Elektro-Data nummer 10 (2017)

DATA

32

Nieuwe producten

OP PAGINA 13

WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

22

PAGINA PAGINA

Vroegtijdige branddetectie met warmtebeeldcamera’s bij afvalverwerker

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

PC/104-kaart haalt 80 Gflops met twee DSP’s en een fpga en is uit te breiden met acquisitiefuncties via FMCmezzanineconnector.

8

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING Intelligente camera met automatische belichting voor machinevision is volledig geïntegreerd in automatiseringssysteem.

12

PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE Druksensor meet vacuüm door middel van ionisatie en heeft een meetbereik van 13,3 μPa tot atmosferische druk.

16

ENERGIE & INFRA

In MicroPython te programmeren 3Gen NB-IoT-modems zijn ontwikkeld voor energiemeters, landbouw en sensornetwerken.

20

TEST & MEASUREMENT

Flexibel uitbreidbare oscilloscoop herbergt in behuizing ook spectrumanalysator, DMM, functiegenerator en voeding.

24

Congres ‘Master of Safety’, 9 november 2017 in Nieuwegein Op 9 november organiseert Pilz het ‘Master of

de oorzaken van risicogedrag te meten. In zijn

vallen om schade te beperken, risico’s te

Safety’, congres over veiligheid. De dag wordt

elimineren en vertrouwen te winnen.

geopend door Jan Tournois, directeur van Pilz

tweede lezing ligt de focus op leiderschap: veiligheid is meer dan regels die je oplegt en het nale-

Nederland. Hij vertelt over factoren die gedrag

ven hiervan.

www.masterofsafety.nl

beïnvloeden en geeft handvatten om in de praktijk

Wouter de Heij neemt het publiek mee in nieuwe technologieën in de voedingsmiddelenindustrie.

Met meer dan zestig projecten per jaar put hij uit eigen werk als het gaat om voedingsmiddelenveiligheid. Daarna laten safety experts Martijn Drost en Ed van Hal de toehoorders zien hoe je in tien stappen kunt voldoen aan de Machinerichtlijn.

In de twee laatste lezingen ligt de focus op cybercrime en cybersecurity. Loren Roosendaal laat zien dat cybercrime niet is wat het lijkt. Hij toont op basis van praktische voorbeelden waar de echte gevaren zitten en hoe groot de impact kan zijn als het mis gaat.

Tenslotte vertelt Liesbeth Smits over methoden en technieken die je kunt gebruiken bij eventuele aan-

JAARGANG 36 | OKTOBER 2017 | NUMMER 10

elektro

EENVOUDIGE PIEKDRUK DETECTIE Manometer LEO 5 met piekdrukmeting en datalogger

by Murrelektronik

RECHT OP HET DOEL AF EASY TO USE: schakel om naar IO-Link by Murrelektronik IODD on Board voor een snelle integratie van IO-Link-Devices

Meet piekdrukken tot 5kHz Registreert druk, piekdruk en temperatuur Robuuste waterproof RVS behuizing Eenvoudige bediening met touch toetsen USB- en Bluetooth-interface

Automatische IO-configuratie Korte inbedrijfname tijd Expertmodus voor maximale Flexibiliteit in installatieconcepten

keller-holland.nl

by Murrelektronik

...met MVK metaal of Impact67

Modern design en betrouwbare technologie

L A T I E F I N NO V G A C T C O M P S R SE C U U R R N M O D E E N 6 0 0

JUMO schrijft toekomst: De nieuwe JUMO LOGOSCREEN 600.

Neurenberg, 28.–30.11.2017

Papierloze datalogger JUMO LOGOSCREEN 600 de nieuwe norm

Bezoek ons: HAL 9 | STAND 325

in prestatie en gebruiksvriendelijkheid.

murrelektronik.nl

www.jumo.nl

REDACTIONEEL

OKTOBER 2017

3

Minstens een halve dag per week bijscholen Om optimaal te kunnen profiteren van de technologische revo-

Dat lijkt een bedreiging, maar is het niet. Want het geeft diezelfde

lutie op basis van de grootschalige toepassing van robotica en

mensen tijd en mogelijkheden om hun werk naar een hoger plan

kunstmatige intelligentie (IA) is het zaak dat mensen minstens

te brengen door gebruik te maken van al die kennis en hand-

een halve werkdag per week nieuwe vaardigheden aanleren. Dat

jes die ze op een presenteerblaadje krijgen aangeboden.

is een van de conclusies uit het onlangs verschenen McKinsey-

Het is dan inderdaad wel belangrijk dat je er niet alleen

rapport ‘Digitally-enabled automation and artificial intelligence:

voor open staat, maar er ook nog iets van begrijpt. Niet

shaping the future of work in Europe’s digital front-runners’, een

in de laatste plaats omdat je meer dan ooit als ‘gebruiker’

zeer lezenswaardige studie naar de toekomst van werk die het

betrokken zult zijn bij het ontwikkelproces. Programmeurs, die

adviesbureau in negen Europese landen, waaronder Nederland,

trouwens ook steeds meer werk uit handen wordt genomen, zul-

uitvoerde.

len zich op hun beurt veel meer moeten verdiepen in de sociale

Net zoals alle voorgaande industriĂŤle revoluties ons geen wind-

context van hun werk, begrijpen wat artsen en rechters doen,

eieren hebben gelegd, zullen robotica en AI ons kikkerlandje ook

willen doen en zouden kunnen doen.

wel de nodige voorspoed brengen, waarbij we al aardig de wind

Als je dat zo bekijkt heb je aan die halve dag per week lang niet

mee hebben door de combinatie van onze opportunistisch-adap-

genoeg; iets wat de schrijvers van het rapport ook al constateren,

tieve volksaard, het best wel hoogwaardige onderzoek dat we op

want ze hebben het over minstens vier uur, tot wel acht uur per

dat gebied in huis hebben en het ‘geluk’ dat we niet (meer) mas-

werkweek. Uitdaging is nu hoe we structureel die tijd vrij gaan

sa’s mensen hebben in laagwaardig productiewerk die sowieso

maken onder het juk van ons huidige arbeidsethos van ellenlange

als eerste aan de beurt zijn om door robots te worden vervangen.

werkdagen. Om dat voor elkaar te krijgen is misschien wel een

Het grappige aan deze industriĂŤle revolutie is dat die zich voor

grotere revolutie nodig dan wat die robots ooit voor elkaar gaan

een belangrijk gedeelte zal afspelen buiten de industrie, in de

krijgen...

dienstverlening, van receptiemedewerkers tot artsen, van chauffeurs tot rechters. Voor al die beroepen geldt dat veel van hun taken door slimme automatisering kunnen worden overgenomen.

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data (R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

GRAPHTEC GL240 10-kanaals data logger “Ontwikkeld met 65-jaar meetervaring. Veelzijdig inzetbaar met een uitstekende prijs/prestatie verhouding�

- 10 analoge ingangen (spanning, Tc, mA) - 4 counters/DI en 4x alarm - 4 GB SD kaart geheugen - Groot 4,3" LCD display - USB2 interface en WLAN - Snelheid 10x/sec per ch.

- Eenvoudige bediening - Diverse trigger functies - Voeding AC/DC/BATT - Compact (19 x 12 x 4 cm) - Windows software

Dewetron Benelux heeft 30-jaar Graphtec ervaring, dus de juiste partner voor u.

Mail ons voor de (actie)prijslijst en PDF flyer.

Meer ingangen nodig: GL-840-M

Meer elektroDATA op

NIEUWS

4

Procentec en itsme werken samen in trainingen van Profibus of Profinet met succes afgerond. Het aanbod omvat onder meer gratis producttrainingen, troubleshooting & maintenance-opleidingen en door

Balluff neemt ISS en Matrix Vision over

PI International gecertificeerde engineering- en installatiecursussen. De trainingen zijn nuttig voor

Balluff GmbH heeft twee bedrijven overge-

eindklanten, system integrators, original equipment manufacturers en fabrikanten die dagelijks te

nomen: ISS innovative software services in

maken hebben met Profibus of Profinet.

de positie als het IO-Link bedrijf te versterken

Procentec verzorgt haar cursussen op zowel haar

en in dit tijdperk de noodzakelijke digitalisering

Stuttgart en Matrix Vision in Oppenweiler. “Om

hoofdkwartier in Wateringen als op locaties wereldwijd. De samenwerking met itsme geeft de mogelijkheid om nog meer gebruikers van Profibus en Profinet te bereiken; itsme beschikt namelijk over Procentec gaat trainingen op het gebied van

dertien vestigingen verspreid over heel Nederland

Profibus en Profinet verzorgen op verschillende itsme-locaties in Nederland. Pieter Barendrecht,

waar een training gevolgd kan worden. De toevoeging van de Procentec-cursussen betekent tevens

managing director van Procentec en Bert Kars,

een verrijking voor het opleidingsaanbod waarmee

directeur purchasing bij itsme ondertekenden op

itsme jaarlijks meer dan 1500 cursisten binnen de

woensdag 4 oktober 2017 het contract voor deze

industriële automatisering bereikt.

samenwerking. www.procentec.nl Inmiddels hebben meer dan 4000 cursisten bij Procentec één of meerdere trainingen op het gebied www.nl.itsme.eu

Twee nieuwe Moxa Certified Engineers

Het management team van familiebedrijf Balluff na de twee recente overnames.

HPS Industrial heeft vanaf nu twee medewerkers,

te kunnen doorvoeren voor en bij onze relaties, zijn beide bedrijven overgenomen”, aldus

Waeil Haider en Bart Oosterink, met de titel Moxa

Huub Vaessen, directeur van Balluff BV.

Certified Engineer (MCE). Dankzij deze certifice-

ISS is gespecialiseerd in tools, testsystemen,

ring kunnen de twee adviseurs klanten optimaal

processen en standaardisatie in software-

adviseren op het gebied van netwerkverbindingen. Modelec Data-Industrie, importeur van

ontwikkeling. Net als bij Balluff zelf is de automobiel- en toeleverindustrie de belangrijkste

oplossingen voor industriële netwerkoplossingen,

markt. Omdat ISS veel ervaring heeft met

embedded computers en gecertificeerd Moxa-

embedded systemen voor de automobiel-

trainingscentrum, verzorgde de training. Waeil

industrie, zal dit onderdeel binnen de groep

Haider en Bart Oosterink zijn gecertificeerd op

de rol van in-house software specialist op zich

het gebied van IES-F1 Industrial Ethernet Foundations, IES-L2 Layer-2 Networking en IES-OM

V.l.n.r.: Steven Wigboldy, Bart Oosterink, Waeil

nemen.

Haider (allen HPS Industrial) en Enrico ten

Matrix Vision breidt met zijn producten het

Operation & Maintenance.

Klooster (Modelec).

portfolio van Balluff uit op een gebied waarin

De IES-F1 training zorgt ervoor dat de medewerker op de hoogte is van alle basistechnieken van

verbindingen met deze robots gerealiseerd,

op camera’s gebaseerde sensorsystemen, ook

communicatieprotocollen binnen industriële net-

dankzij onze kennis van Moxa-producten. Hier-

wel bekend als machinevision. Matrix Vision

werken. De training IES-L2 is gericht op switch-

door is de productiecapaciteit gemaximaliseerd.

technologie en de configuratie van Moxa L2-

HPS Industrial ziet de vraag naar netwerkproduc-

gespecialiseerd in de ontwikkeling van framegrabbers, standaard industriële camera’s,

switches. De IES-OM module draait om beheer

ten groeien, doordat het belang van Ethernet-

videosensoren, embedded systemen en

en onderhoud van het netwerk, beide essentieel

communicatie toeneemt. Dit zorgt ervoor dat er

software op het gebied van industriële beeld-

voor een continu productieproces.

sneller en meer gegevens verkregen worden en

verwerking. Het bedrijf was de afgelopen vier

“We zien steeds vaker dat onze klanten diverse

verbetert productoptimalisatie. Ook zijn bedrijven

jaar al een ontwikkelingspartner van Balluff en

onderdelen in het netwerk met elkaar willen koppelen via één netwerk”, zegt Steven Wigboldy,

steeds meer op zoek naar toegevoegde waarde,

leverde een van diens op twee camera’s geba-

zoals maatwerkconfiguraties en advies.

seerde productlijnen.

trial. “Zo hebben we onlangs bij een wereldwijde

www.modelec.nl

www.balluff.nl

leverancier van verpakkingsrobots de netwerk-

www.hpsindustrial.nl

het tot nu toe een relatief kleinere rol speelde:

business development manager bij HPS Indus-

NIEUWS

OKTOBER 2017

5

NIDays Benelux in Eindhoven Op NIDays, de jaarlijkse technische conferentie over grafisch systeemontwerp, komen op 14 november in het Van der Valk Hotel in Eindhoven ruim 300 wetenschappers en engineers bij elkaar. Ze krijgen er presentaties over de nieuwste

Wij staan vooraan, als innovatie tot voorsprong leidt.

technieken om hun productiviteit van softwaregedefinieerde test-, meet- en regelsystemen te verhogen. Tevens kunnen zij er hun ‘best practices’ en voorbeeldcode met mede-ontwikkelaars delen, informatie uitwisselen met de technici van National Instruments en worden geïnformeerd over de jongste innovaties die een inspiratie kunnen zijn bij het oplossen van engineering-uitdagingen.

De dag omvat technische sessies, netwerksessies

in Engineering Software’ ingezoomd op de ontwikkeling van LabView tot de meest productieve en

en interactieve sessies, gepresenteerd door experts

efficiënte engineering software. Bezoekers kunnen

van NI - of hun klanten. Er zijn twee keynotes. In de

kiezen uit een aantal parallelle tracks, over Test &

ochtend wordt onder de titel ‘Testing and Deploying

Measurement, Software & Data Acquisition and

the Next Generation of Technology’ verteld hoe het

Embedded & Academic. Ze kunnen ook hands-on

NI-platform de innovatie kan versnellen in toepassingen op het gebied van transport, veiligheid,

aan de slag met NI-technologieën als LabView

Onze Silicium Fotomultipliers (SiPM) zijn uiterst gevoelig, klein en snel, hierdoor zijn zij uitermate geschikt om traditionele fotoversterkerbuizen te vervangen.

NXG, CompactRIO en CompactDAQ.

draadloze communicatie, ruimtevaart en IIoT. In de middag wordt in de keynote ‘The Next Innovation

www.ni.com

Omron breidt productie robots uit Een groeiende vraag naar robotica van Omron is

Manager Manufacturing & Supply Chain Europe,

de belangrijkste drijfveer achter de nieuwe pro-

Omron verwoordt het als volgt: “De maakin-

ductielijnen op de productielocatie in Den Bosch.

dustrie staat voortdurend voor de uitdaging om bedrijfskosten te verlagen en voorraadcycli te verkorten.

Overal ter wereld proberen productievestigingen hun productiviteit te verhogen.

Een van de oplossingen is het inzetten van meer arbeidsbesparende robots.

Daarom neemt de vraag naar robotica toe.”

In Den Bosch gaat het met name om de parallelle robots van de series Hornet en Quattro. Met deze robots kunnen machinebouwers en systeemintegrators efficiënte

V.l.n.r.: Tom Mathias (President & CEO Omron Adept Technologies), Paul Sollewijn Gelpke (General Manager Manufacturing & Supply

pick-and-place-mogelijkheden toevoegen aan hun

Chain Europe & North America) en Terry Hannon (CMO Omron

assemblagelijnen voor kleine

Adept Technologies) bij de opening van de robotproductielijnen.

onderdelen en verpakkingen.

De Quattro heeft een pick

Met de lokale productie van parallelle robots

rate van 300 stuks per minuut en heeft met zijn

denkt het bedrijf zich beter te kunnen richten

vier armen een groot werkbereik.

op hogere productiviteit, snelle respons en kortere levertijden. Paul Sollewijn Gelpke, General

www.industrial.omron.eu

www.first-sensor.com Meer elektroDATA op

NIEUWS

6

Zes paneelbouwers licentiepartner Eaton aan ĂŠĂŠn van de grootste duurzame energieopslagsystemen van Europa.

De ondertekening van de over-

STODT scholingspartner van Heidenhain

foto: Ron Offermans.

eenkomst maakt onderdeel uit van een Europees paneelbouw-

Heidenhain heeft opleider STODT Toekomst-

programma van Eaton. Met de

techniek als eerste in Nederland de status

kwalificatie ‘licentiepartner’ en

van officieel opleidingspartner toegekend. De

de daarbij behorende kwaliteit-

directeur van STODT, Jeroen Rouwhof, ontving

seisen, kan de Eaton xEnergy

het bijbehorende certificaat op 29 september

licentiepartner voldoen aan

jl. van de directeur van Heidenhain Nederland,

een veel gevraagde eis van

Jaap Bazuin. Deze overhandiging vond plaats

nationale en internationale con-

in de nieuwe STODT-vestiging in Best.

tractors.

Ron Golhof, sales manager Eaton heeft met zes Nederlandse paneelbouwers

Benelux bij Eaton, verwelkomde de zes partijen en

een licentieovereenkomst getekend voor de assem-

benadrukte nog eens hoe bijzonder deze samen-

blage van xEnergy verdeelsystemen tot maximaal

werking is. “We hebben in Nederland zo’n 220

6300 A. Met de overeenkomst wordt de kwaliteit

paneelbouwers. Een groot aantal assemblagebe-

van de geleverde producten nog nadrukkelijker

drijven werkt samen met Eaton, maar deze zes

gewaarborgd en wordt de samenwerking met Eaton

hebben zich doorontwikkeld tot licentiepartners. Ik

verder geĂŻntensiveerd. De zes paneelbouwers, SRP

ben er trots op dat we deze zes partijen als kwali-

Zuid, PS Nederland, Van Egmond, Distripoint, HG

teitspartner mogen erkennen.�

Industrial en Aqualectra werden door Eaton uitgenodigd in de Amsterdam Arena, waar Eaton werkt

Stodt is een zelfstandig kenniscentrum en

www.eaton.nl/electrical

praktijkopleider met meer dan 250 verschillende cursussen en BBL-opleidingen. STODT

Koppeling tussen rapportagesoftware en installatietester

helpt bedrijven in de maakindustrie om hun engineering en productieprocessen te verbeteren en zo een blijvend hoger rendement te behalen. Hierbij ligt het zwaartepunt op de praktijk, deskundige begeleiding, advisering,

GMC Instruments en Inspectieportal B.V., een jong

een up-to-date lesprogramma en een modern

bedrijf dat ontstaan is vanuit Maptools, zijn een

CNC machinepark. Naast het opleidings-

nieuw samenwerkingsverband aangegaan op het

centrum in Hengelo heeft STODT sinds kort

gebied van het meten in elektrische installaties

ook een volwaardig centrum in Best, volledig

(NEN1010/NEN3140) enerzijds en de uitlezing en

gericht op de technieken van de toekomst.

rapportage daarvan anderzijds. Maptools en GMC

STODT kan vanaf nu Heidenhain program-

Instruments werkten al samen op het gebied van

meertrainingen verzorgen. Dit geldt voor het

test- en meettechniek, met name wat betreft de

hele traject van basisprogrammeren tot aan

verhuur van GMC-apparatuur door Maptools.

vijfassige bewerkingen en het werken met

Inspectieportal is gespecialiseerd in inspectierap-

de 3D-tastsystemen. STODT heeft ook de

portage software onder de merknaam Inspectora.

geschikte programmeerplaatsen en machines

Met deze software kan een complete installatie in

ter van GMC Instruments moet dat proces nog een

de software worden vastgelegd om van daaruit met

stuk efficiĂŤnter kunnen gaan.

de spreekwoordelijke druk op de knop een com-

om deze trainingen in eigen huis te verzorgen. www.heidenhain.nl

pleet inspectierapport te genereren. Met de koppe-

www.gmc-instruments.nl

ling tussen Inspectora en de Profitest installatietes-

www.inspectora.nl

www.stodt.nl

Toonaangevende distributeur op het gebied van procesautomatisering, onderhoud en elektronica. Meer dan 500.000 producten.

2.500 merken. 80 jaar ervaring.

ALS IETS NIET MEER TE REDDEN IS ... ... zijn wij er op gebrand om u snel van dienst te kunnen zijn.

Tel. 023 51 66 555, customerservice@rsonline.nl

nl.rs-online.com

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

8

PC/104-kaart haalt 80 Gflops met twee DSP’s en een fpga UIT TE BREIDEN MET SPECIFIEKE ACQUISITIEFUNCTIES VIA FMC-MEZZANINECONNECTOR Naar eigen zeggen heeft Sundance met zijn SMT6657 de snelste PCIe/104-processormodule op de markt gebracht.

In elk geval kunnen de twee digitale signaalprocessoren met elk twee rekenkernen in totaal 80 Gflops halen. Die capaciteit is aan te vullen met op de toepassing en hardware toegesneden functies in de eveneens op de print ondergebrachte fpga. Verder beschikt de eenheid onder meer over een CPLD, 1 Gbyte RAM per DSP, 256 Mbyte flitsgeheugen, 256 Kbyte Eeprom en Gigabit Ethernet. Toepassingen liggen vooral op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, data-acquisitie, beeldverwerking en supercomputers.

Behalve DSP’s en fpga bevat de PCIe/104-print onder meer Eeprom, RAM- en flitsgeheugens, een CPLD en perifere IC’s.

Het is vrij druk op de PCIe/104-com-

flipflops. Signaalbewerking wordt

lagere vermogenconsumptie en dito

puterkaart die Sundance heeft geïn-

kostprijs ook codecompatibiliteit met

troduceerd. De SMT6657 gedoopte

ondersteund met 1700 DSP-segmenten en hieraan toe te kennen RAM-

module is niet uitgerust met een van

blokken van 18 en 36 Kbyte, bij elkaar

veel gebruikers een zwaarwegend

de gebruikelijke Intel-varianten en

19 Mbyte. Verder bevat de fpga onder

punt zijn. De meeste applicaties

mikt dan ook niet op standaard industriële en ingebedde toepassingen. In

andere zestien MGT/GTH-seriële lijnen die elk tot 1 Gbit/s gaan.

betreffen meerjarige projecten en

plaats daarvan komt de rekencapaci-

eerdere DSP-borden en dat zal voor

systemen met een lange levenscyclus en dan komt die continuïteit wel van

teit van twee digitale signaalproces-

Moore

pas. Zo worden de eenheden ingezet

soren en een fpga. Bij de eerste gaat

Met de gezamenlijke verwerkingssnel-

het om de TMS320C6657 van Texas

heid van 80 Gflops, programmeerbare

in een protonversneller voor onderzoek op het gebied naar elementaire

Instruments, die beschikt over twee

logica niet meegerekend, is de eenheid

deeltjes en plasmafysica maar ook bij

kernen die op de klokfrequentie van

zo’n veertig maal sneller dan zijn voor-

biologische en biomedische studies.

1,25 GHz elk 20 Gflops kunnen halen.

ganger, de vergelijkbaar geconfigu-

Voor in- en uitvoer, filters, nabewerking en andere data-intensieve taken

reerde SMT374 van dezelfde fabrikant.

Andere toepassingen zijn data-acquisitie en -verwerking, beeldverwerking

Die stamt dan ook alweer uit 2007.

en glasvezelcommunicatie. En aan-

werken de DSP’s samen met een

Afgaande op Moore’s wetmatigheid

gezien de SMT6657’s onbeperkt sta-

www.sundance.technology

fpga, de FBVA676 Ultrascale KU35.

zou het verschil eigenlijk een factor

pelbaar zijn, zouden ze ook geschikt

enquiries@sundance.com

Dit instapmodel van Xilinx’ Kintex

honderd moeten zijn dus in dat opzicht

moeten zijn voor het bouwen van,

(00) 44 1494 793 167

7-familie integreert ruim 25k logische

blijven de prestaties wat achter.

blokken, 355k logicacellen en 406k

Daar tegenover staat behalve een

mits afdoende gekoeld, een supercomputer op schoenendoosformaat.

OKTOBER 2017

9 die er 1000-Mbit/s Ethernet van maakt.

Voor diezelfde DSP is bovendien 256 Mbyte niet-vluchtige opslag plus een 256-Kbyte Eeprom beschikbaar.

De fpga heeft 729 aansluitingen, als BGA gerangschikt in een 1-mm rooster, en telt 312 I/O-lijnen. Een deel daarvan heeft een vaste functie; zo zijn er acht gekoppeld aan optische in- en De DSP’s communiceren onderling

uitgangen, eenzelfde aantal aan TTL-

via een 40 Gbit/s Hyperlink.

lijnen en twee sturen statusleds aan.

Daarnaast is er nog een programmeer-

Communicatiekanalen

bare component, een CPLD, die zaken

De drukte op de print komt enerzijds

als voedingsbesturing, opstartsequen-

door de afmetingen van minder dan

ties en temperatuurbewaking voor zijn

10 cm in het vierkant en anderzijds

rekening neemt.

doordat er behalve de DSP’s en

Om het bordje uit te breiden met

fpga nog wat perifere chips op zijn

data-acquisitiefuncties is voorzien in

geplakt. Zo worden de processoren

een FMC-connector met correspon-

elk geflankeerd door 1 Gbyte DDR3-

derende ruimte voor het herbergen

RAM, die de twee interne caches

van zo’n mezzanine. Het gaat om de

van respectievelijk 64 en 1024 Kbyte

compacte variant met een beperkt

en het eveneens interne 1-Mbyte gedeelde geheugen aanvult. In de

aantal lijnen. Behalve kloksignalen, een I2C- en een Jtag-poort en acht

TMS320C6657 is standaard een seri-

500-Mbyte/s seriĂŤle kanalen zijn de

ele, media-onafhankelijke gigabit-poort

meeste daarvan LVDS- I/O’s, acht

aanwezig en bij een van beide is die

voor ADC’s en zestien voor DAC’s

De 34-pens FMC-connector is in de eerste plaats bedoeld voor uitbreiding met

gekoppeld aan een Marvell 88E1112,

plus SPI, interrupts en DMA.

een data-acquisitiekaartje.

• • • (

• ORFN LQ DPSOL¿HU • • • GLJLWDOH ¿OWHUER[ •

" !" #! $ $ â–

â– â– !

â–

# â– "

%& # " "

' &&& " !# #

Meer elektroDATA op

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

10 Melexis

TDK-Lambda

Chipset voor 3D-vision

2 en 4 W voedingen

Melexis

de externe componenten integreert die

De KAS-serie 2 en 4 W

zing van met glasvezel

introdu-

normaliter nodig zijn om een 3D-vision

ingekapselde AC-DC

versterkt kunststofhars,

ceert een

oplossing te ontwikkelen. De ToF

wat ze beter bestand

Time-of-

sensor biedt volgens de fabrikant de

voedingen werken traploos tussen 90 en 305

Flight (ToF)

kleinste pixel ter wereld bij QVGA-

VAC en zijn verkrijgbaar

chipset

resolutie met een lineair dynamisch

met acht uitgangsspanningen: 3,3, 5,

convectiegekoelde voedingen werken

en ontwikkelkit voor het ontwerpen

bereik van 63dB. De chipset is qua werktemperatuurbereik verkrijgbaar

8, 9, 12, 14, 15 en 24 V. Het vermogensverbruik bij nullast is lager dan

bij omgevingstemperaturen van -40 C

van 3D-vision oplossingen. De chipset bevat de MLX75023 1/3 inch optisch

met zowel automotive (-40 °C tot +105

0,3 W. De ingekapselde PCB-gemon-

°C. Voor de KAS4 is dat -40 °C tot +70

formaat ToF-sensor en de MLX75123,

°C) als industriële specificaties (-20 °C

teerde voedingen zijn omsloten door

°C en is de de-rating afhankelijk van de

een ondersteunende IC dat veel van

tot +85 °C).

een UL 94V-0-geclassificeerde behui-

uitgangsspanning.

maakt tegen schokken en trillingen. De KAS2

tot +80 °C, met de-rating boven de 60

Recom Power

DC/DC voedingen voor GaN-drivers De RP-xx06S en RxxP06S 1W DC/

een veilige DC/DC-isolatiespanning

voor de isolatiebarrière. Daarom maakt

rière zelfs de zwaarste omstandigheden

DC-converter series bieden een uit-

tenminste tweemaal de bedrijfsspanning

het interne transformatordesign van

kan doorstaan. Deze omvormers zijn

gangsspanning van +6 V, voldoende om

deze omvormers gebruik van een pot-

verkrijgbaar met ingangsspanningen

efficiënt GaN HEMTs te schakelen zon-

bedragen, maar de hoge omgevingstemperatuur en de snelschakelende

core om de input en output fysiek te

van 5 V, 12 V, 15 V of 24 V en hebben

der een gate-diëlektrische doorslag te

randen die deze vermogenstransistoren

lage isolatiecapaciteit (<10pF).

veroorzaken. Normaal gesproken moet

genereren, veroorzaken extra stress

scheiden. Deze biedt tot 6,4 kVDC isolatie om te waarborgen dat de isolatiebar-

Harting

chainflex houdt stand ... ®

Docking-frame

Servokabel Het Han-Modular Docking Frame

schar-

Metal is een robuuste connectoroplos-

nierende

sing voor systemen die ‘blind’ of auto-

frames.

matisch moeten worden aangesloten,

Con-

bijvoorbeeld in schakelkasten. Het

nectormodules kunnen direct worden

frame huisvest Han-Modular waarin

geplaatst. Het frame heeft twee gelei-

modules voor de overdracht van data,

depennen aan de kant van de pinnen

signaal, vermogen of perslucht tegelijkertijd kunnen worden aangesloten.

om de twee aansluitdelen gemakkelijk

Meetsysteemkabel

slagen slagen 26 miljoen getest getest 66 miljoen Test 4404

Test 3479

bij elkaar te brengen.

Het docking-frame werkt zonder Atlantik Elektronik

32-bits MCU platform De M2351 serie van Nuvoton is geba-

tion units (MPU’s).

seerd op de ARM Cortex-M23 kern met

Daarbij zijn er acht

Betrouwbare energietoevoer met de nummer 1 in kabels voor bewegende toepassingen: O Grootste assortiment, verkrijgbaar in 7 prijsklassen O Uit voorraad leverbaar, vanaf 1 meter, geen snijkosten O Grootste testlab in de sector O Geconfectioneerd of als compleet voorgemonteerd kabelrups-systeem O Levenswww.igus.nl/chainflextest duur online berekenen

de ARMv8-M. De 32-bits microcontrol-

security units (SAU)

Bezoek ons: SPS IPC Drives, Neurenberg – Hal 4 Stand 310

ler werkt met een spanning variërend

beschikbaar die een

van 1,62 V tot 3,6 V en loopt op tot

programmeerbare

60 MHz, met maximaal 512 Kb flashgeheugen en maximaal 96 Kb SRAM.

eenheid vormen voor de vaststelling

De controller kan gebruikt worden bij

over een geschakelde real-time klok

temperaturen tussen -40 °C en +105

RAM retentie die minder is dan 2 μA en

°C en integreert acht memory protec-

in standby stand minder dan 1 μA.

van adresbeveiliging. De serie beschikt ®

plastics for longer life

Gratis monsters: igus B.V. Tel. 0346-353 932 info@igus.nl ®

w w w . e u c h n e r. n l

Veiligheidstechniek voor de Machinebouw

CEM-AR-C40 Veiligheidsvergrendeling met transpondercodering Houdkracht 600N Houdkrachtcontrole Serieschakeling tot 20 sensoren Veiligheidsniveau PLe, Categorie 4 Gedetailleerde diagnose Connectoraansluiting Beschermingsgraad IP65/IP67

EUCHNER (BENELUX) BV

I

P O S T B U S 11 9

I

N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T

I

+31 ( 0 )78 615 47 6 6

I

INFO@EUCHNER.NL

â&#x20AC;¢

4 polig l

leverancier in verdeel- en aansluitblokken van 0.75-280mm2 en geschikt voor AL en CU Voor iedere uitdaging, hebben wij de oplossing

enkelpolig

â&#x20AC;¢

T +31 (0)13 536 01 44

2 polig

â&#x20AC;¢

3 polig

E verkoop@dijkman.com

â&#x20AC;¢

5 polig l

www.dijkman.com

* $ % ! ( # % ( % % % " ) $ * & % # $! &% Â&#x2021; 0XOWL6KDUSÂ&#x152; IRFXV HQ /DVHU6KDUSà¯&#x2DC;+ &%! ! &$ Â&#x2021; $QDO\VH RS GH FDPHUD HQ )OXNH &RQQHFWà¯&#x2DC;+ * %!% ) % &" # $! &% !

((( ' % "

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING

12

Machinevision geïntegreerd in automatiseringssysteem INTELLIGENTE CAMERA MET AUTOMATISCHE BELICHTING DEKT GROS VAN VISIONTOEPASSINGEN

B&R maakt zijn debuut op de machinevisionmarkt met een embedded visionsysteem dat volledig geïntegreerd is met de machinebesturing. Idee achter dit op de komende SPS/IPC/ Drives voor te stellen systeem is dat de sensordata realtime kunnen worden verwerkt in (B&R’s eigen) machinebesturingen, en zo instant regeling van productieprocessen mogelijk maken, bijvoorbeeld in het kader van zelfoptimalisering.

seerde systemen vergen, is ‘Smart Light’. Deze automatische controle van de belichting kan naar keuze worden aangeboden als integraal onderdeel van het camerasysteem, als extern apparaat, of als combinatie van beide. ‘Smart Light’ geeft een push aan de prestaties van het visionsysteem. Enerzijds door de negatieve invloed van ongunstige lichtomstandigheden als strooilicht te verhinderen. Anderzijds door heel nauwkeurig de belichting te synchroniseren voor bijvoorbeeld hoge-snelheidsopnamen.

Snelle synchronisatie B&R vermeldt tot aan de SPS/IPC/ Drives helemaal niets over de spec’s van het visionsysteem. Maar eigenlijk zijn die in de context van het integratieverhaal helemaal niet zo relevant, ervan uitgaande dat ze qua prestaties vergelijkbaar zijn met die van bekende visionfabrikanten als Cognex, waar B&R al meer dan vijf jaar intensief mee samenwerkt.

Belangrijker in dat perspectief is B&R introduceert op de komende SPS/IPC/Drives een embedded vision-

de manier waarop de informatie-

systeem dat volledig geïntegreerd is met de machinebesturing.

overdracht plaatsvindt vanuit camera en belichting. Die verloopt via het

Visionsystemen worden steeds belangrijker voor de moderne pro-

volledig in Automation Studio te integreren.

alweer in 2001 door B&R geïntroduceerde Powerlink, een deterministisch

ductiesystemen. Zaak is dan wel dat

Hart van het nieuwe embedded vision

realtime protocol voor standaard

de sensordata, of beter gezegd de

systeem is een intelligente camera,

Ethernet, dat zich onderscheidt door

tot informatie verwerkte sensordata,

die in verschillende, op dit moment

zo snel mogelijk, het liefst realtime

nog niet nader beschreven uitvoeringen, kan worden geleverd. Die kun-

zeer lage cyclus- en synchronisatietijden. Waar de afgelopen jaren

in het automatiseringssysteem

menig visionaanbieder al zo slim

terechtkomen om ook weer ogenblikkelijk te kunnen worden ingezet voor

nen worden gebruikt voor een breed

was om hun producten ook met een

spectrum aan visiontoepassingen,

Powerlink-interface uit te rusten, is er

machine-, proces- of productiebe-

vanaf applicaties met eenvoudige

volgens B&R nog meer snelheidswinst

sturing. Tot nu toe was dat niet goed

visionsensoren tot aan toepassingen

mogelijk omdat het visiongedeelte

waaraan high-end smart camera’s

te halen door alle omwegen en conversiestappen te vermijden en direct

www.br-automation.com

en de machinebesturing nog twee

te pas komen. Een ander belangrijk

vanuit de besturings- of aandrijftoe-

office.nl@br-automation.com

gescheiden werelden waren. B&R

onderdeel van het systeem, waarmee

passing te triggeren. Hierdoor is het

(076) 571 53 03

claimt hieraan een einde te hebben

visionoplossingen kunnen worden

mogelijk om beeldafhankelijke trig-

gemaakt door de visiontechnologie

gerealiseerd die nu nog PC-geba-

gering en lichtbesturing realtime in het

OKTOBER 2017

13 submicroseconde bereik synchroon met het gehele automatiseringssysteem te laten plaatsvinden. Camera en licht staan dan qua integratie op gelijke voet met analoge en digitale I/O’s, servo-assen of veiligheid.

Alles met dezelfde tool Door de integratie van machinevision in Automation Studio kan de gebruiker volstaan met één tool om automatiseringstoepassingen te ontwikkelen en te runnen, vanaf de besturingstechniek tot aan veiligheidstechniek, robotica en aandrijftechniek, en nu dus ook machinevision. Parametrering en programmeren van beeldverwerkingstechnieken alsmede camera- en belichtingsinstellingen maken nu deel uit van het automatiseringsproject.

Omdat alle data, parameters en variabelen deel uitmaken van hetzelfde

Door de integratie van machinevision in Automation Studio kan de gebruiker volstaan met één tool om automatise-

systeem, kunnen besturingstechnici

ringstoepassingen te ontwikkelen en te runnen. Ook voor vision zijn in dit kader gepreconfigureerde ‘mapp’ software-

zelf een groot deel van de visiontaken

bouwstenen ontwikkeld.

zelf programmeren. Ze kunnen zich vision, en een deel van PC-geba-

nieuwe visionsysteem staan onder de

ontwikkeld. Omdat de mapp-compoals het lezen van barcodes via OCR nenten met elkaar zijn verbonden is het tot aan uitdagende toepassingen die gemakkelijk om bijvoorbeeld afbeelje in de farmacie tegenkomt, bij druk-

noemer ‘mapp Technology’, net zoals

dingen vanuit het visionsysteem in het

kerijen en in de textielindustrie, met

de machine worden ingebouwd. De

voor onder meer de aandrijf-, robot- en

visualiseringsgedeelte (mapp ‘View’) te

uitzondering van 3D-applicaties en

benodigde applicatiesoftware, die

veiligheidsfunctionaliteiten, gepreconfigureerde softwarebouwstenen ter

integreren.

veiligheidstoepassingen. Het systeem

binnen Automation Studio is verankerd, hoeft door de machinebouwer

beschikking. Hiermee kunnen zonder

Toepassingen

dekt met verschillende cameramodellen (beeldsensoren, optieken, presta-

al te veel programmeren -het is meer

Het visionsysteem kan worden ingezet tieniveaus) het bereik van smart vision

parametriseren- toepassingen worden

bij relatief eenvoudige toepassingen

hierbij volledig concentreren op het machineproces als geheel.Voor het

sensors, smart camera’s, embedded

seerde vision af. Die modellen kunnen afhankelijk van de hardware-eisen in

maar een keer te worden ontwikkeld, en is onafhankelijk van de hardware die uiteindelijk wordt ingezet.

CC Nederland

Euchner

Lichtschermen

Industrie 4.0 deursloten

De Allen-Bradley

M12 modulen voor handmatige- en

GuardShield 450L

automatische start met ‘External

Euchner heeft haar nieuwste intelligente deursloten voorzien van een

lichtschermen zijn als

Device Monitoring’ EDM verkrijgbaar.

scala aan stuurfuncties en diagnose-

zender of ontvanger

Om het lichtscherm in te stellen zijn er

mogelijkheden. Het zijn dus Industry

te gebruiken. Middels

DIP-switches op de module aanwezig

4.0 deursloten geworden. Ze vertellen

een plug-in module

waarmee meerdere functies instelbaar

je bijvoorbeeld wie er naar binnen

wordt de functie

zijn. De lichtschermen hebben een

wil, op welke datum en tijdstip, hoe

van het lichtscherm

profiel van 30 mm x 30 mm en zijn

vaak de deur werd geopend, wie de

bepaald. Er zijn twee

verkrijgbaar als vinger- en handbeveiliging. Door een actief detectievlak

noodontgrendeling bediende. Zo kun

5-polige M12 modulen voor basis aan/uit functies en drie 8-polige

over de gehele lengte van het licht-

je veranderingen in het gebruik herkennen en daarmee ook manipulatie.

scherm zijn er geen inactieve detec-

De Industry 4.0 deursloten kunnen

tiegebieden. De lichtschermen zijn

worden uitgevoerd met tal van drukknoppen, draaiknoppen, LED’s, RFID-

verkrijgbaar in detectiehoogten van 150 mm tot 1950 mm, in stappen

autorisatiesystemen, lockout-tagout

van 150 mm.

en nog veel meer.

Meer elektroDATA op

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING

OKTOBER 2017

14 Murrelektronik

Omron

Snelle conversie van analoog naar IO-Link

IO-Link-sensoren en -masters om de eigen prestaties continu te bewaken en te rapporteren, en bieden

met een resolutie conversie van 16

ondersteuning voor on-the-fly herconfiguratie met behulp van gegevens uit

bit.

De IO-Link Analoog Converters zorgen ervoor dat verschillende typen

het automatiseringssysteem.

analoge apparaten op een IO-Link-

twee IO-Link-mastermodules, één met

Master aangesloten kunnen worden.

Omrons Push-In Plus-connectie voor

Een voorbeeld hiervan zijn de MVK-

gebruik met voorbedrade sensoren,

De sensoren worden aangevuld met

metall en Impact67 IP67 veldbus-

de andere met Smartclick-connectoren. Op beide mastermodules kunnen

modules, die twee of vier ingebouwde

Omron heeft IO-Link-producten toe-

M12 IO-linkmasters hebben, waardoor je een compleet stekkerbare

gevoegd aan het automatiseringsplat-

standaard sensoren worden aangeslo-

worpen voor directe inzet in IO-Link

form. Het IO-Link sensorassortiment

ten, maar ook de IO-Link-sensoren.

toepassingen. Het komt echter nog

installatie krijgt.

bevat fotocellen, benaderingsscha-

Voor een naadloze integratie zijn de

steeds voor dat klassieke analoge

Als de adapter direct achter de ana-

kelaars en kleurmarkeringssensoren.

IO-Link-producten opgenomen in de

sensoren en actuatoren in een installatie geïntegreerd moeten worden.

loge sensor of actuator gemonteerd

De sensoren hebben de mogelijkheid

Sysmac Studio-softwareomgeving.

Dit kan met de IO-Link-adapters van

schermde kabel gebruikt te worden

Murrelektronik. Die zetten het analoge

voor de verbinding met de IO-Link-

signaal om naar het IO-Link-protocol

Master (maximale kabellengte 20 m).

Veel sensoren en actuatoren zijn ont-

wordt, hoeft geen speciale afgeEaton

Frequentieregelaar SigmaControl De PowerXL DC1 frequentieregelaars ondersteunen

Draadloos besturingspaneel

nu ook alle typen IE4-motoren. Naast de U/f -regeling

manier is gekoppeld aan het systeem

is de optionele sensorloze

en de veiligheidselementen klaar zijn

vectorbesturing (SLV) een

voor gebruik. Net als bij de functiegeoriënteerde data, worden de safety

nieuwe functie. Hierdoor is

gegevens verzonden via het standaard WLAN-netwerk. Met de draad-

een groot koppel beschikbaar, evenals een hoge toe-

De DC1-aandrijvingen zijn eenvou-

loze HMI kan de machine-operator

rentalstabiliteit.

dig in gebruik te nemen; er hoeven

flexibel inspectiepunten selecteren en

De ‘firemode’ is handig voor HVAC-

slechts 14 standaard parameters

meerdere machines, robots of sys-

toepassingen waarbij de standaard

ingesteld te worden voor een eenvou-

teem op hetzelfde moment met één

fout- en waarschuwingssignalen

dige set-up. De DC1 is verkrijgbaar

Het HGW 1033 besturingspaneel van

deelvenster bedienen. Voor dit doel

worden genegeerd. Bij gebruik in

in vier afmetingen met IP20-bescher-

Sigmatek is uitgerust met een 10,1-

is een safe 7-segment display voor

een rookafzuiginstallatie blijft de DC1

ming binnen het vermogensbereik tot

inch multi-touch-display (PCT) en

machine-identificatie geïntegreerd.

gewoon werken om zoveel mogelijk

22 kW. Voor beschermingsgraad IP66

rook uit het gebouw af te voeren. Voor

zijn er drie maten beschikbaar met

pompinstallaties kan er een tweede

een vermogensbereik tot 7,5 kW.

heeft verschillende veiligheidsfuncties: Een dual-core EDGE2 technologie

er bij een lagere snelheid

en een verlichte noodstopknop. Een

processor biedt de nodige visualisatiekracht. Het draadloze paneel

verlichte rode paddenstoel knop geeft

ondersteunt OPC-UA en bevat stan-

versnelling of vertraging worden ingesteld. De DC1 schakelt daar naartoe

aan dat de HGW-1033 op de juiste

daard een USB-interface.

over indien er een bepaalde frequentie

bevestigingsknop, sleutelschakelaar

wordt bereikt.

GSM-PRO2 (GPS)

Basis unit met uitbreidingsmoules I/O basis module Uitbreidingsmodules Digitaal | Analoog

tel: 0495-566046 sales@conta-clip.nl www.conta-clip.nl

OKTOBER 2017

HBM

Koppelmeetflens De T40HS koppelmeetflens is geschikt

traagheidsmoment, waardoor dyna-

voor toerentallen tot 45.000 omw/min.

mische koppelmetingen mogelijk

Hij heeft een nominaal meetbereik

zijn. Hierdoor wordt bovendien

vanaf 100 Nm en een gegarandeerde

de belasting van de lagers van

nauwkeurigheidsklasse van 0,05. Het

de aandrijving verminderd,

lage meetbereik vanaf 100 Nm is

hetgeen gunstig is voor de

vooral van belang bij het testen

levensduur. Bij de installatie

van high-speed systemen,

van de koppelmeetflens zijn

zoals high-speed motoren en

geen extra lagers noodza-

aandrijvingen met hoge toe-

Goedkope miniatuurAC/DC-voeding

kelijk, waardoor de sensor

rentallen.

weinig onderhoud vergt.

Dankzij het lichtgewicht titanium meetlichaam heeft de sensor een laag

RAC-serie: 1, 2, 3, 4 & 5W met ingebouwd EMC-filter

Sick

Universele ingang: 85 tot 305VAC

Snelle fotocel

Bedrijfstemperatuur -40 tot +85 °C

De WLL180T fotocel heeft een inschakelbare

Industriestandaard pin-out

responstijd tot maximaal 16 μs. Daarmee is hij geschikt voor toepassingen waarbij hoge

Uitstekend rendement bij lage belasting

eisen worden gesteld aan de processnelheid en positioneringsnauwkeurigheid. Dankzij de vele

JAAR

instelbare parameters kan de versterker indivi-

Volledig beveiligd (SCP, OCP, OVP)

dueel worden ingesteld op de specifieke eisen van zowel standaard als zeer complexe toepas-

ga

singen. Ook de krachtige lichtbron is instelbaar.

Een maximale lichtuitsturing kan worden gebruikt

grammeerstappen, statusindicaties en de ver-

voor het behalen van een groot detectiebereik;

eiste en feitelijke waarden worden op het viercij-

een minimale lichtuitsturing voor het voorkomen

ferige display weergegeven. De WLL180T kan als

van verzadiging van de ontvanger.

individuele sensor of in busconfiguratie worden

De inbedrijfstelling verloopt via een externe

toegepast. Via een interne bus kunnen meerdere

teach-in of direct met de analyse-unit. Alle pro-

sensoren worden gekoppeld.

3

rantie

Geschikt voor IoT, gebouwautomatisering en huishoudelijke toepassingen UL/IEC/EN gecertificeerd 60950, 62368 en 60335*

Duranmatic

*(60335 alleen voor 1-4W)

Trekdraadencoder met inclinometer signaal, relaisuitgang, drie schakeluitgangen

dencoders

en CANopen. Bij de keuze voor een analoog of

C100 en D125

CANopen uitvoering is het ook mogelijk deze

van Kübler zijn

redundant uit te laten voeren. Zowel de sensor

ontwikkeld voor

voor lengtemeting als de ingebouwde inclinometer

mobiele appli-

zijn dan in tweevoud uitgevoerd waardoor bij een

caties. Hiermee

eventueel defect de continuïteit van de toepassing

kunnen lengte,

wordt bewaakt.

De D125 is geschikt voor lengtemeting tot en met

hellingshoek en redundantie (machinebeschikbaarheid) in één

10 meter en verkrijgbaar met een analoge sensor

apparaat worden gemeten. De C100 is geschikt

of CANopen uitvoering. Ook hier geldt dat van

voor lengtemeting tot en met 5 meter en ver-

beide modellen een redundant variant verkrijgbaar

krijgbaar met een analoge sensor, incrementeel

is.

Er is g betere o een plossing 5W AC/D

C

25.4 mm

!

25

.4

mm 16.5 mm

De trekdraa-

WE POWER YOUR PRODUCTS Meer elektroDATA op www.recom-power.com/IoT

PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE

16

Druksensor meet vacuüm door middel van ionisatie ENKELVOUDIGE OPNEMER HEEFT BEREIK VAN 13,3 μPA TOT ATMOSFERISCHE DRUK Ten opzichte van de eerdere op ionisatie gebaseerde sensoren heeft de GP523 van MKS een bereik dat loopt van een bijna-vacuüm tot ongeveer de atmosferische gasdruk. Zijn kunststof omhulling moet zorgen voor een in vergelijking met de rvs-tegenhangers lagere kostprijs. Het grote bereik is onder meer gerealiseerd door binnen die behuizing twee ontladingskamers te integreren en door verschillende variaties van het meetprincipe toe te passen. Op die manier kan in een aantal toepassingen worden voorkomen dat een extra drukopnemer nodig is. Aan de uitgang verschijnt het resultaat als logaritmisch geschaalde analoge spanning.

De Granville-Phillips 523 meet vanaf 0,00000013 hPa tot atmosferische druk oftewel ruim 1000 hPa.

Sinds MKS Instruments in 2014 het merk Granville-Phillips overnam van

medium. Op de kathode van de meetcel wordt een spanning van een paar

Spiraal

Brooks Automation, heeft de onderneming het voornamelijk op vacuüm-

duizend volt gezet zodat hij elektro-

In een bijna-vacuüm zijn er nauwelijks moleculen en zijn botsingen

nen gaat uitzenden. Als die in botsing

minder waarschijnlijk. Om die kans

instrumentatie gerichte portfolio

komen met gasmoleculen, raken deze

te vergroten, worden de uitgezonden

ingebed in het eigen productassorti-

geïoniseerd. Ze worden vervolgens

elektronen in een spiraliserende baan

ment en geïntegreerd met meet- en

aangetrokken door de anode, die de

regelomgevingen. Met de introductie

negatieve lading neutraliseert. In de

gedwongen met behulp van magnetisch veld dat om de meetkamer

van de GP523 is nu een volgend

wordt aangelegd. Ze zijn daardoor

product in deze reeks uitgebracht.

aldus ontstane kring is de stroomsterkte die nodig is om de spanning

Meest opvallende kenmerk van de

op peil te houden een maat voor de

gasdruksensor is zijn bereik, dat loopt

dichtheid van het medium en daarmee

toe leiden dat ze een gasdeeltje treffen. Met deze aanpak zou bij een

www.mksinst.com

van bijna vacuüm, 13,3 mPa, tot de

mks-germany@mksinst.com

voor de druk. Bij het berekenen daarvan moet ook het soort gas worden

hogere druk juist te veel ionisatie

gewone atmosferische druk.

(0348) 40 70 26

Het meetprincipe is gebaseerd op

meegerekend want het type molecuul

koude-kathode-ionisatie van het

bepaalt mede de ionisatiekans.

daarom de ontladingssterkte aangepast. Voor waarden boven de 13 hPa

langer onderweg en dat zal er vaker

plaatsvinden. Vanaf zo’n 1,3 Pa wordt

OKTOBER 2017

17 is een tweede meetkamer in dezelfde

in elke stand worden gemonteerd. Hij

behuizing geïntegreerd, die is ontwor-

weegt krap 400 gram en meet een

pen voor een bereik tot atmosferische

kleine 11 cm bij een diameter van

druk.

6,3 cm. Wat de omgevingscondities

Deze methode is minder nauwkeurig

betreft, mag de operationele tempera-

dan vacuümsensoren met Pirani-

tuur tussen 0 en 40 °C liggen en de

techniek, die de warmtecapaciteit

relatieve luchtvochtigheid tussen 0

van het medium meet met een weer-

en 90%.

standbrug. Volgens de fabrikant moet

Een 9-pens D-connector voorziet in

rekening worden gehouden met een

de aansluiting voor voeding en sig-

tolerantie van 50% van de uitlezing.

naaloverdracht. De sensor werkt op

Dit zou voldoende moeten zijn om de

24 V gelijkspanning en verbruikt zo’n

opnemer in te zetten als drukindica-

2,5 W. Het analoge uitgangssignaal is

tor in onder andere systemen voor

een spanning tussen 0 en 9 V en volgt

industriële verfverneveling, massa-

een logaritmische schaal.

spectrometers en andere analytische instrumenten, elektronenmicroscopen en algemene vacuümtoepassingen.

Montage Voor het oefenen met vacuümtechniek biedt de fabrikant

De GP523 is ondergebracht in een

trainingsopstellingen met sensoren, regelaars en pomp.

behuizing van polycarbonaat en kan

AE Sensors

A-B-T

Vuilwatertanksensor

Retraction tool

lijk maken en is afgewerkt met een

Model FT-1 van Fox Thermal

Thermische gasflowmeters

vuilafstotende coating. De inductief-

Instruments is nu leverbaar

meten de gas massaflow,

capacitieve werking wordt verkregen

met een retraction tool.

zonder daarvoor druk- en

door twee anodes van de sensor te

Met deze oplossing kan een

temperatuurcompensatie

omkleden met een coating, die wel de

insteek thermische flowmeter in

nodig te hebben. Het instru-

inductieve-capacitieve werking moge-

een leiding geplaatst worden die

ment heeft geen bewegende

De nieuwe capacitieve-inductieve

lijk maakt, maar beschermt tegen

onder druk staat (tot 150 PSI/10

delen en is daardoor onder-

niveau-opnemer van Gill is geschikt

vervuiling. De sensor is verkrijgbaar

bar). Het proces hoeft dan niet

houdsvriendelijk. Het drukverlies

voor gebruik in vuil water. De sensor

met analoge uitgangen in V en mA,

onderbroken te worden.

over een insteekflowmeter is nihil.

heeft geen bewegende delen en geen

maar ook voor de scheepvaart met

holle ruimtes die verstopping moge-

een NMEA 2000 uitgang.

Endress+Hauser

Conrad Business Supplies

Flowsensoren

Optische zuurstofsensor

automatische dosering van vloeistoffen luchtbellen of vloeistoffen. Boven-

De Memosens COS81D optische

sorlengte kan

dien kunnen ze worden gebruikt

(opgelost) zuurstofsensor is geschikt

variëren van

voor niveaumeting, niveaudetectie of

voor zowel vloeistoffen als gassen.

120 mm tot

niveaubewaking. De optische sen-

De sensor is optioneel geschikt voor

420 mm zodat

soren kunnen worden uitgerust met

explosiegevaarlijk gebied, zelfs Atex

naast kleine

transparante plastic buisjes met een

zone 0. De sensoren blijven ook na

leidingen,

buitendiameter van 2, 3 of 4 mm.

veelvuldige CIP- en/of SIP-reiniging

doorstroom-

De IP40 sensoren hebben een geïn-

nauwkeurig en reproduceerbaar

armaturen of

tegreerde versterker en kunnen direct

meten. De diameter van de COS81D

benchtop fermentoren ook in grotere

Conrad biedt het BE-A-assortiment

na installatie in werking worden

is 12 mm, de schroefdraad PG13,5.

tanks of met behulp van kogelkraan-

flowsensoren van Panasonic Elec-

gesteld. Ze hebben een bedrijfs-

Hierdoor past de sensor in dezelfde

armaturen gemeten kan worden. Het

tric Works Europe. De sensoren zijn

spanning tussen 5 en 24 VDC en zijn

(retractable) armaturen die voor de

meetbereik is van 4 μg/l tot 25 mg/l.

ontwikkeld voor laboratoriumauto-

bestand tegen temperaturen van -25

matisering en detecteren tijdens de

tot + 55 °C.

pH sensoren zijn ontworpen. De sen-

Meer elektroDATA op

Constructeursdag DE PRAKTIJK VAN INNOVATIE 21 NOVEMBER 2017

POWERED BY

Constructeur

LOCATIE EVOLUON EINDHOVEN

DRIE REDENEN OM CONSTRUCTEURSDAG 2017 TE BEZOEKEN: 1 2 3

Constructeursdag is de ideale gelegenheid om te toetsen in hoeverre uw kennis up-to-date is, nieuwe kennis op te doen en contacten te leggen en te onderhouden.

De sprekers tijdens Constructeursdag hebben kennis van zaken, zijn verbindend en enthousiast en geven vanuit aansprekende praktijkvoorbeelden hun visie op het thema.

Op de Innovatiemarkt vindt u exposanten uit verschillende branches, zij presenteren hun innovaties op een inspirerende manier.

MELD U NU AAN EN WEES GEGARANDEERD VAN EEN PLAATS!

ENGINEERSONLINE.NL/CONSTRUCTEURSDAG GRATIS VOOR ABONNEES VAN CONSTRUCTEUR, NIET-ABONNEES BETALEN â&#x201A;¬75,-

GEORGANISEERD DOOR:

Smart Industry, IoT, Industrie 4.0 Of is de constructeur toch slimmer?

Constructeur

De volgende drie keynotes zijn bevestigd: De praktijk van innovatie Mathieu Weggeman In zijn onderzoek richt hoogleraar Organisatiekunde prof. dr. ir. Mathieu Weggeman zich op het begrijpen en verklaren van innovatieprocessen in technologie-, kennisintensieve en culturele organisaties. Zijn bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het leidinggeven aan professionals, strategieformulering, het realiseren van collectieve ambitie in teams en organisaties en de werkwijzen en het waardensysteem van de nieuwe generatie.

De Taaie Tiller Volkert van der Wijk In 2006 bedacht Volkert van der Wijk (cum laude gepromoveerd op het ontwerpen van gebalanceerde mechanismen) de Taaie Tiller, gebaseerd op de Sisyphus-machine van de vorig jaar overleden schrijver en journalist Henk Hofland. De Taaie Tiller is een door de wind aangedreven machine die telkens weer een rotsblok optilt uit het water, omhoog brengt en laat vallen. De machine staat daarmee symbool voor de optimist die van geen opgeven weet.

Augmented Reality voor minder dan € 30,Leon Schipper, Aryzon De Enschedese startup Aryzon gaat komende januari op het Holland Startup Paviljoen van de International Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas hun Aryzon Augmented Reality (AR) bril promoten. Maar voordat ze dat doen, komt medeoprichter Leon Schipper naar de Constructeursdag om hun kijk op innovatie te delen. Als deelnemer van Constructeursdag 2017 ontvangt u op het event deze bril t.w.v. € 30,- gratis, aangeboden door Constructeur en ERIKS. En verder: bijdragen van onder andere: • EDS Casting & Forging, Altair “hoe zet je een landbouwmachine op dieet?”

• Een mystery guest “Is het engineering, is het innovatie?”

Bovendien maakt u kans op een complete 3D-printer.

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

ENERGIE & INFRA

20

3G- en NB-IoT-modems zijn te programmeren in MicroPython ONTWIKKELD VOOR INDUSTRIËLE ENERGIEMETERS, LANDBOUW EN SENSORNETWERKEN Eigenlijk heeft Digi zijn Xbeeserie ingebedde modems niet uitgebreid met twee maar met drie modellen voor cellulaire communicatie. Alleen is daarvan de LTE-variant uitsluitend geschikt voor de Amerikaanse markt waardoor voor deze contreien de NB-IoT- en de 3G-uitvoering overblijven. De eerste wisselt gegevens uit via LPWAN en zou daarmee zo zuinig moeten zijn dat hij het meerdere jaren op een set batterijen vol kan houden. Meer geschikt voor grotere hoeveelheden data maar navenant minder spaarzaam is de HSPA/GSM-versie. Beide modulen hebben een processor en geheugen aan boord en hebben dezelfde afmetingen en penbezetting zodat ze onderling uitwisselbaar zijn.

Het modem zelf meet 2,5 bij 3,3 cm, maar dat is exclusief de antenne.

Geen van de drie cellulaire modems

van statusinformatie van olie- en

Ten behoeve van configuratie en

die Digi voor zijn Xbee-reeks heeft

gasinstallaties zouden in aanmerking

aangekondigd, is op dit moment al

beheer is het mogelijk om programmacode draadloos bij te werken met

leverbaar. Binnenkort komt de NB-

kunnen komen.

De jongste generatie modems is onder-

IoT-uitvoering als eerste op de markt.

gebracht op hetzelfde formaat print als

Digi Remote Manager. De door de

Deze mikt vooral op energiezuinige

zijn voorgangers, iets minder dan 2,5

producent ontwikkelde TrustFence-

toepassingen met lage datasnel-

bij 3,3 cm. Ze zijn eveneens uitgevoerd

schil zorgt voor bescherming van het

heden en -hoeveelheden. In de diepe

dataverkeer en tijdens het opstarten,

slaapstand wordt nauwelijks stroom

als insteekmodule, waarbij alle varianten onderling pencompatibel zijn.

verbruikt en in combinatie met een

In de nu aangekondigde kaartjes

in- en uitvoerpoorten en autoriseert en

laagvermogen, smalbandige zendtrap

zijn extra voorzieningen ingebouwd,

identificeert aangesloten stations.

en sporadische activering zou dat

vooral op het communicatievlak. Zo is

ervoor moeten zorgen dat de module

er ondersteuning voor USB, zowel op

NB-IoT

met een verse set batterijen minstens

het niveau van basale dataoverdracht

Het brein van de modulen wordt

10 jaar vooruit kan. Als toepassingsvoorbeelden noemt de fabrikant het

als hogere bedienings- en besturingsfuncties. Verder kan Bluetooth

gevormd door een op de ARM Cortex

uitlezen van industriële verbruiks-

worden toegevoegd, bijvoorbeeld

3 gebaseerde 32-bit EFM32 van Silicon Labs. Deze is programmeerbaar in

meters en gebouwbeheersystemen.

voor uitwisseling met en aansturing

MicroPython en beschikt daartoe over

www.atxx.nl

Ook draadloze sensoren voor het

vanuit mobieltjes. Er kan een volledig

8 Kbyte niet-vluchtig geheugen en 24

atlantik@atxx.nl

meten van omgevingscondities en

vermaasd netwerk worden gecreëerd

(0162) 38 30 70

bodemgesteldheid in bijvoorbeeld de

of zuinige, directe communicatie op

Kbyte RAM. Tot de taken die de eenheid zelfstandig uit kan voeren behoren

agrarische sector en het doorgeven

basis van BLE.

het converteren van data, aansturen

behulp van pakketten als XCTU en

beveiligt de gegevensopslag en de

ENERGIE & INFRA

OKTOBER 2017

21 van de lokale I/O-lijnen, verbinding

wezig en binnenkort zou daar SPI

maken met Bluetooth-sensoren en het

bij moeten komen. Verder zijn er vier

beheer van de cellulaire verbinding.

analoge ingangen die met een 10-bit

Voor in- en uitvoer is een Uart aan-

ADC worden bemonsterd. De dertien of vijftien digitale lijnen kunnen in beide richtingen worden gebruikt.

Conform de NB-IoT-specificaties leent het betreffende modem zich voor de uitwisseling van kleine hoeveelheden data over grote afstanden. De door het 3GPP-consortium ontwikkelde standaard maakt gebruik van een enkel LTE-kanaal, band 20, maar verzendt geen afzonderlijke datapakketten. In plaats daarvan wordt vrije ruimte in statusblokken gebruikt. Dat scheelt bandbreedte en kosten, maar is alleen bruikbaar als de responsietijd

Om te assisteren bij de configuratie is het beheerprogramma XCTU onder

er niet toe doet want die kan oplopen tot 10 s. De toegepaste chipset,

meer uitgerust met spectrumanalysefuncties.

De onderzijde is eveneens voor

U-Blox N210, verzendt half-duplex

U-Blox U201. Deze gebruikt de

hij, conform de HSDPA- en HSUPA-

beide varianten identiek en wordt

met een vermogen tot 23 dBm en

3G-banden 1, 2, 5, 8 en 19 en kan

protocollen, een doorvoercapaciteit

gedomineerd door de processor en de

haalt daarbij zo’n 100 kbit/s.

In de HSPA/GSM-variant zit een

desnoods terugvallen op 2G-communicaties. Op volle snelheid haalt

van 7,2 Mbit/s.

nanoformaat simkaarthouder.

Phoenix Contact

ABB

Smalle kopstations

Antimicrobieel leidingsysteem

Het modulaire

Device-profielen (MDP’s) als modulair

het eindproduct en het ook niet

I/O-systeem

EtherCAT-apparaat opgebouwd. Voor

verandert. Daarnaast neemt

Inline is

de integratie van het Inline-station in

de werking niet af bij extreme

uitgebreid met twee

het programmeersysteem is een bijbehorend ESI-bestand beschikbaar.

temperaturen, zoals in stoomwaspompen of diepvriezen. De

kopstations.

Het kopstation IL CO BK-XC-PAC voor

reeks omvat metalen antimicrobiële leidingen in de maten 16

Het kopstation IL EC BK-PAC verbindt

CANopen is uitgevoerd als XC-variant

De Adaptaflex-serie antimicrobiële

het I/O-systeem met een EtherCAT-

leidingsystemen hebben een glad,

tot 63 mm en wordt gecompleteerd

besturing. Het als EtherCAT-slave

en kan onder moeilijke omgevingsomstandigheden worden toegepast. Voor decentrale veiligheidsoplossingen kun-

door de FDA, EC en FSA goedgekeurd DuPont Hytrel thermoplastisch

door roestvaststalen 316 fittingen met

uitgevoerde kopstation ondersteunt de mailbox-protocollen CoE en FSoE.

nen beide kopstations met de Safety-

omhulsel. Het antimicrobiële toevoe-

afdichtingen van materiaal goedgekeurd voor de voedingsindustrie en

Via het kopstation wordt het complete

Bridge Technology veiligheidsmodulen

gingsmiddel bevat inert ionisch zilver,

technologie met metrische en NPT-

I/O-station met behulp van Modular

worden gecombineerd.

dat niet reageert op het uiterlijk van

schroefdraad.

HBM

CC Nederland

Monitoring van infrastructuur

LED schakelkastverlichting

HBM heeft een

5 MS/s. De catman-software maakt het

De Elmeko LEX-350 LED

oplossing ontwik-

mogelijk voor elke meettaak niet alleen de

schakelkastverlichting

keld voor het struc-

kanalen en sample rates individueel in te

tureel monitoren van

stellen, maar ook de voorwaarden voor

heeft een universele aansluitspanning van 24-265

fysieke infrastructuur. Het pakket bestaat

de start en het einde van de meting. Voor

V. De LED-armatuur is

uit het data-acquisitiesysteem Quan-

de analyse van de data beschikt de software over functies als signaalberekening,

verstelbaar in diverse

tumX en de catman-software. Het dataacquisitiesysteem kan de meetdata van

frequentie-analyse en intelligente dataver-

met de magneetvoet of schroeven.

armatuur is uitgerust met een multifunctionele knop waarmee bepaald

de diverse soorten sensoren opnemen

werking. Er is ook een gratis app die de

Er zijn twee versies, met of zonder

kan worden of de verlichting inscha-

en opslaan. Per systeem kan men vijftien

gebruiker informeert met een bericht via

bewegingsdetector. Bij de uitvoering

kelt aan de hand van de bewegings-

meettaken parallel uitvoeren met een

de smartphone over bepaalde, zelf in te

met bewegingsmelder werkt de LED-

melder of door externe aansturing via

bemonsteringssnelheid van maximaal

stellen gebeurtenissen op het object.

verlichting enkel indien nodig. De

een deurschakelaar of PLC.

hoeken en eenvoudig te bevestigen

Meer elektroDATA op

ENERGIE & INFRA

22

Vroegtijdige branddetectie met warmtebeeldcamera‘s AFVALVERWERKINGSBEDRIJF GEBRUIKT TWEE FLIR A615-CAMERA’S VOOR BRANDDETECTIE Spontane branduitbraken zijn bij afvalverwerkingsbedrijven als het Zweedse Jönköping Energi niet te vermijden. Het is dus zaak om zulke branden zo efficiënt mogelijk te detecteren om verdere verspreiding te voorkomen. Sinds vorig jaar spelen warmtebeeldcamera’s van Flir hierbij een belangrijke rol.

Het branddetectiesysteem bij Jönköping Energi Torsvik bestaat uit twee Flir A615-camera’s in een beschermende behuizing. Deze zijn gemonteerd op draaien kantelsystemen, aan elk uiteinde van de bunker één exemplaar.

De warmtekrachtcentrale in Torsvik

een afvalbunker en vermengd met

schade aan het milieu in de omgeving

is de grootste productielocatie voor

behulp van automatische kranen.

te voorkomen, startte Jönköping

stadsverwarming van energiebedrijf

Daar blijft het dan liggen in afwachting

Energi een aanbestedingsprocedure

Jönköping Energi. De centrale zet

van transport naar de boiler. Deze

160.000 ton afval per jaar (oftewel: 20

afvalbergen kunnen bestaan uit een

voor de implementatie van een branddetectiesysteem met vroegtijdige

ton per uur) om in warmte en elektriciteit. De fabriek heeft twee boilers:

gevaarlijk mengsel. Zelfontbranding

waarschuwing. De opdracht werd

van biologische producten of andere

uiteindelijk gegund aan het in Lin-

in de ene wordt afval als brandstof

köping gevestigde bedrijf Termisk

gebruikt en in de andere biomassa.

warmtebronnen is voor ons een constante dreiging. Het is iets waarop

De op afval gestookte locatie is het

we elk moment van de dag bedacht

warmtebeeldcamera’s en leverancier

hele jaar door 24 uur per dag in

moeten zijn. Naast de gevolgen voor

van branddetectiesystemen met deze

bedrijf. De centrale in Torsvik voorziet

het milieu en de vanzelfsprekende veiligheidsrisico’s voor de mensen in de

camera’s.

in de regio en 20% van het elektriciteitsverbruik in het omliggende net-

centrale, kan een branduitbraak in een

bij Termisk Systemteknik AB: “De

afvalbunker ook een zeer kostbare

centrale in Torsvik werkte al met een

werkgebied.

aangelegenheid zijn. Als er brand uitbreekt, moeten we de centrale name-

rookaanzuigsysteem. Zo’n systeem

Vroegtijdige branddetectie

lijk onmiddellijk sluiten. Zulke sluitin-

Voor Magnus Olsson, manager van de

gen kosten ons behoorlijk veel geld,

centrale bij Jönköping Energi Torsvik,

tot zo’n half miljoen Zweedse kronen

www.flir.com

is het voorkomen en beheersen van

per dag. Daarom is het belangrijk dat

flir@flir.com

brand in de afvalbunker niet alleen

+32 36 65 51 00

een kwestie van veiligheid, maar ook

we een betrouwbaar waarschuwingssysteem hebben dat brand detecteert zodra deze ontstaat.”

www.kwx.eu

van goed financieel beheer: “Vrachtwagens leveren niet alleen afval uit

info@kwx.nl

de directe omgeving bij ons af, maar

Warmtebeeldsysteem

een hoge resolutie (640 x 480 pixels)

(0186) 63 36 00

ook vanuit verschillende Europese

Om de brandveiligheid van de cen-

die werkt met een Gigabit Ethernet-

locaties. Dit afval wordt gestort in

trale te waarborgen en ernstige

interface.

in zo’n 90% van de verwarmingsvraag

Systemteknik, distributeur van Flir-

Claes Nelsson, productmanager

onttrekt lucht aan de omgeving en

De A615 is een bolometer-camera met

ENERGIE & INFRA

OKTOBER 2017

23 analyseert deze op de aanwezig-

Deze zijn gemonteerd op draai- en

heid van rook. Het probleem hiermee

kantelsystemen, aan elk uiteinde van

was echter dat het niet snel genoeg

de bunker ĂŠĂŠn exemplaar. Ze worden

werkte. Zoâ&#x20AC;&#x2122;n systeem genereert

bediend via de TST Fire-software

namelijk pas een alarm als rook fysiek

van Termisk. Wanneer een van beide

in contact komt met de rooksensor,

cameraâ&#x20AC;&#x2122;s een hotspot detecteert,

die meestal op grote hoogte aan het

wordt ook de andere camera op de

plafond van een afvalbunker wordt

hotspot gericht. Vervolgens berekent

gemonteerd. Tegen die tijd heeft een

de TST Fire-software de precieze

brand zich al verder ontwikkeld en is

coĂśrdinaten van de hotspot op basis

Spontane branduitbraken zijn bij afvalverwerkingsbedrijven als het Zweedse

niet meer te beheersen. Daarom stel-

van de gecombineerde warmtebeel-

JĂśnkĂśping Energi niet te vermijden.

den wij JĂśnkĂśping Energi een waar-

den en genereert een alarm. Na acti-

schuwingssysteem voor op basis van

vering van het alarm in de meldkamer

warmtebeeldcameraâ&#x20AC;&#x2122;s. Voor brand-

van de afvalbunker wordt er een

detectie gaat er niets boven warmte-

waterkanon op de gedetecteerde hot-

beelden. Je detecteert dan namelijk

spot gericht om de brand te blussen.

de temperatuur van het materiaal en

â&#x20AC;&#x153;Het systeem dat Termisk Sys-

bent niet afhankelijk van versprei-

temteknik voorstelde, bleek zeer

dende rook of een stijgende tempera-

nauwkeurig te zijn. Het kan namelijk

tuur in de ruimte. Je meet direct de

temperaturen tot fracties van graden

temperatuur van het materiaal, in dit

berekenen,â&#x20AC;? aldus Claes Nelsson.

geval het afval.â&#x20AC;?

â&#x20AC;&#x153;Dankzij de hoge resolutie van de cameraâ&#x20AC;&#x2122;s (640 x 480 pixels) kunnen

Brand detecteren en blussen

we de hele bunker tot in het kleinste

Het branddetectiesysteem in Torsvik

detail bewaken. Medewerkers in de

bestaat uit twee Flir A615-cameraâ&#x20AC;&#x2122;s

meldkamer detecteren hierdoor zelfs

Dankzij de hoge resolutie van de cameraâ&#x20AC;&#x2122;s (640 x 480 pixels) kunnen

in een beschermende behuizing.

heel minimale hotspots.â&#x20AC;?

medewerkers in de meldkamer zelfs heel minimale hotspots detecteren.

TDK-Lambda

Conta-Clip Nederland

DC-DC omzetters voor ruwe omgevingen IP66 kabeldoorvoer voor de 48 V voeding. Alle modellen

Het IP66 kabeldoorvoersysteem KDS-

frame dat in vier maten lever-

kunnen gedurende 1 seconde een

Click zorgt voor het snel doorvoeren

baar is voor 4, 6, 8 of 10

piekspanning van 50 V weerstaan.

van open of voorgemonteerde kabels

dichtingen.

Met rendementen tot 92% is de HQA-

in behuizingen of door schakelkast-

Het maken van frame-

serie geschikt voor toepassing in

wanden. Met dichtelementen die

openingen met de

COTS-, communicatie- en industriĂŤle

volkomen strak passen, garandeert

gewenste grootte kan met

apparatuur. De HQA-serie is gekwa-

het systeem trekontlasting conform

behulp van vier inzetstuk-

lificeerd aan de hand van methoden

DIN EN 62444 voor de kabels. Het

ken (verticaal, T-vormig, kruis

die compatibel zijn met MIL-STD-883,

systeem is gebaseerd op drie basis-

en dubbel kruis), die met een duidelijk

De HQA-serie DC-DC omzetters voor

en biedt keuze uit twee opties met

componenten: frames, inzetstukken en

klikgeluid worden ingevoegd. Op deze

ruwe omgevingen omvat model-

betrekking tot de testwijze en de

dichtingen. Anders dan bij traditionele

wijze wordt het kabeldoorvoersysteem

len voor 85 W en voor 120 W, met

bedrijfstemperatuur. De M-Grade kan

systemen waarbij het frame geopend

samengebouwd voor verschillende

uitgangsspanningen van 5 V, 12 V,

bij volle belasting werken bij een tem-

en vervolgens weer dichtgeschroefd

kabels, draden, buizen en pneumati-

15 V, 24 V, 28 V en 48 V. De ingangs-

peratuur tussen -55 °C en +115 °C;

moet worden om de dichtingen te

sche of hydraulische leidingen. Hier-

spanning is 9 V tot 40 V voor de 5

voor de S-Grade is dat tussen -40 °C

plaatsen, is KDSClick voorzien van een

voor levert Conta-Clip meer dan 80

tot 28 V modellen en 18 V tot 40 V

en +115 °C.

uit ĂŠĂŠn deel gegoten robuust kunststof

verschillende dichtelementen.

Meer elektroDATA op

TEST & MEASUREMENT

24

Oscilloscoop is uit te breiden met divers instrumentarium BEHUIZING HERBERGT OOK SPECTRUMANALYSATOR, DMM, FUNCTIEGENERATOR EN VOEDING Met de introductie van zijn MDO-2000E-serie wil GW Instek instrumenten op de markt brengen die alle veel voorkomende metingen kunnen uitvoeren. Het belangrijkste onderdeel is de oscilloscoop met een bandbreedte van 70, 100 of 200 MHz en twee of vier kanalen.

Deze zes varianten kennen op hun beurt twee uitvoeringen die verschillen wat het aantal extra functies betreft. Standaard zijn in dezelfde behuizing ook een spectrumanalysator en een tweekanaals golfvormgenerator ondergebracht. Eventueel kunnen daar nog een digitale multimeter en een tussen 1 en 5 V regelbare, dubbele voeding aan worden toegevoegd.

De EG-modellen hebben een standaardconfiguratie die oscilloscoop, spectrumanalysator en golfvormgenerator combineert.

Afgaande op de eigenschappen

onderverdeeld in 29.000 segmenten

logfunctie registreert het verloop op

van de familie instrumenten die GW

die via een zoekfunctie weer zijn op

langere termijn, tot maximaal 1.000

Instek onlangs aankondigde, streeft

te roepen. Het 20-cm TFT-scherm

uur, en slaat de data samen met

het bedrijf ernaar dat de apparaten

van 800 bij 480 beeldpunten toont de

tijdstip op in het interne geheugen,

als universeel test- en meetstation kunnen worden ingezet. In de

resultaten, al dan niet in combinatie

op een USB-loopwerk of naar een

MDO-2000EG-modellen is de oscil-

met gegevens als amplitude, frequentie, flanksteilheid, pulsbreedtever-

externe pc via LAN. De ingangen hebben een bereik van

loscoop standaard aangevuld met een

houding en diverse statistieken. Een

1 mV tot 10 V per divisie en worden

onafhankelijke spectrumanalysator en een tweekanaals functiegenerator.

De EX-versies zijn daarnaast ook nog voorzien van een digitale multimeter en een dubbele regelbare voeding.

Centraal element is de digitale oscilloscoop en deze heeft de voor een middenklasser gebruikelijke kenmerken. Er is keuze uit modellen met twee en vier kanalen en met een bandbreedte van 70, 100 en info@air-parts.com

200 MHz. De maximale bemonsteringsfrequentie bedraagt 1 GHz en

(0172) 42 24 55

per kanaal is 10 Mwoord geheugen

www.air-parts.com

beschikbaar. Deze opslag kan worden

Spectrumanalyse is mogelijk met signalen tot 500 MHz.

OKTOBER 2017

25 eindfrequentie zijn instelbaar met een

hebben een maximale afwijking van

spanne van 1 kHz tot 500 MHz en een

0,1 procent. Zowel wissel- als gelijk-

resolutie van 1 Hz tot 500 kHz. De

stroom kunnen worden gemeten tot

signalen mogen een gelijkspanningscomponent bevatten en de schaal

10 A (1,5 respectievelijk 0,5%). De weerstandsbereiken lopen van 500

loopt van 1 tot 20 dB/div.

Eveneens aanwezig in elke uitvoering in de MDO-2000E-serie is een tweekanaals functiegenerator met een bereik van 0,1 Hz tot 25 MHz en een tussen 20 mV en 5 V instelbare amplitude. Hij heeft dertien vaste voorkeuzen, met behalve sinus, puls, ruis en dergelijke In de EX-variant zijn tevens een DMM en dubbele voeding geïntegreerd.

ook Gauss, Lorentz, exponentiële

Zowel de signalen van de

flank, sin(x)/x en halve sinus plus AM/

functiegenerator als de twee 1..5-

FM/FSK-modulatie en frequentiezwaai.

V voedingsuitgangen zijn aan de achterzijde naar buiten gevoerd.

met een resolutie van 8 bit gedigita-

Spectrumanalyse

Verder kan de 14-bit, 200-MHz DAC

liseerd. Golfvormen worden ververst

Geregistreerde signalen kunnen in het

worden aangestuurd met door de

met 120 kHz waarbij ze desgewenst

frequentiedomein worden getoond

gebruiker gedefinieerde golfvormen tot

ohm tot 5 Mohm en zouden binnen

met gesimuleerde fosforfunctie op het

met een standaard FFT tot 1 Mpunten. Deze heeft dezelfde beperkingen

een lengte van 16 Kwoord.

0,3% nauwkeurig moeten zijn.

een externe lijningang kan als triggerbron fungeren. Voor de startvoorwaar-

als bij andere oscilloscopen. Zo loopt

DMM

over een dubbele spanningsbron.

het bereik altijd van 0 tot de halve

De viercijferige digitale multimeter in

Deze is niet toereikend om te kunnen

den zijn de reguliere opties aanwezig,

bemonsteringsfrequentie.

de EX-uitvoeringen telt tot 5.000 en

functioneren als labvoeding, daarvoor

inclusief een vertraagde tijdbasis

Voor meer gedetailleerde metingen is

meet tot 600 V RMS-wisselspanning

zijn het bereik van 1 tot 5 V en de

van 4 ns tot 10 s. Daarnaast is het

daarom een afzonderlijke spectrumanalysator ingebouwd. Deze gaat tot

conform categorie II dan wel tot 300

stroomsterkte van ten hoogste 1 A te

V Cat III. Daarbij is de tolerantie 1,5%

beperkt. Wel zal hij bij onder andere

scherm komen. Elk kanaal dan wel

mogelijk om te triggeren op diverse bussignalen, waaronder Uart, I2C, SPI,

Ten slotte beschikken de EX-varianten

500 MHz en ontlast ook de processor

tussen 50 Hz en 1 kHz in alle bereiken

niet al te complexe modulen en dito

CAN en LIN. De horizontale as is in te

van FFT-berekeningen waardoor het

stellen van 1 ns tot 100 s/div.

instrument sneller reageert. Begin- en

vanaf 50 mV. Gelijkspanningsmetingen gaan vanaf 50 mV tot 1000 V en

digitale en analoge schakelingen kunnen worden ingezet.

National Instruments

First Sensor

Remote control voor PXI-systemen

Fotomultiplicatormodule First Sensor presenteert een evalua-

ongevoeligheid voor magnetische

tiemodule van zijn silicium fotomulti-

velden en een zeer klein formaat.

plicator (SiPM) voor het meten van de

Met maximale gevoeligheden bij 420

allerkleinste lichthoeveelheden in het

nm en/of 550 nm zijn de precieze

golflengtebereik van 350 nm tot 900

NUV- en RGB-SiPM’s zeer temperatuurstabiel in het kader van de door-

nm. Bij deze module worden een stabiele netspanning, signaalversterking,

bieden versterkingsfactoren van >106

elkaar gebracht in één compacte plug

en een zeer hoge detectie-efficiëntie van fotonen.

De PXIe-8301 remote control module

engineers die zich bezighouden met

& play unit. De module is geschikt

is een oplossing voor het vanaf een

benchtop karakterisering, validatie of

voor toepassingen

laptop besturen van PXI-systemen via Thunderbolt 3 .De module voorziet in

ontwikkeling van draagbare automatische testsystemen.

gericht op het aantonen van afzonderlijke

een verbinding met PCI Express Gen

Met de PXIe-8301 breidt NI het port-

fotonen, zoals testruns

3 apparaten via twee Thunderbolt 3

folio voor PXI controle uit, dat ook

en kwalificaties in

poorten, waarbij maximaal 2,3 GB/s

de recent geïntroduceerde embed-

hoge-energiefysica,

aan data kan worden overgedragen.

ded PXI Controller PXIe-8821 bevat.

medische diagnostiek

De tweede poort kan worden gebruikt

Deze is met een 2,6 GHz Intel Core

en stralingsdetectie.

om extra Thunderbolt 3 of USB-C

i3-4110E dual-core processor en een

De fotomultiplicator

apparaten te koppelen. Hiermee

maximale bandbreedte van 2 GB/s

wordt high-performance controle van

geoptimaliseerd voor T&M-toepassingen.

biedt een lage netspanning, uitstekende

PXI-systemen beter toegankelijk voor

breekspanning en de versterking. Ze

interfaces en de SiPM-detector bij

temperatuurstabiliteit, Meer elektroDATA op

COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

OKTOBER 2017

26

Adverteerdersindex

Colofon MYbusinessmedia

18/19

AE Sensors

6

AE Sensors

23

Recom Power

15

Conta Clip

14

Reichelt elektronik

28

3

RS Components

7

Dijkman Elektrotechniek

11

TOP Electronics

1

Euchner Benelux

11

Van den Tempel

11

Dewetron Benelux

First Sensor igus

5 12

Jumo Meet- en Regeltechniek

2

Keller Meettechniek

2

Laser 2000 Benelux

9

Microchip

27

Micro-Epsilon Messtechnik

9

Murrelektronic

2

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Publishing services

Fatma Zeytun f.zeytun@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Marjan Leenders Tel. (0570) 50 43 36, m.leenders@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

JE VINDT HET SNELLER OP ISSN 0168-2873 Reproductie

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2017 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

Bescherming persoonsgegevens

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

Abonnementen

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Faxen naar: +31 570 504 399 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 131,00* Jaarabonnement Buitenland € 143,40* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia Basislayout | Opmaak

Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

PIC18F “K42” serie MCU’s voor elk plekje

De PIC18F “K42” serie heeft de hoogste integratiedichtheid van kernonafhankelijke periferiebouwstenen (CIP’s), analoog met hoge resolutie, directe geheugentoegang (DMA) en vectored interrupts voor snelle verwerking. Met CIP’s kunnen veel functionele taken in hardware worden uitgevoerd—dus minder code, validatietijd, kernoverhead en stroomopname.

Kenmerken: Grootste totale geheugen van elke 8-bit PIC® MCU DMA controller voor snelle data overdracht Maximaal 128 KB flashgeheugen - Maximaal 8 KB SRAM Vectored interrupts voor snelle reactietijden, minder software overhead -

12-bit ADC met rekenkundige functies Laagvermogen functies en meerdere communicatie interfaces Snelle code ontwikkeling met de MPLAB® codeconfigurator

www.microchip.com/K42

De Microchip naam en logo, het Microchip logo, MPLAB en PIC zijn geregistreerde handelsmerken van Microchip Technology Incorporated in de VS en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn het eigendom van de betreffende houders. © 2017 Microchip Technology Inc. Alle rechten voorbehouden. DS30010161A. MEC2178Dut10/17

Meer dan 45 jaar ervaring 24 uurs verzending Meer dan 85.000 producten

& N E P P A T S R E V O NU !

N E R A P S E B R E E M R E E 3 K 1

Duurzaam voordelig in de aanschaf!

2

Verlaging van de energiekosten tot 85 %!

3

Verlaging van de onderhoudskosten door lange levensduur!

LEDLAMP 9 W, 806 lm 2.700 K 20.000 uur

Stuks slechts

1, Bestelnr.:

VT-7260

42

Hoogwaardige en voordelige led-techniek van reichelt!

LED-SPOT

FILAMENT-LED

STRALER

SENSOR-STALER

TROGARMATUUR

3 W, 210 lm 3.000 K 20.000 uur

4 W, 400 lm 2.700 K 20.000 uur

10 W, 850 lm 4.500 K 20.000 uur

20 W, 1.700 lm 6.000 K 20.000 uur

36 W, 2.800 lm 4.500 K 20.000 uur

Bestelnr.:

Bestelnr.:

Bestelnr.:

VT-5899

VT-5802

VT-6200

5,84

16,77

16,77

Bestelnr.:

VT-7126

Bestelnr.:

GU 10

VT-1885

0,58

E-27

1,64

Led-techniek voor binnen en buiten — nu ontdekken en besparen:

www.reichelt.nl/ledeconomieweken

NU BESPAREN Ź Dagtarieven! Prijsniveau: 6. 10. 2017

Prijzen in € excl. BTW, excl. verzendkosten · reichelt elektronik, Elektronikring 1, 26452 Sande (Germany)

INTERNATIONALE BETAALMOGELIJKHEID:

EENVOUDIG ONLINE SHOPPEN!

Online Shop Talen:

www.reichelt.nl BESTEL-HOTLINE: +49 (0)4422 955-360