DATA
36 Nieuwe producten
OP PAGINA 21
WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE
PAGINA
6
Inductieve sensortechniek opent weg naar nieuwe toepassingen
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
Mems-sensor van 3 bij 3 mm meet behalve druk, vocht en temperatuur ook een aantal vluchtige organische stoffen.
8
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING Computers met vijfdegeneratie Intel CPU kunnen zonder actieve koeling dankzij gemiddeld verbruik van 15 W.
12
PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE Wifi-kastje levert draadloos Ethernet in Atex-omgeving en is door HF-isolatie onafhankelijk van type antenne intrinsiek veilig.
18
ENERGIE & INFRA
Intelligente Modbus I/O-modules voor elk gebouwbeheersysteem kunnen fungeren als naregeling of als I/O op afstand.
22
TEST & MEASUREMENT
Via aanraakgevoelig scherm van oscilloscoop ook functies als zone-trigger en schermaantekeningen uitvoeren.
24
NI Trend Watch 2015 beschrijft de impact van Internet of Things De volgende trends komen in het rapport aan bod: • 5G: Het Internet voor iedereen en overal. Het mobiele internet stimuleert innovatie en inspireert
• De impact van de maakindustrie. Het internet voedt de maakindustrie. Als de maakindustrie
wetenschappers om verder te denken dan alleen
blijft groeien, is het van groot belang te onderkennen welke impact het zal hebben op innova-
aan het nog sneller verwerken van gegevens
tie, economische groei en toekomstige genera-
en de realisatie van een nog grotere capaciteit.
ties als geheel.
Nieuwe netwerken, waaronder 5G, kunnen tot ongekende economische mogelijkheden leiden. • ‘Komt IoT om de hoek, legt standaard ATE het loodje’. De traditionele geautomatiseerde testsystemen (ATE) schieten tekort als het gaat om de uitdagingen voor toekomstige testsystemen. De testmanager heeft slimme en intelligente ATE nodig voor het kunnen testen van de intelligente IoT-componenten. • Het Industriële IoT (IIoT). Het IIoT bestaat uit een NI Trend Watch 2015 beschrijft de impact van
vast aantal met elkaar verbonden industriële systemen die met elkaar communiceren, gegevens-
Internet of Things De focus van het trendonder-
analyses uitwisselen en hun acties coördineren
zoek, dat National Instruments jaarlijks publiceert,
ter verbetering van de prestaties en ten goede
ligt deze keer op IoT, de Internet of Things.
van de maatschappij.
Download de NI Trend Watch 2015 op www.ni.com/trend-watch
JAARGANG 34 | MAART 2015 | NUMMER 3
elektro
REDACTIONEEL
MAART 2015
3
‘Ik moet die eBrace hebben!’ ‘Ik moet die eBrace hebben!’
Grappig om te zien wat zo’n gadget los kan maken, wat ongetwijfeld heeft te maken met de evolutie die het beursgadget-
- ‘Ik heb mij al ingeschreven voor de Electronics & Automation.’
fenomeen heeft doorgemaakt. Lag de focus in het begin op het
- ‘Wat? Die is toch pas ergens eind mei?’
live produceren op de beurs (een huzarenstukje dat –kan ik
- ‘Nee, later deze keer, van 2 tot en met 4 juni.’
mij herinneren– voor heel wat live stress zorgde), in de loop
- ‘Maar waarom heb je dan nu al ingeschreven? Ben je niet goed
van de tijd is dat produceren steeds meer routine gewor-
bij je hoofd of zo?
den: dat doen we wel even. En de nadruk kwam meer te
- ‘Ik zal en moet die beursgadget hebben. Daar worden er geloof
liggen op functionaliteit, software.
ik 1.800 van gemaakt en als ik pas een dag voor de beurs inschrijf –wat ik normaal doe– gaat ie aan mijn neus voorbij.
Met deze editie lijkt een nieuwe stap te zijn gezet in de evolutie:
- ‘Wat moet jij nou met zo’n gadget? Zeker weer iets met flik-
je moet er ook nog iets aan hebben voor na de beurs. De func-
kerende led-jes die bij je kinderen altijd leiden tot die fantastisch
tionaliteit van de gadget is leuk; het laat zien wat ontwikkelaars
getimede combinatie van lichtjes schouderophalen en die mee-
kunnen. Maar hoe je het ook wendt of keert: alleen op basis
warige blik in het luchtledige, een metertje naast je hoofd?
van een handenschuduitwisselingsfunctionaliteit zijn die 1.800
- Ja, wat je er mee kunt doen vind ik ook wel een beetje sullig:
gadgets gedoemd tot de grijze container, waarbij het leven voor
automatisch gegevens uitwisselen als je elkaar de hand schudt.
sommigen nog wat wordt gerekt door op een rommelig bureau te
Maar daar gaat het helemaal niet om. Want je beschikt met die
belanden of (hoezee!) in een lade!
armband namelijk ook over een Arduino-platform waarmee je lekker kunt experimenteren. Een gebruiksaanwijzing, software-
De eBrace –want zo heet die– wacht een beter lot. Als speeltje
downloads en libraries zijn beschikbaar. En allemaal voor nop!’
van de beursbezoeker, in plaats van speeltje voor.
De afgelopen weken heb ik een dergelijke conversatie meerdere keren gevoerd. Met mensen van een heel divers pluimage, die allemaal de gadget moeten hebben, en daarvoor de enige juiste weg bewandelen: op tijd inschrijven voor de Electronics & Auto-
Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data
mation.
(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)
WJ200
Compacte frequentieregelaar van Hitachi Hitachi Industrial Equipment Systems Co., Ltd. Tokyo
De compacte frequentieregelaar serie WJ200 van Hitachi in de vermogensreeks van 0,2 – 15kW (35,9A CT, 44A VT dual rating) is breed inzetbaar waarbij kracht en dynamiek mede vereist is. De serie onderscheidt zich door: : Zeer hoog startkoppel : Hoge toerentalnauwkeurigheid : PLC functie : Safety stopfunctie : Wachtwoord beveiliging : Positioneringsfuncties : Ingebouwde remunit : Veldbus aansluitingen : Ingebouwde energiemeter en energiebesparingsregeling : “Side by side” montage : Wereldwijde standaarden CE, UL, c-UL en c-Tick Hiflex voegt aan de zekerheid van dit wereldmerk toegankelijke ondersteuning en service toe. Meer informatie over Hitachi: www.hitachi-ds.com
Wolweverstraat 22 · 2984 CD Ridderkerk · Postbus 4070 · 2980 GB Ridderkerk Telefoon : 0180 - 46 60 04 · Telefax : 0180 - 44 23 55 · Service : 0180 - 44 23 40 Internet : www.hiflex.nl · E-mail : info@hiflex.nl Meer elektroDATA op
NIEUWS
4
Veiligheidsnormen zorgen voor verwarring van het gegeven dat medewerkers zelf machines
Kalibratie warmtebeeldcamera’s
mogen inspecteren, elektrisch gereedschap mogen keuren of CE-markeringen kunnen aanbrengen,
Het kalibratie laboratorium van KWx in Oud-
mits zij voldoende zijn geïnstrueerd. Dit leidt vaak
Beijerland is gestart met het kalibreren van
tot een enorme besparing op de inhuur van externen. Daarnaast zorgt het gebrek aan overzicht ook
warmtebeeldcamera’s. Het laboratorium
voor te weinig aandacht voor de grote gevolgen van
voor het genereren van een nauwkeurige en
ongelukken en schadeclaims.
herleidbare temperatuur. Met behulp van deze
Nico van Leeuwen, manager onderhoud en produc-
instrumenten wordt de warmtebeeldcamera
ten bij ROVC: “Bedrijven zijn volgens de Arbowet
over een breed spectrum gekalibreerd. KWx
verplicht hun medewerkers te beschermen tegen de
werkt nauw samen met Flir voor service en
mogelijke gevaren op het gebied van veiligheid en
justeren van warmtebeeldcamera’s. Tevens is
De grote hoeveelheid richtlijnen en normen op het
gezondheid. Dat is een grote verantwoordelijkheid
gebied van veilig werken en machineveiligheid zor-
en tegelijkertijd een behoorlijke uitdaging.
het bedrijf distributeur van Flir. Het KWx kalibratie laboratorium werkt merkonafhankelijk.
gen ervoor dat veel niet-technische medewerkers
Het is daarom belangrijk dat ook de niet-technische
Infraroodcamera’s en spotpyrometers van
door de bomen het bos niet meer zien. Dat stelt
medewerker zich deze wereld eigen maakt. Een
diverse merken
ROVC, partner in trainingen en opleidingen voor
slim veiligheidsbeleid leidt immers tot minder productiestilstand, een efficiënter opleidingsbeleid,
kunnen door
bespaart kosten en maakt de werkplek bovenal
KWx worden
veiliger.” ROVC heeft een whitepaper geschreven voor
gekalibreerd.
HR-functionarissen, hebben echter wel de behoefte om een betere gesprekspartner te zijn voor hun
iedereen die direct- of indirect met het thema veilig-
technische collega’s. Daarnaast leidt meer kennis
heid te maken heeft. ‘De wirwar van veiligheids-
over de NEN 3140 en de Machinerichtlijn tot meer
normen voor elektrotechniek uitgelegd’ brengt de
inzicht in de voordelen van het effectief toepassen
veiligheidsnormen in kaart door een duidelijk en
van richtlijnen en normen.
praktisch overzicht. Het whitepaper is gratis aan te
Veel bedrijven zijn onvoldoende op de hoogte
vragen via www.rovc.nl/whitepaper-veiligheid.
technisch Nederland, in haar nieuwste whitepaper ‘De wirwar van veiligheidsnormen voor elektrotechniek uitgelegd’. Deze medewerkers, waaronder
Elektro Vakbeurs Venray
beschikt over gekalibreerde black body’s
de experts van
www.kwx.nl
Cursus veldbusdiagnose
Van 17 tot en met 19 maart vindt de vierde editie
worden de partners van alle beursbezoekers
plaats van Elektro Vakbeurs Venray 2015. Drie
in de watten gelegd op een speciaal daarvoor
dagen lang staat elektrotechniek in de spotlights
ingericht plein in het hart van de beursvloer.
Prokorment houdt dit voorjaar in Breda een training
op de beursvloer in Evenementenhal Venray. Alle
Acte de presence geven onder andere een barbier, kapster, nagelstyliste, masseur en profes-
over Profinet-diagnose (4 en 5 juni) en een training
drie de dagen is de beurs open van 14.00 uur tot 22.00 uur.
sioneel schoenpoetser.
22 april). De trainingen worden gegeven door de
Elke dag is er een speciaal event:
• 19 maart: Elektro Praktijk College. Door de
voor het omgaan met EMC in veldbussen (21 en Duitse veldbusspecialist Indu-Sol, de voertaal van
dagdeel kan de bezoeker zijn of haar klant
werelden van jong en oud aan elkaar te verbinden, wordt een brug geslagen tussen het heden
meenemen naar de beurs. Met een rondleiding
en de toekomst van elektrotechniek. Jonge
vinden van storingen belangrijk is, maar het voorkomen ervan. Door de interactie tussen theorie en
over de beursvloer worden middels korte productpresentaties de nieuwste producten en
technici gaan in praktijk, midden op de beurs-
praktijk leer je de belangrijkste principes en func-
vloer, aan de slag met elektrotechniek.
tionele samenhang kennen, zodat je vakkundig kunt
• 17 maart: Customer Experience. Tijdens dit
technieken getoond en uitgelicht. Na afloop van
de training zal Engels zijn. Insteek is dat niet het
omgaan met lastige problemen die je tegenkomt
de tour kan er worden nagepraat op een spe-
Aanmelden kan via www.evenementenhal.nl/
tijdens inbedrijfstelling, onderhoud en service van
ciaal ingericht terras.
elektro-ve met code 8150002523 en ontvang
de installatie.
twee gratis entreebewijzen.
www.prokorment.nl
• 18 maart: Partner Special. Tijdens deze dag
NIEUWS
MAART 2015
5
RS Components levert Weidmüller RS Components heeft zijn portfolio met automati-
torinterfaces, PCB-aansluitklemmen, connectoren
seringsproducten uitgebreid dankzij een handels-
voor zware toepassingen en technologieën op
overeenkomst met Weidmüller, specialist in industriële netwerken. Het portfolio van Weidmüller dat
apparaat niveau, zoals PCB-klemmen, doorvoerklemmen en behuizingen. “De overeenkomst met
via RS beschikbaar is speelt in op de behoefte aan
RS Components betekent voor ons dat we interna-
connectoren voor stroom-, signaal- en dataverbin-
tionaal harder kunnen gaan groeien”, aldus Jaime
dingen in verschillende industrieën.
Jose Obiols, vicepresident of International Distri-
Producten zijn onder meer DIN-gemonteerde
bution bij Weidmüller. “Ons lange termijnplan is om
relais, versterkers voor signaalconditionering, piekspanningsbeveiligers, I/O-modules op afstand en
deze samenwerking verder uit te bouwen en het
stroomconnectoren, evenals schakelaars, conver-
zo kunnen we nieuwe markten aanboren.’
tors, connectoren en kabelmateriaal voor industrieel
www.rsonline.nl
ethernet. Het portfolio omvat ook sensor- en actua-
www.weidmuller.nl
Rohde & Schwarz bij Conrad
productaanbod bij RS steeds verder te verdiepen;
25 jaar AE Sensors Vijfentwintig jaar geleden begon Cees Edelman
inmiddels tien personen bestaande onderneming
aan de Drakensteijnlaan te Dordrecht de firma AE Sensors B.V. Wat begon als een handelson-
de beschikking over een moderne meet- en kalibratieruimte, een mechanische werkplaats, een
derneming in sensoren en elektronica is in de
magazijn en een vergader- en verkoopruimte.
loop der jaren uitgegroeid tot een bedrijf dat,
Bijna twee jaar geleden is het gehele interieur
naast handel, ook complete meet- en regelsyste-
gemoderniseerd. De producten lopen uiteen van
men en klantspecifieke elektronica ontwikkelt en
opnemers die tot op de nanometer verplaatsing
produceert. Na acht jaar aan de Drakensteijnlaan
kunnen meten in een laboratorium of cleanroom
was deze locatie voor het familiebedrijf te klein
bij bijvoorbeeld ASML, tot grote roestvaststalen
en is een nieuw pand betrokken op het kleinschalige, nieuw ontwikkelde, industrieterrein aan
krachtopnemers die 5000 ton gewicht kunnen
Conrad Business Supplies is distributeur gewor-
de Jan Valsterweg in de Stadspolders waar het
of Mammoet.
den van Rohde & Schwarz-meetinstrumenten. Dit
bedrijf nog steeds gevestigd is. Hier heeft de uit
www.aesensors.nl
meten op een boorplatform of hijskraan bij Shell
is het gevolg van het besluit van de fabrikant om producten van haar dochtermaatschappij Hameg Instruments GmbH –die al bij Conrad verkrijgbaar waren– onder de naam Rohde & Schwarz op de markt te brengen. Rohde & Schwarz werd in 2005 eigenaar van Hameg. In 2011 integreerde de onderneming Hameg’s complete productaanbod in het eigen Europese distributienetwerk. Tot de belangrijkste Rohde & Schwarz-producten die nu door Conrad worden aangeboden, behoren de nieuwe R&S HMO1002-lijn van ventilatorloze basisoscilloscopen en de serie R&S HMC804x voedingen met data logging en een geïntegreerde energiemeter, die doorgaans niet standaard in het basisprijssegment worden aangeboden. www.conrad.nl www.rohde-schwarz.nl
25 JA AR
AE Sensors
AE Sensors for heavy duty electronics
van temperatuur tot datalogger Al 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren. Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl.
Meer elektroDATA op
INDUSTRIﾃ記E ELEKTRONICA
6
Inductie naar digitaal converter chip kan meten met submicron precisie INDUCTIEVE SENSORTECHNIEK IN LDC1000 OPENT WEG NAAR NIEUWE TOEPASSINGEN
Met het begin vorig jaar op de markt komen van de LDC1000 van Texas Instruments hebben ontwerpers de mogelijkheid gekregen om met submicron precisie de verplaatsing van een geleidend object te meten. De chip zet de gemeten inductie om in een digitaal signaal. Door toepassing van deze contactloze sensortechniek zijn er geen problemen met slijtage van het meetelement. Bovendien wordt de meting niet beﾃｯnvloed door de aanwezigheid van bijvoorbeeld stof, vuil, olie of vocht. Dit biedt de ontwerper veel vrijheid bij het ontwerpen van het sensorsysteem.
De LDC1000 evaluatiemodule. Blokschema van de LDC1000.
Inductieve sensortechniek is een
buigen of draaien van een veer.
samenstelling en afstand van dit
manier om metaal of andere gelei-
In wezen is de sensor een inductielus.
object. De wervelstromen genereren
dende materialen contactloos te
Door de lus loopt een stroom die een
zelf ook een magnetisch veld, dat
detecteren. Dat is nuttig bij toepassin-
magnetisch veld genereert. De sterkte
het door de spoel gegenereerde veld
gen op moeilijk bereikbare plaatsen,
van dat veld neemt af als de afstand
of waar stof en andere vervuilingen het gebruik van sensoren die fysiek
tot de lus groter wordt. De zelfinductie van de lus verandert afhankelijk
tegenwerkt. De inductieve koppeling tussen het voorwerp en de spoel
contact nodig hebben onmogelijk
van het materiaal dat zich binnen of
vorm. Geleidende materialen zoals
maken. De contactloze, magneetvrije
dichtbij de lus bevindt. Hierbij wor-
sensortechnologie kan positie, beweging of samenstelling van metalen of
den wervelstromen opgewekt op de
metalen hebben meer inductie en veroorzaken een toename van de stroom
oppervlakte van het te detecteren
door de lus. Deze veranderingen kun-
geleidende voorwerpen meten maar
object. De grootte van die stromen
nen worden gemeten met een elektro-
ook het samendrukken, uitrekken,
is afhankelijk van de afmetingen,
nische schakeling.
nl.mouser.com (040) 264 76 57 De LDC1000 evaluatiemodule.
is afhankelijk van de afstand en de
MAART 2015
7
Gebruiksmodi van de LDC1000 inductie naar digitaal converter.
Converter
van de samendrukking, uitrekking of
wervelstromen heeft invloed op de
broken en worden vervangen door
Een voorbeeld van zo’n schakeling
torsie van een veer (zie figuur).
onderlinge inductie. De grootte van die
een spoel die beter geschikt is voor
invloed is afhankelijk van de afstand
een specifieke toepassing. Er zijn ook
is Texas Instrument’s LDC1000 van Mouser Electronics. Een 16-bits resonantie-impedantie en 24-bits inductie-
Temperatuureffecten
en de frequentie en is in de orde van
perforaties tussen de LDC1000 en de
De nauwkeurigheid van de gemeten
metingen staan aan de basis van de
Rp (parallelimpedantie van een LC-
enkele tientallen ppm als het te detecteren object heel dicht bij de spoel is,
besturingsschakeling dus de gebruiker heeft de mogelijkheid om te kop-
submicron resolutie bij het meten van
kring) over het geprogrammeerde
maar neemt snel af tot enkele ppm als
pelen met een ander systeem of om
posities. De chip verbruikt 8,5 mW
de afstand groter dan 20 procent van
meerdere sensoren in één systeem te
tijdens normaal gebruik en 1,25 mW
bereik is beter dan 0,1%. De nauwkeurigheid van de LDC1000 kan wor-
de spoeldiameter is.
gebruiken. Via de GUI kunnen gebrui-
in standby-modus. De converter meet
den beïnvloed door externe factoren,
de impedantie van de LC-resonator
bijvoorbeeld door de temperatuur.
Evaluatiemodule
data uitlezen en interrupts detecteren.
om de wervelstroomverliezen in het
Maar er zijn maatregelen mogelijk om
Er is een evaluatiemodule (EVM)
Het is ook mogelijk om data continu
voorwerp te bepalen. De converter
deze effecten te verminderen.
beschikbaar waarmee gebruikers de
van de EVM naar de GUI te streamen.
meet tegelijk ook de oscillatiefrequentie van de LC-kring, waaruit de totale
In het algemeen worden bij het meten mogelijkheden van de LDC1000 kunvan de Rp, de belangrijkste tempera- nen onderzoeken. Deze module bevat
De bemonsteringsfrequentie van de
inductie van het systeem kan worden
tuureffecten veroorzaakt door de TC
een printsensor met een diameter van
kan worden geconfigureerd.
bepaald. De chip kan werken met
(temperatuurcoëfficiënt) van de spoel
14 mm die is opgebouwd uit twee
oscillatiefrequenties van 5 kHz tot 5
en het materiaal van het te detecteren lagen. Parallel aan deze printspoel
Toepassingen
MHz en weerstanden van 798 Ω tot
voorwerp. De grootste factor is de TC is een condensator van 100 pF aanvan de windingen van de spoel. Koper gesloten, zodat een LC-kring wordt
De submicron resolutie maakt nieuwe
3,93 MΩ. Het ingangsbereik kan worden geprogrammeerd om de resolutie
kers de sensor configureren, register-
EVM en het aantal te plotten samples
toepassingen mogelijk.
gevormd. Een groene en een rode led
in het gewenste aftastingsbereik te
heeft bijvoorbeeld een TC van 0,39 % /°C. Dit lineaire effect kan
op de module geven de status weer.
Denk daarbij aan drive-by-wire-systemen in de automotive, het tellen van
verbeteren.
gemakkelijk worden gecompenseerd
De EVM wordt via usb verbonden met
de tanden in transmissiesystemen,
In de praktijk betekent dit dat de
door een microcontroller.
een computer, waarop een grafische
vloeistofstromingsmetingen, druk-
sensor kan worden gebruikt voor het
Temperatuurveranderingen beïnvloeden de soortelijke weerstand en
gebruikersinterface (GUI) draait om de
knopschakelaars en medische apparaten.
dus ook de verdeling van de wer-
module te bedienen. De print is voorzien van perforaties, zodat de print-
velstromen. Deze verandering in de
spoel gemakkelijk kan worden afge-
meten van de positie, beweging of compressie van een metalen of geleidend voorwerp of voor het detecteren
elektro
DATA
Meer elektroDATA op
INDUSTRIﾃ記E ELEKTRONICA
8
Mems-sensor meet druk, vocht temperatuur en luchtkwaliteit IC VAN 3 BIJ 3 MM DETECTEERT VLUCHTIGE ORGANISCHE STOFFEN De BME680 breidt Bosch Sensortecs serie Memscomponenten voor het meten van omgevingsparameters uit met een type dat behalve temperatuur, druk en relatieve luchtvochtigheid ook een aantal gassen kan meten en zo een beeld kan geven van de luchtkwaliteit. De in een 8-pens LGA ondergebrachte sensor zou onder meer geschikt moeten zijn voor IoT-applicaties, varierend van arbo-doeleinden en alarmering tot weerstations en periferie voor mobieltjes. Tot de instelmogelijkheden behoren de werkingsmodus, nabewerking van de meetresultaten met het ingebouwde IIR-filter en de bemonsteringsfrequentie.
Vluchtige organische stoffen, kortweg VOS, waaronder formaldehyde en alcohol en dampen van bijvoorbeeld verven, lakken, spuitbussen, schoonmaakmiddelen, lijm, brandstoffen, kantoorapparatuur, afbijtmiddelen, meubilair; met zijn jongste Memssensor kan volgens fabrikant Bosch Sensortec van een groot aantal gassen de concentratie in de lucht worden gemeten. Al die koolwaterstoffen hebben een slechte naam en niet onterecht. Hoewel het merendeel, 85
De Mems-sensor is de grote broer van de eerder uitgebrachte BME280, die
procent, van natuurlijke oorsprong is
geen VOS-metingen kan uitvoeren maar verder over dezelfde sensoren beschikt.
en geen negatieve effecten heeft, zijn die uit de chemie en de olie-industrie
mobiele applicaties in het algemeen
van 0,12 hPa, wat erop neerkomt
veelal schadelijk voor de ozonlaag,
en Internet of Things-toepassingen
dat hij de verticale positie met een
versterken ze het broeikaseffect en
in het bijzonder. De producent noemt
tolerantie van ongeveer 1 meter kan
zijn ze ook gevaarlijk voor de gezondheid. Vooral dat laatste aspect is waar
daarbij controle van de luchtkwaliteit,
vaststellen. Daarbij speelt de temperatuur wel een rol want elke graad
de BME680 een rol zou kunnen spe-
compacte weerstations, sportbegeleiding, medische bewaking, energie-
len. Net als de eerder geﾃｯntroduceerde
besparing, transport, ouderenzorg,
12,6 cm.
BME280 meet hij luchtdruk, tempera-
woningautomatisering, detectie van
Overigens worden alle vier sensoren
tuur en relatieve luchtvochtigheid maar omgevingsveranderingen, en hoogtedaarnaast registreert hij ook de VOS-
meting binnen gebouwen.
meer of minder scheelt 1,5 Pa oftewel
van de BME680 in de fabriek gekalibreerd. Verder is er ondersteuning in de vorm van het programma ACP
concentratie. En omdat alle opnemers en de besturende elektronica in een
Metingen
2.0, wat staat voor Altitude Content
krap 1 mm hoge 8-pens LGA van 3
Barometrische hoogtebepaling is
Provider. Dit bepaalt op basis van
bij 3 mm zitten, wordt de bouwsteen
mogelijk omdat de opnemer volgens
de luchtdruk op zeeniveau wat de
geschikt geacht voor draagbare en
de specificaties een meetfout heeft
actuele hoogte is en doet dat in combinatie met een geografische correctie om rekening te houden met de afplatting van de aarde. De meetresultaten zijn beschibaar via driedraads I2C- en vierdraads SPIpoorten. Ook kan de besturende processor langs die weg de configuratieregisters instellen, onder andere om de werkingsmodus te kiezen. De zuinigste stand is die waarbij de opnemer alleen actief wordt als daarom wordt gevraagd. Hij voert dan een enkele meting uit en schakelt daarna weer in de
www.acalbfi.com/nl sales-nl@acalbfi.nl
De BME680 kan behalve druk, temperatuur en relatieve luchtvochtigheid ook
slaapstand. In de continue modus
(040) 250 74 00
de luchtkwaliteit meten, in deze app-suggestie aangeduid met IAQ (Indoor Air
wordt periodiek gemeten met een
Quality).
instelbaar interval.
elektro
DATA
MAART 2015
9 Microchip Technology Europe (Netherlands)
TDK-Lambda
MOSFET stuurtrappen
600 W programmeerbare DC-voeding
De MCP14A005X en
Het 600 W model van de TDK-Lambda
aansluiting in een master-slave configuratie
MCP14A015X vermogen
Z+ serie hoge spanning programmeerbare
hogere vermogens realiseren voor grotere
MOSFET stuurtrappen hebben
DC-voedingen is net als de 200 W-, 400
systemen.
een volledig nieuw ontworpen stuurtraparchitectuur voor een
W- en 800 W-versies verkrijgbaar met uitgangsspanningen tot 160, 320 of 650 VDC.
De complete Z+ serie beslaat nu vier vermogenniveaus, acht verschillende uitgangs-
snelle werking. Ondergebracht
De apparaten kunnen werken in constante
spanningen en is daarmee geschikt voor
in SOT-23 en 2 x 2 mm DFN
stroom- of constante spanningsmodi en
toepassingen, zoals depositieprocessen, op
behuizingen zijn met deze
accepteren een
afstand bestuurbare voertuigen (ROV’s) en
componenten compacte oplossingen met hoge vermogensdichtheden te realiseren bij snelle schakeltijden en korte vertragings-
universele ingangsspanning van 85 tot
automatische testsystemen (ATE), alsmede
tijden. De lage ingangsdrempelspanning van de stuurtrappen is
256 VAC. Maximaal
riumgebruik. Alle modellen kunnen worden
compatibel met allerlei Microchip PIC microcontrollers (MCU’s)
zes van de 2U-hoge
geprogrammeerd via het frontpaneel of op
en dsPIC digitale signaal controllers (DSC’s), zelfs als ze op
units kunnen worden ondergebracht
afstand via de ingebouwde usb-, RS232/
in een optioneel 19
LAN-, GPIB (IEEE488)- en geïsoleerde analoge programmeerinterfaces beschikbaar.
lagere spanningen werken. Dit maakt het mogelijk om toepassingen te ontwerpen met MCU’s die zelfs nog op 2,0 V werken, waarbij de MOSFET stuurtrap wordt gebruikt om de uitgangssignalen te verhogen naar 18 V.
voor algemeen industrieel- en laborato-
RS485- of analoge interfaces. Optioneel zijn
inch rek en kunnen door parallelle
Ricoh Europe (Netherlands)
IC voor overspanningsbeveiliging De switch IC R5560Z beschermt
NMOS-transistor om een lage switch-
een overvoltage lockout (OVLO) scha-
apparaten tegen overspanning wan-
on weerstand van typisch 38 mΩ te
keling de ingangsspanning en zorgt
neer externe voedingsadapters het
bereiken. Verschillende schakelingen
voor uitschakelen bij overschrijding
laten afweten. De kleine en dunne
zorgen voor het uitfilteren van de ruis
van een drempelwaarde.
WLCSP-behuizing (1,288 x 1,828 x
bij de ingangsspanning, zoals een
Wanneer de OVLO-pin is geaard,
0,64 mm) neemt maar weinig ruimte in
‘start-up de-bounce delay’, gevolgd
wordt de drempel op 6,8 V gezet. Met
Een andere schakeling, de ‘internal
op de PCB, wat de IC geschikt maakt
door een soft start om de uitgangsspanning vloeiend op te voeren. Zodra
behulp van een externe weerstand
thermal shutdown’ zorgt er voor dat
verdeler kan de OVLO-drempel worden aangepast tussen de 4 en 20 V.
het apparaat automatisch wordt uitgeschakeld bij oververhitting.
voor draagbare toepassingen. De switch IC maakt gebruik van een
de chip volledig in bedrijf is, monitort
Professionele kwaliteit tegen discountprijzen!
Mini-PC‘s
Het is tijd voor uw project!
.nl
elektronik
Made in UK
Meer dan 150 artikelen
RASPBERRY PI B+
Alles omtrent boards, componenten en toebehoren vindt u op www.reichelt.nl Prijzen in € excl. BTW, excl. verzendkosten | reichelt elektronik, Elektronikring 1, 26452 Sande (Germany)
Meer dan 45 jaar ervaring
|
24 uurs verzending
|
Meer dan 50.000 producten
23,
95
+49 (0)4422 955-360 Meer elektroDATA op
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING
10 SigmaControl
Omron
Monitoring module
Veiligheidsbesturing
Met de AI-040 De analoge ingangsmodule heeft introduceert vier regelbare stroombronnen en
De stand-alone NX-Safety modulaire
van de NX-Safety ondersteunen een
veiligheidsbesturing kan worden
directe verbinding met elk veilig-
Sigmatek een
converteert sensorsignalen met een
gebruikt voor compacte veiligheids-
heidsapparaat: elektromechanische
4-kanaals
resolutie van 16 bits binnen een fre-
systemen met enkele I/O’s tot grote
schakelaars, contactloze sensoren,
analoge
quentiebereik van 31 mHz tot 20 kHz.
toepassingen die tot 256 I/O-punten
vergrendelingsvoorzieningen, veilig-
ingangsmo-
De conversiesnelheid is maximaal 50
vereisen. Het systeem maakt de aan-
heidsmatten, dodemansknoppen,
dule voor
kSPS per kanaal. Het tijdverschil tus-
sluiting van maximaal 63 I/O-units
veiligheidssensoren, veiligheidslicht-
het continu
sen de kanalen is 5 Âľs. Kortsluiting
mogelijk. De gebruiker is vrij om
schermen, veiligheidsscanners, en
registreren en controleren van de
en kabelbreuk monitoring zijn ook
te kiezen tussen de veiligheids- of
meer. Ook de uitgangen van de NX-
machine status. De module wordt
mogelijk. De nauwkeurigheid is Âą0,5
standaard in- en uitgangen en tussen
Safety ondersteunen elke vorm van
bijvoorbeeld gebruikt in machines en
procent van de maximale gemeten
digitale en analoge typen, aansluitend
veiligheidsactuatoren, van veiligheids-
systemen voor sorteren, drogen of
waarde. Via de AI-040 worden de sen-
op de vereisten van het project. Het
relais en veiligheidsschakelaars tot
filteren van bulkmateriaal. Sensoren
soren gevoed, hun signalen gescand
veiligheidssysteem bereikt niveau
frequentieregelaars of andere drives
met een IEPE interface meten continu
en de vastgestelde waarde verzonden
PLe conform EN 13849-1 en SIL 3
met veiligheidsfunctionaliteit. Het sys-
trillingen veroorzaakt door het in- en
naar de S-Dias CPU of bovenlig-
conform IEC 61508. De ingangen
teem heeft twee EtherNet/IP-poorten
uitschakelen van ventielen. De data
gende systemen. Communicatie vindt
om de statusinformatie van het sys-
geeft informatie over de status van
plaats over het hard real time Varan
teem te delen met andere apparaten
het ventiel en of deze al dan niet moet
Ethernet-systeem met een snelheid
en maakt gebruik van de Sysmac
worden vervangen. De S-Dias module
van 100 Mbit/s.
Studio softwaretool.
verhoogt daarmee de inzetbaarheid van de machine. Pilz
Gecodeerde veiligheidsschakelaar
Q-
Gecodeerde veilig-
PSENcode-model is hierbij 13 mm
om toepassingen te implementeren
heidsschakelaar
minder hoog dan het voorgaande
die eerder alleen werden gerealiseerd
Dankzij de RFID-
model.
met magnetische veiligheidsschake-
transpondertech-
De nieuwe PSENcode maakt instal-
laars.
nologie combineren
latie aan poorten, deksels of kleppen
PSENcode voldoet aan de vereisten
de gecodeerde vei-
mogelijk in maximaal vier activerings-
van de nieuwe NEN ISO 14119 voor
ligheidsschakelaars
en benaderrichtingen en twee ver-
wat betreft volledig gecodeerde en
PSENcode maximale
schillende operationele afstanden per
uniek volledig gecodeerde RFID-
bescherming tegen
stuk. Dankzij zijn veelzijdigheid biedt
veiligheidsschakelaars en kan worden
manipulatie met het
PSENcode ontwerpers een hoge mate
gebruikt tot maximale PLe.
minste ruimtebeslag.
van vrijheid bij het ontwerpen van de
Het nieuw ontworpen
machine. Het is daarom ook mogelijk
serie ruim
25% r
snelle
b u n d elen
www.sensors.nl SENSORS & CONTROLS
telefoon 0162-314285 - fax 0162-321212
(verschil)druk - temperatuur - flow - debiet - kracht - niveau - displays/uitlezingen - explosieveilig - gas - inclinatie
MAART 2015
11 Rotero
elobau
Koelunits
Elektronische veiligheidssensoren voor alle drie assemblagetypen:
De eloProtectE
vereist in spuitgietmachines. De RFID-
extern, semi-inbouw en verzonken.
is een lijn elek-
Standaard functies:
tronische veilig-
technologie biedt ook andere voordelen waaronder een grotere offset en
• maximale veiligheid met IP55
heidssensoren op
grotere schakelafstanden. Schakelaf-
beschermingsgraad aan kant van de
basis van RFID-
standen van de eloProtectE sensoren
behuizing;
technologie. Deze
lopen tot 12 mm. Tevens zijn RFID-
sensoren bieden
sensoren beter bestand tegen schokken en trillingen. Elke veiligheidssen-
• CE en UL goedkeuringen voor alle modellen; • hydrofiele nanobehandeling van de
de hoogst mogelijke bescherming tegen manipulatie.
warmtewisselaar voor minder onder- Ze voldoen aan het veiligheidsniveau houd en langdurige prestaties; PL e, zelfs bij serieschakeling van de • geïntegreerd condensverdampsysteem;
Texa introduceert onder de naam Fly een universeel montagesysteem van
• ringbouten gemonteerd op alle modellen voor veiligheidsmontage;
slanke koelunits voor elektrische schakelkasten. De serie bevat één montage
• koelvermogen van 1100 W tot 3200
frame met IP55 beschermingsgraad
W.
Amplicon Benelux
Telemetrie systeem Amplicon introduceert het GRD3534-
ken van configuratiegegevens. Via
XF telemetrie systeem voor gebruik
een scripttaal kan de module zelf-
op afgelegen locaties, of op locaties
standig simpele en complexe bewer-
waar geen vaste internet infrastructuur aanwezig is. De compacte, DIN
kingen uitvoeren, zoals wiskundige
rail gemonteerde module beschikt
operaties, timer gebaseerde bereke-
over een GPRS quad-band cellulaire
ningen, lezen van analoge waarden,
interface, met optie voor satelliet
sms berichten versturen, ontvangen
communicatie (Iridium). Een aantal
en verwerken, bewerkingen toepas-
I/O-voorzieningen is op de module
sen op data van de seriële poorten
zelf beschikbaar: twee seriële poorten
en Modbus communicatie verwerken.
(RS232/RS485), 8 analoge ingangen,
Via een MySQL gebaseerde database
16 digitale ingangen en 8 digitale
kan op afstand de data verwerkt
uitgangen. Via een Modbus in sms
worden in bijvoorbeeld een SCADA-
berichten voor alarmering en verwer-
systeem of zelf ontwikkelde software.
sensoren. Ze voldoen volledig aan de
sor heeft een geïntegreerde led als een multifunctionele aanwijzing. Deze geeft aan of de sensor gebruiksklaar
nieuwe norm EN ISO 14119, die in
is, de actuator zich in het detectiebereik bevindt, of er wellicht een storing
2013 de EN 1088 heeft opgevolgd. De
is opgetreden. De eloProtectE serie
eloProtectE sensoren zijn verkrijgbaar
is met de elobau veiligheid Controle
in drie klassen manipulatiebescherming: standaard gecodeerd, individu-
Units, zoals eloFlex en eloProg, bruikbaar. Twee OSSD-uitgangen met 500
eel gecodeerd en uniek. Bij een volle-
mA maken het mogelijk om direct te
dig gecodeerde sensor is er, door een
schakelen, zonder een Controle Unit
duizendvoudige codering, slechts één
te hoeven gebruiken. Optioneel kan
geschikte actuator waardoor bescher-
de sensor uitgevoerd worden met een
ming tegen manipulatie gegarandeerd
controle-uitgang voor bijvoorbeeld
is. Deze zekerheid is bijvoorbeeld
diagnostische doeleinden.
berekeningen, binaire en logische
MEER PRECISIE Sensoren en systemen Innovatieve oplossingen voor het meten van Loopweg, Afstand, Speling, Positie + Dimensie
www.micro-epsilon.com MICRO-EPSILON BeNeLux · Patrick Aarts Phone: + 31 (0) 765 933 191 · patrick.aarts@micro-epsilon.com
Meer elektroDATA op
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING
12
Computermodulen opgewaardeerd met vijfde-generatie CPU van Intel GEEN ACTIEVE KOELING NODIG DOOR GEMIDDELD VERBRUIK VAN 15 W
Elke volgende generatie processoren en omringende chips van Intel leidt direct tot een stroom producten die deze IC’s gebruiken om te profiteren van de hogere verwerkingssnelheid, het lagere energieverbruik, de betere grafische prestaties en andere verbeteringen. In de markt voor ingebedde systemen is dat niet anders. Het kan dan ook gebeuren dat twee fabrikanten binnen een dag na elkaar een vergelijkbare enkelkaartscomputer aankondigen waarin een 5e-generatie Core zit. Beide zijn bedoeld voor onder andere machinebouw en bedieningsstations. Bovendien worden ze in deze contreien geleverd door dezelfde distributeur. Gelukkig zijn er ook duidelijke verschillen. De IC97 is in oppervlakte drie maal zo groot als de TC97 maar beide hebben dezelfde vijfde-generatie, 14-nm processor van Intel.
Uit de vrijwel gelijktijdige productintro-
Thin Mini-ITX en Computer-On-
zien in vier Sata II-poorten, vier PCI
ducties van Avalue en Congatec blijkt
Express 2.0-kanalen en 1000-Mbit/s
maar weer eens dat het uiteindelijk
Module en werken met besturingssystemen als Windows 7, Windows
Intel is die het ritme van de compu-
Embedded en Linux. Vooral de COM-
deze I/O-mogelijkheden en net als
terindustrie bepaalt. Althans, zolang
uitvoering zou zich moeten lenen voor
zijn kleinere tweelingbroer wordt hij
het gaat om systemen die draaien
compacte applicaties, bijvoorbeeld
gevoed uit een gelijkspanning tussen
met de processoren en perifere chips
IoT-toepassingen. Deze TC97 meet
12 en 24 V, waarbij het gemiddelde
van deze grootbakker. Bij de respectievelijk EBM-BDW en TC97/IC97
9,5 cm in het vierkant en bevat een
verbruik rond de 15 W kan blijven.
i3, i5 of i7. Daarnaast is er ruimte
Het moederbord van 17 bij 17 cm en
gedoopte computerborden is dat ook
voor 16 Gbyte aan geheugen via twee
het geval en hierbij betreft het modu-
SO-DIMM’s en voor twee Express
een hoogte van 2,5 cm is logischerwijs wat ruimer opgezet. Zo beschikt
len voor ingebedde toepassingen. Alle
Cards. De algemene in- en uitvoer
hij over vier maal USB 3.0, twee
drie maken ze gebruik van de recente
wordt verzorgd door acht USB 2.0- en
Ethernet-connectoren en posities
vijfde-generatie Core-verwerkingseenheden inclusief bijbehorende onder-
drie USB 3.0-aansluitingen. Een HD
voor PCIe x4, mini-PCIe en een vijfde
Graphics 5500- of 6000-chip levert
mSata-poort. Gezien de applicaties
steunende IC’s.
drie onafhankelijke grafische poorten - HDMK 1.4, LVDS en Embedded
op het gebied van bedieningsstations
info@alcom.nl
COM Express
DisplayPort- waarmee beeldscher-
en machinebesturing zijn er aansluitingen voor luidsprekers, microfoon,
(010) 288 25 00
De twee modulen van Congatec zijn
men met een resolutie tot 4k kunnen
analoge en digitale audio plus twee
geënt op de industriestandaarden
worden aangestuurd. Verder is voor-
maal RS232C.
www.alcom.nl
Ethernet. Ook de IC97 beschikt over
MAART 2015
13 of voor de jongste generatie componenten nog bijpassende stuurroutines
Siemens
te vinden zijn. Qua grootte, 20 bij 15
Servosysteem
cm, is het bord vergelijkbaar met Mini ITX en de voedingsspanning (12..26 V) en de uitrusting komen eveneens
De Sinamics V90
in grote lijnen overeen. Er is keuze uit
is een single axis
dezelfde processoren en ook hier kan
servo-drive die
tot 16 Gbyte aan DRAM worden bijgeprikt. Tegenover een bescheidener
bestaat uit een
aantal van elk twee USB 2.0-, USB
en een daarop
3.0- en RS232/422/485-aansluitingen
afgestemde servomotor. Zo kan een
staat de toevoeging van sleuven voor
houdrem direct zonder extern relais
CF- en simkaarten. Is veel en snel
worden aangestuurd, is een remweerstand geïntegreerd en kan de
achtergrondgeheugen nodig dan
servo-aandrijving
kunnen de twee Sata II-poorten worden gebruikt. Via HDMI en LVDS is
aandrijving zelfstandig positioneren.
grafische aansturing tot 4000 x 2000
met de eigen Sinamics-V assistant
De EBM-BDW bevat reguliere pc-aansluitingen, aangevuld met op ingebedde
pixels mogelijk, akoestisch onder-
toepassingen gerichte poorten als RS232, aanraakscherm en simkaart.
steund met de standaard audiolijnen.
tool. Autotune functies en geautomatiseerde onderdrukking van machine
De inbedrijfstelling gaat eenvoudig
Tot de opties behoort een 5-pens
resonanties zorgen er voor dat de
XP
gaan om het opwaarderen van een
connector met ingangscircuit voor
Opmerkelijk genoeg noemt Avalue
geïsoleerde applicatie want een jaar
een aanraakgevoelig beeldscherm.
drive snel en betrouwbaar functioneert. De Sinamics V90 laat zich bij
Windows XP nog als een van de
nadat Microsoft de stekker eruit heeft
Twee posities voor Mini PCIe-kaartjes
uitstek combineren met de Simatic
besturingssystemen waarmee zijn
getrokken, is het platform natuurlijk
maken extra in- en uitvoer dan wel
S7-1200 PLC. Via analoge signalen of
EBM-BDW zou kunnen worden
niet veilig meer als het in een netwerk- applicatiespecifieke uitbreidingen elektro mogelijk. DATA omgeving draait. Ook is het de vraag
gebruikt. Het zal dan wel moeten
de pulse train interface kan deze PLC efficiënt meerdere V90’s aansturen.
VAKBEURS
‘s -Hertogenbosch Brabanthallen 22 & 23 april 2015
Komt u ook?
Innovations in industrial motion control and drive technologies
vakbeurs MOCON @MOCONNL / #mocon2015
www.easyfairs.com/mocon-nl
Meer elektroDATA op
Machineveiligheid: van hefbrug tot robot 09.25 uur Opening door Paul Hoogerkamp
Learnshop 2: Robotveiligheid en de samenwerking tussen mens en robot Martin van der Have, ABB
09.30 uur New Legislative Framework 2015, bent u er klaar voor? Caspar ter Horst, ProductIP
Learnshop 3: CE-markering van de Nieuwe Botlekbrug: de details Nick de With, Fusacon
08.45 uur Ontvangst en registratie + bezoek Safety-markt
10.15 uur De CE-markering van de grootste beweegbare brug van Nederland Don Postma, A-Lanes A15 en Nick de With, Fusacon
15.15 uur Pauze op Safety-markt 15.45 uur VERVOLG LEARNSHOPS Learnshop 4: Lockout-Tagout-Tryout is meer dan even een slotje plaatsen Alain Rotthier, SafetyForever
11.00 uur Pauze op de Safety-markt 11.15 uur Sessies Safety Doctors
Learnshop 5: Ontwerpen en toepassen van applicatiesoftware in veiligheids-PLC’s Dennis van Loon, D&F
12.00 uur Hoe controleer je of een CE-markering juist is? Spreker nog niet bekend. 12.45 uur Lunch op Safety-markt
Learnshop 6: Opstellen van een risicobeoordeling (Machinerichtlijn) of een RI&E (Arbowet) Henrie Verwey, Verwey Safety Services
13.15 uur Sessies Safety Doctors 14.00 uur PARALLELLE LEARNSHOPS Learnshop 1: CE-markering voor beginners Martijn Drost, Pilz
17.15 uur Borrel + afsluiting
Schrijf u nú in voor het event en betaal €99,- i.p.v. €150,-! www.engineersonline.nl/safetyevent Sponsored by:
INRATO
Safe solutions for your industry
Powered by:
U S P
International
elektro
DATA
U N IQ U E
Constructeur
S A F E TY
P R D D U C TS
Locatie: Evoluon Eindhoven
Een dag vol antwoorden op vragen rondom CE-markering, robotveiligheid, machineveiligheid, risicoanalyse en lockout/tagout. Meld u snel aan, er zijn een beperkt aantal plaatsen:
Quotes deelnemers 2014: Goede antwoorden op mijn vragen, goede kennis van zaken en duidelijke kennisoverdracht. Goede manier om direct uitleg te krijgen op actuele vraagstukken.
EARLY BIRD TARIEF: â‚Ź99,Regulier: â‚Ź150,-
Duidelijk, helder en geschikte informatie! Leerzaam! Ook om de verschillende problemen bij verschillende bedrijven te horen. Zo krijg je een indruk wat er speelt in het bedrijfsleven.
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING
16 Hiflex Automatiseringstechniek
HPS Industrial
Frequentieregelaars
Panel-pc’s
De nieuwe Invertek Eco Drive serie frequen-
satoren ĂŠĂŠn van de bepalende factoren zijn
tiegregelaars biedt ten opzichte van de
voor de levensduur zal de levensduur van de
bestaande HVAC serie voor pompen en ven-
Invertek Eco drives langer zijn mede omdat
tilatoren een hoger rendement, namelijk meer
de regelaars zijn voorzien van een hoge kwali-
dan 98%. De ingaande stroom is behoorlijk
teit koelventilatoren met lange levensduur.
gereduceerd doordat de vormfactor (de vorm
De Invertek Eco regelaars onderscheiden
van de ingaande sinusstroom) is verbeterd.
zich verder door:
Dit kan in de meeste gevallen een besparing
• Geschiktheid voor IE2, IE3 en IE4 PM
op de bekabeling geven en hierdoor kunnen kleinere zekeringen worden toegepast.
motoren; • Specifieke pompfuncties, waaronder pomp
Invertek heeft een sensorless vectoralgoritme
cascaderegeling, pomp schoonmaakfuncDe Aplex Archmi-9XX-serie
processor en hebben een laag
elektrolytische condensatoren kon vervangen
• Laag geluidsniveau in de motoren;
compacte panel-pc’s zijn
stroomverbruik. Doordat het
door filmcondensatoren doordat de beno-
• Automatische energie besparingsfunctie bij
fanless en geschikt voor een
scherm aan de voorzijde IP65-
ontwikkeld waardoor zij de conventionele
tie en blokkade detectie;
digde capaciteit van de
lage belasting en automatische slaap- en
breed scala aan industriĂŤle toe-
graden is afgesloten tegen
condensatoren zeer sterk
waakfunctie;
passingen, waaronder fabrieks-
stof en water, is de elektronica
kon worden teruggebracht.
• Ingebouwde PLC functie
automatisering, vision control
goed beschermd. Hierdoor
Het voordeel van filmcon-
• Pomp droogloop- en overbelastings-
en digitale signalering. De pc’s
zijn de schermen veilig te
zijn verkrijgbaar in 15, 17, 18,5
gebruiken in bijvoorbeeld de
densatoren is dat deze
detectie;
niet verouderen en bij een
• Resonantie ontwijkfunctie;
en 21,5 inch-schermen en zijn
scheepvaart. De ingangsspan-
eventuele beschadiging
• Heldere uitlezing door OLED display.
voorzien van een plat aanraak-
ning is 9 tot 36 V; het werktem-
zelfherstellend zijn. Doordat
De Eco Drives zijn beschikbaar in een ver-
scherm. Ze zijn voorzien van
peratuurbereik ligt tussen -20
de elektrolytische conden-
mogensbereik tot en met 45 kW
een Intel Core i3-4010U CPU-
en +60 °C.
chainflex houdt stand: 66 miljoen bewegingen getest ÂŽ
TANDWIELVERTRAGINGSKASTEN 6JUFJOEFMJKL ESBBJU IFU OJFU BMMnnO PN SFOEFNFOU FO FOFSHJF WFSCSVJL /FU [P CFMBOHSJKL JT EF LXBMJUFJU MFWFOTEVVS CFUSPVXCBBSIFJE FO TFSWJDF %BBSCJK TQFMFO QSJKT FO WMPUUF MFWFSJOHFO PPL OPH FFO SPM "MT TQFDJBMJTU PQ IFU HFCJFE WBO BBOESJKGUFDIOJFL CJFEFO XJK V FFO DPNQMFFU QSPHSBNNB BBOESJKWJOHFO WBO HFSFOPNNFFSEF QSPEVDFOUFO JO BMMF WFSNPHFOT UPFSFOUBMMFO FO VJUWPFSJOHFO
Test no. 3479 online Meer testresultaten, levensduur, kabel selecteren en online bestellen
Dynamische energietoevoer eenvoudig gemaakt: Meetsysteem kabel chainflex CF11.D houdt meer dan 66 miljoen bewegingen. Bewezen in test 3479 welke 600 parallel lopende test cycli betrof in het grootste test laboratorium voor flexibele kabels (1.750m ). Online berekenbaar. Vanaf 1 meter uit voorraard te bestellen zonder snijkosten! Test informatie en details van de igus kwaliteits standaarden kan gevonden worden op: igus.nl/test3479 ÂŽ
Â…
SFDIUF NPUPSSFEVDUPSFO
Â…
NJOJ NPUPSSFEVDUPSFO
Â…
WMBLLF PQTUFFLSFEVDUPSFO
Â…
IBBLTF NPUPSSFEVDUPSFO
Â…
QBSBMMFMMF NPUPSSFEVDUPSFO
Â…
SFHFMCBSF NPUPSSFEVDUPSFO
2
ÂŽ
chainflex garantie club: 18, 24 or 36 maanden ÂŽ
Bezoek ons: MOCON, 's-Hertogenbosch Hal B315
Vraag een gratis monster aan: Tel. 0346-35 39 32 igus.nl@igus.de ... plastics for longer life ... vanaf 24 uur! ÂŽ
Anton Philipsweg 30 2171 KX Sassenheim T 0252 220 220 F 0252 218 484 www.bege.nl bege@bege.nl
Bedreven in aandrijven "5&, Â… #&(& Â… (4. Â… 45. Â… 453e5&3
MAART 2015
17 Sigmacontrol
tsb-bescom
Module voor PWM
Interfaces voor encoders groepen van elk 8 kanalen. De spoelen zijn leverbaar tot maximaal 48 VDC. De gebruiker kan afzonderlijke PWMratio’s instellen van de inschakel en vasthoud-fase. Per aanvoergroep wordt een stroommeet-
Posital introduceert drie nieuwe
deze robuuste apparaten ontworpen
functie geĂŻmple-
communicatie-interfaces voor de van
om betrouwbaar te werken onder
menteerd waarmee
Ixarc magnetische encoders: Profi-
smerige en natte omstandigheden.
de belastingcurves
bus, Profinet en Ethercat. Profinet en
Multiturn modellen onthouden het
kunnen worden
Ethercat modellen zullen beschikbaar
aantal omwentelingen. Door middel
bepaald. Voor een
zijn in het eerste kwartaal van 2015,
van een eigen ontwikkeld voedings-
exacte besturing
Profibus modellen in het tweede
systeem behoudt deze encoder zijn
De PW 161 is een 16 kanaals uit-
van inductieve belastingen is snelle
kwartaal van 2015. De magnetische
absolute positie onder alle omstan-
gangsmodule voor pulsbreedtemo-
uitschakelelektronica geĂŻntegreerd in
encoders bieden een maximale reso-
digheden, zowel onder spanning als
dulatie en wordt gebruikt voor het
de module. De PW 161 heeft, zoals
lutie van 16 bits, 12 bits nauwkeurig-
spanningsloos. Net als andere Posital
schakelen van inductieve belastingen,
alle modules van S-Dias serie, afme-
heid en een dynamisch reactievermo-
sensoren zijn deze encoders leverbaar
zoals bijvoorbeeld magneetafsluiters
tingen van 12,5 x 103,5 x 72 mm. Het
gen dat vergelijkbaar is met de beste
met opties voor grootte en materialen,
en relais. De uitgangen zijn ontworpen
systeem
optische encoderproducten. Op basis
flensconfiguratie, astype en -diameter,
van het magnetisch meetprincipe zijn
aansluiting en bescherming.
voor 1 A en zijn onderverdeeld in twee
Fluke TiX520 en TiX560 Uw kijk op infrarood gaat veranderen: 180° • Groot 5,7� LCD-touchscreen, • Volledig 180 graden draaibare lens • LaserSharpŽ Auto Focus • Analyse op de camera en Fluke Connect™ • Beelden tot 640 x 480 met SuperResolution de Netelhorst 8 - Hattem T +31 (0)38 444 90 09
info@vandentempel.nl www.vandentempel.nl
2
'( , " $")+*."",! &* -(" %.- -" +*!"* & .*&46& $/..&$3/1 5". &,&(813.&1 #&23""3 2,&$)32 4*3 %&,&. &. ,""3 7*$) *. 2&$/.%&. /0 ",,& (".(#"1& *.23",,"3*& &. 0"3$)+"#&,2 -&3 5&12$)*,,&.%& "%&1 %*"-&3&12 -/.3&1&. 7/.%&1 20&$*"", (&1&&%2$)"0 & *2 5//1 ",,& .&36&1+&. 3/3 *("#*3 3)&1.&3 (&2$)*+3 .23",,"3&412 +4..&. .4 *. +".3//1 %"3"$&.3&12 &. 3)4*2.&36&1+&. .&36&1++"#&,2 2.&, &. &&.5/4%*( 5//17*&. 5". &&. $/..&$3/1 431/.*$ &,&$/--4.*$"3*& *2 %& /''*$*9,& 5&13&(&.6//1%*(*.( 5//1 &,&(813.&1 *. &%&1,".%
. +& "
/.,+*& "(" +))/*& .&"
In het veld te monteren RJ45 connector
5". ,%&.#"1.&5&,3,"".
!&*23
-"*, *.'/ )431/.*$ ., &# )330 666 )431/.*$ .,
. Meer elektroDATA op
+
1
.
3
3
0+(("!&$ #$" - %",)!
4
PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE
18
Wifi-kastje levert draadloos Ethernet in Atex-omgeving INTRINSIEK VEILIG ONAFHANKELIJK VAN TYPE ANTENNE DOOR HF-ISOLATIE
De Wavenet-Ex is door Acksys ontworpen om te fungeren als toegangspunt of knooppunt voor draadloze netwerken in explosiegevaarlijke omgevingen. Hij accepteert de gangbare IEEE 802.11-protocollen op zowel 2,4 als 5 GHz en haalt daarbij een totale bandbreedte van 300 Mbit/s. Een aantal extra maatregelen moet er daarbij voor zorgen dat de eenheid veilig in Atex- en Ex-zones kan opereren. Zo is hij ondergebracht in een afgedichte aluminium behuizing en zijn de antenneaansluitingen elektrisch geïsoleerd van de elektronische circuits.
De Wavenet-Ex is bedoeld om Wifi te verzorgen in explosiegevaarlijke omgevingen.
Draadloze netwerken zijn ook in
gebracht dat kan worden gebruikt in
ten met explosiegevaar door hoge
industriële toepassingen bezig met
stofconcentraties. Met het oog daarop
een snelle opmars. Dat is mede te
Atex- en Ex-omgevingen. Het Wavenet-Ex gedoopte kastje is toegelaten
danken aan de beschikbaarheid van
voor bovengrondse toepassingen
goede protocollen die ervoor zorgen
categorie 2, zones 1, 2, 21 en 22. Ten
aluminium behuizing die stof- en spatwaterdicht is volgens IP66. Als kooi
dat de dataoverdracht voldoende
aanzien van de EMC-eigenschappen
van Faraday beschermt de omhulling
betrouwbaar is om ook in kritische
voldoet hij wat emissie betreft aan
tevens tegen elektrische overslag en
systemen te kunnen worden gebruikt.
NEN-EN-IEC 55022 en qua immuniteit
elektromagnetische stoorvelden. Het
En omdat het vaak lastig en meestal
aan NEN-EN-IEC 61000-6-2.
temperatuurbereik van -40 tot 60 °C
behoorlijk begrotelijk is om een bekabelde infrastructuur aan te leggen,
Antennes
dekt de extremen in de meeste klimaten af. Een van de risicobeperkende
vormt Wifi een aantrekkelijk alterna-
Het toegangspunt zou zich moeten
maatregelen is de intrinsieke barrière
tief. Er is inmiddels een ruim en snel groeiend aanbod aan apparaten dat
lenen voor binnen- en buitentoepassingen in onder andere de chemie,
tussen binnenwerk en antenneaansluitingen aan de buitenkant. Hierdoor
op die manier kan communiceren.
raffinaderijen en de olie- en gasin-
is het mogelijk om elk type op de
dustrie. Ook elektriciteitscentrales en
standaardconnector te schroeven,
info@besd.nl
Om dergelijke stations ook in explosiegevaarlijke situaties van data te
andere plekken met kans op vonken,
ook niet-Atex-conforme uitvoeringen.
(0493) 31 65 54
kunnen voorzien, heeft Acksys een
vlambogen en elektrische ontlading
In het geval van obstakels en relatief
WLAN-toegangspunt op de markt
komen in aanmerking, evenals ruim-
grote te overbruggen afstanden kan
www.besd.nl
is de elektronica ondergebracht in een
MAART 2015
19 dan worden gekozen voor antennes
van de optimale frequentie, waarbij
met een betere versterking.
overlappende banden worden vermeden. Behalve IEEE 802.11a/b/g/n
Configuratie
ondersteunt het toegangspunt ook
Zoals gebruikelijk in 802.11n-modems
802.11d voor het overnemen en
worden meerdere signalen en signaal-
overdragen van bewegende stations.
paden gecombineerd voor een hogere
Andere te configureren zaken zijn het
overdrachtssnelheid. De Wavenet-Ex
type encryptie en de sleutelgrootte,
haalt daarmee 300 Mbit/s, verdeeld
de lijst met toegelaten MAC-adressen,
over twee datastromen, en kan zowel
het protocol en het zendvermogen. Al
worden gebruikt op 2,4 als op 5 GHz. Daar zijn 7 tot 19 kanalen beschikbaar,
deze instellingen lopen via de ingebouwde webserver en zijn zo vanaf
afhankelijk van het zendprotocol en
elke computer met een webverkenner
de band. Dynamische kanaalselectie
toegankelijk.
elektro
DATA
Intrinsiek veilige in- en uitgangen en een IP66-beschermende aluminium
moet zorgen voor automatische keuze
behuizing faciliteren onder meer het gebruik in de olie- en gasindustrie.
Adsensys - Advanced Sensor Systems
Yokogawa Europe
Draagbare oliemonitor
Data-acquisitiesysteem
De draagbare oliemonitor is een
voorgeschre-
Het nieuwe modulaire ontwerp van het
mobiel meetsysteem voor het meten
ven. Door een
Smartdac+ GM-systeem maakt gebruik
een handheld kan het systeem draadloos worden gemonitord en bediend.
van restolie en VOC’s in perslucht volgens ISO 8573-1:2010. De oliemonitor
periodieke en
van gekoppelde modulebases. Om een
Daarnaast kunnen de instellingen wor-
bij voorkeur
den aangepast met uitzondering van
heeft een meetbereik van 0,001 – 0,1
stationaire
module te vervangen, hoeft de gebruiker alleen de module uit de moduleba-
mg/m3 (klasse 0, 1 en 2) en gaat dus
meting met
sis te trekken en een nieuwe te plaat-
een pc met Ethernet- of usb-verbinding
verder waar de reguliere methode
sen. Dit werkt aanzienlijk efficiënter.
nodig. Een Android-tablet kan worden
met testbuisjes ophoudt. De portable
een olie monitor kan nauwkeurig worden bepaald of de uiteindelijke kwa-
De modulebases kunnen eenvoudig
olie monitor wordt geleverd in een
liteit van de perslucht voldoet aan de
en betrouwbaar worden vergrendeld.
gebruikt om de data-acquisitie te starten of te stoppen, instellingen aan te
robuuste kunststof koffer, waardoor de
geldende ISO8573-1:2010 regelgeving. Het meten van restolie is net als dauwpunt en partikels een kwaliteitsmeting.
Wanneer het systeem gedurende langere tijd wordt gebruikt als modulesets,
passen, of de geregistreerde proces-
analyzer eenvoudig kan worden meegenomen en op verschillende locaties
kunnen de modulebases onderling
Het systeem kan met een Ethernet-
kan worden ingezet. Met name de
Adsensys adviseert de restoliemeting
worden bevestigd met schroeven. Het
kabel worden gekoppeld met een
voedingsmiddelenindustrie wordt door
met de portable olie monitor voor mini-
data-acquisitiesysteem ondersteunt
Yokogawa WT300/500/1800 power
aangescherpte regelgeving gedwongen om kritisch te kijken naar de hoe-
maal 48 uur en bij voorkeur langer uit
Bluetooth voor Android-tablets. Vanaf
analyser. Hiermee worden gelijktijdig
te voeren. Hierdoor kan de sensor zich
de temperatuur en het vermogen
veelheid olie die na compressie over-
stabiliseren en kan er een realistische
gemeten, bijvoorbeeld om apparatuur
blijft in de perslucht. Afhankelijk van
de systeem-setupgegevens; hiervoor is
waarden te monitoren.
en betrouwbare meting worden verhet feit of de perslucht direct of indirect richt. Adsensys biedt de mogelijkheid
te testen. Typerende toepassingen
in aanraking komt met de voedingsmiddelen, moet de lucht voldoen aan
de restoliemeting modulair uit te breiden en te combineren met dauwpunt-
van data, zoals temperatuur, spanning, stroom, flowrate en druk voor
een bepaalde kwaliteitsklasse waarin
transmitters, een particle counter en
evaluatietests en kwaliteitscontrole,
onder meer het maximaal aantal mil-
een display/datalogger van haar CS
het monitoren van apparatuur in pro-
ligrammen olie per m3 perslucht wordt
Instruments.
cesomgevingen en milieumonitoring.
zijn het verzamelen en vastleggen
Mulder-Hardenberg
Bluetooth dataloggers De Hobo MX1101 datalogger verstuurt metingen van temperatuur,
gratis Hobomobile app. Dankzij deze
geschikt voor applicaties waar near-
datalogger heeft men op elk moment
relatieve luchtvochtigheid en dauw-
toegang tot de data op iOS mobiele
real-time data nodig is en/of handmatige data offload onpraktisch is.
punt via Bluetooth Smart technologie
apparatuur, binnen een bereik van 30
Denk daarbij aan productiefaciliteiten,
naar een smartphone of tablet. De
meter. Een Android versie is begin
magazijnen, datacenters, musea, kan-
‘stand alone’ datalogger werkt met de
2015 beschikbaar. De dataloggers zijn
toorgebouwen en ziekenhuizen. Meer elektroDATA op
PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE
20 Duranmatic
Endress+Hauser
Handterminals
Temperatuurtransmitter temperatuurbereik van -20 °C tot 60
De Endress+Hauser temperatuur
°C gebruikt worden. Tevens zijn de
koptransmitter iTherm TMT82 is nu
handhelds getest op een valbesten-
beschikbaar met SIL2/3 certificering
digheid tot 1,5 meter hoogte. Beide
en HART7 protocol. Een maximaal
apparaten beschikken over een 8
veiligheidsniveau door ontwerp vol-
megapixel autofocus camera met
gens IEC 61508-1 t/m 4:2010 en door
led flash, ingebouwde microfoon en
uitgebreide diagnostische informatie
tie. Verbeterde meetresultaten worden
De Modat – 530/531 van IEI rugged
speakers. De terminals wegen niet
volgens NAMUR NE107. Hierdoor is
bereikt door de standaard nauwkeurig-
5.3” capacitive touch handterminals,
meer dan 390 gram. Het verschil tus-
de TMT82 bij uitstek toepasbaar daar
heid van 0.1 K en de mogelijkheid tot
beschikken over een quad-core Cor-
sen de 530 en de 531 zit hem in de
waar hoge veiligheidseisen aan een
transmitter–sensor matching volgens
tex A7 1,2 GHz-processor en draaien
barcode scanner en de capaciteit van
temperatuurmeting worden gesteld.
op Android 4.2.2 OS. Zij bieden de
de batterij.
De twee sensoringangen leveren een
de Callendar-Van Dusen methode. De TMT82 is inzetbaar als koptrans-
gebruiker draadloze communicatie
De 531 is standaard uitgerust met een
functionaliteit die de betrouwbare
mitter, als transmitter in een veldbe-
technologie via WiFi, Bluetooth, GPS
1D/2D barcode scanner en heeft een
werking van het meetpunt bevordert.
huizing met display en als DIN-rail
en NFC. De robuuste terminals zijn
batterij met een vermogen van 3900
De TMT82 beschikt over functies als
gemonteerde transmitter. Een groot
ontwikkeld om de zwaarste omstan-
mAh. De 530 heeft geen barcode
verschil- en gemiddelde waarden met
aantal toelatingen voor gebruik
digheden te weerstaan. Zo zijn ze
scanner en heeft een batterijver-
sensor back-up, automatische sensor
in explosiegevaarlijke zones zijn
IP67 gecertificeerd en kunnen in een
mogen van 2700 mAh.
omschakeling, corrosie- en driftdetec-
beschikbaar als Ex ia, Ex nA en Ex d.
Kobold Instrumentatie
Emerson Process Management
Samson Regeltechniek
Druktransmitter
3D-solids scanners
Magneetventiel
De compacte
De Rosemount 5708-serie
deze scanners constante volume-
Dankzij de
druktransmit-
3D-solids scanners bieden metin-
metingen die rekening houden met
inzet van een
ter van het
gen van niveau, volume en massa
het profiel van het oppervlak. De
SIL-gekeurd
type PNK is
van bulkgoed en poeders in grote
scanners kunnen vrijwel elk soort
voorstuur-
buitengewoon
vaten, bakken en silo’s om het pro-
materiaal meten inclusief moeilijk
ventiel is het
te meten vliegas en materialen met
Samsomatic
een lage diëlektrische constante.
magneetventiel
bestendig tegen ces en de voorraad beter te kunnen schokken en beheren. De nieuwe serie maakt trillingen. Het instrument is zeer nauwkeurig
gebruik van akoestische meet- en
De 5708-serie omvat niveauscan-
type 3967 geschikt voor de inzet in
en betrouwbaar dankzij het contactloze
3D-mapping-technologie om nauw-
ners voor silo’s met een diameter
veiligheidstoepassingen (SIS). Door
meetprincipe op basis van de verbuiging
keurige en betrouwbare resultaten
tot 5 m en een hoogte tot 70 m.
toepassing van een voorstuurventiel
van een bourdonbuis van berylliumkoper.
te leveren, zelfs bij het meten van
Daarnaast is er ook een versie
is zelfs bij zeer geringe elektrische
Er is keuze uit 13 meetbereiken, tussen -1
oneffen of hellende oppervlak-
voor grotere vaten en silo’s met
vermogens van 6 tot 26 mW het
tot 0 bar en 0 tot 100 bar. De transmitter
ken onder zware
een diameter tot 12 m
magneetventiel in staat meer dan 20
kan tegen temperaturen tot 80 °C en kan
omstandigheden
en een hoogte tot 70 m.
miljoen keer te schakelen. Het mag-
drukken tot 160 bar weerstaan. Ze kunnen
met zwevend stof. In
Bovendien kan Emerson
neetventiel is geschikt voor directe
worden aangesloten via een draadconnector tegenstelling tot laserM16 x 1.5 of met een adapter met schroef- technologieën waarbij
ook systemen leveren die
montage in de luchtleiding en kan
uit meerdere apparaten
–indien gewenst– ook geïntegreerd
draden R ¼, R ½ of ½” NPT buitendraad.
bestaan zodat de oplos-
op een ventiel worden aangebouwd.
uren in beslag kungeïntegreerd. Analoge uitgangen zijn er voor nen nemen en het 0.. 20 mA, 4...20 mA of 0...10 V. De alumiproces moet worden
sing geschikt is voor
Hiermee ontstaat een compacte en
bijvoorbeeld pakhuizen
robuuste opbouw en komt in som-
met een oppervlak van 30
mige toepassingen de externe tubing
nium behuizing is IP56.
m x 70 m.
te vervallen.
metingen meerdere
Een signaalversterker is in de transmitter
stilgelegd, bieden
MAART 2015
21
VAN DE VOORPAGINA
Amphenol Motion Grade Signaal- en powerconnectoren voor ruwe omgevingen MotionGradeTM M23 en M40-connectoren zijn ontworpen om uit te blinken in prestaties en betrouwbaarheid in de meest veeleisende omgevingen. Door de innovatieve denkwijze en ervaring als marktleider in de industriële connector-technologie en totale interconnect oplossingen is Amphenol in staat om functies te bieden zoals bijvoorbeeld FlexGripTM Backshell System en RockSolidTM Contacten. Deze en andere functies gecombineerd in een eenvoudige ontwerp zorgen ervoor dat de kosten voor de initiële aanschaf en montage worden verminderd. De compatibiliteit met alle andere bestaande standaard lay-outs blijft gewaarborgd.
De Open Box met Windows 7 embedded is uniek, omdat er naast de HMI software van Pro-face ook standaard Windows applicaties op kunnen draaien. Denk hierbij aan het openen van PDF-handleidingen, spreadsheets, websites en e-mail direct op uw HMI. De mogelijkheden zijn talloos..
M23A (A serie):
Pro-face Europe B.V. - Taurusavenue 133 - 2132 LS - Hoofddorp - Nederland tel. 023-5544094 - info@proface.nl - www.proface.nl
Connectoren voor signaal toepassingen. Voldoen aan strenge eisen voor betrouwbaarheid en prestaties in de ruwe industriële omgevingen.
PCB Prototypes & Small Series
M23B (B serie):
Assemblagedienst
Directe online-prijsberekening
Gratis stencil voor alle bestellingen van prototypes
www.pcb-pool.com
PCB-POOL® is een geregistreerd handelsmerk van Beta LAYOUT GmbH
Connectoren voor signaal en power toepassingen voldoen aan strenge eisen voor betrouwbaarheid en prestaties in de ruwe industriële omgevingen.
M40 (C serie): Connectren geschikt voor geavanceerde servo-aandrijving encoder feedback toepassingen, verpakking, robotachtige, drukwerk, machine, medische en automatisering omgevingen waar stuursignaaltransmissie of power benodigd zijn in een robuust en compact leveringssysteem.
Heeft u vragen of interesse? Intronics b.v. Postbus 123 3770 AC Barneveld Tel.: +31 (0)342-407080
Fax: +31 (0)342-412114 sales@intronics.nl www.intronics.nl
Meer elektroDATA op
ENERGIE & INFRA
22
I/O-modules voor elk gebouwbeheersysteem I/O-MODULES KUNNEN FUNGEREN ALS NAREGELING OF ALS I/O OP AFSTAND Megens Installaties past al enkele jaren Modbus I/Omodules van Metz Connect toe in combinatie met gebouwbeheersystemen van verschillende fabrikaten. Het installatiebedrijf ziet regeltechniek als een belangrijk onderdeel van een goed werkende installatie en heeft inmiddels fulltime drie regeltechnici in dienst die de installaties ontwerpen, programmeren en op locatie in bedrijf stellen. Door slimme combinatie van het gebruik van deze I/O-modules –als naregeling of als I/O op afstand– is een grote diversiteit aan projecten gerealiseerd, van nieuwbouw tot renovatie, in onder meer scholen en zorgcentra. De oplossing van I/O-modules van het door Vedotec vertegenwoordigde Metz Connect in combinatie met een Bij het Mondial College in Nijmegen, een school van 10.000 m2 die dit jaar is opgeleverd, paste Megens de I/O-modules toe als naregeling voor zones (bron: Factor Architecten) willekeurig gebouwbeheersysteem is bij Megens Installaties inmiddels gestandaardiseerd. De intelligente Modbus I/O-modules
lende projecten gebruikt. Bij het Mon-
de naregeling van de temperatuur is
van Metz Connect zijn verkrijgbaar
dial College in Nijmegen, een school
bij De Waag, een zorggebouw voor
met digitale en analoge input en
van 10.000 m die dit jaar is opgele-
mensen met autisme. Hierbij zijn
output en als mixed module. De I/O-
verd, paste Megens de I/O-modules
geen bedieningen of opnemers aan
modules kunnen fungeren als naregeling of als I/O op afstand. Naregeling
toe als naregeling voor zones. In
de muur aangebracht, aangezien de
dit gebouw zit een WKO-installatie.
cliënten ze in een mum van tijd van
is wat meer ruimtegericht; hiermee
Warmte wordt centraal opgewekt
de muur afhalen. Bij De Waag is in
regel je de temperatuur, luchthoeveel-
in het gebouw en er wordt koude
heden, zonwering, CO2 in een ruimte,
gehaald uit de bodem. Het gebouw
de betreffende ruimtes een plafondsensor ingebouwd. Via deze sensor,
eventueel op basis van aanwezig-
is grotendeels voorzien van vloerverwarming en vloerkoeling. Afhankelijk
aangesloten op de naregeling, wordt
heidsdetectie. Gebruik je de modules als I/O op afstand, dan zijn ze meer
van de oriëntatie en functies is er
De naregelingen kunnen centraal, via
geschikt voor het regelen van zones
een indeling gemaakt en wordt er per
het gebouwbeheersysteem, benaderd
en het aansturen van apparatuur die
zone naverwarmd of gekoeld middels
worden. Via buscommunicatie worden
op afstand zit.
lucht. De modules worden hierbij op
de juiste waarden centraal toegekend
zoneniveau ingezet voor de naregeling
aan de verschillende ruimtes.
info@vedotec.nl
Toepassingen
van de temperatuur.
Bij twee andere projecten, waar de
(088) 833 68 00
Megens Installaties heeft de combinatie van deze toepassingen in verschil-
Een voorbeeld van de inzet van de
I/O-modules zijn ingezet als ruimteregeling voor temperatuur, wordt
www.vedotec.nl
2
I/O-modules als ruimteregeling voor
de temperatuur in de ruimte gemeten.
ENERGIE & INFRA
MAART 2015
23 bovendien het CO2 percentage in de
teem gekoppeld. Deze bedieningen
ruimte gemeten en is aanwezigheids-
en sensoren worden eveneens door
detectie toegepast. In deze gebouwen
Vedotec geleverd.
regelen de modules dus niet alleen de ruimtetemperatuur, maar ook de
Flexibel
luchthoeveelheid in de ruimte op basis van CO2 in combinatie met aan-
De I/O modules zijn ook geschikt
wezigheid. Bij een dergelijke toepas-
kunnen vrij eenvoudig in een later
sing zie je vaak dat in de ruimte voor
stadium worden toegepast. Zo waren
de diverse meetwaarden meerdere
bij Zorgorganisatie Lunet de eerste
opnemers moeten worden geplaatst.
twee gebouwen van een groter project niet voorzien van naregelingen.
Door een bedieneenheid te plaatsen
voor renovaties en uitbreidingen, en
die is voorzien van een temperatuuren een CO2 sensor, zijn er geen twee
Die zijn naderhand met behulp van de
opnemers meer nodig.
van het project scheelde dat veel geld
Daar komt nog bij dat op het dis-
terwijl de gevraagde functionaliteit
play van de bediening de verschillende waarden worden getoond. De
toch kon worden toegevoegd. Bovendien scheelt het bij de aanleg vaak
De intelligente Modbus I/O-modules van Metz
bedieningen worden middels een
veel bekabeling en ruimte. Enkele I/O-
Connect zijn verkrijgbaar met digitale en analoge
‘busprotocol’ aan de I/O-modules en
modules kunnen zomaar tien narege-
input en output en als mixed module. Ze kunnen
het bovenliggende gebouwbeheersys-
lingen vervangen.
I/O-modules aangebracht. In die fase
elektro
DATA
fungeren als naregeling of als I/O op afstand.
Tele Radio
Technisch Handels- en Adviesbureau Vandentempel
Afstandbediening
Isolatietester
Het afstandbedieningssysteem ‘Panther’ is
Het is nu ook mogelijk om draad-
ontwikkeld voor hef- en hijstoepassingen. Als
loos te communiceren met de Fluke
uitgangspunt is daarbij de certificering voor Per-
1550C en Fluke 1555. Deze 5kV
formance level ’d’ categorie 3, en Safety Inte-
en 10kV isolatieweerstandmeters
grity level 2 genomen. Het systeem bevat een
kunnen nu worden uitgerust met
continue verbinding tussen zender en ontvanger
de ir3000 FC1550 interface adapter
waarbij zelfcontrole plaatsvindt. De ontvanger
waardoor ze ook geschikt zijn voor
meet 120 x 116 x 50 mm, bevat de vereiste
Fluke Connect.
twee veiligheidsrelais en is eenvoudig te monteren. De zender heeft veiligheidseisen zoals een
Door Fluke Connect kan men draadloos met meer dan twintig verschil-
tweehandige opstart en een noodstop die actief
lende test- en meetinstrumenten
wordt gecontroleerd. Daarnaast zijn de knoppen
van Fluke communiceren. Hierdoor
beveiligd tegen het ongewenst indrukken bij het neerleggen van de zender.
kunnen meetresultaten snel en eenvoudig centraal worden bekeken
Panther bevat diverse standaard drie- en vier-
en vergeleken. Bovendien kan de
relaiskraansturingen en kan met standaard
meetdata opgeslagen worden in
bekabeling en stekkers worden uitgevoerd voor
een centrale database waardoor ze
allerlei typen kranen en hefmiddelen. Het systeem is uitgevoerd op de 2,4 GHz frequentie.
direct beschikbaar zijn voor andere
25 JA AR
AE Sensors
geautoriseerde personen.
AE Sensors for heavy duty electronics
van
trillingtot scheefstand
Al 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren. Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl.
Meer elektroDATA op
TEST & MEASUREMENT
24
Oscilloscoop wordt bediend via aanraakgevoelig scherm GEBRUIKERSINTERFACE UITGEBREID MET ZONE-TRIGGER EN SCHERMAANTEKENINGEN
De 3000T X-serie is de jongste loot aan de Infiniivision-familie digitale oscilloscopen van Keysight. Het meest opvallende verschil ten opzichte van hun voorgangers is dat ze een aanraakgevoelig scherm hebben gekregen. Het is te gebruiken voor de reguliere instel- en bedieningsfaciliteiten en voor specifieke extra functies. Eén daarvan is de zogenoemde zone-trigger, waarmee het gewenste deel van het signaal grafisch kan worden afgebakend. De reeks telt twintig modellen, in bandbreedte oplopend van 100 MHz tot 1 GHz. Ze beschikken over twee of vier analoge kanalen, eventueel aangevuld met 16 digitale ingangen. Door een kader om het nader te onderzoeken signaalsegment te trekken, wordt de zone-trigger ingesteld.
Voor wie er nog aan moet wennen:
Infiniivision-reeks oscilloscopen. Het
op te vragen. Daarnaast zijn ook de
Keysight heette tot voor kort Agilent
betreft de 3000T X-serie en waarin
meer conventionele bedieningsvormen
Technologies en daarvoor Hewlett-
ze zich vooral onderscheiden van de
nog aanwezig, via de schakelaars en
Packard. Beide naamswijzigingen
oudere 3000A-lijn is dat ze zijn uitgerust met een 22-cm capacitief aan-
regelaars op het frontpaneel en via
vloeien voort uit het afsplitsen van activiteiten, eerst (in 1999) van alle
raakgevoelig beeldscherm. De twintig
test- en meetinstrumenten ten faveure
modellen DSO’s in de reeks hebben
daarop kunnen golfvormen en deelvensters met de gebruikelijke schuif-
van de computer- en periferiedivisie.
twee of vier analoge ingangen, bij de
bewegingen worden gepositioneerd
En sinds november vorig jaar ging
MSO-uitvoeringen komen daar zestien digitale lijnen bij. Alle hebben ze 4
en geschaald. Verder is het mogelijk
Mwoord geheugen en een maximale
een maximum van vier per scherm, en van een aantekening of opmerking te
behoorlijk ingeburgerde naam Agilent
gezamenlijke bemonsteringsfrequentie van 5 GHz terwijl de bandbreedte
werd voorbehouden aan medische
varieert van 100 MHz tot 1 GHz.
alfanumeriek toetsenbord. Een van de
de afdeling die de op de elektronicamarkt gerichte apparaten produceert Keysight heten omdat de net weer
en laboratoriumdoeleinden. Hopelijk
Windows-achtige menu’s. In aanvulling
om bepaalde punten aan te wijzen, tot
voorzien met behulp van een virtueel
Zones
toevoegingen waar de fabrikant speciaal op attendeert is de zone-trigger.
www.keysight.nl
zorgen de aanduidingen van de producten ervoor dat de nieuwkomer
Het aanraakscherm wordt in de eerste
Deze moet een eenvoudig alternatief
contactcenter_benelux@keysight.com
enigszins vertrouwd gaat klinken.
plaats benut om het instrument in te
bieden voor het definiëren van trig-
(0800) 02 33 200
Hun eerste introductie maakt in elk
stellen, de weergave te configureren en
gercondities, wat met name bij samen-
geval deel uit van de lang lopende
kenmerken van de getoonde signalen
gestelde expressies met geneste voor-
MAART 2015
25 waarden en meerdere grensniveaus
digitale oscilloscoop is de verver-
currerende producten in hetzelfde
een complex proces kan zijn. Bij het
singsfrequentie. Deze hangt samen
marktsegment ruim verslaan. Overi-
zoeken naar specifieke verscholen
met de verwerkingstijd per bemon-
gens is die vergelijking wel gebaseerd
voorvallen zal dat nog steeds nodig
sterde golfvorm. Hoe langer deze
op een horizontale snelheid van
zijn. Maar wanneer de nader te onderzoeken afwijking al zichtbaar is op het
duurt, hoe kleiner het percentage van
10 ns/divisie. Bij een langzamer inge-
het werkelijke aantal cyclussen is dat
stelde tijdbasis worden de verschillen
scherm, kan met de zone-variant daar
het instrument zal weergeven. Dat is
een stuk kleiner. De prestaties komen
een kader omheen worden getekend
vooral van belang bij het speuren naar
op het conto van de Megazoom IV,
waarna automatisch de triggervoorwaarden hierop worden ingesteld.
sporadisch optredende verstoringen.
de vierde generatie van een door de
Volgens de specificaties halen de
fabrikant ontwikkelde Asic die een
scoops in de 3000T-serie constant
groot deel van de signaalafhandeling
Het 22-cm aanraakgevoelige scherm
Geheugen
ruim 1,1 miljoen verversingen per
uitvoert en zo de centrale processor
van de 3000T kan voor de meeste
Eén van de basiskenmerken van een
seconde en daarmee zouden ze con-
ontlast.
elektro
DATA
bedieningsfuncties worden gebruikt.
Conrad Electronic Benelux
Draagbare testers Conrad Business Supplies heeft de
standen
Megger PAT100 serie draagbare
en
testers toegevoegd aan haar aanbod
lekstromen
van test- en meetinstrumenten. Met
zonder wisselstroom-
snel kunnen worden
kan apparatuur in industriële- en kantooromgevingen snel en veilig worden
voorziening.
geïdentificeerd als
getest volgens DIN VDE 0701-0702.
finieerde testsequen-
De PAT120 is geschikt voor het testen van leidingweerstanden, isolatieweer-
deze batterijgevoede testapparaten
waardoor
hetzelfde type snel worden getest.
de te testen
En met de pass/fail- analyse kan de
apparaten
De voorgede-
klasse I of klasse II. Met
betreffende testprocedure nog sneller worden doorlopen. De PAT150 is bovendien geschikt voor het meten van stroom in aardleidingen en contactstromen bij netspanning, waardoor testobjecten met elektronische
ties maken het selecteren van de
de testprocedure voor verlengsnoeren en snoerhaspels kunnen
gewenste testsequentie eenvoudig,
veel voorkomende apparaten van
gemeten.
Euro-Index
Havé-Digitap
Warmtebeeldcamera’s
Lichtsterkte meter
schakelaars veilig kunnen worden
De Sonel LXP-1 meet de lichtsterkte zowel in Lux als in Foot candles (Fc). De LXP-1 voldoet aan de CIE fotopisch spectrale respons en is volledig cosinus gecorrigeerd ten behoeve van de hoeklichtinval. De stabiele sensor is voorzien van een fotodiode met spectraal responsfilter. De metingen zijn zeer nauwkeurig en de meter heeft een snelle responstijd. De LXP-1 heeft een datalogging functie voor 16.000 meetwaarden die via de usbMet de Fluke TiX520 en TiX560 warmtebeeldcamera’s is het door de 180°
poort te downloaden zijn naar
draaibare lens gemakkelijk navigeren boven, onder en rond objecten. Het
de pc. Handmatig kunnen 99
beeld wordt getoond op een 5,7” LCD touchscreen. Met de SuperResolution-functie kan men de 320 x 240 beelden veranderen in beelden van 640
metingen worden opgeslagen.
x 480 pixels. Een ingebouwde laserafstandmeter wordt gebruikt voor een
af te lezen, mede dankzij de
haarscherpe focus. Model TiX520 biedt een meetbereik van -20 tot 850 °C
achtergrondverlichting. Daarnaast is de LXP-1 voorzien
en model TiX560 zelfs tot 1200 °C. Deze warmtebeeldcamera’s beschikken
Het grote scherm is makkelijk
over draadloze communicatie via Fluke Connect. Hiermee kunnen de meetwaarden van andere Fluke Connect instrumenten worden opgenomen in het
van extra functies als auto
meetrapport.
max, Peak hold en REL.
zero, auto-off, datahold, min/
Meer elektroDATA op
COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX
MAART 2015
26
Adverteerdersindex
Colofon Intronics
21
23
Marktechnical
10
Altheris
20
Micro-Epsilon Messtechnik
11
Bege Aandrijftechniek
16
MYbusinessmedia
Beta Layout
21
Panasonic Electric Works
AE Sensors
5
AE Sensors
14/15 27
Digi-Key
1
Pro-Face Europe
1
Digi-Key
2
Pro-Face Europe
21
13
Reichelt elektronik
9
easyFairs Netherlands Elipse
4
Euchner Benelux
27
Hellermann Tyton
10
Hiflex Automatiseringstechniek
Vandentempel
17
Wago
28
3
Hutronic Telecommunicatie
17
igus
16
Redactie
Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties
Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services
José Schermer j.schermer@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 58 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever
Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.
JE VINDT HET SNELLER OP ISSN 0168-2873 Reproductie
Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl. DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket. ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!
Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2015 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens
MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven
Jaarabonnement Nederland € 121,40* Jaarabonnement Buitenland € 132,00* Studentenabonnement € 60,75* * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,75 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering
MYbusinessmedia
Basislayout | Opmaak
Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
Veiligheidstechniek voor de Machinebouw
w w w . e u c h n e r. n l
CTP
Veiligheidsschakelaar met transpondercodering
Transpondertechnologie
RFID
Vergrendelingskracht 2500N met breukdetectie Beschermingsklasse IP69k PLe volgens EN-ISO13849-1 Manipulatieveilig Hoogste coderingsniveau volgens EN-ISO14119
EUCHNER (BENELUX) BV
I
P O S T B U S 11 9
I
N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T
I
+31 ( 0 )78 615 47 6 6
I
INFO@EUCHNER.NL
A better life, a better world
Panasonic Electric Works heeft alle oplossingen voor u ! Of het nu gaat om het verbeteren van uw productieproces, het verminderen van uw energieverbruik en het veiliger maken van uw werkomgeving de medewerkers van Panasonic Electric Works staan voor u klaar. Onze technische staf ondersteunt u, biedt advies, installeert op locatie, traint, programmeert en levert turn-key projecten. Wij kunnen u onder andere de volgende producten leveren: relais, schakelaars, connectoren, sensoren, PLC’s, HMI, machine vision systems, lasermarkers, eco-power meters, servo motoren en frequentieregelaars. Meer informatie vindt u op onze website. Uiteraard staan wij u ook telefonisch graag te woord voor advies, prijzen en/of levertijden. Panasonic Electric Works Sales Western Europe B.V. %F 3JKO 1+ #FTU r 5FM r 'BY JOGP QFXTXF!FV QBOBTPOJD DPN r XXX QBOBTPOJD FMFDUSJD XPSLT OM
WAGO-I/O-SYSTEM 750 XTR
VOOR STANDAARD TE EXTREEM – VOOR 750 XTR DE STANDAARD
eXTReme temperaturen van −40°C tot +70°C eXTReme spanningsvastheid tot 5 kV Stootspanning eXTReme trillingsvastheid tot 5g (versnelling van 50m/s²)
www.wago.com/750xtr