DATA
29
Nieuwe producten
OP PAGINA 21
WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE
6
PAGINA PAGINA
IoT-ontwikkelbord werkt met Bluetooth Low Energy dataoverdracht
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
Schrijfalgoritmen en foutcorrectie garanderen dataconsistentie bij SSD’s die zijn ontwikkeld voor industrieel gebruik.
10
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING Industriële camera’ voor gebruik in machine- en procesregelingen communiceren met Gigabit Ethernet of USB 3.0.
12
PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE Oplossingen met hydrostatische en opto-elektronische sensoren voor niveaumeting in opslagtanks en vaten.
16
ENERGIE & INFRA
Tweepolige uitvoering van vermogensrelais maakt het mogelijk om in plaats van twee maar één relais toe te passen.
20
TEST & MEASUREMENT
Instapmodel oscilloscoop met twee of vier kanalen, 70 of 100 MHz bandbreedte kan draadloos clusteren via wifi.
22
D&E event haakt in op trends in de markt, dus heel wat IoT Op 2 november vindt in het 1931 Congrescentrum
• Dynamische circuitspecialisatie als stap naar effi-
• Modern wireless receiver techniques (Bram
in Den Bosch de achttiende editie plaats van D&E,
ciënter hardware-ontwerp van de toekomst (Dirk
Nauta, Universiteit Twente). Nieuwe ontvanger-
wat staat voor Design Automation & Embedded
Stroobandt, Universiteit Gent). Als het einde van
architecturen maken gebruik van de ‘noise
Systems. Naar verwachting 500 ontwerpers en
de wet van Moore onze toekomstige hardware
cancelling technique’ waarmee elektronische
toepassers van ingebedde elektronica kunnen er
niet meer automatisch kleiner, functioneler, snel-
ruis in versterkers kan worden onderdrukt, wat
ongeveer 35 exposanten bezoeken en een keuze
ler en goedkoper zal maken, moeten we andere
de gevoeligheid van de ontvanger vergroot zon-
maken uit 33 lezingen. De presentaties zijn ver-
manieren bedenken om toekomstige hardware-
deeld in zeven thema’s: FPGA, Security, Embedded, Internet of Things, PCB-technologie, Bluetooth LE, Electronic Design & Production. Er zijn drie plenaire presentaties:
systemen efficiënt te kunnen ontwerpen. • IoT visie en innovatie tot product (Wilfred Boesveld, Bosch ECT). De omarming van IoT binnen een bedrijf brengt veel uitdagingen met zich mee. Bosch Electronic Controls heeft zich wat dat betreft in twee jaar tijd
der dat er ‘fixed frequency’ filters bij nodig zijn. Andere teasers van het D&E Event zijn: • Mogelijkheden van wireless protocollen. • Bluetooth LE: technologie, interfacing en toepassingen. • Bluetooth, LoRa en WiFi demo’s op de kennismarkt. • Einde wet van Moore? Invloed op embedded systems. • FPGA designtips.
ontwikkeld tot een van de meest inno-
Toegang tot het event
vatieve afdelingen
is gratis.
binnen Bosch.
www.deneonline.nl
JAARGANG 35 | OKTOBER 2016 | NUMMER 10
elektro
REDACTIONEEL
OKTOBER 2016
3
Binnen ĂŠĂŠn seconde een speelfilm downloaden: lekker belangrijk! Met de toekenning van de Nobelprijs voor Scheikunde aan ‘onze
lossen. Want 5G kan in tegenstelling tot 4G en 3G niet ‘de hoek
Ben’ (iedereen schijnt hem plotseling van nabij te kennen; ik niet,
om’, laat staan door muren heen. Consequentie voor nu: om de
ben wat dat betreft niet verder gekomen dan een interview –als
zoveel meter steunzenders en antennes, met desastreuze
broekie, meer dan 25 jaar geleden– met zijn leermeester Hans
gevolgen voor energieverbruik en kosten. Een geopperde
Wijnberg, kleinzoon van de uitvinder van de solutie uit het Simson
oplossing is het maken van ‘data-douches’, waar je onder-
bandenplaksetje dat ik nog bijna wekelijks gebruik om de door
door kunt rijden en binnen ĂŠĂŠn seconde een volledige
glaswerk en doornen geteisterde fietsbanden van ons middel-
speelfilm kunt downloaden. Want dat zou door de fantastische
bareschoolkroost weer op te lappen), is er weer een dosis verse
snelheid en bandbreedte van 5G mogelijk moeten zijn. Waarna je
lucht gepompt in de discussie over fundamenteel onderzoek. EĂŠn
wel een paar uur kwijt bent met het bekijken van die film, maar
miljard euro is er nodig, en wel nu, stelde de verder zeer beschei-
dat terzijde.
den Feringa. Maar wel een belangrijk terzijde. Want met 5G ga je nog meer Ik ben het wat dat betreft helemaal met hem eens. Daar kan geen
bullshit rondpompen, in een voor de kleine displays even irrele-
geld genoeg naar toe gaan. Maar er zullen vast wel weer mensen
vante hogere resolutie. Kappen met die schijnvooruitgang dus
hebben gereageerd in de trant van: ‘Waar moeten we dat geld
en lekker voortsukkelen op onze 4G (die trouwens helemaal nog
dan vandaan halen? We kunnen niet nog meer bezuinigen op de
geen echte 4G is).
zorg, de ouderen, de politie, enzovoorts’. Inderdaad, maar misschien moeten we eens kijken naar hoeveel geld er naar toege-
Doe mij liever een fietsband die nooit lek kan gaan (en daar
past onderzoek gaat, en vooral, waar dat dan naar toe gaat.
mag best nog wel wat fundamenteel onderzoek aan worden besteed‌)
Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of bepaald toegepast onderzoek niet helemaal moet worden gestopt, gewoon omdat het nergens heen gaat, overbodig is. Dat kwam in mij op toen ik met een collega een discussie had over het nut van 5G en daaraan gekop-
Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data
peld de noodzaak om de technische uitdagingen rond 5G op te
(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)
Al meer dan 60 jaar worden onze medisch-gecertificeerde voedingen gebruikt in toepassingen als MRI-, CT en PET-scanners, endoscopen en tandheelkundige apparatuur. Ze zijn getest en beproefd volgens de strengste normen.
De 350 W CUS350M convectiegekoelde medische voeding met enkelvoudige uitgang is verkrijgbaar in versies voor 12, 18, 24 en 48 VDC, met rendementen tot 94 %. De IEC60601 3rd Ed. (2 x MOPP) gecertificeerde voeding heeft een laag profiel (40 mm), een stand-by verbruik van minder dan 0,5 W en een optionele 5 V hulpuitgang. Voor toepassingen die extra koeling vereisen is er een 12 V voeding met ventilator. Voor het ontwerpen van medische apparatuur geeft de TDK-Lambda CUS350M voeding u ‘the power to shape your world’.
Meer informatie: www.nl.tdk-lambda.com/cus350m
TDK-Lambda Nederland: +31 (0)6 20 61 87 65
Meer elektroDATA op
NIEUWS
4
Biesheuvel Techniek breidt uit Biesheuvel Techniek heeft op 29 september het
Technische Handelsonderneming en Roelofs
nieuwe distributiecentrum in Venlo officieel in
Meetinstrumenten, specialist in meetmiddelen
gebruik genomen. Dit DC is met een oppervlak van
voor de geometrische meettechniek, over. Roelofs
12.000 vierkante meter twee keer zo groot als het
Meetinstrumenten is vertegenwoordiger van onder
oude distributiecentrum. Het aantal artikelen op
andere Marcel Aubert, Diatest, Feinmess Suhl,
voorraad is gegroeid van 35.000 naar 80.000. Met
Kordt, L&W, Opus, Sylvac, Tesa Technology, Trimos
de bouw van het distributiecentrum is een investering gemoeid van 20 miljoen euro.
en Wyler. Ook verkoopt het bedrijf Mitutoyo en
Ook op het gebied van overnames blijft het bedrijf
Biesheuvel Groep is vanuit 35 vestigingen met
actief. Zo nam Biesheuvel Groep onlangs Perk
circa 500 medewerkers een groeiende speler in de
Mahr, die al in het pakket van Biesheuvel zaten.
mechanische MRO markt met een omzet van inmiddels meer dan € 130 miljoen. Het assortiment van ruim 800.000 producten is onderverdeeld in: aandrijftechniek, lineair techniek, pneumatiek & hydrauliek,
Roadshow netwerkinstallatie en onderhoud
flow & sealing, tooling & verspaning, gereedschappen, safety, kunststoffen, lastechniek, bevestiging &
Anritsu is eind september gestart met een
montagetechniek, reiniging & industrial supplies.
roadshow over de toekomst van het installeren en onderhouden van netwerken, die voor
www.biesheuveltechniek.nl
33 bijeenkomsten vijftien Europese landen aandoet. Deze evenementen zijn bedoeld om
Meer functionaliteit voor ontwerpers
De DesignSpark-website van RS Components is vernieuwd. Hierdoor is het voor de op dit moment
ontwerpers te ondersteunen bij de almaar wijzigende topologie en technologieën die worden geïmplementeerd in de telecommunicatie infrastructuur omgeving. Elk evenement is
eenvoudiger voor ontwerpers om
opgezet in de vorm van een eendaags seminar.
materiaal te uploaden. Zo kunnen
Gedurende de dag worden vier onderwerpen
gebruikers nu concepten van hun
in de schijnwerpers gezet:
werk maken en bekijken alvorens
- Toekomstige technologieën van de telecom
het online te publiceren. Met de
netwerkarchitectuur.
nieuwsfunctie van de website kunnen fabrikanten eenvoudiger infor-
- CPRI en RF over CPRI metingen.
matie over hun nieuwste producten
- RF-interferentie en metingen door de lucht.
plaatsen, waardoor ze de interesse in nieuwe ontwikkelingen kunnen
Op 7 februari 2017 is in België een bijeenkomst gepland; op 8 en 9 februari strijkt de
peilen in het vroegste stadium.
karavaan neer in Nederland. Raadpleeg de
Naast het uitgebreide materiaal over
website voor de precieze lokatie en voor regis-
elektronicaontwerp omvat de website ook een uitgebreide reeks technische artikelen op het gebied
meer dan 460.000 gebruikers die betrokken zijn bij van automatisering.
- OTN & transportnetwerkmetingen.
tratie. www.anritsu.com
het ontwikkelen van elektronische, mechanische en automatiseringsontwerpen eenvoudiger om door de website te navigeren en ze sneller kunnen vinden waarnaar ze op zoek zijn. Ook is het
www.designspark.com www.rs-online.com
Eurotherm bij Summit Automation Met ingang van 1 oktober heeft Eurotherm haar
industriële automatisering, dat met een selectief
distributierechten en de daarbij behorende verkoopactiviteiten in Nederland overgedragen aan
aantal merken kwalitatief hoogwaardige automatiseringscomponenten levert dat beantwoordt aan de
Summit Automation. Eurotherm, onderdeel van
toenemende connectiviteitseisen in het kader van
Schneider Electric, is al meer dan vijftig jaar actief
Industrie 2.0.
in instrumentatie en software oplossingen voor de
_Een groot aantal werknemers van Eurotherm
industriële automatiseringsmarkt. Summit Auto-
Nederland treedt in dienst bij Summit Automation.
mation is een relatief jong bedrijf op het gebied van
Rob van Ballegooijen en Frank Kraan geven leiding
aan het bedrijf vanuit het nieuwe gezamenlijke kantoor in Woerden. www.summit-automation.eu
NIEUWS
OKTOBER 2016
5
Meer van Microprecision bij Cematic-Electric
Naast de vloeistofdichte microschakelaars levert
Metesco wordt distributeur Torque And More
De metaalfolie weerstanden voldoen aan een
Cematic�Electric nu ook de configureerbare mil�spec
nauwkeurige temperatuur coĂŤfficiĂŤnt en weerstand-
indicatie LED’s en metaalfolie weerstanden van het
tolerantie. Door de tweedraads constructie zijn
Zwitserse Microprecision. De mil�spec indicatie
de weerstanden ook bestand tegen schokken en
LED’s zijn net als de vloeistofdichte microschakelaars naar klantwens configureerbaar in uiteenlo-
vibraties en zijn ze daardoor geschikt en ook gecertificeerd voor defensie� en luchtvaarttoepassingen.
pende lengtes, connectoren, voltages en kleuren. Metesco Nederland verkoopt sinds kort con-
Deze LED’s worden met name toegepast in de zware industrie, luchtvaart en speciale paneelbouw.
www.cematic.nl
tactloze torsie meetapparatuur van Torque And More (TAM). Met de TAM meetsystemen is het
Georg Fischer en AE Sensors werken samen
mogelijk om koppel op een roterende of stilstaande as te meten zonder contact te maken of voorzieningen te treffen op de as zelf. De meetapparatuur van TAM werkt op basis van
product zeer accuraat het vloeistofniveau in tanks
magnetisme en het meten van vervorming in
meten. Nog voor de radar niveautransmitter officieel
het magnetisch veld als gevolg van belasting.
werd vrijgegeven, zette AE Sensors deze succesvol
Zo is het mogelijk om torsie, axiale belasting
in, in een pilot project. Hierbij droeg het bedrijf zorg
en buiging op een roterende as te meten. Dit
voor het advies, het inregelen en de after sales. AE
gepatenteerde systeem vervangt in veel situaties het plakken van rekstroken.
Sensors’ rol als solutions provider past bij de ‘we add value’ bedrijfsfilosofie van GF. In de samenwerking blijft GF verantwoordelijk voor haar meet- en
Metesco is sinds begin september van dit jaar gevestigd aan de Oosterparkweg 35G in
regelproducten met alle bijbehorende services. AE
Ridderkerk. Het bedrijf, met momenteel vijf
Georg Fischer, leverancier van leidingsystemen
Sensors voegt desgewenst kennis toe door advies
werknemers, houdt zich bezig met het ver-
en AE Sensors, leverancier van meet- en regel-
vooraf, eventueel inregelen en service achteraf.
huren van meet- en testapparatuur voor onder
systemen gaan nauwer samenwerken. Aanleiding
andere de bouw- en inspectiebranche. De
hiervoor is de nieuwe radar niveautransmitter, type
www.georgfischer.nl
verhuizing naar een groter pand moet ruimte
2290 van GF. Door middel van radarsignaal kan dit
www.aesensors.nl
geven aan de toenemende werkzaamheden op het gebied van specialistisch advies en het uitvoeren van testen, onderzoek en inspecties
2E Interconnection en 2E Cable Assembly samen verder
op locatie. www.metesco.nl
2E Interconnection en 2E Cable Assembly zijn met
kabels als speciaalkabels, van prototypen tot series
ingang van 1 oktober samen verder gegaan als
van honderdduizenden.
2E Interconnection. De twee zusterbedrijven hebben hiertoe besloten omdat hun activiteiten elkaar
2E Interconnection ontwikkelt, produceert en levert
www.2e-interconnection.nl
steeds verder gingen overlappen. Het ‘vernieuwde’
nu alle soorten en maten kabels: zowel standaard
www.dekabelexpert.nl
! !
van
tot niveau
Meer elektroDATA op
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
6
IoT-ontwikkelbord werkt met Bluetooth LE-dataoverdracht BRONCODE VAN ANDROID- EN IOS-DEMO BESCHIKBAAR VOOR REALISATIE EIGEN APPS Ook Silicon Labs meldt zich nadrukkelijk in de markt voor IoT-toepassingen. De producent heeft diverse families sensoren, communicatiemodulen en processoren in het assortiment die zich hiervoor lenen en onderstreept dit met de introductie van de Thunderboard React. Bij deze ontwikkelkit draait het om een Bluetooth Low Energymodule met 32-bit processor die zowel de communicatie verzorgt als ondersteunende routines uitvoert. Hij wordt vergezeld door sensoren die beweging, snelheid en magneetvelden bepalen en omgevingscondities als temperatuur, lichtsterkte en UVstraling meten. Programmeurs kunnen aan de slag met de code van de demo-app en de bijbehorende ontwikkelomgeving.
Op het bordje van 44 bij 25 mm nemen Bluetooth-module en momentschakelaars de meeste ruimte in
Als het goed is, heeft de 2032-knoop-
Het protocol, voortgekomen uit
echter minstens zo groot, 100 meter
cel in de Thunderboard React voldoende sap om het ontwikkelbordje
Nokia’s Wibree en uit marketingoverwegingen ook wel Bluetooth Smart
of meer. Bovendien kan de besparing op het energieverbruik, waar
lange tijd van energie te voorzien. Dat
genoemd, lijkt sterk op de reguliere
het natuurlijk om begonnen is, ten
hangt er uiteraard van af hoe vaak de
standaard maar is daar bewust niet
opzichte van de 1 W consumerende
module uit zijn slaap wordt gehaald.
compatibel mee. Dat komt vooral
klassieke Bluetooth oplopen tot een
Maar ook in actieve toestand zou het
door de eenvoudiger modulatietechniek met een kleiner aantal kanalen en
factor honderd.
verbruik bescheiden moeten blijven als gevolg van zuinige componenten,
door minder stringente reactietijden.
Processor
een dito processor en vooral ook
Hierdoor ligt de datacapaciteit lager
Centrale bouwsteen op de Thunderboard React - aan de marketeers van
draadloze communicatie via Bluetooth en is bijvoorbeeld real-time audiooverdracht niet mogelijk. Het bereik is Low Energy, kortweg BLE.
Silicon Labs is de revival van de Thunderbirds blijkbaar ook niet voorbijgegaan - is de BGM111. Deze Bluetooth 4.2-compatibele BLE-module integreert modulator, hoogfrequentcircuits en antenne met een 32-bit microcontroller. De zendtrap is te configureren tot +8 dBm terwijl de ontvanger een gevoeligheid van -93 dBm heeft. Op basis van die specs zouden afstanden tot 200 meter te overbruggen moeten zijn. Tijdens transmissie ligt het verbruik op 8,8 mA, althans op 0 dBm. In actieve rust daalt dat tot 63
nl.mouser.com
μA terwijl in diepe slaap 2,5 μA wordt
netherlands@mouser.com (088) 1 300 700
Aan de onderzijde zitten de knoopcel, aan/uit-schakelaar en I/O-connector evenals de zesassige bewegingssensor.
geconsumeerd. Kan ook de klokgenerator uit dan resteert 2,1 μA, waarbij
OKTOBER 2016
7 de processortoestand en het interne
velden worden gemeten en gedetec-
werkgeheugen bewaard blijven.
teerd.
De microcontroller is een variant van
Het bepalen van de relatieve lucht-
de Blue Gecko-serie van de producent. Hij is gebaseerd op een Cortex
vochtigheid en temperatuur gebeurt
M4-kern en kan evenals de inge-
gekalibreerde chip heeft een tolerantie
bouwde drijvende-kommaeenheid
van 3% in het bereik tot 80% RH,
draaien op klokfrequenties tot 38,4
daarboven neemt de nauwkeurigheid
MHz, bij een gemiddeld gebruik
af. De thermometer loopt van -10 tot
van 150 μA/MHz. Voor programma
85 °C bij een afwijking van 0,4 °C of
en data zijn 32 Kbyte RAM en 256
minder. In actieve toestand verbruikt
Kbyte flitsgeheugen ingebouwd.
de opnemer 150 μA, in rust 60 nA.
Energiebesparende kenmerken zijn
Familielid Si1133 meet omgevingslicht
onder andere een rust- en slaapstand
en de UV-index met twee matrices
van 900 nA respectievelijk 20 nA,
van respectievelijk 16 en 4 fotodioden. Het zichtbare spectrum wordt
een wektijd van 2 μs en autonoom
met de Si7021. Deze tijdens fabricage
werkende I/O-functies inclusief
waargenomen vanaf 0,1 lux en afhan-
De demo-app leest de sensoren uit, toont de toestand van de schakelaars en
onderlinge communicatie. De perifere
kelijk van de configuratie van de A/D-
bedient de leds maar kan ook afstand en snelheid meten en data uitwisselen
circuits kunnen tot zestien analoge
omzetter is een dynamisch bereik tot
met een centrale databank.
sensoren bewaken zonder tussenkomst van de processor. Deze wordt
128 klx mogelijk. De UV-sensor werkt in het gebied van 280 tot 400 nm en
met een volle-schaalbereik van 2, 4,
afwijkende Bluetooth-protocol blijkt
alleen geactiveerd bij het overschrij-
tot een indexwaarde van 20, op basis
8 of 16 g.De uitkomsten worden naar
in de praktijk trouwens lang niet elke
den van ingestelde drempelwaarden,
van de definitie van 1 eenheid per 25 mW/m2. Het verbruik is dan ongeveer
buiten gevoerd via een 512-byte fifo
telefoon geschikt. Een lijst compatibele toestellen wordt niet gegeven
interrupts of bepaalde activiteiten. Sensoren
4,5 mA, afnemend tot zo’n 550 nA in
zodat het mogelijk is data in blokken uit te lezen. Eventueel kunnen
rust en 125 nA in de slaapstand.
de gegevens worden voorbewerkt
zoeken. De app toont de waarden van
met de op de chip geïntegreerde
de diverse sensoren, kan deze naar
Het ontwikkelbordje van 44 bij 25 mm
dus dat moeten gebruikers zelf uit-
wordt gedomineerd door de BLE-
Beweging
bewegingsprocessor. Deze DMP is
de webdatabank Firebase sturen en
module en de knoopcel. Daarnaast
Voor het detecteren van versnel-
programmeerbaar op het herkennen
reageert op bakens. Om het visueel
vallen in eerste instantie de aan/uit-
ling en rotatie is een bouwsteen van
van gebaren, het bijhouden van een
schakelaar en I/O-connector op plus
InvenSense toegepast, de MPU-6500.
stappenteller en het berekenen van
aantrekkelijk te maken, worden orientatie en hoek met een 3D-animatie
enkele rudimentaire bedieningselementen in de vorm van twee moment-
De Mems-gyroscoop meet draaiing
de absolute hoekpositie. Alle circuits
weergegeven. Daarbij is de afbeel-
over de X-, Y- en Z-as waarbij 16-bit
samen consumeren in bedrijf zo’n 4
ding naar keuze een print of een
schakelaars en een blauwe en een
mA, in diepe rust daalt dat tot 6 μA.
autootje. Die laatste is bedoeld voor
groene led. De functionaliteit moet
A/D-convertoren het resultaat digitaliseren. Hun bereik is in vier stappen
Wel weer afkomstig uit eigen huis is
de luxe uitvoering van de kit, waarin
vooral komen van de vier sensoren op
in te stellen op 250 tot 2000 °/s terwijl
de Hall-sensor Si7201. Veel informatie
het sensorprintje vergezeld gaat van
de print, de meeste afkomstig uit het
een configureerbaar laagdoorlaatfilter
wordt er niet over gegeven, behalve
een eenvoudige modelauto. Met een
eigen assortiment van de producent.
de dempingskarakteristiek bepaalt.
dat hij omni-polair is en reageert op
magneetje in een van de wielen telt de
Daarmee kunnen omgevingscondities, licht, beweging en magnetische
Ook de versnellingsopnemer is drieassig en produceert 16-bit waarden
een fluxdichtheid vanaf 30 gauss. Bij
demo dan via de Hall-opnemer snelheid en afgelegde afstand. Opvallend
10 G of daaronder schakelt de uitgang weer af.
is wel dat het nogal retro-futuristische kunststof koetswerk, het houten
Ontwikkelomgeving
plankje dat als onderstel fungeert, de
De MCU op het ontwikkelbord
wielen en het bevestigingsmateriaal
is voorgeprogrammeerd met het
de kit ruim twee maal zo duur maken.
Bluetooth-protocol, gebaseerd op
Overigens is het ook dan nog steeds
het GATT-profiel, en het interpreteren
tientjeswerk.
van de uitleescommando’s. Ook kan
De broncode van de BLE-module en
een bakenfunctie worden ingesteld waarmee de module zich zelfstandig
de app is vrij beschikbaar. Programmeurs die ermee aan de slag willen,
op gezette tijden meldt bij apps die
kunnen dat doen met de ontwikkel-
hierop zijn ingericht. Verder zorgt
omgeving Simplicity Studio. Het pak-
de processor ervoor dat alle circuits
ket ondersteunt de realisatie van code
alleen actief zijn indien nodig en
en integratie ervan met communica-
daarna in een zo diep mogelijke ruststand komen om zo het verbruik te
en API’s. Verder bevat het functies
tieprotocollen, standaardbibliotheken
minimaliseren.
voor energieprofilering, het grafisch
Wie kiest voor de kit met modelauto betaalt een relatief forse meerprijs maar
De demo-app kent versies voor zowel
configureren van MCU’s en draadloze
daarvoor krijg je dan ook een klassiek-futuristisch koetswerk met ambachtelijk
iOS als Android en is beschikbaar via
modulen en voor netwerkanalyse.
onderstel.
de gebruikelijke kanalen. Vanwege het Meer elektroDATA op
INDUSTRIĂ‹LE ELEKTRONICA
8 TDK-Lambda
RS Components
120 W DC-DC omvormers
Statusindicatoren met ledverlichting
202 gekwalificeerd en biedt twee
De QH-statusindicatoren van Apem
opties wat betreft het testprotocol en
zijn bestemd voor noodstopknop-
werktemperaturen. De M-Grade is
pen en deurontgrendelingssystemen.
functioneel getest bij koude-, warme-
De QH-reeks biedt intuĂŻtieve visuele
en kamertemperaturen en heeft
terugkoppeling met ledverlichting.
een verlengde 96-uurs burn-in test
Dankzij het functionele ontwerp kun-
ondergaan met tien temperatuurcycli.
nen de indicatoren eenvoudig, ook
De S-Grade is functioneel getest bij
achteraf, worden aangebracht als
kamertemperatuur en volgens een
statusindicator voor gebruik binnen-
standaard burn-in periode. Het werk-
en buitenshuis. De statusindicatoren
De HQA 120 DC-DC omvormers met
temperatuurbereik bij volle belasting
zijn naadloos aan te sluiten op diverse
uitgangsspanningen van 12 V, 24 V
van de M-Grade is -55 tot +115 °C;
schakelaars, waardoor een duidelijke
en 28 V leveren een uitgangsvermo-
dat van de S-Grade is -40 tot +115
interactie ontstaat tussen menselijke
gen van 120 W en kunnen werken
°C. Er zijn twee bodemplaat gemon-
handelingen en de machine. De reeks
bij ingangsspanningen tussen 9 V
teerde versies beschikbaar. De versie
is geschikt voor uitsparingen van 16
en 40 V. Deze omvormers met een
met flens meet 60,6 mm x 55,9 mm x
mm tot 22 mm en omvat diverse kleu-
rendement van 89% kunnen worden
12,7 mm. De versie zonder flens past
ren behuizingen en lenzen. De QH-reeks onderscheidt zich door de hoge licht-
toegepast in COTS-, communicatie en binnen het standaard quarter brick industriĂŤle apparatuur. De HQA120 formaat en meet 60,6 mm x 39 mm x
opbrengst van de 12 ĂŠĂŠn- en tweekleurige leds. De afdichting is conform IP67,
is overeenkomstig MIL-STD-883 &
het paneel en de aansluiting van de bedrading is: 200 mm 26 AWG UL1061.
12,7 mm.
het bedrijfstemperatuurbereik is van-40 tot +70 °C. Er zit geen diepte achter
Alcom electronics
Programmeerbare led-drivers Inventronics introduceert de EUR
bij de installatie van High Bay lampen.
of door de 0-10 V dimming en PWM
serie ronde programmeerbare led-
De serie is een constant current driver
dimming modus te gebruiken. De
drivers met vermogens van 96 W, 150
met een uitgangsstroom tussen 1400
ingangsspanning mag variĂŤren tus-
W en 240 W. Door hun ronde vorm
mA en 6700 mA en is te program-
sen 90 V en 305 V en het rendement
zijn deze drivers geschikt voor inbouw
meren door instelling met een regelaar
is 93%.
, $""& / &"' % $ ! , " $ ! $ $ !% , % $ $#- '&" " '% , ! +% "# $ ! ' "!! &. , ! &"& * & '# $ %" '& "!
))) ( ! !& # !
CMS/CML omvormers
Alles voor in de schakelkast www.conta-clip.nl | tel: 0495 566046 | sales@conta-clip.nl
!
" Ga naar designspark.com
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
10
Industriële SSD’s gaan langer mee door extra voorzieningen SCHRIJFALGORITMEN EN FOUTCORRECTIE MOETEN DATACONSISTENTIE GARANDEREN Aan zijn assortiment SSD’s heeft Innodisk twee series toegevoegd die speciaal zijn bedoeld voor industrieel gebruik. In de behalve als Satamodule ook als PCIe-kaart beschikbare geheugens zijn enkele technieken toegepast die de levensduur van de chips en de betrouwbaarheid van de dataopslag moeten verhogen. Zo voorkomt een aangepast schrijfalgoritme toenemende slijtage bij een volle schijf. Verder zetten de 3ME4- en 3MEseries aanvullende foutcorrectie in om de consistentie van de data zeker te stellen.
De specificaties van de 3ME4-serie zijn afgestemd op industriële toepassingen. De volledige aanduiding is Sata Slim
reerde, lineaire foutcorrectiebits, ook
3ME4 en met de introductie van deze
wel Gallager-codes genoemd, die het
familie SSD’s mikt Innodisk in de
mogelijk maken om ook bij sterk ver-
eerste plaats op industriële toepassingen. In die markt weegt data-integri-
stoorde signaaloverdracht betrouw-
teit zwaarder dan maximale lees- en
te krijgen. Een belangrijke rol daarbij
schrijfsnelheden en daarom missen
speelt de decodering, die harde en
de modulen de gebruikelijke DRAM-
zachte beslisalgoritmen combineert.
buffer. Het wegschrijven van gegevens gaat hierdoor langzamer maar er
Levensduur
is geen risico dat bij spanningsuitval
Net als in alle andere op flitsgeheugen
de in het tijdelijke werkgeheugen
gebaseerde media zorgt een verdelingsalgoritme ervoor dat het aantal
bare communicatie en dataopslag
opgeslagen informatie verloren gaat. Verder heeft de producent de schijfeenheden ontworpen volgens wat
wis- en schrijfacties evenredig over
het bedrijf zelf zijn L3-architectuur
een gelijkmatige slijtage. Een opruim-
noemt. De eerste twee L-en staan
mechanisme houdt op de achtergrond
voor Long Life en hebben logischerwijze betrekking op maatregelen die
bij wat de optimale blokken zijn voor
de sectoren worden verdeeld voor
de volgende bewerking, wat het aantal schrijfcyclussen verder reduceert.
www.msc-technologies.eu
de levensduur verlengen. Deze zijn
info@msc-technologies.eu
nu uitgebreid met LDPC, low-density
Een Marvell-chip voert de op data-
De besturende processor van Mar-
(076) 572 24 00
parity check. Hierbij worden de gegevens aangevuld met iteratief gegene-
integriteit en slijtagereductie gerichte
vell kent daarnaast de gebruikelijke
L -algoritmen uit.
Trim- en Smart-commando’s om de
3
OKTOBER 2016
11 consistentie van de data
den gewist en geschreven. De half-
diverse varianten, waaronder 6,35-cm
en de schijfeenheid te
geleiderfabrikant garandeert 3000
SSD, mSata en M.2 - alle met Sata
bewaken. Ook biedt de
cyclussen. Deze levensduur gecom-
III-poort - en ook als PCIe-kaart. De
producent de mogelijkheid
bineerd met de L3-architectuur zou,
sequentiële lees- en schrijfsnelheden
gebaseerd op de Telcordia SR332-
lopen op met de capaciteit, van 140
specifieke applicaties.
betrouwbaarheidsprognose, moeten
respectievelijk 25 Mbyte/s voor de
Eveneens in verband met de integriteit wordt gewerkt met een
resulteren in een MTBF van minstens
kleinste uitvoering tot 530 en 210
3 miljoen uur.
Mbyte/s bij de grootste. Deze laatste
NEN-geheugen van Toshiba dat in tegenstelling tot de veelgebruikte
Alle 3ME4-modulen hebben een operationeel temperatuurbereik van 0 tot
verbruikt ruim 400 mA tijdens schrijfacties en 280 mA bij lezen terwijl in
De SSD’s zijn er behalve als Sata-
MLC’s slechts 1 bit per cel opslaat
70 °C dan wel -40 tot 85 °C. Ze zijn
rust de 3,3-V voeding minder dan 100
eenheid ook in PCIe-uitvoering.
maar daardoor wel vaker kan wor-
beschikbaar van 8 tot 256 Gbyte en in
mA hoeft te leveren.
om de firmware toe te snijden op
Arrow Electronics
Recom Power
Ontwikkelkaart voor IoT
Mini-voedingseenheden
De SmartEverything LION-kaart
steunt IoT-vereisten, zoals beveiligde
De RAC03-SER/277 is een geregelde
ondersteunt tal van functies die nood-
communicatie in twee richtingen,
2W of 3W voedingseenheid die in
zakelijk zijn in een IoT-sensornode
mobiliteit en lokalisering.
gebruikelijke wandinbouwcontactdozen
De kaart is voorzien van STMicroelectronics-sensoren voor afstand,
past. De ronde vorm en bouwhoogte
vochtigheid, temperatuur en versnel-
oplossingen voor smart home/smart
ling en een Microchip Bluetooth Low
office zonder omvangrijke renovatiewerkzaamheden mogelijk, doordat de
Energy-interface voor verbindingen op
van 11 mm maakt snelle realisatie van
korte afstand. Ook is hij uitgerust met een externe
plaats achter schakelaarplaten gebruikt
opsteekkaart met een NXP NFC Ntag
of toepassingen met bedrading met
kelijke stroomstoten en kortstondige
I2C-interface voor authenticatie en
nog minder plaats zijn ook de modules
spanningsdalingen kunnen omgaan,
en maakt een eenvoudige en ener-
een ST I2C-sensor voor temperatuur,
RAC02-SE/277 en RAC03-SE/277 met
zonder dat de geregelde uitgang
giezuinige verbinding met de cloud
vochtigheid, afstand en asmeting.
mogelijk via het LoRa-protocol. LoRa
Atmel-gebaseerde crypto-authenti-
afmetingen van 34 x 22 mm verkrijgbaar. Alle drie DC-voedingseenheden
daarvan hinder ondervindt. Uitgangsgelijkspanningen van 3,3; 5; 12 en 24
is een protocol voor een ‘low power
catie maakt de implementatie mogelijk
zijn geïsoleerd, geregeld, bestand
V zijn beschikbaar. Het energiever-
wide area network’ (LPWAN), bedoeld
van een full security SHA-256 hash-
tegen overbelasting en kortsluitvast
bruik in stand-by is 35mW. De modu-
voor draadloze, batterij-aangedreven
algoritme met message authentication
voor het gebruik van de automatisering
les hebben een potentiaalscheiding
elektronica in netwerken. LoRa onder-
code (MAC).
in intelligente gebouwen. De mini-voedingseenheden hebben
van 3 kVAC tussen in- en uitgang en
een ingangsspanningsbereik van 85
temperaturen van -40° C tot +85 °C.
tot 305 VAC zodat ze met de wereldwordt. Voor de montage van printplaten wijde spanningsnetten en ongebrui-
werken betrouwbaar bij omgevings-
Microchip
MEMS oscillatoren Microchip’s DSC6000 oscillatoren
naal), minder dan de helft van de
lingen weerstaan dan een kristaloscil-
zijn ondergebracht in 4-pens DFN-
stroomopname van op kristal geba-
lator. De MEMS oscillatoren kunnen
behuizingen met afmetingen die lopen
seerde oscillatoren met de laagste
worden gebruikt als klokreferentie in
vanaf de kleinste 1,6 x 1,2 mm tot
vermogensopname. Ze hebben een
de grotere 7 x 5 mm. Ze nemen een
werktemperatuurbereik van -40 tot
over dit bereik. Ze kunnen 500 keer
stroom op van maar 1,3 mA (nomi-
+85 °C en +/-25 ppm maximum drift
meer schokken en vijf keer meer tril-
kleine, batterijgevoede apparaten, wearables en IoT-apparatuur.
AMETEK-JOFRA, BEAMEX Kalibratieoplossingen
T +31 10 2928787 E info.mechatronica@batenburg.nl I www.batenburg-mechatronica.com
Meer elektroDATA op
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING
12
Inspectiecamera’s communiceren met Gigabit Ethernet of USB 3.0 VIER VARIANTEN MET CMOS-SENSOREN TOT 2K-VIDEO EN 217-HZ BEELDFREQUENTIE De EX-serie industriële camera’s is door Baumer ontwikkeld voor gebruik in alle veel voorkomende vormen van machineen procesregelingen. Zo zijn alle standaardfuncties geïmplementeerd en is de metalen behuizing voorzien van een procespoort en M3-bevestiging. De vier modellen werken met Cmosbeeldopnemers met resoluties van VGA tot 5 Mpixel en zijn geschikt voor beeldfrequenties tot 217 Hz. Ze communiceren met de rest van het systeem via USB 3.0 of via een Ethernetverbinding tot 1000 Mbit/s. Alle modellen in de EX-serie zijn voorzien van Cmos-beeldopnemers.
Met zijn jongste uitbreiding op zijn
het C-type en staat derhalve 5 mm
VGA-resolutie zijn de individuele
gamma industriële camera’s heeft
verder van de sensor af dan de CS-
Baumer niet de meest veeleisende
draad in de overige camera’s.
beeldpunten met 4,8 μm in het vierkant nog relatief groot en dus lichtgevoelig. Hierdoor kan de beeldfrequen-
visuele toepassingen voor ogen. Resolutie
tie worden opgevoerd tot 217 Hz, ook
voor reguliere applicaties
De verschillen vloeien voort uit de in
op de volle scherpte van 640 x 480.
waarin standaardeigenschappen en relatief lage
deze EXG50 toegepaste sensor. Net
In de VEXG-13M is de pixelgrootte
als bij de andere uitvoeringen is het
eveneens 4,8 μm maar met 1280 x
kosten een hogere priori-
een monochrome Cmos-beeldopnemer maar met 2592 bij 1944 pixels
1024 stuks zijn er ruim vier maal zo
teit hebben dan optische en elektronische prestaties. Hierbij
heeft hij de hoogste resolutie van het
grotere grafische chip, die 6,1 bij 4,9
denkt de fabrikant onder andere aan
kwartet. Op vol formaat schiet hij 13
laboratoriumautomatisering, controle
beelden per seconde, wat eventueel
mm meet. Met 61 bps ligt het registratietempo wel wat lager. Voor het ove-
De twee VEXG-typen hebben een
van verpakkingslijnen, metingen
is op te voeren tot 52 bps door de
rige is dit model identiek aan de VGA-
CS-lensdraad en Ethernet-aansluiting.
en inspecties, plaatsingsmachines,
resolutie terug te brengen naar 648
variant. De VEXU-24M is de enige met
assemblage en producttracering.
x 486. De sensor van 5,7 bij 4,3 mm
USB 3.0-poort en daar haalt hij tevens
Drie van de vier modellen in de serie
heeft pixelafmetingen van 2,2 μm, de
zijn voeding uit. Het is bovendien de
www.baumer.com
zijn ondergebracht in een IP40-
sluitertijd is instelbaar tussen 0,004
camera met de grootste sensor, 11,3
sales.be@baumer.com
beschermende, vernikkelde spuitgietbehuizing van zink, de vierde heeft
en 1000 ms. Zowel de proceskoppeling als de voedingsaansluiting is met
bij 7,0 mm, en dat leidt bij de resolutie
een aluminium omhulling. Deze wijkt
M8-connectoren uitgevoerd, de com-
μm in het vierkant. Onafhankelijk van
www.laumanstechniek.nl
tevens af in afmetingen, met een
municatie loopt via Gigabit Ethernet.
de gekozen uitsnede is de maximale
sales@laumans.com
hoogte en breedte van 36 mm tegenover 29 bij 29 mm voor de rest. Ook
Diezelfde poorten heeft ook de VEXG-
beeldfrequentie 38 Hz, de sluitertijd is
02M maar deze heeft de kleinste
de lensfitting is anders, deze is van
opnemer, 3,1 bij 2,3 mm. Door de
instelbaar tussen 0,057 ms en 60 s.
De EX-reeks is juist bedoeld
(00) 32 14 574 620
(0495) 52 10 67
veel van en dat is mogelijk door de
van 1920 x 1200 tot pixels van 5,86
PRODUCTNIEUWS
OKTOBER 2016
13 Schurter Electronics
Sick
Robuuste schakeltechniek
Lichtscherm met veldbusinterface
robuuste schakelaars en toetsenborden zonder bewegende delen.
Het MLG-2 ProNet lichtscherm
Toegepast op een schakelpaneel kan
en dezelfde resolutie als de MLG-2
het paneel worden gebruikt in zware
Pro, maar voegt daar een geïntegreerde industriële businterface aan
industriële omgevingen en kan het
beschikt over dezelfde scansnelheid
worden uitgevoerd met van klantspecifieke teksten en grafische bedruk-
toe, zoals Profinet, EtherCat, Ether-
king voorziene oppervlakten van
scheelt heel wat in de bedrading.
Toepassingen zijn volumemeting en
roestvrijstaal of aluminium.
Dankzij de beschikbare functieblok-
objectherkenning in de voedings-
Het elektrische circuit wordt ontworpen op een printplaat die aan de ach-
ken verloopt de inbedrijfstelling snel
industrie, hoogteclassificatie, patroonherkenning, detectie van uitstekende
Metal over Cap is een capacitieve
terzijde van het schakelpaneel wordt gemonteerd. De MoC technologie is
binnen de SOPAS-configuratiesoftware kunnen zelfs complexe appli-
delen op de transportbaan, breedte-
schakeltechniek die kan worden toegepast ter vervanging van de welbe-
bestand tegen veel trillingen en heeft
caties zoals de breedtemeting van
classificeren van voertuigen, hoog-
kende piëzoschakelaar. De techniek
een werktemperatuurbereik van -40
objecten eenvoudig geparametreerd
temeting in verticale liftsystemen en
is volgens ontwikkelaar Schurter
°C tot +85 °C.
worden. Ook een automatische for-
het bepalen van objectgrootte voor
maatwijziging via veldbus is mogelijk.
verpakkingstoepassingen.
DIS Sensors heeft de QG-serie
vanwege de wat eenvoudigere aan-
werking van alle componenten.
sensoren uitgebreid met redundant
pak. SIL kent meer variabelen en las-
Alle modellen zijn beschikbaar in een
uitgevoerde CANopen Safety sen-
tigere formules maar is wel completer
standaard behuizing van versterkte
soren ten behoeve van veiligheids-
bij vooral het documenteren en vast-
kritische toepassingen. Het gaat
leggen van gegevens. De veiligheid is
kunststof maar ook in een roestvaststalen behuizing. Daarnaast worden
hierbij om inclinometers en versnel-
onder meer gebaseerd op de redun-
de sensoren standaard geleverd met
lingsopnemers. De componenten
dante werking, het feit dat de com-
een 1 x M12-aansluiting (IP67) of een
zijn gecertificeerd conform zowel
municatie verloopt via het CANopen
wartel/ kabeluitgang (IP68).
SIL2 als PLd. De meeste machi-
Safety protocol EN50325-5 (CiA304)
nebouwers maken gebruik van PL
en het continu verifiëren van de juiste
Pilz
Vierpool
Veiligheidsrelais
Veiligheidslichtscherm in rvs behuizing
Electronics de ideale oplossing voor
Net/IPTM, CANopen of Profibus. Dat
en eenvoudig. Met de voorinstellingen
meting, contourmeting, scheiden en
Rotero
SIL2/PLd gecertificeerde sensoren
De configureerbare veiligheidssyste-
en voedingsmiddelenindustrie. Het
men PNOZmulti kunnen op alle gang-
IP69K-beschermde lichtscherm is
bare veldbus- en ethernetsystemen zoals Profibus-DP, Profinet, Modbus-
bestand tegen schoonmaak- en ontsmettingsmiddelen bij hoge tempera-
TCP, EtherCat worden aangesloten.
tuur en druk en heeft een compacte
Met de verschillende communicatiemodulen wordt diagnose- en status-
bouwvorm zonder scherpe randen of
informatie naar een hogere besturing
μm. Ook zitten er nergens labels op:
overgedragen. De gegevens kunnen
alle informatie is lasergemarkeerd
gaten. De ruwheid ligt onder de 0,8
worden gebruikt voor visualisering/
op de behuizing. Dit alles om het
diagnose of voor de besturing. Er kan
Het SG4-H lichtscherm van Data-
lichtscherm goed schoon te kunnen
maximaal één veldbusmodule op de
logic met roestvaststalen (AISI
maken en houden. Het lichtscherm
basismodule worden aangesloten.
316L) behuizing is ontwikkeld voor
kan worden geplaatst binnen het
toepassingen in de farmaceutische
aseptisch gebied van de machine. Meer elektroDATA op
MACHINEBOUW & PRODUCTIE AUTOMATISERING
OKTOBER 2016
14 SigmaControl
Schmersal
Bedieningspanelen
RFID-componenten met AS-i
D serie ETT multi-touch besturings-
2 x USB 2.0, 1 x USB OTG en 1 x
panelen zijn uitgerust met een op
CAN-bus. Daarnaast zijn er acht
ARM technologie gebaseerde EDGE2
digitale in- en uitgangen, die voor
dual core processor en leveren hoge
commando- & signaleringsapparaten
prestaties (2 x 800 MHz) tegen een
gebruikt kunnen worden.
laag stroomverbruik. Een intern pro-
Een oplichtende eenkleurige logo
gramma- en datageheugen van 512
achtergrondverlichting kan via een
MB DDR RAM en een aanvullend 512
toepassing in een willekeurige kleur
MB geheugen (micro SD) voor recept,
(RGB) aangestuurd worden. Zo kan
alarm handling en data loggen vallen
de HMI in het corporate design van
binnen de standaard uitvoering, even-
de machine of installatie geïntegreerd
als een 2D- en 3D-grafische versnel-
worden. Het logo brandt zelfs wan-
De RSS260 veiligheidssensor en de
in de ‘hoge’ codering categorie inge-
ler. De interfaces zijn: 2 x Ethernet,
neer het touchscreen in de slaapstand
veiligheidsvergrendeling van AZM300
deeld waardoor hoge niveaus van
gaat. Het is ook mogelijk software-
zijn nu beide met een ingebouwde
beveiliging tegen manipulatie over-
matig een alarm te programmeren en
AS-i-veiligheid uitgerust. Een nieuw
eenkomstig ISO 14119 gegarandeerd
het logo in geval van een fout te laten
model van de AZM300 –AS naast de
zijn. Omdat de AUX-variant van de
knipperen - een slimme onderschei-
AS-i-Power zal worden gelanceerd
AZM300 bovendien voor de veilig-
dende factor met meerwaarde. De
in het najaar van 2016. De AUX-
heidsfunctie ‘vergrendelen/ontgren-
Sigmatek panelen worden geleverd
Power versie zorgt voor een veilige
delen’ Ple bereikt, is dit volgens de
met een op Linux gebaseerd real-time
ontgrendelingsfunctie op het hoogste
leverancier de eerste AS-i-veiligheids-
besturingssysteem tezamen met de
veiligheidsniveau, PL e. Vanwege de
vergrendeling die kan voldoen aan alle
object georiënteerde Lasal all-in-one
ingebouwde RFID technologie, zijn
vereisten volgens ISO 14119.
engineering software tool.
zowel de RSS260-AS en de AZM300
Uiterst betrouwbaar. Eenvoudige bediening door helder display Interface uitbreiding door verbinding aan procesbesturingssysteem Overdracht van configuratie gegevens zonder aanvullende hulp spanning Geïntegreerd diagnose systeem voor hoge proces zekerheid Fasen aansnijding aansturing en impulsgroepen werking voor ohmse last of trafolast met softstart functie ter minimalisering van hoge inschakel stroom
Gateways en Remote access systemen voor PLC’s en industriële netwerken Met Netbiter en Anybus producten kunnen PLC’s en machines verbonden en gemonitord worden. Ondersteuning van Profibus, CANopen, Bacnet, Profinet, Modbus, J1939, Ethernet/IP en vele andere netwerken. Wereldwijde remote access functies via transparante VPN verbindingen.
Vermogensregelaar JUMO TYA-200 De vermogensregelaar serie is met de nieuwe JUMO TYA-203, een volwaardige drie fasen regelaar, uitgebreid. Hiermee kunnen ook drie fasen lasten in een drie fasen netwerk op verschillende manieren aangestuurd worden, terwijl tegelijkertijd een deellastbreuk detecteerbaar blijft.
www.jumo.nl
Duranmatic B.V. | Robijn 800 | 3316 KE Dordrecht | T+31 (0)78 631 05 99 | www.duranmatic.nl | info@duranmatic.nl
PROCESAUTOMATISERING & -CONTROLE
16
Selecteren van een niveausensor die precies past bij de toepassing OPLOSSINGEN VOOR NIVEAUMETING MET HYDROSTATISCHE EN OPTO-ELEKTRONISCHE SENSOREN Niveaumeting in opslagtanks en vaten vormt een integraal onderdeel van tal van processen. Het is belangrijk om voordat je de keuze voor de apparatuur maakt precies weet welke sensor je voor jouw specifieke toepassing nodig hebt. Op het gebied van niveausensoren zijn verschillende opties beschikbaar, waaronder hydrostatische en optoelektronische sensoren. Niet alle sensorsystemen zijn geschikt voor alle taken of toepassingen. Andere beslisfactoren voor systeemontwerpers zijn de mogelijkheden voor maatwerk en de ondersteuning bij ontwikkeling en implementatie.
De onderdompelbare hydrostatische niveautransmitters zijn gebaseerd op piëzoresistieve keramische druksensorelementen en kunnen in vele verschillende media worden ingezet.
Dr. Adriano Pittarelli,
Belangrijke factoren voor het bepalen
Hydrostatische niveausensoren
atmosferische druk, zodat kan worden
product manager, First Sensor
van de beste methode van niveau-
Bij hydrostatische niveaumeting
gecompenseerd voor meetfouten ten
meting voor een bepaalde toepassing
bevindt de waterdichte druktransmitter zich op een bepaald niveau in de
gevolge van luchtdrukverschillen. In
zijn het medium waarin wordt geme-
ten, de soort meting (continu of grens- tank. Uit de meting van de hydrostati-
tanks die onder druk staan moet dan weer het verschil tussen de druk op
waarde), eisen voor data-overdracht
sche druk van de vloeistofkolom kan
de bodem van de tank en de gasdruk
en interfaces, en natuurlijk ook het
het vloeistofniveau worden bepaald.
boven het vloeistofoppervlak worden
beschikbare budget. Er zit nogal wat
De hydrostatische druk is een functie
gemeten. Dit kan met behulp van
variatie in de mogelijke toepassingen,
van de hoogte van de vloeistof-
van agressieve, poedervormige of
kolom tot het punt waar de sensor
twee losse manometers of een differentiële druksensor.
steriele media tot schuim of vloeistoffen met verschillende dichtheden die
is geplaatst en de dichtheid van de
De niveausensor kan via een aansluit-
vloeistof. Een druksensor meet de
kabel vanaf de bovenkant van de tank
weer extra uitdagingen met zich mee-
in het medium worden neergelaten
brengen. Ook de tank waarin de sen-
hydrostatische druk; het vloeistofniveau kan worden bepaald na kali-
sor wordt geïnstalleerd moet bij het
bratie tegen de betreffende dichtheid
gehangen. De sensoren zijn robuust
keuzeproces worden betrokken. Fac-
van het medium en de positie van de
en mede door de veelal roestvrijstalen
toren die van invloed kunnen zijn op
sensor in de tank.
of kunststof behuizing bestand tegen
www.first-sensor.com
de selectie van de sensor zijn onder
benelux@first-sensor.com
andere omvang, geometrie, materiaal
Voor toepassingen met een geventileerde of open tank worden mano-
corrosieve en agressieve vloeistoffen. Fabrikanten bieden geschikte
(040) 201 15 46
van de tank en andere installaties in
meters gebruikt voor metingen die
behuizingen voor ieder medium en
de tank, zoals roerwerken.
kunnen worden gerelateerd aan de
de benodigde druk- en temperatuur-
en op de gewenste hoogte worden
OKTOBER 2016
17 gestuurd naar de fototransistor in de
specifieke oplossingen nodig zijn om
punt van de sensor. Met vloeistof rond
te voldoen aan de gewenste nauw-
de sensorpunt breekt een deel van
keurigheid, kwaliteit of eenvoud van
het licht uit en bereikt een zwakker
integratie. Het op maat maken begint
signaal de fototransistor, wat leidt tot activering van een schakeluitgang.
met eenvoudige mechanische aanpassingen van connectoren, kabels of
Opto-elektronische niveausensoren
schroefdraden. Een ander belangrijk
zijn klein, eenvoudig te installeren en
aspect is de elektrische verbinding
kunnen voor vele toepassingen worden gebruikt. Fabrikanten, waaronder
met de systemen van de klant. Als de
De eenvoudig te installeren optische niveauschakelaars maken gebruik van
First Sensor, bieden verschillende
solid-state technologie zonder bewegende delen voor zeer nauwkeurige en
behuizingen die passen bij de ver-
interface, uitgangssignaal of dataformat, kan dit de ontwerpfase verkorten
betrouwbare metingen.
schillende soorten media.
en ontwikkelingskosten verlagen.
Prismaniveausensoren met kunststof
Sensorfabrikanten kunnen ook van
sensorfabrikant zorgt voor de juiste
bereiken. Afhankelijk van het sensor-
van kustbescherming.
polysulfon behuizingen zijn geschikt
waarde zijn bij het ontwikkelproces bij
systeem worden de meetwaarden als
Hydrostatische niveausensoren heb-
analoge of digitale signalen doorge-
ben ook hun beperkingen. Wanneer er
voor een breed scala van OEM-toepassingen, zoals medische appara-
de klant. Hierbij delen ervaren sensorexperts hun kennis over sensorsyste-
geven.
een roerwerk in de tank zit, kan er niet
tuur, HVAC, compressoren, hydrauli-
men en toepassingen met de ontwik-
met een in het medium afgezonken
sche reservoirs, machinewerktuigen
kelteams van de klant. Dit kan gedaan
Meer toepassingen
sensor worden gewerkt. In dat geval
en lekdetectie en worden ook veel
worden in een gezamenlijk ontwikkel-
Buiten de opslagtanks zijn er ook tal
gebruikt in de voedsel-, dranken- en
project of in een deelproject op basis
van toepassingen voor hydrostatische
kan een bedrade hydrostatische druktransmitter op de bodem van de tank
farmaceutische industrie. Een ander
van functionele specificaties. Op die
niveausensoren. Zo heeft First Sen-
worden bevestigd door een gat in de
type behuizingen, gemaakt van het
manier kunnen klanten profiteren van
sor een sensorgeregelde oplossing
wand van de tank te boren. De toe-
kunststof Trogamid, wordt ingezet bij
de expertise van de fabrikant op het
gerealiseerd bij waterreservoirs op het
passing moet een dergelijke operatie
gebied van geïntegreerd ontwerpen,
dak van torenflats. In deze reservoirs
natuurlijk wel toestaan.
vloeistoffen waar conventionele polysulfon behuizingen te kort schieten, zoals brandstoffen, gehalogeneerde
zitten sensoren die niet alleen het
zelftest functies, meten op afstand en
regenwaterniveau meten, maar ook
Opto-elektronische niveauscha-
koolwaterstoffen (bijvoorbeeld chlo-
programmeren van de microcontroller, wat aanzienlijke concurrentie-
de temperatuur van dat water. Als
kelaar
roform), methanol, aceton en ethyla-
voordelen kan opleveren. Bijzonder
de temperatuur in het waterreservoir
Opto-elektronische niveauschakelaars
cetaat. Trogamid is ook goedgekeurd
waardevol is ook de ervaring van de
onder een ingestelde minimumtemperatuur daalt, wordt preventief een
zijn een eenvoudige en kosteneffici-
voor direct contact met voedsel en
sensorfabrikant met de nauwkeurig-
ente oplossing voor veel niveaumeting
drinkwater.
heid en langetermijnstabiliteit van hun
verwarming aangezet om bevriezen
toepassingen. De sensoren bevatten
van het water te voorkomen. Andere
een lichtbron (led) en een lichtont-
Maatwerk, ook bij ontwikkeling
beschikbaar en hoeft dus niet van
toepassingen zijn bij het balanceren
vanger (fototransistor). In lucht of gas
Standaard niveausensoren kunnen uit
geval tot geval te worden opgebouwd,
van ballasttanks in schepen en condition monitoring van dijken in het kader
wordt het door de led uitgezonden
de catalogus worden gekocht. Dit ligt
wat veel tijd kost en veel extra kosten
licht volledig gereflecteerd en terug-
anders als er klant- of toepassings-
met zich meebrengt.
meetoplossingen. Die kennis is direct
Endress + Hauser
Yokogawa Europe
Flowmeters
Digitale remote-sensor
De Proline 300/500 transmitters kunnen
peratuur; met het elektromagnetische
De DPharp EJX-serie verschildruktrans-
worden gecombineerd met de Promass
meetprincipe volumeflow, temperatuur
mitters is voorzien van twee druksen-
(Coriolis) en Promag (elektromagnetische) sensoren. Afhankelijk van het
en geleidbaarheid. Elk Proline 300/500
soren die via een elektrische kabel zijn
instrument wordt gekalibreerd met
verbonden met de EJXC40A digitale
meetprincipe, kunnen meerdere pro-
remote-sensor. De configuratie waarbij
cesvariabelen worden gemeten met één
behulp van volledig traceerbare kalibratiefaciliteiten conform ISO/IEC 17025.
apparaat. Met het Coriolis meetprincipe
Het is niet alleen mogelijk om diag-
een elektrische kabel met elkaar zijn
zijn dat massaflow, volumeflow, dicht-
nose-, service- of procesgegevens via
verbonden, biedt een oplossing voor het gebruik van verschildruktransmitter
heid, concentratie, viscositeit en tem-
de controlekamer in te lezen, maar nu
met membraanafdichting, die via een capillaire buis zijn verbonden met twee
ook on-site dankzij een geïntegreerde
afzonderlijke drukmeetunits. Bij grote tanks leidt de benodigde lengte van de
webserver. Hiervoor is geen extra software nodig; het volstaat om een WLAN-
capillaire buis door de gevoeligheid voor veranderingen in de omgevingstemperatuur tot te grote meetafwijkingen.
verbinding te maken via smartphone
Op basis van het verschil in de druk die door elke sensor wordt gemeten,
of tablet. De flowmeters zijn leverbaar met verschillende protocollen: Hart,
bepaalt de EJXC40A het vloeistofniveau, de flowsnelheid en druk van vloeistoffen, gassen en stoom. De remote sensor leent zich voor vloeistofniveaumeting
Profibus, Foundation Fieldbus, Modbus
in grote tanks, fijnmeting van verschildruk en meting van hogedruk-vloeistoffen
RS485, EtherNet/IP en Profinet.
met hoge verschildruk.
twee afzonderlijke druksensoren via
Meer elektroDATA op
Constructeursdag DE CONSTRUCTEUR: TEKENAAR OF ‘SPIN IN HET WEB’? 29 NOVEMBER 2016
POWERED BY
Constructeur LOCATIE EVOLUON EINDHOVEN
Herkent u dit? • Software die zelf het beste ontwerp genereert op basis van belasting of beschikbare ontwerpruimte • Model Based Definition geeft vorm-, plaats- en maattoleranties en oppervlakteruwheden weer in de juiste context; CAM-software die meteen de juiste gereedschapsbanen en gereedschappen kiest
DE CONSTRUCTEUR ZIT ERBIJ EN KIJKT ERNAAR? IS DIT DE ‘CONSTRUCTEUR 4.0’? DEZE VRAGEN STAAN CENTRAAL OP DE CONSTRUCTEURSDAG VAN 29 NOVEMBER. MELD U NU ALVAST AAN EN WEES GEGARANDEERD VAN EEN PLAATS!
ENGINEERSONLINE.NL/CONSTRUCTEURSDAG SPONSORED BY:
POWERED BY:
Constructeur
PRODUCTNIEUWS
OKTOBER 2016
19 w w w . e u c h n e r. n l
Veiligheidstechniek voor de Machinebouw
EKS
Light modular Electronic Key System
Autorisatiesysteem voor eenvoudige en decentrale toepassingen Communiceert via vijf I/O Optionele uitgangen voor machineveiligheid Identificatie door middel van elektronische RFID-sleutels
IP69k
Toepasbaar in hygiĂŤnische omgevingen
EUCHNER (BENELUX) BV
I
P O S T B U S 11 9
I
N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T
I
+31 ( 0 )78 615 47 6 6
I
INFO@EUCHNER.NL
Intercontrol Meet- en Regeltechniek
HBM
Thermische flowmeter
Kalibratie van sensoren voor procescontrole
Flowmeting van ongeconditioneerd en meestal drijfnat biogas is voor traditionele thermische gasmassameters een lastige opgave, omdat de sensor door de hoge vochtigheid van het biogas sterker
Reksensoren die - gemonteerd op
afgekoeld wordt dan door de werkelijke hoeveelheid gas veroorzaakt
machinedelen - indirect de uitgeoefende
zou zijn. Deze ongewenste extra afkoeling veroorzaakt bij de meeste
kracht meten, moeten in gemonteerde
thermische gasmeters een flinke meetfout, waardoor dit meetprincipe in
toestand worden gekalibreerd. Dit kan
de biogasmarkt een slechte reputatie heeft gekregen.
met behulp van de Adjustment Assistant
rentiesensor gebruikt. Het meetsignaal
Kurz Instruments heeft met de WGF-serie (Wet Gas Flowmeter) dit pro-
voor het PMX industriĂŤle meetversterker-
van de sensor wordt opgenomen via
bleem ondervangen door een thermische barrière rond de sensor aan
systeem. De Assistant heeft een
een externe meetketen of direct door
te brengen op basis van het Leidenfrost effect; ook wel bekend van de
intuĂŻtieve bediening en is in de PMX-
gebruik te maken van de PMX meet-
waterdruppel die lijkt te zweven boven een overhitte plaat. Het constante
webserver geĂŻntegreerd. De webserver
temperatuurverschil van het WGF meetelement wordt namelijk dusdanig hoog gekozen dat beĂŻnvloeding door een wisselende gasvochtigheid verwaarloos-
versterker. Het programma verwerkt de geeft niet alleen de meetdata in de brow- verschillende signalen van metingen ser weer, maar kan nu ook gebruikt wor- met en zonder belasting; berekent de
baar is geworden. De ATEX-gecertificeerde Wet Gas Flowmeters leveren direct een meetwaarde in massa (Nm3 of kg), zodat een EVHI voor druk- en temperatuur-
den om de kalibratie van de sensoren te
schaal voor elke te kalibreren sensor en
beheren, tot vier sensoren tegelijk.
past haar meteen toe. Dit proces neemt
correctie niet nodig is en de installatie eenvoudiger kan worden uitgevoerd.
Voor het kalibratieproces wordt een refe-
enkele seconden in beslag.
! !
van
tot ow
Meer elektroDATA op
ENERGIE & INFRA
20
Tijd en kosten besparen met tweepolig vermogensrelais DOOR UITVOERING MET TWEE POLEN ÉÉN IN PLAATS VAN TWEE RELAIS TOEPASSEN De 29-serie relais van Kissling – in de Benelux vertegenwoordigd door Rotero – is uitgebreid met een tweepolige uitvoering. Dit type maakt het mogelijk om in plaats van twee maar één relais toe te passen waarmee kostenen tijdbesparingen zijn te realiseren. De nieuwe uitvoering is oorspronkelijk ontwikkeld voor landbouwvoertuigen en nu als standaard aan het programma toegevoegd. De 29-serie relais van Kissling is uitgebreid met een tweepolige uitvoering.
Het Duitse Kissling heeft al decennia
De uitvoering met twee polen biedt
de component een hoge weerstand
lang ervaring met het ontwikkelen en
als voordeel dat de machinebouwer
tegen schok- en trillingsbelastingen (6
produceren van vermogensrelais die
g / 11 ms respectievelijk 4 g / 50-2000
voldoen aan de beschermingsklassen
nog maar één relais hoeft toe te passen in plaats van twee.
IP67 en IP6K9K, waarbij 6K staat voor
Hierdoor kan hij compacter bouwen,
contactspanning als gevolg van de
stofdichten met 9K wordt bedoeld dat
de productiekosten verlagen (zowel
hoge contactdruk. De compacte relais
het relais bestand is tegen hoge druk
met betrekking tot het investeren in
kunnen door de beschikbaarheid van
en stoom. De serie 29 is ontwikkeld
componenten, magazijnkosten, als
voor toepassingen in zware bedrijfsomstandigheden met veel schok-
de tijd die nodig is voor de montage,
verschillende bevestigingsmogelijkheden en flenstypen op vele manieren
Hz) en een minimaal verlies van de
inclusief aansluiten) en de onderhoudsbehoefte voor de eindgebruiker
worden gemonteerd. De aansluitingen
ken en trillingen. Denk daarbij aan bedrijfswagens, bouwmachines en
verlagen.
corrosie.
spanningen van 12 en 24 VDC zijn
Korte schakeltijden
Specificaties
de verschillende relais uit de 29-serie
Net als de andere componenten uit de
geschikt voor nominale stroomsterktes van 75 A, 120 A, 200 A, 300 A,
29-serie kenmerkt de tweepolige vari-
De nominale stroom van het tweepolige relais is 2 x 300 A, terwijl de
ant zich door extreem korte schakeltij-
nominale spanning 12, 24 en 28 VDC
400 A en 500 A.
den: de opkomtijd is maximaal 60 ms
is. Ze kunnen gedurende 1 seconde
en er staat maximaal 30 ms voor de
een overbelasting van 2 x 2400 A aan,
Dubbelpolig
afvaltijd. Er wordt gewerkt met ‘echte’
en 2 x 600 A gedurende maximaal 20
Aan de 29-serie is onlangs een
contacten. Dus geen sleepcontacten
seconden. De relais werken bij een
tweepolige uitvoering toegevoegd
met een relatief hoog inbrandgevaar,
omgevingstemperatuur tussen -40 en
die oorspronkelijk is ontwikkeld voor
maar contacten die zijn voorzien van
+85 °C. Net als de andere relais uit de
landbouwvoertuigen. Door de goede
een speciale zilvertinlegering (AgSnO)
29-serie voldoet ook de tweepolige
en betrouwbare eigenschappen is
die de elektrische eigenschappen en
variant aan beschermingsklasse IP67
besloten om deze component ook als
(0,2 bar; 1 min) en IP6K9K volgens
standaard in het pakket op te nemen
vooral de levensduur positief beïnvloedt. De mechanische levensduur
www.rotero.com
waarmee hij ook beschikbaar is voor
staat gespecificeerd voor twee mil-
daarbij ook nog eens bestand tegen
info@rotero.com
andere voertuigtoepassingen en ook
joen schakelingen.
(0348) 49 51 50
kan worden ingezet voor industriële
en behuizing zijn beschermd tegen
industriële voertuigen. Met nominale
toepassingen.
IEC 60529 & DIN 40050-9. Ze zijn
oliën, brandstoffen, hydraulische Door een optimale magneetschakeling vloeistoffen, alcohol en blusmiddelen. en een doordachte constructie biedt
ENERGIE & INFRA
OKTOBER 2016
21
Elipse
DIN-rail voeding
EUCHNER INTRODUCEERT 3e INTERFACE MGB
Puls heeft de Piano productfamilie uitgebreid met een 24 VDC/10 A DINrail voeding die een ingangsspanningsbereik heeft van 100 - 240 VAC. De voeding heeft een rendement van 94,8% en gaat 74.000 bedrijfsuren mee (bij vollast en een ingangsspanning van 230 VAC en 40 °C omge-
De PIC240.241D is opgebouwd uit
vingstemperatuur). De unit is voorzien
één enkele PCB en zit in een polycar-
van robuuste klemmen en een DC-OK
bonaat behuizing van hoge kwaliteit.
contact.
De breedte is 49 mm.
Dätwyler Cables
FTTx-buitenkabel met 288 vezels Dätwyler heeft
om in microbuizen te blazen met een
de glasvezel-
binnendiameter vanaf 12 mm.
kabelfamilie
Met zijn gevlochten bundels en droge
FO Outdoor
tussenruimtes biedt deze metaalvrije
wbKT S-Micro
kabel een gemakkelijk afsnijdbare,
uitgebreid
installatievriendelijke kabelconstructie.
met een pro-
Gebruikers profiteren bovendien van
duct met 288
zijn uitstekende dempingwaarden,
G.652.D-vezels
bijvoorbeeld 0,21 dB/km bij 1550 nm
in gevlochten bundels (12x24). De
(bekabeld), en van zijn goede mecha-
diameter van deze FTTx-buitenkabel
nische eigenschappen, zoals blijkt uit
is 10,4 mm. Daardoor is hij geschikt
de verhoogde trekkracht van 2900 N.
EtherNet/IP-CIP-Safety is de derde interface die fabrikant Euchner op de markt brengt voor zijn MGB-deurslot. Momenteel bestaan er al zo’n 500 verschillende uitvoeringen van het MGB deurslot. De nieuwe EtherNet/IP-CIP-Safety versie werd ontwikkeld om te voldoen aan de vraag van machinebouwers uit de USA en machinebouwers die aan de USA leveren. Het MGB deurslot kan nu met vrijwel alle besturingsplatforms op busniveau worden verbonden: Via ProfiNet/ProfiSafe en via EtherNet/IP-CIP-Safety. Daarnaast is er nog het conventionele MGB-deurslot met OSSD-uitgangen.
Metz Connect
Koppelbox De OpDAT REG S koppelbox voor
voorgeconfectioneerde leidingen,
inbouw in een verdelerkast is verkrijg-
OpDAT S Splice C is geschikt voor 12
baar in drie varianten en is geschikt
koppelingen met krimpkoppelhouder
voor een gemengde uitrusting met
en OpDAT S Splice S wordt gebruikt
glasvezel- en kopertechniek. Daar-
bij 12 koppelingen met krimpkous-
door zijn meerdere inbouwvarianten
koppelhouder. De draagrailapparaten
aan de behuizing mogelijk. De uit-
hebben een vlakke constructie met
voering OpDAT S V is bestemd voor
een schuine uitgang (aansluitingen naar beneden), een stabiele draagrail-
Verder kan het deurslot via dip-switches worden gepersonaliseerd: Enkelvoudige of seriële verbinding, de ontgrendeling wel of niet opgenomen in de veiligheidskring, wel of geen reset nodig na bediening van de vluchtontgrendeling. De vergrendeling in het deurslot accepteert éénkanaals en tweekanaals aansturing. Naar verwachting zullen sommige besturingsfabrikanten toekomstig de vergrendeling/ontgrendeling tweekanaals willen regelen. Wij komen graag bij u langs om de mogelijkheden te demonstreren! Euchner is klaar voor de toekomst.
houder en een bekabelingsruimte van voldoende omvang. De koppelbox is geschikt voor de inbouw van pigtails of voorgeconfectioneerde installatiekabels. De toevoer van de kabels kan plaatsvinden van boven of van onderen; daarnaast is een trekontlasting
EUCHNER (Benelux) BV Visschersbuurt 23 NL-3356 AE Papendrecht Telefoon 078-6154766 Internet www.euchner.nl E-mail info@euchner.nl
M20 verkrijgbaar. Meer elektroDATA op
TEST & MEASUREMENT
22
Instapmodel oscilloscoop kan draadloos clusteren via Wifi TWEE OF VIER KANALEN, 70 OF 100 MHZ BANDBREEDTE EN 20 MWOORD GEHEUGENDIEPTE Zowel het concept en de functionaliteit als de prijsstelling is verwant aan Tektronix’ oudere TDS2000-families maar ten opzichte daarvan moet de TBS2000-serie die het bedrijf onlangs op de markt heeft gebracht, zich onderscheiden met modernere specs en aanvullende voorzieningen. Zo is een groter beeldscherm ingebouwd en ook de geheugendiepte is uitgebreid. Voorlopig telt de reeks modellen met bandbreedtes van 70 en 100 MHz en met twee of vier kanalen. Optioneel kan er een Wifimodule worden toegevoegd, waarmee meerdere gebruikers hun instrumenten onderling kunnen koppelen en ook supervisie mogelijk is.
De TBS2000-serie omvat modellen met 2 en 4 kanalen en 70- en 100-MHz bandbreedte.
Het ligt voor de hand om de meest
BNC-aansluitingen zijn voorzien van
op de eigenschappen en elektrische
recente familie digitale oscilloscopen,
contactvlakken voor TekVPI, wat staat
kenmerken van de meetpen. Ook zijn
de TBS2000, van Tektronix te vergelijken met hun eerdere TDS2000-
voor Versatile Probe Interface. Hierbij
zo diagnoses en toestandsbewaking mogelijk, al dan niet met terugmelding
serie. In beide gevallen gaat het om
krijgt de meetpen ingebouwde intelligentie in de vorm van een proces-
modellen aan de onderkant van het
sor, niet-vluchtig geheugen en een
portfolio, bedoeld voor zowel niet al
seriële poort. Door langs die weg met
Bandbreedte
te veeleisende meetapplicaties en
de scoop te communiceren, kan het
ontwikkelprojecten als voor onderwijsdoeleinden. Ook wat betreft prijs-
instrument zich automatisch instellen
Vooralsnog telt de reeks vier modellen, met twee en vier kanalen en
naar de gebruiker.
kaartje liggen de twee op dezelfde lijn. Ondertussen zijn veel van de componenten een stuk voordeliger geworden en dat komt de specificaties ten goede. Het meest in het oog springt het grotere beeldscherm van 800 bij 400 pixels, dat met zijn 23-cm diagonaal een tweeënhalf maal grotere oppervlakte heeft dan het 14,5-cm LCD in de voorgaande generatie. En dat de stelling van Moore in de tussenliggende jaren zijn geldigheid heeft weten te behouden, blijkt uit de exponentieel gegroeide geheugendiepte www.cnrood.com
van 2,5 duizend naar 20 miljoen meet-
info@cnrood.com
punten voor alle kanalen.
(079) 360 00 18
Volgens de producent is de TBS2000 de eerste in zijn klasse waarin de
De ingangen zijn geschikt voor TekVPI-compatibele meetpennen.
OKTOBER 2016
23 bandbreedtes van 70 dan wel 100
van een rechthoekig, Hamming-, Von
MHz. Alle vier werken ze met een
Hann- of Blackman-Harris-venster. De
1-GHz bemonsteringsfrequentie
verticale as van het spectrum wordt
waarbij de registratiediepte instelbaar
dan lineair of in dBV weergegeven.
is vanaf 2000 meetpunten. Een draaiknop helpt bij het uitvergroten van en
Wifi
navigeren door golfvormen. Tijdens
Bij de bedieningsmenu’s komt des-
real-time weergave is een variabele of
gewenst een beknopte tekstuele en
continue persistentie in te stellen.
grafische toelichting van de geselec-
Triggers kunnen behalve op de
teerde optie op het scherm, eventu-
gebruikelijke spanningswaarden en
eel aangevuld met toepassingstips.
stijgende en dalende flanken ook
Verder is een handboek ingebouwd
worden geprogrammeerd op puls-
met een overzicht van de TBS2000 en
breedte, invalide logische signaalduur
uitleg over de basisfuncties en over
en -niveaus, pieken en gemiddelden.
TekSmartLab.
Vervolgens biedt het menu keuze
Met dit laatste systeem kunnen
uit 32 automatische metingen in vier
meerdere oscilloscopen gezamenlijk
categorieĂŤn, waaronder frequentie-
worden beheerd, waarbij in de eerste
bepaling met selectie van specifieke
plaats wordt gedacht aan onderwijs-
puls- en flankvarianten, vertraging,
doeleinden. De communicatie loopt
fase, arbeidsverhouding, blokduur en
bedraad via de LAN-aansluiting of de
RMS- of gemiddelde waarden over de
USB-poort dan wel draadloos via een
hele meting of per cyclus.
optionele Wifi-module. Een speciale
Tussen kanalen zijn mathematische
toets activeert de cursusfunctie waar-
bewerkingen mogelijk, zoals optellen,
bij stapsgewijze oefeningen worden
Via LAN, Wifi of USB kunnen groepen oscilloscopen centraal worden bestuurd
aftrekken en vermenigvuldigen. Ook
getoond.
en beheerd.
voert het instrument FFT’s uit op basis
# " ! #! $ # " " ! % ! " $& $! # ƒ ƒ ƒ !
Serie 21 D RFID) Geeft druk, locatie ID, temperatuur en sensor informatie Voeding via RFID interface, onbeperkt bruikbaar zonder onderhoud – Eenvoudige uitlezing en meetdata verwerking – Extreem robuust tegen omgevingsfactoren en vandalisme – Bereiken van 0..3bar tot 0..1000bar
Serie 21 DC RFID) Registreert tot 8000 paired druk- en temperatuur waarden GeĂŻntegreerde long-life batterij voor autonome data logging
– Total Error Band ¹ 0,5 %FS @ 0‌50°C – Passieve RFID interface 13,56 MHz / ISO 14443 – Geïntegreerde low-power I2C druktransmitter ook beschikbaar als OEM
ƒ ƒ ƒ
' &&& ! " #
keller-holland.nl
Meer elektroDATA op
TEST & MEASUREMENT
24 Technisch Handels- en Adviesbureau Vandentempel
Digitale oscilloscoop met meetkoffer De nieuwe generatie190-serie II
form CAT III 1000 V / CAT IV 600 V. Er
ScopeMeter-testinstrumenten van
zijn zeven verschillende uitvoeringen,
automatiseringssystemen en procesbesturingen te diagnosticeren.
Fluke bieden een digitale oscilloscoop
met een bandbreedte vanaf 60 tot 500
Met de levering van de SCC290-kit is
met twee of vier onafhankelijk geĂŻso-
MHz, samplesnelheden tot 5 GS/s
de Fluke 190 serie II ScopeMeter voor-
leerde ingangskanalen, die stof- en
met een resolutie van 200 ps en een
zien van een praktische draagkoffer en
druipwaterdicht is conform IP-51 en
diep geheugen met 10.000 samples
ScopeRecord en Connect-and-View
een veiligheidsspecificatie heeft con-
per kanaal. Functies als TrendPlot,
helpen om snel industriĂŤle machines,
FlukeView analyse software.
Planet e: Where the future begins. Electronics of tomorrow. Today. Tickets & Registration: electronica.de/en/tickets
World’s Leading Trade Fair for Electronic Components, Systems and Applications Messe Mßnchen I November 8–11, 2016 I electronica.de Contact: Van Ekeris Expo Service B.V. Tel. +31 23 525 8500 I info@vanekeris.nl
PRODUCTNIEUWS
OKTOBER 2016
25 RS Components
Oscilloscoop RS Components heeft de TBS2000 oscilloscoop met digitale opslag van Tektronix in het assortiment opgenomen. Deze oscilloscoop is verkrijgbaar in diverse modellen met een bandbreedte van 70 of 100 MHz en twee of
registreren en bieden eenvoudige navigatie om te helpen belangrijke details
vier kanalen. Daarnaast heeft de oscil-
te lokaliseren. Andere kenmerken zijn
loscoop een WVGA-display van 9 inch,
ondersteuning van de VPI-sonde-inter-
dat 15 horizontale (tijd)markeringen kan
face van Tektronix. Daarnaast geeft de
weergeven en gebruikers 50% meer
contextuele configureerbare helpfunctie
signaal laten bekijken dan vergelijkbare
‘Help Everywhere’ tips op het scherm
oscilloscopen. De opnamelengte van
voor belangrijke instellingen. Ondersteuning voor wifi-dongles maakt een
20 Mpunt en de pan- en zoomfuncties met één knop stellen gebruikers in staat
draadloze verbinding van het instru-
signalen met een lange tijdsduur te
ment mogelijk.
Engineering, Specials, Services & System Solutions
KWx
Lichtspectrum meter De Mavospec Base spectrometer van
dit eenvoudig
Gossen is ontworpen voor dagelijkse
te bedienen
metingen aan moderne lichtbronnen
instrument
zoals LED en OLED. Het instrument
kan de
voorziet in alle karakteristieke metingen
kwaliteit van
zoals verlichtingssterkte, kleurtemperatuur, kleurweergave index en kleurcoör-
verlichting en
dinaten volgens verschillende CEI stan-
ook van lichtplannen worden gecontroleerd. De metingen kunnen worden
daarden. De meetresultaten worden
opgeslagen in het interne geheugen en
overzichtelijk getoond voor zowel licht-
later via meegeleverde templates worden omgezet in een rapport.
experts als minder ervaren technici. Met
AR Benelux
Draagbare kabel- en antenne analyzer De CETC AV3680A is een draagbare
maken en eventuele fouten snel te
kabel- en antenne analyzer voor
verhelpen. De AV3680A heeft de volgende specificaties:
installatie en onderhoud van transmissielijnen en antennesystemen. Door
• Frequentiebereik: 1 MHz - 4 GHz.
de hoge meetsnelheid, meetnauwkeu-
• Effectieve Directiviteit: 42 dB.
righeid, compacte afmetingen, gering
• Metingen van: VSWR, Return Loss,
gewicht, batterijvoeding en touchscreen is dit apparaat geschikt voor
Voor doordachte Systeemoplossingen 9Op- en afwikkelen 9Elektrisch gekoppelde
aandrijvingen 9Hoeksynchrone aandrijvingen 9Pick & place 9Dynamisch positioneren • • • •
Servo aandrijvingen Regelaars & Interfaces Mechanische aandrijvingen Industriële reductoren met servo aanbouwflens • Speciale maatwerkaandrijvingen • Programmering & Support
Impedantie, DTF (Distance to Fault), Fault Location.
in-situ metingen. Het apparaat stelt de
• Meetsnelheid: tot 1 ms/pnt.
gebruiker in staat een snelle analyse te
• List sweep. • Interne data opslag. • Externe data opslag (USB stick / SD geheugenkaart). • Mini USB/LAN Interface voor verbinding met PC.
T +31(0)88 7865200 F +31(0)88 7865299 E info@elsto.eu
elsto.eu
• Interne GPS ontvanger. • Interne RF vermogensmeter. Meer elektroDATA op
COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX
OKTOBER 2016
26
Adverteerdersindex
Colofon
AE Sensors
5
igus
27
AE Sensors
19
Jumo Meet- en Regeltechniek
14
Altheris
24
Keller Meettechniek
23
Batenburg Mechatronica
11
Micro-Epsilon Mestechnik
23
Conta Clip
8
MYbusinessmedia
18
Digi-Key
1
Newell Rubbermaid
15
Digi-Key
2
Reichelt Elektronik
28
Redactie
Postbus 58, 7400 AB Deventer Fax: (0570) 50 43 89 e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl José Pot, (eindredacteur) Tel. (0570) 50 43 82, j.pot@mybusinessmedia.nl Theo van Gelder, t.gelder@mybusinessmedia.nl ing. Henk de Vries Tel. (0570) 50 43 81, h.vries@mybusinessmedia.nl Advertenties
Duranmatic
14
RS Components
9
Elsto Aandrijftechniek
25
TDK Lambda
3
Euchner Benelux
19
Van Ekeris Exposervice
Euchner Benelux
21
Vandentempel
24 8
Rob Swart, r.swart@mybusinessmedia.nl, 06 22 79 66 33 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 of verkoop binnendienst Fatma Zeytun (0570) 504352/ Annet Kreijkes (0570) 504353 orders.engineering@mybusinessmedia.nl Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever
Elsbeth Lamfers Tel. (0570) 50 43 27, e.lamfers@mybusinessmedia.nl
JE VINDT HET SNELLER OP
Een uitgave van MYbusinessmedia b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.
ISSN 0168-2873 Reproductie
Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl. DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.
Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2016 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens
MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: - +31 10 289 4008 (international contacts) Faxen naar: +31 10 289 40 73 Mailen naar: klantenservice@elektrodata.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia bv Elektrodata Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Abonnementstarieven
ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!
Jaarabonnement Nederland € 127,50* Jaarabonnement Buitenland € 139,75* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 6% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering
MYbusinessmedia Basislayout | Opmaak
Colorscan bv, Den Haag, www.colorscan.nl Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
zero Het grootste testlaboratorium – de ruimste keuze – 36 maanden garantie.
... zero Downtime met chainexŽ – de Nr. 1 in bewegende kabels ...
34 miljoen slagen getest*
138 miljoen slagen getest*
27 miljoen slagen getest*
26 miljoen slagen getest*
41 miljoen slagen getest*
20 miljoen slagen getest*
22 miljoen slagen getest*
76 miljoen slagen getest*
66 miljoen slagen getest*
65 miljoen slagen getest*
53 miljoen slagen getest*
97 miljoen slagen getest*
138 miljoen slagen getest*
50 miljoen slagen getest*
22 miljoen slagen getest*
Bezoek ons: Offshore Energy 2016, Amsterdam – Hal 1 Stand 118 / SPS IPC Drives, NĂźrnberg – Hal 4 Stand 310 Zero downtime voor uw zwaarste applicaties met bewegende kabels. 1244 kabels op voorraad maken chainex tot het grootste programma voor bewegende kabels voor torsie-, motor-, servo-, hybride-, stuurstroom-, data-, bus-, ethernet- en ďŹ ber optic kabels. chainex kabels worden ontwikkeld en getest in het met 2.750 m² grootste laboratorium in de branche. Met 600 gelÄłktÄłdig uit te voeren tests, 1,4 miljoen elektrische metingen en 2 miljard cycli per jaar vindt u ook voor uw meest veeleisende applicatie de passende kabel. En voordelig in tot 7 kwaliteitsniveau’s. Levensduur online berekenen en vandaag nog bestellen met 36 maanden garantie. ÂŽ
plastics for longer life
ÂŽ
ÂŽ
* Alle testrapporten en meer vindt u onder www.igus.nl/chainextests
Vraag naar een gratis monster: 0346-35 39 32
Meer dan 45 jaar ervaring 24 uurs verzending ʇ Meer dan 60.000 producten ʇ ʇ
“
STECHNIEK
ING ONTWIKKEL
elijke gen aantrekk te l .n lt e h ic re ... Bij el geleverd! prijzen en sn
DE REICHELT RECLAMESPOT
„
rch.lt/vnl
De eenvoudigste manier om de Raspberry Pi te gebruiken! Veelvoudig moduleerbaar — dat rendeert!
FIND OUT MORE Ź
DE MAKER LAPTOP De pi-top is een DIY Raspberry Pi laptop. Leg uw beschikbare Raspberry Pi printplaat in een pi-top en begin onmiddellijk! Ideaal om onderweg te programmeren. 13,3"-HD-beeldscherm SD-kaart (8 GB) met vooraf geïnstalleerde pi-topOS Acculooptijd: 10 uur
RASP PI-TOP D GN
252,
02 (Ook verkrijgbaar in antraciet) (Zonder Raspberry Pi printplaat)
4X 1,2 GHZ VOOR LABORATORIUM EN HOBBY
DE NIEUWSTE GENERATIE!
EXPERIMENTEER-INSTEEKBOARD
RASPBERRY PI 3
1x contactterminal, 640 contacten 1x verdelerterminal, 200 contacten
ARD WLAN ONBO R DAN DE 10X SNELLE ERATIE EN G TE S EER
1200 MHZ quad-core-processor ARM Cortex-A53 64-bits 1024 MB RAM LPDDR2
Afmetingen: 66 x 174 x 8,5 mm
VideoCore IV Dual-Core-GPU WLAN, BT, LAN, USB, HDMI, 40 I/O, CSI, DSI, audio, ... Ondersteunt Windows 10 IoT, Raspbian, RaspBMC, Arch Linux, ...
2,48
STECKBOARD 1K2V i.p.v. 33,53
31,
GELEIDERBRUGDRAADBRUG-SET 140-delig
3,32
RASPBERRY PI 3
! EN & WINNEN NU ABONNER n ee nd ke maa Wij verloten el le light onder al gh hi h sc techni s! ee nn bo r-a te et nieuwe Newsl
STECKBOARD DBS
Dagtarieven! Prijsniveau: 05.10.2016
51 In oktober verloten wij een bluetooth koptelefoon van BEATS by Dr. Dre! (ter waarde van € 159,–)
NU MEEDOEN!
http://rch.lt/news
Prijzen in € excl. BTW, excl. verzendkosten · reichelt elektronik, Elektronikring 1, 26452 Sande (Germany)
INTERNATIONALE BETAALMOGELIJKHEID:
EENVOUDIG ONLINE SHOPPEN!
Onze communicatietalen:
www.reichelt.nl BESTEL-HOTLINE: +49 (0)4422 955-360