5 minute read
Jongeren en vinyl
Waarom is vinyl zo populair onder jongeren?
In 2020 haalde de muziekindustrie voor het eerst sinds tijden meer omzet uit de verkoop van vinyl dan uit de verkoop van cd’s, zo blijkt uit cijfers van NVPI. Het zijn met name jongeren die meer vinyl zijn gaan kopen. Wat zorgt ervoor dat jongeren anno 2022 massaal naar de platenzaak gaan?
DOOR: GINO HAVERKAMP
“Ik denk dat de verdeling tussen jong en oud fi fty-fi fty is”, zegt Wim van Stiphouts, eigenaar van De Platenzaak in Eindhoven. “En dat is iets van de laatste tijd, want ik zie veel jong volk de winkel binnenkomen.” Bart Haselbekke van Vinylparadijs in Geesteren ziet hetzelfde beeld. “Het gaat steeds meer richting de jeugd die plaatjes koopt. In principe is het grootste deel van de mensen die platen koopt onder de veertig.” Wel ziet Haselbekke een ‘tweedeling’ in wat populair is bij welke groep. In zijn winkel gaan de jongeren vooral voor de nieuwe releases, terwijl de oudere kopers meer te porren zijn voor tweedehands platen. Eén ding is echter wel duidelijk: “Ik loop een jaar of 25 mee en vroeger was vinyl een sport voor oudjes, maar tegenwoordig verschuift het door de nieuwe releases ook meer richting de jongeren.”
Of er ten opzichte van vorig jaar een fl inke groei is doorgemaakt in het aandeel jongeren dat vinyl koopt, vinden platenzaakeigenaren moeilijk te zeggen. De één ziet, mede doordat winkels door lockdowns regelmatig dicht zijn geweest, weinig verschil, terwijl de ander wel een verschil in de opkomst ziet. In de winkel van Haselbekke is het aantal jongeren met twintig procent gestegen. “Dat merk je ook op de zaterdagen. Er komt steeds meer jeugd en die trend zet zich voort. Die bevindingen deel ik ook regelmatig met collega’s.”
Van Billie Eilish tot Fleetwood Mac
Jongeren gaan dus vooral voor nieuwere releases. Haselbekke noemt platen van Billie Eilish en War on Drugs als voorbeel-
Kay van Zijl, Kay’s Odyssey
den in zijn zaak. Toch gaat de jeugd zeker niet alleen af op recente releases. “Zo zie ik bijvoorbeeld een toename van mensen die elektronische muziek en hiphop kopen”, vertelt Martijn Drenth van Velvet Music in Amersfoort. “Dat kan een Mac Miller zijn, maar ook Fatboy Slim, Tyler, the Creator en Kendrick Lamar.” Ook de klassieke rock- en popalbums zijn onder jongeren erg populair, vertelt Drenth. “Ik zie bijvoorbeeld dat ze vinyl van The Beatles, Jimi Hendrix en The Rolling Stones meenemen. Ze zijn goed op de hoogte van de geschiedenis van de popmuziek. Ook Coldplay en ABBA zijn erg populair.” Jongeren die een bezoek brengen aan Kay’s Odyssey van Kay van Zijl kiezen met grote regelmaat voor ‘oudere muziek’. “Het merendeel bestaat uit jonge geesten met oudere zielen. Ze kopen nog steeds Pink Floyd-albums, Hotel California van de Eagles en Johnny Cash.” Over die laatste verbaast Van Zijl zich nog steeds. “Johnny Cash is de muziek van mijn ouders. Maar de jeugd zingt zijn teksten letterlijk mee, hè.” Rumours (uit 1977) van Fleetwood Mac is verreweg de populairste plaat in alle winkels, zowel onder de oudere als de jongere doelgroep. Van Zijl koopt meerdere keren per jaar een batch van vijftig exemplaren in. “En in een jaar tijd gaan er sowieso driehonderd stuks over de toonbank. Ik ben nog steeds verbaasd over het succes van Rumours bij de (jongere) leeftijdsgroep.” Jeroen Vedder, eigenaar van Plato Utrecht, sluit zich hierbij aan. “Vorig jaar was Rumours zelfs onze bestverkochte lp. Het album is niet aan te slepen.”
Herkenbaarheid
Waarom juist Rumours van Fleetwood Mac erg populair is onder jongeren, is lastig te zeggen. Is het de iconische cover met Mick Fleetwood en Stevie Nicks? Is het het achterliggende verhaal van de relatieproblemen binnen de band dat tot de verbeelding spreekt? Volgens Van Stiphouts is Rumours simpelweg een ijzersterk album. “Het moeilijke van een album is om daar tien of twaalf goede nummers op te zetten. Meestal staan er twee goede nummers op. Leuk, maar als je een heel album draait… Rumours is een album dat bijna iedereen wel leuk vindt en waar je alle nummers van kent.” Herkenbaarheid speelt volgens de winkeleigenaren dan ook een grote rol. Dat gebeurt op verschillende manieren. Van Stiphouts verwijst naar het gebruik van bepaalde muziek in fi lms, series en games. “Mijn zoon van 23 vroeg laatst naar de Pet Shop Boys. Hoe ken je dat? Dat heeft hij van een één of andere game [Grand Theft Auto V, red.]. Ik vind dat dan grappig.” Volgens Brenda Staphorst van Uptown Records uit Hoorn nemen jongeren voor een deel ook de muzieksmaak van hun ouders over. “Als je ouders hebt die veel met muziek bezig zijn geweest of veel muziek draaiden, dan groei je er ook mee op. De muziek waarmee ze dankzij hun ouders zijn opgegroeid, willen ze ook graag op vinyl hebben.”
Volgens Haselbekke is vinyl onder een bepaalde groep jongeren verworden tot een lifestyle. “Het is hip. Men wil graag mee met de mode”, legt hij uit. “We leven in een snel, online tijdperk en mensen willen terug naar de basis. Een plaatje draaien is de gezelligheid een beetje opzoeken en ik denk dat dat wel de basis van vinyl weer draaien. Het wordt tastbaar.” Hoewel er geen aparte cijfers zijn van de stijgende populariteit van vinyl onder jongeren, verwacht hij dat de groeiende verkoopaantallen blijven doorzetten en op een bepaald moment stabiliseren. “Dan is het niet meer hip en kennen de jongeren het wel. Als ze gaan samenwonen, dan komt standaard de platenspeler in de woonkamer te staan. Dat hadden we tien of zelfs vijf geleden niet kunnen bedenken.” ◾
S P E C I A L KIDS
