Elektro Data #3 2013

A

elektro

industriële automatisering en industriële elektronica

DATA

jaargang 32

3

maart 2013

# IE 6

IA 10

II 14

SE 18

TM 22

www.elektrodata.nl/ezine

Processor verwerkt meerdere protocollen en heeft ruimte voor extra code Module voor Wifi-communicatie bevat CPU en HF-componenten

SE

II

TM

IE

Speed7-processor van dochteronderneming Profichip moet snelheid opvoeren In- en uitvoersysteem krijgt Step7-compatibele modulen

TM

IE

Draadloze beeld- en geluidscommunicatie in het veld met on/off-site experts ‘Mobile Worker’ brengt probleem naar de expert

II

TM

MCU verwerkt signalen van onder andere giro, kompas en drukopnemer Driedimensionale versnellingsmeter heeft ingangen voor extra sensoren

IE

Oled-scherm toont 5,5-cijferige resultaten, histogrammen en statistieken Digitale multimeter bemonstert signalen 190 maal per seconde

IE

3D-versnellingsmeter met MCU en sensoringangen De drieassige versnellingsopnemer LIS331EB van STMicroelectronics kan voor de rest van het systeem fungeren als centrale bron van bewegings- en richtingsinformatie. De bouwsteen beschikt namelijk ook over een microcontroller met extra ingangen waar andere sensoren op kunnen worden aangesloten. De 32-bit Cortex M0 zou genoeg verwerkingscapaciteit moeten hebben, in combinatie met intern programma- en datageheugen, om deze gegevens te verzamelen en te bewerken.

Door toevoeging van een microcontroller, geheugen en diverse parallelle en seriële in- en uitgangen in dezelfde behuizing als versnellingsopnemer kan de component ook de signalen van andere sensoren inlezen en combineren waardoor hij als verzamelpunt voor meetgegevens kan fungeren. Het ligt voor de hand om dat te doen voor verwante bewegings- en richtingsinformatie, afkomstig van bijvoorbeeld een gyroscoop en een elektronische kompas, aangezien

die gewoonlijk toch al samen optrekken met een versnellingsmeter. Maar ook de waarnemingen van andersoortige opnemers, zoals temperatuur en druk, kunnen via de processor worden geloodst.

In het industriële bereik kan de bouwsteen worden gebruikt om de gegevens van een cluster sensoren te verzamelen en via een seriële verbinding te communiceren met het besturende systeem. Ook is de processor in te zetten in zelfstandig functionerende applicaties, bijvoorbeeld trillingsregistratie en -compensatie.

Lees meer op pagina 18

GRATIS

VERZENDING VOOR BESTELLINGEN VAN MEER DAN € 65,00!

DIGIKEY.NL

redactioneel

Bedelen voor je onderzoek is omgekeerde wereld Crowdfunding is inmiddels doorgedrongen tot de techniek.

Op www.engineersonline.nl hebben we er een berichtje aan gewijd, over de site www.flintwave.com. Deze site biedt een podium voor onderzoekers om hun onderzoek letterlijk aan de man te brengen. De projecten die er nu op staan zitten vooral in de medische hoek, wat vrij logisch is gezien de hoge aaibaarheid van het genezen van enge ziekten en het maken van nieuwe stukken lichaam. De uitstraling is uiterst sympathiek; onderzoekers staan er serieus en vertrouwenwekkend op afgebeeld, daar zal het niet aan liggen.

En ook de onderzoeken zijn ongetwijfeld van hoge kwaliteit.

Maar als ik naar de doelen kijk (van tienduizenden tot honderdduizenden euro’s) en de behaalde resultaten tot nu toe (honderden tot enkele duizenden euro’s) dan vind ik die wel erg verschillen. Blijkbaar loopt het niet storm, om welke reden dan ook. Google (on)vindbaarheid? Of is toch de afstand te groot tussen techniek en betaler?

Crowdfunding werkt wel (althans er zijn successen bekend...) bij geld ophalen voor het opnemen van een cd of het maken van een film. Dat zullen vaak fans zijn, en er lonkt ook nog wel eens iets van een participatie of een concrete beloning. Daar wringt hem ook een beetje de schoen: de beloningen bij de technische projecten variëren van een digitale nieuwsbrief tot een bezoekje aan de vakgroep en een vermelding her en der; geen stukje opbrengst in een octrooi of Nobelprijs...

Strikt genomen is crowdfunding natuurlijk een zielige

V e i l i g h e i d

v o o r

d e

www.elektrodata.nl/ezine

bedoening, een veredelde vorm van bedelen, die blijkbaar nodig is omdat de reguliere geldstromen niet meer toereikend zijn. Een heel slechte ontwikkeling die helaas steeds dieper voortwoekert.

Is er dan geen geld? Ik waag het te betwijfelen; het wordt alleen niet gelijk verdeeld. Neem nu de column van Menno Tamminga in het NRC van 25 februari met als titel ‘Leef ik hier in een belastingparadijs?’. De column gaat over ASML, het succesverhaal van de laatste decennia als het op techniek & innovatie aankomt. Schinkel wijst er echter fijntjes op dat er achter dat fantastische imago een dikke adder schuilgaat: op een bruto winst van 1,15 miljard euro staat 4,3 miljoen betaalde winstbelasting, waar de normale ondernemer bij die winst meer dan 250 miljoen aan de staat kwijt zou zijn. Grote post hierin is een belastingaftrek van 143 miljoen vanwege R&D- en innovatieregelingen.

Ik gun het ASML en haar werknemers van harte, maar gezien vanuit het totaalplaatje van de Nederlandse R&D had van al die miljoenen gemakkelijk een flink deel kunnen gaan naar onderzoekfinanciering van instellingen en andere bedrijven.

Dan hadden die in ieder geval niet aan crowdfunding hoeven doen.

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data (R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

T o e k o m s t

w w w. e u c h n e r. n l

Technical Sales Engineer (m/v) West-Nederland

Je hebt minimaal HBO werk- en denkniveau, commerciële feeling en enkele jaren ervaring in de industriële automatisering. Je vindt het een uitdaging om zelfstandig te werken en vaak onderweg te zijn. In deze fulltime buitendienstfunctie werk je in West-Nederland. Je bent het professionele aanspreekpunt voor onze klanten. Je representatieve houding en bereidwillige instelling staan hierin centraal.

Je zorgt zelfstandig voor het economisch plannen van afspraken. Je komt je beloftes na en je zorgt voor het maken van offertes. Je bent verantwoordelijk voor de bezoekfrequentie en voor de verkoopresultaten in jouw regio. Tijdens een inwerkperiode doe je de nodige productkennis op.

Met wereldwijd 550 medewerkers en 16 dochterondernemingen is EUCHNER een onafhankelijke en financieel gezonde onderneming met een geschiedenis van 60 jaar.

Voor de machine-industrie levert EUCHNER een breed assortiment van elektromechanische en elektronische producten. Machinebeveiliging (veiligheidssystemen) is een van de speerpunten evenals kennis over toepassingen, wetgeving en normen.

maart 2013

Wij vragen een klantgerichte instelling en een open persoonlijkheid met technische affiniteit. Kennis van machines en veiligheid is een pré. Wij bieden een dynamische en boeiende functie binnen een informele bedrijfscultuur met korte beslissingslijnen. Wij stellen een bedrijfsauto ter beschikking.

More than safety.

# 3

Spreekt de functie je aan, neem dan contact op met onze general manager Vladimir Dragosavic en stuur je cv naar vladimir.dragosavic@euchner.nl

|

VISSCHERSBUURT 23

|

NL-3356 AE PAPENDRECHT

|

+31 (0)78 615 476 6

EUCHNER (BENELUX) BV

3

nieuws uit de markt

Helios op E&A 2013 De traditionele beursgadget voor de 2013-editie van Electronics & Automation is bekend. Het gaat om Helios, een compact meetinstrument om lichtbronnen te analyseren, dat is ontworpen door Kitt Engineering uit Enschede. Beursbezoekers verzamelen de hardware en de software voor de gadget op zes beursstands en beschikken dan direct over een compleet getest en gekalibreerd, werkend meetinstrument. De Helios meet de verlichtingssterkte in lux, de kleurtemperatuur in kelvin, de x-y-positie in het CIE-kleurdiagram en een benadering van de kleurweergave-index CRI. Maar omdat de Helios is gebouwd op een open source Arduino Leonardo platform, zijn er meer mogelijkheden. Zo is het vrij eenvoudig om er computerapplicaties en apps voor te ontwikkelen.

Ook kan worden geëxperimenteerd met andere sensoren of compleet andere toepassingen van het platform. Op de print zijn daartoe alle ingangen en uitgangen toegankelijk gehouden.

In het Helios-project werken zo’n 45 bedrijven samen om te zorgen dat alle componenten en de bijbehorende software tijdig beschikbaar zijn en om te zorgen dat er op de beurs een volwaardige,

werkende productielijn staat, die ook nog eens binnen enkele dagen moet worden geïnstalleerd.

De bill of materials voor de Helios bevat meer dan 200 componenten. Binnen het tijdsbestek van de beurs moet een kleine 2000 gadgets worden geassembleerd en getest - maar om ook de allereerste bezoekers al van een Helios te kunnen voorzien, zal een deel van de oplage vooraf worden geproduceerd. Toch betekent het dat er in de hectiek van de beurs nog permanent zo’n 70 tot 80 pcb’s per uur moeten worden bestückt en getest. Voor de pick & place machine komt dat neer op 14.000 componenten per uur.

AVE distributeur van Antaira AVE Added Value Electronics heeft in januari het Benelux distributeurschap verworven van Antaira (tot voor kort nog bekend als Aaxeon Technologies). Antaira produceert producten voor M2Mcommunicatie en heeft drie eigen productlijnen: Airolinx: industriële WiFi-naar-serieel en draadloze accespoints met routers.

Lanolinx: industriële ethernet- en gigabit-switches met POE- functionaliteit en optioneel uitgerust met M12 industriële connectoren.

Devolinx: Modbus-naar-serieel- en koper-naarglasvezelomzetters. www.ave-nl.com

www.eabeurs.nl

Online lesmodule lichtschermen Pilz wil met de online lesmodule ‘hoe kan ik veilig engineeren met lichtschermen?’ de bewustwor-

ding van veiligheid in de industrie verder onder de aandacht brengen. De gratis te volgen lesmodule is met name bedoeld om engineers en projectleiders kennis op te laten doen van alle facetten die bij het engineeren van lichtschermen van toepassing zijn.

Zo komen de verschillende typen lichtschermen aan bod, hoe werken lichtschermen en hoe bepaal je welk lichtscherm het beste geschikt is voor de situatie en hoe positioneert men een lichtscherm veilig. De lesmodule is onderbouwd met theorie en relevante normen.

Om het interactief te maken zijn er spelelementen in verwerkt, beeldfragmenten en animaties. Na afronding kan de cursist een toets maken en met goed gevolg ontvangt men een certificaat. onlinetraining.pilz.nl

# 3

maart 2013

Saia-Burgess Controls

4

Saia-Burgess Benelux is per 1 februari 2013, door de overname van Honeywell, verder gegaan als SaiaBurgess Controls, een zelfstandige verkoopdivisie voor Nederland, België en Luxemburg. Het salesteam van Saia-Burgess uit Gouda gaat in de Benelux ongewijzigd verder onder leiding van Theo Poulissen.

Saia-Burgess Controls wordt onderdeel van Honeywell Environmental & Combustion Controls (ECC). ECC is een strategische business unit binnen de grootste divisie van Honeywell: Automation & Control Solutions (ACS).

Honeywell versterkt met Saia-Burgess Controls

haar positie met het uitgebreide partnernetwerk van systemintegratoren in West Europa. Bovendien wil zij met de producten van Saia-Burgess Controls haar marktmogelijkheden in de EMEA-regio vergroten. De kernproducten vormen de SaiaPCD Controllers, webbased HMI oplossingen, webpanels, kWh meters en energiemanagementsystemen voor OEM-ers in de seriematige machine-en apparatenbouw en systeemintegratoren met projecten in industriële infrastructuur en gebouwenautomatisering. www.saia-pcd.com

Van twee labels naar één merk Enter Mbedded en Enter Technology zijn per 1 februari 2013 verder gegaan onder één naam: Enter.

Met het onder één merk organiseren van de verschillende competenties waarbinnen het actief is, denkt het bedrijf nog beter de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen te realiseren. Tegelijk met de nieuwe organisatie zijn ook beeldmerk, huisstijl en website aangepakt. Enter is georganiseerd vanuit een zestal competenties die elk in een eigen business unit zijn ondergebracht. Dit zijn: embedded, electronics, mechatronics, physics, chemical en system test & integration. www.enter-group.nl

nieuws uit de markt GlobTek 2.13.13_ElektroData (Netherlands, Dutch) 2/26/2013 8:49 AM Page 1

Workshops op Mocon 2013 Tijdens de vakbeurs Mocon geeft trainingsinstituut Itsme een workshop over de hoofdcomponenten in een industriële automatiseringsinstallatie en de mogelijkheden in terugverdientijd bij het toepassen van robotica.

Op 17 april kan dit met een informatieve cursus over de hoofdcomponenten in een industriële automatiseringsinstallatie. Deze cursus wordt gegeven aan de hand van praktische voorbeelden en verschil-

lende begrippen worden op een eenvoudige wijze uitgelegd. Bezoekers krijgen op donderdag 18 april tips over terugverdientijd bij het toepassen van robotica. Itsme wil met deze introductiecursus beleidsmakers, beslissingsbevoegden, proces- en systeemontwerpers, productiemanagers en projectleiders informeren over industriële robotica, voor- en nadelen van robotica en waar robots kunnen worden ingezet. www.easyfairs.com/mocon-nl

Need Power?

Think GlobTek

Smart Battery Chargers Offer Three-Phase Operation

Available in versions delivering 4.2V, 8.4V, or 12.6V at 1 A to address single- or multiple-battery configurations, the GTM91128 families of smart Li-Ion battery chargers from GlobTek offer three charging methods: conditioning, constant current, and constant voltage. The universal-input devices have a minimum current charge termination technique with timer as back up, with LED indication of charging and fully charged states. An additional feature of the ...for more click www.globtek.se

Medically-Approved Open-Frame Switchers Deliver Up to 240W

Wijdeven Inductive Solutions verhuisd In de afgelopen maanden is de ontvlechting van Wijdeven Inductive Solutions en Wijdeven Motion gerealiseerd. Daar waar de motion activiteiten inmiddels zijn ondergebracht bij ASML is Wijdeven Inductive Solutions verhuisd naar een nieuwe locatie op Industrieterrein De Scheper 250, 5688 HP te Oirschot.

Wijdeven blijft haar verkoop, engineering, prototyping en medische kastenbouw vanuit Oirschot organiseren. Het productiebedrijf en logistiek centrum van Wijdeven zijn gevestigd in Ter Apel, daar wordt de on-

derneming al 40 jaar onder de naam Witronic gevoerd. Deze naam is met ingang van 1 januari 2013 opgeheven, zodat ook deze activiteiten onder de merknaam Wijdeven vallen.

Om de groeidoelstellingen te kunnen realiseren is de organisatie in Oirschot uitgebreid op de afdelingen engineering en sales. Die groei denkt Wijdeven te realiseren in met name transformatoren, (orthocyclische) spoelen en voedingen. www.wijdeven.com

Suitable for use in a variety of medical, ITE, and PoE applications, the GTM91110P240 Family of open-frame AC/DC switchmode power supplies from GlobTek deliver up to 240W in a 3 x 5-inch footprint. The devices are provided in factory-configured outputs from 12 to 55 V (in 0.1-V increments). Available in Class I or II versions, the 1.75-high power supplies are 85% efficient at full load and include features such as active PFC, a built-in EMI filter, and a 12-V fan output as well as DC-input versions from 130VDC to ...for more click www.globtek.se

Rechargeable Battery Pack Provides Fuel Gauge Data

Providing smart rechargeable power capability to advanced portable and remote devices, the BL3100C1865004S1PSQA Li-Ion Battery Pack from GlobTek incorporates fuel-gauge functionality to provide important power status information. The 14.4V pack has a 3.1Ah capacity and includes a builtinprotection circuit as well. “You can no longer put a battery in one of today’s products without providing a means to check on the power status ...for more click www.globtek.se

# 3

www.globtek.se

Radiflow en BESD Benelux hebben een overeenkomst getekend voor de distributie van de Radiflow netwerk producten. Radiflow is een fabrikant van geavanceerde industriële netwerk switches met meerdere RJ45 en RS232 poorten maar ook met glasvezel, WiFi en GSM/UMTS interfaces. De switches die layer 2 en 3 ondersteunen bevatten daarnaast nog uitgebreide beveiliginginstellingen en is een remote management software tool beschikbaar. www.besd.nl

maart 2013

Radiflow bij BESD

5

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

De SN8200 bevat een complete Wifi-zend/ontvanger met microcontroller voor diverse WLAN-protocollen en applicatiespecifieke functies.

Processor verwerkt meerdere protocollen en heeft ruimte voor extra code

Module voor Wifi-communicatie bevat CPU en HF-componenten

H

Het zijn een ARM Cortex M3 en een op Broadcoms Wicedarchitectuur gebaseerde SoC die in de SN8200 van Murata het meeste werk doen. Daarnaast bevat het printje van zes vierkante centimeter ook alle andere benodigde componenten, van analoge schakelaar tot antenne, om een complete eenheid voor Wifi-communicatie te creëren. De module werkt in de 2,4-GHz band en implementeert de in IEEE 802.11b/g/n vastgelegde WLAN-normen. TCP/IP, internetprotocollen en versleuteling zijn eveneens ingebouwd.

Hij is bedoeld om te fungeren als onderdeel van ingebedde toepassingen, variërend van witgoed tot industriële sensoren.

Ruim 30 bij krap 20 mm, dat zijn de afmetingen van de SN8200 die Murata onlangs op de markt heeft gebracht.

De inclusief afscherming 2,8 mm hoge module bevat de processor, het netwerk-IC, klokgeneratoren, aanvullende hoogfrequente circuits, antenne en de diverse passieve componenten. Daarmee heeft hij alles wat nodig is om zelfstandig te fungeren als draadloos station of als toe-

6

#3 maart 2013

gangspunt in een op 2,4 GHz opererend WLAN dat IEEE 802.11b/g/n implementeert.

Maar in de eerste plaats is de eenheid ontworpen om gemakkelijk te kunnen worden geïntegreerd als subsysteem in ingebedde toepassingen. In de eenvoudigste configuratie heeft hij genoeg aan twee voedingsspanningen -3,3 V en 3,6 V voor respectievelijk de digitale en hoogfrequente secties- en een seriële dataverbinding met zijn gastheer.

Die verbinding loopt via het gestandaardiseerde SNICprotocol, wat staat Simple Network Interface Card.

Het cliëntsysteem kan van alles zijn, zo stelt de producent.

Als voorbeelden worden besturings- en bedieningscomponenten en beeldschermen voor gebouwautomatisering genoemd maar ook verbruiksmeters en andere energiebewakers, witgoedapparatuur, sporthulpmiddelen en medische toestellen. Daarnaast sluiten de specificaties aan op gebruik in industriële omgevingen. Zo heeft de module een operationeel temperatuurbereik van -30 tot 85 °C. De diverse in- en uitgangen zijn dan te gebruiken voor bijvoorbeeld het uitlezen van sensoren, digitaliseren van

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

analoge signalen en het besturen van relais, indicatoren, kleppen en dergelijke.

Processor

Het rekenwerk wordt gedaan door een 32-bit ARM Cortex M3. Deze microcontroller neemt ook de algemene in- en uitgangslijnen voor zijn rekening. Zo beschikt hij over twee seriële poorten voor Uart- en SPI-communicatie. Verder is hij uitgerust met I2C, A/D- en D/A-omzetters en met een verzameling digitale in- en uitgangen.

Er zit voldoende programma- en datageheugen in de processor om ruimte te bieden aan applicatiespecifieke code, in aanvulling op de diverse protocollen die hij af kan handelen. Zo heeft de CPU een complete TCP/IP-stack en zorgt hij ervoor dat de module kan functioneren als webserver.

Ook voorziet de software in versleuteling (WPA en WPA2) en in keuze tussen werking als toegangspunt dan wel als WLAN-station terwijl tevens aanvullende protocollen als HTTP, DHCP en DNS worden ondersteund.

De basisbandtaken en het hoogfrequentgedeelte vallen onder verantwoordelijkheid van een chipset van Broadcom, de BCM43362. Deze maakt gebruik van de door dit bedrijf ontwikkelde Wiced-architectuur (Wireless Internet Connectivity for Embedded Devices).

Het HF-circuit stuurt de externe analoge schakelaar aan die is verbonden met de eveneens ingebouwde antenne en waarmee wordt gekozen tussen zenden en ontvangen.

Dat laatste gebeurt met een gevoeligheid van -96 dBm. Bij het zenden produceert de eindtrap een vermogen van maximaal +18 dBm, althans bij overdracht volgens 802.11b

en bij een datasnelheid van 11 Mbit/s. Hierbij loopt het stroomverbruik op van de 110 mA in de ontvangstmodus tot 370 mA.

In de module werkt een ARM Cortex M3 samen

met een HF-chipset van Broadcom.

www.murata.eu info@murata.nl (023) 569 84 10

Loodvrij solderen en fijnstof filteren

Analoge PWM-controller

De soldeerdamp-afzuiginstallatie Xytronic HV-2 FES met variabel ventilatortoerental kan soldeerdampen op twee soldeerplekken tegelijk afzuigen en de lucht filteren. De luchtdoorstroming is 350 m3 per uur.

De twee trechters van de installatie zijn elk via een 250 cm lange slang met 75 mm doorsnede met de compacte basiseenheid verbonden, die onder de werkplek geplaatst kan worden.

Ondanks de grote ventilatiecapaciteit van de afzuiginstallatie ligt het geluidsniveau onder de 50 dB. De afgezogen soldeerdampen worden door een drietraps filter­ systeem, bestaande uit een voorfilter, Hepa-filter en actieve koolfilter, geleid. De filters kunnen zo nodig met enkele handgrepen vervangen worden. Naast de HV-2FES biedt reichelt elektronik ook voordelige Xytronic-oplossingen voor soldeerwerkplekken aan, bijvoorbeeld de

De MCP19035 is een op analoge techniek gebaseerde PWM-controllerserie met geïntegreerde synchrone Mosfet-stuurtrappen. De controller werkt over een voedingsspanningsbereik van 4,5-30 VDC, heeft een schakelfrequentie van 300 kHz en biedt een in de fabriek afregelbare dode-tijd instelling, waardoor ontwerpers de prestaties over een brede reeks Mosfet-componenten kunnen optimaliseren. Als de serie MCP19035 wordt gecombineerd met Microchip’s MCP87xxx Mosfet’s, halen gelijkspanningsomzetters een

rendement boven de 96%. De serie MCP87xxx snelle Mosfet’s biedt zeer lage verliesfactoren (FOM’s) en is ondergebracht in standaard industriële 5 x 6 mm en 3,3 x 3,3 mm PDFNbehuizingen. De componenten MCP87022, MCP87050 en MCP87055 bieden een doorlaatweerstand van respectievelijk 2,2 mΩ, 5,0 mΩ en 5,5 mΩ.

Acal BFi Nederland

soldeerdamp-afzuiger 426 DLX. Deze afzuiger bereikt een luchtdoorstroming van 120 m3/uur en filtert de afgezogen soldeerdamp met actieve koolfilter. reichelt elektronik

#3 maart 2013

7

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

Catalogus MEC Engineering

WiFi voor het zware werk

Het Deense bedrijf MEC Switches (onderdeel van de Apem groep) heeft een nieuwe MEC Switch Engineering Catalogus uitgebracht. Editie 7 staat vol met informatie over printschakelaars (onder andere de Multimec 5 serie), kapjes en nieuwe mogelijkheden. De catalogus is gratis te verkrijgen bij Apem.

Apem Benelux

3U CompactPCI SBC De Kontron CompactPCI enkelkaartcomputer CP3003-V bevat een 1,0 GHz Intel Celeron processor 807UE in combinatie met de Intel Platform Controller Hub QM77. Een intelligent cachegeheugen van 1 Mbyte en een werkgeheugen van maximaal 4 Gbyte DDR3 SDRAM tot aan 1333 MHz garandeert een hoge gegevensdoorvoer. De nieuwe CompactPCI CPU-kaart komt als een dubbelbrede versie (8HP) voor twee kaart-

connectoren en biedt interfaces, zoals 1x VGA, 2x DisplayPort, 1x USB 3.0, 2x USB 2.0, 3x gigabit Ethernetpoorten en een seriële poort op het frontpaneel. De PCI 32-bit, 33 MHz CompactPCI interface ondersteunt de passieve modus van PCI. Als de kaart wordt geïnstalleerd in een systeemconnector (master) dan wordt de CompactPCI interface vrijgegeven, terwijl de interface zal worden geïsoleerd als de kaart in een periferieconnector wordt geplaatst. De SBC komt tot zijn recht bij machineen fabrieksautomatisering, visualisatie of inspectiesystemen.

Kontron

De WLn-ABOARD van Acksys datacommunication and systems is een robuuste WiFi module die is ontwikkeld voor zware industriële toepassingen. Het ontwerp met twee radio’s maakt het mogelijk om twee onafhankelijke netwerken met elkaar te verbinden (5/5,4 GHz) en tegelijkertijd als access point (2,4 GHz) te fungeren voor een lokaal netwerk zonder snelheidsbeperkingen. De ‘turbo roaming’ functie maakt communicatie tussen access points bij bewegende voertuigen mogelijk zonder verlies van de dataverbinding. De WLn-ABOARD is geschikt voor toepassingen waar schokken, trillingen

en grote temperatuurverschillen voorkomen (EN50155[I EC60571]/ EN50121-3-2 /EN501214 gecertificeerd). De werktemperatuur is standaard -25 °C tot +70 °C of voor de extended uitvoering -40 °C tot +75°C. De elektronica is ondergebracht in een IP66 behuizing met M12 10/100/1000 autosensing netwerkaansluitingen en N-connectoren voor de antennes. De standaard uitvoering werkt met een voedingsspanning van +9 VDC tot 72 VDC of PoE IEEE 802.3at.

B.E.S.D.

Watergekoelde spoelen en transformatoren Door het steeds sneller worden van de vermogenselektronica, groeit de behoefte aan meer inductieve componenten en met name aan compacte uitvoeringen.

Eén van de steeds meer geaccepteerde en bewezen technieken om compact te bouwen is door waterkoeling te integreren.

Door actief de kern en/of de wikkelingen te koelen is het mogelijk om

factoren kleiner te bouwen. Het is zelfs mogelijk om water direct door de wikkeldraad te voeren. Afhankelijk van de applicatie en aanwezigheid van koelvloeistof kan Block de juiste spoel ontwikkelen.

Elincom Electronics

KABELVoor afstanden, lengtes & posities modellen met SENSOREN Verschillende meetbereiken van 50 mm tot 50 m MICRO-EPSILON BeNeLux | Patrick Aarts | Phone: +31 (0) 162 510 400 | patrick.aarts@micro-epsilon.com | www.micro-epsilon.com

De Europese referentie voor PCB prototypes & kleine series

www.eurocircuits.com

www.sensors.nl SENSORS & CONTROLS

telefoon 0162-314285 - fax 0162-321212

EVERYTHING UNDER CONTROL

(verschil)druk - temperatuur - flow - debiet - kracht - niveau - displays/uitlezingen - explosieveilig - gas - inclinatie

8

#3 maart 2013

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

50 A stroomtransducers De serie HLSR gebruikt open-loop Hall-effect stroomdetectietechnologie voor het meten van gelijk- en wisselstromen of impulsvormige stromen met nominale waarden van 10, 20, 32, 40 of 50 Aeff. De reactietijd is 2,5 µs bij een lage versterkings- en offsetdrift over het werktemperatuurbereik van -40 tot +105 °C. De transducers leveren het uitgangssignaal als een analoge spanning die evenredig is met de primair gemeten stroom. In de meeste toepassingen zal deze spanning worden omgezet naar een digitale waarde door een A/D-omzetter. LEM heeft de HLSR daartoe voorzien van een interne spanningreferentiebron van 1,65 of 2,5 V die beschikbaar is op een speciale pen, maar ontwerpers kun-

Gelijkspanningsconvertoren nen ook een externe referentiespanning gebruiken van 0,5 tot 2,65 V. De HLSR is in staat om een nominale nauwkeurigheid van ±1% bij +25 °C, en ±3,4% bij+105 °C te leveren met een bandbreedte van 100 kHz (-3 dB). De transducers zijn toe te passen in industriële omvormers en motoraandrijvingen; schakelende en niet-onderbreekbare voedingen; air conditioning; duurzame energiesystemen in verzamelpunten van zonnepanelen en in de omvormers voor het volgen van het maximale vermogenspunt.

LEM

CUI introduceert een reeks volledig geregelde gelijkspanningsconvertoren voor voedingsbussen. Ze zijn uitgerust met de digitale besturing uit de Novum Advanced Powerproductserie. De NQB- en NEB-series zijn CUI’s eerste producten die voortvloeien uit de licentieovereenkomst met Ericsson, die betrekking heeft op het Advanced Bus Converter-portfolio dat is gebaseerd op het FRIDA II-platform. Zowel de NEBreeks, ondergebracht in een behuizing op een achtste blokformaat, als de kwart-blokformaat NQB-modellen zijn uitgerust met een 32-bit ARM-gebaseerde microcontroller.

De firmware zorgt voor de vermogensoptimalisatie en is ontwikkeld op een gemaximaliseerde en vlakke rendementscurve. Dit maakt dat de piekprestaties over een veel groter belastingbereik beschikbaar zijn dan bij andere tussenbusconvertoren. Met een gemiddeld rendement van 96,4%, geoptimaliseerd voor een belasting van 20 tot 100%, zijn de modulen geschikt voor toepassingen waarin het verbruik sterk

kan variëren. Ook is de firmware ontworpen om snelle transiënten aan de ingang te verwerken, met flanksnelheden tot 0,5 V/µs, en daarbij de uitgangsspanning binnen 10% constant te houden. De convertoren zijn beschikbaar met twee ingangsbereiken: 40..60 VDC voor toepassingen op het gebied van datacommunicatie en 36..75 VDC voor telecomapplicaties. Bij de NEB 1/8blok uitvoeringen is keuze uit vermogens van 264 tot 300 W terwijl de NQB 1/4-blok varianten tussen de 420 en 468 W kunnen leveren.

Digi-Key

JAAR

JAAR

PRODUCT GARANTIE*

DETEKTOR GARANTIE*

* na productregistratie op www.flir.com

Fun_ads_NL 201x133 PM.indd 1

2/26/13 4:49 PM

#3 maart 2013

9

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Speed7-processor van dochteronderneming Profichip moet snelheid opvoeren

In- en uitvoersysteem krijgt Step7-compatibele modulen H

Had automatiseringsleverancier Vipa in enkele van zijn andere productfamilies al Step7-compatibele besturingseenheden, nu heeft het bedrijf ook de van origine puur op in- en uitvoer gerichte SLIO uitgebreid met modulen die regeltaken kunnen uitvoeren. Met deze toevoeging kunnen de I/O-eenheden worden uitgebouwd tot een zelfstandig functionerend systeem. Van dochteronderneming Profichip wordt de jongste processor in de Speed7-serie ingezet.

Deze werkt, zoals gebruikelijk, sneller dan zijn voorgangers en is daarnaast uitgerust met extra functies voor geheugenbeheer. Dat zou moeten resulteren in schakelacties die voor alle modulen binnen 1 µs synchroon blijven en de mogelijkheid om in bedrijf het geheugen van de CPU te vergroten tot 512 Kbyte.

Oorspronkelijk heeft Vipa zich bij het ontwikkelen van zijn SLIO-productfamilie vooral gericht op het creëren van een compact systeem voor de in- en uitvoer van automatiseringssignalen. De afkorting staat voor Slice I/O en heeft betrekking op het formaat van de modulen, in het bijzonder de breedte van 12,7 mm. Dat geldt althans voor de in- en uitvoereenheden. Deze ruim tien centimeter hoge segmenten hebben schroefaansluitingen voor de diverse

signalen. Daarbij kan het gaan om 2, 4 of 8 digitale ingangen dan wel uitgangen, 1 tot 4 analoge lijnen die spanning, stroom of thermische sensoren met 12 of 16 bit bemonsteren of die met een 12- of 16-bit D/A-omzetter een 0..10-V of 0..20-mA signaal produceren. Verder omvat de reeks tellers en frequentiemeters, SSI-lezers, spanningsverdelers, voedingen en poorten voor zowel seriële RS232- en RS422/485communicatie als voor diverse veldbussen, waaronder Profibus, Profinet, EtherCat, Ethernet, Devicenet, Modbus en CANopen.

Processor

Als basis fungeert een zogeheten koppelmodule die met een kleine 38 mm wat breder is dan de in- en uitvoersegmenten en die zorgt voor de overdracht tussen de besturing en de I/O-bus. De nu aangekondigde processor kan zijn plaats innemen, figuurlijk althans want hij neemt met zijn breedte van circa 12 cm meer ruimte in. Deze Speed7 gedoopte eenheid bevat behalve de CPU en het programmageheugen een sleuf voor SD-kaartjes, twee seriële poorten en vier Ethernet-connectoren. Bij communicatie via het netwerk is hij onder meer toegankelijk als slaafmodule volgens het Profibus DP-protocol.

Door middel van de configureerbare geheugenbeheerder kan de programmeercapaciteit dynamisch worden ingesteld tussen 256 en 512 Kbyte. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt gewerkt met Step7-codes. De processor is ook hierop ontworpen, wat moet resulteren in een vlotte afhandeling van programma’s. Volgens de specificaties is de verwerkingssnelheid van de CPU in combinatie met de 48-Mbit/s capaciteit van de systeembus voldoende om alle maximaal 64 I/O-modulen binnen 1 µs gelijk te laten schakelen.

PLC-chip

De processormodule stuurt de I/O-segmenten aan en beschikt daarnaast over netwerk- en seriële poorten.

10

#3 maart 2013

De kern van de processoreenheid wordt gevormd door een microcontroller van halfgeleiderproducent Profichip, een dochteronderneming van Vipa. Het bedrijf maakt onder meer Step7-compatibele IC’s waarin CPU, geheugen, geheugenbeheer, digitale in- en uitgangen, tellers en communicatiefuncties zijn geïntegreerd. Zo is de PLC7001 beschikbaar in versies met twee maal 256 Kbyte geheugen voor data en code, maximaal 32 in- en 24 uitgangen, Ethernet, seriële poorten, Profibus-slaaf en aansturing voor een SD-kaart. Zijn klokfrequentie van 48 MHz resulteert in een interne cyclustijd van iets meer dan 20 ns.

Voor het instellen en programmeren van de hardware heeft de fabrikant recent het programma Speed7 Studio uitgebracht. Dit pakket is behalve voor de SLIO-familie ook geschikt voor andere producten uit het assortiment. Het werkt met een grafische representatie van het automatiseringsproces voor zowel de configuratie als voor de communicatie en de programmacode. De ingebouwde databank met productkenmerken en systeemtopologieën moeten

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Het brein van de processoreenheid wordt gevormd door een geïntegreerde Speed7-CPU van Profichip.

het uitwerken van details zoals variabelen en netwerkinstellingen vereenvoudigen. Voor het creëren van een webgebaseerde visualisatie beschikt de programmatuur over een bibliotheek met standaardelementen. www.vipa.nl info@vipa.nl (055) 356 42 08

Met het pakket Speed7 Studio kunnen configuraties worden beheerd en geprogrammeerd.

HMI voor kleine en middelgrote machines De NB HMI-serie, met schermbreedtes van 3,5 inch tot 10 inch, is geschikt voor veel verschillende toepassingseisen. De serie biedt TFTkleurentouchscreens met led-achtergrondverlichting met een lange levensduur en een grote zichthoek.

De HMI’s zijn voorzien van Ethernet-, seriële en usb-interfaces voor aansluiting op PLC’s en apparaten van Omron, in het bijzonder de PLC CP1, maar ook op automatiseringscomponenten van andere leveranciers. Voor de HMI’s kan men snel intuïtieve operatorvensters maken met programmeersoftware die een flexibele vensterafhandeling biedt,

ondersteuning van 32 talen, de mogelijkheid om snel animaties te creëren en macro’s. Om ontwerptijd te besparen, kunnen projecten worden getest in de offline-simulatiemodus. Tijdens het gebruik kunnen statusalarmen worden ingesteld op verschillende lettertypen of kleuren om verschillende prioriteiten of gradaties van belangrijkheid aan te geven, met opties voor pop-up alarmen, een zoemtoon of het instellen van een bitadres in de PLC. Omron

Procesregelaars met twee regelkringen

De WCS is een inbouw dual regelaar van 48 x 48 mm en de WCL is een DIN-rail dual regelaar. Hiermee kan een oplossing worden gerealiseerd voor twee regelkringen waarbij ruimte voor het plaatsen van twee aparte regelaars een issue is. Daarnaast zijn er vele applicaties waarbij gebruik gemaakt wordt van een losse regelaar en een losse schakelklok.

Ook hier volstaat een dual regelaar.

Deze Shinko regelaars zijn uitgevoerd met twee universele analoge ingangen. Door de regelaar anders in te stellen is het een enkelvoudige regelaar geworden waarbij de regelaar kan worden gebruikt als een verschilregeling. De WCL DINrail module is door middel van een

usb-kabel via de pc te configureren. Daarnaast is deze unit op een DIN-rail voet geplaatst waardoor het eenvoudig wordt om zonder de bekabeling los te hoeven maken de regelaar te vervangen. De WCL is uitgerust met een lichtsensor. Deze regelaar wordt meestal in een kast geplaatst. Zijn de kastdeuren gesloten is het niet nodig om de regelaar af te lezen. De lichtsensor detecteert dit en zorgt er voor dat het display automatisch wordt uitgeschakeld.

De regelfuncties gaan vanzelfsprekend wel door.

Isotron

#3 maart 2013

11

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

EtherCAT-frontoptie voor frequentieregelaars

Met de FSE24B EtherCAT-frontoptie voor de Movitrac B-frequentieregelaar kunnen deze frequentiegeregelde aandrijvingen direct worden aangestuurd in toepassingen die zijn voorzien van een EtherCATnetwerk. De optie kan gemakkelijk in bedrijf worden genomen en biedt alles wat nodig is voor een overzich-

telijke engineering via EtherCAT. Het was al mogelijk om de meerassige Moviaxis-servoregelaars en de eenassige Movidrive-servoregelaars via een veldbus direct aan een EtherCAT-master te koppelen. Maar naast de complexe bewegingsassen vereisen toepassingen ook vaak relatief eenvoudige hulpaandrijvingen, - bijvoorbeeld voor de toe- en afvoer. Hierbij ligt de nadruk meer op aspecten als modulariteit en kostenbesparing. De serie Movitrac Bfrequentieregelaars met de FSE24Bfrontoptie voldoet aan deze eis.

SEW-Eurodrive

fiber aansluitingen. Deze extender zal onder andere AIA usb3 vision compliant zijn wanneer deze standaard formeel vrijgegeven zal worden. Hiermee is de extender uitermate geschikt voor onder andere machine vision toepassingen.

Amplicon Benelux

Robuuste box-pc De FPC-3130 box-pc van Arbor is fanless en heeft een zeer laag energieverbruik. Hierdoor is de pc goed toepasbaar in industriële omgevingen. De FPC-3130 is een eenvoudig te installeren barebone-pc, waar de gebruiker naar wens opslag en geheugen aan kan toevoegen. De boxpc heeft een ingangsspanning van 10 tot 28 V en werkt met een smart ignition power on/off-systeem. Tevens zit er een beveiliging op tegen laag- en overspanning van de batterij. De pc is verder voorzien van twee DVI-poorten en heeft een RS485 auto-flow-functie. De pc is geschikt voor omgevingstemperaturen tussen -20 °C en 70 °C. Vanwege zijn

12

#3 maart 2013

Vipa heeft voor het 200V systeem twee nieuwe CPU’s ontwikkeld.

Deze worden de PG CPU’s genoemd door hun standaard geïntegreerde PG/OP Ethernet interface.

De 214/215 PG CPU’s hebben hetzelfde ontwerp als de vergelijkbare 214/215 NET CPU’s, maar ze kennen géén actieve verbindingen: alleen PG/OP-communicatie met maxi-

maal acht verbindingen. De PG/ OP Ethernet interface maakt het programmeren en visualiseren via Ethernet mogelijk.

Kenmerken van het systeem 200V blijven behouden: • Eén systeem voor centrale & decentrale toepassingen.

• Breed scala aan modules voor bijna elke PLC basistoepassing.

• Eenvoudige installatie en uitbreiding van het systeem.

• Centraal uitbreidbaar tot wel 32 modules direct achter de CPU. Vipa Nederland

BACnet/IP-controller

USB3.0 extender De Spectra 3022 usb 3.0 fiber extenders van Icron Technologies kunnen een lengte overbruggen van maximaal 100 meter over multimode fiber optics. Deze usb 3.0 extender met geïntegreerde 2-poort hub ondersteunt de volle usb3.0 bandbreedte tot 5 Gbps. De Spectra 3022 is een twee-poort usb extender die de gepatenteerde ‘Extremeusb’ technologie mogelijkheden ondersteunt, zoals ‘plug and play’ (géén software drivers benodigd) en compatibiliteit met Microsoft Windows (inclusief Windows 8), Linux en Mac besturingssystemen. Voor extra betrouwbaarheid zijn ‘lockable’ connectoren gebruikt voor power én

CPU met PG/OP Ethernet interface

De vrij programmeerbare Wago BACnet/IP-controller in combinatie met het uitgebreide gamma I/O modules van het Wago-I/O-systeem kan ingezet worden voor de meest uiteenlopende projecten binnen de gebouwautomatisering. Zowel typische HVAC-toepassingen als verlichting- en jaloeziesturingen behoren tot de mogelijkheden. Een ruime keuze aan interfacemodules biedt de mogelijkheid om direct te communiceren met KNX/EIB, DALIlichtregelingssystemen, EnOceanradiotechniek en vele andere. Bij het gebruiken van de controller als BACnet-Native-Server herkent het automatisch alle aangesloten digitale en analoge I/O-modules, zodat alle variabelen als BACnet objecten beschikbaar zijn. Voor de inbedrijfstelling wordt de programmeeromgeving Wago-I/O-PRO CAA (CoDe-

Sys) en de nieuwe Wago-BACnetconfigurator gebruikt. Deze laatste ondersteunt eveneens de communicatie met BACnet-toestellen van andere fabrikanten.

WAGO Nederland

Medische tablet-pc

compactheid, schokbestendigheid, lage energieverbruik en de smart ignition power on/off-systeem is de box-pc goed in te bouwen en te gebruiken in voertuigen.

HPS Industrial

De draagbare 10.4 inch M1040 tablet-pc van Arbor beschikt over een energiezuinige processor met veel I/O-poorten en is licht in gewicht.

Hierdoor is de M1040 breed inzetbaar voor verschillende mobiele en tevens medische toepassingen. De M1040 bevat een camera aan de voor- en achterzijde van de pc, een barcode scanner, RFID, WLAN, bluetooth en optioneel een dockingstation. Daarnaast heeft de tablet-pc de optie voor een dubbele accu, waarvan er één verwisselbaar is. Het touchscreen kan handmatig worden bediend of met de digitizer pen.

HPS Industrial

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Frequentieregelaar De Toshiba VF-S15 is bedoeld om kortsluitankermotoren in snelheid te regelen en is leverbaar voor 1- en 3 fase voedingen van 0,2 tot en met 18,5 kW. De frequentieregelaar kan ook permanentmagneet motoren aansturen. Hiermee kan ten opzichte

van standaard draaistroom motoren een behoorlijke energiebesparing gerealiseerd worden en is er ook een hoger koppel en grotere efficiëntie met kleinere en lichtere motoren mogelijk. De regelaar heeft RS485/ CANopen interface, STO functie (vol-

gens SIL 2/ PLd), easy toets, externe 24 VDC voeding en communicatie opties zoals Profibus-DP, Ethernet/ IP, Devicenet, EtherCAT en CC-LINK. Met de easy toets kunnen parameters worden benaderd die vooraf gegroepeerd zijn. Er zijn zeven van die groepen voor populaire toepassingen voorgeprogrammeerd. Met de handheld Multi Loader kunnen de parameters van de regelaar gelezen of geschreven worden zonder dat de regelaar spanning nodig heeft.

Duranmatic Industrial Automation

Elektrische lineaire actuator Mijnsbergen introduceert de RoboCylinder RCP4 serie van IAI Industrial Robots. De 24 VDC elektrische lineaire actuators zijn ontworpen als vervanging voor pneumatische cilinders. Ze zijn beschikbaar in twee typen: met direct aangedreven slede of als drijfstang. Beide typen zijn in twee varianten verkrijgbaar: met een stappenmotor in lijn gemonteerd of met een parallel aangebouwde motor. Voor bijzondere omgevingsomstandigheden levert IAI twee speciale uitvoeringen. De

cleanroom RCP4CR lineaire actuator met slede volgens ISO klasse 4. Daarnaast de RCP4W uitvoering met beschermingsgraad IP65 (stofen spatwaterdicht). De actuators

met slede zijn verkrijgbaar in breedtes van 52, 58 en 73 mm met een slaglengte van 50 tot 800 mm met een maximale horizontale last tot 45 kg. De actuators met drijfstang hebben buitendiameters van 52 en 61 mm met een drukkracht van 370 N en 1094 N en een slag van 50 tot 500 mm Mijnsbergen

Servocontroller De RBDS, de ‘light’ servocontroller van Groschopp, is doorontwikkeld. Er kunnen nu grotere motoren (lees koppels) worden aangestuurd.

De bovengrens lag bij 4 à 5 A; dit is nu 7 A. Het gevolg is dat er minder snel hoeft worden overgegaan op een duurdere en complexere highend servocontroller. Naast CANbus en Profibus is de controller nu ook beschikbaar voor Ethercat. De controller voorziet in behoeften waar méér dynamiek wordt geëist dan aan een ‘gewone’ motor, maar waar een high-end servo oplossing overdone is qua techniek en qua kosten.

Alle servomotoren van Groschopp communiceren met deze regelaar: de Volksservo met hallsensoren, de Economyservo met resolver en de

nieuwe serie high-end servomotoren, de Black Panther. Voor grotere koppels worden de Groschopp servomotoren gekoppeld aan de controllers van Metronix, de ARS2000 serie.

Groschopp

#3 maart 2013

13

industriële installatie & veiligheid

Draadloze beeld- en geluidscommunicatie in het veld met on/off-site experts

‘Mobile Worker’ brengt probleem naar de expert M

Met de ‘Mobile Worker’ brengt Emerson ‘het probleem’ naar de expert in plaats van dat de expert naar de ‘probleemlocatie’ moet komen. Met dit draadloze handsfree audio/videosysteem kunnen technici op locatie effectief communiceren met deskundigen, waar ter wereld deze zich ook bevinden. Op die manier kan worden bespaard op de kosten van onderhoud, reparatie, procesoptimalisatie en troubleshooting.

Diamantmijnen bij de Poolcirkel, olie- en gasplatforms op honderden kilometers uit de kust en fabrieken midden in de woestijn. Het is niet moeilijk om locaties te noemen waar fabrieken, processen en veldinstrumentatie zich op afgelegen, moeilijk bereikbare plaatsen bevinden. Met de ‘Mobile Worker’ technologie kunnen problemen op die plekken en andere, beter bereikbare plekken, worden opgelost zonder dat hiervoor elke keer experts moeten worden ingevlogen. Effectiever onderhoud, lagere downtimekosten en grotere winstgevendheid van productieprocessen zijn logische consequenties.

Know-how overal beschikbaar

Bij de ontwikkeling van de ‘Mobile Worker’ heeft Emerson nauw samengewerkt met AudioSoft. Het resultaat is een portable High-Definition (HD) audio/video systeem dat makkelijk en comfortabel ‘in het veld’ gebruikt kan worden.

De draadloze communicatie verloopt via een WiFi access point, mobiel netwerk of satellietverbinding en daarmee is het systeem overal inzetbaar. Experts kunnen overal ter wereld via hun laptop, iPAD/Android-tablet, of pc met de fieldservice technicus communiceren en realtime meekijken en luisteren naar wat er ‘in het veld’ gebeurt.

Kennis en ervaring zijn daardoor veel breder inzetbaar.

Hiermee speelt Emerson ook in op de gevolgen van de versnelde uitstroom (pensionering) van ervaren productie- en servicetechnici.

HD-technologie

De ‘Mobile Worker’ bestaat uit een houder/headset met HD-videocamera en microfoon met ruisonderdrukking die aan de veiligheidshelm wordt bevestigd. Via een compact, lichtgewicht touch-screen, dat aan een draagriem voor de borst wordt gedragen, kan het systeem worden bediend, terwijl de technicus op het scherm ziet wat hij met de camera opneemt. Via de audioverbinding kan de technicus op locatie praten met de expert en op het scherm foto’s/ video’s bekijken die hem via het netwerk worden toege-

14

#3 maart 2013

industriële installatie & veiligheid

stuurd. Daarnaast is er een handheld videocamera met zoomfunctie, in geval het beeld dat niet met de headmounted camera opgepikt kan worden. De videobeelden zijn in HD, VGA of QVGA kwaliteit (afhankelijk van de beschikbare bandbreedte en/of snelheid) via de draadloze verbinding door te sturen. Door de bijgeleverde ‘Frontline Expert Software’ te installeren op pc’s, laptops of servers, komt hiermee via een standaard webbrowser een directe beeld- en geluidsverbinding met de fieldservice technicus op locatie tot stand. De communicatie is door middel van encryptie beveiligd, zodat het bespreken en versturen van vertrouwelijke informatie via het bedrijfsnetwerk en/of internet geen risico’s met zich meebrengt.

Het ‘Mobile Worker’ systeem is goedgekeurd voor gebruik binnen ATEX Zones 2. Aan Class 1, Division 2 certificatie wordt gewerkt.

Het ‘Mobile Worker’ systeem bestaat uit een houder met HD-video-

www.emersonprocess.nl info.nl@emerson.com (070) 413 66 66

Elektronische tijdschakelklokken in analoge stijl Elektronische tijdschakelklokken bieden veel mogelijkheden. Vaste schakeltijden, astrotijden, pulsuitgang, per minuut instelbaar, en nog veel meer. Het is allemaal mogelijk maar niet altijd nodig. Ook bij een simpel schakelprogramma moeten alle opties in het instelmenu worden doorlopen.

De nieuwe typen 12.51 en 12.81 bieden de voordelen van een elektronische tijdschakelklok gecombineerd met de eenvoud van een mechanische tijdschakelklok. De 12.51 is een elektronische tijdschakelklok in analoge stijl met lcd-uitlezing, joystickbediening en dag- en weekprogramma met de program-

meerstructuur van een ruitertjesklok. De 12.81 is een tijdschakelklok in de stijl van de 12.51 met Astro-dagprogramma. De 12.81 schakelt bij zonsop- en zonsondergang, of een vast tijdverschil ten opzichte hiervan.

De plaatscoördinaten zijn instelbaar door middel van postcodes.

Beide klokken hebben een wisselcontact voor inschakelstromen tot 120 A (16 A nominaal) speciaal voor het schakelen van verlichting.

Finder Relais Nederland

camera en microfoon met ruisonderdrukking die aan de veiligheidshelm wordt bevestigd. Via een touch-screen dat aan een draagriem voor de borst wordt gedragen kan het systeem worden bediend en kan de technicus zien wat hij met de camera opneemt.

Hygiënisch autorisatiesysteem Speciaal voor hygiënische productieomgevingen is het autorisatiesysteem EKS-Modular ontwikkeld. De informatie van de drager zit opgeslagen in een sleutelhanger. De sleutelhanger wordt aan de communicatiemodule gehangen, waar de dataoverdracht plaatsvindt.

De communicatiemodule is IP69K, heeft geen holtes en is volkomen glad afgewerkt.

Daarmee is deze toepasbaar in de algemene voedingsmiddelenindustrie, vleesverwerkende industrie en farmaceutische industrie. De communicatiemodule is achter het paneel verbonden met een verwerkingsmodule met DIN-rail montage.

Samen vormen zij het autorisatiesysteem EKS-Modular. Er zijn diverse

interfaces verkrijgbaar. Het type interface bepaalt de wijze waarop dit autorisatiesysteem communiceert met de achterliggende besturing of het achterliggende netwerk.

Euchner

Netwerkisolator De netwerkisolator FL Isolator 100M12 biedt een betrouwbare beveiliging bij potentiaalverschillen. Deze robuuste galvanische scheiding is bedoeld voor gebruik in industriële Ethernet-toepassingen met M12-aansluittechniek. De isolator voldoet aan de eisen volgens de norm EN 50155 en de speciale voorwaarden voor toepassing in rollend spoorwegmaterieel. Naast de afzon-

derlijke overdrachtskabels is ook de kabelafscherming galvanisch gescheiden. Kopergebonden netwerkcomponenten worden veilig tegen potentiaalverschillen en overspanningen tot 4 kV beschermd. De stoorimmuniteit van de dataoverdracht tot 100 Mbit/s onder industriële belasting wordt aanzienlijk verhoogd.

De netwerkisolator is bestemd voor wandmontage. De montage kan

flexibel in de kabelverbinding voor de te beschermen netwerkdeelnemer of het segment worden uitgevoerd. De isolator is passief; hij heeft geen voeding nodig.

Phoenix Contact

#3 maart 2013

15

industriĂŤle installatie & veiligheid

Systematische markering van klemmen

Intrinsiek veilige magneetventielen

De smartPrinter verwerkt de meest uiteenlopende markeringsmaterialen, zoals marke r i n g s s t r o ke n , markeringsschildjes WMB Inline van de rol, etiketten en kabel- en adermarkeringen. Hierdoor is de markering van alle klemmen van Wago alsmede van de aangesloten kabels en aders met ĂŠĂŠn printer mogelijk. De afdruk van de printer is duidelijk, duurzaam bestendig tegen milieu-invloeden en wis- en krasvast conform DIN EN 60068. Het kleurendisplay en de intuĂŻtieve bediening ondersteunen de gebruiker tijdens installatie en gebruik.

Afgestemd op deze printer is de Mini WSB Inline. De 5 mm brede markeringsschildjes kunnen voor het eerst direct vanaf de rol worden bedrukt, en zodoende ook als samenhan-

Asco Numatics introduceert twee intrinsiek veilige magneetventielen met Ex ia IIC T6 certificering. De magneetkoppen zijn voor model 327 direct werkende magneetventielen ontworpen en zijn beschikbaar in aluminium met epoxyhars beschermlaag of in roestvast staal. De certificering is geheel volgens de ATEX richtlijnen, Categorie 1G en 2D en Equipment Protection Level (EPL) Ga en Db. Beide modellen zijn goedgekeurd volgens IECEx en zijn gecertificeerd voor functionele veiligheid conform IEC 61508, geschikt voor SIL 3 toepassingen. De magneetventielen zijn ongevoelig voor verkeerde polariteit en hebben een energieverbruik van 0,5 W bij 24 VDC. De magneetkoppen kunnen geleverd worden in de beschermklassen IP66 en IP67. De kop

gende strook worden opgeklikt. De schildjes kunnen niet alleen voor alle busklemmen van het Wago I/OSystem, maar ook voor vrijwel alle rijgklemmen- en connectorseries worden gebruikt, met name voor XCOM, X-COM S en TOPJOB S. WAGO Nederland

kan vrij over 360Âş draaien voor een optimale positie ten behoeve van de kabeltoegang. De ventielen hebben een grote doorlaat (Kv = 0,45 m3/h), werken van 0 tot 10 bar en hebben geen minimale werkdruk nodig. De ventielen zijn geschikt voor gebruik in omgevingstemperaturen van -40 ÂşC tot +60 ÂşC. Asco Numatics

TANDWIELVERTRAGINGSKASTEN 6JUFJOEFMJKL ESBBJU IFU OJFU BMMnnO PN SFOEFNFOU FO FOFSHJF WFSCSVJL /FU [P CFMBOHSJKL JT EF LXBMJUFJU MFWFOTEVVS CFUSPVXCBBSIFJE FO TFSWJDF %BBSCJK TQFMFO QSJKT FO WMPUUF MFWFSJOHFO PPL OPH FFO SPM "MT TQFDJBMJTU PQ IFU HFCJFE WBO BBOESJKGUFDIOJFL CJFEFO XJK V FFO DPNQMFFU QSPHSBNNB BBOESJKWJOHFO WBO HFSFOPNNFFSEF QSPEVDFOUFO JO BMMF WFSNPHFOT UPFSFOUBMMFO FO VJUWPFSJOHFO

Heldere signalering met de nieuwe hevelschakelaars van EAO EAO introduceert de vlak verzonken verlichte hevelschakelaar uit de serie 04.

Anton Philipsweg 30 2171 KX Sassenheim T 0252 220 220 F 0252 218 484 www.bege.nl bege@bege.nl

Â…

SFDIUF NPUPSSFEVDUPSFO

Â…

NJOJ NPUPSSFEVDUPSFO

Â…

WMBLLF PQTUFFLSFEVDUPSFO

Â…

IBBLTF NPUPSSFEVDUPSFO

Â…

QBSBMMFMMF NPUPSSFEVDUPSFO

Â…

SFHFMCBSF NPUPSSFEVDUPSFO

• Duidelijke LEDverlichting • Verbeterde stof- en waterdichtheid: IP67 • Uitstekend tactiel gevoel • Fraai vlak verzonken design • Vele aansluitmogelijkheden

Bedreven in aandrijven "5&, Â… #&(& Â… (4. Â… 45. Â… 453e5&3

16

#3    maart 2013

www.eao.nl

EAO – Your Expert Partner for Human Machine Interfaces

industriële installatie & veiligheid

Energiebeheerssysteem Met het energiebeheerssysteem SkySpark kan het energieverbruik van verschillende locaties online worden gemonitord. De verkregen gegevens worden meteen inzichtelijk voor de gebruiker via een webportal. In tegenstelling tot klassieke energiebeheerssystemen hoeft de

Modulaire serie veiligheidsrelais gebruiker niet zelf op zoek naar afwijkende patronen in het energieverbruik. In het pakket kan een groot aantal ‘sparks’ worden gedefinieerd. Voorbeelden hiervan zijn: ‘koeling en verwarming draaien samen’ en ‘verlichting parking is actief gedurende de dag’. Dankzij deze ‘energieregels’ wordt de energiebeheerder meteen geattendeerd op afwijkingen ten opzichte van de standaard en krijgt hij een e-mail met de oorzaak van het alarm. SkySpark is gebaseerd op Java, zodat het beschikbaar is voor Windows, Linux en Apple. De gebruikersinterface is compleet webbased en HTML5 compliant. Dit heeft als voordeel dat zowel pc- als SmartPhone-gebruikers het systeem kunnen raadplegen.

CimPro

Tellers met usb en seriële communicatie De nieuwste tellers van Hengstler hebben de volgende kenmerken: • Multifunctioneel instelbaar als totaalteller, voorkeuzeteller, toerenteller, timer, shiftteller en batchteller.

• Timer met signaaltijden tot 10 minuten.

• Inputfrequentie tot 60 kHz. Dit maakt een zeer snelle verwerking van de inputsignalen mogelijk.

• Snelle montage via insteek- of schroefklemmen verkort de montagetijd.

• Configuratie via pc bespaart tijd en verhoogt de veiligheid bij inbedrijfstelling.

• Communicatie via de data-interface maakt bewaking op afstand en afstandbediening via RS232 of usb mogelijk.

• Met behulp van converters, kunnen de tellers in een industrieel netwerk worden opgenomen.

• Configuratie van meerdere tellers kan nu in enkele seconden wor-

Sirius 3SK1 is een modulair op te bouwen serie veiligheidsrelais. De veiligheidsrelais zijn geschikt voor het aansluiten van zowel elektromechanische veiligheidscomponenten alsook elektronische veiligheidssensoren. Sirius 3SK1 maakt deel uit van de Safety Integrated oplossingen voor machineveiligheid. De basisveiligheidsrelais ‘Standaard’ en ‘Advanced’ zijn leverbaar met veiligheidsrelais- of veilige transistoruitgangen. Door bekabeling met schroef- of veerklemaansluiting kunnen op het veiligheidsrelais zowel elektromechanische- als elektronische veiligheidssensoren worden aangesloten. De parametrering kan zonder software plaatsvinden met slechts enkele DIP-switches op de voorzijde van de behuizing. De ‘Advanced’-veiligheidsrelais bieden alle producteigenschappen van de Standaard-versie. Ze kunnen niet alleen worden uitgebreid met additionele uitgangs-uitbreidingmodules, maar ook voor het aansluiten van extra veiligheidssensoren

worden ze voorzien van additionele ingangs-uitbreidingsmodules. Ze zijn beschikbaar met tijdvertraagd schakelende vrijgavecircuits (instelbaar over potentiometer) en zijn tevens geschikt voor tweehandenbediening-veiligheidsfuncties. Met uitbreidingsmodules voor Sirius 3SK1 kan een veiligheidsoplossing ‘op maat’ worden gemaakt. Die zijn er in twee uitvoeringen: 4RO heeft vier relais-uitgangen voor stroomsterkten tot 4 A; de uitvoering met 3RO heeft drie power-relaisuitgangen voor stroomsterkten tot 10 A. Siemens Industry Automation

Hoog rendement axiaal ventilatoren

den gedaan. De overdracht van alle instellingen zijn eenvoudig over te brengen met behulp van een usb-stick. Dit bespaart tijd, maar men kan ook haar instellingen bewaren en gebruiken als back-up voor noodgevallen of bij vervanging van de teller.

De EC Axiaal ventilator heeft een doorsnede van 1250 mm en kan een volume tot 65000 m³/h leveren. Daardoor kan deze ventilator gebruikt worden voor grote koelinstallaties zoals bijvoorbeeld: energiecentrales, datacenters en koeltunnels. Anders dan de gebruikelijke designs met asynchrone motoren, kunnen de EC ventilatoren niet al-

leen aan- en/of uitgezet worden, maar zij maken ook vraaggeoriënteerde besturing mogelijk. Dit bevordert energiebesparing. Wanneer veel ventilatoren gebruikt worden, kunnen de 0..10 V interface en de Modbus-interface gebruikt worden voor besturing. De installatie is eenvoudig, omdat er niet gestoeid hoeft te worden met motoren, waaierbladen en frequentie omvormers. De totale serie bestaat nu uit de maten van 200 tot 1.250 mm, zodat er een passende oplossing gevonden kan worden voor zeer uiteenlopende koel- , ventilatie en airconditioning applicaties.

Isotron Systems

ebm papst

ELMA Behuizingen, 19”kasten, subracks

T T E I

+31 10 2928787 +32 2 2533120 info@hprtechniek.com www.hprtechniek.com

#3 maart 2013

17

sensoren

MCU verwerkt signalen van onder andere giro, kompas en drukopnemer

Driedimensionale versnellingsmeter heeft ingangen voor extra sensoren W Wat STMicroelectronics betreft, kan de onlangs door het bedrijf geïntroduceerde LIS331EB voor de rest van het sys­ teem gaan fungeren als centrale bron van bewegings- en richtingsinformatie. Behalve dat de bouwsteen is uitgerust met een drieassige versnellingsopnemer, beschikt hij ook over een microcontroller met extra ingangen waar andere sensoren op kunnen worden aangesloten en dan in het bij­ zonder een gyroscoop en een magnetometer. De 32-bit Cor­ tex M0 zou genoeg verwerkingscapaciteit moeten hebben, in combinatie met intern programma- en datageheugen, om deze gegevens te verzamelen en voor te bewerken.

Als versnellingsopnemer zal de LIS331EB geen schokgolf in de markt veroorzaken. STMicroelectronics heeft daarvoor geen geheel nieuw MEMS-circuit getekend maar gebruik gemaakt van het ontwerp dat ook al in zijn LIS3DSH wordt toegepast. Alleen heeft de fabrikant daar nu in dezelfde behuizing een op een Cortex M0 gebaseerde microcontroller, geheugen en diverse parallelle en seriële in- en uitgangen aan toegevoegd. De component kan zo ook de signalen van andere sensoren inlezen en combineren waardoor hij als verzamelpunt voor meetgegevens kan fungeren. Het ligt voor de hand om dat te doen voor verwante bewegings- en richtingsinformatie, afkomstig van bijvoorbeeld een gyroscoop en een elektronisch kompas, aangezien die gewoonlijk toch al samen optrekken met een versnellingsmeter. Maar ook de waarnemingen van andersoortige opnemers, zoals temperatuur en druk, kunnen via de processor worden geloodst.

Wat de toepassingen betreft, denkt de producent vooral aan consumentenelektronica. Mobieltjes komen natuurlijk in

De LIS331EB combineert een versnellings-

opnemer en microcontroller met externe sensorpoorten in een LGA-omhulling.

18

#3 maart 2013

De meeste communicatie zal via I2C lopen maar daarnaast zijn ook SPI, Uart en parallelle in- en uitgangen beschikbaar.

aanmerking, evenals spelcomputers en invoerapparaten.

Verder zouden navigatiesystemen kunnen profiteren van de gecombineerde informatie ten behoeve van een meer nauwkeurige plaatsbepaling dan wel gegist bestek als de satellietontvangst tijdelijk wegvalt. Andere applicaties die worden genoemd zijn locatiegebaseerde diensten, virtuele realiteit en beveiliging tegen diefstal of beschadiging.

Processor

In het industriële bereik kan de bouwsteen worden gebruikt om de gegevens van een cluster sensoren te verzamelen en via een seriële verbinding te communiceren met het besturende systeem. Ook is de processor in te zetten in zelfstandig functionerende applicaties, bijvoorbeeld trillingsregistratie en -compensatie.

De CPU in de LIS331EB zou voldoende capaciteit moeten hebben om dergelijke taken af te handelen. Op maximale snelheid draait de 32-bit Cortex M0 op 80 MHz. Aan nietvluchtig programmageheugen heeft hij 64 Kbyte tot zijn beschikking terwijl voor data en tijdelijke gegevens 128 Kbyte statisch RAM is ingebouwd, onderverdeeld in acht blokken waarvan vier met foutcorrectie.

Voor de communicatie met externe opnemers zullen meestal de I2C-poorten, twee stuks in een meester- en een slaafconfiguratie, worden gebruikt. Verder is de microcontroller uitgerust met een SPI-meester/slaaf, een vierlijns Uart, Jtag, een tweedraads foutzoekpoort, zeven parallelle in- en uitgangen met interruptmogelijkheid, vier 32-bit tellers en een bewakingstimer.

sensoren

Acceleratie

In dezelfde 3 bij 3 mm metende LGA met zestien aansluitingen zit ook de driedimensionale versnellingsmeter. Het bereik is instelbaar op 2, 4, 8, en 16 g en de metingen worden uitgevoerd in een tussen 3,125 Hz en 1,6 kHz instelbaar tempo. De 16-bit resultaten gaan rechtstreeks door naar de processor. Althans, daar zitten nog wel drie fifo’s tussen, een per as, zodat de CPU niet doorlopend uit zijn slaapstand hoeft te komen maar af en toe mag worden gewekt om een reeks data in te lezen.

Het verbruik van het IC, gevoed met een nominale spanning van 2,5 V, hangt sterk af van de instellingen en verdere activiteiten. Werkt de acceleratiesensor op de maximale

frequentie van 1,6 kHz dan komt zijn stroomconsumptie uit op 225 µA, ruim twintig maal meer dan de 11 µA bij 3,125 Hz. In de slaapstand daalt dit verder naar 2 µA. Hier komt nog de dissipatie van de processor bij. Verkeert die in diepe rust dan heeft hij voldoende aan 1 µA. Als hij op een laag pitje werkt en met een externe 32-kHz klok alleen wacht op externe interrupts dan wordt dat 700 µA, toenemend tot 2 mA op de normale klokfrequentie. Volledig actief verbruikt de microcontroller 9 mA. www.st.com info@st.com (040) 250 96 00

Piëzokabel

Vision camera

De piëzokabel is een speciale vorm van een piëzosensor. De sensor is opgebouwd als een coaxiale kabel met als dieëlektricum de isolatie tussen de kern en de afscherming. Wanneer aan de kabel wordt getrokken of op de kabel wordt gedrukt wordt een spanning gegenereerd die proportioneel is aan de hoeveelheid stress die op de kabel wordt uitgeoefend.

Door de mantel van de coax is de kabel afgeschermd waardoor deze in een omgeving met hoge EMI kan worden toegepast. De kabel is extreem stevig en kan zwaar belast worden. De lineariteit van de kabel maakt toepassen van lange kabels voor monitor doeleinden mogelijk.

In de kabel zijn twee dunne stroken PVDF materiaal helisch gewonden om een gevlochten verzilverde koperdraad kern van 20 AWG. De buitenkant wordt gevormd door

De Cognex IS-7000 biedt de mogelijkheid om betrouwbare inspecties uit te voeren in elke ruimte en bij iedere hedendaagse snelheid van de productielijn. De compacte industriële IP67-behuizing maakt de camera bovendien geschikt voor robuuste applicaties in industriële omgevingen. De camera is uitgerust met Ethernet, RS232 en meerdere discrete I/O’s. Het systeem kan rechtstreeks communiceren met een PLC of een robotcontroller en kan meerdere intelligente camera’s op afstand aansturen vanaf een pc of HMI met netwerkaansluiting. Ook heeft de In-Sight 7000 de mogelijkheid om verlichting rechtstreeks te voeden en te regelen, zodat er geen externe voedingsbronnen nodig zijn.

Door de autofocuslens behoren omsteltijden tot het verleden. Met een opnamesnelheid van maximaal 100 beeldopnames per seconde zijn de inspectieresultaten ook op de snelste productielijnen betrouwbaar

een geëxtrudeerde polyethyleen mantel. Toepassingen: monitoren van veiligheid hekwerken, deurschakelaar, regensensor, stress- en vibratiesensor, patiëntmatrasmonitor, lijn- en grensbewaking bij sport evenementen.

Tradinco Instruments

Raman spectrometer

Ocean Optics heeft de Apex 785 Raman spectrometer geïntroduceerd, de eerste in de Elite Series van high-performance spectrometers, lichtbronnen en accessoires.

Apex elimineert het compromis dat meestal gemaakt moet worden om ofwel een hoge gevoeligheid te bereiken, ofwel een maximale resolutie. Dankzij het optisch ontwerp en

High-Throughput-VirtualSlit-Technologie hoeft bij deze spectrometer de afweging tussen gevoeligheid en resolutie niet gemaakt te worden.

De hogere resolutie van Apex zorgt voor betere scheiding van de pieken en observatie van spectrale functies. De hoge gevoeligheid biedt kortere integratietijden voor snellere metingen en lager excitatievermogen om beschadiging van het monster te minimaliseren.

Ocean Optics

beschikbaar. Alle inspectie-, defectdetectie-, geleidings-, uitlijnings- en meettoepassingen, worden geconfigureerd door middel van de EasyBuilder interface software.

Isotron

I2C en SPI digitale druksensor De 86BSD van Measurement Specialties is een miniatuur, piëzoresistieve druksensor verpakt in een 316L roestvrijstalen behuizing. Deze druksensor met digitale uitgang ondersteunt I2C en SPI interface proto-

collen. De unit kan geleverd worden voor 3,3 of 5,0 VDC voedingsspanning en is voorzien van een o-ring voor afsluiting. Om de sensor te scheiden van het medium wordt gebruik gemaakt van een 316L roestvrij stalen membraan en siliconenolie.

De 86BSD is specifiek ontworpen voor lage druk toepassingen zoals vloeistofniveaumetingen, in verdeelstukken, tankniveaumetingen, gesloten verwarmingssystemen en barometrische meetsystemen.

Tradinco Instruments

#3 maart 2013

19

sensoren

Thermische analyse voor R&D

Inclinatiesensoren

Met de A35sc, de A15sc en de A5sc maakt Flir het gebruik van warmtebeeldcamera’s in een vaste opstelling bereikbaar voor iedere R&Dafdeling.

Kenmerken: • Drie modellen met drie verschillende beeldresoluties.

• GigE vision compatibel. Dit is een camera interface standaard, die gebruik maakt van het Gigabit Ethernet communicatie protocol.

Hiermee kan een snelle overdracht van beelden gerealiseerd worden door gebruik te maken van standaard/low cost kabels.

• GenICam protocol ondersteund, zodat ongeacht de gebruikte interface technologie, de Application Programming Interface (API) hetzelfde kan zijn. Het laat ook toe om met deze nieuwe warmtebeeldcamera’s software van derden te gebruiken.

• PoE (Power over Ethernet): zowel de voeding naar de camera als de dataoverdracht van de camera naar de pc gebeurt via één kabel.

• Synchronisatie: het is mogelijk

De vloeistofgebaseerde BSI-inclinatiesensoren staan borg voor een contactvrije en absolute detectie van afwijkingen ten opzichte van het horizontale vlak op een as van 360 graden. Met een nauwkeurigheid van 0,1°, een resolutie van 0,01° en een temperatuurverloop van slechts 0,01% /10 K zijn deze sensors ideaal voor situaties waarbij de inclinatiehoek heel precies moet worden bepaald of waarbij continu draaibewegingen moeten worden opgespoord. De sensors zitten in een compacte IP67-behuizing en zijn inzetbaar bij temperaturen tussen -40 °C en + 85 °C. De BSI-inclinatiesensoren zijn gebaseerd op een capacitief meetprincipe en uitgerust met een vloeistofgebaseerde meetcel. Deze omvat vier condensatoren die gevuld zijn met een diëlektrische vloeistof. Afhankelijk van de inclinatie van de sensor tekent de ‘horizon’ van dit medium zich anders af in de

om in master/slave configuratie meerdere camera’s te laten samenwerken.

• Temperatuurbereik van -40 °C tot +550 °C. • Hoge gevoeligheid < 50mK, zodat de kleinste details en temperatuurverschillen op het warmtebeeld worden weergegeven.

Air-Parts

condensator, waardoor de capaciteit - als maat voor de inclinatiehoek verandert. Het analoge uitgangssignaal van 4 - 20 mA wordt lineair verdeeld over het hoekbereik van 360°.

Balluff

MOCON2013

17 & 18 april • Brabanthallen, ‘s-Hertogenbosch

Innovations in motion control, drives & industrial automation easyFairs.com/MOCON-NL @MOCONNL #MOCON2013

KRACHT tot ...

201_64_MOCON_2013_NL_NL.indd 1

van

28/02/2013 15:16:59

WIRELESS

...de juiste sensor en het juiste advies vind je op www.aesensors.nl AE Sensors levert sensoren voor: Druk, Verschildruk, Nivo, Diepte, Lengte, Positie, Trilling, Versnelling, Inclinatie, Hoek, Kracht, Gewicht, Flow, Hoeveelheid, Moment, Snelheid, Gasconcentraties, Displays, Controllers

AE Sensors for heavy duty electronics AE SENSORS B.V. | Postbus 9084 | 3301 AB Dordrecht | Tel. (078) 6213152 | Fax (078) 6213146 | E-mail: aesensors@aesensors.nl

20

#3 maart 2013

Infrarood camera De IR Thermo CAM infrarood-temperatuurcamera registreert aanrakingsvrij temperaturen in een bereik van -50 °C tot 1000 °C. Door twee geïntegreerde doellasers kan het meetpunt bij de infrarood-thermometer zeer nauwkeurig worden aangepeild. Naast de daar gemeten, actuele temperatuur kan het apparaat de maximale, minimale, verschil- en gemiddelde waarden van een lopende meting berekenen en meldt het via een alarm dat een geprogrammeerd meetbereik wordt verlaten. De emissiewaarde van het onderzochte materiaal kan op de

VEILIGHEIDSRELAIS

camera worden ingesteld om de precisie van de meetresultaten verder te verbeteren.

Omdat de camera over een extra luchtvochtigheids- en temperatuursensor beschikt, is een dauwpunts-/ n at t e - b o l t e m p e ra tuurmeting eveneens mogelijk. Bovendien kan een temperatuursensor van het K-type voor directe temperatuurmetingen op het meetapparaat worden aangesloten.

Veiligheidsrelais van EUCHNER zijn leverbaar voor de meest gebruikte veiligheidsensoren: deurschakelaars, nood-uit knoppen, tweehandsbedieningen, lichtschermen etc. Er zijn twee soorten: VË0Á?a Í jj Ë®j j Ü Öa ~¯ VË xË~ÖÁjjÁM??ÁË® ¬¬j M??Á¯

jËW xË~ÖÁjjÁM?ÁjË aÖ jÄË ? j Ë?ÖÍ ?Í ÄW Ë contact met elkaar via een connectorstrip in de DIN-rail. Dit bespaart veel aansluitwerk.

De veiligheidslogica wordt bepaald door de ?ÁaÝ?ÁjW xË~ÖÁ?Í j±Ë7jÁÄW j ajËÄßÄÍj j Ë kunnen onderling veilig communiceren via een tweedraadsverbinding.

Nieuwsgierig?

Check de nieuwspagina op de website!

reichelt elektronik

ID-reader De DataMan 503 ID-reader is geschikt voor toepassingen waarbij hoge snelheden, brede lopende banden en/of grote variaties in pakkethoogte worden gecombineerd. De ID-reader heeft een resolutie van 2,1 megapixels, een beeldacquisitie van meer dan 100 frames per seconde en kan met meerdere camera’s worden gesynchroniseerd.

De DataMan 503 maakt gebruik van de ‘Hotbars’-technologie voor beeldanalyse. Hotbars verhogen de snelheid van het decoderen van beschadigde en/of slecht aangeboden 1-D lineaire barcodes. Dit zijn typisch de situaties die binnen de logistieke

sector voorkomen. Door de hoge ‘read rate’ blijft er meer tijd over voor het decoderen van de code. De DataMan 503X maakt tevens gebruik van de ‘2DMax+’ technologie.

Isotron Systems

Veilige eenvoud

Naast de W250 en W280 is er nu ook de W280L-2 long range met zichtbaar rood laserlicht, met als grote voordelen: een betere uitlijning en een groter detectiebereik. De W280L-2 is inzetbaar voor verschillende applicaties waardoor minder spareparts op voorraad gehouden moeten worden. Kenmerken: • Leverbaar met achtergrondonderdrukking (WTT) en met reflector P250 (WLT).

• Maximale schakelafstand:.4000 mm (WTT) of 18000 mm (WLT).

• Geen crosstalk; ongevoelig voor omgevingslicht.

• Geschikt voor temperatuurbereik

van -10°C tot +50°C. • Lichtbron zichtbaar rood laserklasse 1.

• Schakelfrequentie 1000 Hz. • Betrouwbare objectdetectie bij moeilijke objectkleuren, onder hoeken en bij kleurverlopen.

w w w.eu chner.nl

Long range sensor

Sick

#3 maart 2013

EUCHNER (Benelux) BV - Postbus 119 - NL-3350 AC Papendrecht - Tel +31 (0)78 615 47 66 - Fax +31 (0)78 615 43 11 - info@euchner.nl - www.euchner.nl

sensoren

21

testen en meten

Agilents 34450A voert, afhankelijk van de instellingen, tot 190 metingen per seconde uit.

Oled-scherm toont 5,5-cijferige resultaten, histogrammen en statistieken

DMM bemonstert 190 maal per seconde A Als we Agilent mogen geloven, is de door het bedrijf geïn­ troduceerde digitale multimeter 34450A een van de snelste in zijn soort. In elk geval haalt het instrument een tempo van 190 uitlezingen per seconde en daarbij zou de basis­ tolerantie van 0,015% voor gelijkspanning de weergave met 5,5 cijfers moeten rechtvaardigen. Voor een betere leesbaarheid gebeurt dat met een Oled-scherm en daarop kunnen, deels gelijktijdig, ook uitkomsten van rekenfunc­ ties, analyses en statistieken in numerieke of grafische vorm worden getoond. Het interne geheugen van 50k is beschikbaar voor eenvoudige dataloggertaken. Ook de diverse communicatiepoorten zijn daarvoor te gebruiken, evenals voor besturing vanuit en overdracht naar een pc.

De 34450A is breed inzetbaar, van het bewaken van productielijnen in de industrie tot demonstratieopstellingen en practicums in het onderwijs. Dit komt tot uiting in eigenschappen als meetfrequentie, log- en analysefuncties, communicatiemogelijkheden en het Oled-scherm dat de resultaten in, afhankelijk van de configuratie, tot 28 mm hoge cijfers kan weergeven.

Compacte afmetingen waren niet het eerste ontwerpdoel, zo blijkt uit de breedte van 26 cm, hoogte van ruim 10 cm en een diepte zonder connectoren en netsnoer van meer dan 30 cm. In een stationaire opstelling is dat doorgaans ook geen struikelblok, evenmin als het feit dat de DMM is aangewezen op het lichtnet. Het gemiddelde verbruik van 11 W, dat kan oplopen tot 45 W, sluit batterijvoeding hoe dan ook uit.

Sigma-delta

Voor het configureren, bedienen en uitlezen van resultaten is voorzien in usb, RS232 en GPIB.

22

#3 maart 2013

Maar dat is niet waar het bij de multimeter om gaat. Een van de belangrijkste kenmerken is de bemonsteringssnelheid. De fabrikant heeft een sigma-delta analoog/digitaalomzetter toegepast die 190 metingen per seconde kan uitvoeren. Dat hangt wel af de functie. Alleen bij gelijkspanning en -stroom en bij diodetesten wordt het maximale tempo gehaald, mits genoegen wordt genomen met een lagere resolutie van 4,5 cijfers. Heeft de precisie de hoogste prioriteit en gaat het om meer complexe taken, zoals frequentiemeting, dan gaat de vaart er aardig uit en kan die uitkomen op krap één uitlezing per seconde.

Bij de optimale resolutie hebben de uitkomsten een afwijking van ten hoogste 0,015 procent. Althans, die fout geldt

testen en meten

voor een warmgedraaid instrument, een omgevingstemperatuur tussen 18 en 28 °C en bij het meten van gelijkspanning tussen 1 en 1000 V volle schaal. Bij hogere en lagere temperaturen en bij de meeste andere bereiken en functies zijn de toleranties wat ruimer. Twee- en vierdraads weerstandsmetingen hebben een basisfout van 0,05%, oplopend tot 2% boven de 10 Mohm. Ook bij gelijkstroom tot 100 mA blijft de afwijking binnen de 0,05 procent, daarboven wordt die 0,1% (1 A) en 0,25% (10 A). De tolerantie bij de RMS-bepaling van wisselspanning en -stroom ligt op 0,2% in het meest gebruikelijke frequentiegebied (45 Hz tot 1 kHz).

Andere functies zijn continuïteit, diodetest, frequentie tot 1,2 MHz. Ook meet de DMM capaciteit tot 10000 µF en, in combinatie met een gekalibreerde thermistor, temperaturen tussen -80 tot 300 °C.

Datalogger

Alle resultaten zijn beschikbaar voor externe apparaten via usb, RS232 en GPIB. Vaak zal dat een pc betreffen en in dat geval kan gebruik worden gemaakt van bijbehorende programmatuur om de meter te configureren en aan te sturen. Ook is een stuurroutine beschikbaar die koppeling met andere instrumentatiepakketten mogelijk maakt. De compatibiliteit met oudere commandoprotocollen, zoals

SCPI en Fluke 45/8808A, moet de migratie vereenvoudigen.

Aangesloten aan een computer is er nauwelijks een beperking aan de hoeveelheid te registreren data maar ook als hij zelfstandig functioneert, kan de DMM als datalogger opereren. Hiertoe heeft hij niet-vluchtig geheugen aan boord met genoeg capaciteit voor 50.000 metingen. Het bemonsteringsinterval is instelbaar in stappen van 100 µs tot 1 uur. Daarbij kan het instrument diverse reken- en presentatiefuncties zelf uitvoeren, waaronder histogramweergave, het testen op limieten, gemiddelde waarde en decibel (dB en dBm).

den kunnen worden

geanalyseerd en onder meer als histogram gepresenteerd.

www.agilent.nl contactcenter_benelux@agilent.com (020) 547 20 00

Stroomluskalibrator De Fluke 709H precisie-Hart-luskalibrator verkort de tijd om spanning of stroom te meten of genereren en om een lus te voeden. Met een nauwkeurigheid van 0,01 procent van de uitlezing is het instrument geschikt voor procestechnici die een precieze luskalibrator en een krachtige Hart-communicator in één instrument nodig hebben. De 709H ondersteunt een set universele en gebruikelijke Hart-opdrachten. In

Opgeslagen meetwaar-

Apparatentester de communicatormodus kunnen technici basisinformatie van het apparaat uitlezen, diagnosetests uitvoeren en de kalibratie van de meeste voor Hart-communicatie geschikte transmitters instellen. In het verleden was dit alleen mogelijk met een speciale communicator, een hoogwaardige multifunctionele kalibrator of een laptop met een Hartmodem. Het instrument beschikt tevens over een ingebouwde, selecteerbare weerstand van 250 ohm voor fijnafstelling van de lus voor Hart-communicatie. De optionele 709H/Track-software met communicatiekabel kan milliampère-metingen en parameters van Harttransmitters documenteren en naar een pc uploaden.

Fluke

Gossen-Metrawatt brengt twee nieuwe Secutesters op de markt. De eerste kan werken volgens de nieuwe EN62638/NEN3140, samen met de EN62353 (norm voor het keuren van medische apparaten). De tweede kan werken volgens dezelfde EN 62638/NEN3140, en deze gaat dan samen met de IEC 60974 (de nieuwe norm voor het testen van lasapparaten). De Secutest-NL zal alle relevante testen bevatten die de genoemde normen vragen, zoals isolatietest, weerstand beschermingsgeleider, reële lekstroom, differentiële lekstroom, vervangende lekstroom en functionele test. Dit geldt ook voor 3-fase apparaten.

De nieuwe norm EN62638/NEN3140 gaat dieper in op het testen van apparaten met een lagere spanning en ook daarvoor is de Secutest geschikt gemaakt. Ook gaat de manier van testen en de benaming iets veranderen. Zo praten we over actieve

en passieve apparaten. Het verschil zit hem er in dat het ene apparaat een echte schakelaar heeft die het apparaat bedient (passief), terwijl het andere apparaat misschien een relais heeft of een ingewikkelder besturingssysteem (actief). Dit betekent nogal wat voor de te volgen testprocedure.

GMC-Instruments

Spannings- en doorbeltesters De Fluke T90, T110, T130 en T150 tweepolige testers voldoen volledig aan de veiligheidsvereisten van de nieuwste RN 61243-3:2010-norm en hebben de veiligheidsclassificatie CAT IV 600 V, CAT III 690 V (modellen T110, T130 en T150), of CAT III

600 V, CAT II 690 V (T90-model). De tweepolige testers geven gelijk- of wisselspanning op vier manieren aan: led-balk; digitale weergave van de meetwaarde; doorbeltest en trillingen voor voelbare feedback. Door deze trillingen weet een elektricien

of er spanning aanwezig is, wat vooral handig is in lawaaiige omgevingen.

Havé-Digitap

#3 maart 2013

23

Schrijf u nĂş in voor het event!

Programma

Engineering Event: Safety 2013 Thema: machineveiligheid in de praktijk 08.45 uur Ontvangst en registratie + bezoek Safety-markt 09.25 uur Opening 09.30 uur Regelgeving machines anno 2013 Ir. Paul Hoogerkamp, Consultant, Mecid bv Mr. Michael Gerrits, Advocaat, Van Diepen Van der Kroef Advocaten 10.15 uur (On)veilige producten, waar ligt de grens tussen veilig en onveilig Ing. Nick de With, Safety Consultant, Fusacon bv 11.00 uur Safety-markt + koffie/thee + sessies Safety Doctors 12.00 uur Productieoptimalisering door het beveiligen van automatiseringsnetwerken Mark Bakker, Business Development Manager IA Systems, Invensys bv 12.45 uur Lunch op de Safety-markt 13.30 uur Sessies Safety Doctors + bezoek Safety-markt

Sponsored by:

14.15 uur PARALLELLE LEARNSHOPS Learnshop 1: CE-markeren van een productiecel met laserlas-robot in 15 stappen..

Bert Stap, Senior CE Consultant, ESV Technisch Adviesbureau bv, Jaco Wajer, Controls and Safety Specialist, AWL-Techniek bv Learnshop 2: Praktische aanpak functionele veiligheid in hydrauliek en pneumatiek Aart van Ginkel, VGB IndustriĂŤle Besturingstechniek bv Ing. Henrie Verwey, Safety Consultant, Verwey Safety Services bv Learnshop 3: Het schrijven van technische documentatie en handleidingen als onderdeel van het ontwerpproces Paul Hoogerkamp, Mecid bv Jack Postema, Tekstadvies bv 16.00 uur Safety-markt + koffie/thee + laatste sessies Safety Doctors 17.00 uur Afsluiting

INRATO International

Tel.:+31(0)527 785 781 Fax:+31(0)527-785 295 Email: info@inrato.com Web: www.inrato.com

Powered by:

Constructeur

Locatie: Evoluon Eindhoven WEGENS GROOT SUCCES: 4e editie

U bent er dit jaar toch ook weer bij?

Hét Engineering Event met plenaire, to-the-point presentaties, interactieve learnshops én ronde tafel gesprekken met onze Safety Doctors.

Thema’s: Hacking Cybersecurity CE- markering

Technisch Constructie Dossier Risicobeoordeling PL/SIL hydrauliek Wet- en regelgeving Sprekers en Safety Doctors: • Paul Hoogerkamp, Mecid • Nick de With, Fusacon • Michael Gerrits, Van Diepen Van der Kroef Advocaten • Mark Bakker, Invensys • Bert Stap, ESV Technisch Adviesbureau • Aart van Ginkel, VGB Industriële Besturingstechniek

Schrijf u nú in op:

EARLY BIRD TARIEF: €99,• Henrie Verwey, Verwey Safety Services • Jaco Wajer, AWL Techniek • Martijn Drost, Pilz • Jan Gerrits, TCPM • Maarten Braadbaart, Sick

engineersonline.nl/safetyevent

colofon

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services

José Schermer j.schermer@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 58 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de‑‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia b.v.,

postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

adverteerdersindex

AE Sensors........................................................................ 20

Globtek................................................................................5

Altheris Sensors & Controls.......................................... 13

HPR Techniek.................................................................... 17

Bege Aandrijftechniek...................................................16

Marktechnical....................................................................8

Digi-Key................................................................................ 1

Micro-Epsilon Messtechnik............................................8

Digi-Key................................................................................2

MYbusinessmedia.................................................... 24/25

EAO Benelux.....................................................................16

Raster................................................................................ 28

EasyFairs Netherlands................................................... 20 Euchner Benelux................................................................3 Euchner Benelux.............................................................. 21 Eurocircuits.........................................................................8

Bijlagen van:

FHI Federatie van Technologiebranches....................27

Van Ekeris Expo Service

Flir Commercial Systems................................................ 9

Invent Media

Je vindt het sneller op ISSN 0168-2873 Reproductie

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2013 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten.

Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

Abonnementen

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline. nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - 0900-0400 668 (lokaal tarief) - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 116,90* Jaarabonnement Buitenland € 126,90* Studentenabonnement € 60,75* *Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,75 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia Opmaak

De Opmaakredactie, Wehl Basislayout

Heuvelmans Ontwerp!, Den Bosch Druk

Drukkerij Tesink, Zutphen

26

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

#3 maart 2013

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT meren Laat u infoieruwste over de n s. innovatie r een nu voo Registreerrsbezoek gratis beu

EURS.N WWW.EAB

COMPLETE ELEKTRONICA� KETEN VERENIGD

L

DESKUNDIGHEID OM DE HOEK

WWW.EABEURS.NL

Need to connect your favourite SCADA to your remote sites?

Raster Products B.V. | T +31 (0)487-57 27 19 | E info@raster.com | I www.raster-products.com