Elektro Data #4 2013

A

elektro

industriële automatisering en industriële elektronica

DATA

jaargang 32

4

april 2013

# IE 6

IA 10

II 14

SE 18

TM 22

www.elektrodata.nl/ezine

Numerieke en multimediaeenheden, encryptie, lcd- en camera-aansturing Cortex A5-MPU streeft naar universeel ingebed gebruik

SE

II

TM

IE

OpenVPX-producten moeten ruimte, gewicht en stroom besparen Ventilatorloze kast herbergt CPU-module met Pentium i7

TM

IE

Modulair pakket voor veiligheid zonnepanelen Veilig werken met ‘solar safety box’

II

TM

Synchroniseert drie ingangen voor communicatie driedimensionale data Module koppelt via Biss-protocol positieopnemers aan CompactRio

IE

Instrument vindt onderbrekingen en onbalans in getwiste aderparen Handformaat kabelanalysator beproeft xDSL-verbindingen

IE

Veilig werken met ‘solar safety box’ Dijkman Elektrotechniek heeft een ‘solar safety box’ ontwikkeld met een overspannings-/bliksembeveiliging en een vlamboogdetector die waarschuwt bij beschadigde kabels en/of defecte connectoren. Dit kan uitgebreid worden met een isolatiebewaking of een DC-aardlekschakelaar. Met deze componenten kunnen installateurs een veilige zonnepaneelinstallatie aanleggen die ook bij calamiteiten snel en veilig kan worden afgeschakeld.

Het laagste niveau van beveiliging is een speciale overspannings- c.q. bliksembeveiliging. Dit component kan in tegenstelling tot gangbare overspanningsbeveiligingen de tijdelijke overspanning, die ontstaat als een systeem meer levert dan het voltage waarvoor het is uitgelegd (bij zonnige en koude dagen), absorberen zonder dat hij stuk gaat.

Een tweede niveau is de installatie van een vlamboogdetector. Er kunnen permanente vlambogen ontstaan, indien contactpunten die onder spanning

staan uit elkaar worden gehaald. De vlamboogdetector, die wordt geplaatst tussen de panelen en de inverter, detecteert als de installatie staat te knetteren en geeft een akoestisch signaal.

In de ‘solar safety box’ wordt verder voorzien in twee manieren om de DC-spanning af te schakelen. De eerste is een DC-schakelsysteem die op een plek voordat de kabels het huis ingaan de plus en de min scheidt.

Een stap verder is het plaatsen van een kastje bij ieder paneel dat het paneel kortsluit.

Lees meer op pagina 14

GRATIS

VERZENDING VOOR BESTELLINGEN VAN MEER DAN € 65,00!

DIGIKEY.NL

130328_SERV_ELDATA_NL.indd 1

3/25/13 3:32 PM

redactioneel

Een tijdbom op je dak Ook de schouders opgehaald bij het berichtje dat in Europa 15 van de 650.000 van bepaalde typen geïnstalleerde zonnepanelen van de inmiddels failliete Scheuten Solar een dakbrand hebben veroorzaakt? ‘Slecht aangesloten, vonkje er bij, prutsers, zijn niet voor niets failliet, zand erover en lekker doorgaan met de Groene Revolutie!’, redeneren we allemaal.

Een bezoekje bij Dijkman Elektrotechniek in Tilburg heeft mij echter radicaal anders doen denken. Bij bijna alle geïnstalleerde installaties is er sprake van een onveilige situatie: open en bloot meer dan 1000 V bij 5 A (waar 120 VDC al dodelijk is) en praktisch gezien onmogelijk om deze gelijkspanningsinstallatie af te schakelen, bijvoorbeeld in noodgevallen (een Scheuten-brandje) of bij onderhoud.

Dijkman heeft hiervoor een aantal oplossingen gevonden met elementen als overspanningsbeveiliging, vlamboogdetector en DC-schakelaar. Op pagina 14 in deze Elektro-Data kunt u er alles over lezen.

stil is, niet bij de lokale overheden die alleen maar mooie sier willen maken met groene projecten, niet bij de wetgever die traditioneel pas in actie komt als er doden vallen. Een muur waar Dijkman Elektrotechniek -in de paar maanden waarin ze de veiligheidsoplossingen vermarkten- ook tegenop lijkt te lopen.

Ik hoop dat zij niet lang meer een ‘roepende in de woestijn’ zullen zijn. Alleen al de beeldspraak van Jan Verwoerd, directeur van het bedrijf, zal toch bij alle partijen de schellen van de ogen moeten doen vallen: “Koop jij -als dat niet verplicht zou zijneen auto zonder airbags en veiligheidsgordels? Neem jij voor een voordeeltje van zo’n 1000 euro het risico in een onveilige auto rond te rijden? Calculeer jij de kans in op een botsing met je kinderen in de auto? Calculeer jij de kans in dat je dak in de fik vliegt met je kinderen in huis?”

Ik ben in ieder geval om en heb die maximaal 1000 euro (want meer is het niet) er graag voor over. Binnenkort start ik met het opvragen van offertes voor zonnepanelen en zal nadrukkelijk informeren naar de veiligheidsvoorzieningen en of ze ook gebruik maken van overspanningsbeveiliging, vlamboogdetector en DC-schakelaar. Doet u dat ook, dan wordt die Groene Revolutie alvast een stukje veiliger.

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data (R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

T400-Series_201x133_NL.indd 1

3/25/13 4:52 PM

# 4

april 2013

Wat in Tilburg ook naar voren kwam is dat geen enkele partij zich bewust lijkt te zijn van de gevaren. Niet de consumenten die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten om hun investering er zo snel mogelijk uit te krijgen, niet de installateurs die zoveel mogelijk panelen willen installeren en niet gebaat zijn bij prijsopdrijvende veiligheidsmaatregelen, niet de brancheclubs als Uneto waar het wat dat betreft ijzig

www.elektrodata.nl/ezine

3

nieuws uit de markt

RS Components 15 jaar in Nederland In 1998 opende RS Components een vestiging in Haarlem om bedrijven in de Benelux elektronica- en onderhoudsproducten te leveren. Country manager Benelux Hans de Vries: “In de afgelopen 15 jaar heeft de opkomst van internet een enorme rol gespeeld bij de ontwikkeling van ons bedrijf. RS is getransformeerd van een bedrijf dat eens per jaar een dikke catalogus met 130.000 artikelen uitgeeft naar een bedrijf dat 550.000 producten op voorraad heeft en het assortiment op dagelijkse basis kan aanpassen aan de behoefte van de klanten. RS Benelux levert nu aan meer dan 20.000 bedrijven en verwerkt gemiddeld 1.000 orders per dag, die direct de volgende dag worden geleverd.”

In april staan diverse promoties op het programma om het jubileum met de klanten van RS Benelux te vieren. Klanten kunnen de hele maand april profiteren van verschillende aanbiedingen op www.rsonline.nl/15jaar. Op Twitter wordt de meest originele felicitatie voor het 15-jarig jubileum aan @RSonlineNL beloond met een Raspberry Pi Model A, het populaire computerbord in creditcardformaat. RS Components is vorig jaar de samenwerking aangegaan met de Raspberry Pi Foundation om het experimenteren met elektronica voor iedereen toegankelijk te maken. www.rsonline.nl

ES Elektro en Eplan trekken samen op in OEM-markt Eplan Software & Service en itsme ES Elektro zijn een samenwerkingsverband aangegaan om de Nederlandse OEM-markt breder en dieper te ondersteunen in electrical engineering. Met de totstandkoming van deze overeenkomst wordt de ontwerpsoftware voor alle machinebouwers toegankelijk.

Als leverancier van Eplan Electric P8 Compact aan (middel-)kleine machinebouwers kan ES Elektro inzoomen op die gebieden van de Nederlandse OEM-sector die in mindere mate bereikt worden door Eplan zelf. Zo kan Eplan zich blijven richten op totaaloplossingen voor Nederlands grootste machinebouwers, terwijl ook kleinere partijen kunnen profiteren van het elektrotechnisch ontwerpprogramma. Eplan heeft het Electric P8 Com-

pact programma speciaal ontwikkeld om ook de (middel-)kleine machinebouwers op eenvoudige en snelle wijze professioneel te laten ontwerpen met betaalbare software. Behalve de functionaliteiten om zowel grafisch- als objectgeoriënteerd te werken, is Eplan Electric P8 Compact wereldwijd beschikbaar in 17 talen. Er is ook een koppeling tot stand gebracht tussen Eplan Electric P8 Compact en het SAP-systeem van ES Elektro. Deze interface geeft gebruikers inzicht in de beschikbaarheid, levenscyclus, alternatieven, prijs en levertijd van de elektrotechnische componenten waarmee de machine ontworpen wordt. www.eplan.nl www.itsme.eu

# 4

april 2013

Action Speed Control levert Fuji frequentieregelaars

4

Action Speed Control uit Apeldoorn is door Fuji Electric Europe aangewezen als officiële importeur en distributeur van de Fuji frequentieregelaars voor Nederland. Directeur Rogier Olyslag en zijn team zijn erg verheugd met de keuze van Fuji. “Wij hebben een lange relatie met Fuji Europe, en hebben veel kennis en ervaring in huis met de Fuji frequentieregelaars. We staan dan ook volledig achter de kwaliteit van de producten. Fuji heeft zich in het verleden bewezen met degelijke en betaalbare oplossingen te komen voor de gehele industrie.”

Onlangs heeft Fuji twee nieuwe producten toegevoegd aan haar programma.

Naast de Fuji Frenic Mini, Frenic Multi, en Frenic Mega en de Frenic Lift series, zijn er nu ook de Fuji Frenic HVAC en Frenic Aqua. Beide modellen vallen op door energiebesparende technieken in de pompen en ventilatietechniek. www.actionspeedcontrol.nl

Vierde ‘Safety Event’ Op 14 mei 2013 beleeft het ‘Safety Event’ zijn vierde editie in het Evoluon, deze keer met als thema ‘Machineveiligheid in de praktijk’. Onafhankelijke sprekers, een representatieve doorsnede van aanbieders van veiligheidsproducten en -diensten op de ‘Safety markt’ én de unieke mogelijkheid voor de bezoeker om vooraf zelf richting te geven aan de rondetafelgesprekken met de ‘Safety Doctors’ zijn ook dit jaar weer de kenmerkende ingrediënten van het Safety Event.

De eerste plenaire sessie geeft een overzicht en vooruitblik op de jongste en toekomstige ontwikkelingen op het terrein van de regelgeving.

De tweede gaat in op een reeks vragen als ‘Er zijn standaard componenten en veiligheidscomponenten, maar wat is nu eigenlijk het ‘echte’ verschil en wat kan een gebruiker zelf doen om het kaf van het koren te scheiden?’ Een lezing met veel praktijkvoorbeelden en aanknopingspunten voor de machinebouwer of -gebruiker die wel een veilige machine wil ontwerpen en bouwen. De derde plenaire sessie gaat in op het onderwerp netwerkbeveiliging. Het dilemma van de automatiseerder is dat wij aan de ene kant het netwerk willen openen en aan de andere kant het automatiseringsnetwerk willen beveiligen. In de presentatie wordt uitgelegd hoe bedrijven hiervoor een gedegen ‘Cyber Security plan’ kunnen opstellen.

Na de lunch en een tweede sessieronde met de ‘Safety Doctors’ is het tijd voor de parallelsessies.

Een van de sessies heeft als titel ‘CE-markeren van een productiecel met laserlas-robot in 15 stappen’- een interactieve sessie voor praktijkgerichte technici. De tweede praktijksessie behandelt de praktische aanpak van functionele veiligheid in hydrauliek en pneumatiek. De derde parallelsessie behandelt het schrijven van technische documentatie en handleidingen als onderdeel van het ontwerpproces. In de sessie wordt aangegeven hoe de ontwerper met enkele praktische tips over het schrijven van instructies zijn functionele ontwerp tevens veilig kan maken. Eveneens wordt aangegeven hoe het technisch constructiedossier simultaan kan worden opgezet. www.engineersonline.nl/safetyevent

nieuws uit de markt

Betere veiligheid industriële besturingssystemen met Yokogawa’s knowhow, leidt tot industriële automatiseringsoplossingen die waarde toevoegen. De samenwerking richt zich met name op industriële procesbesturingssystemen die een drie tot vijf keer langere levensduur hebben dan commerciële systemen. Aangezien systeemtechnologie én cyberbedreigingen voortdurend aan verandering onderhevig zijn, is een life-cycle aanpak door leveranciers van automatiseringssystemen van vitaal belang voor het bestrijden van industriële cybercriminaliteit. Daartoe behoort ook de integratie van antivirussoftware met industriële besturingssystemen die in de procesindustrie worden toegepast. www.yokogawa.com/nl

TTMS nieuwe distributeur voor Rohde & Schwarz en broadcast-toepassingen. Met de overname van Hameg (2005) en de introductie van eigen productlijnen met meer laaggeprijsde instrumenten is het Rohde & Schwarz portfolio de laatste jaren sterk verbreed. Door de samenwerking met TTMS kunnen nu meer marktsegmenten worden bediend en kan in het advies naar klanten gebruik worden gemaakt van de expertise van beide firma’s.

Op de komende Electronics & Automation zullen de genoemde productlijnen worden getoond in een gezamenlijke presentatie op het grensvlak van beide naastliggende stands (8A16 en 8A26).

Think GlobTek

Smart Battery Chargers Offer Three-Phase Operation

Available in versions delivering 4.2V, 8.4V, or 12.6V at 1 A to address single- or multiple-battery configurations, the GTM91128 families of smart Li-Ion battery chargers from GlobTek offer three charging methods: conditioning, constant current, and constant voltage. The universal-input devices have a minimum current charge termination technique with timer as back up, with LED indication of charging and fully charged states. An additional feature of the ...for more click www.globtek.se

Medically-Approved Open-Frame Switchers Deliver Up to 240W

Suitable for use in a variety of medical, ITE, and PoE applications, the GTM91110P240 Family of open-frame AC/DC switchmode power supplies from GlobTek deliver up to 240W in a 3 x 5-inch footprint. The devices are provided in factory-configured outputs from 12 to 55 V (in 0.1-V increments). Available in Class I or II versions, the 1.75-high power supplies are 85% efficient at full load and include features such as active PFC, a built-in EMI filter, and a 12-V fan output as well as DC-input versions from 130VDC to ...for more click www.globtek.se

Rechargeable Battery Pack Provides Fuel Gauge Data

Providing smart rechargeable power capability to advanced portable and remote devices, the BL3100C1865004S1PSQA Li-Ion Battery Pack from GlobTek incorporates fuel-gauge functionality to provide important power status information. The 14.4V pack has a 3.1Ah capacity and includes a builtinprotection circuit as well. “You can no longer put a battery in one of today’s products without providing a means to check on the power status ...for more click www.globtek.se

www.globtek.se

april 2013

www.ttms.nl www.rohde-schwarz.nl

# 4

Total Test & Measurement Support (TTMS) in Nieuw Vennep is per 1 april 2013 aangesteld als officiële distributeur in de Benelux voor de Value Instruments productlijn van Rohde & Schwarz en haar dochterfirma Hameg Instruments. Het portfolio omvat onder andere digitale oscilloscopen, spectrumanalysatoren, signaalgeneratoren en gelijkspanningsvoedingen.

TTMS is sinds 10 jaar actief in de Benelux en gespecialiseerd in AC/ DC programmeerbare voedingen, kalibratie-apparatuur, audio & video en algemene instrumentatie. Rohde & Schwarz is van oudsher een belangrijke leverancier op het gebied van hoogfrequent test- en meetapparatuur voor radiocommunicatie

Need Power?

Yokogawa Electric Corporation en McAfee zijn een samenwerking gestart voor de levering van holistische IT-beveiligingsoplossingen voor de industriële automatiseringssector.

Met Yokogawa’s besturingssystemen en McAfee’s cyber-security expertise als basis, richt de samenwerking zich op bestrijding van digitale bedreigingen voor de industriële besturingssystemen. De partners bieden klanten van Yokogawa een naadloze oplossing waarmee gaten tussen ITsystemen, proprietary oplossingen, communicatiekanalen (IP, draadloos, mobiel), besturingssystemen en toepassingen worden voorkomen.

De oplossingen van McAfee geven real-time informatie over bedreigingen alsmede real-time inzicht en centraal beheer via één platform.

De combinatie van deze expertise

GlobTek 2.13.13_ElektroData (Netherlands, Dutch) 2/26/2013 8:49 AM Page 1

5

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

Het zijn vooral de in- en uitvoervoorzieningen die het blokdiagram van de Sama5D3 domineren.

Numerieke en multimediaeenheden, encryptie, lcd- en camera-aansturing

Cortex A5-MPU streeft naar universeel ingebed gebruik O

Op basis van ARM’s Cortex A5-processorkern heeft Atmel een MPU ontwikkeld voor diverse ingebedde applicaties, van industriële apparatuur tot consumentenelektronica.

De chip verbruikt tussen 0,5 en 200 mW, afhankelijk van klok- en slaapmodus. Voor rekenintensieve taken is hij behalve met geheugens uitgerust met multimedia- en numerieke eenheden. Verder beschikt hij over periferie voor netwerken, datacommunicatie, aansturing van beeldscherm en camera en analoge en digitale in- en uitvoer. Aanvullende beveiligingsmaatregelen moeten zowel de programmatuur als de externe gegevensuitwisseling beschermen tegen krakers en kloners.

Wat Atmel betreft kan zijn jongste toevoeging aan het assortiment microprocessoren in een breed scala aan toepassingen worden ingezet. Als voorbeelden noemt de producent industriële apparatuur, bedieningsstations,

6

#4 april 2013

proces- en gebouwautomatisering, sensornetwerken en al dan niet draagbare medische toestellen en andere test- en meetinstrumenten. Consumentenelektronica zou eveneens in aanmerking komen, inclusief recente modespeeltjes zoals intelligente horloges.

Met het oog daarop combineert de Sama5D3-serie een 32bit CPU op basis van de ARM Cortex A5 met een reeks perifere functies, van netwerkcommunicatie tot lcd-aansturing en van camera-ingang tot encryptiecircuits. En omdat veel van de applicaties hun voeding uit batterijen zullen halen, kan het verbruik op diverse manieren worden geregeld. Op zijn normale klokfrequentie van 536 MHz consumeert de MPU 200 mW. Dat kan worden teruggebracht tot 0,5 mW door de meeste periferie in de slaapstand te zetten en over te schakelen op een extra lage klokfrequentie van 32 kHz. Daarnaast kent het IC nog andere slaapstanden en is het mogelijk de verwerkingstoestand op te slaan in

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

speciale dataregisters met een gescheiden voedingslijn zodat de rest van de processor spanningsloos kan worden gemaakt.

Beveiliging

De Sama5D3 is opge-

bouwd rond een Cortex A5 van ARM.

Gekraakte verbindingen, geïnfecteerde fabrieksbesturingen en naäperij door concurrenten; fabrikanten zijn zich bij het realiseren van componenten en apparatuur steeds vaker bewust van de risico’s die hun producten lopen. Daarop inspelend zijn in de processoren van de Sama5D3-reeks functies ingebouwd die het makkelijker moeten maken om het systeem, de communicatie en het intellectueel eigendom te beschermen.

Dat laatste gebeurt met behulp van een beveiligd opstartmechanisme. Dit zorgt ervoor dat de gegevens in het betreffende deel van het programmageheugen onzichtbaar zijn voor de buitenwereld zodat ze niet zijn te kopiëren. Ook wordt de integriteit en de authenticiteit van deze data bewaakt, wat ongeoorloofde aanpassing van code moet voorkomen.

Voor de bescherming van het externe gegevens- en netwerkverkeer is voorzien in een hardwarematige encryptieeenheid. Deze beveiligt data en communicatielijnen volgens naar keuze AES, 3DES of SHA. Een toevalsgenerator produceert de bijbehorende willekeurige sleutels.

Periferie

Op de hoogste klokfrequentie levert de MPU 850 DMips, mede dankzij een data- en instructiecache van 32 Kbyte

elk plus aanvullende processoren voor multimediataken en drijvende-komma rekenwerk. Voor het opstarten kan hij een beroep doen op het interne 160-Kbyte ROM maar ook op externe flitsgeheugens. Verder is 128 Kbyte SRAM ingebouwd plus een besturingseenheid die tot 512 Mbyte dynamisch RAM kan beheren, verdeeld over acht secties.

De meeste periferie communiceert via een centrale, hiërarchische bus, waarbij 39 DMA-kanalen en 64-bit interruptafhandeling de gegevensuitwisseling en het verloop van de programmaverwerking op tempo moeten houden. Op grafisch gebied beschikt de chip over een lcd TFT-besturing met ondersteuning van lagen, mengen, rotatie, schaling en kleurruimteconversie. Beelden binnenhalen is eveneens mogelijk, met een BT606/656-compatibele poort.

Ten behoeve van gegevensuitwisseling met de omgeving is de Sama5D3 uitgerust met drie maal usb, twee maal ethernet, dubbele CAN- en SPI-poorten, synchrone seriële lijnen, vier Usarts, twee Uarts en een DBGU. Tot de algemene I/O behoren de real-time klok, de bewakings- en intervaltimers, de twee driekanaals 32-bit tellers, de vierkanaals pulsbreedtemodulator en de 12-kanaals 12-bit analoog/digitaalomzetter.

Het IC heeft een industrieel temperatuurbereik, -40 tot 85 °C, en is ondergebracht in een LFBGA van 15 bij 15 millimeter met 324 aansluitingen op 0,8 mm afstand. Bijna de helft daarvan wordt opgesoupeerd door de 160 digitale inen uitgangen, onderverdeeld in vijf 32-bit banken. Daarbij is elke lijn instelbaar wat betreft signaalrichting, filtering, wel of geen weerstand naar plus of nul, Schmitt-triggerfunctie en flanksteilheid.

www.alcom.nl info@alcom.nl (010) 288 25 00

Sinds de aankondiging van de Pebble lijkt het slimme horloge de volgende mode in de consumentenelektronica te worden en Atmel ziet natuurlijk graag dat daar zijn processoren in gebruikt gaan worden.

#4 april 2013

7

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

DIN-rail voeding

Oled display

De TDR-960 heeft een driefase ingangsbereik tussen 340 en 550 VAC en kan bij fase-uitval op twee fasen operationeel zijn. Met een nieuw circuit design kent de TDR-960 een efficiency van maximaal 94,5%.

Zonder tussenkomst van een fan kan de voeding volledig belast worden tussen -30 en +50 °C. Een ingebouwde PFC-functie zorgt ervoor dat de voeding aan de harmonische stroombeperking norm voldoet, de EN61000-3-2. De TDR-960 is in kritische condities te gebruiken doordat deze extra is voorzien van een overbelastingbeveiliging (in de vorm van stroombegrenzing en vertraagde afsluiting). De SDR-960 is een enkelfase voeding met een ingangsbereik van 180-264 VAC met

De 2,6 inch TAB Oled display van Winstar is geschikt voor de vervanging van de traditionele lcd’s in compacte toepassingen. De Oled is leverbaar op een dragerPCB en als TAB uitvoering, met de aansturingschip op de flex die ook voor de connectie zorgt. Deze laatste uitvoering is zeer dun en compact en dus geschikt voor mobiele apparatuur

nagenoeg dezelfde kenmerken als de TDR-960, zoals een regelaar op het frontpaneel voor het bijstellen van de uitgangsspanning (100-115%) en een led indicatie voor ‘power on’.

Koning en Hartman

Robuuste dataconnectoren De nieuwe ODU Mini-Snap en ODU AMC (Advanced Military Connector) zijn kleine robuuste ronde connectoren die garant staan voor optimale datatransfer tot 10 Gbit/s. Ze zijn voorzien van de betrouwbare pushpull vergrendeling, hebben tot 5.000 mating cycli en zijn beschikbaar in IP68-behuizing. De ODU-AMC connector biedt ook de mogelijkheid meerdere interfaces te combineren in één modulair systeem. Vaak zijn meerdere connectoren nodig voor voeding, signalen en data. Via het modulaire verbindingsysteem zijn deze connectoren tot één modulaire

connector samen te stellen. Dit garandeert een betrouwbare dataverbinding. Door de configuratie is deze verbinding ook te gebruiken als interface in testsystemen tot 100.000 mating cycli.

Telerex Nederland

8

#4 april 2013

Voedingbeheercontroller De combinatie van de MCP19111 analoge voedingcontroller met digitale uitbreidingen in de vorm van een hybride, digitale en analoge voedingbeheercomponent, en de uitgebreide MCP87XXX-serie met lage Figure-of-Merit (FOM) MOSFET’s, ondersteunt configureerbare, DC/DC-spanningomzettingsontwerpen met hoog rendement voor een brede reeks consumenten en industriële applicaties. De MCP19111 werkt over een spanningsbereik van 4,5 tot 32 V en biedt meer flexibiliteit dan conventionele analooggebaseerde oplossingen. Het biedt ‘s werelds eerste hybride, gemengdsignaal voedingbeheercontroller, door de integratie van een analoog-gebaseerde PWM-controller met een volledig werkende Flashgebaseerde microcontroller. Deze

integratie biedt de flexibiliteit van een digitale oplossing, met de snelheid, prestaties en resolutie van een analoog-gebaseerde controller. De MCP19111 componenten hebben geïntegreerde MOSFET stuurtrappen die zijn geconfigureerd voor synchrone, step-down applicaties.

Acal BFi

2 W AC/DC-voedingseenheden

Connectoren Met de Han Q 3/0 en Han Q 4/0 breidt Harting het assortiment uit bij de kleinste maten in de Han 3A serie. Een oppervlak van 42 mm2 biedt voldoende ruimte voor drie vermogensaansluitingen en een beschermende aardaansluiting (Q 3/0) of vier vermogensaansluitingen (Q 4/0). De lucht- en kruipstroomafstand van de Q 3/0 maken een spanning van 400 V mogelijk en zelfs 830 V met de Q 4/0. Beide kunnen een stroomsterkte aan van 40 A bij een omgevingstemperatuur van 40 °C en een draaddikte van 4 mm2. Omdat connectoren met standaard Han C contacten kunnen worden gebruikt met een draaddikte tot 10 mm2, zijn stroomsterkten van meer dan 80 A mogelijk. De Q

Telerex

3/0 met beschermende aardaansluiting is ontworpen voor geaarde 3-fase elektriciteitsnetten en wordt gebruikt voor 3-fase motoren. De Q 4/0 wordt gebruikt voor de aansluiting van bijvoorbeeld ventilatoren of extractie-units.

Harting

Recom breidt zijn assortiment uit met een 2 W mini-voedingseenheid met een universeel ingangsspanningsbereik van 90 V tot 305 VAC. De RAC02-SC/277 is hiermee geschikt voor wereldwijd gebruik omdat hij alle courante netspanningen bestrijkt. Beschikbaar zijn modules met uitgangsspanningen van 3.3, 5, 12 en 24 V die tussen inen uitgang een isolatie van 3 kVAC hebben. Met een stand-by verbruik van 35 mW zijn ze geschikt voor energiebesparende toepassingen.

De RAC02-SC/277-serie kan zonder onderbelasting bij temperaturen van maximaal +75 °C gebruikt wor-

den. Op basis van de geïntegreerde ingangsfilter voldoet de serie aan Klasse B van de EN55022richtlijn. Standaard zijn de mini-voedingseenheden beschermd tegen overbelastingsstroom en kortsluiting, in beide gevallen met volautomatische herstart na oplossing van de fout. Ze hebben een levensduur van 1.300.000 h (conform MIL-HDBK217F).

Recom Electronic

ind u s t r i ë le e l e k t ro n i c a & I CT

Stroomtransducers

3 W AC/DC-voeding voor SmartHome

De serie LA 130-150 stroomtransducers meet DC, AC en pulserende stromen en biedt een uitgang in de vorm van een stroomsignaal dat proportioneel is aan de gemeten (primaire) stroom. Er worden twee omzettingsbereiken - met een factor van 1000 of 2000 - aangeboden, met twee montagestijlen. De transducers kunnen namelijk worden geleverd met een open spleet, waardoor de stroomvoerende primaire geleider wordt geleid, of ze kunnen kant en klaar worden geleverd met een primaire geleider die direct op de printplaat wordt aangesloten. De transducers bieden een maximale bandbreedte van DC tot 150 kHz (-1dB punt) en een nauwkeurigheid van meer dan 0,5% bij de primaire nominale effectieve stroom.

De gespecificeerde lineariteitsfout is ±0,1% bij de nominale stroom en de

Moderne Smar tHomeoplossingen vinden steeds vaker hun weg in de moderne gebouwinstallatie en met hen een groot aantal elektronische apparaten en componenten die in plaats van 230 VAC een efficiënte gelijkspanningsvoeding nodig hebben. Met de RAC03SCR/277 brengt Recom een reeks geregelde minivoedingseenheden op de markt die voor de inbouw in normaal verkrijgbare inbouwstopcontacten ontworpen zijn. De 11 mm dunne schijven kunnen bijvoorbeeld achter schakelaars of dimmers gemonteerd worden, zodat voortaan ook gelijkspanning uit het stopcontact komt. De minivoedingseenheden bereiken bij 3 W vermogen een rendement van 78%.

Met hun ingangsspanningsbereik van 85 tot 305 VAC zijn ze wereldwijd bruikbaar. Bij uitgangsspanningen van 3.3, 5, 12 of 24 V zijn er stromen van 900 mA tot 125 mA beschikbaar.

maximale offset-temperatuurdrift is ±0,46% van de nominale stroom bij -40 tot +85 ˚C. Toepassingen zijn onder andere binnen wisselstroommotor- en servomotorbesturingen met variabele snelheid; in statische omvormers voor het sturen van gelijkstroommotoren; voor het bewaken van stromen in accu gevoede installaties en UPS; in speciale en schakelende voedingen.

LEM

Software voor voedingsmodules Vicor kondigt nieuwe, door de gebruiker configureerbare mogelijkheden aan voor de VI Chip PRM modulen. Met de PowerBench ontwerpsoftware kunnen ontwerpers efficiënt PRM modulen naar wens aanpassen en simuleren voor gebruik als buck-boost spanningsregelaars bij Point of Load toepassingen of voor het sturen van VTM stroomvermenigvuldigers. Gebruikmakend van de hoogfrequent ZVS buck-boost technologie, kunnen klantspecifieke, configureerbare VI Chip PRM modulen een vermogen tot 500 W leveren bij een rendement van meer dan 97%, bij een vermogensdichtheid tot 103 W/cm3. Er zijn modellen beschikbaar in zowel full-chip als half-chip behuizingen met een ingangsspanningsbereik van zowel 36 - 75 V als 38 - 55 V. Als ze worden ingezet als buck-boost spanningsregelaar voor belastingpuntstabilisatie, bieden ze een door de gebruiker te bepalen uitgangsspanning tussen 26 V en 52 V. Als ze worden gebruikt met VI Chip VTM stroomvermenigvuldigingsmodulen, dan ondersteunen de PRM’s efficiënte uitgangsspanningen van 0,5 tot 55 VDC. Vicor kondigt nieuwe, door de gebruiker configureerbare mogelijkheden aan voor de VI Chip PRM modulen. Met de PowerBench ontwerpsoftware kunnen ontwerpers efficiënt PRM modulen naar wens aanpassen en simuleren voor gebruik als buck-boost

Met een stand-by verbruik van 40 mW zijn de voedingseenheden energiebesparend en blijven ze een 12,5-voud onder de voorschriften van de EuP-richtlijn. De modules zijn aan de uitgang tot 3 kVAC geïsoleerd en werken betrouwbaar bij omgevingstemperaturen tot +85 °C. Recom Electronic

spanningsregelaars bij Point of Load toepassingen of voor het sturen van VTM stroomvermenigvuldigers. Gebruikmakend van de hoogfrequent ZVS buck-boost technologie, kunnen klantspecifieke, configureerbare VI Chip PRM modulen een vermogen tot 500 W leveren bij een rendement van meer dan 97%, bij een vermogensdichtheid tot 103 W/cm 3. Er zijn modellen beschikbaar in zowel full-chip als half-chip behuizingen met een ingangsspanningsbereik van zowel 36 - 75 V als 38 - 55 V. Als ze worden ingezet als buck-boost spanningsregelaar voor belastingpuntstabilisatie, bieden ze een door de gebruiker te bepalen uitgangsspanning tussen 26 V en 52 V. Als ze worden gebruikt met VI Chip VTM stroomvermenigvuldigingsmodulen, dan ondersteunen de PRM’s efficiënte uitgangsspanningen van 0,5 tot 55 VDC. Vicor

#4 april 2013

9

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

OpenVPX-producten moeten ruimte, gewicht en stroom besparen

Ventilatorloze kast herbergt CPU-module met Pentium i7 A Aan zijn assortiment OpenVPX-producten heeft Emerson Network Power de VPX3000 en iVPX7225 toegevoegd. Het betreft respectievelijk een behuizing en een processormodule. Bij de eerste gaat het om een ventilatorloze uitvoering die qua vormgeving en eigenschappen is gericht op toepassing in onder andere de luchtvaart en de industrie.

De computereenheid is een 3U hoge kaart, opgebouwd rond een derde-generatie Pentium i7, die communiceert via zowel PCI Express als Gigabit Ethernet. Net als de kast is de module ontworpen voor het functioneren in veeleisende omgevingen wat betreft temperatuur, schokken en trillingen.

Hoewel de kop zou kunnen suggereren dat de behuizing VPX3000 en de processorkaart iVPX7225 onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, gaat het in werkelijkheid om twee afzonderlijke producten. Wel hebben ze met elkaar gemeen dat fabrikant Emerson Network Power ze op dezelfde dag heeft aangekondigd. En op zich kunnen ze pri-

ma worden gecombineerd want behalve dat ze beide zijn ontworpen voor de OpenVPX-systeembus, beschikt de behuizing ook over specifiek op de CPU-module toegesneden faciliteiten.

In de VPX3000 passen drie 3U hoge VPX-kaarten. Deze worden passief gekoeld door middel van geleiding en convectie. Het ontbreken van ventilatoren moet zowel de onderhoudsgevoeligheid als het energieverbruik reduceren terwijl het ook het effect van stof en andere ongewenste omgevingsinvloeden verkleint. De ingebouwde voeding zet, al naargelang de uitvoering, gelijkspanning tussen 19 en 36 V dan wel wisselspanning tussen 90 en 264 V om.

Van hieruit zijn twee vermogensrails beschikbaar, 5 en 12 V, die elk tot 200 W belastbaar zijn. Een 3-V batterijlijn houdt eventuele klok-IC’s en statische geheugens op peil als de hoofdvoeding wordt uitgeschakeld.

Adapter

In de kast is tevens een configureerbaar I/O-bord geïntegreerd, dat is ontworpen om de in- en uitvoerpoorten van de iVPX7225 naar buiten te voeren. Zo beschikt hij over zes 1000-Mbit/s netwerkaansluitingen en drie maal een displayport voor het aansturen van beeldschermen. Drie Sata-connectoren verzorgen de verbinding met een of meer achtergrondgeheugens.

De precieze indeling van de I/O-signalen hangt samen met de kastvariant. In de versie voor luchtvaart- en militaire toepassingen zijn alleen drie MIL38999-connectoren gemonteerd. Deze bieden onder andere twee maal Ethernet, twee seriële RS232/422/485-lijnen, drie maal usb, een displayport en twee Sata-aansluitingen. Het model voor industrieel gebruik zit ruimer in zijn poorten en werkt daarbij met standaardconnectoren.

Aangezien het adapterbord is ontworpen voor samenwerking met de iVPX7225, is het niet verwonderlijk dat de CPUkaart precies diezelfde in- en uitvoermogelijkheden biedt.

Belangrijkste kenmerk is ongetwijfeld de processor, een derde-generatie Pentium i7 op 2,5 GHz. Deze kan een beroep doen op 16 Gbyte RAM, terwijl voor niet-vluchtige opslag is voorzien in ingebouwd usb-geheugen plus 1 Mbyte ferromagnetisch F-RAM. Ondanks de passieve koeling zou al met al voldoende verwerkingscapaciteit beschikbaar moeten komen voor zware applicaties. Wat besturingssystemen betreft worden VxWorks 6.9 en Linux 3.x ondersteund.

OpenVPX

In de passief gekoelde VPX3000 passen drie 3U hoge OpenVPX-modulen.

10

#4 april 2013

Ondanks dat VME al ruim dertig jaar bestaat, waren er tot nu toe geen busarchitecturen die als echte opvolger konden worden gezien. Jongere, vergelijkbare standaarden hebben zich vooral aan de onderkant van de markt of in specifieke toepassingsgebieden genesteld, zoals CompactPCI en AdvancedTCA. Andere concepten borduurden juist voort op VME, bijvoorbeeld VXS en VXI.

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Het hart van de iVPX7225 wordt gevormd door een Pentium i7 op 2,5 GHz.

Met OpenVPX lijkt zich nu een serieuze kandidaat voor de volgende generatie bedrijfskritische systemen te hebben aangediend. Geheel in lijn met de technische ontwikkelingen gaat het hier niet om parallelle maar om seriële communicatie, op basis van PCI Express. Dat reduceert het minimale aantal lijnen voor een verbinding van 106 naar 4 voor een enkel serieel pad. De overdrachtscapaciteit komt dan op 500 Mbit/s maar dat is uit te breiden tot 8 Gbit/s als het maximum van 16 paden wordt gebruikt.

Belangrijk is ook dat de connectoren ruimte bieden aan

Routers met dubbele SIM-kaart Met de GWR-HS serie heeft Geneko een aantal nieuwe routers toegevoegd aan het leveringsprogramma die zijn ontwikkeld voor snelle mobiele datacommunicatie (tot 100 Mbps) verbindingen. De GWR-HS serie is gebaseerd op een ARM11 processor met een GNU/Linux kernel waarmee alle noodzakelijke functies van een moderne router kunnen worden geïmplementeerd.

De GWR-HS serie biedt voor op locaties waar geen netwerkstructuur aanwezig is, een goed alternatief voor een snelle internetverbinding.

360 I/O-signalen (108 bij 3U-kaarten), tegen 205 bij VME. Verder mag per module meer vermogen worden gedissipeerd omdat het thermische ontwerp voorziet in een betere warmtegeleiding en bovendien, voor extreme gevallen, vloeistofkoeling mogelijk maakt. www.emerson.com/embeddedcomputing embeddedcomputingeuropesales@emerson.com (030) 600 03 26

Productie-informatie op de werkvloer

Het apparaat is zo ontworpen dat het toegang tot het internet biedt voor een of meerdere pc’s of andere netwerkapparaten, zoals videocamera’s en mobiele werkplekken. De WAN-verbinding met GSM, UMTS en LTE (4G) netwerken wordt verzorgd door de geïntegreerde GPRS / EDGE / HSDPA / HSUPA / HSPA / HSPA+ / LTE module. De GWR-Router biedt zo communicatiemogelijkheden met externe apparaten via Ethernet- en RS232-aansluiting. De RS232 interface ondersteunt tevens het MODBus/TCP protocol. Naast statische en dynamische routing-functies, ondersteunt deze netwerk router ook andere functies zoals: DHCP server, IP filtering, VPN en NAT / PAT beveiliging. De GWR-Routers zijn uitgevoerd met een dubbele SIM-kaart waardoor de router automatisch kan overschakelen naar de andere SIM-kaart/provider.

B.E.S.D.

Het ProducTVity Station (PTV) van Red Lion Controls is een kanten-klaar oplossing voor de exacte weergave van productieinformatie op de werkvloer. Het tonen van berichten en de processtatus kan op een tv beeldscherm, een monitor of op een projector. De PTV maakt het mogelijk om op afstand berichten te ontvangen op een smart­phone of via een pc-netwerk.

De PTV heeft een ingebouwde datalogger waarmee onder meer alarmmeldingen op een later tijdstip bekeken kunnen worden. Verder kunnen alle logfiles met een FTP server of een SQL server gesynchroniseerd worden. Een koppeling aan alle PLC’s is direct mogelijk.

Enkele kenmerken: • 720p DVI uitgang of 1080 TV’s met DVI of HDMI interface; • 200+ communicatie drivers voor diversen PLC’s;

• ondersteuning voor digitale en analoge CS- modules; • ingebouwde webserver voor inloggen op afstand; • e-mail en sms tekst voor alarmmeldingen; • 2 GB compact flash geheugen voor data opslag.

Intercontrol

#4 april 2013

11

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Pompcontroller

De Aqualectra Universal Controller (AUC) is een pompcontroller voor drukverhoging en irrigatiesystemen. Met de AUC3400 zijn managers facilitair en gebouwenbeheer in staat om alle pompen, ongeacht het type of merk, continu en met optimaal rendement te laten draaien.

Omdat elke pompmotor frequentiegeregeld wordt en alleen draait wanneer dat ook echt noodzakelijk

Robuuste box-pc is, worden kosten en energie bespaard. De AUC3400 regelt tot 8 hoofdpompen of jockeypompen en 8 voordrukpompen. Daartoe berekent de pompcontroller het exacte toerental waarmee iedere willekeurige pomp afzonderlijk gestart en gestopt kan worden. Op die manier is uitgesloten dat pompen energie verspillen door onnodig (parallel) te blijven doordraaien. Verdere mogelijkheden zijn fuzzy logic drukregeling, remote service en onderhoud, handbedieningsschakelaar, simulatie en lekdetectie.

-20 °C tot 55 °C. De FPC-7700 kan eenvoudig op meerdere monitoren aangesloten worden vanwege het ruime aantal I/O-poorten, met onder andere lan, usb, video- en audio-poorten. De ondersteuning voor mobiel internet maakt de pc geschikt voor in voertuigen zoals bussen en treinen, waar deze ingezet kan worden als informatiebron voor passagiers.

HPS Industrial

Aqualectra

Programmeerbare aanraakschermen De nieuwe Crouzet LCD 65536 kleuren touchscreens zijn uitgerust met een 400 MHz processor en een flashgeheugen van 128 MB. Geoptimaliseerd voor het gamma van logische controllers Millenium 3, zijn ze beschikbaar in drie modellen, met verschillende groottes en aansluitmogelijkheden: in 4,3” met seriële poort RS232/RS485 en usb 2.0-poort (MTP6/50), in 4,3” met seriële poort RS232/RS485 en ethernetpoort (MTP8/50), en ook in 7” met twee

De FPC-7700 fanless box-pc van Arbor is inzetbaar in diverse industriële omgevingen, zoals in de scheepvaart en machinebouw. De pc heeft een ingangsspanning van 9 tot 36 V en een temperatuurbereik van

seriële poorten RS232/RS485, usb 1.1-poort, usb 2.-0-poort en ethernetpoort (MTP8/70). Dankzij de bij het scherm geleverde kabel kan elk van deze versies rechtstreeks op de Millenium 3 aangesloten worden via zijn programmeeraansluiting.

De software EB die compatibel is met Windows 2000/XP/Vista/7 is eenvoudig aan te leren waardoor de eerste toepassingen snel uitgevoerd kunnen worden in bijvoorbeeld gebouwbeheer, waterbehandeling, toegangscontrole, industriële en commerciële machines.

Crouzet

Automatiseringssoftware Zenon 7.10 is de nieuwe versie van de automatiseringssoftware van Copa-Data, en bevat de volgende features: • Enhanced Batch Control module met touch support in de Runtime en integratie in de Report Viewer voor naadloze documentatie en batchprocessen.

• Uitgebreide productierapportage: de Report Viewer heeft volledige toegang tot de receptadministratie.

• Know-how protection in the Editor: belangrijke elementen van een zenon project kunnen worden geblokkeerd voor bepaalde gebruikers via de user administratie.

• Verbeterde prestaties bij het lezen en weergeven van grote hoeveelheden data, met name in de Trend module.

• Auto-zoom in de Extended Trend Module.

www.sensors.nl

BHT2013-017 adv Electro Data 201x30 mm BHT NL.indd 1

• Direct import van variabelen van de Simatic STEP 7 versie van het Siemens TIA portal.

• Everywhere App by zenon met Everywhere Server: HMI/SCADAApp for Smartphones en Tablets for Windows Phone en iOS. • Native Multi-Touch support voor Windows 8.

Sigmacontrol

26-3-2013 16:55:14

SENSORS & CONTROLS

telefoon 0162-314285 - fax 0162-321212

EVERYTHING UNDER CONTROL

(verschil)druk - temperatuur - flow - debiet - kracht - niveau - displays/uitlezingen - explosieveilig - gas - inclinatie

12

#4 april 2013

ind u s t r i ë le a ut o m at i s e rin g

Lineaire modules

Ultrasone niveaucontrollers

Basis van de LDx-serie zijn de drie lineaire modules LDN, LDM en LDT met een maximale slag van 2800 mm, een maximale versnelling van 40 ms-2 en topsnelheid van 4 ms-1.

Uitgerust met X-profiel, bereikt de basisversie van de LDN-module een maximale aandrijfkracht van 250 N en een nominale kracht van 100 N. Ontworpen voor middelzware belasting is de met breed Double X Profile uitgeruste LDM module, waarbij de basisversie een aandrijfkracht tot 500 N en nominale kracht tot 200 N bereikt. De LDT module heeft een Triple-X Profiel en is geschikt voor de behandeling van zware lasten. De basisvariant bereikt aandrijfkrachten tot 750 N en nominale krachten tot 280 N. Extra opties kunnen

De Sitrans LUT400-serie ultrasone controllers hebben een nauwkeurigheid van 1 millimeter. De compacte ultrasone controllers voor eenpuntsmetingen zijn ontworpen voor het voortdurend bewaken en regelen van het niveau in vloeistoffen, stortgoederen of slurrie-applicaties in de meest uiteenlopende industrieën.

De controllers zijn verkrijgbaar in drie modellen: de niveaucontroller Sitrans LUT420, de niveau-, pompen flowcontroller Sitrans LUT430, en de Sitrans LUT440 High Accuracy Open Channel Monitor (die ook een

de aandrijfkracht tot 1500 N en de nominale kracht tot maximaal 500 N verhogen. Alle drie de modules kunnen zowel horizontaal als verticaal worden gebruikt, hetzij met een statische profiel en bewegende schuiven of een statische motor en bewegende profiel.

Schunk

compleet pakket niveau-, volumeen pompregelaars omvat). Met een realtime klok en energiebesparende algoritmes voor het verminderen van pompwerkzaamheden in piekperioden helpen de controllers gebruikers bij het terugdringen van hun energieuitgaven. De controllers hebben een intuïtieve gebruikersinterface. Met de grafische Quick Start Wizards kunnen ze in minder dan een minuut worden geprogrammeerd. Dankzij de datalogfunctie kunnen gebruikers datalogs bewaren, controleren, of deze doorzetten naar een computer. Behalve direct ter plaatse kunnen de controllers ook op afstand worden geconfigureerd.

Siemens Industry Automation

Automatische as- en spindelverstelling De Siko AG05 actuator is geschikt voor de automatische aanpassing van de formaten of instellingen, ‘stops’, ventielinstellingen en andere positioneringen. De AG05 kan flexibel worden geïntegreerd in verschillende concepten voor machines.

Het instellen gebeurt bij de actuator zelf, via de PLC of via buscommunicatie. De programmeertijd, de setup en het instellen van tijden zijn minimaal en vergemakkelijken een snelle activering. De AG05 heeft een roestvrije holle as met een diameter van 14 millimeter. De robuuste, met glasvezel versterkte kunststof behuizing met zeer glad oppervlak, is bestand tegen zuren en andere chemische stoffen. De automatische actuator is rechtstreeks op een hoofd- of hulpas te monteren. In de compacte behuizing is een borstel-

Energiezuinige aandrijving

loze DC 24 V motor met transmissie, een controller, encoder, vermogenselektronica en een veldbus-interface geïntegreerd. De aandrijving wordt gekenmerkt door een constante en rustige loop met een vermogensdichtheid van 30 W/dm³.

Isotron Systems

Onder de naam Sytronix biedt Bosch Rexroth een intelligente combinatie van een hydrauliekpomp en een elektrische aandrijving. De SvP 7000 is de meest recente aanvulling. Deze uitvoering is voorzien van een directe motor-pomp koppeling die bijdraagt aan een eenvoudige installatie en een compacte oplossing.

Bovendien biedt deze variant een verbeterde motorkoeling als gevolg van een betere warmte-overdracht van de motor naar de pomp. Het lagere traagheidsmoment draagt bij aan een verbeterde energie efficiëntie en betere dynamische eigenschappen. De SvP 7000 is te combineren met een MSK131 motor maar sinds kort ook met een grotere

variant: de MSK133. Dit leidt tot mogelijkheden voor grotere vermogens en biedt door de vier beschikbare motor bouwgrootten een grotere flexibiliteit. De MSK133 vergroot de productrange tot 480 l/min als voorgedefinieerde set.

Bosch Rexroth

GESSMANN Controllers, bedieningshandgrepen

T T E I

+31 10 2928787 +32 2 2533120 info@hprtechniek.com www.hprtechniek.com

#4 april 2013

13

industriële installatie & veiligheid

Modulair pakket voor veiligheid zonnepanelen

Veilig werken met ‘solar safety box’ D

Dijkman Elektrotechniek heeft een ‘solar safety box’ ontwikkeld, een modulair pakket met een overspannings-/ bliksembeveiliging, een vlamboogdetector die waarschuwt bij beschadigde kabels en/of defecte connectoren.

Dit kan uitgebreid worden met een isolatiebewaking of een DC-aardlekschakelaar. Met deze componenten kunnen installateurs een veilige zonnepaneelinstallatie aanleggen die ook bij calamiteiten snel en veilig kan worden afgeschakeld.

Omdat stroom in ons land relatief goedkoop is, wordt bij de installatie van zonnepanelen voornamelijk gekeken naar de prijs in verband met de terugverdientijd. Alles moet goedkoop zijn, van zonnepaneel tot aan inverter. Naar beveiliging wordt niet of nauwelijks gekeken, laat staan dat er in wordt geïnvesteerd. Een slechte zaak volgens Marc de Looze, directeur van Dijkman Elektrotechniek in Tilburg.

“Bij een normale huisinstallatie komt de voeding van 380 V de meterkast binnen en wordt direct beveiligd met een (verzegelde) zekering en daarna worden alle groepen gezekerd en beveiligd met aardlekschakelaars. Bij zonne-energie leggen we onbeschermd tot 1000 volt op ons dak en deze spanning wordt zonder onderbreking en/of beveiliging met meters kabel het huis ingevoerd!”

Veel mensen realiseren zich niet dat zonnepanelen een levensgevaarlijke hoeveelheid stroom leveren die niet uit te schakelen is. Voltages van 1000 V bij een stroomsterkte van 8 A zijn geen uitzondering, waarbij 120 VDC al dodelijk kan zijn. “Inverters willen een hele hoge spanning hebben, zodat ze zo lang mogelijk DC naar AC kunnen omzetten; in de toekomst gaan die zelfs naar 1500 V, zodat het nog gevaarlijker wordt.” Een ander onderschat risico is de kans op brand door vlambogen door slechte montage, defecte connector, kabelbreuk of inferieure zonnepanelen.

Detecteren

De Santon vlamboogdetector, die wordt

geplaatst tussen de

panelen en de inverter.

14

Het laagste niveau van beveiliging dat Dijkman Elektrotechniek in het modulaire concept van de ‘solar safety box’ aanbiedt is een speciale overspannings-c.q. bliksembeveiliging, de Safetec van Iskra Zacite. Dit component kan in tegenstelling tot gangbare overspanningsbeveiligingen de tijdelijke overspanning die ontstaat als een systeem meer levert dan het voltage waarvoor het is uitgelegd (bij zonnige en koude dagen) absorberen zonder dat het stuk gaat.

#4 april 2013

De meest uitgebreide versie van de ‘safety solar box’ bevat naast een overspanningsbeveiliging en een vlamboogdetector deze DC-schakelaar waarmee selectief panelen spanningsloos kunnen worden gemaakt.

Een tweede niveau, dat Dijkman ook schaart onder de minimaal gewenste beveiliging, is de installatie van een vlamboogdetector. Er kunnen permanente vlambogen ontstaan, indien contactpunten die onder spanning staan, uit elkaar worden gehaald wat weer risico op brand en elektrische schokken oplevert. De Santon vlamboogdetector, die wordt geplaatst tussen de panelen en de inverter, detecteert als de installatie staat te knetteren en geeft een akoestisch signaal. Bovendien kan de detector een puls sturen naar een systeem dat zorgt voor het uitschakelen van de installatie.

Naar wens kan het detecteren van afwijkingen nog stringenter worden toegepast met een lekstroomzoeker of zelfs met een aardlekvinder die lekstromen vanaf 5 mA detecteert.

Actie ondernemen

Een systeem om de spanning uit te schakelen is geen overbodige luxe. De zonnepanelen vormen een continue spanningsbron, waarbij je bij het installeren van de panelen al rekening moet houden. Zijn ze eenmaal geïnstalleerd, dan

industriële installatie & veiligheid

kan je ze niet zomaar afschakelen. Onderhoud wordt dan een precaire zaak en bij brand is het nog maar de vraag of de brandweer wel wil blussen.

In het concept van de ‘solar safety box’ wordt voorzien in twee manieren om de DC-spanning af te schakelen. De eerste is een DC-schakelsysteem van Santon die op een plek voordat de kabels het huis ingaan de plus en de min scheidt. Hierbij blijft tot aan de schakelaar de spanning aanwezig, maar in het huis (en dus ook in de inverter) is de situatie spanningsloos. De brandweer kan de schakelaar met een knop in de meterkast bedienen.

Een stap verder is het plaatsen van een kastje bij ieder individueel zonnepaneel die het paneel kortsluit. Voordeel van kortsluiten is dat de spanning weg is, zodat er geen levensgevaar is als je het dak op moet. Het uitschakelen gebeurt weer met een knop in de schakelkast; dat kan per paneel. De Solteq schakelaar schakelt automatisch af bij kortsluiting, bijvoorbeeld als een paneel van het dak waait of een draad wordt doorgeknipt. Ook kan die reageren op signalen van een op het schakelsysteem aan te sluiten rookmelder, watermelder of vlamboogdetector. Zodra de stuurstroomkabel (12 V) wordt onderbroken, bijvoorbeeld bij brand, valt de spanning eveneens automatisch uit.

Investeren in veiligheid

Uitgaande van een ‘all in’ prijs van rond de 7.000 euro voor een complete installatie van zestien panelen is de extra investering voor de veiligheid helemaal niet zo groot. Marc de Looze: “Ga je uit van minimale beveiliging met een overspanningsbeveiliging en een vlamboogdetector, dan is dat

Bewakingsrelais De serie 70 elektronische bewakingsrelais voor 1- en 3-fasen toepassingen met de typen 70.11, 70.31 en 70.41 bewaakt onderspanning, overspanning, onder- en overspanningsbereik, fasevolgorde, fase-uitval, fasenasymmetrie en nulleideronderbreking. De bewakingsrelais werken volgens het principe van positieve logica, dat wil zeggen dat bij het herkennen van een fout het uitgangscontact afvalt. Alle instelmogelijkheden zitten op het front dat tevens is voorzien van een meerkleuren led-statusindicatie.

De 70 serie kent ook nog het driefa-

DC-schakelsysteem van Santon die op een plek voordat de kabels het huis ingaan de plus en de min scheidt.

ongeveer 300 euro extra. De installatie uitvoeren met de brandweerschakelaar kan oplopen tot 1.000 euro bij de Solteq-schakelaar, maar dan heb je ook een zodanig veilig systeem dat onderhoud een stuk goedkoper kan worden uitgevoerd. Voor installateurs zijn er redenen genoeg om deze mogelijkheden onder de aandacht van hun klanten te brengen: extra omzet en -niet in de laatste plaats- ook hun eigen veiligheid!”

www.dijkman.com verkoop@dijkman.com (013) 536 01 44

Opladen usb vanuit de wandcontactdoos sen fasebewakingsrelais 70.61 voor de bewaking van fasevolgorde en fase-uitval. De 70.61 heeft een nominaal spanningsbereik van 208 tot 480 V AC. De Serie 70 is voor 35 mm railmontage en heeft, afhankelijk van het type, een inbouwbreedte van 17,5 mm of 35 mm. Het wisselcontact aan de uitgang is cadmiumvrij en geschikt voor continustromen van 6 A of 10 A. Finder Relais

Steeds meer apparatuur wordt tegenwoordig via een usb-aansluiting opgeladen. ABB levert hiervoor speciale usb-contactdozen van Busch-Jaeger. Deze contactdozen voor wandmontage kunnen met de meeste schakelaarprogramma’s worden gecombineerd. Voor het opladen van apparatuur wordt een aantal oplossingen geboden: een usb-adapter, een laadstation met geïntegreerde laadkabel en apparaathouder en een Schuko/usb contactdoos. Alle drie de varianten zijn uitgevoerd met elektronische overbelastings- en kortsluitbeveiliging.

De usb-contactdoos leent zich met een dubbele usb-laadaansluiting voor toepassing in niet-gebruikte inbouwdozen. Het bijbehorende centraalplaatje is leverbaar voor alle schakelaarprogramma’s van BuschJaeger. De geïntegreerde voeding biedt automatisch de benodigde laadstroom. Naast de usb-contactdoos omvat het programma ook een usb-laadstation met flexibele kabelaansluiting. Bij het opladen

van bijvoorbeeld de smartphone kan deze ook op het laadstation worden geplaatst. De houder is voorzien van een speciale coating waardoor het apparaat niet kan verschuiven, ook wanneer de trilfunctie is ingeschakeld; de laadkabel is weggewerkt in het inbouwgedeelte en werkt daardoor niet storend. De laadstroom is 1400 mA. ABB

#4 april 2013

15

industriële installatie & veiligheid

Ruimtebesparende Ethernetkabels

Onverwoestbare stekers en koppelingen

Murrelektronik levert aansluitkabels voor zowel de traditionele veldbussen als voor de snel opkomende industrieel ethernet RJ45-aansluiting.

Er zijn RJ45-connectoren en aansluitkabels voor 4-draads (10/100 MB) en 8-draads (Gigabit) ethernet netwerken. Er zijn nu ook zelfaansluitbare RJ45 connectoren voor beide netwerksnelheden in gehoekte uitvoeringen. Eventueel voorzien van hoogwaardige rupsbestendige en EMC-afgeschermde kabel, zijn de schuin aflopende RJ45-connectoren een uitkomst in die toepassingen waar gewerkt wordt met compacte besturings- en remote IO-kasten.

Hierbij is er minder kans op bescha-

De Schuko-ultra II stekers en koppelingen van ABL-Sursum zijn inwendig uitgevoerd in Elamid, een geavanceerd, hoog belastbaar kunststof materiaal. De buitenkant onderscheidt zich door een grote flexibiliteit en sterkte. De toegepaste materialen zijn in hoge mate UV-bestendig en bij temperaturen van – 40 °C tot + 80 °C te gebruiken.

Ook blootstelling aan allerlei moeilijke media (zoals cement, teer, vet of olie) levert geen problemen op.

Proeven hebben uitgewezen dat de 16A 250V stekers en koppelingen berekend zijn op overrijden door een zware vrachtwagen.

Binnen het Schuko-ultra II programma is er keuze uit drie kleuren: geheel zwart, rood/zwart en

digen van de kabel door het knikken en daarmee het beschadigen van de aders en afscherming.

Murrelektronik

Overspanningsbeveiliging De Weidmüller VPU overspanningsbeveiligingmodules typen 1, 2 en 3 voor energienetwerken bieden op basis van een combinatie van varistor en gasontladingstechniek bescherming tegen blikseminslag en overspanning op het nu geldende hoogste niveau in overeenstemming met de huidige IEC 61643-11 en toekomstige EN 61643-11 (nieuw

mogelijk is dankzij de 180° rotatiemogelijkheid. Alle informatie over de beschermingsfunctie is goed zichtbaar op het grote gecentreerde statusvenster. Een nieuwe montage railklem maakt de installatie gemakkelijker daar deze zonder gereedschap gebruikt kan worden.

Het is snel te demonteren - zelfs uit een module groep - door simpelweg de ‘clip-in’ voet terug te trekken.

Het mechanisme van de clip-in voet garandeert de nauwkeurige verwijdering van de VPU module van de DIN-rail. Je hoort en voelt wanneer de trillingsbestendige ontworpen arrestor op de basis klikt.

in 2013). Elke VPU module kan zo in een kast geplaatst worden dat de aansluiting op de bliksembeveiliging potentiaalvereffening zo kort

LASERSENSOREN VAN TOPKLASSE

Weidmüller

#4 april 2013

Jacs.Koopman

Mechanische thermostaten De nieuwe 25 A thermostaten van Bartec vervangen de huidige 16 A thermostaten en zijn, in combinatie met het toepassen van zelfbegrenzende verwarmingskabels (systeemcertificaat), gecertificeerd voor gebruik in explosiegevaarlijke gebieden. Dit betekent dat zelfbegrenzende verwarmingskabels van Bartec (zoals PSBL, PSB, MSB en HSB) direct kunnen worden aangesloten op deze nieuwe mechanische thermostaten. Doordat het schakelvermogen is verhoogd van 16 A naar 25 A, kan men langere verwarmingscircuits laten in- en uitschakelen. De aansluitklemmen zijn hierop aangepast en zijn geschikt voor aders tot 6 mm2. De behuizing kan worden gebruikt in omgevingen van - 55 °C tot + 50 °C en heeft beschermingsklasse IP65. Standaard is de thermostaat

leverbaar als regelaar (BSTW II), begrenzer (BTB II of BSTB II) of als combinatie van regelaar/begrenzer met een breed instelbereik van - 20 °C tot + 300 °C. Afhankelijk van de uitvoering kunnen er tot maximaal drie verwarmingscircuits worden aangesloten.

Bartec

optoNCDT 2300 Hoogdynamische sensor in de 50 kHz-klasse

MICRO-EPSILON BeNeLux | Patrick Aarts | Phone: +31 (0) 162 510 400 | patrick.aarts@micro-epsilon.com

16

grijs/zwart. Bij alle is veel ruimte beschikbaar voor het aansluiten van de bedrading (maximaal 3 x 2,5 mm2). Zowel de steker als de koppeling is gemakkelijk uiteen te nemen; door een schroefje een kwartslag te verdraaien kan het binnenwerk er uitgehaald worden. Een knikbeveiliging voorkomt dat de aangesloten kabel door breuk beschadigd zou kunnen worden. De producten zijn volledig stof- en spuitwaterdicht uitgevoerd (IP54) en voldoen aan DIN49440/441.

www.micro-epsilon.com

Veiligheidsrelais De Miro Safe+ veiligheidsrelais zijn een oplossing om aan veiligheidsnormen tot Performance Level e (PLE) volgens EN 13849-1 te voldoen.

Ze kenmerken zich door eenduidige toekenning door codeerplaatjes, led-statusindicatoren aan de voorzijde van het relais, afschakelbare kortsluitherkenning, aansluiten met steekbare veerklemmen in snelaansluittechniek en codeerelementen die voorkomen dat de klemmen verwisseld worden.

• Module H L 24 is geschikt voor noodstop, hek, lichtscherm en magneetschakelaar toepassingen en heeft drie maak en één verbreek contact. Het relais kan gebruikt worden met of zonder een startknopbewaking.

• Miro Safe+ Switch H 48-230, met een ingangsspanningsbereik van 48...230 VAC is bijvoorbeeld geschikt voor de Amerikaanse markt, en kan gebruikt worden voor noodstop en deurbewaking met en zonder de startknopbewaking.

• Tijdmanagement taken neemt Miro Safe E+ T 1 24 voor zijn rekening. Deze module is geschikt als

EKS LIGHT Een eenvoudig autorisatiesysteem is toegevoegd aan de EKS familie. Terwijl de bestaande read/write EKS systemen via USB, RS232, Ethernet of Profibus communiceren, heeft dit Light system een interface van slechts vijf I/O. Elke gebruiker ontvangt een toegangs- en autorisatieprofiel op een Elekctronic-Key. Deze Electronic-Key is vereist om toegang te verkrijgen tot met EKS Light beveiligde objecten of machines.

Als de sleutel geldig is, wordt toegangsinformatie eenvoudig, via slechts vier uitgangen, aan een volgend aangesloten apparaat verstrekt.

• Simpele integratie • Read-only, 4 outputs, 1 input • Ook mobile/materieel toepassingen • Voedingsspanning 9-28 V DC • IP67

een toepassing zowel vertraagde als niet-vertraagde contacten nodig heeft. Vertragingen tot maximaal 30 seconden kunnen individueel worden ingesteld.

• Miro Safe+ Switch ECOA 24 is geschikt voor hek, noodstop en lichtgordijn toepassingen en is voorzien van schroefaansluitingen.

Deze module is een goed alternatief wanneer geen startbewaking nodig is.

Nieuwsgierig?

Check de nieuwspagina op de website!

STROBE

A B C

Murrelektronik

D

Hollewanddozen stekerbaar

Wago maakt met Winsta-RD hollewanddozen stekerbaar. Door ook de hollewand inbouwdoos stekerbaar te maken bereikt het installeren van een modern gebouw een hoge mate aan flexibiliteit. Assemblage vooraf in de werkplaats, foutloos installeren, vooraf geconfectioneerde leidingen en duurzaamheid zijn naast een maximale tijd besparing enkele van de vele voordelen die stekerbaar installeren biedt. Dankzij de moge-

lijkheid om wandcontactdozen en schakelaars vooraf te assembleren, is montage hiervan op de bouwplaats niet meer noodzakelijk. Mede door deze assemblage mogelijkheid wordt veel kostbare montagetijd bespaard.

w w w.eu chner.nl

Eenvoudige toegang

Wago

#4 april 2013

EUCHNER (Benelux) BV - Postbus 119 - NL-3350 AC Papendrecht - Tel +31 (0)78 615 47 66 - Fax +31 (0)78 615 43 11 - info@euchner.nl - www.euchner.nl

industriële installatie & veiligheid

17

sensoren

Synchroniseert drie ingangen voor communicatie driedimensionale data

Module koppelt via Bissprotocol positieopnemers aan CompactRio M

Met de introductie van zijn sensormodule 9521 wil SEA Datentechnik vooral inspelen op toepassingen waarin snelle positie-informatie moet worden uitgewisseld met een op het CompactRio-systeem van National Instruments gebaseerde meet- en regelomgeving. De eenheid accepteert

data van drie sensoren en gebruikt daarbij het Biss-protocol met klokfrequenties tot 8 MHz. Daarnaast kan hij aanvullende gegevens doorsturen, zoals de temperatuur en het type opnemer. Een FPGA bewaakt de synchroniciteit en timing van de data, wat de precisie van de drieassige positie-informatie moet verhogen.

Om in digitaal geregelde servo’s en positioneringssystemen de stabiliteit en nauwkeurigheid van de bewegingen te garanderen en ondertussen de snelheid op peil te houden, moeten de sensoren en de besturende elektronica geschikt zijn voor het in een hoog tempo aanleveren en verwerken van data. SEA Datentechnik heeft nu een module op de markt gebracht die dit voor drie opnemers tegelijk doet, ten behoeve van het CompactRio-platform van National Instruments.

CompactRio is bedoeld voor de realisatie van industriële regel- en acquisitietoepassingen. Aan de basis staat een chassis met een ingebedde processor en een FPGA. Deze laatste heeft, afhankelijk van de uitvoering, 43k tot 147k poorten, ingedeeld in logicablokken waarmee de feitelijke applicatie in de vorm van hardwarecircuits wordt geïmplementeerd. De in- en uitgangen zijn naar buiten gevoerd via losse modulen die de signaalaanpassing en dergelijke voor hun rekening nemen. Ondertussen voert de CPU, in de snelste versie een dubbelkerns variant op 1,3 GHz, met een real-time besturingssysteem de overkoepelende LabViewroutines uit. Ook regelt hij de communicatie met het Ethernet-netwerk, onder meer door FTP- en webserver-functies te bieden.

Voorbewerking

De SEA 9521 verwerkt de gegevens van drie positieopnemers in een CompactRio-configuratie.

18

#4 april 2013

De 9521 is ontworpen om dit I/O-platform te kunnen gebruiken voor snelle positioneringssystemen zonder dat de timing en de nauwkeurigheid van de signalen worden beïnvloed door andere processen die een beroep doen op de capaciteit van de programmeerbare logica en de centrale processor. Hij is uitgerust met drie Biss-poorten voor evenzoveel positieopnemers. Voor de verwerking daarvan beschikt de module over een eigen FPGA, die ervoor moet zorgen dat de synchroniciteit van de meerdimensionale data bewaard blijft.

Samen met de datalijnen leveren de via een standaard M12-aansluiting naar buiten gevoerde poorten ook een galvanisch geïsoleerde, gestabiliseerde spanning van 5,25 V. Deze kan worden gebruikt om de opnemers van stroom te voorzien, althans zolang die niet meer dan 350 mA nodig hebben. Zelf haalt de eenheid zijn voeding uit een gelijkspanning tussen de 7 en 30 V, nominaal 12 V, en verbruikt daarbij maximaal 0,5 A.

sensoren

Biss-protocol voor een bustopologie met drie slaafeenheden.

Biss

De poorten zijn geschikt voor Biss-klokfrequenties tot 8 MHz. Ze accepteren zowel lineaire als rotatiegegevens.

Deze worden intern verwerkt en zo nodig gesynchroniseerd, waarna ze aan de rest van het systeem beschikbaar worden gesteld. Daarbij is ook conversie naar absolute waarden mogelijk. Gelijktijdig kan de module continu aanvullende informatie meesturen, bijvoorbeeld met betrekking tot de temperatuur en het sensortype.

Biss is een open protocol dat is gebaseerd op het gestandaardiseerde SSI en dat daar ook hardwarematig compatibel mee is. Aan deze Serial Synchronous Interface voegt het een aantal kenmerken toe die vooral de snelheid en timing moeten verbeteren. Zo kunnen bij een RS422-verbinding

klokfrequenties tot 10 MHz worden gebruikt, resulterend in een netto overdrachtssnelheid die in gunstige situaties kan oplopen tot boven 8 Mbit/s. Isochrone communicatie en compensatie van lijnvertragingen ondersteunen realtime toepassingen terwijl CRC, fout- en waarschuwingsberichten voor de beveiliging zorgen. Ook is het mogelijk om een bustopologie te creëren waarbij meerdere slaafeenheden dezelfde verbinding gebruiken. Verder biedt het protocol commando’s voor extra functies en het uitwisselen van type- en toestandsinformatie. www.sea-gmbh.com info@sea-gmbh.com (00) 49 2241 127 370

Massadoorstroomsensoren

Dauwpunt transmitter

First Sensor presenteert de WBIdoorstroomsensoren van Sensortechnics met meetbereiken van 200 ml/min en 1 l/min. De WBI-serie biedt niet alleen unidirectionele, maar ook bidirectionele sensoren, waarmee stromen in beide richtingen kunnen worden gemeten. De digitale sensoren behalen een hoge nauwkeurigheid voor het gehele doorstroombereik, zowel voor positieve als negatieve stroomrichtingen. De meetwaarden worden uitgevoerd als lineair uitgangssignaal via een digitale I²C-businterface (analoge uitgang op verzoek). De WBI-massadoorstroomsensoren maken gebruik van een thermisch meetprincipe en detecteren zelfs de kleinste lucht- en gasstromen. De sensoren kunnen worden gebruikt met een

De SF52 dauwpunt transmitter van Michell Instruments biedt een robuuste en kosteneffectieve oplossing voor het meten van vocht in industriële drogers. De transmitter dekt het voornaamste dauwpuntbereik af van -40 tot +60 °C. Dit is voor de meest voorkomende industriële droogtoepassingen, bijvoorbeeld voor de productie van kunststoffen.

voeding van 2,7…5,5 V. Vanwege de geringe vermogensopname kunnen de sensoren worden gebruikt in batterijgevoede apparaten.

First Sensor

De SF52 is robuust en heeft een intern verzonken sensorelement. Deze is door z’n robuuste behuizing beschermd en dit biedt betrouwbaarheid en prestaties in veeleisende omstandigheden. Bovendien is het beter bestand tegen chemicaliën en geeft betrouwbare lange termijn prestaties en nauwkeurigheid over een breed temperatuurbereik. De transmitter wordt geleverd met een 3-punts kalibratiecertificaat.

Michell Instruments

FSG Potentiometers en lengtemeetsensoren

T T E I

+31 10 2928787 +32 2 2533120 info@hprtechniek.com www.hprtechniek.com

#4 april 2013

19

sensoren

Infrarood puntgasdetector

Barometrische mems druksensor

bare gassen en dampen binnen de onderste explosieconcentratie (LEL) monitort en beschikt over alarmindicatie. Alle elektronica bevindt zich in een explosiebestendige behuizing, zodat de informatie van de IR400-detector lokaal kan worden verwerkt. De IR400 werkt met een 4-20 mA-signaal, proportioneel met een gasconcentratie bij de detector van 0-100% LEL. Configuraties met analoge uitgang, Modbus en HART zijn ook leverbaar.

De Point Infrared (IR) Combustible Gas Detector model IR400 van General Monitors wordt nu geleverd met een T90-responstijd van 3 seconden. Deze infrarood puntdetector is een op een microprocessor gebaseerde koolwaterstofgasdetector die ononderbroken brand-

Hitma Process

Measurement Specialities brengt een nieuwe slimme barometrische mems druksensor op de markt. De sensor uitgerust met I2C en SPI interface is snel te interfacen met iedere bekende microcontroller. De unit is geoptimaliseerd voor hoogtemeters en snelheidsmeters met een hoogteresolutie van 10 cm. De sensor is tevens uitgerust met een hoge resolutie temperatuuruitgang.

De lineaire druksensor levert een 24-bit digitaal signaal. Het communicatieprotocol is simpel en behoeft geen programmering van interne registers. De unit meet 5 x 3 x 1 mm en kan zodoende probleemloos in draagbare toepassingen worden ingebouwd. Toepassingen zijn draagbare hoogte en barometer, fietscom-

puters, variometers, hoogtemeters voor medische toepassingen, indoor navigatie apparatuur.

Tradinco Instruments

Magnetische sensoren Als alternatief voor elektromagnetische schakelapparatuur vinden contactloze sensoren steeds vaker hun weg naar de machine- en installatiebouw. De compacte RC 2580 magnetische sensoren van steute zijn, dankzij hun rechthoekig ontwerp, eenvoudig te integreren in bestaande machineontwerpen. Hun roestvast stalen behuizing en hun speciale afdichtingconcept maakt beschermingsklassen mogelijk tot IP 69K. Het temperatuurbereik be-

gint bij -40 °C. Met deze functionaliteit zijn de sensoren ook geschikt voor positiezoekopdrachten onder ongunstige omstandigheden, zoals bij offshore toepassingen op schepen, onshore toepassingen in havens of hygiënegevoelige omgevingen binnen de voedingsmiddelenindustrie. Het toepassingsgebied van deze sensoren wordt verder verbreed door de Ex RC 2580 sensor.

Deze is gecertificeerd voor gebruik in Ex-zones 1 en 21, overeenkomstig

de ATEX richtlijnen en is daarmee gekwalificeerd voor toepassingen in bijvoorbeeld de chemische industrie, de olie- en gasindustrie en in bulkgoedereninstallaties.

forTop automation & energycontrol

De Europese referentie voor PCB prototypes & kleine series

www.eurocircuits.com

van lengte tot ... h ...de juiste sensor en het juiste advies vind je op www.aesensors.nl AE Sensors levert sensoren voor: Druk, Verschildruk, Nivo, Diepte, Lengte, Positie, Trilling, Versnelling, Inclinatie, Hoek, Kracht, Gewicht, Flow, Hoeveelheid, Moment, Snelheid, Gasconcentraties, Displays, Controllers

oek

AE Sensors for heavy duty electronics AE SENSORS B.V. | Postbus 9084 | 3301 AB Dordrecht | Tel. (078) 6213152 | Fax (078) 6213146 | E-mail: aesensors@aesensors.nl

20

#4 april 2013

sensoren

CANopen en analoge inclinatie sensoren

De IS60 inclinatie sensor meet tweedimensionale hellingshoeken.

Afhankelijk van de versie is er een meetbereik van ± 10°, ± 45° of ± 60° mogelijk. De IS60 heeft een CAN-

open interface die eenvoudig configureren en opstarten garandeert.

Aanvullend worden alle parameters opgeslagen in het ‘interne parameter geheugen’. Door de IP68-behui-

zing vormen extreme condities geen probleem. De IS-sensoren zijn bestand tegen temperaturen van -40 °C tot +80 °C. De IS40 is de analoge versie van de IS60 met een 0,1 tot 4,9 V of 4 tot 20 mA uitgang. Van de IS40 zijn ook verschillende uitvoeringen beschikbaar voor ± 10°, ± 45° of ± 60°. Dit model heeft een IP68 beschermingsgraad en een temperatuurbestendigheid van -30 °C tot +70 °C. Met afmetingen van 30 mm × 20 mm × 50 mm kunnen de sensoren bijna overal geplaatst worden.

De resolutie van beide modellen is < 0,05° en de herhalingsnauwkeurigheid is < 0,2 % van het meetbereik.

Duranmatic

Weerstandsthermometer Labom introduceert een robuuste, intrinsiek veilige EX en SIL 2 geclassificeerde class A PT 100 thermometer.

De thermometer unit is toepasbaar voor het meten van de omgevingstemperatuur zowel binnen als buiten. De werktemperatuur is -40 tot +80 °C. De aluminium behuizing is IP65 en is 80 x 75 x 57 mm groot.

Toepassingen zijn opslagruimtes, vriesruimtes, gekoelde containers, kassen, fermentatiecontainers en in de scheepvaart.

Tradinco Instruments

Barcode scanners Cognex kondigt een nieuwe serie compacte barcode scanners aan die zijn ontworpen voor het lezen van 1-D gerichte streepjescodes. De DataMan 50L meet 23,5 mm x 27 mm x 43,5 mm en is voorzien van een IP65-gecertificeerde behuizing. Hij is bij uitstek geschikt voor montage in zeer kleine ruimten in productielijnen en in apparatuur. De DataMan 50L is voorzien van Hotbars, en eigen beeldanalysetechnologie die leesniveaus van boven de 99 procent biedt. De DataMan 503 vormt een aanvulling op het bestaande assortiment DataMan logistiek barcode scanners en heeft het aantal toepassingen uitgebreid waarin op beeld gebaseerde scanners kunnen worden gebruikt. Hij is geschikt voor toepassingen met hoge snelheden,

brede banden of grote variaties in pakkethoogten. Toepassingen zijn onder andere snelle sortering, meerzijdige tunnel-scanning en groot formaat-presentatie scanning.

Cognex

#4 april 2013

21

testen en meten

Instrument vindt onderbrekingen en onbalans in getwiste aderparen

Handformaat kabelanalysator beproeft xDSL-verbindingen D

De HT1000/2 van Megger is in de eerste plaats bedoeld om installateurs en onderhoudstechnici in het veld in de gelegenheid te stellen de kwaliteit van ADSL-kabels en andere op getwiste aderparen gebaseerde verbindingen te controleren en eventuele fouten op te sporen. Het menugestuurde instrument heeft 26 functies, variërend van het vaststellen van onbalans in aderparen tot reflectiemeting en spectrumanalyse tot 33 MHz. Daarbij kan de gebruiker zelf zeven samengestelde testsequenties definiëren. Behalve het basismodel, dat telefoonlijnen tussen verdeelkast en eindaansluiting beproeft, zijn er twee uitgebreidere varianten die ook meten aan xDSL- en HPNA-verbindingen.

markt. Langs deze weg is het tevens mogelijk om onzichtbare gebreken in korte bedradingslussen te vinden.

Onderbrekingen, kortsluitingen, bedradingsfouten, overgangsweerstanden en andere knelpunten komen aan het licht met de tijddomeinreflectiemeting, die tot afstanden van 14,7 km kan gaan. Ook kan deze TDR met dubbele sig-

Nu over vaste telefoonlijnen steeds minder analoge spraak gaat en ondertussen nieuwe generaties xDSL-modems de grenzen van de databandbreedte van deze verbindingen steeds een stukje verder leggen, neemt het belang van nauwkeurige fout- en kwaliteitsmetingen alleen maar toe. Dat was althans het uitgangspunt van Megger bij de ontwikkeling van de HT1000/2. Met deze meter moeten installateurs en onderhoudstechnici ervoor kunnen zorgen dat het koper tussen de verdeelkast in de wijk of op het bedrijfsterrein en het eindpunt bij de gebruiker in optimale conditie verkeert. Vooral als de afstand tussen die twee groter wordt, maken een paar decibel signaal al het verschil tussen vlotte en slome dataoverdracht.

Door te voorzien in alle benodigde testfuncties moet het instrument inzetbaar zijn bij zowel het opleveren en het controleren als het repareren van op getwiste kabel gebaseerde koperverbindingen. Daarbij is er keuze uit drie varianten, waarvan de eenvoudigste, de HT1000/2-A, alleen de kwaliteit van analoge telefoonlijnen vaststelt. Moet tevens de geschiktheid voor breedband worden bepaald, dan is model C nodig. Met de hierin ingebouwde xDSLmodem kan worden getest op ADSL, ADSL2, ADSL2+, VDSL en VDSL2. De meest uitgebreide versie is model CH, dat ook over een HPNA-modem beschikt. Deze communiceert volgens de standaarden van de Home Phone Network Alliance en maakt zo de controle van huis- en bedrijfscentrales mogelijk.

Functies

Tot de standaardmetingen behoren het beproeven van de fysieke laag, oproepidentificatie, impulsstoringen, ruisniveau, aardingsweerstand, incrementele aderparentest en het versturen en ontvangen van breedbandtonen met verliesbepaling. Voor het vaststellen van de onbalans tussen aderparen heeft de HT1000/2 een belastingstest die met een bereik van -20 tot 30 dB volgens de fabrikant tien maal gevoeliger is dan die van andere instrumenten op de

22

#4 april 2013

De HT1000/2 van Megger test en meet automatisch koperkabels voor vaste telefonie, ADSL en HPNA.

testen en meten

Optimalisatie van de lijnkwaliteit helpt bij het realiseren van snelle en betrouwbare ADSL-verbindingen.

nalen worden uitgevoerd, om een te beproeven aderpaar te vergelijken met een bekende, correcte referentieverbinding.

Een breedbandige spectrumanalysator toont het frequentiedomein tussen 20 kHz en 33 MHz met een dynamisch bereik van -90 tot 10 dBm respectievelijk -130 tot -30 dBm/ Hz. In de spraakband wordt gemeten van 50 tot 4100 Hz bij signalen tussen -64 en 0 dBM dan wel -76 tot -12 dBm/Hz.

Beeldscherm

Het in een spatwaterdichte en stootvaste behuizing ondergebrachte instrument meet 25,4 bij 11,4 bij 6,4 cm en weegt 800 gram. De bediening loopt via druktoetsen en een menu dat wordt weergegeven op het monochrome QVGA LCD met achtergrondverlichting. Ook kan de gebruiker

zelf automatische testen samenstellen door een reeks van meetfuncties te definiëren en op te slaan onder een van de zeven functietoetsen.

Ter referentie beschikt de HT1000/2 over geheugen waarin de parameters van 200 aderparen kunnen worden opgeslagen. Ook is er ruimte voor het vastleggen van twaalf TDR-traceringen. De overige resultaten worden opgeslagen als kommagescheiden waarden en zijn via usb op een pc binnen te halen voor archivering, nadere analyse en rapportage. www.euro index.nl info@euro index.nl (010) 288 80 00

Stroomtransformatoren

Doorstromingsmeter

Bij het verrekenen van elektrische energie met behulp van indirect metende energiemeters (kWh/kVArh) worden er speciale eisen gesteld aan de voorliggende meettransformatoren. Verzegeling en nauwkeurigheidsklasse 0,2 s en 0,5 s zijn hiervan voorbeelden. De serie Compacta van KWx/IME voldoet aan deze eisen.

Door de dubbele aansluittechniek (multischroef en fast-on) en de heldere ingegoten montage-aanduidingen worden aansluitfouten voorkomen. De Compacta serie is geschikt voor zowel kabel als railmontage. De fixatie op de stroomgeleider vindt plaats door onverliesbare geïsoleerde stalen schroefpennen. De stroomtrans-

Voor flowmetingen van elektrisch geleidende vloeistoffen (> 20 µS/cm) is de InduQ model VMZ een goede keuze. Het instrument heeft een vrije doorlaat en geen bewegende delen. Daarom is het instrument niet gevoelig voor vervuiling en uiterst onderhoudsvriendelijk. De drukval is nihil. De doorstromingsmeter heeft een nauwkeurigheid van 1% van meetwaarde en een reactietijd van < 100 ms. Met de VMZ-serie kan er in zes verschillende meetbereiken gemeten worden vanaf 0,25 tot 250 L/ min. Het frequentie uitgangssignaal heeft standaard waarden voor het aantal pulsen per liter. Het is mogelijk de p/L verhouding aan te passen per instrument.

De meetbuis is uitgevoerd in POM of PVDF, de elektrodes en aardringen in roestvast staal 316L, en de O-ringen

formatoren zijn geschikt voor zowel DIN-rail- als bodemmontage.

KWx

in EPDM. De doorstromingsmeter heeft een robuuste ABS behuizing met een beschermingsklasse IP65.

De elektrische aansluiting is middels een M12 connector. De flowmeter is 12 of 24 VDC gevoed met een elektrisch verbruik van maximaal 0,6 W. A-B-T

#4 april 2013

23

Schrijf u nĂş in voor het event!

Programma

Engineering Event: Safety 2013 Thema: machineveiligheid in de praktijk 08.45 uur Ontvangst en registratie + bezoek Safety-markt 09.25 uur Opening 09.35 uur Regelgeving machines anno 2013 Ir. Paul Hoogerkamp, Consultant, Mecid bv Mr. Michael Gerrits, Advocaat, Van Diepen Van der Kroef Advocaten

14.15 uur PARALLELLE LEARNSHOPS Learnshop 1: CE-markeren van een productiecel met laserlas-robot in 15 stappen..

Bert Stap, Senior CE Consultant, ESV Technisch Adviesbureau bv, Jaco Wajer, Controls and Safety Specialist, AWL-Techniek bv Learnshop 2: Praktische aanpak functionele veiligheid in hydrauliek en pneumatiek Aart van Ginkel, VGB IndustriĂŤle Besturingstechniek bv Ing. Henrie Verwey, Safety Consultant, Verwey Safety Services bv

10.20 uur (On)veilige producten, waar ligt de grens tussen veilig en onveilig Ing. Nick de With, Safety Consultant, Fusacon bv 11.05 uur Safety-markt + sessies Safety Doctors 12.00 uur Productieoptimalisering door het beveiligen van automatiseringsnetwerken Mark Bakker, Business Development Manager IA Systems, Invensys bv 12.45 uur Lunch op de Safety-markt 13.30 uur Safety-markt + sessies Safety Doctors 14.05

Sponsored by:

Learnshop 3: Het schrijven van technische documentatie en handleidingen als onderdeel van het ontwerpproces Paul Hoogerkamp, Mecid bv Jack Postema, Tekstadvies bv 16.00 uur Safety-markt + sessies Safety Doctors 17.00 uur Afsluiting

Power snack

INRATO International

Tel.:+31(0)527 785 781 Fax:+31(0)527-785 295 Email: info@inrato.com Web: www.inrato.com

Powered by:

Constructeur

Locatie: Evoluon Eindhoven WEGENS GROOT SUCCES: 4e editie

U bent er dit jaar toch ook weer bij?

Hét Engineering Event met plenaire, to-the-point presentaties, interactieve learnshops én ronde tafel gesprekken met onze Safety Doctors.

Thema’s: Hacking Cybersecurity CE- markering

Technisch Constructie Dossier Risicobeoordeling PL/SIL hydrauliek Wet- en regelgeving Sprekers en Safety Doctors: • Paul Hoogerkamp, Mecid • Nick de With, Fusacon • Michael Gerrits, Van Diepen Van der Kroef Advocaten • Mark Bakker, Invensys • Bert Stap, ESV Technisch Adviesbureau • Aart van Ginkel, VGB Industriële Besturingstechniek

Schrijf u nú in op:

LAATSTE KANS! • Henrie Verwey, Verwey Safety Services • Jaco Wajer, AWL Techniek • Martijn Drost, Pilz • Bert Severijnen, TCPM • Maarten Braadbaart, Sick

engineersonline.nl/safetyevent

colofon

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl

adverteerdersindex

AE Sensors........................................................................ 20

Flir Commercial Systems.................................................3

Altheris Sensors & Controls.......................................... 21

Globtek................................................................................5

Bronkhorst Nederland................................................... 12

HPR Techniek.................................................................... 13

Dewetron Benelux.......................................................... 13

HPR Techniek....................................................................19

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43

Digi-Key................................................................................ 1

Marktechnical.................................................................. 12

Publishing services

Digi-Key................................................................................2

Micro-Epsilon Messtechnik..........................................16

Electro-Watt.....................................................................16

MYbusinessmedia.................................................... 24/25

Euchner Benelux.............................................................. 17

RS Components............................................................... 28

Eurocircuits...................................................................... 20

Siba Nederland................................................................. 9

Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties

José Schermer j.schermer@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 58 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de‑‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia b.v.,

postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

FHI Federatie van Technologiebranches....................27

Je vindt het sneller op ISSN 0168-2873 Reproductie

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2013 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten.

Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

Abonnementen

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline. nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - 0900-0400 668 (lokaal tarief) - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 116,90* Jaarabonnement Buitenland € 126,90* Studentenabonnement € 60,75* *Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,75 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia Opmaak

De Opmaakredactie, Wehl Basislayout

Heuvelmans Ontwerp!, Den Bosch Druk

Drukkerij Tesink, Zutphen

26

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

#4 april 2013

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT meren Laat u infoieruwste over de n s. innovatie en nu voor e Registreerrsbezoek gratis beu

WWW.EAB

EURS.NL

COMPLETE ELEKTRONICA� KETEN VERENIGD

DESKUNDIGHEID OM DE HOEK

WWW.EABEURS.NL

Vind al uw vertrouwde merken op RS Online!

RS Online biedt een ruim aanbod industriĂŤle oplossingen van 's werelds meest toonaangevende merken

www.rsonline.nl nl.rs-online.com

NL_Supplier_230x325.indd 44

25/07/12 11.50