NUMMER 40 • 71STE JAARGANG • 3 OKTOBER 2015 • € 5,95
HOE VIKTOR ORBÁN VANUIT HONGARIJE BRUSSEL BEVECHT
s i t h c u l Onze ! n o o h c s r e sup MET DANK AAN DE AUTOINDUSTRIE
SCHENK VOOR HET TE LAAT IS Zo kunt u de belasting te slim af zijn. 24 tips
KLAAS DIJKHOFF Wie is de man die de asielkwestie in portefeuille heeft? AP
15els040z001 1
29-09-15 14:41
ELSEVIER / INHOUD
NUMMER 40
Omslag iStock, bewerking Studio Elsevier inzetjes Eliane Gerrits en Wiebe Kiestra/HH
Slim schenken
5
58
Wachten met het verdelen van uw vermogen tot u overlijdt, kan voor nabestaanden duur uitpakken. 24 Vragen en antwoorden over schenken.
Keizer van het kruis 80 Dankzij Constantijn de Grote beleefde het christendom in de vierde eeuw een doorbraak. Op zoek naar de erfenis van deze Romeinse keizer.
Omslagartikel Onze lucht is superschoon
20
Volkswagen ligt onder vuur wegens geknoei met de uitstoot van dieselmotoren. Maar wees niet bang: er dreigt geen milieuramp. Luchtvervuiling is hier geen probleem meer, mede door de auto-industrie. Intussen is het wel de vraag wat ‘Dieselgate’ voor de consument betekent.
Energieke romantiek 88 De ontwerpers die hun mode showen in New York richten zich meer op het grote publiek. Ze combineren elegant met sportief in hun kleren.
Klaas Dijkhoff
34
Wie is de man die op zijn 34ste staatssecretaris van Justitie werd, mooie pakken draagt en bekendstaat om zijn onderkoelde humor?
15els040z005 5
Voorop in het verzet
50
De Hongaarse premier Viktor Orbán oogst waardering voor zijn opstand tegen het ‘Brussels dictaat’ in de migrantencrisis.
29-09-15 17:20
6
3 OKTOBER 2015 ELSEVIER
NON SOLUS
8 10 13
Referendum
17
E
lsevier is nooit een groot voorstander geweest van het referendum. Het lijkt de opperste vorm van democratie, maar tegelijk heeft het iets dictatoriaals. Want als verliezer heb je je maar te schikken. En de winnaar heeft geen mogelijkheid om zich, bij nader inzien, te bekommeren om de andere kant van de zaak, want die is er niet. Het is ja of nee, wit of zwart. Dit alles staat haaks op de besluitvorming in een representatieve democratie zoals de Nederlandse. Daar worden in het parlement deelbelangen afgewogen en komen alle opvattingen aan bod. Eigenlijk sluit deze staatsvorm een referendum uit. Frits Bolkestein (VVD) zei het eens zo: ‘Waarom zou je zelf blaffen als je een hond hebt?’ De vraag is of deze argumenten ook opgaan als Nederland via verdragen zijn zeggenschap overdraagt aan internationale organisaties als de Verenigde Naties en de Europese Unie. Want anders dan parlementaire besluiten zijn dit soort verdragen lastig terug te draaien. Is een referendum als noodstop dan geen geëigend middel? Daar zou iets voor te zeggen zijn, als de Grondwet zelf geen noodstop zou kennen. Maar in Artikel 91 staat met zo veel woorden dat verdragen waarbij Nederland zijn zeggenschap verliest, de goedkeuring moeten krijgen van tweederde van de uitgebrachte stemmen in beide Kamers van het parlement. Helaas heeft het parlement (zoals vaker) Artikel 91 genegeerd toen het zijn goedkeuring gaf aan het verdrag dat de Europese Unie sloot met Oekraïne. Als het parlement zich niet houdt aan de Grondwet, is een referendum een terechte reactie. Arendo Joustra, hoofdredacteur
15els040z006 6
20
NEDERLAND
28
28 31 32 34 40
BUITENLAND
44
ECONOMIE
54
44 47 48 50 52 54 57 58 66 68 70 72
KENNIS
74
CULTUUR
80
74 76 78
80
Brieven Foto van de week New York: toespraak van de Koning De week Het nieuws samengevat; Letterlijk; Feiten; Stijger/Daler; Agenda Commentaren Geruisloos; Verziekt bestuur; Door de strot; Schoon schip Verhaal van de week Onze lucht is superschoon (met dank aan de auto-industrie); Hoeveel schade heeft ‘Dieselgate’ aangericht en wat moet de consument? (24) Luchtmacht Door bezuinigingen stuurt Nederland F-16’s uit zonder de meest adequate bewapening In Den Haag ‘Buurman van het binnenhof’ Gerry van der List Democratie moet beter luisteren naar verontruste burgers Hoek van Holland Utrecht In Nederland Grensconflict de Liemers-Achterhoek Kabinet Wie is staatssecretaris van Justitie Klaas Dijkhoff?
INTERVIEW
Liesbeth Wytzes in gesprek met hoofdredacteur Ton den Boon
Polen Veel Polen zijn boos over de instemming van de regering met het Europese migrantenverdeelplan In Stellenbosch Ongemakkelijk tussen alle blanken Arend Jan Boekestijn Het indammen van de exodus heeft een prijs Defensie Kanonneerbootdiplomatie Australië Linkse wraakzucht Hongarije Premier Viktor Orbán gaat voorop in het verzet Demografie Bevolkingsexplosie in Afrika Energie Shell stopt met pogingen om naar olie te boren bij Alaska In de cijfers Beursgang? Claimen maar Syp Wynia We hebben de portemonnee uit handen gegeven Vermogen Schenk voor het te laat is Wat verder ter tafel komt José Duarte
UW GELD
Lease Vakantieauto scheelt in de bijtelling Netto Duurdere zorg in 2016 Lezers vragen Drie deskundigen geven antwoord M’n goeie geld Iris Hupkens Te koop Dubbel monument Coïtus Hoe je een kindje maakt In het lab Mensen die je geen hand durven geven Lichaam & Geest Omegavetzuren niet voor iedereen gezond
DIGITALE WERELD
Spel Volwassen games Privacy Facebook aangeklaagd Hebbeding Sonos Play:5 De mens achter Ubideo Tips
95
Expositie Romein Constantijn de Grote, keizer van het kruis In première Selectie uit het cultuuraanbod Uit & Thuis Film The Martian van Ridley Scott Mode Met de shows in New York richten de ontwerpers zich meer op het grote publiek Taal WNT Spiritueel Oecumenisch klooster Gastronomie Koken met sherry Hotspot The Suicide Club – Rotterdam Wijn Ongeëvenaard puurnatuur Marijke Hilhorst Reizende eikels
96 98
Leven & Dood Peter Blitz (1936-2015) Bridge & Puzzels
85 88 90 92
29-09-15 17:20
NEW YORK / TOESPRAAK KONING
Kleine kandidaat
Een historische maandag. Niet eerder sprak een Nederlands staatshoofd de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe. Nederland doet er alles aan om een zetel in de Veiligheidsraad te krijgen. Daarom waren naast koning Willem-Alexander, ook koningin Máxima, premier Mark Rutte, premier Mike Eman van Aruba, de ministers Bert Koenders en Lilianne Ploumen, en burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam meegereisd. In zijn speech motiveerde de Koning de kandidatuur. ‘Vaak zijn het juist kleine lidstaten die ons de goede weg wijzen.’ Robin Utrecht/ANP
15els040z010 10
29-09-15 17:18
15els040z011 11
29-09-15 17:18
20
VERHAAL VAN DE WEEK
3 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Dat onze lucht zo schoon is geworden, komt mede door de auto
Z
elden is er in zo’n korte tijd zo veel met cijfers aantoonbare onzin over een onderwerp beweerd als in de afgelopen twee weken over de affaire waarvoor verschillende namen in zwang zijn, maar waarvan ‘Dieselgate’ vermoedelijk zal overleven. Feit is dat Volkswagen (en wellicht ook andere concerns) de boel heeft besodemieterd bij milieutests voor dieselauto’s. Dat zal over tien jaar nog steeds overeind staan. De rest niet. Het klopt bijvoorbeeld niet dat luchtvervuiling in onze contreien een serieus probleem is en het klopt al helemaal niet dat de auto een ernstige vervuiler zou zijn. Dat geldt zelfs voor de dieselauto. Die produceert inderdaad een ietsiepietsie meer stikstofoxide en fijnstof (roet) dan een benzineauto en zeker meer dan een hybride, elektrische of waterstofauto. Maar dan nog, het is en blijft gerommel in de marge. In de westerse wereld (Verenigde Staten, Europa en Japan) is de luchtvervuiling immers zo langzamerhand een non-existent probleem geworden. Ook zijn onze auto’s al
15els040z020 20
lang vrijwel schoon. In arme en vooral in zich ontwikkelende landen (China, India, Mexico, Brazilië) is het een heel ander verhaal. Daar is nog wel heuse luchtvervuiling, zoals wij die vroeger ook hadden, mede omdat er geen geld is voor schone auto’s. Dat behoeft enige chemische uitleg, omdat er over luchtvervuiling veel verwarrende
Minder vervuiling
Hoe vaak is uw zicht belemmerd 800
aantal uren per jaar
minder dan 1 kilometer zicht
600 400 200 0 ©ELSEVIER
1960 1970
1980 1990 2000 2010
informatie de ronde doet. In traditionele luchtvervuiling (we hebben het dus niet over de invloed van CO2 op het klimaat) zaten altijd tien tot twintig componenten. Die zijn allemaal verdwenen of gereduceerd tot enkele procenten van wat het in de jaren zestig en zeventig was. Enkele voorbeelden. Zwaveldioxide is zuur en gemeen en was altijd de leider van de gang – ook begin december 1952, toen er een dichte vieze mist boven Londen hing, het woord ‘smog’ (smoke plus fog) werd geboren en er tussen de 10.000 en 12.000 mensen aan stierven. Zwaveldioxide ontstaat door verbranding van zwavel die toevallig in de brandstof zit – in steenkool of aardolie. Door aardolie beter te raffineren, kun je duurdere en zwavelarme benzine en dieselolie krijgen. Dat is de afgelopen decennia in de meeste westerse landen gebeurd en werd mogelijk gemaakt door de combinatie van opkomend milieubewustzijn en toenemende welvaart. Een heel ander verhaal is lood. Dat werd (in de vorm van tetraethyllood) aan benzine
29-09-15 16:19
21
ELSEVIER 3 OKTOBER 2015
Onze lucht is superschoon
(met dank aan de auto-industrie)
DIESELGATE / Volkswag en uitstoot van dieselmotor ligt onder vuur wegens het geknoei met de en. Wee ramp. Luchtvervuiling is s niet bang: er dreigt geen milieuhier geen probleem mee r.
iStock
Simon Rozendaal
toegevoegd om de motorprestaties (het ‘octaangetal’) te verbeteren en is er rond 1990 uitgehaald toen de driewegkatalysator voor benzineauto’s op de markt kwam, want die wordt ‘vergiftigd’ door lood. De concentratie zwaveldioxide in de lucht is minder dan 1 procent van wat het in de jaren vijftig en zestig was. Zoals Elsevier eerder al schreef, is de concentratie zwaveldioxide voor sommige gewassen, zoals spruiten en wintertarwe, zelfs te gering. Alles wat leeft, heeft zwavel nodig en daarom wordt dit aan mest toegevoegd.
Hoe vaak kunt u ver zien
Verdampt
7.000
Ook lood, dat de intellectuele prestaties van kinderen aantast, is uit uitlaatgassen verdwenen. Daardoor is de concentratie lood in de lucht nog maar enkele procenten van die van vijftig jaar geleden. Andere vormen van luchtvervuiling door de auto zijn eveneens verdampt. Bijvoorbeeld omdat de automotoren beter zijn geworden; daardoor is er een vollediger verbranding van de benzine of dieselolie. Ook
15els040z021 21
van groot belang waren de katalysatoren en roetfilters die vanaf ongeveer 1990 in de uitlaat zijn gezet. Katalysatoren zijn chemische hulpmiddelen en vooral belangrijk geweest voor de omzetting van het giftige koolmonoxide en van onverbrande koolwaterstoffen, die een rol spelen bij de vorming van smog.
Ongehinderd kijken aantal uren per jaar
meer dan 10 kilometer zicht
6.000 5.000 4.000 3.000 ©ELSEVIER
1960 1970
1980 1990 2000 2010
Door deze ontwikkelingen is de luchtvervuiling in het Westen vrijwel verdwenen. De lucht was er de afgelopen vijftig jaar nog nooit zo schoon. Dat komt mede door het goede gedrag van de auto-industrie. Het vliegverkeer en vooral de scheepvaart kunnen op dit vlak niet eens in haar schaduw staan. Luchtvervuiling zou een non-issue moeten zijn in Nederland. Dat het wel degelijk nog een gespreksonderwerp is, komt doordat er allerlei belangengroepen zijn die het nog steeds op de voorpagina willen hebben en doordat er allerlei journalisten en politici zijn die daar, niet gehinderd door chemische kennis, aan meedoen. In rapporten van overheidsinstituten als het Planbureau voor de Leefomgeving en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu – organisaties die niet zelden op één lijn zitten met de milieubeweging en eerder de neiging hebben om milieuproblemen te overdrijven – valt eenvoudig na te gaan dat de luchtvervuiling sterk is gereduceerd sinds de metingen zijn begonnen. De wer-
29-09-15 16:19
34
NEDERLAND
3 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Bart Maat/ANP
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff komt in gepeins verzonken aan op het Binnenhof voor de ministerraad van vrijdag 18 september
15els040z034 34
29-09-15 10:38
35
ELSEVIER 3 OKTOBER 2015
Een heel slim ventje, geboren voor de politiek KABINET / Klaas Dijkhoff is er graag jong bij: nog maar 34 en al staatssecretaris van Justitie, met een loodzware portefeuille. Aan hem de taak om de migrantencrisis binnenslands in goede banen te leiden. Wie is deze in Duitsland geboren Brabander met de mooie pakken en onderkoelde humor? Liesbeth Wytzes
Klaas Dijkhoff Geboren op 13 januari 1981 in Soltau, Duitsland 1998 Lid VVD 2000 Studie rechten Tilburg 2008 Lid partijraad VVD 2010 Promotie, VVD-raadslid Breda, Tweede Kamerlid 2015 Staatssecretaris Justitie
15els040z035 35
29-09-15 10:39
50
BUITENLAND
3 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Voorop in het verzet HONGARIJE / Premier Viktor Orbán (52) voert de Midden-Europese landen aan die niets willen weten van het ‘Brussels dictaat’ in de migrantencrisis. Ondanks zijn vaak omstreden beleid, levert het hem in eigen land applaus op. Prof.dr. László Marácz
Hongaarse jongeren het draaien uit op een onverwoord voert, valt op door zijn wachte nederlaag. Een van de ‘Er is ook e migratiestroom naar Europa radicale speech. Hij eist niets oorzaken is de regenteske releven buiten heeft een nieuwe breuklijn door minder dan de onmiddellijke geerstijl van Orbán en zijn mide Europese terugtrekking van het Rode nisters, waar de kiezers genoeg de Europese Unie blootgelegd. Unie’ Het verzet van Midden- en OostLeger uit Hongarije. De naam van hebben. De terugkeer van Europese lidstaten tegen een gevan Orbán is dan in één klap de socialisten in de regering 17 december 1999 dwongen herverdeling van vluchtelingen gevestigd. komt hard aan bij Orbán. roept verontwaardiging op in de West-EuroOrbán begint zijn politieke Orbán richt zich met zijn pese lidstaten en bij de Europese Commisloopbaan als links-liberaal en sluit zich aan vrouw Anikó Lévai op de opvoeding van sie. De nieuwe lidstaten zouden zich niet bij de Liberale Internationale. Daar raakt hij hun vijf kinderen. Orbán is zelf lid van de conform de Europese waarden gedragen. geïnteresseerd in de ideeën van Frits BolkeHongaars-calvinistische kerk – zijn vrouw De Midden-Europese rebellie tegen het stein, die er het conservatief-liberalisme is praktiserend katholiek – en herontdekt ‘Brussels dictaat’ wordt geleid door de Honvertegenwoordigt. Orbán wordt op zijn 35ste zijn christelijke wortels. Hij zegt zich te lagaarse premier Viktor Orbán, die het oude ’s lands jongste premier ooit. Zijn eerste geten inspireren door de eeuwenlange HonEuropa verwijt de kop in het zand te steken slaagde greep naar de macht in 1998 is te gaarse strijd voor vrijheid. Van de flamboyen migranten beloften doet die niet kunnen danken aan een flitsend optreden in het alante Italiaanse politicus Silvio Berlusconi, worden waargemaakt. lereerste politieke televisiedebat in Hongadie in die jaren furore maakt met zijn beweOrbán werd in 1963 geboren in een doorrije. Orbán blijkt een scherp debater te zijn ging Forza Italia, kijkt hij af hoe een maatsnee Hongaars gezin in de provinciestad en veegt de vloer aan met zijn uitgebluste teschappelijk politieke beweging moet worSzékesfehérvár tijdens de communistische genstander, de ex-communistische oudgeden opgebouwd. dictatuur. Viktor gaat na zijn diende Gyula Horn. Orbán heeft geluk als in 2006 de socialiseindexamen rechten studeren Eenmaal premier, rolt Ortische premier Ferenc Gyurcsány toegeeft aan de gerenommeerde Eöt- ‘Hongarije is een bán de lijnen uit voor de intedat hij financieel-economische statistieken vös Universiteit van Boedagratie van Hongarije in het heeft vervalst. Geheel tegen de algemene land van vrijpest. In de periode dat Orbán Euro-Atlantische bondgenootverwachting in – een typische ‘Orbaniheidsoorlogen, schap en leidt hij Hongarije in aanse’ politieke zet – eist oppositieleider daar studeert, van 1983 tot ook nu’ 1987, hangt een politieke om1999 de NAVO binnen. Orbán niet het aftreden van de corrupte rewenteling in de lucht. Tijdens Op 1 januari 2000 besluit gering, maar laat hij ze bungelen. 18 januari 2012 zijn studentenjaren wordt hij Orbán om loodrecht onder de In de verkiezingen van 2010 wordt het politiek actief en richt hij de 98 meter hoge koepel van het linkse kamp verpletterend verslagen. In zijn jongerenpartij Fidesz (Verbond van Jonge neogotische parlementsgebouw in Boedatweede kabinet maakt zelfverklaard sociaDemocraten) op. pest de Sint Stefanuskroon te plaatsen. listenvreter Orbán het uitroeien van het Op 16 juni 1989 wordt het communisme Deze symboliek rond de Hongaarse kroon, communistische erfgoed in Hongarije tot in Hongarije ten grave gedragen tijdens een een diep christelijk symbool dat is verbonzijn voornaamste taak. Omdat hij een tweemacabere nationale ceremonie ter ere van den met de Hongaarse soevereiniteit en derde meerderheid in het parlement heeft, de martelaren – wijlen premier Imre Nagy identiteit, roept felle kritiek op bij zijn kan hij een nieuwe grondwet invoeren die en zijn strijdmakkers – van de Hongaarse linkse tegenstanders. Het is dan duidelijk Europees, maar ook Hongaars is. Opstand van 1956. Orbán, die namens de dat Orbán en zijn Fidesz naar centrumEr staan omstreden passages in de rechts zijn opgeschoven. In Europa verlaat hij de liberalen en stapt ‘Als Hongarije zijn PROF. DR. LÁSZLÓ MARÁCZ (19 mei 1960, over naar de Europese Volkspartij. grenzen verdedigt, Utrecht) is verbonden aan de afdeling Europese In Hongarije zet hij een brede, constudies van de Universiteit van Amsterdam. Zijn servatieve, christen-democratische verdedigt het Europa’ ouders kwamen na de Hongaarse Opstand in volkspartij op. 21 september 2015 1956 als vluchteling naar Nederland. Maar de verkiezingen van 2002
15els040z050 50
Laszlo Balogh / Reuters
D
29-09-15 13:18
51
ELSEVIER 3 OKTOBER 2015
VIKTOR MIHÁLY ORBÁN Geboren op 31 mei 1963 in Székesfehérvár 1986 Trouwt met Anikó Lévai 1990 Krijgt zetel in parlement 1998 Wordt premier van Hongarije 2007 Richt voetbalacademie op vernoemd naar legendarische Hongaarse voetballer Ferenc Puskás 2007 Schrijft politiek programma getiteld ‘Het land is één’ 2010 Wordt opnieuw premier 2014 Begint derde ambtstermijn
Grondwet. Het Hongaars Constitutioneel Hof, een juridisch orgaan dat in het nieuwe Hongarije zijn waarde had bewezen en bescherming bood tegen sociaal onrecht, wordt feitelijk buitenspel gezet. De Europese Commissie en het Europees Hof van Justitie in Luxemburg tikken de Hongaarse premier op de vingers, als hij met zoveel macht de neiging heeft om door te schieten. Zijn kabinet wendt ternauwernood een financiële meltdown af, maar multinationale ondernemingen moeten van de regering crisisbelasting gaan betalen. Dat zet kwaad bloed in Brussel. Terwijl veel nationale leiders met knikkende knieën naar het Europees Parlement gaan, waar socialisten en kosmopolieten als Daniel Cohn-Bendit en Guy Verhofstadt retorisch de dienst uitmaken, vraagt Orbán in januari 2012 om een debat met het europarlement om zijn veel bekritiseerde beleid toe te lichten. Het worden zijn finest hours. Orbán blijft overeind en thuis volgt een politieke zegetocht: inmiddels behaalde zijn regering al vijf achtereenvolgende, ruime verkiezingsoverwinningen. De migratiecrisis heeft hem in Hongarije, ondanks zijn ‘Europa wordt omstreden binnenlandse maatregelen, de status van christelijk, nationaal leider bezorgd. Ook of het valt kritische Joodse Hongaren, uiteen’ zoals de schrijver György Kon18 januari 2012 rád en Nobelprijswinnaar Imre Kertész, hebben zich achter het omstreden migratiebeleid van hun premier geschaard: ‘Het hek tegen de migrantenstroom is niet fraai, maar Orbán kan in deze onmogelijke situatie niets anE ders.’
E
15els040z051 51
29-09-15 13:18
58
ECONOMIE
3 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Schenk voor het te laat is
VERMOGEN / Wachten met het verdelen van uw vermogen tot u uw laatste adem uitblaast, kan voor nabestaanden duur uitpakken. Als u slim schenkt, voorkomt u dat de fiscus met een deel van uw nalatenschap aan de haal gaat. Jean Dohmen Illustraties Eliane Gerrits
15els040z058 58
28-09-15 12:01
59
ELSEVIER 3 OKTOBER 2015
U
w vermogen heeft het zwaar te verduren. Geld op de bank brengt nauwelijks wat op, de meeste huizen zijn in waarde gedaald en nogal wat beleggers hebben op de beurs klappen opgelopen. Het kabinet confronteerde senioren die langdurige zorg nodig hebben enkele jaren geleden met aangescherpte vermogenseisen, waardoor ze soms vele duizenden euro’s per jaar moeten bijdragen. Nu ligt er een voorstel om de omstreden heffing op vermogen aan te passen. Dat pakt goed uit voor kleine vermogens. Wie meer dan pakweg 3 ton heeft, moet meer betalen. Ook wil het kabinet de ouderentoeslag, de vermogensvrijstelling voor gepensioneerden van maximaal 28.236 euro, in 2016 schrappen.
1
HOEVEEL KAN IK BELASTINGVRIJ WEGGEVEN? Ouders mogen (pleeg)kinderen elk jaar een bedrag belastingvrij geven, dit jaar 5.277 euro per kind. Wie geld wil geven aan andere familieleden (denk aan kleinkinderen, broer of zus), vrienden of buren, kan gebruikmaken van een algemene vrijstelling, dit jaar 2.111 euro per begunstigde. Over deze bedragen hoeft de ontvanger geen belasting te betalen. Het gaat om een totaalbedrag: schenkingen binnen een kalenderjaar aan dezelfde persoon moet u bij elkaar optellen.
2 MIJN MAN EN IK WILLEN ONS KIND
ALLEBEI 5.277 EURO GEVEN. HOEVEEL BELASTING MOET HET BETALEN?
De vrijstelling geldt voor u samen. Echtparen (of geregistreerde partners) moeten schenkingen in een kalenderjaar bij elkaar optellen. Hier bedraagt de totale schenking 10.554 euro, waarvan de helft belast. De dochter moet 527 euro belasting betalen. U kunt dit omzeilen door de schenking uit te smeren over twee kalenderjaren: 5.277 euro op 30 december en 5.277 euro op 2 januari. Ook als een echtpaar geld aan bij-
15els040z059 59
Er zijn mogelijkheden om de pijn in box 3 te verzachten (zie ‘Uit de box’ op pagina 60). Daarmee ontsnapt u niet aan de erfbelasting. Want na uw overlijden staat de fiscus klaar om de erfenis af te romen. Een kind dat 300.000 euro erft van zijn overleden moeder, kan 43.860 euro – bijna 15 procent – naar de fiscus brengen. Wie slim gebruikmaakt van de vrijstellingen in het schenkingsrecht, kan veel geld besparen. ‘Schenken is erven zonder te sterven,’ zegt Bernard Schols (51), hoogleraar successierecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Het mooie: het hoeft niet eens te betekenen dat u het vermogen tijdens uw leven al ‘kwijt’ bent. Elsevier praat u met 24 vragen bij over de mogelijkheden en de valkuilen van schenken.
voorbeeld een goede vriend schenkt, worden zij als één gever behandeld. De wet is streng: schenkingen die één jaar voor het huwelijk worden gedaan en schenkingen van gescheiden ouders aan hun kinderen vallen ook onder dit regime. Een echtpaar wordt ook beschouwd als één ontvanger. Iemand die in een kalenderjaar 5.277 euro van zijn ouders krijgt en daarnaast 2.111 euro van zijn oma en 2.111 euro van een goede vriend, hoeft volgens deze regels geen schenkbelasting te betalen.
3
BESTAAT EEN SCHENKING ALLEEN UIT GELD? Nee. Alles wat u zonder tegenprestatie weggeeft en waardoor uzelf armer wordt, is een schenking. Dat kan geld zijn, maar ook een gouden collier, een reis of een schilderij. Ook het kwijtschelden of namens iemand anders betalen van een schuld, is een schenking (zie ook vraag 10). Een moeder die haar 20-jarige zoon een auto van 20.000 euro cadeau geeft, doet een belaste schenking van 14.723 euro, waarover de zoon 1.472 euro schenkbelasting moet betalen. Een kleinkind dat zijn oma een reis van 3.000
28-09-15 12:01