνων, καθώς και την ανάδειξη των στιγμιότυπων και των αναμνηστικών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκειά τους. Για την υλοποίηση του έργου συστάθηκε μια εταιρία ειδικού σκοπού, αποτελούμενη από μέλη που διέθεταν όχι μόνο γνώση αλλά και προσωπική εμπειρία από τη διοργάνωση. Η Αρχαία Ολυμπία και πιο συγκεκριμένα οι εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, κρίθηκαν ως η πλέον κατάλληλη θέση για τη δημιουργία ενός μικρού χώρου αφιερωμένου στην Ολυμπιάδα του 2004. Για το λόγο αυτό έγινε κατάτμηση της υφιστάμενης αίθουσας συνεδρίων και παραχωρήθηκε χώρος 200m2 για την αρχειοθέτηση, αποθήκευση και έκθεση του υλικού των αγώνων. Η αίθουσα του Ιστορικού αρχείου αποτελείται από τρεις διακριτές λειτουργικές ενότητες, την περιοχή έκθεσης, την περιοχή μελέτης και το χώρο ασφαλούς αποθήκευσης του πρωτότυπου αρχειακού υλικού σε ελεγχόμενες συνθήκες υγρασίας. Οι τρεις αυτές διαφορετικές λειτουργικές ενότητες οδήγησαν στη σύνθεση ενός χώρου που αποτελείται από μία ζώνη κίνησης, στην οποία εφάπτονται τοποθετημένες εν σειρά οι τρεις επιμέρους ενότητες. Σε άμεση επαφή με την είσοδο βρίσκεται η ζώνη της έκθεσης.
EK_102-103_HistoricArchive.indd 102
Αρχιτεκτονική μελέτη - Επιβλεψη Φ. & Κ. Κυδωνιάτης & συνεργάτες Μηχανολογική μελέτη - Επιβλεψη Γεώργιος Κούκος Διαχείριση έργου Ιστορικό αρχείο αθήνα 2004 - αμκε Κατασκευή Electron Line SA Κείμενο Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης Φωτογράφηση Δημήτρης Καλοπίσης
Ο χώρος αποθήκευσης χωροθετείται στο κεντρικό τμήμα, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα φυσικό όριο ανάμεσα στην έκθεση και την περιοχή μελέτης του αρχειακού υλικού, η οποία βρίσκεται στο τέλος της διαδρομής. Η έκθεση αναπτύσσεται σε θεματικές ενότητες, ακολουθώντας την αλληλουχία των γεγονότων της διοργάνωσης:
08/05/2015 11:40 π.μ.
EK_102-103_HistoricArchive.indd 103
ή και παρακολουθώντας τις σχετικές προβολές στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η επιλογή του λευκού χρώματος για το χώρο, αλλά και των λιτών συστημάτων έκθεσης και προβολής του αρχειακού υλικού, δημιουργεί το ιδανικό υπόβαθρο, καθώς επιτρέπουν στον επισκέπτη να εστιάσει την προσοχή του στα εκθέματα και να περιηγηθεί μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα στο σύνολο του αρχείου των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα 2004.
103
λαμπαδηδρομία, τελετές έναρξης και λήξης, ολυμπιακά ιδεώδη και εθελοντισμός, ιδεογράμματα, αναμνηστικά αντικείμενα, συλλεκτικές εκδόσεις, μετάλλια και έμβλημα των αγώνων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην προβολή των έργων που υλοποιήθηκαν, με μια ειδική ενότητα αφιερωμένη στις αθλητικές εγκαταστάσεις, στην οποία εκτίθενται τα σχέδια και οι μελέτες ανέγερσής τους στην πρωτότυπη έντυπη μορφή τους, αλλά και ψηφιοποιημένα μέσω μιας ειδικά διαμορφωμένης οθόνης αφής. Η περιοχή μελέτης του αρχείου αποτελείται επίσης από ενότητες, στις οποίες ο επισκέπτης μπορεί να ανατρέξει στο αρχειακό υλικό, είτε με την παραδοσιακή μορφή των έντυπων εκδόσεων που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη, είτε αποκτώντας πρόσβαση στο ψηφιοποιημένο αρχείο μέσω των κοινόχρηστων ηλεκτρονικών υπολογιστών,
08/05/2015 11:40 π.μ.
A R C H I V E S
Αντώνης γεωργιάδης
Την 1η Απριλίου έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 94 ετών, ο αρχιτέκτονας Αντώνης Γεωργιάδης, ένας από τους πιο αξιόλογους Έλληνες αρχιτέκτονες της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, με σημαντική συμβολή στο σχεδιασμό και την υλοποίηση κτιρίων που έβαλαν τη σφραγίδα τους στο αθηναϊκό αστικό τοπίο της δεκαετίας του ’60 και του ’70. Το κείμενο που ακολουθεί είναι αφιερωμένο στη μνήμη του.
104
Η εμμονή της κατασκευής
1
1. Εργοστάσιο αμαξωμάτων και έκθεση Αφών Σαρακάκη Α.Ε. στη Λ. Αθηνών, 1958, διαμόρφωση χώρου γραφείων διοίκησης
EK_104-109_Archives.indd 104
Ο Αντώνης Γεωργιάδης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1921 και σπούδασε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. την περίοδο 1940-1945. Ξεκίνησε ουσιαστικά την επαγγελματική του δραστηριότητα σαν στενός συνεργάτης του Προκόπη Βασιλειάδη και κυρίως του Μανώλη Βουρέκα στο διάστημα 1952-55. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας συμμετείχε στη μελέτη και την επίβλεψη του τουριστικού συγκροτήματος ”Αστέρια” της Γλυφάδας (1954), όπου συνάντησε και τον κατά λίγο νεότερό του, επίσης συνεργάτη των Βουρέκα, Βασιλειάδη και Σακελλάριου, Κωνσταντίνο Δεκαβάλλα. Ιδιαίτερα μεθοδικός και συστηματικός και γνώστης τόσο της στατικής όσο και της κατασκευής, στην οποία αποκτούσε με τον χρόνο όλο και μεγαλύτερη εμπειρία (κάτοχος του ”δομικού
Κείμενο Παναγιώτης Τσακόπουλος, Δρ αρχιτέκτων
5/8/15 12:32 PM
από τον αρχιτέκτονα σε όλα της τα στάδια. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η συμβολή του υπήρξε σημαντική στη μελέτη και την επίβλεψη του Hilton της Αθήνας, για τις οποίες ήταν υπεύθυνος για διάστημα πέντε χρόνων (1958-63). Καθοριστική ήταν επίσης η συμμετοχή του στην ”Ομάδα Πολεοδομικών και Αρχιτεκτονικών Μελετών” (ΟΠΑΜ), το αρχιτεκτονικό γραφείο που συγκρότησε μαζί με τους Ε. Βουρέκα, Κ. Δεκαβάλλα και Β. Γρηγοριάδη στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στη δεκαετία του ’70, με αντικείμενο κυρίως τουριστικά συγκροτήματα και κτίρια γραφείων. Στο ενδιάμεσο διάστημα (196368) συνεργάστηκε στενά με τον κατά 12 χρόνια νεότερό του
Βασίλη Γρηγοριάδη στο κοινό τους γραφείο, σε μελέτες πολυκατοικιών, κτιρίων γραφείων και τουριστικών μονάδων, ενώ οι δυο τους συμμετείχαν με επιτυχία και σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Από τα έργα του Γεωργιάδη, που χρονολογούνται πριν το 1963, το πιο ενδιαφέρον είναι ίσως το εργοστασιακό συγκρότημα της εταιρείας Σαρακάκη στην Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας, ένα από τα πρώτα βιομηχανικά συγκροτήματα αυτής της κλίμακας στη μεταπολεμική Ελλάδα, που μελετά και υλοποιεί σε πρώτη φάση στο διάστημα 1958-62. Το συγκρότημα περιλαμβάνει τριώροφο κτίριο γραφείων, στο οποίο αρθρώνονται εκθεσιακοί και εργοστασιακοί χώροι.
105
στοχασμού” και της ”κατασκευαστικής αίσθησης” για τα οποία μιλούσε στις παραδόσεις του ο Κυπριανός Μπίρης), ενδιαφέρθηκε λιγότερο για το συνθετικό και μορφολογικό κομμάτι της δουλειάς του και επιφύλαξε για τον εαυτό του ένα δεύτερο ρόλο -αυτόν του ”αρχιμάστορα”- στις συνεργασίες με τους παλαιότερους και τους νεότερους συναδέλφους του, στους οποίους έγινε απαραίτητος. Χαρακτηριστική είναι στις μελέτες του η σχολαστική επεξεργασία της οικοδομικής λεπτομέρειας, τόσο του κελύφους όσο και των εσωτερικών χώρων και της σταθερής (και κάποτε και της κινητής) επίπλωσης, σε μια μακρά σειρά σχεδίων, που τις συνοδεύουν και αποδεικνύουν τον έλεγχο της κατασκευής
2
3
2. Εργοστάσιο αμαξωμάτων και έκθεση Αφών Σαρακάκη Α.Ε. στη Λ. Αθηνών, 1958 3. Ξενοδοχείο Athens Hilton, μελέτη εφαρμογής, 1959-63, λεπτομέρεια δυτικής όψης
EK_104-109_Archives.indd 105
5/8/15 12:32 PM
for professionals
Headquarters: Likovrissis 7, GR-14452 Athens, T: +30210 2826825, F: +30210 2818574
IKTINOS_final.indd 1
Flagship Store: Kifissias 112, GR-15125 Athens, T+F: +30210 8056276
www.iktinos.gr www.iktinosmarmaron.com
5/7/15 10:01 AM