Elektro-Data 4 (2015) by ElektroData eZine

DATA

53 Nieuwe producten

OP PAGINA 29

WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

PAGINA PAGINA

Toekomstbestendige backbone in data-center van provinciehuis

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

Microcontroller met ARM Cortex-M4 integreert energiezuinige technieken en kan in slaap toe met slechts 30 nA.

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING Automatiseringssysteem brengt besturingstechniek, veiligheidstechniek, voeding en meerassige versterkers in één apparaat.

PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE Programmeerbare protocolconvertor voor veldbussen vertaalt meetgegevens via M-Bus naar Modbus TCP.

ENERGIE & INFRA

Modulair op te bouwen testsysteem kan tot 20.480 punten testen bij kabels, draadbomen en componenten.

TEST & MEASUREMENT

Via aanraakgevoelig beeldscherm te bedienen digitale multimeter schuift qua functionaliteit op richting oscilloscoop.

Mocon 2015 schotelt bezoeker een andere kijk op techniek voor Met grensoverschrijdende kennistheaters, een

worden verschillende innovaties uit de voedings-

hun visie geven op actuele cases uit de branche.

verdieping in theoretische cases via een panel-

en verpakkingsindustrie, agrarische, logistieke en

Onder de noemer ‘1 stuks, 0 waste - slimme

discussie en een demoroute waarbij men zelf aan

zorg sector uitgelicht. Juist door bezoekers vanuit

organisatie legt verbinding tussen mens, machine,

de knoppen mag draaien laat Mocon de bezoekers

een andere sector naar hun eigen business te laten

methode en markt’ gaan vertegenwoordigers van

met een andere bril naar techniek kijken. Mocon

kijken en tot verrassende inzichten te laten komen,

maakbedrijven, producten - en dienstenleveran-

2015 vindt plaats op 22 en 23 april in de Brabant-

vinden ze op Mocon wellicht de oplossing waar ze

ciers en kennisinstellingen met elkaar in debat.

hallen in ‘s-Hertogenbosch en staat in het teken

naar op zoek zijn.

van industriële aandrijf- en besturingstechniek.

De officiële beurscatalogus is te vinden in de

Kruisbestuiving vormt de rode draad in de ken-

Bezoekers mogen zelf aan de knoppen zitten. De

april-editie van ons zusterblad A&B (Aandrijven &

nistheaters op Mocon. Tijdens deze kennissessies

Pitstop Demoroute biedt hen de kans om innova-

Besturen).

ties en (product)toepassingen van deelnemers live op de beurs te zien met toepassingen voor iedere industrie. Op de beurs wordt ook een paneldiscussie georganiseerd, waarbij zowel toeleveranciers als OEM’ers

www.easyfairs.com/mocon-nl

JAARGANG 34 | APRIL 2015 | NUMMER 4

elektro

REDACTIONEEL

APRIL 2015

Je data in ‘the cloud’, bij de buurman om de hoek Eigenlijk zou er een verbod moeten komen op het gebruik van

jaarbasis zo 500 euro’s op je energierekening kan schelen. Het

‘the cloud’ als het over de opslag van data gaat. Want met wol-

enige dat je nodig hebt is een snelle glasvezelverbinding, en wie

ken of lucht heeft dat namelijk helemaal niets te maken. Ongrijp-

heeft die niet? (IK!)

baar, ver weg, daar kan ik mij nog wel in vinden. Maar hoe je het ook wendt of keert: je data in ‘the cloud’ zitten gewoon keurig

Als er een voordeeltje te halen is, staan de consumenten

verstopt in een data-center, ergens op een kansarme plek waar

natuurlijk in de rij. Maar ook de bedrijven die serverdiensten

een multinational met heel veel investeringssubsidie -omdat er

afnemen hebben baat bij een dergelijke installatie. Immers, ze

tijdelijk 1,4 fte extra arbeidsplaatsen mee waren gemoeid- de

krijgen nu veel lagere energiekosten gefactureerd. Bovendien

zoveelste faciliteit mocht neerzetten om weer een heleboel over-

hoeft ook niet meer te worden betaald voor de algemene kosten

bodige crap op te slaan. In ‘the cloud’ die daar eerst nog zo mooi

die een data-center met zich meebrengt.

was boven het woeste koren, maar nu wordt verpest door een onooglijk gebouwtje.

Wat ik mij echter wel afvraag is of je als server-adoptie-ouder mag weten wat er op die server gebeurt. Ja, hij rekent, maar

Normaal denk ik nooit aan data-centra, maar er zijn wat dat

wat dan? Ik las ergens dat een ziekenhuis er gebruik van kon

betreft twee maren. Ten eerste een heel leuk artikeltje in deze

maken. Dat is nogal wat. Hoe zit het dan met de beveiliging

Elektro-Data, over het nieuwe data-center in het Provinciehuis in

van deze rekenverwarming? En worden de servers ook voor

Den Bosch. Ten tweede, omdat mijn oog viel op een alleraardigst

opslag gebruikt, en om wat voor soort data gaat het dan? Dat

initiatief van de Delftse startup Nerdalize dat servers bij mensen

kan vreemde situaties opleveren: blote billen sites bij een gere-

thuis plaatst. Daar doen ze precies hetzelfde als in een data-

formeerd gezin in de Flevopolder. Of al je data, veilig, ver weg in

center: veel rekenen en veel warmte produceren. Waar in een

‘the cloud: 20 meter verderop bij je buurman in zijn eRadiator...

data-center zo’n beetje de helft van het energieverbruik op het conto van de koeling van de geproduceerde warmte komt, kan die extra energie in een huissituatie juist worden aangewend om het huis te verwarmen. Wat je, volgens Nerdalize dat de server in

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data

een radiatorachtige uitvoering plaatst (hij heet de eRadiator), op

(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

Duranmatic is dé Kübler leverancier...

Start

Bartec

Industrial Tablet PC brings the office to the Ex area! ...encoders, tellers, lineaire meetsystemen, sleepringen, paneelmeters, inclino-meters en safety controllers Wij bieden: technische kennis, hoge servicegraad, betrouwbare levertijden, meer dan 25 jaar ervaring, breed assortiment, Duitse kwaliteit

BARTEC NEDERLAND b.v. 0180 - 41 05 88 info@bartec.nl www.bartec.nl

Applications Oil and gas plants Midstream and pipelines Field services companies Petrochemical plants

Features Military-spec ruggedness Wide operating temp range Front and rear cameras Integrated barcode scanner

Benefits Remotely access data Enable mobility Optimize workflows Increase safety

Specifications Brilliant 10.1" touch screen Windows Embedded 8.1 Pro Intel BayTrail Processor Full shift battery life

www.duranmatic.nl | T + 31 (0)78 631 05 99

Meer elektroDATA op

NIEUWS

Eerste eDrive bij e-Traction HBM Benelux heeft de eerste eDrive-oplossing in Nederland geïnstalleerd bij e-Traction in Apeldoorn. Dit bedrijf werd in 1981 opgericht en legt zich toe op de ontwikkeling en optimalisatie van wielnaafmotoren. De wielen, die zijn uitgerust met elektro-

Kenniscentrum industriële stofexplosie

motor en inverter, vervangen de normale wielen.

Fike Europe heeft de Fike Academy geopend,

Daardoor zijn verbrandingsmotor en versnellingsbak

een wereldwijd kenniscentrum voor industriële

in het voertuig overbodig. Behalve de wielen levert

stofexplosie- en overdrukbeveiliging. Vanuit

e-Traction een regelmodule en een vehicle energy

de Fike Academy wordt expertise gedeeld met veiligheidsexperts uit de wereldwijde indus-

manager, die samen de elektromotoren aansturen. In feite gaat het dus om de hele aandrijflijn voor

zodat we kunnen zien of het in de praktijk echt zo

elektrische voertuigen, waarbij het niet uitmaakt of

werkt als we denken. Daarnaast gebruiken we de

triële sector. Onderzoek en productontwikkeling zijn in het kenniscentrum ondergebracht.

de elektrische energie van batterijen of waterstof

opstelling voor het testen van onderdelen in de

De Fike Academy is opgericht vanuit de over-

brandstofcellen afkomstig is. Momenteel rijden er

praktijk, voor duurtests en het testen van storingen.”

tuiging dat door kennis te delen een belang-

in Europa zo’n vijftien bussen met wielnaafmotoren rond; meestal als onderdeel van proefprojecten met

De eDrive-oplossing is ontwikkeld voor het meten

in de industriële sector en de algemene veilig-

schone bussen.

en testen van elektrische aandrijvingen, genera-

heid van de maatschappij.

Bij het ontwikkelen en testen van de aandrijflijn

toren en invertertechniek. De ontwikkeling van de

maakt e-Traction als eerste bedrijf in ons land

nieuwe oplossing werd gestart omdat de bestaande

gebruik van de eDrive- oplossing van HBM. Het eDrive-systeem werd medio 2014 bij e-Traction

meet- en testapparatuur niet alle relevante informatie en data kon leveren. Door de snelle opkomst

geïnstalleerd en na een uitgebreide testfase begin

van elektrische auto’s bleek er een grote vraag naar

van dit jaar in gebruik genomen. Patrick Hendriks,

complete systemen, die met name ook geschikt zijn

Electronics Engineer bij e-Traction: “We meten het

voor het meten van de elektrische componenten en

mechanische vermogen van de elektromotoren,

waarden.

maar we kunnen nu ook zien hoeveel vermogen

De eDrive-oplossing is een pakket, dat bestaat uit

de inverter en de motor ingaat. Met behulp van het

een koppelopnemer en een data-acquisitiemodule,

Tijdens de opening demonstreerden de vei-

data-acquisitiesysteem en de bijbehorende software kunnen we alle relevante data opnemen en

die de functionaliteit van een datalogger, een oscilloscoop en een power/efficiency-analyser combi-

ligheidsexperts van de Fike Academy twee

analyseren. De testopstelling gebruiken we om onze neert. De data-acquisitiemodule is een data- en eigen berekeningen te analyseren en te verifiëren,

Bronkhorst Nederland verhuisd Na 25 jaren te zijn gehuisvest in het centrum van Veenendaal heeft Bronkhorst Nederland eind maart het monumentale pand aan de Kerkewijk verruild voor een nieuw onderkomen aan de Lunet 10c op het industrieterrein

rijke bijdrage wordt geleverd aan de veiligheid

nieuwe producten voor stofexplosiebeveiliging.

transient recorder uit de Genesis HighSpeed-serie.

ValvEx is een explosie-isolatieklep die voorkomt dat vlammen zich verder door industriële

In de praktijk wordt vanwege het beperkte aantal

leidingen kunnen verplaatsen. Deze klep is

benodigde kanalen gekozen voor de draagbare

‘passief’, dat wil zeggen dat ze vanzelf sluit als

Gen3i in combinatie met bijvoorbeeld een T12

er een explosie plaatsvindt. De explosiedruk

digitale koppelmeter en optioneel een aantal thermokoppels.

sluit de klep voordat de vlammen zich kunnen uitbreiden. Dit betekent dat er bijkomend

www.hbm.com

een explosiedetector nodig is, een controle eenheid en een krachtbron om de klep op

Safe-PCB in Nederland

de Batterijen, eveneens in Veenendaal. De

commando van de controle-eenheid te doen sluiten. WarnEx is een ‘Smouldering Detection System’, een beveiligingssysteem dat het smeulen (de fase voordat een vlam ontstaat) in een machine of installatie tijdig kan detecteren. Het

groei van het team, dat inmiddels uit dertien

De printplaatfabriek Safe PCB heeft sinds begin

medewerkers bestaat, maakte deze overstap

dit jaar een vestiging in Nederland. Het bedrijf is al

systeem maakt gebruik van een elektrochemische detectietechnologie en heeft een gecen-

mogelijk.

jaren actief in Frankrijk, Spanje, Canada en China.

traliseerde systeemarchitectuur, waardoor het

www.bronkhorst.nl

Safe PCB fabriceert vele soorten printplaten van

meerdere sensoren bevat.

prototypen tot grotere series. “Door gebruik te maken van eigen productiemiddelen worden korte

De Fike Academy is gevestigd in de nieuwbouw van het hoofdkantoor van Fike Europe

levertijden mogelijk tegen scherpe prijzen zonder

aan de Toekomstlaan 52 in Herentals, België.

de kwaliteit uit het oog te verliezen”, aldus de

Fike Europe investeerde 3 miljoen euro in de

fabrikant. Offertes en bestellingen worden volledig

nieuwbouw en de Fike Academy.

online afgehandeld. Prijzen zijn direct zichtbaar en databestanden worden kosteloos gecontroleerd en vervolgens visueel aan de klant gepresenteerd. www.safe-pcb.com

www.fike.be

NIEUWS

APRIL 2015

Sensor op glad ijs Michell’s PCMini52 digitale vochtigheid- en temperatuur sensor is geselecteerd voor een nieuw type vocht- en temperatuur conditioneringssysteem bij een ijsbaan in Nederland. Het systeem is ontworpen ter verbetering van de ijskwaliteit. Bovendien wordt met deze meetmethode een energiebesparing gerealiseerd. Er zijn vier PCMini52

lange buitenbedrijfstelling te over-

sensoren geïnstalleerd, om het

bruggen wanneer de ijsbaan geslo-

dauwpunt en de temperatuur 4 tot

ten is tijdens de zomerperiode.

5 meter boven de ijsbaan te meten.

Naast het verrichten van dauwpunt

Deze meetwaarden worden gebruikt

en temperatuurmetingen, kan de

door het systeem om met een mini-

sensor ook geconfigureerd worden

maal energieverbruik de optimale

voor bewaking van relatieve vochtig-

condities voor de schaatsbaan te

heid, absolute vochtigheid of natte

waarborgen. De PCMini52 sensor

boltemperatuur. Met een nauwkeu-

werd voor deze toepassing geselec-

righeid van ±2% RH en een stabiliteit

teerd vanwege het kleine formaat en

van ±1% RH is de PCMini52 een

de betrouwbaarheid. De elektronica

betrouwbaar instrument geschikt

is ingegoten in hars ter bescherming

voor een groot aantal toepassingen.

Single t erm inal blocks w it h com pact design and push-in t echnique f or m axim um f lexibilit y in PC board design

SM 99 & SR99

tegen agressieve omgevingen wat het tevens mogelijk maakt om de

www.michell.com/nl

Kennissessie GBS-systemen

Single spring clamp terminal block, SMT and THR designs Connection direction 90°

ROVC organiseert op 28 april in het TechCenter van ROVC te Ede de kennissessie ‘Een tevreden klant met een GBSsysteem’. Dit doet zij in samenwerking met de brancheorganisatie Gebouw Automatisering. Er valt veel

Reflow -capable acc. to JEDEC 20 MSL 1 Automation-compliant packaging (Tape & Reel) Compact design (SM99: 5.8 x 6.6 x 14.5 mm (w x h x d)) Finger push-but ton Wire connection indicator

voordeel te behalen uit een goed ingesteld en werkend GBS-systeem, zoals besparingen op de energiekosten. Echter, deze voordelen blijken in de praktijk om diverse redenen niet altijd behaald te worden. De complexiteit van een GBS en de ontbrekende kennis hieromtrent is één van de oorzaken. Tij-

Single-wire cable range 0.2 – 1.5 mm² Nominal current 9 A

dens de kennissessie wisselt een panel van vijf experts met de deelnemers van gedachten over de uitdagingen rondom gebouwbeheer en de rol die het GBS-systeem daarin speelt. Het expertpanel bestaat uit Willem Ladiges (beleidsmedewerker bij OTIB), Toon de Jong (coördinator duurzaamheid bij de Hogeschool Rotterdam), Joep van der Velde (manager gebouwautomatisering bij Kropman Installatietechniek), Frank Grevers (manager telecontrol bij Wolter & Dros) en Piet van Veelen (voorzitter van de Brancheorganisatie voor Gebouw Automatisering en directeur bij Vedotec). Aanmelden voor gratis deelname kan bij het ROVC. www.rovc.nl/studieadvies/kennissessiegbs

w w w.metz-connect.com

Meer elektroDATA op

NIEUWS

Zesde editie Safety Event op 12 mei in Evoluon Met als overkoepelend thema ‘Machineveiligheid: van hefbrug tot robot’ wordt dit jaar voor de zesde maal het Safety Event georganiseerd. Het event vindt plaats op 12 mei 2015 op de inmiddels vertrouwde locatie in het Evoluon in Eindhoven. Het bezoekersaantal van het evenement groeit gestaag, niet in het minst door de combinatie van een onafhankelijk lezingenprogramma, een druk bezochte Safety Markt en de door vele bezoekers hoog gewaardeerde Safety Sessies door de Safety Doctors. Ook dit jaar blijft de succesvolle opzet van het evenement ongewijzigd met in de ochtend een plenair lezingenprogramma dat in de middag wordt gevolgd door een reeks van zes parallelle Learnshops. Tussen de bedrijven door kunnen bezoekers op de Safety Markt hun licht opsteken bij een select gezelschap bedrijven dat producten en diensten rondom machineveiligheid aanbiedt. Troef Een belangrijke troef van het Safety Event zijn elk jaar weer de Safety Doctors. De Safety Sessies van de machineveiligheidsexperts worden traditioneel drukbezocht. Tijdens de sessies kunnen bezoekers direct antwoord krijgen op hun prangende veiligheidsvraagstukken. De bezoekers kunnen ook dit jaar hun vragen weer van te voren doorgeven. Welke Safety Doctor de specifieke vragen beantwoordt, krijgen de vraagstellers voorafgaand aan het Safety Event te horen. Wie geen vragen heeft kan trouwens gewoon bij een sessie aansluiten. De verschillende Safety Doctors met hun specifieke kennisgebied staan vermeld op de website. Plenair programma Ook dit jaar houdt het Safety Event onder het toeziend oog van dagvoorzitter Paul Hoogerkamp zich aan de vaste indeling: plenaire lezingen in de ochtend – drie in getal – en twee series van drie Learnshops in de middag. Dit jaar is het Hoogerkamp zelf die het spits afbijt met de eerste plenaire lezing. Het onderwerp is op dit moment overigens nog niet definitief vastgelegd. In de tweede key-note lezing behandelen Don

De alweer zesde editie van het succesvolle Safety Event is op 12 mei aanstaande in het Evoluon in

Postma van A-Lanes A15 en Nick de With van

Eindhoven.

Fusacon het proces van de CE-markering van de Nieuwe Botlekbrug, de grootste beweegbare brug van Nederland. De bouw van deze brug over de

partijen en onderaannemers en hun hier en daar

de aannemerij en op welke manier er hier tegen de

Oude Maas is bijna afgerond. Het is één van de

conflicterende belangen, de CE-markering ook echt

CE-markering wordt aangekeken.

grootste hefbruggen ter wereld die bestaat uit twee

iets voorstelt? En hoe ontwerp je een brug die veilig

stalen beweegbare hefdelen, die elk de afmetingen

is voor zowel het wegen scheepvaartverkeer, als

CE-markering

hebben van een voetbalveld (49 bij 94 m). Zoals

Han Zuyderwijk van de Alura Groep gaat in de

elke nieuwe brug krijgt ook de Nieuwe Botlekbrug

voor de onderhoudsman van de brug? In deze ochtendlezing gaat het vooral om het proces van CE-

na afronding van de bouw een CE-markering. Maar

markering. Tijdens de learnshop over dit onderwerp

Hoe controleer je of een CE-markering terecht

hoe zorg je er nu voor dat met al die ontwerp-

in de middag wordt ingezoomd op de wereld van

is aangebracht. Antwoord wordt gegeven op

derde ochtendlezing in op de veel gestelde vraag:

NIEUWS

APRIL 2015

7 komen. Martin van der Have (ABB) behandelt robotveiligheid in het kader van de samenwerking tussen mens en robot. Waren vroeger stevige en veilige hekwerken rondom robotinstallaties verplicht, met alle beperkingen van dien, tegenwoordig kan dit anders met inachtneming van de geldende veiligheidsnormen. Alain Rotthier van Safetyforever zal er in zijn learnshop Lockout-Tagout-Tryout duidelijk over zijn: de meeste bedrijfsongevallen worden veroorzaakt door onverwachts opstarten van een machine/installatie tijdens onderhoud. Machines en installaties dienen daarom geblokkeerd te worden tijdens onderhoudof herstelwerkzaamheden. Dit type blokkering wordt ‘Lockout-Tagout-Tryout’ of ook wel LOTOTO genoemd. Een goede LOTOTO systematiek is echter meer dan even een slotje plaatsen, betoogt Alain. Dennis van Loon van D&F vraagt zich in zijn learnshop af wat er nu eigenlijk zo bijzonder is aan de software in een veiligheidsPLC? SIL & PL en in het bijzonder het kiezen van hardware evenals het berekenen van faalkansen, zijn tenslotte inmiddels redelijk goed bekend. Het is daarom volgens Dennis tijd om meer aandacht te besteden aan de forOp de Safety-markt kunnen bezoekers voor raad en daad terecht bij de sponsoren van het evenement.

mele en gedocumenteerde ontwerpmethoden voor veiligheidsgerelateerde software.

prangende vragen als: als een eindgebruiker een

analyse dan gaan bij bijvoorbeeld een nieuwe

Korting

CE-gemarkeerd product zelf voor de eerste inge-

machine? Hoe kun je controleren of de CE-markering terecht is aangebracht? Wie is er eigenlijk ver-

Meer informatie over bijvoorbeeld programma,

antwoordelijk en wie is aansprakelijk bij de aankoop

www.engineersonline.nl/safetyevent. Toegang tot

van een CE-product?

het Safety Event is € 150,-, waarbij lunch en consumpties bij de prijs zijn inbegrepen. Ook inbegre-

Learnshops

pen is exclusieve toegang tot de Safety Markt met

Het overgrote deel van de middag is ingeruimd voor

dit jaar ABB, Bosch Rexroth, D&F, Elobau, Euchner,

twee series van drie learnshops. De bezoeker kan

ifm, Festo, Fusacon, Inrato, Omron, Pilz, Sick,

voor de eerste serie een keuze maken uit:

Schmersal, Schneider, Troax, USP en Van de Heide

•

CE-markering voor beginners.

als sponsors.

•

Robotveiligheid en de samenwerking tussen

bruikstelling moet beoordelen, hoe diep moet deze

mens en robot. •

sprekers en Safety Doctors is terug te vinden op

www.engineersonline.nl/safetyevent

CE-markering in de aannemerij.

De tweede serie omvat: •

Lockout-Tagout-Tryout: meer dan even een slotje plaatsen.

•

Ontwerpen en toepassen van applicatiesoftware in veiligheidsPLC’s.

•

Opstellen van een risicobeoordeling (Machinerichtlijn) of een RI&E (Arbowet).

Martijn Drost, manager Consultancy bij Pilz maakt in de Learnshop CE-markering voor beginners duidelijk dat CE-markering niet zo lastig is als het lijkt. Of je nu een kleine machine bouwt en ontwerpt of een complexe installatie van meerdere machines, eigenlijk is het allemaal best eenvoudig. Hij laat de Martijn Drost, manager Consultancy bij Pilz,

deelnemers aan de learnshop kennismaken met

Een goede LOTOTO systematiek is echter meer

besteedt ook dit jaar in zijn Learnshop weer

het CE-markeringsproces, dat nodig is om tot een

dan even een slotje plaatsen – ook een van de

aandacht aan ‘CE-markering voor beginners’.

gefundeerd TCD (technisch constructie dossier) te

onderwerpen op het Safety Event. Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

Microcontroller integreert energiezuinige technieken VERBRUIK VAN 100 μA/MHZ IN BEDRIJF DAALT IN RUSTSTAND TOT 30 NA In zijn jongste serie microcontrollers heeft STMicroelectronics een ARM Cortex-M4-processorkern gecombineerd met een aantal eigen oplossingen om het stroomverbruik te minimaliseren. De STM32L476 en STM32L486 doen bijvoorbeeld aan dynamische spanningsregeling, flexibel in- en uitschakelen van interne periferie en uiteraard aan diverse rusten slaaptoestanden. Ondertussen zitten er ook wat prestatieverbeterende technieken in en die leveren volgens de specificaties een ULPBench-score van 123 op. Die vloeit enerzijds voort uit de 100 Dmips die de MCU haalt als hij op volle snelheid draait en anderzijds aan de 8 mA die hij bij die klokfrequentie verbruikt terwijl hij in diepe slaap toe kan met 30 nA.

Los van de continue technische innovaties staat de elektronicaindustrie bij herhaling voor de uitdaging om weer een nieuwe markt aan te boren omdat de oude verzadigd begint te raken. Daarbij gaat het direct of indirect vooral om consumentenproducten. Nu ook bij telefoons en tabletcomputers geen grote groei meer valt te verwachten en de omvang van de markt voor slimme horloges nog onzeker is, lijkt het nieuwe toverwoord Internet of Things te gaan worden. Wat bij IoT verder wordt doorgezet is de tendens dat het niet alleen meer gaat om maximale rekensnelheid maar vooral om een zo laag mogelijk

De STML4-serie is beschikbaar in WLCSP-, UFBGA- en LQFP-behuizingen, in

stroomverbruik. Dat is een lastige

afmetingen oplopend van 4,4 bij 3,8 mm tot 20 bij 20 mm.

combinatie, waar fabrikanten uiteenlopende oplossingen voor verzinnen. Om enigszins objectief vergelijkingen

Slaapstanden

µA/MHz, met ingeschakelde periferie

daartussen te kunnen maken, is er

Met zijn STM32L4-serie microcontrollers stelt STMicroelectronics een

is dat 100 µA/MHz. In alle gevallen

voor, de ULPBench. Deze is ontwikkeld door het EEMBC en vat in een

ULPBench-waarde van 123 te halen

als de real-time klok blijft lopen.

enkel getal onder andere prestaties,

te voeren. Dat is enerzijds terug te

Periferie

minimaal en gemiddeld verbruik en

voeren op de 100 Dmips die de processorkern, een ARM Cortex-M4,

De STM32L4 is ontwikkeld voor

haalt op zijn maximale klokfrequentie

bijvoorbeeld verbruiksmeters maar

van 80 MHz. Ook de ondersteuning

ook voor industriële en medische

van het interne flitsgeheugen voor

applicaties. Veelal zullen die passen

wachtcyclusvrije verwerking en circuits die zijn toegesneden op DSP- en

in het geïntegreerde flitsgeheugen,

real-time taken dragen bij aan die

Sram. Ook de omringende circuits

prestaties. Verder reduceren zeven slaapstanden

zijn gericht op universele inzetbaarheid, met onder meer een real-time

het gemiddelde verbruik. In absolute

klok, 16 tellers, 114 I/O-lijnen en 24

stilstand met alleen spanning op de

sensoringangen. De periferie omvat

batterij-ingang kan de chip toe met 4 nA, toenemend tot 30 nA in diepe

A/D- en D/A-omzetters, opamps, vergelijkers en digitale filters voor sigma-

sinds een jaartje een speciale score

gedrag in de rust samen.

moet 300 nA extra worden gerekend

en daarmee meteen de ranglijst aan

IoT, consumententoepassingen en

256 Kbyte tot 1 Mbyte, en de 128

rust. In de wachtstand is dat 130 nA

deltamodulatie. Verder is voorzien

Voor de microcontrollers zijn

en 360 nA als gelijktijdig 32 Kbyte

in een 14-kanaals DMA-besturing,

verschillende prototypeborden en

toevalsgenerator, CRC-calculator en

www.st.com

ontwikkelomgevingen beschikbaar,

Sram wordt geactiveerd. Het volgende stadium is de 0-MHz modus,

info@st.com

waaronder deze Nucleo, die wat

waarbij de consumptie stijgt tot 1,1

communicatiepoorten behoren USB

(040) 250 96 00

connectoren betreft compatibel is met

µA. Is alleen de processorkern actief

OTG, seriële audio, I2C, SPI, Usart,

de Arduino.

dan komt het stroomverbruik uit op 35

CAN en SWPMI.

SWD, Jtag en ETM. Tot de achttien

elektro

DATA

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

APRIL 2015

9 Telerex

Elincom electronics

Embedded box pc

Fail-Safe transformator

De eBOX638-840-FL embedded box

De fail-safe transformator is aan de

reeks bestaat uit modellen voor 100

pc van Axiomtek is uitgerust met dual

ingangszijde zo ontworpen dat deze

W, 160 W en 250 W en is voorzien van

32 bit/33 MHz PCI slots en draait

de stroomtoevoer onderbreekt bij

een universele voet voor paneel- of

op een quad core Intel Celeron Bay

kortsluiting of bij overbelasting. De

DINrail-montage.

Trail-D processor J1900 2,0 GHz. Het

isolatie is beschermd tegen hoge temperaturen en daarmee is er absolute

stroomgebruik is lager dan 10 W. De

veiligheid voor de gebruiker en zijn

pc bevat verder geïntegreerde Intel HD Graphics voor geavanceerde

kracht, grafische prestaties, gering

omgeving gegarandeerd. Aanvullende

grafische prestaties. Het DDR3L

stroomgebruik en geruisloze werking

veiligheidsmaatregelen aan de in- of

SO-DIMM slot ondersteunt tot 8

gewenst zijn. Overige kenmerken:

uitgang zijn niet langer nodig.

GB. De eBOX heeft verder een full-

•

1x PCI Express Mini Card slot;

De FST serie heeft een 230 V en 400

size Mini PCI-e slot en twee SMA

•

6x RS-232 en 2 GbE LAN;

antenne-uitsparingen voor draadloze

•

4x USB 2.0 en 1x interne USB

V ingangsspanning en een 24 V uitgangsspanning. Door de vacuümim-

3.0;

pregnatie heeft de transformator een

heeft geen ventilator en is hiermee

•

HDMI en VGA poorten;

goede bescherming tegen corrosie en

geschikt voor applicaties waar reken-

•

ATX 72W 16-28VDC power input.

een laag geluidsniveau. De standaard

verbinding met 3G of LTE. De pc

Pilz

Veilig heksysteem PSENsgate biedt veilige hekbewaking

noodstopontgrendeling en de aansluit-

met het veilig dichthouden voor per-

mogelijkheid van toestemmingstoetsen.

sonen- en installatiebeveiliging tot de

Voordelen:

maximale veiligheidscategorie PLe in

•

Minimale engineering en kosten: één product in plaats van meerdere afzonderlijke componenten.

Meer flexibiliteit door een breed

•

Tijdsbesparing: minder montage

één systeem. Er is hiertoe een groot

scala aan verschillende bedie-

en bedradingskosten dankzij een

aantal nieuwe systeemvarianten met

ningselementen. Hoogste veiligheidsniveau: slechts

inbouwklaar systeem met geïntegreerde bedieningselementen en

één schakelaar per hek voor per-

optionele noodstop.

optioneel toepasbare bedieningselementen beschikbaar. Bijvoorbeeld

•

druktoetsen, sleutelschakelaars, ver-

sonen- en installatiebeveiliging tot

lichte toetsen, bereikstop, noodstop en

PLe.

•

ken met rechts- en linksaanslag.

Professionele kwaliteit tegen discountprijzen!

Mee

Universeel toe te passen: passend voor alle 45 mm profielconstructies.

•

Energie-efficiënt: gereduceerd stroomverbruik.

Raspberr y Pi

.nl

elektronik

Mini-PC‘s

Eenvoudige montage: voor hek-

•

Nu met 900 MHz Qu

ad-Core ARM!

r kra cht vier door kern Het is tijd voor uw project! en

Meer dan 150 artikelen

RASPBERRY PI 2 B

32,35

Alles omtrent boards, componenten en toebehoren vindt u op www.reichelt.nl Prijzen in € excl. BTW, excl. verzendkosten | reichelt elektronik, Elektronikring 1, 26452 Sande (Germany)

Meer dan 45 jaar ervaring

24 uurs verzending ng

Meer dan 50.000 0p producten rod

+49 (0)4422 955-360 Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

ESD is een serieuze zaak voor hele elektronicasector NIET ALLEEN FABRIKANTEN MAAR OOK DISTRIBUTEURS MOETEN PASSENDE VOORZIENINGEN TREFFEN Het voorkomen en beheersen van ESD is al jaren een belangrijk thema voor fabrikanten van elektronica. Assemblagemedewerkers zijn er verplicht om antistatische polsbanden en aardingsmatten te gebruiken, zodat de ongewenste statische energie naar de aarde kan ontladen en schade aan onderdelen wordt voorkomen. De meeste fabrikanten beschikken over een speciaal elektrostatisch beschermd gebied (EPA). Deze voorzieningen zijn van essentieel belang omdat de meeste schade door ESD onbewust ontstaat. Soms raken elektronische componenten niet onherstelbaar beschadigd, maar lopen ze wel degelijk schade op. Dit soort schade kan in de regel niet worden opgespoord via standaard kwaliteitstests en openbaart zich pas, nadat het onderdeel in de betreffende apparatuur is geïnstalleerd en al enige tijd in gebruik is. Fabrikanten treffen al jaren standaard voorzorgsmaatregelen tegen ESD. Maar hoe zit het bij de rest van de leveringsketen? Nemen distributeurs ook passende maatregelen tegen ESD?

grootverpakkingen van de fabrikant voor het leveren van kleinere hoeveelheden. Ook nadat de onderdelen het distributiecentrum hebben verlaten, moeten zij tijdens de assemblage door de OEM-er worden beschermd tegen ESD. Beschermende maatregelen Door te werken met geleidende tafelmatten op werktafels waaraan een aardingskoord kan worden bevestigd, kan de statische lading zich snel in de aarde ontladen. Alle medewerkers die elektronische apparatuur vasthouden, inspecteren en verpakken dienen geaarde polsbandjes te dragen. Deze polsbandjes bestaan uit een geleidende band met een seriële weerstand die via een kabel en krokodillenklem is verbonden met een aardings- of referentiepunt. Het gebruik van polsbandjes vereist ook het gebruik van testapparatuur voor deze polsbandjes, vooral op plaatsen waar componenten op printplaten worden gemonteerd of producten worden geassembleerd. Met de testapparatuur wordt gemeten Het logistieke proces van Conrad Electronic Benelux wordt afgehandeld door

hoe effectief de polsbandjes en hun

Conrad Electronic SE dat sinds eind 2013 beschikt over ESD-faciliteiten met

verbinding met de aarde zijn.

DIN EN 61340-5-1-certificaat van TÜV Nord en een nieuwe EPA-ruimte.

Bedrijven die ESD serieus nemen, zullen van hun personeel verlangen

Afnemers van elektronica moeten

technische dienstverlener, zodat die

ook hun distributeur vragen of hij

gegarandeerd 100% voldoet aan de

dat zij steeds controleren of de polsbandjes nog goed functioneren. De

gecertificeerd is, en of zijn distribu-

ESD-vereisten.

persoon die het polsbandje draagt,

Holger Morgenstern,

tiecentrum beschikt over een ESD-

Veel nieuwe elektronica voor industrie

gaat hiervoor naar een ESD-teststa-

product manager, Category

zone conform DIN EN 61340-5-1 met

en consument maakt gebruik van

tion en bevestigt de krokodillenklem

Business Supplies bij Conrad

een ESD-managementprogramma.

aan het aardecontactpunt. Terwijl de

Alleen zo kunnen de hoogste normen

elektronische componenten die bijzonder ESD-gevoelig zijn en waarvoor

voor de opslag en behandeling van

bijzondere opslag- en behandelings-

testplaat aanraakt, laadt de machine

elektrostatisch gevoelige apparatuur

procedures gelden in alle fasen van

een elektrostatische potentiaal in het

worden nageleefd en de kwaliteit

de leveringsketen. Als de distributeur

business.conrad.nl

van de verzonden producten worden

beschikt over een EPA vergroot dit de

lichaam van de drager. Als de spanning oploopt, werkt het polsbandje

business@conrad.nl

gegarandeerd. Vraag of het elektrostatisch beschermde gebied (EPA)

betrouwbaarheid van eindproducten

niet goed. Als de spanning laag blijft

en systemen aanzienlijk. Dit etaleert

door de aarding, kan het polsbandje

is getest door een gerenommeerde

zich met name bij het openen van de

nog dienst doen.

(088) - 428 54 90

persoon met een vinger een metalen

APRIL 2015

11 Nog meer bescherming

lopen statische elektriciteit ophoopt.

Ketenbreed

van elektronische apparatuur en retai-

Naast de direct voor de hand liggende

Speciaal ontwikkelde ESD-vloermate-

ESD is een serieus te nemen zaak

lers beschermd worden tegen dure

maatregelen zijn er nog tal van andere

rialen, zoals geleidende tegels, opper-

voor de hele elektronicasector: van

vergoedingen en reputatieschade.

dingen die kunnen worden gedaan

vlaktecoatings en -afwerkingen, zijn

de fabrikant en de distributeur tot

Naast een complete ESD-oplossing

om ESD tegen te gaan. Zo moeten

eveneens economische en effectieve

en met de consument en verder. De

voor het transport van componenten

er antistatische magazijnbakken en

manieren om medewerkers te aarden.

implementatie van een doordacht

biedt Conrad ook ESD-accessoires:

zakken worden gebruikt voor opslag

In de praktijk blijkt vloermateriaal

ESD-beleid voorkomt teleurstelling bij

van ESD-handschoenen tot toegangs-

en transport van alle ESD-gevoelige

met een lekweerstand van 1 MΩ zeer

de eindgebruiker, terwijl producenten

systemen.

componenten en elektrostatisch gela-

geschikt om bij plotselinge ontla-

den printplaten. Ook is het mogelijk

dingen vonkvorming te voorkomen.

DIN EN 61340-5-1

om geleidende vloertegels te leggen,

Effectief ESD-schoeisel is van cruciaal

De norm DIN EN 61340-5-1 (IEC61340-5-1) gaat over de ‘Bescherming van

die statische lading van de mede-

belang voor de effectiviteit van de

elektronische elementen tegen elektrostatische verschijnselen - Algemene

werkers naar de aarde laat afvloeien

gekozen ESD-vloer.

Eisen’. Bij deze norm hoort een User Guide DIN EN 61340-5-2 (IEC61340-5-

en die voorkomt dat zich tijdens het

elektro

DATA

2). Deze norm specificeert de technische eisen ten aanzien van het ontwerp, het gebruik en de controle van een beschermde ruimte, waarmee het risico op schade bij de omgang met elektrostatisch gevoelige apparaten van 100 V of meer geminimaliseerd wordt: vanaf de verwerving tot en met het einde van de levensduur van het apparaat. De norm stelt technische eisen ten aanzien van de volgende punten: – Het elektrostatisch beschermd gebied (EPA), daarbij inbegrepen eisen voor beschermende uitrusting, constructie van de EPA, praktische werkroutines, en veldwerk. – Aardings- en lijmsystemen. – Aarding van personen. – Training. – Compliance-verificatie (test, meting, audit). – ESD-beschermende verpakking.

ESD-polsbandjes zorgen voor een veilige aarding van degene die met gevoelige

– Markering.

elektronische apparatuur werkt

Vicor

DC/DC omzetters

V en zijn beschikbaar in behuizingen

ontwerpers met DCM’s eindsystemen

met een uitgangsvermogen tot 600

optimaliseren qua afmetingen, ruimte

W. De DCM’s kunnen worden gekop-

en gewicht. Bovendien mogen maxi-

peld met Vicor FPATM en/of ZVS

maal acht DCM’s parallel worden

spanningsregelaars die complete voe-

geschakeld in een array zonder belas-

Vicor meldt de uitbreiding van de

ningen van 24, 28, 48, 270, 290 en

dingsoplossingen realiseren en daarbij

tingsverlaging of aanvullende elektro-

serie DCM omzettingsmodulen van

300 V met nominale uitgangsspan-

dicht, efficiënt en schaalbaar vermo-

nica. Als de modulen in een dergelijke

geïsoleerde, gestabiliseerde DC/

ningen van 48, 36, 28, 24, 15, 12 en 5

gen van voedingsbron naar belas-

array zijn geconfigureerd, kan een

DC converters binnen Vicor’s Con-

tingspunt leveren. Door gebruik te

4,8 kW DC-DC voedingsoplossing

verter housed in Package (ChiP)

maken van de DC-ZVS topologie bin-

worden gerealiseerd. De DCM’s zijn

programma. Deze serie omvat nu

nen de DCM serie kan een rendement

beschikbaar in twee behuizingen voor

componenten voor kritische toepas-

van 93% worden gehaald, samen met

printgatmontage: een 4623 (46 x 23

singen in de lucht/ruimtevaart, EV/

een vermogensdichtheid die groter is

mm) ChiP behuizing die een vermo-

HEV, robuuste systemen, industrie

dan tweemaal die van conventionele

gen tot 600 W levert en een 3623 (36

en telecom/datacom. De DCM’s zijn

x 23 mm) ChiP behuizing die een ver-

geschikt voor nominale ingangsspan-

DC/DC omzetters. Met een vermogensdichtheid tot 76 W/cm3 kunnen

Elincom electronics

regelaars nog wel nagestuurd worden

mogen tot 320 W kan leveren.

met een DEK of DEV module. Het te beveiligen 24 V-circuit is aangesloten

24 V noodvoeding

aan de NEV, die wordt gevoed door de reguliere 24 VDC-voeding. De machine

Koch introduceert de NEV, een 24 V

unit DEV. De NEV is opgebouwd op de

of installatie kan zo doordraaien naar

noodvoeding die gekoppeld is aan de

DEK/DEV-module en werkt onafhanke-

een gedefinieerde veilige positie terwijl

regeneratieve remenergie unit DEK of

lijk van het net. Het biedt een extra 24

ook de benodigde 24 V componenten

de servo/frequentieregelaar voedings-

VDC-functionaliteit als bij netuitval de

blijven werken. Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

12 TDK-Lambda

Murata Electronics Europe

300 W DC/DC-converter

SMD positiesensoren

rendement mogelijk tot 95,5%.

aandrijvingen en temperatuur- en luchtflow regelaars

Hierbij kan een uitgangsvermogen van 265 W worden gele-

De iEH serie 300 W 1/8-ste brick DC/

in aircosystemen. De positie-

verd bij omgevingstemperatu-

sensoren worden hierbij inge-

ren tot 55 °C. Met gebruik van

zet voor het precies vaststel-

een optionele grondplaat met

len van de hoekpositie van

een luchtstroom van 1 m/s kan

de motoren of schakelaars

dat vermogen worden verhoogd

in deze apparaten. Door de

tot 284 W. De omzetters zijn beschikbaar

grotere precisie van de positiesensoren kan nu worden

in het industriële standaard

voldaan aan klantwensen

formaat van 1/8-ste brick (58,4

voor een meer nauwkeurige

DC-omzetters bieden door gebruik te

x 22,9 x 12,7 mm). Ze zijn standaard

maken van een niet-lineaire adaptieve

uitgerust met eigenschappen als

De SVK3 serie draaihoeksensoren

regeling een verbeterde dynamische

aan/uit-schakeling op afstand, overstroom- en overspanningsbeveiliging

voor oppervlaktemontage zijn met een

De componenten meten 11 x 12 x 2,1

lineariteit van ± 1% twee keer zo precies als voorgaande productseries. Ze

mm en wegen slechts 0,4 gram. Ze

respons, een betere systeemstabiliteit en een grotere bedrijfszekerheid

van de uitgang, beveiliging van de

regeling van bijvoorbeeld de airco.

zijn qua maatvoering identiek aan de

ingang tegen te lage en te hoge voltages en bescherming tegen te hoge

kunnen worden gebruikt bij tempera-

nenten. De omzetters uit de iEH serie

turen tussen -40 en 125 °C en hebben

voorgaande SV03 serie, zodat zonder aanpassing van het ontwerp de

kunnen uitgangsspanningen genere-

temperaturen. Alle iEH-modellen zijn

een gespecificeerde levensduur van

performance kan worden verbeterd.

ren van 9,6, 10,2, 10,8 of 12 VDC bij

volledig geïsoleerd met een isolatie-

tenminste 300.000 schakelcylcli. Dit

De weerstand van de SVK3 serie

stroomsterkten tot maximaal 33 A en

spanning tussen in- en uitgang van

maakt ze geschikt voor de automotive

hoekpositiesensoren is 10 kΩ en ze

een nominale ingangsspanning van 48

2.250 VDC en van 1.500 VDC tussen

industrie, waar ze kunnen worden

hebben een effectief hoekmeetbereik

VDC. De digitale regeling maakt een

ingang en grondplaat

gebruikt in feedback regelaars van

van 333,3°.

dankzij een kleiner aantal compo-

Assemblagedienst

Directe online-prijsberekening

Gratis stencil voor alle bestellingen van prototypes

www.pcb-pool.com

PCB-POOL® is een geregistreerd handelsmerk van Beta LAYOUT GmbH

PCB Prototypes & Small Series

Duurzaam, stijlvol en veelzijdig. De verbeterde serie 82 drukknoppen. Superbestendig tegen agressief gebruik en toch eigentijds en stijlvol.

. Schokbestendig IK10 . Beschermingsklasse IP67 . Punt- of ringverlichting . Koper-, goudkleurig of geanodiseerd aluminium . Roestvast staal SUS 304 of verchroomd

www.eao.nl

Your Expert Partner for Human Machine Interfaces

APRIL 2015

13 EVG Martens

Microchip Technology Europe (Netherlands)

USB in M16-behuizing

8-bit microcontrollers

EVG biedt omspoten usb-, mini usb-

klasse IP65

De serie 8-bit PIC microcontrollers in de

en micro usb-connectoren. Deze

bereikt.

reeks PIC16(L)F1769 is de eerste PIC

hebben, zoals de connectoren van

EVG biedt

het merk Binder uit de serie 423 of

MCU serie die maximaal twee onafhankelijke gesloten-lus kanalen biedt. Dit

723, een M16-achterwanduitsparing

gesoldeerde

en hebben als usb-variant dan ook de

connec-

de programmeerbare zaagtandgenerator

kleinst mogelijke behuizing.

toren,

(programmable ramp generator; PRG), die

Indien er in de toepassing reeds

omspoten

de hellingcompensatie (slope en ramp)

connectoren met een specifieke

stekkers inclusief kabels en speciale

M16-uitsparing zijn voorzien, dan kan

oplossingen op maat. Ook zijn usb-

automatiseert, en de stabiliteit en de rendementen verhoogt in hybride spanningomzettingstoepassingen. De PRG voorziet in real-time reacties van enkele

deze oplossing bij dezelfde uitsparing

nanoseconden op een systeemverandering zonder CPU interactie voor meer-

als diagnosepoort worden gebruikt.

stekkers in M16-behuizing van vernikkeld zink en in een Harting-stekker

Bij een gemonteerd en geplaatst

HAN 3A, of een mini usb in een nog

De PIC16(L)F1769 omvat intelligente analoge en digitale periferiebouwstenen,

beschermingskapje wordt vanwege

kleinere M12-kunststof behuizing

waaronder tri-state OpAmp’s, 10-bit ADC’s, 5- en 10-bit DAC’s, 10- en 16-bit

het omhulsel ten minste veiligheids-

beschikbaar.

PWM’s en snelle comparatoren, als aanvulling op de twee 100 mA hoge stroom

wordt bereikt door het toevoegen van

dere onafhankelijke voedingskanalen.

voerende I/O’s. Ze hebben ook een hardware gebaseerde led dimregelfunctie, die mogelijk wordt gemaakt door de tusssenverbindingen van de data signaal Arrow Electronics

modulator (DSM), OpAmp en 16-bit PWM. De combinatie van deze periferiebouwstenen levert een synchroniserende schakelende regelaar voor het dimmen

Internet of Things (IoT) ontwikkelboard

van led’s. Het synchroniseren van de schakelende uitgang helpt om het dimmen vloeiender te maken, minimaliseert kleurverschuiving, verhoogt de levensduur van de led en verlaagt de warmte-opwekking. Deze PIC MCU’s worden aangeboden in behuizingen met een kleine vormfactor, lopend van 14 tot 20 pennen.

Arrow Electronics komt met een Internet of Things (IoT) ontwikkelboard, dat een breed spectrum aan sensoren communicatie-interfaces biedt en een eenvoudige, energiezuinige en voordelige verbinding met de cloud mogelijk maakt.

Koning & Hartman

Doel van dit kaartje is het verkorten van ontwerpcycli en ontwikkeltijden, waarbij gebruikers snel via internet verbinding kunnen maken met apparaten en deze via internet ook kunnen aansturen. Arrow SmartEverything is gebaseerd op de Arduino vormfactor en is uitgerust met een Telit Sigfox-module en

Ventilatorloze box pc

GPS met interne antenne voor lokalisering. Ook wordt gebruik gemaakt van

Gebaseerd op de NISE3600 intro-

nen deze sloten gebruikt worden voor

M2M beheersoftware van Telit voor een snelle verbinding van apparaten met

duceert Nexcom de high perfor-

de integratie van extra veldbusproto-

de cloud. Tot de uitrusting van het ontwikkelboard behoren nabijheids-, vochtigheids-, temperatuur- en snelheidssensoren van STMicroelectronics. Acce-

mance Core i Fanless box pc. Deze

collen: Profinet, Profibus, DeviceNet,

NISE3720 box pc is uitgerust met een

EtherNet/IP en EtherCAT. Voor auto-

leratiebeperkingen zijn selecteerbaar in gradaties van ± 2/4/8/16 g. De kaart

Intel Core i7 (BGA) processor en Intel

matisering van gebouwen of Internet

heeft een TDK Bluetooth Low Energy-interface voor short-range connectiviteit,

HD Graphics 5000. Deze vierde generatie fanless box pc beschikt over een

of Things toepassingen kunnen extra

die vanaf een smartphone kan worden ingesteld en aangestuurd, en een NXP NFC-tag met seriële I2C-interface voor authenticatie. SmartEverything is daarnaast uitgerust met een Atmel ARM

25 JA AR

AE Sensors

passief koelsysteem en is inzetbaar

communicatiemogelijkheden gecreeerd worden door de toevoeging van

binnen een temperatuurbereik van

WiFi, GSM of LTE interface. De moge-

Cortex-M0+ -gebaseerde CPU USB

-20 °C tot + 60 °C. Het energiever-

lijkheid om twee antennes aan te slui-

Host orchestrator chip, die al het onder-

bruik van de CPU is maximaal 15 W.

ten zorgt

linge perifere verkeer regelt. Atmel-

De box pc beschikt - afhankelijk van

voor een

gebaseerde crypto-authenticatie maakt

de versie - over verschillende uitbrei-

gemak-

de implementatie mogelijk van een full

dingsmogelijkheden als PCI, PCI-E

kelijke

security SHA-256 hash-algoritme met

x4 en twee mini PCI-E sloten. Voor

integra-

message authentication code (MAC)

fabriek- en procesautomatisering kun-

tie.

AE Sensors for heavy duty electronics

van

displaytot systeem

Al 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren. Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl.

Meer elektroDATA op

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING

Compact automatiseringssysteem bespaart ruimte in de schakelkast INTEGRATIE VAN MOTION CONTROLLER, VEILIGHEIDSPLC, VOEDING EN MEERASSIGE BESTURING LTI Motion lanceert SystemOne CM, een automatiseringssysteem dat besturingstechniek, veiligheidstechniek, een centrale voeding en meerassige versterkers in één apparaat samenbrengt. Het systeem combineert een in CoDeSys programmeerbare PLC met een meerassige besturing. Het compact opgebouwde besturingssysteem kan optioneel worden voorzien van een geïntegreerde veiligheidsPLC voor I/O en motion. De modulaire opbouw, bestaande uit CPU module, centrale voeding en multi-as servomodules, biedt een oplossing Integratie is de rode draad in de ontsensystemen, zodat ook de kosten tot 64 assen. In de schakelkast is een ruimtebesparing van 40% wikkeling van SystemOne CM, wat het voor montage en installatie dalen. naar zeggen van de leverancier tot het mogelijk.

SystemOne CM brengt besturingstechniek, veiligheidstechniek, een centrale voeding en meerassige versterkers in één apparaat samen.

worden centraal uitgevoerd met behulp van de MotionCenter PLC Tool.

meest compacte automatiseringssys-

Dynamiek en precisie

Veiligheid

teem in zijn klasse maakt. Die ruimte-

In een nieuw ontwikkelde ASIC zijn

SystemOne CM biedt schaalbare

besparing speelt op drie niveaus. Ten

alle vereiste regeltechnische aandrijf-

geïntegreerde veiligheid, nodig om aan

eerste de integratie van de veiligheids-

functies samengevoegd. Het resultaat

de machinerichtlijnen 2006/42/EG te

besturing in de PLC-besturing, dan de

is dat encoder- en stroominformatie

voldoen. De range aan mogelijkheden

integratie van een 24 VDC voeding in

met een verhoogde resolutie en dui-

start bij eenvoudige veiligheidsfuncties

de centrale AC-voedingsmodule en

delijk betere signaalkwaliteit wordt

tenslotte de toepassing van twee- en

berekend dan voorheen mogelijk was.

zoals STO en SBC, bij enkelasbewegingen met SLS en SLP tot aan

drieassige servomodules. Dat alles

In combinatie met de hoogwaardige

botsingsbeveiliging van meerdere

leidt tot een besparing van zo’n 40%

regelstructuur met compensatie- en

assen en veiligheidsbewaking van een

schakelkastruimte in vergelijking met

werkruimte.

de huidige op de markt verkrijgbare

adaptieve functies leidt dit tot een grotere dynamiek en meer precisie.

meerassensystemen.

Het systeem biedt dynamische ser-

beschikbaarheid van meerdere CPU’s

De hoge graad van integratie in het

vomodules voor één, twee en drie

een schaalbare rekencapaciteit op pc-

SystemOne CM concept heeft ook

assen met drievoudige nominaal

basis, een Linux besturingssysteem en

een gunstig effect op de kosten. Zo

stroompiekbelasting, multi-as servo-

integreert op één software platform de

zijn bijvoorbeeld bij een drieassenmodule de drie servoregelaars, samen

modules tot Inominaal = 24 A per module

technologiepakketten voor standaard

en intelligente meerassige besturing

PLC en motion control naar PLCopen

met de veldbusaansluiting, de voe-

evenals voor CNC en robotica.

dingsaansluiting en de geschakelde

met ‘feed-forward’ en adaptieve regelingen. Verder heeft de meerassige

voeding, in één behuizing onderge-

besturing optioneel geïntegreerde safe

bracht. Dit leidt tot aanmerkelijke

motion control, een efficiënte centrale

One zijn werktuigmachines, houtbewerkingsmachines, verpakkingsma-

www.abi.nl

kostenbesparingen. Bovendien is

voedingsmodule met geïntegreerde 24

chines, machines voor halfgeleider- en

info@abi.nl

het benodigde aantal componenten

elektronicaproductie, flessenafvulma-

(023) 531 92 92

beperkter in vergelijking met de huidige op de markt verkrijgbare meeras-

VDC voeding voor andere componenten in de besturingskast. De engineering, configuratie en programmering

De machinebesturing biedt door de

Typische toepassingen voor System-

chines en textielmachines.

elektro

DATA

APRIL 2015

15 Sick

Lichtschermen

Alutronic: de specialist in koelprofielen Alutronic bezit de know how en beschikt over 12 zeer moderne CNC bewerkingsmachines voor het bewerken van koelprofielen in alle soorten en maten.

Met de MLG-2 Prime en Pro presen-

optische synchronisatie en een simpel

teert Sick de tweede generatie intelli-

bedieningsconcept laat de Prime zich

gente automatiserings-lichtschermen.

makkelijk instellen. De detectiehoogte

Deze opvolgers van de MLG-1 zetten

tot 3200 mm. De MLG-2 Pro is voor

de nieuwe standaard in resolutie, res-

veeleisende toepassingen omdat hij

ponstijd, evaluatiemogelijkheden en

uitstekend overweg kan met snelle,

gebruiksgemak. De speciaal ontwik-

transparante of zeer kleine objecten.

kelde ASIC maakt vele nieuwe intel-

Dankzij High-Speed-Scan is de res-

ligente functies mogelijk. Zo kunnen

ponstijd drie keer korter dan bij de

de lichtschermen exact op iedere toe-

voorganger.

passing en op alle automatiseringsei-

Beide typen zijn uitgerust met IO-

sen worden afgestemd.

Link 1.1, analoge output en push-

De MLG-2 Prime is de oplossing voor

pull-schakelopties. De straalafstand

de meer standaard toepassingen

is vanaf 5 mm. Ze zijn verkrijgbaar

zoals hoogteclassificatie, objecther-

in een IP65/67-behuizing en zijn

kenning en hoogtemeting. Dankzij een

geschikt voor omgevingen met tem-

slim montagesysteem, een verbeterde

peraturen van -30 tot 55 °C.

Duranmatic

IP67 Panel PC Duranmatic introduceert binnen de

grafische performance.

Winmate G-Win serie een robuuste

G-Win 19 inch wordt geleverd met

19 inch Panel pc met volledige IP67

een 4 GB DDR3L 1600 SO-DIMM

afdichting en de nieuwste Intel Has-

RAM single slot.Voor de data-opslag

well processor. De IP67 Panel pc’s

is hij standaard voorzien van een

zijn voorzien van een 5-wire resistive

snelle en stabiele 64GB SATA solid

touch screen en de vierde generatie

state disk die uit te breiden is tot 256

Haswell processoren (een i5 of i7

GB. Voor gebruik in extreme tempe-

processor). De i7 processor zorgt in

raturen (van -40 °C tot 70 °C) heeft

combinatie met de HD Graphics 5000

Winmate een speciale uitvoering met

chipset voor een indrukwekkende

een ingebouwde intelligente tempa-

Tevens beschikt Alutronic over een hypermoderne eloxeerinstallatie voor het veredelen van koelprofielen in elke bouwvorm. De eloxeerinstallatie van Alutronic biedt: s Eloxeren in alle mogelijke kleuren s Chromateren s Beitsen s Ontvetten van aluminiumoppervlakten

Nieuw gereedschap voor montageclips De voordelen van de montageclips van Alutronic: s snelle- en betrouwbare montage van halfgeleiders s gelijkmatige veerdruk van de halfgeleider op het koelprofiel s de verkeerde kracht van het aandraaien van schroeven (te strak of te los) vervalt Er is nu een nieuw gereedschap beschikbaar, in de vorm van een schroevendraaier, voor het monteren van de halfgeleiders aan een koelprofiel.

ratuurregelaar ontwik-

strong in connectivity

keld. De pc is naast IP67 (onderdompeling tot 3,3 meter) ook leverbaar in een IP65

Intronics Postbus 123 3770 AC Barneveld

Tel.: +31 (0)342-407080 sales@intronics.nl www.intronics.nl

uitvoering (spatwaterdicht). Meer elektroDATA op

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING

16 Tevel

Elipse

Magnetische sensor

Voedingen

De DDW (door de wand) sensor

die wel 80 mm dik kan zijn. De sensor

De SPH500 serie van MGV is verkrijg-

detecteert contactloos ferromagnetische objecten door een stalen wand,

detecteert alleen producten die een

baar in drie verschillende modellen

magnetisch veld opbouwen of wijzigen, en kan dat zelfs onder de zwaar-

met een aanpasbare uitgangsspan-

ste bedrijfsomstandigheden snel en

•

ning:

nauwkeurig. Voorbeelden van toepassingen zijn als 3D-positiesensor bij

De 24 V/20 A versie is aanpasbaar tussen 22 – 29 VDC.

•

robots, als afstandsmeetsensor met

De 48 V/10 A versie is aanpasbaar tussen 44 – 54 VDC.

een resolutie in het micrometer bereik, als roterende absoluut encoder

•

De 72 V/6,7 A versie is aanpasbaar tussen 54 – 80 VDC.

voor snelheden tot 60.000 rpm, als

Ze zijn ontwikkeld voor 90 – 264

pulsgever voor stilstandscontrole op

VAC voedingsspanningen en kunnen

gereedschapswerktuigen of als benaderingsschakelaar voor de detectie

gebruikt worden om vermogen te

500 ms. De 72 V versie is beschermd tegen een terugkoppeling tot 100

van zuigerveren door de wand van

leveren aan stappen-, servo- en lineaire motoren. Microcontroller techno-

een aluminium motorblok.

logie zorgt bij dynamische applicaties

De voedingen zijn verkrijgbaar voor

De sensor is uitgerust met led’s om

voor een snelle regulatie. Bij hoge

diagnostische informatie (activiteit en

piekstroomvereisten zorgt een vermo-

DIN-rail, muurbevestiging en universele bevestigingsapparaten. Ze

status/fout) te genereren. Dit verhoogt

gen boost voor 150% van de nomi-

zijn getest volgens de EN60950 en

het gebruiksgemak bij inbedrijfstelling.

nale stroom voor een tijdsduur van

UL60950 standaarden.

VDC zonder uit te schakelen.

Omron

Phoenix Contact

Veiligheidslaserscanners

I/O-modulen

De OS32C-4M veiligheids-

tuur, zoals programmeerbare

gebruikers bij een noodstop via

Het Axioline F I/O-systeem is uitgebreid met vijf

laserscanners hebben een

controllers en intelligente HMI-

het lokale netwerk onderzoek

compacte analoge I/O-modulen. De 35 mm brede

veiligheidsbereik van 4 meter,

panelen, gemakkelijk worden

kunnen doen naar de oorzaak en

modulen bieden elk vier kanalen voor een op maat

een waarschuwingszone van 15

voorzien van informatie over

gesneden keuze aan analoge functies voor in de

meter en een beschermingshoek

systeemstatus, zonestatus

snel herstelwerkzaamheden kunnen uitvoeren.

van 270º. De objectresolutie

en metingen. Dit betekent dat

Dankzij een compact profiel van

schakelkast. Er zijn twee analoge ingangsmodulen

kan worden ingesteld op 30, 40,

104,5 mm en een gewicht van

en een analoog uitgangsmoduul voor het registreren respectievelijk doorgeven van spannings- en

50 of 70 mm voor de detectie

1,3 kg kunnen de veiligheidslaser-

stroomsignalen. Daarnaast zijn er twee nieuwe

van handen, armen en benen.

scanners eenvoudig wor-

temperatuurmodulen voor het registreren van de

Gebruikers kunnen 70 flexibele

den aangebracht, zelfs

signalen van

detectiezones configureren.

in applicaties waar

gangbare

De Pollution Tolerance Mode

de ruimte beperkt is.

thermo-

(PTM) zorgt voor een veilige

Ze zijn bovendien

elementen

en betrouwbare werking in

energiezuinig, omdat

stoffige omgevingen.

ze slechts 5 W in

(UTH) alsmede van

Dankzij de EtherNet/IP-

bedrijfsmodus en 3,75

weerstands-

W in stand-by modus

thermome-

ondersteuning kan automatiserings- en bewakingsappara-

verbruiken.

ters (RTD).

APRIL 2015

17 Veiligheidstechniek voor de Machinebouw

w w w . e u c h n e r. n l

Veiligheidsschakelaars met metalen behuizing Bewaking van deuren, kleppen, kappen Vele bouwvormen en afmetingen voor verschillende toepassingen Robuuste en wereldwijd bewezen technologie Vele aansluitmogelijkheden Met en zonder vergrendeling

EUCHNER (BENELUX) BV

P O S T B U S 11 9

N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T

+31 ( 0 )78 615 47 6 6

INFO@EUCHNER.NL

Hiflex Automatiseringstechniek

Pilz

Soft starters

Veilige bewaking aandrijvingen

De iStart serie soft starters van

De Motion Monitoring-modules voor de configureerbare besturingssystemen

Solcon biedt een stroombereik

PNOZmulti 2 zorgen voor een veilige bewaking van aandrijvingen. Er zijn

van 17 A tot en met 1100 A en

modules voor de veilige bewaking van één as of twee assen beschikbaar. Via

heeft over de gehele range een

de Mini I/O interface kunnen alle gangbare incrementele encoders door middel

ingebouwde by-pass. De soft

van aandrijvingsspecifieke verbindingskabels worden aangesloten. De Motion

starters zijn uitgevoerd met drie

Monitoring-modules worden via de softwaretool PNOZmulti Configurator

stroomtrafo’s voor accurate

geconfigureerd. Op deze manier kunnen veiligheidsfuncties volgens EN 61800

stroommeting en beide plug-in

5-2 voor elektrische vermogensaandrijfsystemen met instelbaar toerental worden gerealiseerd.

communicatie-modules (Modbus, Profibus Devicenet). De standaard aansluitspanning is van 208 tot 480 V. Tevens is er een ‘inline’ en ‘inside-delta’-aansluiting met alarm voor foutieve aansluiting. De iStart serie is uitgerust met een aantal geavanceerde functies waaronder: •

RTC voor realtime event en trip log.

•

Basis, Professional en Expert set-up menu.

•

Universele elektronica spanning 95 - 230 VAC of 95 -230 VDC.

•

Frequentie autotracking 45-65 Hz.

•

Auto reset voor geselecteerde foutmeldingen.

•

Geoptimaliseerd voor IE3 motoren.

De softstarters zijn geschikt voor de meest uiteenlopende applicaties, zoals pompen, ventilatoren, compressoren, shredders, hamermolen systemen, transport- en hangbaansystemen. Meer elektroDATA op

PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE

Module vertaalt meetgegevens via M-Bus naar Modbus TCP PROGRAMMEERBARE VELDBUSPROCESSOR OOK TOEGEPAST OP PCIE-UITBREIDINGSKAART Voor het omzetten van verbruiksgegevens die via de M-bus worden verstuurd naar een overkoepelend, op Modbus TCP gebaseerd netwerk heeft HMS een convertormodule op de markt gebracht. Deze leest de meetwaarden van maximaal 20 stations en zet ze om naar registerdata die beschikbaar zijn via Modbus. Ze kunnen daar verder worden verwerkt om bijvoorbeeld het energieverbruik te analyseren en het beheersysteem aan te sturen. Eveneens gebaseerd op een programmeerbare netwerkchip is de universele Ixxat Inpact, een PCIe-uitbreidingskaart waarmee bureaucomputers kunnen worden gekoppeld met diverse soorten industriële Ethernetinfrastructuren, waaronder Modbus TCP maar ook Profinet, EtherCat en Powerlink.

De in een behuizing voor DIN-railmontage ondergebrachte omzetter vertaalt M-Bus naar Modbus TCP.

De centrale bouwsteen van de pro-

flitsgeheugen wordt geconfigureerd, is

In de Anybus-serie protocolconver-

ducten van het Zweedse HMS Indus-

deze Anybus NP40 geschikt te maken

toren worden deze componenten

trial Networks is een in een FPGA

voor elk type op Ethernet gebaseerde

gebruikt voor het omzetten van pro-

geïmplementeerde netwerkprocessor

tocollen zodat verschillende soorten

die is toegesneden op het interpre-

infrastructuur. Voor de overige veldbussen dient de eerder ontwikkelde

teren, afhandelen en vertalen van

NP30, waarin een Risc-processor

nen worden verbonden. De conver-

protocollen voor industriële netwer-

zorgt voor de protocolafhandeling en

torfamilie omvat conversie-eenheden

ken. Door de combinatie van de ARM

waarin veldbusspecifieke blokjes wor-

Cortex M3-gebaseerde CPU-kern

diverse in- en uitvoersecties de verbinding met de buitenwereld voor hun

met programmeerbare logica die via

rekening nemen.

ten en behuizingen voor DIN-railmon-

industriële netwerken met elkaar kun-

den geprikt maar ook losse printkaartage met vaste vertaalcombinaties. In deze laatste categorie valt de nu geïntroduceerde module die M-Bussystemen koppelt aan Modbus TCP en die de niet heel creatieve maar in elk geval niet-ambigue typeaanduiding Anybus M Bus - Modbus TCP heeft gekregen. M-Bus Met de convertor wil de fabrikant inspelen op de toenemende inzet van gedistribueerde energiemeters voor het registreren en optimaliseren van stroom-, gas- en waterverbruik in gebouwen en bij bedrijven. Het is ook dat doel waarvoor de Meter-Bus,

www.hescon.nl

kortweg M-Bus, is ontwikkeld. Deze

info@hescon.nl (0543) 51 31 64

De module maakt deel uit van de Anybus-familie protocolconvertoren voor

voorziet in een eenvoudig protocol

veldbussen.

waarmee verbruiksmeters op afstand

APRIL 2015

kunnen worden uitgelezen. Het netwerk heeft een bus- of stertopologie en communiceert via goedkope telefoonkabels, die ruim toereikend zijn voor het bescheiden tempo van 300 tot 9600 bit/s. Vanwege de lage overdrachtssnelheid en de korte berichten - in M-Bus-idioom telegrammen genaamd - van 252 byte, zou communiceren via de veldbus zuinig genoeg moeten zijn om hem ook geschikt te maken voor batterijgevoede stations. Het inmiddels in EN 13757 vastgelegde protocol onderscheidt tot 250 knooppunten per segment. Bij de conversiemodule is dat maximum lager, deze kan van ten hoogste 20 meters de waarden uitlezen en vertalen naar Modbus TCP. Binnen dat netwerk kunnen de gegevens door de centrale computer worden gebruikt voor analyse en optimalisatie en ook door PLC’s en Scada-configuraties bij de besturing en regeling van de gebouwsystemen. Verder is met een tweede

Pc-uitbreidingskaart Ixxat Inpact praat met alle reguliere Ethernet-gebaseerde industriële netwerken.

protocolconvertor omzetting mogelijk naar onder andere Ethernet IP, Ether-

industriële netwerken, is met de NP40

en Mini-PCIe-varianten zijn eveneens

Cat, Profibus, Profinet, CANopen, CC-

een pc-uitbreidingskaart ontwikkeld.

aangekondigd.

Link, Powerlink en ControlNet.

Deze Inxxat Inpact is bedoeld voor PCIe-moederborden en is uitgerust

Voor het schakelen tussen protocollen en aansturing vanuit de applica-

PCI Express

met twee galvanisch geïsoleerde

tie is een gestandaardiseerde API

data-analyse genoemd maar ook procesvisualisatie, grafische bedienings-

Om gewone bureaucomputers

poorten die beide onafhankelijk van

beschikbaar. Daarbij zouden een lage

stations en data-acquisitie.

geschikt te maken voor diezelfde

elkaar kunnen worden gebruikt. PCI-

latentietijd, deterministische respons

en snelle verwerking real-time toepassingen mogelijk moeten maken. Als voorbeelden worden testen, meten en

elektro

DATA

Hiflex Automatiseringstechniek

Bedienpanelen De Exor UniOP eTOP600 serie bedienpanelen bieden wel het glazen front, maar niet de extreme omgevingseigenschappen van de eTOP500G serie. Hierdoor is de eTOP600 serie lager geprijsd dan de 500G serie. Met het glazen front, bijbehorende

x 800 pixels (10”). • Altijd breedbeeld schermverhoudingen en altijd een zwart front. • Het geharde glazen front is redelijk goed bestand tegen krassen en heeft een zeer goede chemische resistentie.

capacitieve touchbediening en het breedbeeld display heeft het bedienpaneel een helder beeld met

• Briljant displays met led achtergrondverlichting.

goede afleesbaarheid. De eTOP600 wordt gepro-

• Bestand tegen UV-straling (zonlicht).

grammeerd met de JMobile software.

• 2x Ethernet, 1x Serieel, 1x Plug-in slot, 2x USB,

Eigenschappen: • PCAP true glass touchscreen. • Beschikbaar in de afmetingen: 5”, 7”, 10” en in een later stadium: 15” en 21,5”. • TFT met 64k kleuren.

1x SD. • Optionele Plug-in modules voor veldbus, I/O, PLC. • SD card slot voor dataopslag. • Energiezuinige elektronica, waardoor een laag

• 256 MB werken 256 MB opslaggeheugen.

energieverbruik en goede warmtehuishouding en

• WVGA resolutie: 800 x 480 pixels (5” en 7”), 1280

dus lange levensduur.

• Werktemperatuurbereik: -20..50 °C. • Gateway functionaliteit en mogelijkheden voor service, bediening en uitlezing op afstand. Meer elektroDATA op

engineering-data.com De meest complete toolbox voor de engineering en technische dienst! Meer dan 6500 tabellen, formules, richtlijnen en geavanceerde Hoe vaak overkomt het u dat u op zoek bent naar een tabel, een berekening, of zich afvraagt â&#x20AC;&#x153;hoe zit dat ook alweer?â&#x20AC;? Op Engineering-Data.com voert u technische trefwoorden in en vindt door geavanceerde zoekmogelijkheden snel de informatie die u nodig hebt. Engineering-Data.com bevat onmisbare kennis voor eenieder die beroepsof studiematig met engineering bezig is. De informatie wordt regelmatig up-to-date gehouden met nieuwe kennisupdates en verdiepingen.

Neem nu vrijblijvend een gratis proefabonnement www.engineering-data.com/proefabonnement

engineering-data

Constructeur

APRIL 2015

21 ebm-papst

Michell Instruments

Hetelucht ventilator

Vochtigheidssensor vormt met de ventilator

De roestvrijstalen PFMini72 relatieve

voorzieningen voor spoorwegen voor

een compacte, ruimtebesparende eenheid, die

vochtigheidssensor is gebaseerd op

het monitoren en beheersen van

de I7000 Hygrosmart relatieve voch-

spoorwissel verwarmingssystemen,

ook nog eens robuust

tigheidsmodule. Deze uitwisselbare

die er voor zorgen dat wissels niet

is en een lange levensduur heeft. De EC motor

module hoeft niet te worden gekali-

bevriezen. Het verwarmingssysteem

breerd en kan eenvoudig vervangen

beschikt tevens over een

worden zonder behulp van specialis-

meet de temperatuur en de vochtigheid bij de wissels waardoor dit

0-10 V controle input en

tische apparatuur. Het kleine formaat

systeem automatisch kan reageren

biedt de mogelijkheid

van de I7000 maakt uitwisseling op

op temperatuur veranderingen zodat

voor een Modbus-RTU-

locatie mogelijk door onderhouds-

bevriezing voorkomen wordt. Naast

interface. Deze interface

technici waardoor gegarandeerd

de primaire veiligheidsfunctie helpt

maakt het eenvoudig de

wordt dat het betreffende systeem

motor te monitoren op

operationeel blijft.

de sensor de klant ook met energiebesparing omdat het verwarmings-

bijvoorbeeld temperatuur

De vochtigheidssensor is toegepast

systeem pas wordt ingeschakeld

of snelheid. De EC motor

door een producent van veiligheids-

wanneer dit noodzakelijk is.

Speciaal voor de hoge verbrandings-

is op zo’n manier aangepast, dat

vermogens die vereist zijn bij bio-

de commuteringselektronica zo ver

massa verwarming, heeft ebm-papst

mogelijk van de verbrandingskamer

de reeks EC hetelucht ventilatoren uitgebreid met bouwgrootte 250. Deze

verwijderd is. Hierdoor zijn de elektrische componenten beter beschermd

ventilatoren zorgen voor de afvoer van

tegen hoge temperaturen. De venti-

hete verbrandingsgassen in bijvoor-

latoren voldoen aan beschermings-

beeld houtsnipperverwarmingssyste-

klasse IP54 en zijn ook voorzien van

men tot 250 kW. De ventilator bereikt

onderhoudsvrije kogellagers.

hierbij een debiet van 1.000 m3/h. De GreenTech EC buitenloopmotor,

CimPro

Monitoren van productielijnen Met het Red Lion ProducTVity Station

oorzaak registeren op een lokaal gra-

door kunnen de gegevens

kunnen op grote televisieschermen

fisch HMI paneel. Hiervoor worden

ook worden gepresenteerd

in de productiehal real time Kritieke

aan de productielijn grafische touch-

op industriële tablets en

Prestatie Indicatoren (KPI’s) en Overall

screen schermen geplaatst. Red Lion

smartphones. Daarnaast is

Equipment Efficiency (OEE) parameters worden getoond. Gegevens wor-

biedt een uitgebreid pakket schermen

elk systeem uitgerust met

aan vanaf 4” tot 15”. De user interface

een datalogger, inclusief

den ingelezen via bestaande sensoren

kan eenvoudig worden aangepast

of rechtstreeks vanuit de PLC’s. Hier-

aan de wensen van de gebruiker met

flash kaart en een alarmtransmitter voor het verstu-

voor zijn meer dan 300 communicatie

behulp van de Crimson software. De

drivers beschikbaar.

nen. Elk Red Lion ProducTVity Station

Bij een storing kan een operator na

geregistreerde storingsoorzaken kunnen achteraf worden gebruikt in de

een blik op het scherm meteen de

OEE rapportage van de productielij-

HTML5-gebaseerde webserver. Hier-

ren van e-mails. is uitgerust met een ingebouwde

Meer elektroDATA op

ENERGIE & INFRA

Testsysteem beproeft kabels, draadbomen en componenten TOT 20 000 TESTPUNTEN DOOR MODULAIRE OPBOUW EN KOPPELBARE EENHEDEN De WK 260 van Weetech is ontwikkeld voor het functioneel testen van kabels en draadbomen. Behalve dat het systeem kijkt naar de kwaliteit van de verbinding, zoekt het ook naar verwisselde aders, kortsluitingen en onderbrekingen. Door een externe spanning aan te leggen, zijn ook aangesloten gebruikers te controleren. Daarnaast is voorzien in mogelijkheden voor het doormeten van passieve componenten en dioden. Verder kunnen houders worden aangestuurd voor het automatisch inklemmen en verbinden van de te testen kabels.

Door extra in- en uitgangskaarten toe te voegen en meerdere chassis te koppelen, kan het aantal meetpunten van kabeltester WK 260 worden uitgebreid tot 20480. Dat zou volgens producent Weetech het systeem geschikt moeten maken voor het beproeven van zowel eenvoudige kabelverbindingen als complexe draadbomen. Behalve dat daarbij de verbindingen op diverse manieren kunnen worden doorgemeten, is het ook mogelijk om een externe spanning toe te voeren

De hoofdeenheid, WK 260-PC, wordt met het programma Ivision Studio

voor het controleren van de werking

aangestuurd vanuit een Windows-computer.

in combinatie met aangesloten componenten en verbruikers, zoals leds en relais. Het systeem bestaat uit twee basismodellen, de WK 260-PC en -TC. De eerste is de hoofdeenheid die de hele configuratie aanstuurt. Hij wordt geprogrammeerd vanuit een pc waarmee hij via Ethernet communiceert. Behalve een voeding is hij voorzien van tien ingangen en acht open-collector/relaisuitgangen voor algemeen gebruik alsmede over twee expansiepoorten waarmee de TC-chassis kunnen worden aangekoppeld. Evenals het basischassis kan uitbreidingseenheid WK 260-TC tot zestien Schakelmatrix

modulen à 64 testpunten bevatten.

Voor het uitvoeren van de metingen zijn een of meer I/O-modulen nodig.

gen, met een totale lengte tot 100

componenten worden gecontroleerd,

Elke TM 260-64 heeft 64 testlijnen die

meter. De 24-V voeding levert

waaronder weerstanden, condensato-

individueel zijn in te stellen op signaal-,

15 W en dat is voldoende voor telkens

ren en dioden.

voeding-, led- of detectiepunt. Ze zijn

twee chassis.

Het ontwikkelen van programma’s gebeurt met Ivision Studio. Test-

naar buiten gevoerd met een 64-pens DIN C-connector en beschermd tegen

Programmatuur

sequenties kunnen handmatig worden

externe spanningen tot 50 V. In zowel de pc- als TC-behuizing pas-

Tot de standaard meetfuncties

ingevoerd of worden gegenereerd

behoort het controleren van kabels

aan de hand van geïmporteerde data,

sen elk zestien testmodulen zodat zij

en draadbomen op onderbrekingen,

bijvoorbeeld uit een Excel-bestand.

elk tot 1024 lijnen kunnen aansturen.

kortsluitingen en verwisselde aders.

Vervolgens zijn instructies voor de

Met de expansiepoort zijn maximaal

Verder is het mogelijk om het systeem

gebruiker toe te voegen door middel

www.weetech.nl

20 eenheden in cascade te schakelen,

te integreren in handbediende of

van teksten, afbeeldingen en audio-

info@weetech.nl

resulterend in een totaal aantal meetpunten van 20480. Daarbij mag de

pneumatisch aangestuurde houders

opnamen. Ook zorgt het pakket voor

voor semi-automatisch testen. Daarnaast kunnen actieve en passieve

het inlezen, weergeven en archiveren

(0416) 69 08 08

onderlinge afstand 20 meter bedra-

van de resultaten.

elektro

DATA

APRIL 2015

23 Radiall Nederland

Schneider Electric

Optische connectoren

UPS Met de Galaxy VM UPS kunnen mid-

rectie van de harmonische vervorming

delgrote datacenters en industriële

in de stromen die voor een vervuiling

of facilitaire omgevingen beschik-

kunnen zorgen.

ken over een flexibele en energie-

De Galaxy VM is eenvoudig te instal-

efficiënte 3-fase stroombeveiliging. De

leren. Het volledig geïsoleerde I/O-

batterijmodules en ventilatoren van de

kabinet beschikt over kabelinvoer

Galaxy VM zijn hot-swappable. Dank-

boven- en onderlangs, waardoor de

Met de LuxCis Arinc 801 Fiber Optic

voudiger en goedkoper maken. De

zij flexibele batterijsystemen is het

UPS met de achterzijde tegen een

stekker, aangesloten op een 2- of

Expanded Beam technologie biedt

systeem eenvoudig aan te passen aan

muur geplaatst kan worden.

4-kanaals Expanded Beam aansluit-

ook voordelen bij het reinigen en

specifieke behoeften.

stuk, biedt het EB-LuxCis programma

vermindert de gevoeligheid voor deel-

De UPS beschikt over een

diverse ronde of rechthoekige con-

tjesvervuiling en uitlijning. Geschikt

‘Econversion’-stand. Gecom-

nectoren. Deze oplossing is geschikt

voor zowel multimode als singlemode

bineerd met Eco-modus tech-

voor vervuilde omgevingen en veelei-

optische kabels en voor verschillende

nologieën en de voordelen

sende toepassingen waar makkelijk

kabeldiameters, biedt deze oplos-

van dubbele online conversie

onderhoud nodig is. Een voordeel

sing een scoop proof ontwerp dat het

realiseert de UPS hiermee

van het EB-LuxCis programma is de

risico op beschadiging van het opti-

een efficiëntie van 99 procent.

mogelijkheid om tot vier standaard

sche kabeleinde tijdens het koppelen

Om een stabiele stoomvoor-

LuxCis Arinc 801 kabelassemblages

vermindert, zelfs op moeilijk bereik-

ziening te garanderen, voor-

te gebruiken, die onderhoud een-

bare plaatsen.

ziet Econversion in een cor-

Rotero

Slanke koelunits Texa introduceert onder de naam Fly een

•

universeel montagesysteem van ultraslanke koelunits voor elektrische schakelkasten.

CE- en UL-goedkeuringen voor alle modellen.

•

Hydrofiele nanobehandeling van de

De serie bevat één montage frame met

warmtewisselaar voor gegarandeerd

IP55 beschermingsgraad voor alle drie de

minder onderhoud en voor langdurige

assemblage typen: extern, semi-inbouw en

prestaties.

verzonken.

•

Geïntegreerde condensverdampsysteem.

Standaard functies:

•

Ringbouten gemonteerd op alle model-

•

Maximale veiligheid met IP55 beschermingsgraad aan de kant van de behui-

len voor veiligheidsmontage. •

Koelvermogen van 1100 W tot 3200 W.

zing.

PEL 103 Powerlogger Nu met gratis tablet en DataView software* • True RMS vermogensmetingen • Inclusief MiniFLEX stroomtangen

*Actie geldig tot 15 juli 2015, OP = OP de Netelhorst 8 - Hattem T +31 (0)38 444 90 09

info@vandentempel.nl www.vandentempel.nl

Meer elektroDATA op

ENERGIE & INFRA

Toekomstbestendige backbone in data-center provinciehuis OPLOSSING VAN HTC INTERNATIONAL EN DÄTWYLER VOORZIET IN INSTALLATIE BINNEN ZES WEKEN Het provinciehuis van NoordBrabant heeft een volledig nieuw data-center en backbone infrastructuur in gebruik genomen. Groeiende opslageisen, beveiliging, snelheid en continuïteit lagen ten grondslag aan de noodzaak om een modern, krachtig data-center in het provinciehuis te bouwen en te verbinden met glasvezel- en koperbackbone verbindingen. Gedurende het aanbestedingsproces was creativiteit en oplossingsgerichtheid van groot belang. Om dit te bewerkstelligen heeft HTC International gebruikgemaakt van de producten en maatwerk oplossingen van Dätwyler. De installatie is vorig jaar binnen de afgesproken projecttijd overgedragen aan de opdrachtgever, die erg tevreden is met het nieuwe data-center en inmiddels ook enkele veiligheidstoepassingen en gebouwautomatisering heeft geïntegreerd in het netwerk. Ook de samenwerking tussen HTC International en Dätwyler verliep prima, vanaf de ondersteuning bij de productkeuze tot aan tijdige leveringen, zonder gebreken.

Op de etages in de patchkasten zijn de glasvezel minikabels afgemonteerd in uitschuifbare spliceboxen van het type OV-A.

Omdat de constante groei van data-

koperaansluitingen, was ook de wens

In het data-center werden meer dan

opslag, beveiliging, snelheid en con-

om in het data-center parallel aan

100 stuks MPO-kabels met beno-

tinuïteit de aanwezige infrastructuur

de moderne glasvezelverbindingen,

digde MPO-cassettes van het type

van het provinciehuis van Noord-Bra-

koperverbindingen te realiseren.

2xMTP met 6xLCQ in zo’n 60 speciale

bant al overbelastten, is begin 2014

Bovendien moest de bekabeling

1HE-panelen van Dätwyler gebouwd.

in de kelder van het gebouw gestart

Omdat de panelen elk drie MPO-

met de bouw van een compleet

eenvoudig, overzichtelijk en gestructureerd zijn zonder kruisingen. De

nieuw data-center. Om de migratie

installatie in het data-center en in de

naar het nieuwe data-center in fases

backbone infrastructuur van beide

voldoende sloten over voor toekomstige uitbreidingen. Aan de achterkant

te kunnen doen en verstoring van

gebouwen moest ook nog eens binnen zes weken voltooid zijn.

het primaire proces van de provincie

cassettes kunnen bevatten, zijn er

zijn de MPO-cassettes met elkaar verbonden via MPO-kabels van het type FO-DCS Mini-Breakout MTP-MTP,

voorkomen moest worden, zijn er diverse extra backbone verbindingen

Extra sloten voor de toekomst

die telkens 48 OM3-vezels bevatten

aangebracht. Het nieuwe data-center moest vooral

HTC heeft zich voor de keuze van de

en aan beide uiteinden geleverd met

componenten laten leiden door kwa-

gemonteerde MTP-connectoren.

één ding zijn: veilig voor de toe-

liteit alsmede snelheid en eenvoud

komst. Om dit te bewerkstelligen is

van installatie. Een van de beproefde

Blow fiber oplossing

www.cabling.datwyler.com

de lat aangaande de eisen voor de

bekabelingssystemen is de Dätwyler

emiel.taling@datwyler.com

nieuwe backbone infrastructuur hoog

Data Centre Solution. Deze high-

Voor de modernisering van de backbone infrastructuur –de glasvezel

(0321) 38 64 20

gelegd. Het provinciehuis wil daarmee

speed glasvezeloplossing is geïnstalleerd in meerdere grote datacentra.

backbone van het provinciehuis–

niet alleen snelheden van 10 Gbit/s www.htcinternational.nl

mogelijk maken, maar ook uitgerust

De componenten zijn in de fabriek

wyler een speciale oplossing. Hierbij

info@htcinternational.nl

zijn voor nog hogere snelheden in

gemonteerde modules, MPO-cas-

is in totaal meer dan 12 kilometer

(073) 523 22 22

de toekomst. Om oude- en nieuwe

settes en door de fabrikant op lengte

minikabel in speciaal brandveilig

systemen te kunnen integreren, met

gemaakte MPO-kabels.

duct-systeem geblazen. De kabel is

bedacht HTC International met Dät-

ENERGIE & INFRA

APRIL 2015

25 een 12-vezels, slechts 2,6 mm dikke, OM4-multimode glasvezelkabel van het type S-Micro. Daarnaast was nog 500 meter 24-vezels OS2 minikabel nodig voor provider connectiviteit. Door deze combinatie oplossing werd de installatie, die vooral in de toren van het gebouw anders heel veel tijd gekost zou hebben, vergemakkelijkt. Op de etages in de patchkasten zijn de glasvezel minikabels afgemonteerd in 60 uitschuifbare spliceboxen van het type OV-A. Deze leverde Dätwyler voor het grootste deel geassembleerd met 24 LCD-adapters (multi mode), een aantal ook met 6 SCD-adapters (single mode), en pigtails. Een evenredig aantal rangeerpanelen maakt de installatie ook op de etages bijzonder overzichtelijk. Parallel aan alle fiberverbindingen in de backbone van het data-center zijn ook ongeveer 1000 koperaansluitingen gerealiseerd. Tachtig procent van

In het data-center van het provinciehuis van Noord-Brabant werden meer dan 100 stuks MPO-kabels met benodigde MPO-cassettes van het type 2xMTP met 6xLCQ in zo’n 60 speciale 1HE-panelen van Dätwyler gebouwd.

alle 24-poorts panelen zijn gevuld met RJ45-modules van het type KS-T Plus 1/8, die voldoen aan alle eisen

provinciehuis ook via het kopernetwerk

Tijdens de installatie zorgden glas-

Dankzij deze glasvezelverbindingen

van categorie 6A. Gecombineerd met

snelheden halen tot 10-Gigabit Ethernet. De oude koperbekabeling in de

vezelverbindingen tussen het oude-

zijn er tijdens de verhuizing geen

duurzame afgeschermde datakabels,

en nieuwe data-center ervoor dat

waar HTC International ongeveer 12

backbone wordt alleen nog gebruikt

gegevens en toepassingen zonder

onderbrekingen geweest van het primaire proces van de provincie.

kilometer van installeerde, kan het

voor het traditionele telefoonverkeer.

verstoringen gebruikt konden worden.

Phoenix Contact

Brady

Sensoren bewaken via mobiele communicatie

Halogeenvrije krimpkous Brady introduceert een duurzame en conforme halogeenvrije krimpkous met lage rookemissie om draden en kabels te identificeren en mensen in besloten

Met het remote melden commu-

gassensoren of lichthelderheidssensoren staan nu naast de vier

ruimten te beschermen in geval van brand. De B-7641 halogeenvrije krimpkous

digitale ingangen tevens twee

vastgelegd in industrienorm BS6853 voertuigcategorie 1a. Dat betekent dat

met lage rookemissie voldoet aan de vereisten van de London Underground

analoge ingangen ter beschik-

deze krimpkous geschikt is

king. Het bijzondere is dat de

voor de veilige identificatie

ingangen niet alleen kunnen

van draden en kabels in

worden gebruikt voor een 0 tot

metrostellen. De krimpkous

20 mA-signaal, maar ook voor

voldoet ook aan de Europese

spanningsmetingen tot 60 V.

norm EN 45545-2, vereiste

Zodra de meetwaarde afwijkt van

22/23/24, voertuigcategorie

de vergelijkingswaarde, wordt

HL3. Deze Europese norm

er per sms, e-mail of GPRS een

legt duidelijke, transparante

alarm verzonden. Met het grote

nicatiesysteem TC Mobile kunnen

voedingspanningsbereik van 10 tot 60

vereisten vast voor de constructie van nieuwe mate-

digitale en analoge ingangen via het

VDC respectievelijk 93 tot 250 VAC is

rialen voor spoorwegtoepas-

mobiele telecommunicatienetwerk

het compacte meldsysteem veelzijdig

singen in Europa.

worden bewaakt. Voor de waarden

inzetbaar, vooral ook voor gebouwen

van niveausensoren, druksensoren,

en ruwe industriële omgevingen. Meer elektroDATA op

ENERGIE & INFRA

26 Koning & Hartman

Siemens Industry Automation

Extenders voor beeldschermen

Compacte voedingen

DP-Vision van Guntermann & Drunck

De compacte voedingen Logo! power zijn aan het ontwerp van de geïnno-

biedt Koning & Hartman een diversiteit aan KVM extenders die geschikt

veerde logicamodule Logo! 8 aangepast. Hierdoor passen de minivoedingen

zijn voor resoluties van 2560 x 1600 of 2048 x 2048 per videokanaal. DL-

nieuwe logicamodule. De 1-fase voedingen uit de Sitop familie zijn verkrijgbaar in de bouwbreedtes van 54, 72 en 90 mm met 1,3 tot 4,0 A nominale

Vision extenders zijn er in single, dual

uitgangsstroom. Varianten met 5, 12 en 15 V zijn eveneens beschikbaar. Ze

en quad video DVI-DL en displayport

hebben een ingangsbereik van 85 VAC tot

Beeldschermen met 2K en 4K reso-

uitvoering ter ondersteuning van systemen met een single of multi head

lutie geven informatie haarscherp

videokaart. Om de afstand tussen pc

VDC tot 300 VDC. Het

weer en dat leidt tot een zeer hoge

en user console te overbruggen wordt

werktemperatuurbereik

nauwkeurigheid. Dit is essentieel in

multimode of singlemode glasvezelkabel gebruikt. Standaard ondersteunt

is van -20 ºC tot +70 ºC.

professionele werkomgevingen zoals de scheepvaart, luchtvaart, traffic

de extender PS/2 en usb toetsenbord,

vermogensreserve voor

management en meldkamers. De

audio en RS232. Ondersteuning van

het inschakelen van

voordelen van high resolution monitoren worden in professionele werkom-

transparante, high speed USB2.0 is

verbruikers met hoge

optioneel. De high-end extenders zijn

inschakelpiek, hoog rendement over het gehele

gevingen steeds meer erkend, evenals uitgevoerd met een dual power supply de mogelijkheid om deze op afstand en twee netwerkpoorten voor remote te bedienen. Met de DL-Vision en

monitoring en predictive maintenance.

voor 12 V en 24 V stroomvoorziening van de Logo! 8 ook optisch bij de

264 VAC en van 110

Andere kenmerken zijn

vermogensbereik en gering deellastverlies.

Murrelektronik

Telerex

Eén module voor spannings- en stroomsignalen Ronde led-drivers De AS-Interface MASI68 analoge

kan dit met één module. De com-

screening, evenals een functionele

De HBG-60 is een 60 W versie die is toege-

module verwerkt zowel analoge

pacte volledig vergoten module

aarde, garanderen dat EMC geen

voegd aan de vorig jaar geïntroduceerde HBG-

spannings- als analoge stroom-

met beschermingsgraad IP68

negatieve invloed op de gevoelige

100/160/240-series led drivers van Mean Well.

signalen. De vier beschikbare

heeft vier M12 steekplaatsen.

analoge signalen heeft.

Deze versie volgt de andere vermogens met een-

meetkanalen kunnen dienover-

Per steekplaats kan men kiezen

zelfde ronde behuizing en wordt aangeboden in een

eenkomstig worden ingesteld. Dit

voor een spanning (± 0..10 V) of

ronde, 94V-0 vlam vertragende kunststof behuizing

maakt de installatie eenvoudiger:

stroomsignaal verwerking. Tevens

Vroeger moest, als in een installatie een analoge spanning en

kan bij het stroombereik gekozen

en als ‘bare’ PCB model (type P) voor meer flexibiliteit qua inbouw en toepassing.

worden tussen 4 tot 20 mA of 0

De HBG-60 maakt gebruik van de constante stroom

stroom voorkwamen steeds twee

tot 20 mA. Dit verhoogt de flexibiliteit. Een kwalitatief hoge M12-

(CC mode) ontwerp en biedt drie modellen met verschillende uitgangsstroom:1050 mA, 1400 mA en

modules gekozen worden. Nu

2100 mA. Het rendement gaat tot 91% en de drivers doen hun werk passief gekoeld probleemloos van -40 tot + 70 °. De HBG-60 is geschikt voor

Spelsberg

led verlichting met ronde behuizing, zoals high bay

Verdeelkast

verlichting, een mijnverlichting, industriële verlichting, podiumverlichting en spotverlichting.

De VDE-goedgekeurde en ammoniakbestendige

tigingsoren

AK III verdeelkast is gemaakt van extreem robuust

bieden talrijke

polycarbonaat. De Focustest van de ‘Deutsche

mogelijkheden

Landwirtschafts-Geschellschaft’ bevestigt dat de

voor het bevestigen van de

AK III minstens 20 jaar bestand is tegen de ammoniakrijke lucht in stallen. Hierdoor kan de AK III

bodem op de ondergrond. Air beluchtingselemen-

zowel binnen als buiten, in woningen, industriële en

ten zorgen ervoor dat condensvorming in de kast

agrarische omgevingen toegepast worden.

uitgesloten is. De behuizingen zijn onderling kop-

Montage door middel van de driepunts slobgaten,

pelbaar, zodat er desgewenst eenvoudig uitgebreid

de dekselschroefgaten of de buitenliggende beves-

kan worden.

APRIL 2015

27 Telerex

Rittal

Converter voor railvoertuigen

Ventilatoren met toerentalregeling

De HFBC60-W / Ks voor wandmon-

de temperatuur, schokken, trillingen

Wanneer het bij de klimatisering van

tage heeft een breed bereik van de

en de spoorwegen specifieke EMC

een schakelkast om energie-efficiëntie

ingangsspanning tussen 14,4 en 154

criteria volgens EN 50121-3-2, evenVDC met een vermogen van 60 W. Dat als surge, burst en ESD, wordt strikte

gaat, zijn ventilatoren met EC (electronically commutated)-motoren door

maakt deze converter geschikt voor

naleving van EN 50155 gegarandeerd

hun duidelijk hogere rendement dan

alle internationale on-board voedings-

zonder extra onderdelen. Verder heeft de compacte converter (113 x 46 x 35

standaard AC-ventilatoren de eerste keuze. Door ze uit te rusten met

mm) een geïntegreerde overbrugging

temperatuurafhankelijke toerentalre-

van de ventilator aan de behoefte

van 10 ms (S2) bij stroomstoringen.

geling zijn ze nog zuiniger. Meestal

aan en schakelt de ventilator uit bij

Door de combinatie van booster en

worden de ventilatoren niet geregeld

actieve klem binnen het de optimale

en draaien zij permanent onder

temperaturen onder 20 °C. Voorbeeldberekening voor de omschakeling van

werkpunt wordt een hoog rendement

volle belasting. De besparingen die

AC-techniek zonder toerentalregeling

bereikt (ongeveer 91%). Standaarduitrusting zijn onder andere inschakel-

mogelijk zijn door seizoensgebonden

naar EC-techniek met toerentalregeling: Bij een productiesysteem met 50

stroombeperking, beveiliging tegen

temperatuurschommelingen, de binnentemperatuur ’s nachts te verlagen

overspanning en oververhitting. De

of door minder warmteverliezen in

per week in twee ploegen onder

converter is open circuit stabiel en

de kast worden daarbij niet benut.

vollast draait en ’s nachts en in het

continu tegen kortsluiting bestand. De

ventilatoren (700 m3/h) dat vijf dagen

spanningen van railvoertuigen (24 V,

modules zijn geschikt voor parallelle

Met een nieuwe sensor voor de toerentalregeling van EC-ventilatoren

weekend bij dalende kasttemperaturen (20 °C) nog slechts 20 procent van

36 V, 72 V en 110 V), met inbegrip

aansluiting en de uitgangsspanning

van Rittal kan het opgenomen ver-

het ventilatortoerental nodig heeft,

van de tolerantie van +/- 40%, vereist

kan worden aangepast. Beschikbare

mogen aanzienlijk worden verlaagd.

kan EC-techniek met intelligente

volgens EN 50155. Met betrekking tot

versies zijn 12 V en 24 V.

De sensor meet de temperatuur in

regeltechniek meer dan 50% energiekosten besparen.

de schakelkast en past het toerental ABB

Aansluitklemmen ABB komt met een nieuw ontwerp in

binatie van twee technieken in één

de SNK-serie: aansluitklemmen met

klem maakt dat de gebruiker minder

PI-Spring. Dit ontwerp combineert

voorraad nodig heeft, omdat er geen

de voordelen van push-in en spring-

verschillende klemmen aangeschaft

techniek in één klem. De aansluitklemmen zijn geschikt voor verschil-

hoeven te worden. ABB heeft die

lende kabels. De gebruiker kan kiezen

besparing op voorraad verder doorgevoerd in de accessoires. Deze zijn

welke techniek hij wil gebruiken. Voor

niet uniek maar voor verschillende

geprepareerde kabels is de push-in

type aansluitklemmen te gebruiken.

techniek zeer geschikt. Daarbij is

De aansluitklemmen zijn gemakkelijk

geen schroevendraaier nodig en worden kabels automatisch goed geleid.

in gebruik. De gebruiker heeft meer

Dit betekent een tijdbesparing van

er een hoek in het blok zit. Daarnaast

50%. Voor buigzame kabels werkt de spring-techniek beter, waarbij een

is er meer overzicht door het asymmetrische ontwerp. Dit voorkomt fou-

schroevendraaier voldoende is om de

ten en verwarring bij het invoeren van

kabel makkelijk in te voeren. De com-

een grote hoeveelheid kabels.

ruimte om de kabels te leiden omdat

IR TEMPERATUURSENSOREN INDUSTRIEEL Contactloze temperatuur sensoren en USB warmte beeld camera

www.micro-epsilon.com MICRO-EPSILON BeNeLux · Patrick Aarts Phone: + 31 (0) 765 933 191 · patrick.aarts@micro-epsilon.com

Meer elektroDATA op

TEST & MEASUREMENT

Digitale multimeter wordt bediend via aanraakgevoelig beeldscherm GRAFISCHE WEERGAVE TOT 7,5 CIJFERS EN VAN GOLFVORMEN NA DATA-ACQUISITIE Met zijn jongste DMM breidt Keithley de functionaliteit van zijn digitale multimeters uit in de richting van oscilloscoop. De DMM7510 heeft een grafisch kleuren-LCD waarop behalve de numerieke meetwaarden ook golfvormen kunnen worden getoond. Hiertoe is het instrument uitgerust met functies voor data-acquisitie tot 1 MHz, een geheugen van ruim 27 Mwoord en diverse opslag- en communicatievoorzieningen. Waar de fabrikant echter vooral de aandacht op vestigt is dat het 13-cm scherm aanraakgevoelig is uitgevoerd, waardoor een groot deel van de bediening langs deze weg kan verlopen.

Het capacitieve scherm is meervoudig aanraakgevoelig zodat ook knijp- en spreidbewegingen zijn te gebruiken voor het aanpassen van de weergave.

In aanschafprijs doet hij niet onder

grootheden.

configuratie en bereik langs die weg

voor een eenvoudige digitale oscil-

kunnen worden ingesteld. Van tablet

loscoop van een van de bekende

Wat het gebruik moet vereenvoudigen, de bediening versnellen en de

merken maar Keithley positioneert

leercurve verkorten is het meervoudig

bedieningseigenschappen zoals knijp-

zijn DMM7510 dan ook aan de

aanraakgevoelige grafische kleuren-

bovenkant van de markt voor digitale

scherm. Het LCD heeft een diagonaal

en spreidbeweging voor het verkleinen en vergroten van de weergave.

multimeters. In sommige opzichten

van 13 cm en een resolutie van 800

kan het instrument zelfs als scoop

bij 480 pixels. Hij toont behalve de

Meetfuncties

fungeren, al blijft de nadruk liggen op

meetresultaten ook contextafhankelijke functietoetsen zodat werking,

Wat zijn algemene kenmerken betreft,

het nauwkeurig meten van elektrische

en telefoon leent het instrument

is het apparaat vooral gericht op precisiemetingen. Aan de basis daarvan staat een zelfkalibrerende 32-bit analoog-digitaalomzetter die de DMM in staat moeten stellen 7,5 significante cijfers weer te geven. Om hierbij de bron zo min mogelijk te belasten, is bij een aantal meetbereiken de ingangstrap behalve op de standaardimpedantie van 10 Mohm ook in te stellen op minimaal 10 Gohm. Het instrument heeft de gebruikelijke standaardfuncties voor gelijk- en wisselspanning en -stroom, met corresponderende volle-schaalbereiken van

www.keithley.nl

100 respectievelijk 1000 mV tot 1000

info@keithley.nl (040) 267 55 02

Bemonsterde signalen worden in een 27,5-Mwoord geheugen opgeslagen voor

V en 10 ÂľA respectievelijk 10 mA tot

latere analyse en vergelijking.

10 A. Dit komt neer op een hoogste

APRIL 2015

De DMM7510 heeft een aanraakgevoelig kleurenscherm waarop behalve

Aansluitingen voor lan, usb en IEEE 488 maken export van gegevens en inte-

7,5-cijferige meetwaarden ook bedieningsknoppen en golfvormen worden

gratie in testen meetsystemen mogelijk.

weergegeven.

gevoeligheid van 10 nV en 1 pA bij

als drie- of vierdraads temperatuurge-

gebruiken als bij de enkelvoudige

kelijk van de gekozen resolutie is de

gelijkstroom en -spanning.

voelige weerstanden.

metingen. De maximale gevoeligheid

capaciteit 11 of 27,5 miljoen punten.

is 1 µV respectievelijk 100 pA en de

De opgeslagen golfvormen kunnen

Verder zijn er drie manieren om weerstand te bepalen, twee- en vierdraads

Data-acquisitie

grootste schaal 1000 V en 10 A. En

worden vergeleken met de inhoud van

plus droog circuit. Bij vierdraads

Voor het registreren van golfvormen is

evenals bij oscilloscopen het geval is,

vier leesbuffers. En voor archivering of

metingen is de minimale resolutie 100

voorzien in een 18-bit A/D-convertor

kan de trigger worden ingesteld op

nadere analyse is dataexport mogelijk

nano-ohm en gaat het hoogste bereik

die gelijkspanning- en gelijkstroom-

onder andere flanktype, spanningsni-

via de usb-aansluiting aan de voor-

tot 1,2 Gohm. Ook kan de DMM tem-

signalen kan bemonsteren met een

veau, pulsbreedte en analoog venster.

zijde of via de ingebouwde lan-, usb-

peratuur weergeven met behulp van

frequentie tot 1 MHz. Daarbij zijn

De ingelezen waarden komen in het

en IEEE 488-poorten.

zowel thermokoppels en thermistoren

dezelfde ingangsimpedanties te

interne geheugen te staan. Afhan-

Camozzi

Flir Systems

Digitale manometers

Warmtebeeldcamera in zakformaat

bijvoorbeeld in proportionele syste-

De Flir C2 is een volledig uitgeruste

camera is uitgerust met de MSX real-

men. De manometers zijn gebouwd

warmtebeeldcamera in zakformaat

time beeldverbetering en een helder,

conform IP65 richtlijnen en zijn daar-

die professionals helpt bij het trace-

gebruiksvriendelijk touchscreen met

door ook uitstekend toepasbaar in

ren van verborgen warmtepatronen

automatische oriëntatie. De detec-

extreme omstandigheden. Ze kunnen

die duiden op energieverspilling,

tor van de C2 met een resolutie van

niet alleen direct in de toepassing

constructiefouten, problemen met

4800 pixels en een beeldveld van 41°

gemonteerd worden, maar zijn ook

leidingen. De camera meet 125 ×

maakt en toont beelden van subtiele

geschikt voor paneelmontage.

80 × 24 mm en weegt 130 gram. De

warmtepatronen en kleine tempera-

Kenmerken:

tuurverschillen. Bovendien is de C2

•

voorzien van ingebouwd werklicht en

Weergave van de druk via het van

een backlight voorziene digitale dis-

een flitser. Dankzij de point & shoot

play.

bediening kan de C2 radiometrische

•

Werkzaam op batterijen.

JPEG’s met één druk op de knop

De serie PG digitale manometers

•

Vier verschillende programmeer-

opslaan. De beelden kunnen later

voorzien in de vraag naar meer nauw-

bare eenheden.

worden gedownload voor verdere

keurige afstelling van de luchtdruk,

•

bewerking.

Energiebesparende modus.

www.sensors.nl SENSORS & CONTROLS

telefoon 0162-314285 - fax 0162-321212

(verschil)druk - temperatuur - flow - debiet - kracht - niveau - displays/uitlezingen - explosieveilig - gas - inclinatie Meer elektroDATA op

TEST & MEASUREMENT

30 Euro-Index

TT&MS

Compacte apparatentesters

Hoogspanning DC voedingen

klasse I en klasse II apparaten kunnen

Magna-Power heeft de XR serie

gerelateerde toepassingen. XR Series

worden uitgevoerd met vastgestelde

programmeerbare DC voedingen

modellen zijn standaard geschikt

goedkeuringslimieten, waarbij het

aangevuld met vijftien modellen. Deze

voor monitoring en aansturing via

resultaat wordt weergegeven met de

voedingen garanderen een volledig

gemeten waarden en een eenvoudige

geïsoleerde output tot een spanning

verschillende bronnen zoals computer interfaces en via de geïsoleerde

pass/fail aanduiding. De PAT150

van 2000 VDC en zijn leverbaar tot

analoge en digitale I/O connector. Zo

beschikt over testopties voor draagbare aardlekschakelaars van 10 en

een vermogen van 10 kW. Dit in een

is ook een IVI driver beschikbaar voor

behuizing met een hoogte van 2U. De

30 mA. Bij dit model kunnen tevens

1250 VDC, 1500 VDC en 2000 VDC

gebruik met LabVIEW en LabWindows. Optioneel zijn de XR serie

Met de Megger PAT120 en PAT150(R)

de testduur en goedkeuringslimieten

voedingen voldoen daarmee aan de

voedingen geschikt voor verschillende

apparatentesters kunnen elektrische

vraag binnen GaN- en SiC-apparatuur, high-voltage DC/DC converters,

computerinterfaces zoals: LXI TCP/

arbeidsmiddelen, zoals elektrisch

door de gebruiker worden geconfigureerd. Bij lekstroomtesten wordt

gereedschap en verlengsnoeren,

vervangende lekstroom gebruikt,

en binnen de olie, gas en spoorweg

(+GPIB), USB en RS-485.

worden gekeurd volgens NEN3140.

waardoor voor deze test geen net-

De instrumenten kenmerken zich door

spanning nodig is. Deze instrumenten

een stevige behuizing met rubberen

kunnen met batterijen werken, wat

stootlaag en een handig wegklapbaar deksel over het display en de

bijzonder handig is op bijvoorbeeld

bedieningsorganen. De PAT120 is het

De PAT150 is tevens verkrijgbaar in

instapmodel. Alle relevante testen aan

een oplaadbare versie.

IP Ethernet (+LXI), IEEE-488 GPIB

bouwplaatsen of in distributiecentra.

Fluke

National Instruments

Warmtebeelden naar de cloud

PXI embedded controller

Fluke introduceert warmtebeeldcame-

IR-OptiFlex-scherpstelsysteem voor

rakits met het Connect-systeem. Hier-

automatisch scherpstellen en met de

mee kunnen meetgegevens van de

mogelijkheid van handmatig scherp-

meetinstrumenten naar smartphones

stellen voor opnames van dichtbij;

en de cloud worden gestuurd, zodat

IR-PhotoNotes-aantekeningensysteem

onderhoudsteams beter kunnen communiceren en veiliger en productiever

voor het maken en opslaan van drie

kunnen werken. Tot de warmtebeeld-

digitale foto’s per warmtebeeldbestand; spraaknotitie (ingesproken

camerakits met het Connect-systeem

tekst); video-opname in meerdere

behoren kits met een Ti125, Ti110 of

modi, zodat de gebruiker scherpstelvrij video-opnames kan maken in

Ti105 infraroodcamera met een Fluke Connect-meetinstrument (bijvoorbeeld 3000FC wireless multimeter of

zichtbaar licht en infrarood licht met De NI PXIe-8880 controller is een sys-

tot maximaal 24 GB DDR4 geheugen

iFlex i2500-10 flexibele

teem met als kern de Intel Xeon pro-

en 24 aansluitingen voor PCI Express

stroomtang) en module.

cessor en het NI PXIe-1085 chassis

Gen 3 verbindingen op de backplane.

Deze camera’s beschikken over IR-Fusion-

dat gebruik maakt van de PCI Express

Het zijn deze kenmerken die engineers en wetenschappers de facilitei-

technologie, die digitale

van de server-class Intel Xeon processor E5-2618L v3 met zijn acht proces-

ten biedt om met maximaal tweemaal

één enkel beeld combineert om probleemge-

sorkernen en de beschikbaarheid van

ten opzichte van de vorige generatie

de volledige systeembandbreedte van

controllers te werken. Het nieuwe

bieden nauwkeurig te

24 GB/s maakt intensieve rekenkun-

chassis met niet minder dan achttien

documenteren. Ook zijn

dige en veeleisende parallel werkende

slots herbergt de PCI Express Gen

ze uitgerust met Smart-

applicaties mogelijk, zoals het testen

View-software voor ana-

van halfgeleiders en wireless sys-

3 technologie met acht aansluitingen per slot waarmee in totaal een

lyse en rapportage. De

temen, en het onderzoeken van 5G

bandbreedte van 24 GB/s wordt

Ti110 en Ti125 beschik-

prototypen. De embedded controller

gerealiseerd, waardoor het systeem

ken tevens over een

beschikt over acht processorkernen,

toekomstgericht is uitgevoerd.

en infraroodbeelden tot

volledige IR-Fusion-mogelijkheden.

Gen 3 technologie. Deze combinatie

de verwerkingskracht en bandbreedte

APRIL 2015

31 Euro-Index

AR Benelux

Warmtebeeldcamera

Motor drive analyzer

De Elektro Lijn THT45 is een lichte en compacte thermografische camera, die onder andere geschikt is voor inspectie van elektrotechnische, mechanische,

De MDA 800 is gebaseerd op het achtkanaals

HVAC- en PV-installaties. Het toestel biedt een thermische resolutie van 80

hoge resolutie oscil-

x 80 pixels, een meetbereik van -20 tot +350 °C en een beeldfrequentie van

loscoopplatform van

50 Hz. De THT45 legt zowel warmtebeelden als normale beelden vast en biedt de

Teledyne LeCroy, en is

mogelijkheid om deze over elkaar heen

verkrijgbaar in een bandbreedte van 350 MHz

weer te geven (PIP-Fusion). Zowel stil-

tot 1 GHz. De geavan-

staande beelden als MPEG4-video kan

ceerde dynamische

worden opgeslagen op een MicroSD kaart.

analysemogelijkheden

De camera heeft zelfs een HDMI-uitgang

van een oscilloscoop

van componentniveau (H-bruggen) tot

voor directe uitvoer van videobeelden. De

worden hierbij gecombineerd met

systeemniveau (AC/AC converters),

THT45 is voorzien van een 2,8” kleurenscherm met menugestuurde bediening, een

steady-state vermogensanalyse functies van een power analyzer. Deze

en combineert dit met krachtige seriele bus triggers en decoders voor het

voorgeprogrammeerde tabel met emissie-

combinatie staat analyses toe die

simultaan analyseren van controllers.

factoren van veelgebruikte materialen, een

tot op heden op beide afzonderlijke

De MDA 800 kan optioneel worden

oplaadbare Li-Ion accu, een ingebouwde laserpointer en hulpverlichting. Het toestel

platforms niet mogelijk waren. Voorbeelden zijn de analyse van driefase

uitgevoerd met 16 extra digitale kanalen die de trigger- en decoderingsmo-

wordt geleverd met THTLink software voor

variabele frequentie motor drives en

gelijkheden nog verder uitbreiden. De

analyse en professionele rapportage.

dynamische mechanische analyse.

MDA 800 kan worden uitgevoerd met

Hiermee springt Teledyne LeCroy in

een acquisitiegeheugen tot 250 Mpts/

het groeiende segment van vermogensconversie en de daarbij komende

kanaal. Hiermee kan bijvoorbeeld met

TT&MS

AC+DC voedingen

uitdagingen. De acht kanalen in

een sample rate van 10 MS/s gedurende 25 seconde het volledige dyna-

combinatie met een grote variëteit

misch gedrag worden geanalyseerd

probes biedt namelijk mogelijkheden

op periodeniveau.

Newtons4th heeft een lijn met programmeerbare AC+DC voedingen geïntroduceerd. Dit betekent dat het bedrijf nu een full compliant oplossing kan bieden

Phaer

voor onder andere IEC61000-3-2, IEC61000-3-3, IEC61000-3-11, IEC610003-12 Harmonics en Flicker. Deze oplossing bestaat uit een AC voeding, een norm impedantie en een power analyzer met bijbehorende software voor

Camera voor lasertriangulatie

implementatie van de normen en een rapport generator. De N4A range power supplies maakt gebruik van hoogfrequent schakeltechniek en heeft weinig

De 3D04 camera voor lasertriangulatie van Photonfocus is gebaseerd op een

signaalvervorming. De basis hiervoor is de toepassing van een zogenaamde

4 megapixel CMOS sensor, de CMV4000 versie V3. Het is dankzij deze sensor

‘6 legged output stage’ wat resulteert in een THD van < 0,3% en 0,1% typical.

dat grotere hoogten, en daarmee grotere werkgebieden mogelijk zijn. Voor wat

De N4A serie is leverbaar in een enkelfase, 6 kVA uitvoering, en als driefase

betreft de functies is de 3D04 vergelijkbaar met de 3D03 camera. Voor beide

configuratie in 18 kVA en 30 kVA. De standaard output is AC+DC tot een

cameratypen is dit uitgebreid met een hogesnelheidsmodus, om de triangulatiesnelheid bij een lagere resolutie op te kunnen schroeven. Alle 3D-camera’s

frequentie van 1 kHz en deze bedraagt

met een GigE interface, kunnen nu ook worden

zelfs 10 kHz voor een relatief klein

uitgerust met een interface voor een HTL-encoder.

signaal. Met de ingebouwde waveform

In tegenstelling tot de TTL-interface (RS422), is de

generator zijn verschillende golfvormen te definiëren en wiskundige algoritmes

HTL-interface geschikt voor de productieomgevingen waar in potentie veel storing optreedt en een

te implementeren.

hoger outputniveau noodzakelijk is. De interface is ontwikkeld voor signaalniveaus tussen 10 en 30 V.

25 JA AR

AE Sensors

AE Sensors for heavy duty electronics

van

druk tot niveau

Al 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren. Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl.

Meer elektroDATA op

Machineveiligheid: van hefbrug tot robot 09.25 uur Opening door Paul Hoogerkamp

Learnshop 2: Robotveiligheid en de samenwerking tussen mens en robot Martin van der Have, ABB

09.30 uur New Legislative Framework 2015, bent u er klaar voor? Caspar ter Horst, ProductIP

Learnshop 3: CE-markering van de Nieuwe Botlekbrug: de details Nick de With, Fusacon

08.45 uur Ontvangst en registratie + bezoek Safety-markt

10.15 uur De CE-markering van de grootste beweegbare brug van Nederland Don Postma, A-Lanes A15 en Nick de With, Fusacon

15.15 uur Pauze op Safety-markt 15.45 uur VERVOLG LEARNSHOPS Learnshop 4: Lockout-Tagout-Tryout is meer dan even een slotje plaatsen Alain Rotthier, SafetyForever

11.00 uur Pauze op de Safety-markt 11.15 uur Sessies Safety Doctors

Learnshop 5: Ontwerpen en toepassen van applicatiesoftware in veiligheids-PLCâ&#x20AC;&#x2122;s Dennis van Loon, D&F

12.00 uur Hoe controleer je of een CE-markering juist is? Spreker nog niet bekend. 12.45 uur Lunch op Safety-markt

Learnshop 6: Opstellen van een risicobeoordeling (Machinerichtlijn) of een RI&E (Arbowet) Henrie Verwey, Verwey Safety Services

13.15 uur Sessies Safety Doctors 14.00 uur PARALLELLE LEARNSHOPS Learnshop 1: CE-markering voor beginners Martijn Drost, Pilz

17.15 uur Borrel + afsluiting

Schrijf u nu in op: www.engineersonline.nl/safetyevent Sponsored by:

INRATO

Safe solutions for your industry

U S P

International

elektro

DATA

U N IQ U E

Constructeur

S A F E TY

P R D D U C TS

Locatie: Evoluon Eindhoven

Een dag vol antwoorden op vragen rondom CE-markering, robotveiligheid, machineveiligheid, risicoanalyse en lockout/tagout. Meld u snel aan, er zijn een beperkt aantal plaatsen:

Quotes deelnemers 2014: Goede antwoorden op mijn vragen, goede kennis van zaken en duidelijke kennisoverdracht. Goede manier om direct uitleg te krijgen op actuele vraagstukken.

Duidelijk, helder en geschikte informatie! Leerzaam! Ook om de verschillende problemen bij verschillende bedrijven te horen. Zo krijg je een indruk wat er speelt in het bedrijfsleven.

COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

APRIL 2015

Adverteerdersindex

Colofon

AE Sensors

Marktechnical

AE Sensors

Metz

Altheris

Micro-Epsilon Messtechnik

MYbusinessmedia

32/33

Digi-Key

Reichelt elektronik

Digi-Key

Vandentempel

Duranmatic

Bartec Nederland Beta Layout

29 5

9 23

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties

EAO Benelux

Elipse

Bijlage van:

Euchner Benelux

Van Ekeris Exposervice

FHI Federatie van Technologiebranches

Intronics

Keysight Technologies

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services

José Schermer j.schermer@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 58 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

JE VINDT HET SNELLER OP ISSN 0168-2873 Reproductie

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl. DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket. ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2015 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 121,40* Jaarabonnement Buitenland € 132,00* Studentenabonnement € 60,75* * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,75 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering

MYbusinessmedia

Basislayout | Opmaak

Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

Innovaties beginnen op E&A Registreer nu voor een gratis beursbezoek

WWW.EABEURS.NL

DESKUNDIGHEID OM DE HOEK

COMPLETE ELEKTRONICAKETEN VERENIGD

WWW.EABEURS.NL

Touch. Discover. Solve.

We’ve improved on the proven. The new Keysight 3000Toscilloscope is the next-generation of the InfiniiVision X-Series. With its zone touch triggering, you can trigger on any signal in just two steps. So you can isolate a signal in seconds—much faster than with any competing scope. The 3000T is also a 6-in-1 instrument. Along with your oscilloscope, you can get an MSO, WaveGen function generator, protocol analyzer, DVM and counter. Get in touch with the future of scopes. Take the Trigger Challenge today.

e ge t s etrigger h e ge

Keysight 3000T X-Series Bandwidth 100 MHz-1 GHz Uncompromised 1M wfms/s Update Rate 8.5-inch Capacitive Touch Screen Zone Touch Triggering Sample Rate 5 GSa/s