Ζήσε την εγκυμοσύνη, όχι τη δυσκοιλιότητα!
Μαρία Ζερβού Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Τι είναι η δυσκοιλιότητα; Η δυσκοιλιότητα είναι ένα σύμπτωμα τόσο συχνό... όσο και ο πληθυσμός της χώρας, αφού όλοι κάποια στιγμή της ζωής τους είναι πιθανό να την αντιμετωπίσουν!
Δυσκοιλιότητα
Συνήθως είναι περιστασιακή, πράγμα που σημαίνει ότι θα εμφανιστεί για σύντομο χρονικό διάστημα και υπάρχουν πολλοί τρόποι για να την αντιμετωπίσεις.
χ2 12% 17%
Απασχολεί άτομα όλων των ηλικιών, ωστόσο πιο συχνά την εμφανίζουν οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι.
15-29 ετών 30-59 ετών 60-65 ετών
25%
2 5
Πιο συγκεκριμένα, στατιστικά στοιχεία από την Ελλάδα δείχνουν ότι: ff δυσκοιλιότητα παρουσιάζουν διπλάσιες γυναίκες συγκριτικά με τους άντρες ff άτομα μεγαλύτερης ηλικίας την εμφανίζουν πιο συχνά Ακόμα κι εσύ που διανύεις την εγκυμοσύνη σου, την πιο χαρμόσυνη περίοδο στη ζωή μιας γυναίκας, έχεις κάποιες πιθανότητες να εμφανίσεις δυσκοιλιότητα αφού 2 στις 5 εγκυμονούσες παρουσιάζουν το σύμπτωμα αυτό!
Δυσκοιλιότητα: Φυσιολογικό σύμπτωμα κατά την εγκυμοσύνη Γνωρίζεις ότι η δυσκοιλιότητα κατά την εγκυμοσύνη αποτελεί τη 2η πιο συχνά εμφανιζόμενη γαστρεντερική διαταραχή, μετά τη ναυτία; Ακολουθούν η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η διάρροια. Πιο συγκεκριμένα, η δυσκοιλιότητα κατά την εγκυμοσύνη: ff εμφανίζεται πιο συχνά στο 1ο και το 2ο τρίμηνο, ff παρουσιάζεται με μικρότερη συχνότητα στο 3ο τρίμηνο, ff μπορεί να είναι και σύμπτωμα έως τρεις μήνες μετά τη γέννα. 1ο & 2ο τρίμηνο 3ο τρίμηνο μετά τη γέννα
35-39% 21%
Για ποιο λόγο μπορεί να εμφανίσεις δυσκοιλιότητα; Η καθιστική ζωή, η απουσία δηλαδή φυσικής δραστηριότητας, είναι ένας λόγος! Εάν ξεχνάς να πιεις νερό ή δεν καταναλώνεις τρόφιμα με φυτικές ίνες είναι πιθανό να εμφανίσεις δυσκοιλιότητα. Το άγχος και το στρες είναι παράγοντες που μπορεί να εντείνουν το σύμπτωμα της δυσκοιλιότητας. Ίσως συνυπάρχει και κάποιος από τους παρακάτω παράγοντες: ff Υποθυρεοειδισμός ff Υπερασβεστιαιμία ff Υποκαλιαιμία ff Διαβήτης κύησης
17%
Πώς θα το καταλάβεις; Οι περισσότεροι θα νιώσουν δυσφορία εάν: ff δεν πάνε στην τουαλέτα για 2 με 3 ημέρες, ff επισκέπτονται την τουαλέτα λιγότερο από 3 φορές / εβδομάδα, ff αντιμετωπίζουν δυσκολία κατά την κένωση ή σκληρά κόπρανα, τουλάχιστον 1 στις 4 φορές. Πριν βιαστείς όμως να κάνεις εσύ τη διάγνωση, μάθε ότι ο ιατρός σου έχει κι άλλα κριτήρια κατά νου!
Για εσένα που διανύεις την περίοδο εγκυμοσύνης, η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται ακόμα και σε: ff Ορμονικές αλλαγές Η προγεστερόνη, τα οιστρογόνα, η μοτιλίνη και η ρελαξίνη είναι όλες ορμόνες που επηρεάζονται κατά την εγκυμοσύνη (αυξάνονται ή μειώνονται), πράγμα που οδηγεί σε μειωμένη κινητικότητα του εντέρου. ff Συμπληρώματα σιδήρου Εάν η δυσκοιλιότητα εντάθηκε μόλις ξεκίνησες τα συμπληρώματα αυτά, συμβουλέψου τον ιατρό σου. Η διαλειμματική λήψη τους μπορεί να προσφέρει τα ίδια οφέλη για τον αιματοκρίτη σου χωρίς όμως τα δυσάρεστα συμπτώματα δυσκοιλιότητας!
Αντιμετώπισε τη δυσκοιλιότητα
Ασκήσου με μέτρο, συμβουλέψου τον ιατρό σου!
Μπορείς!
Αύξησε την κατανάλωση υγρών!
Εάν η καθημερινότητά σου είναι αρκετά καθιστική, είναι καλό να αυξήσεις τη σωματική δραστηριότητα, όσο φυσικά το επιτρέπει η εγκυμοσύνη αλλά και το ιατρικό ιστορικό!
Είναι σημαντικό να καταναλώνεις επαρκείς ποσότητες υγρών, περίπου 2L δηλαδή, αφού σε ενυδατώνουν και ενισχύουν τη δράση των φυτικών ινών!
Έτσι λοιπόν, ένα πρόγραμμα άσκησης, μέτριας έντασης, 4 με 5 φορές την εβδομάδα για 20-30 λεπτά αποτελεί σύμμαχο στην κινητικότητα του εντέρου.
Πώς μεταφράζεται αυτό πρακτικά; Είναι 8 με 10 ποτήρια την ημέρα! Στα υγρά, εκτός από το νερό περιλαμβάνονται και χυμοί, υγρά από υδαρή φαγητά όπως οι σούπες, ροφήματα όπως ο καφές, το τσάι και το ρόφημα σοκολάτας. Tip Θυμήσου να κρατήσεις το μέτρο με τα καφεϊνούχα ροφήματα
μιας και η σύσταση, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, για τις γυναίκες στην εγκυμοσύνη είναι στα 200mg ημερησίως, η μισή ποσότητα δηλαδή από το γενικό πληθυσμό!
Πόσες φυτικές ίνες καταναλώνεις μέσα στην ημέρα; Πριν απαντήσεις στο ερώτημα αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζεις για ποιο λόγο θα σε βοηθήσουν οι φυτικές ίνες αλλά και σε ποια τρόφιμα βρίσκονται!
Αντιμετώπισε τη δυσκοιλιότητα
Κάνε σύμμαχο τη διατροφή σου! Φυτικές Ίνες Ανήκουν στην κατηγορία των υδατανθράκων και πρόκειται για συστατικά των τροφίμων που δεν πέπτονται στο λεπτό έντερο. Χωρίζονται σε διαλυτές και αδιάλυτες, ανάλογα με την ικανότητά τους να διαλύονται στο νερό σε ουδέτερο περιβάλλον (pΗ 7). Προτίμησε τις διαλυτές φυτικές ίνες, μιας και έχει φανεί πως είναι πιο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας!
Μπορείς!
Βάλε στόχο την κατανάλωση 25 με 3Ο g φυτικών ινών καθημερινά! Θα βρεις τις φυτικές ίνες σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης όπως ψωμί, δημητριακά και ζυμαρικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους! Είναι σημαντικό επομένως, να συμπεριλάβεις τα τρόφιμα αυτά σε ένα ισορροπημένο διατροφικό πλάνο. Σχεδόν όλα τα παραπάνω τρόφιμα περιέχουν και τα δύο είδη φυτικών ινών! Συμβουλέψου τον παρακάτω πίνακα, αν θέλεις μια πιο συγκεκριμένη και πληρέστερη εικόνα: Τρόφιµα
Η κατανάλωση φυτικών ινών είναι απαραίτητο κομμάτι της διατροφής, καθώς συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Tip Σε περίπτωση που δεν καταναλώνεις ήδη φυτικές ίνες, κάνε λίγο υπομονή! Θα χρειαστεί ένα μικρό χρονικό διάστημα για να δεις τη θετική τους επίδραση στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Mερίδα
Φυτικές ίνες συνολικά (g)
Αδιάλυτες φυτικές ίνες (g)
Διαλυτές φυτικές ίνες (g)
Μαγειρεµένα
Φακές
1 φλ.
12
11
1
Καστανό ρύζι
1 φλ.
7
6
1
4
3
1
13.5
11
2.5
Φρούτα
Μήλο µε τη φλούδα 1 µέτριο Αβοκάντο
1 µέτριο
Λαχανικά
Γνώρισε ακόμα περισσότερες πληροφορίες για τη διατροφή στην εγκυμοσύνη, από το βιβλίο της σειράς wellness των εκδόσεων medNutrition:
«Περιμένοντας τον πελαργό – Διατροφή στην εγκυμοσύνη» www.mednutrition.gr
Σπανάκι ωµό
100 g
3.2
2.4
0.8
Κουνουπίδι ωµό
100 g
2.3
1.8
0.5
Tip Αν δεν καταναλώνεις ήδη φυτικές ίνες, είναι καλό να τις
εντάξεις σταδιακά στη διατροφή σου (περίπου 3g αύξηση κάθε εβδομάδα), προκειμένου να αποφύγεις δυσάρεστα συμπτώματα όπως φούσκωμα ή κοιλιακό πόνο!
Αντιμετώπισε τη δυσκοιλιότητα
Κάνε μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα Μην αγνοείς το αντανακλαστικό της κένωσης Θα δεις μάλιστα ότι αν καταναλώνεις τα γεύματά σου σε σταθερές ώρες πιθανό να ρυθμίσεις και τις κενώσεις σε σταθερές ώρες!
Προσπάθησε να βγάλεις το άγχος από την καθημερινότητά σου Δημιούργησε ένα ήρεμο περιβάλλον στις πιο πιθανές ώρες που θα πας στην τουαλέτα. Για παράδειγμα, ξύπνησε λίγο νωρίτερα το πρωί για να δώσεις χρόνο στον οργανισμό σου (και στο έντερο!) να ενεργοποιηθεί!
Μπορείς!
… για να δεις μεγάλα οφέλη! Άλλαξε τον τρόπο που κάθεσαι στην τουαλέτα Προτίμησε να ανασηκώσεις τα γόνατά σου λίγο περισσότερο σε σχέση με το σώμα σου. Αυτό μπορείς να το προσαρμόσεις φυσικά ανάλογα και με το πόσο σε διευκολύνει το στάδιο της εγκυμοσύνης που βρίσκεσαι.
Σταθερές ώρες
Όχι άγχος
Σωστή στάση
Έχεις κάνει τις παραπάνω αλλαγές και δεν έχεις δει τα επιθυμητά αποτελέσματα; Μην ανησυχείς, καθώς ο ιατρός σου θα σου προτείνει κι άλλες επιλογές εάν το κρίνει απαραίτητο!
Yπακτικά: Ποιος ο ρόλος τους;
Γνώρισε τα ωσμωτικά υπακτικά!
Υπάρχει λοιπόν, μία κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται υπακτικά και τα οποία συστήνει ο ιατρός ή ο φαρμακοποιός και στο γενικό πληθυσμό, για μικρό χρονικό διάστημα για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Ωσμωτικά υπακτικά Αυξάνουν την κατακράτηση υγρών από τα κόπρανα μέσω μιας φυσικής διαδικασίας που λέγεται ώσμωση, ενώ δεν απορροφώνται από το έντερο:
Ωστόσο, δεν είναι όλα κατάλληλα για την εγκυμοσύνη!
ff
Μακρογόλη ή αλλιώς πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) Ομαλοποιεί την κινητικότητα του εντέρου, διευκολύνει τη διέλευση των κοπράνων και ανακουφίζει άμεσα από τη δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, δεν προκαλεί αέρια και φούσκωμα, επείγουσες κενώσεις και κράμπες. Η χρήση της είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σύμφωνα με την Αμερικανική Γαστρεντερολογική Εταιρεία.
ff
Λακτουλόζη Προάγει επίσης την κινητικότητα του εντέρου και τη συχνότητα των κενώσεων και είναι ασφαλής η κατανάλωσή της κατά την εγκυμοσύνη.
Διεγερτικά υπακτικά Κάποια από τα διεγερτικά υπακτικά είναι η δισακοδύλη και η σέννα. Διεγείρουν την περισταλτική κίνηση του εντέρου, κάνοντας ευκολότερη τη διαδικασία της κένωσης. Δρουν άμεσα, ωστόσο δε συστήνονται ως πρώτης γραμμής υπακτικά κατά την εγκυμοσύνη διότι είναι πιθανό να προκαλέσουν κοιλιακές κράμπες και άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες καθώς απορροφούνται συστηματικά. Λιπαντικά υπακτικά, είναι καλό να τα αποφύγεις. Δρουν κάνοντας τα κόπρανα πιο μαλακά και διευκολύνοντας τη διέλευσή τους. Ωστόσο, δε συστήνονται ευρέως στην εγκυμοσύνη καθώς η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών (A, D, K, E) από τη μητέρα. Το πιο γνωστό υπακτικό αυτής της κατηγορίας είναι το ορυκτέλαιο. Άλατα μαγνησίου Ανήκουν στην κατηγορία των ωσμωτικών υπακτικών, ωστόσο δε συστήνονται στην εγκυμοσύνη, καθώς μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή ηλεκτρολυτών στη μητέρα.
Η μακρογόλη και η λακτουλόζη αποτελούν την πρώτη γραμμή φαρμακευτικής αντιμετώπισης στην εγκυμοσύνη, με τη μακρογόλη να υπερτερεί λόγω του ότι δεν προκαλεί ιδιαίτερο «φούσκωμα».
Βιβλιογραφία 1. Bardsley, A., 2017. Assessment and treatment options for patients with
constipation. British Journal of Nursing, 26(6). 2. Zielinski, R., Searing, K. and Deibel, M., 2015. Gastrointestinal distress in
pregnancy: prevalence, assessment, and treatment of 5 common minor discomforts. The Journal of perinatal & neonatal nursing, 29(1), pp.23-31. 3. Papatheodoridis, G.V., Vlachogiannakos, J., Karaitianos, I. and Karamanolis,
D.G., 2010. A Greek survey of community prevalence and characteristics of constipation. European journal of gastroenterology & hepatology, 22(3), pp.354-360. 4. Body, C. and Christie, J.A., 2016. Gastrointestinal Diseases in
Pregnancy. Gastroenterology Clinics, 45(2), pp.267-283. 5. Bharucha, A.E., Dorn, S.D., Lembo, A. and Pressman, A., 2013. American
Gastroenterological Association medical position statement on constipation. Gastroenterology, 144(1), pp.211-217. 6. Verghese, T.S., Futaba, K. and Latthe, P., 2015. Constipation in
pregnancy. The Obstetrician & Gynaecologist, 17(2), pp.111-115. 7. Elias, J., Bozzo, P. and Einarson, A., 2011. Are probiotics safe for use during
pregnancy and lactation?. Canadian Family Physician, 57(3), pp.299-301. 8. Shafe, A.C., Lee, S., Dalrymple, J.S. and Whorwell, P.J., 2011. The LUCK
study: Laxative Usage in patients with GP-diagnosed Constipation in the UK, within the general population and in pregnancy. An epidemiological study using the General Practice Research Database (GPRD). Therapeutic advances in gastroenterology, 4(6), pp.343-363.
Ωσμωτικό Υπακτικό - Μακρογόλη 3350 Ομαλοποιεί την κινητικότητα του εντέρου με φυσικό τρόπο
9. Artal, R. and O’toole, M., 2003. Guidelines of the American College of
Obstetricians and Gynecologists for exercise during pregnancy and the postpartum period. British journal of sports medicine, 37(1), pp.6-12. 10. American Gastroenterological Association Institute Technical Review on
the Use of Gastrointestinal Medications in Pregnancy. Gastroenterology 2006;131:283–311
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Μαρία Ζερβού Διαιτολόγος-Διατροφολόγος REVIEW
Βάσια Κωνσταντινίδη Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.
Για την ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ της περιστασιακής και χρόνιας ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ
ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ
EPSILON HEALTH ΝΕΣΤΟΡΑΣ ΒΛΑΧΟΣ I.K.Ε. Κ. Παλαμά 4, 555 34 Πυλαία, Θεσσαλονίκη Τ: 2310 941 150 / F: 2310 922 553 / E: info@epsilon-health.gr www.epsilon-health.gr
Χρεμωνίδου 19-21, ΤΚ 11633, Παγκράτι, Αθήνα e-mail: info@mednutrition.gr
ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ