45
DATA
Nieuwe producten
OP PAGINA 28
WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE
8
PAGINA
Besturings-IC voor ventilatoren werkt met geluidsreducerend algoritme
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
INDUSTRIËLE IOT
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
TESTEN & METEN
10
12
18
22
26
Eeprom geeft meerwaarde aan digitale temperatuursensor door lokale opslag van van kritische gegevens.
Kaby Lake-computer zonder bewegende onderdelen heeft in passief gekoelde behuizing een i7, tot 32 Gbyte RAM en SSD.
ARM-processor in IoTsensormodule communiceert data met lokale draadloze opnemers op 433, 868 of 915 MHz.
PLC’s niet alleen programmeren met klassieke tools, maar ook met hogere programmeertalen en ontwikkeltools.
Meter registreert waar en schijnbaar vermogen; gegevens als stroom, spanning en cos(phi) toegankelijk via Modbus RTU.
Design Automation & Embedded Systems, 7&8 november 2018 Op 8 november vindt er voor de twintigste keer
volgende thema’s centraal: FPGA, Security,
dezelfde afsluiter: Marc Witteman (Riscure) met
in Nederland een gratis evenement plaats voor
Internet of Things, Electronic Design & Production
een verhaal over IoT security.
ontwikkelaars en gebruikers van embedded sys-
en Embedded. Het lezingenprogramma verschilt
temen, nu al weer enkele jaren onder de naam
per locatie. Zo zijn er in Nederland vier en in België
Design Automation & Embedded Systems. Dit jaar
drie parallelsessies.
weer in Eindhoven, maar nu eens niet in het
Op beide locaties wordt geopend met twee
Evoluon, maar in een hotel vlak bij de High Tech
plenaire lezingen en is er één plenaire afsluiter.
Campus. De dag er voor is het dan al elektronica-
In Mechelen bespreekt Geert Willems (imec) een
feest geweest in België, waar het event voor de
methode voor productontwikkeling van slimme
tweede keer op rij wordt gehouden, wederom in
IoT-producten. Aansluitend laat Tom De Ryck
Mechelen. Tijdens de 2018-editie staan de
(Allora Factory) zien hoe hij die NPI-methode in de praktijk uitvoert. In Eindhoven trapt Peter Centen van Grass Valley af met een lezing over de rol van FPGA-gebaseerde videoprocessing in de overgang van CCD- naar CMOS-beeldverwerking. Daarna geeft Erik van Dartel (Vanderlande Industries) inzicht in het gebruik van embedded autonome regelingen in de logistieke procesautomatiseringsoplossingen van zijn bedrijf. Beide locaties hebben
fhi.nl/dene/
LEVERANCIER VAN O.A.:
Quectel, Trinamic, CUI, ProAnt, Sanyo Denki en Apex Microtechnology
JAARGANG 37 | OKTOBER 2018 | NUMMER 5
elektro
>INNOVEREN >ONTWIKKELEN >PRODUCEREN
40% 40 % gespart! korting
Fluke 175175 multimeter Fluke mit enZubehรถr accessoires
No. 301-19-651
Bestel nu:
distrelec.nl
UwHigh-Service-Distributor High-Service-Distributeur Ihr
REDACTIONEEL
5 / OKTOBER 2018
3
‘Een kwartier zelfs; het kon nog’ In het prachtige verhaal ‘De tramrace’ van de vergeten schrijver
Die pijn voel je ook als hij vertelt over een uitje met zijn kleindoch-
F.B. Hotz gebeurt een ontroerend wonder. De jaarlijkse race tus-
ter naar het openluchttheater in Mariahout, een week of twee,
sen twee stoomlocomotieven eindigt in een ramp, omdat ĂŠĂŠn
drie voor de ramp in Oss. Daar zag hij voor het eerst ‘dat vrolijke
van de locomotieven ontspoort en enkele kinderen –meisjes in
gezicht van twee bakjes volgeladen met kinderen’, die even-
matrozenpak– die vlakbij de rails stonden in zijn noodlottige vaart
wel in volle vaart het terrein kwamen opgereden. Zijn mond
verzwelgt. De smeekbede om ze te sparen van Boer Boon, een
viel open van verbazing. Hij verliet direct zijn zitplaats en ‘is
magere, kromme boer die stiekem een oogje op de oudste van
er onder gaan liggen en begonnen met rukken en trekken’,
die meisjes had, wordt verhoord door God. Hij besluit de loco-
zoals hij zijn mix van elektrotechnisch en werktuigbouwkundig
motief terug op het spoor te plaatsen, de tijd een kwartier terug
onderzoek plastisch beschrijft. Hij zag in ĂŠĂŠn oogopslag dat er
te zetten en –omdat de hulpdiensten al onderweg waren– in
dingen niet klopten, dat het concept niet veilig was.
plaats daarvan Boer Boon voor het aanstormend geweld op de
Diezelfde avond had hij contact met RTL Nieuws, waarmee hij
rails te zetten, die bij het ongeluk zijn beide benen verliest: zo’n
regelmatig samenwerkt, en bracht hij zijn ervaringen zijdelings
wonder mag natuurlijk niet te veel opvallen.
ter sprake. Er is toen –heel plausibel allemaal– gezegd: ‘daar doen we wel een keer iets mee’.
Ik moest aan dit verhaal denken toen ik bij Omroep Brabant een interview zag met Peter Coppes, autoriteit in Nederland op het
Peter Coppes geeft in het interview aan dat het hem –met de
gebied van elektrotechnische installaties. Hij was uitgenodigd om
wetenschap van nu– pijn doet dat hij niet direct harder aan de bel
zijn licht te laten schijnen over de eventuele technische manke-
heeft getrokken. Misschien een schrale troost voor die machte-
menten aan de Stint, de elektrische bolderkar.
loosheid: we leven niet in een verhaal, anders had de Voorzienig-
Daar had hij een heel duidelijke mening over, maar daar wil ik
heid hem vast wel wat ingefluisterd.
het in dit stukje niet over hebben. Vooral omdat hij naast zijn technisch-inhoudelijke betoog dingen zei die alles in perspectief plaatsen, die verder gaan dan de schuldvraag, die de menselijke maat laten zien. Niet in de laatste plaats door ook zijn eigen rol te relativeren: “Het doet pijn om er nu zo kort na het ongeluk over te
Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data
praten; dat moeten we eigenlijk na een half jaar doen�, zei hij.
(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)
Hier is het bewijs dat je voor krachtig niet groot hoeft te zijn. Onze nieuwste telg – de Genesys+™ programmeerbare voeding – bundelt 5 kW in slechts 1U. Dat is de hoogste vermogensdichtheid ooit. Maximaal vier Genesys +™ units kunnen eenvoudig parallel worden geschakeld voor een potentieel vermogen van 20 kW.
De Genesys+™ omvat verschillende communicatie-interfaces (RS232/485, USB, LAN), het grootste bereik aan driefase ingangsspanningen tot wel 528 VAC, en een keur aan modellen met uitgangen van 0-10 VDC/500 A tot 0-600 VDC/8,5 A.
Dit alles bewijst dat de kleinste, lichtste en krachtigste 5 kW programmeerbare Hij heeft ook tal van waardevolle functies en biedt een voeding is gekomen. nieuwe constant-vermogen begrenzingsfunctie. Lees meer hierover op nl.tdk-lambda.com/genesysplus
TDK-Lambda Nederland: +31 (0)6 20 61 87 65 Meer elektroDATA op
NIEUWS
4
Robot inspecteert in Ex-omgeving installaties van de NAM te gaan voorzien van deze technologie. Hiermee is de NAM de eerste producent in de olie- en gasindustrie die deze technologie op grote schaal toepast. De grootste uitdaging ligt niet in het bouwen van op afstand bestuurbare robots, maar in de certificering die nodig is voor toepassing binnen een ontvlambare atmosfeer. De ATEX/IEC-Ex-certificering stelt
Digitron importeur Fenac
zware eisen aan het product en gebruikte materialen. Veel van de benodigde gecertificeerde mate-
Digitron Industrial Systems Nederland en
Recentelijk is ExRobotics in Delft gestart met de
rialen zijn niet te koop. De ATEX/IEC-Ex normen
Fenac Automation Control hebben de handen
productie van robots, die inspectie en onderhoud
zijn namelijk bedacht voor grote, zware, stilstaande
ineen geslagen voor de Benelux markt. Sinds 1
kunnen verrichten in licht ontvlambare en explosieve omgevingen. De robot kan de meter op
installaties die veel energie verbruiken. De robots
september is Digitron de importeur van Fenac
van ExRobotics worden echter gebouwd van
Automation Control. Dit bedrijf biedt sinds
de apparatuur aflezen met behulp van video- en
kleine, energiezuinige en mobiele componenten.
twintig jaar productontwikkeling en productie
geluidsopnamen, een gaslek ‘ruiken’, zelfstandig
Dit betekent dat ExRobotics alle componenten zelf
van encoders voor industriële automatisering.
navigeren tussen verschillende installaties en zelf
heeft moeten ontwikkelen en laten certificeren. Vervolgens moest ExRobotics als organisatie worden
De encoders zijn in diverse uitvoeringen leverbaar.
de weg terugvinden naar zijn docking station om zichzelf weer op te laden. Dat betekent dat inspecteurs en operators niet langer naar explosiegevaar-
gecertificeerd om deze componenten te mogen
lijke installaties hoeven. En dat hun werk dus stuk-
en robotica die ExRobotics nu bezit, is uniek in de
ken minder risicovol wordt. Eind 2018 zal de NAM
wereld.
produceren. De combinatie van deze certificeringen
de eerste batch van tien robots in gebruik gaan nemen, met de ambitie om later alle onbemande
www.exrobotics.global
www.digitron.nl
Fortop distributeur Beijer Electronics
Industrie voorop bij IoT De Nederlandse industriesector loopt voorop
van Vodafone onder ruim duizend Nederlandse
in het gebruik van Internet of Things. Binnen
bedrijven. Waar de gemiddelde Nederlandse
de industrie maakt 20 procent van de bedrijven
onderneming zich voornamelijk zorgen maakt
gebruik van IoT-toepassingen, drie keer meer dan het gemiddelde in het Nederlandse bedrijfsleven.
over privacywetgeving als het gaat om de implementatie, is het grootste obstakel voor industrie-
Het blijft echter achter bij de rest van de wereld,
bedrijven een gebrek aan technologische stan-
Per 1 september 2018 is fortop automation &
waar 29 procent van de bedrijven gebruikmaakt
daarden op verschillende apparaten. Dit hindert
energy control distributeur van Beijer Electronics.
van IoT.
uitrol of verdere ontwikkeling van IoT.
Dit Zweedse bedrijf ontwikkelt en produceert HMI’s,
Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht
Als tweede obstakel geeft het rapport het gebrek
protocol converters en de daarbij behorende soft-
aan kennis en vaardigheden aan van personeel.
ware en biedt software, hardware en IIoT-oplos-
Dit wordt hoofdzakelijk overbrugd door samen
singen om kritische industriële bedrijfsprocessen
te werken met gespecialiseerde IoT-partners. Dit
te optimaliseren en te zorgen voor betrouwbare en
kan onder andere door te leren van andere business cases en het volgen van interne of
veilige verbindingen van data-overdracht.
externe trainingen.
stelt dat de producten van Beijer Electronics een
Ondanks de obstakels, heerst er in de industriesector een groot vertrouwen in IoT. Binnen de
perfecte aanvulling zijn voor fortop. “De HMI’s en
Harmen Sikkema, algemeen directeur van fortop,
industrie verwacht 70 procent dat over vijf jaar
controllers sluiten naadloos aan op onze doelgroepen.” Sander de Boer, accountmanager distribution
één of meerdere bedrijfsprocessen afhankelijk
EMEA bij Beijer Electronics ziet het ook als voor-
zullen zijn van IoT. Dit is twee derde meer dan in
deel dat de portfolio’s van beide bedrijven goed
andere sectoren. Bijna de helft van de respondenten voorziet dan ook dat de investeringen in
op elkaar aansluiten. Hij ziet in fortop een profes-
IoT de komende vijf jaar gaan toenemen.
beschikt over professionele trainingsruimten en de
sionele partner voor leveranciers, die bovendien kennis om productgerichte trainingen te geven.
Het rapport is te downloaden op: www.vodafone. nl/midden-groot-bedrijf/oplossingen/internet-of-
www.fortop.nl
things/artikel/vodafone-trendrapport-nederland/
www.beijerelectronics.com
NIEUWS
5 / OKTOBER 2018
5
Salland Engineering opent centrum voor testtechnologie Salland Engineering heeft onlangs zijn Test Tech-
het gebied van testsystemen voor geavanceerde
nology Center in Zwolle geopend. Hiermee wil het
onderdelen zoals de serdes-chips (serialisatie/
bedrijf de ontwikkeling versnellen van fundamentele
deserialisatie) die de omvangrijke informatiestromen
technologie om de nieuwste generaties chips te
in datacentra verdelen over de servers en aan het
kunnen testen. Salland werkt daarbij nauw samen
einde weer omzetten naar seriële bitstromen voor
met de hogeschool Saxion, de Technische Universiteit Eindhoven (TUE) en de Universiteit Twente
de glasvezel. Salland heeft ook technologie ontwikkeld voor testoplossingen voor Bluetooth en
(UT). “Zij nemen het meer wetenschappelijke deel
diverse generaties smartphones. Intussen maken
Elincom neemt EEMCCoimex over
voor hun rekening’, zegt Paul van Ulsen, directeur
de meetspecialisten zich klaar om nieuwe testmark-
van Salland Engineering. “Salland kan daarmee de
ten open te breken, zoals voor automobielsensoren
meettechnologie industrialiseren om instrumenten
en fotonica.
te kunnen maken die chipfabrikanten gebruiken in hoogvolumetests.”
Naast de ontwikkeling van technologie en meetinstrumenten is Salland Engineering ook begonnen
Vanuit de hogeschool en de universiteiten zijn vijf
met het verlenen van productietestservices. Vooral
Op 14 september 2018 vond de officiële
tot tien onderzoekers betrokken bij de research.
voor kleine, zeer gespecialiseerde chipbedrijven is
aandelenoverdracht plaats, met van links naar
Jurriaan Schmitz, hoogleraar Semiconductor
het moeilijk hun onderdelen te laten testen. Salland
rechts: Hans Zijlstra (commercieel directeur
Components op het MESA+-instituut voor nanotechnologie: “Voor het efficiënt testen van nieuwe
merkt dat zijn productietestservices aanslaan bij
Elincom), Danny Langbroek (algemeen
Europese chipleveranciers die op zoek zijn naar een
directeur Elincom), Maria Naus (financieel
producten, zoals sensoren, is een goede kennis
testhuis ‘om de hoek’.
directeur EEMC), Michiel Wubs, (product
van het product noodzakelijk. Op de UT meten en
Recentelijk nam Salland Engineering het bedrijf
manager Elincom en Antoon Naus (algemeen
modelleren we elektronische componenten tot in
directeur EEMC).
de fijnste details. Met de opgedane kennis kunnen
Applicos uit Heerde over. Dat ontwikkelt geavanceerde instrumenten voor het nabootsen en meten
we Salland ondersteunen in de ontwikkeling van
van elektrische signalen van analoge chips. Het
De holding van Elincom electronics heeft
nieuwe testoplossingen.’ Op deze ontwikkeling
zes medewerkers tellende Applicos is relatief klein,
per 14 september EEMCCoimex uit Lelystad
heeft het Zwolse bedrijf vijftien ingenieurs zitten.
maar het is een pionier in analoge testtechnologie.
overgenomen. Deze overname stelt Elincom
Ruim veertig van de vijftig medewerkers bij Salland
Het levert aan wetenschappelijke laboratoria, normeringsinstituten en chipfabrikanten. Van Ulsen:
in staat, zich verder te profileren als gespe-
“Met de kennis van Applicos zijn we in staat om
cialiseerde technisch distributeur. Danny Langbroek directeur van Elincom electronics geeft
instrumenten. Om de paar jaar vraagt elke nieuwe
projecten op een nog hoger niveau te bouwen. We
aan: “EEMCCoimex vult Elincom aan in een
generatie chips weer nieuwe teststrategieën om
kunnen sneller ontwikkelen.”
nichemarkt die steeds belangrijker wordt. Stij-
houden zich bezig met het ontwikkelen van elektronica en software ontwikkelen voor test- en meet-
gende frequenties in combinatie met dalende
aan het einde van de fabricagelijn de slechte van de goede exemplaren te onderscheiden. Het bedrijf
www.salland.com
inmiddels een naam opgebouwd, onder meer op
voedingsspanningen betekenen veel voor kritische hardware designs van elektronica. Daar zien wij een enorme behoefte aan de producten en kennis over EMC shielding, die bij EEMCCoimex voorhanden is.” Antoon Naus, scheidend directeur-eigenaar zocht om leeftijdsredenen een opvolging om zijn bedrijf voort te zetten: “Om de continuïteit van EEMCCoimex te waarborgen, voor zowel klanten als leveranciers, was het een harde voorwaarde om een technisch georiënteerde partner te vinden die bekend is met zowel elektronica als het EMC vakgebied. Ik ken Elincom goed van de EMC-ESD vereniging. Hun kennis van de materie en actieve houding geven mij alle vertrouwen dat EEMCCoimex in goede handen is terecht gekomen.” Elincom en EEMCCoimex blijven als twee aparte bedrijven naast elkaar bestaan, maar werken vanuit de Elincom-locatie in Capelle aan den IJssel.
Paul van Ulsen, directeur van Salland Engineering, in de testhal van de nieuwe Salland-locatie. Te zien is een Ultraflex van Teradyne, waarvoor Salland een instrumentmodule, testprogramma’s en testprotocollen
www.elincom.nl
ontwikkelde. Ook de interfacehardware tussen systeem en chip - het ronde bord boven op de machine -
www.eemc.nl
komt uit Zwolle. Meer elektroDATA op
NIEUWS
6
TSN voor dummies Belden heeft het boek ‘Time-sensitive
kunnen verwerken en is ‘backwards compatible’ Networking for Dummies’ uitgebracht. TSN is een met Ethernet-apparaten. Het boek gaat in op de antwoord op de tekortkomingen van de huidige technologie en de standaarden en geeft inzicht in realtime communicatieprotocollen, zoals Ether-
de vereisten van TSN-netwerkengineering en de
cat, Profinet IRT en Sercos III. Het protocol heeft
voordelen van het gebruik van niet-TSN Ethernet-
bijvoorbeeld een hoge bandbreedte om een grote
apparaten op een TSN-netwerk.
hoeveelheid sensor- en achtergrondgegevens te
Het 53 pagina’s tellende boekje is als gratis pdf
Altheris wordt Althen Sensors & Controls
te downloaden, maar is ook gedrukt beschikbaar.
Per 1 oktober 2018 heeft Altheris BV Sensors &
Ook het vorig jaar door Belden gepresenteerde
Controls haar naam veranderd in Althen Sensors &
Industrial Cyber Security for Dummies is nog
Controls BV. Althen is de zusterfirma van Altheris.
steeds online te vinden.
Beide bedrijven opereren onder dezelfde Nederlandse holding. Na vele jaren van samenwerking als
www.belden.com
aparte entiteit is besloten om dat voortaan onder de gezamenlijke naam Althen Sensors & Controls te doen. Met haar eigen engineering en productieafdeling
Tech College start pilot Smart Technician
in Duitsland is Althen in staat om klantspecifieke sensoroplossingen te ontwikkelen. De sensoroplossingen van Althen zijn onder te verdelen in
Een klas tweedejaars studenten Middenkader
Eind augustus zijn de eerste leerlingen gestart met
drie oplossingsgebieden: OEM sensoren, Test &
Engineering van Tech College doorloopt dit school-
de Smart Technician pilot. De projecten zijn bij
Measurement sensoren, en sinds enkele jaren ook
jaar de pilot Smart Technician. De studenten gaan
voorkeur multidisciplinair en maken gebruik van
Industrial IoT sensoroplossingen. Althen Sensors &
naar verschillende bedrijven voor gastlessen en
moderne technologie. Denk bijvoorbeeld aan het
het werken aan projecten op het gebied van smart
Controls heeft naast haar vestiging in Leidschendam en het hoofdkantoor in Duitsland ook kantoren
industry en smart technology.
ontwerpen en maken van een mobiele vacuümpomp en het uitwerken van een ontwerp voor een
Deelnemende bedrijven zijn onder meer Busch uit
carbonator.
Althen Sensors & Controls ontwikkelt, produceert
Woerden, Eneco uit Utrecht, OMVE uit De Meern en
De studenten gaan dieper in op de actuele stand
Verweij Installatietechniek uit Nieuwegein. Met deze
van zaken van de techniek en zien beter de verbinding tussen de diverse richtingen in de techniek.
en levert (klantspecifieke) sensoren, instrumentatie en meetsystemen voor het meten van onder
vorm van leren wil Tech College het onderwijs dichter bij de beroepspraktijk brengen en het concept van hybride leren in de praktijk brengen. Als de pilot
Denk aan de combinatie van procestechniek, werk-
andere: druk, kracht, moment, rek, positie, inclinatie, acceleratie, vibratie en temperatuur.
tuigbouwkunde en ICT binnen een project. www.althensensors.com
succesvol is zal de leergang Smart Technician een vast onderdeel worden van de opleiding Midden-
in Zweden, Frankrijk en Amerika.
tech.rocmn.nl
www.althencontrols.com
kader Engineering voor alle studenten.
tbp breidt uit Om aan de groeiende vraag naar printed circuit
wereldwijde schaarste aan elektronica-onderdelen,
board assemblies (pcba’s) te voldoen, investeert
die naar verwachting nog lange tijd aanhoudt.
tbp electronics in een extra state-of-the-art productielijn op de hoofdlocatie in Dirksland. Hiermee
Met early supplier involvement helpt tbp opdrachtgevers hun pcba-ontwerp te perfectioneren. Deze
is een bedrag van drie miljoen euro gemoeid. De
dienstverlening en de zelf ontwikkelde EBST heb-
nieuwe lijn (de vijfde in het gehele machinepark) is
ben mede geleid tot een toegenomen vraag. Dit
eind oktober operationeel. Ook zijn de testvoorzieningen en de voorraad componenten uitgebreid.
geldt met name voor de medische sector, defensie
In combinatie met circa twintig nieuwe gespecia-
over alle benodigde certificaten beschikt. CEO Ton
liseerde medewerkers acteert tbp hiermee op de
Plooy: “Stilstaan is geen optie, we moeten vooruit!
actuele marktsituatie.
Onze medewerkers en onze equipmentleveranciers
Met ‘design for testing’ maximaliseert tbp de testtoegankelijkheid en testdekking van het pcba-ont-
hebben deze uitbreiding van onze productiecapaciteit in zeer korte tijd mogelijk gemaakt. Zo blijven
werp. Voor de extended boundary scan testoplos-
wij op de extra vraag van onze opdrachtgevers
sing (EBST) zijn drie extra basisstations geplaatst.
inspelen.”
en lucht- en ruimtevaart waarvoor tbp inmiddels
Ook is een flying probe-tester toegevoegd. De voorraad componenten in Dirksland is bijna verdubbeld. De maatregel is noodzakelijk gezien de
www.tbp.nl
pl.rs-online.com
Wat wilde u worden toen u jong was? Dankzij uw vindingrijkheid bent u in de snel veranderende technische wereld terechtgekomen. Maar om datgene te doen waar u goed in bent, heeft u tijd nodig om het verschil te maken. Wij helpen u bij het realiseren hiervan. Met de allernieuwste elektronicaproducten en -schema’s kunt u uw ontwerpen namelijk sneller realiseren.
Levering de volgende dag | Technische ondersteuning | DesignSpark
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
8
Ventilatorregelaar werkt met geluidsreducerend algoritme GESCHIKT VOOR VERVANGINGSMARKT VAN WISSEL- NAAR GELIJKSTROOMMOTOREN Naar eigen zeggen heeft Melexis met zijn MLX90411 een besturings-IC voor ventilatoren geïntroduceerd dat behalve een hoog koppel ook de laagste omkeerstroom creëert van vergelijkbare componenten. Dit moet geluidsarme toepassingen mogelijk maken, bijvoorbeeld voor gebruik in consumentenelektronica en witgoed. De tot 28 V, 600 mA en 45.000 toeren bruikbare regelaar is uitgerust met geïntegreerde Hall-opnemer en voorzien van diverse beveiligingen waarmee onder andere wordt voldaan aan de SIL-norm voor auto’s. Het IC wordt geprogrammeerd via I2C en slaat de configuratiegegevens Voor het aansturen van gelijkstroomop in niet-vluchtig geheugen.
De regelaar is ondergebracht in een UTDFN-omhulling van 2 bij 2,5 mm.
met die toepassing. Verder kan het
chip is geïntegreerd. De PI-karakte-
ventilatoren met enkele spoel heeft
IC rechtstreeks op de accu worden
ristieken zijn in dat geval configureer-
Melexis een regel-IC uitgebracht
aangesloten want hij accepteert spanningen tussen 3 en 28 V voor zijn voe-
baar voor snelheden tot 45.000 tpm.
waarvan het algoritme onder andere kan worden ingesteld op minimale
ding en verdraagt pieken van 40 V.
de maximale pulsbreedteverhouding
Bij een open-lusregeling wordt alleen begrensd.
geluidsproductie. Qua toepassingen denkt de producent dan ook aan
Algoritme
Daarnaast vestigt de fabrikant de
zowel nieuwe ontwerpen als aan de
Een van de ingebouwde beveili-
vervanging van AC-inductiemotoren
gingsfuncties is het automatisch
aandacht op het zelf ontworpen adaptieve algoritme, dat er op is gericht
in bijvoorbeeld witgoed en consumentenelektronica. Niet alleen in tafel-
afschakelen als de rotor van de ven-
zowel het koppel te maximaliseren als
tilator mechanisch geblokkeerd is,
de omkeerstroom tot een minimum
ventilatoren maar ook in koelkasten,
wat doorbranden van de spoel moet
verlichtingsarmaturen en in luchtkoe-
voorkomen. Twee uitgangen, FD voor
te beperken. Dat laatste moet geïnduceerde trillingen bij het aanpassen
ling, - verwarming en -zuivering zou
het detecteren van rotatie en RD die
van de snelheid voorkomen en op
het IC tot zijn recht moeten kunnen
een vastloper signaleert, voorzien in
die manier de motor stil houden. Ook
komen. Hetzelfde geldt bij het actief
diagnostische signalen voor de rest
resulteert dit in een lage EMI, wat kan
koelen van computers en audio/
van het systeem. In aanvulling daarop
helpen bij het halen van CE- en UL-
video-systemen. In het industriële
beschermt een stroombegrenzer op
eisen.
bereik worden applicaties als robotica
600 mA tegen overbelasting. En voor
en automatisering genoemd.
De programmering van het IC loopt via I2C en de configuratiegegevens
Daarnaast is de chip inzetbaar in
zijn eigen gezondheid is de component beveiligd tegen te hoge tempera-
auto’s omdat hij voldoet aan de eisen
tuur, overspanning en kortsluiting.
de interne eeprom. Alle circuits zijn
www.melexis.com
van veiligheidsnorm ASIL (Automotive
Het regelalgoritme is op diverse
gerealiseerd met 0,18-μm technologie
www.futureelectronics.com
Safety Integrity Level), volgens de
en de resulterende chip past dan ook
future.breda@futureelectronics.com
fabrikant als eerste component in zijn
manieren in te stellen. Zo is aansturing met en zonder terugkoppellus
(076) 544 48 88
categorie. Het operationele temperatuurbereik is met -40 tot 150 °C in lijn
mogelijk, waarbij met het oog op die
hoge UTDFN-behuizing.
laatste optie een Hall-sensor op de
worden niet-vluchtig opgeslagen in
in een 2,5 bij 2 mm metende, 0,4 mm
PRODUCTNIEUWS
5 / OKTOBER 2018
9 APEM
EVG Martens
Schakelaars
Omspoten dubbele USB-aansluitingen en draai-en sleutelschakelaars voor het realiseren van paneelborden met hoge standaard. IDEC ontwerpt en produceert deze schakelaars volgens de laatste design-en productietechnologieën, allen voorzien van een UL, CSA, TUV en CCC keurmerk. Elk van de componenten is beschikbaar met verschillende inbouwdia-
De series M22 en M30 omspoten
assortiment aan adapters compleet
meters, diverse functies, verlichting
met HDMI-uitvoeringen en diverse
De serie LB en LBW industriële scha-
en is beschikbaar in versie met een
chassisdelen zijn uitgebreid met dubbele USB-aansluitingen en data safe-
kelaars omvat een uitgebreid aanbod
laag profiel. Inclusief klantspecifieke
varianten, alsmede diverse adapters.
Voor systeemtoegang via RJ45 levert
aan ergonomische en esthetische
maatproducten bedraagt het aantal
De dubbele USB-aansluitingen zijn
EVG de M22-M30 chassisdelen ook
drukknoppen, indicatoren, buzzers
mogelijke opties rond 25.000.
verkrijgbaar als verbindingskabels
met geïntegreerde RJ45 koppeling
met ieder 2 USB 2.0 type A of USB 3.0 type A contacten, in diverse
CAT 6 Class E alsmede als verbindingskabel met een CAT 6 Class
kabellengtes en een USB-stekker
EA-contact en Cat 6A stekker aan
aan de andere zijde. In combinatie met de data-safe chassisdelen
de tweede zijde. De contact bezet-
kunnen Nano-USB-sticks ook bij
TIA 568B of EIA/TIA 569A alsmede
een gesloten beschermkap worden
voor Profinet. Alle uitvoeringen zijn
gebruikt. Daarmee kunnen gegevens
geschikt voor datatransfers tot
Microchip Technology Europe (Netherlands)
Digitale signaalcontrollers
USB 3.0 varianten.
ting van de kabels voldoen aan EIA/
ook onder extreme omstandigheden
maximaal 10 GBit en kunnen in elke
De serie dsPIC33CK 16-bit digitale
De componenten beschikken over
worden verzameld en programma’s
gewenste lengte worden geleverd.
signaalcontrollers (DSC’s) voorziet
geïntegreerde beveiligingsfuncties
worden uitgevoerd. EVG maakt het
systeemontwerpers van digitale sig-
voor veiligheidskritische ontwerpen,
naalverwerkingskracht (DSP), gecom-
zoals ingebouwde RAM zelftest (BIST)
bineerd met het ontwerpgemak van een microcontroller. Ontwikkeld om
voor het testen van het werkgeheugen en de werking ervan; deadman
snellere voorspellende prestaties te
timer voor het bewaken van de
leveren in tijdkritische besturingstoepassingen, beschikt deze serie over
betrouwbaarheid van toepassingssoftware via periodieke timerinter-
uitgebreidere context geselecteerde
rupts binnen een gespecificeerd
registers voor het beperken van de
tijdvenster; dubbele watchdogtimers
interruptvertraging en nieuwe, snellere
(WDT); flash foutcorrectiecode (ECC);
instructieverwerking voor het versnellen van de DSP-routines. Met 100
brownout reset (BOR); power on
MIPS prestaties levert de kern van de
(FSCM).
dsPIC33CK bijna de dubbele presta-
Verder is analoge integratie op een
ties van de voorafgaande enkelkerns
hoog niveau beschikbaar, waaronder
dsPIC DSC’s, waardoor deze geschikt
snelle ADC’s (3,5 Msps), analoge
is voor motorregelingen, digitale voedingen en andere toepassingen die
spanningvergelijkers met DAC’s en
vragen om geavanceerde algoritmen,
motorregeltoepassingen op een
zoals sensoren voor auto’s en indus-
kleiner printoppervlak en met minder
De RKZE-serie bestaat 2 W DC/DC
ding te upgraden. Standaardisolatie
triële automatisering.
componenten mogelijk maakt. De
converters in een industriestandaard
is 3 kVDC en de /H-versie is in de
DSC’s zijn voorzien van een PWM
SIP7 behuizing. Het werktemperatuurbereik loopt uiteen van -40 °C tot
fabriek getest tot 4 kVDC. Er zijn
geavanceerde digitale voedingstopologieën. De dsPIC33CK is beschik-
+95 °C. Hierdoor zijn deze converters geschikt voor zowel veeleisende
beschikbaar met optionele kortsluitbescherming (/P-suffix). Dankzij de
baar in acht behuizingsvarianten
industriële toepassingen als test- en
EN62368-1-certificering en EN55032-
en kent behuizingen met 28 tot 80
meetsituaties. Ze zijn pin-compatible
pennen en de kleinste is 5x5 mm. Het
met de RK- en RH-converterseries.
EMC-compliances zijn deze converters geschikt voor een eenvoudige
flashgeheugen heeft een omvang van
Hierdoor is het eenvoudig van 1 W
integratie in tal van industrie 4.0 PCB
32 tot 256 kByte.
naar een 2 W hoog geïsoleerde voe-
ontwerpen.
Recom Power
2 W DC/DC converters
reset (POR) en failsafe clockmonitor
operationele versterkers, hetgeen
met een resolutie van 250 ps voor
enkelvoudige of dubbele uitgangen
Meer elektroDATA op
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
10
Eeprom geeft meerwaarde aan digitale temperatuursensor OPSLAG VAN KRITISCHE DATA IN GEÏNTEGREERD GEHEUGEN VERBETERT WERKING SENSOR Sinds de introductie van temperatuursensoren met een digitale I2C uitgang, zo’n twintig jaar geleden, zijn er van deze IC’s al miljarden verkocht. De temperatuurbewakingsoplossing in allerhande elektronicaproducten en systemen helpen systeemontwerpers met het meten en bewaken van de werkelijke temperatuur van hun product en reageren effectief op elke over- of ondertemperatuur die buiten een bepaald grensgebied dreigt te komen. Door deze sensoren ook uit te rusten met een geïntegreerd geheugen, in de vorm van een Eeprom, kunnen gebruikers kritische toepassingsspecifieke data opslaan om de robuustheid van hun eindproducten te verbeteren. Dit artikel laat zien waarom juist een geïntegreerde Eeprom hiervoor geschikt is.
een breed temperatuurbereik van -40 tot +125 °C is tegenwoordig gangbaar. Wat minder voor de hand ligt is dat er geheugen op basis van een EEPROM wordt geïntegreerd in de temperatuursensor. Dit elektronisch wisbare programmeerbare geheugen, dat alleen uitleesbaar is, heeft als belangrijke eigenschap dat er naar elke geheugenbytelocatie meer dan een miljoen keer kan worden geschreven. Dit maakt deze component zeer geschikt voor dataveranderingstransacties op een hoge frequentie. Plaatselijk opslaan Een belangrijke reden voor het toepassen van geïntegreerd geheugen is de mogelijkheid om kritische informatie, afkomstig van de temperatuursensor, plaatselijk op te slaan. Een voorbeeld hiervan is het vastleggen van extreme temperaturen van het eindproduct die kunnen leiden tot storingen of uitval van het systeem. Verder kunnen ook datum en tijd, het aantal storingen, de lengte van de inschakelduur van een systeem en andere condities, die je wilt voorkomen, worden vastgelegd. Deze informatie is niet alleen van De AT30TSE758A van Microchip is een temperatuursensor
waarde voor de eindgebruiker, maar
met geïntegreerde EEPROM.
ook voor de producent/leverancier van de component. Door het uitlezen van het geïntegreerde geheugen van
I2C digitale temperatuursensoren vor-
zoals analoog-naar-digitaal omzetters
de temperatuursensor wordt duidelijk
men een complete temperatuur bewa- of nabewerkingscomponenten voor
hoe vaak de component een kritische
kingsoplossing die hun eigen interne
de data.
temperatuur heeft bereikt, met de
temperatuur meten en daarna deze
Digitale temperatuursensoren worden
datum en tijd waarop dit plaatsvond.
temperatuur omzetten in een digitale
tijdens het productieproces gekalibreerd door de fabrikant om te kun-
Heeft de klant bijvoorbeeld –tegen de
nen voldoen aan goed gedefinieerde
consistent blootgesteld aan een te
www.microchip.com
communicatie. Deze sensoren leveren
temperatuur nauwkeurigheidseisen
hoge omgevingstemperatuur? Of zijn
stefan.moolenschot@microchip.com
gedigitaliseerde temperatuurinformatie aan de uitgang, zodat er geen ver-
binnen een bepaald temperatuurbereik. Een nauwkeurigheidsafwijking
er andere oorzaken uit de data te
dere externe componenten nodig zijn,
van maximaal ± 1 °C (of beter) over
waarde die eenvoudig kan worden uitgelezen via standaard I2C protocol
(0416) 69 03 99
garantie-afspraken in– het product
halen als de klant het product retourneert voor een storingsanalyse?
5 / OKTOBER 2018
11 Gebruik volgen
werd getest bij een bepaalde revisie
Een tweede reden voor het toepas-
van het testprogramma. Informatie
sen van geïntegreerd geheugen is het
over de testopstelling en locatie van
kunnen volgen hoe eindgebruikers de eigenschappen of functies van het
de apparatuur, samen met de parametrische gegevens, kan waardevol
product toepassen: worden bepaalde
zijn bij het retourneren van het pro-
(nieuwe) functies wel of niet gebruikt?
duct door de klant door te voorzien
Dat is te realiseren in een eenvoudige
in onpartijdige informatie over hoe
schrijfcyclus door in twee daarvoor
het product in de fabriek werd getest.
gereserveerde Eeprom bytelocaties
Bovendien kan het geïntegreerde
twee verschillende afgeleide waarden
geheugen worden gebruikt voor de
op te slaan, waarbij vooraf al bekend
opslag van kritische informatie met
Basis blokschema voor een temperatuursensor met geïntegreerde EEPROM.
is dat die twee locaties de specifieke eigenschap of functie van dat product
betrekking tot de systeemconfiguratie als hulp bij het opstarten en het
nen fabrikanten profiteren van de drie
interne registers, die op elk gewenst
vastleggen. De eerste bytelocatie
initialisatieproces voor het configu-
hierboven besproken belangrijkste
kan de opgehoogde waarde opslaan
reren van het systeem of product.
voor elke keer dat de functie wordt
Het opwaarderen van het product in
voordelen. Nauwkeurige temperatuurbewakingscomponenten combineren
moment zijn uit te lezen via de I2C seriële interface van de component.
gebruikt. De tweede bytelocatie dient
de toekomst kan eenvoudig worden
een uiterst nauwkeurige digitale tem-
Deze eigenschappen maken de component, die temperaturen kan meten
als een datum- en tijdstempel om te
gedaan door het opnieuw programmeren van de vorige configuratie-
peratuursensor (met een een basis
tussen -55 en +125 °C, geschikt voor
bepalen wat de laatste keer is dat de
nauwkeurigheidsafwijking van ±0,5 °C
een breed spectrum aan toepassin-
eigenschap of functie is gebruikt.
gegevens in een simpele program-
over 0 tot +85 °C), programmeerbare
gen die vragen om het meten van de
meerslag.
hoge en lage temperatuuralarmen,
plaatselijke temperatuur als een inte-
geïntegreerde niet-vluchtige registers
graal onderdeel van de werking en/ of betrouwbaarheid van een systeem.
Kritische testinformatie Een derde reden om geïntegreerd
Optimaal thermisch beheer
geheugen toe te passen ligt in de
Met een I2C temperatuursensor met
en 8 kBit Eeprom in een enkele compacte behuizing. De resultaten van de
opslag van kritische testinformatie
geïntegreerde Eeprom, zoals de
gedigitaliseerde temperatuurmetingen
van de fabrikant over hoe het product
AT30TSE758A van Microchip, kun-
worden opgeslagen in een van de
PRODUCTNIEUWS Melexis
Mouser
Rutronik
Laterale detectie bij sensoren
A/D-omzetter voor sensorsignalen
Efficiënte gelijkrichters
Melexis gaat de Integrated
Texas Instru-
Magnetic Concentrator (IMC)
ments lanceert de
technologie implementeren
ADS112C04 delta/
bij haar vergrendel- en schakelsensoren. Omdat veel tra-
sigma-A/D-omzetter, bedoeld voor het
ditionele Hall-effect sensoren
meten van kleine
alleen gevoelig zijn voor de
sensorsignalen. De omzetter vraagt niet meer dan
magnetische flux loodrecht op de IC, kan het nodig zijn om complexe (en dus grote en dure) magnetische structuren op
315 μA en integreert meer componenten dan vergelijkbare omzetters. TI richt zich met de omzetter
De FRED Pt-gelijkrichters van Vishay
maat te ontwikkelen om de gewenste meting te realiseren.
op sensorsignalen zoals RTD’s (Resistance Tempe-
staan in het teken van een hoge vermo-
Met de vergrendel- en schakelsensoren van Melexis is dat
rature Detectors), thermokoppels, thermistoren en
gensdichtheid, prestatie-efficiency en
niet nodig, omdat die gebruik maken van de innovatieve
medische monitoringsystemen. De ADC biedt twee
betrouwbaarheid. Ze zijn verpakt in een
magnetische Triaxis technologie, die het mogelijk maakt om
manieren van conversie (singe-shot of continu) en
thermisch efficiënte FlatPAK 5x6-behui-
de laterale component van de magnetische flux te meten.
die van conversies uitvoeren bij datasnelheden tot
zing met een laag profiel van minder dan
Omdat steeds vaker borstelloze gelijkstroommotoren worden
2.000 samples per seconde (SPS). Bij 20 SPS zorgt
1 mm. De gelijkrichters zijn verkrijgbaar
gebruikt in een groeiend aantal toepassingen, zoals blowers, koelventilatoren en pompen, is er ook meer
de digitale filter van de component voor het tegenhouden van zowel 50 Hz als 60 Hz signalen. De
in versies voor industrie en voor auto-
behoefte aan een meer geavanceerde regeling. Door integra-
tweedraads I2C-compatibele interface ondersteunt
A of 2x4 A voorwaartse stroom. Vishay
tie van de IMC-technologie in producten als de MLX92211
I2C-bussnelheden tot 1 Mbps. De 5,0 mm × 4,4 mm
denkt hiernaast aan toepassing in de
is de sensorfunctie beschikbaar in een SMD-component. Dit
TSSOP-component werkt bij spanningen tussen 2,3
telecommunicatie. De betrouwbaarheid
vereenvoudigt het productieproces en beperkt de benodigde
V en 5,5 V en heeft een werktemperatuurbereik van
moet blijken uit hoge-temperatuurtesten
ruimte.
-40 °C tot +125 °C.
gedurende 2.000 uur (HTRB-testing).
motive, met bij elk een keuze van 2x3
Meer elektroDATA op
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
12
Kaby Lake-computer heeft geen bewegende onderdelen PASSIEF GEKOELDE MINI-BEHUIZING HERBERGT I7, TOT 32 GBYTE RAM EN SSD Aan de ML100-lijn industriële mini-computers heeft Logic Supply de ML100G-31 toegevoegd, die de reeks uitbreidt met modellen waarin Intels jongste generatie processoren is toegepast. Voor deze i7-8650U is het thermisch ontwerp aangepast zodat de pc het evenals zijn voorgangers zonder actieve koeling kan stellen. In combinatie met een SSD voor de achtergrondopslag zijn er geen bewegende delen meer. Dit zou, geholpen door de afwezigheid van ventilatiesleuven, de robuustheid, betrouwbaarheid en levensduur van de computer ten goede moeten komen.
De ML100G-31 kan worden uitgerust met een achtste generatie i7.
Evenals bij de andere familieleden in
met een Celeron, is NUC inmiddels
op langere termijn onderhoudbaar
de ML100-reeks is de ML100G-31
toe aan zijn achtste generatie en loopt
blijft. Verder is rekening gehouden met
gebaseerd op een NUC-moederbord
daarmee min of meer synchroon met
mechanisch en elektrisch veeleisende
van Intel. De afkorting staat voor Next
de Core-edities.
omgevingen, onder andere door extra
Unit of Computing en gaat uit van een
Het nu geïntroduceerde model is
afscherming tegen EMI en ESD. Tot
print van ongeveer tien centimeter in
bedoeld voor rekenintensieve applicaties en is daartoe ontworpen rond een
de opties behoort een 4G-module
het vierkant waarop de processor en de belangrijkste periferie zijn ondergebracht. Na de eerste variant, toen nog
i7-8650U met bijbehorende chipset en
waarmee de pc ook nog kan communiceren als de lokale bedrade en
een HD620 voor het grafische werk.
draadloze netwerken uitvallen.
Gezien de beoogde inzet in industriële
www.logicsupply.com
Extra koelvermogen komt onder meer
info@logicsupply.com
van een fors aluminium element dat
(088) 520 07 00
de warmte van de processor afvoert naar de omhulling.
systemen wordt gebruik gemaakt van
Koeling
componenten die minimaal vijf jaar
Ten opzichte van de overige pro-
leverbaar zijn zodat de computer ook
ducten in de reeks, die eindigen bij
Principe van de Hardwell-techniek voor passieve koeling.
5 / OKTOBER 2018
13 een i5, heeft de vierkerns 1,9-GHz i7
nectoren en biedt een capaciteit tot 1
meer koeling nodig. Hiertoe heeft de
Tbyte. Aan tijdelijke opslag heeft het
fabrikant het thermisch ontwerp van
moederbordje ruimte voor maximaal
de behuizing aangepast met speciale vinnen en een dito aluminium
32 Gbyte DDR4 ECC-geheugen.
koellichaam dat de warmte van de
Canyon-variant, waarin de usb C 3.1-
processor naar de omhulling trans-
poort van de andere achtste-generatie
porteert. Deze Hardshell genoemde
NUC’s plaats heeft gemaakt voor een
techniek heeft hierdoor ook bij de
tweede HDMI-kanaal. Beide video-
ML100G-31 voldoende afvoercapaci-
uitgangen, waarvan een met CEC, zijn
teit om te kunnen volstaan met pas-
onafhankelijk van elkaar te gebruiken
sieve koeling.
tot een resolutie van 3840 x 2160.
De afwezigheid van een ventilator
Aan de achterkant van de 14 bij 11 bij
scheelt in het verbruik maar vooral
6 cm metende behuizing zijn behalve
ook in de onderhoudsgevoeligheid.
twee maal HDMI ook twee maal usb
Zonder bewegende onderdelen is er veel minder slijtage en hebben de
3.0 en 1000-Mbit/s Ethernet naar buiten gevoerd. Het front telt nog eens
componenten geen last van trillingen.
twee usb-aansluitingen. Tot de opties
Bovendien voorkomt de afwezigheid
behoren digitale I/O-lijnen en RS232C.
De processorprint is de Dawson
van sleuven voor de luchtstroom het binnendringen van stof en corrosieve gassen. Voor de achtergrondopslag wordt een voor servertoepassingen geschikte SSD gebruikt. Deze is aangesloten op
De NUC is ondergebracht in een behuizing
een van twee interne M.2 NGFF-con-
van circa 14 x 11 x 6 cm.
PRODUCTNIEUWS Routeco
Parker Hannifin
Schmersal
Controllers
Thin client HMI
Positieschakelaars
De Allen-Bradley Guard-
De serie PS positieschakelaars is ontwikkeld vol-
Logix 5580 en Compact
gens het moduleprincipe: de gebruiker kan de PS
GuardLogix 5380 control-
als complete schakelaar met bedieningselement
lers bieden schaalbare
bestellen of alleen als basisschakelaar zonder
ondersteuning voor veiligheidsniveau SIL 2/PLd
bediening. De basisschakelaar kan afhankelijk
tot SIL 3/PLe. Ze bieden
De PAC Terminal (PT) is een thin client HMI die is ontwikkeld om naadloos samen te werken met de Parker
van de toepassing met het vereiste bedieningselement worden gecombineerd. Van dit element
extra verwerkingskracht
Automation Controller (PAC). Samen met de PAC, die
zijn meerdere versies verkrijgbaar. Alle elementen
de besturing en HMI-logica verwerkt, is de PT verant-
zijn onderling uitwisselbaar en combineerbaar. De
en kortere veiligheidsafstanden mogelijk te maken.
woordelijk voor het weergeven van de ingebouwde
positieschakelaars dienen voor de positieregistratie
Engineers kunnen daarmee machines met een
HMI en het verzenden van de input van de gebruiker
kleinere omvang afleveren. Verder is het mogelijk
en bewaking van bewegende delen aan machines en installaties en zijdelings verschuifbare of
om minder controllers te gebruiken in complexe
via het touchscreen naar de PAC. Als thin client verlaagt de PT de totale systeemkosten in vergelijking
machines. Het gebruik van één krachtige controller
met een traditionele HMI, vooral wanneer meerdere
om snellere reactietijden
voor zowel standaard als veiligheidsbesturing draagt PT’s op één enkele PAC worden aangesloten. De bij aan verbeterde productiviteit en een reductie van PAC is de alles-in-één-machinebesturingsoplossing
draaibare beschermvoorzieningen. Ze beschikken over gedwongen verbreekcontacten en kunnen daarom in op de veiligheid gerichte toepassingen tot Performance Level (PL) d worden ingezet. De
de kosten, complexiteit en omvang van de regelkast
van Parker die de functionaliteit van de PLC, HMI en
positieschakelaars onderscheiden zich door een
van machines.
motion control combineert tot één apparaat.
compacte bouwvorm, waardoor ze ook in kleine
De controllers hebben ingebouwde gigabit Ethernet-
Dezelfde IEC 61131-3 die geprogrammeerd is voor
functionaliteit. Als ze in combinatie worden gebruikt
de besturing van de PAC PLC-logica, wordt ook
inbouwruimtes kunnen worden gemonteerd. Dankzij de beschermingsgraden IP66 of IP67 kunnen ze
met de geïntegreerde ontwikkelingsomgeving Studio
gebruikt om de logica van de geïntegreerde HMI,
ook worden
5000 en de servoaandrijving Kinetix 5700, bieden ze
WebVisu, te sturen. WebVisu maakt gebruik van web
gebruikt in
ondersteuning voor noodstops, veilige snelheden en
publishing technologie. Dit maakt het mogelijk om
robuuste
andere functies voor veiligheidsbewaking. Dit draagt
meerdere PT’s aan één enkele PAC-controller te koppelen.
omgevingen.
bij aan flexibeler veiligheidssystemen.
Meer elektroDATA op
INDUSTRIĂ‹LE AUTOMATISERING
5 / OKTOBER 2018
14 SMC Pneumatics
Drukschakelaar met IO-Link De nieuwe versie van de ISE70 drukschakelaar van SMC is voorzien van IO-Link communicatie die machineoperators meer controle geeft door meer beschikbare gegevens en verschillende diagnostische waarschuwingen. Deze ‘alerts’, zoals nominaal drukbereik en temperatuurgrens, vormen een aanvulling op de standaard waarschuwingen. Door het gekantelde display met drie
subschermen hebben gebruikers volledig zicht op de actuele druk en ingestelde waarde. Aangevuld met de ISE71, die beschikt over een drukbereik tot 16 bar, heeft SMC haar assortiment drukschakelaars verbreed. Beide modellen zijn IP67 gecertificeerd en standaard uitgevoerd met een M12 connector.
) +!* * )-!
'*+ & *( ) & Mulder-Hardenberg
Joystick voor het zware werk &0! + !& *+ +!*+! # &
#'(( $ & % + ! ) !&#''(*/*+ %
Mulder-Hardenberg levert van NSI een IP65 afgedichte joystick-eenheid met drie assen, die kan schakelen tussen mouse pointer en een 3-assige joystick functie. De voor zware industriĂŤle toepassingen
1 '($'**!& '% 0') $''* + #,&& & *+ $$ &
& + $!& *+ )%!"& - & &
ontworpen joystick heeft een robuuste, vandaalbestendige constructie. De montageplaat is van geborsteld roestvrij staal. Tevens zijn er twee vandaalbestendige rvs IP65 verzegelde schakelaars. De cursorsnelheid is per applicatie aan te passen (alleen OEM). Er zijn geen speciale drivers nodig. Afmetingen zijn: 100 x 116 mm.
Yokogawa Europe
Productiebesturingssysteem Yokogawa heeft nieuwe functies toegevoegd aan het Centum VP geĂŻntegreerde productie-
besturingssysteem. Versie R6.06 bevat de toevoeging van ondersteuning voor Windows Server 2016, een aanpassing waarmee FCS-programma’s kunnen worden geßpgraded met minimale onderbreking van de werking, en de toevoeging
'&) &$
van een functie aan de geĂŻntegreerde engineeringomgeving van Automation Design Suite (AD Suite) die kleine aanpassingen in de toepassingssoftware mogelijk maakt tijdens het bijwonen van inspecties. Dit is een aanvulling op
! '&) $ +)'&! & $,. !
de bulkbewerkingsfunctie die al geĂŻntegreerd is in AD Suite. Dit verbetert de engineering-efficiĂŤntie en helpt klanten hun productiviteit te verbeteren.
PRODUCTNIEUWS
5 / OKTOBER 2018
15 Summit Automation
Sick
Snelle camera
Capacitieve niveausensor
De MV-4000 camera van Microscan
De capacitieve niveausensor CFP
mm is de sensor geschikt voor
is ontworpen voor applicaties waar
Cubic is geschikt voor continue
niveaumeting in kleine containers en
snelle beeldverwerking nodig is. De
niveau-, grenswaarde- en gelijktij-
meting dicht bij de bodem; er is geen
sensor in de camera is geschikt voor
dige temperatuurmeting. Dankzij de
dode zone langs het meetbereik.
gebruik van C-mount lenzen. Er is
MCiM-technologie (multi-capacitive
De IP67-beschermde sensoren zijn
keuze uit sensoren met resoluties van
intra-probe measuring) doet de sen-
geschikt voor procesdrukken tussen
0,3 MP tot 5 MP met een pixelgrootte
sor zijn werk ongeacht in wat voor
-0.5 en +3 bar en procestemperaturen
van 4,8 Îźm. De snelheid waarmee de
container de oliĂŤn, watergebaseerde
tot 80 °C.
camera de beelden verwerkt komt
vloeistoffen of emulsies zich bevin-
dicht in de buurt bij de snelheid van
den. Bij vloeistofwissels hoeft de CFP
pc-gebaseerde visionsystemen. Dat
Cubic niet iedere keer opnieuw te
maakt de MV-4000 geschikt voor
greerde algoritmes geĂŤnt op applica-
worden ingeleerd. Dat scheelt down-
applicaties tot 6.000 ppm en snelhe-
ties in vrijwel alle industrieĂŤn. Net als
time. De sensor kent geen mecha-
den van 300 inches per seconde.
de voorganger, de MicroHawk, is de
nische onderdelen, zoals bij andere
Met deze camera kan de gebruiker
MV-4000 eenvoudig in te stellen en
vlottertoepassingen. Verder is de
codes lezen, codes controleren,
te integreren. Voor het snel configu-
sonde van kunststof, hetgeen vuilaf-
inspecteren, positioneren en meten.
reren wordt gebruikt gemaakt van de
zetting voorkomt.
Dit alles door middel van de geĂŻnte-
AutoVision-software.
Met sondes van 100 mm tot 1.000
SigmaControl
Laumans Techniek
Precisie klepbesturing
Visionsensor
Voor exacte dosering van bijvoor-
hiervoor van 18 tot 55 V. De maxi-
uit te voeren. De visionsensor kan op
beeld vloeistoffen is een uiterst
male bedrijfsspanning is 1 A op een
32 functies tegelijk inspecteren:
precieze klepbesturing nodig. De
inschakelstroom van maximaal 3,5 A.
• Aanwezigheids- en volledigheids-
CO 041 S-Dias module van Sigma-
Inschakel- en continustroom is aan
tek biedt voor deze toepassing vier
te passen, zodat het ventiel juist en
stroomgestuurde PWM-uitgangen,
dynamisch kan reageren. De periode-
controles. • Bepalen van objectpositie en -oriÍntatie.
die ook kunnen worden gebruikt als
frequentie van de bedrijfsspanning
• Lezen en controleren van teksten
pulssignaaluitgang, om bijvoorbeeld
kan ingesteld worden tussen de 30
en leesbare imprints (OCR/OCV),
microdosering in kleppen te kunnen
Hz en 20 kHz. Voor de configuratie
matrixcodes en barcodes, inclusief
regelen. Daarnaast
als pulssignaaluitgang (push-pull)
VeriSens van Baumer is een com-
is de CO 041 voor-
is de maximale stroomsterkte per
pleet beeldverwerkingssysteem in de
De sensoren komen vooral tot hun
zien van vier digi-
kanaal 1 A. De minimale turn-on tijd
vorm van een sensor. Een beeldsen-
recht in toepassingen waar verschil-
tale +5 V-ingangen.
is 50 Îźs. Ongeacht de modus van
sor, eventuele externe verlichting of
lende functies moeten worden gecon-
Met de CO-041
de besturing kunnen de uitgangen
andere optiek (verwisselbare lenzen),
troleerd, taken die meestal alleen
kunnen maximaal
worden ingesteld met een aan/uit-
hardware/software en communicatie-
beheerst worden door geavanceerde
vier kleppen wor-
vertraging in stappen van 1 Îźs van 0
interfaces zijn geĂŻntegreerd in een
sensortechnologie. Dit geldt ook
den bestuurd.
op 32,77 ms. De module is beveiligd
compacte industriĂŤle behuizing. Na de
voor toepassingen waar een visuele
De voedings-
tegen overbelasting, oververhitting en
eenmalige configuratie op de pc is de
inspectie en/of contactloze verificatie
spanning varieert
kortsluiting.
sensor klaar om een specifieke taak
nodig is.
GS1 codes.
ADVERTENTIE
Meer elektroDATA op
NIEUWS
5 / OKTOBER 2018
16 Phoenix Contact
Yokogawa Europe
Ethernet-patchpanels
Optimaliseren van procesbesturing
gerealiseerd. De optionele overspanningsbeveiliging beveiligt de aangesloten eindapparaten en verhoogt daarmee de beschikbaarheid van de installatie. Met de extra schermstroombewaking staat een nuttige diagnosefunctie ter beschikking. Aanwezige schermstromen, veroorzaakt door verschillende potentialen Met Ethernet-patchpanels is een een-
of EMC, worden met een led aange-
voudige en snelle aansluiting tussen
geven. Het programma is aangevuld
de veld- en schakelkastbekabeling te
met twaalf Power over Ethernet
realiseren. De acht nieuwe montage-
(PoE)-injectors, waarmee gekoppelde
Yokogawa brengt met versie 5.2
grootschalige toepassingen met
railmodulen van Phoenix Contact
Ethernet-deelnemers via ĂŠĂŠn enkele
een upgrade uit van het ‘Platform
meerdere processen verwerken
bieden diverse aansluitmogelijkheden.
kabel kunnen worden voorzien van
for Advanced Control and Estima-
en is hij in staat de besturing van
In de afgedekte aansluitruimte ver-
gegevens en stroom. De installatie-
tion’, een ‘OpreXTM Asset Opera-
de installatieactiviteit te optima-
eenvoudigen de aansluittechnieken
techniek en beveiligingsfuncties van
tions and Optimization’-oplossing
liseren.
IDC, push-in of schroefaansluiting
de patchpanels worden in varianten
voor grootschalige toepassingen
de installatie van de veldkabel. De
van deze twaalf modulen voor het
die installatiebrede optimalisering
schikbaarheid, ongeacht wijzigin-
kabelafscherming wordt zonder
eerst toegepast. De modulen zijn tot
van de besturing mogelijk maakt.
gen in werkingsomstandigheden
gereedschap aangesloten waarbij
een vermogen van 60 watt en galva-
Toepassingen zijn geavanceerde
of veroudering van faciliteiten.
tegelijkertijd de trekontlasting wordt
nisch gescheiden voeding leverbaar.
besturing van continue installatie-
• Verbeterde bediening voor effici-
ADVERTENTIE
• Behoud van hoge systeembe-
processen in de olie-, petrochemi-
ente werking en bewaking: bedie-
sche, chemische, gas- en andere
ners kunnen met ĂŠĂŠn druk op
industrieĂŤn.
de knop items oproepen uit een
Deze upgrade biedt de volgende
lijst met recentelijk weergegeven
verbeteringen:
schermen. Vaak gebruikte scher-
• Dankzij een hogere verwerkings-
men kunnen ook als favorieten
snelheid kan de software voortaan
worden geregistreerd.
• • • (
• ORFN LQ DPSOL¿HU • • • GLJLWDOH ¿OWHUER[ •
WEG Netherlands
Watermantelgekoelde elektromotoren De WGM20 serie watermantelgekoelde elektromotoren is ontworpen voor gebruik in agressieve omgevingen en omgevingen met beperkte ruimte. Het koelsysteem bestaat uit in de lengterichting lopende
tot 2000 kW (verticale motor). De
koelkanalen waar water in een
motoren kunnen worden ingezet
zigzagbaan door het gehele frame
met spanningen van 400 tot 4160
loopt. De warmte-uitwisseling van
V, met 4 tot 8 polen en 50 of 60 Hz
de motor is hierdoor niet afhankelijk
frequentie. Standaard is de motor
van de omgeving. Door dit ontwerp
uitgerust om ook met een frequen-
is het eenvoudig de waterkanalen te
tieomvormer te opereren. Typische
inspecteren en schoon te maken.
toepassingen zijn te vinden in ven-
De WGM20 is beschikbaar met
tilatoren, pompen, compressoren,
een uitgangsvermogen van 200 tot
walserijen, (boeg)schroven en hijs-
2800 kW (horizontale motor) of 200
toestellen.
. 6th Nov th 13 - 1
5 / OKTOBER 2018
Hall A510 Booth 2
Euchner
Transponder-veiligheidssensor De transponder-veiligheidssensor CES-C07
ESM-CB wordt
produceert procesrelevante data via IO-Link.
de informatie
Er kunnen twintig sensoren in een seriële
automatisch
verbinding worden opgenomen, waarbij het
opgevraagd
veiligheidsniveau Categorie 4 / PL e blijft.
en via IO-Link
Hierbij kunnen standaard M12-kabels worden
beschikbaar
gebruikt. Voorbeelden van procesrelevante
gesteld. De
data, die deels real-time en deels op afroep
module heeft nog een tweede veiligheidsinput
beschikbaar zijn: deur open of gesloten, de
voor OSSD of contacten en een start input.
veldsterkte tussen leeskop en transponder,
De potentiaalvrije uitgangen zijn Categorie
de actuele code, de ingeleerde code, geblokkeerde codes, de toestand van de veiligheids-
4 / PL e en kunnen tot 6 A worden belast.
uitgangen, hoeveel leeskoppen er in serie
dialoog met de aangesloten sensoren en met
staan, het onderdeel- en versienummer van
de besturing, en vraagt voor elke sensor de
de leeskop, het voltage en de temperatuur.
systeemstatus, de omgevingscondities en
In combinatie met de veiligheidsmodule
sensorgegevens.
De veiligheidsmodule staat in voortdurende
Sick
Absolute encoder met IO-Link De absolute encoders uit de AHS/AHM36-
ledig magneti-
serie zijn er nu ook met een IO-Link interface.
sche en IP65-
De IO-Link-interface maakt een eenvoudige
beschermde
en kostenefficiënte integratie binnen verschillende netwerken mogelijk.
sensorsys-
De configuratie kan via IO-Link of met Sick’s
ruwe omge-
SOPAS-engineeringstool. De absolute 36 mm
vingen inzetbaar. De encoder is inzetbaar bij
encoder is er met maximaal 24 bit (multiturn
werktemperaturen tussen -20 °C en +70 °C.
teem is ook in
Naadloze DC/DC conversie RBB10: 4A buck/boost converter met een lagere, hogere of identieke input t.o.v. de output 2.3V-5.5V input, 1.0V-5.5V outputspanning met Sense
Evaluation Board available
<4mm Laag profiel, thermisch verbeterd 25pad LGA behuizing Compacte DOSA-compatible footprint
AHM36) of 12 bit (singleturn AHS36). Het vol-
Tot 96% rendement Hoge vermogensdichtheid Calpe Industrial Products
Eenvoudige klasse B EMC filtering Enable en PG voor gemakkelijke power sequencing
Frequentieregelaars De compacte VLA1 frequentieregelaars van
Specificaties:
Lovato integreren verschillende besturings-
• vijf vermogens: 0,25 kW, 0,4 kW, 0,75 kW, 1,5
modules, zoals V/f lineair en kwadratische en
kW en 2,2 kW;
sensorloze vectorbesturing. De frequentie-
• input: 1-fase 200…240 VAC – 50/60Hz;
regelaar kan gebruikt worden in verschillende
• output: 3-fase 0…240 VAC – 0…599Hz;
toepassingen, zoals transportbanden, werktuigmachines, bediening van automatische deuren, verpakkingsmachines en in het bijzonder voor het beheer van pompen en ventilatoren dankzij geïntegreerde functies zoals de PID-
• met ingebouwd EMC filter (EN61800-3), cat.
Geproduceerd in Europa Toepassingen: USB3.1 voltage stabilisator, laagvermogen SoC, Li-Ion accu-aangedreven apparatuur, supercap regulator, etc.
C2; • side-by-side montage mogelijk; • vijf programmeerbare digitale ingangen en twee analoge ingangen;; • twee digitale uitgangen en één analoge uitgang; • temperatuurbereik: -10 °C tot +55 °C; • beschermklasse: IP20.
regelaar.
WE POWER YOUR PRODUCTS w w w. r e c o m - p o w e r. c o m
INDUSTRIËLE IOT
18
IoT-sensormodule dubbelt als draadloos doorgeefluik ARM-PROCESSOR COMMUNICEERT MET LOKALE OPNEMERS OP 433, 868 OF 915 MHZ Voor IoT-applicaties die lokale rekencapaciteit en sensoren moeten combineren met data van lokale draadloze modulen heeft SensiEdge de SensiSub ontwikkeld. Het printje bevat een ARM M4-processor en diverse opnemers voor onder andere temperatuur, luchtvochtigheid, versnelling, verplaatsing, magnetische oriëntatie en UV-intensiteit. Ook zijn er in- en uitgangen voor digitale en analoge signalen, motorregeling en seriële dataoverdracht. Daarnaast is een hoogfrequenttrap ingebouwd waarmee gegevens van op 433, 868 of 915 MHz communicerende stations kunnen worden verzameld, verwerkt en doorgestuurd.
De radiomodule en de meeste sensoren zitten aan de bovenkant van de module.
De insteek van de SensiSub is dat hij
eenheid als centraal punt binnen een
u.FL-connector voorziet in verbinding
gegevensuitwisseling met draadloze
sensortopologie, wat hem geschikt
met een externe antenne maar deze
sensoren mogelijk moet maken zon-
moet maken voor wat meer geavanceerde IoT-applicaties als productie-
kan, althans bij de twee hoogste
der dat daar specifieke kennis van hoogfrequente communicatie voor
automatisering, intelligente energie-
nodig is. Zelf is de module behalve
infrastructuren en slimme gebouwen.
met een 32-bit ARM M4-processor,
Het kaartje van 2 bij 3 cm wordt
Sensoren
numerieke eenheid, 128 Kbyte Sram
gevoed met een enkele knoopcel
In principe gaat de overige communi-
en 1 Mbyte flitsgeheugen ook uitgerust met diverse opnemers. De meet-
maar accepteert ook usb als bron.
catie via een vaste verbinding en dat
Hij is uitgerust met een radiomodule
kan zowel met rechtstreekse koppe-
waarden daarvan kunnen worden
die, afhankelijk van de uitvoering,
ling naar een computer via usb als via
gecombineerd met die van stations
werkt op 433, 868 of 915 MHz. De
een industrieel netwerk op basis van
in de directe omgeving en vervolgens
hiervoor toegepaste Spirit 1-chipset
CAN 2.0B. Voor seriële overdracht
al dan niet na voorbewerking worden
van STMicroelectronics kan de data
doorgestuurd via het overkoepelende
moduleren met onder andere 2-FSK,
zijn een Uart en een Usart alsmede SPI- en I2C-poorten naar buiten
netwerk. Op die manier fungeert de
GFSK, MSK, GMSK en ASK. Een
gevoerd.
www.rsonline.nl customerservice@rsonline.nl (023) 516 65 55 Processor en connectoren domineren de achterzijde van het printje.
frequenties, ook op de print zijn meegeëtst.
5 / OKTOBER 2018
19 Bij de ingebouwde opnemers ligt de nadruk op het meten van omgevingsfactoren. Zo houdt de module luchtdruk, temperatuur en relatieve luchtvochtigheid bij alsmede UVintensiteit en de sterkte en kleur van zichtbaar en infrarood licht. Voor het bepalen van de geluidssterkte vanaf -26 dB en tot pieken van 120 dB is een mems-microfoon geïntegreerd, terwijl de drieassige magneetsensor velden detecteert in vier bereiken van 4 tot 16 gauss. Een driedimensionale versnellingsmeter annex gyrokompas registreert zaken als verplaatsing, rotatie, schokken en vibraties. Daarbij is het volle-schaalbereik instelbaar van 2
De module meet 2 bij 3 cm en past daarmee in het algemene ontwikkelbord van de producent.
tot 16 g en van 125 tot 2000 °/s, met de mogelijkheid om een interrupt
over achttien digitale I/O-lijnen en vijf
een resolutie van 12 bit en in een
te genereren bij onder andere vrije
pulsbreedtegemoduleerde uitgangen.
tempo tot 5 MHz.
worden opgeslagen. Voor deze logfunctie is de helft van het niet-vluch-
val, aantikken en activiteit of inactiviteit. Verder beschikt het kaartje
Ten slotte bemonstert een vierkanaals
Alle waarden kunnen meteen worden
tige geheugen beschikbaar.
A/D-omzetter analoge signalen met
doorgestuurd maar ook eerst lokaal
PRODUCTNIEUWS Recom Power
RS Components
AC/DC modules voor IoT
Producten voor gegevensbeveiliging
Recom breidt zijn laagvermogen AC/DC-portfolio uit met behuisde 5 W voedingen. Deze modules zijn ideaal voor
Gegevenscodering staat bovenaan de lijst van aanbevolen
Industrie 4.0, IoT en smart home apparaten. De RAC05-
technische maatregelen in de
K/277 serie 5 W AC/DC-converters werken betrouwbaar bij temperaturen van -40 °C tot +90 °C. De omzetters kunnen
Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) om de
uit de voeten met netspanningen van 85 VAC tot 305 VAC
juiste gegevensbeveiliging te
en voldoen qua EMC aan de EN55022 klasse “B” norm
waarborgen. Bedrijven zijn verplicht om klanten en andere contactpersonen snel op de hoogte
met een minimale marge van 6dB op zowel gestraalde en
te stellen van eventuele gegevensinbreuken die een risico vormen voor hun persoonlijke rechten,
geleide metingen zonder dat externe componenten nodig
maar niet indien de gegevens onleesbaar zijn gemaakt door middel van encryptie.
zijn. Met een 1” x 1.25” footprint hebben deze PCB-gemonteerde of bedrade modules volledig beschermde uitgangen.
RS biedt verschillende producten voor gegevensbeveiliging, waaronder drie van Kingston Technology met 256-bits XTS-AES-hardware-encryptie.
Ze hebben internationale veiligheidscertificeringen voor
De IronKey D300 is een reeks USB 3.0-sticks tot 128 GB. Kingston DataTraveler 2000 USB
industriële, huishoudelijke en ITE toepassingen.
3.0-sticks zijn beveiligd met een alfanumeriek toetsenbord voor een gebruiksvriendelijke beveiliging met PIN. De encryptie vindt plaats op de stick en er blijft geen spoor van de PIN achter op het systeem. De voordeliger geprijsde Kingston DataTraveler Vault-reeks biedt betaalbare veiligheid op bedrijfsniveau, dankzij de complexe wachtwoordbeveiliging. De nieuwe RS Pro EviKeyreeks van USB-sticks kan worden gebruikt met smartphones en beschikt over een gebruiksvriendelijke contactloze NFC-technologie. Het omvat een standalone cybersecurity-apparaat dat zijn eigen elektrische voeding genereert met behulp van het NFC-antennesignaal. RS levert daarnaast privacyfilters van 3M die visueel hacken van persoonsgegevens of vertrouwelijke informatie door ‘meekijkers’ voorkomen.
Meer elektroDATA op
INDUSTRIËLE IOT
5 / OKTOBER 2018
20 HPS Industrial
Box pc voor machine vision De FPC-9002-P6 Box pc van Arbor Technology is ontworpen voor Industrie 4.0 automatiseringstoepassingen, met name op het gebied van machine vision. De pc is verkrijgbaar met de Intel 7e generatie Kaby Lake processoren en tot 32 GB DDR4 RAM. De Box pc kan worden uitgerust met meerdere PCIe uitbreidingskaarten, heeft zes 802.3af PoE Gbe netwerkpoorten voor GigE camera’s en ondersteunt RAID 0/1. Dankzij een Smart Fan-ondersteuning kan deze de Box pc CPU’s aan met een TDP (Thermal Design Power) van 65 W voor maximale prestatie op piekmomenten. Ook is de Box pc bestendig tegen trillingen, schokken en tegen hoge omgevingstemperaturen. Extra veiligheid is ingebouwd dankzij het beheren van de vertraging voor het aan- en uitschakelen en het configureerbare slot voor de stroomregeling. Het op tijd wisselen van de RTC batterij gaat via een servicemenu
M1 / NB-IoT modules
en is bij deze pc eenvoudig te doen. Ook is er een optie beschikbaar voor TPM 2.0-technologie.
Nieuwe M1 / NB-IoT module: De xL865 serie van Telit is ideaal om met een compacte module zuinige dataverbindingen op te bouwen. De xL865 serie is al bekend en veel gebruikt door de gunstige prijsstelling voor 2G en 3G, nu dus ook voor 4G/LTE low power (zowel M1 als NB-IoT) met wereldwijde dekking mogelijkheden in één ontwerp.
Eigenschappen ML865C1-EA: * Europa + APAC + Latam (USA versie apart) * LTE UE Category M1/NB1 * Enkele Rx, oftewel één antenne * 2G Quad-Band ondersteuning * AT commando’s 3GPP TS27.005 en Telit specifiek * IPv4/IPv6 stack met TCP en UDP protocol * OMA Lightweight M2M (LWM2M) * Firmware update mogelijk “Over-the-Air” * Embedded programma optie: Appzone C * Temperatuurbereik: -40 to +85°C * USB 2.0 HS UART SPI I2C GPIO ADC LTE Categorie Nb1 Uplink tot 20 kbps (single tone), 250 kbps (multitone) Downlink tot 250 kbps LTE Categorie M1 Uplink tot 375 kbps Downlink tot 300 kbps
Helmholz Benelux
IIoT Gateway op basis van Raspberry Pi Vanwege het open platformconcept (inclusief volledige rootrechten) biedt de Open Source IIoT Gateway RevPi Connect van Kunbus de gebruiker maximale vrijheid bij de implementatie van zijn IIoT-projecten. De RevPi Connect, die is ondergebracht in een behuizing voor DIN-rail montage, is uitgerust met twee RJ45 Ethernet-aansluitingen, twee USB-poorten, een 4-pins RS485interface, een Micro-HDMI- en een Micro-USB-aansluiting. De twee Ethernet-interfaces ondersteunen gelijktijdige integratie in zowel de automatisering als IT-netwerken. Hierdoor kunnen machinegegevens van bijvoorbeeld de werkvloer rechtstreeks worden overgebracht naar de cloud of naar een ERP-systeem. Individuele applicaties kunnen worden geprogrammeerd via Node-RED, Phython of rechtstreeks in C. Het modulaire ontwerp maakt het mogelijk om de 45 mm brede basiseenheid uit te breiden met uitbreidingsmodules zoals IO’s, veldbusgateways en radiomodules. Deze modules kunnen plug-and-play op het basisstation worden aangesloten en via een grafische gebruikersinterface worden geconfigureerd. Een vrij configureerbare hardware-watchdog bewaakt de status
Vraag uw sample aan bij AVE:
van de IIoT-gateway. Met een relaisuitgang kan de hardware-watchdog aangesloten apparaten of uitbreidingsmodules controleren. Het apparaat heeft ook een 24 V-ingang voor het verzenden van het shutdown-signaal van een UPS.
PRODUCTNIEUWS
5 / OKTOBER 2018
21 Parker-HanniďŹ n
Intersat
IP67 IO-Link master
IoT-tracker met GSM-technologie
Geautomatiseerde fabrieksomgevin-
Met de herbruikbare en oplaadbare IoT-tracker â&#x20AC;&#x2DC;MyTrackâ&#x20AC;&#x2122; van Intersat is
gen omvatten meestal grote
realtime op een app te volgen op welke positie containers met (waardevolle)
controllerkasten met PLCâ&#x20AC;&#x2122; s,
goederen zich bevinden. Na het opladen van de MyTrack-unit, wordt deze
I/O-kaarten en -afsluitingen. Deze
aangezet en vervolgens geplaatst in een product of container die gevolgd
vormen de interface voor alle
moet worden. Het loggen van de data start pas als de eigenaar de MyTrack-
machine-to-machine communicatie.
unit met een unieke code daadwerkelijk activeert, door middel van een â&#x20AC;&#x2DC;OTA-
Dankzij de IO-Link IP67-masterblokken
upload. Vanaf dat moment stuurt de MyTrack-unit signalen naar de server,
van Parker-Hannifin kunnen veel van deze
zelfs vanuit een gesloten metalen container. Op zee logt deze MyTrack-unit
elementen op de machine zelf worden
alle gemeten data, en zodra het systeem in de buurt komt van een GSM-
geplaatst, waardoor de kastruimte aanzienlijk wordt verminderd. Dit wordt
mast worden de opgeslagen gegevens verstuurd naar de server. Met dit sys-
bereikt door de IO-Link master dichter bij het punt van detectie te brengen en
teem kunnen gedurende een aantal maanden miljoenen datapunten worden
zo de communicatie en bekabeling te vereenvoudigen. Dit is voordeliger dan
gelogd.
het gebruik van IP67 Ethernet-blokken voor I/Oâ&#x20AC;&#x2122;s op machines. In vergelijking
De MyTrack-unit is zo
met discrete bedrading vermindert IO-Link de benodigde bedrading tussen
groot als een creditcard,
spruitstukken en sensoren aanzienlijk, net als het aantal aansluitingen. Dit
weegt 47 gram en is
laatste verhoogt de betrouwbaarheid, aangezien elke verbinding een poten-
circa 7 mm dik. Door-
tieel punt van storing of uitval van het systeem vormt. Bovendien hebben de
dat dit systeem werkt
standaard niet-afgeschermde M12-kabels en connectoren die in IO-Link wor-
op GSM-technologie
den gebruikt slechts drie of vijf draden en bieden ze ontwerp-, implementatie-
is 98% werelddekking
en betrouwbaarheidsvoordelen in vergelijking met de traditionele 25-polige en
gegarandeerd. De unit is
D-sub connectoren die vaak worden gebruikt in machine- en productieauto-
oplaadbaar via een usb-
matiserings- en besturingssystemen.
kabel.
ADVERTENTIE
REMENERGIE TERUGWINNEN EN HERGEBRUIKEN dK^,/ ĨĆ&#x152;Ä&#x17E;Ć&#x2039;ĆľÄ&#x17E;ĹśĆ&#x; Ä&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x17E;Ĺ?Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x201A;Ä&#x201A;Ć&#x152; Ć?Ä&#x17E;Ć&#x152;Ĺ?Ä&#x17E;Ć?
Plug & play aan frequentie- en servoregelaars
Ä&#x17E; Ä&#x201A;ĹŻĹŻĆ&#x152;ŽƾŜÄ&#x161; Ä&#x17E;Ĺś Ä?ŽžĆ&#x2030;Ä&#x201A;Ä?Ć&#x161;Ä&#x17E; ĨĆ&#x152;Ä&#x17E;Ć&#x2039;ĆľÄ&#x17E;ĹśĆ&#x; Ä&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x17E;Ĺ?Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x201A;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ć? Ç&#x20AC;Ä&#x201A;Ĺś Ä&#x161;Ä&#x17E; s&^ĎĎą Ä&#x17E;Ĺś s& ^ĎŻ Ć?Ä&#x17E;Ć&#x152;Ĺ?Ä&#x17E;Ć? Ç&#x152;Ĺ?ĹŠĹś Ĺ?Ä&#x17E;Ć?Ä?Ĺ&#x161;Ĺ?ĹŹĆ&#x161; Ç&#x20AC;ŽŽĆ&#x152; Ç&#x20AC;Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x17E; Ć&#x161;Ĺ˝Ä&#x17E;Ć&#x2030;Ä&#x201A;Ć?Ć?Ĺ?ĹśĹ?Ä&#x17E;Ĺś Ĺ?Ĺś Ä&#x161;Ä&#x17E; ĹľÄ&#x201A;Ä?Ĺ&#x161;Ĺ?ĹśÄ&#x17E;Ä?Ĺ˝ĆľÇ Í&#x2DC;
Ä&#x17E;ĹśÇ&#x20AC;ŽƾÄ&#x161;Ĺ?Ĺ?Ä&#x17E; Ä?Ä&#x17E;Ä&#x161;Ĺ?Ä&#x17E;ĹśĹ?ĹśĹ? dĹ˝Ć&#x161; ĎŽĎŹĎŹĐš Ĺ˝Ç&#x20AC;Ä&#x17E;Ć&#x152;Ä?Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x201A;Ć?Ć&#x161;Ä?Ä&#x201A;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ĺ&#x161;Ä&#x17E;Ĺ?Ä&#x161; ÍžŃ Ć?Ć&#x161;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ć&#x161;ĹŹĹ˝Ć&#x2030;Ć&#x2030;Ä&#x17E;ĹŻÍż Q ĹśÄ&#x17E;Ć&#x152;Ĺ?Ĺ?Ä&#x17E; Ä?Ä&#x17E;Ć?Ć&#x2030;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ĺ?ĹśĹ? žŽÄ&#x161;Ä&#x17E; Ĺ?ĹśÄ?ĹŻĆľĆ?Ĺ?Ä&#x17E;Ĩ Ä&#x17E;ĹśÄ&#x17E;Ć&#x152;Ĺ?Ĺ?Ä&#x17E;ĹľÄ&#x17E;Ć&#x161;Ä&#x17E;Ć&#x152; ͞ŏtĹ&#x161;Íż Q WĆ&#x152;ŽĨĹ?ĹśÄ&#x17E;Ć&#x161;Í&#x2022; WĆ&#x152;ŽĨĹ?Ä?ĆľĆ?Í&#x2022; Ć&#x161;Ĺ&#x161;Ä&#x17E;Ć&#x152;ĹśÄ&#x17E;Ć&#x161;ÍŹ/WÍ&#x2022; Ä&#x201A;ŜŽĆ&#x2030;Ä&#x17E;Ĺś Ĺ˝Ć&#x2030;Ć&#x161;Ĺ?Ä&#x17E;Ć? Q DƾůĆ&#x161;Ĺ?ĨƾŜÄ?Ć&#x161;Ĺ?ŽŜÄ&#x17E;ĹŻÄ&#x17E; Ĺ?ĹśĹ?Ä&#x201A;ĹśĹ?Ä&#x17E;Ĺś ĹľÄ&#x17E;Ć&#x161; W> ĨƾŜÄ?Ć&#x161;Ĺ?ŽŜÄ&#x201A;ĹŻĹ?Ć&#x161;Ä&#x17E;Ĺ?Ć&#x161; Q ^Ä&#x201A;ĨÄ&#x17E;Ć&#x161;Ç&#x2021; ĨƾŜÄ?Ć&#x161;Ĺ?Ä&#x17E;Ć? Ç&#x20AC;ŽůĹ?Ä&#x17E;ĹśĆ? ^/>ĎŽ ÍŹ W>Ä&#x161; Q K D ŽŜÄ&#x161;Ä&#x17E;Ć&#x152;Ć?Ć&#x161;Ä&#x17E;ƾŜĹ?ĹśĹ?Í&#x2014; ĹľÄ&#x17E;Ć&#x161; Ďł Ç&#x20AC;ŽŽĆ&#x152; Ĺ?ĹśĹ?Ä&#x17E;Ć?Ć&#x161;Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x161;Ä&#x17E; Ć&#x2030;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ä&#x201A;ĹľÄ&#x17E;Ć&#x161;Ä&#x17E;Ć&#x152; Ć?Ä&#x17E;Ć&#x161;Ć? Q tÄ&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x17E;ĹŻÄ&#x161;Ç Ĺ?ĹŠÄ&#x161;Ä&#x17E; ŽŜÄ&#x161;Ä&#x17E;Ć&#x152;Ć?Ć&#x161;Ä&#x17E;ƾŜĹ?ĹśĹ? Ä&#x17E;Ĺś Ĺ?ĹśÇ&#x152;Ä&#x17E;Ć&#x161;Ä?Ä&#x201A;Ä&#x201A;Ć&#x152;Ĺ&#x161;Ä&#x17E;Ĺ?Ä&#x161;Í&#x2DC; Q sÄ&#x17E;Ć&#x152;žŽĹ?Ä&#x17E;Ĺś Ç&#x20AC;Ä&#x201A;Ĺś ĎŹÍ&#x2022;ĎŽ Ͳ ĎŻĎĎą ĹŹt Q ĆľÄ&#x201A;ĹŻĆ&#x152;Ä&#x201A;Ć&#x; ĹśĹ? Ç&#x20AC;ŽŽĆ&#x152; Ć&#x2030;ŽžĆ&#x2030;Ä&#x17E;Ĺś Ä&#x17E;Ĺś Ç&#x20AC;Ä&#x17E;ĹśĆ&#x; ĹŻÄ&#x201A;Ć&#x161;Ĺ˝Ć&#x152;Ä&#x17E;Ĺś Q Q
ĆľĆ&#x152;Ä&#x201A;ŜžÄ&#x201A;Ć&#x; Ä? Í&#x2DC;sÍ&#x2DC; ZĹ˝Ä?Ĺ?ĹŠĹś Ď´ĎŹĎŹ ĎŻĎŻĎϲ < Ĺ˝Ć&#x152;Ä&#x161;Ć&#x152;Ä&#x17E;Ä?Ĺ&#x161;Ć&#x161; dĐ˝ĎŻĎ ÍžĎŹÍżĎłĎ´ Ď˛ĎŻĎ ĎŹĎą ϾϾ Ĺ?ŜĨŽÎ&#x203A;Ä&#x161;ĆľĆ&#x152;Ä&#x201A;ŜžÄ&#x201A;Ć&#x; Ä?Í&#x2DC;Ŝů
COMPONENTEN & SUPPORT
WWW.ELINCOM.NL Meer elektroDATA op
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
22
Niet langer afhankelijk zijn van klassieke PLC-programmeertools PLC’S OOK PROGRAMMEREN MET HOGERE PROGRAMMEERTALEN EN ONTWIKKELTOOLS Vorige maand stelde Phoenix Contact tijdens het PLCnext business evenement een besturingsplatform voor dat een betere match heeft met automatiseren in het kader van Industrie 4.0. Engineers hebben niet langer te maken met de hiërarchische structuur van de klassieke automatiseringspiramide, maar moeten dealen met een meer flexibele structuur. Dat heeft het bedrijf ondervangen met een Linux-gebaseerd platform waarin parallel kan worden gewerkt met verschillende softwaretools en programmacode in zowel IEC 61131-3, C/C++ als C# kan worden gemaakt.
C++ en C# te faciliteren. Dit heeft als voordeel dat software engineers met verschillende achtergronden beter met elkaar kunnen samenwerken in een project, wat de productiviteit en de flexibiliteit ten goede kan komen in zowel eenvoudige als meer complexe applicaties. Om dat soepel te laten verlopen zijn er twee ‘patent pending’ functionaliteiten ontwikkeld. De eerste, ESM (‘Execution and Synchronization Manager’), is een scheduler die het mogelijk maakt om programma’s uit verschillende programmeertalen in een gedefinieerde tijdsvolgorde te brengen. De tweede, GDS (‘Global Data Space’) zorgt voor de cyclusconsistente uitwisseling van procesdata tussen programma’s en veldbussystemen. Deze functies ‘onder de motorkap’ zorgen ervoor dat ook De PLCnext technologie maakt het mogelijk parallel te werken met softwaretools als Visual Studio, Eclipse, Matlab Simulink en PC Worx
functies die in hogere programmeertalen zijn gemaakt automatisch realtime
Engineer, en faciliteert de aanmaak van programmacode in zowel
worden, waarbij de programmeur
IEC 61131-3 als C/C++ en C#.
zich verder ook geen zorgen hoeft te maken over de consistentie van de data-uitwisseling.
‘Proprietary’ oftewel bedrijfseigen
de klant zelf lijkt wakker geschud.
De basis van het besturingsplatform
lag in zo’n beetje de hele 50-jarige
Waarom zou die per se tool X moeten
is overigens een Linux realtime-
historie van de PLC aan de basis van
gebruiken voor het programmeren
besturingssysteem. Hierdoor kan
de strategie van PLC-fabrikanten bij
van de besturing, terwijl er binnen
de programmeur profiteren van de
het in de markt zetten van hun producten. Met een fabrikantspecifieke
het bedrijf ook andere programmeertools worden gebruikt, waarmee het
voordelen van Linux, zoals de enorme
OS API (‘application programming
minstens zo prettig werken is? Met
hoeveelheid gratis te gebruiken knowhow en programma’s van de ‘open
interface’) en daarop afgestemde
andere woorden: kan het niet wat
source community’. Voorbeelden zijn
runtime en ontwikkeltools kon je de
makkelijker, wat opener.
Linux-applicaties voor SQL-server, VPN en firewall.
hard- en software van de concurrentie op afstand houden en zat de strijd om
Open
marktaandeel hem vooral in de ‘eigen’
Phoenix Contact zorgt voor meer
Ingebakken veiligheid
spec’s en de grootte van de ‘installed
openheid door het op basis van de PLCnext technologie mogelijk te
In het kader van Industrie 4.0 is koppeling aan de cloud essentieel. Dit
www.plcnexttechnology.nl
base’: de gewenning c.q. afhankelijkheid van de klant.
www.phoenixcontact.nl
maken om parallel te werken met softwaretools als Visual Studio, Eclipse,
was lange tijd een typische IT-vaar-
Dat is lang goed gegaan, maar met
sales@phoenixcontact.nl
de opkomst van Industrie 4.0 wordt
Matlab Simulink en PC Worx Engineer,
programmeur. Met PLCnext zijn die
(0316) 59 17 20
er niet alleen flink aan de automatiseringspiramide gerammeld, ook
en daarbij de aanmaak van program-
grenzen vervaagd, omdat gebruikers
macode in zowel IEC 61131-3 als C/
nu zelf eenvoudig de koppeling van
digheid, die ver af stond van de PLC-
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
5 / OKTOBER 2018
23 de PLC met de cloud kunnen maken via MQTT, een protocol dat geĂŻntegreerd is in PLCnext. Dit kan op een veilige manier door een verregaande integratie van verschillende veiligheidsmechanismen en -processen op alle niveaus van de PLCnext Technology alsmede de ontwikkelomgeving PC Worx Engineer. Deze zogenaamde â&#x20AC;&#x2DC;security by designâ&#x20AC;&#x2122; veiligheidsaspecten zijn volledig conform de IEC 62443 veiligheidsnorm gerealiseerd. Omdat die veiligheid als het ware is ingebakken, is industrial security geen struikelblok meer bij het ontwikkelen van de applicatie, maar een sleutel tot nieuwe projectideeĂŤn, en kunnen gebruikers hun stap van de PLC naar de cloud effectief beveiligen. Hardware Je zou bijna vergeten dat er ook bij de
Architectuur van de PLCnext technologie.
PLCnext technologie nog hardware aan te pas komt. Die is er in de vorm
maximaal 63 AXIO I/O-modulen, heeft
DCP. Hij draait uiteraard op Linux en
kunnen software engineers met ver-
van de PLCnext-besturing AXC F
twee Ethernet-interfaces, koppeling
kan worden geprogrammeerd met
schillende technologische achtergron-
2152 voor het Axioline-I/O-systeem.
met ProfiCloud en ondersteunt tal van
klassieke PLC-programmeertools,
den, onafhankelijk van elkaar, snel
Deze IP20-beschermde component
protocollen, zoals http, https, FTP,
complexe applicaties ontwikkelen.
kan direct worden gekoppeld aan
SNTP, SNMP, SMTP, SQL, MySQL en
hogere programmeertalen en modelgebaseerde ontwikkeltools. Hierdoor
ADVERTENTIE
IntuĂŻtief en extra groot. EAO Serie 45 slagdrukknop. Snelle en intuĂŻtieve bediening voor ruwe omgevingen â&#x20AC;&#x201C; dankzij het extra grote en robuuste bedieningsoppervlak.
. Extra groot bedieningsvlak . Ook geschikt voor noodstopfuncties . Leverbaar voor puls- en stapfuncties . Snel te installeren en eenvoudig in gebruik . Robuuste IP69K-frontbescherming
www.eao.nl
" !" #! $ $ â&#x2013; â&#x2013; â&#x2013; ! â&#x2013; # â&#x2013; "
%& # " "
' &&& " !# #
Meer elektroDATA op
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
24 TDK-Lambda
binder
120 W en 240 W DIN-rail voedingen Niet ingestoken, toch IP67 beschermd warmte, wat resulteert in minder
De 770 serie van het NCC-connector-
een verend deksel tegen water, stof
warme elektrolytische condensatoren,
systeem van binder is uitgebreid met
en vreemde deeltjes beschermd. Bij
die langer dan 7 jaar meegaan bij een
een vrouwelijke chassisconnector
insteken van de kabelstekker wordt
een belasting van 75% en een 230
die ontworpen is om via de voorkant
het deksel tegen de binnenkant van
VAC ingangsspanning. De voedingen zijn ondergebracht in een robuuste
te worden bevestigd voor een eenvoudige installatie. Deze connector
het stopcontact geduwd. De contacten maken dan verbinding en de
metalen behuizing, die qua hoogte
biedt IP67-bescherming wanneer de
connector wordt vergrendeld door
en diepte hetzelfde is (124 mm x
contacten geen verbinding maken
de bajonetsluitring een kwartslag
125 mm), maar verschilt in breedte:
zonder dat een beschermkap nodig
te draaien. Volgens binder zorgt
35 mm respectievelijk 41 mm. De
is. Wanneer de connector niet is ingestoken, worden de contacten door
dit ontwerp ervoor dat het product een levensduur van meer dan 5.000
De twee TDK-Lambda DRB DIN-rail
voedingen hebben een ingangsspanningsbereik van 85 tot 264 VAC en
AC-DC voedingen zijn gespecificeerd
ze weerstaan gedurende 5 seconden
hebben acht vergulde contacten, zijn
voor 120 W respectievelijk 240 W
een piekspanning van 300 VAC.
(144 W/288 W piekvermogen gedurende 10 seconden). Met een rende-
Beide voedingen hebben een 24 V
belastbaar tot 2 A bij 175 V als soldeer- of dipsoldeeruitvoering en lenen
ment van 93% genereren ze weinig
insteekcycli heeft. De connectoren
zich voor kabels met een doorsnee
uitgang, een geĂŻsoleerd DC OK optocoupler signaal en een led-indicator.
van 2,5 mm tot 8 mm.
Elincom Electronics
Individueel adresseerbare RGB leds Dongguang Opsco Optoelectronics
zijn individueel adresseerbaar met een
constante stroombron en een precisie
(Opsco) is de fabrikant van een serie
PWM techniek. Dit biedt de vrijheid om
intelligent te sturen leds, de zogenaamde Neopixels, die aan te sturen
allerhande lichteffecten te creĂŤren.
RC-oscillator. Het stuurprotocol is unipolaire NRZ- binaire code van + en â&#x20AC;&#x201C;
Een voorbeeld is de SK6812RGBX,
0,5V. De 32-bits code wordt verzonden
zijn als een pixel. De intelligentie is
een led met een regel- en aanstuurcircuit in ĂŠĂŠn 5050 led-chip. De vier pin-
vanuit een controller naar de ingang
nen zijn er voor een 3,5...5,5V voeding,
samen met de led in een chip geĂŻntegreerd. Er zijn uitvoeringen met een
van het eerste element. Als deze wordt
enkele of meerdere kleuren, zoals
minus, data input en data output. Elk
geaccepteerd, wordt het per kleur ontleed. De resterende gegevens worden
RGB-W in ĂŠĂŠn behuizing of koud en
led is als een pixel te besturen, de
via het interne versterkingscircuit naar
warm wit in ĂŠĂŠn behuizing. Deze kleuren zijn individueel aan te sturen op
kleuren en de intensiteit van de pixels
de digitale uitgang gevoerd, naar het
worden meegeven in het stuurprotocol.
zowel kleur als intensiteit. Meerdere
De geĂŻntegreerde regeling bestaat uit
volgende element. De pixel wordt automatisch gereset aan het einde van de
slimme leds in een array of in een string een signaalversterker, een ingebouwde
inleescyclus.
ADVERTENTIE
verdeelt en beheerst Oplossingen voor iedere verdeler Besturen en meten â&#x20AC;˘ Schakelen en beveiligen
Scame
F-Tronic
Ensto Cubo P
T E VERKOOP DIJKMAN COM www.dijkman.com
PRODUCTNIEUWS
5 / OKTOBER 2018
25 Euchner
Deurschakelaar De transponder deurschakelaar CTP van
verhaal geldt
Euchner en de handle module van het MGB
wanneer een
deurslot zijn verenigd tot één oplossing. Op
deur tegen de
de stevige slotplaat kan elke willekeurige CTP
hoek van een
transponderschakelaar worden gemonteerd.
afscherming
Dit systeem is compatibel met alle schakelaars
sluit. Er is één uitvoering voor
uit de CTP-familie: power-to-lock, power-to-
links- en rechtssluitende deuren. Verborgen
unlock, een optionele vluchtontgrendeling,
montagegaten in de handgreepmodule en
een roestvrijstalen uitvoering en een ASi-bus
borgplaat beschermen tegen manipulatie.
variant. In combinatie met de CTP-Extended
Bij een geopende deur verschijnt er aan de zij-
biedt het systeem extra bedieningselementen
kant van de handle module een metalen plaat
en indicatoren rechtstreeks op het deksel van
die ruimte biedt voor drie hangsloten. Hiermee
de schakelaar.
kan worden voorkomen dat de installatie start
Dankzij de slanke bouwvorm is deze scha-
tijdens onderhouds- of reinigingswerkzaam-
kelaar een optie wanneer een deur tegen de
heden. De CTP met handle module voldoet
hoek van een afscherming sluit. In dit geval
aan Categorie 4 / PL e en tevens aan alle ver-
zitten de onderdelen niet in de weg. Datzelfde
eisten van ISO 14119.
Wij staan vooraan, als innovatie tot voorsprong leidt. Hoge gevoeligheid, hoge snelheid en een lage onkerstroom. Onze Avalanche Fotodiodes zijn de ideale detectoren voor LIDAR applicaties.
Spelsberg
Outdoor behuizingen De behuizingen uit de Geos serie zijn
zwakke zuren, alcohol, minerale olie
gemaakt van weer- en UV-bestendig
en ammoniak.
polycarbonaat dat temperaturen van
De installatie is flexibel uit te brei-
-35 °C tot + 80 °C kan weerstaan. De
den. In stappen van 25 mm kunnen
behuizing beschikt over een nieuw
montagehouders met behulp van
afdichtingsprincipe met een overlap-
een kliksysteem snel en eenvoudig
pende deksel, verschillende sluitsys-
worden bevestigd. Op die manier
temen en goten voor het afvoeren
kan de behuizing van montagepla-
van vocht. Ventilatie-elementen zor-
ten, DIN-rails en scheidingswanden
gen voor circulatie, waardoor condensvorming
worden voorzien. Aan de zijwanden is genoeg
wordt voorkomen. De lichte, corrosiebesten-
ruimte voor bijvoorbeeld zware industriële
dige behuizing is bestand tegen onder andere
stekkers.
Elma Components
Positie-eindschakelaar De Arke positie-eindschakelaar van TER is ont-
• Beschermingsgraad:
worpen voor het sturen van bovenloopkranen,
IP65, IP66 en IP67,
hijstoestellen en werktuigmachines.
met speciaal ontwor-
Belangrijkste eigenschappen
pen M20 kabelklem-
• Ontworpen voor gebruik in extreme en uitdagende omstandigheden. • Twee bevestigingsgaten. • Positief openende NC-contacten (voor veiligheidsfuncties). • Mechanische levensduur: 2 miljoen switches.
www.first-sensor.com
men. • Bestendig tegen extreme temperaturen en een werkingstemperatuur tussen -40 °C en +80 °C.
APD’s voor LIDAR
• Vier 6×8 mm aluminium hevels; behuizing en kop in thermoplastisch materiaal. Meer elektroDATA op
TESTEN & METEN
26
Elektriciteitsmeter registreert waar en schijnbaar vermogen GEGEVENS ALS STROOM, SPANNING EN COS(PHI) TOEGANKELIJK VIA MODBUS RTU Het permanent bijhouden van de vermogenconsumptie van industriële installaties om te zien hoe efficiënt de processen zijn en waar en hoe het elektriciteitsverbruik kan worden teruggedrongen, dat is wat VP Instruments voor ogen heeft met zijn vermogenmeter VPA8000. Deze registreert van een of drie fasen onder andere stroom, spanning en cos(phi), aan de hand waarvan hij het effectieve, blind- en schijnbare verbruik bepaalt. Samen met andere gemeten en afgeleide data, zoals frequentie, arbeidsfactor en bidirectionele energie, zijn deze gegevens beschikbaar via RS485 op basis van het Modbus RTU-protocol.
De VPA8000 is bedoeld voor wandmontage en meet 15 bij 8,5 bij 4 cm.
De vermogenmeter VPA8000 die VP
proces - die niet geheel toevallig ook
Deze ook wel als driehoek en pi res-
Instruments heeft aangekondigd, zou
in het assortiment van de fabrikant
pectievelijk T, Y en ster aangeduide
vooral tot zijn recht moeten komen bij
zitten - kan het systeem continu worden bewaakt en bijgeregeld voor een
methoden rekenen een net met drie
installaties om zo te zien waar reductie van het verbruik mogelijk is. Als
optimaal rendement.
neutrale leiding.
Van het instrument zijn zeven varian-
Uit de resultaten van de metingen en
voorbeelden vermeldt de producent
ten geïntroduceerd, voor twee-, drie-
waterpompen, luchtbehandeling en
en vierdraads een- en driefasennet-
transformaties worden diverse verbruiksgegevens afgeleid. Hierbij gaat
verlichting maar ook deelinstallaties.
ten. Verder is er onderscheid tussen
Specifiek wordt pneumatiek genoemd
modellen voor 120, 230, 277 en 347
als terrein waar doorlopende metingen besparingen kunnen opleveren.
V tussen fase en nul, overeenkomend
het permanent volgen van industriële
Perslucht wordt op talloze plekken
met 208..240, 400, 480 en 600 V tussen twee fasen. Een of drie opneem-
ingezet, van ventilatoren en machi-
spoelen geven de stroomsterkte door
neaandrijvingen tot gereedschap,
en hiervan zijn vier typen beschikbaar,
drogers en koeltorens. Ze zijn goed
geschikt voor bereiken van 100 tot
voor tot een kwart van het totale
1500 A per fase. De basistolerantie
verbruik en het terugdringen van
voor beide grootheden is in alle gevallen 0,5% van de meetwaarde.
de consumptie kan een flinke slok
fasen zonder nul om naar eentje met
www.vpinstruments.com
schelen op de energierekening. Met
info@vpinstruments.com
een elektriciteitsmeter voor de compressor en daarmee gecombineerd
Vermogenberekening
Afhankelijk van de gebruikte
Verder telt de reeks uitvoeringen met
meetspoel zijn stromen tot 1500 A per
stromingssensoren verderop in het
delta- en met wye-transformatie.
fase mogelijk.
(015) 213 15 80
5 / OKTOBER 2018
27
Continue meting van persluchtsystemen zou forse besparingen kunnen opleveren.
het onder andere om het vermogen
fase de RMS-spanning en -stroom bij
met metingen en afgeleide resultaten.
der stroom, spanning en vermogen.
en de energie, beide zowel effectief
en registreert hij pieken in de ingangs-
Hierbij wordt onderscheid gemaakt
Tot de geavanceerde uitkomsten
als schijnbaar, en de blindstroomfac-
signalen en in het verbruik.
tussen basis- en geavanceerde para-
behoren bidirectionele en negatieve
tor. Alle vijf parameters worden voor
De communicatie met een pc of de
meters. In de eerste categorie gaat
energie, blind- en schijnbare vermo-
het om 34 registers die in drijvende-
gens, arbeidsfactoren, minima en
komma- en in geheel-getalnotatie
maxima.
de fasen afzonderlijk en voor alle drie
rest van het instrumentarium loopt via gezamenlijk bepaald. Daarnaast houdt RS485 en het Modbus RTU-protocol, de VPA8000 de netfrequentie, en per dat toegang geeft tot alle registers
zeventien waarden bevatten, waaron-
PRODUCTNIEUWS Conrad Electronic Benelux
Multifunctionele kabelzoeker Conrad heeft de Beha-Amprobeâ&#x20AC;&#x2122;s AT-
en zekeringen. Bovendien is de kabel-
catie van automaten en zekeringen
6000-EUR elektrische kabelzoeker,
zoeker geschikt voor het lokaliseren
is gebaseerd op het hoogst geme-
inclusief een uitgebreid assortiment
van kabelbreuken en kortsluitingen.
ten signaal.
gerust met een LC-display
aan accessoires in het assortiment
De AT-6000-RE ontvanger kan bedra-
De kabelzoekerkit AT-6030-EUR
en heeft vier verschillende
opgenomen. De kabelzoekerkits, die
ding en kabels zowel passief als
bevat ook de CT-400-EUR stroom-
verkrijgbaar zijn in twee verschillende
actief (met behulp van de zender)
tang. Deze is als extra accessoire
zoeken, identificatie van automaten
uitvoeringen (AT-6020-EUR, AT-
detecteren. Het apparaat heeft een
verkrijgbaar bij de AT-6020-EUR.
en zekeringen, en contactloze span-
6030-EUR), bestaan uit een ontvanger
probe voor het volgen van bedrading
De stroomtang wordt gebruikt wan-
ningsdetectie. De AT-6000-RE ont-
en een krachtige zender voor het zoe-
op moeilijk bereikbare plaatsen. De
neer er geen ongeĂŻsoleerde geleiders
vanger en de AT-6000-TE zender zijn
ken naar spanningvoerende en span-
zender is geschikt voor circuits in de
toegankelijk zijn. In deze gevallen
ontworpen voor meetcategorie CAT III
ningsloze bedrading en kabels, en het
veiligheidscategorieĂŤn I, II en III, tot
induceert de zender een signaal via
600 V, met een bedrijfsspanning van 0
identificeren van installatie automaten
maximaal 600 VAC/VDC. De identifi-
de stroomtang. De ontvanger is uit-
tot 600 VAC/VDC.
modi: snel zoeken, precies
ADVERTENTIE
Meer elektroDATA op
TESTEN & METEN
28 CaTeC
RV-module De EE1900 relatieve vochtigheids-
sensorelement zorgt voor een nauw-
chemische verontreiniging kan de
module is geoptimaliseerd voor het
keurige vochtigheidsmeting. Daar-
sensor met behulp van een zoge-
nauwkeurig meten van de relatieve
naast is de sensor optioneel te voor-
naamde ARC (Automatic Sensor
den ingesteld en met behulp van de
vochtigheid (RV) en temperatuur in kli-
zien van een sensorcoating die de
Recovery) functie worden gereinigd
configuratiesoftware kan de EE1900
maatkamers en andere besloten ruim-
sensor optimaal beschermt tegen stof
door de sensor tot 180 °C te verwar-
worden ingesteld op de gewenste
ten. Door temperatuurcompensatie
en vervuiling waardoor de EE1900 in
men. De meeste verontreinigingen
parameters en bereiken.
kan de meetvoeler toegepast worden
omgevingen kan worden toegepast
zullen dan uit het polymeer verdam-
Er kan gekozen worden uit drie ver-
in een temperatuurbereik van -70 °C
die onderhevig zijn aan vervuiling.
pen. De analoge uitgangen kunnen
schillende kabellengten: 0,5 , 1,5 en
tot 180 °C. Het HMC01 monolithische
In applicaties waarbij sprake is van
door middel van dip switches wor-
3 meter.
Adsensys
((( !%)% " "
Water-in-olie analyzer een ATEX Exd of EX ia 4..20 mA (2- of 3-draads 24 VDC) of Modbus RS485 uitgang. Een ingebouwd alarm kan via de analyzer worden ingesteld
! % $& ! '%&$ % $" # "# ( & # %% "!
op een door de gebruiker bepaalde drempelwaarde. De EASZ-2 is inzetEesiflo heeft met de EASZ-2 een
baar in een bereik van 0..10% water
water-in-olie analyzer ontwikkeld die
in olie en meet met een nauwkeu-
in vergelijking met de voorganger
righeid van 0,05% in de range van
EASZ-1 een betere stabiliteit, een
0..1% water met een responstijd van
hogere nauwkeurigheid en een tem-
1 seconde. De inzetbaarheid van de
peratuuronafhankelijke meting biedt.
water-in-olie analyzer is gewaarborgd
De analyzer is toepasbaar in zowel
tot een maximale mediumtempera-
olie als brandstof en wordt door een
tuur van 90 °C en een omgevings-
meetsectie direct in-line geplaatst.
temperatuur van -20 tot en met +60
De diameter van de 316 roestvaststa-
°C. Door het toepassen van een
len meetsectie begint bij ½â&#x20AC;? en loopt
OLED display met led achtergrond-
op tot maximaal 48â&#x20AC;? en kan worden
verlichting kan in een oogopslag de
geleverd met schroefdraad tot een
meetwaarde worden waargenomen.
diameter van 3â&#x20AC;? of flenzen vanaf 1â&#x20AC;?.
De led achtergrondverlichting in drie
De behuizing is geschikt voor explo-
kleuren geeft direct de status van de
siegevaarlijke toepassingen en levert
water-in-olie analyzer weer.
"!& & "'$ '& "$ %
! " #$" ! ((( $" !
Hybride servokabel met 36 maanden garantie igus hybride servokabel met geĂŻntegreerd buselement als ruimtebesparende oplossing voor gebruik in kabelrupsen. Verkrijgbaar in PVC & PUR kwaliteit. UL- & CSA gecertificeerd. Betrouwbaarheid bewezen in het 2.750 m grootte igus testlaboratorium. Kan online worden berekend, snel worden geleverd en overal ter wereld worden geĂŻnstalleerd als enkelvoudige kabel met een minimale bestellengte van 1 meter, als geconfectioneerde kabel of als compleet kabelrups-systeem. ÂŽ
2
ÂŽ
De chainflex hybride servokabel in een klanttoepassing: igus.nl/CFautodrill ÂŽ
Bezoek ons: SPS IPC Drives, NĂźrnberg â&#x20AC;&#x201C; Hal 4 Stand 310
.nl/hybride
Tel. 0346 353 932 info@igus.nl plastics for longer life
ÂŽ
PRODUCTNIEUWS
5 / OKTOBER 2018
29 HBM Benelux
Krachtopnemer De C6B krachtopnemer is geschikt
Slim netwerken met Murrelektronik
voor het meten van drukkrachten in de range van 200 kN tot 10 MN. De robuuste krachtopnemer heeft een hermetisch dichtgelaste behuizing van roestvast staal. De versie met de geïntegreerde kabel is beschermd conform IP-klasse 68. De C6B heeft vanwege zijn staafconstructie een zeer kleine nominale verplaatsing, waardoor hij ook gebruikt kan worden voor dynamische toepassingen zoals impacttesten. In vergelijking met zijn voorganger is de C6B flexibeler. Gebruikers kunnen profiteren van een snelle en eenvoudige setup omdat de sensor met diverse inbouwhulpstukken optimaal aan de toepassing aangepast kan worden. De C6B is hiertoe verkrijgbaar met een vaste kabel of met een connectorversie en losse kabels. De opnemer is ook beschikbaar met speciale krachtinleidingen, die de meetonzekerheid verminderen. De ver-
Met de nieuwe Murrelektronik PROFINET managed switches, wordt het nu heel eenvoudig om te voldoen aan de PROFINET Ontwerp Richtlijn.
sies tot en met 2 MN hebben een intern boorgat, zodat ook trekkrachten via een jukconstructie kunnen worden gemeten.
Tot op heden was het kostbaar om een managed PROFINET switch te gebruiken, maar met de komst van de nieuwe Murrelektronik TREE managed Switch serie is het mogelijk om op economische wijze een perfecte netwerk koppeling te maken en te voldoen aan de richtlijnen voor PROFINET installaties.
ADVERTENTIE
Industriële HMI oplossingen >
Coverlens
>
Sensor bonding
>
Touch sensor
>
Optical bonding
>
Display
>
Verlichting
>
Electronica
>
Behuizing
Perfecte netwerkkoppeling De managed switches van Murrelektronik zorgen voor een perfecte netwerkkoppeling in het industriële veld en bieden uitgebreide diagnostische functies. De inbedrijfname verloopt binnen korte tijd via een automatische toewijzing van de besturing. Met behulp van de geïntegreerde PROFINETtopologieherkenning en de prioritering van PROFINETtelegrammen wordt de beschikbaarheid van het netwerk aanzienlijk uitgebreid. Een mirror poort zorgt voor een eenvoudige PROFINET analyse.
Bezoek ons op 12 april 2018 - De Basiliek Veenendaal
- Aanspreekpunt voor alle HMI technologieën - Competente partner voor complete systemen - Aanbieder van klantspecifieke oplossingen - Competentiecentrum voor capacitieve elektronica - Service gedurende de gehele productlevenscyclus sales@schurter.nl | 0523-281200
schurter.nl/inputsystems
MURRELEKTRONIK BV Takkebijsters 3 4817 BL Breda Telefoon Internet E-mail
085 222 02 82 www.murrelektronik.nl sales@murrelektronik.nl
Meer elektroDATA op
COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX
5 / OKTOBER 2018
30
Adverteerdersindex
Colofon
Added Value Electronics
20
Microchip
31
AE Sensors
15
Micro-Epsilon Messtechnik
23
AE Sensors
27
Murrelektronik
29
Conrad Electronic Nederland
14
Recom Power
17
Dijkman Elektrotechniek
24
Reichelt elektronik
32
Distrelec
2
RS Components
7
Duranmatic
21
Schurter
EAO Benelux
23
TDK Lambda
3
Elincom Electronics
21
TOP Electronics
1
First Sensors
25
igus
28
Bijlage van:
Insys Microelectronics
28
2 x Van Ekeris Expo Service
Laser 2000 Benelux
16
29
Elektro-Data biedt informatie over industriële elektronica, industriële automatisering, installatie & energietechniek, testen & meten en industriële IoT aan iedereen die te maken heeft met het ontwerpen, fabriceren, toepassen of onderhouden van productiemiddelen in de machine- en apparatenbouw en proces-, elektronica-, chemische, elektrotechnische, metaal en LEDverlichtings- industrie. Dit zijn elektronici, technische automatiseerders, elektrotechnici, industriële installateurs, LED-verlichtingsdeskundigen en aandrijftechnici in Nederland en België. Redactie
Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl Advertenties
Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services
Sonja Wolsink, s.wolsink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever
Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 327, e.lamfers@mybusinessmedia.nl
JE VINDT HET SNELLER OP
Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.
ISSN 0168-2873
Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl. DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket. ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!
Reproductie
Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit Elektro-Data is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2018 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens
MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Faxen naar: +31 570 504 399 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven
Jaarabonnement Nederland € 131,00* Jaarabonnement Buitenland € 143,40* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering
MYbusinessmedia Basislayout | Opmaak
Colorscan bv, Velsen Noord, www.colorscan.nl Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
Moeiteloos Ontwerp met Microchip Ingebedde intelligentie voor gemakkelijk gebruik ondersteund door ontwikkelingstools van wereldklasse en software
ZZZ PLFURFKLS FRP HĎ&#x192;RUWOHVV
De naam en het logo van de Microchip en het logo van de Microchip zijn gedeponeerde handelsmerken van Microchip Technology Incorporated in de VS en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn het eigendom van hun geregistreerde eigenaars. Š 2018 Microchip Technology Inc. All rights reserved. DS30010184A. MEC2221Dut08/18
9Meer dan 100.000 producten 9Geweldige prijs-kwaliteitverhouding 9Hoge beschikbaarheid en betrouwbare levering 9Sterke merken en voortreffelijke kwaliteit
– S L A N O I S S FE O R P N E S R E N N I G E S B N R E O I C I VO R T ELEK
R O O V R A A ONMISB
Robuuste digitale multimeter met led-lampje Optimaal geschikt voor het dagelijks gebruik in de buitendienst in de service-, bouw- en industriesector alsmede voor de ambitieuze thuisgebruiker.
IP67
Automatische verlichting van de functietoetsen en van de draaikeuzeschakelaar
EN
Sterke ledlamp voor meetstationverlichting
EN
61010-1
61010-1
CAT IV
CAT III
600 V
1000 V
3 5/6-cijferige meetwaardeweergave (6000 tellingen) Lc-display met relatieve waardemeting en 42-segments staafdiagram
NIS TE BIJ DUISTER ! GEBRUIKEN
Doorgangsmeting met zoemer en diodetest
Bestelnr.: PEAKTECH 3443
NIEUW
81,35
Toetsenverlichting + geïntegr. werklicht
(€ 67,23)
TMODI ISCHE MEE T A M O T U A 30 CTIE EN FFT-FUN
Compacte digitaal-geheugen-oscilloscoop De indrukwekkende prijs-kwaliteitverhouding en de moderne technologie maken een groot aantal toepassingen bij eenvoudige bediening voor gebruikers uit hobby, school en beroep mogelijk. 20 MHz, 2 kanalen Bemonsteringsfrequentie: 100 MS/s per kanaal 17,5 cm (7") TFT-kleurendisplay met hoge resolutie en 800 x 480 pixels USB-device-aansluiting voor real-time gegevensoverdracht USB-host-aansluiting voor extern USBopslagmedium Handzame en platte behuizing met draagbeugel Bemonsteringsfrequentie
Euro
Bandbreedte
Kanalen
PEAKTECH 1335
304,19
20 MHz
2
100 MS/s per kanaal
PEAKTECH 1336
375,37
50 MHz
2
500 MS/s per kanaal
(bov. afb.)
PEAKTECH 1337
456,71
100 MHz
2
1 GS/s per kanaal
(bov. afb.)
Bestelnr.:
Bestelnr.: PEAKTECH 1335
Dagprijzen · Prijzenstand: 27. 9. 2018 De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro inclusief de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor https://rch.lt./AV-NL of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.:+49 (0)4422 955-360
NIEUW
304,
19
(€ 251,40)
EN
61010-1
CAT II
Online Shop Talen:
www.reichelt.nl BESTEL-HOTLINE: +49 (0)4422 955-360