Entertainment Business april 2018 by iMediate

ENTERTAINMENT BUSINESS

Lifestyle heeft een nieuwe naam

SPECIALS ◾ Thema: VINYL ◾ Thema: BLU-RAY & DVD

Nederlandse retailers over het grote succes van vinyl Vooruitblik: Buma Music In Motion slaat bruggen Directeur Anne de Jong over de toekomst van NVPI Iedereen kijkt uit naar Red Dead Redemption 2 41e JAARGANG | APRIL 2018

WIM PEL PRODUCTIONS

Heeft jullie bedrijf topvoetballers in huis? Of houden jullie gewoon van bier? Speel dan mee met

hĂŠt voetbaltoernooi van de entertainmentbranche:

de iMediate Cup! Sponsor de iMediate Cup w en verbind jou naam aan het toernooi

Hoofdsponsoren:

Voor meer informatie m.b.t. inschrijven en de sponsormogelijkheden

ZONDAG 27 MEI FC HILVERSUM

INS KAN CHRI T/M JVEN VOL 19 APR IL = VOL DUS ER S WEES NEL BIJ!

check de website: www.imediatecup.nl

COLOFON

EDITORIAL

Uitgave iMediate Arendstraat 53 Postbus 2227 1200 CE Hilversum Telefoon: 035 - 646 58 00 redactie@entertainmentbusiness.nl

Extra trots

Uitgever Joost Driessen Redactie & medewerkers Jeroen van Trierum (hoofdredactie), Arnold le Fèbre (eindredactie) , Ed Hoogeveen, Edgar Kruize, Wai-Kueng Liu, Jan Meijroos, Paul van Vliet, Jasper van Vugt Fotograﬁe Jasper Bosman - Fotostudio iMediate ishele.bueno@imediate.nl Exploitatie & abonnementen Mitchel van der Heide & Jeroen van der Lee Telefoon: 035 - 646 58 05 mitchel.vanderHeide@imediate.nl, jeroen.vanderlee@imediate.nl Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode. Jaarabonnement EB Benelux, Nederlandse Antillen, Suriname: € 125,Elk volgend abonnement met hetzelfde factuuradres: € 80,- per jaar. Andere landen: € 180,- per jaar. Halfjaarabonnement EB + EB Live Benelux, Nederlandse Antillen, Suriname: € 125,Elk volgend abonnement met hetzelfde factuuradres: € 80,- per halfjaar. Andere landen: € 180,- per halfjaar. Basis layout Louis Bertrand Vormgeving Louis Bertrand, Tim van den Berg, Mustafa Durmaz, Petra Guijt, Natalie Moorelisse Drukkerij Twigt GraﬁMedia © Copyright 2018 ISSN: 1875-2888

APRIL 2018

Wie in de entertainmentindustrie werkt, is een gezegend mens. Niet enkel door de ‘perks of the job’ maar vooral vanwege het feit dat het je jong van geest houdt. Zo worden (de meeste) mensen uit onze industrie altijd jonger geschat. Muziek, games en films blijken een uitstekend middel te zijn tegen rimpels en chagrijn. Toch zijn er momenten waarop je herinnerd wordt aan je daadwerkelijke leeftijd. Begin dit jaar vernam ik dat een centraal figuur binnen de Nederlandse game-industrie met pensioen ging. Als je dit leest, is Bertus de Jong al een paar weken weg bij Nintendo. Hij werkte maar liefst 28 jaar bij de Benelux-vestiging van het Japanse bedrijf. Op 1 april (geen grap) ging hij met pensioen. Letterlijk het einde van een tijdperk, want in die bijna drie decennia werkte De Jong aan iconische consolelanceringen als die van de NES, Game Boy, Wii, de Nintendo 3DS-familie en de Switch. Ik ontmoette Bertus een jaar of vijftien geleden voor het eerst en mijn beeld van hem is sindsdien niet veranderd. Hij was een general manager die er niet zo uitzag, en die nooit op feesten en partijen zijn gezicht liet zien. Zijn woorden en daden waren bescheiden, maar altijd duidelijk en zonder opsmuk. De bescheidenheid van Bertus is de reden dat je in deze editie geen afscheidsspecial of interview zult aantreffen. Toch wil ik op deze plek even stilstaan bij deze mijlpaal en ‘Mister Nintendo Benelux’ bedanken voor vijftien jaar aan interessante gesprekken en – misschien wel belangrijker – voor het in de markt zetten van zo veel spelplezier. Geniet van je welverdiende pensioen! Ik ben iedere maand weer trots als de nieuwste editie van EB Live of Entertainment Business op mijn bureau ploft. In een tijd waar alles digitaal schijnt te moeten, krijgen wij het voor elkaar om steeds opnieuw een relevant en interessant magazine uit te brengen. En op dit nummer ben ik extra trots. Het is namelijk een tijd geleden dat we zo’n complete schets van de industrie afleverden. Iedere productgroep is vertegenwoordigd, zowel op redactioneel als commercieel gebied. Waarvoor dank, want de harde werkelijkheid is dat het een niet zonder het ander kan. Het grootste gedeelte van dit nummer is gewijd aan vinyl (een fijne manier om alvast in de stemming te komen voor Record Store Day!). Daarnaast blikken we vooruit op Buma Music in Motion (wie zie ik daar?) en interviewen we onder andere Anne de Jong, de nieuwe algemeen directeur van branchevereniging NVPI. Daarnaast bevat deze EB een verrassende special. Onze salestijgers Mitchel en Jeroen hebben het voor elkaar gekregen om een bescheiden Blu-ray- en dvd-special uit de grond te stampen. Met de nadruk op bescheiden, want de markt staat al jaren zwaar onder druk, wat het moeilijk maakte om de betrokken spelers van het nut van zo'n special te overtuigen. Voor diegenen die aan boord gingen, maak ik een oprechte buiging. Juist in deze moeilijke tijden moet je zichtbaar blijven. En daar helpen wij graag bij. JEROEN VAN TRIERUM HOOFDREDACTEUR

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

INHOUD

| INTERVIEW

| ACHTERGROND

Difuzed

3JS

NVPI

Call of Duty

Bioworld Europe gaat voortaan door het leven als Difuzed. De leverancier van lifestyleproducten legt uit waarom men na twintig jaar koos voor een naamsverandering, en waarom Difuzed meer is dan een distributeur van merchandise.

De Volendamse formatie 3JS viert zijn tienjarig jubileum en doet dat met het nieuwe album Nu en een uitgebreide theatertournee. Zanger en medeoprichter Jan Dulles vertelt over tien jaar 3JS en de muziekindustrie die hij in die tijd heeft zien veranderen.

Anne de Jong heeft het stokje overgenomen van Jaap Bruijnen en is sinds februari de algemeen directeur van de NVPI. De industrieveteraan wil met de branchevereniging een nieuwe koers varen: “We gaan actiever communiceren.”

De laatste jaren was er een dip te bespeuren in de verkoop van Call of Dutygames, maar met WW II revancheerde Activision zich. De uitgever brengt in oktober Black Ops 4 uit en heeft nog veel meer plannen voor de franchise.

| THEMA: VINYL

| EN VERDER

| THEMA: BLU-RAY & DVD

Deze uitgebreide themaspecial is gewijd aan de lp. Retailers, labels en liefhebbers vertellen onder meer wat ‘het zwarte goud’ zo bijzonder maakt.

6 In ’t kort 46 Buma Music in Motion 52 Interview Jamai 57 Detroit: Become Human 58 Red Dead Redemption 2 66 Fotomoment

Vier retailers over vinyl 20 Het mag wat kosten 23 Warner Music 24 De magie van de lp 26 Claw Boys Claw 29 Sony Music 30 Lp versus cd 33 Universal Music 35 Suburban 37 Pentatone

39 Indieplant 43 Terugblik Record Store Day

63 65

Kansen in de fysieke ﬁlmmarkt Dutch FilmWorks Source 1 Media

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

IN 'T KORT

Quotes ‘Ik weet dat we laat instappen, maar we zijn enorm aan het investeren in een product waar we trots op willen zijn. We gaan nauw samenwerken met onze labelpartners om ze te helpen artiesten door te laten breken.’ YouTube gaat een betaalde muziekstreamingdienst uitrollen, zo bevestigde Global Head of Music Lyor Cohen tijdens een keynote op South by Southwest.

‘Dit is een spannend nieuw hoofdstuk voor Merlin. Voor het eerst is er repertoire van de toonaangevendste onafhankelijke labels legaal verkrijgbaar bij de vijf grootste muziekdiensten in China. Door deze deal kunnen Merlin-leden proﬁteren van de groei van een spannende en zich snel ontwikkelende markt.’ Merlin-CEO Charles Caldas zegt in een verklaring verheugd te zijn licentiedeals te hebben gesloten met vijf muziekstreamingdiensten in China.

‘Mijn baan is 99 procent van de tijd geweldig, maar als ik hoor over negatieve ervaringen op ons platform vind ik dat ronduit verontrustend. Het trieste is dat mensen die online worden gepest gamen gaan vermijden en ook anderen gaan waarschuwen voor ons platform. Giftig gedrag schaadt niet alleen het individu, het schaadt de hele industrie.’ Xbox-topman Phil Spencer legt uit waarom het bedrijf de Code of Conduct van het Microsoft Services Agreement heeft gewijzigd.

‘De identiteit van de artiesten is zoek en ze breken daardoor moeilijker door dan ooit. Ik geloof dat de kracht van muziek wordt gedreven door de passie van de muzikant, en niet door een playlist. Muziek is en zal altijd inspirerend moeten zijn.’ De industrie moet zich niet blindstaren op playlists en data, en de focus op de muzikant houden, zegt artiestenmanager Simon Fuller in Music Business Worldwide.

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

Buma/Stemra sloot onlangs een overeenkomst met Bertus Distributie. Woordvoerder Harm Groustra licht de deal toe en blikt alvast vooruit op de toekomst van vinyl. INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW

Kun je iets vertellen over de overeenkomst tussen Bertus en Buma/Stemra? “Per 1 januari 2017 doet Bertus Distributie voor alle labels die zij in Europa vertegenwoordigen exclusief zaken met Buma. Dit geldt voor alle geluidsdragers die in Europa gevoerd worden, dus ook voor vinyl. De distributeur hoeft daardoor niet naar verschillende Europese rechtenorganisaties, maar kan voor zijn afdracht terecht bij één loket. Voor onze leden is het ook gunstig, omdat alles rechtstreeks geïncasseerd wordt.” Hoe doet vinyl het binnen die samenwerking? “Als je binnen Buma/Stemra naar deze productgroep kijkt, dan zie je ook hier een constante stijging. In 2015/2016 was er een groei van tien procent. En die lijn werd in het daaropvolgende jaar doorgezet, met wederom een stijging van tien procent. Dat mogen we best bijzonder noemen, aangezien de inkomsten uit fysieke producten al jaren dalende zijn.”

Hoe kijk je naar de nabije toekomst van deze producten? “Je ziet dat platen steeds populairder worden - ook bij jongeren. Initiatieven als Record Store Day helpen natuurlijk mee om de huidige doelgroep vast te houden en een nieuwe aan te spreken. Als je daarnaast de cijfers van de afgelopen twee jaar bij Buma/Stemra bekijkt, hebben wij geen reden om te denken dat die stijgende lijn niet door blijft zetten. Dat is voor iedereen goed nieuws, ook voor de leden van Buma/Stemra die nog niet zo actief met streaming bezig zijn en nog steeds inzetten op fysieke producten.” Hoe verhoudt vinyl zich ten opzichte van jullie streaminginkomsten? “Hoewel vinyl het natuurlijk fantastisch doet, is het maar een relatief klein onderdeel van het totaal. De afgelopen vijf jaar is de omzet die wij incasseerden vervijfvoudigd. De verkoop van vinyl nam in de periode 2015-2017 met zo'n 20 procent toe.”

Entertainment Business online Altijd op de hoogte zijn van het laatste businessnieuws uit de entertainment-branche? Kijk dan op www.entertainmentbusiness.nl. Mag het gemakkelijker? Ontvang gratis en overzichtelijk het laatste nieuws middels de dagelijkse nieuwsbrief (zie rechtsboven op de homepage van de site). En: like en volg ons op de sociale kanalen voor de laatste updates, opvallend nieuws en interessante ontwikkelingen uit de industrie.

Facebook.com/EntertainmentBusiness Twitter.com/@EB_Nieuws

IN 'T KORT

COLUMN 100.000 Cijfers

Sic transit gloria mundi

En als je dan op je anti-decubitusmatras ligt na te denken over wat je ervan gebakken hebt, wil je toch iets nalaten, iets van een liefdevolle herinnering bij voorkeur. Als je goed je best gedaan hebt, dan laat je die inderdaad na aan je geliefden. Maar het noodlot is onverbiddelijk, pak hem beet een eeuw later zijn je nazaten ook allemaal de pijp uit en ben je gereduceerd tot een gedateerde foto. “Hahaha, wat zagen mensen er vroeger raar uit hè?” Is dat nu heel anders met de kunstenaar? Als je echt goed bent, dan overleeft je muzikale erfenis wellicht een paar generaties. Ook aan die weelde komt echter een eind. Je muziek mag dan overleven, maar dat betekent niet dat jij dat ook doet. Iedereen kent het Wilhelmus, maar wie weet wie het gecomponeerd heeft? En zo is de bal weer rond. Alles wat we doen gaat over. Op de schaal van de eeuwigheid zijn wij een vlinderslag in de wind. En ik moet eerlijk bekennen dat mij dat zeer vrolijk stemt. Ik kan mijn best doen door lief te zijn voor mijn kids, dan overleef ik één, hooguit twee generaties. Voor het overige is het mij vergund maar wat aan te rommelen. En zij die mij kennen, weten dat ik dat doe met volle overgave.

Hans Bousie is partner bij bureau Brandeis, een advocatenkantoor dat zich richt op het aloude ambacht van procederen. Bousie is al veertig jaar actief in de wereld van media en entertainment, waarvan de laatste twintig jaar als advocaat. Hij beschikt dan ook over een schat aan ervaring en is altijd bereid om een potje te knokken – maar dan zoals Mohammed Ali: blijven dansen. In Entertainment Business schrijft hij op persoonlijke titel over ontwikkelingen in de markt.

32,8 procent

Wij hier op het ondermaanse hebben een wat merkwaardige verhouding met het hiernamaals. We weten allemaal dat je op enig moment gaat, dat is op de keper beschouwd zelfs de enige zekerheid die we hebben. We vergaren met een beetje mazzel spullen, zorgen voor een goed gevulde bankrekening en ontdekken pas als we de kleinkinderen halen dat we onze kinderen hebben verwaarloosd. Ik heb het hier – neemt u mij niet kwalijk, vrouwelijke lezer – vooral over mannen. Mannen die hun hele leven bezig zijn met wat ze zijn in plaats van wie ze zijn.

Netﬂix had in februari een bereik van 32,8%, oftewel 4,7 miljoen personen van 13 jaar en ouder, wat een record is. Dat meldt GfK op basis van zijn maandelijkse Digital Audience Measurementonderzoek.

507 miljoen

Black Panther is de grens van een miljard dollar in bioscoopomzet gepasseerd. Die mijlpaal werd 26 dagen na de release bereikt.

miljard

BMG heeft in 2017 een omzet gerealiseerd van 507 miljoen euro. Dat is een groei van 21,8 procent vergeleken met het jaar ervoor.

9,4 miljoen

4,3 miljard

Normaal gesproken heeft doodgaan een wat ongelukkige bijsmaak. En toch is deﬁnitief omvallen zo ongeveer het mooiste dat een componist of muzikant kan overkomen. Het is de ultieme manier om onsterfelijkheid te betrachten. Zouden bijvoorbeeld Johann Sebastian Bach of Jimi Hendrix bij leven ooit vermoed hebben dat zij vandaag de dag nog best bekend zijn? Voor platenbazen is er in ieder geval geen mooier nieuws dan dat er een ster door het roster valt. Death sells. Jimi, ik haalde hem al aan, kwam met zijn album Both Sides of the Sky binnen in de top tien van de GfK Dutch Album Top 100. Treffende titel overigens in dit verband. En daarmee behaalde Hendrix een nieuw hitrecord, er is geen artiest die zo lang na zijn overlijden (in september 1970) nog een zo hoge notering in de hitlijsten haalt.

Meer dan 100.000 mensen hebben een 4DX-bioscoopvoorstelling bezocht. De eerste 4DX-zalen werden in december geopend in Pathé De Munt en Pathé De Kuip.

Gamesplatform Steam heeft in 2017 een recordomzet gerealiseerd van 4,3 miljard dollar, blijkt uit de jaarcijfers. Vergeleken met het jaar ervoor is de omzet met 800 miljoen dollar toegenomen.

De waarde van de Nederlands e-sports-markt bedraagt 9,4 miljoen dollar. Dat staat in een onderzoek van PayPal en Superdata over 2017.

100

De consumentenadviesprijs van de PlayStation VR Starter Pack is met 100 euro verlaagd naar 299,99 euro. De vr-bril van Sony werd in oktober 2016 uitgebracht.

200 miljoen Spotify verwacht tegen het eind van het jaar tussen de 198 en 208 miljoen maandelijkse actieve gebruikers te hebben. Nu zijn dat er nog tussen de 168 en 171 miljoen.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

DIFUZED

Lifestyle heeft een nieuwe naam: Difuzed Merchandise is allang niet meer alleen iets voor de hardcore fan. Nerds en hipsters zetten tegenwoordig de trend, en producten die in het teken staan van populaire games en ﬁlms zijn gewilder dan ooit. Een van de succesvolste internationaal opererende bedrijven in deze markt is Difuzed. Deze lifestyleproducent bezit licenties van de bekendste merken ter wereld en is een een one-stop-shop voor alle popcultuurproducten. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

e naam Difuzed mag fonkelnieuw zijn en nog niet al te bekend in de oren klinken, de oude naam van het bedrijf doet waarschijnlijk wél een belletje rinkelen. Bioworld Europe is een gerenommeerd bedrijf dat de afgelopen twintig jaar bekend stond als betrouwbare partner op het gebied van lifestyleproducten van franchises uit onder meer de game-industrie. Als marktleider deed het bedrijf zaken met nagenoeg iedere grote retailer in Europa. In een van de komende edities van Entertainment Business staat Difuzed uitgebreid stil bij de naamsverandering. Voor nu wil het bedrijf vooral duidelijk maken dat er op de naamsverandering en een groter distributiecentrum na niets is veranderd. Een uitgebouwd team werkt nog steeds dagelijks aan kwalitatief uitstekende en vernieuwende collecties. Difuzed werkt hiervoor samen met meer dan honderd bekende merken in de entertainment-, gaming- en global brands-industrie, variërend van Disney en Nintendo tot Marvel en Jack Daniel’s. De verschillende collecties bestaan uit shirts en hoodies, en

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

accessoires als caps, tassen en sleutelhangers.

Retrohype Difuzed zet in op trends waar fans warm voor lopen. Zo profiteerde het bedrijf een aantal jaar geleden van de Pokémon Gohype. Zelfs met een goede voorbereiding en een grote voorraad kon het bedrijf de vraag naar lifestyleproducten rond deze game amper aan. Nu bouwt Difuzed trends verder uit door in te spelen op de retrohype van dit moment, denk hierbij aan een serie als Stranger Things, een merk als Commodore 64 en de onlangs verschenen Steven Spielberg-film Ready Player One. Laatstgenoemde is een futuristisch spektakel waarin talloze bekende retromerken en filmmomenten de revue passeren. Difuzed staat klaar om de retailer te helpen om mooie collecties los te laten op de nostalgisch ingestelde consument.

Mini-consoles De retrohype wordt momenteel versterkt door de lancering van miniversies van ‘old

skool’ consoles als de NES en SNES. Ook dit jaar kunnen winkeliers en klanten uitkijken naar ‘nieuwe’ consoles van Atari en Commodore. Deze consoles hebben een brede doelgroep en zijn niet alleen bedoeld voor de verstokte gamer, maar voor iedereen die met een warm gevoel terugkijkt op deze periode. Difuzed is al geruime tijd bezig met retroproducten. Zo produceert het al enige jaren producten als tassen in de vorm van de eerste PlayStation-console en wearables met iconische logo’s van onder meer Atari.

Bruggenbouwer Difuzed is niet zomaar een producent van merchandise. Het bedrijf is vanaf het eerste moment betrokken bij de ontwikkeling en productie van elk item. De rol van het team van interne product designers is hierin ontzettend belangrijk. Zelf omschrijft Difuzed zich als ‘de specialistische bruggenbouwer tussen het merk en de markt’. De missie is duidelijk: het vergroten van awareness en loyaliteit middels kwalitatief hoogwaardige lifestyleproducten die het merkimago verder versterken. ◾

ACHTERGROND

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

RONDETAFELGESPREK

JEROEN STROEVE

JEROEN DE RUITER

retailers over vinyl Nog niet eerder was vinyl zo populair als nu. Dankzij een steeds groter wordende groep liefhebbers, vinylminnende consumenten en aanjagers als Record Store Day is een uitje naar de platenzaak weer helemaal hip. Reden genoeg om vier retailers uit te nodigen voor een gesprek over de huidige staat van de branche en waarom het nog steeds heel leuk is om winkelier te zijn. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

VINYL

PATRICIA VAN DAM

elke thema's houden de verkopers van vinyl bezig? Hoe liggen de verhoudingen tussen keten, online en independent? Lopen ze tegen dezelfde zaken aan? Hoe zien zij hun rol en die van de maatschappijen? Allemaal vragen die aan bod komen tijdens het eerste EB Vinyl Retailer rondetafelgesprek. Aan de vooravond van Record Store Day 2018 schuiven Hans Parlevliet (Velvet Music), Jeroen de Ruiter (FAME), Patricia van Dam (Free Music) en Jeroen Stroeve (bol.com) aan voor een soms pittige maar wel vriendelijke discussie.

Muziekverkopen doe je vanuit passie. Hoe uit die passie zich? Patricia van Dam (Pvd): “Ik werk zes dagen in de week en muziek is daarin een belangrijk onderdeel. Ook buiten werktijden ben ik ermee bezig. Zo ben ik vaak te vinden bij concerten, regel ik boekingen voor bandjes en organiseer ik feesten. En natuurlijk draai ik thuis met vrienden plaatjes. Muziek is er altijd.” Hans Parlevliet (HP): “Ik durf die passie in geld uit te drukken. Voor alle Velvet-jongens

en -meisjes geldt dat iedere verdiende 1000 euro rechtstreeks wordt geïnvesteerd in muziek. Ik denk niet: wat zal ik eens voor leuks gaan kopen? Maar wel: welke nieuwe plaatjes kan ik aanschaffen voor de winkel? Echt rijk word je als retailer sowieso niet. Tenminste, als je puur naar het ﬁnanciële plaatje kijkt.” Jeroen Stroeve (JS): “Ik lees van alles over muziek en luister heel veel. Het spreekt dan ook bijna vanzelf dat ik nog steeds ﬂink wat muziek koop. Echter niet op vinyl, maar gewoon nog ‘ouderwets’ op cd.” Jeroen de Ruiter (JdR): “In 1969 kreeg ik mijn eerste transistorradiootje en luisterde ik non-stop naar muziek. Die liefde is nooit voorbijgegaan. Ik ben eigenlijk nu nog steeds 24/7 op zoek naar leuke dingen voor de winkel. Het is een verslaving geworden, waar je niet van af kunt of wilt.”

Omschrijf je jezelf als verzamelaar? PvD: “Ik heb weliswaar veel lp’s en cd’s, maar noem mezelf meer liefhebber dan verzamelaar.” HP: “Heel veel ondernemers zijn geen verzamelaars. Ik dus ook niet.”

THEMA

HANS PARLEVLIET

JdR: “Als je verzamelaar bent, loop je het risico dat je eigen smaak die van de winkel wordt. Net als Patricia noem ik me eerder een liefhebber, al heb ik veel cd’s en vinyl en ontdek ik door mijn werk constant nieuwe dingen. ” JS: “Ik herken mij wel in het begrip verzamelaar. Thuis heb ik een grote verzameling muziek, series en ﬁlms en die blijft groeien.”

Hoe is het anno 2018 om vinylverkoper te zijn? HP: “Op het hoogtepunt van de cd-verkoop - zo rond het jaar 2000 - was de algemene opvatting dat het product er eigenlijk niet uitzag. Ik kreeg toen het idee om cd's uit te brengen in een 10-inch verpakking. Dat is echter nooit van de grond gekomen. Gelukkkig is de lp van één procent marktaandeel naar bijna de helft gegroeid. Als winkelier kun je weer mooie producten aanbieden en daar word ik blij van.” PvD: “De comeback van vinyl heeft gezorgd voor een positieve vibe binnen de gehele muziekbranche. Het is leuk, mooi en consumenten worden er enthousiast van. Dat zie je terug op de winkelvloer.” ▶

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

RONDETAFELGESPREK

Jeroen de Ruiter is inkoper van onder meer muziek binnen FAME, de entertainmentwinkel in de kelder van MediaMarkt Centrum Amsterdam. Hij werkt sinds de oprichting, 27 jaar geleden, bij het merk FAME. 12

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

VINYL 'Het is totaal niet transparant hoe een maatschappij de prijs van een lp opbouwt' Jeroen de Ruiter, FAME/MediaMarkt

JdR: “Dat herken ik, maar ik denk wel dat de vinylhype binnen FAME minder is dan bij mijn collega-retailers. Bij ons is er ook een verkoopstijging waar te nemen, maar van een marktaandeel van 40 of 50 procent is geen sprake. Een jaar of drie geleden was vinyl goed voor vijf procent, nu is het 25. FAME verkoopt vooral nog steeds veel cd’s. Alle geluidsdragers die wij voeren, doen het elk jaar weer iets beter. Overigens ben ik het niet helemaal eens met Hans; veel boxsets zien er minstens zo mooi uit als de lp.” JS: “Er is zeker een markt voor fraaie producten. Of het nu om een cd of vinyl gaat, maakt niet uit.”

Is vinyl een bedreiging voor de reguliere cd-verkoop? PvD: “Hoewel er sprake is van een groeimarkt, verkopen wij nog steeds meer cd’s dan vinyl. De verhouding is ongeveer 6040. Lp’s worden vooral gekocht in de leeftijdsgroep 20-40. Alles daarboven koopt nog gewoon cd’s en is niet van plan om die overstap te maken.” HP: “Het aantal cd’s dat op jaarbasis verkocht wordt, is een stuk groter dan het aantal lp’s. Qua omzet groeien die echter snel naar elkaar toe. Ik heb de exacte cijfers niet paraat, maar schat dat het 50/50 is. De stijging in vinylverkopen compenseert echter niet de daling in het aantal verkochte cd’s. Dat was een paar jaar geleden wel zo, maar sinds 2017 is dat niet meer het geval. Ik maak me daar best zorgen over.” PvD: “Ik maak me niet heel veel zorgen. Je ziet dat de markt gestabiliseerd is. De goede winkels zijn overgebleven en varen op een grote klantenkring. Wel moet er nieuwe aanwas komen en daar zorgt de jongere, vinylkopende doelgroep voor. Tenminste, dat hoop ik.”

Hoe ziet het koopgedrag van de jongere consument eruit? Gaan zij vooral voor de aanbiedingen of vinden ze het geen probleem om drie tientjes voor een plaat uit te geven? JdR: “Het ligt er maar net aan hoe graag ze een release willen hebben. Prijs maakt dan vaak niet uit.”

PvD: “Als ze een dure plaat kopen, zie je vaak dat ze dan in plaats van de gebruikelijke twee platen in de maand er maar eentje aanschaffen.” JdR: “Wanneer de prijs zakt, ga je automatisch grotere hoeveelheden verkopen.” HP: “Als platenmaatschappij moet je de prijselasticiteit goed in de gaten houden. Als de prijs van plaat X 24,99 euro is, verkoop je er een handvol van. Als die release in een actie voor 14,99 aangeboden wordt, gaan er twintig over de toonbank. Het consumentenpotentieel is zeer groot, maar wordt gehinderd door een te hoge prijs. Een prijs die overigens volstrekt willekeurig is.” PvD: “De prijs is ook heel moeilijk uit te leggen aan de klant. Ik heb geen idee waarom de ene release 20 euro kost en de andere 30.” JdR: “Je moet je afvragen hoe zo'n prijs tot stand komt. Een heruitgave van bijvoorbeeld Nirvana wordt wereldwijd 200.000 keer geperst. Van de lp van een lokale rapper hoogstens een paar honderd. Dat zorgt natuurlijk voor een prijsverschil, dat denk ik althans. Het is totaal niet transparant hoe de maatschappij een prijs opbouwt.”

Is de hoofdprijs voor vinyl vragen iets wat nieuwe consumenten blijven accepteren? PvD: “Als er geen alternatief is, dan wel.” JdR: “Dat alternatief kan er online zijn. Ik was een paar dagen geleden in Stockholm en daar viel me op hoe goedkoop vinyl daar was – rond de 15 euro voor een nieuwe release. Het is daar scherper geprijsd dan in Nederland.” HP: “In Nederland ontlopen de prijzen elkaar niet zo. Er zijn altijd klanten die ze met elkaar vergelijken en een aantal winkels aﬂopen. Daar staat tegenover dat de consument van tegenwoordig een winkel kiest waar hij zich plezierig voelt en en zijn muziek graag wil kopen. Ook als een album een keer wat duurder is.” JdR: “Je moet de consument niet onderschatten. Je moet eens weten hoeveel mensen van Concerto naar FAME lopen om de goedkoopste deal te vinden. Dat is best een eindje.” PvD: “Uiteindelijk maakt het onze klanten

THEMA

niets uit dat ze soms een (paar) euro meer moeten betalen. Ze krijgen hier kofﬁe en komen bij ons ook voor de gezelligheid.” JS: “Internet biedt transparantie. Als consument kun je heel gemakkelijk assortiment vergelijken, bijvoorbeeld op prijs. Bij bol.com zien wij dat een klant een beslissing neemt om iets te kopen op basis van het complete plaatje. Dat is een combinatie van aanbod, prijs, gemak en levering."

Tweedehands is voor veel retailers een heel interessante inkomstenbron. Hoe gaan jullie om met dit segment? HP: “Bij Velvet is tweedehands heel belangrijk en goed voor ongeveer tien procent van mijn totale omzet. Je pakt daar uitstekende marges. Ik constateer wel dat het aanbod langzaam maar zeker verschraalt. Klassiekers van The Doors of Fleetwood Mac zie je steeds minder vaak.” JdR: “Een maand of vier geleden hebben we het rekje tweedehands uit de winkel gehaald. We kunnen niet rechtstreeks iets van een klant kopen, daar is de MediaMarktorganisatie niet op ingericht. Je moet dus op zoek naar partijen. We kregen in het verleden wel dingen aangeboden en dat ging dan direct de winkel in. Opvallend was dat het niet uitmaakte wat het was, het verkocht toch wel. Klanten pakken dat voor de grap mee, denk ik. In Amsterdam met tweedehands aan de slag gaan, is een doodlopende straat. Er zijn al veel goede aanbieders, dat moet je niet willen.” JS: “Via bol.com kunnen zakelijke en particuliere klanten hun waren verkopen. Er zijn veel consumenten die daar tweedehands vinyl aanbieden. Hoeveel? Vele duizenden. Wij zijn daar heel blij mee want het verbreedt het totale aanbod van bol. com, zodat wij klanten nog meer keus kunnen bieden in assortiment, prijs en levertijd.” PvD: “Dat wij geen tweedehands producten verkopen, is een bewuste keuze. Free Music is een combinatie van vinyl en hi-ﬁ geluidsapparatuur. We verkopen apparatuur in het hogere segment en dat stralen we ook uit. Daar past tweedehands niet bij.”

Bestaat de gemiddelde klant? JdR: “Normaal gesproken niet, maar bij speciale evenementen als onze ‘boxavonden’ kun je ze uittekenen: 45+, man met een bierbuikje, spijkerjackje, linnen tasje en als je in gesprek met ze gaat ▶

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

RONDETAFELGESPREK

kom je er bijna niet meer van ze af. Ik zeg dit met alle respect, want die mensen slaan op die avonden ongelofelijke hoeveelheden in. Daarbuiten zijn onze klanten niet in een groep te vangen.” HP: “Ik ben jaloers op het succes van je boxenavonden. Eerlijk gezegd heb ik dat idee geprobeerd over te nemen. Bij de NVER heb ik geopperd om tijdens Black Friday boxsets te verkopen met kortingen van minstens 50 procent. Dat hebben de winkels van Velvet toen gedaan en dat was een redelijk succesje. Ik kreeg andere retailers echter niet mee.”

Hoe kijken jullie naar elkaar? JdR: “Hoe meer aanbieders, hoe beter. Ik hoop dat het iedereen voor de wind gaat. Goede winkels laten zien dat er een gezonde markt is. Ik struin graag in platenwinkels om te zien wat daar gebeurt.”

Hans Parlevliet begon in 1978 bij Bertus Distributie. Twaalf jaar later startte hij Velvet Music, dat nu veertien vestigingen telt. Parlevliet is daarnaast een belangrijke kracht binnen branchevereniging NVER.

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

'De stijging in vinylverkopen compenseert de daling in het aantal verkochte cd’s niet. Ik maak me daar best zorgen over' Hans Parlevliet, Velvet

PvD: “Ik zie andere fysieke winkels ook niet als concurrent. Bij bol.com is het een ander verhaal. Hun naamsbekendheid is heel groot en zij kunnen in sommige gevallen met de prijzen stunten.” HP: “Het huidige bestand van winkels is een mooie verdeling. Net als iedereen houden we bol.com in de gaten, maar dat doen we ook met Concerto en andere winkels. Daarvoor ben je retailer. Als we een te groot prijsverschil tegenkomen, denken we na over een aanpassing. Ik was laatst op visite bij een goede vriend van me en hij had de nieuwe Calexico opstaan. Die had hij bij bol.com gekocht, want hij wilde het album direct hebben en was niet in de gelegenheid om naar een winkel te gaan. Dat was zijn afweging. Dus niet op het gebied van prijs of loyaliteit, maar puur op snelheid. Ik kon het hem niet eens kwalijk nemen.” JS: “We kijken ook naar andere winkels. Niet alleen om marktontwikkelingen te volgen, maar net als Jeroen ben ik gek op winkels. Het is heel leuk om door muziekwinkels te lopen en te kijken wat ze aanbieden en hoe actief ze zijn op het gebied van bijvoorbeeld instores.”

FAME en Free Music doen niet aan onlineverkoop. Velvet wel. Hoe groot is de concurrentie op dat vlak? HP: “We verkopen sinds 2002 online. Je ziet een verschuiving in het speelveld. Kleine en grote webshops in onze branche hebben het moeilijk. Niet omdat ze het slecht doen, maar omdat het moeilijk is om een goed werkend verdienmodel te vinden. De doorsnee consument kiest voor grote aanbieders als bol.com, Coolblue en Amazon. Dat komt vooral door het vertrouwen dat zij in dat merk hebben. Om die groep consumenten te bereiken en te overtuigen dat ze ook bij ons hun online aankopen kunnen doen is ‘a pain in the ass’.” JS: “We kunnen daar heel goed samenwerken. Binnen het bol.com verkopersmodel kunnen jullie het aanbod in onze winkel verkopen en heb je hiermee het bereik en vertrouwen van onze klanten. Er zijn al veel ondernemers uit Nederland en België die

met dit model werken.” HP: “Ik verbaas mij daarover. Wat mij betreft is het verkopen van je product via deze constructie imagoschending. Ik wil niet dat mijn Velvet-naam op bol.com komt te staan. Daarnaast zijn de marges te klein om nog meer in te leveren. Veel van onze collega’s zetten wel producten af via Discogs. Die verkopen wereldwijd en dat is een marktplaats, terwijl bol.com een aanbieder is.” JS: “Doe je het wel, dan neemt je bereik in Nederland en België toe, evenals de commerciële kansen. Je verkoopt altijd onder je eigen naam en bepaalt zelf je prijzen. En daarbij geldt: no cure no pay.”

We staan aan de vooravond van Record Store Day. Dit evenement is de afgelopen jaren een steeds belangrijke omzetaanjager geworden. Is RSD belangrijker dan de traditioneel succesvolle kerstperiode? HP: “Qua omzet wel. Dat is bij ons de beste omzetdag van het jaar geworden. Je moet echter niet vergeten dat de investeringen zeer hoog zijn. Wat je voor RSD inkoopt, verkoopt niet uit op die dag. Als het de helft is, mag je heel blij zijn. Qua rendement kun je bij die dag vraagtekens zetten; die is er namelijk nauwelijks. Voor het imago van de muziekwinkels is zo’n dag uitstekend en je ziet dat sommige klanten die voor het eerst door Record Store Day je winkel bezoeken, de rest van het jaar blijven terugkomen.” PvD: “Daar heb je gelijk in. Ik merk daarnaast dat het in de aanloop naar Record Store Day redelijk rustig is. De consument kan zijn geld maar een keer uitgeven. Zo’n dag is echter wel een opsteker voor de platenzaken. Lastig blijft dat al het bestelde product naar ratio wordt uitgeleverd. Tien bestellen is er misschien een ontvangen, of misschien toch alle tien. Dat is lastig en levert risico op.”

FAME en bol.com doen niet mee aan RSD… JdR: “Sinds we bij MediaMarkt zitten, zijn we geen independent store en mogen we niet meedoen. Daar ben ik godvergeten ▶

VINYL

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

THEMA

APRIL 2018

RONDETAFELGESPREK

'De winkels die nu nog bestaan, moeten blijven investeren in personeel dat hart heeft voor de zaak en kennis van het product' Patricia van Dam, Free Music High Fidelity

ADVERTENTIE

Vinyl platen persen: 7", 10" en 12" platen met alle bijbehorende verpakkingen en drukwerk... Mediadub weet waar het om draait. Levering in 6 weken mogelijk Topkwaliteit platen Hoogwaardig drukwerk Scherpe tarieven 16

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

Mediadub BV Ebweg 6, 2991 LT Barendrecht t +31 (0)180 890 376 www.mediadub.nl

VINYL

THEMA

Patricia van Dam is het gezicht van de independent Free Music High Fidelity in Gouda en onder meer verantwoordelijk voor de inkoop. Ze begon er achttien jaar geleden als parttimer en groeide uit tot een duizendpoot.

Hoe kijken de platenmaatschappijen naar het succes van RSD? HP: “Binnen de NVER is het onze missie om Record Store Day zo puur mogelijk te houden. Dat geldt voor zowel de deelnemende winkels als de labels. Het product dat op die dag verkrijgbaar is, helpt mee aan het bouwen van een langere relatie met de consument. Het mag geen melkkoe worden. Veel maatschappijen begrijpen dat nog niet helemaal.”

Hoe komt dat? HP: “Net als bij die willekeurige prijs krijgen we over het waarom geen antwoord. Het kan zijn dat ze winst willen maximaliseren op korte termijn. Vaak zie je dat CEO’s voor een korte tijd bij een maatschappij zitten en snel willen scoren. Het is soms net de Nederlandse politiek. Een ander veelgehoord argument is dat het internationaal bepaald wordt.”

De prijs van een RSD-release is een veelgehoord discussiepunt. Gezien de lange rijen en de omzet, zou je kunnen stellen dat die niets uitmaakt. De winkelier en de consument kopen 'm toch wel en houden hierdoor de hogere prijzen zelf in stand.

verdrietig over, maar ik begrijp het wel. Het kromme is wel dat Bertus alle releases die niet worden verkocht aan niet-deelnemende winkels aanbiedt. Hetzelfde gebeurt met de Britse en Amerikaanse RSD-platen. Die mogen niet geëxporteerd worden, maar na Record Store Day mag dat met wat overblijft wel. Een slimme ondernemer komt dus altijd aan deze releases. Dat is extra treurig voor de onafhankelijke ondernemer die overmatig veel van zijn cashﬂow investeert in Record Store Day. Toen ik medeeigenaar was van FAME in Magna Plaza deden we mee en ik ben het met Hans eens, echt meedoen aan RSD is een ﬁnanciële molensteen om je nek.” JS: “Record Store Day is natuurlijk een fantastisch initiatief en wij kunnen ook niet rechtstreeks participeren. Ik vind het jammer dat bol.com niet met de organisatie van het event of met deelnemende

retailers kan samenwerken via het verkopersmodel. Het bereik van RSD wordt groter en voor klanten is het natuurlijk ideaal. Niet iedereen woont in de buurt van een platenwinkel.”

Vorig jaar counterde FAME met een 50 procent korting actie op Record Store Day. Hoe liep dat? JdR: “Uit de hand. Al onze Amsterdamse concurrenten stonden bij ons voor de deur om spullen in te kopen. Terugkijkend durf ik eerlijk te stellen dat we het effect van deze actie hebben onderschat. Hierdoor hadden veel mensen het over FAME, maar een term als ‘bijna commerciële zelfmoord’ is ook gevallen. We zijn dit jaar nog aan het kijken of we een actie op gaan zetten.”

PvD: “Als alle consumenten dit jaar zouden roepen: we kopen die dag niets meer, zou dat heel erg jammer zijn. Maar ik dat de mensen juist op die dag hun favoriete platenwinkel ondersteunen. Eerlijk gezegd zijn alle RSD-releases ﬂink aan de prijs. Mijn stelregel is dat ik vanaf een bepaalde prijs producten niet inkoop. Dat geldt overigens niet alleen voor Record Store Day, ook voor reguliere releases. De hele dure platen zul je bij ons in de winkel niet vinden.” HP: “De gemiddelde consument heeft tijdens Record Store Day gemiddeld zo’n 150 euro te spenderen. Een dure plaat hakt in dat budget. Als hij voor dat bedrag een stapeltje exclusieve releases kan kopen, dan zal zijn gevoel en de drang om een week later weer terug te komen veel groter zijn.” JdR: “Ik denk dat RSD heel erg moet oppassen dat er geen situatie ontstaat waar de consument zich bekocht voelt. Dat is zeer slecht voor de ontwikkeling. Tijdens Record Store Day ben ik zelf vaak bij Velvet Amersfoort en daar zie ik steeds vaker dat het event vaker gaat om gezelligheid. Met een biertje in de hand naar muziek kijken met gelijkgestemden. En natuurlijk wordt ▶

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

RONDETAFELGESPREK

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

VINYL

'Het is heel leuk om door muziekwinkels te lopen en te kijken wat ze aanbieden, hoe actief ze zijn op het gebied van bijvoorbeeld instores'

er ook veel verkocht, maar gezelligheid voert volgens mij de boventoon.”

Merkt bol.com iets van de populariteit van Record Store Day? JS: “We merken niet dat er in de aanloop naar het event minder bij ons gekocht wordt, al is er ook geen piek, omdat we niet meedoen.”

Hoe lang druppelt het RSD-effect door? HP: “Dat is afhankelijk van de vraag hoe maatschappijen, de winkels en de organisatie ermee omgaan. Record Store Day is ooit in de markt gezet als een hip merk, bedoeld om jonge mensen richting de platenzaak te duwen. We moeten oppassen dat het niet afglijdt naar een event waar vooral een publiek van 45+ opaf komt.”

In dat licht is de keuze voor ambassadeur Claw Boys Claw niet een heel logische. Bij voormalige ambassadeurs Eefje de Visser en Jett Rebel vielen de fans vooral in de groep van jongere vinylkoper, terwijl de fans van Claw Boys Claw wat ouder zijn. HP: “Peter is naast zanger ook kunstenaar en volgens mij goed bekend bij een jongere doelgroep. Ik heb er wel vertrouwen in. Daarnaast kan dit een mooie kennismaking zijn voor een nieuw jong publiek met Claw Boys Claw. Maar dit is wel iets dat we bij de evaluatie mee moeten nemen.”

Deelnemende Record Store Daywinkeliers kunnen ook zogeheten indie only releases verkopen. Dit zijn gelimiteerde releases gedrukt op gekleurd vinyl. In 2017 sloot bol.com een deal met Universal om het vinyl van de nieuwe Borsato exclusief te verkopen. zijn dergelijke acties goed voor de markt? HP: “Het is soms lastig te bepalen wat je waar aanbiedt. Daar is met maatschappijen een constante discussie over. Bij Borsato begreep ik het wel, maar vorig jaar had bol.com ook Vreemde Kostgangers exclusief. Daar was ik kwaad over. Waarom ga je zo’n breed product uitsluitend via Bol aanbieden, wat is daarvan de toegevoegde waarde? Het was echt een korte-

THEMA

Jeroen Stroeve, bol.com

termijnstrategie, waarbij de maatschappij in één klap 500 genummerde exemplaren kwijt kan. De verkooppotentie van Vreemde Kostgangers klanten paste veel beter bij winkels als Fame of Velvet. Als maatschappij ga je dus de mist in als je dat niet weet.” JS: “Aan de andere kant snappen wij niet waarom alleen klanten van onafhankelijke retailers blij gemaakt mogen worden met gekleurd vinyl. Waarom niet marktbreed?”

Hoe kijken jullie naar de nabije toekomst? JS: “Die ziet er goed uit. Er zijn online veel mogelijkheden en de klant waardeert dat. Het is aan bol.com om de bestaande service steeds verder te verbeteren. Het beschikbaar houden van alles wat er nu is, en dan vooral op cd, is wel een uitdaging.” JdR: “De toekomst is zoals je die zelf intekent. Er is veel kans op succes, maar dan moet je er wel zelf voor zorgen dat de onderste steen boven komt. De verschraling van het aanbod binnen Nederlandse partijen is best triest. Voor onze laatste boxenavond greep ik terug op een bestellijst van anderhalf jaar geleden. Wat bleek? Van de 40 bestellingen ware er 28 niet meer leverbaar. Het probleem kan zijn dat te veel producten voor een te hoge prijs in de catalogus hebben gestaan. Als de magische grens dan niet wordt gehaald, drukt iemand op de deleteknop.” PvD: “De winkels die nu nog bestaan, moeten blijven investeren in personeel dat hart heeft voor de zaak en kennis van het product. In een digitale wereld vinden consumenten het heel lekker om ouderwets te winkelen en of te luisteren. Even de stopknop indrukken en puur bezig zijn met een drager. We moeten gewoon blijven doen wat we al doen en verbeteren en vernieuwen waar nodig. Dan komt alles goed.” HP: “Helemaal mee eens. Het ligt overigens niet aan de retail of wij er over vijf jaar nog zijn. Als wij zelf de regie hebben over bijvoorbeeld het aanbod, dan maak ik mij geen enkele zorgen. Ik denk dat iedereen dezelfde mening heeft als de twee Jeroenen. Het aanbod verschaalt. De lijst met wat niet meer te

krijgen is groeit iedere week. Dat is een grote bedreiging. Ook moeten we samen met de maatschappijen kijken naar een manier om het imago van die ouderwetse cd weer op te poetsen. Zodat ook die productgroep in de toekomst blijft verkopen.” ■

Jeroen Stroeve is werkzaam bij bol.com waar hij voor onder meer de muziekafdeling eindverantwoordelijk is voor de inkoop en het assortiment via ondernemers die via bol.com verkopen. Hij doet dit werk al vijf jaar bij bol.com en was daarvoor werkzaam bij Blokker.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

ACHTERGROND

Het mag wat kosten De heropleving van de lp is goed nieuws voor platenmaatschappijen, retailers én consumenten. Toch willen de laatste twee nog weleens mopperen: een plaat is soms wel érg aan de prijs. Is vinyl soms de nieuwe melkkoe, of is die hogere prijs terecht? DOOR: JASPER VAN VUGT & JEROEN VAN TRIERUM

“

eet je wat pas duur is? Een cd!” zegt Anouk Rijnders, salesmanager bij Europa’s grootste vinylperserij Record Industry. “Het kost maar een paar dubbeltjes om er een te maken, en daarna ligt hij voor ongeveer achttien euro in de winkel. Dat vinyl als duur wordt gezien, is niet helemaal terecht. Het idee dat een lp tien jaar geleden goedkoper was, klopt volgens Rijnders niet. “Het product was toen veel simpeler, meer gericht op de dance”, legt ze uit. Dan kregen we bijvoorbeeld een bestelling voor 10.000 hoezen met het logo van het label, die er dus allemaal hetzelfde uitzagen. Daarbij was er geen binnenhoes, en stonden er vaak maar drie tracks op, wat minder afdracht aan Stemra betekent. Nu gaat een vinylrelease

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

vaak vergezeld van een booklet, downloadcard, een klaphoes of een UV-vernis. En dat drijft de prijs op.” De startkosten van het persen van een lp – voor het omzetten van de gemasterde audio naar een groef voor de mal – liggen op ongeveer 360 euro, nog voordat er ook maar één plaat gemaakt is. Deze eenmalige kostenpost wordt per plaat minder als er meer exemplaren worden geperst, bijvoorbeeld bij populaire releases.

Kritische liefhebbers Hoewel de lp weer in de lift zit, is het niet zo dat major platenmaatschappijen van elke release blind grote oplages bestellen. Per release wordt een inschatting gemaakt van het te verwachten aantal verkochte units, gebaseerd op eerdere ervaringen, doelgroep, artiest en soort release. “Ondanks de populariteit van vinyl zijn de oplages nog altijd lager dan die van de cd. Daarbij dragen de grondstoffen, het productieproces en het ambacht dat vinyl vraagt bij aan een hogere prijs”, legt Dennis van Tetering, retail- en cataloguemanager van Universal Music Nederland uit. “Bovendien is de kwaliteit van de lp heel belangrijk, nog belangrijker dan bij de cd. Het is een duurder product, bedoeld voor de echte liefhebber. En die is kritisch. Daarom willen we bij Universal alleen met zorg samengestelde, mooie producten op vinyl uitbrengen, anders hoeft het niet.”

Het kan goedkoper Platenperserij Deepgrooves is een relatieve ‘new kid on the block’ die zich sinds zijn start in 2017 vooral richt op artiesten die in een kleinere oplage vinyl willen laten drukken. De huidige prijs van een lp is volgens eigenaar en oprichter Chris Roorda aan de hoge kant. “Twintig euro zou een goede prijs zijn. Dan kan iedereen er nog steeds een gezonde boterham aan verdienen en blijft het product voor de consument ook interessant. En het kan volgens mij ook goedkoper.” Roorda plaatst na deze uitspraak wel gelijk een kanttekening. “Als ik kijk naar de EP, dan is de ppd daarvan niet anders dan twintig jaar geleden. De reguliere lp is wel ﬂink duurder geworden. Daar staat weer tegenover dat er een wereld van verschil is tussen de lp van nu en die van twee decennia geleden. Het vinyl is dikker, het artwork en de hoezen zijn vaak veel luxer. De kosten die een hogere verkoopprijs zouden moeten verantwoorden worden beslist niet gemaakt in het productieproces. Wij werken met het principe dat er na driehonderd stuks geld kan worden verdiend. Net als onze collega’s van Record Industry is Deepgrooves transparant als het gaat om prijzen. Het gros van de kosten van het maken van een plaat gaat op aan mastering, snijden en opzetten. Het meeste geld wordt echter verdiend nadat de plaat daadwerkelijk gemaakt is. Denk aan de distributie, de naburige rechten en de winkelier. Iedereen moet er natuurlijk aan verdienen.”

VINYL

Iedereen deelt mee De grootste kostenposten zitten dus voor én na de fabricage van het zwarte goud. Het maken van de lp is uiteindelijk slechts het fysieke eindstation van een proces dat begint bij het schrijven van liedjes. Om die te kunnen opnemen moeten er onder meer een studio worden gehuurd, een producer, verschillende technici, catering, en eventueel (gast)muzikanten. Daar komen vervolgens kosten bij voor een mixer, masteraar en vormgeving van de hoes komen, evenals de hogere distributiekosten (want: zwaarder product). Ook die worden door de platenmaatschappijen tot de productiekosten gerekend. En dan is er nog de overhead voor de platenmaatschappij zelf, zoals het promoten en verkopen van de lp’s. Daarnaast heb je de winstmarge voor de platenmaatschappij, en de afdracht aan royalty’s, die andere grote kostenpost. Maar waarom is een reissue, waarvoor de opnamekosten al gemaakt zijn (minus de remasterkosten en de kosten van een an-

dere kleur vinyl, die vaak wordt toegepast bij heruitgaven) dan niet ﬂink goedkoper dan een normale release?

ternationale hoofdkantoor, vertelt Mark Frieswijk, Brandmanager Catalogue van Warner Music Nederland.

Ppd

Factor 1,67

“Dat ligt aan de royalty’s. Het is niet ongebruikelijk dat de hogere opbrengst van de royalty’s tussen de platenmaatschappij en de artiest verdeeld wordt”, zegt een medewerker van een platenmaatschappij die anoniem wil blijven. Het verschil tussen de fabricageprijs en de retailinkoopprijs blijkt echter een precair onderwerp. De platenmaatschappijen die we contacteren, spreken er liever niet over. Medewerkers willen er uitsluitend off the record of anoniem iets over kwijt. En niet alleen omdat het gevoelige ﬁnanciële informatie en ingewikkelde materie betreft waarbij vaak ook internationale hoofdkantoren betrokken zijn, maar ook omdat het royaltybedrag per artiest, per land en per release verschilt. Zo wordt de lp-ppd van een internationale artiest bepaald door het in-

Het zijn de platenzaken die worden aangekeken op de prijs van een vinylrelease. Bedrijfsleider Anton Speijers van Concerto: “De klant klaagt er tegenover ons over. Terwijl onze marge voor een lp sinds 1967 niet is veranderd. Die is 1,67 keer de retailinkoopprijs.” In die factor zitten de kosten voor personeel inbegrepen, de huur van het pand en alle andere uitgaven die bij het verkopen van het product komen kijken. “Zouden we onder die 1,67 gaan zitten, dan kan het niet uit. We moeten dus als winkel proberen zo goedkoop mogelijk in te kopen, anders gaan onze klanten naar de concurrent. Zo hebben we een keer platen van Coldplay, geperst bij Record Industry, uit Amerika laten overkomen. Het was goedkoper om ze van en naar Amerika te laten verschepen dan om ze bij de Nederlandse vestiging van de platenmaatschappij in te kopen.” De prijs van het vinyl en de exacte breakdown daarvan zullen altijd een heet hangijzer blijven. En het is maar net vanuit welk pespectief je daarnaar kijkt. Met een steeds groter wordende groep potentiële kopers is het wel verstandig om meer transparantie te bieden over de opbouw van de prijs van een lp. Tenslotte wil niemand dat nieuwe consumenten door een al te hoge prijs worden afgeschrikt. ◾

'Het gros van de kosten van het maken van een lp gaat op aan mastering, snijden en opzetten. Het meeste geld wordt echter verdiend nadat de plaat daadwerkelijk gemaakt is' Chris Roorda, Deepgrooves

THEMA

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

release 13-04

release 23-03

De opvolger van ‘Changesonebowie’ uit 1981, lang niet beschikbaar geweest. Op 180 grams vinyl.

In 1972 wist een rock band uit Londen de VS voorgoed voor zich te winnen, hoe ze dat deden kun je horen op ‘How The West Was Won’. Voor de eerste keer verkrijgbaar op 4LP (remastered audio, 180 grams vinyl)

release 27-04

release 25-05

Het langverwachte debuutalbum van HAEVN met daarop natuurlijk Finding Out More, Fortitude en hun nieuwe single Back In The Water.

Het nieuwe album van Waylon is ook verkrijgbaar op vinyl! Met daarop natuurlijk het nummer Outlaw In ‘Em.

release 30-03

Mike Skinner in optima forma, met het legendarische debuutalbum ‘Original Pirate Material’ (2002) en de al minstens zo roemruchte opvolger ‘A Grand Don’t Come for Free’ (2004).

VINYL

THEMA

Warner Music ziet nieuwe groeimogelijkheden voor de aloude lp Zit er nog rek in vinyl? Volgens Warner Music Netherlands wel. 'Er is een heel nieuw, jonger publiek ontstaan.' DOOR: JASPER VAN VUGT

e zien nog steeds een toenemende vraag naar vinylreleases van de artiesten die wij uitbrengen”, zegt brandmanager catalogue Mark Frieswijk enthousiast. “Het is een format dat al een tijdje in de lift zit. Mensen vinden het product te gek en steken elkaar aan om ook vinyl te kopen. We zien dat de oplages steeds sneller uitverkocht raken, wat ervoor zorgtdat we bij een nieuwe titel de oplage opschroeven. Waar het eerst een leuk format voor erbij was, is het nu een belangrijk onderdeel van een release geworden. Dat zorgt ook voor hoge verwachtingen, zeker met onze releases van Prince, David Bowie en Led Zeppelin.”

Speciale aandacht Hoewel de cd nog steeds de boventoon voert, is vinyl inmiddels voor ongeveer 33% verantwoordelijk voor de omzet uit fysieke releases. De uitgebreide backcatalogue van Warner en zijn labels zorgt ervoor dat cataloguereleases driekwart van de vinylreleases uitmaken. Voor Record Store Day brengt Warner veertig titels uit de backcatalogue uit, van artiesten als David Bowie, Led Zeppelin, Pink Floyd, Neil Young en Prince. Ook vrijwel alle nieuwe releases komen als lp uit, vertelt Frieswijk: “Al hangt dat wel van het genre af. Waar dance en hiphop vroeger veel op vinyl verschenen, gebeurt dat nu juist niet altijd. Vooraf maken we dan ook een inschatting van de hoeveelheid verwachte verkopen. Het blijft wel een beetje kofﬁedik kijken, want zoals we kunnen meten bij een dienst als Spotify kunnen we dat bij vinyl niet.” De nieuwe lp’s van HAEVN en Waylon zijn belangrijke priority-releases voor Warner.

MARK FRIESWIJK

Dat de retail en de media vinyl ook belangrijk vinden, ziet Frieswijk terug in de muziekbladen: “Bijna allemaal hebben ze een speciale rubriek die in het teken staat van vinyl. Ook retailmedia zoals de Platomania, het blad van de Platowinkels, laten met hun aandacht voor vinyl zien dat het een belangrijke omzetmaker is.”

Geen melkkoe In zijn eigen point of sale-materiaal vraagt Warner steeds maar aandacht voor de vinylrelease, bijvoorbeeld door te vermelden dat de plaat-versie een 180 gram dubbel-lp betreft. “Het is belangrijk dat zo'n release er goed uit ziet, bijvoorbeeld door een versie met een gatefoldhoes”, verklaart Frieswijk. “Vinyl is typisch een product dat je aan vrienden wilt laten zien en in de kast zet.” Dat drijft wel de prijs op. Het idee dat de majors vinyl als melkkoe zien, wijst hij dan ook naar het rijk der fabelen. “De marges op een cd- of vinylversie zijn voor Warner hetzelfde. Alleen is de lp

nu eenmaal een duurder product om te maken en te vervoeren. Bovendien, als je iets speciaals wilt doen met een lp zoals een bijzondere coating, gekleurd vinyl of een mooie hoes, wordt het er niet goedkoper op.”

Nieuwe generatie Behalve een behoefte aan speciale edities ziet Frieswijk een verandering binnen de doelgroep. “Vinyl is omarmd door een nieuwe generatie. Het zijn niet meer alleen de stereotype oudere mannen met linnen tasjes en spijkerjasjes die tweedehands markten afschuimen op zoek naar vinyl, er is een heel nieuw, jonger publiek ontstaan. En die ziet graag een differentiatie binnen het vinylformat. We constateren dat er steeds meer vraag komt naar gekleurd vinyl en picturediscs. Verder voorspel ik een terugkeer van de laser edge, waarbij er op één kant van de lp met een laser in het vinyl is gegraveerd. Kortom: er is nog groei mogelijk in de wereld die vinyl heet.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

ACHTERGROND

De magie van Black crack, het zwarte goud en de heilige groef: vinyl heeft veel koosnaampjes. Toch blijft het vreemd dat een voor technologische begrippen stokoud format nog steeds zo populair is en de verkoop in de VS afgelopen jaar met tien procent steeg. Alle reden dus om op zoek te gaan naar de magie van de zwarte schijf. DOOR: JASPER VAN VUGT

ee, de revival van vinyl had Erwin Blom, trendwatcher op het gebied van media, technologie en communicatie, niet zien aankomen. Het is hem vergeven. Want geef toe, wie had wel gedacht dat een format dat bijna 130 jaar oud is en verschillende keren is vervangen door handigere, goedkopere en betere producten sinds een paar jaar een heuse herwaardering heeft gekregen, en zich opnieuw in een groeiende belangstelling mag verheugen? Volgens The Recording Industry Association Of America (RIAA) werden in de Verenigde Staten alleen al tien procent meer lp’s en andere vinylreleases verkocht dan het jaar daarvoor, met een totale omzet van 395 miljoen dollar.

Millennials Die dubbele groeicijfers passen binnen een

trend die sinds ongeveer 2012 is ingezet, een paar jaar nadat streaming zijn intrede deed. Vinyl is weer hip en populair en weet zijn weg te vinden naar muziekliefhebbers. BBC-radiopresentator en fervent vinylverzamelaar Don Letts schrijft die trend toe aan de millenniumwisseling, waardoor mensen uit angst voor de toekomst juist achteromkeken. Maar het succes van het format komt juist voor een belangrijk deel op het conto van mensen die niet veel hebben om op terug te kijken: jongeren. De generatie die nog net of juist net niet meer de cd heeft meegemaakt en die opgroeide met mp3’s en streaming, blijkt de drijvende kracht achter de opmars van vinyl. Mensen zoals Abe van Warmerdam (22): “Mijn eerste plaat kocht ik toen ik 12 was: Nevermind van Nirvana, een band waar ik fan van was. Die grote hoes sprak mij enorm aan, ik

moest die plaat gewoon hebben. Een mp3 kan je niet vasthouden, vinyl wel, dat is echt een voorwerp waar je zuinig op moet zijn. Het staat ook mooi in je kast.”

Exclusiever product Het tonen van je vinyl is een van de redenen die Blom noemt als verklaring van de herwaardering van vinyl. “Mensen proﬁleerden zich altijd met boeken en muziek. Zo laat je zien wie je bent. Dat kan op bijvoorbeeld Spotify ook, maar dat biedt toch niet dezelfde gevoelswaarde.” “Een lp is exclusiever”, vult Wouter van der Goes, vinylliefhebber en radio-dj van Vinyl Friday op NPO Radio 2, aan. “Je kijkt naar de hoes, leest de albumcredits en bekijkt de binnenhoes. Het is een gaaf product, je ziet en hoort wat er gebeurt als je een plaat opzet.”

ADVERTENTIE

DEEPGROOVES 24

APRIL 2018

BLOKHUISPLEIN

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

LEEUWARDEN

WWW.DEEPGROOVES.EU

VINYL

vinyl

THEMA

'Als alles overal beschikbaar is, wordt het fysieke bezit van muziek weer bijzonder' Trendwatcher Erwin Blom

Gevoelswaarde Die gevoelswaarde lijkt een belangrijke rol te spelen in de reden dat de cd niet zo’n herwaardering heeft gekregen. Terwijl het handzamere formaat, de mogelijkheid cd’s ook in de auto af te spelen en – hoewel de meningen hierover verdeeld zijn - de geluidskwaliteit beter is. Blom: “De cd zit dicht tegen online formats zoals downloads en streaming aan. Daarbij is het artwork van cd’s of op Spotify niet zo groot als dat van lp’s. De hoezen zijn soms bijna schilderijen. Uiteindelijk doen we toch veel met onze zintuigen, zoals de tast.” Het verschil in gevoelswaarde tussen de lp en de cd wordt het best geïllustreerd door Van Warmerdam. Toen hij geboren werd, was de cd-verkoop bijna op zijn hoogtepunt en werd er nauwelijks meer vinyl gemaakt. Toch heeft hij niets met de cd. “Het is een stofﬁg product, plastic, dat voelt ook anders. Daardoor ga je er minder voorzichtig mee om. Bij mij belanden ze vaak achter de computer.”

Bijzondere ervaring De overvloedigheid die streamingdiensten bieden, met een eindeloos all-you-caneat buffet aan muziek waardoor je nooit

twee keer naar hetzelfde nummer hoeft te luisteren, lijkt voor muziekliefhebbers niet te versmaden. En veel vinylverzamelaars luisteren ook muziek via streaming. Toch is vinyl juist populair geworden op het moment dat de streamingdiensten hun intrede deden. “Vinyl maakt muziek specialer en bijzonderder”, meent Van der Goes. “Daardoor ben je op een andere manier met muziek bezig. Het kost een hoop geld en je moet op zoek naar een plaat. Dat is een toevoeging op je muziekbeleving, niet per se een vervanging.” Die bijzondere ervaring bieden streamingdiensten niet. Blom: “Spotify biedt toch een armere ervaring dan het draaien vanaf een fysiek exemplaar. Als alles overal beschikbaar is, wordt het fysieke bezit van muziek weer bijzonder. Al denk ik wel dat de gemiddelde luisteraar genoeg heeft aan een streamingdienst. Vinyl is voor de hardcore fans en de fanatieke muziekliefhebbers.”

Verzameling Die conclusie onderschrijft Yorick van Norden (32). Hij is muzikant en opgegroeid zonder cd-speler. Toen hij tien jaar oud was, begon hij met het aanleggen van een verzameling platen. Inmiddels heeft hij zo’n 2.500 lp’s. “Voor mij als muzikant is het heel belangrijk dat mijn albums ook op vinyl verschijnen, al weet ik dat de meeste mensen ‘m op Spotify zullen luisteren. Als ik een album maak, denk ik ook in een A- en een B-kant, en de lp-versie is het uitgangspunt voor het artwork. Ik zou het armoedig

vinden als mijn albums alleen als streamingrelease zouden verschijnen.”

Geluksmoment Dat een plaat op vinyl niet onbeperkt en eeuwig beschikbaar is zoals op een streamingdienst, betekent dat de gevoelswaarde toeneemt. De schaarste zorgt voor waarde, en nergens wordt dat zo duidelijk als bij het cratediggen. Zo heeft Van Norden verschillende juweeltjes gevonden: “Tijdens mijn studietijd kocht ik vaak vinyl bij kringloopwinkels. Op die manier heb ik de eerste twee platen van Nick Drake in de Britse persing voor slechts €1,25 per stuk op de kop getikt. Daar doe je het voor.” Zowel Van der Goes als Van Warmerdam herkent dat. Van Warmerdam: “Dat gevoel als je in een platenzaak door enorme stapels vinyl heen gaat en onverwacht tegen een plaat aanloopt waar je al een tijd naar op zoek bent, is heel bijzonder. Dat levert iedere keer weer een geluksmoment op. Dat heb je niet bij een mp3 of stream.”

Geluid En dan is er nog het hete hangijzer binnen de wereld van vinyl: het geluid. Talloze discussies en ruzies zijn er in de loop der jaren geweest over de vraag wat er nu beter klinkt: digitaal zoals de cd en streaming, of analoog zoals vinyl. “Er gaat een nostalgisch gevoel uit van het draaien van vinyl”, zegt Van der Goes. “Het gekraak van de naald kondigt aan dat de muziek begint. Het is niet zo abstract, je ziet de naald in de groef die de trilling opvangt en doorstuurt naar de versterker.” Ook Van Norden houdt van het geluid van de lp. “Het is de warmte van het medium. Ik houd er rekening mee bij de mastering. Ook al hoor je het niet direct, je voelt hoe het geluid leeft in de ruimte. Met vinyl kun je de werkelijkheid mooier maken dan die is.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

RECORD STORE DAY AMBASSADEURS

Claw Boys Claw is de perfecte RSD-ambassadeur Met de vorige ambassadeurs van Record Store Day werd aansluiting gezocht bij de jongere vinylkoper. In 2018 zet de organisatie de wat oudere fans in de schijnwerpers, door te kiezen voor de Amsterdamse rockers van Claw Boys Claw. Een gesprek met zanger Peter te Bos en gitarist John Cameron. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

et spreekt voor zich dat een Record Store Day-ambassadeur iets moet hebben met vinyl en muziek. Wat dat aangaat is Claw Boys Claw een perfecte keuze. John Cameron koopt al sinds zijn jeugd platen en werkte zelf in de legendarische, maar inmiddels al lang gesloten winkel Get Records. Cameron: “Dat is voor mij nog steeds de beste platenzaak ooit. Ik werkte daar niet voor het geld maar

kreeg uitbetaald in vinyl. Voor mij was Get Records echt het walhalla. Na een dag werken kon ik in de bakken de mooiste platen opduiken. Ik verdiende weliswaar niks, mijn platenkast werd wel steeds beter gevuld. De meeste exemplaren heb ik overigens nog. Tegenwoordig schaf ik een stuk minder aan, maar áls ik dat doe, koop ik altijd nieuw vinyl. Een platenzaak is en blijft belangrijk. Niet alleen als winkel waar je muziek kunt

kopen en ontdekken, ook als ontmoetingsplek voor gelijkgestemden. Dat is toch iets anders en veel interessanter dan je plaatje bij bol.com bestellen.” Zijn collega Peter te Bos is daar mee eens, maar erkent wel dat hij de voorkeur geeft aan cd’s. “Waarom dat is? Ik draai cd's vaak in de studio, want daar staat geen draaitafel. Eigenlijk gaat het puur om gemak en het feit dat je fysiek iets in je handen hebt. Streamingdiensten werken niet bij mij. Ik vind het gewoon nog leuk om een cd’tje op te zetten.”

Gratis single Tijdens Record Store Day ontvangen consumenten bij aangesloten winkels een in gelimiteerde oplage uitgebrachte single van Claw Boys Claw. Hierop staan twee nieuwe nummers en de hit Rosie. Te Bos is niet alleen muzikant, maar ook vormgever en heeft de hoes van de single zelf ontworpen. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor het ofﬁciële Record Store Day T-shirt en de RSD-tote bag. Te Bos: “Het is een ontzettende eer om hiervoor gevraagd te worden. We hebben overigens een jaar of drie, vier geleden tijdens Record Store Day opgetreden in verschillende winkels en dat was geweldig om mee te maken. Dat gaan we nu natuurlijk weer doen. Ik vind het mooi dat die dag niet alleen gaat om het kopen van vinyl, maar ook om het bekijken van nieuwe of bekende bandjes. Daarnaast zorgt de dag voor wat extra aandacht voor de band

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

VINYL

en onze nieuwe plaat. Het zou daarnaast heel leuk zijn om met de gratis single niet uitsluitend onze bestaande fans te bereiken, maar ook een nieuwe groep consumenten kennis te laten maken met onze muziek.”

jaar van tevoren een tour wilt boeken, willen zalen graag weten wat de aanleiding is. Een nieuw album is dan zeer welkom. Normaal verkochten we tijdens optredens uitsluitend cd’s. Bij de release van onze nieuwe plaat nemen we ook vinyl mee en dat doet het goed.”

Nieuwe plaat Op 22 februari verscheen het nieuwste wapenfeit van Claw Boys Claw: It’s Not Me, The Horse Is Not Me Part 1. Het album werd goed ontvangen en positief besproken. En dat is belangrijk, vertelt Te Bos. “Het helpt

Ambassadeurschap Na ambassadeurs als Eefje de Visser en Jett Rebel is de keuze voor Claw Boys Claw bijzonder te noemen. Cameron noemt het echter een logische keuze. “Ons publiek is

'Een platenzaak is behalve een winkel een ontmoetingsplek voor gelijkgestemden' John Cameron enorm in de verkoop en om live te kunnen spelen. Als twee of drie recensenten de plaat niks vinden, dan wordt het een hachelijke zaak. Alle marketingplannen ten spijt, er komt ook een dosis geluk kijken bij het uirbrengen van een succesvolle release.” Volgens Cameron doet de nieuwste Claw Boys Claw-plaat het iets beter dan de vorige. “Maar als je de verkoopcijfers vergelijkt met die van twintig jaar geleden, gaat het natuurlijk om een schijntje. Los van de verkoop is een nieuw album ook belangrijk om optredens te krijgen. Als je driekwart

THEMA

Claw Boys Claw versus streaming Peter te Bos en John Cameron zijn liefhebber van het fysieke product en hebben allebei een duidelijke mening over de populariteit van streamingdiensten. Cameron: “Ze zijn er nu eenmaal en je kunt ze niet stoppen. Artiesten als Radiohead en Taylor Swift hebben het geprobeerd. maar ik geloof er niet in. Dat is onbegonnen werk. Wel is het jammer dat ze iets van de beleving wegnemen.” Dat muziek op een relatief simpele manier wereldwijd beschikbaar is, is mooi meegenomen maar zet geen zoden aan de dijk, denkt Te Bos. “Het is natuurlijk leuk dat een Amerikaan of een Japanner met onze muziek in aanraking kan komen door bijvoorbeeld 'Claw' in plaats van 'Raw' in te tikken, maar er is te veel. Het is alsof je een snoepwinkel binnenstapt die zo groot is als vijf Bijenkorfwinkels bij elkaar. Wedden dat je uiteindelijk naar buiten loopt zonder ook maar een lolly te kopen? Het overschot aan aanbod beperkt je.”

iets ouder dan dat van onze voorgangers. De kans is dus groot dat die mensen iets meer cd’s en platen kopen in de traditionele winkels. Een platenzaak heeft misschien wel meer aan ons ambassadeurschap dan dat van jonge gasten.” Te Bos vult aan: “Afgezien daarvan is het leuk om de bezoeker van RSD constant te verrassen. Jett en Eefje waren natuurlijk fantastische ambassadeurs, maar het werd wel tijd dat deze taak eens werd vervuld door een band die langer dan drie jaar bestaat, haha.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

VINYL

THEMA

Sony Music eert de muziekgeschiedenis met vinylreleases Wie op gepaste wijze de rijke schatkamer van Sony Music wil verkennen, kan de releases van de uitgever in het oorspronkelijke format kopen: op vinyl. DOOR: JASPER VAN VUGT

“

inyl is een belangrijke inkomstenbron voor Sony Music”, zegt Frank Bloemen, Head of Catalogue Marketing van Sony Music Netherlands. “Met het uitbrengen van vinylreleases beantwoorden we aan de vraag die uit de markt komt. Dat is nu al een paar jaar aan de gang. Blijkbaar willen consumenten meer beleving dan het gemak van een stream. Ze willen ook iets tastbaars, iets dat ze kunnen bekijken en vasthouden. En die beleving draagt bij aan het fan zijn van een speciﬁek album of een bepaalde artiest of band.” Dat Sony aan de vraag vanuit de markt voldoet en met zijn vinylreleases een brede doelgroep van muziekliefhebbers aanspreekt, blijkt uit de bijbehorende verkoopsuccessen. Succesnummers onder de vinylreleases zijn bijvoorbeeld Random Access Memories van Daft Punk, de prachtige uitgave van David Bowie’s Blackstar, Is This the Life We Really Want? van Roger Waters en Human van Rag’n’Bone Man. “De vraag naar vinylreleases neemt nog steeds toe”, aldus Bloemen. “De verkoop stijgt jaar op jaar. En opmerkelijk genoeg is de productiecapaciteit daar nog steeds niet helemaal op berekend.”

Ambacht Vinyl is een standaardformat geworden voor een release, net zoals een cd, stream en een download. “Elk van die formats moet je marktconform bedienen. En als het relevant is voor een bepaald werk kun je gekleurd vinyl en/of een klaphoes toevoegen, mits de kosten te behappen blijven.” Dat er wel eens geklaagd wordt over de prijs van een nieuwe lp, begrijpt Bloemen. “Er zijn voorbeelden waarbij de prijs hoog is”, erkent hij. “Maar kijk eens naar het soort ambacht dat nodig is om een plaat te maken. De prijs van een lp wordt bijna geheel bepaald door de productie van de vinylrelease. En sinds het format weer aan een opmars bezig is, zijn de kosten voor het maken van een lp er niet minder op geworden. Zo bekeken is een hogere prijs niet zo vreemd.”

Animo voor analoog Steady sellers Tachtig procent van de vinylreleases die de major uitbrengt, betreft albums uit de rijke catalogus die Sony tot zijn beschikking heeft. Maar er is ook ruimte voor nieuwe releases van zowel nieuwe artiesten als oude helden. Zo verschenen er onlangs nieuwe platen van Jimi Hendrix (Both Sides of the Sky) en Miles Davis (Bootleg 6 - Miles Davis & John Coltrane in Copenhagen). Verder doet Sony Music met verschillende releases mee aan Record Store Day en verschijnen dit jaar nog nieuwe albums van Johnny Cash, Van Morisson en Manic Street Preachers. “We verwachten dan ook dat deze releases steady sellers worden”, stelt Bloemen.

De groeimogelijkheden moeten in de niches gezocht worden. Dankzij internet is het mogelijk om een indicatie te krijgen van de behoeften binnen de markt. Vinyl levert misschien niet de enorme hoeveelheid op die bijvoorbeeld Spotify aanbiedt. Maar online communities kunnen wel weer een redelijke indicatie bieden van de animo voor een bepaalde vinylrelease. Bloemen: “Neem onze community The Legacy of Music. We zouden aan de 200.000 mensen die er deel van uitmaken kunnen vragen welk album ze absoluut als lp zouden willen hebben. Is er voldoende animo voor een bepaalde titel, dan kun je eens gaan rekenen of het haalbaar is om die ook op vinyl uit te brengen.” ◾

'Sinds de opmars van vinyl zijn de kosten voor het maken van een lp niet minder geworden. Dan is een hogere prijs ook niet zo vreemd' WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

LP VERSUS CD

Jeroen loves vinyl… Dat we op de redactie dol zijn op muziek is geen geheim. Hoofdredacteur Jeroen van Trierum heeft zich ontpopt tot een ware vinyljunkie, terwijl eindredacteur Arnold le Fèbre de ene cd na de andere in zijn kast blijft zetten. Waar komt die liefde vandaan? En is het nog te genezen? DOOR: JEROEN VAN TRIERUM & ARNOLD LE FÈBRE

p een zaterdag in 1978 kreeg ik van een tante mijn eerste singletje cadeau. Ik mocht in de lokale platenzaak in Emmeloord iets uitzoeken en ik koos na lang wikken en wegen voor het meesterwerk Windsurﬁng van The Surfers. Veertig jaar later is mijn smaak (gelukkig) ﬂink veranderd, maar als ik op een verdwaald moment de eerste tonen van die jaren 70hit hoor, ben ik weer die jongen van toen.

Evolutie Muziek is de constante factor in mijn leven. Een factor die niet gebonden is aan de drager. Van de lp ging ik naar de cd, maakte een tussenstop met Minidisc, sprong vol in digitaal en ook streaming veroverde mijn hart. Elf jaar geleden kwam vinyl weer op mijn radar. Destijds vond ik dat nog iets voor hipsters. Lp’s zijn kwetsbaar en waarom zou je genoegen nemen met kraakjes of overslaande muziek? In de daaropvolgende jaren bleven we over vinyl schrijven. Mijn mening bleef onveranderd en daar kwam ook nog eens de prijskwestie bij. 25 euro voor een inferieure manier om naar muziek te luisteren? No way.

Vinylbliksem Twee jaar geleden werd ik echter geraakt door de vinylbliksem. Na een interview met Hans Parlevliet van Velvet over de liefde voor muziek en welke rol vinyl daarin kan spelen, kocht ik uit curiositeit weer een plaat. Ik had de volgende dag een interview met Rohan Marley en schafte de Greatest Hits van zijn pa Bob aan. Die speelde ik af op een gekregen Crosley. Eén plaat werden er twee en twee werden er in recordtempo heel veel meer. Ook stapte ik over op een high-end platenspeler. De belangrijkste katalysator van mijn vinylmania was de mogelijkheid om mijn jeugd als het ware terug te kopen. Daarnaast viel het kwartje precies op het juiste moment. Muziekstreamingdiensten bieden weliswaar toegang tot miljoenen

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

nummers, maar ik zag door de bomen het bos niet meer. Muziek was muzak geworden en misschien wel het belangrijkste: ik werd niet meer ontroerd of gegrepen. Kippenvelmomenten bleven uit.

Ontdekkingstochtstocht Vinyl bracht daar verandering in. Als ik nu naar muziek luister, dan luister ik ook echt. Het omdraaien van een plaat is een weloverwogen handeling geworden. En die kraakjes? Een deel van de charme. Daarnaast kan ik mij verliezen in die grote hoezen. Na dik 24 maanden bestaat mijn verzameling uit vier volle grote kasten. Nieuw, oud, alles door elkaar. Iedere zaterdag is het bezoek aan mijn favoriete platenzaak een ontdekkingstocht waar ik vooraf, tijdens en achteraf veel plezier aan beleef. En net als iedereen vind ik de plaat vaak veel te duur. Maar dat weerhoudt mij niet om te blijven kopen. Alles wat met vinyl te maken heeft is verslavend. De eigenaressen van mijn lokale platenzaak gidsen mij niet alleen door onbekend muziekland, maar zijn tegelijkertijd mijn dealers. Of mijn hobby niet een beetje uit de hand loopt? Volgens mijn vrouw wel. Want naast het verzamelen van vinyl, zijn er ook boeken en magazines over vinyl, beurzen, nieuwe winkels en lanceerde ik een Instagramaccount (@AmsterdamVinyl) waarop ik dagelijks nieuwe aanwinsten post. Een leven zonder vinyl? Ik kan het me niet voorstellen.

'Alles wat met vinyl te maken heeft is verslavend'

VINYL

THEMA

…Arnold loves cd’s G

oh, wat grappig, je draait nog steeds cd’s! Begin deze maand vierde mijn vriendin haar verjaardag en de buurman die op bezoek kwam, keek met nostalgische vertedering naar de stapels cd-doosjes naast mijn geluidsinstallatie. “Kijk Gwenn”, zei hij tegen zijn zesjarige dochter, “dat zijn nu cd’s. Daar staat muziek op.” Gwenn staarde nietbegrijpend naar mijn cd-speler, om zich vervolgens enthousiast te storten op het stuk taart dat ik voor haar neus neerzette. Ik wist niet zo goed hoe ik moest reageren. Moest ik zeggen dat ik al jaren een Spotifyabonnement heb? Dat dit nog maar een klein gedeelte is, aangezien de overige 5000 cd’s op zolder staan? Dat ik nog op zoek was naar een geschikt plekje voor mijn platenspeler? Al snel ontstond er een discussie over muziekdragers. Cd’s? Lp’s? Wat moet je daar nu mee? Alles staat toch online? Ik lachte maar een beetje mee. Achteraf had ik natuurlijk moeten zeggen: ik koop en luister anno 2018 nog cd’s omdat…

…het geluid beter is. Zelfs al heb je in Spotify aangegeven dat je in ‘extreme kwaliteit’ wilt streamen, dan nog haalt de geluidskwaliteit van een streamingdienst of mp3’tje het bij lange na niet bij die van een cd. Een cd wordt standaard geëncodeerd met 1,411.2 kilobytes per seconde. Spotify gebruikt standaard een bitrate van 160 kbps (Premiumgebruikers hebben de beschikking over 320 kbps), terwijl

de geluidskwaliteit van YouTube schommelt tussen de 64 kbps en 512 kbps. En hoewel menigeen hoog opgeeft van de geluidskwaliteit van een lp, stoort het getik en gekraak me mateloos.

…ze lang mee gaan. Je harde schijf of router gaat kapot. Je hebt geen wiﬁ meer. Je datalimiet is op. Je Spotify-account is gehackt. Die ene lp heb je in de zon laten liggen en is nu zo krom als een banaan. Nee, dan een cd. Zolang je er maar voor zorgt dat ze netjes in de doosje blijven zitten, hebben cd’s het eeuwige leven. Mijn oudste cd dateert uit 1986 en klinkt 32 jaar later nog altijd als een klok. Ik bedoel maar.

…ze goedkoper zijn. Voor Jeroen wilde ik onlangs de dubbellp The Road – part 1 van UNKLE kopen. 68 euro moest ‘ie kosten. De cd stond voor 19,95 euro in de bakken. Ik heb hem maar wat anders gegeven. De prijzen van lp's (zowel nieuw als tweedehands) lopen steeds vaker de spuigaten uit. Dat heeft dan weer als voordeel dat cd’s voor een prikkie in de schappen liggen, en dat geldt helemaal voor de tweedehandsjes die voor een paar euro over de toonbank gaan.

…muziek zijn waarde terugkrijgt. Tik ‘David Bowie’ in op Spotify en je hebt direct de beschikking over zijn complete oeuvre. Muziek is slechts een muisklik weg. Maar weet je nog wanneer je dat ene album hebt gestreamd? En wanneer je die nieuwe artiest voor het eerst hebt gehoord? Nee, natuurlijk niet. Muziekstreamingdiensten leveren muzikaal behang. Door een cd (of - vooruit - een lp) op te zetten, maak je van muziek luisteren (weer) een fysieke belevenis. Een cd creëert muzikale herinneringen. ◾

Bedreigingen voor de cd Over de toekomst van vinyl maak ik me geen zorgen. Over die van de cd daarentegen… Een van de grootste problemen zit ‘m in de beschikbaarheid van de hardware, de cd-speler dus. Alleen wie goed zoekt, kan nog een nieuw exemplaar vinden voor een redelijke prijs. Ik zit niet te wachten op apparaten die zowel dvd’s, Blu-rays als mp3’tjes afspelen. Ik wil gewoon cd’s draaien. En dan is er nog die andere bedreiging: de dominantie van de losse nummers en playlists op de streamingdiensten legt een tijdbom onder de relevantie van het album an sich. Het gevaar bestaat dat er een generatie opgroeit die totaal geen waarde meer hecht aan het muziekalbum als totaalplaatje, als concept. Waarom zou je als artiest dan nog een album uitbrengen?

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

BINNENKORT VERKRIJGBAAR IN DE COLLECTED SERIE

LOUIS ARMSTRONG (TRANSPARENT GREEN VINYL)

LYNYRD SKYNYRD (TRANSPARENT BLUE & RED VINYL)

COLIN BLUNSTONE (WHITE VINYL)

ONLANGS VERSCHENEN

THE VELVET UNDERGROUND (2LP)

THE MOHAWKS - THE CHAMP (7”)

CAT STEVENS (2LP)

STATUS QUO (2LP)

KIJK OP ONZE SITE VOOR ALLE ALBUMS UIT DE SERIE www.musiconvinyl.com/collected

www.facebook.com/universalmusiclegends

VINYL

THEMA

Universal Music omarmt vinyl Bijna alle nieuwe releases die Universal Music uitbrengt, verschijnen ook als lp. Daarnaast krijgen veel klassiekers uit de catalogus een release op vinyl van de major platenmaatschappij uit Baarn. DOOR: JASPER VAN VUGT

inyl is het oudste format dat we hebben”, vertelt Dennis van Tetering, retail- en cataloguemanager Universal Music Nederland. “Op dit moment is het een van de standaarden binnen de mix van varianten waarin we een release uitbrengen, naast cd en streaming. De langspeelplaat is geen hype of gimmick meer. Ik denk dat de grotere vraag ernaar voorlopig nog wel even aanhoudt, al is de vraag natuurlijk hoe lang 'voorlopig' duurt. Het format waarin we een album uitbrengen, verschilt overigens per release. In eerste instantie kijk je naar de artiest, wat die doet en wat zijn of haar doelgroep is. Vervolgens kijk je welk format daar het beste bij past. Soms zie je dat een release op cd niet verkoopt, en op vinyl juist wel, of dat het alleen zinvol is om een album op streaming uit te brengen.”

Serieus geld De terugkeer van vinyl als levensvatbaar format ging geleidelijk. Er waren altijd al artiesten binnen het roster van Universal Music die hun album per se als plaat wilden uitbrengen, maar dat waren uitzonderingen. In 2007 ging de major lokale releases weer op vinyl uitbrengen, nadat distributeur Bertus had verteld dat ze aardig wat platen verkochten. “We hebben toen tien

titels binnen onze catalogus uitgezocht en op —vinyl uitgebracht. We waren verbaasd dat ze goed liepen. Intussen deden Record Store Day, Music on Vinyl en Crosleydraaitafels hun intrede in Nederland. Daarop zijn we vaker lp's gaan uitbrengen, al heeft het tot 2012 geduurd voordat die serieus geld opleverden en een vast onderdeel van onze formatmix werden. Inmiddels is vinyl verantwoordelijk voor 25% tot 35% van alle fysieke verkopen.” Het verdwijnen van key-accounts zoals de Free Record Shop heeft gezorgd voor een ‘verspotiﬁsering’ van de fysieke markt: waar er vroeger tienduizend exemplaren van één titel verkocht werden, ziet Van Tetering nu dat er ruim duizend exemplaren van tien titels over de toonbank gaan. Speciaalzaken als de Plato- en Velvetwinkels zijn meer gespecialiseerd in de breedte. Evengoed zijn er soms uitschieters bij van titels die het als lp heel goed doen, zoals Blue and Lonesome van The Rolling Stones, waarvan er meer dan tienduizend zijn verkocht. Daarnaast doet ook de backcatalogue het goed op vinyl, met dank aan de grote catalogus die Universal beheert. Van Tetering: “De Music on Vinyl-releases, zoals de Collected-serie die we momenteel in de etalage zetten, zijn erg succesvol. Het

gaat om speciale verzamelaars die eerder op cd zijn verschenen, en nu dus als lp, compleet met uitgebreide liner notes. Ze zijn met veel zorg samengesteld en doen het erg goed qua verkoop.”

Kwaliteit boven levertijd De aandacht die Universal Music in een vinylrelease steekt, blijkt ook uit de beslissing om met een beperkt aantal perserijen in zee te gaan. De major werkt met slechts drie Europese partijen, om de kwaliteit te kunnen garanderen. “Vinyl snijden is een ambacht”, weet Van Tetering. “Levertijd is belangrijk, maar kwaliteit is belangrijker. Elk product dat we uitbrengen, moet goed zijn. Dat is voor vinyl nóg belangrijker dan voor cd's, want het is een duurder product dat gekocht wordt door echte muziekliefhebbers. En die zijn kritischer.” ◾

'Elk product dat we uitbrengen, moet goed zijn. Dat is voor vinyl nóg belangrijker dan voor cd's'

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

Hele maand mei St. Tropez op Amsterdam Centraal Station! Check de social media van de band voor het volledige programma.

BORIS - NEON Nieuw album van Boris! Keep the soul alive.

FIVE FINGER DEATH PUNCH - AND JUSTICE FOR NONE Release datum: 13 mei. [LP / CD / gelimiteerde deluxe CD]

AKUA NARU - THE BLACKEST JOY Nieuw album van Akua Naru [2LP / CD] LIVE: 20 april Amsterdam / Sugar Factory 22 april Rotterdam / Bird 24 april Brussel / AB 5 mei Nijmegen / Bevrijdings Festival 24 mei Den Haag / Paard 25 mei Utrecht / Tivoli

[2LP] Wess Meets West mengt elementen van electronische muziek en Post Rock in intrigerende soundscapes.

U-GOD - VENOM [CD] Album features guest appearances van Wu-Tang Clan leden Method Man, Raekwon en Inspectah Deck en de productie is in handen van o.a. DJ Green Lantern, Large Professor, Lord Finesse (D.I.T.C.) en Powers Pleasant (Pro Era).

suburban.nl

WESS MEETS WEST - A LIGHT WITHIN THE FRACTURE

WE RELEASE RECORDS

ST. TROPEZ

VINYL

THEMA Foto: Espeth de Jong

HET TEAM VAN SUBURBAN, VAN LINKS NAAR RECHTS: SANTINA ELENA, TOM EYSINK SMEETS,

Suburban breidt dienstenpakket verder uit

RONALD DRAYER EN ALFRED VAN LUTTIKHUIZEN.

In zijn twintigjarige bestaan is Suburban uitgegroeid van distributeur van metal- en hardrockplaten tot een divers full servicebedrijf. Onlangs voegde het Haarlemse bedrijf ook label services toe aan zijn dienstenpakket. DOOR: JASPER VAN VUGT

ie het kantoor van Suburban aan het Spaarne in Haarlem binnen stapt, beseft meteen dat hier liefhebbers werken. De muziek staat aan, er hangen tourposters aan de muren en er ligt allerhande merchandise opgestapeld. Opgericht in 1997 als distributeur in de Benelux voor internationaal grote metallabels als Century Media, SPV en Nuclear Blast is Suburban sindsdien uitgegroeid tot een full servicebedrijf met een eigen label en label services als manufacturing, PR, distributie en creative content strategy.

Vinyl als basis Dat er bij Suburban liefhebbers werken, blijkt niet alleen uit het kantoor maar ook uit het eigen label Suburban Records, dat in 1999 werd opgericht en platen van 7ZUMA7, Peter Pan Speedrock, Birth Of Joy en talloze anderen heeft uitgebracht. Met enige regelmaat verschijnt er een nieuw album van een van de acts van het label. Zo verschijnt binnenkort een 7”-single van lokale punkband The Kaak en staan er releases van Mantra, E.T. Explore Me en Monomyth op stapel. “De basis van al onze releases is vinyl”, vertelt eigenaar Ronald Drayer trots. “Het is heel belangrijk voor alle bands

op ons label. Vinyl is een schitterend product. Je kunt er niet omheen, ook al liggen de productiekosten wat hoger. Als liefhebberslabel kun je simpelweg geen album uitbrengen zonder een versie op lp.”

Omzetmaker Suburban verzorgt de distributie van zo’n tachtig internationale labels, met gemiddeld dertig releases per week – van obscure metalacts tot internationale grootheden als Maceo Parker en Anderson.Paak. Vinyl

dan de cd als promo-middel, richting retail en in de marketing. Bovendien verkoop je live makkelijker cd’s dan vinyl, door de prijs.”

Label services Om de digitale marketing verder uit te bouwen is onlangs Jasper Martens aangenomen als digital marketeer. Ook biedt Suburban artiesten die hun platen elders uitbrengen label services aan. Drayer: “Steeds meer artiesten nemen het heft in eigen handen om zo meer controle te heb-

'Als liefhebberslabel kun je niet een album uitbrengen zonder een versie op lp' is daarbij een belangrijk format, na de cd. Drayer: “Ongeveer eenderde van de releases van de labels die wij distribueren is op vinyl verschenen, tweederde op cd. Qua omzet is het nog belangrijker: daar heeft vinyl een aandeel van 40% in. En een artiest als Anderson.Paak verkoopt meer platen dan cd’s.” Het debuutalbum van garagerocktrio Bartek werd zelfs alleen op plaat uitgebracht. Maar hoewel de band kon rekenen op goede recensies, verkoopcijfers en veel shows, brengt Drayer liever niet nog een keer een vinyl-only release uit. “Je mist

ben over hun eigen carrière en rechten. Dat kan natuurlijk ook, omdat ze niet meer afhankelijk zijn van een label. Toch kan het voor hen interessant zijn om bepaalde zaken door anderen te laten regelen. Denk aan manufacturing, (digitale/buitenland) distributie, digital marketing, creative content strategy, planning en PR. Behalve voor de bands op ons label doen we dat bijvoorbeeld voor DeWolff, Boris en St. Tropez. 2018 staat in het teken van het uitbreiden van het aantal artiesten voor wie we label services verzorgen.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

180

Drie grams dub bel LP

www.pentatonemusic.com

VINYL

THEMA

Vinyl als kunstobject Het klassieke muzieklabel Pentatone bracht vorig jaar zijn eerste, fraai vormgegeven lp uit, gevuld met sonates en partita’s van Bach. Het album was een succes en inmiddels wordt hard gewerkt aan meer vinyl. “Onze ambitie is om jaarlijks een mooie selectie luxe lp’s uit te brengen.” DOOR: ARNOLD LE FÈBRE

e onderscheiden ons van de grote spelers op de markt door onze frisse blik op de industrie”, vertelt Joost de Boo, art director en graphic designer bij Pentatone. “Als relatief jong team zijn we bijzonder wendbaar en hebben we oog voor de toekomst.” Zo was Pentatone een van de eerste labels die zich intensief bezighielden met het streamen van klassieke muziek. “Een logische ontwikkeling”, aldus De Boo. “Het fysieke product is nog altijd erg belangrijk in de klassieke wereld, vandaar onze aandacht voor het maken van luxe verzamelobjecten, maar ook hier vindt er een verschuiving plaats naar streaming. Wij pakken dit echter iets anders aan, door onder meer goed te kijken naar de manier waarop we de muziek vindbaar maken, diverse gecureerde playlists aan te bieden en alternatieve hoezen te maken, die speciaal geschikt zijn voor weergave op streamingdiensten.”

Vinyl als experiment Pentatone speelt ook in op de toenemende populariteit van vinyl. Vorig jaar bracht het label zijn eerste 3-lp uit, Sonatas And Partitas For Solo Violin van Bach, uitgevoerd door Julia Fischer. “Waarom we voor deze release hebben gekozen? Simpel, dit

was in onze catalogus de bestverkochte cd. Het was voor ons in eerste instantie een experiment. Gaandeweg groeide het uit tot een veelomvattend project, waarbij we wilden laten zien wat we konden en wat we in huis hadden.”

Kunstobject

Over Pentatone

Over alle aspecten is nagedacht, vertelt De Boo. “Niet alleen moest de muziek aanspreken en van een hoog niveau zijn, de hoes en de teksten waren net zo belangrijk – de vormgeving moest een verhaal vertellen. Voor de hoes heb ik me laten inspireren door de Gulden Snede, die ook door Bach in zijn muziek is toegepast als manier om ‘het goddelijke’ te laten horen. Het grid dat je op de hoes ziet, gebruikt dezelfde verhoudingen als Bach in zijn muziek hanteerde. Ik streefde ernaar om een hoes te maken die je ook als een soort kunstobject zou kunnen beschouwen.” Inmiddels wordt druk gewerkt aan de tweede lp, wederom met werken voor soloviool, uitgevoerd door Julia Fischer. “Onze ambitie is om jaarlijks een aantal luxe lp’s uit te brengen, waarbij we streven naar kwaliteit op alle fronten – het fysieke album en de muziek vormen één geheel. Dit is voor ons echt een ‘ﬂagship project’ geworden.” ◾

Pentatone is opgericht in 2001 door Giel Bessels, Dirk van Dijk en Job Maarse, die hun sporen hadden verdiend bij Philips Classics. In 2002 bracht het in Baarn gevestigde label het album The Music from the Royal Wedding uit, met daarop de muziek die was uitgevoerd tijdens het huwelijk van WillemAlexander en Máxima Zorreguieta. Het album ging meer dan 75.000 keer over de toonbank. In 2004 bracht het label een bijzondere versie uit van Peter En De Wolf, het muzikale sprookje van Sergei Prokoﬁev, waaraan grote namen als Bill Clinton en Michail Gorbatsjov hun medewerking verleenden. De opbrengst van de met een Grammy bekroonde cd ging naar een goed doel. In 2017 won de Pentatone-opname van de opera Ghost of Versailles verschillende Grammy’s, waaronder die van Best Opera Recording. Pentatone staat bekend om zijn grote aanbod van super audio-cd’s (sacd) en brengt daarnaast onder licentie van Decca de vierkanaals-opnames (Quadrafonic Sound) van Philips uit de jaren zestig en zeventig opnieuw uit.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

HET BESTE VINYL 180 GRAMS 7, 10 OF 12 INCH VINYL

SPECIALE VERPAKKINGEN EN VINYLKLEUREN MOGELIJK

MET DE BESTE ANALOGE MASTERING

MET 10+ JAAR

DE ALLERBESTE

PERSOONLIJKE + ERVAREN

VAKKENNIS

KWALITEIT

KLANTENSERVICE

IN ANALOOG MIXEN EN MASTEN EN HET PRODUCEREN VAN VINYL

MASTERING SPECIAAL VOOR VINYL EN EEN ZORGVULDIGE DTP-AFDELING

GOED TELEFONISCH CONTACT EN CHATTEN OP DE WEBSITE

BEL VOOR GRATIS ADVIES

0228 350 880 MAANDAG-VRIJDAG 9:00-18:00

ONTDEK ONZE PRODUCTEN O P

DECDPERSERI

J.NL/VINYL

VINYL

THEMA

Indieplant biedt volledig dienstenpakket voor vinylreleases Het aanbod van Indieplant wordt steeds uitgebreider. Om aan de vraag naar vinyl te voldoen én daar het beste resultaat voor te bereiken, biedt het muzikanten en labels nu ook een speciale mixen masteringstudio aan voor vinyl. DOOR: JASPER VAN VUGT

n de tien jaar dat we muzikanten de mogelijkheid aanbieden een vinylrelease te realiseren, hebben we het medium steeds populairder zien worden”, vertelt eigenaar Jelto van Nieuwburg. "En nog steeds neemt het aantal vinylbestellingen toe. We verwachten het komende jaar dan ook verder te groeien met deze productgroep."

Collector's items De reden dat zijn klanten steeds meer belangstelling hebben voor vinyl ligt bij hun fans. “Het is een product waar extra aandacht in zit. Vinyl is perfect geschikt voor trouwe fans die nét dat beetje meer willen. Een bijzondere uitgave biedt duidelijk meerwaarde als je een goede band hebt met je fans.” De oplagen die Indieplant biedt, hangen af van de wensen van de klant. De minimale oplage telt één exemplaar, oplages van 300 en 500 stuks worden het meest besteld. Hoewel de meeste klanten voor een traditionele 12” vinylrelease gaan, zijn dubbel-LP’s en 10” releases ook populair. Ook de mogelijkheid van gekleurd vinyl of picture discs wordt gewaardeerd, gezien het aantal bestellingen die het oplevert. Van Nieuwburg: “We kunnen bij Indieplant een release meerwaarde geven door bijvoorbeeld mee te denken over het ontwikkelen van bijzondere maatwerkproducten zoals luxe gatefolds, drukwerk met speciale inkt, stans, embossing, boeken met lp’s erin en ga zo maar door. We hebben geconstateerd dat de fans dit waarderen. Verder zien we dat sommige fans een lp helemaal niet

draaien, maar 'm als collector's item behandelen. Ze zetten de hoes in een open kast of hangen ‘m aan de muur.”

Vinylmastering Om klanten de mogelijkheid te bieden ook muzikaal alles uit een vinylrelease te halen, biedt Indieplant sinds een jaar de mogelijkheid om speciale mixen en mastering te laten maken. Daarvoor is een analoge mixing- en masteringstudio ontwikkeld, met high-end analoge buizenapparatuur en masteringapparatuur. Van Nieuwburg zegt dat deze service om de best klinkende vinylrelease te krijgen noodzakelijk was: “We moesten wel, want we kregen vaak masters binnen die niet goed klonken. In deze studio kunnen we behalve masteren ook met losse sporen werken en deze analoog afmixen voor het beste resultaat. Opnamesessies in de studio zijn natuurlijk eveneens mogelijk. Al met al kunnen we terugkijken op een zeer succesvol eerste jaar voor de studio, en de komende jaren gaan we daarin doorpakken.”

'Een bijzondere uitgave biedt veel meerwaarde als je een goede band hebt met je fans'

Snelle levertijd Voor veel muzikanten en platenmaatschappijen vormen de lange levertijden van vinylperserijen een probleem. Een wachttijd van drie maanden bij de bekendste perserijen is geen uitzondering. Indieplant werkt met meerdere fabrikanten samen om muzikanten en labels meer grip op de levertijden te bieden. Zo kan Indieplant een gemiddelde levertijd van zes tot acht weken garanderen. “Maar als een klant een goedkopere bestelling wil, gaat het langer duren – al hangt dit ook weer af van het seizoen. Ons voordeel is dat we een heel goed beeld hebben van beschikbare productieslots en zo rekening kunnen houden met de behoefte van onze klanten.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

Ontdek de nieuwe

platenspelers

L-90X Platenspeler

NIEUW

De Lenco L-90X platenspeler heeft een chique uitstraling door zijn walnoot fineer en is voorzien van een Audio Technica Cartridge. Daarnaast heeft hij een ingebouwde voorversterker, riemaandrijving, ingebouwde USB-poort en een handige auto stopfunctie. Specificaties Houten platenspeler met walnoot fineer 332mm aluminium platter USB aansluiting om vinyl naar digitaal formaat te converteren RCA line output Ingebouwde voorversterker 2 snelheden: 33 RPM & 45 RPM

Q Q

L-30 Platenspeler De Lenco L-30 platenspeler heeft twee snelheden en is voorzien van auto stop, riemaandrijving en ingebouwde voorversterker. Via de ingebouwde USBpoort kun je hem eenvoudig verbinden met je pc om jouw dierbare vinyl collectie te digitaliseren.

2 snelheden: 33 RPM & 45 RPM Moving Magnetic Cartridge (MMC) Auto stop Riemaandrijving Plastic stofkap

Meer weten over deze of een van onze andere platenspelers?

Kijk dan op onze website www.lenco.com

Specificaties Houten platenspeler 300mm aluminium platter USB aansluiting om vinyl naar digitaal formaat te converteren RCA line output Ingebouwde voorversterker

NIEUW

Q Q Q

Audio Technica Cartridge Auto stop Riemaandrijving Antiskating Verstelbaar contragewicht Afneembare aluminium headshell Plastic stofkap

P! DO TI

PLATENB N KADO MET DE JUISTE GROOVE

KADO MET DE JUISTE GROOVE VERKRIJG- EN INWISSELBAAR BIJ PLATENZAKEN WWW.PLATENBON.NL IN HEEL NEDERLAND

INWISSELBAAR BIJ PLATENSPECIAALZAKEN IN HEEL NEDERLAND WWW.PLATENBON.NL

PLATEN

B N KADO MET DE JUISTE GROOVE

DEZE KAART VERTEGENWOORDIGT GÉÉN WAARDE ALS DEZE NIET GEACTIVEERD IS

VINYL

THEMA

Record Store Day Op 21 april wordt alweer de negende editie van Record Store Day Nederland georganiseerd. In de loop der tijd is het evenement voor en van de onafhankelijke platenzaak uitgegroeid tot een feestje dat zijn weerga niet kent. Een terugblik in fotoâ&#x20AC;&#x2122;s!

Foto: Cees de Vries

Foto: Carlo van den Heuvel

Foto: Linda Bouritius Photography

(1) RSD IN DE UTRECHTSE VOORSTRAAT (2) PAUL DE MUNNIK (3) RSD IN AMERSFOORT (4) BADGER & THE BASS (5) DE WATERPUT IN BERGEN OP ZOOM (6) EIGEN PODIUM VELVET AMERSFOORT (7) NORTH END IN HAARLEM (8) EEFJE DE VISSER

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

3JS

JAAP KWAKMAN

‘Spotify voelt voor mij als fast food’ Dit jaar vieren de 3JS hun tienjarig jubileum met hun tiende album Nu en een uitgebreide theatertournee. We spreken zanger en medeoprichter van de band Jan Dulles (43) over het uitbrengen van een nieuwe plaat, promotie doen, optreden en geldstromen in een tijd van streaming. DOOR: JASPER VAN VUGT

ullie draaien inmiddels tien jaar mee als de 3JS, maar waren daarvoor ook al een tijd actief. Kun je schetsen hoe de industrie eruit zag toen jullie startten als professioneel muzikant? “Jaap [Kwakman, JvV] begon op zijn vijftiende in een professionele coverband, hij is nu veertig. Ik was zelf twintig toen ik professioneel muzikant werd. Sindsdien heeft internet op alle fronten alles op zijn kop gezet. Aanvankelijk waren de veranderingen positief. Je kreeg immers een wereldwijd bereik, al maakt dat voor Nederlandstalige muziek natuurlijk weinig uit. Daarna volgde al snel de piraterij, met het kopiëren van cd’s. Eerlijk gezegd deed ik daar ook aan mee. Er ging een wereld voor mij open als

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

muziekliefhebber. De gevolgen merkten we zelf pas in 2006, toen we onze eerste cd probeerden te verkopen. We zagen hoe de platenmaatschappijen aanvankelijk dachten dat het zo’n vaart niet zou lopen, om vervolgens de boot te missen en zwaar in paniek te raken.” Hoe hebben jullie daarop ingespeeld? “Niet. We hebben vastgehouden aan de cd. Vier van onze albums zijn goud geworden, en eentje is bijna platina. Dat zijn 50.000 verkochte exemplaren. En van Nu, ons nieuwe album? Ik denk dat we niet aan 15.000 verkochte exemplaren komen. Ja, we verkopen we nog wel steeds fysieke cd’s, en ik weet niet hoe het zit met down-

loads en streams. Van Nu hebben we bij de voorintekening duizend cd’s verkocht. Daarnaast verkopen we ze na aﬂoop van onze shows. Dan moet je bij een zaal met daarin zo’n vijfhonderd man toch wel denken aan minimaal vijftig cd’s per show. Dat is geen tien procent, maar twintig, want mensen komen altijd met zijn tweeën. Op die manier slijten we tijdens een tour toch nog minimaal tweeduizend cd’s. Voor cdverkoop is dat tegenwoordig heel veel.” Hoe doen jullie het qua streaming? “Het gaat steeds beter. Sinds kort zitten we bij Warner Music. Die majors weten precies hoe dat allemaal werkt op Spotify. Zo zijn er nu een aantal liedjes van ons album opge-

INTERVIEW

JAN DE WITTE

nomen in populaire playlists en word je plots gevolgd door een paar honderdduizend mensen. Dat is mooi om te zien. Zelf ben ik geen actieve gebruiker van Spotify, het voelt voor mij als fast food. Ik vind het een pijnlijk idee dat het niet meer om albums gaat maar om losse liedjes, en mensen op Spotify niet verder komen dan liedje zes. Dus zet je de singles aan het begin. Evengoed ben ik mij er nu meer in aan het verdiepen.” Vinyl is populairder dan ooit. Hoe kijk je daar tegenaan? “Vinyl gaat de cd niet vervangen, al is het een prachtig format. Ik verzamel zelf vinyl. Platen koop ik niet nieuw, ik moet ze per se tweedehands hebben. Ik wil een exemplaar uit de tijd dat ie uit kwam. Laatst kocht ik Harvest van Neil Young. Dan heb je gewoon een stukje antiek in handen, aangeschaft door iemand in 1972. Dat idee vind ik belangrijk. Vinyl is alleen voor de echte muziekliefhebber. Dat is het grootste deel van de mensen niet, en zeker de jeugd niet. Over vijf jaar weet de jeugd tussen de 15 en de 20 waarschijnlijk niet eens meer wat een cd is.” Wat betekent dat voor je inkomensstromen? “We hebben altijd de instelling gehad dat je moet optreden voor je geld. Als we met cdverkoop de productie van een plaat kunnen terugverdienen, is dat mooi. De inkomsten uit Spotify slaan helemaal nergens op, tenzij je een heel grote hit hebt. Daarnaast

JAN DULLES

heb je natuurlijk nog je auteursrecht, met geld via Buma en Sena. Dat alles bij elkaar vormt ons inkomen.” Hoe ziet jullie doelgroep eruit? “Het zijn mensen van mijn leeftijd en ouder, die vaak nog niet heel erg met streaming bezig zijn. Zelf ben ik ook zo; ik heb nog altijd liever een fysiek product in handen met een boekje en teksten dan dat ik een album op Spotify beluister. Komt een band die ik goed vind met een nieuw album, dan moet ik de cd hebben. Gelukkig zijn er nog genoeg mensen die ook zo denken.” Hoe brengen jullie een nieuwe cd onder de aandacht? “In het verleden hebben we veel instores gedaan, maar daar werd ik niet blij van. Sta je voor twintig en als je mazzel hebt vijftig fans uit Arnhem te spelen in de MediaMarkt, die de cd al hebben. Voor de rest lopen daar klanten die op zoek zijn naar een nieuwe tv en last hebben van de mensen die tussen de schappen naar ons kijken. Dus zijn we gestopt met instores. Wel promoten we onze cd’s via social media, en signeren we alle exemplaren van een nieuwe titel als mensen die bij voorintekening bestellen.”

Houd jij je bezig met de zakelijke kant? “Ja, alles wat er gebeurt gaat langs Jaap en mij. Het bedrijf is van ons. Jan is in loondienst en is er pas vijf jaar geleden bijgekomen, toen zijn vader uit de groep stapte. Jaap en ik bemoeien ons met alles, ik wil niet dat er dingen geregeld worden waar ik niet vanaf weet. En dat moet denk ik ook. Er zijn in de geschiedenis heel veel artiesten die de zaken door hun manager of platenmaatschappij lieten regelen en er na dertig jaar achter kwamen dat er geen geld op de bank stond. Gelukkig is Volendam Music, ons managementbureau, een heel transparant bedrijf. Je hoeft niet achterdochtig te zijn. Daarbij wonen we allemaal in Volendam. Als er iets besproken moet worden, ben ik er binnen een minuut.” Hoe belangrijk is de radio nog voor jullie? “Belangrijk, dat moet je zeker niet onderschatten. Een hit wordt nog altijd geboren op de radio. Op Radio 2 bijvoorbeeld kun je anderhalf miljoen luisteraars bereiken die jouw liedje elke dag voorbij horen komen. Dan heb je het dus over een grote groep mensen, die in het weekend naar de kroeg gaan en in de zomer naar festivals.” ◾

'Over vijf jaar weet de jeugd tussen de 15 en de 20 niet eens meer wat een cd is' Jan Dulles WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

BMIM

Buma Music In Motion slaat bruggen In zeven jaar tijd is Buma Music In Motion uitgegroeid tot een vaste waarde binnen het nationale en internationale conventiespeelveld. Projectmanager Maartje Glas en genremanager Ikaros van Duppen vertellen over de aantrekkingskracht, relevantie en ambities van BMIM. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

VOORUITBLIK

BUMA MUSIC IN MOTION WORDT TRADITIEGETROUW AFGESLOTEN MET EEN BORREL.

AND THE WINNER IS… JOOST VAN ‘T HOFF WON IN 2017 DE NEW TALENT AWARD

e 'echte' Buma Music In Motion werd in 2011 voorafgegaan door een ofﬁcieuze versie. Mediacomponist Stephen Emmer zat 25 jaar in het vak en wilde dat op een speciale manier vieren. Hij nodigde zijn collega’s uit voor een informele bijeenkomst om samen met een buitenlandse gast van gedachten te wisselen over het vak en inspiratie op te doen. Het idee bleek een schot in de roos. De reacties waren uitstekend en er werd al voorzichtig nagedacht over een vervolg. Buma/ Stemra stapte op dat moment in en lanceerde een jaar later de eerste editie van Buma Music In Motion (BMIM). Wat startte als kleinschalig event in het Amsterdamse Pakhuis De Zwijger is tegenwoordig een internationaal gebeuren met meer dan vijftig sprekers in vier zalen. De nieuwste editie

vindt plaats op 23 mei en is uitgebreider dan ooit.

Relevante partner “We proberen een zo breed mogelijk programma te presenteren dat zowel nationale als internationale namen aantrekt”, vertelt projectmanager Maartje Glas. “Dat lukt erg goed, gezien de interesse uit eigen en buitenland. Het meest trots zijn we misschien wel op het feit dat de naam Buma Music In

Motion in relatief korte tijd is uitgegroeid tot iets dat breder is dan het event zelf. Zo werken we samen met evenementen als Nederlands Film Festival, IFFR, Cannes Lions en Musexpo in Los Angeles. Wij zijn daar niet alleen aanwezig met belangrijke stakeholders, maar organiseren samen onder meer matchmakingsessies en presentaties. Dergelijke events zien BMIM als platform voor de promotie van de rol van muziek in media. Zo worden we steeds ▶

'Het vakgebied waarin wij ons als platform bewegen is enorm in ontwikkeling en wij hebben daarin onze plek gevonden' Maartje Glas WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

BMIM

ALLES WAT JE WILDE WETEN OVER BLOCKCHAIN KWAM VORIG JAAR TER TAFEL.

vaker benaderd om mee te denken over bijvoorbeeld de vraag welke Nederlandse spreker het beste past bij een bepaald onderdeel. Dat is natuurlijk een groot compliment en laat zien dat Buma Music In Motion gezien wordt als een serieuze en relevante partner. Het vakgebied waarin wij ons als platform en conferentie bewegen is zich enorm aan het ontwikkelen en wij hebben daarin een vaste plek gevonden, laten zien dat we bruggen kunnen slaan.”

Meerdaags Een veelgehoorde vraag is waarom Buma Music In Motion ‘slechts’ één dag duurt. Als je kijkt naar het uitgebreide programma en het enthousiasme van de deelnemers kan het event makkelijk over meerdere dagen verspreid worden. Ikaros van Duppen, genremanager: “Dit is iets waar onze buitenlandse gasten zeker om vragen. De Nederlandse bezoeker is echter blij met de huidige opzet. Begrijpelijk, want op deze manier kan men gelijk door met werk. Voor de 2018-editie hebben we echter iets bedacht waar beide partijen blij van worden. We hebben het trade diner, dat traditioneel op de avond vóór BMIM plaatsvindt, onderdeel van het event gemaakt. Bezoekers kunnen naast normale

tickets ook voor het diner een kaartje kopen. Op die manier breiden we de duur van Buma Music In Motion op een natuurlijke manier uit.”

Awards Naast de netwerkmomenten is er een tweede reden waarom professionals aanwezig moeten zijn op het trade diner: de toekening van de Buma Awards. Tijdens vorige edities werd de BMIM New Talent Award uitgereikt. In 2018 krijgen de awards veel meer nadruk. Zo worden er Buma Awards uitgereikt in de categorieën Beste Muziek voor Documentaires, Korte films en Telefilms, Beste Muziek In Trailers en wordt er een Buma Award toegekend voor het beste gebruik van bestaande muziek (sync) in reclame, televisie en film. Een deskundige jury bepaalt de winnaars. En natuurlijk keert de BMIM New Talent Award ook terug. Young professionals en studenten compositie en/of sound design voor media worden uitgedaagd hun beste werk van het afgelopen jaar op te sturen, waarna een vakjury de inzendingen zal bekijken.

Gasten Twee in het oog springende sprekers zijn Brandon Young Sr. en componist Wilbert

'Door het trade diner onderdeel van het event lte maken, breiden we de duur van Buma Music In Motion op een natuurlijke manier uit' Ikaros van Duppen 48

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

Roget. Young Sr. is director Music Affairs bij Activision. Hij is bij de game-uitgever verantwoordelijk voor alles wat met muziek te maken heeft, variërend van het samenwerken met de ontwikkelaars tot het vinden van componisten voor de scores en het sluiten van partnershipdeals met artiesten. Young Sr. en Wilbert Roget werkten nauw samen voor de soundtrack van de vorig jaar verschenen game Call Of Duty WWII. De componist is verder bekend van zijn scores voor onder meer Lara Croft and the Temple of Osiris en Beyond Libra. Bij het afronden van dit verhaal was de complete line-up van sprekers en gasten nog niet bekend. In het kader vind je een beknopt overzicht van de panels en alle deelnemers.

DANIEL POSSLER VERTELDE OVER ZIJN ONDERZOEK NAAR HET EFFECT VAN MUZIEK IN GAMES..

VOORUITBLIK

Programmahoogtepunten Buma Music In Motion 2018

TIJDENS DE BORREL MAG MUZIEK NATUURLIJK NIET ONTBREKEN

'Het is aan ons om de boodschap van BMIM niet alleen op die ene dag in mei uit te dragen, maar op verschillende events' Maartje Glas Stempel drukken De organisatie kan terugkijken op zeven geslaagde edities en de verwachtingen zijn hooggespannen. “Het is onze ambitie om iedere keer de vorige editie te overtreffen”, vertelt Glas. “Na de traditionele netwerkborrel die Buma Music In Motion afsluit, beginnen wij alweer met het nadenken over de volgende BMIM. Dat zijn voorzichtige eerste stapjes. Rond sep-

tember/oktober gaan we bij elkaar zitten om het programma handen en voeten te geven. Natuurlijk zijn we ﬂexibel genoeg om in te spelen op actualiteit. Op die manier blijft Buma Music In Motion voor een grote groep professionals relevant. Het is aan ons om de boodschap van BMIM niet alleen op die dag in mei uit te dragen. We willen dit jaar nog meer zichtbaar zijn op verschillende events.” ◾

NETWERKEN VLAK VOORDAT HET CONFE-

INTERACTIE

RENTIEPROGRAMMA BEGINT: ER IS GEEEN

BLIJFT DE SLEUTEL TOT EEN GOED

MET

HET

PUBLIEK

BETER MOMENT .

PANEL.

BMIM CONNECTS: THE ONE ON ONE SESSIONS Bij deze matchmaking-sessies kunnen bezoekers van gedachten wisselen met ervaren professionals, muziek pitchen, feedback krijgen op projecten of ‘gewoon’ zakendoen. Op bumamusic-in-motion.nl/matchmaking vind je een overzicht van de deelnemers. PUBLICITY - THE INS AND OUTS WITH WHITE BEAR PR'S THOMAS MIKUSZ In deze workshop krijgen deelnemers alle ‘ins & outs’ te horen over de beste manier van pr bedrijven voor jezelf. White Bear Public Relations is de specialist voor onder andere componisten, music supervisors en ﬁlm en music festivals wereldwijd. GOT IT COVERED? Een panel met Janesta Boudreau (eigenaar en Sync & Licensing Director, Rocking Horse Road Productions, CA), Jedd Katrancha (EVP, Downtown Music Publishing, US) en Ilana Goldstoff (Head of Music Research and Licensing, Sizzer Amsterdam) voorgezeten door Mark Gordon (Founder, Score Draw Music, UK) over een trend van de laatste jaren: het gebruik van coversongs in ﬁlms, trailers, televisie en advertenties. TV PROMO’S: SYNC’S NEW BEST FRIEND Peter Bradbury (Head of Music, Sky, UK) en Mark Gordon praten over het succes van muziek van promo’s voor televisieprogramma’s en sportprogramma’s. Doordat deze vaak herhaald en gedeeld worden, zorgt dit voor extra exposure en inkomsten. FROM THE SIMS TO SPACE, COMPOSING IN VARIOUS FIELDS Een Q&A met componist, producent, dirigent en schrijver Ilan Eshkeri. Duizendpoot Eshkeri werkte in het verleden samen met grote namen als Annie Lennox, David Gilmour, Sinead O’Connor en David Attenborough alsook modemerken, dansers en zelfs astronauten. YOU SHOOT, I SCORE! Karl Heortweard presenteert zijn boek You Shoot, I Score! – de survivalgids voor mediacomponisten in Nederland. Het nieuwe boek is bedoeld voor zowel beginnende componisten als professionals met internationale ambities. Voor You Shoot, I Score werden dertig componisten en industrieprofessionals aan de tand gevoeld. Het complete programma van Buma Music In Motion is te vinden via https://www.bumamusic-in-motion.nl

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

ANNE DE JONG

'De NVPI moet proactiever worden' Begin dit jaar is de naar Pathé Thuis vertrokken Jaap Bruijnen als algemeen directeur NVPI opgevolgd door Anne de Jong. Deze rasondernemer was al 22 jaar lid van het bestuur van NVPI Audio en 9 jaar van de NVPI-federatie. Wat zijn zijn ervaringen met de branchevereniging en hoe ziet hij de toekomst? DOOR: WERNER SCHLOSSER

oe keek je als bestuurslid en ondernemer naar NVPI? “Uniek aan de organisatie is het vermogen om altijd consensus te bereiken tussen majors en independents. Er zijn ook weleens perioden geweest, bij de opkomst van Napster bijvoorbeeld, dat ik het wat traag en defensief vond allemaal. Het was terecht dat we onze belangen verdedigden, maar niet dat we alleen bedreigingen zagen en geen kansen. Nu de markt veranderd is, keren de maatschappijen terug naar hun core business: artiesten ontdekken en in de markt zetten. Ook op NVPI-niveau is de missie duidelijk: wij zitten hier om de belangen te behartigen van degenen die intellectueel eigendom hebben en dat in welke vorm dan ook willen exploiteren. Intellectueel eigendom blijft de basis van alles.” Wat betekent het aantreden bij NVPI voor je bedrijven? “Ik werd voor deze functie gevraagd toen ik net een digitaal platform voor klassieke

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

muziek, MeloMe, had opgezet en radiostation Classic FM had overgenomen van TMG. Ik denk dat die twee een ijzersterke combinatie vormen en eigenlijk ook het toekomstmodel zijn voor mijn label Challenge Records International. Als ondernemer leek dus net weer een hele interessante tijd voor me aan te breken, toen het aanbod van NVPI kwam. We hebben afgesproken dat ik nog even de ruimte krijg om de integratie van vooral MeloMe en Classic FM af te ronden, maar zakelijk heb ik er geen bemoeienis meer mee. Challenge Records heeft een ijzersterk team dat de zaak uitstekend voort kan zetten.” Wat denk je als ondernemer te kunnen bijdragen aan NVPI? “Ik heb altijd mijn eigen broek op moeten

houden en op die manier kijk ik ook naar NVPI. Ik vind dat we als organisatie proactiever moeten worden, en zelf met big data aan de slag moeten gaan om voor onze leden marktanalyses te maken, trends en perspectieven te schetsen. Het was al langer de wens van het bestuur om ondernemender te worden en meer naar buiten te treden richting de markt en de leden. Mede daarom hebben ze mij voor deze functie gevraagd.” Blijf je bestuurslid van STOMP en lid van de Raad van Toezicht van Sena? “In het bestuur van STOMP ben ik inmiddels vervangen en op 1 juli stap ik uit de Raad van Toezicht van Sena. Als NVPIdirecteur vertegenwoordig ik in eerste instantie de belangen van de producenten. Dan moet je in alle harmonie ook weleens

'Intellectueel eigendom blijft de basis van alles'

INTERVIEW

FOTO: MARLIJN DOOMERNIK

Hoe is het gesteld met de kennis op federatieniveau? “Op juridisch gebied hebben we alle benodigde kennis in huis. Als de pers of een hoge ambtenaar iets wil weten, belt men ons. Basiscijfers van de markt hebben we wel, maar veel speciﬁeke markten consumentenkennis zit nu nog bij de leden. Wij willen een analyseafdeling opzetten om onze leden in de toekomst met nieuwe kennis te kunnen voeden. Daartoe gaan we met hen in gesprek, om hun wensen te peilen.”

'Wij willen een analyseafdeling opzetten om onze leden in de toekomst met nieuwe kennis te kunnen voeden' tegenover de makers kunnen gaan staan. Het zou gek zijn om zoiets te doen terwijl ik tegelijkertijd bij Sena toezichthouder bij beide partijen ben.” De afgelopen jaren zijn de verenigingen (Audio, FDN en Interactief) zelfstandiger geworden en de federatie dienstverlenender. Blijft een overkoepelend orgaan nodig in de toekomst? “Er is een aantal gezamenlijke dossiers, waarvan intellectueel eigendom het meest in het oog springende is. Daarin kan de federatie een belangrijke rol blijven vervullen. Ook richting de Federatie Auteursrechtbelangen,

de betrokken ministeries en de politiek.” Wat kunnen de verenigingen van elkaar leren en welke taak is daarbij weggelegd voor de federatie? “Er zitten overlappingen op het gebied van markttrends en de ontwikkeling van technologieën. De interactief-markt is enorm ‘tech driven’, daar kunnen de video/film- en audiomarkt van leren. De filmproducenten kunnen gebruikmaken van financiële ondersteuning uit het Abraham Tuschinski Fonds, zo’n investeringsfonds missen we bijvoorbeeld in de muziek. De federatie kan het voortouw nemen bij het bevorderen van kennisdeling.”

Voor welke zaken ga jij je persoonlijk hard maken? “In eerste instantie moeten we onze positie als centraal aanspreekpunt voor juridische zaken borgen. Verder moet nog dit jaar die analyseafdeling worden opgezet en moeten we actiever gaan communiceren, ook via de nieuwe site en social media. Op dit moment zijn we toegankelijk, maar we zenden niet voldoende naar de leden. We maken ons teveel afhankelijk van wat anderen over ons melden. Om onze rol als belangenbehartiger en aanspreekpunt te kunnen behouden, moeten we het heft meer in eigen hand nemen. Op iets langere termijn lijkt ook een samenwerking met België me belangrijk. Daar krijgen ze met dezelfde vraagstukken te maken als wij hier, dus daarin kunnen we elkaar ondersteunen en versterken.” Welke ontwikkelingen voorzie je in het NVPI-ledenbestand? “Er zullen altijd makers en producenten blijven die zich inzetten om aan de alsmaar groeiende consumentenbehoeften te voldoen. En wij ondersteunen ze daarbij. Maar zijn onze huidige leden over vijf jaar nog steeds lid, of inmiddels ingehaald door superplatforms als Netﬂix, Spotify, Amazon, YouTube en Facebook? En worden die dan lid van NVPI? Als ze netjes met het intellectueel eigendom omgaan en betalen voor gebruik, sluit ik dat niet op voorhand uit.” Hoe wil je herinnerd worden? Als de NVPI-directeur die… “…de partijen met elkaar verbond, de waarde van intellectueel eigendom benadrukte en NVPI omvormde tot een proactieve, servicegerichte organisatie.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

FOTO: OMAR ROSALINA

JAMAI

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

INTERVIEW

Jamai zet zichzelf opnieuw op de kaart Na vijftien jaar keert Jamai Loman terug naar de basis. Niet als de onzekere tiener die Idols won en niet wist wat hem daarna allemaal overkwam, maar als volwassen muzikant op zoek naar erkenning. “Het voelt alsof ik helemaal van voren af aan moet beginnen: opnieuw de radio overtuigen, opnieuw de media interesseren, opnieuw mijn publiek veroveren”, aldus Jamai. Vandaar ook de titel van zijn nieuwe album: Genoeg Te Doen. DOOR: ED HOOGE VEEN

adat hij in 2003 de ﬁnale van Idols won, stond Jamai wekenlang op de eerste plaats. Uiteindelijk werden van zijn debuutsingle Step Right Up bijna 400.000 fysieke exemplaren verkocht, iets wat daarna geen enkele artiest meer lukte. Na Idols startte Jamai een succesvolle carrière als musicalster (inmiddels gestopt) en bleek hij het ook als tv-presentator bijzonder goed te doen. “De afgelopen jaren hebben veel mensen mij gezien op diverse podia, variërend van het theater tot braderie en bedrijfsfeest. Ik vond het nu tijd om weer terug te keren naar de basis”, legt Jamai uit. “En dat is muziek. Want ik ben toch vooral een zanger en blijf muzikant. Daarnaast maak ik verschillende tvprogramma’s. Dat zijn de twee disciplines waarop ik mij wil blijven focussen." Op zijn nieuwe album Genoeg Te Doen zingt hij uitsluitend zelfgeschreven en gecomponeerde Nederlandstalige liedjes. Een bewuste keuze. “Ik ben dol op onze taal en kan mij er ook het best in uitdrukken. Veel liedjes gaan over dingen die ik zelf in mijn relatie heb meegemaakt. Maar ook over die van anderen. We hebben allemaal

wel eens liefdesverdriet gehad en ons eenzaam of alleen gevoeld.” Niemand uitsluiten Over alle commotie die ontstond omdat Jamai op zijn nieuwe album niet zingt over ‘hij’ of ‘hem’ maar over ‘jou’ doet hij af als ‘storm in een glas water’. Jamai: “Ik kreeg kritiek op uitspraken die ik had gedaan in een interview met het AD. Ik wil niemand uitsluiten. Iedereen moet zich kunnen herkennen in mijn teksten. Ik ben heel duidelijk geweest. Ik ben artiest en schrijf en doe wat ik wil. Ik ben zanger en geen activist.” Clubtour Ter ondersteuning van zijn album start Jamai in mei een clubtour. “Superspannend, want het is de eerste keer dat ik de poppodia af ga. Ik heb in de Ziggo gestaan, in Ahoy’ maar nog nooit in de Oosterpoort, TivoliVredenburg of Paradiso. Met mijn eigen band ga ik uitsluitend nieuw Nederlandstalig repertoire doen. Dus nee, geen Step Right Up, dat nummer heb ik de afgelopen vijftien jaar al genoeg gezongen.” Jamai is vastbesloten om zichzelf opnieuw

op de kaart te zetten. “Ik wil nu graag doorpakken, gaan toeren en werken aan een volgend album. Als ik mijn leven lang veertig shows per jaar kan doen en de fans blijven komen om naar mijn muziek te luisteren, ben ik de gelukkigste man op aarde.” ◾

Agenda Jamai presenteert wekelijks het RTLprogramma It Takes 2 met Gordon. Vanaf 27 april presenteert hij bij RTL ook het programma Time To Dance met Chantal Janzen. Op 25 mei start Jamai zijn clubtour in Mezz Breda. Zie voor de andere concertdata www.jamai.nl

'Ik ben artiest en schrijf en doe wat ik wil. Ik ben zanger en geen activist' WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

CALL OF DUTY

Call of Duty: geliefd, Of consumenten nu wel of niet wat met Call of Duty hebben, inmiddels zijn uitgekeken op de serie of deze dankzij de nieuwe WW II-versie juist weer herontdekt hebben, de shooterfranchise is ontegenzeggelijk een fenomeen. DOOR: JAN MEIJROOS

aar analogie met de jaarlijkse sporttitels van Electronic Arts (FIFA, Madden) en 2K Games (NBA2K, WWE2K) weet de Amerikaanse uitgever Activision jaar in jaar uit een schietspel uit te brengen dat steevast miljoenen keren over de toonbank gaat. En dat mag je best een unieke prestatie noemen. Aanvankelijk was dit een risicovolle onderneming. Waar de gebruikers bij sporttitels genoegen nemen met een verﬁjning van de bestaande gameplay, al dan niet aangevuld met nieuwe modi, verwachten consumenten bij schietspellen steeds weer een nieuwe setting, een nieuwe verhaallijn en andere spelmogelijkheden. Na drie Call of Duty-delen over de Tweede Wereldoorlog koos de ontwikkelaar voor moderne, hedendaagse conﬂicten en locaties. En met succes. Call of Duty: Modern Warfare werd in 2007 door publiek en pers met open armen ontvangen en met vele prijzen onderscheiden.

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

In de jaren erna volgden vele nieuwe delen die zich in al dan niet ﬁctieve tijdperken afspeelden, en groeide de Black Ops-reeks uit tot publiekslieveling. Wel kreeg de franchise gaandeweg steeds meer kritiek. Ondertussen bleef Activision miljarden omzetten. En met het voorlaatste deel WW II werd eind 2017 de weg omhoog weer gevonden, nadat Inﬁnite Warfare in 2016 beduidend minder presteerde.

Gratis events en updates Toch denkt Activision allang niet meer in jaarlijkse releases. Sinds 2011 heeft de uitgever drie studio’s aan het roer staan: Inﬁnity Ward, Treyarch en Sledgehammer Games, die om de drie jaar stuivertje wisselen. Het idee achter een nieuwe titel wordt vier jaar voordat deze uitkomt reeds geboren. Er is dus geen sprake van het inspringen op hypes of trends. De roadmap van een game ligt al jaren vast. Daarnaast is het traditionele model van ieder kwartaal

downloadable content uitbrengen sinds een paar jaar ﬂink op de schop gegaan. De (betaalde) DLC verschijnt nog steeds elke drie maanden met nieuwe maps, wapens en spelmodi, maar tussentijds zijn er ingame events waar iedereen aan mee kan doen zonder te betalen. Zo vond voor Call of Duty: World War II eerder dit jaar – van 23 januari tot en met 27 februari om precies te zijn – het zogeheten Resistance event plaats. Tijdens deze periode konden spelers wekelijks een gratis ‘supply drop’ ontvangen en meedoen aan speciale ‘double XP playlists’. Daarnaast kregen ze de mogelijkheid om een nieuwe klasse aan te maken in de nieuwe Resistance Division én waren er tijdens het event twee nieuwe modi speelbaar: Demolition en Prop Hunt. Het Resistance event was het tweede event voor WW II (de eerste was Winter Siege) en de makers hebben aangekondigd dat er meer van dergelijke events aan zitten te komen.

ACHTERGROND

gehaat en succesvol Bovenstaande service aan de community voor een bestaande titel staat niet op zichzelf, want de studio’s blijven ook oudere titels van updates voorzien. Recent is er voor Call of Duty: Black Ops III een update verschenen die de gratis spelmodus Infected toevoegt. Deze spelvariant komt oorspronkelijk uit Modern Warfare 3. Daarnaast werd er een remake van een bestaande map bijgevoegd, de Redwood Snow map. Niet gek voor een spel uit 2015. En ook Call of Duty: Inﬁnite Warfare kreeg in september 2017 een weekend lang een nieuwe spelvariant: Gesture Warfare. Spelers hadden in deze modus geen beschikking over wapens maar konden hun tegenstanders door middel van handgebaren, en goed mikken, uitschakelen. Dit alles illustreert dat Activision niet na iedere nieuwe titel direct overschakelt naar de volgende.

Wereldkampioenschappen Activision heeft de Call of Duty-franchise de afgelopen 15 jaar knap weten uit te bou-

wen. Belangrijk hierbij was de omarming van e-sports. Waar inmiddels iedere speluitgever zijn actiespellen modelleert voor e-sports, zag Activision twaalf jaar geleden al in hoe belangrijk het was om een game als entertainend (sport)evenement aan te bieden. Call of Duty 4: Modern Warfare was op dat vlak een voorloper en alle Call of Duty-titels die volgden, beschikten over e-sports-elementen. Het aantal kijkers van competitieve streams en de wereldkampioenschappen Call of Duty stijgen jaar op jaar, en de deelnemende teamleden zijn uitgegroeid tot ware beroemdheden met drommen fans, sponsorcontracten en eigen merchandise.

Duty-ﬁlm het licht zien. Aan het hoofd van Activision Blizzard Studios staan Stacey Sher en Nick van Dyk, twee grote namen uit de ﬁlm- en televisiewereld. Sher was producer van onder meer Pulp Fiction en The Hateful Eight. Van Dyk werkte negen jaar lang bij The Walt Disney Company als senior vice president corporate strategy & business development. Het Call of Dutyuniversum heeft talloze games en verhalen om op terug te vallen en dat biedt Activision Blizzard Studios genoeg mogelijkheden om veel publiek te trekken. ◾

Op het witte doek Inmiddels is Call of Duty een apart universum met miljoenen loyale fans. Om dat universum nog verder uit te bouwen staan er Call of Duty live-actionﬁlms op stapel. In 2015 werd Activision Blizzard Studios opgericht en in 2019 moet de eerste Call of

Call of Duty: Black Ops 4

'Call of Duty is een apart universum geworden met miljoenen loyale fans'

De nieuwe Call of Duty verschijnt dit jaar wereldwijd op 12 oktober voor PlayStation 4, Xbox One en pc. Black Ops 4 werd aangekondigd middels een teaser trailer. Op 17 mei vindt er een groot onthullingsevent plaats.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

25/05/2018

PRODUCT SPOTLIGHT

Detroit: Become Human Quantic Dream is een van de meest innovatieve verhalenvertellers in de gamewereld. Na baanbrekende titels als Heavy Rain en Beyond: Two Souls zet de ontwikkelaar met Detroit: Become Human een volgende stap. In dit spel zorgen de keuzes die je maakt voor een nieuwe en meeslepende ervaring. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

edereen die Heavy Rain en Beyond: Two Souls heeft gespeeld, weet ongeveer wat hij of zij kan verwachten van Detroit: Become Human. Deze nieuwe titel gaat echter nog een stapje verder en brengt het genre van de interactieve game naar een hoger niveau. Net zoals in eerdere games van Quantic Dream wordt het verhaal verteld vanuit meerdere perspectieven. Zo kent Detroit: Become Human drie verhaallijnen. De game is gesitueerd in het Detroit van de nabije toekomst. Anno 2038 is de Amerikaanse stad uitgegroeid tot het hart van de androïde-industrie. Uit de fabrieken in Detroit rollen levensecht uitziende robots die het dagelijkse leven leuker, veiliger en gemakkelijker moeten maken. Maar het einde van dit tijdperk lijkt nabij. De androids beginnen in opstand te komen, en wie dit doet wordt als deviant aangemerkt. Drie losse verhalen Het verhaal wordt verteld vanuit de verschillende perspectieven van de drie androïden Kara, Connor en Markus. Kara is een nieuwe androïde die werkt in de verpauperde en verloederde kant van Detroit. Ze wordt al snel herkend als deviant en slaat op de vlucht met een klein meisje. Als speler help je haar tijdens haar tocht. Connor werkt voor de politie in Detroit en

moet de criminaliteit onder de androïden bestrijden. Hij krijgt hierbij hulp van een menselijke partner. De vraag is waar zijn loyaliteit uiteindelijk komt te liggen. Tot slot is er Markus. Hij is een deviant die het juk van zijn software heeft afgeworpen. Na zijn ontsnapping uit het huis van zijn meester, sluit Markus zich aan bij een ondergrondse factie van dissidenten. Daar begint de strijd voor de bevrijding van de androïdenbevolking van Detroit. Deze drie verhalen zijn met elkaar verbonden.

Hoe ver ga je om vrij te zijn? Eén ding is zeker en dat is dat Detroit: Become Human geen standaard game is geworden. Het brengt iets anders dan wat de ‘normale’ triple-A-titels bieden. Centraal staan een meeslepend verhaal en de keuzes die de gamer maakt. De acties van de gamer hebben namelijk gevolgen voor het verdere verloop van het verhaal. De kans dat twee gamers hetzelfde verhaal spelen is bijzonder klein. Een scène kan vele verschillende uitkomsten hebben en Detroit: Become Human is opgebouwd uit talloze scènes. Daarnaast speelt het spel in op hedendaagse maatschappelijke problemen waarbij de androids vechten voor hun vrijheid. De tagline van de game is dan ook: ‘Hoe ver ga je om vrij te zijn?’ ◾

Detroit: Become Human, exclusief ontwikkeld voor de PlayStation 4, verschijnt op 25 mei. Uitgever Sony Interactive Entertainment zal de titel vooral op sociale kanalen en via een digitale mediacampagne ondersteunen.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

APRIL 2018

RED DEAD REDEMPTION 2

Red Dead Redemption 2 is nu al succesvol Vanaf 26 oktober ligt Red Dead Redemption 2 in de winkels. Gamers én retailers kijken massaal uit naar de nieuwe open-wereldtitel van de ontwikkelaars van Grand Theft Auto. Wat maakt deze game op voorhand al zó succesvol? DOOR: JAN MEIJROOS

oen Red Dead Redemption 2 in 2016 werd aangekondigd met slechts twee teaserbeelden stegen de aandelen van moedermaatschappij Take-Two Interactive pardoes met 6%. Alleen al de wetenschap van het bestaan van de opvolger van Red Dead Redemption was genoeg om miljoenen gamers enerzijds en investeerders anderzijds in een jubelstemming te brengen. Een dergelijk geloof in een ontwikkelaar en een game is tegenwoordig zeer uniek. Het doen en laten van studio’s en uitgevers ligt meer dan ooit onder een ver-

Sociale interesse Binnen een uur na de aankondiging van Red Dead Redemption 2 ontving Rockstars onthulling 54.000 likes - en 61.000 retweets op Twitter, 65.000 likes op Instagram en 152.000 likes en 52.000 comments op Facebook.

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

grootglas. Gedrag dat in de ogen van de consument niet door de beugel kan, wordt via social media en fora uitvergroot en afgestraft. Tegelijkertijd blijven uitgevers jaarlijkse franchise-hits omarmen. Liefst iedere twaalf maanden een hit, dan wel om de twee jaar een nieuw deel in een succesvolle serie uitbrengen, dat is al jaren het beoogde ritme van de releases in het najaar.

Heilig mantra Rockstar Games bekleedt echter een unieke positie in de industrie. Het bedrijf staat er namelijk om bekend om zeer perfectionistisch te zijn. Als een titel meer tijd nodig heeft, wordt de releasedatum zonder pardon uitgesteld. Dat gebeurde meerdere keren met GTA V en is Red Dead Redemption 2 ook al twee keer overkomen. Consumenten vinden het jammer, maar doen er veelal niet moeilijk over. In een industrie met Day One patches die soms groter zijn dan de daadwerkelijke game zelf,

wordt de mentaliteit van Rockstar geprezen. ‘It’s ready when it’s done’, lijkt een heilig mantra van het bedrijf. Het gevolg is dat er steeds minder nieuwe Rockstar-titels uitkomen. Eind 2017 verscheen een aangepaste virtual reality-versie van het alweer zes jaar oude L.A. Noire voor de HTC Vive, evenals een remaster voor PlayStation 4, Xbox One en Nintendo Switch. De laatste, échte originele nieuwe titel verscheen in 2013: het ongekend populaire Grand Theft Auto V, dat tot op de dag van vandaag nog massaal gespeeld wordt.

1,4 miljard dollar omzet Met het succes van GTA V bewijzen Take Two en Rockstar Games direct hun gelijk. Eind 2017 was het spel nog steeds een van de bestverkochte titels van dat jaar met 15 miljoen verkochte exemplaren, wat de totale verkoop van de game op 90 miljoen bracht. Daarnaast zorgt Grand Theft Auto Online – de volledig op zichzelf staande,

ACHTERGROND

online component van GTA V - voor een constante stroom aan omzet. Eind juli 2017 stond de teller voor Grand Theft Auto V op maar liefst 1,4 miljard dollar. 78% van de inkomsten was afkomstig uit aanvullende content van GTA Online. Rockstar voorziet het spel dan ook voortdurend van nieuwe content. Die loopt uiteen van nieuwe wapens, outﬁts en voertuigen tot nieuwe speltypen en aanvullingen op bestaande modi. Er zijn maar weinig games die vier jaar lang zo frequent voorzien worden van nieuwe updates. En de consument reageert op dit onderhoud en blijvende aandacht met zijn portemonnee.

Stilte als marketingtool Al met al geeft deze aanpak Rockstar een luxe, unieke uitgangspositie. Red Dead Redemption hoeft niet overhaast te worden uitgebracht. GTA V blijft verkopen, GTA Online kent een levendige community en daarmee een enorme inkomstenbron, en spelers houden blind vertrouwen in de nieuwe open-wereld westerngame. Daarnaast – ook hierin is Rockstar uniek – kent het bedrijf een afwijkende marketingstrategie. En die bestaat uit een complete radiostilte. Waar andere uitgevers soms al jaren voor de release van een nieuwe titel

de pers uitnodigen, tientallen trailers vrijgeven, hands-on events organiseren en honderdduizenden dollars uitgeven voor een stand op de E3, zwijgt Rockstar in alle toonaarden. Binnen het bedrijf heerst een absolute zwijgplicht, beurzen worden gemeden, persevenementen vinden zelden of nooit plaats en trailers en screenshots worden spaarzaam verstrekt. Dit alles verstevigt de positie van het bedrijf. Rockstar Games blaakt van het zelfvertrouwen en ondertussen kunnen de makers zich focussen op het enige wat telt: het voltooien van alweer een zekere miljoenenklapper.

12 miljoen in drie maanden Analisten spraken in oktober 2016 de verwachting uit dat Red Dead Redemption 2 in het eerste kwartaal na zijn release tussen de tien en twaalf miljoen stuks zou gaan verkopen. Dat was echter twee jaar

geleden. Inmiddels is de installed base van PlayStation 4 en Xbox One toegenomen en de hype voor de game alleen maar verder toegenomen. De titel, die met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet nog een keer uitgesteld gaat worden (al weet je dat bij Rockstar maar nooit), heeft nu reeds het najaar in zijn greep. Niet voor niets haalde Activision Call of Duty: Black Ops 4 naar voren om een clash met RDR2 te voorkomen. Een nieuwe Call of Duty verschijnt steevast in november, dit jaar kiest Activision het zekere voor het onzekere. Rockstar wacht intussen rustig af en zal ook op de E3 schitteren door afwezigheid, om waarschijnlijk pas rond of na Gamescom weer een enkel tipje van de sluier op te lichten. Als de langverwachte game dan uiteindelijk 26 oktober verschijnt, kan hetzelfde ritueel weer van voren af aan beginnen - alleen dan met Grand Theft Auto 6. ◾

Red Dead Redemption 2: wat we wel weten Red Dead Redemption 2 is a western-action-adventure game in een open wereld. De speler kruipt in de huid van Arthur Morgan, outlaw en lid van de bende Van der Linde. De game speelt zich af voor de verhaallijnen van Red Dead Redemption. Volgens insiders maakte een jonge John Marston, de hoofdrolspeler uit de vorige game, zijn opwachting. Verwacht wordt dat spelers net als bij GTA V kunnen wisselen tussen verschillende personages. RDR2 kent een verhalende single-playercampagne en online multiplayercomponenten. Die laatste moeten net zoals bij GTA Online de consument jaren zoet houden.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

Bioscoopﬁlms voor het hele gezin! Meer dan 200.000 bezoekers in de bioscoop! Reeds beschikbaar op DVD en Blu-ray.

Meer dan 300.000 bezoekers in de bioscoop! Vanaf 19 april beschikbaar op DVD en Blu-ray.

Nieuwland Parc 313 • 2952 DD Alblasserdam +31(0)6 55 82 04 48 • www.redsquarefilm.nl

BLU-RAY & DVD

SPECIAL S PECIAL

Nog genoeg kansen in fysieke filmmarkt Als het om films gaat geven consumenten tegenwoordig de voorkeur aan streaming ten opzichte van een Blu-ray of dvd. Toch hoeft het fysieke filmproduct nog lang niet te worden afgeschreven.

lu-rays en dvd’s blijven een grote aantrekkingskracht uitoefenen op filmliefhebbers. Verzamelaars hebben de films mooi naast elkaar in de kast staan, al dan niet op alfabetische volgorde, of op naam van de regisseur. Of de markt nu ingestort is of niet, er zijn nog genoeg consumenten die fysieke films aanschaffen, stelt Bert Trentels, zaakvoerder van distributeur Remain In Light. “De dvd- en Blu-ray-markt heeft de komende jaren nog een mooie toekomst voor zich en we kijken positief naar deze markt”, aldus Trentels onlangs in Entertainment Business. “Daarom besteden we ook veel tijd en aandacht aan het vercommercialiseren van titels op Blu-ray en dvd. En dat weerspiegelt zich in goede omzetten voor de labels die we vertegenwoordigen.”

In het zicht blijven Ook Dutch FilmWorks ziet voldoende kansen op de markt voor fysieke ﬁlms, al moet er nog wel wat werk verzet worden. René van Turnhout is COO van DFW en zet zich in de hoedanigheid van voorzitter van Filmdistributeurs Nederland in om het fysieke ﬁlmproduct relevant te houden. “We

zijn voortdurend met retailers in gesprek over het belang van Blu-ray en dvd. De consument moet ze op voldoende plaatsen tegenkomen, anders leeft de perceptie dat ze er niet meer toe doen.”

Juiste assortiment Ook Willem Sonnemans, directeur van Source 1 Media, is het ermee eens dat het zilveren schijfje zichtbaar moet blijven voor de consument. “We krijgen steeds minder

met het juiste product. Ga niet direct allemaal voor die ene titel die toch direct voor een lage prijs bij de discounter te koop is.”

Populair als cadeau Retail is uiteraard niet het enige afzetkanaal voor Blu-ray's en dvd’s, ook via onlineshops worden ze verkocht. Ze blijken het goed te doen tijdens de cadeauperiode. Bol.com meldde bijvoorbeeld dat Verschrikkelijke Ikke 3 en de Harry Potter Complete 8-Film

'We kunnen aantonen dat het juiste assortiment voor de juiste prijs nog altijd voor gezonde verkopen en marge zorgt' Willem Sonnemans, directeur Source 1 Media ruimte van de afnemers. Dvd is geen sexy product meer. Terwijl we kunnen aantonen dat het juiste assortiment voor de juiste prijs nog altijd voor gezonde verkopen en marge zorgt. Laten we niet vergeten dat er een doelgroep is die gewoon voor een goede prijs een dvd wil kopen.” Het advies van Sonnemans aan retailers: “Probeer je te onderscheiden

Collection vorig jaar een van de populairste sinterklaascadeaus waren, en tijdens de Black Friday-verkopen voor kerst stond de boxset Game Of Thrones seizoen 7 Limited Edition in de top tien van bestverkochte producten. Kortom: Blu-ray en dvd hebben dus nog genoeg bestaansrecht, zowel in de fysieke als in de digitale winkels. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

AAN

DE N E M O K

DVD

Y A R U EN BL

RELEASE

BLU-RAY & DVD

SPECIAL S PECIAL

Fysieke releases nog steeds speerpunt van DFW Dutch FilmWorks slaagt erin om in een dalende markt toch telkens weer goede resultaten neer te zetten. Fysiek ﬁlmproduct is dan ook nog steeds belangrijk voor de onafhankelijke distributeur, aldus COO René van Turnhout. "

e hebben nog steeds alle geloof in Blu-ray en dvd”, zegt Van Turnhout stellig. Zijn woorden worden onderbouwd door de fysieke DFW-releases die op stapel staan. In april, mei en juni zullen maar liefst veertien feature ﬁlms, vier boxsets en een tv-serie worden uitgebracht. De distributeur zet onder meer in op spektakelﬁlms (6 Below, Escape Room, Black Water), kinderproducten (Mijn Dino en Ik, Diep in de Zee, Monsterjagers) en natuurdocumentaires (Wonders Of The Sea, Wild). Bovendien liggen er in mei in het kader van de actiecampagne Filmpakker 28 titels tegen een gereduceerde prijs in de winkels.

Samenwerken De onafhankelijke distributeur zegt "blij te zijn dat partijen blijven geloven in de fysieke markt", maar vindt wel dat er wat moet gebeuren om de zichtbaarheid van de producten voor de consument te behouden, met name bij MediaMarkt. “De komende drie tot zes maanden zijn voor het aanbod bij MediaMarkt cruciaal. Het assortiment zal worden herbezien, om ervoor te zorgen dat het meer in lijn ligt met de

veranderde vraag van de consument.” Het aantal producten wordt inmiddels teruggebracht naar zo’n 3.000. “Longtail is verschoven naar online", zegt Van Turnhout. "Met Blu-ray en dvd valt er nog steeds een mooie omzet te maken. Momenteel werken MediaMarkt, distributeurs en leveranciers goed samen om dit te laten slagen.”

Patser Een van de focustitels is de voor eind mei geplande titel Patser, het speelﬁlmdebuut van Ali B. “Ten tijde van de bioscooprelease was Ali B in elke talkshow te zien en was die ﬁlm overal op social media aanwezig”, zegt Van Turnhout. “In Vlaanderen worden ter promotie van de Blu-ray- en dvd-release signeersessies gehouden met de regisseurs Adil El Arbi en Bilall Fallah. We kijken of wij zulke signeersessies ook in Nederland kunnen opzetten, maar wij zijn daarbij natuurlijk wel afhankelijk van hun beschik-

baarheid. Verder zetten we in op platforms zoals Facebook en Instagram, en op online bannering.”

Prijsonderscheid Opvallend is dat bij een aantal releases geen prijsonderscheid wordt gemaakt tussen Blu-ray en dvd. “We zien dat als nieuwe films tegen dezelfde prijs worden aangeboden, er gedurende een langere tijd bij een aantal kanalen meer Blu-rays worden verkocht dan dvd’s”, legt Van Turnhout uit. Iets later in het jaar, in juli, gaat DFW flink uitpakken met Bankier van het Verzet. “Die titel moet straks overal staan. Het is een film waar een wat ouder publiek op afkomt en dat is nu net het publiek dat nog steeds bereid is om Blu-rays en dvd’s te kopen. Voor de bioscooprelease heeft hoofdrolspeler Barry Atsma zich enorm ingezet. We gaan kijken of Barry ook bereid is dat bij de fysieke release te doen.” ◾

'Longtail is verschoven naar online. Met Blu-ray en dvd valt er nog steeds een mooie omzet te maken' WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

Op 20 mei vieren we de geboortedag van Annie M.G. Schmidt

Ter ere hiervan verschijnt op 1 mei een 8 DVD-box met zeven boekverfilmingen van Annie M.G. Schmidt. Ook is de televisieserie Annie M.G. opnieuw leverbaar.

Topreleases voor de komende maanden

BLU-RAY & DVD

SPECIAL S PECIAL

Source 1 Media kiest voor specialisatie Source 1 Media is al bijna tien jaar lang actief in de fysieke ﬁlmmarkt. Ook al heeft het in Amsterdam gevestigde bedrijf inmiddels andere activiteiten ontplooid, het distribueren van Blu-rays en dvd’s blijft een belangrijk bedrijfsonderdeel.

ei staat voor Source 1 Media voor een groot deel in het teken van Annie M.G. Schmidt. In die maand wordt een acht schijven tellende boxset uitgebracht met verfilmde boeken van de gevierde schrijfster, plus de Annie M.G. Schmidt tv-serie. Verder staan de release van de horrorfilm The 13th Friday, de actiefilm Bent, met onder meer Andy Garcia en Karl Urban, en de vier titels tellende Sterke Vrouwen Filmbox op de planning. Bovendien wordt op 17 mei de populaire Neema-titel The Case For Christ opnieuw uitgebracht. “Wij denken dat we de komende jaren nog plezier kunnen beleven aan de fysieke markt”, zegt directeur Willem Sonnemans.

Daarnaast zullen we meer labels toevoegen, waardoor we voor elke retailer een interessante partij kunnen zijn.”

Kidsmerken Het in 2009 opgerichte Source 1 Media begon als distributeur van Blu-rays en dvd’s. De productlijn is in de loop der tijd uitgebreid met cd’s en lp’s, daarnaast verzorgt het bedrijf voor veel ﬁlms, tv-series en documentaires ook de vod- en tv-distributie. Verder vertegenwoordigt Source 1 Media diverse labels op ﬁlm- en audiogebied, waaronder Neema, In The Air, Ecovata en Première TV Distribution. Focus en specialisatie, dat zijn volgens Sonnemans twee sleutelbegrippen aan

'We geven meer geld uit aan marketing en plukken daar ook de vruchten van' “Dit doen we door de titels voor een juiste prijs te positioneren en de ﬁlms te blijven ondersteunen met doelgroepgerichte retail- en consumentenmarketing. We geven op dit moment meer geld uit aan marketing en plukken daar ook de vruchten van.

de hand waarvan je nog steeds een goede boterham kunt verdienen op de fysiekeﬁlmmarkt. “We hebben bijvoorbeeld met de catalogus van In The Air een sterke kids line-up met daarin niet alleen catalogustitels met pareltjes van Annie M.G. Schmidt

en Paul van Loon, maar ook met nieuwe merken van recente bioscooptitels, zoals Rita & Krokodil en De IJslandbende. Samen met onze horrortitels weten we zoveel units op dvd te verkopen dat het economisch verantwoord blijft. Ook onze actie- en thrillertitels geven we bijna allemaal nog op dvd en Blu-ray uit. Van een aantal titels verkopen we zelfs meer Blu-rays dan dvd’s.”

Opschalen Source 1 Media is goed in specialisatie, maar let tegelijkertijd op de kosten. “We hebben een geringe overhead”, legt Sonnemans uit. “Veel van onze activiteiten worden ingehuurd, al naar gelang behoefte. Hierdoor zijn we in staat om in de mindere maanden de kosten laag te houden en op te schalen in de piekperiodes. We zien weliswaar een daling van de verkochte units per titel, daar staat een omzetstijging in het vod-segment tegenover. Ook vertegenwoordigen we diverse christelijke uitgevers. Dat segment kent qua fysieke verkoop een veel minder sterke daling. En van een aantal titels, zoals The Case for Christ, weten we mooie omzetten te realiseren buiten de standaard christelijke verkoopkanalen.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL APRIL 2018

FOTOMOMENT

Naar bed met een C64 Mini Om de release van de miniconsole C64 onder de aandacht te brengen, richtte het Amsterdamse Arcade Hotel een complete jaren-tachtigverdieping in. Compleet met Transformers-dekbedovertrek, Nederlandse superheldenstrips, ministeck en posters van artiesten en series als Madonna, Duran Duran, The A-Team en Thundercats. Daarnaast is in iedere kamer uiteraard een C64 Mini te vinden.

aniel Salmanovich, eigenaar van het Arcade Hotel: “Wij zijn ontzettend blij dat wij deze retrogadget in ‘s werelds eerste videogamehotel mogen verwelkomen en kijken ernaar uit om onze gasten hun jeugd te laten

APRIL 2018

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

herbeleven. Ik ben zelf een eighties kid en heb talloze uren doorgebracht met deze games. De C64 Mini zal een waardevolle toevoeging zijn aan het grote aanbod van zowel moderne als nostalgische games in het Arcade Hotel.” ◾

De komende editie verschijnt op 1 juni, met daarin de volgende specials KIDS S P E C I A L

BORD- & KAARTSPELLEN S P E C I A L

ADVOCATUUR S P E C I A L

GeĂŻnteresseerd in deelname? Contact Mitchel van der Heide via sales@imediate.nl

THERE ARE NO RULES TO CREATIVITY.

Margriet Koedooder is our most experienced lawyer in Music & Creative Industry Law.

For queries we recommend that you contact her directly.

Van Miereveldstraat 13 1071 DW Amsterdam Netherlands

+31 (0)20 20 607 55

mkoedooder@devos.nl

www.devos.nl

linkedin.com/in/margrietkoedooder

Where there are rules we will take care of them. CREATIVE INDUSTRY LAW

MUSIC LAW

Publishing • Labels • Booking Agencies • (Inter)

Television • Internet & Ecommerce Law • Litigation • Media Law

National DJ’s & Artists • Intellectual Property

Music Law • Education Law • Trademark & Competition Law • Privacy

Protection • Internet & Webshops • Licensing •

Telecommunication Law • Business & Corporate Operations &

Reputation Management • Selling & Buying •

Transactions • Food Law • Restructuring • Labour Law • ICT Law.

Employment Law • Agents & Franchising.