Elektro Data 01 2018

DATA

51

Nieuwe producten

OP PAGINA 28

WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

10

PAGINA

Mems-sensor in debietregelaar houdt insteltijd binnen 100 ms

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

INDUSTRIËLE IOT

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

TESTEN & METEN

6

14

16

20

24

BLE-module herbergt antenne, HF-circuits, CPU, geheugen, I/O en aansluitingen voor externe antennes.

Hannover Messe 2018 laat met thema ‘Integrated Industry – Connect & Collaborate’ de ontwikkeling in Smart Industry zien.

Beveiliging van IoT-toepassingen: drie aspecten die van invloed zijn op de kraakbestendigheid van Internet of Things.

Doordachte afstemming bij het toepassen van overspanningsbeveiliging is noodzakelijk voor een goede bescherming van apparatuur.

Sensoren voor het bewaken en rapporteren van omgevingscondities en constructieparameters versturen meetdata via LoRa.

Proximo wordt het gadget voor de World of Electronics Onlangs is een definitieve ‘go’ gegeven voor

Bezoekers kunnen de Proximo tijdens de WOTS

de Proximo als beursgadget voor de World of

verzamelen bij een aantal exposanten op de World

Electronics. De gadget heeft de functie voor het

of Electronics. De WOTS 2018 vindt plaats van 2

bepalen van nabijheid (proximity) in zich, waarbij

tot en met 5 oktober in Utrecht.

een apparaat kan worden ingeschakeld als je er bij in de buurt komt en zal worden uitgevoerd als een

www.wots.nl

processorkaartje met communicatiemogelijkheden en aansluitingen voor sensoren en actuatoren.

Sinds 2007 worden door de leden van de branche Industriële Elektronica gadgets ontwikkeld. Bij de huidige gadget is voor het eerst bezoekers gevraagd mee te denken over de functionaliteit ervan. Dit leidde tot twintig ideeën. Het

LEVERANCIER VAN O.A.:

idee voor de Proximo van Leo Kors (OPW Global) werd verkozen uit een shortlist van vijf, waar ook

dragen voor de ontwikkeling van dit apparaatje.

nog een alarmeringssysteem voor thuis, een spel-

Electro-Watt neemt de productie op zich, studen-

letje, een universele afstandbediening en een fiets-

ten van de HAN ontwikkelen de app en nog eens

verlichting met bewegingssensor stonden.

vijftien andere bedrijven hebben hun medewerking

Leo Kors gaat zijn plan verder uitwerken met Bart

toegezegd voor het aandragen van (ontwikkel)

Hiddink (Ideetron), die met zijn team zal zorg-

expertise en de benodigde hardware.

Quectel, Trinamic, CUI, ProAnt, Sanyo Denki en Apex Microtechnology

JAARGANG 37 | 2018 | NUMMER 1

elektro

Early Bird

€99,inschrijven vóór 3 april 2018

Praktische antwoorden op al uw vragen over machineveiligheid!

Op 8 mei aanstaande vindt de negende editie van het Safety event plaats, met als thema ‘Machineveiligheid: van risicoanalyse tot aansprakelijkheid’.

Wat heeft het Safety Event u te bieden?

• Laat u inspireren tijdens het plenaire programma • Doe kennis op bij de learnshops tijdens het middagprogramma • Krijg praktische antwoorden van de Safety doctors, die alle safety-gerelateerde vragen beantwoorden • Kom in contact met vakgenoten, fabrikanten en toeleveranciers op de informatiemarkt

Datum: 8 mei 2018 Locatie: Evoluon Eindhoven

Prijs deelname: € 150,Early bird € 99,- inschrijven vóór 3 april 2018

www.engineersonline.nl/safetyevent Sponsored by:

Your Global Automation Partner Y

REDACTIONEEL

1 / FEBRUARI 2018

3

En als je nu eens niets met techniek hebt?

Mijn favoriete NRC-columnist Marcel van Roosmalen is ook

En dan kom je al snel bij zijn stokpaardje, dat hoe sneller alles

regelmatig op Radio 1 te beluisteren als ‘druktemaker’. Net na

in de wereld gaat (door die technologie), hoe belangrijker al het

de Olympische overwinning van Kjeld Nuis op de 1500 meter

langzame en vroegere wordt. Echt belangrijk zijn dingen die

brandde hij op geniale wijze ons laatste stukje medaillezekere

je niet kunt downloaden, maar op een ouderwetse manier

folkloresport af met de mededeling dat een of andere schaats-

moet ‘uploaden’. Dingen als een goede opvoeding, goed

coach ooit had gezegd dat schaatsen de enige sport is waar je

onderwijs, goed bestuur. Dingen die in zijn (en mijn) ogen

geen aanleg voor hoeft te hebben; als je maar hard genoeg traint,

met voeten worden getreden door een ongebreidelde opgang

oneindig veel rondjes wilt rijden, dan kom je er wel.

van technologie gedreven marketingmolochen die alles opslok-

Dan kom je er wel, was alweer een hele tijd geleden het motto

ken, en er de menselijke maat uit halen.

achter campagnes om het werken (en studeren) in de techniek te

Juist die bedrijven zitten dringend verlegen om technisch topta-

promoten. Een slimme meid ..., van dat soort dingen. Dergelijke

lent en zuigen de basis van de arbeidsmarkt voor technici zowat

campagnes lijken vandaag de dag niet meer nodig. Alle signalen

vacuüm. Met als gevolg een stijgende vraag naar ‘gewone’ tech-

staan immers op groen. Werk te over, de zoveelste tech-revolutie

nici, die nauwelijks ingevuld lijkt te kunnen worden. How come?

dient zich aan en Elon Musk schiet een auto in een baan om

Ik denk omdat techniek geen schaatsen is: niet iedereen kan er

de aarde. Zelfs de salarissen voor technici schijnen te stijgen.

goed in worden, hoe hard je ook traint. En –maar nu begeef ik

Althans als ik af ga op een voorspelling van Thomas Friedman in

mij op glad ijs– dat er heel veel mensen zijn die techniek geen

een artikel in de Economic Times (dankjewel Google), dat binnen-

bal interesseert, die liever een goed boek lezen, liedjes zingen,

kort de best betaalde banen voor ‘STEM people’ zijn. Dat is niet

gedichten schrijven, kinderen onderwijzen, bejaarden verzorgen.

een of andere geheimzinnige sekte, maar mensen die iets heb-

God zij dank, zou ik daaraan willen toevoegen.

ben met ‘science, technology, engineering & math’, techneuten dus. Waarbij hij aantekent dat techneuten die over hun vakgebied heen kunnen kijken en denken het nog beter te zullen doen, en de topsalarissen gaan naar super-STEM-mers, die al die kennis

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data

en expertise ook nog eens kunnen relateren aan… mensen.

(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

ADVERTENTIE

Connecting Global Competence

Q Assembly and handling Q Machine vision Q Industrial robotics Q Professional service robotics Q Solutions for Industry 4.0—IT2Industry Q Drive technology Q Positioning systems Q Control systems technology Q Sensor technology Q Supply technology Q Safety technology

Information: Van Ekeris Expo Service B.V., Haarlem Tel. +31 23 525 8500, info@vanekeris.nl

The Leading Exhibition for Smart Automation and Robotics

June 19–22, 2018 | Munich automatica-munich.com

Meer elektroDATA op

NIEUWS

4

Reichelt elektronik roert zich op Benelux-markt De Duitse distributeur van elektronische en tech-

Ulf Timmermann,

nische componenten reichelt elektronik wil de

CEO van reichelt

komende jaren sterk groeien in de Benelux-markt.

elektronik.

Hiertoe is eind 2017 met www.reichelt.nl de volledig Nederlandstalige versie van de reichelt-webshop gelanceerd, waar klanten ruim 85.000 artikelen kunnen bestellen, variërend van elektronicacomponenten tot T&M-apparatuur, van netwerkproducten tot technische kantoorartikelen. Het bedrijf, dat lange tijd vooral actief was in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, heeft vorig jaar een soortgelijke exercitie gedaan in Polen en Frankrijk en wil volgend jaar –na de Benelux– verder uitbreiden in nog nader te benoemen marktgebieden.

Nederland –en in mindere mate België– is voor reichelt-CEO Ulf Timmermann geen onbekend terrein.

Menig klant wist ook al de weg naar de Duitstalige

deel: “Omdat we keuzes maken bij het voorselec-

let store gevestigd, waar je –naast de producten

website te vinden: “In 2017 zagen we een verdub-

teren van een degelijk assortiment, kunnen we toch

uit het assortiment– outlet-producten (retouren,

beling van de omzet uit Nederland ten opzichte van

een vergelijkbare breedte van het pakket bieden.

kleine beschadigingen) kunt kopen. Het is bijna niet

het jaar daarvoor. Voor 2018 verwacht ik soortge-

Maar omdat we geen 750.000 verschillende items

te geloven in deze tijden waarin iedereen alleen

lijke groeipercentages.”

op voorraad hoeven te hebben, maar ‘slechts’

nog maar via het web lijkt te willen kopen, maar

Kracht van het bedrijf, dat net als collega-distribu-

85.000, hebben we beduidend lagere kosten voor

Timmermann geeft aan dat daar gemiddeld 600

teur Distrilec onderdeel uitmaakt van de Technical

voorraad en logistiek, en dat heeft ook een voor de

mensen per dag langskomen. “Afgelopen Kerstmis

Components Division van het Zwitserse moeder-

klant positieve invloed op de kosten die we in reke-

hadden we zelfs een bezoekerspiek van meer dan

bedrijf Dätwyler, is volgens Timmermann het zich

ning brengen.”

1.300. En zelfs in de zomervakantie zien we veel

als geen ander kunnen verplaatsen in het denken

In 2016 heeft reichelt elektronik, waar inmiddels 285

extra bezoekers; mensen die op weg naar hun

en doen van een technicus. “Onze doelgroep is een

mensen werken, het magazijn in het Noord-Duitse

vakantie-adres in Scandinavië of de Waddeneilan-

mix van B-to-B (‘business to business’) en B-to-C

Sande in grootte verdubbeld. Daar is ook een out-

den even langskomen. Die hoeven trouwens ook op

(‘business to consumer’). Maar achter die B-to-B

drukke dagen niet lang te wachten. Vanuit ons vol-

klant zit vaak dezelfde technicus die ook thuis als

ledig zelf ontwikkelde logistieke en administratieve

consument goede, professionele technische pro-

systeem (SAP hebben wij niet nodig!) kunnen ze

ducten wil gebruiken. Een gemiddeld bedrijf zal in

hun bestelling pre-orderen en via een barcode op

de loop van de tijd meer besteden dan een consu-

hun mobiele telefoon bij de balie inscannen, waarna

ment, en dat zien we ook steeds terug als we een

ze binnen luttele minuten hun pakket mee krijgen.”

nieuwe markt betreden. In het begin is de verhouwww.reichelt.nl

ding tussen B-to-B en B-to-C 50:50, om daarna te evolueren tot 65:35.”

Als onderscheidende factor ziet Timmermann ook de kostprijs, al is dat volgens hem zelden doorslaggevend. “Vakmensen weten wat ze willen, en

HPS Industrial distributeur voor iBase

zijn daarin gepassioneerd. Als ze iets echt willen hebben, maakt een goede prijs in combinatie met

HPS Industrial is sinds 1 januari 2018 de Bene-

zijn blij dat iBase voor ons heeft gekozen als

een perfect passend product en een snelle levering

lux-distributeur van iBase, dat gespecialiseerd

partner voor de Benelux”, zegt Pieter van Woer-

het verschil. Wij streven er met ons concept van

is in het ontwerpen en maken van robuuste

den, General Manager bij HPS Industrial. “Voor

‘good-better-best’ naar om producten aan te bie-

industriële PC-producten. Het Taiwanese bedrijf

iBase is het belangrijk dat de samenwerking voor

den in drie kwaliteitsklassen. Om die keuzes goed

is lid van de Intel Internet of Things Solutions

lange tijd aangegaan kan worden en dat er bij

te maken moet je zelf ook technicus zijn, begrijpen

Alliance en heeft twee fabrieken in Taiwan. “Wij

HPS Industrial veel kennis is, zowel marktkennis

wat belangrijk is en wat niet. Dat doen we volgens

als technische kennis. Voor onze klanten is het

mij wel goed, want in de dertig jaar dat ik bij dit

belangrijk dat ons portfolio nu nog breder is. Het

bedrijf werk –eerst als technicus, pas later als CEO–

blijkt dat klanten heel specifieke producteisen

zijn we alleen maar gegroeid.”

hebben. Dan is het fijn als je een oplossing kunt

Consequentie van het maken van die keuzes is dat

aandragen die echt passend is.”

het assortiment met 85.000 producten qua aantal een stuk beperkter is dan dat van menig andere distributeur. In de ogen van Timmermann een voor-

www.hpsindustrial.nl

NIEUWS

1 / FEBRUARI 2018

5

Ampulz bouwt 140 MW DC-systeem De elektrotechnische specialisten van Ampulz heb-

verlengen tot 10 s. Ook om de kans op storingen te

ben de opdracht gekregen voor het ontwerp en

voorkomen zijn nieuwe moderne systemen nood-

de levering van een 140 MW gelijkstroomsysteem.

zakelijk. Reden voor het Max-Planck Institut om de

Dit systeem wordt door het Max-Planck Institut für

huidige voedingsinstallatie uit te breiden met een

Plasmaphysik in Garching bij München gebruikt

140 MW gelijkstroomsysteem.

voor onderzoek naar kernfusie. Deze opdracht

De nieuwe voeding krijgt belangrijke functies mee

levert meerdere jaren werk op voor het bedrijf uit

voor het optimaliseren van het blindstroomverbruik

Coevorden.

en voor 4-quadranden bedrijf om het plasma opti-

Het onderzoek naar kernfusiereacties vindt plaats

maal te regelen. Hiervoor ontwikkelt Ampulz een

de mogelijkheid hoogwaardige technologie te ont-

in een Tokamak, een rondgebogen holle cilinder

nieuw digitaal regel- en data-acquisitiesysteem.

wikkelen voor nauwkeurige energy flow control.

waarin waterstofgassen gedurende enkele secon-

Verder wordt er een hoge mate van modulariteit

Technologie die relevant is voor het verdelen van

den verhit worden tot plasma’s van miljoenen

toegepast die zodanig is gekozen dat bestaande

elektrische energie in ieder gewenste richting, bij-

graden.Voor de verhitting en de opsluiting van het

converters kunnen worden vervangen in geval van

voorbeeld opslag in accu’s of naar lokale gebruikers

plasma worden steeds grotere en zwaardere voe-

storing of wanneer hogere eisen gesteld worden

die daar om vragen.

dingssystemen noodzakelijk. De komende jaren

aan de verhittingstijd.

willen de onderzoekers de plasmaverhittingstijd

De ontwikkeling van het regelplatform biedt Ampulz

www.ampulz.com

Kalibratie en reparatie van RF-apparatuur Anritsu bij Trescal Trescal biedt sinds kort ook in Nederland de

spectrumanalysatoren. Anritsu zal hiervoor Trescal

Rik Janssens, commercieel directeur voor de

kalibratie- en reparatiediensten voor Anritsu

doorlopend voorzien van training en certificering

Benelux.

handheld RF producten, inclusief de Site Master

om te garanderen dat het hoogste kwaliteits-

Trescal biedt naast verificatie, kalibratie en de

reeks handheld kabel- en antenne-analysatoren,

niveau van de dienstverlening en ondersteuning

reparatie van T&M instrumenten kennis aan voor

en de Master series handheld vector netwerk- en

voor Anritsu producten wordt aangeboden aan

de implementatie en acquisitie van meetsys-

haar afnemers.

temen, klantspecifieke management software

“Wij zijn verheugd dat Anritsu er voor heeft geko-

oplossingen, metrologie en technische onder-

zen om het samenwerkingsverband met Trescal

steuning en training. Trescal werkt met 115 eigen

uit te breiden tot Nederland. Omdat we optreden

kalibratielaboratoria en heeft wereldwijd meer dan

als hun gecertificeerde dienstverlener voor de RF

3.000 mensen in dienst.

handheld productlijn, kan ons technisch team het hoogste niveau van dienstverlening en onder-

www.trescal.com

steuning garanderen voor Anritsu’s klanten”, zegt

www.anritsu.com

Cursus ‘Decentrale IP67 installatietechniek’ Murrelektronik heeft in samenwerking met het Radius College in Breda een scholingsprogramma laten ontwikkelen over ‘Decentrale IP67 installatietechniek’. Dit programma wordt bij scholen en opleidingsinstituten aangeboden om leerlingen/cursisten bekend en vertrouwd te maken met de voordelen en mogelijkheden die decentrale IP67 IO-veldbustechniek biedt.

Naast een uitgebreid cursusdocument is een praktische opstelling ontworpen waarmee de cursist zelf aan de slag kan. Aan het einde van de opdracht beschikt de cursist over de basiskennis om IP67 IO-veldbustechniek in het veld te herkennen, aan te sluiten en ermee te werken.

De cursus is ook geschikt voor bedrijven om medewerkers intern te scholen en vertrouwd te maken met deze moderne installatietechnieken. Op verzoek wordt door Murrelektronik seminar bij bedrijven gehouden dat is toegespitst op de machines/installaties die door het bedrijf gebouwd en ontwikkeld worden. www.murrelektronik.nl Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

6

BLE-module herbergt antenne HF-circuits, CPU en geheugen BEVAT TEVENS ANALOGE EN DIGITALE I/O EN AANSLUITINGEN VOOR EXTERNE ANTENNES De jongste Bluetooth Low Energy-module van Murata kan ook worden gebruikt voor NFC en integreert alle elektronica in een blokje van 7,4 bij 7 mm. Zo bevat het behalve de hoogfrequente circuits met kwartskristal ook een ARM M4-gebaseerde processor met 64 Kbyte vluchtig en 512 Kbyte niet-vluchtig geheugen.

De antenneaansluitingen voor BLE en NFC zijn naar buiten gevoerd, evenals de analoge en digitale in- en uitgangen. Voor bedrade seriële communicatie is voorzien in een Uart en SPI/I2C. Door de integratie van deze functies moet de module het realiseren van applicaties vereenvoudigen. Ter ondersteuning daarvan is ook een bijbehorende ontwikkelkit uitgebracht.

De MBN52832 integreert Nordic’s gelijknamige BLE-processor met passieve componenten en in- en uitvoervoorzieningen.

Het typenummer MBN52832 komt

klare eenheid voor data-uitwisseling

Voedingsopties

niet van ver, de Bluetooth Low

volgens BLE-, ANT- en NFC-proto-

Eveneens naar buiten gevoerd zijn

Energy-module is eenvoudigweg

collen.

de aansluitingen voor een uitwendige

vernoemd naar de voornaamste

De afmetingen en het energiever-

spoel. Samen met een schakelend

component, Nordic’s NRF52832. Op

bruik zouden het blokje volgens de

voedingscircuit in de NRF52832 kan

deze BT5.0-compatibele SoC zijn de

producent geschikt moeten maken

hiermee een gelijkspanningsomzetter

belangrijkste functies geïntegreerd:

voor bijvoorbeeld industriële machi-

worden gecreëerd die een alterna-

microprocessor, hoogfrequenttrap,

necommunicatie, energiemeters,

tief vormt voor de ingebouwde LDO

geheugens, analoge en digitale in- en

gebouwautomatisering en medische

die de chip normaliter van stroom

uitgangen en poorten voor seriële

instrumenten naast, vanzelfsprekend,

voorziet. Welke van de twee wordt

communicatiepoorten. Binnen de 0,9

IoT, witgoed, telefoons en andere

gebruikt, is op elk moment software-

mm hoge LGA-omhulling van 7,4 bij

consumentenelektronica. Afhankelijk

matig te kiezen.

7 mm heeft Murata verder nog een

van de te overbruggen afstand en het

De mogelijkheid om van voedingsbron

www.murata.nl

antenne, een bijpassend aanpas-

type communicatie kunnen daarbij

te wisselen, maakt het mogelijk het

info@murata.nl

singscircuit en een 32-MHz kristal

externe NFC- en Bluetooth-antennes

stroomverbruik te optimaliseren op

(023) 569 84 10

ondergebracht. Als zodanig kan het

worden aangesloten.

de werkingsmodus. In rust komt de

geheel worden gebruikt als kant-en-

LDO het best tot zijn recht, met een

1 / FEBRUARI 2018

7 consumptie van 0,36 μA in de slaapstand en 1,79 μA met ingeschakelde kristalklok. Tijdens ontvangen en zenden op 3,5 dBm neemt dat toe tot 14 respectievelijk 16 mA. Wordt op die momenten de gelijkspanningsomzetter gebruikt dan daalt dat tot 7 mA of minder.

Nadeel van die DC/DC-optie is dat 3,5 dBm meteen het maximale zendvermogen is terwijl dat met de LDO tot 4 dBm kan gaan. Ook neemt de gevoeligheid van de ontvanger wat af, gemiddeld van -93 naar -90 dBm bij een overdrachtssnelheid van 1 Mbit/s.

Het ontwikkelbordje bestaat uit twee delen. De Bluetooth-sectie is afbreekbaar en kan als zelfstandig functionerend Ontwikkelkit

protoprintje worden gebruikt.

Voor het configureren en de datauitwisseling met de rest van het systeem beschikt de module over een

vermogensregelingen. Het verwerken

data komen in de 64-Kbyte RAM en

op een USB-poort aangesloten en

Uart, SPI en I2C. Behalve die seriële

van een mix van analoge en digitale

het 512-Kbyte flitsgeheugen van het

kan onder meer worden gebruikt met

poorten zijn ook 20 digitale in- en

signalen wordt ondersteund door de

SoC.

Nordic’s ontwikkelomgeving NRFGo.

uitvoerlijnen aanwezig en vijf analoge

in de processor toegepaste CPU-

ingangen, terwijl een extra PWM-

kern. Deze 32-bit ARM Cortex M4 is

Als instap voor ontwerpers van Bluetooth- en NFC-gebaseerde appli-

Het uiteinde is los te breken en fungeert dan zelfstandig als prototype-

uitgang te gebruiken is voor het aansturen van bijvoorbeeld motoren en

ten opzichte van de M3 uitgebreid

caties is tegelijk de MBN52832DK

bord.

met DSP-instructies. Programma en

geïntroduceerd. De ontwikkelkit wordt

PRODUCTNIEUWS Recom Power

EVG Martens

18 W en 30 W AC/DC converters

Omspoten M23 connectoren

De RACM18/W en RACM30/W AC/

sche, huishoudelijke en industriële

DC converters zijn ontwikkeld voor

toepassingen, zoals intelligente

toepassingen waar behoefte is aan

gebouwen, 2xMOPP medische

robuuste, volledig gecertificeerde

gezondheidszorg, sanitaire en automatiseringsapparatuur. Ze werken in

AC/DC-modules voor off-boardinstallaties. De robuuste elektronische circuits en de IP68-waterdichte

een omgevingstemperatuur van -20

inkapseling zijn bestand tegen zware

dubbele zekeringen en overspanningsbeveiliging.

bedrijfsomstandigheden. Ze zijn

EVG heeft nu ook M23 connectoren

wordt afgedicht. Bovendien is op

met schroef- en snelsluiting in verschillende omspoten uitvoeringen

deze manier een veilige trekontlasting gegarandeerd. Door de speciale

in het assortiment. Het onder hoge

vorm wordt de kabel bovendien

druk omspuiten met TPU zorgt

beschermd tegen knikken. Zelfs

ervoor dat de verbinding tussen

onder moeilijke omstandigheden

connector en kabel conform IP67

worden beschadigingen voorkomen.

°C tot +80 °C. De modules hebben

ontworpen voor BF-gekeurde mediMeer elektroDATA op

PRODUCTNIEUWS

8 Binder

EAO

IP54 ELC-connector

Verzonken schakelaars en armaturen De Serie 18 compacte, verzonken schakelaars en signaalarmaturen voor binnengebruik worden vooral toegepast in laboratoriumen meetapparatuur,

aanduiding (overige kleuren zoals wit

medische apparatuur, audio- en

en blauw op aanvraag). De kunststof

videoapplicaties en regelsystemen

lenzen zijn leverbaar in ronde, vier-

voor verlichting en podia. De scha-

kante en rechthoekige vormen en met

kelaars hebben een uitstekend tactiel

diverse afmetingen en kleuren. De

van binder is ontworpen voor ver-

vergulde contacten voor draden van 0,25 mm2 en is belastbaar tot 2 A, 150

gevoel. De helder rode, groene of gele

lenzen kunnen ook worden voorzien

schillende toepassingen in veelei-

V. De connector is bestand tegen meer

verlichting geeft een duidelijke status-

van tekst of symbolen.

sende medische systemen en heeft

dan 5000 insteekcycli, waarmee wordt

een intuïtief vergrendelsysteem dat

voldaan aan de bedrijfseisen van de

positief en onjuist insteken voorkomt

meeste toepassingen in de medische

doordat de insteekpositie duidelijk

sector. De vrouwelijke chassiscon-

wordt bepaald door de ‘vorm’ van het

nector biedt bescherming tegen bin-

insteekoppervlak.

nendringende vloeistoffen, spatwater

De nieuwste ELC-connector uit de

en onbedoeld elektrisch contact. Bij

570-serie heeft een kunststof behui-

insteken biedt deze ELC-connector

zing van PA66, is voorzien van twaalf

bescherming conform IP54.

De ELC-connector uit de 570-serie

Phoenix Contact

Busverbinder voor elektronicabehuizingen Phoenix Contact breidt de multifunctionele elektronicabehuizingen serie ME-IO uit met achtpolige busverbinders.

Met de busverbinder TBUS8 is het niet

TDK-Lambda

65 W industriële voedingen

alleen mogelijk seriële en parallelle signalen en data over te dragen naar elektronicabehuizingen, maar ook tussen deze behuizingen onderling. Per seriële of parallelle pool kan tot 4 respectievelijk 6 A worden overgedragen, zolang dit een totaalstroom van 40 A niet overschrijdt. De compacte busverbinders met 2,54 mm-raster zijn zonder gereedschap in de montagerail te monteren en maken automatisch contact bij het vastklikken van de behuizing.

Powerbox

Medische voeding De OBR04-serie levert een uitgangsvermogen van 650 W (piekvermogen tot 720 W) en is verkrijgbaar in twaalf verschillende spanningen, van 12 VDC De CSW65 serie AC-DC industriële

50 °C de maximale belasting afneemt

busspanningen tot point-of-loads tot 58 VDC om

voedingen met nominale ingangen van

tot de helft bij 70 °C. Er zijn modellen

de nieuwste generatie vermogensversterkers van

115 VAC, 230 VAC en 277 VAC hebben

verkrijgbaar met uitgangsspannin-

stroom te voorzien. Het rendement is tot 91%. De

een maximaal uitgangsvermogen van

gen van 5, 12, 15, 18, 24, 28, 48 en

medische voeding heeft een isolatiespanning tussen in- en uitgang van 4.000

65 W. Toepassingen zijn onder andere

54 V. Al deze modellen voldoen aan

VAC (2xMOPP), 1.500 VAC (1xMOPP) tussen ingang en aarde en 1.500 VAC

slimme gebouwautomatisering, verlich-

DoE Efficiency Level VI en ErP Tier 2.

tussen uitgang en aarde. De lekstroom is maximaal 300 μA en de aanraak-

ting, regelaars voor verwarmings- en

Gemiddelde rendementen liggen boven

stroom is maximaal 100 μA bij 264 VAC en 63 Hz. Een 12 V uitgang is voorzien

koelinstallaties en veilige gebruikers-

de 89% en het vermogensverbruik bij

voor een extra ventilator. De uitgangsspanning van de OBR04 is beveiligd tegen

toegangssystemen. De CSW65 kan

nulbelasting is minder dan 150 mW. De

overspanning boven 115-140% van de nominale uitgangsspanning en over-

zonder geforceerde luchtkoeling wer-

U-profiel modellen kunnen optioneel

stroombeveiligd. De stroomvoorziening voorziet ook in thermische uitschakeling

ken bij omgevingstemperaturen tussen

worden uitgerust met een deksel en

en een TTL-interface die zorgt voor een detectiesignaal voor stroomstoring. De

-10 °C en +70 °C, waarbij boven de

een DIN-rail montageclip.

voeding kan veilig worden gebruikt bij temperaturen tussen -10 tot +70 °C.

benl.rs-online.com

Wat wilde u worden toen u jong was?

Dankzij uw ambitie heeft u toegang tot de razendsnel veranderende wereld van engineering. En uw ideeën vormen de toekomst. Maar om te doen wat u het beste doet, heeft u tijd nodig om zich te concentreren op wat echt belangrijk is.

Wij helpen klanten al 80 jaar hun doelen te bereiken met ons uitgebreide aanbod procesautomatiserings-, onderhouds- en elektronicaproducten, en op u afgestemde services.

We’re here

Deskundige technische ondersteuning | Toonaangevende merken | Levering de volgende werkdag

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

10

Mems-sensor in debietregelaar houdt insteltijd binnen 100 ms KLEP, OPNEMER, VERWERKINGSCIRCUITS EN I/O-POORTEN IN METALEN BEHUIZING De SFC5400 van Sensirion regelt gasdebiet op basis van calorische massabepaling. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een Mems-opnemer waarbij de voeler samen met analoge en digitale elektronica op een chip is geïntegreerd. Deze is samen met processor, in- en uitvoercircuits, stuurtrap en klep ondergebracht in een metalen behuizing. De combinatie zou insteltijden van minder dan 0,1 s moeten kunnen halen bij een dynamisch bereik van 1000:1, toleranties vanaf 0,1% en een binnen de 0,2% blijvende herhalingsafwijking.

Onder andere door gebruik van een Mems-sensor kan de debietregelaar zich binnen 0,1 s instellen.

Calorische debietmeting is een

van die van soortgelijke opnemers.

voor een betere reactiesnelheid,

gebruikelijke manier om te bepalen

Alleen zijn alle hierbij betrokken

volgens de specificaties minder dan

hoeveel massa van een stromend

componenten samen met de ver-

4 ms. De eveneens geïntegreerde

medium langskomt. Een klein, thermisch geïsoleerd verwarmingsele-

werkende elektronica op een enkele

analoge en digitale circuits voor

chip gezet. Dit Mems-IC, de fabrikant

het versterken van het signaal, de

ment dat zich in het doorvoerkanaal

hanteert voor deze techniek zelf de

bevindt, wordt met een constant

naam Cmosens, kan werken met

A/D-conversie, linearisatie en temperatuurcompensatie sluiten hierop

verschil boven de omgevingstempe-

een gasdoorvoer van 1,5 bij 1 mm.

aan en hiermee kan de opnemer elke

ratuur gehouden. Het medium warmt

Bij conventionele implementaties is

milliseconde een meetwaarde pro-

zo iets op en de mate waarin, hangt

het capillaire kanaal 0,1 tot 0,5 mm

duceren.

af van de dichtheid en stromingssnel-

breed. De grotere doorsnede moet

heid. Door iets achter het element

de sensor minder gevoelig maken

Voor de feitelijke debietregeling is de

te meten hoeveel de temperatuur

voor deeltjes, vervuiling en dampvorming.

sensor uitgerust met een micropro-

is gestegen, kan het debiet worden

cessor die de data van de opnemer inleest en op basis van een PID-

www.bmf-systemparts.com

berekend.

info@bmf-systemparts.com

De techniek die Sensirion gebruikt in

Regeling

(040) 851 21 70

zijn recent geïntroduceerde gasregelaar SFC5400, wijkt in de kern niet af

Het membraan van de chip heeft een

algoritme de klep aanstuurt. Daarnaast zijn functies geïmplementeerd

kleine thermische massa en dat zorgt

als zelf-diagnose, automatische

1 / FEBRUARI 2018

11 herkenning van het type gas, en het instellen op verschillende media en bereiken. Ook handelt de CPU de communicatie met de analoge en digitale I/O-poorten af.

Montage Bij analoge in- en uitvoer zijn modellen beschikbaar voor 4..20-mA stroom dan wel 0..5/10-V spanning. In het geval van aansturing via een veldbus kan worden gewerkt met RS485, Devicenet en IO-Link.

Gemiddelde insteltijd is 100 ms en bij optimalisering voor OEM-toepassingen is dat te halveren tot 50 ms.

De reeks debietregelaars telt uitvoeringen met bereiken oplopend van 0,05 tot 200 genormaliseerde liter per minuut bij een ingangsdruk van maximaal 10 hPa en een verschildruk tot 5 hPa. Alle varianten zijn standaard gekalibreerd voor lucht, stikstof, waterstof, zuurstof, helium, argon en kooldioxide. Daarnaast zijn conversies mogelijk voor onder andere DF6, C4F8, CF4, NH3, N2O, O3 en diverse edelgassen en mengsels.

Tot en met 10 ln/min blijft de

is dat 1 respectievelijk 0,1%. De herhaalbaarheid blijft binnen toleranties

Zowel de omgeving als het gas mag

0,005%/°C terwijl het instelpunt met

onnauwkeurigheid binnen 0,8% van

niet beneden de 0 en niet boven de

0,06%/°C verloopt.

het instelpunt of 0,08% van de volle

van 0,1% en 0,01% bij de kleinere

schaal, bij de zwaardere uitvoeringen

bereiken en het dubbele daarboven.

50 °C komen, daarbinnen is temperatuurcoëfficiënt voor de nulstelling

PRODUCTNIEUWS Summit Automation

KSB

Area sensoren

Compacte hoogefficiënte motor dering van de lichtintensiteit die terug- KSB heeft een compacte, hoogkeert van de reflector. Deze sensoren

efficiënte motor met geïntegreerde

hebben een nominaal bereik van 0,2

frequentieregelaar ontwikkeld. De

tot 4,5 meter, een hoogte van 69 mm

synchroon reluctantiemotor met een

en een resolutie van 6 mm. De beam

vermogen van 22 kW is een prototype

pitch bedraagt 10 mm en er zijn zes

waarin met behulp van moderne SiC-

paar zender/ontvanger geïntegreerd in

halfgeleidertechnologie een nieuw

de aluminium (IP67) behuizing van 20

koelmanagement zorgt voor afvoer

x 36 mm. Door een schakelfrequentie

van de warmte uit vermogenselektronica. Door de integratie van de fre-

aan het gewenste bedrijfspunt door

objecten te detecteren.

Op de bovenzijde zitten twee heldere

quentieregelaar in de motor heeft KSB

het afdraaien van de waaier. In de

het bouwvolume ten opzichte van

toekomst zullen Industrie 4.0-motoren

led’s met een zichtbaarheid van 360°.

klassieke bouwmethoden met meer dan 25 procent kunnen verlagen.

gebruik maken van zogenaamde ‘virtuele aanpassing van de waaier’. Dit

ook doorschijnende en reflecterende

Deze geven de verschillende statussen van de sensor weer, zoals uitlij-

Tegenwoordig draait circa 70 procent

kan ook nadat het aggregaat in bedrijf

objecten betrouwbaar kan detecteren.

ning, optische staat en foutindicatie.

van alle standaardpompen met een

is genomen. Met dit prototype speelt

De zender en ontvanger zitten in één

Er zijn vijf verschillende uitvoeringen

constant toerental. Voor optimale

KSB in op deze ontwikkeling.

behuizing en deze reageren op veran-

verkrijgbaar.

efficiëntie wordt de pomp aangepast

van 600Hz zijn ook snelbewegende De CR0-serie area sensoren van M.D. Micro Detectors voor aanwezigheidsdetectie van objecten maakt gebruik van gepolariseerd licht, zodat men

Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

12 Pilz

Balluff

Camerabeveiliging over 18 meter

Flexibele sensorkop

Bovendien

Balluff introduceert een zelfklevende,

mm, voor niet-geleidende media zoals

is nu een

capacitieve sensorkop met IP64-

olie of bulkmaterialen is dat maximaal

combinatie

bescherming voor contactloze, conti-

2 mm. De sensor is ontworpen voor

van een

nue niveaudetectie op niet-geleidende

gebruik met de type BAE sensor-

meerijdende

container- of buisbuitenwanden van

versterker. Hiermee kunnen niveaus

beveiligings-

glas, kunststof of keramiek.De flexi-

continu worden geregistreerd over het

inrichting

bele sensorkop met een maximaal

gehele meetbereik. Dit kan zowel ana-

en licht-

detectiebereik van 850 mm kan indi-

loog (0...10 V, 4...20 mA), via IO-Link,

schermen

vidueel op de gewenste lengte wor-

of als minimale dan wel maximale

overbodig.

den aangepast (minimaal 108 mm).

overschrijding van de waarde.

Met de Long

Hij kan zonder extra toebehoren op

Voor het op camera’s gebaseerde

Range-variant beschikken gebruikers

containerwanden worden bevestigd

beveiligingssysteem PSENvip 2

over een hot-pluggable beveiligings-

door zijn geïntegreerde kleefvlak. Voor

voor afkantpersen is nu een Long

systeem: twee afkantpersen kunnen

polaire, waterige media geldt daarbij

Range-variant verkrijgbaar met een

naast elkaar worden gezet door het

een wanddikte tussen 2 en 6

beveiligingszone van 18 meter. Voor

wegklappen van de zenders en ont-

het ombouwen naar de nieuwe vari-

vangers in het midden. De zender van

ant hoeft alleen de ontvangsteenheid

machine 1 werkt dan verder met de

te worden vervangen. Met PSENvip

ontvanger van machine 2, zonder her-

Long Range kunnen zo bijvoorbeeld

start. Het beveiligingssysteem voldoet

tandempersen met slechts één bevei-

aan alle gangbare veiligheidsnormen ligingssysteem veilig worden bewaakt. en aan EN 12622.

Mitsubishi Electric

Phoenix Contact

Breedbeeld bedieningspanelen

Koppelrelaismodule maakt om de ver-

Het productenprogramma industriële relaissys-

bindingen voor het

temen Rifline is uitgebreid met een gedwongen

IT-netwerk en het

koppelrelaismodule met een spoelspanning van 24

besturingsnetwerk

VDC. Indien de schakeling plaatsvindt als 1 maak-

fysiek van elkaar te

contact / 1 verbreekcontact voldoet het koppel-

scheiden. De GT25

relais met gedwongen contacten overeenkomstig

biedt verder een

DIN EN 50205 aan de eisen voor Type A. Ook heeft

audio-interface met

het koppelrelais een cULus listed-toelating voor

ingebouwde luid-

industriële controleapparatuur volgens UL 508

spreker en verster-

verkregen. Dankzij de geïntegreerde status-led

ker. Hierdoor kan

zijn de schakeltoestanden op elk moment door de

de HMI niet alleen

gebruiker af te lezen. Het gedwongen koppelrelais

hoorbare alarm- of

is uitgevoerd met twee wisselcontacten.

waarschuwingssignalen afgeven, maar ook gesproken waarschuwingsberichten of operator instructies Mitsubishi Electric heeft de

met connectoren voor Ethernet,

afspelen. Beide modellen heb-

GOT2000 serie Human Machine

CC-Link IE Field Basic, RS-232

ben een VNC-serverfunctie voor

Interfaces (HMI) uitgebreid met

en RS-422/485. De GT25 is ver-

remote monitoring. Met de functie

twee breedbeeld modellen met

krijgbaar in zowel een 7-inch als

GOT Drive kan het opstarten,

WVGA-resolutie. De GT21 is een

een 10-inch versie. Deze HMI’s

instellen en onderhouden van

7-inch ‘Graphic Operation Ter-

hebben een extra Ethernet-poort,

servosystemen direct via de HMI

minal’ (GOT). De HMI is uitgerust

wat het voor gebruikers mogelijk

plaatsvinden.

PRODUCTNIEUWS

1 / FEBRUARI 2018

13 Delta-line

Lineaire stappenmotor

join the best: innovaties voor telecommunicatie Düsseldorf, Duitsland I www.wire.de

Portescap introduceert de 35DBM

van 112 N is de actuator geschikt

Stepper Can Stack lineaire actuator,

voor toepassingen als autoinjectoren,

die geschikt is voor toepassingen met

laboratoriumautomatisering, medische

grote lineaire krachten. De stappen-

pipetten en klepaandrijvingen. De

motor heeft een geoptimaliseerd mag-

actuatoren, die aanpasbaar zijn voor

netisch circuit dat wordt gevoed door

adaptertips, slaglengtes, windingen,

hoogenergetische neodymium-mag-

flenzen en eindbewegingssensoren,

neten. De 7,5° staphoek zorgt voor

zijn leverbaar in captive en non-

een fijnere incrementele stapbeweging

captive uitvoering met verschillende

met hoge nauwkeurigheid en repro-

opties voor draadstangschroefdraden

duceerbaarheid. Met een houdkracht

en -windingen.

Voor de uitbreiding van zeer snelle netwerkinfrastructuren en de overdracht van grote hoeveelheden data zijn high-performance draden en kabels onontbeerlijk. Ontmoet de marktleiders op ’s werelds toonaangevende beurs wire van 16 tot en met 20 april 2018. Industrieleiders en pioniers van de draad- en kabelindustrie presenteren hun innovaties op het gebied van machines, smart productie en producten. Toekomstgerichte glasvezel, speciale en hybride kabels voor maximale overdrachtssnelheden. Nieuwe oplossingen voor industrie 4.0 en M2M-communicatie voor een sterk gekoppelde kostenbesparende supply chain.

Wie in vooruitgang investeert, moet erbij zijn. Ervaar nú de toekomst en registreer: www.wire.de

Goudsmit Magnetics

Magneetgrijper De magnetische

International Wire and Cable Trade Fair

Powergripper kan dienen als hefmagneet voor het opnemen of vastgrijpen van zware ferromagnetische delen vanaf 6 mm, zoals massief stalen balken,

hem extra veilig: bij uitval van pers-

roosters, platen of freesdelen. Maar

lucht blijft de magneet de last vast-

de compacte neodymium magneet is

houden. De on/off positie is detec-

ook toepasbaar als handlingmagneet

teerbaar door middel van sensoren in

in robottoepassingen of bij plasma-

de sleufgaten. Een Powergripper van

snijmachines in de metaalindustrie.

115 mm heft een last van circa 175 kg

De permanent magneet is met behulp

en bezit een houdkracht van 527 kg.

van perslucht –met een 5/3 ventiel-

De onderhoudsvrije magneet is er in

pneumatisch schakelbaar. Dit maakt

drie doorsnedes: 50, 75 en 115 mm.

Wire, Cable, Wire Products and Machinery

Spring Making

Mesh Welding Machinery

Fibre Optic Machinery

Fastener Technology

Informatie in Nederland: Fairwise bv Tel. +31 (0) 70 350 1100 _ info@fairwise.nl

www.fairwise.nl

Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

14

Hannover Messe 2018: een en al Smart Industry ‘Integrated Industry – Connect & Collaborate’. Onder de noemer van dit hoofdthema wil de Hannover Messe, die dit jaar plaatsvindt van 23 tot en met 27 april, de volgende stap in de ontwikkeling van Smart Industry laten zien. “Netwerkintegratie, de nieuwe connectiviteit, maakt nieuwe vormen van bedrijfsvoering, arbeid en samenwerking mogelijk met als resultaat meer concurrentievermogen, een betere werkomgeving en nieuwe bedrijfsmodellen”, stelt Jochen Köckler, voorzitter van de raad van bestuur van Deutsche Messe AG.

Ook vorig jaar was de digital factory al prominent aanwezig op de Hannover Messe (foto: Deutsche Messe).

De fabrieks- en energietechniek

matie van de industrie als totaalsys-

digitalisering benutten om zich door

presteert steeds beter en de mogelijk-

teem zichtbaar.

smart supply te onderscheiden op

heden voor het gebruik van gegevens

het gebied van supply chain manage-

worden steeds groter. IT-oplossingen

Overal smart & digital

ment, simultaneous engineering

voor de maakindustrie verschijnen

Het hoofdthema ‘Integrated Industry

en doorlooptijdoptimalisering. Dat

op de markt. Daarbij komen nog

– Connect & Collaborate’ speelt zo’n

gaat helemaal goed wanneer toe-

kunstmatige intelligentie en machine

beetje in alle industriële branches,

leveranciers en afnemers elkaar als

learning, waardoor machines beslis-

en is dus overal terug te zien op het

gelijkwaardige partners zien en hun

singen kunnen nemen. Productie-

immense beursterrein. Er is wat dat

netwerken op elkaar afstemmen. De

ketens kunnen digitaal worden gesi-

betreft geen ontkomen aan. Dat vari-

nieuwe connectiviteit verandert de rol

muleerd. Voorspellend onderhoud

eert van talloze voorbeelden van de

van de medewerkers in de fabriek. Ze

wordt de norm. Innovatieve zakelijke

samenwerking tussen mens en robot

krijgen rechtstreeks toegang tot alle

modellen ontstaan, nieuwe spelers

in de maakindustrie tot digitalisering

relevante productie- en machinege-

verschijnen op de markt en de gren-

en netwerkintegratie in de energie-

gevens. Intelligente machines onder-

zen van branches vervagen steeds

branche. Virtuele krachtcentrales

steunen hen bij het nemen van beslis-

meer. Een bezoek aan de Hannover

brengen de energie van verschillende

singen. Ook IT-oplossingen spelen

Messe is volgens Köckler de manier

opwekkers op maat naar het net.

een sleutelrol. Door het verzamelen,

om de razendsnelle ontwikkeling van

Elektrisch aangedreven voertuigen

analyseren en combineren van grote

www.hannoverconsultancy.nl

Smart Industry en de gevolgen ervan

worden gebruikt voor stroomopslag

hoeveelheden gegevens uit verschil-

www.tradefairs.nl

te ervaren. Hij betitelt Hannover als

en geven hun stroom af aan verbrui-

lende bronnen wordt, in combinatie

www.hannovermesse.de

‘de pacemaker voor Smart Industry’:

kers om netschommelingen te stabi-

met de juiste kennis van de industrie,

alleen daar wordt de digitale transfor-

liseren. Toeleveringsbedrijven kunnen

de ontwikkeling van dienstverlening

1 / FEBRUARI 2018

15 via internet buiten de grenzen van de klassieke branche mogelijk.

Samen met CeMAT Smart Industry is ook een game changer voor de logistiek. Wat dat betreft is het een goede zet van de beursorganisatie om gelijktijdig met de Hannover Messe de CeMAT, de beurs voor intralogistiek en supply chain management, te organiseren.

Onder het mom van het hoofdthema ‘Connected Supply Chain Solutions’ wil de CeMAT antwoorden geven op de vraag hoe ondernemingen hun supply chain management buiten de grenzen van hun onderneming kunnen

trie steeds meer vervagen heeft de

Kennis en jong bloed

met startup-netwerken, accelerators

digitaliseren en integreren in netwer-

beursorganisatie besloten om dit jaar

De Hannover Messe biedt meer dan

en organisaties voor economisch

ken. Ofschoon veel bedrijven zich

voor het eerst de jaarlijkse deelbeurs

duizend conferenties en forums over

beleid. Het programma omvat een

bezighouden met de ‘Connected

Industrial Automation te combine-

thema’s als Smart Industry, cyber

centraal forum, prijsvragen, matchma-

Supply Chain’ worstelen ze met de

ren met de tot nu toe tweejaarlijks

security, intelligente netwerken en

king events en workshops.

vraag hoe ze de concepten van Smart

gehouden Motion, Drive & Automa-

decentrale energievoorziening. Pro-

Logistics ten uitvoer moeten brengen.

tion (MDA). De combinatie zal verder

gramma’s als Tec2You, Job & Career

Dagcharter

Daarvoor kunnen ze in Hannover

door het leven gaan als Integrated

en WoMenPower motiveren studenten

Op dinsdag 24 april organiseert

inspiratie opdoen, want juist door die

Automation, Motion & Drives (IAMD)

om te beginnen aan een technische

TradeFairs een eendaagse charter-

combinatie van beide beurzen kunnen

en toont de volledige omvang van

studie en bieden professionals de

vlucht vanaf Rotterdam The Hague

ze proeven aan het samenspel tussen

industriële automatisering, aandrijf-

gelegenheid zich te oriënteren op hun

Airport. Tegen betaling van € 485,-

Smart Industry en Smart Logistics.

en besturingstechniek. De andere

verdere carrièreplanning. In hal 3 is er

ben je de hele dag onder de pannen

vier deelbeurzen zijn Digital Factory,

onder de vlag Young Tech Enterprises

en, geheel indachtig het thema van de

Nog meer integratie

Energy, Industrial Supply en Research

een ontmoetingspunt voor startups,

beurs, kun je tijdens de reis ook nog

Omdat mede door Smart Industry

& Technology.

dat ondernemers en pas opgerichte

eens netwerken met branchegenoten.

de grenzen binnen de maakindus-

ondernemingen wil samenbrengen

PRODUCTNIEUWS TDK-Lambda

Helmholz Benelux

600 W modulaire voedingen

Veldbussen en netwerken verbinden

5 s. Het werkspanningsbereik is

Met de DP/PN coupler voor DIN-rail

gecommuniceerd. De DP/PN coupler

van 85 tot 264 VAC, met lineaire

montage is een verbinding tussen

wordt geleverd met een GSD-file voor

derating tot 425 W voor spanningen

Profibus en Profinet eenvoudig en

Profibus en GDSML-file voor Profinet.

van 120 VAC tot 85 VAC. Maximaal

zeker te realiseren. In totaal kunnen

De coupler heeft een redundante

vier enkelvoudige uitgangsmodules

berichten van 244 bytes worden

voeding en een galvanische scheiding

kunnen in serie of parallel worden

tussen Profibus en Profinet. Bij uitval

gecombineerd om spanningen te

van één van de installaties treedt er

genereren van 1,5 VDC tot 232 VDC

geen wederzijdse beïnvloeding op.

en uitgangsstromen tot 90 A. Met

De PN/PN coupler, eveneens voor

conductiekoeling kan de voeding

DIN-rail montage, verbindt twee

werken bij een maximale basisplaat-

Profinet-installaties met elkaar. Via

temperatuur van 105 °C. Afhankelijk

berichten van maximaal 1024 bytes

van de configuratie is een werkren-

kan informatie onderling worden uit-

dement van 90% haalbaar; het

gewisseld. Het instellen van de PN/PN

De TDK-Lambda CM4 serie modulaire

standby verbruik is minder dan 1 W.

Coupler vindt plaats met behulp van

AC DC voedingen zijn beschikbaar

De isolatiespanning tussen in- en

de GSDML-file. Ook hier is er sprake

met conductie-, convectie- of gefor-

uitgang is 4.000 VAC (2 x MoPP’s),

van een galvanische scheiding tussen

ceerde luchtkoeling. De CM4 levert

1.500 VAC (1 x MoPP) tussen ingang

de twee Profinet-installaties en treedt

tot 600 W continu vermogen met een

en aarde en 500 VAC tussen uitgang

er geen wederzijdse beïnvloeding op

piekvermogen van 750 W gedurende

en aarde.

bij uitval van één van de installaties.

Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE IOT

16

Kunnen IoT-toepassingen ooit voldoende worden beveiligd?

DRIE ASPECTEN ZIJN VAN INVLOED OP KRAAKBESTENDIGHEID VAN INTERNET Net zoals alle internetgerelateerde toepassingen en ook het leven zelf valt 100% veiligheid voor het Internet of Things niet te garanderen. Iets genuanceerder beschouwd, kunnen er natuurlijk verschillende gradaties van veiligheid worden onderscheiden. Hierbij spelen drie aspecten een rol, die elkaar onderling beïnvloeden. In de eerste plaats zijn dat de kosten. Daarnaast is sprake van veranderende eisen op de langere termijn. Verder moet worden afgebakend op welk domein De eerste parameter die een rol speelt ken toont aan dat de kans daarop bij de beveiliging van IoT zijn de vaak te laag wordt ingeschat. de veiligheid betrekking heeft. kosten. Een kenmerkend scenario is Cees Links, Qorvo

IoT kan op alle denkbare vlakken ons leven positief beïnvloeden.

Maar dan moeten we er wel voor zorgen de veiligheidsrisico’s goed af te bakenen en passende beveiligingsmaatregelen te nemen.

laat afbakenen, er zijn geen uniforme regels. Maatregelen zijn doorgaans een reactie op mogelijke lekken maar het is

dat iedereen begint met de optimale

Evolutie

niet gezegd dat deze volgens een vast

situatie als uitgangspunt. Dat streven

Het tweede aspect is de techno-

patroon worden misbruikt. In feite is de

wordt al snel afgezwakt wanneer

logie of beter: de voortschrijdende

enige regel dat er geen regels zijn.

blijkt dat hier een fors prijskaartje aan

ontwikkeling daarvan. Iets dat op dit

hangt. Ondernemers en ontwikkelaars

moment als voldoende dichtgetimmerd mag worden beschouwd, kan

De technische evolutie en de doorlopend veranderende grenzen van het

weten dat hogere kwaliteit ook hogere

beveiligingsdomein zorgen voor een

kosten met zich meebrengt. Die hebben niet alleen betrekking op de tech-

morgen al kraakbaar blijken. Evenzeer

dynamische situatie die het nodig

is het mogelijk dat een jarenlang knel-

maakt om alle veiligheidsmaatregelen

nische implementatie maar ook op

punt opeens relatief eenvoudig op te

constant opnieuw te beoordelen en

het bedieningsgemak. De gebruiker

lossen is.

eventueel te herzien. Niemand weet

wil doorgaans niet telkens een sterk

Deze evolutie ligt ten grondslag aan

wat de volgende ontwikkeling zal zijn

wachtwoord moeten invoeren, dat

de continue wapenwedloop tussen

en evenmin is het mogelijk een beeld

ook nog eens snel verloopt. Hier gaat

beveiligers en krakers. Een belangrijke

te krijgen van alle dreigingen die zich

het erom een goede middenweg te

achter de horizon bevinden.

vinden. Vanuit economisch oogpunt

factor hierbij is de systeemcomplexiteit en het ontbreken van een volledig

betekent dit dat de kosten van de

overzicht hierover. Volgens sommigen

om te wanhopen. Zoals we in ons

maatregelen in lijn moeten liggen met

is dit, samen met de hiermee gepaard

de waarde van het product en met de

gaande kosten, zelfs het grootste

dagelijks leven bruikbare inschattingen maken hoe we uit de problemen

risico’s. Hoe groter de gevolgen van

obstakel bij het bouwen van veilige

kunnen blijven, is zo’n pragmatische

een lek des te groter de bereidheid

applicaties. In elk geval zijn de huidige

benadering ook op IoT toe te pas-

om meer uit te geven aan de beveiliging. Die op zich logische samenhang

systemen zo complex geworden dat

sen. En het gebruik biedt geweldige

veiligheidslekken gemakkelijk kunnen

perspectieven. We kunnen op alle

is in de praktijk minder simpel. Want

ontstaan. Bovendien worden dergelijke

fronten meer data vergaren die leiden

hoe bepaal je de waarde van een IoT-

gaten steeds sneller geëxploiteerd, wat

tot meer kennis en beter afgewogen

product? Het gaat hier tenslotte niet

onmiddellijk herstel nodig maakt.

beslissingen. Die dragen bij aan welzijn en welvaart, mits we ontdekken

info@qorvo.com

om iets dat heel eenvoudig kan worden vervangen. Iets soortgelijks geldt

Domein

hoe we in deze nieuwe wereld kunnen

(030) 262 11 57

voor de risico-evaluatie. De continue

Wat de afweging lastig maakt, is dat

opereren en problemen kunnen ver-

stroom berichten over veiligheidslek-

veiligheid als geheel zich niet makkelijk

mijden.

www.qorvo.com

Aan de andere kant is er geen reden

1 / FEBRUARI 2018

17 PRODUCTNIEUWS Schmersal

Omron

Safety-to-Cloud-oplossing

Bestaande sensoren inzetten voor IoT

Deze diagnose-informatie

De Smart Condition

soren te registre-

kan op beeldschermen gevi-

Monitoring Amplifier kan

ren. De sensor kan

sualiseerd en via tablets of

worden aangesloten

tot 30 eenheden

mobiele telefoons worden

op algemene analoge

met binnen 1 ms

opgeroepen. Daarmee is een

sensoren, zodat een

synchroniseren,

locatie-onafhankelijke controle van productieprocessen

voordelig en gemakkelijk netwerk kan worden gebouwd met

gegevens verzamelen tijdens de timing van de instal-

mogelijk. Voor de visualisatie

diverse sensoren die worden gebruikt

latiewerking, en op betrouwbare wijze

van de gegevens via dashboards wordt het cloudplat-

om inzicht te krijgen in de conditie van subtiele veranderingen in installaties en correlaties van signalen registreren, de installatie.

form Microsoft Azure gebruikt

Voorheen was een systeemopstelling

dat een aantal nuttige func-

met dataloggers en meetapparatuur

waardoor op basis van statusveranderingen over machines een optimale

ties biedt voor de weergave

nodig om gegevens van analoge sen-

controle kan worden uitgeoefend.

van de gegevens, in de vorm van bijvoorbeeld tabellen,

Duranmatic

diagrammen of grafieken.

Modulaire IoT embedded box PC

Alle Schmersal veiligheidsvergrendelin-

Door met de Smart Safety Solution

gen en veiligheidssensoren die met een

een gangbare communicatie van

SD-interface zijn uitgerust en een paar

diagnose-informatie van sensor

veiligheidslichtschermen kunnen via de

tot cloud mogelijk te maken wordt

veiligheidsbesturing PSC1 of een SD-

preventief onderhoud en reparatie

gateway evenals een edge-gateway gegevens naar een willekeurige cloud

eenvoudiger. De gebruiker kan bijvoorbeeld het aantal starts van de

overdragen. De SD-interface dient voor

machine oproepen evenals het aantal

de overdracht van niet-veilige gegevens van veiligheidssensoren en -ver-

bedrijfsuren en de verwachte slijtage

De modulaire EAC mini Fanless Box

Optioneel is de basismodule uit te

van componenten berekenen, zodat

PC van WinMate meet slechts 10 x

rusten met Wi-Fi en Bluetooth of 3G

grendelingen in de veilige seriescha-

een tijdige vervanging mogelijk is en

7 x 3 cm, en is daarmee kleiner dan

of 4G. Met de uitbreidingsmodules

keling. Met de Smart Safety Solution

stilstandtijden van machines voorkomen kunnen worden. Een voordeel is

een gemiddelde mobiele telefoon.

zijn seriële en digitale I/O, CANbus en

kunnen dan alle cyclische SD-interface-

WinMate’s grootste uitdaging was

extra USB-aansluitingen mogelijk. De

sensorgegevens naar de cloud worden

dat er ook veiligheidslichtschermen in

overgedragen. Een koppeling van deze

Box PC is ontworpen voor IoT-integratie en is vanwege zijn compacte

cyclische SD-gegevens binnen de

het systeem kunnen worden geïntegreerd. Als er bijvoorbeeld vuil op de

dan ook om zoveel mogelijk aansluitmogelijkheden in de compacte behuizing te verwerken. Hierbij is

voetprint uitstekend te monteren in

cloud biedt de gebruiker omvangrijke

sensoren van het lichtscherm zit en

gekozen voor basismodules met stan-

bijvoorbeeld een schakelkast. Dit kan

diagnosemogelijkheden, waaronder

het signaal daardoor zwakker wordt,

daard aansluitingen en verschillende

met de beugel onder of via de DIN-rail

schakelcycli, de toestandssituatie van

uitbreidingsmodules met extra aan-

montage aan de achterkant. De EAC

de beveiliging, grenswaarschuwingen

kan er een waarschuwing worden uitgegeven, zodat er op tijd corrigerende

sluitmogelijkheden. Een basismodule

Mini is standaard uitgerust met een

en afstandswaarschuwingen. De Edge-

maatregelen kunnen worden geno-

heeft standaard de beschikking over

Intel Celeron Dual Core processor met

gateway geeft de gegevens in OPC

men, voordat het lichtscherm zichzelf

een HDMI-aansluiting alsmede twee

een burstfrequentie tot 2,4 GHz, 4 GB

UA-formaat door.

uitschakelt.

netwerk- en twee USB-aansluitingen.

RAM en een 32 GB eMMC opslag.

ADVERTENTIE

leverancier in verdeel- en aansluitblokken van 0.75-280mm2 en geschikt voor AL en CU Voor iedere uitdaging, hebben wij de oplossing

enkelpolig

•

T +31 (0)13 536 01 44

2 polig

•

3 polig

E verkoop@dijkman.com

•

4 polig l

•

5 polig l

www.dijkman.com

Meer elektroDATA op

INDUSTRIĂ‹LE IOT

18 Wago

Van veldniveau tot cloud webportaal heeft de gebruiker toegang tot functies zoals project-, controlleren gebruikersbeheer, controller status monitoring, alarmfuncties en e-mailnotificaties. Op een dashboard kunnen teksten, tabellen, diagrammen, indicatoren en commandotoetsen worden bediend. Bij toepassingsspecifieke oplossingen wordt gebruik gemaakt van de REST- of OPC-UA-interface – bijvoorbeeld bij energiemonitoring of voorspellend onderhoud.

De verbinding met het veldniveau wordt tot stand gebracht via het I/O-System 750 of 750 XTR. De gegevens in de Cloud Data Control worden via een controller van de PFC-productfamilie verzonden. Door middel van een firmware upgrade en de programmering van een IEC-applicatie met de desbetreffende bibliotheek worden de controllers PFC100 en PFC200 met slechts enkele ingrepen echte IoT-devices. De communicatie tussen de PFC’s en de Cloud Data Control vindt via het MQTT-protocol plaats en is gecodeerd. De gebruiker kan de upgrade met behulp van het Web Based Management (WBM) in de webbrowser uitvoeren. De configuratie van de verbindingsgegevens voor de cloud wordt eveneens via WBM uitgevoerd.

De controllers PFC100 en PFC200 vormen de basis en de schakel tussen eleNaast de IoT-controllers PFC100 en PFC200 breidt Wago het digitale portfolio

menten van de werkelijke en de digitale wereld. Ze zijn modulair en schaalbaar,

uit met de Wago Cloud Data Control. Deze beheert en bewaakt alle PFC-

kunnen ieder veldsignaal inzamelen, zijn compatibel met alle industriĂŤle proto-

controllers alsook de bijbehorende applicaties en gegevens. De gebruiker heeft

collen en maken zelfs de verbinding van sensoren en actuatoren met de cloud

hierbij de beschikking over een webportaal dat als gebruikersinterface voor de

mogelijk die zelf niet over een internetinterface beschikken. De Cloud Data

clouddienst fungeert. Dit webportaal wordt gehost bij Microsoft Azure. Via dit

Control is als bètaversie gratis verkrijgbaar tot eind juni 2018.

ADVERTENTIE

• • • (

• ORFN LQ DPSOL¿HU • • • GLJLWDOH ¿OWHUER[ •

Eenvoudig, compact en universeel.

De nieuwe EAO Smart Box. Een eenvoudige plug & play-oplossing met klikbevestiging voor besturingspanelen in industriĂŤle omgevingen.

. Eenvoudige klikbevestiging . M12-aansluittechnologie . Flexibele plaatsing en compacte constructie . Busaansluiting of rechtstreekse bedrading . Klantspecifieke producten . Standaard assortiment leverbaar

www.eao.nl

1 / FEBRUARI 2018

PRODUCTNIEUWS

19 Logic Supply

Ventilatorloze Industriële PC De op Intel Apollo Lake processoren gebaseerde ML350 fanless industriële PC is ontworpen voor industriële toepassingen, van digital signage en machine automatisering tot aan industriële IoT en edge computing. De IPC biedt snelle solid state opslag, Wi-Fi-, Bluetooth- of 4G-connectiviteit, twee Gb LAN-poorten, twee DisplayPort-aansluitingen, zes USB 3.0 poorten en extra uitbreidingsmogelijkheden via CAN-bus. Het chassis is 196 mm breed, 121 mm diep en 36 mm hoog.

Door het moederbord van de ML350 zelf te ontwerpen is een aantal veelgevraagde functies toegevoegd. De mSATA-poort en twee mPCIe-aansluitingen geven gebruikers alle vrijheid om de PC uit te breiden met bijvoorbeeld specifieke 4G- en Wi-Fi-modules. Ook is functionaliteit toegevoegd die past bij specifieke toepassingen, zoals CEC voor digital signage. Consumer Electronics Control (CEC) zorgt ervoor dat verbonden apparaten informatie met

Ruim 750.000 technische producten

elkaar kunnen uitwisselen en maakt het mogelijk meerdere apparaten met één interface te bedienen. In de praktijk betekent dit, dat de gebruiker met de optionele multi-screen CEC functie de aangesloten beeldschermen kan in- of uitschakelen via de PC.

Recom Power

Langere batterijlevensduur voor IoT

Verschillende inkoopoplossingen

De R-78S testprintplaat demonstreert de performance van de R-78S schakelende regulator met een single-cell AAbatterijspanning van 1,5 V tot een stabiele 3,3 V. In vergelijking met knoop- of muntcelbatterijen garandeert dit

Technische dienstverlening op maat

een hogere energiecapaciteit en reduceert onderhoudskosten. Dit verlengt de levensduur van een toepassing. Want de boost converter blijft werken tot ingangsspanningen van 0,65 V. De testprintplaat biedt de optie om een externe ingangsspanning te gebruiken van andere laagspanningsbronnen. De last kan aangesloten worden met pins of met een micro-USB-poort. Testpunten om spanningen en stromen te meten maken het voor ontwikkelaars mogelijk om de brede ingangsspanningsbereik tot 0,65 V volledig te evalueren. Verder beschikken ze over hoge efficiëntie en lage

Ontdek wat wij voor u kunnen betekenen

+31 (0)88 - 42 85 490

standby-verliezen. Dit resulteert in een langere batterijlevensduur van een AAbatterij en maakt zelfs MEMS-voeding mogelijk.

Ook is er de R-REF02-78S referentiedesignprintplaat. Deze is met zijn compacte afmetingen een kant-en-klaar design voor 3,3 V IoT toepassingen. Om

conrad.nl

meer toepassingen aan te kunnen heeft Recom de R-78S serie uitgebreid met stabiele uitgangen van 1,8 V voor Bluetooth en 3,6 V voor LoRa-WAN transmissie-eenheden.

Meer elektroDATA op

ENERGIE & INSTALLATIETECHNIEK

20

Correct en structureel toepassen van overspanningsbeveiligingen TOEGENOMEN KWETSBAARHEID VOOR OVERSPANNINGEN STAAT NOG TE WEINIG OP HET NETVLIES Door de toepassing van kleinere en energiezuinigere elektronica componenten in apparaten is de kwetsbaarheid voor overspanningen toegenomen.

Ondanks deze toegenomen kwetsbaarheid, met als gevolg defecte apparaten en/of verkorte levensduur, wordt zelden de link gelegd met overspanningen.

Goede, doordachte en gecoördineerde afstemming bij het toepassen van overspanningsbeveiliging is noodzakelijk voor een goede bescherming van apparatuur.

Goede, doordachte en gecoördineerde afstemming bij het toepassen van overspanningsbeveiliging is noodzakelijk voor een goede bescherming van apparatuur. Dat begint bij het kiezen van een geschikte overspanningsbeveiliger.

Afgebeeld is een 10 kA overspanningsbeveiliger van Bender voor een 19” data server rack.

Blikseminslag is vaak de eerste asso-

Type 2 overspanningsbeveiligingen

spanning. Vaak geldt: hoe korter de

ciatie bij de term ‘overspanning’. Er

toegepast moeten worden. Daarnaast

tijdsduur van de transiënt, hoe hoger

zijn echter ook andere oorzaken voor

vestigt de NEN1010 ook de aandacht

de spanningsverandering.

overspanning, zoals wolk-wolk ontla-

op overspanningen veroorzaakt door

Bij een directe blikseminslag dient

dingen en indirecte inslag. En juist die

schakeltechnische handelingen. Dus

Alex de Borst, Senior Technical

twee veroorzaken meer schade dan

zelfs als er geen ontladingen zijn van

volgens de IEC/EN 61000-4-5 rekening gehouden te worden dat de

Consultant / Teacher bij Bender

de zo tot de verbeelding sprekende

atmosferische oorsprong kunnen

veroorzaakte transiënt een ‘worst

Benelux

directe blikseminslag. Dat heeft vooral

er overspanningen optreden in de

case’ golfvorm heeft van 10/350 μs.

te maken met de genomen beveiligingsmaatregelen: als een object een

installatie en moeten we daartegen

Hierbij wordt in 10 μs 90% van de

beschermingsmaatregelen treffen.

maximale stroom bereikt en duurt het

hoog risico heeft op directe bliksem-

Juist aan deze maatregelen wordt te

350 μs voordat de stroom terugvalt

inslag, is deze voorzien van bliksem-

weinig structureel aandacht gegeven.

tot 50% van het maximum (zie de

afleiders en conform NEN-EN-IEC

rode golfvorm in de grafiek). Door de

62305-4 zijn er verplicht overspan-

Transiënten als sluipmoordenaar

ningsbeveiligingen op de elektrische

Een transiënt is een sterke verhoging

impedantie van bekabeling en/of bliksemafleiders zijn bij een directe blik-

installatie toegepast. Om schade bij

van de spanning in een zeer korte tijd

seminslag overspanningen van enkele

wolk-wolk ontladingen en/of indirecte

en kan een klein deel van een periode

honderdduizenden volt tot één miljoen

blikseminslag te voorkomen is er in

volt mogelijk. Dat leidt uiteraard tot

de NEN1010 artikel 443 opgenomen

(μs) tot meerdere periodes (ms) tijdsduur in beslag nemen. De spannings-

dat onder andere in ziekenhuizen,

verandering bij een transiënt ligt vaak

industrie en openbare gebouwen

vele malen hoger dan de nominale

Bij transiënten veroorzaakt door indirecte blikseminslag, wolk tot wolk ont-

serieuze schade aan apparatuur.

ladingen en schakeltechnische handelingen ziet het golfvormpatroon er anders uit (de blauwe golfvorm in de grafiek). Hierbij is 8 μs nodig om 90% van de maximale stroom te bereiken en duurt het 20 μs totdat de stroom terugvalt tot 50% van het maximum.

Deze transiënten mogen op het eerste gezicht minder schadelijk lijken, maar ze zijn toch verantwoordelijk voor de meeste schade aan apparatuur, simpelweg omdat ze veel vaker

www.benderbenelux.com benderbenelux@benderbenelux.com (076) 587 87 13

Verloop van de transiënten bij directe (rode lijn) en indirecte blikseminslag

voorkomen dan directe blikseminslag.

(blauwe lijn).

Bovendien is het niet altijd mogelijk

ENERGIE & INSTALLATIETECHNIEK

1 / FEBRUARI 2018

21

Effect van een meer dan 1500 V hoge overspanning op een microprocessor in een apparaat.

Voor een goede werking van de toegepaste overspanningsbeveiliging is het belangrijk om zo kort mogelijke bekabeling toe te passen. De praktijk leert echter dat dit vaak niet gedaan wordt. Hoe langer de bekabeling naar Impedantie effect van verschillende lengtes van aansluitbekabeling op overspanningsbeveiligingen.

de overspanningsbeveiliging is, hoe minder goed deze zijn werk kan doen.

Dit is gelegen in het feit dat langere

een directe link te leggen tussen

maatregelen. Naast de voedingska-

bekabeling een hogere impedantie

Signaal- en datakabels niet beveiligd

oorsprong en schade, omdat de ver-

bels die het gebouw binnenkomen

oorzaakte schade soms pas na vele

of verlaten moet er ook aandacht

geeft. Deze hogere impedantie is verantwoordelijk voor een hogere piek-

jaren zichtbaar is. Maar het effect is

geschonken worden aan signaal- en

spanning op de beveiligde verbruikers

dan wel een aanzienlijke verkorting

databekabeling. Dit laatste wordt echter nog wel eens vergeten!

en maakt de bescherming niet opti-

Een gebouw, waarbij op het dak

‘return of investment’.

van de levensduur van apparatuur,

maal.

wat ongunstig uitvalt voor de ROI, de

HVAC-apparatuur is geplaatst, is voorzien van bliksemafleiders.

Richtlijnen naleven

De hoofdverdeler, subverdelers,

Schadelijke gevolgen van transiënten

telecom- en Ethernetkabel zijn

veroorzaakt door indirecte blikseminslag, wolk tot wolk ontladingen

bij binnenkomst juist beveiligd

Transiënten en schade door schakelhandelingen

tegen directe en indirecte blikseminslag. Aan de HVAC appa-

en schakeltechnische handelingen

Een fabriek waar voertuigen

zijn tegen te gaan door het toepas-

geproduceerd worden vervangt

ratuur op het dak, waarbij er

sen van een afgestemde beveiliging

apparatuur. De oude apparatuur

ook voedings-, signaal- en data-

tegen overspanningen. De NEN1010,

bekabeling de gebouwgrens

Rubriek 443 ‘Beveiligingstoestellen

maakte gebruik van voedingstransformatoren, terwijl in de

verlaat of binnenkomt, wordt

tegen overspanningen van atmosferische oorsprong of als gevolg van

nieuwe apparatuur schakelende

vaak minder aandacht besteed of zelfs in het geheel niet over

schakelhandelingen’, NEN-EN-IEC

loop van tijd raakt er regelmatig

nagedacht. Zijn er geen bliksemafleiders op het gebouw

60664-1, NEN-EN-IEC 62305-4,

geplaatst, dan is het beveiligen tegen overspanningen van indi-

61643-12 geven alle duidelijke richtlijnen. De praktijk leert dat deze richtlij-

recte atmosferische oorsprong

nen vaak niet of niet juist worden toe-

treft een situatie aan met weggesmolten aansluitingen van de varistors

en/of schakelhandelingen vaak

gepast. Het gevolg is dat elektrische

en deze spanningsafhankelijke weerstanden zijn zelfs opengebarsten.

het kind van de rekening met

apparatuur niet afdoende beschermd

Er zijn geen blikseminslagen in de omgeving geweest. De schade

alle gevolgen van dien. Een niet

is tegen de schadelijke gevolgen van

tegen transiënten beveiligde

transiënten.

blijkt veroorzaakt te zijn door transiënten ten gevolge van schakelhandelingen. De transiënten hadden een veel hogere piekspanning en

Ethernetkabel die de HVAC-

Een gebouw voorzien van bliksemafleiders moet conform de NEN-EN-IEC

NPR8110 en NPR-IEC-CLC/TS

voedingen zijn toegepast. Na vernieuwe apparatuur defect. De fabriek houdt de leverancier van de nieuwe apparatuur verantwoordelijk, want er is volgens de fabriek geen deugdelijke kwaliteit aan apparatuur geleverd. De leverancier onderzoekt de defecte apparatuur en

energie-inhoud dan waar de VDR’s op de voedingsprinten geschikt

62305 en de NPR 8110 voorzien zijn

voor waren. Toch was het ontwerp van de apparatuur goed en voldeed deze aan de stootspanningsklasse zoals genoemd in tabel 44.3

veroorzaker worden van grote

van gecoördineerde (op elkaar afge-

van de NEN1010.

schade aan de dataserver.

stemde) overspanningsbeveiligings-

apparatuur verbindt via de dataserver met internet kan zo de

Meer elektroDATA op

ENERGIE & INSTALLATIETECHNIEK

22 igus

Conrad Electronic Benelux

Connectoren voor gebouwinstallaties Hybride buskabels voor Ethernet en Profinet Conrad heeft het Wieland Electric

draden zonder adereindhulzen en kan

GST18 connectorsysteem toege-

draden met doorsneden tot 4 mm2

De chainflex CFBus.Pur.H01 serie

voegd aan de productlijn elektrome-

verbinden. Voor grotere kabeldia-

enkelvoudige kabeloplossingen

chanische componenten. Dit systeem

meters, tot 14,5 of 15,5 mm, zijn de

voor bewegende toepassingen in

bestaat uit meer dan 3.000 standaard

modellen GST18i3 en GST18i5 het

kabelrupssystemen is uitgebreid met

producten. Naast connectoren zijn dat

meest geschikt. Door de grote kabel-

nieuwe kabelcombinaties van Ether-

onder meer aansluitsnoeren, voorge-

diameters kan bekabeling over lange

net of Profinet elementen en vermo-

monteerde kabels en verdelers. Het

afstanden worden gerealiseerd zonder

gensaders. De met een oliebestendige

connectorsysteem is geschikt voor

spanningsverlies door de weerstand

Pur-buitenmantel uitgevoerde kabels

enkelvoudige en fijne meeraderige

van de geleider.

zijn geschikt voor bewegende toe-

besturingen hebben een extra voeding

passing in gereedschapswerktuigen

nodig. Combinaties van voeding- en

en andere veeleisende omgevingen.

data-aders komen onder andere voor

Uit laboratoriumtests blijkt dat de

op bedieningspanelen of intelligente

Ethernet-kabels betrouwbaar en con-

eindcomponenten. Door de twee

tinu in een kabelrups gebruikt kunnen

kabels te combineren, bespaart de

worden met een buigradius van maxi-

klant niet alleen ruimte in de kabel-

maal 12,5 x d. Net als bij de andere

rups, maar kan deze ook de aanslui-

chainflex-kabels geldt ook voor deze

tingen op besturingen compacter uit-

hybride buskabels een garantie van 36

voeren en is er maar één stekker nodig

maanden.

voor het gehele systeem. Daarnaast

Buskabels worden tegenwoordig veel

reduceert een één-kabel-oplossing de

gebruikt in de automatisering. Veel

confectioneringstijd.

Murrelektronik

M12 kabels voor food & beverage Binnen gebieden waar elk onderdeel

componenten aan alle eisen van rei-

van een installatie in contact met het

nigbaarheid voldoen. De materialen

te bereiden voedsel kan komen of

mogen het product niet adsorberen of

waar het voedsel weer terug in het

contamineren. De Food & Beverage

verwerkingsproces komt, moeten

Pro-kabel serie uit polypropyleen en V4A-roestvrij staal (1.4404) voldoet aan de laatste eisen van de EHEDG

Robuuste tablet

en FDA en zijn daardoor geschikt voor

In navolging van de onlangs geïntro-

zoals in de agrarische sector, bouw en

toepassingen in deze zones.

duceerde ‘rugged’ Cat S41 en S31

constructie, (elektro-)techniek, visserij

De kabels hebben een temperatuur-

smartphones, lanceert Caterpillar nu

kabelsets zijn ook bestand tegen

en beveiliging. ook zijn eerste robuuste tablet. De Cat De Cat T20 is IP68 stof-, zand- en T20 beschikt over 4G LTE-verbinding waterproof en tot dertig minuten

hogedrukreinigers (beschermings-

en Windows 10 operating system,

waterdicht op een diepte van een

graad IP69K), en beschikken over een

en is speciaal ontwikkeld om in de

meter. Dankzij de militaire MIL SPEC

ijsblauwe mantelkleur die helpt bij het

zwaarst mogelijke omstandigheden te

810G-standaard overleeft de tablet

identificeren van verontreiniging.

blijven werken.

een val van 1,80 meter op harde

Caterpillars producten worden

ondergrond. De Cat T20 is gemaakt

gebruikt in uiteenlopende sectoren

om zelfs in de slechtste weersom-

en omstandigheden waarbij de appa-

standigheden en bij zeer hoge of lage

raten worden blootgesteld aan bui-

temperaturen en luchtdruk goed te

tengewoon zware omstandigheden,

blijven presteren.

bereik van -40 °C tot +105 °C. De

Brady

ISO 7010-veiligheidspictogrammen ISO heeft tien nieuwe ISO 7010-vei-

gelamineerd polyester, polypropyleen,

ligheidspictogrammen gepubliceerd.

aluminium, vinyl, verhard vinyl en

De nieuwe lijst omvat nu een stan-

fotoluminescente materialen. Wie een

daardpictogram voor brandwerende

Brady-veiligheidsprinter heeft kan de

deuren, vlambogen en schuilplaatsen,

nieuwe ISO-pictogrammen ook zelf

drie gebods- en twee verbodspicto-

printen door de app ‘Aangepaste ont-

grammen voor sleeën, een pictogram

werper’ te downloaden. Dat kan via

voor dronken personen en een picto-

de website. Ook kan een gratis gids

gram dat het gebruik van slimme bril-

met ISO 7010-veiligheidspictogram-

len verbiedt. De nieuwe pictogram-

men worden aangevraagd.

men zijn verkrijgbaar bij Brady op

Cat phones

PRODUCTNIEUWS

1 / FEBRUARI 2018

23 binder

Siemens

Connectoren voor zware omstandigheden

Zekeringhouders De nieuwe houders voor Neozedzekeringen in een- en driepolige

De HEC-serie connectoren voor

uitvoering, met de afmetingen D01 en

gebruik buitenshuis is uitgebreid met

D02, zijn gemaakt van hittebestendige

een voedingsconnector. De HEC-

kunststof. De acht nieuwe modellen,

voedingsconnector uit de 696-serie is

voor nominale stroomsterkten van

De aansluitklemmen zelf zijn opnieuw

belastbaar tot 32 A bij een nominale

16 A en 63 A, kunnen dankzij nieuwe

ontworpen en vervangen door een

spanning van 600 V en is leverbaar

aansluitklemmen gemakkelijk in de

dubbele variant voor aansluiting van

als kabel- of chassisconnector met

verdeelkast worden gemonteerd. Voor

de draad en de stroomrail. Hierdoor

verzilverde mannelijke en vrouwelijke

het eerst zijn er houders met LED-

kunnen ook twee draden worden

contacten en 4+PE-polen.

indicatie verkrijgbaar, die duidelijk

aangesloten. De houders zijn gemaakt

De HEC-connectoren zijn gemaakt

naleringssystemen, installaties voor

aangeven of de zekering is geac-

van hittebestendige kunststof, waar-

van een sterk polyamide conform UL

procestechniek, waterzuiverings- en

tiveerd door overbelasting of door

door ook bij hoge stroombelasting

94V-0 en hebben een driepuntsbajo-

sorteerinstallaties. De connectoren

kortsluiting, en of de zekering moet

en hoge omgevingstemperaturen een

netvergrendelsysteem waardoor ze

hebben een coderingssysteem om

worden vervangen.

veilige werking is gewaarborgd.

snel en veilig te bevestigen zijn. Ze

onjuiste plaatsing te voorkomen en

zijn water- en stofdicht conform IP68/

zijn geschikt voor meer dan 1000

IP69k en zijn bestand tegen ruwe

insteekcycli. Het gebruik van verschil-

omstandigheden. Toepassingen zijn

lende krimpcontacten zorgt voor een

landbouw, bouw, verkeers- en sig-

veilige, trillingsvrije afsluiting.

CC Nederland

Compacte voedingen Idec heeft met de PS5R-V een nieuwe serie voedingen ontwikkeld. Deze zijn compacter en kunnen op zes verschillende manieren worden gemon-

Controlin

teerd. De voedingen zijn efficiĂŤnter dan eerdere uitvoeringen, waardoor ze minder warmte afgeven in de schakelkast. Er zijn negen uitvoeringen verkrijgbaar, met vermogens tussen 7,5 W en 240 W. De garantietermijn voor deze

LED-armaturen

voedingen is vijf jaar.

De LED-armaturen uit de Feled-serie

stroom van 8000 lumen uitgebracht.

van Emerson Appleton zijn wat betreft

De LED-armaturen starten direct

gebruiksvriendelijkheid en installa-

bij een temperatuur van -30 °C.

tiekosten gelijk aan de tl-armaturen

Maar er zijn natuurlijk nog veel meer

uit de eerder verschenen FE-serie.

onderscheidende specificaties ver-

Op onderhoudskosten kun je met de

bonden aan deze bijzondere LED

Feled-armaturen vanwege de 60.000+

verlichtingsproducten. Ze zijn ATEX/

In het geval dat meerdere ventilatoren met een 2,8 mm x

uur onderhoudsvrije levenscyclus flink

IECEx-gecertificeerd en toe te passen

0,5 mm connector in een behuizing worden ondergebracht,

besparen. Ook op het gebied van

in zone 1-2 & 21-22. Ze werken in een

voorkomen 1:4 ventilatorsplitters een wirwar van kabels. In

lichtoutput zijn de LED-armaturen ver-

omgevingstemperatuur tussen -30 °C

de standaarduitvoering zijn de splitters uitgerust met een 2

gelijkbaar met de tl-uitvoering. Maar

en +55 °C. Ze zijn verkrijgbaar in twee

om het gat te vullen tussen schijnwer-

maten: 785 en 1390 mm, met vier ver-

EVG de printplaten van de splitter in de eigen fabriek omspuit, zijn ook andere

pers en ‘gewone’ armaturen is er nu

schillende lichtstromen: 2000, 4000,

kabellengtes mogelijk. Zonder extra instelkosten zijn er ook uitvoeringen met

ook een LED-armatuur met een licht-

5000 en 8000 lumen.

twee of drie kabels en andere connectoren verkrijgbaar.

EVG Martens

Ventilatorsplitters

meter lange aansluit- en 40 cm lange afvoerkabel. Omdat

ADVERTENTIE

Meer elektroDATA op

TESTEN & METEN

24

Omgevings- en statussensoren versturen meetdata via LoRa ZUINIGE COMMUNICATIE GESCHIKT VOOR LANGDURIGE BATTERIJGEVOEDE OBSERVATIE Op basis van de LoRa-techniek heeft AE sensors een lijn sensoren ontwikkeld die zelfstandig functioneert en die kan worden gebruikt voor het bewaken en rapporteren van onder andere omgevingscondities en constructieparameters.

In eerste instantie heeft het bedrijf in

gieverbruik relatief grote afstanden

deze reeks zes producten uitgebracht.

van 10 km of meer te overbruggen.

spaarzame vermogensconsumptie ontworpen dan kunnen stations maanden

Vijf daarvan zijn geschikt voor batterijvoeding en lenen zich door de

KPN heeft een landelijk dekkend

of jaren toe met een enkele batterij.

energiezuinige communicatie ook voor

tarieven die zijn gerelateerd aan het

Luchtkwaliteit

lange-termijn inzet. Hierbij kan worden

De nu uitgebrachte sensoren hebben

gewerkt met het landelijk dekkende

datagebruik. Kosteloos communiceren is evenzeer mogelijk. Daarvoor

LoRa-netwerk van KPN maar ook

moet, afhankelijk van de afstand, met

op het langdurig bewaken, registreren

communicatie via lokale knooppunten

een of meer eigen centrale knooppun-

en volgen van omgevingscondities,

is mogelijk. Blijven de sensoren nog

ten worden gewerkt. De bijbehorende

dichter bij huis dan kunnen ze via Bluetooth Low Energy worden uitgelezen.

investeringen zijn beperkt want aan

productkwaliteit en constructiekenmerken. Zo geeft de broeimonitor

Met de aankondiging van dit zestal

LoRa-netwerk opgebouwd met

met elkaar gemeen dat ze zich richten

de hardware worden maar bescheiden periodiek door wat de kerntemperatuur is van oogst- en gewasvooreisen gesteld. Veel implementaties zijn weinig meer dan een Raspberry

raden. De opnemer zit aan het einde

Pi of een Arduino met een concentratormodule.

van een RVS-buis met handvatten die

maakt van LoRa-communicatie. Deze Long Range WAN-standaard werkt in

Vooral applicaties die sporadisch

len, suikerbieten of cacaobonen wordt

een vrije band, 868 MHz in Europa,

kleine hoeveelheden data uitwisselen

gestoken. Vervolgens is de tempera-

en past spectrumspreiding en andere

komen in aanmerking voor LoRa. Zijn

tuur op afstand te controleren. Als

technieken toe om met weinig ener-

processor en andere circuits ook op

het in de kern te warm wordt, is er

sensoren heeft AE Sensors een productfamilie geĂŻntroduceerd die gebruik

in bijvoorbeeld een hoop aardappe-

wellicht sprake van broei. Andersom is ook vorst in de meeste gevallen schadelijk voor het product.

De niveaumeter is geschikt voor zowel druk- als afstandsopnemers en accepteert met zijn universele

In tegenstelling tot de andere modellen in de reeks werkt de luchtkwaliteit-

analoge ingang ook signalen van

monitor niet op batterijen maar met

andere typen sensoren.

een netvoeding. Hij is bedoeld voor toepassing in bijvoorbeeld kantoren, woningen, scholen en werkplaatsen, waar lichtnetaansluitingen doorgaans ruim voorhanden zijn. De sensor meet de concentraties koolmonoxide en -dioxide, samen met de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid. Ook kan hij als rookgasdetector voor brandmelding fungeren.

Constructies De spleetmeter mikt op sectoren als civiele techniek en transport om spleten, barsten en scheuren te controleren. Als voorbeelden noemt

www.aesensors.nl

de fabrikant het continu meten van

aesensors@aesensors.nl

de scheurbreedte in gebouwen, de

(078) 621 31 52

positie van brugdelen en het uitzetten en krimpen van spoorstaven. Bat-

TEST & METEN

1 / FEBRUARI 2018

25 Door op twee plekken relatieve luchtvochtigheid en temperatuur met elkaar te vergelijken, kan een inschatting van het schimmelrisico worden gemaakt.

Met een lineaire potentiometer worden barsten, scheuren en spleten in de gaten gehouden en wat de relatie met de omgevingstemperatuur is.

terijvoeding en draadloze overdracht

van 0,03° en geeft tevens door wat de

stroomsignalen in diverse bereiken.

niet preventieve bestrijdingsmaatre-

moeten de installatie beperkt houden

temperatuur ter plaatse is.

Voor het bepalen van bijvoorbeeld

gelen nodig zijn. Hiervoor wordt op

vullingsgraad, grondwaterstand en

twee plaatsen de temperatuur en

tot het aanbrengen van een opnemer, waarvoor een lineaire potentiometer

Schimmel

getijden kan worden gewerkt met

de relatieve luchtvochtigheid geme-

van Novotechnik wordt gebruikt.

Hoewel hij vooral wordt gepre-

zowel niveau- als drukopnemers. De

ten. De sensor zelf wordt boven het

Ook de inclinatiemonitor is in de eer-

senteerd als niveaumeter, kan de

gepulste voeding draagt bij aan opti-

gewas gemonteerd, de voeler aan de

ste plaats gericht op gebruik bij het

analoogmonitor in principe worden

malisatie van het stroomverbruik.

onderkant van het blad. Zo ontstaat

bewaken van gebouwen, bruggen,

gebruikt voor het registreren van

Ten slotte dient de gewasmonitor om

een beeld van vocht- en temperatuur-

machines en andere constructies. Hij

allerlei typen sensoren. Aan de

tijdens de teelt te bepalen hoe groot

verschillen en daarmee het risico op

meet scheefstand met een resolutie

ingang accepteert hij spanning- en

de kans op schimmel is en of al dan

schimmelvorming.

PRODUCTNIEUWS Penko Engineering

CaTeC

Krachtopnemer

Binnenklimaat dataloggers

een nauwkeurigheid leverbaar die toepassingen van 6.000 d of 0,017% toestaat. Voor weegsystemen die

De eerste serie Mini Squirrel

gebruikt worden voor het wegen van

dataloggers (afgeleid van

voorwerpen met grote verschillen in

het draadloze Gen II sys-

gewicht biedt dit nieuwe mogelijk-

teem) is ontwikkeld voor het

heden. De verbeterde nauwkeurigheid is vastgelegd in de certificering van

meten van relatieve vochtigheid, temperatuur en CO2.

de opnemer en kan dus voor handels-

De dataloggers werken op

doeleinden worden ingezet.

een batterij en zijn geschikt

De krachtopnemer wordt toege-

voor zowel kortdurende als

past in zowel automatische als niet

langdurende metingen. De

automatische weegapparatuur. De

loggers zijn voorzien van

De buigstaaf opnemer type 300 was

betrouwbaarheid wordt onder andere

stabiele relatieve vochtig-

aanvankelijk geschikt voor weegin-

gewaarborgd door de uitvoering

strumenten van 3.000 d, of anders

in roestvrijstaal en de hermetische

heid en temperatuursensoren. De CO2-sensoren zijn zeer

gezegd, instrumenten met een nauw-

afdichting van alle spanningvoerende

stabiel in binnenklimaatcondities en

weergave, configuratie, download

keurigheid van 0,03%. In de draag-

delen, resulterend in de bescher-

zijn voorzien van een auto-kalibratie

en analyse van de gemeten data. In

vermogens van 50 kg tot en met 500

mingsklassen IP68 en IP69K.

functie.

2018 worden ook nog modellen ver-

Deze dataloggers worden geleverd

wacht met diverse analoge ingangen.

kg zijn deze opnemers nu ook met

met Eltek’s Darca Lite software voor

Meer elektroDATA op

TEST & METEN

26 CaTeC

Siemens

Draadloze dataloggers

Ultrasone debietmeter

De LogBox BLE is een familie data-

Beide applicaties laten configuratie,

De ultrasone clamp-on debietmeter

geïntegreerde USB-servicepoort. Met

loggers met Bluetooth-technologie

verzameling en analyse van records

Sitrans FS220 meet met een nauw-

de automatische registratie en opslag

met drie aansluitingen voor analoge

toe, evenals de mogelijkheid om ze te

keurigheid van 1% van de gemeten

van meetgegevens worden zowel

sensoren en één digitale sensor.

publiceren in de Novus cloud portal.

volumeflow, heeft een reproduceer-

proces- en diagnosegegevens als

Analoge kanalen kunnen thermokop-

De LogBox BLE is ontworpen voor

baarheid van 0,25% en een verbeterde

gewijzigde instellingen aan de appa-

pels of temperatuursensoren (Pt100)

toepassingen die nauwkeurigheid

nulpuntstabiliteit die automatisch

ratuur automatisch opgeslagen met

zijn en sensoren voor alle andere

vereisen bij het registreren van tem-

wordt aangepast. Het grafische display

maximaal 100 records per log.

metingen met stroom- of spannings-

peratuurgegevens, zoals laboratoria,

beschikt over intuïtieve menunavigatie,

uitgangsignalen. Het digitale kanaal is

koelcellen of datacenters. Het heeft

meerdere quick-start

een pulsteller.

een groot display, verwijderbare con-

wizards en vijf aflees-

De LogBox Connect-familie is ontwor-

nectoren en een beugelhouder.

vensters die de gebrui-

pen voor een steeds meer verbonden

ker afzonderlijk kan

en dynamische wereld waar gegevens

configureren.

snel moeten worden geraadpleegd.

De SensorFlash micro

De LogBox BLE-gebruiker kan de

SD-kaart biedt toegang

data rechtstreeks vanaf zijn smart-

tot alle productgege-

phone openen met behulp van de

vens en certificaten,

LogChart BLE-app. Met een USB-ver-

direct vanaf een PC of

binding en de NXperience-software

via de in de transmitter

kan de informatie ook rechtstreeks op een computer worden bewerkt.

SigmaControl

Precies meten van wisselstroom Sick De AI-031 is een analoge ingangsmodule voor het meten van

Inloopbeveiliging

stroom. Deze S-Dias module heeft drie ingangen met een meetbereik van 0 tot 5 A en is ontworpen voor het detecteren van

De deTem2 en deTem4 veiligheids-

stroom in een 220-600 V voeding. De conversietijd is 1 ms per

lichtschermen met twee, drie of vier

kanaal met een resolutie van 12 bits. Voor het loskoppelen van

stralen zijn met hun grote detectie-

de voeding worden externe transformatoren gebruikt, die de

bereik inzetbaar als inloopbeveiliging

toegepaste stroomsterkte omzetten van 0 tot 5 A.

op afstanden tot wel 90 meter. Ook

De AI-031 maakt het mogelijk om data te verzamelen en visu-

de inloopbeveiliging aan meerdere

gebruikmaken van de al bekende

eel de consumptie, regelweerstand en stroomloops van AC-

zijden met omkeerspiegels is moge-

montage-accessoires en M12-aan-

motoren te simuleren. De status van individuele componenten,

lijk. Deze meerstraals veiligheidslicht-

sluitconnectors. De geïntegreerde uit-

machines en installaties kunnen daarmee gecontroleerd

schermen hebben dezelfde behuizing

lijnhulp vergemakkelijkt het instellen.

worden. Potentiële storingen zoals hoge slijtage, overmatige

als de deTec4 voor ingrijpbeveiliging

Het temperatuurbereik is van

weerstand of trage beweging worden zo snel opgespoord.

en nemen dus relatief weinig plek in

-30 °C tot +55 °C en de lichtschermen

Deze voorspellende data met betrekking tot het onderhoud

binnen verpakkings- of productie-

zijn er in IP65- en IP67-geclassifi-

maakt het mogelijk om schade, machinefouten en stilstand-

toepassingen. Tegelijkertijd kan men

ceerde uitvoeringen.

tijden te voorkomen.

tsb-bescom

Modulaire encoderkit Lenord+Bauer lanceert de Gel 2449 encoderkit voor het meten van

nauwkeurigheid tot 15 boogseconde. De gebruiker kan kiezen uit

toerental en positie bij bewerkingsmachines. Dit modulaire encoder-

een analoog of digitaal referentiesignaal voor verbinding met het

systeem is bestemd voor tandwielen met moduul 0.4 of 1.0. Het

bovenliggend controlesysteem. Dankzij het gebruik van seriële

magnetisch meetsysteem bestaat uit een ferromagnetisch ‘meet-

protocollen biedt de MiniCoder het ideale signaal voor tal van

tandwiel’ en een uitleeskop. Deze combinatie levert rotatiesnel-

controlesystemen. Indien gewenst kan het systeem ook snel-

heden tot 100.000 omwentelingen per minuut (als sin/cos-signaal)

heidsranges en bedrijfsuren opslaan in een histogram. Tevens

en een top-top waarde van 1 V. De sensor positioneert met een

kunnen maximum en minimum temperatuur worden gelogd.

PRODUCTNIEUWS

1 / FEBRUARI 2018

27 Rohde & Schwarz

Oscilloscopen Twee bussen voor MGB deurslot

Rohde & Schwarz breidt haar

het analyseren van seriële protocol-

oscilloscoop-portfolio uit met de

len en biedt een acquisitiegeheugen

RTM3000 en RTA4000 series, met

tot 1 Gsample. De serie is leverbaar

een 10-bits verticale resolutie en een

in bandbreedtes van 200 MHz, 350

10,1” capacitief touchscreen. De

MHz, 500 MHz en 1 GHz die een

RTM3000 is beschikbaar met de vol-

10-bit ADC geheugen hebben en

gende bandbreedtes: 100 MHz, 250

100 Msample (200 Msample gecom-

MHz, 350 MHz, 500 MHz en 1 GHz.

bineerd) per kanaal als standaard en

Ze zijn standaard uitgerust met een 5

1 Gsample gesegmenteerd acquisi-

Gsample/s 10-bit ADC per kanaal en

tiegeheugen optioneel. De RTM3000

40 Msample (80 Msample gecombi-

is beschikbaar in zowel een twee-

neerd) geheugen per kanaal met opti-

als vierkanaals uitvoering, terwijl de

onele mogelijkheid voor 400 Msample

meer geavanceerde RTA4000 uitslui-

gesegmenteerd acquisitiegeheugen.

De RTA4000 is ook geschikt voor

tend beschikbaar is als vierkanaals model.

Summit Automation

Recorder met batchfunctionaliteit de problemen die aangepakt moeten worden. Door middel van de digitale handtekeningen is altijd terug te vinden wat er is geconstateerd en wie

Het deurslot MGB van Euchner is verkrijgbaar met twee verschillende bussystemen: een ProfiNet-ProfiSafe uitvoering en een Ethernet/IP-CIP-safety variant.

Elke MGB heeft 4 aansluitingen (2 in en 2 uit): 2 aansluitingen voor voeding en 2 aansluitingen voor de bus (in elke MGB zit een ethernet switch). De MGB kan worden aangesloten met Push/Pull AIDA+RJ45 of met M12+7/8” connectoren. Het aansluiten is dus plug-&-play maar ook het configureren is kinderspel.

Zo bespaart men niet alleen op bekabeling en arbeid, maar ook kan de configuratie in de toekomst in een handomdraai worden aangepast. Veiligheidszones anders inrichten of het bijplaatsen van een deur betekent dan alleen een wijziging in de software. Dit voorkomt tijdrovend en ingewikkeld her bekabelen.

dat heeft gedaan, en kunnen batches worden goedgekeurd.

De Nanodac heeft een hoge thermische stabiliteit en ruisonderdrukking. Het Eurotherm PID-algoritme brengt korte responstijden met zich mee, waardoor geen tijd of energie De Nanodac recorder van Eurotherm

wordt verspild aan het wachten tot

voorziet in het snel en overzichtelijk

de bedrijfstemperatuur is bereikt, en

verzamelen, analyseren en rapporteren

worden overschrijdingen en schom-

van data. Dit mede door de features

melingen geminimaliseerd.

als digitale batch-recording en elektro-

Naast de standaard Modbus commu-

nisch toe te voegen handtekeningen.

nicatie kan deze controller ook worden

De software van de Nanodac geeft

geleverd met EtherNet/IP voor een

inzicht in de historische data met

integratie met diverse PLC-merken.

alle gebruikers- en alarmberichten.

De Nanodac controller/recorder kan

De kwaliteitsafdeling kan deze data

bovendien eenvoudig worden geïnte-

eenvoudig doornemen en in de weer-

greerd in een Gebouw Management

gave is snel focus aan te brengen op

Systeem (GMS) via BACnet.

Diverse accessoires vullen het gamma aan: verwisselbare lenzen in verschillende kleuren, eventueel met symbolen, vluchtontgrendeling met hendel of draaiknop.

Er zijn ook speciale bus-uitvoeringen met veel meer druk of draaiknoppen en een werkschakelaar met lock-out. Te veel configuraties om op te noemen. Op aanvraag is een overzicht verkrijgbaar met alle uitvoeringen.

EUCHNER (BENELUX) BV Postbus 119 NL-3350 AC Papendrecht Visschersbuurt 23 NL-3356 AE Papendrecht Telefoon 078-6154766 Telefax 078-6154311 Internet www.euchner.nl E-mail info@euchner.nl

Meer elektroDATA op

TEST & METEN

28 Flir Systems

Fluke

BetonproďŹ lering met warmtebeeldcamera

Warmtebeeldcamera’s De warmtebeeldcamera’s van de

bredere reeks van geel en groen in het

series Ti450 en Ti480 PRO hebben

display.

De intelliRock III is een profilerings-

met een NETD van 25 mK een ver-

De Ti450 PRO met een resolutie van

systeem voor betonsterkte en

hoogde warmtegevoeligheid voor

320 x 240 en de Ti480 PRO met een

-temperaturen dat is uitgerust met

het registreren van minieme tempe-

resolutie van 640 x 480 bieden tevens

Lepton warmtebeeldcamera. Hiermee

ratuurverschillen. De camera’s tonen

een verbeterde, meer intuĂŻtieve gebrui-

kunnen gebruikers delaminatie

scherpe beelden met een duidelijk

kersinterface van de touchscreen.

detecteren, isolatieprestaties

kleurverschil op het scherm, voor

Ze zijn compatibel met alle slimme

bewaken en de temperatu-

sneller storingzoeken. Ze geven door

infraroodlenzen van Fluke, waaronder

ren in droogkasten en van

middel van meerdere Delta-T-

monsters bekijken, evenals andere

markers afwijkingen ten

temperatuurextremen. Verder levert

opzichte van standaard-

praktisch elk meetobject.

het systeem realtime informatie om

macro-, tele- en groothoeklenzen, voor registratie van

temperaturen aan. De

De PRO-serie produ-

werkstromen waarin met beton wordt

hun smartphone inplannen, zodat zij

gebruiker kan een van

ceert met MultiSharp

gewerkt, veiliger en efficiĂŤnter te kun-

vanaf meerdere registratieapparaten

die markers als referen-

Focus scherpe en

nen beheren.

direct op de hoogte worden gebracht

tiepunt kiezen, en de

duidelijke beelden. Er

In de intelliRock III kunnen tot 999

van veranderingen in de sterkte,

overige voor weergave

worden snel meerdere

beelden worden opgeslagen. Verder

temperatuur of differentialen. De

van een verschilwaarde.

opnames gemaakt en

wordt het apparaat geleverd met een

intelliRock III-lezer is uitgerust met

Meerdere rechthoekige

afstandsbediening met draadloze 4G

een Bluetooth-verbinding die gege-

markers in de camera identifi-

scherp beeld. Het geavan-

LTE-communicatie en cloudsoftware,

vensoverdracht naar een computer

ceren de min/max-temperaturen

ceerde scherpstelsysteem

zodat gegevens vanaf elke locatie

mogelijk maakt. Verder is dit het enige

voor een gedeelte van de appa-

stelt gebruikers in staat om

handig kunnen worden gerapporteerd,

systeem waarvan de registratie niet

ratuur of een apparatuurreeks.

automatisch een scherpe

opgeslagen en opgeroepen op een

kan worden onderbroken of bewerkt.

De camera kan gemakkelijker

opname te maken van

mobiel apparaat. Gebruikers kun-

De gegevens zijn daarom altijd geldig

warmteverschillen onderschei-

meerdere objecten tegelijk.

nen een sms- of e-mailmelding naar

en betrouwbaar.

den, met een nieuw palet en een

gecombineerd tot ĂŠĂŠn

ADVERTENTIE

A-B-T

Vind de juiste engineer voor uw vacature met Engineersonline.nl!

Dagelijks bezocht door duizenden engineering professionals. vacatures.engineersonline.nl/mogelijkheden

!(,)+,

)/!+ ,.**&%!, ! - !0 $ (#!+,

0DVV ÀRZ FRQWUROOHUV 3 )(# -!+' ,- %&%-1 ª 0XOWL JDV FRQ¿JXUDWLRQ UHFRJQLWLRQ 3 ,- ,!--&%(# -%'! ',!

3 % ! )(-+)& + (#!

Slimme systemen met MFC’s MFC’s (massaflow controllers) zijn

VÜgtlin’s Smart Series wordt mede

instrumenten voor de regeling van rela-

bepaald door de toepassing van

tief kleine gasstromen. Voor situaties

een MEMS sensor in de flowmeting.

waarbij er meerdere gasflows geregeld

MEMS sensoren vertonen geen meet-

moeten worden, bijvoorbeeld bij het

bare drift. Daarmee is de langetermijn

doseren van verschillende gassen in

stabiliteit gediend, alsmede een lage

bioreactoren, bierbrouwprocessen,

turndown en een goede nauwkeurig-

glasbranders, gasmengsystemen,

heid in het lage flowgebied.

monsternamesystemen en analyseprocessen, heeft VÜgtling Instruments een slimme oplossing. Daarbij worden de verschillende MFC’s heel compact samengebouwd. Ze kunnen hierbij via de standaard beschikbare Modbus bedraad worden. Analoog kan ook, maar digitale communicatie is nauwkeuriger.

De nauwkeurigheid, herhaalbaarheid en daarmee de betrouwbaarheid van

!&

2 /// ,1,-!'* +-, )' 2 (") ,1,-!'* +-, )'

2 T/M 5 OKTOBER 2018 JAARBEURS UTRECHT www.wots.nl

COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

1 / FEBRUARI 2018

30

Colofon

Adverteerdersindex AE Sensors

23

Messe Düsseldorf

13

BMF System Parts

28

Microchip

31

Conrad Electronic Nederland

19

Reichelt elektronik

32

Dijkman Elektrotechniek

17

RS Components

9

EAO Benelux

18

Safety Event

2

Euchner Benelux

27

TOP Electronics

1

FHI Federatie van Technologiebranches

29

Van Ekeris Expo Service

3

Laser 2000 Benelux

18

Elektro-Data biedt informatie over industriële elektronica, industriële automatisering, installatie & energietechniek, testen & meten en industriële IoT aan iedereen die te maken heeft met het ontwerpen, fabriceren, toepassen of onderhouden van productiemiddelen in de machine- en apparatenbouw en proces-, elektronica-, chemische, elektrotechnische, metaal en LEDverlichtings- industrie. Dit zijn elektronici, technische automatiseerders, elektrotechnici, industriële installateurs, LED-verlichtingsdeskundigen en aandrijftechnici in Nederland en België.

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl Advertenties

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services

Sonja Wolsink, s.wolsink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Marjan Leenders Tel. (0570) 50 43 36, m.leenders@mybusinessmedia.nl

JE VINDT HET SNELLER OP

Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

ISSN 0168-2873

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

Reproductie

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit Elektro-Data is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2018 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Faxen naar: +31 570 504 399 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Jaarabonnement Nederland € 131,00* Jaarabonnement Buitenland € 143,40* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia Basislayout | Opmaak

Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

MPLAB® MindiTM analoge simulator Microchip’s gratis software voor het ontwerpen van schakelingen

De MPLAB® MindiTM analoge simulator beperkt de ontwerptijd van schakelingen en het ontwerprisico door het simuleren van analoge schakelingen, voorafgaand aan het vervaardigen van een prototype in hardware. Het simulatiehulpmiddel maakt gebruik van de SIMetrix/SIMPLIS simulatie omgeving, met opties voor het inzetten van SPICE of stuksgewijs lineair modelleren, waarmee een brede reeks mogelijke simulatiebehoeften wordt afgedekt.

Deze krachtige simulatie interface is gekoppeld met gepatenteerde modelbestanden van Microchip, voor het modelleren van specifieke analoge componenten van Microchip, als aanvulling op algemene schakelingen. Tenslotte installeert en draait dit simulatiehulpmiddel plaatselijk op uw eigen PC. Eenmaal binnengehaald is er geen verbinding met het internet meer nodig en de looptijd van de simulatie is daarom niet afhankelijk van een zich op afstand bevindende server. Dit levert snelle, nauwkeurige analoge circuitsimulaties op.

Belangrijkste eigenschappen Uitvoeren van AC, DC en transiënt analyses Valideren van systeemgedrag, regeling en stabiliteit Herkennen van problemen voorafgaand aan het bouwen van de hardware

www.microchip.com/mindi

De Microchip naam en logo, het Microchip logo en MPLAB zijn geregistreerde handelsmerken en Mindi is een handelsmerk van Microchip Technology Incorporated in de VS en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn het eigendom van de geregistreerde houders. © 2017 Microchip Technology Inc. Alle rechten voorbehouden. DS20005860A. MEC2196Dut12/17

NU OOK IN ONZE SHOP LANDS! HET NEDER

EDEN:

NDIGH A T S M O E R R R BA

NDE

OK O O – !

N E T A T L ALE RESU

R E T E M I T L U M E L A T I G I D E W U E I N

OPTIM

Robuuste digitale multimeter met led-lampje Optimaal geschikt voor het dagelijks gebruik in de buitendienst in de service-, bouw- en industriesector alsmede voor de ambitieuze thuisgebruiker.

IP67

Automatische verlichting van de functietoetsen en van de draaikeuzeschakelaar EN

Sterke ledlamp voor meetstationverlichting 3 5/6-cijferige meetwaardeweergave (6000 tellingen)

EN

61010-1

61010-1

CAT IV

CAT III

600 V

1000 V

Lc-display met relatieve waardemeting en 42-segments staafdiagram Bestelnr.:

Doorgangsmeting met zoemer en diodetest

MPLETE OOK BIJ CO EBRUIKEN! G E T IS N R E DUIST

PEAKTECH 3443

NIEUW

67,22

Toetsenverlichting + geïntegr. werklicht: PEAKTECH 3443 en PEAKTECH 3445

Digitaal-geheugen-oscilloscoop Robuuste digitale multimeter met Bluetooth

Digitale geheugenoscilloscoop van de nieuwste generatie met een hoge-resolutie kleuren display, achtergrondverlichting, hoge bandbreedte en sampling rate, groot intern datageheugen en USB-aansluiting.

VGA-uitgang voor het aansluiten van een externe monitor

Zoals PeakTech 3443 met deze extra kenmerken:

LAN-aansluiting voor toegang op afstand via het netwerk 20 cm (8“) TFT-kleurendisplay

True RMS-meting Bluetoothinterface voor de verbinding met uw Androidsmartphone

Bestelnr.:

30 MHz 2 KANALEN

Bestell-Nr.: PEAKTECH KTECH 1265

PEAKTECH 3445

92,43

NIEUW

Levering zonder smartphone

266,22

Dagprijzen · Prijzenstand: 05-02-2018 De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro excl. de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor www. reichelt.nl/agb, de catalogus of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.:+49 (0)4422 955-360

BEST SELLER Online Shop Talen:

www.reichelt.nl BESTEL-HOTLINE: +49 (0)4422 955-360