Elektro-Data 5 (2016)

Page 1

DATA

36

Nieuwe producten

OP PAGINA 9

WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

6

PAGINA PAGINA

Hardware voor maatwerk IoT of voor generieke IoT-oplossingen

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

Ontwikkelbord voor het bouwen van toepassingen met passieve HF-sensoren als onderdeel van een IoT-omgeving.

8

MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING Naderingsschakelaars bepaalt of een object binnen de drempelafstand is door de frequentie van de lichtbron te variëren.

12

PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE Niveaumeter met radar meet in uiteenlopende media vloeistofstand, ook bij complicerende factoren als damp en golfslag.

14

ENERGIE & INFRA

Eenvoudiger bedraden van schakelkasten met software die de bedrading visualiseert en de productiegegevens digitaal levert.

16

TEST & MEASUREMENT

Alle kanalen van achtkanaals A/D-omzetter voor differentiële signalen zijn afzonderlijk configureerbaar via SPI en LVDS.

20

Machineveiligheid: Van CE-markering tot IIB-verklaring Het Safety Event – officieel het Engineering Event:

zit het met cobot (colloboratieve robot)-systemen

maar bijvoorbeeld ook van juridische aard zijn.

Safety 2016 – is dit jaar toe aan de zevende edi-

en CE-markering?’. In de middag zijn er zes learnshops over onder andere ‘muten’ van veiligheids-

Deelname aan het Safety Event kost 150 euro

tie. Hét kennisevenement met machineveiligheid als enige centrale thema verloopt ook op 10 mei

sensoren, PL en SIL, IIB-verklaring en het verschil

Ook inbegrepen is toegang tot de Safety-markt

van dit jaar volgens het beproefde recept: in de

tussen een standaard- en een veiligheids-PLC.

ochtend heeft in het Evoluon in Eindhoven een

Dat het beproefde recept nog steeds wordt

met dit jaar ABB, Bosch Rexroth, D&F, Dekra, elobau, Euchner, ifm, Inspectie SZW, Festo, forTop,

programma met vier plenaire lezingen plaats:

gewaardeerd bewijst het bezoekersaantal van

Fusacon, Groneman, Inrato, Omron, Pilz, Sick,

‘Aanpassingen ten gevolge van New Legislation

Schneider Electric en Troax als sponsors.

Framework’, ‘Aanpak machinefabrikanten die het

ruim 300 tijdens de vorige editie. De machineveiligheidsdag was daarmee wederom ‘uitverkocht’.

niet zo nauw nemen met CE’, ‘Hoe beoordeel je of

In het programma horen traditiegetrouw ook de

www.engineersonline.nl/safetyevent

de CE-markering van een product klopt?’ en ‘Hoe

‘Safety Doctors’ thuis, die ook dit jaar weer aanwezig zijn voor het verlenen van eerste hulp bij machineveiligheidsvraagstukken. Die vraagstukken kunnen van technische aard

(exclusief btw, inclusief lunch en consumpties).

JAARGANG 35 | MEI 2016 | NUMMER 5

elektro



REDACTIONEEL

MEI 2016

3

In een half uur van Amsterdam naar Parijs Als ik vroeger weer eens met mijn moeder mee moest om kle-

Met het mogelijk (de concurrentie zit ook niet stil...) toekomstige

ren te kopen, in Eindhoven notabene, had ik daar als pre-puber

succes van Tesla, lijkt ook de scepsis voor andere van zijn

natuurlijk nooit zoveel zin in. Ik heb die vrijdagavonden in toen

luchtballonnen af te nemen. EĂŠn daarvan is het transport-

nog tjokvolle winkelstraten dan ook redelijk verdrongen, maar

systeem Hyperloop waarin voertuigen in lage-druk buizen

wat mij nog wel bij staat (naast de halve Hema-rookworst!) is dat

‘bijna met de snelheid van het geluid’ vervoerd kunnen

ik het liefst mijn kleren wilde kopen bij Peek & Cloppenburg. Dat

worden. In een half uur van Amsterdam naar Parijs.

had niets met de kleren zelf te maken, maar alles met het inge-

Om de ontwikkeling van dergelijke vervoermiddelen te promo-

nieuze buizenpostsysteem dat ze daar hadden, en dat mij mate-

ten, heeft SpaceX -het met ongetwijfeld veel subsidie opgerichte

loos fascineerde. Daar ging, voor zover ik mij nog kan herinneren,

bedrijf dat de Hyperloop in gang moet zetten- een competitie

van alles door heen en weer, geld, cheques, kassabonnetjes en

uitgeschreven waarin engineering teams van universiteiten

misschien ook wel kleren, alsof het de gewoonste zaak van de

en daarbuiten los kunnen gaan. Delft Hyperloop heeft in deze

wereld was.

competitie de finale bereikt met een prototype van een vervoermiddel dat door zo’n buis kan worden vervoerd. In de zomer zal

Hoe het werkte is mij nooit helemaal duidelijk geworden, maar ik

het prototype in een test track van SpaceX, in California, worden

kan mij zomaar voorstellen dat er daar wel meer knaapjes adem-

vervoerd.

loos naar die logistieke goocheldoos hebben staan kijken. En dat -we waren tenslotte in Eindhoven- daar van die Elon Musk-

Een paar maanden daarna, tijdens de WOTS, kun je dit prototype

achtige typetjes tussen zaten wier fantasie in die kledingwinkel

bewonderen op de beursvloer. Ik ga zeker kijken, al is het maar

de vrije loop heeft genomen. Of zelfs de hyper-loop, over mensen

om een vleugje jeugdsentiment op te doen.

naar de andere kant van de wereld in een paar uur. Ik weet niet of Peek & Cloppenburg ook vestigingen had in ZuidAfrika, maar Elon Musk heeft daar in zijn jeugdjaren vast ook soortgelijke, fantasie prikkelende ervaringen gehad, die jaren later

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data

tot die op het eerste oog onhaalbare ideeĂŤn hebben geleid.

(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

Al meer dan 60 jaar worden onze medisch-gecertificeerde voedingen gebruikt in toepassingen als MRI-, CT en PET-scanners, endoscopen en tandheelkundige apparatuur. Ze zijn getest en beproefd volgens de strengste normen.

De 350 W CUS350M convectiegekoelde medische voeding met enkelvoudige uitgang is verkrijgbaar in versies voor 12, 18, 24 en 48 VDC, met rendementen tot 94 %. De IEC60601 3rd Ed. (2 x MOPP) gecertificeerde voeding heeft een laag profiel (40 mm), een stand-by verbruik van minder dan 0,5 W en een optionele 5 V hulpuitgang. Voor toepassingen die extra koeling vereisen is er een 12 V voeding met ventilator. Voor het ontwerpen van medische apparatuur geeft de TDK-Lambda CUS350M voeding u ‘the power to shape your world’.

Meer informatie: www.nl.tdk-lambda.com/cus350m

TDK-Lambda Nederland: +31 (0)6 20 61 87 65 Meer elektroDATA op


NIEUWS

4

TR-Electronic in Nederland

Uitzendbureau voor robots

Luxemburg bedienen. Hij ziet functionele veiligheid, direct geïntegreerd in absolute multi-turn encoders als een actueel thema, evenals veldbusaansluitingen om de intelligente sensor te verbinden met de besturingen van moderne installaties of machineconcepten voor industrie 4.0. Dankzij de nauwe band met het hoofdkantoor in Trossingen, kunnen klanten in de Benelux worden

Hobij in Veghel is een Nederlands

TR-Electronic, producent en leve-

voorzien van actuele oplossingen van

uitzendbureau dat sinds kort robots

van een eventuele storing. In Eindhoven hebben Smart Robotics en

rancier van absolute encoders en

TR-Electronic en TRsystems. Door

uitzendt. Daartoe is het voor de

Hobij een experience center, waar

sensoroplossingen voor de industriële

de uitbreiding van het Europese verkoopnetwerk worden synergieën in de

robots een samenwerking aangegaan met Smart Robotics in Eindho-

de robots worden gepresenteerd

automatisering, heeft een vestiging geopend in Nederland. TR-Electronic

processen gecombineerd met lokale

ven. “Wij leveren onze klanten flexi-

Hobij heeft op dit moment vijftien

Benelux is een 100% dochteronderneming van TR-Electronic GmbH en is

aanwezigheid, wat uiteindelijk moet

biliteit; met mensen en sinds kort

resulteren in een optimaal advies

dus ook met robots”, aldus Hobij-

robots aan het werk, allemaal in productie of in een logistieke omgeving.

gevestigd in Geffen.

voor de marktuitdagingen van de

directeur Han van Horen. Bedrijven

“Doordat ze flexibel te program-

Vanuit het nieuwe kantoor zal sales

toekomst.

kunnen de robots voor korte of

meren zijn, kunnen ze op allerlei

langere tijd inhuren, met een maand

posities worden ingezet”, legt Han

opzegtermijn.

van Horen uit. “Bijvoorbeeld voor

Smart Robotics programmeert de

pick-and-place activiteiten, palletteren en verpakken. Maar ze kunnen

manager René Verbruggen de TRklanten in Nederland, België en

www.tr-electronic.nl

Averna neemt Test & Measurement Solutions over

robots, Hobij levert getrainde operators, plus service en onderhoud. De

aan klanten en geïnteresseerden.

bijvoorbeeld ook lassen.”

operator die de robot vergezelt, is ook getraind op het direct verhelpen

www.smart-robotics.nl

Armac viert 25-jarig jubileum Op 1 april 2016 bestond Armac 25

zijn geweest, is Armac er trots op te

jaar. Het bedrijf is in die tijd van een

kunnen vermelden dat er ook nu nog

klein bedrijf uitgegroeid tot een mid-

steeds werknemers van het eerste

delgroot bedrijf met op dit moment

uur bij ons werken. Zij zijn de pijlers

zestien werknemers. Het begon ooit

waar Armac op rust en zorgen voor

in een provisorisch omgebouwde

de nodige kennisoverdracht. Zij zijn

garage, maar huist nu in een ruim

aangevuld met jong talent die voor de

bedrijfspand in Andelst en telt verschillende afdelingen: software engi-

laatste kennis en dynamiek zorgen.

en heeft 100 medewerkers, waaronder 70 engineers met bijna 50

neering, werkplaats, hardware engi-

25 jaar geleden, onder het toeziend

neering. Alles wordt op maat gemaakt

oog van Roland Geurts.

NI-certificaten.

voor de klant. Hoewel er personeelswisselingen

heeft Test & Measurement Solutions

De acquisitie versterkt de wereldwijde positie van Averna en biedt

overgenomen. T&M Solutions ont-

een sterke lokale aanwezigheid in

wikkelt multidisciplinaire oplossin-

Europa. Bovendien brengt T&M

gen voor het testen, meten, inspec-

Solutions expertise in op het gebied

teren, assembleren en valideren van

van halfgeleidertesten, vision-

producten in bijna alle segmenten

inspectiesystemen en precisie-

van de productie-industrie. Het

assemblage. De huidige eigenaars,

hoofdkantoor is gevestigd in België

Roel Geraerts en Kurt Hensen,

en heeft kantoren in Nederland

blijven een sleutelrol spelen in de

en Polen. Het bedrijf is National

bedrijfsvoering en de expansieplannen voor de Europese markt.

Averna, een Canadese ontwikkelaar van testoplossingen en diensten voor producenten van communicatie- en elektronicaproducten,

Instruments Gold Alliance Partner

Dit alles gebeurt nog steeds, net zoals

www.armac.nl


NIEUWS

MEI 2016

5

Robot cadeau voor Tech College

Overname Power Technics door Powerbox

Het Tech College in Nieu-

en uitvoeren en je ziet de

wegein kreeg recent een

getalenteerde studenten nu

robot -type Tripod- cadeau

echt schitteren.�

Powerbox, ĂŠĂŠn van de grootste bedrijven in Europa op het

van Festo. Docenten en

Docent Jurgen Vaarwerk:

gebied van power supplies, neemt de activiteiten en eigendom-

studenten van de opleiding

“Festo denkt actief mee over

men (warehouse, apparatuur en productrechten) van voormalig

mechatronica zijn er blij

de inhoud en de opbouw

Power Technics in Etten-Leur over. Met deze overname versterkt

mee Technisch onderwijs is

van een lesprogramma.

Powerbox haar design capaciteit en mogelijkheden voor ontwik-

economisch gezien namelijk een flinke uitdaging

Dat merken wij, maar onze

kelingen aan hoogwaardige applicaties.

studenten ook. Zo leren ze

“Powerbox en Power Technics hebben een langdurige relatie

voor een onderwijsinstel-

over onderwerpen die ook

en ontwerpen sinds jaar en dag voedingen voor complexe

ling, die actueel en relevant

maritieme en defensie gerichte systemen en behalen hierbij een

onderwijs wil aanbieden.

in de praktijk worden toegepast. De lessen zijn echt een

Door actieve co-creatie

goede afspiegeling van wat

de klant,� aldus Louis Masreliez VP of Sales Noord Europa. “De

met bedrijven en door

ze straks in het bedrijfsleven

toevoeging van de capaciteit en kennis van Power Technics aan

hoge kwaliteitseis gecombineerd met een tevreden gevoel bij

middel van sponsoring lukt dit wel en kunnen studenten kennis maken met het trainen

tegenkomen.� “We mochten kiezen uit twee Tripods en zijn

Powerbox geeft al onze klanten voordelen en de bestaande

van innovatieve technieken zoals domotica,

blij dat we voor de kleinste hebben gekozen.

klanten zijn gegarandeerd van

robotica en duurzame energie.

Hij werd in ĂŠĂŠn geheel geleverd en paste al

voortzetting van de voor hen zo

Het Tech College werkt voor de inrichting

belangrijke producten.�

van de klaslokalen veel samen met Festo

niet door onze - toch niet zo kleine - deuren. De studenten in het laatste jaar van

Didactic. Peter Brouwer, manager bij het

hun bol-4 opleiding, met uitstroomprofiel

geĂŻntegreerd in de Powerbox

Tech College: “De pick-and-place robot is

Mechatronica, hadden meteen een examen-

razendsnel en het programmeren ervan is

opdracht: Zet hem maar weer in elkaar!� zo

Group en de werkzaamheden zullen voortgezet worden in het pand

een geweldige uitdaging voor onze studenten. Dat zie je direct terug in hun motivatie

vertelt Vaarwerk.

van Power Technics aan de Nij-

en inzet. De studenten bedenken zelf toe-

www.festo.nl

passingen, kunnen modificaties ontwikkelen

www.rocmn.nl

Power Technics wordt volledig

verheidsweg 126 in Nederland. www.prbx.com

Power Tour 2016 De juiste kwaliteit van spanning en stroom (Power Quality) is van essentieel belang om de betrouwbaarheid en continuĂŻteit van elektrische installaties te garanderen. Als gevolg van het toegenomen gebruik van omvormers en andere innovatieve elektronica (zoals led-verlichting en frequentieregelaars) treden verstoringen op in de spanning en stroom. Tegelijkertijd is apparatuur gevoeliger geworden voor spanningswisselingen en verstoringen. Deze combinatie kan problemen opleveren voor de betrouwbaarheid, capaciteit en veiligheid van elektrische installaties. Een slechte Power Quality kan zich

den gemaakt en geoptimaliseerd, organiseert HyTEPS de Power Tour 2016,

openbaren in het flikkeren van verlichting, warmteontwikkeling, overbelasting van generatoren en schakelapparatuur, uitval van gevoelige apparatuur

op vier middagen in Zwolle (7 juni), Amersfoort (9 juni), Eindhoven (16 juni)

en het versneld verouderen van aangesloten apparatuur.

lezing is gratis. Inschrijven kan via de website.

en Nieuwerkerk a/d IJssel (21 juni). Deelname aan de HyTEPS Power Tour

Voor mensen die meer willen weten over Power Quality, waardoor het wordt veroorzaakt, wat de risico’s zijn en hoe Power Quality inzichtelijker kan wor-

www.hyteps.nl

! !

van

tot ow

Meer elektroDATA op


INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

6

Hardware voor maatwerk IoT of voor generieke IoT-oplossingen TWEE HARDWAREBENADERINGEN VOOR IOT: SINGLE BOARD OF MODULAIR Veel bedrijven bieden voor IoTapplicaties hardwareplatforms, gratis te gebruiken tools en ontwikkelingsondersteuning. Voor applicaties op maat zijn singleboard-controllers vaak het meest geschikt, omdat ze makkelijker aan de eisen kunnen worden aangepast. Voor meer generieke toepassingen zijn modulaire oplossingen meestal de beste optie. Met deze hardwareplatforms, gemakkelijk verkrijgbare Software Development Kits (SDK´s) en de lage programmeereisen hebben ontwikkelaars keuze te over, als zij snel producten voor IoT willen ontwerpen.

De C-Control AVR32-Bit unit die aan de linkerkant op het AVR32-Bit applicatiebord met geïntegreerde webserver-functionaliteit is geïnstalleerd.

Wolfgang Lex,

Zowel onder consumenten als in de

gemakkelijk in een ontwerp kunnen

municatie, configuratie en diagnostiek

Senior Area Manager,

industriële markten krijgt het Internet

worden toegepast, zonder afbreuk

te faciliteren.

Conrad Business Supplies

of Things steeds meer aandacht.

te doen aan eisen op het gebied van

Marktonderzoeken spreken al over

bijvoorbeeld esthetiek, draagbaarheid en gewicht. Bovendien moet

Modulair of single board?

wereldwijd 50 miljard IoT-nodes in 2020, met 50 connected devices per

het stroomverbruik laag zijn, omdat

er twee hardware-benaderingen voor

huishouden. De meeste bouwstenen

het veelal draagbare, op batterijen

de implementatie: modulair en single

die van IoT een wijdverbreide realiteit

werkende apparaten betreft, die tussen oplaadbeurten lange tijd moeten

board. Een groot deel van dit enorme

LE, internetprotocollen, sensortechnologieën en geavanceerde elektronische

kunnen functioneren. De diversiteit

Business Supplies heeft er al 5000

van eindtoepassingen voor het IoT

die verband houden met IoT) wordt

componenten en apparaten. Om IoT

betekent dat de flexibiliteit van de

ondersteund door evaluatieborden,

naar de voorspelde niveaus te tillen, moeten de IoT-elementen worden

hardware en ook de software essentieel is, zodat prestaties en functiona-

die zijn ontworpen om de implementatie te versnellen en te vereenvou-

gecombineerd op open-source-

liteit precies op de productbehoeften

digen. Software Development Kits

platforms en ondersteunende cloud-

kunnen worden afgestemd. Eenvoud

(SDK’s), die meestal gratis verkrijg-

platforms. Dankzij development tools

van ontwerp en implementatie maakt

baar zijn, zijn sets intuïtieve ontwikkel-

en starter kits wordt de verspreiding

het voor systeemontwerpers gemakkelijker om een IoT-benadering te

tools waarmee met minimale ervaring

realiseren die betrouwbaar is dankzij

ties kunnen worden gecreëerd.

Basiseisen aan IoT-hardware

een robuuste mechanische en elektro-

In het algemeen zijn IoT-controllers op

Voor IoT-hardware gelden dezelfde

nische uitvoering. Wat functies betreft, een single board het meest geschikt

criteria als voor andere hardware-

moet een stuk hardware natuurlijk

voor applicaties die meer maatwerk

oplossingen in de elektronica-

over een draadloze internetverbinding

vereisen. Aan de andere kant komen

www.business.conrad.nl

industrie. De nieuwste technologieën

beschikken. Ook moeten meerdere

business@conrad.nl

moeten worden gebruikt op een

ontwerpen met zeer specifieke en duidelijk gedefinieerde functies vooral tot

(088) 428 54 90

zo klein mogelijk formaat, zodat ze

in- en uitgangen en standaard interfaces zijn geïntegreerd om de com-

maken, bestaan nu al, zoals Bluetooth

versneld en vereenvoudigd.

Voor IoT-faciliterende producten zijn

scala aan producten (alleen Conrad

en kennis van programmeren applica-

hun recht in modulaire oplossingen.


MEI 2016

7 Modulaire benadering

stalleerd, met geïntegreerde webser-

ler en een WLAN-chip CC3100 Wi-Fi

I²C. De microcontroller wordt via een

WunderBar is een modulaire IoT starter

verfunctionaliteit een platform vormt

core, die in het bord zijn geïntegreerd.

usb-verbinding geprogrammeerd. De

kit met zeven uitneembare modules.

dat ook voorzien is van een CAN-

Het bord kan worden uitgebreid met

programmeeromgeving is het open-

Deze omvatten een voor WiFi geschikte master-module met Bluetooth Low

bus-interface. De 32-bit Atmel-microcontroller, veel toegepast in de (auto)

booster packs. De ingebouwde connectiviteit bestaat onder andere uit

source Energia-platform. Een alternatief hiervoor is de intuïtieve Code

Energy (BLE), plus zes afneembare

industrie, is programmeerbaar met

programmeerbare GPIO-pinnen en

Composer Studio, een integrated

smart-sensor-minimodules. Elke

Basic of Compact-C; de programma’s

verschillende interfaces, zoals SPI en

development environment (IDE).

module is voorzien van BLE, een sensor

kunnen via de usb-poort direct naar

of relais, en een eigen batterij. De minimodules bieden functies als licht, kleur,

de unit worden overgebracht. Met een gratis downloadbare SDK

afstand, temperatuur en vochtigheid.

wordt een compleet pakket geboden,

Daarnaast zijn ze voorzien van een ver-

waarmee ontwerpers snel IoT-projec-

snellingsmeter, een gyroscoop en een

ten kunnen realiseren. Data-bibliothe-

infrarood afstandsbediening. Eén van

ken en programmeervoorbeelden op

die modules is voorzien van een Grove-

het C-Control-forum maken het nog

connector van Seeed Studio, waardoor tal van extra Arduino-compatibele

gemakkelijker om applicaties te ontwikkelen.

sensoren en relais op het platform kunnen worden aangesloten. Modulaire

Single board

starter kits als WunderBar verlagen voor

TI Launchpad is een voorbeeld van

ontwikkelaars die niet bekend zijn met

een single-board-hardwareoplossing

hardware de drempel om voor het IoT te ontwerpen en brengen software en

voor het snel en praktisch programmeren van microcontrollers voor het

hardware dichter bij elkaar.

IoT. Het bord is in zekere zin een

Een ander voorbeeld van een modulaire oplossing is Conrads C-Control

praktische inleiding tot het programmeren van microcontrollers voor het

AVR32-Bit unit die, als dochterbord

IoT. Het hart van het product is een

TI Launchpad is een single-board hardwareoplossing voor het snel en praktisch

op het AVR32-Bit applicatiebord geïn-

ARM Cortex-M4-32-bit microcontrol-

programmeren van microcontrollers voor het IoT.

Atlantik Elektronik

Microchip Technology Europe (Netherlands)

Module voor IoT

Analoge controllers voor led transport, landbouw alsmede lichtoplossingen voor thuis-

een intelligente controller met pulsbreedtemodulatie (PWM) met een

en gebouwautomatisering.

volledig geïntegreerde PIC MCU

De module is HALT en IEC

kern die kostenbesparingen kan

60068-2 gecertificeerd en is daarmee ook geschikt voor

opleveren, maar niettemin de hoogste standaarden levert met betrek-

toepassingen met schokken

king tot betrouwbaarheid,

en trillingen. De ConnectCore 6 UL heeft maximaal

rendement en verlichtingskwaliteit. De digitale interface maakt

2GB NAND flash (SLC) en

De MCP19116 en MCP19117 ana-

ook communicatie en configureren

maximaal 1 GB DDR3 RAM.

loge controllers verhogen de nauw-

mogelijk, waardoor een subsysteem

De ConnectCore 6UL van Digi is een

Naast de beveiligingsverificatie/chip

keurigheid van led-verlichting, waar-

de status kan doorsturen of op

ultra-compact en hoog geïntegreerd

is er een Cortex-M0 + controller. Deze

bij gebruikers de uitgangsniveaus

systeem-op-module oplossing in een

module wordt optioneel aangeboden

van de led-verlichting nauwkeurig

afstand kan worden geregeld. Deze functies zijn noodzakelijk voor

29 mm x 29 mm x 5 mm package op

met de Wi-Fi (802.11 a/b/g/n/ac) en

kunnen regelen zonder afbreuk te

het toevoegen van verlichting aan

basis van de i.MX6UL-2 (ARM Cortex-

Bluetooth 4.1 functionaliteit. Verder

toepassingen, zoals autoverlichting

A7), 528 MHz processor van NXP. De

worden er standaard interfaces als

doen aan de kleur of de lichtkwaliteit voor betrouwbare toepassingen

module is ontwikkeld voor de toekomstgerichte eisen met betrekking

dual Ethernet, CAN, USB, UART, SPI,

met een lange levensduur. Door het

I2C, I2S; SD/MMC, PCIe en GPIOs

apparatuur. De MCP19116 is ondergebracht in een QFN behuizing van

tot het groeiende aantal verbindingen

aangeboden. De module wordt

combineren van de verwerkingskracht en de prestaties van een op

van wireless IoT-apparaten of toepassingen. Denk daarbij aan netwerk-

ondersteund door Yocto Linux en is

analoge technieken gebaseerde

beschikbaar voor industrieel temperatuurbereik (-40 °C tot + 85 °C).

controller met de flexibiliteit van een

oplossingen in de gezondheidszorg,

en de op afstand toegankelijke

4 x 4 mm en de MCP19117 komt in een QFN behuizing van 5 x 5 mm.

digitale interface, is de MCP19116/7 Meer elektroDATA op


INDUSTRIĂ‹LE ELEKTRONICA

8

Ontwikkelbord voor realisatie passieve HF-sensorapplicaties BATTERIJLOZE IOT-STATIONS METEN NADERING, TEMPERATUUR, DRUK EN VOCHT Voor het bouwen van toepassingen met passieve sensoren als onderdeel van een Internet of Things-omgeving heeft ON Semiconductor een ontwikkelmodule uitgebracht. Deze IoT Platform Development Kit werkt met de batterijloze sensoren van de fabrikant, die onder andere temperatuur, druk en vocht kunnen meten. Ze doen dat met behulp van een hoogfrequent ID-circuit dat wordt gebruikt voor zowel de herkenning als de data-uitwisseling en de voeding. De benodigde lezer maakt deel uit van de set. De print zelf bevat een ARM-processor, een aanraakgevoelig beeldscherm en componenten voor draadloze en bedrade communicatie.

Het internet der dingen is een van de aantrekkelijkste perspectieven voor de elektronica-industrie. Dat je de meest uiteenlopende, momenteel nog domme apparaten semi-intelligent met de gebruiker en met elkaar kan laten communiceren, zorgt voor een nieuwe dimensie aan toepassingsmogelijkheden en vooral ook voor een enorme afzetmarkt. Hoe groot die kan worden, hangt er mede van af hoe groot het domein aan objecten is dat in het IoTuniversum kan worden opgenomen. Met zijn ontwikkelkit SensorRFgevk hoopt ON Semiconductor daar een

Op de ontwikkelprint wordt een ARM-processor vergezeld van LCD en diverse

stimulans aan te geven.

communicatiepoorten.

Passief Een beperkende factor bij IoT zijn de

informatie geeft over temperatuur,

het vermogen waaruit de sensoren hun

kosten en de stroomverzorging. Het

druk, luchtvochtigheid of nabijheid.

voeding destilleren. De opnemers zelf,

is een aardig idee als elk melkpak zelf

Hoe dat in zijn werk gaat, kan nu

de SPS1M en SPS2T, maken hierbij

kan melden of de inhoud nog geschikt

worden getest met de bijbehorende

gebruik van de Magnus S2-chips

is voor consumptie maar dat gaat

van RFMicron. Deze voorzien in een

niet werken als ze allemaal moeten

ontwikkelkit SensorRFgevk. Programmeurs kunnen zich uitleven met de

worden voorzien van een kastje met

ARM Cortex 8-processor en diverse

opnemers, verwerkingseenheid, zender en batterij. Diverse fabrikanten

periferie, waaronder een aanraakge-

afstemt op de zenderfrequentie en vervolgens zowel stroom produceert als

voelig LCD en diverse communica-

de gemoduleerde data doorsluist.

werken dan ook aan de realisatie van

tievoorzieningen zoals Wifi, Zigbee,

De SPS1M bepaalt de hoeveel-

passieve draadloze sensoren. Die

Z-Wave, CAN, SPI en Ethernet. Ook

heid vocht op een oppervlak en kan

reageren alleen als ze worden uitgelezen en halen daarbij de benodigde

een RFID-lezer maakt deel uit van het

worden toegepast op onder andere

pakket.

kunststof, hout en gips. Hij meet 89

voeding uit hun omgeving zodat ze

ontvangstcircuit dat zich automatisch

bij 24 mm en is daarmee even groot

in principe overal op kunnen worden

Magnus S2

als de temperatuursensor SPS2T.

geplakt.

De RFID-lezer is een essentiĂŤle schakel

Beide hebben behalve een uniek

Dat geldt vrij letterlijk voor de SPS1-

in de keten want hij is niet alleen nodig

64-bit identificatienummer128-bit

serie componenten van ON Semiconductor. Deze gedragen zich als

voor het verzamelen van de data maar

elektronische productcode een door

levert met zijn tussen 860 en 960 MHz

de gebruiker vrij inzetbaar geheugen

elektronisch etiket dat desgevraagd

in te stellen 32-dBm zender gelijktijdig

van 144 bit. Voor hun dataoverdracht en energievoorziening zijn de passieve

nl.farnell.com

sensoren afhankelijk

hollandsales@farnell.com

van dit Magnus S2-

(030) 241 73 73

circuit.


PRODUCTNIEUWS

MEI 2016

9 w w w . e u c h n e r. n l

Veiligheidstechniek voor de Machinebouw

CET

Veiligheidsvergrendeling met transpondercodering

Bewaking van afschermingen Middel tegen manipulatie Hoogste veiligheidsniveau PLe, Sil3, Categorie 4 Hoge vergrendelingskracht 6500N Robuuste behuizing, stalen kop Grote toleranties, geen exacte deurgeleiding noodzakelijk

EUCHNER (BENELUX) BV

I

P O S T B U S 11 9

I

N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T

I

+31 ( 0 )78 615 47 6 6

Arrow Electronics

Apem Benelux

Platform voor IoT

Noodstopschakelaars

I

INFO@EUCHNER.NL

een lagere TCO

Apem breidt het assortiment nood-

verschillende actuatorknoppen. De

voor het betreffende product. Met

stopschakelaars uit met de robuuste

A01ESD komt vooral tot zijn recht bij

en compacte A01ESD serie, die een

apparaten in niet-industriële omge-

als basis de Rene-

diameter heeft van 16 mm. De vol-

vingen, die naast een compacte

sas Synergy S7

gens EN60947-5-5 goedgekeurde

noodstopoplossing ook nog een

MCU met een 240

schakelaar is beschikbaar met vier

esthetisch voorkomen vragen. Denk

MHz ARM CortexM4 core, heeft het

daarbij aan medische apparatuur, afstandsbedieningen en

board een aantal

toepassingen in transport.

componenten

De schakelaars zijn uitgerust

die zijn geënt op

met een groene indicator voor

IoT-toepassingen.

locked/unlocked. Drukken leidt

Een 3-assige accelerometer en een

tot de noodstop; door de knop

3-assige gyroscoop leveren informatie

weer vrijgeven. De schakelaars

software platform waarmee ontwik-

over positie en beweging; voch-

zijn aan de voorkant IP65-

kelaars hun IoT-toepassingen snel

tigheids- en temperatuursensoren

beschermd; aan de achterkant

up-and-running kunnen krijgen binnen

leveren omgevingsinformatie. Com-

het Renesas Synergy development

municatie met andere apparaten en

is dat IP40. Zowel de elektrische als de mechanische

framework. Combinatie van het Arrow

de cloud is mogelijk via een Ethernet

levensduur is gespecificeerd

Aris board en de Synergy software

10/100 poort, Bluetooth Low Energy

levert een snellere time to market en

(BLE 4.1/4.2) en WiFi b/g/n.

op 6.050 cycli. De werktemperatuur is van -20 °C tot +55 °C.

Aris is een kant en klaar hard- en

te draaien kun je de schakelaar

Meer elektroDATA op


INDUSTRIĂ‹LE ELEKTRONICA

10 Melexis

LIN-controller IC’s De MLX81107 en MLX81109 LIN-controller IC’s

Deze interfaces verzorgen de communicatie met

zijn beide voorzien van een LIN-zendontvanger

met fysieke laag, LIN-controller, spanningsregelaar,

de LIN-infrastructuur van het voertuig. Het geĂŻntegreerde flashgeheugen van elke IO kan worden

16-bit RISC-gebaseerde microcontroller, 32 kByte

geprogrammeerd met de besturing van de toepas-

flash-geheugen, 20 kanaals analoog/digitaal-

singscomponenten. Het hoge integratieniveau van

omzetter en16-bit pulsbreedtemodulatie (PWM).

de MLX81107/9-apparaten levert een forse reduc-

De LIN protocolbeheerder is compatibel met LIN

tie op van zowel materiaalkosten als benodigde

2.0, LIN 2.1 en LIN 2.2, alsmede SAE J2602. De

ruimte op het moederboard. Door de LIN-controller

IC’s zijn voorzien van 4 hoogspannings-IO’s (12

en goedgekeurde LIN-driver te combineren met

X

V gelijkspanning) plus 8 laagspannings-IO’s (5 V).

de rechtstreeks aangestuurde hoogspannings-/

laagspannings-IO’s kan de LIN snel worden geïmplementeerd in de meest uiteenlopende toepassingen. De IC’s zijn ondergebracht in 5 mm x 5 mm QFN-behuizingen waardoor optimale thermische prestaties mogelijk zijn, terwijl minder ruimte wordt ingenomen op het moederboard. Om de IC’s ook in zware voertuigomgevingen betrouwbaar te laten

"* !".&$*

X *.(0&/-& X "#(+2

%/&*$ 4

, ("

X 0/+) /&."-&*$.

+*#+-)" 1"-, ''&*$

," ""(

X +),

/ !".&$* 3 3 )) 3 3

X &*$"- !-0''*+, X - ! *.(0&/&*!& X *.(0&/

-40 °C tot 125 °C. Ze zijn daarnaast voorzien van beveiligingen tegen te hoge temperaturen en lastafschakeling (40 V).

TDK-Lambda

X *'"(1+0!&$" 1""-'(")

werken, ondersteunen ze bedrijfstemperaturen van

/+-

, &/"&/ 5 ))6

X +)&* ( ./-++)

Programmeerbare DC-voedingen TDK-Lambda’s Genesys serie programmeerbare DC-voedingen is uitgebreid met acht modellen en is nu beschikbaar met uitgangsspanningen van 800 V, 1000 V, 1250 V en 1500 V, met een uitgangsvermogen van 10 kW of 15 kW. Met vijf jaar garantie hebben deze hoge-spanning modellen dezelfde eigenschappen en compacte afmetingen (3U hoog en 19� (483 mm) breed) als de bestaande 7,5 V tot 600 V 10 kW- en15 kW-modellen. De apparaten kunnen in een constante stroom- of constante spanningsmodus werken en accepteren driefase 400 VAC of 480 VAC ingangsspanning, met passieve Power Factor Correction (PFC). De nieuwe

modellen hebben voor de 400 VAC ingang een

16-bit RS-232/RS-485 Multi-Drop digitale interface.

breder ingangsspanningsbereik (342 tot 440 VAC)

Met behulp van deze interface kunnen maximaal 31

en worden verder gekarakteriseerd door een hoger

voedingen worden geregeld in een daisy-chain over

rendement (> 93%), snellere up/down programmeerresponstijd (17 ms/20 ms), een uitgangsisola-

de RS-485 signaallijn. Andere, optionele, digitale

tiespanning tot 1500 V, ingebouwde remote analoge

LAN- en de IEEE (IEEE488.2 en SCPI-compliant)

5 V/10 V programmamonitor, tweedraads parallelle

Multi-Drop digitale interfaces met verschillende

‘current share’, een lager gewicht (< 31,7 kg) en een snelheidsregeling voor de ventilator voor minder

instrument drivers. GeĂŻsoleerde analoge programmeer/monitor interface-opties maken gebruik van

geluid en een langere levensduur van de ventilator.

regeling via 0-5 V/0-10 V of 4-20 mA.

De gehele Genesys familie heeft een ingebouwde

en analoge interfaces zijn de LXI Class C compliant


PRODUCTNIEUWS

MEI 2016

11 Microchip Technology Europe (Netherlands)

Temperatuursensor IC’s ratuurmetingen met foutweerstandscorrectie voor het compenseren van de spanningsval over connectoren en lange printsporen, hetgeen nauwkeurige uitlezingen oplevert tot op een afstand van circa 50 cm vanaf het IC. Systeemruis, afkomstig van componenten als gelijkspanningsomzetters en omvormers voor de achtergrondverlichting van LCD’s, wordt geminimaliseerd. De combinatie van deze eigenschappen en de keus voor dubbele, drie- en vierkanaals temperatuurbewaking vergroot de kans dat een enkel IC toereikend De MCP990X serie temperatuursensor IC’s

is voor het samenstellen van een compleet

met systeembeheerbus (SMBus) zijn geschikt

meetsysteem. De MCP9902 dubbelkanaals

voor het bewaken van maximaal vier kanalen in koude omgevingen, buitenshuis en in

temperatuursensor is met een printoppervlak

industriële toepassingen met lage tempera-

generatie dubbele temperatuursensoren van

tuur, van vriezers en koelwagens tot basis-

Microchip. Daarnaast is er een behuizing met

stations en radio-units op afstand. Ze hebben

een printoppervlak van 3x3 mm beschikbaar

een nauwkeurigheid van ±1 °C voor zowel

voor de MCP9903 drievoudige en MCP9904

externe als interne diodetemperaturen van -40

viervoudige temperatuursensoren.

van 2 x 2 mm een derde kleiner dan de vorige

Klein, zwart, sterk ideaal voor geïntegreerde oplossingen

tot +65°C. De IC’s voorzien in diodetempe-

3 watt in SIP4 Hoge vermogensdichtheid 3.4W/cm³

MathWorks

-40°C tot +85°C

MathWorks heeft vandaag

90% efficiëntie prod

Release 2016a uitgebracht.

3kVDC isolatie

Deze release introduceert de Matlab Live Editor, die

Y E A RS

Klasse A zonder filter

het schrijven, runnen en

3

uc

ty

zonder onderbelasting

an

Nieuwe release Matlab en Simulink

t warr

aanpassen van code in één

UL / IEC / EN 62368-1 & UL /

enkele interactieve omgeving mogelijk maakt en de

IEC / EN 65950-1 gecertificeerd

App Designer, een omgeving die het bouwen van Matlab-apps vereenvoudigt. R2016a bevat tevens een aantal nieuwe functies in

10,2 mm

Simulink die de ontwikkeling en simulatie van model-

worden toegevoegd, waardoor een interac-

len versnellen, alsmede updates en bugfixes

tief geheel ontstaat dat ook gemakkelijk met

voor alle andere producten. De Live Editor

anderen kan worden gedeeld. App Designer

biedt een nieuwe manier om Matlab-code te

biedt een verbeterde ontwerpomgeving voor

creëren, bewerken en runnen. Resultaten en

het bouwen van Matlab-apps. Hiermee kun

figuren worden weergegeven in één enkele interactieve omgeving samen met de code

je eenvoudig een interactieve gebruikersinterface bouwen voor een zelf in Matlab

waarmee ze zijn geproduceerd. Dit maakt een

gebouwde functie of toepassing. De gegene-

snellere verkennende programmering en analyse mogelijk. Opgemaakte tekst, wiskundige

reerde code is objectgeoriënteerd, waardoor

vergelijkingen, grafieken en hyperlinks kunnen

verschillende elementen van de app.

=

het eenvoudiger is om data te delen tussen de

WE POWER YOUR PRODUCTS w w w .Meer r eelektroDATA c o m -opp o w e r. c o m


MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING

12

Nabijheidsschakelaar werkt met IR voor afstandsmeting SENSOR DETECTEERT OBJECT NIET MET D/A-OMZETTER MAAR MET DRAAGGOLFMODULATIE In tegenstelling tot veel andere naderingsschakelaars die detectie met infrarood licht detecteren, bepaalt de TSSP4056 van Vishay of een object binnen de drempelafstand is door de frequentie van de lichtbron te varieren en niet door de intensiteit ervan te regelen. De meting kan zo volledig digitaal gebeuren, in plaats van met een analoog signaal. Hierdoor is geen D/Aomzetter nodig en dat levert een kostenbesparing op. IR-led en sensor zijn samen ondergebracht in een EMI-afgeschermde module en hebben een waarnemingsbereik tot 2 meter. Afhankelijk van de methode van aansturen en het algoritme is detectie in circa 5 ms mogelijk.

Het principe van infrarood nabijheidsschakelaars is eenvoudig: als je ergens op schijnt komt een deel van dat licht als reflectie terug. Hoeveel dat is, wordt uiteraard bepaald door de eigenschappen van het weerkaatsende oppervlak maar is ook een functie van de afstand. Wat de detector wil weten is niet hoe ver het object precies is maar alleen of het de ingestelde grens overschrijdt dus hoeft de meting alleen maar een ja/neeuitkomst op te leveren. Veel IR-schakelaars voeren deze controle uit door het vermogen van het uitgestraalde licht stapsgewijs op te hogen tot de

Het blokje met de led en de sensor meet iets minder dan een kwart kubieke

minimaal waarneembare intensiteit is

centimeter.

bereikt. Daarvoor wordt de led aangestuurd vanuit een D/A-omzetter. In zijn TSSP4056 heeft Vishay die convertor

komen, van speelgoed en kattenluik-

komt alleen is hieruit nog niet op te

weggelaten en vervangen door een

jes tot drones en automatische zeep-

maken om welke afstand het gaat.

banddoorlaatfilter aan de ingang.

pompjes.

Met opeenvolgende series pulsen op verschillende frequenties en met

Hiermee kan de lichtsterktedetectie worden uitgevoerd met behulp van

Arduino

bijbehorende responsies, kan worden

frequentiemodulatie in plaats van met

Het banddoorlaatfilter is zo ingesteld

bepaald wanneer er nog minimaal

een analoog signaal.

dat de IR-sensor zijn maximale res-

signaal is. Hieruit valt te herleiden hoe

De vereenvoudiging van het circuit

ponsie heeft bij 56 kHz. Bij hogere of

ver het object verwijderd is.

levert een kostenbesparing op en

lagere frequenties neemt de gevoelig-

Net als bij A/D- en D/A-conversie kan

dat moet de applicatiemogelijkheden

heid af met zo’n 3 dB per octaaf.

de ondergrens van de gevoeligheid

vergroten. Standaard worden nabijheidsschakelaars al ingezet bij machi-

Een meting begint met het verzenden

snel worden gevonden met behulp

van een serie pulsen op 56 kHz. Als

van successieve approximatie. In de

nebeveiliging, robotica en andere

de ontvanger daar niet op reageert,

bijbehorende documentatie beschrijft

industriĂŤle toepassingen. Door de

is het duidelijk dat er niets in de buurt

de fabrikant de aansturing vanuit en

lagere prijs zouden ook consumentenproducten in aanmerking kunnen

is dat het licht weerkaatst. Dat is wel

de programmacode voor een Arduino

het geval als er een reflectie binnen-

Nano. Deze kan een cyclus in ongeveer 5 ms doen zodat een tempo van ongeveer 200 uitlezingen per seconde haalbaar zou moeten zijn. De detector heeft een bereik van 10 cm tot 2 m en neemt infrarood licht waar vanaf 0,4 mW/m2. Hij is beschikbaar in een module van 6 bij 7 bij 5,6 mm die ook de IR-led bevat. Beide worden gevoed uit een

www.rsonline.nl

gelijkspanning tussen 2,5 en 5,5 V en

customerservice@rsonline.nl (023) 516 65 55

In de documentatie van de TSSP4056 wordt onder meer beschreven hoe een

het gezamenlijke stroomverbruik ligt

Arduino Nano de meting kan aansturen.

gemiddeld op 0,7 mA.


PRODUCTNIEUWS

MEI 2016

13 Sick

Magnetische cilindersensoren Voor alle sectoren waar pneumatische

PNP/NPN en de RZT7 (reed) in 2- en

cilinders worden toegepast, biedt

3-draads uitvoering. Waar de MZT7/

Sick de magnetische cilindersensoren

RZT7 de sensor is voor de standaard-

MZT7/RZT7 en MZT8. Dankzij hun

applicaties, is de MZT8 de sensor

universele behuizing zijn ze inzetbaar

voor die taken die om meer robuust-

voor verschillende merken pneuma-

heid en een hogere precisie vragen.

tische cilinders. Dankzij ‘drop-inmounting’ kunnen de cilindersensoren met één beweging worden geplaatst. Borgribben voorkomen daarbij dat de sensor tijdens het monteren uit het T-slot valt. De MZT7 en MZT8 zijn er in een complete serie inclusief

Eaton

Starter met variabele snelheid De PowerXL DE11 starter met varia-

de mogelijkheid voor directe verbin-

bele snelheid gebruikt standaard de

ding met CANopen. Net zoals de DE1

Modbus-interface en biedt de optie

maakt de DE11 variabele snelheids-

voor SmartWire-DT, maar biedt ook

regeling mogelijk voor toepassingen tot 7,5 kW. En net als een magneetschakelaar of motorstartercombinatie biedt hij de mogelijkheid voor een ‘out-of-the-box’ inbedrijfstelling zonder eerst parameters te moeten instellen. Bij de DE11 maken stekkerbare stuurstroomklemmen voormontage mogelijk. De gebruiker kan het apparaat horizontaal of verticaal installeren.

SigmaControl

Besturingspaneel Wanneer een klein paneel vereist is voor het bedienen en visualiseren van machines en systemen is de ETT 312 van Sigmatek een optie. Het ingebouwde paneel met geanodiseerd IP65 aluminium front, heeft een resistive touchscreen met een schermdiagonaal van 3,5 inch. Voor efficiënte proces-

Heeft u vragen of interesse?

monitoring in grote systemen kunnen meerdere panels tegelijkertijd gebruikt

latiediepte van 38 mm past de ETT

en bediend worden. Data -vanuit de

312 in bijna elke omgeving, direct op

PLC of HMI– wordt uitgewisseld via

de machine of in de schakelkast. Het

CAN-bus met een datasnelheid van tot

LC grafisch display (320 x 240) met

1 Mbit/s. Met zijn compacte afmetin-

led-achtergrondverlichting levert een

gen van 104 x 100 mm met een instal-

contrastrijke display op bij de interface.

Intronics b.v. Postbus 123 3770 AC Barneveld Tel.: +31 (0)342-407080

Fax: +31 (0)342-412114 sales@intronics.nl www.intronics.nl

Meer elektroDATA op


PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE

14

Niveaumeter werkt met radar voor meten van vloeistofstand TWEEDRAADS SENSOR GESCHIKT VOOR UITEENLOPENDE MEDIA EN PROCESCONDITIES Met zijn jongste niveausensor heeft Magnetrol vooral vloeistofmetingen in de procesindustrie voor ogen en dan in het bijzonder situaties waarbij contact met het medium niet gewenst is en waarbij complicerende factoren als damp en golfslag mogelijk zijn. De Pulsar R96 werkt met radar om het niveau in de tank vast te stellen. Afhankelijk van de beschikbare inbouwruimte worden de 6-GHz pulsen verzonden en opgepikt met een hoorn- of een staafantenne. Aan de hand van de reflecties bepaalt de sensor de afstand tot het vloeistofoppervlak. Ondertussen probeert hij rekening te houden met turbulentie, valse echo’s en andere verstorende invloeden.

Er zijn vijf gangbare methoden om het vloeistofniveau in bijvoorbeeld een vat, tank of scheepsruim te meten maar wat Magnetrol betreft, biedt de op radar gebaseerde techniek de minste beperkingen. Volgens de fabrikant hebben drijvers last van veranderingen in soortelijk gewicht, zijn ze aan slijtage onderhevig en moeten ze regelmatig worden gekalibreerd. Een alternatief is het meten van de verschildruk maar ook daar lijdt de precisie onder veranderingen in de dichtheid van het medium en nog sterker bij lekkage tussen de drukkamers. Capacitieve niveaubepaling heeft last van veranderingen in de diëlektrische constante en van beschermingsmaterialen, wat de kalibratie bemoeilijkt. Ultrasone metingen, ten slotte, kunnen moeilijk omgaan met damp, schuim en turbulentie. Volgens het bedrijf doen al deze door hen opgesomde nadelen zich niet voor bij hun net op de markt gebrachte Pulsar R96. Deze werkt uiteraard met een radar en er zitten derhalve geen kwetsbare bewegende delen in. Ook de verstorende factoren bij de andere methoden zouden geen De Pulsar R96 is beschikbaar met staaf- en hoornantenne.

invloed mogen hebben. Verder neemt

keurig bij wat grotere afstanden en de

de sensor betrekkelijk weinig ruimte in

fabrikant denkt dan ook vooral aan

waardoor hij eventueel als vervanging

toepassingen in bijvoorbeeld de che-

voor een van de andere typen opnemers kan worden gebruikt.

mie, energiecentrales en bulktransport en bij de winning en verwerking van fossiele brandstoffen, bij papierpro-

Antenne

ductie en in de waterzuivering.

Bij niveaubepaling met radar gaat

De Pulsar R96 is van het contactloze

het in feite om tijdmeting. De sensor

type, waarbij de pulsen via de lucht

zendt hoogfrequente pulsen uit, dat

naar het vloeistofoppervlak gaan en

kan zowel door de lucht als via een

daar worden gereflecteerd. Er zijn

info@magnetrol.be

Zolang de reflecties niet te zwak zijn,

golfgeleider, en kijkt vervolgens hoe

twee antenneconfiguraties mogelijk,

(00) 32 52 45 11 11

worden valse echo’s automatisch

lang het duurt tot ze weer terug zijn.

het staafmodel en de hoorn. Deze

weggefilterd.

Dat werkt natuurlijk het meest nauw-

laatste is het meest efficiënt en geeft

eu.magnetrol.com


PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE

MEI 2016

15 dan ook de beste resultaten maar

pectievelijk 46,5 hPa. In staafvorm zijn

komen, hangt de sterkte van de echo

ticeren is de niveau-opnemer voorzien

neemt wel meer ruimte in. Ook het feit

ze vervaardigd van polypropeen, even-

wel af van de diëlektrische constante

van de mogelijkheid om een aantal

dat de zender op 6 GHz werkt, houdt

tueel voorzien van een fluorpolymeer-

van het medium. Hoe kleiner die is

volledige reflectiecyclussen als golf-

in dat hij ten opzichte van de 26-GHz

laag ter bescherming tegen agressieve

des te zwakker de reflecties en dat

vorm in zijn geheugen op te slaan.

varianten een grotere antenne nodig

vloeistoffen. De hoorn is van 316-rvs.

kan het geval zijn bij bepaalde koolwaterstoffen. Het wordt dan lastig om

Deze kunnen op het ingebouwde LCD

heeft. Anderzijds maakt dat hem weer

worden weergegeven maar zijn ook in

geschikt voor het overbruggen van

Echo’s

de juiste looptijd vast te stellen, vooral

langere afstanden, tot 40 meter.

Ofschoon de radarsignalen relatief

ook als er obstakels zijn die valse

een pc in te lezen. Voor de communicatie wordt het Hart 7.1- of Founda-

De antennes zijn bestand tegen een

ongeschonden door damp, schuim,

echo’s produceren.

tion Fieldbus-protocol gebruikt.

temperatuur en druk tot 204 °C res-

stof, condensatie en turbulentie

Om dergelijke problemen te diagnos-

Endress+Hauser

Hitma

Radar voor niveaumeting

Niveauschakelaar

De Micropilot NMR81

is uitgerust met een

Na de BTS3000-temperatuurschake-

is volgens de leve-

gasdichte doorvoer. Dit

laar en de BPS3000-drukschakelaar

rancier ‘s werelds

voorkomt dat toxische

heeft Barksdale de BLS3000-niveaus-

eerste radar met een

of explosieve gassen

chakelaar ontwikkeld. De 3000-serie

transmissiefrequentie

via de radarbehuizing

bestaat uit IP67 rvs-behuisde elek-

van 79 GHz voor ijkwaardige niveaumeting

in het milieu terecht

tronische schakelaars met optionele

komen. De radar is

transmitteruitgang. Zowel de druk-,

in vloeistoffen. Deze

direct inzetbaar als SIL

temperatuur- als niveauschakelaar is

radartechniek maakt

2 niveauschakelaar

voorzien van een schuin 4 digit LED-

het mogelijk om een

volgens IEC61508

display dat volledig draaibaar en goed

smalle stralingshoek

norm (SIL 2 by design).

van 3° te genereren.

De technologie laat

afleesbaar is. Het display en de elektrische aansluiting kunnen afzonderlijk

Zelfs metingen in hoge

een meetbereik van 70

van elkaar in elke gewenste stand

meter toe. In geval van

worden gedraaid. Naast de standaard

met 0-10 V- of 4-20 mA-uitgang in

uitvoeringen kunnen de schakelaars

combinatie met twee switch points.

meetonzekerheid van ± 0,5 mm onder

worden uitgevoerd met andere procesaansluitingen, analoge uitgang en of

Het is ook mogelijk om voor een relaisuitgang te kiezen in plaats van een

referentiecondities.

EPDM-dichtingen. Ze zijn verkrijgbaar

transistoruitgang.

smalle tanks of dichtbij de tankwand is zeer betrouwbaar omdat de radarstraal voorwerpen vermijdt zoals buizen of keerschotten op de tankwanden.De antenne

ijkwaardige metingen is het meetbereik 30 meter, maar dan wel met een

A-B-T

Bartec

Cone flowmeters

ATEX-gecertificeerde tablets

Seiko flowcontrol heeft

Bartec breidt het Enterprise Mobility

een nieuw model van de

leveringsprogramma uit met twee, op

Cone meter ontwikkeld

Android gebaseerde, mobile devices.

om te kunnen voldoen aan

Naast de 10.1” Windows Tablet PC

de eisen van een nieuwe

(Agile X) introduceert het bedrijf nu

standaard binnen ISO

ook de handzame Lumen X tablets.

5167. De grootste aanpassingen van het nieuwe

De vormgeving hiervan is industrieel

model ten opzichte van

zone 2/22 en UL Class 1, Div 2. De

en gecertificeerd volgens ATEX/IECEx

de traditionele Cone meters heb-

Lumen X tablets zijn zowel in een 4.3”

ben betrekking op de constructie en

nauwe toleranties. Door de unieke

als in een 7” versie leverbaar. Van

montage van de Cone. Hierbij wordt

fabricagemethode krijgt de Cone

een exacte centrering van de Cone

een zeer lage oppervlakteruwheid

beide formaten zijn verschillende uitvoeringen beschikbaar. De Lumen X4

in het midden van de leiding gewaarborgd. Daarnaast is Cone vormvast,

(Ra-waarde) overeenkomstig met de

biedt een snelle quad-core processor,

ISO richtlijnen voor Venturi en andere

een daglicht display, NFC, RFID, 2 HR

verwisselbare batterij en een optionele

perfect conisch gedraaid met zeer

genormeerde elementen.

camera’s, LAN/WAN, Bluetooth 3.0,

geïntegreerde 1D/2D barcodescanner. Meer elektroDATA op


ENERGIE & INFRA

16

Eenvoudiger bedraden van schakelkasten SOFTWARE VISUALISEERT DE BEDRADING EN LEVERT DE BENODIGDE PRODUCTIEGEGEVENS DIGITAAL Op de afgelopen Hannover Messe introduceerde Eplan met de Smart Wiring Applicatie software die het bedraden van schakelkasten gemakkelijker maakt. De software visualiseert de bedrading en levert de benodigde productiegegevens volledig digitaal. Voordeel hiervan is dat kennis van de besturingstechniek deel uit maakt van het systeem. In geval van last-minute veranderingen kunnen gebruikers zo veel tijd besparen omdat de software ook het vaak arbeidsintensieve vergelijken van de projecten voor zijn rekening neemt.

Op de afgelopen Hannover Messe introduceerde Eplan met de Smart Wiring Applicatie software die het bedraden van schakelkasten gemakkelijker maakt.

Tot bijna de helft van de tijd die nodig

Met de Smart Wiring Application kan

is om een schakelkast te produceren

tijd worden bespaard die vervolgens

Excel-lijsten met alle benodigde verbindingsinformatie in het programma wor-

wordt gebruikt voor het bedraden

productiever kan worden benut.

den ingelezen. De 3D-visualisatie van

(afhankelijk van de specifieke toepassing). Dit proces is tijdrovend

Productiever

pen mag dan weliswaar niet beschik-

Of het nu gaat om de bron-/doelbeschrijving, aanduiding van aansluit-

baar zijn, de stapsgewijze uitvoering en

de benodigde draden optimaal worden gerouteerd? Deze vragen over

punten, dwarsdoorsnedes, kleur,

lijsten bij last-minute wijzigingen zijn

draadlengte, eindafwerking of exacte

dat wel. Medewerkers zijn steeds goed

besturingstechniek moeten meestal

kabelroutering, de software zorgt voor

geïnformeerd over hoe ver het volledige

worden beantwoord op basis van de

een visualisatie en voor de benodigde

bedradingsproces is gevorderd, wat

schema’s, die het uitgangspunt vormen voor de bedrading van de kast.

bedradingsinformatie en engineeringgegevens voor de montage binnenin

nog moet worden bedraad, welke wijzigingen er mogelijk nog nodig zijn en

Gevolg is dat hooggekwalificeerde

de schakelkast. De digitale weergave

hoe deze moeten worden uitgevoerd.

specialisten honderden schakel-

van Smart Wiring Application refereert

schema’s pagina voor pagina moeten www.eplan.nl

daarbij aan de 3D-layout van het virtuele model in Eplan Pro Panel.

Systeemgestuurde toepassing

bekijken en de bedrading ten behoeve

sales@eplan.nl

van montage en installatie moeten

Maar de nieuwe toepassing verhoogt

afzonderlijke verbinding. Deze infor-

(0316) 59 17 70

doornemen; daarbij is het uiteindelijke

de productiviteit ook zonder een

matie wordt aangevuld met de visu-

resultaat mogelijk niet altijd eenduidig.

3D-layout. Er kunnen bijvoorbeeld

alisatie van de apparatuur, inclusief

en vereist veel deskundigheid. Wat moet worden bedraad? Hoe kunnen

de routeringspaden en montagestap-

het vergelijken van diverse verbindings-

Een overzichtelijk menu beschrijft elke


ENERGIE & INFRA

MEI 2016

17 aansluitpunten en de geplande kabel-

transparant is. Zodra een verbinding

die eenvoudig in Pro Panel worden

derd, en de extra verbindingen die

routering voor de bedrading in de

volledig bedraad is, wordt deze volgens het verkeerslichtprincipe groen.

geregistreerd en vervolgens geactualiseerd. Via de Smart Wiring Applica-

nodig zijn. Dit betekent dat bedraders

schakelkast. De software geeft informatie over de vereiste diameter van

Dit is bijzonder handig als er in meer-

tion, worden de twee projectstatussen

de draad, de te gebruiken kleur en

dere ploegen wordt gewerkt: collega’s

met elkaar vergeleken. De software

denken over de gevolgen van de wijzigingen voor het complete bedradings-

de vastgestelde behandeling van het

kunnen precies daar doorgaan waar

legt hierbij alle verschillen vast, wat

en productieproces. De Smart Wiring

aansluitpunt - krimpen of ultrasoon

hun voorgangers waren gebleven.

ten opzichte van een handmatig

Application is verkrijgbaar vanaf de

proces veel tijdwinst oplevert. De

release van Eplan Platform versie 2.6 in september 2016.

lassen bijvoorbeeld. Ook wordt de bundeltoewijzing exact weergegeven.

Last-minute

Dit alles betekent dat elke verbinding

De software bewijst zichzelf vooral bij

software toont alle verouderde verbindingen, verbindingen die al bedraad

en ook elke verbindingsstap helder en

last-minute wijzigingen in projecten,

zijn maar die moeten worden verwij-

Hemmink

Nedap

Buisclip klemplug

Lichtmanagement en het nastellen van de Euro-Clip

De dynamische lichtmanagement-

minder noodzakelijk is, bijvoorbeeld

oplossing Nedap Luxon stuurt arma-

bij lichtbanen. Uitbreiden van de

turen draadloos aan en is geschikt

buisclip is eenvoudig te realiseren

voor elk merk en elk type armatuur.

door het aanrijgen van een Euro-Clip,

Met de intuïtieve software voor

ongeacht welke maat. Deze worden

lichtmanagement kunnen lichtregelingsstrategieën, zoals tijdschema’s,

middels een steekverbinding aan

De AKS buisclip van Schnabl wordt toegepast in situaties waar flexibiliteit

niet meer hoeven te zoeken en na te

elkaar geschoven. De clips zijn verkrijgbaar voor leidingdiameters van 16

daglichtbenutting en aanwezigheids-

tot 50 mm. Toepassingen zijn er ook

voorkomt onnodige energieverspilling.

assortiment is de Luxon Dali Activator

in combinatie met groene Euro-Clip

Met aanvullende modules kunnen

(noodverlichting, CAI-installaties) en

onderhoud en energiebesparings-

(Dali 1&2). Deze activator biedt draadloze regeling aan ieder Dali-armatuur,

rode (brandmeldsystemen en beveiligingsinstallaties).

initiatieven proactief worden beheerd.

ongeacht het merk.

detectie, worden gecombineerd. Dit

Nieuw in het Nedap Luxon product-

ebm-papst

Leuze electronic

Axiaal ventilator

Veiligheidsvergrendeling met RFID

De ‘AxiCool’ serie is uitgebreid met

selaars moet dit type ventilator regel-

De vergrendeling L300

vergrendelingsapparaat

een nieuwe ventilator voor verdam-

matig werken bij een hoge tegendruk.

detecteert elektronisch

kan Performance Level Ple

pers in bouwgrootte 500, 630 en 800.

Hierdoor daalt het rendement van de

de bedieningssleutel

en veiligheidsniveau SIL 3

De ventilatoren zijn ontwikkeld voor

ventilator, en dus die van de koelcel in

door middel van RFID-

worden bereikt. Daarmee

de commerciële en industriële koelsector en zijn geschikt voor gebruik in

zijn geheel. Ook in deze situaties kan

technologie, waarbij Unikat code actuatoren een

wordt dure bedrading on-site

individueel ingeleerde

installatie mogelijk gemaakt.

hoog rendement verdampers en lucht-

nu efficiënt worden gekoeld. Geïntegreerde luchtrichters en de diffusor

koelers. Door ijsvorming op de wis-

verhogen de efficiency met 30%.

codering hebben. Hier-

Hierdoor stijgt de luchtopbrengst

mee wordt voorkomen

Het robuuste vergrendelingssysteem met dicht-

met 12%, terwijl het geluidsniveau

dat de vergrendeling ooit

heidsklasse IP67 en IP69K

gemiddeld met 3dB(a) daalt. Alle ventilatoren zijn leverbaar in een high-end

wordt geopend met een

garandeert een maximale

andere actuator uit de

vergrendelkracht van 7500

variant met complete behuizing en een standaard variant. De ventilatoren

L300-serie. De actuatoren kunnen miljoenen verschillende

N. Bovendien houdt het systeem de niet-vergrendelde deuren in

werken bij temperaturen tot – 40°C en

coderingen hebben en zijn daarom

positie met een kracht van ongeveer

zijn IP55 geclassificeerd. De ventilatoren zijn beschikbaar in zowel 230 V

ingedeeld in de klasse van actuatoren

30 N en kan daardoor voorkomen dat

met hoog coderingsniveau volgens

ze worden geopend door trillingen of

als 400 VAC varianten.

EN ISO 14119. Met slechts een enkel

windstoten.

geëlimineerd en wordt snelle

Meer elektroDATA op


ENERGIE & INFRA

18 Eaton

igus

Elcee

Intrinsiek veilige ethernetinterface

ESD-geschikt glijlager materiaal

De MTL ExLAN-inter-

kan de module ook op de

Elektrostatische opladingen van

face biedt compatibele

hoofdspanningsrail van

machinecomponenten kunnen soms

materiaal is elektriciteit-afleidend en

IS-signaalparameters

de apparatuur worden

tot aanzienlijke schade en kostbare

draagt bij aan een continue actieve

zodat verbinding

geplaatst. Samen zorgen

productie-uitval leiden. Ongecon-

ontlading. De geringe oppervlakte-

mogelijk is met tal van

deze ervoor dat de gegene-

troleerde ontladingen kunnen door

weerstand (tussen 103 Ω en 109 Ω,

IS-ethernetapparaten.

reerde ethernetsignalen zijn

opgebouwde wrijvingselektriciteit

afhankelijk van de geometrie van

Op deze manier kun-

beperkt tot lage IS-niveaus.

elektronische componenten negatief

het onderdeel) reduceert de hoogte

nen signalen veilig

MTL ExLAN garandeert

beïnvloeden en bijdragen tot een

van de oplaadspanning en draagt

via koper, glasvezel

IS-compatibiliteit van

aanzienlijk brandgevaar of productie-

bij aan de afbouw van de oplading.

of draadloos internet

aangesloten apparaten, in

processen bemoeilijken. Met iglidur

Om de grootst mogelijke flexibiliteit

worden verzonden. De

combinatie met het huidige

F2 heeft igus een ESD-geschikt

en beschikbaarheid ook bij onge-

soort toepassingen geschikt is. Het

interface is ideaal voor toepassingen

aanbod MTL 9400-ethernetmodules

glijlager materiaal van kunststof in

bruikelijke afmetingen respectievelijk

waarbij gegevens worden verzameld

van Eaton. Met deze combinatie kun-

het programma, dat speciaal voor dit

componenten te waarborgen, biedt

voor procesbeheer en controle in sec-

nen apparaten in explosie gevaarlijke

igus het materiaal iglidur

toren zoals olie- en gasindustrie, de

zones klasse 0 of klasse 1 worden

F2 nu ook als stafmateriaal

farmaceutische en chemische sector

aangesloten of losgekoppeld. Boven-

aan, in 14 verschillende

en de mijnbouw. Complexe appa-

dien is het interface ook volledig com-

diameters. Zo kunnen

raten zoals procesweegsystemen,

patibel met PoExTM, 12 VDC Power

klanten componenten zelf

gasanalysetoestellen, stroommeters

over Ethernet voor gevaarlijke zones.

produceren, zonder dat ze

of radarsystemen kunnen met een

Via één kabel worden communica-

daarbij onnodig veel mate-

ethernetverbinding onderdeel worden

tiegegevens verstuurd en de stroom

riaalafval hebben.

van IoT. Naast een LAN-interface

geleverd.

voor standaardkabels Cat 5e/Cat 6,

Gateways en Remote access systemen voor PLC’s en industriële netwerken Met Netbiter en Anybus producten kunnen PLC’s en machines verbonden en gemonitord worden. Ondersteuning van Profibus, CANopen, Bacnet, Profinet, Modbus, J1939, Ethernet/IP en vele andere netwerken. Wereldwijde remote access functies via transparante VPN verbindingen.

Modern design en betrouwbare technologie

L A T I E F V O N I N G A C T C O M P S R SE C U U R R N M O D E E N 6 0 0

JUMO schrijft toekomst: De nieuwe JUMO LOGOSCREEN 600. Papierloze datalogger JUMO LOGOSCREEN 600 de nieuwe norm in prestatie en gebruiksvriendelijkheid.

Duranmatic B.V. | Robijn 800 | 3316 KE Dordrecht | T+31 (0)78 631 05 99 | www.duranmatic.nl | info@duranmatic.nl

www.jumo.nl


PRODUCTNIEUWS

MEI 2016

19 Autarco

Micro-omvormer andere situaties met weinig licht. Andere micro-omvormers hebben een gegoten design. Dit betekent dat de inwendige ruimte van de behuizing is gevuld met een ingekapselde

Engineering, Specials, Services & System Solutions

samenstelling, met als gevolg dat het gehele product een massief blok is. De Autarco XSX micro-omvormer is ontworpen vanuit het cradle-to-cradle Autarco heeft een micro-omvormer

principe. De printplaat is bedekt met

ontwikkeld die de traditionele omvor-

een laag transparante coating. Deze

mers overtreft op het gebied van

modernere techniek is lichter van

opbrengst per paneel, flexibiliteit,

design, makkelijker te inspecteren, te

veiligheid en betrouwbaarheid. Micro-

testen en te repareren. Alle materialen

omvormers worden in tegenstelling tot

zijn na de beoogde levensduur van 25

stringomvormers nooit beperkt door

jaar volledig recyclebaar. De XSX300

de minst presterende module in een

micro-omvormer heeft ingebouwde

string. De Autarco micro-omvormer

draadloze Z-Wave functionaliteit.

heeft 3,1% meer energieopbrengt dan

Z-Wave is stabieler dan WiFi en het

de toonaangevende stringomvormers

standaard protocol voor draadloze

en DC-geoptimaliseerde stringomvormers. Prestaties blijven goed tijdens

M2M-communicatie en IoT-applicaties. Het maakt integratie mogelijk met

zonsopgang, zonsondergang en in

het Autarco Smart Home platform.

KSB Nederland

Toerenregeling voor centrifugaalpompen

Voor doordachte Systeemoplossingen 9Op- en afwikkelen 9Elektrisch gekoppelde aandrijvingen

9Hoeksynchrone aandrijvingen 9Pick & place 9Dynamisch positioneren

KSB heeft de toeren-

waardoor de gewenste

regeling PumpDrive

spoeling in werking

uitgebreid met drie

treedt. De actuele rege-

functionaliteiten, die

ling wordt hiermee tijde-

zijn ontwikkeld voor

lijk beëindigd. Nieuw is

centrifugaalpompen

ook de monitoring van

in het afvalwatersegment. Om er bij de

de doorstroomsnelheid.

• Servo aandrijvingen

Deze waarborgt dat de

• Regelaars & Interfaces

start zeker van te zijn

minimale doorstroomsnelheden waarmee in

• Mechanische aandrijvingen

dat de waterkolom

het ontwerp rekening werd gehouden,

• Speciale maatwerkaandrijvingen

seconden het maximale toerental

worden bereikt. Hierdoor worden leidingbuizen vrijgehouden van afzettin-

• Programmering & Support

bereikt. Dit toerental wordt gedurende

gen. Wanneer de doorstroming bene-

drie minuten aangehouden zodat alle

den die minimale doorstroomsnelheid

aangesloten leidingdelen goed doorstroomd zijn. Vervolgens gaat het sys-

komt, geeft de PumpDrive een sto-

teem over op regelbedrijf. De tweede

of start het de spoelfunctie om de

functionaliteit betreft de spoelfunctie.

buisleiding weer schoon te spoelen.

Deze start automatisch of wordt op de regelunit handmatig door het

De toerenregeling berekent de doorstroomsnelheid aan de hand van een

servicepersoneel geactiveerd. De

meting van de elektrische waarde van

PID-regeling verhoogt vervolgens het

de aandrijving. Externe sensoren zijn

toerental tot de maximale waarde,

daarmee overbodig.

zich volledig opbouwt, zorgt PumpDrive ervoor dat de pomp binnen vier

ringsmelding aan het controlestation

T +31(0)88 7865200 F +31(0)88 7865299 E info@elsto.eu

elsto.eu Meer elektroDATA op


TEST & MEASUREMENT

20

Achtkanaals A/D-omzetter voor differentiële signalen INGANGSBEREIKEN AFZONDERLIJK CONFIGUREERBAAR VIA SPI EN LVDS Om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de meettoepassingen waarvoor hij is bedoeld, kunnen alle acht ingangen van de LTC2335-18 individueel worden ingesteld op brontype en -bereik. De jongste A/Dconvertor van Linear Technology accepteert zowel differentiële als asymmetrische signalen en zet deze met een resolutie van 18 bit en in een tempo tot 1 MHz om naar digitale waarden. Alle resultaten worden via een op SPI en seriële LVDS configureerbare poort met de rest van het systeem gedeeld en ook het programmeren van het IC loopt langs die weg.

De A/D-omzetter communiceert naar buiten toe naar keuze via SPI of LVDS.

Test- en meetinstrumenten, PLC’s,

Zo ligt, althans wanneer het om asym-

de ingangsconfiguratie, geschikt voor

industriële procesregelingen en

metrische ingangssignalen gaat, het

diverse signaalsoorten en -amplitu-

netanalysatoren zijn enkele van de

dynamisch bereik op 118 dB bij een

des. Zo is elk van de acht kanalen

applicaties waar Linear Technology

overspraak van minder dan -125 dB.

individueel in te stellen op volledig dif-

op mikt met de LTC2335-18 die het

Verder noemen de specificaties een

ferentieel, bipolair en asymmetrisch.

bedrijf onlangs introduceerde. Daarbij

gemiddelde signaal/ruisverhouding

Uitgaande van de eigen referentie-

gaat het vooral om toepassingen die

van 96,7 dB en een totale harmonische vervorming van -109 dB bij 2

spanning accepteren de ingangen 0

kHz. Deze waarden gelden voor het

5,12 tot 5,12/10,24 V. Deze bereiken

in een resolutie van 18 bit - zonder

hele temperatuurbereik van -40 tot

ontbrekende codes - en een integrale

125 °C.

zijn nog met zo’n 20 procent te vergroten door de interne 4,096-V te ver-

een relatief hoge nauwkeurigheid vereisen. Dat komt onder meer tot uiting

tot 5,12 dan wel 10,24 V en -10,24/-

vangen door een externe 5-V bron.

niet-lineariteit die zich beperkt tot ten hoogste de drie minst-significante

Ingangen

De conversie gebeurt in twee stap-

www.arroweurope.com

bits.

Een interne regelaar produceert een

pen. In de acquisitiefase worden

info@arroweurope.com

Ook ten aanzien van de overige

referentiespanning van 4,096 V en

de ingangscondensatoren van de

(030) 639 12 38

analoge kenmerken zou het IC precisiemetingen moeten ondersteunen.

voert die, via een buffer, naar het conversiecircuit. Deze is, afhankelijk van

kanalen verbonden met de corresponderende pennen. In de hierna


TEST & MEASUREMENT

MEI 2016

21 volgende houd- en conversiemodus

bemonsteringsfrequentie per kanaal

zijn deze weer losgekoppeld en wordt

hangt behalve van de externe triggering ook af van welke lijnen zijn geac-

hun spanning met een differentiële comparator vergeleken met de uitgang van een 18-bit D/A-omzetter. Als

tiveerd. In deze zogenoemde sequen-

die laatste via successieve approxi-

geselecteerd en slaat de convertor de

matie de juiste waarde heeft bereikt,

rest over.

wordt het resultaat naar de I/O-poort

De digitale I/O-lijnen zijn in de SPI-

Integrale niet-

gestuurd.

stand geschikt voor cmos-signalen

lineariteit in LSB’s

tussen 1,8 en 5 V zodat ze compatibel

als functie van

Sequentie

zouden moeten zijn met de meeste

de uitgangscode

Met een acquisitietijd van 480 ns en

fpga’s en processoren. Daarnaast is

voor bipolaire

een conversie die in ongeveer 500

de communicatiepoort te configureren

ingangssignalen

ns plaatsvindt, haalt de omzetter een

voor seriële overdracht over grotere

tussen -10,24 en

tempo van maximaal 1 MHz. De netto

afstanden via LVDS.

10,24 V.

tiemodus wordt een aantal ingangen

CaTeC

Fluke

Ruimtedruk monitoringsysteem

Industriële handheld oscilloscoop

Het modulaire CPS6000 ruimtedruk

gebouwautoma-

De compacte ScopeMeter 120B-serie

tiseringssysteem

is ontwikkeld om het storingzoeken

beschikbaar. Het

aan complexe elektromechanische

3,2 inch LCD kleuren touchscreen

systemen te verbeteren. Hij is voorzien van Connect-and-View-techno-

is vlak afgewerkt

logie die signaalpatronen herkent en

met een 5 mm

automatisch de triggering, amplitude

dunne frontplaat

en tijdbasis van het instrument instelt,

en leverbaar in

waardoor het normale instelproces

diverse RAL kleuren. De frontplaat

van willekeurig proberen niet meer

kan voorzien wor-

nodig is. Nadat de golfvorm is geregistreerd, selecteert de IntellaSet

den van een extra

intelligente meetdetectie automatisch

beschermende

de belangrijkste metingen op basis

monitoringsysteem is ontwikkeld voor

kleurenfolie met een doorzichtig ven-

van het verkregen type golfvorm

het gelijktijdig monitoren en bewaken

ster. De status van de ruimtedruk

van meerdere ruimtedrukken in zie-

wordt als een heldere achtergrond-

en geeft de meest relevante meetwaarden weer, waardoor technici de

kenhuizen, laboratoria en cleanrooms.

kleur weergegeven met bijbehorende

mogelijke signaalstoringen eenvou-

Het systeem bestaat uit LCD kleuren

tekst. Zo is in een veilige situatie de

dig kunnen identificeren en in kaart

touchscreens en verschildruktransmit-

achtergrondkleur groen met de tekst

kunnen brengen. De 120B-serie is

technici belangrijke gebeurtenissen

ters. Deze transmitters communiceren

normaal, waar die in een onveilige

ook voorzien van de functie Event

snel identificeren, in plaats van dat ze

via een interne bus met één of meer-

situatie rood is met de tekst alarm.

Capture (gebeurtenissenregistratie),

grote datasets waarde voor waarde

dere touchscreens, die instelbaar zijn

Alarmniveaus en vertragingstijden

die moeilijk te vinden intermitterende

moeten doorpluizen. Als onderdeel

als master of slave. Naast lokale druk-

gebeurtenissen registreert en identificeert en alle gebeurtenissen die een

van Fluke Connect kan de 120B-serie

monitoring en bewaking zijn de meet-

voor de ruimtedrukken zijn vrij instelbaar. De druktransmitters kunnen

waarden, alarmmeldingen en status

direct via het LCD touchscreen gekali-

vooraf bepaalde drempelwaarde over-

de Fluke Connect-app op smart-

ook via een externe Modbus op het

breerd worden.

schrijden vermeldt. Hierdoor kunnen

phones of tablets schrijven.

automatisch golfvormgegevens naar

DMM’s, meettangen, LCR-meters, PQA’s, wattmeters en recorders

T T E I

+31 10 2928787 +32 2 2533120 info.mechatronica@batenburg.nl www.batenburg-mechatronica.com

Meer elektroDATA op


TEST & MEASUREMENT

22 Conrad Business Supplies

Micro-Epsilon

Oscilloscoop

Lasersensoren

De TBS1032B 30 MHz

de gebruiker een

De optoNCDT 1420 lasersensor is

nalen maken dat de

2-kanaals digitale opslag-

intuĂŻtief en eenvou-

gebaseerd op het triangulatie meet-

sensor geĂŻntegreerd

oscilloscoop van Tektronix is

dig te bedienen

principe en is inzetbaar voor contact-

kan worden in pro-

geschikt voor gebruikers in

interface. Naast

loze verplaatsings-, afstands- en posi-

ces- of machinebe-

bijvoorbeeld de onderwijswe-

deze conventionele

tiemetingen. Zelfs bij meetfrequenties

sturingen. Naast analoge spannings-

reld, de automobielindustrie

functies beschikt

van 4 kHz heeft de sensor een hoge

en stroomsterkte uitgangen, heeft

en de industriĂŤle sector die op zoek

de TBS1032B over uitgebreide

meetnauwkeurigheid. Net als de

de sensor een RS422-interface. Alle

zijn naar een hoogwaardige oplos-

bewakings- en analysefuncties voor

andere triangulatie sensoren van

optoNCDT 1420 lasersensoren kun-

sing met lage bandbreedte, waarin

het identificeren van intermitterende

Micro-Epsilon voorziet de optoNCDT

nen worden bediend via een intuĂŻtieve

geen functionele concessies worden

storingen. Daarnaast beschikt het

1420 in intelligente oppervlakterege-

webinterface. Voorinstellingen en een

gedaan. De oscilloscoop biedt twee

apparaat over een zoom-functie met

ling. Auto Target Compensation (ATC)

selectietool voor de gewenste meet-

usb-aansluitingen, voor data-opslag

hoge resolutie. Tektronix’s TrendPlot-

verzekert stabiele resultaten, ook bij

taak maken een snelle setup van de

en pc-connectiviteit, 34 automatische

functie ondersteunt gebruikers bij het

veranderende kleuren of helderheid

parameters mogelijk. Tot acht gebrui-

meetinstellingen, een geĂŻntegreerde

opsporen van fouten door meetwaar-

van het meetobject. Het hoogwaar-

kersspecifieke sensorinstellingen

frequentieteller, alsmede functies op

den gedurende lange perioden op te

dige optische systeem projecteert de

kunnen worden bewaard. Door deze

het gebied van limiettests en datalog-

slaan. Met de zoom-mogelijkheid kan

kleine lichtspot scherp op het meet-

individuele sensorinstellingen te laden

ging. Een 7 inch WVGA (800 x 480)

de gebruiker signalen nog gedetail-

object, zodat zelfs de kleinste compo-

kan de parameter setup nog sneller

actief TFT kleurenscherm, alsmede

leerder waarnemen, tot maximaal tien

nenten betrouwbaar kunnen worden

verlopen, wat bijvoorbeeld handig is

een contextgevoelig helpmenu bieden

keer de normale resolutie.

gemeten. Verschillende uitgangssig-

bij hoge-volume toepassingen.

Penko Engineering

Kabelverbindingsdoos met storingdetectie De meeste meet- en weegsystemen,

aangeboden. Deze werkwijze functi-

de verbindingsdoos met aanwijsinstru-

gebaseerd op rekstrookkrachtop-

oneert naar behoren, tot een kracht-

ment, per sensor het opnemersignaal

nemers, bestaan uit meer dan een

opnemer defect raakt. Dat signaleert

en stelt vast of dit in orde is. Is de

sensor. De verbinding tussen deze

het systeem niet bevredigend; het

opnemer defect, dan kan deze uitge-

afwijking. De Sigma4 module onder-

sensoren vindt veelal analoog in een

meetsysteem blijft, weliswaar gebrek-

schakeld worden. Zo kan het meetsys-

steunt TEDS (Transducer Electronic

kabelverbindingsdoos plaats. Alle

kig, functioneren. Om dit bezwaar

teem tijdelijk met minder opnemers,

Data Sheet), waardoor de individuele

sensoren zijn parallel geschakeld,

te ondervangen is een intelligente

maar met beperkingen, functioneren.

gegevens van de sensoren beschik-

waardoor het gemiddelde van de

kabelverbindingsdoos ontwikkeld.

Tijdens de test blijkt direct blijkt welke

baar en te vergelijken zijn. Zo wordt

sensoren aan de instrumentatie wordt

Gedurende een test meet het systeem,

opnemer defect is en met wat voor

automatische (her)justering mogelijk.

' "#! !# ! ! # !" ' # "# " "#! ‡ 2SVODJ YDQ PRPHQWRSQDPHV JROIYRUP 506 SUR¿HO ' " # $ ! "# " &" " ' # &"

%%% $ #

SRK | SRKD schroefklem Alles voor in de schakelkast www.conta-clip.nl | Tel: 0495-566046 | sales@conta-clip.nl


PRODUCTNIEUWS

MEI 2016

23 Conrad Business Supplies

AE Sensors

Stroomtang

Draadloze momentopnemer

De Benning CM11 True RMS AC/

zoals spanning

Microstrain heeft nu met de Torque-

op afstand uitgelezen

DC stroomtangmultimeter heeft

(0,01 V tot 600

Link een draadloze oplossing voor het

en ingesteld kunnen

een meetresolutie van 0,1 mA AC/

V) en weerstand

meten van het moment (torque) op

worden. De gemonteerde rekstroken

DC. Dankzij de speciale klemmeet-

(0,1Ω tot 600

een draadloze manier. Deze module

worden uitstekend beschermd door de

methode hoeven draden tijdens het

kΩ); akoes-

is te bevestigen op de as en zendt de

lichtgewicht constructie (tot wel 200

meten niet te worden gesplitst. Dit

tische door-

gemeten data draadloos over naar de

gram) die eromheen sluit. Vanwege dit

maakt de meter geschikt voor instal-

gangstests zijn

ontvanger die op zijn beurt deze data

lage gewicht is de Torque-Link geschikt

latie- en onderhoudswerkzaamheden

ook mogelijk.

doorstuurt naar de sensorcloud of laat

voor hoog-toerende applicaties. De

en het opsporen van fouten in zowel

Andere func-

zien op de laptop of pc. Dit alles kan

standaard uitvoering kan geleverd

industriële als huishoudelijke toepas-

ties zijn onder

met een maximale snelheid van 4 kHz

worden voor assen van 2 tot 6 inch;

singen. De stroomtang is geschikt

andere opslag

(in burst mode) en continu met 512

custom uitvoeringen voor grotere assen

voor laststromen tot 20 A AC en 10 A

van HOLD-,

Hz. Op deze manier heeft men geen

zijn ook mogelijk. Toepassingen waarbij

DC en processignalen van 4 mA tot

MIN- en MAX-

sleepringen meer nodig en kan het

de Torque-Link is ingezet zijn onder

20 mA zonder onderbreking van de

waarden, ZERO

geheel in 5 minuten worden gemon-

andere flight testing, zware off-road

stroomlus. De eenheid is daarnaast

(nulinstelling) en een instelbare dis-

teerd en/of vervangen. Voordeel is dat

voertuigen, roterende machinebewa-

ook geschikt voor andere metingen

playverlichting.

alle modules transceivers zijn, zodat ze

king en condition-based onderhoud.

ELEKTROMOTOREN

EENVOUDIGE PIEKDRUK DETECTIE

)FU MJKLU [P FFOWPVEJH NBBS EBU JT IFU OJFU )FU HBBU PN JOOPWBUJFWF JEFFqO FO IFU ESBBJU PN FMFLUSPNPUPSFO JO EF SVJNTUF [JO #FHF MFWFSU FFO DPNQMFFU QSPHSBNNB WBO HFSFOPNNFFSEF &VSPQFTF GBCSJLBOUFO (FTDIJLU WPPS BMMF GSFRVFOUJFSFHFMJOHFO FO NPHFMJKL JO EJWFSTF CPVXWPSNFO FO VJUWPFSJOHFO .FFS EBO NPUPSFO TUBBO JO BMMF HFXFOTUF WFSNPHFOT FO UPFSFOUBMMFO PQ WPPSSBBE "GXJKLFOEF NPUPSFO XPSEFO EJSFDU JO FJHFO CFIFFS HFCPVXE

Manometer LEO 5 met piekdrukmeting en datalogger

Â… ESVLWBTUF NPUPSFO NFU "UFY DFSUJGJDFSJOH Â… *&$ OPSNNPUPSFO Â… QPPMPNTDIBLFMCBSF NPUPSFO Â… SFNNPUPSFO Â… IZHJqOF NPUPSFO VJU BMVNJOJVN PG 374 Â… USJMNPUPSFO Â… FFOGBTFNPUPSFO Â… DJSLFM[BBHNPUPSFO Â… FYQMPTJFCFWFJMJHEF NPUPSFO Â… HFMJKLTUSPPNNPUPSFO Â… ESBBJWFMENBHOFFUNPUPSFO Â… SFMVLUBOUJFNPUPSFO Â… TFSWPNPUPSFO Â… TQFDJBBM NPUPSFO

Bedreven in aandrijven "#"/" Â… -"'&35 "&( Â… 4*&.&/4 Â… -( Â… )&8 Â… 7&/"/;&55* Â… $0/3"% Â… .&;

! !

van

tot wireless

Meer elektroDATA op


Machineveiligheid: van CE-markering tot IIB-verklaring 08.45 uur Ontvangst en registratie + bezoek safety-markt 09.25 uur Opening door dagvoorzitter Paul Hoogerkamp 09.30 uur 20 april 2016, Europese richtlijnen aangepast door het New Legislation Framework; wat zijn de gevolgen? Bert Nagtegaal, FME 10.05 uur Aanpak machinefabrikanten die het niet zo nauw nemen met CE Liesbeth Kroon, Inspectie SZW 10:45 uur Pauze op de safety-markt + sessies safety-doctors 11:30 uur Hoe beoordeel je of de CE-markering van een product klopt? Han Zuyderwijk, Alura Groep 12:10 uur Hoe zit het met cobotsystemen en de CE-markering? Martijn Drost, Pilz Nederland 12:45 uur Uitgebreide lunch op de safety-markt

Learnshop 2: Substantiële wijziging van machines en de consequenties ervan Nick de With, Fusacon (side-kick Henk de Witte, Inspectie SZW) Learnshop 3: PL en SIL: wat heb je precies nodig van een toeleverancier? Henrie Verwey, Verwey Safety Services 15:15 uur Pauze + bezoek safety-markt + verloting gratis consults 15:45 uur VERVOLG LEARNSHOPS Learnshop 4: En toen ging het fout.... Een praktijk-(on)geval met een nieuwe machine. Remko Roosjen en Didi Rinkel, Van Diepen van der Kroef Advocaten Learnshop 5: Wat is nu echt het verschil tussen een veiligheids-PLC en een standaard PLC? Ruud Dofferhof, Siemens Learnshop 6: IIB or not IIB, that’s the question! Paul Hoogerkamp, Mecid

13:15 uur Sessies safety-doctors 17:00 uur Borrel + afsluiting 14:00 uur LEARNSHOPS Learnshop 1: Nieuwe eisen voor het ‘muten’ van veiligheidssensoren, waar moet je op letten? Maarten Braadbaart, Sick

Schrijf u nu in vóór 10 april en betaal €99,- i.p.v. €150,-! www.engineersonline.nl/safetyevent Sponsored by:

INRATO International

Powered by:

elektro

DATA

Constructeur


Locatie: Evoluon Eindhoven

Een dag vol antwoorden op vragen rondom controle op CE-markering, cobotveiligheid, machineveiligheid, New Legislation Framework en veiligheidssensoren.

EARLY BIRD TARIEF: â‚Ź99,-

Meld u snel aan, er zijn een beperkt aantal plaatsen:

Quotes deelnemers 2015: Zeer goed event waar ik totaal geen spijt van heb gehad. Veel waardevolle informatie en goed georganiseerd. Er is geen reden om hier als techneut of manager niet naar toe te gaan.

Regulier: â‚Ź150 tot 9 april

,-

Het event heeft opnieuw een positieve indruk achtergelaten. Als niet ingenieur zijnde, maar productie manager heb ik op het engineering event een beter inzicht gekregen in de CE richtlijnen. Voor mij persoonlijk een verhelderende dag.


COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

MEI 2016

26

Adverteerdersindex

Colofon

AE Sensors

5

FHI Federatie van Technologiebranches

27

AE Sensors

23

Intronics

13

Batenburg Mechatronica

21

Jumo Meet- en Regeltechniek

11

Bege Aandrijftechniek

23

Keller Meettechniek

23

Conta Clip

22

Metz Connect

10

Digi-Key

1

MYbusinessmedia

24/25

Digi-Key

2

Recom Power

11 28

Duranmatic

18

Reichelt elektronik

Elsto Drives & Control

19

TDK Lambda

3

9

Vandentempel

22

Euchner Benelux

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties

Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 of verkoop binnendienst Fatma Zeytun (0570) 504352/ Annet Kreijkes (0570) 504353 orders.engineering@mybusinessmedia.nl Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl

JE VINDT HET SNELLER OP

Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

ISSN 0168-2873 Reproductie

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl. DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2016 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Jaarabonnement Nederland € 127,50* Jaarabonnement Buitenland € 139,75* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering

MYbusinessmedia Basislayout | Opmaak

Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede


Elektronica voor

Gratis entree bij registratie


Technology connects.

.nl

elektronik

Payment Methods:

9 9 9

Meer dan 45 jaar ervaring 24 uurs verzending Meer dan 50.000 producten

Onze communicatietalen:

" ", % &-%,"& , *

61010-1

+) ''"' , +, *

600 V

"+)% 0 , +,

• • • • • • • •

• AC/DC-spanningtest 0 – 690 V • Draaiveldcontrole • Twee- en eenpolige spanningtest • Doorgangstest • Inschakelbaar LED-werklicht • Beschermingsklasse: IP65 UT 18D

, %(

Betrouwbaarheid, modern design, gebruiksvriendelÄłkheid en omvangrÄłke functionaliteit in ĂŠĂŠn multimeter! Display: LCD, 6000 counts Basisnauwkeurigheid: 0,1 % True RMS-meting (echte effectieve waarde) AC/DC stroom- en spanningmeting tot 10 A / 600 V Weerstandmeting tot 60 MOhm Capaciteits- / temperatuur- / frequentiemeting Aanrakingsvrije spanningtest Automatische keuze van bereik

UT 139C

*( ++"(' % " ", % &-%,"& , * & , %- ,((,!

• • • • • •

Display: EBTN, 60.000 counts Basisnauwkeurigheid: 0,01 % True RMS-meting (echte effectieve waarde) Varied Frequency (VFD), Loop, LoZ (ACV) Diodetest, doorgangstest Duty Cycle, Data-Hold, MAX-/MIN-meting, REL-meting • Datageheugen voor 9999 waarden • Aanrakingsvrije spanningtest • Connectiviteitsalarm

*

.((* , &) * ,--* %- !,.( !," ! " ' %- !, *-$

61010-1

1000 V

61010-1

600 V

UT 171B

" ", % ! - ' (+ "%%(+ (() • • • • • •

Detectie via interne sensors Meetwaardegeheugen t/m 60.000 meetwaarden Meetinterval 1 s tot 6 u instelbaar IP67 – stof- en waterdicht UT 330C Programmeerbaar alarm Software met data-analysefuncties inclusief

/+% ,, *

• • • •

Display: 7�, full-color-LCD, 400 x 240 pixels 2 kanalen / 25 MHz / 250 MS/s Stijgtijd: < 14 ns Verticale gevoeligheid: 1 mV/div – 20 V/div • Horizontale tijdbasis: 10 ns/div – 50 s/div • Trigger-soorten: ank, pulsbreedte, alternerend • Poorten: USB OTG, Pass / Fail

Ontvang wekelijks nieuwe informatie over

" -/" ! ' -) * ' " "' '

9 9 * - * )*"#1 ' 9

UTD 2025 CL

Nu bestellen!

Bestel-hotline:

www.reichelt.nl

+49 (0)4422 955-360

Dagtarieven! prÄłsniveau: 11.4.2016

Prijzen in â‚Ź excl. BTW, excl. verzendkosten reichelt elektronik, Elektronikring 1, 26452 Sande (Germany)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.