ελληνισμός 2015/12

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 BUDAPEST, Vécsey u. 5.

ελληνισμός Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Δεκέμβριος 2015

Το ιστορικό Αντάμωμα της Αθήνας

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ KAI ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ 2016 ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛ ΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟ ΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑ ΡΑ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2016 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΕ ΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΟΥΜΤΖΗ

Σ

1

περιεχόμενα / tartalom

Τα νέα μας Híreink

Λογοτεχνία Irodalom

8

4

Ιστορία Történelem

11

Λογοτεχνία Irodalom

2

22

Αθλητικά Sport

Διάφορα Egyéb

Χωρίς σύνορα Határtalanul

16

15

24

Ιστορία Történelem

30

Αγαπητοί αναγνώστες, Aισθάνομαι την ανάγκη να ομολογήσω ότι η τιμή που επεφύλαξε η πρόταση του Πρόεδρου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Γιώργου Κουκουμτζή να συνεργαστώ και να συμβάλω στη συνέχιση της έκδοσης του περιοδικού μας, με γέμισε χαρά και ιδιαίτερη ικανοποίηση. Πιστεύω ότι με την εμπειρία μου αλλά κυρίως με την αγάπη και το ενδιαφέρον μου για τα ζητήματα που αφορούν όλους εμάς τους ελληνικής καταγωγής αναγνώστες, άλλους φιλέλληνες, φίλους και επιστήμονες...θα αποκαλύψουν με το πέρασμα του χρόνου τους στόχους και τα αποτελέσματα μας. Είμαι σίγουρος ότι μαζί με την ήδη επιτυχημένη συντακτική ομάδα, η οποία με προθυμία και ευαισθησία εργάστηκε, θα μπορέσουμε από κοινού να πορευθούμε εξετάζοντας και άλλες πρόσθετες δυνατότητες προβολής και έγκαιρης ενημέρωσης με πηγή το έντυπο μας ! Εν καιρώ, οι όποιες αποφάσεις και προσαρμογές με τα σύγχρονα δεδομένα και τις απαιτήσεις για μια αξιόλογη και αντικειμενική πληροφόρηση θα σας γνωστοποιούνται εγκαίρως. Προσβλέποντας σε μια μαζική αμφίδρομη συνεργασία και υποστήριξη ευχαριστώ όλους και υπόσχομαι τα καλλίτερα!

Με εκτίμηση Ανδρέας Οικονόμου

Kedves Olvasó!

Be kell vallanom, hogy a Kukumzisz Jorgosz úrtól, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnökétől érkezett megkeresés, mely arra irányult, hogy munkámmal járuljak hozzá lapunk további megjelenéséhez, örömmel és különös megelégedéssel töltött el. Úgy gondolom, hogy tapasztalataim, valamint a minket, görög származású olvasókat, filhelléneket, barátainkat és a tudományos kutatókat érintő kérdések iránti lelkesedésem és érdeklődésem hozzá fog járulni ahhoz, hogy értelmes célokat tűzzünk ki, és idővel látható eredményeket érjünk el.

Biztos vagyok benne, hogy a már most is sikeres szerkesztőségi csapatunkkal, amely kedvvel és precizitás iránti igénnyel végzi a munkáját, folyamatosan haladunk előre, felmérve, milyen további lehetőségek állnak lapunk rendelkezésére ahhoz, hogy olvasótáborát növeljük, a közönséget naprakészen tájékoztassuk.

Minden döntést, minden, a korszerűsítéshez szükséges és a színvonalas, tárgyilagos hírszolgáltatás követelményei irányába tett lépést időben ismertetni fogok Önökkel.

A kölcsönös együttműködés reményében számítok támogatásukra. Mindenkinek mindent köszönök, és ígérem, hogy igyekszem a legtöbbet kihozni magamból.

Tisztelettel: Andreas Oikonomou

Τα νέα μας | Híreink | 3

Ελληνες Ουγγαρίας Επιτυχία σημείωσε το πρώτο ιστορικό Αντάμωμα της Αθήνας Μεγάλη επιτυχία σημείωσε το πρώτο ιστορικό Αντάμωμα των Ελλήνων της Ουγγαρίας στην Αθήνα που πραγματοποιήθηκε το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου και ήταν μια πρωτοβουλία του Προέδρου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Γιώργου Κουκουμτζή, η οποία υλοποιήθηκε με επιτυχία. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Ούγγρος Πρέσβυς στην Αθήνα Erik Haupt ο οποίος στην εναρκτήρια ομιλία του αναφέρθηκε στους παραδοσιακούς στενούς δεσμούς φιλίας που συνδέουν τους δύο λαούς και στην μεγάλη σημασία της περαιτέρω σύσφιξης των ελληνο-ουγγρικών σχέσεων. Ζεστές και ανθρώπινες στιγμές πλημμύρισαν την κεντρική εκδήλωση της Παρασκευής (13.11) στο ΚΑΣΤΡΟ της Δάφνης, ενώ αξέχαστες θα μείνουν και οι μαγευτικές στιγμές από το απολαυστικό ηλιοβασίλεμα την επόμενη ημέρα στο Σούνιο. Όταν οι Έλληνες της Ουγγαρίας ανταμώνουν ξυπνούν έντονες μνήμες και ο νόστος καλά κρατεί. Τα χιλιόμετρα και οι αποστάσεις δεν έχουν πλέον ισχύ και η διάθεση να συναντηθείς με παλιούς συνοδοιπόρους, φίλους, συμμαθητές από τα πρώτα σχολικά χρόνια, που κουβαλούν τα ίδια βιώματα με σένα γίνεται όλο και πιο μεγαλύτερη.

4

| Τα νέα μας | Híreink

Όλα αυτά δημιουργούν υπέροχα συναισθήματα αυξάνοντας την διάθεση και αφήνοντας τις στιγμές να κυλήσουν για να ξυπνήσει η ψυχή του Έλληνα της Ουγγαρίας και μέσα από τα τραγούδια και τους χορούς να αναριγήσει. Το φετινό αυτό πρώτο Αντάμωμα έστειλε ένα μήνυμα αισιοδοξίας και χαράς από την Αθήνα για να υπάρξει συνέχεια και του χρόνου. Τέτοιου είδους συναντήσεις και πρωτοβουλίες επιβεβαιώνουν ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Μέσα από τα κοινά βιώματα γεφυρώνουμε τις χιλιομετρικές αποστάσεις που μας χωρίζουν εισπράττοντας τελικά μια ζεστή ανοιχτή αγκαλιά που μας συνοδεύει στην συνέχεια ως παρακαταθήκη να διατηρήσουμε ζωντανή στην μνήμη μας, την μεγάλη σημασία της αξέχαστης αυτής γιορτής. Θα ήταν σοβαρή παράλειψη εάν δεν αναφερόμασταν στις αξιέπαινες προσπάθειες και την βοήθεια όλων όσων συμμετείχαν από την Ουγγαρία και την Ελλάδα στην άρτια οργάνωση της επιτυχούς αυτής εκδήλωσης, τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια.

Ανδρέας Οικονόμου

Τα νέα μας | Híreink | 5

Magyarországi görögök Sikeresen lezajlott az I. Athéni Találkozó Nagy sikerrel zárult Athénban a magyarországi görögök első történelmi találkozója, melyre november második hétvégéjén került sor. A rendezvényt Kukumzisz Jorgosz, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke kezdeményezte.

Az eseményt megtisztelte jelenlétével Magyarország athéni nagykövete, Haupt Erik is, aki megnyitó beszédében kitért a magyar és a görög nép nagy múltú és szoros barátságára, valamint kiemelte a két nép kapcsolatai további elmélyítésének fontosságát is.

Szívmelengető pillanatok jellemezték a Dafni kerületi Kastro központban, november 13-án, pénteken megtartott központi rendezvényt, a másnapi, szunioni naplemente pedig varázslatos élmény volt mindenki számára.

Amikor mi, magyarországi görögök találkozunk, élénk emlékek élednek újjá. Manapság már nincs igazán jelentősége a távolságnak és a kilométerek százainak, és így egyre nagyobb kedvet érzünk, hogy rég látott sorstársakkal, barátokkal, osztálytársakkal találkozzunk, mindazokkal, akikkel ugyanazon élményeken osztozunk.

6

| Τα νέα μας | Híreink

Fantasztikus érzéseket ébreszt, ahogy ezeket az élményeket a magyarországi görögök elő-előhívják és jókedvre derülnek, dalolnak, táncolnak, az idő pedig észrevétlenül elröppen.

Ez az idei volt az első ilyen találkozó, egy örömteli és optimista üzenet Athénból, és reméljük, hogy jövőre újra találkozunk. Az ehhez hasonló találkozók és kezdeményezések a bizonyítékai annak, hogy jó úton járunk. A közös élmények segítségével áthidaljuk a távolságokat, melyek elválasztanak, az út másik végén pedig tárt karokkal várnak. E felejthetetlen ünnep emlékét örökké őrizzük majd.

Komoly figyelmetlenség lenne, ha nem említenénk meg azokat, akik mind Görögországból, mind Magyarországról segítettek megszervezni, lebonyolítani ezt az elismerésre méltó rendezvényt. Szívből gratulálunk nekik!

Αndreas Oikonomou

Τα νέα μας | Híreink | 7

Νίκος Μπελογιάννης Σύμβολο αγώνα για την ειρήνη και την εθνική ανεξαρτησία Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια απο την γέννηση του λαϊκού ήρωα Νίκου Μπελογιάννη. Του κομμουνιστή που έπεσε για την ειρήνη και την εθνική ανεξαρτησία. Του ανθρώπου που έγινε παγκόσμιο σύμβολο αγώνα. Ο Νίκος Μπελογιάννης γεννήθηκε το 1915 στην Αμαλιάδα από αγρότες γονείς. Στα 17 του χρόνια, τελειόφοιτος Γυμνασίου, έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Σαν φοιτητής Νομικής πρωτοστάτησε στους φοιτητικούς αγώνες της εποχής. Λίγο πριν την κήρυξη της δικτατορίας του Μεταξά έγινε μέλος του ΚΚΕ. Δούλεψε σε οργανώσεις της Πελοποννήσου οργανώνοντας την πάλη κατά της μεταξικής δικτατορίας. Για τη δράση του εξορίστηκε και φυλακίστηκε. Από την Αίγινα στην Ακροναυπλία ως την εισβολή των Γερμανών και κατόπιν, παραδομένος όπως τόσοι και τόσοι αγωνιστές στους κατακτητές, „γνώρισε” τις φυλακές της Κατούνας, της Βόνιτσας και της Κέρκυρας. Το 1943, μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, ο Μπελογιάννης δραπέτευσε και κατέφυγε στην Πάτρα, όπου πήρε αμέσως μέρος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Στις σκληρές μάχες της Πελοποννήσου ο Μπελογιάννης ήταν καπετάνιος της Μεραρχίας Πελοποννήσου του ΕΛΑΣ. Μετά την υποχώρηση των Γερμανών τέθηκε επικεφαλής της διαφώτισης και μέλος του Γραφείου Περιοχής του Κόμματος στην Πελοπόννησο. Όταν οι Αγγλοαμερικάνοι και οι ντόπιοι εντολοδόχοι τους έσπρωξαν τα πράγματα στη σύγκρουση, ο Ν. Μπελογιάννης βρέθηκε στο βουνό σαν πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, όπου αναδείχτηκε σε σκληροτράχηλο μαχητή και εμπνευσμένο ηγέτη. Η Μεραρχία του κατάφερνε πάντα να ανταποκρίνεται στις πιο δύσκολες αποστολές. Σε μια από αυτές ο Μπελογιάννης τραυματίστηκε σοβαρά, όμως πάντα κατάφερνε να δίνει κουράγιο στους συμμαχητές του με το παράδειγμά του. Μετά την ήττα του ΔΣΕ, ο Μπελογιάννης επέστρεψε στην Ελλάδα σαν μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, καθοδηγώντας το λαό στην πάλη του ενάντια στην αμερικανοκρατία και το μοναρχοφασισμό. Στα τέλη του 1950 πιάστηκε από τα όργανα της Ασφάλειας, που ξεσήκωσαν θύελλα αντικομμουνισμού. Η αντίδραση οργάνωσε μια”πολύκροτη” δίκη που γρήγορα συγκέντρωσε την προσοχή των προοδευτικών σε όλο τον κόσμο. Η υπόθεση της υπεράσπισης του Μπελογιάννη έγινε υπόθεση των αγωνιζόμενων λαών. Στην πρώτη δίκη, γνωστή σαν „δίκη των 92”, ο Μπελογιάννης ανέτρεψε το κατηγορητήριο, αλλά με άνωθεν εντολές καταδικάστηκε σε θάνατο με το νόμο 509. Στη δεύτερη δίκη, τον Φλεβάρη του 1952 ο Μπελογιάννης κατηγορήθηκε για „κατασκοπία”. Από κατηγορούμενος έγινε κριτής και υπερασπίστηκε όσο κανένας τον πατριωτισμό των Ελλήνων κομμουνιστών, ξεσκεπάζοντας το κράτος της υποτέλειας. Ωστόσο, η μοίρα του είχε αποφασιστεί: Θάνατος. Ετσι, η „ετυμηγορία” δεν άλλαξε. Παρά τη διεθνή καμπάνια συμπαράστασης να μην εκτελεστεί ο Ν. Μπελογιάννης και οι συγκαταδικασμένοι Ν. Καλούμενος, Η. Αργυριάδης και Δ. Μπάτσης. Παρά τις αιτήσεις χάριτος που απορρίφθηκαν, τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μάρτη 1952 οι σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος μετέφεραν τον Ν. Μπελογιάννη από τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης στη σφαίρα της αθανασίας. Εκεί που το χαμόγελο του „ανθρώπου με το γαρίφαλο” δε σβήνει ποτέ. Εκεί που τα μηνύματα και οι ιδέες του μένουν πάντα ΟΛΟΖΩΝΤΑΝΕΣ

8

| στορία | Történelem

Να μιά φράση του Νίκου Μπελογιάννη που δείχνει το βάθος της ψυχής του «Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει να ‘χει η ζωή: Το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό. Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή. Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ’ τη ζωή. Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή. Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση.Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη…» Παραθέτουμε κάποια σημεία από την συγκλονιστική απολογία του. «Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω». Ο κομμουνισμός είναι πανανθρώπινο ιδανικό και παγκόσμιο κίνημα (…). Μπορεί ποτέ όργανα των ξένων να δημιουργήσουν ένα τέτοιο μεγαλειώδες κίνημα; Ποιος ξένος πράκτορας δίνει με τέτοια απλοχεριά τη ζωή του, όπως τη δίνουν χιλιάδες κομμουνιστές; Οι θυσίες αυτές μόνο με τις θυσίες των πρώτων χριστιανών μπορεί να συγκριθούν. Αλλά και πάλι υπάρχει μια διαφορά, ότι ενώ οι χριστιανοί δέχονταν το μαρτύριο και το θάνατο, ελπίζοντας να κληρονομήσουν τη βασιλεία των ουρανών, οι κομμουνιστές δίνουν τη ζωή τους μην ελπίζοντας σε τίποτα. Τη δίνουν για ν’ ανατείλει στην ανθρωπότητα ένα καλύτερο, ευτυχισμένο αύριο, που αυτοί δε θα το ζήσουν. «Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα». Στις 10 Αυγούστου 1951, κατά την διάρκεια της δίκης του Νίκου Μπελογιάννη ο ποιητής Ναζίμ Χικμέτ, στέλνει το παρακάτω μήνυμα στον ελληνικό λαό από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Βερολίνου… «Φίλοι κι αδέλφια της ψυχής μου. Εσείς που πέσατε στις φυλακές και στα νησιά της κόλασης, που σας κρατάν αλυσωμένους μες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης γιατί πολεμάτε για την ανεξαρτησία, το ψωμί και τη λευτεριά του ελληνικούλαού, δεχτείτε την αγάπη και τον θαυμασμό μου. Οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας έχουνε τους ίδιους θανάσιμα μισητούς εχθρούς: τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους λακέδες του. Οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας, φιλιωμένοι ο ένας με τον άλλο, με τη βοήθεια των φιλειρηνικών λαών όλου του κόσμου, θα τσακίσουνε στο τέλος αυτούς τους εχθρούς τους. Αυτό το πιστεύω. Ο δικός σας ένδοξος αγώνας είναι μια από τις πιο λαμπρές αποδείξεις ότι θα νικήσει η υπόθεση της ειρήνης, του ψωμιού και της λευτεριάς. Σας σφίγγω όλους μ’ αγάπη στην αγκαλιά μου».

ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΛΑΙΚΟ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗ

ΗΡΩΑ

ΝΙΚΟ

Εμείς οι Ελληνες της Ουγγαρίας έχουμε υποχρέωση και καθήκον να αγωνιζόμαστε για τα ιδανικά για τα οποία αγωνίστηκε ο ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ.Να τα κάνουμε καθημερινό στοιχείο της πάλης μας για ένα καλλίτερο κόσμο.

ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΜΠΟΙ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ ΜΑΣ. ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΚΑΙ ΟΠΑΔΩΝ ΤΟΥ ΚΚΕ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ

100 χρόνια με τον Βασίλη Τσιτσάνη

Επιστροφή Γιάννη Βλάχου

Στις 29 Νοεμβρίου στο Βατς, με αφορμή τα 100 χρόνια από την γέννηση του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Βασίλη Τσιτσάνη, η Ορχήστρα του Σαράντη Ματζουράκη παρουσίασε ένα μουσικό αφιέρωμα με πολλά από τα τραγούδια του αγαπημένου μας αυτού συνθέτη που άφησαν εποχή.

Ευχάριστη έκπληξη στη Συναυλία του Σαράντη Ματζουράκη στο Βατς, για τους φίλους της καλής λαϊκής μουσικής στην Ουγγαρία, ήταν η μετά από πολύ καιρό, επιστροφή στο πάλκο του βιρτιόζου μπουζουκτσή Γιάννη Βλάχου, ιδρυτικού μέλους του συγκροτήματος ¨Συρτός¨. Ελπίζουμε να έχουμε την ευκαιρία να τον απολαύσουμε και μελλοντικά…

Ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραψε τραγούδια που αγγίζουν τις ψυχές μας και μέσα από ένα διαλεκτό στίχο μας πρόσφερε αθάνατα μουσικά αριστουργήματα. Πράγματι, η μουσική του Β. Τσιτσάνη αναβάθμισε το ελληνικό λαϊκό τραγούδι, με τέτοια ευαισθησία και σε τέτοιο επίπεδο που προκαλεί συγκίνηση ακόμα και όταν ακούγεται σε μια συνοικιακή ταβέρνα από λαϊκούς μουσικούς ή από μια συμφωνική ορχήστρα σε μεγάλα μουσικά σαλόνια. Και 100 χρόνια από τη γέννησή του ο Βασίλης Τσιτσάνης ζει για πάντα μέσα από τα τραγούδια του και θα εξακολουθεί να συναρπάζει και να συγκινεί ακόμη και πολύ νέους ανθρώπους, παραμένοντας διαχρονικός και επίκαιρος όπως μόνο οι μεγάλοι της Τέχνης.

Χορηγοί της εκδήλωσης στο Βάτς για τον Βασίλη Τσιτσάνη, το Ουγγρικό Υπουργείο Ανθρώπινων Πόρων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση του Βατς, το Πολιτιστικό Κέντρο Μadách, η Α.Ε.ΟΥ και το Hotel Actor. (Α.Οικ).

Διάφορα | Egyéb | 9

PROGRAMAJÁNLÓ - 2015. december 21. - 2016. január 24.

Kapcsolattartó: Stefanidu Janula (06703120783, stefaniduj@gmail.com)

Zene

Egyéb

Mydros - www.mydros.hu • December 29. (kedd) 18:00 Balkán Hangja rendezésében - Pezsgő Balkán Fővárosi Művelődési Ház (Bp., XI. kerület, Fehérvári út 47.)

• December 31. (csütörtök) 20:00 - Selfi Szilveszter (1088 Bp., Rákóczi út 29.)

Asztalfoglalás: 06-1-33-82-429 • Január 9. (szombat) 18:00 - Dési Huber Művelődési Ház (Bp., IX. kerület, Toronyház utca 17/b.)

• Január 16. (szombat) 18:00 – Csepel Radnóti Művelődési Ház (Budapest, XXI. kerület, Vénusz u. 2.)

Papadimitriu Athina • December 31. (csütörtök) 23:00 - Szilveszter Athinával – Mezőkövesd, Hajnal Hotel

Fanari - www.fanari.hu • Decemberben minden csütörtökön (kivéve december 24.) 19:00 - Gyradiko (Bp., III. kerület, Királyok útja és a Pünkösdfürdő utca sarok) • Decemberben minden pénteken (kivéve december 25.) 19:00 - Estia Gyradiko (Bp., XIII. kerület, Victor Hugo utca 35.)

• December 31. (csütörtök) 19:00 - „ GYRADIKO SZILVESZTER” - Estia Gyradiko Asztalfoglalás: 06-1-400-88-09

• Január 8. (péntek) 11:00 - Ismétlés - Duna TV

Sirtos - www.sirtos.hu • Decemberben minden vasárnap (kivéve december 27.) 18:00 Óbudai Kulturális Központ (Budapest, III. kerület, San Marco utca 81.)

• December 31. (csütörtök) 22:00 - „ „DIONYSOS SZILVESZTER” (Bp., V. kerület, Belgrád rkp. 16.)

Asztalfoglalás:06-1-318-1222

Tánc Iliosz • December 29. (kedd) 18:00 Balkán Hangja rendezésében - Pezsgő Balkán Fővárosi Művelődési Ház (Bp., XI. kerület, Fehérvári út 47.)

Görögség Háza • Január 23. (szombat) 08:00 - Disznóvágás (Bp., IX. kerület, Börzsöny utca 2.)

MGOÖ és az FGÖ szervezésében • Január 24. (vasárnap) 10:00 - VÍZKERESZT Helyszín: egy dunai hajó a Margit-híd és Árpád-híd között, a pesti oldalon (pontos információk: később)

TV, rádió görög nyelvű adásai • Január 7. (csütörtök) 13:00 óra – Rondó - M1 • Január 21. (csütörtök) 13:00 óra - Rondó – M1 • Január 22. (péntek) 11:00 - Ismétlés - Duna TV. • Januárban minden csütörtökön 13:00 órakor, az MR4 rádióban görög nyelvű műsor hallható.

(Középhullámon a 873 vagy 1188 khz.)

Egyház www.patriarchatus.hu Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarchátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája (Budapest, V. kerület, Váci utca 55., I. emelet 1.)

• decemberben és januárban minden szerdán: 18:00 Könyörgő kánon •

decemberben és januárban minden szombaton: 18:00 - Alkonyati szolgálat •

decemberben és januárban minden vasárnap: 09:00 - Hajnali szolgálat •

december 24. (csütörtök) 21:00 - Karácsonyi előünnep - Virrasztó Istentisztelet • December 25. (péntek) 10:00 Ünnepi Szent Liturgia • Január 01. (péntek) 11:00 - Újévi Szent Liturgia, Nagy Szent Vazul (Görög Mikulás, Vaszilopita) • Január 05. (kedd) 08:00 Vízkereszt előünnepe, nagy víz szentelés • Január 06. (szerda) 08:00 Vízkereszt, ünnepi szent Liturgia •

10 | Διάφορα | Egyéb

«Ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων»

„A görög irodalom szentje”

«Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο

«Krisztus születik, öröm a világnak

χαρά στον κόσμο, στα παλικάρια»

Öröm a világnak, nekünk, legényeknek!»

(Κάλαντα Θράκης)

(Népköltés)

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος, 4 Μαρτίου 1851- Σκιάθος, 3 Ιανουαρίου 1911), «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη, είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Ολόκληρη η ουσία της πεζογραφίας του περικλείεται μέσα σε μια φράση του ίδιου : «Το έπ’ έμοι, ενόσω ζω, και αναπνέω καί σωφρονώ, δεν θα παύσω να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν, καί να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά ήθη».

Alexandrosz Papadiamándisz (Szkiathosz: 1851-1911) Alexandrosz Papadiamándisz, közismert nevén „a görög irodalom szentje”, a legjelentősebb görög írók egyike, akit K. P. Kavafisz „a csúcsok csúcsának” nevezett. Prózaírásainak lényegét egyetlen egy mondatban ő maga így fogalmazta meg: „Ameddig élek, lélegzek és józan vagyok, nem szűnök dicsőíteni imádattal az én Krisztusomat, szerelmetesen ábrázolni természetet, és gondosan lefesteni a hagyományos görög népszokásokat”.

Λογοτεχνία | Irodalom | 11

Η σταχομαζώχτρα (Αποσπάσματα)

Μεγάλη απορία έδειξε η γειτόνισσα η Ζερμπινιώ, όταν είδε τα Χριστούγεννα ανήμερα τη Θεια Αχτίτσα να φοράει καινούργια μαντήλα και το Γέρο και την Πετρώνα με καθαρά πουκαμισάκια και καινούργια παπούτσια.

Κι αυτό, γιατί όλοι το’ξεραν ότι η θεια Αχτίτσα ήταν έρημη και φτωχή κι ανάσταινε τα δυο ορφανά εγγονάκια της κάνοντας κάθε λογής δουλιές.(…)

Καλότυχος ο μακαρίτης ο μπάρμπα-Μιχαλιός που κατέβηκε στον τάφο πριν απ’ την Αχτίτσα τη γυναίκα του, χωρίς να δει τα βάσανα που της έμελλε να τραβήξει αυτή μετά το θάνατο το δικό του. Τα δυο παιδιά, επνίγηκαν τον άλλο χρόνο όταν εβούλιαξε η βρατσέρα τους. Κανείς δε γλύτωσε απ’ όσους ήταν μέσα σ’ εκείνη τη βρατσέρα.

Ο τρίτος γυιός της, ο προκομμένος, ξενητεύθηκε και βρισκόταν, έλεγαν, στην Αμερική.

Η κόρη της επέθανε όταν γεννήθηκε το δεύτερο παιδί της και της άφησε τα δυο ορφανά κληρονομιά. Ο πατέρας τους ζούσε ακόμα, μα είχε ξαναπαντρευτεί αλλού σ’ άλλο νησί, κι ούτε φρόντιζε καθόλου για τα δυο παιδιά του.

Τι να κάνει η κακομοίρα η θεια Αχτίτσα; Έβαλε τα δυνατά της και προσπαθούσε όπως-όπως να ζήσει τα δυο ορφανά. Κατά την εποχή που ήταν βοτάνιζε, μάζωνε ελιές, ξενοδούλευε, μάζωνε κούμαρα κι έβγαζε ρακί. (…)

Μα το σπουδαιότερο εισόδημά της η θεια Αχτίτσα το είχε από το σταχομάζωμα. Κάθε χρόνο, το Θεριστή, μπαρκαριζόταν σ’ ένα καράβι και περνούσε αντικρύ στην Εύβοια. Εκεί μαζί με άλλες φτωχές γυναίκες σαν κ αυτήν επήγαινε και μάζωνε τα στάχια που έπεφταν από τα δέματα των θεριστάδων ή από τα φορτώματα κι από τα κάρρα. Κάθε χρόνο οι χωριάτες της Εύβοιας και τα χωριατόπουλα τις κορόιδευαν, μα εκείνη έσκυβε, υπομονετική κι αμίλητη, και με τα ψίχουλα που μάζευε από την πλούσια σοδειά του το[που γέμιζε τρία και τέσσερα τσουβάλια, το στάρι της χρονιάς της γι’ αυτήν και για τα δυο ορφανά που φεύγοντας τα άφηνε στη φύλαξη της Ζερμπινιώς.

Μα φέτος , δηλαδή το χρόνο εκείνον, ήταν κακή χρονιά για τα σπαρτά. Κακή χρονιά και για τις ελιές. Κακή χρονιά και για τ’ αμπέλια, ως και για τα κούμαρα ακόμα. Ύστερα, επειδή κανένα κακό δεν έρχεται μοναχό του, βαρύς χειμώνας πλάκωσε στα βόρεια εκείνα μέρη. (…) Ως τα Χριστούγεννα δεν έκανε ούτε μια μέρα καλοσύνη.(…)

Ο Γέρος είχε έρθει από το σχολειό καταχαρούμενος, γιατί από την άλλη μέρα έπαυαν πια τα μαθήματα.(…)

Η μικρή Πατρώνα καθόταν ζαρωμένη κοντά στο τζάκι, μα το τζάκι ήταν σβηστό.(…)

Ο Γέρος, που ήταν μόλις εφτά χρονών, έτοιμος να κλάψει που δεν εύρησκε ούτε μπουκιά ψωμί για να ξεγελάσει την πείνα του, άνοιξε το μοναδικό παράθυρο του σπιτιού.(…) Ανέβασε ένα σκαμνί απάνω στο πεζούλι του παραθύρου, ανέβηκε κι ο ίδιος απάνω στο σκαμνί κι έσπασε ένα κρύσταλλο, άρχισε να το πιπιλίζει κι έδινε και της Πατρώνας.

Η γρηά Αχτίτσα γύρισε ύστερα από λίγη ώρα στο σπίτι, έχοντας ένα πράμα τυλιγμένο κάτω απ’το σάλι της.(…) Τους υποσχέθηκε στα ψέματα αλλά με την κρυφή ελπίδα να βγει αληθινό, ότι αύριο ο Χριστός θα φέρει ξύλα και ψωμί, κι ένα τσουκάλι θα χοχλάζει πάνω από τη φωτιά.

12 | Λογοτεχνία | Irodalom

Το πρωί απολείτουργα – ήταν παραμονή των Χριστουγέννων, - ο παπα-Δημήτρης παρουσιάστηκε έξαφνα στην πόρτα του φτωχόσπιτου.

- Καλώς τα δέχτηκες! της είπε χαμογελώντας. <<Καλώς τα δέχτηκε>> αυτή! Κι από ποιον περίμενε τίποτε; - Έλαβα ένα γράμμα για σένα, Αχτίτσα, πρόσθεσε ο γέρο παπάς, τινάζοντας το χιόνι από το ράσο του.

- Ορίστε, δέσποτα! Και μακάρι έχω τη φωτιά, ψιθύρισε από μέσα της, ή κάτι να τον φιλέψω; Ο παπάς εκάθησε στο σκαμνί, έψαξε στον κόρφο του κι έβγαλε ένα μεγάλο φάκελο.

- Γράμμα είπες, παπά; ρώτησε η Αχτίτσα, που μόλις τότε άρχισε να νοιώθει τι της έλεγε ο παπάς.

- Απόψε έφτασε το βαπόρι, εμένα μου το έφεραν τώρα, στάλθηκε σε μένα, είπε, αλλά για σένα λέει.

- Για μένα; για μένα; ξαναείπε με απορία η γρηά.

- Είδε ο Θεός τον πόνο σου και σου στέλνει μια μικρή βοήθεια. Ο γυιός σου σου γράφει από την Αμερική.

- Από την Αμέρικα; Ο Γιάννης! Ο Γιάννης με θυμήθηκε; φώναξε καταχαρούμενη η γρηά και σταυροκοπήθηκε. Κι ύστερα πρόσθεσε: - Δόξα σοι ο Θεός! Ο παπάς έβαλε τα γυαλιά του και άρχισε να διαβάζει: <<Παπά-Δημήτρη, το χέρι σου φιλώ. Πρώτον ερωτώ δια το αίσιον της καλή σας υγείας, αν ερωτάς και δια ημάς, καλώς υγιαίνομεν. Εγώ λείπω πολλά χρόνια και δεν ξέρω αυτού τι γίνονται, ούτε αν ζουν ή πέθαναν. Είμαι στον Παναμά, και δεν έχω καμιά συγκοινωνία με άλλους πατριώτες που βρίσκονται στην Αμερική.

Αν ζει ο πατέρας μου και η μητέρα μου, πες τους να με συγωρήσουν, γιατί για το καλό πάντα πασχίζει ο άνθρωπος και σε κακό πολλές φορές βγαίνει. Εγώ αρρώστησα δυο φορές από κακές ασθένειες του τόπου εδώ και μόλις γλύτωσα τη ζωή μου. Τώρα πια άλλο δε ζητώ παρά να πιάσω λίγα χρήματα να έρθω στην πατρίδα, αν προφτάσω τους γονιούς μου να μ’ ευλογήσουν.

Σου στέλνω εδώ εσώκλειστο ένα συνάλλαγμα. Να υπογράψεις η αγιοσύνη σου και να φροντίσουν να το εξαργυρώσουν ο πατέρας ή η μητέρα, αν ζουν. Κι αν είναι αποθαμένοι, να το εξαργυρώσεις , να δώσεις σε κανένα αδέρφι μου, ή σε κανένα ανίψι μου και άλλα φτωχά. Και να κρατήσεις κι η αγιοσύνη σου ένα μέρος από τα χρήματα αυτά για τα σαρανταλείτουργα>> Απερίγραπτη ήταν η χαρά της Αχτίτσας που έλαβε ύστερα από τόσα χρόνια είδηση από το γυιο της. Από τη μητρική της αγάπη και χαρά το πρόσωπό της ξανάνιωσε κι ωμόρφηνε. Τα δυο παιδιά, μ’ όλο που δεν καταλάβαιναν τι τρέχει, βλέποντας τη χαρά της κυρούλας τους άρχισαν να χοροπηδούν ένα γύρω. Και να πώς η φτωχή θεια Αχτίτυσα φορούσε ανήμερα τα Χριστούγεννα καινούργια μαντήλα, και τα δυο ορφανά είχαν καθαρά πουκαμισάκια και ζεστά παπούτσια για τα παγωμένα πόδια τους.

Karácsony (Részletetek)

„Nagyon elcsodálkozott Zerbinió szomszédasszony, amikor Karácsony napján új fejkendőben látta Ahtíca nénit, két unokáját pedig új ingben és új cipőben.

Azért lepődött meg ennyire, mert mindenki tudta, hogy Ahtíca néni olyan szegény, mint a templom egere, és unokáit, mindenfajta munkát elvállalva, egyedül neveli.

Ahtíca néni megboldogult férje, szegény, szerencsés volt, hogy nem láthatta, milyen szerencsétlenség szakadt az asszonyra az ő halála után. Két fia a tengerbe veszett, amikor elsüllyedt hajójuk. A harmadik, az a drágalátos meg köd előtte köd utána, eltűnt, semmi hír felőle. Azt mondják kivándorolt Amerikába.

A lánya második gyermeke születésekor halt meg, Ahtíca nénire hagyva a két árvát. A gyerekek apja újra megnősült, egy másik szigetre költözött, és eszébe sem jutnak gyermekei.

Mit tehetett Ahtíca néni? Erején felül dolgozott, hogy felnevelhesse az árvákat.

Az évszaktól függően minden munkát elvégzett, füveket, erdei salátaféléket, lepergett olajbogyót szedett, azzal táplálta unokáit.(…)

Ahtíca néni legfontosabb bevétele a marokszedésből származott. Aratás idején minden évben áthajózott Evia szigetére más szegény asszonyokkal együtt, és felszedegette a kalászokat, amiket az aratók hagytak el vagy a kocsikról hullottak le. Sose bánkódott amiatt, hogy kigúnyolták, amiért még a búzaszemeket is összegyűjtögette.

A fontos az volt, hogy az unokák kenyérhez jussanak egész évben. Amíg odavolt, Zerbinió szomszédasszony vigyázott a gyerekekre.

Az idén azonban nem kedvezett az időjárás a termésnek. A fagy tönkretette a szőlőt, az olajfákat, sőt még a szamócát is.

Mivel a baj nem jár egyedül, mindezt betetézte a kemény tél. (…) Karácsonyig tombolt a jeges szél, amely újabb és újabb havazást hozott.

A karácsonyi szünet első napján az Öreg boldogan ledobta tarisznyáját.(…) A kis Patróna összekuporodva ült az üres kemence mellett.(…) A hétéves Öreg majdnem sírva fakadt, hogy nem talált semmi harapnivalót. Kinyitotta a ház egyetlen ablakocskáját.( …) Az Öreg odahúzott egy sámlit az ablakhoz, felmászott az ablakpárkányra és leszakított egy jégcsapot, aztán leült Patróna mellé és elkezdték eszegetni.

Nemsokára megérkezett Ahtíca néni valamit szorongatva a kendője alatt.(…)

Megígérte, hogy az ünnepekre Jézus segítségével lesz fa és kenyér, s majd meglátják, milyen finomat fog főzni a cserépfazékban. És, ahogy hitegette az árvákat, imádkozott magában, hogy valóra váljon kívánsága.

„Ὅπου καὶ νὰ σᾶς βρίσκει τὸ κακό, ἀδελφοί, ὅπου καὶ νὰ θολώνει ὁ νοῦς σας μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμὸ καὶ μνημονεύετε Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη.”

Οδυσσέας Ελύτης :΄Αξιον Εστί

December 24-én reggel, mise után Dimitrisz pópa jelent meg váratlanul Ahtíca néni ajtajában.

- Gratulálok a szerencsédhez! – köszöntötte mosolyogva.

Szerencse, neki? Ugyan honnan lenne?

- Levelet kaptam, Ahtíca – tette hozza a pap, miközben lerázta reverendájáról a havat.

- Fáradj be, tiszteletes uram – mondta Ahtíca fennhangon. – Bárcsak lenne tüzem, vagy valamim, amivel megkínálhatnám – folytatta magában.

A pap leült a sámlira és kihúzott egy nagyalakú borítékot a reverendája alól.

- Szóval levelet? - kérdezte Ahtíca, aki csak most fogta fel, mit is mondott a pap.

- Tegnap este megérkezett a hajó, és most adták át ezt a levelet, amely nekem van ugyan címezve, de neked szól.

- Nekem? Énnekem? – csodálkozott az öregasszony.

- Az Úr észrevette szenvedéseidet, és segíteni akar rajtad. A fiad írt Amerikából.

- Amerikából?(...) Jánnisz! Eszébe jutottam Jánnisznak? – kiáltott boldogan és keresztet vetett – Hála legyen az Úrnak!

A pap feltette a szemüvegét és olvasni kezdte a levelet: „Dimitrisz atya, kezeidet csókolom. Én jól vagyok, és hasonlókat kívánok neked is. Régen elmentem már otthonról, és nem tudom, élnek-e még az enyémek. Panamában élek és nincs semmi kapcsolatom a többiekkel, akik a szigetünkről vándoroltak ki.

Ha élnek még a szüleim, mondd meg nekik, hogy bocsássanak meg, mert az ember sokszor jót akar, mégis valami rossz sül ki belőle. Én kétszer is súlyosan megbetegedtem, épp hogy életben maradtam. Most már rendbe jöttem, és nincsen más vágyam, mint összeszedni egy kis pénzt, hogy hazatérjek, és szüleim áldását kérjem.

A levélhez csatolom ezt az utalványt egy kis valutáról. Írd alá, és ha élnek a szüleim, váltsák ők be. Ha pedig nem élnek már, váltsd be te, és add a pénzt valamelyik szegény testvéremnek, vagy unokatestvéremnek. Magadnak is tarts meg annyit, amennyi szükséges, hogy misét mondj a lelkük üdvösségéért”.

Leírhatatlan volt Ahtíca öröme, hogy végre hírt kapott a fiáról.

Az anyai öröm valósággal megfiatalította és megszépítette. Az árvák, bár nem sokat értettek a levélből, ahogy látták nagyanyjuk örömét, maguk is táncra perdültek a boldogságtól. Hát ezért látták aztán Karácsony napján Ahtíca nénit új fejkendőben, a két árvát pedig új ingben és új téli cipőben a szomszédok.”

Caruha Vangelió fordítása

Odisszeasz Elitisz: Méltó Bárhol is sújt a balsors rátok, testvéreim, bármiféle harag gyújtja lángra szíveteket, emlékezzetek Dionisziosz Szolomoszra és emlékezzetek Alexandrosz Papadiamandiszra!

Szabó Kálmán fordítása

Λογοτεχνία | Irodalom | 13

Νίκη Σιδηροπούλου : «Θα κάνω το παν για να είμαι στο Ρίο» Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς Νίκη, μια μεγάλη καριέρα με αμέτρητα κύπελλα, μετάλλια, πρωταθλήματα. Οι μεγαλύτερες μέχρι τώρα επιτυχίες στην ιστορία του αγωνίσματος της ξιφασκίας για την Ελλάδα σε εθνικό επίπεδο, συγκαταλέγοντας εδώ την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Μόσχας το 2002 και την ογδόη θέση στους Ο.Α της Αθήνας το 2004. Η Ελληνίδα ξιφομάχος ανοίγει την καρδιά της στον Ελληνισμό και μιλάει για όλα, δηλώνοντας αποφασιστικά ότι είναι έτοιμη να διεκδικήσει την τρίτη συμμετοχή της σε Ολυμπιακούς Αγώνες το καλοκαίρι του 2016 στο Ρίο ντε Τζανεϊρο της Βραζιλίας.

- Πως ξεκίνησες; Πώς έφτασες στις νίκες ; Τι σημαίνει για σ’ενα να είσαι πρωταθλήτρια ; - Μετά από 6 χρόνια επιτραπέζιας αντισφαίρισης στα 13 μου άρχισα να κάνω ξιφασκία ακολουθώντας τις οικογενειακές παραδόσεις (ο θείος μου είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής, θρυλικός ξιφομάχος Ernő Kolczonay, κάτοχος δύο ολυμπιακών αργυρών μεταλλίων). Επειδή αγάπησα πολύ το άθλημα αυτό και είχα καλά αποτελέσματα, μπήκα αρκετά γρήγορα στην εθνική της Ουγγαρίας. Μετά από αργυρό στο παγκόσμιο πρωτάθλημα εφήβων, αργυρό στο ευρωπαϊκό νέων και διάφορους τίτλους του ουγγρικού πρωταθλήματος με ανακάλυψε και η Ελλάδα. Πριν τους Ολυμπιακούς της Ατλάντας το 1996 την φανέλα της ουγγρικής εθνικής ομάδας την άλλαξα για την γαλανόλευκη, την οποία εξακολουθώ να φορώ με μεγάλη υπερηφάνεια έως και σήμερα, 21 χρόνια πλέον είμαι μέλος της εθνικής Ελλάδας. Ήταν εντελώς φυσικό να συνεχίσω την ξιφασκία και μετά τη γέννηση των δύο παιδιών μου, είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Αισθάνομαι πολύ τυχερή που μπόρεσα να πάρω μέρος στους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Ήταν μία από τις πιο συγκινητικές και συναρπαστικές στιγμές της ζωής μου παρά το ότι η ομάδα μας παρά τρίχα έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει μετάλλιο. Η 8η θέση εκεί και το αργυρό στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ενηλίκων πάντως με κάνουν πολύ υπερήφανη, ειδικά επειδή στην Ελλάδα από τότε με εκτιμούν συνέχεια.

- Ποιά είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα σου, που σε βοήθησαν να φτάσεις στην κορυφή ; - Ήδη απ’ την αρχή έλεγαν ότι έχω ταλέντο, αυτό όμως το ξέρουμε πως δεν φτάνει για να έχεις επιτυχίες. Ευτυχώς ήμουν και αρκετά επιμελής, αλλά ποτέ δεν ήμουν πραγματικά ευχαριστημένη με τον εαυτό μου κι έμειναν ακόμη περισσότερες επιδόσεις μέσα μου, πράγμα που οφείλεται στην μέτρια αυτοπεποίθηση και στις δυσκολίες κίνησης λόγω του ύψους μου.

- Τι ρόλο έπαιξε για σένα η „ουγγρική παιδεία” στο άθλημα της ξιφασκίας ; - Επειδή η ξιφασκία στην Ουγγαρία είναι το άθλημα με τις περισσότερες επιτυχίες, σε αντίθεση με την Ελλάδα, νομίζω είναι αυτονόητο το τι σημαίνει να προετοιμάζομαι κάθε φορά με την εθνική της Ουγγαρίας μέχρι και σήμερα.

- Πόσες ώρες την ημέρα συνήθως γυμνάζεσαι ; Περιέγραψε μας μια ημέρα σου.

14 | Αθλητικά | Sport

- Είμαι 41 χρονών γι΄ αυτό δεν πολυυπάρχουν καινούργιες τεχνικές που θα μπορούσα να μάθω, έτσι τώρα πια κάνω μόνο 3x2 ώρες προπόνηση για να διατηρήσω τη φόρμα μου, πρέπει όμως να προσέχω πολύ την φυσική μου κατάσταση γι’ αυτό πηγαίνω κάθε μέρα γυμναστήριο. Το ημερήσιο πρόγραμμά μου εξαρτάται πιο πολύ βέβαια απ’ τα παιδιά μου, γι’ αυτό κι εκτιμώ πολύ την βοήθεια του άντρα μου.

- Ποιο θεωρείς το μεγαλύτερο προτέρημα σου και ποιο το μεγαλύτερο ελάττωμα σου ; - Τα μεγαλύτερα προσόντα μου όταν αγωνίζομαι είναι η ψυχραιμία και η ηρεμία, μερικές φορές όμως ακριβώς αυτά με εμποδίζουν και αισθάνομαι σαν να μάχομαι όπως οι Έλληνες αντάρτες πρόγονοι μας.

- Τι ρόλο έπαιξε για σένα η οικογένεια σου και πως σου συμπαραστάθηκε όλα αυτά τα χρόνια ; - Επειδή εκτός από τα αδέρφια της μητέρας μου κάνουν ξιφασκία και αρκετά ξαδέρφια μου, και ιδρύσαμε κι έναν οικογενειακό όμιλο (ο Óbudai Fless λειτουργεί με επιτυχία ακόμα και σήμερα), για τους γονείς μου ήταν εντελώς φυσικό να με υποστηρίζουν και οικονομικά και ηθικά με όλη τους τη δύναμη. Γι’ αυτό είμαι πολύ ευγνώμων! Από τότε που έχω κι εγώ δική μου οικογένεια την ξιφασκία δεν την βλέπω μόνο ως αυτοέκφραση, αλλά και ως απόλυτη δουλειά. Αν και καταβάλλω τα δυνατά μου να προκριθώ του χρόνου για να πάρω μέρος στους Ολυμπιακούς στο Ρίο δεν θα λυπηθώ πολύ αν δεν τα καταφέρω. Γιατί τον πρωταθλητή δεν τον βλέπω πλέον στον εαυτό μου αλλά στα παιδιά μου! Εκ μέρους των αναγνωστών του Ελληνισμού αλλά και όλων των Ελλήνων σου ευχόμαστε να πετύχεις τους στόχους σου και να σε δούμε για 3η φορά να διακρίνεσαι σε Ολυμπιακούς Αγώνες χαρίζοντας νέες χαρές και συγκινήσεις στην Ελλάδα. Ανδρέας Οικονόμου

Szidiropulu Niki: „Mindent megteszek azért, hogy Rióba mehessek!”

Mit is említsünk először Nikivel kapcsolatban? A kupákkal, érmekkel, bajnoki címekkel teli pályafutását? Esetleg a görög vívás történetének eddigi legjobb eredményeit, a 2002-es moszkvai Európa-bajnokság ezüstérmét és a 2004es athéni olimpián elért nyolcadik helyezést?

A görög származású sportolónő megnyitja szívét az Ellinizmosz magazin hasábjain: beszél mindenről, ami foglalkoztatja, és eltökélten nyilatkozik arról is, hogy kész harcolni életének immáron harmadik olimpiai szerepléséért (2016 - a brazíliai Rio de Janeiro).

Milyen volt a kezdet, s hogyan jutottál el a sikerekig? Mit jelent számodra bajnoknak lenni?

6 év asztaliteniszezés után, a családi hagyományokat követve, 13 évesen kezdtem el vívni (nagybátyám Kolczonay Ernő világbajnok, kétszeres olimpiai ezüstérmes vívólegenda).

Nagyon megszerettem ezt a sportot, ez az eredményeimen is meglátszott, hamar bekerültem a korosztályos magyar válogatottba. Kadettvilágbajnoki ezüstérem, Junior Európabajnoki ezüstérem és magyar bajnoki címek utánfelfigyelt rám a görög vívás is. 1996-ban az atlantai olimpia előtt a magyar nemzeti színeket a görög nemzeti kék-fehérre cseréltem, amit azóta is büszkén viselek, hiszen immár 21 éve a görög válogatott tagja vagyok! A gyermekeim születése után is teljesen természetes volt, hogy folytatom a vívást, ami már a mindennapjaim része.

Nagyon szerencsésnek érzem magam, hogy pályafutásom idejére esett az athéni olimpia is, ami életem egyik legmeghatóbb és legizgalmasabb élménye volt, annak ellenére, hogy csak egy hajszál választotta el a csapatunkat a bravúros éremszerzéstől.

Az olimpiai 8. hely és a felnőtt Európa-bajnoki ezüstérem így is nagy büszkeséggel tölt el, főleg, hogy Görögországban azóta is folyamatosan óriási elismerésben részesülök.

Melyek azok a jellembeli értékek, amelyeknek köszönhetően sikerült a magasba jutnod?

Már a kezdetektől tehetségnek voltam „kikiáltva”, ami azonban tudjuk, hogy egyáltalán nem elég az eredményességhez.

Szerencsére elég szorgalmas is voltam, de igazán sosem voltam elégedett magammal, sokkal több eredmény maradt bennem, ami talán a nem túl nagy önbizalmamnak, és a magasságom miatti lomhaságomnak tudható be.

Milyen szerepe volt a „magyar iskolának” az életedben?

Mivel a vívás Magyarországon minden idők legeredményesebb sportága - ellentétben sajnos a görög vívással -, ezért mondanom sem kell, milyen előnyt jelent a mai napig, hogy folyamatosan a magyar válogatottal készülhetek minden versenyre.

Hány órát szoktál naponta edzeni? Hogy telik egy napod?

41 évesen technikailag újat már nem nagyon tudok tanulni, ezért a szintentartás miatt már csak heti 3x2 óra vívóedzésen veszek részt, a kondíciómra viszont sokkal jobban kell ügyelnem, ezért naponta egy órát kondizom. A napi program azért főleg a gyerekek ritmusához igazodik, amit a férjem segítsége nélkül nem tudnék megoldani!

Szerinted mi a legnagyobb előnyöd és mi a legnagyobb hibád?

A versenyzésben a legnagyobb erényem a higgadtságom és nyugodtságom, míg ez néha a legnagyobb hátrányomat is jelenti, hiszen görög partizán módjára kéne harcolnom a páston!

Milyen szerepe volt a karriered szempontjából családodnak? Hogyan álltak hozzád ennyi éven át?

a

Mivel anyukám testvérein kívül számos unokatestvérem is vívott és vív a mai napig,valamint egy vívóklubot is létrehoztunk (az Óbudai Fless Sportegyesület ma is nagyon eredményesen működik), ezért a szüleimnek természetes volt, hogy mind lelkileg, mind anyagilag támogatnak, erejükön felül is, amiért én nagyon hálás vagyok nekik. Amióta saját családom van, a vívást már nemcsak önkifejezésnek, hanem abszolút munkának is tekintem. Bár mindent megteszek, hogy a jövő évi Riói Olimpiára kijussak, és azon, mint rangidős vívó részt vehessek, már nem fog akkora csalódásként érni, ha esetleg nem sikerül, mert a bajnokot már nem magamban látom, hanem a gyerekeimben!

Az Ellinizmosz olvasói és egész közösségünk nevében azt kívánom, váljanak valóra az álmaid, hogy harmadszor is láthassunk téged az olimpián, ahogy újra örömöt és meghatottságot varázsolsz a görögök szívébe!

Andreas Oikonomou

Αθλητικά | Sport | 15

Πανεπιστήμιο ELTE, οι δραστηριότητες και το έργο της Ελληνικής Έ δρας, επιμέλεια στήλης : Δρ.Ντώρα Σόλτι – Δρ.Κώστας Νάκος Διεθνές Συνέδριο στη Βουδαπέστη για το Βυζάντιο Στις 26 Νοεμβρίου 2015, και μέρα Πέμπτη στα πλαίσια του Διεθνούς Συνεδρίου με τίτλο «Βυζάντιο και Δύση», που οργανώθηκε από το Κολλέγιο «Eötvös József» του Πανεπιστημίου ELTE διοργανώθηκε ημερίδα με διαλέξεις στην ελληνική γλώσσα, μπροστά σε πλήθος ενδιαφερομένων. Την ημερίδα χαιρέτισε ο Πρέσβυς της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Γιαννακάκης, ο οποίος στην ομιλία του τόνισε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχουν για τους Έλληνες θέματα του Βυζαντίου, καθώς αποτελούνε αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας των Ελλήνων . Στην συνέχεια ακολούθησε η ομιλία της Δρ. Ελένης Βολονάκη, Επίκουρης Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών αγαθών. Στην διάλεξή της με τίτλο «Λιβάνιος ο σοφιστής: επιδεικτική ρητορία» παρουσίασε την ζωή και το έργο του Λιβάνιου, καθώς και την επίδρασή του στην Βυζαντινή Γραμματεία. Ο Δρ. Αθανάσιος Ευσταθίου , Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου στην εισήγησή του με τίτλο «Ρητορικές πραγματείες από το Βυζάντιο στην Δύση», μίλησε για τις επιδράσεις που είχαν οι ρητορικές σπουδές στην Δύση και στον τρόπο που αφομοιώθηκαν οι πρακτικές της αρχαιότητας μέσα από την χρήση τους στο Βυζάντιο. Η Δρ.Kateřina Bočková-Loudová, Επίκουρη καθηγήτρια, αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Masaryk, Brno στην διάλεξή της με θέμα « Η κατηγορία των μορίων στο βυζαντινά γραμματικά εγχειρίδια: η αμετάβλητη παράδοση» παρουσίασε την ιστορική εξέλιξη της κατηγορίας των μορίων στις γραμματικές από την όψιμη αρχαιότητα μέχρι το Βυζάντιο. Στην συνέχεια η Katalin Delbó, υποψήφια διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου ELTE παρουσίασε το θέμα με τίτλο « Παρατηρήσεις σχετικά με τα βυζαντινά μυθιστορήματα του 12ου αιώνα», στο οποίο έγιναν εύστοχες παρατηρήσεις για την χρήση μυθολογικών αναφορών από την αρχαιότητα στα έργα της δημώδους βυζαντινής λογοτεχνίας. Μετά από ένα σύντομο διάλλειμα συνεχίστηκαν οι διαλέξεις με την Δρ. Nicole Votanová-Sumelidisová επίκουρη καθηγήτρια, του Πανεπιστημίου Masaryk, Brno η οποία στην διάλεξή της με θέμα «Τα παραδοσιακά μετρικά σχήματα στην ελληνική νεοελληνική ποίηση» παρουσίασε την πορεία έκφρασης των μεταπολεμικών ποιητών οι οποίοι στις μέρες μας τείνουν να επιστρέφουν σε ένα μείγμα μετρικής που συνδυάζει τα μοντέρνα και παραδοσιακά μετρικά σχήματα. Ο Δρ. Κωνσταντίνος Νάκος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου ELTE παρουσίασε στην εισήγηή του με θέμα «Το Βυζάντιο μέσα από τα έργα του István Bibó, István Hajnál και Jenő Szűcs» την αντιμετώπιση και την θέση που κατείχε το Βυζάντιο μέσα στην ουγγρική ιστοριογραφία. Η Δρ. Dóra Solti, Επίκουρη Καθηγήτρια και Προϊσταμένη του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου «ELTE» με την

16 | Λογοτεχνία | Irodalom

διαλέξή της με τίτλο «Η πολυτυπία στα δημώση πεζά κείμενα των πρώιμων νεοτέρων χρόνων – η περίπτωση του Προγνωστικού των Μοσκόβων» μας παρουσίασε το φαινόμενο της συνύπαρξης για την ίδια γραμματική κατηγορία δύο ή περισσότερων εναλλακτικών τύπων - φαινόμενο που παρατηρείται στην ελληνική γλώσσα από την όψιμη αρχαιότητα, από τότε δηλαδή που οι καινούργιοι γραμματικοί τύποι αντί να εκτοπίσουν τους παλιούς, άρχισαν να συνυπάρχουν μαζί τους. Τέλος η Αγγελική Μπασούκου, αποσπασμένη φιλόλογος στο Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών της Βουδαπέστης, παρουσίασε, στο πλαίσιο της διάλεξής της με τίτλο «Το πεζογραφικό έργο του Φώτη Κόντογλου και οι σκηνικές του προεκτάσεις», τον κόσμο της θεατρικής έκφρασης και εφαρμογή του στην προβολή πεζογραφικών κειμένων με ειδικό βάρος στο έργο του Φώτη Κόντογλου. Η ημερίδα έληξε με την παρουσίαση του τόμου του περσινού Βυζαντινολογικού Συνεδρίου με τίτλο «Mare Nostrum» το οποίο περιέχει και τέσσερις διαλέξεις στα ελληνικά. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Ιταλικό Μορφωτικό Ίδρυμα της Βουδαπέστης. Κατά την διάρκεια του Συνεδρίου και στο πλαίσιο των Εργαστηρίων του ο Καθηγητής Δρ. Αθανάσιος Ευσταθίου παρέδωσε δύο μαθήματα στους φοιτητές του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής της Βουδαπέστης, με θέματα Αρχαιόθεμα ποιήματα του Κυριάκου Χαραλαμπίδη και Η Απολογία του Σωκράτη του Κώστα Βάρναλη.

Eötvös Loránd Tudományegyetem az újgörög szak tevékenysége és programja szerkesztői rovat: dr. Solti Dóra – dr.Nakos Konstantinos Bizánc és a nyugati világ Az idei évben immár negyedik alkalommal került megrendezésre a „Bizánc és a nyugati világ” című nemzetközi konferencia, az ELTE Eötvös Kollégiumában.

A konferencia első napján, november 23-án, dr. Athanasios Efstathiou, a Ión Egyetem docense két előadást tartott az ELTE Újgörög Tanszékén, az újgörög szakos hallgatóknak.

Mindkét előadás az ókor, illetve Bizánc kortárs recepcióját vizsgálta. Kyriakos Haralambidis kortárs költő ókori és bizánci tárgyú verseinek a görög irodalom térképén való elhelyezését a „Μεθιστορία” c. kötet elemzése követte. A következő előadás tárgya Platón „Apológiájának” és Kostas Varnalis „Szókratész igazi védőbeszédének” összehasonlító elemzése volt.

November 26-án, csütörtökön, az Újgörög Tanulmányok napján két újgörög nyelvű szekció nyolc előadója ismertette legfrissebb tudományos eredményeit. A görög napot őexcellenciája Dimitris Yannakakis, Görögország nagykövete nyitotta meg. Megnyitó beszédében hangsúlyozta, hogy Bizánc és a bizánci történelem elválaszthatatlan részét képezik a mai görög gondolkodásnak, mivel Bizánc a görög történelem szerves része.

Az első előadó, dr. Eleni Volonaki, a Peloponnészoszi Egyetem adjunktusa Libanios szónoki művészetéről, valamint annak bizánci visszhangjáról értekezett. A retorika témáját folytatta dr. Athanasios Efstathiouis, az antik ékesszólás bizánci továb-

bélését, illetve a nyugat-európai retorika hatásait elemző előadásában. Ezt követően dr. Kateřina Bočková-Loudovának, a brnói Masaryk Egyetem adjunktusának nyelvészeti tárgyú előadása következett, a partikulák kategóriájának történeti fejlődéséről. A szekciót Delbó Katalinnak, az ELTE doktoranduszának a 12. századi bizánci regénnyel kapcsolatos, legújabb kutatási eredményeiről szóló előadása zárta.

A második szekció nyitóelőadásában dr. Nicole Votavová-Sumelidisová, a brnói Masaryk Egyetem adjunktusa a második világháború utáni görög költészet metrikai változásait elemezte.

Ezt követően dr. Nakos Konstantinos, az ELTE adjunktusa tartott előadást a Bibó István, Hajnal István és Szűcs Jenő munkásságában megjelenő Bizánc-képről. Ezután ismét nyelvészeti téma következett: dr. Solti Dóra, az ELTE adjunktusa és az Újgörög Munkacsoport vezetője a kora újkori görög prózairodalomban megfigyelhető polytypia-jelenséget mutatta be egy konkrét mű, a „Προγνωστικόντων Μοσκόβων” esetében.

A szekció záróelőadásaként Angeliki Basoukou, az ELTE görög lektora mutatta be a modern görög próza színpadi adaptációinak lehetőségeit, Fotis Kontoglou műveinek példáján.

A 2014-es „Bizánc és a nyugati világ” konferencia spanyol, olasz és újgörög nyelvű tanulmányait megjelentető, „Mare Nostrum” című konferenciakötet ünnepélyes bemutatására az Olasz Kulturális Intézetben került sor, melyet megtisztelt jelenlétével Dimitris Yannakakis, Görögország nagykövete, valamint Maria Assunta Accili, Olaszország nagykövete is.

Λογοτεχνία | Irodalom | 17

Smuk Gábor

Athanasziu Alexisz

Németh Barbara

Berecz Ildikó

Szivárványország Η χώρα του ουρανίου τόξου dr. Miliosz Nikolett rovata

της δρ. Νικολέτας Μήλιος

Kollonay Zoltán

Kyrou Aristotelis Nacsinák Gergely András

Minden beszélgetés más és más, nem volt és nem is lesz soha két egyforma. Túl azonban azon, hogy mindnek van egy-egy vezérfonala, mely az információk sokaságán át bemutatja a beszélgetés alanyát, sokszor elhangzik egy-egy olyan gondolat, eszme is, amely megfontolásra, továbbgörgetésre érdemes.

Karácsony alkalmából ilyen, korábban már megjelent gondolatokból gyűjtöttem össze egy csokorra valót. S hogy kinél hogyan szövődnek tovább ezek a mondatok, az már mindenkinek legyen a saját karácsonyi meséje. Áldott, békés ünnepeket kívánok minden kedves Olvasónak!

Οι συνεντεύξεις διαφέρουν, η καθεμιά είναι μοναδική. Πέρα όμως από την κεντρική ιδέα και το πλήθος πληροφοριών που φιλοδοξούν να παρουσιάσουν τον εκάστοτε συνομιλητή μας πολλές φορές κρύβονται και διάφορες σκέψεις, ιδέες που αξίζει να τις ξανασκεφτούμε. Επ’ ευκαιρία των Χριστουγέννων έκανα μια συλλογή τέτοιων σκέψεων από παλιότερες συνεντεύξεις, που ξυπνούν το ενδιαφέρον και δημιουργούν στον καθένα μας διαφορετικές εντυπώσεις. Αγαπητοί αναγνώστες, εύχομαι σε όλους σας ευλογημένες, ευτυχισμένες γιορτές!

Székely Csaba

dr. Orosházi Györgyné

Galbenisz Tomasz

18

Nikákisz Szofoklész

Νικάκης Σοφοκλής (πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Νέων) «Το έργο εδώ θυμίζει ένα πάζλ, όπου τα κομματάκια είναι άνθρωποι με διάφορες ειδικότητες: ο ένας γνωρίζει από διοργάνωση, ο άλλος από την εκτέλεση, κάποιοι είναι νομομαθείς ή ξέρουν από οικονομικά. Η ουσία είναι να αναγνωρίζουμε τις ειδικότητες των άλλων χωρίς να προσποιούμαστε τον καλλιτέχνη, τον λογιστή, τον προπονητή, τον νομικό κλπ. Έτσι θα μπορέσουμε να συνεργαζόμαστε πραγματικά ο καθένας καταβάλλοντας τα μέγιστα στον τομέα του. Αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσουμε.»

Székely Csaba (ανέπτυξε την πρωτοβουλία του προγράμματος «Csillagfalu») «Οι εθνικές ομάδες, εθνικότητες που κατάφεραν να κρατήσουν την συνείδησή τους εμπλούτιζαν και την πατρίδα τους την Ουγγαρία για αιώνες. Η ιστορία τους, τα ήθη και τα έθιμά τους, τα μοναδικά τους μοτίβα αποτελούν θησαυρούς που πρέπει να εκτιμούνται. Η κάθε εθνότητα είναι και ένα αστέρι στον ουρανό της Ουγγαρίας.»

Nacsinák Gergely András (ιερέας της Εξαρχίας της Ουγγαρίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ειδικός θρησκευτικής ιστορίας) «Η θρησκεία δεν είναι κατάσταση, αλλά μια διαδικασία. Χριστιανισμός δεν είναι το κάτι στατικό που σου δίνεται, αλλά αγώνας, μια μορφή μεταμόρφωσης η οποία δεν διαδραματίζεται μέσα σε μια στιγμή. Ο άνθρωπος δεν αλλάζει απότομα, μεταμορφώνεται σιγά - σιγά, όχι όμως φαινομενικά ή επιφανειακά, αλλά μέσα από μια μυστική εσωτερική μεταμόρφωση.»

Smuk Gábor (μέλος του μουσικού σχήματος «Μύδρος») «Πιστεύω αν πρόκειται να παίξουμε, ας το κάνουμε όπως οι καλύτεροι στην Ελλάδα. Για να μην αναφέρω και το υπέροχο αίσθημα όταν βρισκόμαστε σε κάποιο πανηγύρι στην Ελλάδα και μπαίνουμε στον χορό ή όταν παίζουμε με ευκολία μαζί με τους ντόπιους μουσικούς. Είναι μια ξεχωριστή εμπειρία να μπορείς να επικοινωνείς με έναν άλλο λαό μέσα από τη γλώσσα της μουσικής ή του χορού.»

να καταλάβω ποτέ μου ούτε τους τεχνίτες που κάνουν όλες τις δουλειές. Ομολογώ πως εμένα δεν με «τραβάει» η πολιτική, δυστυχώς το βλέπω πολλές φορές παλιοί φίλοι να γίνονται εχθροί μετά από πολιτικές συζητήσεις, και αυτό εγώ δεν θα ήθελα να το ζήσω. Πολύ ευχαρίστως βοηθάω όταν μου το ζητούν, έως τότε όμως ασχολούμαι με τα δικά μου όνειρα.» Νέμετ Βαρβάρα (πρόεδρος Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Százhalombatta) «Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Έλληνα και Έλληνα, έχουμε έναν κοινό στόχο να συγκρατήσουμε την κοινότητά μας, έτσι κι αλλιώς παραμείναμε λίγοι μόνο. Η ουσία είναι ότι καταγόμαστε από την ίδια χώρα και έχουμε ίδιους στόχους.»

Kollonay Zoltán (πιανίστας, μουσικοσυνθέτης) «Είμαι πάντα υπερήφανος όταν μια μικρή ιδέα μου παίρνει διαστάσεις και εξελίσσεται σε κάτι μοναδικό, ασυνήθιστο. Θα ήθελα να δώσω στο κοινό μου την ιδιαίτερη ενέργεια που αντλώ κι ο ίδιος από τον κόσμο της μουσικής.» dr. Orosházi Györgyné Nelly (διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Ν. Μπελογιάννης) «Πιστεύω πως το κλειδί για να μεταφέρουμε τις πληροφορίες είναι η αγάπη. Τα παιδιά πάντα λένε πως δεν είμαι αυστηρή, αυτό όμως δεν αληθεύει διότι εγώ τις απαιτήσεις μου τις εφαρμόζω μέσα από την αγάπη, χωρίς οι μαθητές να το εκλαμβάνουν ως επιβολή ή πίεση και δεν διαμαρτύρονται όταν τους ζητώ κάτι.»

Πιστεύω πως το κλειδί για να μεταφέρουμε τις πληροφορίες είναι η αγάπη.

Γκαλμπένης Θωμάς (ηθοποιός) «Είναι πολύ καλό να ξέρεις ότι ο κόσμος είναι πολύ περισσότερος απ’ ότι μπορείς να δεις, και είναι φανταστικό να μάθεις να βλέπεις τα προβλήματά σου από διαφορετική οπτική γωνία. Μ΄ αρέσει πολύ η ιδέα ότι όλα τα πράγματα γίνονται εξαιτίας σου, πραγματοποιούνται μέσα από τις δικές σου σκέψεις και πράξεις, ακόμα και όταν κάτι πάει στραβά. Συνήθως έχουμε μια τάση να κατηγορούμε άλλους για τα προβλήματά μας: εγώ πχ. τα έριχνα σε άλλους το ότι δεν είχα γίνει μεγάλος ηθοποιός, αυτό όμως δεν αληθεύει, γιατί όλα εξαρτούνται από εμάς. Από εμένα. Μπορούμε να αποδίδουμε την ευθύνη σε άλλους, αν όμως καταφέρεις να ηρεμήσεις τον πόνο σου και κάνεις ένα βήμα πίσω θα δεις το τι πραγματικά γίνεται γύρω σου.» «Πιστεύω πως δεν είναι τυχαίο ότι γεννήθηκα στην Ουγγαρία ως Έλληνας, και από μένα και μόνο εξαρτάται αν μάθω να αξιοποιήσω την ευκαιρία που μου δόθηκε μέσα από την καταγωγή μου. Εγώ καθορίζω το πώς θα λύσω τα προβλήματά μου ανάμεσα στα δεδομένα πλαίσια, αν θα εκνευριστώ ή αν θα προχωρήσω χαμογελώντας. Αν αρχίζεις να εφαρμόζεις στην πράξη αυτές τις ιδέες ξαφνικά θα καταλάβεις ότι η ζωή είναι όμορφη και εύκολα θα κατανοείς και θα δέχεσαι τους συνανθρώπους σου.» Κύρου Αριστοτέλης (κομμωτής, ιδιοκτήτης του Kyrou Aristotelis Hair Salon) «Πιστεύω πως ο καθένας μας έχει ένα δυνατό σημείο με το οποίο ξεχωρίζει. Αν κάποιος το εντοπίσει ας ασχοληθεί με αυτό, δεν υπάρχει όμως κανένας που να τα ξέρει όλα, έτσι δεν μπορούσα

Αθανασίου Αλέξης (κοινωνιολόγος) «Διαθέτουμε τέτοιες δυνατότητες που θα πρέπει να μάθουμε να τις αξιοποιούμε ακόμα περισσότερο: υπάρχουν πολλοί συμπατριώτες μας που είναι έξυπνοι και επαγγελματίες, αρκετοί από εκείνους είναι και νέοι, τις γνώσεις των οποίων θα έπρεπε να τις έχουμε υπόψη. Κληρονομήσαμε και έναν πολιτισμό που έχει αφάνταστες δυνάμεις.»

Berecz Ildikó (πνευματική σύμβουλος, κάτοικος της Κρήτης) «Ως αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας εσωτερικής ωρίμανσης κατέληξα σε ένα σοβαρό συμπέρασμα. Αντιλήφθηκα ξαφνικά ότι τα όνειρα τα έβλεπα σαν ένα όμορφο, έγχρωμο σύννεφο στον γαλάζιο ουρανό που το απολαμβάνεις μόνο από μακριά και θα μείνει για πάντα απρόσιτο. Μπορείς να γευτείς την ομορφιά του, να φαντάζεσαι το πώς θα ήταν να καθόσουν εκεί ψηλά και να έβλεπες τον κόσμο από πάνω... Τα όνειρα όμως είναι να τα πραγματοποιούμε! Και δεν πρέπει να κάνεις τίποτα άλλο παρά να μπεις στο πνεύμα, να ενδίδεις στην αίσθηση και να λάβεις μέτρα για την πραγματοποίηση του στόχου.» «Όλα αλλάζουν γύρω μας, όλο και περισσότεροι το νιώθουν ότι βιώνουμε μια σοβαρή αλλαγή στον κόσμο. Οι διάφοροι τομείς της ζωής πρέπει να επαναπροσδιοριστούν, δεν μιλάμε όμως πλέον για κρίση αλλά για μεταμόρφωση, η οποία προσφέρει την δυνατότητα της αναγέννησης, που απαιτεί όμως σοβαρές προσπάθειες αυτοανάπτυξης στον προσωπικό αλλά και στον επαγγελματικό τομέα επίσης. Έχω μάθει επίσης ότι κι εγώ η ίδια είμαι αυθόρμητη σαν χαρακτήρας κι έτσι είναι απόλυτα φυσικό η αλλαγή του καιρού και του φεγγαριού να έχουν επίδραση στην καθημερινή μου ζωή. Έχω μάθει ότι έχω κι εγώ τα όριά μου και δεν πρέπει πάντα και παντού εγώ να λύσω το κάθε πρόβλημα. Είναι σημαντικό να συγκεντρώνεσαι στα ουσιώδες πράγματα, αξίζει να ακούς τα ένστικτά σου και να προσέχεις το τι μπορούν να σου διδάξουν οι διάφορες συναντήσεις.»

Η χώρα του ουράνιου τόξου | Szivárványország | 19

Nikákisz Szofoklész (a Görög Ifjúsági Egyesület elnöke) „Olyan ez, mint egy puzzle, de itt nem rakható ki a kép csupán egyetlen ember által, hiszen mindenki máshoz ért igazán. Van, aki a szervezésben jártasabb, van, aki a lebonyolításban, van, aki a joghoz ért, van, aki a pénzügyekhez. A kulcs abban van, hogy elfogadjuk a másik szaktudását, és ne próbáljuk meg eljátszani az önjelölt jogászt, könyvelőt, edzőt, művészt. Így lehet igazán együtt dolgozni, ha mindenki tudja, hol képes a maximumot nyújtani. Ezt kell felismerni.”

Székely Csaba (a Csillagfalu program ötletgazdája) „Azon nemzetiségek, népcsoportok, akik meg tudták tartani az identitásukat, évszázadokon keresztül gyarapították, színesítették a nemzetet. Történelmük, ételeik, ünnepeik és egyedi motívumaik olyan kincsnek minősülnek, amit meg kell becsülni. Minden nemzet, népcsoport egy-egy csillag Magyarország egén.”

Nacsinák Gergely András(a Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarchátusának papja, vallástörténész) „A vallás nem egy állapot, hanem folyamat. A kereszténység nem egy statikus valami, amit „megkap” az ember, hanem küzdelem, transzformáció, vagy, ha görög szóval mondjuk, egyfajta metamorfózis, ami nem egyik pillanatról a másikra megy végbe. Az ember nem megváltozik, hanem szépen lassan átalakul; de nem harsány, külsődleges módon, hanem egy titkos, belső átalakulás által.”

Smuk Gábor(a Mydros görög zenekar zenésze) „Úgy gondolom, ha már csináljuk, akkor próbáljuk meg úgy csinálni, ahogy azt Görögországban csinálják a legnagyobbak.

Nem is beszélve arról, hogy milyen csodálatos érzés, ha időnként eljutunk egy kinti görög faluünnepre, és simán be tudunk csatlakozni az ott kialakult félkörökbe táncolni, vagy gond nélkül együtt tudunk zenélni a kinti zenészekkel. Óriási élmény, amikor valaki zenében, táncban tud egy nyelvet beszélni egy másik néppel!”

ember, aki mindenhez ért. Az ezermestereket sem értettem soha. Bevallom őszintén, engem nem vonz a politikai vonal, és sajnos azt látom, hogy a politikai dolgokban mikor összejönnek a barátok, sokszor ellenségként távoznak, én pedig nem akartam ellenségeket szerezni. Ha szólnak, segítek, számíthatnak rám, addig pedig a saját álmaimat élem.”

Németh Barbara (a Százhalombattai Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnöke) „Véleményem szerint nincs különbség görög és görög között, nekünk egy dolgunk van, hogy a görögséget összetartsuk, így is éppen elég kevesen vagyunk. A lényeg az, hogy mindannyian egy helyről jövünk, egy a célunk.”

Kollonay Zoltán (zongoraművész, zeneszerző) „Mindig büszke vagyok arra, amikor egy kis ötlet szárba szökik, és valami önálló, nem megszokott születik belőle. A zenének azt az energiáját szeretném visszaadni, amit én kapok ettől a világtól.” dr. Orosházi Györgyné (a Nikosz Beloiannisz Általános Művelődési Központ intézményvezetője) „Azt gondolom, a szeretet a kulcs, ezen keresztül kell átadni az információt.

Rám mindig azt mondják a gyerekek, hogy nem vagyok szigorú, pedig ez nem igaz, nekem is megvan a követelményrendszerem, csak szeretettel adom át, szeretettel kérek, így már nem is tűnik kényszernek, akkor már nem is vitatkoznak, hogy ezt vagy azt nem szeretnék.”

Azt gondolom, a szeretet a kulcs, ezen keresztül kell átadni az információt.

Galbenisz Tomasz (színművész) „Annyira jó tudni, hogy ez a világ nemcsak annyi, amennyit látunk belőle, fantasztikus, ha megtanulod a problémáid máshonnan nézni. Például annyira tetszik nekem az a gondolat, hogy minden, ami történik, miattad történik, a te gondolataid, a te cselekedeteid által jön létre, és ha valami rosszul sül el, azt is te okoztad magadnak. Általában hajlamosak vagyunk mást okolni a problémáinkért, hogy én például valaki más miatt nem lettem eddig nagy színész, de ez nem igaz, mert minden tőlünk függ, tőlem. Lehet azt mondani, hogy más miatt történnek dolgok, de ha az ember elcsitítja a fájdalmát és hátralép, megláthatja, hogy mi is történik körülötte, vele valójában.” „Hiszek abban, hogy nem véletlen az, hogy hova születsz, mint ahogy az sem véletlen, hogy görög származásúként Magyarországra születtem. Innentől kezdve rajtam múlik, mihez kezdek vele, hogy megtanulok-e boldogan, örömmel élni a születésem adta lehetőségekkel, vagy sem! Rajtam múlik, hogy az adott keretek között hogyan oldom meg a problémáimat, hogy dühös leszek,vagy mosolygok rajta és továbblépek. Ha ezeket a gondolatokat az ember elkezdi a gyakorlatban is alkalmazni, akkor egyszer csak szép lesz az élet, és könnyű más emberek elfogadása és megértése.”

Kyrou Aristotelis (a Kyrou Aristotelis Hair Salon tulajdonosa, fodrásza) „Én úgy gondolom, mindenkinek megvan a saját területe, ahol érvényesülni tud. Ha egy ember felismeri magában, mi az, amihez ért, vagy mit szeretne csinálni, csinálja azt, de nincs olyan

20 | Η χώρα του ουράνιου τόξου | Szivárványország

Athanasziu Alexisz (szociológus) „Olyan lehetőségeink vannak, amit meg kellene tanulni jobban kihasználni, hiszen itt vagyunk, vannak okos, képzett embereink, köztük nagyon sok fiatal is, akiknek a tudására fel kellene figyelni. Olyan kultúrával rendelkezünk, ami nagy húzóerővel bír.”

Berecz Ildikó (Krétán élő intuitív mentor és tanácsadó) „Egy nagyon hosszú belső érési folyamat eredményeként, komoly felismerés született bennem. Rádöbbentem, hogy az „álom” szót úgy értelmeztem, mint valami távolról csodálható, gyönyörű formájú felhőt a kék égbolton, ami mindig is elérhetetlen marad. Csak ott lebeg a szemed előtt, megmártózhatsz a szépségében, elképzelheted, milyen odafenn ücsörögni és vajon hogyan látnád a világot abból a magaslatból… Holott, az álmok arra valók, hogy megvalósítsuk őket!

Ehhez pedig nem kell más, mint ráhangolódni az ötletre, átadni magad az érzéseknek, és lépéseket tenni az ügy érdekében.” „Minden változik körülöttünk, és egyre többen érzik azt, hogy valamilyen komoly átalakulás részesei vagyunk. Újra kell definiálni az életet sok szempontból, de már nem válságról beszélünk, hanem transzformációról. Az átalakulás az újjászületés lehetőségét kínálja, amely komoly fejlesztési munkát igényel az egyén személyes és professzionális életében egyaránt.

Megtanultam azt, hogy én is impulzív vagyok, és teljesen természetes, hogy az időjárás vagy a hold állása beleszólhatnak a mindennapokba. Megtanultam, hogy meghúzhatom a saját határaimat, és nem nekem kell mindig, mindenhol, mindent megoldani. Fontos fókuszálni a lényeges dolgokra, érdemes hallgatni a megérzésekre, és figyelni, hogy egy-egy találkozás az életben vajon mit tanít nekem, mit a másiknak, és hol a közös keresztmetszet a feladatban.”

Ή ξερες ότι…

• προσεχώς θα προβάλλεται το δεύτερο μέρος της ταινίας «Γάμος ά λα ελληνικά»; Συνεχίζεται η ιστορία της Τούλας και του Ίαν, οι οποίοι προσπαθούν να μεγαλώνουν όσο μπορούν την κόρη τους που πάει πλέον πανεπιστήμιο. Ζούνε την ζωή μιας τυπικής ελληνικής οικογένειας στην οποία καθοριστικό ρόλο έχει και η πολυμελής οικογένεια. Όπως φαίνεται γύρω στα μέσα Μαρτίου του 2016 μας περιμένουν ξανά 90 λεπτά συνεχούς γέλιου. Τον ρόλο της κόρης τον υποδύεται η 18χρονη Elena Kampouris, που είναι από πατέρα Έλληνα και μητέρα γαλλοαμερικανίδα. Σύμφωνα με το δίλεπτο τρέιλερ, προσεχώς ολόκληρο το καστ της πρώτης ταινίας θα εμφανιστεί και στο δεύτερο μέρος, μετά από την επιτυχία πριν από 13 χρόνια. Μην την χάσετε!

• ο πιο δημοφιλής ελληνικός προορισμός μετά την Ακρόπολη των Αθηνών είναι οι Δελφοί; Βρίσκεται σε απόσταση 2,5 ωρών από την πρωτεύουσα στον Παρνασσό κι εκπέμπει μια ιδιαίτερα μυστική ατμόσφαιρα. Ήταν το κέντρο της Γης για τους αρχαίους Έλληνες. Προστάτης θεός τους ήταν ο Απόλλωνας και χρησίμευε ως μαντείο. Πίστευαν πως οι θεοί εδώ ήταν πρόθυμοι να δίνουν χρησμούς στους θνητούς, με την μεσολάβηση των ιερειών. Οι ερωτήσεις αφορούσαν θέματα όπως την γεωργία, τις ανθρώπινες σχέσεις, τους γάμους, την πολιτική. Στον αρχαιολογικό χώρο σώζονται ακόμη το ιερό του Απόλλωνα, το Θησαυροφυλάκιο των Αθηναίων, τα ερείπια του θεάτρου και του σταδίου.

• ο Ιπποκράτης ήταν από τους πρώτους που εξέταζαν λεπτομερώς το ανθρώπινο σώμα, αποκτώντας έτσι το τίτλο «προπάτορα της σύγχρονης ιατρικής»; Δεν γνωρίζουμε πολλά για την ζωή του, αλλά θεωρείται ότι γεννήθηκε το 460 π. Χ. στην Κω. Ο πατέρας του ήταν επίσης επιστήμονας, που τον έκανε να αγαπά από μικρός την ιατρική. Σύμφωνα με τις συνήθειες της εποχής κατά τα νεανικά του χρόνια ταξίδευε πολύ για να αποκτήσει πείρα. Έφτασε μέχρι την Αίγυπτο, και γυρίζοντας πίσω στην Ελλάδα ίδρυσε δική του ιατρική σχολή. Εκείνος και οι οπαδοί του θεωρούσαν πως η υγεία μας δεν κινδυνεύει όσο τα υγρά του σώματός μας βρίσκονται σε ισορροπία. Όταν όμως εκείνη διαταράσσεται εμφανίζονται οι ασθένειες. Πρωταρχικός στόχος τους ήταν η υποστήριξη της φυσικής δύναμης ανάρρωσης του οργανισμού μας. Σημαντικό ρόλο απέδιδαν και στην πρόληψη, κλειδί για την οποία αποτελεί η υγιεινή διατροφή. Το Ιπποκράτειο όρκο λένε όλοι οι απόφοιτοι της ιατρικής σχολής έως και σήμερα.

• το πραγματικό όνομα της διάσημης τραγουδίστριας της όπερας Maria Callas ήταν Μαρία Άννα Σοφία Καικιλία Καλογεροπούλου; Ο πατέρας της την μετονόμασε Callas για να προκόψει πιο εύκολα. Η λατρεμένη από εκατομμύρια κόσμου καλλιτέχνης - την φώναζαν «La Divina” - γεννήθηκε στις ΗΠΑ, σε παιδική ηλικία όμως μετακόμισαν στην Ελλάδα όπου σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο στην Αθήνα. Τα λίγα λάθη στη φωνή της τα κάλυπτε με δραματικούς τρόπους, πράγμα που πέτυχε μέχρι αριστείας. Επειδή δεν έκανε αρκετές επιτυχίες στην Ελλάδα ξαναγύρισε στην Αμερική, τελικά όμως την μεγάλη διασημότητα την αποκτά στην Ρωσία. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι είχε αλλάξει για πάντα την όπερα, κι έγινε πρωτοφανής σταρ του είδους. Λάτρευε να μαγειρεύει και παρ’ όλα αυτά κατά τα «χρυσά χρόνια» της έπαψε να είναι υπέρβαρη. Οι 150 πιο αγαπημένες της συνταγές εκδόθηκαν σε μορφή βιβλίου μαγειρικής με τίτλο «La Divina in Cucina». Στην Ιταλία παντρεύτηκε τον εύπορο βιομήχανο Giovanni Battista Meneghini, τον οποίο τελικά παράτησε για τον Αριστοτέλη Ωνάση. Πέθανε πολύ νέα, 53 χρονών από καρδιακή προσβολή.

Tudtad-e, hogy...

Miliosz Katalin

• hamarosan jön a „Bazi nagy görög lagzi” második része?

Folytatódik Toula és Ian története, akik immáron egyetemre készülő lányukat próbálják nevelni, amennyire az ilyen korban még lehetséges. Élik a görögökhöz méltó, hangos mindennapjaikat, amiben persze hangsúlyos szereppel bír a népes família is. Az előzetes szerint ismét egy poénokkal teli, eseményekben gazdag másfél órának lehetünk majd részesei 2016. március környékén. A két főszereplő lányát a 18 éves Elena Kampouris alakítja, akinek édesapja görög származású, édesanyja pedig francia és amerikai gyökerekkel büszkélkedhet. Ahogy a két perces kis videóból kiderül, az első rész stábja teljes egészében benne volt a folytatásban, hiszen a már-már ikonikus szereplők mindegyike feltűnik a vásznon, és ahogy 13 évvel ezelőtt, most is mosolyt csalnak az arcunkra. Vétek lenne kihagyni!

• az Akropolisz után Delfi a legnépszerűbb görög nevezetesség?

Mindössze 2,5 órára a hellén fővárostól, a Parnasszosz-hegy lankáin található, mely még inkább misztikus hangulatba keríti azt, aki erre jár. Az ókori görögök úgy tartják, hogy itt van a Föld közepe. Delfit Apollón oltalmába ajánlották, és orákulumként tartották számon. Egy olyan helyként, ahol az istenek hajlandóak voltak akaratukat és a dolgok majdani alakulását közölni a halandókkal. Ők pedig rendre idejárultak, hogy a közvetítőkön - vagyis a papnőkön - keresztül megtudhassák azt. A kérdések témakörei a földműveléstől kezdve a kapcsolatokon, házasságon át, egészen a politikáig változtak.

A szabadtéri múzeum területén Apollón temploma, az Athéni Kincstár,a színház és a stadion romjai is megtekinthetőek.

• Hippokratész volt az egyik első ember, aki tüzetesen vizsgálgatta az emberi testet? Ezzel pedig ki is vívta magának a „modern orvostudomány atyja” elnevezést. Életéről ugyan nem sokat tudni, de úgy tartják, hogy a Kr. e. 460. év környékén születhetett Kos szigetén. Édesapja szintén ezzel a tudománnyal foglalkozott, így a kicsi Hippokratész már gyermekkorától fogva szenvedélyének érezte a gyógyítást.

Ahogy az akkori szokások megkövetelték, ifjú korában vándorként járt településről településre, hogy minél többet gyakorolhasson és tanulhasson. Egészen Egyiptomig jutott, majd visszatért Hellászba, s megalapította saját orvosi iskoláját. A hellén és később tanítványai, a hippokratikusok azt vallották, hogy amíg az emberi testben található nedvek egyensúlyban vannak, addig az egészség nincs veszélyben.

Ha azonban felborul – melyért a szervezetbe kerülő káros anyagok a felelősek -, betegség alakul ki. Úgy tartották, elsődleges feladatuk a szervezet természetes gyógyító erejének a támogatása. Fontos szerepet tulajdonítottak a megelőzésnek is, melynek kulcsát az egészséges táplálkozásban látták. A Hippokratészról elnevezett esküt mondja fel a mai napig minden orvosi pályára lépő ifjonc az avatáskor.

• a világhírű operaénekesnő, Maria Callas eredeti neve Maria Anna Sofia Kekilia Kalojeropoulou? Édesapja keresztelte át Callas-ra, hogy lánya jobban tudjon majd érvényesülni.

A milliók által imádott, és csak „La Divinának” nevezett művésznő Amerikában született, ám még gyerekkorában visszaköltözött családjával Görögországba, ahol az athéni Nemzeti Konzervatóriumban tanult. Drámaiságával próbálta hangjának itt-ott előbukkanó tökéletlenségeit elfedni, és sikerült is ezt tökélyre fejlesztenie. Miután hazájában nem tudott befutni, visszament Amerikába, de végül Olaszország hozta meg neki a várva várt sikert, itt gördültek fel előtte az igazán fontos függönyök. Vitathatatlan tény, h örökre megváltoztatta az operát, egy olyan modern sztárrá nőtte ki magát, amilyet a műfaj már régen látott. Imádott főzni, ennek ellenére fénykorára leadta a rajta lévő súlyfelesleget.

Receptjeiből 150 darabot megtalálhatunk a „La Divina in Cucina” című szakácskönyvben. Itáliában ment hozzá a veronai vagyonos iparoshoz, Giovanni Battista Meneghinihez, akit végül Aristotelis Onassis miatt hagyott el. Fiatalon, 53 éves korában, szívrohamban hunyt el.

Ενδιαφέροντα | Érdekesség | 21

Χριστούγεννα στην Ελλάδα Αν και ο καιρός φέτος ήταν αρκετά καλός ολοένα πλησιάζουν οι κρύοι και σκοτεινοί μήνες, που κατά κάποιον τρόπο είναι όμως απαραίτητοι για να μπούμε στο πνεύμα τον εορτών. Έως τότε όμως, όσο ακόμα βρισκόμαστε σε αναμονή ας ρίξουμε μια ματιά στην Ελλάδα να δούμε πώς περιμένει ο κόσμος εκεί τις γιορτές στις διάφορες περιοχές. Όπως είναι ευρύτερα γνωστό, στην Ελλάδα δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στο Πάσχα παρά στα Χριστούγεννα, παρ’ όλα αυτά όμως είναι εξαιρετικά μεγάλος ο αριθμός των πατροπαράδοτων ηθών και των εθίμων που σχετίζονται με την γιορτή εκείνη. Οι προετοιμασίες στην Ελλάδα αρχίζουν ήδη τα τέλη του Νοέμβρη: στους δρόμους εμφανίζεται ο χριστουγεννιάτικος φωτισμός, τα στολισμένα δέντρα, στα καταστήματα ακούγονται γιορτινές μελωδίες. Οι θρησκευτικές παραδόσεις είναι πολύ πιο σημαντικές για τις οποίες μας μίλησε ο πατέρας Γρηγόριος Νάτσινακ, ιερέας της Ουγγρικής Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο τεύχος του Δεκεμβρίου του 2012: „Τα Χριστούγεννα της ορθοδοξίας δεν είναι μία μόνο γιορτή αλλά μια περίοδος, το Άγιο Δωδεκαήμερο, που κρατά από 25 Δεκεμβρίου έως τα Επιφάνεια στις 6 Ιανουαρίου. Όπως και στην περίπτωση του Πάσχα, το Δωδεκαήμερο επίσης προηγείται από μια 40ήμερη νηστεία, που είναι λιγότερο αυστηρή από την Σαρακοστή. Κατά το Άγιο Δωδεκαήμερο διαδέχονται διάφορες γιορτές, όπως εκείνη του Αγίου Βασιλείου του Μέγα την 1η Ιανουαρίου, όταν γίνεται η παραδοσιακή κοπή της Βασιλόπιτας, καθώς την 5η και 6η Ιανουαρίου τα Επιφάνεια συνδιάζεται με τον αγιασμό των υδάτων. Άλλωστε σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, στην ελληνική εκκλησία τα Χριστούγεννα δεν γιορτάζονται στις 6 Ιανουαρίου αλλά στις 25 Δεκεμβρίου. Η κάθε αυτόνομη εκκλησία είναι ελεύθερη όσον αφορά τα Χριστούγεννα να επιλέξει ανάμεσα στο παλαιό (6 Ιανουαρίου) και το νέο ημερολόγιο (25 Δεκεμβρίου). Η ελληνική εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ακολουθούν το νέο ημερολόγιο και τα Χριστούγεννα τα γιορτάζουν 25 Δεκεμβρίου. Η ορθόδοξη εκκλησία σε αντίθεση με τις δυτικές - κυρίως με την καθολική και την προτεσταντική - έχει κρατήσει την αρχαία χριστιανική παράδοση να ακολουθεί ολόκληρη τη λειτουργική μέρα. Ενώ οι καθολικές λειτουργίες μπορούν να γίνουν το πρωί και το απόγευμα επίσης, η ορθόδοξη εκκλησία εξακολουθεί να κρατά λειτουργίες μία φορά την ημέρα, οι οποίες πάντα προσαρμόζονται στην ώρα της ημέρας και την εποχή του χρόνου επίσης. Θείες λειτουργίες δεν γίνονται τα βράδια, υπάρχει όμως μια ιδιαίτερη τελετή ο „Εσπερινός”, που αποτελείται από προσευχές και ύμνους με θέμα τη λήξη της ημέρας όταν ο άνθρωπος αποσύρεται και αξιολογεί την περασμένη ημέρα και τον εαυτό του. Υπάρχει αντίστοιχη τελετή και για το ξημέρωμα ο „Όρθρος”, που συμπληρώνεται από μικρές τελετές όπως το Απόδειπνο ή το Mεσονυκτικό. Με αυτά μας δίνεται η ευκαιρία διάφορες φορές την ημέρα για λίγο να σταματήσουμε και να στρέψουμε την προσοχή μας από τα γήινα προς τα ουράνια, και να θυμηθούμε ότι δεν είμαστε μόνο γήινα, εφήμερα όντα, διότι κρύβουμε μέσα μας μια θεία σπιθαμή που αναζητά τον δρόμο και την καταγωγή του.”

Πολλοί ίσως να μην ξέρουν ότι το κατ’ εξοχήν „εξάρτημα” των Χριστουγέννων στην Ελλάδα ήταν το καραβάκι, τα έλατα εμφανίστηκαν μόνο κατά τα μέσα του 20ου αιώνα. Μέχρι και σήμερα στολίζονται ξύλινα ή χάρτινα καραβάκια διαφόρων μεγεθών στα σπίτια αλλά και στα καταστήματα, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια επίσης. Πρόκειται για ένα παλαιό έθιμο, το σκάφος που φτάνει στο λιμάνι συμβολίζει τον πλούτο, και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό η πλώρη του να βλέπει προς το εσωτερικό του σπιτιού. Η παράδοση αυτή πιθανόν να έχει προέλευση από τα νησιά όπου τα παιδιά που περνούσαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τα κάλαντα κρατούσαν και μια μακέτα πλοίου όπου έβαζαν τα „φιλοδωρήματα” τους. Σύμφωνα με την παράδοση με τα στολισμένα καραβάκια οι γυναίκες αρχικά περίμεναν τους άντρες τους που επέστρεφαν για τις γιορτές. Το μεγαλύτερο και ομορφότερο πλοίο βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Συμπρωτεύουσας, της Θεσσαλονίκης. Τα παιδιά κατά το Δωδεκαήμερο τρεις φορές τα λένε τα κάλαντα, τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα. Η καλή ατμόσφαιρα είναι δεδομένη, αξίζει να κάνουμε βόλτες στους δρόμους εκείνες τις μέρες. Η χαρά μας μπορεί να μετατραπεί και σε λύπη αν δεν καταφέρουμε να αποφύγουμε τους καλικαντζάρους που τριγυρνούν στον επάνω κόσμο κατά την περίοδο αυτή. Τις υπόλοιπες μέρες τις περνάνε στον κάτω κόσμο όπου κόβουν το δέντρο της γης. Τις δώδεκα ημέρες αυτές όμως μπορεί να μπουν λαθραία στα σπίτια μέσα από τον καπνοδόχο να μας μετακινούν τα έπιπλα, να φάνε τα φαγητά μας και να λερώνουν τα νερά μας. Εφαρμόζονται διάφορες πρακτικές εναντίον τους: κάνουμε σταυρό μπροστά από την είσοδο με θυμίαμα ή ρίχνουμε αγιασμένο νερό στα δωμάτια. Στις 6 Ιανουαρίου όμως όταν αγιάζονται τα ύδατα επιστρέφουν όλοι στον κάτω κόσμο, όπου στο μεταξύ το δέντρο έχει γίνει ολάκερο κι΄έτσι ξαναρχίζουν να το κόβουν και πάλι. Το ελληνικό Δωδεκαήμερο τελειώνει με τα Επιφάνεια, τον αγιασμό των υδάτων. Την ημέρα αυτή οι παπάδες ρίχνουν τον Τίμιο Σταυρό στις λίμνες, τα ποτάμια ή την θάλασσα, και θαρραλέοι άντρες αγωνίζονται ποιος θα τον πρωτοπιάσει κάνοντας βουτιά στα κρύα νερά. Φυσικά δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στις νοστιμιές της εποχής. Δημοφιλέστατα γλυκά είναι τα μελομακάρονα, σε μέγεθος ενός αβγού περίπου, που φτιάχνονται με αλεύρι, ελαιόλαδο, μέλι, ζάχαρη, πορτοκάλι, καρύδι, κανέλα και λίγο κονιάκ. Μετά ψήνονται για να καλύπτουν με σιρόπι και τριμμένα καρύδια. Επίσης γνωστοί είναι και οι κουραμπιέδες που μοιάζουν με το ουγγρικό γλυκό „hókifli”, έχουν όμως στο εσωτερικό τους αμύγδαλα. Δεν μπορεί να λείψει από το γιορτινό τραπέζι ούτε το Χριστόψωμο με κανέλα, πορτοκάλι και γαρίφαλο. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς συνηθίζεται το έθιμο της βασιλόπιτας, με το κρυμμένο φλουρί, που όποιος το βρει θα είναι τυχερός για όλο το χρόνο. Εύχομαι σε όλους σας πανέμορφες στιγμές, αξέχαστα Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος. Και να περάσετε με αγάπη και ειρήνη όλες επίσης τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου! Κατερίνα Μήλιος

22 | χωρίς σύνορα | Határtalanul

Karácsony Görögországban Bár az időjárás idén elég kegyes volt hozzánk, lassan beköszönt a hűvösebb és zordabb idő, ami bizonyos tekintetben elengedhetetlen ahhoz, hogy igazán ünnepi hangulatba kerüljünk. Addig is, míg a karácsonyi ünnepkör eljövetelére várakozunk, nézzünk szét Görögországban, hogyan várják az ünnepeket, hol, mivel készülnek a jeles napokra!

Ahogy az széles körben ismert, Görögországban a húsvéti ünnepek hangsúlyosabbak, mint a karácsony, ám így is rendkívül sok olyan színes tradíció él ezen ünnepkörrel kapcsolatosan, amely generációról generációra öröklődik tovább.

Hellászban a készülődés már november végén megkezdődik, az utcákon ilyenkor karácsonyi fények gyúlnak, megjelennek a díszes karácsonyfák, a boltokban felcsendülnek az ünnepi dallamok.

A külsőségeken túlmenően azonban sokkal fontosabbak az ünnepkör vallási hagyományai, amelyekről Nacsinák Gergely András, a Konstantinápolyi Patriarchátus Magyarországi Exarchátusának papja így mesélt a Szivárványország című rovat 2012. decemberi cikkében:”Az ortodox karácsony nem egyetlen ünnep, hanem egy időszak, a „to agio dodekaimero” (a szent 12 nap), ami december 25-től január 6-ig, a Vízkeresztig tart.

Ezt az ünnepsorozatot megelőzi egy hosszabb böjti időszak, ami ugyanúgy 40 napos, mint a Húsvétot megelőző nagyböjt, de kevésbé szigorú, jelezvén azt, hogy ez a lelki felkészülés, nem pedig a szigorú aszketikus önmegtartóztatás ideje. A szent 12 napban egymást követik a különböző ünnepek, például január első napja, Nagy Szent Vazul ünnepe, amikor a hagyományos vaszilopitát szokás megszegni, majd január 5. és 6. napja, a vízszentelésekkel egybekötött Vízkereszt. Egyébként a félreértésekkel ellentétben, az ortodox karácsony nem január 6-án, hanem december 25-én van a görög egyházban. Az minden önálló egyháznak a szabad választása, hogy ónaptár szerint január 6-án, vagy újnaptár szerint, december 25-én tartják-e a Karácsonyt. A görög egyház és a Konstantinápolyi Patriarchátus az újnaptárat követi, így december 25-e a Karácsony emlékezete.

Az ortodox egyház, szemben a nyugati egyházakkal, főleg a katolikussal, és a protestánssal, megtartotta azt az ősi keresztény hagyományt, hogy a teljes liturgikus napot követi. Míg pl. a katolikusoknál reggel is, délután is lehet mise, az ortodox egyházban megmaradt az, hogy napi egyszer lehet liturgiát tartani, és a különböző templomi istentiszteletek harmóniában vannak mind az adott évszakkal, mind az adott napszakkal. Este például nem szokás liturgiát végezni, hanem van egy speciális szertartás, az „Est szolgálata”, ami olyan imákból és énekekből áll össze, amik jelzik, hogy a nap befejeződött, és az ember nyugovóra tér, számot vet az aznapi életével. Ennek megvan a reggeli párja, ami a „Hajnali szolgálat”, a felserkenés szolgálata, ez kiegészül kisebb szertartásokkal, mint az éjféli, vagy a lenyugvási szertartások. Ennek értelme az, hogy az embernek minden nap többször is alkalma van arra, hogy egy kicsit megálljon, összeszedje magát, és tekintetét a földi dolgokról az égiekre fordítsa – emlékeztetve magát arra, hogy ő sem csak földi, múlandó lény, hanem rejtőzik benne valahol egy isteni szikra, amely keresi a maga útját és eredetét.”

Sokan nem tudják, hogy Görögországban nem a fenyő volt az ünnepkör elsődleges kelléke; a fák, mint jelképek, csak a 20. század közepén jelentek meg. Ahogy a régi időkben, úgy ma is,különböző méretű fából vagy papírból készült hajókat, karavakiákat dekorálnak fel országszerte, mind otthon, mind a hotelekben, vendéglátóhelyeken, üzletekben. Ez egy régi hagyományt hivatott éltetni:a célba érő vitorlás a gazdagságot testesíti meg. Éppen ezért igen fontos, hogy a hajó orrával az épület belseje felé nézzen. A szokás valószínűleg a szigetekről származik, ahol a házról házra járó gyermekek hajómaketteket hurcoltak magukkal, hogy a dalaikért kapott édességeiket ebben tárolják. A legenda szerint eredetileg a halászként dolgozó családfők ünnepekre való hazatértét ünnepelték a feleségek által feldíszített kis hajókkal.A legnagyobb és legpompásabb ilyen bárkát az ország második legnagyobb városának, Thesszalonikinek a főterén találjuk.

A fent említett gyermekek ebben a szezonban háromszor, karácsonykor, újévkor és vízkeresztkor is útra kelnek, hogy ünnepi dalaikkal, a kalandákkal szórakoztassák a helyieket, akik ezt édességekkel, magvakkal jutalmazzák.

Jóleső érzés ilyenkor az utcán sétálni, a hangulat garantált. Üröm is vegyülhet az örömbe, ha nem sikerül elkerülnünk a karácsony és vízkereszt közötti napokban a bajkeverő kis koboldokat, a kalikandzaroszokat. Ők az év nagy részét a Föld középpontjában töltik, és az életet szimbolizáló fa törzsét fűrészelik. Ebben a pár napban azonban a kéményen keresztül beosonhatnak az otthonainkba, hogy eltolják bútorainkat, elfogyasszák ételeinket és beszennyezzék a vizünket. Sok helyen külön praktikákkal igyekeznek védekezni ellenük. Ilyen a füstölővel vetett kereszt a bejárati ajtó előtt, vagy a szobák szentelt vízzel való meghintése. Január 6-án azonban, a víz megszentelésekor mindannyian visszabújnak rejtekhelyükre, ahol időközben egy ép fát találnak, így újra hozzálátnak annak aprításához.

A 12 napból álló ünnepségsorozat végül az Epifania-val, vagyis a víz megszentelésével ér véget. Ilyenkor sok helyen keresztet dobnak a tavakba, folyókba vagy a tengerbe, a bátor jelentkezők pedig utána ugorva a felszínre hozzák azt.

Természetesen nem mehetünk el szó nélkül az ilyenkor fogyasztott finomságok mellett sem. Rendkívül kedvelt édesség a melomakarona, amely egy kb. tojás nagyságú, lisztből, olívaolajból, mézből, cukorból, narancsból, fahéjból és egy kis konyakból készült, gyakran dióval töltött desszert. Miután kisült, forró sziruppal vonják be, majd darált dióba forgatják. Hasonlóan népszerű a kurambiedesz is, amely a magyar hókiflihez hasonlatos, csak mandulával a közepén. Elmaradhatatlan természetesen a Hrisztopszomo, a fahéjjal, naranccsal és szegfűszeggel ízesített könnyed, vajas, édes Krisztuskenyér. Az év első napján kerül az asztalra a vaszilopita, a benne elrejtett érme megtalálóját szerencse kíséri majd a következő esztendő folyamán.

Nagyon boldog karácsonyt és kellemes ünnepeket kívánok mindenkinek! Töltsétek szeretetben és békében nemcsak ezeket, de az év összes napját!

Miliosz Katalin

χωρίς σύνορα | Határtalanul | 23

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΟΡΒΑΤ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ Ο Ανδρέας Χόρβατ (1891 Mindszent, νομός Csongrád – 1945 Βουδαπέστη) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Ούγγρους ελληνιστές και πρωτοπόρος ερευνητής του νέου ελληνισμού στην Ουγγαρία. Στο πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης το 1913 αποφοίτησε ως διδάκτωρ με κύριο αντικείμενο την ελληνική φιλολογία και συμπληρωματικά αντικείμενα την λατινική φιλολογία και την αρχαία ιστορία. Από τη στιγμή που απόκτησε πτυχία διδασκάλου λατινικών, ελληνικών και γαλλικών και έως τον θάνατό του ανέπτυξε ενεργό και συνεχή δράση με ακλόνητη αφοσίωση στον χώρο της παιδείας και της επιστήμης. Ήταν αξιόλογη η προσφορά του και στην ανάπτυξη των διεθνών πολιτιστικών και οικονομικών σχέσεων. Την πρώτη του επίσκεψη μελέτης στην Ελλάδα πραγματοποίησε το 1914 που λόγω της έναρξης του πρώτου παγκοσμίου πολέμου κράτησε σχεδόν επτά χρόνια, κατά τα οποία έμαθε την νέα ελληνική γλώσσα και εξοικειώθηκε πλήρως με την Ελλάδα, τον λαό και τον πολιτισμό της. Εργάστηκε στην Ιώνιο Σχολή ως καθηγητής γερμανικών και γαλλικών, κάνοντας παράλληλα ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικών και ιταλικών. Μεταξύ 1920–21 διετέλεσε γενικός γραμματέας της Αθηναϊκής Παιδαγωγικής Εταιρείας και έλαβε μέρος επίσης στην σύνταξη της εφημερίδας της. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαμονής του επιτρεπόταν να εκτελεί επιστημονικά έργα στον χώρο της αρχαιολογίας και της γλωσσολογίας. Στο γερμανικό αρχαιολογικό ινστιτούτο της Αθήνας ερευνούσε τους Ολυμπιακούς και τους εθνικούς αγώνες για λογαριασμό του ελληνικού κράτους. Με το έργο αυτό έθεσε τις βάσεις των μελλοντικών του δραστηριοτήτων, της ανάπτυξης των σχέσεων του ουγγρικού έθνους με το εξωτερικό και κυρίως με την Ελλάδα.

της Οικονομικής Σχολής της Βουδαπέστης και στο ζήτημα ανέγερσης της Χαρίσειου Οικονομικής Σχολής στην Κοζάνη με ουγγρική πρωτοβουλία, για το οποίο το 1930 έγινε επίτιμος δημότης της Κοζάνης. Ήταν λαμπρός διοργανωτής της ουγγρικής αποστολής για την Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης μεταξύ 19271932, όπου με βάση κρατικού διορισμού διήυθυνε την προβολή των ουγγρικών προϊόντων στον ελληνικό Τύπο. Το 1932 κατά τη διάρκεια της Έκθεσης έκανε μ.ά. μια διάλεξη με παράλληλη προβολή εικόνων για τις ουγγροελληνικές οικονομικές σχέσεις και την οικονομία της Ουγγαρίας, με ιδιαίτερη έμφαση στη μηχανική βιομηχανία και την υφαντουργία. Έκανε διάφορες διαλέξεις στα ελληνικά και στα ουγγρικά με ελληνοουγγρικές πτυχές στην Ελλάδα και την Ουγγαρία. Εξέδωσε μια ελλοηνοουγρική βιβλιογραφία το 1940. Το βιβλίο του με τίτλο „Az újgörögök” (Οι Νεοέλληνες) από το 1943 είναι το πρώτο ουγγρικό έργο που περιγράφει αντικειμενικώς τον όρο „νεοέλλην” με επιστημονική εγκυρότητα, αλλά ταυτόχρονα και με τρόπο διασκεδαστικό. Το έργο του εκτιμήθηκε αρκετές φορές και στις δύο χώρες, του απονεμήθηκαν και κρατικές διακρίσεις.

Balogh Jánosné Horváth Terézia (θυγατέρα του Ανδρέα Χόρβατ)

Κατά την πρώτη περίοδο της δράσης του στην Ουγγαρία (1921–1937) στο επίκεντρο της προσοχής του ήταν κυρίως η νεοελληνική λογοτεχνία και οι ουγγρικές πτυχές της. Δημοσίευσε διάφορες μελέτες στην ουγγρική και στην ελληνική γλώσσα. Ο ίδιος συνέταξε τα άρθρα που αναφέρονται στην νεοελληνική λογοτεχνία και κάποιους δημιουργούς στο Λεξικό Παγκόσμιας Λογοτεχνίας Dézsi (I–III. 1930–1933), τα οποία αποτελούν την πρώτη επιστημονική και συνοδευόμενη με βιβλιογραφικές σημειώσεις επεξεργασία του θέματος. Ανάμεσα το 1932 και 1939 εκτελούσε χρέη γραμματέα του συλλόγου φίλων των κλασικών σπουδών „Parthenon”. Τόσο στη διδασκαλία του όσο και στη δράση του στον σύλλογο εκδηλωνώταν πάντα η απέραντη αγάπη του προς τον ελληνισμό („οι Έλληνες μου” όπως συχνά τους αποκαλούσε). Τόνιζε αδίστακτος την αδιάσπαστη συνέχεια του ελληνισμού από τα χρόνια τοθ Ομήρου έως τις μέρες μας. Από το 1923 έως το 1937 υπήρξε λέκτωρας της νεοελληνικής γλώσσας στη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου της Βουδαπέστης. Αρκετοί από τους σημερινούς φιλολόγους στα δικά του μαθήματα γνώρισαν την δημοτική ελληνική, την οποία προτιμούσε ενθουσιωδώς από την καθαρεύουσα, στην οποία έγραψε αξιόλογο μέρος των έργων του. Το 1937 εξελέγη μέλος της ελληνικής λογοτεχνικής εταιρείας „Παρνασσός”. Στο επιστημονικό έργο του Ανδρέα Χόρβατ αποτέλεσε ορόσημο το έτος 1937 όταν έγινε καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας στη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου της Βουδαπέστης. Από εκεί και στο εξής αφιέρωσε όλες του τις δυνάμεις στην έρευνα των „Ελλήνων εποίκων” της Ουγγαρίας. Ερευνούσε σε ουγγρικές και ελληνικές βιβλιοθήκες, τα αποτελέσματά του τα δημοσίευε σε διάφορες μελέτες. O πρόωρος θάνατος λόγω της πολιορκίας της Βουδαπέστης τον εμπόδισε στην συγγραφή του συνοπτικού ιστορικού βιβλίου του. Ανέπτυξε σημαντική διοργανωτική δράση για την διατήρηση των καλών ελληνοουγγρικών σχέσεων. Συνέβαλε στη λειτουργία του Χαρισείου Ιδρύματος, στην υποστήριξη των Κοζανιτών φοιτητών

24 | Ενδιαφέροντα | Érdekesség

(Σημείωση : Εντός των ημερών αναμένεται η τοποθέτηση τιμητικής πλάκας στην οικία του Ανδρέα Χόρβατ στη Βουδαπέστη, επι της οδού Ulaszlo u.52. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Προεδρείου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας)

HORVÁTH ENDRE ÉS A GÖRÖGSÉG Horváth Endre (Mindszent, Csongrád megye, 1891 – Budapest, 1945) a magyar hellenisztika egyik legnagyobb alakja, az újgörögség magyarországi kutatásának úttörője. A budapesti tudományegyetemen 1913-ban bölcsészettudományból doktori szigorlatot tett. Fő tárgya a görög filológia volt, melléktárgyai pedig a latin filológia és az ókori történelem. Latin, görög és francia szakos gimnáziumi tanári képesítésének megszerzésétől kezdve haláláig folytonosan, intenzíven és erős elkötelezettséggel pedagógiai és tudományos munkásságot folytatott. Jelentős volt a nemzetközi kapcsolatokat ápoló tevékenysége, kulturális és gazdasági téren egyaránt.

Görögországba 1914-ben indult első tanulmányútjára, amely az első világháború kitörése miatt csaknem hét éves tartózkodássá nőtte ki magát. Ezen idő alatt elsajátította a modern görög nyelvet, és alaposan megismerte az akkori Görögország földjét, népét és kultúráját. Az athéni „Ión iskolában” mint a német és francia nyelv tanára működött, továbbá angol és olasz nyelvi magántanfolyamokat vezetett. 1920-21-ben az athéni Pedagógiai Társaság ügyvezető titkára volt, és részt vett a Társaság folyóiratának szerkesztésében is. A hatóságok jóindulata révén egész görögországi tartózkodása alatt tudományos munkát is végezhetett, régészeti, továbbá görög nyelvészeti területen.

Görög megbízással az athéni német archeológiai intézetben az olimpiára és a nemzeti játékokra vonatkozó kutatásokat végzett.

Ott kifejtett munkásságával már akkor előkészítette a talajt a későbbi gyakorlati tevékenységéhez is: a magyar nemzet külföldi, főként görög kapcsolatai ápolásának szorgalmazásához.

Magyarországon kifejtett munkásságának első korszakában (1921–1937) érdeklődése központjában főleg az újgörög irodalom és annak magyar vonatkozásai álltak. Több tanulmányt publikált magyarul és görögül. A Dézsi-féle Világirodalmi Lexikonnak (I– III. 1930–1933) ő írta meg az újgörög irodalomra és az egyes alkotóira vonatkozó cikkeit. Ezek képezik a tárgykörnek az első tudományos, bibliográfiai jegyzetekkel kísért feldolgozását.

A „Parthenon” Egyesületnek (a klasszikus műveltség barátainak egyesülete) 1932-től 1939-ig a titkára volt. Tanításában éppen úgy, mint az egyesületben kifejtett működésében, mindig megnyilvánult rajongó szeretete a görögség iránt („az én görögjeim”, így emlegette őket). Nem győzte eléggé

hangsúlyozni a görögség egységét, Homérosztól napjainkig.

1923-től 1937-ig a budapesti egyetem bölcsészettudományi karán az újgörög nyelv lektora volt. A fiatalabb filológusnemzedék nem egy tagja az ő óráin ismerkedett meg az újgörög népnyelvvel, amelynek Horváth Endre az irodalmi nyelvvel szemben lelkes híve volt, s amelyen munkái egy részét írta. 1937-ben az athéni Parnasszosz irodalmi társaság levelező tagjává választotta.

Fordulópontot jelentett Horváth Endre tudományos munkásságában az 1937-as év, amikor a budapesti egyetem bölcsészettudományi karán az újgörög filológia magántanára lett.

Attól kezdve minden erejét egy új feladatnak, a magyarországi „görög telepesek” kutatásának szentelte. Magyar- és görögországi könyvtárakban kutatott. Eredményeit több dolgozatban tette közzé. Budapest ostroma alatt bekövetkezett korai halála megakadályozta abban, hogy történeti összefoglaló könyvét megírja.

Jelentős gyakorlati, társadalmi, szervező tevékenységet folytatott a magyar és görög jó viszony ápolása érdekében. Közreműködött a Haris (Charision) Alapítvány működtetésében, a budapesti Közgazdasági Egyetemen tanuló kozani ifjak támogatásában és a Kozaniban magyar szervezéssel létesítendő gazdasági iskola (Haris Főiskola) felépítésének ügyében. Ezért Kozani város a díszpolgárává választotta 1930-ban. 1927 és 1932 között több ízben a szaloniki nemzetközi árumintavásár magyar csoportjának megszervezésében jeleskedett. Hivatalos megbízás alapján, a magyar kiállítás sikere érdekében, a sajtópropagandát irányította.

1932-ben Thesszalonikiben, a vásár alatt, többek közt egy vetített képes előadást tartott a magyar-görög gazdasági kapcsolatokról, Magyarország közgazdaságáról, különösen a gépiparról és a textiliparról.

Számos magyar és görög nyelvű, magyar-görög vonatkozású előadást tartott Magyarországon és Görögországban. Magyargörög bibliográfiát adott ki 1940-ben. „Az újgörögök” című kis könyve (1943) az első magyar munka, amely az újgörögök fogalmát objektíven, tudományos alapossággal, de mégis élvezetes formában világítja meg.

Munkásságát egyaránt elismerés kísérte mindkét országban.

Kormánykitüntetéseket is kapott.

Balogh Jánosné Horváth Terézia

Ενδιαφέροντα | Érdekesség | 25

Pentele görög monostora Veszprém és a Szerémség görög összefüggéseinek fényében Dr. György Antal Diószegi „Pentele Szent Panteleimon kolostora” azért fontos kérdéskör, mert a „bizánci kereszténység jelenlétét régi helyneveink közül több is tanúsítja, a legszembeötlőbben” - a neve okán- éppen e település a leglényegesebb. (1) „Szent Pantaleon tiszteletének magyarországi elterjedését csak Bizánc felől magyarázhatjuk.

Legjelentősebb monostora Dunapentelén volt, ahol görög apácák voltak egykor.” (2) Az általános történészi megítélés szerint görög eredetű volt az Árpád-korban, Pentelén görög szertartású monostorral bíró Andronikosz-nemzetség. E nemzetségnév okán érdemes megemlíteni a Szent Margit sírjához elzarándokló Kátai Andronikuszt, aki itt a feleségéért imádkozott: a felesége a betegségéből meggyógyult, s gyermekáldásban is részesült.

A tatárjárást követően az „elhagyatott Szent Pantaleon monostorban”, Pentelén lakók tekintetében a „veszprémvölgyi Szent Katalin zárda Pentelére települt apácáira” kell gondolnunk. Ezen apácákra azért is indokolt kitérni, mert Érszegi Géza ezt rögzítette róluk: a„beginák, vagyis görög apácák” voltak, akik a nevüket „a nyers, fehérítetlen gyapjú színéről veszik, ugyanis ilyen ruhákban jártak a beginák”. (3) A Pentele és Veszprém monostorai közötti összefüggések igen fontosak. „A veszprémi Szent Katalin kolostor eredete homályba vész. … Valószínű, hogy a kolostor egy begina közösségnek köszönhette eredetét.” (4) Érszegi Géza azt rögzítette, hogy a„Szent Katalin zárda beginaközösség volt eredetileg”:e beginák már 1240 előtt is itt éltek, a veszprémi völgyben. Soltész István pedig arról írt, hogy III. (Görög) Béla király fia, Imre „Konstantinápolyban született, görög hitű” gyermek volt.Imre magyar király idején „begina-házakat kezdtek építeni Veszprémben, Esztergomban, a Nyulak-szigetén”, a XIII. század legelején. „Beginaházak alakulnak Magyarországon” a XIII. század első felében. „Később rendi (főleg domonkos) felügyelet alá kerülnek.” (5) A fenti gondolat okán indokolt a beginák kapcsán néhány ös�szefüggést rögzíteni, melyek szintén görög irányba mutatnak. „A beginák kötődése Alexandriai Szent Katalinhoz természetes akkor, ha tudjuk, hogy a tisztaság erényét túlzásba hajtó kathar (= tiszta) eretnek tanok milyen nagy szerepet játszottak az életükben. Egyrészt a tiszta (= katharosz) görög szó, valamint az azzal összefüggőnek érzett Katalin, (Aikateriné, Catharina) név eleve megadta a beginák ragaszkodását Szent Katalinhoz.

Szent Katalin legendáját már igen korán, az első egyháztörténetíró, Eusebius (339)is megírta.”(6) Megítélésem szerint Magyarország a keresztény egység jegyében megfogalmazott ország volt Szent István kora után is: a magyar beginák valójában görög szertartás szerint élték hitéletüket (tehát egyáltalán nem voltak eretnekek). Az Euszebiosz görög név pedig azért fontos, mert ez rejlik a XIII. századi pálos rend megalapítója, Özséb nevében, aki Szent Margit kortársa volt. De további görög adalékok is felmerülnek: Szent Margit a veszprémi Szent Katalin monostor előtt Szávaszentdemeteren nevelkedett, Olimpiádesz asszony irányítása alatt. Szávaszentdemeter a középkori magyar-görög kapcsolatokban azért is lényeges, mert Szent Margit a második honalapító IV. Béla magyar király és a görög császárleány, Laszkarisz Mária leánya volt. A középkori magyar-görög kapcsolatrendszer fontos térsége volt a Szerémség, és az itt található Szávaszentdemeter. A Magyar Katolikus Lexikon „görög térítés

26 | Ιστορια | Történelem

Magyarországon” címszavában azt rögzítette, hogy a Szerémség (Sirmium) a IX. században „Pannónia püspöki széke volt, és Szávaszentdemeter Bizánc szempontjából a legkedvezőbb helyen feküdt, mert Görögországból hajókkal a Dunán megközelíthető volt”.Szávaszentdemeter jelentőségére mutat az alábbi adalék is. Magyarország, „hazánk Európa legnyugatibb országa, ameddig eljutott Szent Demeter kultusza”: „Szávaszentdemeteren a XIV. századig állt fenn egy ortodox monostor”, és „még a XIV. században voltak ortodox hitű magyarok” (ezt igazolják VI. Kelemen pápa 1344-ben kelt levelének sorai). A XIV. század közepéig a keleti kereszténység jelen volt a magyarok körében.

(7)Itt fontos utalnom arra, hogy a görög egyház egyik legjelentősebb katonaszentje Szent Demeter. Szávaszentdemeter görög monostora kapcsán érdemes Alpár, Bánmonostor/Kálmonostor és Dombó görög irányba mutató adalékaira is utalnom. Alpár területének egyik része a XI. század folyamán a szávaszentdemeteri görög monostornak jutott: ezt igazolja az a III. (Görög) Béla király által, 1193–1196 között kiadott görög nyelvű oklevél, amelynek a III. Honorius pápa, 1218. évi bullájába foglalt latin nyelvű kivonatában, a monostor birtokai közt Alpár falu neve szerepel. A „szávaszentdemeteri monostor kezén lévő alpári határrész a falun kívül a tiszai révet – a révhajókkal együtt –, valamint különféle halászóhelyeket, földeket, nádast, réteket és cserjés ligeteket foglalt magában. III. Béla említett oklevelében a görög monostor alpári földjét, javait a jeruzsálemi Szent Theodosios-lavrának adományozta”.

A szávaszentdemeteri „monostor birtoka utóbb a titeli prépostság tulajdonába került”. (8) Bánmonostor is a Szerémségben lévő település volt: a görög történetíró, Kinnamosz is említést tett róla „Petrikon” néven, és azt is rögzítette, hogy járt itt 1164-ben Manuél görög császár. Bánmonostor apátságát Belos magyar herceg alapította meg, a XII. század közepén. (9) A középkori szerémi püspökségnek két székhelye volt: Szávaszentdemeter és Bánmonostor/Kálmonostor.

(10) A tatárjáráskor elpusztított Bánmonostorról Szenternyére költözött a szerémi püspök. (11) Dombó monostora a Szerémségben azért jelentős, mert az itteni monostor közelében „egy 12. századi bizánci ötvösműhely elásott kincsei kerültek elő”. Az itteni templomot a X. század végén újították fel: e korból maradtak fenn itt „a bizánci kőfaragók színvonalas palmettás faragványai”. (12)A bizánci kulturális kapcsolatokról tanúskodnak az ország déli részén található dombói faragványok és az aracsi sírkő. (13) De most térjünk vissza ismét Szávaszentdemeter névadó szentjének jelentőségére! A görög egyház egyik legjelentősebb katonaszentje Szent Demeter: a Magyar Szent Korona görög koronarészén is megtalálható a zománcképe. „A Szent Koronán Szent Demeter képe arra utal, hogy a magyarországi Szerémvárott halt vértanúhalált, s Szent György a magyar lovagrendnek lett a védőszentje.” (14)A XIII. századi összefüggések jegyében fontos az alábbi gondolat. A görög Laszkarisz Mária volt „az utolsó bizánci származású magyar királyné”: e királyné építkezései közé tartozik a visegrádi vár és a Margitszigeten lévő kolostor építése. Ezek az „utolsó alkalmai lehettek a görög kőfaragók magyarországi szereplésének”. (15) Nagy jelentőségűek ezek az adatok, hiszen Szent Margit legendája, azaz a szentté avatása érdekében felvett

jegyzőkönyv ezt rögzítette: „Mária királyné, Béla király felesége, ezen Szent Margit anyja, Szerémben (Szávaszentdemeteren) adta Olimpiádesz asszonynak, hogy őrizze és nevelje”. Szent Margit tekintetében fontos azt rögzíteni, hogy „többen szerepelnek a legendában szerémségiek”: ez azért fontos adat, mert Szerémben (Szávaszentdemeteren) „királyi vár és görög monostor is volt”. (16)Olimpiádesz asszony neve szintén görög. Ez a szentté avatás érdekében felvett jegyzőkönyv azért is kiemelkedő jelentőségű, mert a Szent „Margit-legendának XIII. századi hagyományban gyökerező elbeszélésében görög császárleányról esik szó”, Szent Imre jegyese kapcsán. (17)Az évszázadokon átívelő

görög összefüggések jegyében utalok arra, hogy a történészek úgy vélik, hogy Szent István király ezen görög hercegnőnek építtette 1030 körül a veszprémvölgyi görög apácamonostort. A középkori görög irányba mutató adalékok jelentőségének megértéséhez az út a X-XIII. századi magyar-görög kapcsolatrendszer lényeges adalékainak megismerésén át vezet: e körben a korabeli görög világgal való szerves és nemzedékeken átívelő magyar uralkodóházi és nemzetségi összefüggéseket is indokolt meglátni.

Források: (1) Korzenszky Richárd: A magyar kultúra keresztény gyökerei. In.: Szent művészet. Tanulmányok az ars sacra köréből. Válogatta és szerkesztette Cs. Varga István. Bp., 1994. 88. o.; (2) Mesterházy Károly: Adatok a bizánci kereszténység elterjedéséhez az Árpád-kori Magyarországon. In.: A Debreceni Déri Múzeum Évkönyve 1968. Debrecen, 1970. 168. o.; (3) Érszegi Géza: Dunapentele a középkorban. In.: Farkas Gábor: Fejér Megyei Történeti Évkönyv 9. Székesfehérvár, 1975. 11., 22., 26. o.; (4) Árpádkori legendák és intelmek. Szentek a magyar középkorból. I. Összeállította és szerkesztette Érszegi Géza. Bp., 1999. 203. o.; (5) Érszegi Géza: Dunapentele a középkorban. In.: Farkas Gábor: Fejér Megyei Történeti Évkönyv. 9. Székesfehérvár, 1975. 26. o.; Soltész István: Árpád-házi királynék. Bp., 1999. 134., 151. o.; Magyarország történeti kronológiája. I. A kezdetektől 1526-ig. Főszerkesztő Benda Kálmán. Bp., 1981. 126. o.; (6) Érszegi Géza: Dunapentele a középkorban. In.: Farkas Gábor: Fejér Megyei Történeti Évkönyv 9. Székesfehérvár, 1975. 22., 26. o.; (7) Dr. Berki Feriz: Az el nem ásott talentum. (Cikkek, tanulmányok, igehirdetések.) Bp., 1985. 222., 632. o.; (8) Bárth Dániel: Tiszaalpár. Száz Magyar Falu Könyvesháza. Bp., 2002.; (9) Korai magyar történeti lexikon. (9-14. század). Főszerkesztő Kristó Gyula. Bp., 1994.

79.; 96. o.; (10) Rácz István: „Az Isztambuli Antifonálé titka”. In.: Remény. 18. évfolyam. 2007. 34. szám.12-13. o.; (11) Korai magyar történeti lexikon. (9-14. század).

Főszerkesztő Kristó Gyula. Bp., 1994. 79. o.; (12) Korai magyar történeti lexikon. (9-14. század). Főszerkesztő Kristó Gyula. Bp., 1994. 170. o.; (13) Magyar kódex. Az Árpádok világa. I. kötet. Bp., 1999. 247. o.; (14) Váralljai Csocsán Jenő(Oxford): A Szent Korona eredete. In.: Ungarisch Historischer Verein Zürich. A harmadik magyar (londoni) őstörténeti találkozó előadásai és iratai. London, 1988. Acta Historica Hungarica Turiciensia XIII. évfolyam. 1. szám. ZMTE 2. sz. kiadványa. A Zürichi Magyar Történelmi Egyesület Kiadványa. Budapest-Zürich, 1999. 161. o.; (15) Györffy György: Krónikáink és a magyar őstörténet. Régi kérdések – új válaszok. Bp., 1993. 158. o.; (16) Árpádkori legendák és intelmek. Szentek a magyar középkorból. I. Összeállította és szerkesztette Érszegi Géza. Bp., 1999. 206. o.; (17) Hóman Bálint: Szent Imre.

In.: Magyar Szemle. 9. kötet. 1930. 5-8. szám. 206. o.;

Το Πολυτεχνείο Ζει Στις 22 Νοεμβρίου τιμήθηκε για άλλη μια φορά η ημέρα του Πολυτεχνείου. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Αγωνιστικής Δημοκρατικής Πλατφόρμας και της λέσχης των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ και στo πλαίσιo των προγραμματισμένων εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας. Στην φετινή εκδήλωση πέρα από την ιστορική επέτειο του Πολυτεχνείου προβλήθηκε το θέμα των προσφύγων. Ένα ανθρωπιστικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε μέσα από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις σε πολλά σημεία της γης. Άλλωστε να μην ξεχνάμε πώς και η ξενοκίνητη χούντα στην Ελλάδα ήταν αποτέλεσμα της επέμβασης των Aμερικάνων και του ΝΑΤΟ.

Στην φετινή εκδήλωση πήραν μέρος τα παιδιά του σχολείου Μπελογιάννης, Βουδαπέστης, Μίσκολτς, οι δάσκαλοί τους, η χορωδία Ρωμιοσύνη με την βοήθεια του Τάκη Φουντανέλλα, των αδελφών Σμουκ, δάσκάλοι των σχολείων και πολλοί φίλοι που ανιδιοτελώς πρόσφεραν στην ολοκλήρωση της πετυχημένης εκδήλωσης. ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΚΑΙ ΟΠΑΔΩΝ ΤΟΥ ΚΚΕ

Στην εκδήλωση αναδείχτηκε ακριβώς αυτή η ταύτιση των αιτιών. Προσπαθήσαμε να φανούμε συνεπείς στην ανάδειξη των γεγονότων που δημιουργούν την ανθρώπινη δυστυχία, που έχει σαν αποτέλεσμα 3340 άνθρωποι να χάσουν την ζωή τους στο Αιγαίο μόνο το 2015. Εκατοντάδες νεκροί στο Παρίσι. Χιλιάδες άλλοι να ψάχνουν να βρουν μία διέξοδο ζωής. Πολιτιστικά μνημεία αιώνων να γίνονται πυρανάλωμα στις βάρβαρες επιδιώξεις των καπιταλιστών για κέρδη, περισσότερα κέρδη. Τα ίδια καπιταλιστικά κέρδη ήταν που επέβαλαν την επτάχρονη δικτατορία στην Ελλάδα με εκατοντάδες αγωνιστές να ξαναπαίρνουν τον δρόμο της εξορίας, και των φυλακών. Δεκάδες ήταν εκείνοι που πλήρωσαν με τίμημα την ίδια τους την ζωή την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Τα συρματοπλέγματα της δικτατορίας του πολυτεχνείου αντικαταστάθηκαν σήμερα από τα συρματοπλέγματα ενάντια στους πρόσφυγες. Η ανθρώπινη δυστυχία όμως εξακολουθεί να έχει το ίδιο όνομα. Καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός, κέρδη. Εμείς στην εκδήλωση με αφορμή το Πολυτεχνείο προσπαθήσαμε να δώσουμε το μήνυμα του ότι αξίζει να παλέψουμε για να μείνουμε άνθρωποι. Αξίζει να παλέψουμε για να φτιάξουμε έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων μας.

Ιστορια | Történelem | 27

Karácsonyváró kézműves délelőtt A Manolisz Glezosz 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola növendékei november 28-án (szombaton) karácsonyi kézműves foglalkozáson vehettek részt az Actor Hotelben.

Minden asztalnál más-más karácsonyi díszek és ajándékok, valamint Mikulásváró kellékek készültek, a Manolisz Glezosz Iskola tanárainak és az Actor Hotel dolgozóinak segítségével.

Lehetett origami Mikulást hajtogatni, télapós ceruzatartót és kis sapkát készíteni kartonból, valamint Mikulásváró piros zoknit ragasztani és festeni. A kisebbek főleg karácsonyi üdvözlőlapokat készítettek a tenyérlenyomatukkal, valamint Mikulást hajtogattak. A nagyobbaknál nagyon nagy sikere volt a gyöngycsillag-fűzésnek, valamint a mécses festésnek. Az utóbbiak elkészítésében nemcsak a gyerekek, de a felnőttek is szívesen részt vettek.

gyermekeik az elkészült díszekkel és egymással játszadoztak. Összesen 33 gyermek, kb. 18 család vett részt a hétvégi programon, melyen a 3 éves korosztálytól, egészen a 14 évesekig voltak érdeklődők. Köszönjük a IX. kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzat közreműködését, és a program megvalósulásának támogatását, a Manolisz Glezosz Iskola tanárainak nevében.

Ikonomu Sophia

A kézműves program fontos találkozási pont volt a Budapest különböző kerületeiben, görögül tanuló diákok számára, valamint a szülőknek is lehetőségük nyílt találkozni a gyermekeiket tanító pedagógusokkal. A programra Szentendréről és más, közelebbi városokból is érkeztek családok.

Karácsonyi hangulatot és barátságos légkört teremtettek a háttérben vetített görög karácsonyi képek is, melyeket karácsonyi dalok kísértek.

A gyerekeket a program végén pizza és limonádé várta az Actor Hotel éttermében. A foglalkozás hivatalosan 10:0013:00-ig tartott, de a szülők és a pedagógusok lelkesedésének köszönhetően elhúzódott egészen 14:30-ig. Az utolsó órában a felnőttek szorgosan díszítettek és beszélgettek egymással, amíg

Új programok a beloianniszi művelődési házban A Nikosz Beloiannisz Általános Művelődési Központ októbertől számos új programmal várja az érdeklődőket.

Elindult a Beloianniszi Asztalitenisz Szakosztály. A junior korosztály számára minden szerdán 16 órától vannak az edzések, amelyeken mintegy 15-20 gyermek vesz részt.

A felnőttek edzéseinek alkalmát is bővítette a szakosztály a megnövekedett érdeklődésnek megfelelően. A keddi és pénteki edzések egy vasárnap délelőtti edzéssel egészültek ki.

November első hetétől elindult a hímzőkör. A gyerekek és az érdeklődő felnőttek a téli időszakban kézimunkáznak minden héten szerdán délután 17 órától a művelődési ház előterében.

A hímzés fortélyait Prekop Lászlóné Papalexi Mirka (Mirka néni) tanítja.

November 8-án indult a görög szakkör kicsiknek. Minden második hét vasárnapján 10 órától táncos-játékos foglalkozást tart az egészen piciknek (2-7 éves korosztály) Zarkadi Theodora, iskolánk görögországi vendégtanára.

Természetesen folytatódtak az eddig megszokott programok, mint a Pyrgos és a Triandafilla tánccsoportok próbái, illetve az AEK Beloiannisz U7-, U9-, U11- és U13-korosztályú gyermekeinek a fociedzései.

Művelődési házunk szinte minden hétvégén szórakozási lehetőséget nyújt a falu lakói számára. November 7-én a görög nemzeti ünnepen a görög zene kedvelői mulathattak kedvükre, míg 21- én, az AEK Beloiannisz sportklub jótékonysági bálján a hazai és nemzetközi slágereket húzta a Digitál együttes.

November 29-én beköszöntött az adventi időszak. A falu lakóival, szervezeteivel közösen díszítettük fel a főteret, a művelődési házat, majd este a falu lakóival közösen meggyújtottuk az első adventi gyertyát. A gyerekekkel december 3-tól minden csütörtökön 16 órától kálándát szervezünk a karácsonyi készülődés időszakában.

Az év utolsó hónapjában számos ünnepi program várja mind a gyerekeket, mind a felnőtteket. December első hétvégéjén megérkezett Beloianniszba is a Mikulás. Az iskolai ünnepségre a narancsokat Hrisztodulidisz Harisz és a XII. Kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzat biztosította. December 12-én és 13án településünk névadójának, Nikosz Beloiannisz születésének 100. évfordulójára emlékezünk. Ezen a vasárnapon sem marad el a harmadik adventi gyertya meggyújtása. A szülői szervezet ezen a hétvégén színi előadással és kézműves foglalkozással készül, majd december 23-án a falu dalokkal, előadásokkal, közös fadíszítéssel, forralt borral és teával ünnepel.

Fülöpné Kipru Miranda

28 | Διάφορα | Egyéb

Συνάντηση με τον συγγραφέα Μόλντοβα Γκιόργκι Η Αυτοδιοίκηση της Εθνικότητας Ελλήνων του Ζούγκλο συνεχίζει την καλή παράδοση και οργανώνει κατά καιρούς συναντήσεις μεταξύ συγγραφέων και αναγνωστών. Στο παρελθόν πραγματοποιήθηκαν τέτοιου είδους εκδηλώσεις μεταξύ συμπατριωτών μας που έγραψαν βιβλία και αναγνωστών ως επί το πλείστον κατοίκων του Δημοτικού Διαμερίσματος Ζούγκλο, με καλή συμμετοχή και συζήτηση. Φάνηκε λοιπόν ότι υπάρχει ενδιαφέρον από τους συμπατριώτες και τις συμπατριώτισσες μας. Έτσι αποφασίστηκε, πολύ σωστά να επεκταθεί και να συνεχισθεί η προσπάθεια αυτή με συναντήσεις και με Ούγγρους αξιόλογους και φημισμένους συγγραφείς. Ένας από αυτούς είναι ο πολύ γνωστός και δημοφιλής στο ουγγρικό κοινό Μόλντοβα Γκιόργκι. Έχει γράψει πολλά και συναρπαστικά βιβλία και συνεχίζει να γράφει, μεταξύ αυτών είναι και οι δύο τόμοι που περιγράφει την ζωή και την δράση του Γιάνος Κάνταρ.. Πρόσφατα εκδόθηκε το βιβλίο του με τίτλο «Η τελευταία σφαίρα 12» (Αz utolso tolteny 12). Όπως σημειώνει στο εξώφυλλο του βιβλίου : «Πριν 12 χρόνια άρχισα να γράφω το βιβλίο αυτό, είναι περίπου τρεις χιλιάδες σελίδες αυτά που καταγράφω για τα πιο σοβαρά συμβάντα στη ζωή μου». Όσοι διάβασαν ή θα διαβάσουν το βιβλίο του Μόλντοβα Γκιόργκι θα διαπίστωσαν ότι πρόκειται για συγγραφέα που τον διακρίνει η απλότητα, η εργατικότητα, η ειλικρίνεια, η αγάπη και η συμπάθεια του προς τους ανθρώπους του μόχθου αλλά και άξιων τιμητών και καθοδηγητών όπως ήταν ο Γιάνος Κάνταρ. Στη συνάντηση που έγινε στην αίθουσα τελετών του Δημαρχείου του 14ου Δημοτικού Διαμερίσματος, στις 30 Οκτωβρίου του 2015, το απόγευμα συγκεντρώθηκαν αρκετοί κάτοικοι του Ζούγκλο, συνεργάτες της Τηλεόρασης ΜΤV καθώς και φωτογράφος -ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ζουγκλο». Η χαρά όλων ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά μας. Τον διακεκριμένο συγγραφέα εκ μέρους των κατοίκων του Ζούγκλο χαιρέτισε ο κ.Δημήτρης Μπεκιάρης Αντιπρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Ζούγκλο. Ο Μόλντοβα Γκιόργκι αφού μας ευχαρίστησε για την πρόσκληση με τον τρόπο και το χιούμορ που τον διακρίνει, επί 50 λεπτά, μας μίλησε για την ζωή του και το πολύ μεγάλο συγγραφικό του έργο με πολύ απλά λόγια και αρκετές φορές συγκινητικά για τις περιπέτειες της ζωής του. Μερικοί από τους ακροατές υπόβαλαν ερωτήσεις και έκαναν παρεμβάσεις στις οποίες βέβαια δόθηκαν απαντήσεις από τον συγγραφέα. Η όλη συζήτηση κράτησε 2 με 2,5 ώρες. Ήταν μια πολύ ευχάριστη και αξέχαστη συνάντηση. Η οργάνωση της συνάντησης ήταν άρτια. Όλοι μας μείναμε ευχαριστημένοι και ευχόμαστε στο μέλλον να συνεχίσουν να οργανώνουν τέτοιου είδους συναντήσεις. Θανάσης Ζιανός, Νοέμβριος 2015

Διάφορα | Egyéb | 29

Δραστηριότητες Ελληνικού –Κυπριακού - Ουγγρικού Συλλόγου Φιλίας

Το Ελληνικό στρατιωτικό κοιμητήριο του Πίροτ στη Σερβία Η καθιερωμένη ετήσια τελετή μνήμης για τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου πραγματοποιήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου, στο ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στη Σερβία, στην πόλη Πίροτ, με μέριμνα του Ακόλουθου Άμυνας της Ελληνικής Πρεσβείας, στο Βελιγράδι, Συνταγματάρχη Πεζικού Αντώνιου Κωστάκη.

Το Ελληνικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο επισημοποιήθηκε το 1924 και την ίδια χρονιά ο δήμος του Πίροτ, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την απελευθέρωση και την προστασία της πόλης από τους Έλληνες, παραχώρησε το νεκροταφείο στην Ελλάδα, και κήρυξε το χώρο ελληνικό έδαφος.

Στο στρατιωτικό νεκροταφείο του Πίροτ κείτονται 358 Έλληνες αξιωματικοί και οπλίτες της 3ης Μεραρχίας Πατρών που συμμετείχαν στις επιχειρήσεις της ΑΝΤΑΝΤ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το 1932, ο διάσημος γλύπτης Αντώνιος Σώχος φιλοτέχνησε στο μέσον του νεκροταφείου ένα μνημείο μεγάλων διαστάσεων, από λευκό μάρμαρο.

Η 3η Μεραρχία πεζικού Πατρών στις 28 Οκτωβρίου 1918 προελαύνει και απελευθερώνει την πόλη Πίτροτ από τους Βουλγάρους υπό την διοίκηση του Συνταγματάρχη Νικολάου Τρικούπη. Οι στρατιώτες μετά την είσοδο τους στην πόλη κατευθύνθηκαν στους πρόποδες του όρους Στάρα Πλάνινα καταδιώκοντας τους Γερμανούς ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζονταν να υπερασπίσουν την πόλη από τυχόν επίθεση των Βουλγάρων. Κατά τον ερευνητή δημοσιογράφο Νίκολα Τσίριτς, πολλοί στρατιώτες ήταν βαριά τραυματίες όταν έφτασαν στο Πίροτ.

Το καθεστώς του Τίτο, το 1945, δεν ανεγνώρισε την παραχώρηση στην Ελλάδα. Την συντήρηση όμως του Νεκροταφείου είχε αναλάβει, μέχρι που πέθανε το 1973, η Αικατερίνη Λεβαντή η «κυρά Κατίνα» όπως την αποκαλούσαν στο Πίροτ. Έκτοτε την συντήρηση ανέλαβε ο Γεώργιος Σουλβαντής έμπορος από την Αθήνα ο οποίος παντρεύτηκε το 1933 στο Πίροτ όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Το 2004 ο Δήμαρχος Βλάνταν Βάσιτς επικύρωσε την απόφαση του 1924 και έτσι οριστικά το στρατιωτικό νεκροταφείο έγινε ελληνικό έδαφος και την συντήρηση ανέλαβε η Ελληνική Πρεσβεία και το Στρατιωτικό Γραφείο στο Βελιγράδι. Έτσι και φέτος έγινε η ετήσια επιμνημόσυνη Δέηση Χοροστατούντος του Επισκόπου Κοσσόβου και τοποτηρητή Νις Θεοδοσίου βοηθούμενος και από τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Ερμόλαο Μασσαρά, τον Αρχιμανδρίτη Γερβάσιο, τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλη Δημητρόπουλο και τον ιερέα μεταφραστή Dejian Jovanovits. Παρευρέθησαν και κατέθεσαν στεφάνια ο Έλληνας Πρέσβης στο Βελιγράδι Κωνσταντίνος Οικονομίδης, ο δήμαρχος Βλάνταν Βάσιτς, ο Έλληνας Ταξίαρχος Κυριάκος Κοντογιάννης μαζί με τον Συνταγματάρχη Αντώνιο Κωστάκη καθώς και οι στρατιωτικοί ακόλουθοι της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Τσεχίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Μεγάλης Βρετανίας, του Βελγίου και της Σερβίας. Τιμές απέδωσε άγημα του Σερβικού Στρατού.

Πολλοί από αυτούς προσβλήθηκαν κατά την παραμονή τους από την «ισπανική γρίπη» που θέριζε την περιοχή, ενώ εξαιτίας των άθλιων συνθηκών διαβίωσης δεν άντεξαν και πέθαναν στο Πίροτ.

358, Αξιωματικοί και στρατιώτες δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, αλλά ενταφιάστηκαν σε διάφορα νεκροταφεία της ευρύτερης περιοχής του Πίροτ. Όλα τα οστά των Ελλήνων περισυνέλλεξε το 1923 η Κατερίνα Λεβαντή από τα Καλά Νερά του Βόλου, η οποία έφτασε εδώ το 1920, ως νύφη αφού κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε παντρευτεί στην Ελλάδα τον μεγαλέμπορο από το Πίροτ, Πέταρ Στάνκοβιτς. Όπως η ίδια αναφέρει το 1973 λίγο πριν πεθάνει, μόλις έμαθε ότι τα παλικάρια από την Ελλάδα ήταν θαμμένα σε διάφορα νεκροταφεία της περιοχής, δεν μπορούσε να ησυχάσει και με την βοήθεια των κατοίκων βρήκαν όλα τα οστά τους, τα μάζεψε και τα έθαψε στο νεκροταφείο που είναι σήμερα και το οποίο παραχωρήθηκε από τον Δήμο του Πίροτ.

30 | Διάφορα | Egyéb

Στεφάνια επίσης κατέθεσαν ο Γιάννης Παπαστοίτσης μαζί με τον Γεώργιο Πιστόπουλο εκπροσωπώντας τον Δήμο Πέλλας και τον Ελληνογερμανικό Σύλλογο Φιλίας Γιαννιτσών, ο Βασίλειος Σταματόπουλος εκ μέρους του Ελληνικού – Κυπριακού -Ουγγρικού Συλλόγου Φιλίας από την Βουδαπέστη , ο Σύλλογος Ελληνοσερβικής Φιλίας Πατρών, ο ΄Ελληνο-Σερβικός Σύλλογος «Ομόνοια», ο ΄Ελληνο-Σερβικός Σύλλογος Φιλίας «Ε. Βενιζέλος» το Ελληνικό Συμβούλιο Μειονότητας Σερβίας και άλλοι ομογενειακοί Σύλλογοι αλλά και απλοί κάτοικοι του ΠΙΡΟΤ. Βασίλειος Σταματόπουλος Πρόεδρος Ελληνικού - Κυπριακού - Ουγγρικού Συλλόγου Φιλίας

A Görög-Ciprusi-Magyar Baráti Társaság Egyesület tevékenységei

Görög katonai temető a szerbiai Pirotban Idén, szeptember 25-én került sor az I. világháború áldozatainak emlékére tartott hagyományos szertartásra a szerbiai Pirot városának katonai temetőjében, a belgrádi Görög Követség katonai attaséja, Antonios Kostakis ezredes úr vezetésével.

Pirotban a Patraszi 3. számú Hadosztály - mely az Antant I. világháborús hadműveleteiben vett részt -358 görög tisztje és gyalogosa lelte végső nyughelyét.

A Patraszi 3. számú Gyalogos Hadosztály Nikolaos Trikoupis ezredes vezetésével, 1918. október 28-án szabadította fel Pirot városát a bolgár megszállás alól.

A városba való behatolást követően a katonák a Sztara Planina-hegy lábai felé vették az irányt, útközben kiüldözték a német csapatokat, valamint felkészítették a várost egy esetleges bolgár ellencsapásra.

Koszorút helyezett el emellett a pellai önkormányzat és a Giannitsa-i Görög-Német Baráti Társaság képviseletében Giannis Papastoitsis és Georgios Pistopoulos, a budapesti Görög-Ciprusi-Magyar Baráti Társaság Egyesület részéről Vasilios Stamatopoulos, az Omonia Görög Szerb Barátság Egyesület Patraszból, az Eleftherios Venizelos Görög-Szerb Baráti Társaság, a Szerbiai Görög Kisebbségi Tanács, sok egyéb határon túli görög szervezet, valamint Pirot civil lakosai.

Vasilios Stamatopoulos Elnök, Görög-Ciprusi-Magyar Baráti Társaság Egyesület

Nikola Ćirić kutató-újságíró szerint a katonák jó része már komoly sérülésekkel érkezett Pirotba. Ottlétük alatt sokan közülük elkapták a környéken tomboló spanyolnáthát, és az embertelen körülmények miatt elhaláloztak.Mivel már nem tudtak visszatérni hazájukba, ezt a 358 görög katonát és tisztet Pirot tágabb körzetében hantolták el.

A görögök földi maradványait 1923-ban gyűjtötte össze Katerina Levandi asszony, aki 1920-ban érkezett ide a voloszi Kala Nerából, Görögországból, ahol a piroti Petar Stanković nagykereskedő felesége lett, még az I. világháború alatt.

Kevéssel az 1973-ban bekövetkezett halála előtt mesélte: amikor megtudta, hogy görög katonák a környék különböző temetőiben vannak eltemetve, addig nem tudott nyugodni, amíg a helyi lakosok segítségével meg nem találta földi maradványaikat, ezután pedig eltemette azokat abban a temetőben, ahol máig megtalálhatók.

A görög katonai temető 1924-ben hivatalos státuszt kapott.

Ugyanabban az évben a város felszabadításáért és védelméért Pirot önkormányzata hálája jeléül az egész temetőt Görögország rendelkezésére bocsátotta, s görög felségterületté nyilvánította.

A híres szobrász, Antonios Sochos 1932-ben nagyméretű, fehér márvány emlékművet készített, melyet a temető közepén helyeztek el.

Habár 1945-ben Tito kormánya nem ismerte el a görög felségterületet, a temetőt egészen 1973-ban bekövetkezett haláláig Katerina Levandi - azaz „Katina mama”, ahogy egész Pirotban ismerték - gondozta. Azóta Georgios Soulvantis athéni származású kereskedő viseli gondját, aki 1933-as piroti esküvője óta a város állandó lakója.

2004-ben Vladan Vasić polgármester megerősítette az 1924-es határozatot, így a temető végleg görög állami fennhatóság alá került, gondozását pedig a belgrádi Görög Követség és a Katonai Attasé Hivatala vállalta.

Idén újabb megemlékezésre került sor, melyet Koszovó érseke és a nisi helytartó,Theodosios celebráltak Ermolaos Massaras protopresbiter, Gervasios archimandrita, Vasilis Dimitropoulos protopresbiter és Dejan Jovanović fordító atya segédletével.

Az eseményen és a koszorúzáson részt vettek: Konsantinos Ikonomidis belgrádi görög nagykövet, Vladan Vasić polgármester, Kyriakos Kondogiannis dandártábornok, Antonios Kostakis ezredes, valamint Németország, Franciaország, Csehország, Románia, Magyarország, Nagy-Britannia, Belgium és Szerbia katonai attaséi is.

A Szerb Hadsereg díszsortűzzel fejezte ki tiszteletét.

Διάφορα | Egyéb | 31

Μαρία Γεωργοπούλου

(1924-2015)

Στις 11 Νοεμβρίου 2015 έφυγε από την ζωή η συμπατριώτισσα μας αγωνίστρια Μαρία Γεωργόπουλου και κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Κιουμπάνια της Βουδαπέστης Την αξέχαστή Μαρία αποχαιρέτησαν τα μέλη της οικογένειας της, συγγενείς, φίλοι και γνωστοί Έλληνες και Ούγγροι. Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Κοράνης Λαοκρατής και μια υπάλληλος του νεκροταφείου. Όλοι τους αναφέρθηκαν στην σταδιοδρομία και στους αγώνες της μακρόχρονης ζωής της και εξήραν τον χαρακτήρα και τα προσόντα της αξέχαστης Μαρίας και ιδιαίτερα το μεγάλο της κουράγιο που την διέκρινε μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της.

H αγαπητή μας Μαρία Γεωργοπούλου το γένος Θανάση Πίπλου και Χρυσούλας Παπαϊωάννου γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1924 στο χωριό Λαχανόκηποι Καστοριάς. Κατάγονταν από εύπορη αγροτική οικογένεια. Ζούσαν σχετικά καλά. Στο χωριό τελείωσε μόνο την Γ’ Δημοτικού, μετά έπρεπε να δουλεύει και να βοηθάει την πολυμελή οικογένεια της. Ήταν πέντε αδέρφια, και η δικιά τους ζωή κυλούσε ήσυχα με τις χαρές και τις λύπες όπως όλων των αγροτών της εποχής εκείνης. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος με τους Ιταλούς φασίστες το 1940 τον Οκτώβριο όλοι οι κάτοικοι της περιοχής αυτής που συνορεύει με την Αλβανία βοηθούσαν με όλα τα μέσα που διέθεταν τα στρατευμένα παιδιά του λαού μας που πολεμούσαν στο αλβανικό μέτωπο. Αργότερα και η πατρίδα μας σκλαβώθηκε από τους ΙταλοΓερμανοβούλγαρους φασίστες, οι κάτοικοι του χωριού οργανώθηκαν και αγωνίσθηκαν από τις γραμμές του ΕΑΜ - ΕΠΟΝ - ΕΛΑΣ – ΚΚΕ. Ο ιερέας του χωριού τους επ’ ονόματι Χρήστος Παπαχρήστος ήταν αυτός που όταν τα τμήματα του ΕΛΑΣ με αρχηγό τον καπετάν Πατσιούρα μπήκαν στο ‘Αργος Ορεστικού (Χρούπιστα) ευλόγησε τα όπλα. Οι κομιτατζήδες αργότερα τον συνέλαβαν και τον παρέδωσαν στους Ιταλούς. Εκτελέσθηκε στις 20 Μαρτίου 1943 στην Καστοριά.

H Μαρία αγωνίζονταν από τις γραμμές της θρυλικής ΕΠΟΝ, εκτελώντας διάφορες αποστολές που τις έδιναν οι οργανώσεις. Το 1945 παντρεύτηκε με τον πρωτοπόρο αγωνιστή του χωριού τους Θανάση Δινάκη, ο οποίος ήταν και Γραμματέας της Κ.Ο.Β του ΚΚΕ του χωριού τους. Μαζί αποκτήσανε και μια κόρη την Αφροδίτη. Ο ίδιος λόγω της ανελέητης τρομοκρατίας αναγκάσθηκε να βγεί από τους πρώτους στο βουνό το καλοκαίρι του 1946. Ήταν ομαδάρχης στον λόχο του Ηλία Κουνέλα. Σκοτώθηκε το 1948 στο Γράμμο. 13 παλικάρια του χωριού τους θυσιάσθηκαν για την λευτεριά και την ανεξαρτησία της πατρίδας ανάμεσα τους και ο σύζυγός της Θανάσης Δινάκης με τον αδερφό του Απόστολο Δινάκη. Η Μαρία μαζί και με άλλες γυναίκες και τα παιδιά τους την άνοιξη του 1948 πέρασαν στην Αλβανία και τον Οκτώβρη του 1948 μεταφέρθηκαν στην Ουγγαρία. Εδώ για ένα χρόνο εργάστηκε στον παιδικό σταθμό

VASZILIÁDISZ ANESZTISZ

Θανάσης Ζιανός Νοέμβρης 2015

(1927-2015)

1927-ben, a Kaukázusban, Szuhumiban születtél, szüleid Hrisztosz és Viktória harmadik gyermekeként. Testvéreid Szofia és Panajotisz voltak. Fiatalságodnak színhelye az Olimposz tövében megbúvó Katerini volt.

A II. világháborút követő polgárháborúban, a harcok közben, egy géppuska-támadásban találat érte a lábadat. Albániába menekültél sebesülten. Itt megműtöttek, jobb lábadat térdtől amputálták. Jugoszlávián keresztül érkeztél Magyarországra, sok honfitársaddal együtt. Négy évig a budapesti Dohánygyárban éltél a görög kolóniában, majd Szolnokra költöztél feleségeddel, Paraszkevopulu Nikivel (Ninával). 62 évig éltetek együtt jóban-rosszban.

Rádió-televízió műszerészként először a Gelkánál, majd önálló műhelyedben dolgoztál. Az arra rászorulóktól soha nem kértél fizetséget a munkádért.

Szenvedélyed volt a munkád, régi rádiókat, televíziókat gyűjtöttél és újítottál fel. 250 db-os gyűjteményt hoztál létre, mely a szolnoki Damjanich János Múzeumban lesz kiállítva.

Két gyermeked született: Zsófia (1954) és Viktória (1960), mindketten a pedagógus pályát választották, őket erődtől telhetően mindig támogattad, segítetted.

32 | Μνήμη | Megemlékezés

των Ελληνοπούλων που λειτουργούσε στο Μπάλατον Ζαμάρντι. Μετά ήρθε στη Βουδαπέστη έμεινε στο Ντοχάνγιαρ και δούλευε στο αναρρωτήριο φροντίζοντας τους ανάπηρους συντρόφους, μαζί με τον αξέχαστο Θανάση Μαλιούρο, νοσοκόμο του ΔΣΕ. Μετά αφού διαλύθηκε το Ντοχάνγκιαρ, 16 χρόνια εργάζονταν σε πλεκτομηχανές ρούχων στο συνεταιρισμό RΑΜΟΝΑ. Ήταν άριστη εργάτρια και πολλές φορές ανταμείφθηκε με πολλά χρηματικά ποσά και με άλλα διπλώματα και μετάλλια του «Αρίστου Εργάτη» Οι συνεργάτες της και υπεύθυνοι εκτιμούσαν ιδιαίτερα την πάντα εύθυμη και γελαστή συμπατριώτισσα μας Μαρία. Το 1950 παντρεύτηκε με τον αγωνιστή της Ε.Α και του ΔΣΕ Θεόδωρο Γεωργόπουλο από το χωριό Μακροχώρι Καστοριάς, ο οποίος ήταν χήρος με τέσσερα παιδιά Αποκτήσανε μαζί άλλες δύο κόρες και μια κόρη που είχε η Μαρία σύνολο 7 παιδιά. Η οικογένεια έγινε 9 μελής τα αναθρέψανε και τα μεγάλωσαν με πολλούς κόπους και δυσκολίες, όμως έγιναν προκομμένα δημιούργησαν οικογένειες τέλειωσαν διάφορες επαγγελματικές σχολές και πρωτοστάτησαν στην παραγωγή και στις κοινωνικές υπηρεσίες στην Ελληνική Κοινότητα και το ελληνικό κράτος. Η οικογένεια Γεωργοπούλου Θεοδώρου αποτελούνταν από 14 εγγόνια, 18 δισέγγονα και 4 τρισέγγονα. Με τον Θόδωρο και την οικογένεια τους ζούσαν ευτυχισμένα και αρμονικά. Έχασαν όμως την κόρη τους Αντωνία που έφυγε στα 20 χρόνια της. Δυστυχώς σύντομα έφυγε από την ζωή και ο αγαπημένος της σύντροφος και στυλοβάτης της οικογένειας ο Θόδωρος, το 1982. Έμεινε και πάλι χήρα 33 ολόκληρα χρόνια. Όμως η Μαρία δεν το έβαζε κάτω. Ήταν δραστήρια και παντού έπαιρνε μέρος στις εκδηλώσεις των οργανώσεων μας ακόμη και στα βαθιά γεράματα της. Δίνοντας κουράγιο και στον εαυτό της και σε όλους μας. Όμως η πολυβασανισμένη και πονεμένη καρδιά της δεν άντεξε άλλο και στις 11 Νοεμβρίου έπαψε να χτυπάει και ο τελευταίος παλμός της. Κόπηκε το νήμα της ζωής της Τώρα την πενθεί η πολυπληθής οικογένεια της και όλοι οι συγγενείς και φίλοι τους. Εσύ Μαρία τώρα κοιμήσου ήσυχα τον αιώνιο ύπνο σου με ήσυχη την συνείδηση σου πως έπραξες στο ακέραιο το καθήκον σου απέναντι στην οικογένεια σου και απέναντι στην κοινωνία. Όλοι εμείς που σε γνωρίζαμε στέλνουμε τα βαθιά και ειλικρινή συλλυπητήρια μας σε όλα τα μέλη της οικογένειας σου και σε όλους τους συγγενείς και φίλους όπου κι’ αν βρίσκονται. Αιωνία η μνήμη σου αγαπητή και αξέχαστη Μαρία

Harminc évet kellett várnod arra, hogy Görögországba utazhass. 1975 decemberében végre ismét görög földre léphettél családoddal, ettől fogva minden évben visszalátogattál még élő és halott rokonaidhoz.

Hosszú éveken keresztül készültél visszaköltözni az óhazádba, sikertelenül.

2015. március 17-én távoztál el közülünk.

Kateriniben, családi sírban nyugszol már örökre.

Sok magyar és görög barátod és ismerősöd gondol rád vissza szeretettel. Nehéz szívvel búcsúzunk Tőled: feleséged - Niki, lányaid - Zsófi és Viki, unokáid - Virág, Fatime, Hanna, dédunokáid - Fruzsina és Viki, de megőrzünk szívünkben örökre.

Δημοπούλου Γλυκερία / Killik Jenőné Πρόσφατα έφυγε παντοτινά από κοντά μqς η Γλυκερία. Γεννήθηκε το 1944 στο χωριό Αγία Άννα Νεστορίου, του Νομού Καστοριάς Ο πατέρας της Αλέκος, ήταν χτίστης στο επάγγελμα, αναγκάσθηκε να περιπλανηθεί στην Βόρεια Ελλάδα για να βρει δουλειά. Με την τριπλή κατοχή οργανώνεται στην Εθνική Αντίσταση και μέσα στις γραμμές της λαμβάνει ενεργό μέρος έναντι των ξένων κατακτητών. Αρχές του 1945, μετά την συμφωνία της Βάρκιζας οργιάζει το κυνήγι, οι διωγμοί τα βασανιστήρια και οι εξορίες αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Τον πατέρα της τον συλλαμβάνουν στο χωρίο τους, τον εκτελούν επί τόπου και τον αποκεφαλίζουν (1947). Συνεχίζεται ο φρικαλέος πανικός και η τρομάρα. Η χήρα μητέρα της αποφασίζει να πάρει τα παιδιά της, την Γλυκερία και το μωρό Αλεξάνδρα, παππού και γιαγιά – με προστασία ανταρτών του ΔΣΕ της περιοχής της – τραβάει για Αλβανία σώζοντας την οικογένεια της από τους κατατρεγμούς και την πείνα. Ύστερα από ένα χρονικό διάστημα μεταφέρονται στο Nagymágocs της Ουγγαρίας, όπου είναι συγκεντρωμένα και άλλα ανήλικα παιδιά και γερόντια. Στη συνέχεια μετακομίζουν στο νεόχτιστο ελληνικό χωριό Μπελογιάννης. Τα παιδιά μεγαλώνουν και σπουδάζουν με την προστασία του παππού και της γιαγιάς Η δε μητέρα της εγκαθίσταται στην Ελληνική

Parzinka Hrisztina

(1944- 2015)

Κοινότητα Βιομηχανίας της Βουδαπέστης, το Ντοχανγκιάρ. Στη συνέχεια συνδέει την ζωή της με τον αγωνιστή της Ε.Α και του Δ.Σ.Ε, Στεργίου Παντελή και αποκτούν τον γιό τους Γιάννη. Η Γλυκερία το 1958 πηγαίνει κοντά στην μητέρα της, στη Βουδαπέστη, όπου αποκτά το πτυχίο ράπτριας ανδρικής μόδας. Πιάνει δουλειά στο συνεταιρισμό DUX και συνέχεια στον συνεταιρισμό BUDAPEST KŐTŐ, όπου εργάζεται σε πλεκτομηχανή, Το 1963 παντρεύεται τον Killik Jenő και αποκτούν 2 αγόρια. Απεβίωσε στις 9 Οκτωβρίου 2015 και κηδεύτηκε στο νεκροταφείο του 10ου Διαμερίσματος,της Βουδαπέστης στο ÚJ KÖZTEMETŐ Στο τελευταίο της ταξίδι την ξεπροβόδησαν τα παιδιά της Γιένο και Λάσλο, οι νύφες της Χριστίνα και Σύλβια, τα αδέρφια της Αλεξάνδρα και Γιάννης, τα εγγονάκια της Πέτρα, Χριστίνα, Λάσλο, Αννα και Σοφία, ο σύζυγος της Γιένο, ο παιδικός της φίλος και συμπαραστάτης της Θάνος, επίσης πολλοί γνωστοί και φίλοι της οικογένειας της. Γλυκερία, να είναι ελαφρύ το χώμα της φιλόξενης ουγγρικής γης που θα σε σκεπάσει. Αιωνία σου η μνήμη Τάκης Χριστοδουλάκης Νοέμβριος, 2015

(1950-2015)

Parzinka Hrisztina 1950-ben, a romániai Partizánban született, dolgos szülők első gyermekeként. Később imádott szüleitől kapott egy testvért is. Az anyai-apai szív minden szeretetével nevelkedett, igaz emberi értékeket hozott magával. 1954-ben a család Magyarországra költözött. Az általános iskolát Beloiannisz községben végezte el, Ercsiben érettségi bizonyítványt szerzett, majd Bulgáriában halbiológusként végzett az egyetemen. Hrisztina nagyon dolgos ember volt, Ercsiben munkálkodott, majd a móri halgazdaság vezetője lett. Később Szabadegyházán a Coca-Cola gyárban műszak-, majd üzemvezetőként dolgozott. Ezt követően pár évig Korfun is tevékenykedett. Hazatérve természetgyógyászati tanfolyamokat végzett, s kineziológusként, reflexológusként segített embertársain. A Triandafylla Táncegyesület elnökeként az országban sok helyen léptek fel, ezzel is gazdagítva Beloiannisz hírnevét. A legszebb törvény, az anyaság törvénye egy fiúval, Sztavrosszal ajándékozta meg. Az idő múlásával Sztavrosz Panajotával kötött házasságát két sziporkázó unoka, Arisztotelész és Dimitrisz gazdagították.Hrisztina velük úgy tudott játszani, hogy a mesék és az álmok valósággá váltak körülöttük.

Ám három évvel ezelőtt szervezetét megtámadta a rettegett, gyilkos kór, melynek szörnyű rémével felvette a harcot. Közben mégis tudott mosolyogni, mint az angyalok. Tanulmányai révén saját magán is tudott segíteni, természetgyógyászati ismereteit ötvözve az orvostudománnyal.

Családja mindvégig mellette volt, amiben csak tudta, segítette, majd utolsó hónapjaiban, meggyötört teste ápolásában testvére, Janula segédkezett. Ám hiába az orvosi kezelések, hiába családjának gondos ápolása, rajta már segíteni nem lehetett, s kérlelhetetlenül jött el június 7-e. Szerető szíve ekkor utoljára dobbant, szemén elterült az örök álom nyugalma. Elment. Nincs közöttünk, de mégis velünk van, minden szavunkban, minden gondolatunkban. Ha odafentről, az égből lenéz, láthatja, hogy szívünk érte sajog minden pillanatban.

(Διόρθωση : Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» στη σελίδα 33, παράγραφος 5 από παράλειψη εγράφη ότι …¨ «η σύζυγός του Ελένη Σερταρίδου βρέθηκε στην Ρουμανία όπου γεννήθηκε το 1944 η κόρη τους Νίκη» το σωστό είναι : …«η μητριά του Ελένη Σερταρίδου βρέθηκε στην Ρουμανία όπου γεννήθηκε το 1949 η κόρη τους Νίκη» - Για την παράλειψη ζητούμε συγγνώμη από την οικογένεια (σ.σ. τον επικήδειο διάβασε ο Θεόδωρος Σκεύης).

Μνήμη | Megemlékezés | 33

Rövid hírek Miskolcon és Debrecenben is az OXI-ra emlékeztek

Jubileumi rendezvénysorozat Szegeden

November 14-én Miskolcon, november 27-én Debrecenben emlékezett a helyi görög közösség az 1940. október 28-i és az azt követő eseményekre. Miskolcon Sarantis Mantzourakis és a Fengari tánccsoport, míg Debrecenben Zeys és barátai és a Fengari szolgáltatták a kulturális programot. Mindkét eseményen jelen volt Agárdi Bendegúz Szpírosz, az MGOÖ általános elnökhelyettese.

A Szegedi Görög Nemzetiségi Önkormányzat és a Csongrád Megyei Görögök Kulturális Egyesülete jubileumi rendezvénysorozattal emlékezett meg a görög nemzetiségi önkormányzat fennállása óta eltelt húsz évről. November 26-án Horti Gábor, az SZTE Ókortörténeti Tanszékének óraadó tanára tartott előadást a Nemzetiségek Házában „Birodalomépítés az antik világban”, november 27-én tematikus slam versenyre került sor, míg december 2-án „Görög menekültek Magyarországon” címmel nyílt kiállítás Raptisz Janisz és Vlahosz Haralambosz archív fotógyűjteményéből.

Színvonalas Kariatidák-rendezvény November 25-én a Kariatidák egyesület „Pireuszi Esték” előadássorozatának keretében, a Váci Utca Centerben Glaser Tamás történész tartott előadást „A hellének visszatérése - A görögök és a külföld görögségképe a későbizánci kortól a felvilágosodásig” címmel. Glaser Tamás a görög azonosságtudat átalakulásait elemezte az ókortól az újkorig, különös tekintettel a „hellén” név sorsára a görög világban és azon kívül, a későbizánci kortól a Felvilágosodás kezdetéig.

Hondromatidisz Rigasz emlékkiállítása Debrecenben Debrecenben 2016. január 15-én, 17 órától nyitják meg a 20 éve elhunyt Hondromatidisz Rigasz szobrászművész emlékkiállítását a Debreceni Akadémiai Bizottság székhelyén (Debrecen, Thomas Mann utca 49.). A kiállítás a Debreceni Görög Nemzetiségi Önkormányzat, a Debreceni Akadémiai Bizottság és a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának közös szervezésében valósul meg.

Budapesten is megtekinthető a „Három hónap szeretet” Az októberben Tótkomlóson bemutatott, a görög menekült gyermekek 1949. évi nyaralásáról szóló fotókiállítást január 15-ig a budapesti Szlovák Intézetben (Bp. VIII., Rákóczi út 15.) is megtekinthetik az érdeklődők. December 4-én, a kiállítás budapesti megnyitóján Hollerné Racskó Erzsébet, az Országos Szlovák Önkormányzat elnöke reményét fejezte ki, hogy a kiállítás más magyarországi helyszínekre, Szlovákiába és Görögországba is eljut. Agárdi Bendegúz Szpírosz, az MGOÖ általános elnökhelyettese biztosította a szervezőket arról, hogy a jövőben is támogatják majd a tótkomlósi kiállítással kapcsolatos további kezdeményezéseket.

Agárdi B. Szpirosz

MEGHÍVÓ A Fővárosi Görög Önkormányzat Képviselő - testülete 2015. december 12-én (szombaton) 11.00 órai kezdettel Közmeghallgatást tart, melyre tisztelettel meghívom.

Az ülés helyszíne: Budapest, V. kerület Vécsey u. 5.

Arvanitidu Sztamatula elnök

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Κουκουμτζής Γεώργιος Αρχισυνταξία: Oικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Σέλτνερ Λεβέντε Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989

34 | Τα νέα μας | Híreink

ELLINIZMOSZ

A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete Felelős kiadó: Kukumzisz Jorgosz Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.aitosz.hu 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989

Ποιμαντική Επίσκεψη στην Ουγγαρία πραγματοποίησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Αυστρίας και Έξαρχος Ουγγαρίας κ. Αρσένιος

Στις 24 Ιανουαρίου η γιορτή των Θεοφανείων στη Βουδαπέστη Στις 21 και 22 Νοεμβρίου ο Σεβ. Μητροπολίτης Αυστρίας και Έξαρχος Ουγγαρίας κ. Αρσένιος πραγματοποίησε ποιμαντικό ταξίδι στην Εξαρχία Ουγγαρίας. Μετά από ποιμαντικές συνομιλίες κατά την πρώτη μέρα της επισκέψεως παρακολούθησε τον εσπερινό στο Παρεκκλήσιο των Αγίων Ιεροθέου και Στεφάνου στα γραφεία της Εξαρχίας στην Βουδαπέστη. Στη συνέχεια οι πιστοί είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν με τον Σεβασμιώτατο. Την Κυριακή 22 Νοεμβρίου ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε την Ενορία του Αγίου Νικολάου στο Szentes και τέλεσε την θεία Λειτουργία με τον Αρχιερατικό Επίτροπο π. Ιωσήφ Κάλοτα, τον π. Μπόρις Φούζεκ και τον Αρχιδιάκονο Αθανάσιο με την παρουσία των πιστών της Ενορίας. Στο κήρυγμά του ὁ Σεβασμιώτατος μίλησε για την σημασία της νηστείας προετοιμασίας γιά τά Χριστούγεννα: «Πρέπει με την νηστεία να προετοιμάσουμε την ψυχή μας, ώστε να καταστεί

φάτνη για το Χριστό. Μέσα από την άσκηση και τη νηστεία, αλλά και την προσευχή ερχόμαστε κοντά στο Χριστό, καθαρίζουμε την ψυχή μας, ώστε να αξιωθούμε να τον δεχθούμε και να τον φέρουμε μέσα μας. Δεν νηστεύουμε από υποχρέωση, αλλά από ελεύθερη βούληση και μέ χαρά, ώστε να εκφράσουμε την αγάπη μας και την αφοσίωσή μας στο Θεό. Μέσα από αυτή την γεμάτη χαρά νηστεία ερχόμαστε κοντά στo Θεό». Ὁ Σεβασμιώτατος τόνισε, ότι ο Χριστός είναι το Φως , πού γεμίζει τις ψυχές μας, ώστε χωρίς φόβο και με μεγάλη χαρά και εμπιστοσύνη σε Εκείνον να προχωρήσουμε στη ζωή μας. Μετά την θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος συνομίλησε με μέλη της ενορίας, ενώ το απόγευμα ακολούθησε διάσκεψη για ποιμαντικά και διοικητικά θέματα. Ανδρέας Οικονόμου

35

36