EB Gamespecial 2017 by iMediate

ENTERTAINMENT BUSINESS

GAMESPECIAL 2017 EBGamespecial2017_cover.indd 1

8/31/2017 9:17:47 PM

EBGamespecial2017_advertenties.indd 2

9/1/2017 4:19:28 PM

WWW.SENZIE.NL

Senzie is hĂŠt creatieve bureau voor de entertainmentbranche met een voorliefde voor games. De one-stop-shop voor een goed idee, strakke banner of website met effect. Onnodig ingewikkeld doen? Daar houden we niet van. Jouw boodschap moet door iedereen begrepen worden. Of het nu voor print, online of retail is. Zien hoe verrassend eenvoud is? Bel 030 60 111 45 of stuur een e-mail naar hallo@senzie.nl.

SENZIE BEDENKT/ ONTWERPT/BOUWT EN ONTZORGT.

EBGamespecial2017_advertenties.indd 3

SEN

9/1/2017 4:19:29 PM

COLOFON

EDITORIAL

Uitgave iMediate Arendstraat 53 Postbus 2227 1200 CE Hilversum Telefoon: 035 - 646 58 00 Fax: 035 - 646 58 99 E-mail: redactie@entertainmentbusiness.nl Uitgever Roger Slangen Redactie & medewerkers Jeroen van Trierum (adjunct), Arnold le Fèbre (eindredactie), Rogier Goetze, Wai-Kueng Liu, Jan Meijroos, Jasper van Vugt Exploitatie Mitchel van der Heide en Jeroen van der Lee Telefoon: 035 - 646 58 05 E-mail: mitchel.vanderheide@imediate.nl jeroen.vanderlee@imediate.nl Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode. Jaarabonnement EB Benelux, Nederlandse Antillen, Suriname: € 125,Elk volgend abonnement met hetzelfde factuuradres: € 80,- per jaar. Andere landen: € 180,- per jaar. Halfjaarabonnement EB + EB Live Benelux, Nederlandse Antillen, Suriname: € 125,Elk volgend abonnement met hetzelfde factuuradres: € 80,- per halfjaar. Andere landen: € 180,- per halfjaar. Abonnementen Esmé Meys E-mail: esme.meys@imediate.nl Basisontwerp Nout Design – Lex Kaasschieter Vormgeving en dtp Tim van den Berg, Louis Bertrand, Myrthe Engeman, Natalie Moorelisse Drukkerij GrafiServices BV © Copyright 2017 ISSN: 1875-2888 4

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_inhoud_editorial.indd 4

De schouders eronder Als je het huidige gamewinkelaanbod vergelijkt met dat van een aantal jaar geleden, moet je tot de droevige conclusie komen dat er niet veel onafhankelijke gameretailers meer over zijn. Die kaalslag is deels te wijten aan de economische crisis, deels aan de veranderende manier waarop consumenten hun games consumeren en deels aan de retailer zelf. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de muziekretail krijgen veel gameverkopende winkeliers het niet voor elkaar om een volgende stap te zetten. Intussen zien zij hoe marges nog verder onder druk komen te staan, hoe uitgevers vaak niet meer willen samenwerken en hoe de concurrentie van onlineplatforms als Steam, PSN, Xbox LIVE en Nintendo eShop steeds heviger wordt. En laten we ook het aantal games dat uitkomt – of beter gezegd: dat níét uitkomt – niet vergeten. Kortom, er zijn voor de onafhankelijke winkelier genoeg redenen om te klagen. Tegelijkertijd zou je kunnen stellen dat dit ook voldoende redenen zijn voor een winkel om zichzelf opnieuw uit te vinden. Om anders te gaan ondernemen. Jammer genoeg gebeurt dat niet altijd. Het is een feit dat veel onafhankelijke retailers het moeilijk hebben en bijna alles aangrijpen om extra omzet te genereren. Het importeren van nieuwe titels of consoles uit het buitenland is daar een goed voorbeeld van. Niets illegaals aan, dus waarom zou je het niet doen? Het antwoord laat zich raden. Tegelijkertijd willen veel importerende retailers wel de beste prijs van Nederlandse groothandels en/of uitgevers voor de titels die zij bij hen bestellen. Ook wordt er nog steeds boos gereageerd op het feit dat de belangrijkste speler binnen de Benelux-markt al jaren niet meer direct wil leveren of samenwerken. Gelukkig zijn er ook genoeg voorbeelden van winkeliers die het wel volgens de regels spelen en er ook in deze moeilijke tijd keer op keer de schouders onder zetten. Bijvoorbeeld door branchevreemde producten te gaan verkopen, speciale acties op te zetten en rotsvast te blijven geloven in wat ze kunnen en doen. Oftewel, deze retailers blijven ondernemen. Aan die andere kant van het spectrum staat Game Mania. In de retailwandelgangen wordt er veel (en niet altijd positief) gesproken over deze keten. Het Belgische bedrijf doet echter iets waar veel andere bedrijven, ook buiten de gamebranche, een voorbeeld aan kunnen nemen: het maakt stappen. Het bereidt zich voor om ook ná 2017 een relevant bedrijf te blijven. In deze editie van EB Gamespecial schetst managing director Kris Lenaerts hoe zijn bedrijf er in de toekomst uit moet zien. Een gedurfd plan dat gezien kan worden als fase 1. Want deze markt is nog aan heel veel andere toekomstige uitdagingen onderhevig. Eén ding staat als een paal boven water: de hele gamemarkt bevindt zich in een stroomversnelling die zowel retail, industrie als pers meevoert. De enige manier om te overleven en ‘future proof’ te blijven, is door te blijven zwemmen. Door nieuwe ideeën te blijven ontwikkelen, door je buiten de gebaande paden te begeven en je bewust te zijn van de rol die je hebt in het grote plaatje. Gecombineerd met een flinke dosis boerenverstand, een beetje geluk en de bereidwilligheid om te veranderen, zullen de kansen om in de toekomst ook nog een relevante speler te zijn, een stuk realistischer zijn. JEROEN VAN TRIERUM HOOFDREDACTEUR GAMESPECIAL

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 3:26:28 PM

/ / / / / / / / / / / / / / / / ///////////////////////////// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / INHOUD GAMESPECIAL

Game Mania

De grootste gameretailer van de Benelux bestaat 25 jaar. Game Mania-CEO Kris Lenaerts wil echter maar kort stilstaan bij het verleden van het bedrijf. Naar de toekomst kijken is volgens hem veel belangrijker dan ‘blijven hangen in oude successen’. Begin september opende Game Mania een flagship store in Antwerpen waarmee het begrip ‘fysieke retail’ opnieuw wordt gedefinieerd.

» INTERVIEW

PlayStation 4

De PlayStation 4 is de absolute marktleider onder de huidige generatie consoles. Hoe heeft Sony zo’n eclatante overwinning kunnen behalen? Bastiaan Vroegop (techredacteur NU.nl), Matthieu van IJpen (category manager VSN), Maarten de Kwaadsteniet (hoofdredacteur IGN Benelux) en Dragan Blom (retailer) laten hun licht schijnen op het PS4-effect.

Bigben Interactive

Bigben Interactive heeft de stap gemaakt van distributiepartner naar uitgever van games. Drie jaar geleden kocht het bedrijf de WRC-licentie, en dat smaakte naar meer. Benoît Clerc, director video games, vertelt over de ambities die Bigben Interactive heeft met de eigen titels. “Er worden vóór het einde van ons fiscale jaar, dat in maart eindigt, tien games uitgebracht.”

8 14 22 » ACHTERGROND

» INTERVIEW

6 In ’t Kort /// 16 Microsoft over de lancering van Xbox One X /// 18 De handhelds en consoles van Nintendo /// 21 VSN kijkt naar het najaar /// 25 Merchandise met PBM Express /// 26 De staat van VR /// 29 Senzie over creativiteit /// 31 Gaat gamescom ooit de E3-grandeur krijgen? /// 32 E-sports in Nederland /// 35 De e-sportsrol van Amsterdam ArenA /// 36 Het belang van hardware /// 39 Plantronics /// 41 Dragonwar /// 43 Nacon /// 45 Previews /// 72 Vooruitblik /// 74 Fotomoment /// » PREVIEWS

Call Of Duty WWII

Super Mario Odyssey

Destiny 2

Forza Motosport 7

GT Sport

Wolfenstein II: The New Colossus

Middle Earth: Shadow Of War

LEGO The Ninjago Movie Videogame WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_inhoud_editorial.indd 5

Gear.Club Unlimited

TT Isle Of Man

SEPTEMBER 2017

04-09-17 18:34

Quotes “Ik wil geen waardeoordeel vellen over Infinite Warfare, maar achteraf gezien was die game niet nodig geweest. Hoewel het spel innovatief was en spelers veel leuke nieuwe dingen konden doen, hebben we één futuristische game te veel gemaakt.” Activision CEO Eric Hirshberg geeft in Game Informer toe dat Call of Duty: Infinite Warfare niet het succes werd wat hij ervan had gehoopt.

“De mensen in de doelgroep waar we ons voor de Xbox One X op focussen hebben gewoonlijk elke console, een pc en smartphone, en ze gamen op elk van die apparaten. Voor deze doelgroep is de kracht van de Xbox One X een belangrijk koopargument.” Xbox-topman Mike Ybarra verwacht dat veel Xbox One X-kopers hardcore gamers zullen zijn, zegt hij in Gamesindustry.biz.

“55 jaar na de creatie van Space War vechten we in games nog steeds tegen elkaar. Ik wil daar verandering in brengen. We zijn er klaar voor om spellen te spelen waar het niet om competitie gaat en het verdelen van gamers in winnaars en verliezers. In plaats daarvan zou het moeten gaan om het maken van een connectie met de gamers. Met Death Stranding wil ik dit doel bereiken.” Game director Hideo Kojima heeft in Glixel iets meer losgelaten over zijn mysterieuze project Death Stranding.

“Het Olympisch Comité is tegen discriminatie en geweld, en voor vrede. Dat valt niet te rijmen met bepaalde videogames waarbij het gaat om geweld, explosies en moorden. Daar moeten we een duidelijke lijn trekken.” IOC-voorzitter Thomas Bach vindt het prima dat er gediscussieerd wordt over e-sports op de Olympische Spelen in Parijs van 2024, maar voor gewelddadige spellen is geen plaats. Dat zei hij in South China Morning Post.

Enquête

Xbox One X In samenwerking met IGN Benelux vroeg Entertainment Business bijna 700 Xbox One-spelers naar hun mening over de Xbox One en belangrijker nog: gaan ze de nieuwe Microsoft-console in huis halen? 693 Xbox One-spelers deden mee aan een klein onderzoek van IGN Benelux en EB Gamespecial. De vraag was: wanneer ga jij overstag voor de Xbox One X? 279 respondenten, 40,26 procent van alle ondervraagden, zegt de nieuwe console direct bij release te kopen. 26,12 procent vindt een nieuwe Xbox niet nodig en blijft bij de vertrouwde Xbox One. 137 ondervraagden zeggen te wachten op een prijsverlaging en 13,85 procent wil

eerst bepaalde games op de nieuwe console zien voordat zij tot een aankoop overgaat. De resultaten van dit kleine onderzoek liggen in lijn met wat Microsoft zelf beweert. Een dag na de aankondiging van Xbox One X Scorpio Edition meldde Aaron Greenberg van het Amerikaanse bedrijf dat deze limited edition uitverkocht was. Wanneer de preorder start voor de reguliere versie, is op moment van schrijven nog niet bekend.

Entertainment Business online Altijd op de hoogte zijn van het laatste businessnieuws uit de entertainmentbranche? Kijk op: www.entertainmentbusiness.nl. “Technisch gezien is cross play gewoon mogelijk. We hebben het intern al getest en het werkt. We willen het graag implementeren, dus als het mag dan zijn we de eerste die het doen. Het zou ons niet meer dan een paar dagen kosten. Dit is iets waar Microsoft en Sony moeten zien uit te komen.” Jeremy Stieglitz, medeoprichter van Studio Wildcard, zegt in Eurogamer dat hij het jammer vindt dat Xbox- en PlayStation-gamers Ark: Survival Evolved niet samen met elkaar kunnen spelen. 6

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_in_het_kort.indd 6

Mag het gemakkelijker? Ontvang gratis en overzichtelijk het laatste nieuws middels de dagelijkse nieuwsbrief (zie rechtsboven op de homepage van de site). En: like en volg ons op de sociale kanalen voor de laatste updates, opvallend nieuws en interessante ontwikkelingen uit de industrie.

Google.com/ +EntertainmentBusinessNL Facebook.com/ EntertainmentBusiness Twitter.com/ @EB_Nieuws

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/3/2017 10:56:37 PM

IN ’T KORT

Cijfers

Super Mario Odyssey grote winnaar gamescom awards

Super Mario Odyssey heeft een Best of gamescom award gewonnen. Dit is de belangrijkste prijs die wordt uitgereikt op de Europese beurs. De Nintendo-game viel in vier andere categorieën eveneens in de prijzen. Naast de Best of gamescom award won Super Mario Odyssey ook in de categorieën Best Console Game Nintendo Switch, Best Action Game, Best Family Game en gamescom “Most Wanted” Consumer award. Destiny 2 heeft

ook meerdere prijzen in de wacht gesleept. De door Activision Blizzard uitgegeven game won in de categorie Best Social / Online Game en Best Multiplayer Game. De prijzen voor Best Console Game Sony PlayStation 4, Best Console Game Microsoft Xbox One en Best PC Game gingen naar respectievelijk Assassin’s Creed Origins (Ubisoft), Middle-earth: Shadow of War (Warner Bros. Interactive) en Kingdom Come: Deliverance. Xbox One X won in de categorie Best Hardware.

DE LIJST MET BELANGRIJKSTE WINNAARS: Best of gamescom award Super Mario Odyssey, Nintendo

gamescom award for best add-on/DLC

Best Console Game Microsoft Xbox One Middle-earth: Shadow of War, Warner Bros.

Battlefield 1: In the Name of the Tsar, Electronic Artsw

Best Racing Game

Best Console Game Sony PlayStation 4

Best Action Game

Assassin’s Creed Origins, Ubisoft

Best Console Game Nintendo Switch Super Mario Odyssey, Nintendo

Forza Motorsport 7, Microsoft

Super Mario Odyssey, Nintendo

Best Simulation Game

33 maanden na de release van de Xbox One heeft Microsoft bevestigd dat de productie van die console is gestopt.

350.000

De afgelopen editie van gamescom is door 350.000 mensen bezocht. Daarmee is het record van vorig jaar gebroken, toen 345.000 bezoekers op de beurs afkwamen.

10,8 miljoen

Super Mario Odyssey, Nintendo

Best Social / Online Game Destiny 2, Activision Blizzard

Best Casual Game Hidden Agenda, Sony

Best Multiplayer Game Destiny 2, Activision Blizzard

Best Hardware Xbox One X, Microsoft

gamescom “Most Wanted” Consumer award Super Mario Odyssey, Nintendo

5500

Capcom geeft de klassieke game Street Fighter II opnieuw uit op een SNES-cartridge. Deze speciale Legacy Collection editie verschijnt in een gelimiteerde oplage van 5500 exemplaren.

De wereldwijde omzet uit de gamesindustrie en interactieve media zal volgens onderzoeksbureau SuperData dit jaar voor het eerst boven de 100 miljard dollar uitkomen. De omzet zal 104,6 miljard dollar bedragen, een stijging van 12 procent ten opzichte van 2016.

100 miljard

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_in_het_kort.indd 7

De gelimiteerde Xbox One X Scorpio Edition was binnen een dag uitverkocht. Om hoeveel exemplaren het ging, wil Microsoft niet vrijgeven.

Het Nederlandse Team Liquid heeft onlangs het e-sportstoernooi Dota 2 The International op zijn naam geschreven. Aan de winst was een prijzengeld van 10,8 miljoen dollar verbonden.

Project CARS 2 , Bandai Namco

Best Family Game

Nintendo bestaat 40 jaar. In 1977 bracht het Japanse bedrijf zijn eerste console uit, de Color TV-Game 6.

Nog een jubilaris. Winkelketen Game Mania viert dit jaar zijn 25-jarig bestaan. Het eerste filiaal werd geopend in het Belgische Merksem.

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:57:03 PM

INTERVIEW / / / / / / / / / / / / / / / ///////////////////////////////////////// //////////////////////

GAME MANIA CEO KRIS LENAERTS.

De evolutie van Game Mania Game Mania bestaat dit jaar een kwart eeuw. 25 jaar vol hoogte- en ook enkele dieptepunten. Achterover zitten en lekker lang genieten van het jubileum is er echter niet bij. Het bedrijf staat op het punt een nieuw winkelconcept te lanceren. CEO Kris Lenaerts kijkt terug maar praat vooral over de toekomst. “Het gaat niet meer alleen over games, maar over gaming.” DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

5 jaar geleden werd het eerste fi liaal van Game Mania geopend in Merksem. Na een paar maanden realiseerden oprichters Peter Bergmans, Benny Cockx en Etienne Delrue zich dat er in de toenmalige nichemarkt genoeg 8

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_Game_Mania.indd 8

kansen waren. Binnen een jaar kwam daar een franchisenemer bij en werd een groeispurt ingezet. Na de overname door Free Record Shop in 2006 en het faillissement van de entertainmentketen in 2013 kwam Game Mania weer in handen van de origi-

nele oprichters, waarna een nieuwe koers werd ingezet. Zo werden dit jaar in België 17 franchisewinkels teruggekocht en zette het bedrijf de vervolgstap in e-commerce met de lancering van zijn webshop met thuislevering. Inmiddels kent Game Mania

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 10:54:56 AM

//// / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

ARTIST IMPRESSION VAN DE GAME MANIA FLAGSHIP STORE IN ANTWERPEN.

85 winkels. In België heeft het bedrijf 22 shops in eigen beheer en werkt het met 13 franchisenemers. In Nederland zijn zes franchisewinkels en 44 winkels in eigen beheer. CEO Kris Lenaerts: “Game Mania heeft in 2013 na de overname eerst ingezet op het herstellen van vertrouwen. Vanaf 2014 lag de focus op de voorbereiding en de implementatie van een toekomstbestendig omnichannel platform, dat ook impact had op het bestaande winkelnetwerk. Die jaren waren intensief. Terzelfdertijd legden we wel een stevig fundament voor de toekomst. Een recente belangrijke realisatie is onze nieuwe winkel in Antwerpen. Deze winkel laat zien hoe we naar de toekomst kijken, zonder onze rijke geschiedenis te vergeten.” Wat is de grootste verandering in de afgelopen 25 jaar? “Alle veranderingen binnen ons bedrijf zijn een gevolg van de veranderingen die plaatsvinden bij de consument. Game Mania is altijd mee blijven bewegen. We zijn ooit begonnen vanuit de gedachte dat we een schakel waren in de waardeketen van de verkoop van games. Uitgevers verkopen ons hun spullen en wij zorgen dat deze zo efficiënt mogelijk bij de consument komt.

Onze focus lag toen vooral op het product en wholesalefunctie weliswaar ondersteund door een sterke formule. Na de uitbreiding naar Nederland veranderde de focus richting winkels, retail dus. Game Mania moest immers groeien. Tegenwoordig gaat het over de gamer en hoe wij ons kunnen en moeten aanpassen om aan de behoeftes

Digitaal is er en gaat niet weg. Een logisch gevolg is dat het menselijk sociale contact hierdoor schaarser is geworden. Daardoor is dit nog belangrijker en waardevoller geworden. Het gaat daarnaast niet meer alleen over games, maar over gaming. Dat is een groot verschil. Vroeger had je het product games en dat was het. Tegenwoordig

'Onze nieuwe winkel in Antwerpen laat zien hoe we naar de toekomst kijken, zonder onze rijke geschiedenis te vergeten' van deze groep te voldoen. Dat is denk ik de grootste evolutie geweest.” Ik had verwacht dat je de digitale opmars zou noemen en de gevolgen voor het fysieke product. “Natuurlijk zien wij dat ook. De afgelopen periode was die verandering exponentieel en dit zal zich verder doorzetten. Game Mania denkt echter dat we in een steeds groter wordende digitale markt een rol kunnen blijven spelen. Een bekende uitspraak is: ‘Wat schaars is, heeft waarde’.

is het veel meer. Ik noem community, content en beleving. Op die punten hebben we ons altijd al ingezet, maar dat gaat in de toekomst met nog meer focus gebeuren.” In Antwerpen is begin september een Game Mania Flagship Store geopend waar die punten samenkomen en waar tegelijk een compleet nieuw winkelconcept is geïntroduceerd. “Deze winkel is gebouwd en ontworpen met behulp van informatie die we kregen van consumenten, medewerkers, industrie, ▶

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Game_Mania.indd 9

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 10:54:57 AM

Feliciteert

Bedankt voor de prettige samenwerking. Op naar nog eens 25 jaar.

Feliciteert Game Mania met het 25-jarig jubileum! ADV Big Ben.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties2.indd 10

30/08/2017 17:30 9/4/2017 1:35:52 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

ARTIST IMPRESSION VAN DE GAME MANIA FLAGSHIP STORE IN ANTWERPEN.

kenners en specialisten. Het meest opvallende is dat de ruimte om fysieke games te presenteren veel minder groot is dan gebruikelijk. We combineren dit echter met digitale tools die het complete assortiment ontsluiten. Een consument kan in de fysieke winkel digitaal door het complete aanbod bladeren. De producten staan achter en de klant vindt ze voorin. Meer dan de helft van de winkelvloer is bedoeld voor content, community en beleving. De gamer moet hier een goed gevoel krijgen en het organiseren van events hoort hier zeker bij. Zo is er een GameBoxx, een unit die het beste te omschrijven is als een complete portable gameroom. Er is een grote videomuur waar content wordt getoond en een ruimte (Save Point) waar consumenten plaats kunnen gamen of een praatje maken met andere gamers. Ook zijn er daar mogelijkheden om handhelds en telefoons op te laden of headsets te testen. Onze medewerkers vind je nu in de winkel en niet meer achter de toonbank. Die is namelijk weg. Op de win-

kelvloer zijn er verschillende units met een scherm waar samen met de klant kan gezocht worden naar de juiste info.” Hoe denk je dat het personeel en, misschien wel belangrijker de klant, gaat reageren op deze veranderingen? “We hebben in Zoetermeer al de toonbank weggehaald en een Save Point en een Gameboxx geplaatst. De reacties waren uitstekend. Shopmanager Wouter Berkouwer vertelde mij dat het voelde alsof hij een nieuwe baan had. Verdere feedback was dat klanten veel makkelijker contact zochten en vlotter geholpen konden worden. Bijzonder was dat het Save Point vanaf de eerste dag gebruikt werd. Zonder dat daar een handleiding voor was. De consument vindt op een intuïtieve manier zijn weg ernaartoe.” Heb je al tegen uitgevers verteld dat er minder ruimte is om fysieke games te presenteren?

'Meer dan de helft van de winkelvloer is bedoeld voor content, community en beleving'

“Dat moesten we natuurlijk wel kaderen. Natuurlijk begrijpen zij ook dat consumenten zich op een andere manier oriënteren en gedragen. Dat is belangrijker dan ruimte in het schap op een bepaald punt. Dat er altijd een goede aanwezigheid op het juiste moment moet zijn, is evident. Daarom zijn alle nieuwe elementen in de winkels ▶

e-sports Bij Game Mania draait het al langer om beleving. Zo organiseerde het bedrijf in het verleden onder andere een Pokémon Go ruilmarkt en hield het een Nintendo Night in België, een nightlife event door en voor de community. Ook op het gebied van e-sports is Game Mania actief. Dat doet het samen met onder meer partner Kayzr, een platform dat niet-professionele gamers bij elkaar brengt om competitief te kunnen spelen. Online zijn al verschillende wedstrijden georganiseerd, zoals FIFA en Rocket League. De Antwerpse Flagship Store vormt een verlengstuk om deze online ervaring ook offline door te zetten; hier vinden namelijk de finales plaats.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Game_Mania.indd 11

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 10:54:59 AM

FRIEN DLY - RE LIABLE - C O LLEC T I BLE

25 JAAR ON TOP OF THE GAME.

GAME ON! PBM Express B.V.

Jacobus Lipsweg 5 3316 BP Dordrecht

Tel: +31 78 6316453 Fax: +31 78 6316474

www.pbmexpress.nl E-mail: sales@pbmexpress.nl

MERCHAN DISE, GIFTS & TOYS

ENTERTAINMENT BUSINESS

GEFELICITEERD GAME MANIA! PBM Express B.V.

Jacobus Lipsweg 5 3316 BP Dordrecht

Tel: +31 78 6316453 Fax: +31 78 6316474

www.pbmexpress.nl E-mail: sales@pbmexpress.nl

Al 25 jaar een begrip in de industrie

ADV EB.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties3.indd 12

04/09/2017 14:05 9/4/2017 2:43:49 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

ARTIST IMPRESSION VAN DE GAME MANIA FLAGSHIP STORE IN ANTWERPEN.

schaalbaar en modulair. Op die manier kunnen we aandacht blijven geven aan dingen die op een bepaald moment relevant zijn voor de gamer. Natuurlijk blijven er genoeg mogelijkheden voor onze partners om hun producten onder de aandacht te brengen bij onze consumenten op een hedendaagse en aantrekkelijke manier. Belangrijk is ook dat we niet minder games gaan aanbieden, we gaan dezelfde hoeveelheid op een andere manier tentoonstellen.”

'We willen een belangrijke rol blijven spelen in de gamingwereld. Dat het businessmodel niet enkel retail hoeft te zijn, maakt niet zoveel uit'

Hoe is het segment used games binnen dit concept opgenomen? “Dat is nog steeds een belangrijk onderdeel binnen iedere Game Mania-winkel en dus ook in onze flagship store. In de gesprekken die we met consumenten hebben gehad kwam iets grappigs naar voren. Sommige klanten struinen door de bakken, terwijl anderen vooraf op de website checken waar wat te koop is. De jongere groep is echter op een verstandige manier lui. Zij surfen in de winkel naar gamemania.be/nl, voeren de locatie in en krijgen direct de beschikbare voorraad te zien. Zodra ze een titel hebben gevonden gaan ze naar de medewerker of doen ze zelfs een click and collect. Als dat is hoe de klant zich oriënteert en gedraagt, dan moet je daar iets mee. Daarom moedigen we in

Gaan jullie dit concept ook naar andere winkels uitrollen? “Het is de bedoeling dat dit volgend jaar gebeurt, zowel in België als in Nederland. Onze flagship store kent een ruime 100 vierkante meter, dat is vergelijkbaar met de gemiddelde Nederlandse winkel. Dat maakt een toekomstige uitrol veel haalbaarder. Op korte termijn moeten we kunnen spreken van een netwerk van dit soort locaties. Verdere plannen vallen natuurlijk samen met de resultaten en de reacties van de consument.”

onze nieuwe winkel consumenten aan om hun keuze te maken op screens of hun mobiele apparaat.”

Wat is de ambitie van Game Mania? “Wij willen een belangrijke rol blijven spelen in de wereld van gaming. Dat het businessmodel niet per se enkel retail hoeft te zijn, maakt ons niet zoveel uit. Onze hui-

dige rol, het genereren van sales, zal verder uitgroeien en impact hebben op sales. Natuurlijk blijft het product belangrijk, maar met content, community en beleving kun je die impact realiseren. Ook al doe je dan misschien de uiteindelijke verkoop zelf niet, maar gebeurt dat bijvoorbeeld via een partner.” Hoe gaat het jubileumjaar 2017 de boeken in? 2017 is een bijzonder jaar. We hebben een nieuwe site, werken omnichannel, hebben winkels teruggekocht en een nieuw concept in de markt gezet. Onze boodschap is: ja we bestaan een kwart eeuw en daar zijn we natuurlijk trots op, maar tegelijkertijd gaat het daar niet over. Het gaat over de volgende jaren en hoe Game Mania verder evolueert en een relevante speler in België en Nederland blijft. Met de flagship store en de eerder genoemde zaken hebben we alvast goede en stevige eerste stappen gezet.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Game_Mania.indd 13

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 10:55:00 AM

ACHTERGROND / / / / / / / / / / / / ///////////////////////////////////////////////////////////////

Het PlayStation 4 Met ruim 60 miljoen verkochte PlayStation 4-spelcomputers is Sony Interactive Entertainment de absolute marktleider. Hoe heeft het bedrijf zo snel zo’n enorme voorsprong weten te nemen op de concurrentie? Wat is de magie van PlayStation 4? DOOR: JAN MEIJROOS

oen de vorige generatie spelcomputers op zijn einde liep, ontspon zich de traditionele strijd tussen Sony en Microsoft. De eind 2005 uitgebrachte Xbox 360 had aanvankelijk een voorsprong, maar het aantal verkochte exemplaren van de PlayStation 3, die een klein jaar daarna uitkwam, trok gaandeweg aan en naarmate de jaren volgden kwamen de twee concurrenten steeds dichter bij elkaar. Een gezonde console war, waarbij Nintendo wist te imponeren met zijn Wii, die eind 2006 op de Europese markt kwam. Hoe anders is dat bij de achtste generatie spelcomputers. De teleurstellend verkopende Wii U is inmiddels vervangen door de Nintendo Switch. De Xbox One doet het goed, maar de PlayStation 4 is ontegenzeggelijk heer en meester. Met meer dan 60 miljoen verkochte consoles in minder dan vier jaar tijd bevindt Sony zich in een uitzonderlijk comfortabele positie.

Momentum Een opvatting die brede steun vindt, is dat PlayStation 4 heeft geprofiteerd van de

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_sony_playstation.indd 14

hobbelige start van de Xbox One. Bastiaan Vroegop, techredacteur van NU.nl: “Waar Microsoft moeite had om op gang te komen, maakte Sony in het begin bijna alleen maar goede keuzes. De PlayStation 4 was bijvoorbeeld goedkoper dan de Xbox One, omdat de Japanse gigant niet hoefde te stoeien met meegeleverde bewegingssensoren zoals de Kinect van Microsoft. Daarnaast had Sony de distributie ook nog eens veel beter op orde, vooral als je kijkt naar Nederland. De Xbox One kwam hier pas veel later uit, op een moment dat de harde kern al een PlayStation 4 in huis had gehaald. Dat heeft momentum gecreëerd voor Sony.” Matthieu van IJpen, category manager bij Video Service Nederland, beaamt dit. “Ik was een echte Xbox 360-speler. Natuurlijk haalden de echte fans de Xbox One over de grens in Duitsland, maar voor de meeste consumenten was dat te veel gedoe. Dan was de keuze voor PlayStation 4 een stuk makkelijker.” Maarten de Kwaadsteniet, hoofdredacteur IGN Benelux: “Sony is inderdaad goed begonnen door een scherpe prijs en wereldwijde beschikbaarheid. Ze

hebben daar vooral van kunnen profiteren met multiplayer-titels die je met vrienden wilt spelen. Een consument gaat namelijk geen andere spelcomputer kopen dan die van zijn vrienden, als hij samen bijvoorbeeld Destiny wil spelen.”

Indirecte marketing In de Verenigde Staten, het thuisland van de Xbox, laat PlayStation momenteel sterke cijfers zien. In een recent interview in Times Magazine stelde Jim Ryan van Sony dat er voor iedere Xbox One twee PlayStation 4-consoles worden verkocht. In Europa is die verhouding zelfs een op drie. Is het een gelopen race? “Je merkt dat Microsoft zijn strategie sowieso al aanpast”, stelt Vroegop. “De techgigant heeft steeds minder interesse in het aanbieden van een spelcomputer, maar wil van het merk Xbox liever een pc en settopbox voor in de woonkamer maken. Eigenlijk moet de Xbox een verlengstuk van de Windows-computer worden, die je gebruikt om dingen te doen die je niet op een laptop of desktop wilt doen. Games die vroeger exclusief voor de Xbox waren, verschijnen nu ook voor pc, waardoor het bedrijf zijn marktaandeel probeert te veroveren op een andere plek. Slim, want Microsoft hoeft hierdoor minder in het vaarwater van de PlayStation 4 te zitten.” Dragan Blom, eigenaar van Foregames, vindt niet dat het voor Sony een gelopen koers is, maar volgens hem spelen er wel andere factoren mee. “Sony heeft Xbox lange tijd klein gehouden met uitingen over 1080P en 900P, iets waar niemand echt om maalt, maar waar Sony dankbaar gebruik van heeft gemaakt in zijn indirecte marketing. Blijf het maar herhalen en iedereen zal denken dat 900P slecht is. Dan gaat het balletje vanzelf

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 2:54:47 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////////////////// GAMESPECIAL

n 4-effect 'Disney, Coca-Cola … PlayStation kan inmiddels in dat rijtje geplaatst worden' Dragan Blom, eigenaar Foregames

de verkeerde kant op rollen voor het merk Xbox. Wat ik echter niet begrijp, is dat een bedrijf als Microsoft niet in staat is om een solide flow aan releases op gang te houden. Neem Rare: waarom duurt het zo lang voordat die studio met een sterke titel voor Xbox One komt? Ik verkoop in mijn winkel nog steeds Rare’s Donkey Kong-games voor de Nintendo 64. Of neem het debacle rond het cancelen van Scalebound [de exclusieve Japanse Xbox One-actiegame van publiekslieveling Platinum Games]. Wat is daar fout gegaan? Xbox hoeft echt niet in te pakken, want er zal altijd een substantiële, trouwe fanbase blijven bestaan, maar er moet iemand binnen Microsoft opstaan die met zijn vuist op tafel slaat en zegt: ‘Nu is het genoeg!’”

multiplatformtitel voor PS4. Blom: “First-party is belangrijk, thirdparty is belangrijk. Het allerbelangrijkst is het aanbieden van een compleet pakket aan games; de meeste consumenten kijken niet eens wie de ontwikkelaar of uitgever is. Het najaar is voor Electronic Arts, Ubisoft en Activision. First-party is belangrijker in de drie kwartalen ervoor, en daar heeft Sony het heel goed gedaan.” “En vlak Uncharted: The Lost Legacy ook niet uit”, vult De Kwaadsteniet aan. “Sony gaat daarbij erg slim om met games die geen console exclusive zijn, maar wel exclusieve content hebben, waarvan Destiny in mijn ogen het beste voorbeeld is. Bepaalde in-game content was een jaar eerder verkrijgbaar, en

'De strijd om het grote publiek heeft Sony gewonnen' Matthieu van IJpen, Video Service Nederland Software Genoeg goede software is inderdaad belangrijk voor het levensbehoud van een spelcomputer. Een combinatie van eigen exclusieve titels en ondersteuning van third-party-uitgevers speelt hierbij een sleutelrol. Sony heeft ook hier de zaken goed op orde. Enerzijds zijn er de exclusieve, typisch Japanse titels als Nioh, Bloodborne en Persona 5, anderzijds westerse blockbusters als Uncharted 4, Horizon: Zero Dawn en Gran Turismo Sport. Daarnaast verschijnt iedere grote

dat is bij een dergelijke game natuurlijk heel aantrekkelijk. Het lijkt er overigens een beetje op dat Sony het zelf bewust rustig aandoet in het najaar, waarbij ze benadrukken dat zij hét platform zijn voor multiplatform-titels. Dat hoeft niet eens zozeer waar te zijn, maar als die boodschap aankomt, dan zijn ze niet afhankelijk van first-party-najaarsklappers.”

Pro versus X Vorig jaar introduceerde Sony een premium PlayStation 4, de PlayStation 4 Pro. Deze

console doet het volgens Ryan eveneens boven verwachting: “Net als bij de PSVR verkoopt de Pro sneller dan verwacht. Er is momenteel een tekort aan hardware. Voor iedere vijf verkochte PlayStation 4-consoles is er één Pro.” Microsoft komt dit najaar met de Xbox One X. Gaat Sony hier nog last van ondervinden? Van IJpen: “De Xbox One X wordt een krachtige console, maar hier gaat Microsoft de massa niet mee bereiken. De PlayStation 4 is deze generatie de duidelijke winnaar. Hardcoregamers worden wel verleid door de Xbox One X, maar de strijd om het grote publiek heeft Sony gewonnen.” De Kwaadsteniet: “We moeten niet overdrijven. Xbox blijft een sterk merk en de Xbox One doet het natuurlijk helemaal niet slecht, maar PlayStation 4 doet het gewoon veel beter. Wel maak ik me zorgen over de prijs van de Xbox One X. Voor de hardware van de console is het geen hoog bedrag, maar qua prijs is het verschil met PS4 Pro voor consumenten toch groot genoeg om voor die laatste te kiezen.”

Alles klopt De magie van PS4 is nog niet uitgewerkt, zo lijkt het. Grote verschuivingen in het consolelandschap zijn vooralsnog niet aannemelijk. Blom: “Sony heeft de juiste producten op het juiste moment en op de juiste plaats. PlayStation is twintig jaar geleden begonnen in de clubscene, en dat heeft het cool gemaakt. Daar borduurt men vandaag de dag nog steeds op voort; alles klopt, en dan krijg je vanzelf die magische formule. Disney, Coca-Cola… PlayStation kan inmiddels in dat rijtje geplaatst worden.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_sony_playstation.indd 15

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 2:54:50 PM

ACHTERGROND / / / / / / / / / / / ///////////////////////////////////////////////////////////////

‘Dit is nog maar h Op 7 november a.s. zet Microsoft de Xbox One X in de markt, een console die complementair is aan de huidige Xbox. Monika Popieluch, games & marketing communications manager Xbox, vertelt dat het bedrijf zich met de ‘XOX’ richt op consumenten die het beste uit hun game-ervaring willen halen. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

e bekendmaking van de specificaties van de Xbox One X liet bij veel techfans het water in de mond lopen. De nieuwe Xbox zou de krachtigste console ooit zijn, perfect geschikt voor 4K en HDR gaming. Tijdens de gamebeurs E3 werden de releasedatum, de prijs en de games die gebruikmaken van die kracht aangekondigd. Daarna bleef het relatief stil rond de Xbox One X. Voorafgaand aan de Europese beurs gamescom kondigde Microsoft echter een pre-order aan voor de limited edition. Monika Popieluch, games & marketing communications manager Xbox bij Microsoft: “De hype die vorig jaar is begonnen, gaan we nu uitbouwen.” Wat waren de reacties op de pre-order? “Die waren uitstekend. Sinds de aankondiging op onze gamescom-persconferentie zag je de belangstelling voor de Scorpio Edition groeien. De intekeningen gaan goed. Wat we ook zien, is dat de consument heel goed begrijpt dat dit wat kwaliteit en

toepassingen betreft een premium console is, en dat daar een hoger prijskaartje aanhangt dan bij de andere consoles die verkrijgbaar zijn. We merken dat dit voor de early adopters geen probleem is.” Naast de Xbox One X blijft de bestaande Xbox One S in de markt staan. Is dat voor de consument niet verwarrend? “Dat denk ik niet. Wij noemen het zelf de Xbox-familie van devices. Xbox One X is op dit moment het luxere model, bedoeld voor gamers die het beste uit hun game-ervaring willen halen en vanaf de eerste dag Xbox-fans zijn. Laten we verder niet de groep consumenten vergeten die nu een andere console heeft, maar zeer geïnteresseerd is om aan de slag te gaan met de krachtigste console van dit moment. Daarnaast blijven we natuurlijk ook de Xbox One S ondersteunen, een supergoede console voor de wat meer casual speler – mensen die af en toe FIFA spelen en bijvoorbeeld nog

geen 4K-televisie hebben of willen kopen. Overigens werken de accessoires van de een ook op de ander en is er geen verschil in games, behalve dat de titels er op Xbox One X nog mooier uit zullen zien. Het is dus niet zo dat we in de toekomst twee versies van een game uitbrengen.” Bij de lancering van Xbox One X is er één game die echt voor de volle honderd procent gebruikmaakt van de kracht: jullie eigen Forza Motorsport 7. “Natuurlijk willen we zo veel mogelijk showcases hebben die laten zien wat de Xbox One X allemaal kan. Daarom is het erg jammer dat we Crackdown 3 moesten verschuiven naar 2018. Gelukkig is er wel een juweeltje als Forza Motorsport 7, een titel die exact laat zien wat gamen in 4K is en wat je daarmee kunt doen. Daarnaast zijn er heel veel nieuwe en oudere third party-titels die een fi kse en kosteloze grafische upgrade krijgen voor de Xbox One X. Daardoor zien ze er op Xbox One X het mooiste uit, zelfs

MONIKA POPIELUCH

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_xbox_one_x.indd 16

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 2:58:08 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

r het begin’ als je geen 4K-scherm hebt. Dankzij de supersampling-techniek maken ook 1080ptelevisies een grote stap op het gebied van beeldkwaliteit. Dit is nog maar het begin, er gaat nog heel veel aankomen.” Hoe gaan jullie de Xbox One X in de markt zetten? “Dat zal natuurlijk gepaard gaan met het nodige kabaal. Op dit moment zijn we de plannen aan het afronden. Op marketinggebied gaan we onze doelgroep op verschillende manieren bereiken en aanspreken. Daarnaast gaan we een nauwe samenwerking aan met een aantal retailpartners. Zij zijn voor ons een heel belangrijke schakel om de toekomstige koper in aanraking te laten komen met de Xbox One X. Dat zal de focus zijn voor het najaar. Uiteindelijk is de wens natuurlijk om die doelgroep verder te laten groeien. De penetratie van 4K-schermen zal daar een belangrijke rol in spelen.” Over wat voor tijdspanne heb je het dan? “De toekomst klinkt heel ver, maar eigenlijk is de toekomst er al. Natuurlijk hoor je stemmen die roepen: wie heeft er nu al een 4K-scherm? Aan de andere kant is de kans heel groot dat consumenten die nu een tv kopen juist kiezen voor die techniek. Je ziet 4K in het dagelijkse leven steeds vaker voorbijkomen. Netfl ix maakt bijvoor-

beeld fl ink reclame met het feit dat al hun nieuwe eigen series in die kwaliteit worden uitgezonden. 4K gaming is dan nog maar een kleine stap. Met MediaMarkt hebben we daarnaast een overeenkomst gesloten waarbij de Xbox One S ook in het schap met 4K Blu-ray-spelers te vinden is, als laaggeprijsde optie. Het zou logisch zijn als Xbox One X daar na 7 november ook tussen staat.” Iedere consolelancering gaat gepaard met schaarste. Zijn er genoeg Xbox One X-units voor Nederland en België? “Daar kan ik nu nog niets over zeggen. De pre-orders zijn de zondag voorafgaand aan gamescom live gegaan en het gaat hier om een limited edition. De verwachting is dat die heel snel uitverkocht zal zijn. Van de reguliere versie, waarvan de pre-orderdatum later bekend wordt gemaakt, zullen er meer units beschikbaar zijn.” Tijdens gamescom kondigde Microsoft onder meer voor Nederland en België de Xbox Design Lab-service aan, waarmee consumenten de kleur en het ontwerp

van hun controller kunnen aanpassen. Hoe groot gaat dit worden? “In het verleden heeft Microsoft natuurlijk veel gelimiteerde controllers uitgebracht. Dat gebeurt nog steeds, en die releases doen het erg goed. De console en de games zijn natuurlijk een belangrijk onderdeel van de ervaring, maar de accessoires en de dingen eromheen maken deze nog uitgebreider en persoonlijker. Je ziet op sociale media dat consumenten die persoonlijke ervaring willen. Ook bijvoorbeeld sneakermerken spelen hierop in. Xbox Design Lab past goed in deze tijdgeest. Vorig jaar is het in de VS gestart en de eerste resultaten waren erg positief. Een internationale uitrol was dus logisch. De reacties in Nederland en België zijn unaniem positief.” Is dit ook iets voor de fysieke retailer? “Xbox Design Lab is vooralsnog een digitale service. Consumenten ontwerpen en betalen online en ontvangen de controller thuis via de post. We zijn wel aan het kijken naar mogelijkheden om retailers hier ook een aandeel in te geven. Maar dat is nog iets voor de toekomst.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_xbox_one_x.indd 17

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 2:58:11 PM

ACHTERGROND / / / / / / / / / / ////////////////////////////////////////////////////////////////

Nintendo zet in op de Switch en de handheldfamilie Een van de grootste gameverrassingen van 2017 is zonder meer de Nintendo Switch. Maar deze succesvolle nieuwe console is niet de enige pijl op de boog van het Japanse bedrijf; dit jaar zet Nintendo ook vol in op de handheldfamilie. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

en klein halfjaar na de lancering is de hybride handheldconsole Nintendo Switch een groot succes. De voorraden zijn steevast uitverkocht en de gamesline-up ziet er – ondanks een relatief rustige start – veelbelovend uit, met een aantal grote namen.

Speelstijl Net als destijds met de Wii presenteert Nintendo met de Switch een compleet nieuwe gamebeleving. Dit keer is niet de 18

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_nintendo.indd 18

bewegingsbediening het unieke aspect, maar de mogelijkheid om op ieder gewenst moment te gamen. De Nintendo Switch is in alle situaties te gebruiken, zodat consumenten altijd gemakkelijk tussendoor kunnen spelen. De Switch introduceerde drie verschillende speelstijlen (zie kader).

Releasestrategie In het najaar, een halfjaar na introductie, zal de Nintendo Switch een nog bredere

doelgroep bereiken. Dit wordt bewerkstelligd dankzij een uitgekiende releasestrategie. De komende maanden staan er meerdere grote en populaire namen op het programma, waaronder Pokkén Tournament DX en Fire Emblem Warriors. De grootste potentiële klapper is echter Super Mario Odyssey. Details over deze vernieuwende Mario-game lees je op pagina 63. Nintendo zet het spel in de markt met een grote marketingcampag-

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 9:59:09 AM

/// / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

SPEELSTIJLEN Tv-stijl Neem plaats voor de tv en speel bijvoorbeeld games met een groep. Sluit je systeem aan op je tv, zodat zowel kinderen als volwassenen kunnen spelen. Dit is de ideale manier om thuis plezier te maken met familie en vrienden.

Nintendo Selects

Tafelstijl Als je geen tv bij de hand hebt, klap dan de standaard van de Nintendo Switch uit en trek de Joy-Con-controllers ervan af. Speel vervolgens met de losse controller in je handen. Geef bijvoorbeeld een Joy-Con aan een vriend om samen of tegen elkaar te spelen op het scherm. Hierdoor kun je ook met elkaar overal spelen.

Handheldstijl In de handheldstijl ervaar je de gameplay zoals je gewend bent op je tv, waar je ook bent.

extra onder de aandacht gebracht door middel van nieuwe downloadable content. Daarnaast zijn ook andere uitgevers op het succes van de Switch gesprongen. Zo kunnen we dit jaar onder meer uitkijken naar het populaire FIFA 18 en WWE 2K18.

Handheldfamilie

ne, gericht op een brede doelgroep. Niet alleen staat er een televisiecampagne gepland voor volwassenen en kids, ook zal er een grote onlinecampagne gaan lopen met uitgebreide aandacht op social media voor de nieuwste Super Mario. De campagne zal sowieso vanaf pre-launch tot en met het einde van het jaar doorlopen. Bovendien zal Nintendo ook nog de eerder verschenen titels Mario Kart 8 Deluxe, ARMS, 1-2-Switch en Splatoon 2 blijven ondersteunen. Voor al deze games lopen er het hele jaar door activiteiten, variërend van community-events en social mediaacties tot tv-campagnes. Voor Splatoon 2 en ARMS verschijnt daarnaast regelmatig gratis extra content. Het Switch-debuut van Zelda: Breath Of The Wild wordt

fluencers. Verder wordt per titel bekeken of retailpartners betrokken kunnen worden bij de promotie.

Ondanks het succes van de Switch wordt Nintendo’s handheldfamilie niet overgeslagen. Dat beide platformen naast elkaar blijven bestaan, blijkt uit onder meer de recente introductie van de New Nintendo 2DS XL. In combinatie met een constante stroom van nieuwe releases en een hernieuwde aandacht voor klassieke games, zorgt dit ervoor dat de handheldfamilie voor een breed publiek relevant blijft. Het assortiment wordt in de komende periode nog verder uitgebreid. Zo verscheen onlangs al de game Miitopia en kunnen 2DS- en 3DS-bezitters dit najaar uitkijken naar Monster Hunter Stories (8 september), Metroid: Samus Returns (15 september), Mario & Luigi Superstar Saga + Bowsers Onderdanen (6 oktober) en natuurlijk Pokémon Ultra Sun en Ultra Moon (12 november). Elk van deze releases krijgt een brede marketingondersteuning die zich niet zal beperken tot het launchmoment. Nintendo gebruikt een combinatie van onder meer events, tvcampagnes, YouTube, social media en in-

Een andere belangrijke pijler in de handheldstrategie zijn oudere titels die opnieuw in de markt worden gezet onder de noemer Nintendo Selects, waarbij telkens een retailer aanhaakt bij de communicatie. Ook deze releases worden gedurende het hele jaar goed ondersteund in een mix van tven YouTube-campagnes gericht op kinderen, waarbij specifiek wordt gezocht naar momenten waarop ouders meekijken. Dit moet ervoor zorgen dat de prijscommunicatie van de retailer bij de juiste ontvanger terechtkomt. Voor de ondersteuning van de Nintendogames en -hardware wordt vaak televisie gebruikt, aangezien hier de doelgroep – kinderen – te vinden is. Verder worden video, Facebook en bannering regelmatig ingezet om mensen met de Nintendoproducten in aanraking te laten komen. En ook op events laat Nintendo zijn gezicht zien. Dat gebeurt op zowel grotere events als First Look of gamescom als via kleinere events. Zo worden promotiemedewerkers op de fiets ingezet om snel en flexibel games als Pokémon Sun & Moon of Miitopia te demonstreren op plaatsen waar de doelgroep zich bevindt. Op de winkelvloer wordt uitgepakt met wobblers, displays en distributies van gratis extra’s en exclusieve Pokémon voor in de games. ◾

Doelgroepen Nintendo bedient met diverse producten verschillende doelgroepen. Het Japanse bedrijf ziet de Nintendo 2DS als het instapmodel met een bijpassende prijs. Nintendo’s kleinste wordt daarbij altijd in een bundel met een game geleverd, waardoor de consument meteen aan de slag kan. De New Nintendo 2DS XL is hierop een logische aanvulling. Deze handheld heeft grotere schermen, meer knoppen en een snellere processor. Gebruikers die graag in 3D spelen zonder bril kunnen terecht bij de New Nintendo 3DS XL. Deze handheld is nagenoeg gelijk aan de New Nintendo 2DS XL, maar kan overweg met games die 3D ondersteunen.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_nintendo.indd 19

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 9:59:13 AM

VSN advertentie_EB Games_2017_3.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties1.indd 20

01-09-17 16:15 9/3/2017 5:07:10 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

VSN: 'Laat het najaar maar komen!'

VSN is al jarenlang een bekende naam als het gaat om het leveren van fysieke entertainmentproducten, waaronder games. Hoewel de fysieke markt onder druk staat en de marges op nieuwe releases steeds verder teruglopen, ziet de groothandel nog steeds veel kansen. DOOR: JAN MEIJROOS

etailers en e-tailers kiezen voor is”, vervolgt Van IJpen. “Dan wordt er vaak snoept marktaandeel af. Opvallend is VSN vanwege het brede productal gestunt met prijzen, en dan komt daar bovendien dat er in vergelijking met aanbod. Het bedrijf kan elk denkook nog eens de hype van bijvoorbeeld vroeger veel meer focus is op de verkoop baar entertainmentproduct leveren, incluBlack Friday overheen. Als gevolg daarvan van nieuwe producten en minder op backsief merchandise en op zeer korte termijn daalt de waardeperceptie van de consucatalogus. Bijkomend voordeel is dat de ook (klein) speelgoed. De groothandel is ment, die steeds minder snel bereid is om periode waarin door consumenten nieuwe actief in Nederland en België en ondervijf à zes tientjes neer te tellen voor een titels worden gekocht weer wat langer aan gaat dit jaar een belangrijke verandering. nieuwe game.” het worden is. Lag het zwaartepunt een Matthieu van IJpen, category manager bij paar jaar geleden op de pre-orderacties Sterk najaar VSN: “Onze grootste klanten zijn Wehkamp en de eerste weken na lancering, nu kijkt Gelukkig ziet Van IJpen ook positieve en ECI, waarbij Wehkamp onze belangrijkde consument de kat weer wat meer uit de kanten en kijkt hij hoopvol uit naar de ste game-afnemer is. Daarnaast leveren wij boom, zodat er ook in de maanden na de tweede helft van ook aan tal van klei2017. “De marges nere gameshops en in het gamesegment e-tailers. De grootmogen dan onder ste verschuiving op druk staan, er liglogistiek vlak dit gen nog steeds veel najaar is de start van mooie kansen. Zo dropshipments voor is het fantastisch Wehkamp, waarom te zien hoe de mee we rechtstreeks Nintendo Switch het leveren aan de doet. Het is gezond Wehkamp-klant. In voor de markt dat er plaats van complete weer een Nintendopallets versturen we console is waarover nu losse klantbestelgepraat wordt en lingen. Dat vroeg die omarmd wordt om de nodige aandoor de consupassingen op logisment. Bovendien tiek niveau, maar nu MATTHIEU VAN IJPEN: "HET IS GEZOND VOOR DE MARKT DAT ER WEER EEN NINTENDO-CONSOLE IS moeten Mario + kan Wehkamp zijn WAAROVER GEPRAAT WORDT EN DIE OMARMD WORDT DOOR DE CONSUMENT." Rabbids en Super nieuwe magazijn Mario Odyssey zelf meer ontzien nog uitkomen. Daarnaast verschijnen en worden de levertijden aanzienlijk korter. release nog goed doorverkocht wordt. Een er de komende maanden nog veel sterke De werkwijze zelf is voor VSN niet nieuw, populaire pre-order is mooi, maar als een titels. Call Of Duty WOII is de COD aangezien we voor ECI ook al enkele jaren titel daarna snel stilvalt, is dat ook niet waar fans al jaren om smeken, het jaartje de dropshipments verzorgen.” goed. Het zorgt er tegelijkertijd ook voor vrijaf van Assassin’s Creed heeft de serie dat onze klanten steeds later inkopen. Het Uitdagingen ook goed gedaan en de nieuwe Star Wars wordt voor hen steeds moeilijker in te De game-industrie is voortdurend aan Battlefront II gaat het door de toevoeging schatten hoe goed een titel het gaat doen.” veranderingen onderhevig. Dat zorgt voor van een singleplayer-campagne waarWaardeperceptie de nodige uitdagingen, vertelt Van IJpen: schijnlijk nog beter doen. Alle relevante “Waar ik me wel over verbaas zijn de “Natuurlijk neemt de digitalisering toe, gamereleases staan uiteraard ook vermeld pulsings vlak na release vanuit de markt, waardoor Sony en Microsoft feitelijk conin ons traditionele VSN najaarsmagazine bijvoorbeeld voor de Sinterklaasperiode, currenten worden. Maar ook Uplay van dat half oktober verschijnt. Laat het wat juist voor de markt een piekmoment Ubisoft of Origin van Electronic Arts najaar maar komen!” ◾ WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_VSN.indd 21

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 1:20:50 PM

INTERVIEW / / / / / / / / / / / / / / / / //////////////////////////////////////////////////////////////

Bigben Interactive w vertegenwoordigd z Een aantal jaar geleden is Bigben Interactive een nieuwe weg ingeslagen. Van vooral een distributiepartner ontpopte het bedrijf zich tot een volledige uitgever. De volgende logische stap is het in de markt zetten van eigen content. Benoît Clerc, director video games, schetst de toekomst van Bigben. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

igben Interactive vaart al jaren zijn eigen koers binnen de gameindustrie. Het bedrijf is marktleider op het gebied van accessoires en is distributeur van onder meer de succesvolle Square Enix-titels. Sinds een paar jaar begeeft het zich ook in de arena van de eigen games. Samen met gerenommeerde uitgevers werkt het aan een aantal bijzondere sporttitels. “Er is goed geld te verdienen aan vergeten genres”, aldus Benoît Clerc, director video games bij Bigben. Was de ambitie om zelf games uit te geven er al langer? “De realisatie kwam door de aankoop van

BENOÎT CLERC, DIRECTOR VIDEO GAMES BIJ BIGBEN INTERACTIVE

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_Big_Ben_Baas.indd 22

de WRC-licentie, drie jaar geleden. Dit was het bewijs dat een relatief kleine speler als Bigben Interactive ook met eigen titels kwalitatief hoogstaande games kan uitbrengen en een succesvolle speler kan zijn in het middensegment.” Dat moet een fl ink fi nancieel risico zijn geweest, zeker gezien de budgetten die beschikbaar worden gesteld voor triple A-titels. “We werken in een competitieve markt, maar niet alles draait om blockbusters. Neem bijvoorbeeld de fi lmindustrie, waar niet alleen grote Hollywoodproducties als Avatar volle zalen trekken, maar ook independents als Manchester By The Sea. Zo is het bij ons ook. Als wij een rugbygame uitbrengen, gaan we echt niet de concurrentie aan met marktleider FIFA. Maar er zijn genoeg rugbyfans die interesse hebben in deze titel. Door een kwalitatief goede game uit te brengen hopen we fans aan ons te binden. Tennis is een ander goed voorbeeld. Dit jaar kondigden wij de nieuwe game Tennis World Tour aan. Er is al een aantal jaren geen tennisgame verschenen; voor de grote gamebedrijven zijn dit soort sporten niet interessant, omdat ze te weinig opbrengen. De EA’s, Ubisofts en Activisions van deze wereld zijn ingericht op het uitbrengen van enkel blockbusters. Wij denken echter dat er wel goed geld te verdienen is met dit soort ‘vergeten’ genres. Mits je het goed aanpakt natuurlijk.” Hoe pakken jullie dan bijvoorbeeld Tennis World Tour aan? “Zes jaar geleden bracht Take Two

Interactive Top Spin 4 uit. Dit bleek vooralsnog de laatste tennisgame. Bigben kocht de licentie en werkte voor de nieuwe tennisgame samen met de ontwikkelaars van Top Spin 3 en 4, zodat de kwaliteit gewaarborgd was. Daarnaast zijn er verschillende nieuwe ideeën toegevoegd die van World Tour Tennis een nieuwe beleving maken. Zo zijn in de game dertig professionele tennisspelers opgenomen. We hebben niets aan het toeval over gelaten om hier iets bijzonders van te maken.” Ligt de focus bij Bigben op sport? “Dat genre is een belangrijk onderdeel, maar onze portfolio is divers. Van racegames als WRC en Test Drive tot actietitels als Outcast. Eerder dit jaar maakten we bekend dat we gaan samenwerken met de Warhammer-franchise. In de toekomst kunnen gamers onder meer uitkijken naar de eerste hack ’n slash-game met deze licentie. We willen uiteindelijk in iedere niche aanwezig zijn.” Hoe belangrijk is de fysieke retailer in jullie ambitie? “Iedereen ziet natuurlijk dat de markt aan het veranderen is. Een van de meest in het oog springende tendensen is de digitalisatie. Hiermee bedoel ik overigens niet alleen het aanbieden van games via onlinediensten, maar ook bijvoorbeeld DLC. De opmars van dit segment gebeurt relatief langzaam, en daar zijn we blij mee. Fysieke retail is voor ons belangrijk; laten we niet vergeten dat dit segment nog steeds goed is voor het grootste gedeelte van de omzet.”

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/1/2017 4:34:58 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////////////////// GAMESPECIAL

e wil in iedere niche d zijn 'We werken in een industrie waarin verandering de enige garantie is'

Microsoft zet in op 4K met de release van Xbox One X, Nintendo brengt zijn Switch uit. Stapt Bigben gelijk in? “De Switch gaat actief ondersteund worden. Als we nieuwe games uitbrengen, wordt de nieuwe Nintendo-spelcomputer

ook meegenomen. Er staan voor het vierde fiscale kwartaal zelfs twee exclusieve Switch-games op stapel. Die zijn echter nog niet officieel aangekondigd. Op het gebied van 4K hebben met onze ontwikkelaars gesproken, en alle nieuwe titels

krijgen 4K-ondersteuning. De vraag is natuurlijk of 4K de standaard gaat worden. Of misschien wel belangrijker: hoelang dat gaat duren. We werken in een industrie waarin verandering de enige garantie is. Nu is het 4K, over een jaar of vijf misschien wel 8K. Als uitgever moet je mee in die veranderingen.” Hoe sta je tegenover virtual reality? “Onze industrie heeft ‘technische disruptors’ altijd verwelkomd. Denk aan bijvoorbeeld het besturen van een game via beweging en de ontwikkeling van de 3D-handheld. Het verkopen van virtual reality is iets moeilijker. In het voortraject naar de lancering van VR hebben we een marktanalyse gedaan, en daar kwam uit dat het niet het juiste moment was om in te stappen. Terugkijkend is dat een goede beslissing geweest. Daar staat tegenover dat er binnen de ontwikkelaars en uitgevers veel enthousiasme is over deze nieuwe techniek. De realiteit is echter dat het nog niet goed genoeg werkt. Maar dat gaat in de toekomst vast veranderen. De prijs en het feit dat het technisch best lastig en tijdrovend is om een spel in VR te spelen, spelen ook mee in de consumentacceptatie.” Wat gaat het najaar brengen voor Bigben Interactive? “Dit wordt voor ons een heel goed jaar. Er worden vóór het einde van ons fiscale jaar, dat in maart eindigt, tien games uitgebracht. Het is onze ambitie om ieder jaar minstens acht tot tien titels uit te brengen van het kaliber World Tennis Tour en WRC.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Big_Ben_Baas.indd 23

SEPTEMBER 2017

9/1/2017 4:35:00 PM

F R IE N D LY - RELI A BLE - COLLEC TIB L E

MERCHAND ISE, GIFTS & TOYS

PBM Express B.V.

EBGamespecial2017_advertenties7.indd 24

Jacobus Lipsweg 5 3316 BP Dordrecht

Tel: +31 78 6316453 Fax: +31 78 6316474

www.pbmexpress.nl E-mail: sales@pbmexpress.nl

9/1/2017 1:38:11 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

PBM Express: meer dan een distributeur In navolging van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië is de markt voor merchandise en collectables ook in Nederland groter geworden. Daarmee vormen ze voor veel retailers een goede additionele omzetmaker. PBM Express is al twintig jaar de grootste distributeur van popculture-artikelen in Europa. DOOR: JASPER VAN VUGT

o groot als in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië is de markt voor merchandise en collectables in Nederland nog niet, zegt directeur Jan Pieter Ellerbroek van PBM Express. Toch groeit de markt in Nederland de afgelopen jaren, met een uitschieter in 2016 als gevolg van de fi lm Rogue One: A Star Wars Story. Dit jaar is de situatie stabieler. Ellerbroek: “Qua merchandise zien we mogelijkheden om producten aan te bieden via kanalen waar we eerder niet stonden. Dat moet met beleid, je kunt niet zomaar iets neerzetten. Een warenhuis heeft andere behoeften dan een specialtyshop. Daar helpen we onze klanten bij.”

een belangrijke rol in, ook voor een distributeur. Ellerbroek: “De timing is heel belangrijk, want er is een trage omloopsnelheid en praktisch geen voorraad. Bij een fi lm weet je vooraf nooit of het een hit of een flop is. Is het een succes, dan schiet iedereen in een kramp en zijn er geen spullen. Tegen de tijd dat die er is, is het momentum voorbij. Dat moet je dus goed inschatten. Het voordeel van een serie is dat als het aanslaat, er genoeg tijd is om merchandise te maken.” Patrick van Dijk, inkoper bij PBM Express, vult aan: “Bij een game is het momentum op de dag van de release. Zo kun je op de dag een game met

action figure verkopen. Tegen de tijd dat de game is uitgespeeld, is de merchandise al verkocht. Achteraf koopt zelden iemand nog merchandise.” PBM Express ziet het als zijn taak om actief mee te denken met zijn klanten en met een scherp oog naar de markt te kijken. Ellerbroek: “De uitdaging voor de hele retailbranche is nadenken waar de consument koopt en waarom daar. Ook wij denken daar dagelijks over na. We voeren de dialoog met retailers, pikken signalen op uit de markt en kijken wat we daar mee kunnen doen. We zijn meer dan alleen een dozenschuiver.” ◾

Breed assortiment Voor veel retailers in de fi lm-, games- en muziekbranche vormen merchandise en collectables een additionele inkomensstroom en ook de speelgoedbranche verkoopt inmiddels popcultureproducten. Ellerbroek: “De doelgroep voor deze producten bestaat vooral uit mensen die geboren zijn rond 1980. Zij zijn opgegroeid met popculture en verdienen nu geld. Om die te bereiken denken we graag mee met onze klanten. We hebben niet alle wijsheid in pacht, maar op basis van info van de retailer over doelgroepen kijken we wat goed aansluit bij ons assortiment. Waar wij ontzettend goed in zijn is dat we een enorm breed assortiment hebben. Kunnen we desondanks niet leveren wat goed past bij de retailer en zijn doelgroep, dan zeggen we dat ook. Less is more.”

Timing De populariteit van tv-series en action figures uit games zorgt voor een toegenomen en verschoven vraag naar mooie producten die aansluiten bij de serie, fi lm of game. Al speelt het momentum daar

JAN PIETER ELLERBROEK

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_PBM_Express.indd 25

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 3:19:42 PM

ACHTERGROND / / / / / / / / / / / ///////////////////////////////////////////////////////////////

De stand van virtual reality

In 2016 was er veel enthousiasme rondom VR gaming, met Facebook, HTC en Sony PlayStation als belangrijke hardwareproducenten van virtual reality-headsets. Een jaar later is het echter opvallend stil rondom deze technologie. Hebben we te vroeg gejuicht, of is VR deze keer daadwerkelijk here to stay? DOOR: JAN MEIJROOS

e kracht van virtual reality is tegelijkertijd de achilleshiel. Iedereen die een headset opzet, is overrompeld door de ervaring. Maar consumenten die VR nog niet zelf hebben geprobeerd, zijn lastig te bereiken. Hoe communiceer je immers een beleving die zich niet laat vangen in traditionele uitingen? Bovendien vinden de meeste eerste VR-gebruikerservaringen plaats op de smartphone, en daaarbij gaat het meestal om demo-achtige apps die niet te vergelijken zijn met het spelen van een game op een VR-platform zoals de HTC Vive, Oculus Rift of de PlayStation VR. Cijfers van onderzoeksbureau SuperData onderschrijven dit. In 2016 werden er volgens berekeningen van het bureau 6,3 miljoen VR-headsets verscheept (waarbij de goedkope Chinese white label-brillen niet worden meegerekend), onderverdeeld 26

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_de_staat_van_vr.indd 26

in vijf partijen: Oculus Rift, HTC Vive, PlayStation VR, Samsung Gear en Google Daydream, met respectievelijk 200.000, 400.000, 800.000, 4,5 miljoen en 300.000 doorverkochte exemplaren. Het grootste succes zien we overduidelijk bij de Samsung Gear VR. Doen de anderen iets verkeerd? Stephanie Llamas, vicepresident Research & Strategy en hoofd van Immersive Technology Insights bij SuperData: “Oculus, Vive en PSVR doen niet zozeer iets fout, het zijn simpelweg duurdere apparaten die een kleinere groep consumenten aanspreken. Niet iedereen heeft een high-end pc of console, maar iedereen heeft een smartphone.”

Voorzichtig De verdeling uit 2016 is in 2017 in grote lijnen hetzelfde gebleven, met PSVR en

Google Daydream als grote stijgers, volgens de cijfers van SuperData. In 2017 zijn er tot nu toe 15,9 miljoen VR-headsets verkocht. Tellen we de cijfers van 2016 en 2017 bij elkaar op, dan is de verdeling als volgt: • Oculus Rift: 300.000 exemplaren • HTC Vive: 600.000 • PSVR: 2,6 miljoen • Samsung Gear: 6,7 miljoen • Google Daydream: 3,5 miljoen Het grootste succes vinden we nog steeds bij de smartphones, maar Sony doet het met zijn headset eveneens niet slecht. Toch blijft het opvallend stil rondom de PSVR. Na de launch, eind 2016, hield Sony zich op de achtergrond. Met de recente release van het schietspel Farpoint was er een kleine opleving, maar daarna bleef het rustig. Llamas:

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 2:59:57 PM

/// / /////// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / //////////////////////////////////// GAMESPECIAL

6,7 Samsung Gear

miljoen

0,3

0,6

industrie ongeduldig. Onze groeicijfers zijn echter nog behoorlijk behoudend, als we deze vergelijken met die van andere onderzoekbureaus. VR is pas net begonnen, maar wordt de komende jaren alleen maar groter.” ◾

PSVR

Sony gaat investeren Als het aan Sony Benelux ligt, komt er snel een einde aan de relatieve stilte rond PSVR. Ronny Hoekman, marketingdirecteur Sony PlayStation Benelux: “We zien dat de players engagement redelijk hoog is en iedere keer stijgt als er triple Acontent beschikbaar komt, zoals met Farpoint en Resident Evil. Verder zien we dat non-gaming, zoals YouTube-content, steeds populairder wordt en bespeuren we een sterke koppeling met PSVR en PS4 Pro. Vanaf eind september moeten we echter veel werk maken om ‘awareness’ te ondersteunen, zeker als het gaat om content. Veel consumenten weten niet dat er momenteel al meer dan honderd games beschikbaar zijn voor PSVR. Daarnaast gaan we de demodisc ‘verfrissen’ die bij de PSVR-headsets zit. Dit alles moeten we duidelijk en veelvuldig gaan communiceren. Via een grote ATL-campagne gaan we de acquisitie en owner engagement verder ontwikkelen. Het plan is om naast digitale communicatie ook brede mainstreammediakanalen in te schakelen, zoals televisie en bioscopen. Kortom, er staat een significante investering op stapel!”

Google Daydream SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_de_staat_van_vr.indd 27

miljoen

Ondertussen kijken niet alleen consumenten maar ook traditionele uitgevers de kat uit de boom. Waar Ubisoft en Bethesda VR ondersteunen met verschillende titels, beperken Electronic Arts, Square Enix en Activision zich vooralsnog tot een enkel onderdeel of VR-ervaring binnen een traditioneel computerspel. Llamas snapt die terughoudendheid wel. “VR is ook voor de grote uitgevers nog steeds een proof of concept. Sony heeft met bepaalde uitgevers de banden aangehaald om meer high-end content te creëren, zoals Resident Evil en Star Trek: Bridge Crew. Virtual reality is nog steeds een nieuw medium en VR-games kosten tijd om te ontwikkelen. We verwachten meer grote VR-titels op termijn, maar niet van vandaag op morgen.” De sombere uitingen van criticasters rondom VR deelt SuperData dan ook niet. Sterker nog, het bedrijf verwacht dat winsten uit virtual reality-software in 2020 rond de 16,1 miljard dollar zullen liggen. 28% komt daarvan uit gaming, 20% uit videocontent en 17% uit social media. Llamas: “VR is te groot en te belangrijk om zijn maximum in slechts één jaar te bereiken. Dit is niet, zoals sommige doemdenkers ons willen doen geloven, het begin van een flop, maar een zichzelf razendsnel ontwikkelend medium dat zal bijdragen aan veel meer dan alleen entertainment. We zijn echter nog niet op het punt beland waarbij we het volledige potentieel van VR voor ons zien, en daardoor raakt de

2,6

Potentieel

Oculus Rift

milj0en

miljoen

Het mag rustig zijn op het PSVR-front, maar rondom Oculus Rift en de HTC Vice lijkt het nóg stiller. Beide partijen zijn echter alweer druk bezig met nieuwe VR-headsets. Oculus ontwikkelt een standaloneversie waarvoor gebruikers geen pc meer nodig hebben. Deze wordt hoogstwaarschijnlijk in oktober aangekondigd tijdens Oculus Connect. HTC werkt momenteel aan een compleet draadloze versie van de HTC Vive en naar verwachting krijgt de resolutie van het scherm een grote upgrade in 2018. Beide huidige headsetmodellen hebben de afgelopen weken fl inke prijsdalingen gehad, om alvast ruimte te maken voor de nieuwe headsets. Is het dan nog wel verstandig voor ontwikkelaars om content te maken voor de HTC Vive en Oculus Rift? “High-end pc-headsets zijn inderdaad niche... voorlopig”, stelt Llamas. “HTC en Oculus investeren echter aanzienlijke bedragen in content. Als ontwikkelaars betaald krijgen om content te creëren, is het logisch dat men daar gebruik van maakt. Bovendien is het een ideale leerschool voor veel gamemakers.”

HTC Vive

3,5

Prijsdaling Oculus en Vice

miljoen

“Sony is extreem voorzichtig met nieuwe technologie. Voor hen is dit een ‘proof of concept’, voordat men daadwerkelijk grootschalig investeert in marketing. De cijfers laten zien dat de PSVR populair is, dus ik denk niet dat het nog heel lang zal duren voor ze hun marketing gaan opschalen.”

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 3:00:00 PM

ADVERTENTIE

ALTIJD, OVERAL EN MET IEDEREEN

TV-stijl

Tafelstijl

(PACKSHOT NOT FINAL)

27 OKTOBER 2017

EBGamespecial2017_advertenties6.indd 28

Handheldstijl

20 OKTOBER 2017

22 SEPTEMBER 2017

EN NOG VEEL MEER!

9/1/2017 2:01:59 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

Consistent en herkenbaar Senzie is al jaren actief binnen de game-industrie. Het bedrijf werkt met grote klanten als Nintendo en 2K, en heeft een reputatie opgebouwd als dé onestopshop voor al het designwerk. Senzie weet de brug te slaan tussen online, print, verpakking en retail. Creatief directeur Sigfrid van Driel over de werkwijze van het bureau en het belang van creativiteit. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

reatief directeur en oprichter Sigfrid van Driel is geen onbekende naam in de Nederlandse game-industrie, die hij twintig jaar geleden betrad toen hij bij Nintendo aan de slag ging. Inmiddels bestaat het portfolio van Senzie uit onder meer Nintendo, 2K Games en Microsoft. De werkzaamheden zijn divers. “We doen heel erg veel”, vertelt Van Driel. “We zijn verantwoordelijk voor het creëren van complete onlinecampagnes, lokale productcampagnes en actiesites, en de doorvertaling daarvan naar de winkelvloer. Werken met Senzie zorgt voor een consistente en daardoor herkenbare uitstraling. In de basis zijn wij dé designpartner voor alle partijen in de game-industrie en daarbuiten. Uniek aan Senzie is onze eenvoud. In combinatie met onze transparante manier van werken zorgt dit ervoor dat je snel bij de essentie komt – of het nu gaat om een offerte, een concept of het ontwerpen van communicatiemiddelen.”

Inspelen op veranderingen De game-industrie is de afgelopen twintig jaar nogal veranderd. De reden dat Senzie nog steeds een belangrijke speler is, heeft volgens de creatief directeur te maken met het feit dat het bedrijf ‘constant is blijven meebewegen met wat er binnen de industrie gebeurt’. “Onze insteek is altijd geweest dat iedere klant ‘ontzorgd’ wil worden”, aldus Van Driel. “Onze mensen zijn constant bezig nieuwe vaardigheden te leren die daarvoor nodig zijn. Dat heeft twee voordelen: als kantoor kun je steeds meer, en het pakket dat je aanbiedt is groeiende.” Senzie is ook gespecialiseerd in het lokaliseren van marketingmaterialen. “Dat varieert van displaymateriaal en digitale assets tot

video of powerpointpresentaties. We denken dat daar een behoefte ligt. De marketingafdeling wil ontzorgd worden, en wil dan dat we de assets aanpassen of desgewenst doorborduren op wat er al ligt. We zijn dan echt een paar extra handjes.”

Beleving centraal De winkelvloer speelt al jaren een belangrijke rol binnen de werkzaamheden van

SIGFRID VAN DRIEL

Senzie. Het is echter geen geheim dat dit de plekken zijn waar de klappen vallen. “Het is spijtig dat bijvoorbeeld de speelgoedkanalen niet meer de snoepwinkels zijn van vroeger zijn. De gameschappen stralen vaak niets uit, en dat is jammer. Door juist te investeren in bijvoorbeeld de aankleding ervan kun je de potentiële klant overtuigen om toch die aankoop te doen. Een goed voorbeeld is de shop-in-shop die we momenteel voor Nintendo aan het maken zijn bij MediaMarkt The Corner. Daarbij staat beleving centraal en daarmee verras je het publiek. Er zijn nog genoeg leuke dingen te bedenken om dat te realiseren.”

De klant verleiden Hoewel Senzie gespecialiseerd is in games, is dat niet het enige segment waar het creatieve bureau op inzet. “Iedereen hier is een liefhebber van entertainment in de breedste zin van het woord. Er is natuurlijk altijd plek voor nieuwe klanten – of die nu uit de game- of uit andere entertainmentmarkten komen. Wij bedenken zelf producten zoals kinderboeken, perskits, gepersonaliseerde relatiegeschenken, en zelfs unieke collector’s editions. Centraal staat altijd de klant. Hoe kunnen wij hem of haar verleiden? Met dat in het achterhoofd zou ik het fantastisch vinden om met winkeliers te brainstormen over concepten. Zo zijn we ook actief op gebied van het bedenken van merkactivaties. Dat is iets wat we heel tof vinden. Hoe trek je op de winkelvloer de aandacht van de consument? Dat zien we echt als een uitdaging.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Senzie.indd 29

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:04:58 PM

EBGamespecial2017_advertenties4.indd 30

9/1/2017 2:03:01 PM

// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////////////////// GAMESPECIAL

Andere koers voor gamescom? Sinds jaar en dag wordt de Amerikaanse beurs E3 gezien als belangrijkste moment op de wereldwijde gamekalender. Gamescom in Keulen laat echter de afgelopen jaren steeds nadrukkelijker van zich horen en noteert iedere keer bezoekersrecords. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

ok in 2017 was de gamebeurs gamescom een groot succes. De organisatie bracht na afloop indrukwekkende cijfers naar buiten. Ten eerste verbrak de beurs zijn eigen record. De 2017-editie van gamescom werd bezocht door 350.000 mensen. In 2016 waren dat er vijfduizend minder. Van de 350.000 bezoekers waren er 30.700 industrieprofessionals, wat 200 meer is dan in het jaar daarvoor. Naast het bezoekersrecord is er een ander record gesneuveld. Het aantal exposerende bedrijven bedroeg 919, in 2016 waren dat er nog 877. De beurs was wederom ‘gezellig’ druk. Op de consumentendagen was er op bepaalde momenten letterlijk en figuurlijk geen doorkomen aan.

De ontbrekende exclusives Tegenover de indrukwekkende bezoekerscijfers staan het zo goed als ontbreken van grote aankondigingen. Iets waar de Amerikaanse evenknie E3 bekend om staat. In juni werd hier de Xbox One X geintroduceerd en waren er heel veel nieuwe softwareproducten op de beursvloer te

zien en te spelen. Bij gamescom is dat niet het geval. Zo was Microsoft zo’n beetje de enige speler die de beurs gebruikte om nieuwe dingen aan te kondigen. Het Amerikaanse bedrijf toonde tijdens een persconferentie voorafgaand aan gamescom onder meer beelden van Xbox One X Scorpio Edition en een aantal nieuwe Xbox One S-bundels. Op het gebied van software waren er slechts twee grote premières te zien: het spel Biomuntant van THQ Nordic en Imortal van Sold-Out Software. Wat natuurlijk ook niet helpt, is het ontbreken van andere grote persconferenties, bijvoorbeeld van Sony.

Underwhelming SuperData’s CEO Joost van Dreunen noemt gamescom in MCV ‘a bit underwhelming’. Hij heeft misschien een punt, maar het is maar net wat je verwachtingen zijn. Gamescom is sinds de eerste editie (toen nog in Leipzig) geen plek geweest voor grote aankondigingen. Ook op het gebied van business op korte termijn is gamescom geen goed moment – vooral

omdat alle kaarten voor het najaar eind augustus al geschud zijn. De vraag is waarom de Europese beurs dan toch een publiekstrekker blijft voor zowel de consument als industrie. In het geval van de consument is dat antwoord evident: een ticket voor gamescom biedt toegang tot een wondere wereld van games die nog moeten verschijnen. En voor de industrie is dit het moment waarop zij kunnen zien hoe de consument reageert op hun titels.

Grandeur Maar het is wél tijd geworden voor een enigszins andere insteek. En hierbij vervullen de industriepartners een essentiële rol. Alleen bij exclusieve aankondigingen, grote persconferenties en verrassingsmomenten zal de beurs iets van de grandeur van de E3 krijgen. Tot die tijd blijft het vooral een consumentenbeurs en blijven de aanwezige professionals vooral klagen dat het weer zo druk is… De volgende editie van gamescom staat gepland van 21 tot en met 25 augustus 2018 in de Koelnmesse te Keulen. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Gamescom.indd 31

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:01:54 AM

ACHTERGROND / / / / / / / / / / / / //////////////////////////////////////// //////////////////////

E-sports

in Nederland Niet eerder was e-sports zo hot. Het lijkt wel of er ieder weekend ergens op de aardbol een gametoernooi plaatsvindt met grote geldprijzen, bijna ieder nieuwe gametitel kent e-sports-achtige spelelementen en ook in Nederland worden in rap tempo serieuze initiatieven ontplooid en is er in de media meer en meer aandacht. Hoe komt dat? DOOR: JAN MEIJROOS

“

et succes van e-sports heeft verschillende oorzaken”, vertelt Jurian Ubachs, redacteur Tweakers.net. “De fi nale van de LCS Spring Split 2016 in Ahoy heeft zeker voor een impuls gezorgd. Daarnaast doen diverse gamemedia meer en meer verslag van grote toernooien. Ik denk dat de komst van de e-divisie ook voor een fl inke impuls heeft gezorgd. FIFA is in het bredere spectrum van e-sports geen grote speler, maar deze competitie heeft e-sports als 'fenomeen' wel voor een groot publiek zichtbaar gemaakt. Dat helpt enorm. Daarnaast blijft ESL Benelux fl ink aan de weg timmeren met toernooien en komen er ook steeds meer andere initiatieven, zoals de 'e-sports Game Arena' in Alphen aan den Rijn. Het wordt dus steeds beter zichtbaar voor een steeds breder publiek.”

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_e-sports.indd 32

Verbreding Jaap Visser, managing director ESL Benelux en manager eMense Group onderstreept het belang van verbreding: “E-sports staat al jaren op de kaart in Nederland. In de media was er echter slechts aandacht voor enkele evenementen of resultaten. Met de komst van games die eenvoudiger zijn om te volgen, denk aan een FIFA of Formula 1, wordt het voor een bredere doelgroep interessanter. Tevens zorgen dergelijke games voor een ‘brug’ naar massamedia die steeds beter lijken te begrijpen wat e-sports inhoudt en wat erbij komt kijken om competitief deel te nemen. Binnen eMense hebben we zelf geïnvesteerd in de verbreding van e-sports binnen Nederland. Zo hebben wij tijdens de ESL Benelux Championship de koppeling weten

te maken met een internationale FIFAcompetitie georganiseerd door eMense en Ajax en de F1 eBattle van Ziggo. Beide activaties zijn inmiddels uitgegroeid tot een begrip en bereiken steeds meer millennials in de verschillende communicatie. De komende periode zullen we dit soort activaties blijven doorvoeren en verbreden.”

ESL Benelux Championship Een voorlopig hoogtepunt van e-sports in Nederland vond afgelopen juni plaats in de Amsterdam ArenA, waar de fi nales van het ESL Benelux Championship plaatsvonden. De beste teams en spelers namen het in het Ajax-stadion tegen elkaar op in populaire e-sports-games Counter-Strike: Global Offensive, Hearthstone en League of Legends, met een totaal prijzengeld van

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/3/2017 10:47:21 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////////////////// GAMESPECIAL

1,2 miljard dollar in 2018 Op dit moment is e-sports is de snelst groeiende tak binnen de game-industrie. Wereldwijd trekt e-sports momenteel 154,3 miljoen unieke kijkers, waarvan ongeveer 879,000 in Nederland volgens berekeningen van Superdata. Andere cijfers van dit Amerikaanse Games & Interactive Media Intelligence researchbureau bevestigen de enorme waarde van professioneel gamen voor een groot publiek. De totale markt voor e-sports ligt rond $900 miljoen, waarvan sponsoring en reclame-inkomsten het grootste deel vertegenwoordigt (77 procent) in vergelijking tot consumentenuitgaven zoals merchandise en evenementen (23 procent). En dit getal wordt alleen maar hoger. Wereldwijd verwacht men dat e-sports tot $1,2 miljard in 2018 zal groeien.

30.000 euro, en onder het toeziend oog van 4000 fans. De competitie werd online ruim 125.000 keer live bekeken via verschillende platformen, waaronder Twitch en Facebook. Daarnaast werden ruim 480.000 fans via de verschillende social media-kanalen van ESL bereikt. Tegelijkertijd organiseerde AFC Ajax en Ziggo in de Amsterdam ArenA de Ziggo eBattle: The Ultimate Clash. De in totaal zestien beste FIFA-e-sporters ter wereld, afkomstig van onder andere Manchester City, AS Roma, Valencia CF en Schalke 04, streden tegen elkaar. Dani Hagebeuk, met rugnummer 46 van AFC Ajax, ging er uiteindelijk met de hoofdprijs vandoor.

Nederlands talent Bovenstaande illustreert duidelijk de professionalisering van e-sports in Nederland. Toch lopen we nog achter als we kijken naar grote toernooien in het buitenland. Ook halen veel Nederlandse spelers vaak net niet

de internationale top. Visser: “Hoewel we momenteel achter sommige landen aan lopen qua budgetten, zien wij wel dat er enorm veel talent is binnen Nederland. Denk aan teams zoals Fnatic en Team Liquid die een Nederlandse CEO kennen, maar ook esport-helden als ThijsNL of Febiven hebben veel aanzien in het e-sports-landschap. Een van de doelstellingen binnen eMense en ESL is dan ook om een podium voor dit soort talenten te creëren en daarmee de professionalisering van de markt mogelijk te maken. Dit zal een traject zijn van enkele jaren, maar stap voor stap zien we resultaat dankzij de aanpak die we momenteel hanteren. Belangrijk is dat alle e-sports teams, spelers en fans de handen ineenslaan en samen zorgdragen voor het verbreden en populairder maken van e-sports.” Ubachs is hoopvol maar nuanceert: “Nederland is een kleine speler en zal dat nog wel even blijven, maar de wil is er en uiteindelijk zullen de mogelijkheden ook

komen. Wij hebben eigenlijk net te vroeg gepiekt. Mensen als Grubby hebben jarenlang hun e-sport gedomineerd, maar net in een tijd dat e-sports nog niet klaar was om door te breken. Denk aan partijen als Twitch die er toen nog niet waren. 'De wereld' is er technisch nu veel meer klaar voor, alleen nu ontbreken de Nederlandse powerhouses een beetje. We hebben in bijna elke grote e-sport titel wel een paar mensen die mee kunnen doen in de top, maar geen onbetwiste kampioenen à la Grubby. Dat maakt dat Nederland dit nieuwe e-sportstijdperk wat trager is begonnen dan bijvoorbeeld de Scandinavische landen. Of die weg omhoog nu ingeslagen is... ja, vast wel, maar nog niet in een tempo waarbij je er binnen een paar jaar wel helemaal bij bent. Er is bijvoorbeeld nog steeds geen écht groot Nederlands e-sportsteam. Team Liquid (winnaar The International 2017) heet dan Nederlands te zijn, maar in werkelijkheid bestaat die organisatie en hun teams vooral uit spelers van andere landen. Nederland begint op gang te komen, maar er moet nog veel gebeuren voor hier een heel groot e-sportsteam staat of voor er hier een Intel Extreme Masters wordt gehouden.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_e-sports.indd 33

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:47:26 PM

DAAR GEBEURT HET De Amsterdam ArenA biedt een inspirerende en dynamische omgeving waar u uw evenement kracht bij kunt zetten. Nergens anders komt uw evenement zo spectaculair van de grond als hier. Een prachtige plek dus voor productintroducties, gala’s, awardshows, beurzen, businessmeetings of publieksevenementen. Combineer de flexibele capaciteit van onze zalen met het bijzondere decor van het stadion. We bieden uitstekende connectiviteit met ons HD WiFi netwerk

Daar gebeurt het. 020 311 1306 • sales@amsterdamarena.nl • www.amsterdamarena.nl/zakelijk

EBGamespecial2017_advertenties5.indd 34

9/4/2017 1:29:41 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

Amsterdam ArenA wil uitgroeien tot e-sports-autoriteit Amsterdam ArenA was een van de eerste Nederlandse venues die vol in e-sports stapte. Inmiddels is het hoofdstedelijke stadion een van de actiefste plekken als het gaat om e-sports en gaming en wil de ArenA zich ontwikkelen tot dé autoriteit binnen die segmenten. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

ie Amsterdam ArenA zegt, noemt natuurlijk direct voetbal, Ajax en concerten. Het stadion houdt zich echter met veel meer bezig. Zo begaf de ArenA zich al vroeg op het speelveld van e-sports. Dat deden ze onder andere samen met marktleider ESL. Marketingmanager Jeroen van Iersel kijkt terug op inmiddels meerdere geslaagde evenementen.

Autoriteit Vanaf het begin zijn beide partijen constant bezig geweest met het creëren van events. Van Iersel: “Een aantal maanden geleden organiseerden we het ESL Benelux Championship 2017. Dankzij de verschillende randactiviteiten had dit kampioenschap een festivalachtige sfeer. Onze ambitie is om een groot internationaal event naar de ArenA te halen. Deze eerste stappen laten zien dat daar zeker een voedingsbodem voor is. We willen organisatorisch groeien binnen deze concepten. Het uiteindelijke plan is dat Amsterdam ArenA de autoriteit in Nederland en daarbuiten wordt als het gaat om e-sports.”

Drone Racing

Generatie Z

Sinds dit jaar is het stadion ook een speler in de wereld van Drone Racing, dat steeds populairder wordt. In juni van dit jaar werd samen met partner Formula FPV, onderdeel van Zoomin.TV, het eerste Drone Racing event in Amsterdam ArenA georganiseerd. Drone Racing begint wereldwijd - en vooral in Amerika - steeds meer voet aan de grond te krijgen. De beleving voor toeschouwers speelt zich echter vooral online af. Daar moet in de toekomst verandering in komen. “Het idee is om een wereldwijde competitie te ontwerpen. In dezelfde stijl als F1, waar wedstrijden in specifieke landen worden gehouden. In de ArenA zal dan de seizoensopener of -afsluiter moeten plaatsvinden.” De eerste stappen zijn inmiddels gezet en een kleine drie maanden geleden werd afgetrapt met een tweedaags Drone Racing-event voor publiek en relaties. Het racegedeelte werd door United live gefi lmd en getoond op het grote scherm van ArenA. Van Iersel: “De reacties waren uitstekend en dit event smaakt zeker naar meer.”

Waarom e-sports en Drone Racing zo belangrijk zijn voor Amsterdam ArenA? “Alles draait om de bezoekers”, aldus Van Iersel. “Met content als e-sports boren we een geheel nieuw genre aan waarbij nieuwe doelgroepen worden aangesproken die wij graag in het stadion terug zien. Uiteindelijk willen de Generatie Z bereiken en aan ons binden. Dat is gezien het interesseveld en mediaconsumptie van die groep niet makkelijk. We weten wel dat zij grote interesse hebben in bijvoorbeeld esports en gaming en dat daar hechte communities achter zitten. Door te investeren in deze industrie krijgen we meer inzicht en grip op deze groep. Kijk bijvoorbeeld naar hoe Ajax hierop inspeelt met hun FIFA-activiteiten. Ajax doet het wereldwijd heel goed met zijn e-sports afdeling. Vanuit de ArenA kunnen we dit nog breder neerzetten door voedingsbodem te bieden aan allerlei verschillende e-sports-activiteiten. Juist die diversiteit aan evenementen moet ervoor zorgen dat de Amsterdam ArenA over een jaar in een adem genoemd wordt met e-sports en gaming.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_amsterdam_arena.indd 35

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:04:46 AM

/ / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / //////////////////////////////////////////////////////////////

Het belang van hardware en accessoires

De aandacht voor én het aanbod van hardware en gamingaccessoires is groter dan ooit tevoren. Voor veel retailers en gameshops liggen hier goede mogelijkheden, al is het belangrijker om scherp in te kopen en goed naar de klant te luisteren. DOOR: JAN MEIJROOS

e markt van game-accessoires is voortdurend in beweging en het aanbod van producten lijkt omvangrijker dan ooit. Naast talloze muizen, toetsenborden en headsets, zijn muismatten, gamemeubels, tassen, kabels en hoezen producten waar veel vraag naar blijft. Met name op pc-gebied heeft de vraag naar aanvullende hardware en accessoires een vlucht genomen de laatste jaren. Marktonderzoeksbureau GfK heeft berekend dat pc-gaming zich heeft ontwikkeld van een nichemarkt naar een sterk, mainstream product waarbij pcsoftwareverkopen wellicht afnemen, maar de hardware binnen dit segment forse groei vertoont. In de eerste helft van 2017 waren wereldwijd gaming monitors, - muizen, toetsenborden en – headsets goed voor $1,1 miljard aan sales.

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_belang_van_hardware.indd 36

Substantiële omzet Han Denkers, eigenaar van de winkel Haniel Films & Games: “De verkoop van software vormt over de hele linie een uitdaging omdat de marges steeds minder worden. Vooral grotere ketens leggen de belangrijke najaarstitels bijna voor inkoopprijs in de winkel. Daar valt simpelweg niet tegenop te concurreren. Op hardware zitten daarentegen mooie marges en er is ook een doorlopende vraag naar. We zijn dan ook sinds een maand officiële Thrustmasterdealer geworden.” Joost Bart van BMM Games ’n Vinyl is stelliger: “Ik verkoop bijna geen pcgames meer. Alles gaat via Steam of is digitaal. Consolegamers willen nog wel hun games in een doosje maar ook daar zijn digitale verkopen steeds belangrijker. Wat Electronics Arts met de fysieke FIFA ver-

//////////// ////////////////////// koopt is leuk, maar wat men digitaal met FIFA Ultimate Team verdient, is vele malen groter. Pc-accessoires zijn zeker interessant. Ze vormen een substantiële factor in de omzet.” Voor de pc-markt is er gigantisch veel aanbod aan hardware. Hoe zorg je als retailer dat je focus houdt en niet met voorraad blijft zitten. En welk segment is het meest aantrekkelijk? Bart: “Ik voer een instap-, midden- en topsegment. Hierin beperk ik me tot een paar merken anders is het niet te overzien. De invulling van het

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/3/2017 10:50:00 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////////////////// HARDWARE FOCUS GAMESPECIAL

'Op hardware zitten mooie marges en er is ook een doorlopende vraag naar' Han Denkers

Ik heb daar toen zoveel van verkocht. Toch zorgt de Switch ook voor leuke extra sales. Hoesjes en controllers doen het erg goed.” Denkers: “Het scherm van de Nintendo Switch is het kloppend hart van de console en is kwetsbaar. Consumenten willen dus een mooie hoes, of zelfs een complete tas om het hele systeem te vervoeren. Ook is er veel vraag naar een tweede docking station.”

Luxere producten

/// / / / ///// / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / ////////////////////// assortiment hangt natuurlijk ook af van de voorwaarden die de leverancier opstelt.” Denkers plaatst een andere kanttekening: “Qua dure headsets is het vooral scherp opletten en behoudend inkopen. Wanneer ik met een voorraad dure koptelefoons blijf zitten, moet ik heel wat andere producten verkopen omdat te compenseren.”

Kabels, controllers en hoesjes Naar sommige hardware-producten is altijd vraag en dat zorgt voor een stukje omzetstabiliteit. Bart: “Het is een gegeven dat klanten bij de aankoop van een console er vaak een extra controller bijkopen. Die controllers slijten, dus daar heb ik altijd een stapel van liggen. En laten we niet vergeten dat de Sony’s, Microsofts en Nintendo’s van deze wereld dol zijn om gelimiteerde controllers uit te brengen. Een die past bij een nieuwe release. Een andere constante verkoper is het bekende kabeltje. Die raken kwijt, of gaan stuk.” Denkers: “Wij verkopen dagelijks oplaadkabels, die moet je gewoon altijd op voorraad hebben. Maar ook naar kabels voor oudere spelcomputers blijft vraag. Bijvoorbeeld voor een PlayStation 3 of PlayStation 2 die ouders op de kinderkamer willen aansluiten op een oude televisie. Dan komt men erachter dat

ze geen HDMI-kabel, maar een SCARTkabel nodig hebben. Wij leveren die graag.” Met de komst van de Nintendo Switch is ook de verkoop van losse accessoires en hardware rondom die specifieke console weer toegenomen. Bart: “De tijden van de Nintendo Wii komen nooit meer terug. Toen waren de accessoires niet aan te slepen. Losse tennisrackets, gitaartjes, skateboards, stuurtjes… noem het maar op.

Naast de komst van een nieuwe, populaire spelcomputer van Nintendo is de economie voorzichtig aangetrokken en is de koopkracht van de consument toegenomen. Merken de ondernemers daar wat van in de verkoop van hardware? Bart lachend: “Ik merk geen extreme grote verschuivingen al zie ik wel dat de verkoop van headsets de laatste jaren enorm is toegenomen. Alle gamers spelen online en die hebben gewoon een koptelefoon nodig. Is het niet om te chatten met vrienden, dan wel omdat de ouders niet naar het geschreeuw van hun kroost willen luisteren.” Denkers: “Ik heb wel de indruk dat mensen bereid zijn weer meer geld uit te willen geven en dat er ook ruimte is voor de aanschaf van luxere producten. De vraag naar gaming chairs is bij ons duidelijk toegenomen. Daarnaast voeren wij complete racesets. Daar pak ik mooie marges op.”

Fysieke behoefte Zal de verkoop van randapparatuur en hardware in de toekomst nog belangrijker worden? Bart twijfelt: “Ik geloof dat er altijd handel zal blijven voor ons in de game-industrie. De markt verandert zeker en wij moeten mee veranderen ook al zal het qua softwareverkoop een uitdaging blijven. Toch blijft de consument de behoefte houden iets fysieks te willen kopen. Ik had laatst een moeder in de winkel wier zoon de Nintendo Switch-cartridges tot twee keer toe kwijtraakte omdat deze zo klein zijn. Om dit te voorkomen heeft ze de games uiteindelijk digitaal aangeschaft maar ze wilde haar zoon nog wel iets tastbaars geven voor zijn verjaardag. Nu heb ik haar een poppetje van Mario verkocht.” ◾ WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_belang_van_hardware.indd 37

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:50:03 PM

Gaming Heasets Fall 2017

SERIES GEAR UP. GET GOOD.

SUCCES DRAAIT OM MOMENTEN.

Als innovators in headsets voor (ruimte)vluchten, willen we nu de grenzen van top-audiogear in gaming verleggen. Omdat we weten welke kritieke rol audio kan spelen, op de momenten die ertoe doen. Als je precies hoort wat er gebeurt, kun je sneller reageren op wat volgt. Je wordt volledig meegesleept door de actie, met de zekerheid dat je stem wordt gehoord. Dáárom ontwikkelen we RIG-headsets – omdat alles draait om het volgende moment.

ERVAAR DOLBY ATMOS MET DE RIG 400 EN RIG 600.

POWERFUL, MOVING AUDIO FOR YOUR GAMES.

Blijf je tegenstander een stap voor met geluid dat je bewustzijn en gameervaring verbeterd. Met Dolby Atmos® for Headphones bevind je je ìn de game met bewegend geluid dat rond en over je beweegt met ongekende precisie en realisme.

RIG 400-SERIE

RIG 600 SERIE

HOOR JE VRIENDEN JUICHEN EN JE TEGENSTANDERS KLAGEN.

DE HELE DAG DOOR HET BESTE GELUID.

Stereogamingheadset

• 40mm-drivers met resonatoren van lage frequentie

• Extra zacht comfort met geluidsisolerende oorschelpen

• Verwijderbare verlengde microfoon met volume- en muteregeling

• 40mm high-sensitivity drivers

• Verwisselbare microfoon in het snoer voor mobiel gamen

• Afneembare microfoon met noise-cancelling • Volumeregeling en mute-knop in het snoer

Xbox One

PS4

High fidelity stereogamingheadset

• Zacht, ademend materiaal voor comfort

RIG Accessory Compatible

with RIG 400 and RIG 400LX

Cross Platform

Xbox One

with RIG 600 and RIG 600LX

RIG 4VR

RIG 100 SERIE

RIG 500 SERIE

HOREN IS GELOVEN: HET KLINKT NET ZO ECHT ALS HET ERUIT ZIET.

UPGRADE NAAR PREMIUM CHAT.

UITRUSTING VOOR E-SPORTS GAMERS.

• • • •

Concurrerende gamingheadset

Stereogamingheadset voor PlayStation VR • Nauwkeurig positioneel geluid afgestemd op VR-gaming • De ovale oorschelpen zitten comfortabel bij VR-brillen • De open akoestiek biedt gebalanceerd geluid • De verwijderbare, microfoon met noise-cancelling kan worden ingeklapt om het geluid te muten

PS4

PS VR PS

RIG Accessory Compatible

Lichtgewicht, aanpasbaar frame. Full range 40mm drivers “Exoskeleton” open earcup ontwerp Hoofdband en oorkussens van geheugenschuim

Xbox One

Exclusief gedistribueerd in de Benelux door Bigben Interactive Franciscusweg 249-3B - 1216 SG - Hilversum - tel. 035 628 38 30

• Geluidsisolerende oorschelpen blokkeren achtergrondgeluid • 40mm-drivers met resonatoren van lage frequentie • De verlengde microfoon met noise-cancelling kan worden ingeklapt om het geluid te muten • Het duurzame frame kan worden aangepast voor meer comfort en betere prestaties

PS4

Xbox One

PS4

RIG Accessory Compatible

www.bigben.eu www.plantronics.com/gaming

EBGamespecial2017_advertenties10.indd 38

9/3/2017 5:07:59 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// HARDWARE FOCUS GAMESPECIAL

Plantronics breidt exclusieve partnerships uit Met een uitgebreid assortiment aan headsets voor pc, PlayStation 4 en Xbox One biedt Plantronics voor iedere gamer wat wils. “Onze prijs-kwaliteitverhouding is ijzersterk.”

lantronics produceert al 56 jaar headsets voor zowel de zakelijke als de entertainmentmarkt. Het bedrijf weet steevast met grote partijen overeenkomsten te sluiten om hoogwaardige producten in de markt te zetten. Zo heeft het al jaren een goede relatie met Sony en mag het officieel Sony PlayStation-gelicenseerde headsets uitbrengen. “In de bestaande RIG-lijn van PlayStation 4 gaming-headsets voegen we dit najaar een chatheadset toe, de RIG 100HS”, vertelt Wiebe van der Werk, marketingmanager Bigben Interactive Nederland. “Daarnaast voegen we een topmodel toe aan het segment: de draadloze RIG 800HS, met een unieke batterijduur van maar liefst 24 uur. Gekoppeld aan de reeds verkrijgbare RIG 400HS en de RIG 500HS bieden we een headset voor iedere PlayStation 4-gamer. Onze prijs-kwaliteitverhouding is ijzersterk. Kenmerkend voor de Plantronics RIG-headsets is dat ze bijzonder licht en comfortabel zijn, waardoor je ze gemakkelijk urenlang kunt dragen. Tegelijkertijd kunnen ze tegen een stootje. De hoofdband is niet stuk te krijgen.”

Dolby Atmos Dit najaar lanceert Microsoft de Xbox One X, de snelste spelcomputer ooit op de markt gebracht. Een van de technische vernieuwingen is de ondersteuning van Dolby Atmos. Deze techniek wordt in sommige bioscopen toegepast, maar vindt nu ook zijn weg naar de huiskamer. Dolby Atmos stuurt geen afgevlakt geluid door 2D-stereokanalen maar biedt 360-gradengeluid dat zich rondom de speler beweegt. Plantronics heeft een exclusieve overeenkomst gesloten met Dolby Laboratories Inc. en brengt een reeks Dolby

Atmos-headsets uit. Deze modellen zijn gebundeld met codes die consumenten kunnen gebruiken om Dolby Atmos for Headphones gratis te activeren op Xbox Oneconsoles of Windows 10-pc’s. Bij Plantronics RIG gaming-headsets die deze audiotechniek ondersteunen, horen gamers geluidseffecten van voren, achteren, boven en onderen.

Horen is geloven Dit najaar verschijnen enkele grote titels op de markt die Dolby Atmos ondersteunen, zoals Forza Motorsport 7 en Star Wars Battlefront II. Naast games ondersteunt Netflix sinds kort eveneens Dolby Atmos. “Horen is geloven”, aldus een enthousiaste Van der Werk. “Als je eenmaal een headset op hebt gehad die Atmos ondersteunt, wil je niet meer anders.” De RIG 400 Atmos (€ 59,99) en de RIG 400HX Atmos (€ 59,99) voor respectievelijk pc en Xbox One kenmerken zich naast het rijke Atmos-geluid door een lichte constructie, een modern design en de geluidsisolerende oorschelpen. De multiplatform-headset RIG 600 Atmos (€ 89,99) is meer een allroundkoptelefoon, die ook voor de veeleisende muziekliefhebber geschikt is. Voor gamers die het beste van het beste willen, biedt Plantronics de RIG 800HD voor pc (€ 149,99) en de RIG 800LX voor Xbox One (€ 169,99). Beide topmodellen zijn draadloos, ondersteunen Atmos en bieden de meeste functionaliteiten. In de 400 en de 600 Atmos-lijn voor Xbox One zijn eveneens LX-modellen beschikbaar. Deze LX-headsets zijn uitgevoerd met de LX1 pro-level amp met drie audio EQ-standen, dual analog control-wheels voor de balans tussen game en chat, en een extra ingang voor muziek. ◾ WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_plantronics.indd 39

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:05:11 AM

EBGamespecial2017_advertenties13.indd 40

9/1/2017 2:18:14 PM

/// / / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// HARDWARE FOCUS GAMESPECIAL

Dragonwar: betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig

Dragonwar is als hardwaremerk al zes jaar wereldwijd actief, maar is in Nederland nog relatief onbekend. Als het aan BU Manager Cedric Marzec van CLD ligt, gaat daar binnenkort verandering in komen: “Wij hebben de beste producten voor een zeer goede prijs. De klant staat bij ons voorop.”

ardwaremerk Dragonwar is actief in België, Duitsland, Spanje, Italië en Engeland; later dit jaar komt Duitsland daar ook bij. Dragonwarproducten worden al wel verkocht in Nederland, maar nu nog alleen via e-tailers. “Dat gaat snel veranderen”, zegt Cedric Marzec van CLD. “Wij hebben net een contract afgesloten met MediaMarkt en liggen binnenkort met onze huidige en nieuwe line-up in hun filialen. Daarnaast hebben we onze branding recent helemaal omgegooid. De afgelopen jaren was de boodschap niet eenduidig, maar nu hebben we gezorgd voor één lettertype, één stijl en één soort hoogwaardige verpakking. De producten zijn niet alleen goed, ze ogen mooi in het schap en hebben een hoogwaardige uitstraling.” Hoe zou Marzec de unieke positie van Dragonwar omschrijven? In een markt met zo veel aanbod is het lastig om bij de consument onder de aandacht te komen. “Wij zijn een entry-level hardwaremerk met een highlevel uitstraling en kwalitatief goede producten. Onze klanten krijgen de beste producten voor een zeer goede prijs. Onze hardware is zeer goed betaalbaar, maar heeft niet die plastic uitstraling en uitvoering die je soms tegenkomt bij andere instaphardware. Zo werken we met hoogwaardige kabels, en al onze connectoren zijn gold plated.”

bare functies. “Verder komen we later dit jaar nog met een speciale MMO-muis die volledig customizable is met twaalf functieknoppen aan de zijkant. Hetzelfde geldt voor een nieuw gamingtoetsenbord met een nieuwe techniek: optical switch. Het voordeel daarvan voor de klant is tweeledig: deze techniek is veel sneller dan mechanische toetsen maar een stuk goedkoper. Beide producten hebben nog geen officiële namen, maar we verwachten hier veel van”, aldus Marzec. Over namen gesproken, met stoere productomschrijvingen als M-Matador, Desert Eagle, Warlord en Gladiator zou je bijna denken met een vuurwapenfabrikant van doen te hebben. “Die namen zijn natuurlijk een beetje met een knipoog bedoeld”, lacht Marzec. “Toch is het wel degelijk bewust gedaan. Wij zijn allemaal gamers en de meeste hardwareproducten hebben zouteloze namen. Waarom zou je er niet een beetje mee spelen?”

Gamingmeubels Afgelopen augustus was Dragonwar aanwezig op gamescom en daar introduceerde het merk een nieuwe productcategorie: gamingmeubels. Marzec: “Later dit jaar komen we met gaming chairs en gaming desks. Dit is voor ons nieuw, omdat deze producten wel wat duurder worden dan entry-level, maar nog steeds kunnen we scherpe tarieven voeren. Ik verwacht dat onze gaming chairs onder de 200 euro zullen kosten. Voor de gaming desks hebben we twee modellen: een eenvoudige en een uitgebreidere. Die laatste is volledig instelbaar in hoogte en heeft een usb-hub en een geïntegreerde startknop voor de game-pc. Uiteraard worden beide in Dragonwar-look uitgevoerd. Onze klanten waren unaniem enthousiast en hebben direct orders geplaatst.” ◾

'Wij zijn een entry-level merk met een highlevel uitstraling'

Stoer Dragonwar voert momenteel de G5 Warlord Gaming Mouse en de G15 Gaia MOBA Gaming Mouse, twee muizen met veel aanpassingsmogelijkheden en instelWWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_dragon_war.indd 41

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:05:57 AM

EBGamespecial2017_advertenties9.indd 42

9/4/2017 1:32:27 PM

// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ///////////////// HARDWARE FOCUS GAMESPECIAL

Nacon

Nacon is binnen een paar jaar tijd uitgegroeid tot een klinkende naam in de hardwaremarkt. Vooral de controllers voor de PlayStation 4 gooien hoge ogen dankzij de uitgebreide aanpassingsmogelijkheden.

e ontstaansgeschiedenis van de Nacon Pro Controller voor PlayStation 4 is bijzonder te noemen. De controller zag aanvankelijk het licht als pc-controller na een crowdfundingcampagne op Indiegogo en is twee jaar lang in ontwikkeling geweest. De community zei volmondig ja tegen het project en de Nacon GC-400ES was een feit. Een PlayStation 4-variant volgde eind 2016 en werd al snel een succes. Van de officieel door Sony gelicenseerde Revolution Pro Controller zijn inmiddels een kwart miljoen exemplaren verkocht. Wiebe van der Werk, marketingmanager Bigben Interactive: “De populariteit van de Revolution Pro Controller is goed te verklaren: mensen worden er simpelweg betere gamers van. Met de standaard Dualshock 4-controller heb je feitelijk maar één enkele input, terwijl de Nacon-controllers tal van mogelijkheden en persoonlijke voorkeuren met zich meebrengen.”

Meer customization De Revolution Pro Controller kent twee unieke analoge sticks. Beide zijn geopti-

maliseerd voor pro-gamers en ontwikkeld op basis van inzichten van e-sports-spelers. Ze kennen een mechanische structuur, ontworpen voor een amplitude tot 46 graden, geoptimaliseerde ergonomica voor extra grip en comfort, een versterkte metalen as en ABS-ring voor minimale wrijving en de mogelijkheid voor het opnieuw toewijzen van de L3- en R3-knoppen. Nieuw is dat de Revolution Pro Controllers nu in zeven verschillende kleuren verkrijgbaar zijn: blauw, rood, zilver, goud, wit en twee camouflagekleuren. Van der Werk: “De verschillende gekleurde uitvoeringen spelen in op de vraag naar nog meer customization. We zagen dit ook al bij de pc-accessoires van Nacon. We zijn blij dat we de Revolution Pro Controller voor PlayStation 4 nu in zeven verschillende kleuren kunnen aanbieden.”

USB C Ongeveer gelijktijdig met de nieuwe gekleurde uitvoeringen van de Revolution Pro Controller komt Bigben met de Revolution Pro Controller 2 voor PS4. Deze versie is net weer wat uitgebreider dan

zijn voorganger en kent een aantal technische verbeteringen. Zo hebben spelers onder meer de mogelijkheid om het D-pad in te stellen voor vier of acht richtingen, al naargelang hun voorkeur, en kent de Pro Controller 2 volledig aanpasbare linkeren rechtersticks. Voorts is de Revolution Pro Controller 2 volledig compatibel met de pc en voorzien van een nieuwe bedrade verbinding via USB C, om de controller eenvoudiger en veiliger te kunnen gebruiken. De configuratiesoftware is eveneens onder handen genomen. Van der Werk: “De software om eigen profielen mee samen te stellen en functionaliteiten toe te wijzen was bij de vorige versie wat spartaans. Het oogt en voelt deze keer allemaal een stuk soepeler, mooier en overzichtelijker en werkt nu tevens op de Mac. Daarnaast hebben we, om gebruik tijdens e-sportstoernooien mogelijk te maken, de functie om combo’s te configureren via macro’s er in de Revolution Pro Controller 2 juist uitgehaald.” De Revolution Pro Controller voor PS4 kost € 109,99; de prijs van de Revolution Pro Controller 2 voor PS4 is € 129,99. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_nacon.indd 43

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 1:07:14 PM

HET ZAL EENS TIJD WORDEN!

15 NOVEMBER VERKRIJGBAAR

LEGO MARVEL SUPER HEROES 2 software © 2017 TT Games Ltd. Produced by TT Games under license from the LEGO Group. LEGO, the LEGO logo, the Brick and the Knob configurations and the Minifigure are trademarks of the LEGO Group. © 2017 The LEGO Group. © 2017 MARVEL. All other trademarks and copyrights are the property of their respective owners. All rights reserved. © 2017 Nintendo. Nintendo Switch and Joy-Con are trademarks of Nintendo. “2”, “PlayStation” and “Ø” are registered trademarks or trademarks of Sony Interactive Entertainment Inc. All other trademarks and copyrights are the property of their respective owners. All rights reserved. WB GAMES LOGO, WB SHIELD: ™ & © Warner Bros. Entertainment Inc. (s17)

EBGamespecial2017_advertenties8.indd 44

9/4/2017 11:09:32 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

46 49 51 53 54 57 59

Call Of Duty WWII Destiny 2 LEGO Marvel Super Heroes 2 GTA Sport Middle Earth: Shadow Of War Real Farm Sim Mario & Luigi Superstar Saga / ATV Drift & Tricks

EBGamespecial2017_cover_previews.indd 45

60 61 63 65 66 67 69

Gear.Club Unlimited Syberia / Star Wars Battlefront 2 Super Mario Odyssey Forza Motorsport 2 WRC 7 / Wolfenstein II LEGO The Ninjago Movie Videogame / WWE 2K18 TT Isle Of Man

9/4/2017 3:21:11 PM

CALL OF DUTY WWII

Call Of Duty gaat terug naar de bron

Call Of Duty keert dit jaar terug naar het tijdperk waar de succesvolle gameserie ooit mee begon: de Tweede Wereldoorlog. WWII belooft de grootste en meeslependste Call Of Duty uit de serie te worden.

an het tijdperk waarin Call Of Duty beschouwd werd als koning van de fi rst-person shooters, kwam vorig jaar een einde. De consument bleek geen interesse te hebben in Call Of Duty Infi nite Warfare, dat werd gezien als het zoveelste schietspel dat zich in de toekomst afspeelde. Dit jaar slaat de franchise echter keihard terug: de nieuwe game Call Of Duty WWII heeft alle ingrediënten om de verloren fans terug te winnen. De game zit propvol speelmogelijkheden en keert terug naar de roots van de serie. Ontwikkelaar Sledgehamer Games gebruikt de setting van de Tweede

Wereldoorlog om de gamer een spectaculaire ervaring voor te schotelen die een nieuwe draai geeft aan WO II-games. Sinds de aankondiging van WWII, eerder dit jaar, hebben de fans Call Of Duty omarmd. Met de nieuwe insteek is iedereen – consument, industrie en retail – erg blij.

Red Voor Sledgehamer is Call Of Duty WWII meer dan een shooter. De ontwikkelaar ziet de game als een manier om een nieuwe generatie kennis te laten maken met de Tweede Wereldoorlog. En dat nemen ze bij de ontwikkelaar zeer serieus. De opa van een van de studiobazen vocht zelf mee in WO II en overleed tijdens de ontwikkeling van de game. Hij heette Red, en dat is nu de naam van de hoofdpersoon geworden. Alles in COD WWII is zo authentiek mogelijk gemaakt. In het verhaal wordt de speler meegenomen naar de landing in Normandië op D-Day en naar alle beroemde locaties op het Europese strijdtoneel in de laatste maanden van de oorlog.

Samenwerken Niet alleen de setting is anders, ook op het gebied van gameplay heeft de ontwikkelaar er alles aan gedaan om een spel af te leveren

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_call_duty_WW2.indd 46

dat nieuw en verrassend aanvoelt. De opvallendste verandering is het verdwijnen van de zogeheten 'regenerationbalk'. Deze gaf aan hoeveel leven de speler nog over had en of hij moest schuilen om dit automatisch aan te laten vullen. Daarvoor in de plaats is een nieuw element gekomen. Spelers moeten nu dicht bij de ‘medic’ blijven, die bij te veel levensverlies een medpack kan gooien. Dit zorgt voor een nieuwe dynamiek tijdens het spelen. Samenwerken is bovendien essentieel; gamers die al schietend het slagveld over rennen – wat bij vorige COD-games altijd mogelijk was – zullen nu van een koude kermis thuiskomen.

Speelmodes Door de jaren heen is de COD-franchise uitgegroeid tot een kwaliteitsgarantie op het gebied van singleplayer en verschillende andere speelmogelijkheden. Deze ontbreken natuurlijk niet. Daarnaast wordt er een nieuwe manier van spelen geïntroduceerd. WWII markeert de terugkeer van een van de populairste modes in de geschiedenis van de game: de nazizombies. Hiervoor is echter gekozen voor een compleet andere benadering dan bijvoorbeeld bij de zombiemodus in Infinite Warfare, met de klassiek voortstrompelende ondode monsters. In de zom-

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 11:59:17 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

© 2017 Activision Publishing, Inc. ACTIVISION, CALL OF DUTY, and CALL OF DUTY WWII are trademarks of Activision Publishing, Inc. All other trademarks and trade names are the properties of their respective owners.

EBGAMESPECIAL ADVERTENTIES.indd 84

28-08-17 17:28

» VANAF LEEFTIJD: 18 » DISTRIBUTEUR: ACTIVISION BLIZZARD » ONTWIKKELAAR: SLEDGEHAMER GAMES » RELEASEDATUM: 3 NOVEMBER » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

biemodus van WWII zijn de ondoden net als in films als World War Z akelig snel. Ook de multiplayer is behoorlijk aangepakt. Het rennen over muren of het maken van extreem hoge sprongen is verdwenen. Door technologie en speelmanieren te combineren met ouderwetse gameplay ontstaat er een multiplayer die nieuw maar vertrouwd aanvoelt. Binnen deze modus wordt daarnaast een zijstapje gemaakt met War Mode. Dit is een hybride speelmanier met zogeheten ‘narrative objectives’. Met een team van zes man moeten opdrachten worden uitgevoerd, zoals het bouwen van een brug, het innemen van een bunker of het escorteren van een tank. Teamwork is hier het magische woord.

Tijdens de speelsessies op onder meer E3 kwam al snel naar voren dat dit een van de favorieten bij het publiek was. Niet zo gek, want deze modus combineert de klassieke Hollywood-achtige actie van COD met strategische momenten. Activision heeft inmiddels laten weten dat er binnenkort nog een grote aankondiging gedaan zal worden, die voor een nog uitgebreidere Call Of Dutyervaring moet gaan zorgen.

Viral De buzz rondom Call Of Duty WWII is ronduit goed te noemen. Iedere aankondiging, variërend van nieuwe wapens tot screenshots, wordt enthousiast ontvangen

en gedeeld op sociale media. Tijdens de lancering van de trailers gebeurde er bovendien iets bijzonders. De eerste pakweg honderd reacties bestonden vrijwel allemaal uit tags. Met andere woorden: de kijkers waren enthousiast en wilden dit met vrienden delen, waardoor de perfecte viral ontstond. Op moment van schrijven is de revealtrailer van de game meer dan 20 miljoen keer op YouTube bekeken.

Goede beslissingen Alles wijst erop dat de game dit najaar een groot succes gaat worden. Call Of Duty WWII is een verzameling van goede beslissingen. Beslissingen die zijn gemaakt met de fans in het achterhoofd. Daarnaast is het releasemoment van de game uitstekend en zo goed als zonder concurrentie. De komende maanden zal Activision gamers blijven bestoken met nieuwe informatie en filmpjes. Een belangrijk onderdeel in die strategie was natuurlijk de bètatest. Consumenten die Call Of Duty WWII van tevoren bestelden, ontvingen toegang tot een besloten testperiode; deze startte eind augustus en liep tot begin september. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_call_duty_WW2.indd 47

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:59:29 AM

RELEASE

18/10/2017

02PSX17040_Ad_GranTurismo_297x210.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties11.indd 48

“2”, ”, “PlayStation” and “Ø” “ ” are registered trademarks of Sony Interactive Entertainment Inc. Gran Turismo™ Sport ©2017 Sony Interactive Entertainment Inc. Published by Sony Interactive Entertainment Europe (add our address if on packaging). Developed by Polyphony Digital Inc. “Polyphony Digital logo”, “Gran Turismo” and “GT” are registered trademarks of Sony Interactive Entertainment Inc. Manufacturers, cars, names, brands and associated imagery featured in this game in some cases include trademarks and/or copyrighted materials of their respective owners. Any depiction or recreation of real world locations, entities, businesses, or organizations is not intended to be or imply any sponsorship or endorsement of this game by such party or parties. All rights reserved. Gran Turismo Sport has a pegi 3-rating. PlayStation VR has a pegi 12-rating.

30/08/17 9/1/2017 2:20:19 17:09 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

» VANAF LEEFTIJD: 16 » DISTRIBUTEUR: ACTIVISION BLIZZARD

Destiny 2

» ONTWIKKELAAR: BUNGIE » RELEASEDATUM: REEDS VERKRIJGBAAR » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

Call Of Duty WWII is niet de enige shooter die Activision Blizzard dit najaar in de markt zet. Het startschot wordt gegeven door Destiny 2.

e eerste Destiny kende een hobbelige start. Het spel verkocht goed, maar werd met gemengde gevoelens ontvangen, vooral vanwege de in veler ogen nogal beperkte hoeveelheid content. Ontwikkelaar Bungie bracht echter diverse updates en (betaalde) uitbreidingen uit, waardoor de game zich ontwikkelde tot een uitgebreid schietspel met veel te verzamelen wapens en uitrustingsonderdelen en uitdagende multiplayermodi. Destiny kende bovendien een sf-universum dat tot de verbeelding sprak, iets wat Bungie al eerder had laten zien met de hitserie Halo. Frank de Brie, associate brand manager Destiny bij Activision Benelux: “Destiny is een gamefranchise met een heel sterke achterban. Deze spelers zijn kritisch en loyaal. Het is mooi om te zien dat de game na drie jaar nog steeds fanatiek gespeeld wordt door

grote aantallen consumenten. Dat is veelzeggend. Bij Destiny was er aanvankelijk kritiek, maar de uitbreiding Rise of Iron heeft de game naar het niveau getild dat iedereen voor ogen had. De lessen van de afgelopen drie jaar worden meegenomen naar Destiny 2. Zo maken we gebruik van cinematics om het verhaal beter uit de doeken te doen en geeft het spel kleine aanwijzingen zodat nieuwkomers hun weg in het spel vinden. Daarnaast ligt er veel focus op de multiplayer-modi.”

Nieuw begin Destiny 2 markeert een nieuwe start voor de serie. Letterlijk, want spelers van het eerste uur nemen hun opgedane ervaring en spelpersonages niet mee naar het vervolg. Een bewuste keuze? De Brie: “Jazeker. Destiny 2 is een nieuw begin. Dit sluit ook aan bij het verhaal, waarin de laatste vrijhaven van de mensheid vernietigd wordt. Nieuwkomers hoeven het vorige deel niet gespeeld te hebben om zich met deze game te vermaken, en veteranen kunnen opnieuw hun Guardian opbouwen en zich verder onderdompelen in het Destinyuniversum.” Waar het eerste deel enkel voor consoles uitkwam, verschijnt Destiny 2 ook voor pc. Deze versie zal exclusief gespeeld

worden via Battle.net, de onlinedienst van Blizzard. “De pc-versie is heel belangrijk voor ons. We focussen ons eerst op de consolerelease, maar daarna zetten we de pc-versie in het zonnetje. Samen met Blizzard gaan we daar fl ink kabaal omheen maken.” Activision zet de release van Destiny 2 luister bij met verschillende pr- en marketingactiviteiten. De Brie: “We lanceren de game met een groots event in de Melkweg op dinsdag 5 september, de avond voor de release. Het wordt een combinatie van gaming, muziek, verrassende performances en bekende gasten. Qua campagnes gaan we vergelijkbaar inzetten als bij Destiny, met tv, online en via social media.” ◾

Duurste entertainmentproduct aller tijden Destiny kostte uitgever Activision zo’n 500 miljoen dollar aan ontwikkelings- en marketingkosten. Dit maakt van Destiny het duurste entertainmentproduct ooit – ruim 121,5 miljoen dollar duurder dan de duurste film aller tijden, Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides (waaraan een prijskaartje hing van 378,5 miljoen dollar). Grand Theft Auto V was tot voor kort het duurste spel; de kosten daarvoor bedroegen rond de 264 miljoen dollar.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_destiny.indd 49

September 2017

9/3/2017 10:01:02 PM

Speel het bekroonde avontuur nu op de nintendo switch RELEASE OKTOBER 2017

CAP

â&#x201A;¬39,99

RELEASE 12 OKTOBER 2017

CAP

24,99 Voor meer informatie neemt u contact op met E-mail: mark.huijmans@mindscape.nl of Tel: 020-260 02 04

EBGamespecial2017_advertenties12.indd 50

9/3/2017 5:08:46 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

» VANAF LEEFTIJD: 7 » DISTRIBUTEUR: WARNER BROS. INTERACTIVE ENTERTAINMENT » ONTWIKKELAAR: TT GAMES » RELEASEDATUM: 15 NOVEMBER » PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

LEGO Marvel Super Heroes 2 De LEGO-games zijn niet meer weg te denken uit de line-up van Warner Bros. Interactive Entertainment. Met LEGO Marvel Super Heroes 2 zet de franchise net dat stapje extra.

nder de LEGO-vlag zijn games rondom de superhelden van Marvel altijd erg succesvol geweest; dit natuurlijk mede dankzij de populaire bioscoopfilms. LEGO is een vast onderdeel geworden in de releasestrategie van uitgever Warner Bros. Interactive Entertainment. Het bedrijf zette dit jaar al de open-wereldgame LEGO Worlds en de Wii U-remake LEGO City in de markt. Dit jaar komt daar LEGO NinjaGo bij en op 15 november LEGO Marvel Super Heroes 2. Beide titels zijn als vanouds gemaakt door ontwikkelaar TT Games.

Kosmische strijd LEGO Marvel Super Heroes brengt alle bekende Marvel superhelden en -schurken uit verschillende tijdperken en werelden samen. Het spel zit vol met herkenbare elementen en specifieke LEGO-humor voor fans van alle leeftijden. De liefhebbers van de films kunnen bijvoorbeeld uitkijken naar de helden uit Guardians Of The Galaxy, en natuurlijk maken ook Spider-Man, X-Men en The Avengers hun opwachting. Voor de fans van de Marvel-strips is de game een feest van herkenning, door de vele onverwachte en obscure karakters uit het Marvel-universum. Het verhaal, waarvoor stripverhaalschrijver Kurt Busiek (Avengers Forever) medeverant-

woordelijk is, begint daar waar LEGO Marvel Super Heroes eindigde en verenigt een groot aantal iconische Marvel superhelden en -schurken uit verschillende perioden en werelden. Uiteindelijk krijg je als speler te maken met tijdreiziger Kang de Veroveraar in een kosmische strijd in de uitgestrekte open wereld van Chronopolis. Die hub is dan ook het centrale punt in LEGO Marvel Super Heroes 2; hij bestaat uit achttien verschillende locaties, waaronder het Oude

Egypte, het Wilde Westen, Sakaar, New York in 2099 en het futuristische Xandar.

Laagdrempelig Op moment van schrijven zijn nog niet alle karakters die hun opwachting maken in LEGO Marvel Super Heroes bekendgemaakt. Wel staat vast dat het om heel veel personages zal gaan. Dankzij nieuwe tijdmanipulatiemechanismen kunnen personages terug in de tijd – of juist naar de toekomst – reizen om iets in het spel te wijzigen, spelers te helpen een levelte voltooien of geheimen te ontdekken. Naast de standaardversies van de helden maken ook hun tegenpolen hun opwachting. Zo passeren bijvoorbeeld Spider-Man Noir, Spider-Man 2099 en Cowboy Captain America de revue. Met LEGO Marvel Super Heroes 2 zet TT Games opnieuw een laagdrempelige game in de markt waarbij speelplezier en humor centraal staan. Naast de single-player bevat de titel ook een zogeheten strijdmodus, waarin maximaal vier spelers samen kunnen werken in themagevechten en arena’s. Naast de reguliere editie verschijnt er ook een Deluxe Edition, inclusief een Season Pass voor komende DLC. De Nintendo Switch-versie verschijnt niet tegelijk met de andere platformen, maar zal later dit jaar het licht zien. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_lego_marvel_super_heroes.indd 51

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:23:52 AM

3 November 2017

EBGamespecial2017_advertenties14.indd 52

9/1/2017 2:21:29 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Gran Turismo Sport gooit het stuur om » VANAF LEEFTIJD: 3

» DISTRIBUTEUR: SONY INTERACTIVE ENTERTAINMENT » ONTWIKKELAAR: POLYPHONY DIGITAL » RELEASEDATUM: 18 OKTOBER » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4

De lancering van een nieuwe Gran Turismo is altijd een happening. De franchise is onlosmakelijk verbonden met het merk PlayStation en voor GT Sport zijn de verwachtingen opnieuw hooggespannen. “Gran Turismo is een system seller.”

ran Turismo is een fenomeen. De ‘real driving simulator’ verscheen tot dusver op ieder hardwareplatform dat Sony ooit heeft uitgebracht, en voor het aantal gecombineerde verkochte spellen staat de teller op bijna 73 miljoen exemplaren. Daarmee is Gran Turismo de bestverkopende exclusieve PlayStation-franchise voor Sony. Bernard Groeneveld, platform & content marketing manager bij Sony Interactive Entertainment Benelux, verklaart de populariteit van de serie. “Hoofdontwikkelaar Kazunori Yamauchi van studio Polyphony Digital is de grootste autoliefhebber die er bestaat. De studio heeft al jaren een heel

Zilveren PlayStation 4 Gelijktijdig met de release van GT Sport zullen er drie bundels verschijnen waarin de Standard Edition van het spel gecombineerd wordt met een PlayStation-console. De drie configuraties zijn een reguliere PlayStation 4 met de game, een reguliere PlayStation 4 Pro met de game en een Limited Edition. Die laatste bestaat uit de game, een 1 TB zilverkleurige PlayStation 4 en een zilverkleurige Dualshock 4-controller. Zowel de controller als de console zijn voorzien van het Gran Turismo-logo.

goede relatie met tal van autofabrikanten. Met hun input zijn de makers keer op keer weer in staat een ongekend hoog niveau van details en graphics tot leven te wekken. Bovendien is Gran Turismo altijd een titel geweest voor een heel groot en divers publiek: easy to learn, hard to master.”

Online competitief racen Gran Turismo gooit het met de nieuwste editie over een andere boeg. De naam van het nieuwe deel luidt dan ook bewust niet Gran Turismo 7 maar GT Sport. Groeneveld: “De focus van het spel ligt voor deze uitgave op online competitief racen, waarbij we met name de uitgebreide onlinemogelijkheden van PlayStation 4 ten volste willen benutten. Het idee achter de game is dat spelers voor een land of een autofabrikant uitkomen en een community opbouwen.”

De nadruk op multiplayer betekent echter niet dat het spel geen singleplayer-component kent. “Die is wel degelijk aanwezig, maar is niet van het kaliber van voorgaande delen, waarbij spelers duizenden auto’s verzamelden. Wij wilden deze keer het maximale uit PSN halen voor deze geliefde racetitel.”

Marketingactiviteiten Sony zet de racegame de komende tijd uitgebreid in het zonnetje. Groeneveld: “We starten zeer binnenkort met een digitale campagne, die door blijft lopen tot ver na de release. Daarnaast zullen we een above the line-campagne gaan voeren op televisie en zijn er diverse joint promotionpartners. GT Sport is een heel brede titel, die zowel hardcoregamers en autoliefhebbers als nieuwkomers aanspreekt. Daarom zetten we ook in op diverse bundels (zie kader) en de combinatie met PlayStation 4 Pro, aangezien de titel een uitstekende showcase is voor 4K & HDR. Daarnaast biedt GT Sport bovendien een ongekend mooie PlayStation VR-ervaring. De GT-franchise heeft altijd laten zien dat een nieuwe titel in de serie voor veel mensen hét moment is om het PlayStationecosysteem in te stappen. Gran Turismo is een merk op zich, het is een system seller.” ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_GT_Sport.indd 53

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:49:19 PM

MIDDLE-EARTH: SHADOW OF WAR

Iedere spelkeuze h consequenties Middle-Earth: Shadow of Mordor was dé grote verrassing van 2014. Warner Bros. besefte dat het goud in handen heeft en pakt nu groot uit met de opvolger Middle-Earth: Shadow of War. “Shadow of War heeft veel te bieden voor zowel hardcorefans als nieuwkomers.”

iddle-Earth: Shadow of Mordor was een heuse sleeper hit. Voorafgaand aan de release had niemand gedacht dat de titel zo’n grote impact zou hebben. Het spel kreeg goede kritieken, vergaarde veel fans en is inmiddels zes miljoen keer over de toonbank gegaan. Veel consumenten stelden het op prijs dat Shadow of Mordor niet zozeer een Lord of the Rings-game was, als wel een titel die het universum van Tolkien gebruikte en daar een geheel eigen draai aangaf. De combinatie van sluipen, actie, strategie- en role-playingelementen én het aanvoeren van Orc-legers viel bij miljoenen spelers in de smaak. Ronald Reijnders, junior productmanager games Benelux bij Warner Bros. Home Entertainment, vertelt: “Het revolutionaire Nemesis-systeem van Shadow of Mordor was het kloppende hart van het spel. Hierdoor bezat iedere vijand in de spelwereld een unieke persoonlijkheid, en zijn daden hadden effect op de wereld. Vijanden konden stijgen in rang, terwijl de speler vijanden voor zich kon winnen of juist 54

SEPTEMBER 2017

tweespalt kon zaaien. Dit Nemesis-systeem is in Shadow of War uitgebreid. Hierdoor biedt het spel een nog persoonlijker ervaring, waarbij iemands speelstijl verregaande invloed heeft op de spelervaring. Dit is ook waarom de slogan van het spel ‘Nothing Will Be Forgotten’ luidt. Iedere keuze die een speler maakt, heeft gevolgen voor de rest van het verhaal.”

Trouw aan de ‘lore’ Spelers kruipen opnieuw in de huid van Ranger Talion, die verbonden is met de Wraith-geest van de oude elven-lord Celebrimbor. Als Wraith kun je de tijd vertragen, tegenstanders van veraf spotten en vijanden beïnvloeden of tijdelijk overnemen. Waar Shadow of Mordor zich afspeelde in Mordor, bevat Shadow of War een open wereld die verder reikt, met regio’s die een stuk groter zijn dan in het vorige deel. Iedere regio bevat een Nemesis Fortress die een stuk land controleert. Aan de speler om deze over te nemen. Reijnders: “Het verhaal in Shadow of War speelt zich af tussen de gebeurtenissen van

The Hobbit en The Lord of the Rings, en gaat verder waar Shadow of Mordor eindigde. Talion en Celebrimbor zullen achter vijandelijke linies een leger bouwen, een nieuwe Ring of Power smeden en proberen heel Mordor tegen Dark Lord Sauron te keren. Het spel bevat zowel iconische als nieuwe personages, en toont historische achtergrondinformatie van Middle-Earth die nog nooit eerder is getoond. Hierdoor blijft het spel trouw aan de ‘lore’ en heeft het verhaal veel te bieden voor zowel hardcorefans als nieuwkomers.”

Marketing Voor Shadow of War zijn diverse marketingactiviteiten gepland zowel voor, tijdens en na de launch. “Wij hebben bij de aankondiging van het spel een prachtige cinematic trailer online gezet om de nodige buzz te creëren en de echte fans warm te maken voor een pre-order”, vertelt Reijnders. “Naarmate we dichter bij de lancering van het spel komen, zullen we diverse marketing- en media-activiteiten inzetten om extra pre-orders te stimuleren en een wat

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_middle_earth_shadow_of_war.indd 54

9/4/2017 11:23:10 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

e heeft

» VANAF LEEFTIJD: 18 » DISTRIBUTEUR: WARNER BROS. INT. ENT. » ONTWIKKELAAR: MONOLITH PRODUCTIONS » RELEASEDATUM: 10 OKTOBER » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

Shadow of War mobile

bredere doelgroep aan te spreken. Zonder al te veel te willen verklappen: hierbij zal de slogan ‘Nothing Will Be Forgotten’ én het maken van keuzes een grote rol spelen. Wij gaan consumenten nieuwsgierig maken en verrassen, in plaats van ze lastig te vallen in hun dagelijks leven. Na de launch zullen we de game online blijven ondersteunen gedurende de releases van diverse dlc.” Op trade-gebied is Warner Bos. ook actief, vertelt Reijnders. “Wij streven ernaar creatief te zijn in onze preorder incentives, gift with purchase en online- en offl ineondersteuning voor de game. Naast online-support blijft trade namelijk erg belangrijk om titels daadwerkelijk goed aan de man te brengen.” Shadow of War zal daarnaast prominent vertegenwoordigd zijn op beurzen. Reijnders: “De game was groots aanwezig op gamescom in Keulen, met onze grootste booth tot

nu toe. Daarnaast zijn we van plan Shadow of War te showen op belangrijke events in Nederland en België, waarbij de booths in Middle-Earth-thema worden ingericht, diverse goodies worden uitgedeeld en Orcs worden ingezet om de boel te bewaken. Hiermee willen we consumenten vóór de launch van de game al de mogelijkheid geven om de game te ervaren.” ◾

Warner Bros. Interactive Entertainment komt tevens met Middle-Earth: Shadow of War mobile, een gratis real-time RPG. In deze game zien spelers personages uit Shadow of Mordor en de Lord of the Rings-trilogie terug, onder wie Celebrimbor, Eltariel, Gimli, Boromir en Talion zelf. Middle-Earth: Shadow of War mobile wordt ontwikkeld door IUGO Mobile Entertainment, dat eerder succes had met The Walking Dead: Road to Survival. Die titel wist al bijna 170 miljoen dollar aan omzet door digitale aankopen te generen. Middle-Earth: Shadow of War mobile verschijnt dit najaar en komt beschikbaar via de App Store voor iPhone en iPad en via Google Play voor Android-apparaten.

Verschillende uitvoeringen

Middle-Earth: Shadow of War komt in verschillende configuraties op de markt: de Standard, Silver, Gold en Mithril Edition. Die laatste drie uitvoeringen bevatten extra content in de vorm van aanvullende personages, downloable content en/of een season pass. De Mithril Edition is volgens Warner Bros. echter ‘het neusje van de zalm’. Deze 300 euro kostende uitvoering bevat naast de Gold Edition in een steelcase de meeste aanvullende in-game content, aangevuld met de officiële soundtrack, een stoff en landkaart van Mordor, een collectie lithografieën en een 30 cm hoge Tar-Goroth Balrog vs. Carnan Drake statue.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_middle_earth_shadow_of_war.indd 55

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:23:17 AM

De krachtigste console ooit.

170508 210x297 adv.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties19.indd 56

30-08-17 10:32 9/4/2017 11:09:08 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: SOEDESCO » ONTWIKKELAAR: TRIANGLE STUDIOS

Real Farm Sim

» RELEASEDATUM: OKTOBER 2017 » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

Het farming simulatie-genre heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Soedesco komt dit najaar met een eigen titel: Real Farm Sim, gemaakt door de Nederlandse ontwikkelaar Triangle Studios.

imulator games zijn er in allerlei soorten en maten. Noem een beroep met bijbehorend voertuig en er is wel een simulatiespel van: van vrachtwagenchauffeur tot trambestuurder, van heftruckchauffeur tot helikopterpiloot. Ook het bestieren van een agrarisch bedrijf en het besturen van allerhande landbouwmachines is sinds een aantal jaren in zwang. Hans van Brakel, executive manager bij de Nederlandse uitgever Soedesco: “Wij zagen grote interesse in het farming simulatiegenre, maar we zagen ook dat niemand echt met nieuwe dingen kwam. Bovendien zijn er maar weinig games beschikbaar. Met Real Farm Sim willen we de simulatieervaring verbeteren met new-gen game mechanics en new-gen graphics. De game heet niet zomaar Real Farm Sim, het biedt een echte farming-ervaring.”

Breed publiek Het kloppend hart van de game is de Career-modus. De speler begint hierbij met lege handen en dient zichzelf te verhuren aan boerenbedrijven om wat geld bij elkaar te sprokkelen. Door hard te werken kan hij uiteindelijk een eigen bedrijf en een stuk land kopen, personeel huren en gaandeweg zijn zaak uitbreiden. “Voor spelers die geen zin hebben om helemaal van nul te beginnen is er bovendien de Vrije modus, waarin je direct begint als een gevestigde boer”, vertelt Van Brakel. “Zo bieden we een game voor een heel breed publiek.”

Real-time economics Real Farm Sim verbeeldt het Amerikaanse platteland, waarbij gebruikers een divers takenpakket voorgeschoteld krijgen. Enerzijds is er het verwerven van land, om dit te

beplanten en ervan te oogsten, anderzijds is er het aanschaffen, besturen en onderhouden van een keur aan agrarische machines en voertuigen. Spelers kunnen zich focussen op vee, gewassen of een combinatie van beide. Daarnaast kent het spel een gedetailleerd economisch model, waarbij real-time economics zorgen voor wisselende prijzen op een markt vol concurrerende boeren. De game biedt dus veel meer dan enkel een rustgevend ritje op de tractor... ◾

Hollands glorie Zeg je Nederlandse game-ontwikkelaars, dan kom je al snel uit bij Guerrilla Games. Ons land kent echter nog veel meer succesvolle ontwikkelaars. Een daarvan is het Friese Triangle Studios. Dit bedrijf werd in 2006 opgericht in Leeuwarden en heeft sindsdien gewerkt aan verschillende grote licenties (K3, Plop, 10 Voor Taal, Suske & Wiske, Een Tegen 100) die voornamelijk voor Nintendo DS en Wii verschenen. Maar Triangle bracht zelf ook pc-hits uit, zoals It Came From Space And Ate Our Brains en Cross Of The Dutchman. Het portfolio van de ontwikkelaar telt inmiddels 45 titels. Triangle Studios heeft behalve in Nederland ook een kantoor in de VS.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Real_Farm.indd 57

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 9:49:40 PM

VAN DE MAKERS VAN TEST DRIVE UNLIMITED EN NEED FOR SPEED

ALLE GROTE AUTOMERKEN

Voor meer informatie neemt u contact op met E-mail: mark.huijmans@mindscape.nl of Tel: 020-260 02 04

Gear. club advertentie.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties18.indd 58

31-08-17 12:26 9/3/2017 5:09:31 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Mario & Luigi Superstar Saga

Het najaar zou natuurlijk niet compleet zijn zonder een nieuwe Mario-game voor de Nintendo 3DS. Superstar Saga bevat tevens Minion Quest: The Search for Bowser.

e game waarmee de Mario & Luigiserie van start ging is terug en ziet er beter uit dan ooit. In deze remake gaan de twee vrienden samen met Bowser op reis om de stem van prinses Peach terug

te vinden. Spelers kunnen Mario en Luigi tegelijk besturen en de Bros. Moves gebruiken om puzzels op te lossen en het op te nemen tegen de vele vijanden. Naast de bekende gameplay bevat Superstar Saga ook de spelstand Minion Quest: The Search for Bowser. Hier moet de speler een leger rekruteren om de verdwenen Bowser op te sporen. De held is hier Captain Goomba die samenwerkt met ShyGuy, Boo en andere bad guys. Het verhaal van Minion Quest speelt zich af tijdens het klassieke avontuur van Mario en Luigi.

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: NINTENDO » ONTWIKKELAAR: NINTENDO » RELEASEDATUM: 6 OKTOBER » PLATFORM: 3DS

Bij Mario & Luigi Superstar Saga zijn verschillemnde amiibo-figuurtjes uit de Super Mario-serie te gebruiken, waaronder de amiibo-figuurtjes van Mario en Luigi. Binnenkort worden er ook nieuwe amiibo van Goomba en een Koopa Troopa uitgebracht. De amiibo-figuurtjes van Goomba, Koopa Troopa en Boo hebben allemaal de functie lezen/schrijven.

ATV Drift & Tricks Er komen dit najaar nogal wat racegames uit. ATV Drift & Tricks onderscheidt zich van de concurrentie door zich te richten op speelplezier en de PSVR-bezitter.

VANAF LEEFTIJD: 7 DISTRIBUTEUR: MINDSCAPE ONTWIKKELAAR: ARTEFACTS STUDIO RELEASEDATUM:10 OKTOBER PLATFORM: PLAYSTATION 4

n tegenstelling tot andere racegames staat bij deze titel niet het realisme centraal. ATV Drift & Tricks draait om ‘over the top’ speelplezier. De game bevat een uitgebreide singleplayer of een multiplayer met tien verschillende deelnemers. Er zijn acht verschillende modi aanwezig, te weten Competitie, Tijdrit, Snelle Race, Hot Lap, Koning van de Weg, Gouden Helm, Laatste Overlevende en Jager. De wilde en snelle ATV-races worden gehouden in exotische locaties als woestijnen, bossen, bergen, meren, rivieren en oases. Met de daarbij horende weercondities en race- en stuntmogelijkheden. Natuurlijk is techniek belangrijk, maar deze titel moet het vooral hebben van laagdrempelig speelplezier. De PS4-titel is compatibel met PSVR. Om deze game een extra kans

te geven in het drukke najaar heeft ATV Drift & Tricks een cap van 24,99, wat het tot een van de goedkoopste PSVR-titels van dit jaar maakt.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_mario_luigi.indd 59

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:20:31 AM

Gear.Club Unlimited Voor realistische racegames kon de consument normaal gesproken enkel aankloppen bij PlayStation 4 of Xbox One. Daar gaat dit najaar verandering in komen, met de release van Gear.Club Unlimited voor de Nintendo Switch.

inds de lancering van de Nintendo Switch is de nieuwe handheldhybride een schot in de roos gebleken. De Switch werd vanaf de introductie omarmd door ontwikkelaars, en dit jaar maken dan ook verschillende franchises en genres hun Nintendo-debuut. Zo brengen Mindscape,

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: MINDSCAPE » ONTWIKKELAAR: EDEN GAMES » RELEASEDATUM: 30 NOVEMBER » PLATFORMEN: SWITCH

Microïds en Eden Games de game Gear. Club Unlimited naar de nieuwe console. Dit racespel verscheen eerder als mobiele game voor Android en iOS, en met succes: de gratis game werd meer dan een miljoen keer gedownload en kreeg een rating van 4,3/5 sterren. Dit succes mag echter geen verrassing heten, aangezien de studio achter Gear.Club zijn sporen in het genre ruimschoots heeft verdiend. Eden Games bestaat twintig jaar en heeft in die tijd gewerkt aan een aantal grote racenamen. Zo was de studio verantwoordelijk voor delen uit de successeries Test Drive, Need For Speed en V Rally. In totaal ontwikkelden ze negen racegames, die wereldwijd goed waren voor in totaal 12,5 miljoen verkochte units.

Switch-mogelijkheden

Het was dan ook een logische stap om Gear. Club Unlimited naar een console te brengen. Het lag voor de hand om de game voor alle platforms uit te brengen, maar Eden koos specifiek voor de Nintendo Switch. Een goede keuze, want hierdoor is Gear.Club Unlimited dit najaar de enige realistische racegame voor de Switch. Niets is aan het toeval overgelaten om van deze titel een hit te maken; Eden Games heeft gebruikgemaakt van alle mogelijkheden die de Nintendo Switch te bieden heeft. Zo heeft het spel gyroscopische gameplay en is er ondersteuning voor het bekende 60

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_gear_club_unlimited.indd 60

Nintendo-stuurwiel. Daarnaast is het mogelijk om een lokale multiplayer te starten met acht andere spelers.

Laagdrempelig

Mindscape noemt Gear.Club Unlimited een ‘unieke race-ervaring’. Spelers kunnen digitaal plaatsnemen achter het stuur van door hen zelf getunede raceauto’s van bekende automerken als Chevrolet, Bentley, Lotus, Bugatti en BMW. Competitief racen is hierbij het toverwoord. Gebruikers kunnen kampioenschappen winnen en de snelste tijden registreren, alleen of tegen vrienden. Het racen gebeurt in exotische werelddelen en op klassieke manieren. Zo zijn er straaten asfaltwedstrijden, rally’s en time attacks. Om auto’s nog sneller en opvallender te maken, is het mogelijk om de racemonsters volledig aan te passen. En dat gebeurt tot in de kleinste details. Spelers krijgen bijvoorbeeld de beschikking over een windtunnel om de aerodynamica van de auto te testen en een complete workshop om hun racemonster nog sneller te maken. Daarnaast zijn er natuurlijk genoeg mogelijkheden om de auto’s cosmetisch aan te passen. Door de laagdrempelige gameplay en uitstraling zal Gear.Club Unlimited niet enkel fanatieke racefans aanspreken; de makkelijk te doorgronden spelelementen en het gevoel van snelheid zullen ook bij de minder fanatieke raceliefhebber in de smaak vallen. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 11:19:58 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Syberia Dit najaar brengt de Franse uitgever Microïds de publiekslieveling Syberia opnieuw uit. De klassieker verschijnt voor de Nintendo Switch.

e gamereeks Syberia kent een rijke geschiedenis op pc. De serie is bedacht en geschreven door Benoît Sokal en wist door de jaren heen veel fans aan zich te binden. Dit najaar is het eerste deel verkrijgbaar voor de Nintendo Switch. Syberia vertelt het verhaal van Kate Walker, een jonge advocate uit New York die door haar advocatenbureau naar het kleine Franse dorpje Valadilène wordt gestuurd. Haar missie: voltooi de onder-

handelingen over de aankoop van een automatonfabriek uit naam van een grote multinational. Via omwegen gaat Kate op zoek naar Hans Voralberg, de uitvinder van automatons. Deze zoektocht brengt de speler naar het legendarische eiland Syberia. Voor de Switch-versie is de bediening compleet aangepast en zijn de graphics opgefrist. Syberia is te spelen met één enkele of met twee Joy-Con-controllers in de tabletop-modus, en ondersteunt ook de Nintendo Switch Pro-controller De game belooft de kenmerkende gameplay van creatieve, originele puzzels en een verhalend avontuur vol bijzondere en interessante personages. In de Benelux wordt Syberia uitgegeven door Mindscape. Rondom de release wordt een marketingcampagne opgezet die zich vooral zal focussen op online. Daarnaast wordt er ook geadverteerd in relevante magazines.

» VANAF LEEFTIJD: 7 » DISTRIBUTEUR: MINDSCAPE » ONTWIKKELAAR: MICROÏDS » RELEASEDATUM: 3 OKTOBER » PLATFORM: NINTENDO SWITCH

Star Wars Battlefront II Het eerste deel van Star Wars Battlefront zorgde ervoor dat veel Star Wars-fans weer in aanraking kwamen met games. Het spel kreeg ook de nodige kritiek, vanwege het ontbreken van een singleplayer. Dat wordt met het tweede deel goedgemaakt.

VANAF LEEFTIJD: 16 DISTRIBUTEUR: ELECTRONIC ARTS ONTWIKKELAAR: DICE RELEASEDATUM: 17 NOVEMBER PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

e afgelopen jaren zijn er veel, heel veel Star Wars-games verschenen. Helaas liet het merendeel daarvan te wensen over. Daar kwam twee jaar geleden echter verandering in met Star Wars Battlefront. Grafisch was de game dik in orde. Het bekende Star Wars-universum zag er niet eerder zo realistisch en gedetailleerd uit. Maar kritiek was er ook: een singleplayer ontbrak en er waren relatief weinig multiplayer maps (hoewel die later konden worden aangeschaft). Uitgever EA heeft naar het commentaar geluisterd en presenteert met het tweede deel een veel groter geheel, inclusief een singleplayer-campagne. Hierin wordt de nieuwe held Iden Versio geïntroduceerd; hij is commandant van de Inferno Squad, een speciale eenheid van het Keizerrijk die

in het veld even dodelijk is als in de ruimte. Het singleplayer-verhaal omvat een tijdsverloop van dertig jaar en slaat een brug tussen de gebeurtenissen in de films Star Wars: Return of the Jedi en Star Wars: The Force Awakens. Ontwikkelaar DICE maakte voor het multiplayer-gedeelte gebruik van alle drie de tijdperken: prequel, classic en new trilogy.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_syberia_SW.indd 61

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:42:14 AM

DIT NAJAAR VERKRIJGBAAR

100 100

Kijk voor meer informatie op www.justgames.nl of op /playjustgames

/playjustgames

Adv-EB-Najaarsreleases-210x297-V2.indd EBGamespecial2017_advertenties17.indd 62 1

/playjustgames

www.justgames.nl

Just Games is a member of Just Media Group BV

31-08-17 16:16 9/1/2017 2:25:19 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Super Mario Odyssey

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: NINTENDO » ONTWIKKELAAR: NINTENDO » RELEASEDATUM: 27 OKTOBER » PLATFORMEN: NINTENDO SWITCH

Een van de redenen van het grote succes van de Nintendo Switch is het uitgekiende releaseschema, met grote namen als The Legend Of Zelda: Breath Of The Wild en Mario Kart Deluxe. In oktober maakt icoon Mario zijn opwachting op de Switch met een compleet nieuwe game.

uper Mario maakte in 1981 zijn debuut en is sindsdien een van de gegarandeerde omzetmakers van Nintendo. Ruim 35 jaar en meer dan zestig games verder is de olijke loodgieter uitgegroeid tot hét uithangbord van het Japanse bedrijf, een icoon zoals er maar weinig van zijn in de game-industrie. De cijfers van de Mario-games zijn dan ook indrukwekkend. Naar schatting zijn er wereldwijd meer dan een half miljard Mario-spellen verkocht. En daar komen eind dit jaar waarschijnlijk fl ink wat aantallen bij, met de release van Super Mario Odyssey. Deze nieuwe game zorgt voor een frisse wind in de Mario-franchise; de Italiaanse loodgieter beweegt zich hierin namelijk in een open en realistische wereld.

Magie De game speelt zich niet af in het vertrouwde Mushroom Kingdom, maar in omgevingen die zijn gebaseerd op de ‘echte wereld’. Neem de futuristisch ogende stad New Donk City, een parodie op New York, met straten vol verkeer en wolkenkrabbers. Deze ‘serieuze’ benadering zorgt voor een grappig contrast met de fantasierijke personages. De levels zijn stuk voor stuk kleine sandboxes, open gebieden

die de speler vrijelijk kan verkennen. Ook qua gameplay biedt Super Mario Odyssey een mix tussen vertrouwd en nieuw. Zo rennen, springen en vliegen spelers als vanouds door de wereld, maar wordt er ook een nieuw gameplay-element geïntroduceerd in de vorm van Mario’s pet: gooi het hoofddeksel op een karakter, vijand of object, en de loodgieter is op magische wijze in staat om deze over te

nemen. Als je de pet bijvoorbeeld op een taxi gooit, kun je ermee rondrijden. Dit zorgt voor tal van spelmogelijkheden.

X-factor Consumenten zullen niet snel uitgekeken raken op Super Mario Odyssey. Het spel is omvangrijk – qua grootte vergelijkbaar met de Mario Galaxy-titels, kent veel optionele geheimen en biedt een multiplayer-modus, zodat meerdere spelers het avontuur tegelijk kunnen beleven. Dit past duidelijk in de ‘speel overal, met en tegen iedereen’fi losofie van de Nintendo Switch. Ook Odyssey heeft weer die onmiskenbare Nintendo-x-factor. De Japanners slagen er keer op keer in om met hun games niet alleen kinderen maar ook volwassenen aan te spreken. Van de Nintendo Switch zijn tot nog toe 4,7 miljoen exemplaren verkocht. De bestverkochte game voor de console tot nog toe, Legend of The Zelda: Breath of the Wild, is inmiddels 3,1 miljoen keer over de toonbank gegaan. De verwachting is dat Super Mario Odyssey die aantallen ruimschoots zal overtreffen. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_super_mario.indd 63

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 9:46:22 PM

EBGamespecial2017_advertenties16.indd 64

9/1/2017 4:49:50 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Forza Motorsport 7

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: MICROSOFT » ONTWIKKELAAR: TURN 10 STUDIOS » RELEASEDATUM: 3 OKTOBER » PLATFORMEN: XBOX ONE

Het paradepaardje van de nieuwe Microsoft-console Xbox One X is zonder meer Forza Motorsport 7. Ook voor bezitters van de huidige Xbox One is dit echter een ‘must buy’.

p de gamebeurs E3 werd de komst van Xbox One X wereldkundig gemaakt. De krachtigste console op de markt onderscheidt zich door zijn rekensnelheid en 4K-ondersteuning. Om duidelijk te maken hoe krachtig de nieuwe console is, werd Forza Motorsport 7 getoond. Een game die gebruikmaakt van hyperrealistische graphics, 60 frames per seconde verwerkt en een systeemeigen 4K-resolutie in HDR heeft. Forza 7 verschijnt echter eerder dan de Xbox One X en is ook speelbaar op de ‘oude’ Xbox One. Volgens Microsoft is Forza 7 ‘de meest uitgebreide, oogstrelende en authentieke racegame ooit gemaakt.’ Gebruikers kunnen meer dan 700 auto’s verzamelen, inclusief de grootste collectie Ferrari’s Porsches en Lamborghini’s ooit. Het racen gebeurt op 30 beroemde locaties en 200 banen waar de omstandigheden nooit hetzelfde zijn. Monika Popieluch van Microsoft noemt Forza Motorsport 7 ‘de ultieme 4K race game’. “De game laat op een perfecte manier de kracht en mogelijkheden van de Xbox One X zien. Of je nu een beginnende speler of pro bent, in de meest uitgebreide race game ooit zal je genieten van de extreme spanning en de haarscherpe beelden.”

Ultieme e-sports-racegame Forza Motorsport maakt gebruik van dynamisch raceweer. Harde regen, groeiende plassen en beperkt zicht maken dit de ultieme test voor de skills van de gebruiker achter het digitale stuur. Microsoft heeft niets aan het toeval over gelaten om van de nieuwe Forza een meesterwerk voor racefans te maken. Dat begint al bij de aanpasmogelijkheden die dit keer verder gaan dan enkel de auto. Iedere coureur in Forza 7 moet een reflectie van de speler zijn en kan dus compleet ontworpen worden. Van het uiterlijk tot een uitgebreide collectie met outfits, helmen, handschoenen en accessoires. De game biedt honderden opties die putten uit tientallen jaren racegeschiedenis. Naast een breed aanbod aan racemogelijkheden is er Mixer-integratie en werkte het Amerikaanse bedrijf samen met vooraanstaande partners als Porsche. Forza 7 wordt door Microsoft bestempeld als

‘de ultieme e-sports-racegame voor zowel spelers als kijkers.’

Paradepaardje De marketing voor Forza Motorsport 7 bestaat uit verschillende takken. Rondom de release vindt er een mediacampagne plaats en wordt samenwerking met retail gezocht. Als de Xbox One X op 7 november wordt gelanceerd, worden er nog extra activiteiten georganiseerd rond de game. Naast de reguliere editie zet Microsoft ook een Ultimate Edition van Forza Motorsport in de markt. Die bevat de game, vervroegde toegang (vanaf 29 september), een steelbook-verpakking, een Forza Motorsport 7 Autopass, een Day One Autopakket en een VIP-lidmaatschap. ◾

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Forza.indd 65

SEPTEMBER 2017

9/3/2017 10:58:36 PM

WRC 7

In een relatief korte tijd is de licentie WRC uitgegroeid tot de beste rallygame voor ieder platform. Een reputatie die met het zevende deel wordt verstevigd.

E VANAF LEEFTIJD: 3 DISTRIBUTEUR: BIGBEN INTERACTIVE ONTWIKKELAAR: KYLOTONN RELEASEDATUM: 29 SEPTEMBER

en van de belangrijkste pijlers in het succes van WRC is het realistische karakter van de game. Ook WRC 7 biedt fans weer een uitgebreide, veelzijdige en intense rallyervaring, in dertien natuurgetrouwe omgevingen. Niet alleen de graphics van de auto’s en de omgeving zijn realistisch, de game kenmerkt zich vooral door de hypernauwkeurige besturing. De wagens zijn ontwikkeld in samenwerking met WRC-coureurs en autofabrikanten. Het spel kent 55 crews en bevat de offi-

ciële wagens van Citroën, Ford, Hyundai en Toyota. Spelers kunnen losgaan op zestig speciale stages in dertien rally’s, inclusief dertien nieuwe Epic Stages die elk ruim een kwartier lang het uithoudingsvermogen van de speler op de proef stellen, op alle denkbare ondergronden. Vorig jaar trad de WRC-licentie toe tot de e-sportsarena, en ook voor deel 7 komen deze competitieve wedstrijden terug. Zo zijn er wekelijkse uitdagingen die parallel lopen aan de e-sports mode.

PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

WOLFENSTEIN II THE NEW COLOSSUS

Een aantal jaar geleden blies Bethesda Softworks de klassieke game Wolfenstein nieuw leven in. En met succes!

e games Wolfenstein: The New Order en het vervolg The Old Blood wisten veel nieuwe fans aan zich te binden dankzij de zeer gewelddadige gameplay, de indrukwekkende graphics en het innovatieve ‘what if’verhaal. Met Wolfenstein II: The New Colossus wordt de draad van het eerste deel weer opgepakt. Het grootste verschil is dat de actie zich dit keer niet in Europa maar in Amerika afspeelt. De VS zijn onder de voet gelopen door het nazileger. De bezetter is heer en meester, maar er is verzet. De bekende held BJ Blazkowicz – bij de Duitsers beter bekend

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_wolfenstein_WRC7.indd 66

als Terror-Billy – is een van de belangrijkste schakels in de tweede Amerikaanse revolutie. De gevechten vinden plaats op bekende locaties als het stadje Roswell (New Mexico), op de boulevard van New Orleans en in een post-nucleair Manhattan. Naast de reguliere editie verschijnt er ook een gelimiteerde Collector’s Edition. Deze bevat de game in een steelbook met diverse goodies, onder meer een TerrorBilly-pop, een Elite Hans Collectible Box, een Blitzmenschposter en diverse dlc.

VANAF LEEFTIJD: 18 DISTRIBUTEUR: BETHESDA SOFTWORKS ONTWIKKELAAR: MACHINE GAMES RELEASEDATUM: 27 OKTOBER PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 11:56:47 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

LEGO The Ninjago Movie Videogame Speelgoedmerk LEGO heeft de afgelopen jaren steeds vaker de samenwerking opgezocht met Hollywood. Het nieuwste resultaat van dit verbond is LEGO The Ninjago Movie Videogame.

n LEGO The Ninjago Movie Videogame moeten de bekende ninja’s Lloyd, Jay, Kai, Cole, Zane, Nya en Master Wu hun thuiseiland Ninjago beschermen tegen de kwaadaardige Lord Garmadon en zijn haaienleger. De game volgt het verhaal van de gelijknamige fi lm in acht verschillende omgevingen. Tevens wordt er gebruikgemaakt van de wereld uit de televisieserie LEGO Ninjago Masters Of Spinjitzu. Hoewel de gameplay bestaat uit veel acrobatische gevechten, wordt het – met het oog op de jongere gamer – nooit echt gewelddadig of eng. En natuur-

lijk ontbreken de bekende knipogen en de scherpe humor niet. Naast de singleplayer kunnen spelers strijdkaarten verdienen en het tegen anderen opnemen in wedstrijden voor maximaal vier spelers. LEGO The Ninjago Movie Videogame, de twintigste videogame van de hand van TT Games, sluit uitstekend aan op zijn voorgangers. De gameplay is laagdrempelig en de humor is geschikt voor jong en oud. Verder heeft deze game net als LEGO Marvel Super Heroes 2 een fl inke grafische upgrade gehad.

VANAF LEEFTIJD: 7 DISTRIBUTEUR: WARNER BROS. INTERACTIVE ENTERTAINMENT ONTWIKKELAAR: TT GAMES RELEASEDATUM: 27 SEPTEMBER PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, NINTENDO SWITCH, PC

WWE 2K18

Ook in Nederland begint WWE een vaste waarde te worden onder gamers. Het worstelcircus bouwt al jaren gestaag aan de franchise WWE 2K, en ondanks het tegenvallende vorige deel belooft 2K18 de beste en grootste game uit de serie te worden.

VANAF LEEFTIJD: 16 DISTRIBUTEUR: TAKE TWO INTERACTIVE ONTWIKKELAAR: 2K GAMES RELEASEDATUM: 17 OKTOBER PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE

oor het nieuwste WWE-deel heeft ontwikkelaar 2K Games alles uit de kast gehaald. Zo zijn er nieuwe wedstrijdtypes, gamemodi en aanpasmogelijkheden, een grijpsysteem, gewichtsdetectie en duizenden nieuwe animaties. De game ziet er dan ook mooier uit dan ooit. Bij vlagen is de actie niet van het echte worstelen te onderscheiden.

Naast de een-op-eengevechten zijn er twee speelmodi die een fikse upgrade hebben gehad. MyCareer maakt van de speler een Wrestlemania-contender. Maar voordat de hoofdshow bereikt is moet er veel gebeuren; niet enkel in de ring maar ook backstage kan men andere worstelaars aanspreken, samenwerkingsverbanden aangaan of juist vijanden maken. WWE 2K18 biedt daarnaast een bijzonder uitgebreide lineup van beste WWE en NXT Superstars en Legends. Voor de echte fans is er een speciale editie met onder andere DLC, een John Cena-action figure en speciale items. WWE 2K18 verschijnt eerst alleen voor PlayStation 4 en Xbox One; later dit jaar staat ook een Switch-versie gepland.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_lego_ninjaGO_Gear_Club.indd 67

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:54:08 AM

27 september verkrijgbaar THE LEGO NINJAGO MOVIE VIDEOGAME software © 2017 TT Games Ltd. Produced by TT Games under license from the LEGO Group. LEGO, the LEGO logo, the Brick and the Knob configurations and the Minifigure are trademarks of the LEGO Group. © 2017 The LEGO Group. THE LEGO® NINJAGO MOVIE © &™ Warner Bros. Entertainment Inc. & The LEGO Group. “2” and “PlayStation” are trademarks or registered trademarks of Sony Interactive Entertainment Inc. “Ø” is a trademark of the same company. © 2017 Nintendo. Nintendo Switch and Joy-Con are trademarks of Nintendo. All other trademarks and copyrights are the property of their respective owners. All rights reserved. WB GAMES LOGO, WB SHIELD: ™ & © Warner Bros. Entertainment Inc. (s17)

EBGamespecial2017_advertenties15.indd 68

9/1/2017 2:26:50 PM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

» VANAF LEEFTIJD: 3 » DISTRIBUTEUR: KYLOTONN RACING

TT Isle Of Man

» ONTWIKKELAAR: BIGBEN INTERACTIVE » RELEASEDATUM: NOVEMBER » PLATFORMEN: PLAYSTATION 4, XBOX ONE

Bigben Interactive heeft de afgelopen jaren een uitstekende reputatie opgebouwd als het gaat om games waar snelheid en raceauto’s centraal staan. Dit najaar zet de uitgever de volgende stap met TT Isle Of Man.

n samenwerking met Kylotonn Racing Games (de ontwikkelaar van WRC) heeft Bigben Interactive de ambitie om ook het motosportgenre te veroveren. Hun eerste wapenfeit is een game gebaseerd op een van de grootste motorrace-evenementen, die van Isle Of Man. Hiervoor worden dezelfde ingrediënten gebruikt die ten grondslag lagen aan het succes van WRC. TT Isle Of Man is een geavanceerde motorace simulatiegame met 24 coureurs, 38 bikes en zijspannen die over dorps- en bergwegen met 320 kilometer per uur scheuren. De game is bedoeld voor zowel de ervaren als nieuwe speler. Productmanager Gregory Coffiner noemt de game ‘heel belangrijk’ binnen de strategie van Bigben Interactive. “TT Isle Of Man is ons eerste motorgame en het zal je niet verbazen dat we iets goed en moois willen neerzetten. Alle ingrediënten zijn aanwezig. Op grafisch en gameplay-gebied ziet het er fantastisch uit. En ook de insteek is bijzonder want de race is een van de meest gevaarlijke en prestigieuze in de motowereld. De eerste feedback die wij kregen was zeer positief. Veel motorliefhebbers zijn op zoek naar een goede game.”

Realisme Naast het racen is er een carrièremodus met trainings- en kwalificatieronden op 10 verschillende circuits die spelers voorbereiden op de uiteindelijke TT. Ook is er een werkplaats waar gamers hun digitale motoren kunnen beheren en fi netunen. Niets

is aan het toeval overgelaten op het gebied van realisme. Zo werden het 61 kilometer lange Snaefell Mountain Course, inclusief de 264 bochten (langer en moeilijker dan alle andere GP-circuits bij elkaar), en alle officiële rijders en motoren van de race perfect nagemaakt. Dat gebeurde met laserscanning en fotogrammetrie. Met deze technieken is het mogelijk om details te tonen op hoge snelheden, zonder dat dit ten koste gaat van de vloeiende en realistische beelden. Verder werden verschillende coureurs geraadpleegd om de gamer een ervaring te bieden die de werkelijkheid zo dicht mogelijk benadert. In de multiplayer kan de gamer het opnemen tegen acht andere spelers.

Thuis op de motor Volgens lead producer Constant Napoli is er twee jaar geleden begonnen met het maken van TT Isle Of Man. “Het resultaat is de meest realistisch motoracegame ooit. We hebben het voor elkaar gekregen dat spelers tijdens de race niet het idee hebben dat er op de achtergrond geladen wordt of dat er dingen verdwijnen om het spel soepel te laten lopen. Het gevoel dat je moet hebben is alsof je thuis op de motor zit terwijl je over het Isle Of Man scheurt. Racend op een manier die niet gebonden is aan de keuzes die ontwikkelaars maakten.” ◾ WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_Isle_of_Man.indd 69

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:20:07 AM

Assassin’s Creed Origins 2016 was een pauzejaar voor de Assassin’s Creed-franchise. Het team achter AC IV Black Flag heeft echter niet stilgezeten, maar creëerde een nieuw begin van de serie, waarin het ontstaan van de Assassins uit de doeken wordt gedaan. In de nieuwe game Assassin’s Creed Origins stappen spelers in de laarzen van Bayek, de beschermer van Egypte, wiens persoonlijke verhaal leidt naar het ontstaan van de broederschap. Er verschijnen verschillende configuraties van de game. De oude vertrouwde Assassin’s Creed-stijl is daarnaast niet vergeten.

Project Cars 2

Dit jaar kunnen racefans hun hart ophalen, want zowel Sony als Microsoft brengt zijn eigen serie uit, respectievelijk GT Sport en Forza Motorsport 7. De concurrentie is dus moordend, maar dat heeft ontwikkelaar Slightly Mad Studios er niet van weerhouden om met het vervolg op Project Cars op de proppen te komen. Deze racesimulator valt op door zijn bijzonder realistische race-ervaring. Het spel richt zich vooral op de diehardraceliefhebber. Er verschijnt ook een gelimiteerde collector’s edition.

VANAF LEEFTIJD: 3

◾ DISTRIBUTEUR: BANDAI NAMCO ◾ ONTWIKKELAAR: ◾ RELEASEDATUM: 22 SEPTEMBER ◾ PLATFORM:

SLIGHTLY MAD STUDIOS

◾ DISTRIBUTEUR: UBISOFT ◾ ◾ RELEASEDATUM: 27 OKTOBER ◾ PLATFORM: VANAF LEEFTIJD: 18

ONTWIKKELAAR: UBISOFT MONTREAL PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

Need For Speed: Payback Electronic Arts bracht vorig jaar geen nieuw deel uit in de Need For Speed-franchise. Het leek erop dat het gebrek aan vernieuwing in de vorige games de serie fataal was geworden. Dit najaar keert de franchise echter terug in een seminieuw jasje. Voor Need For Speed: Payback heeft ontwikkelaar Ghost Games goed gekeken naar de succesformule van The Fast And The Furious. Het resultaat is een verhalende game die racen combineert met Hollywoodachtige actie.

PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC VANAF LEEFTIJD: 12

◾ DISTRIBUTEUR: ELECTRONIC ARTS ◾ ◾ RELEASEDATUM: 10 NOVEMBER ◾

ONTWIKKELAAR: GHOST GAMES

PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_fifa_mario_metroid_ea.indd 70

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 11:49:38 AM

GAMESPECIAL

PREVIEWS

Mario + Rabbids Kingdom Battle FIFA 18

Ook in 2017 zet Electronic Arts weer een nieuw deel van FIFA in de markt. Het gebruik van de Frostbite engine zorgde al voor fotorealistische spelersmodellen, en met FIFA 18 wordt opnieuw een stap gezet. Zo worden er meer animaties dan ooit gebruikt (één per frame), wat zorgt voor meer controle voor de speler. Daarnaast keert de campagne The Journey terug met een tweede seizoen. VANAF LEEFTIJD: 3

Dit was een van de grote verrassingen van de E3: Ubisoft en Nintendo die hun krachten bundelen voor een niet-alledaagse team-up. Mario + Rabbids Kingdom Battle combineert de bekende gezichten uit het Mario-universum met de gekke konijnen uit het Rabbids-spel. Het resultaat is een aanstekelijke game die exclusief uitkomt voor Nintendo Switch. Nadat de rabbids opgedoken zijn in het Mushroom Kingdom, is het aan Mario en zijn vrienden om de orde te herstellen. Nieuwe functies komen vrij middels apart verkrijgbare amiibo-figuurtjes. ◾ DISTRIBUTEUR: UBISOFT ◾ ONTWIKKELAAR: ◾ RELEASEDATUM: REEDS BESCHIKBAAR ◾ PLATFORM: VANAF LEEFTIJD: 3 IN-HOUSE

NINTENDO SWITCH

◾ DISTRIBUTEUR: ELECTRONIC ARTS ◾ ◾ RELEASEDATUM: 29 SEPTEMBER ◾

ONTWIKKELAAR: EA SPORTS

PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

South Park: The Fractured But Whole

Dit najaar verschijnt de langverwachte nieuwe South Park-game. Na meerdere keren uitstel staat de releasedatum nu gepland voor oktober. The Fractured But Whole gaat een game worden die vooral bedoeld is voor de fans van de animatieserie; zij zullen smullen van de scherpe, foute humor. Net zoals bij het eerste deel – The Stick Of Truth – het geval was, is alles gecreëerd, geschreven, ingesproken en geregisseerd door South Park-bedenkers Trey Parker en Matt Stone. TFBW bevat twee keer zoveel content als het deel 1. VANAF LEEFTIJD: 18 ◾ DISTRIBUTEUR: UBISOFT ◾ ONTWIKKELAAR: UBOSOFT SAN FRANCISCO ◾ RELEASEDATUM: 17 OKTOBER ◾ PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

The Evil Within 2

Twee jaar geleden introduceerde Bethesda een nieuwe franchise: The Evil Within. De game putte duidelijk inspiratie uit Silent Hill en Resident Evil, maar wist hier een eigen draai aan te geven door thriller- en survival horror-elementen te combineren. Ook deel twee is gemaakt door horrormeester Shinji Mikami en zijn team Tango Gameworks. Detective Sebastian Castellanos heeft alles verloren, waaronder zijn dochter Lily. Om haar te redden moet hij samenwerken met Mobius, de organisatie die verantwoordelijk is voor het verwoesten van Sebastians leven. VANAF LEEFTIJD: 18

◾ DISTRIBUTEUR: BETHESDSA SOFTWORKS ◾ ◾ RELEASEDATUM: 10 OKTOBER ◾

ONTWIKKELAAR: TANGO GAMEWORKS

PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

Metroid: Samus Returns

Dit is een nieuwe, geüpdatete versie van de in 1991 verschenen Gameboy-titel Metroid II: Return Of Samus, die het beste omschreven kan worden als een intense side-scrolling action platformer. Metroid: Samus Returns is zowel geschikt voor wie zich voor het eerst waagt aan de Metroid-franchise als voor terugkerende fans. Het spel is compatibel met twee nieuwe amiibo-figuren: Samus Aran en Metroid. Daarnaast zijn ook Zero Suit Samus en Samus Amiibo uit de Super Smash Bros te gebruiken. ◾ DISTRIBUTEUR: NINTENDO ◾ ONTWIKKELAAR: ◾ RELEASEDATUM: 15 SEPTEMBER ◾ PLATFORM: 3DS

VANAF LEEFTIJD: 7 MERCURYSTEAM

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_fifa_mario_metroid_ea.indd 71

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:49:39 AM

VOORUITBLIK / / / / / / / / / / / / / / //////////////////////////////////////// //////////////////////

Games in 2018 Het najaar mag dan het belangrijkste verkoopmoment van het jaar zijn, in deze special kijken we ook alvast naar games die in 2018 zullen verschijnen. We hebben de grootste namen op een rij gezet. Red Dead Redemption 2

Alles wat Rockstar aanraakt, verandert in goud. Zo is GTA V na jaren nog steeds een van de bestverkopende titels wereldwijd. Alle ogen zijn dan ook gericht op de release van Red Dead Redemption 2. Oorspronkelijk gepland voor dit jaar, maar doorgeschoven naar 2018. RDR2 is een prequel, die zich dus afspeelt vóór de gebeurtenissen uit het eerste deel. Rockstar heeft nog maar weinig details vrijgegeven, maar aangezien er op het vrijgegeven artwork telkens zeven personages zichtbaar zijn, hopen veel spelers straks daadwerkelijk met zeven verschillende karakters te kunnen spelen. In Grand Theft Auto V waren dat er drie.

Spider-Man

DISTRIBUTEUR.: TAKE TWO INTERACTIVE ONTWIKKELAAR: ROCKSTAR RELEASE: EERSTE HELFT 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE

Door de jaren heen zijn er verschillende games verschenen rondom Spider-Man. De een was geslaagder dan de ander, maar het spectaculaire karakter uit de films en strips kwam nooit helemaal goed uit de verf. Daar moet verandering in komen met de nieuwe exclusieve PS4game, gemaakt door de ontwikkelaar van Ratchet & Clank en Sunset Overdrive. Spider-Man is een openwereldspel waarin spelers hun vijanden op tientallen manieren te lijf kunnen gaan met Spideys draden, maar net zo makkelijk een neerstortende helikopter in een vangnet van spinrag kunnen wikkelen. Marvel werkt nauw samen met de makers van het spel.

God of War

DISTRIBUTEUR: SONY INTERACTIVE ENTERTAINMENT ONTWIKKELAAR: SONY SANTA MONICA STUDIO RELEASE: EERSTE HELFT 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4 72

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_vooruitblik2018.indd 72

In God of War is de Spartaanse held Kratos in de Noorse mythologie geplaatst en heeft hij een zoon onder zijn hoede – iets wat voor een volledig nieuwe dynamiek zorgt. De gewelddadige gameplay, bekend uit de vorige delen, is natuurlijk aanwezig, maar daarnaast is er ruimte voor dialogen. Kratos ziet het als zijn vaderlijke plicht een goede jager en krijger van zijn zoon te maken. Hij worstelt tegelijkertijd met zijn vaderrol, zoals te zien is in diverse vader-zoonfilmpjes tussendoor. Krato’s zoon heeft niet alleen een verhalende maar ook een gameplay-functie. Tijdens confrontaties is hij in te zetten als sidekick; hij schiet van een afstandje magische pijlen af op vijanden, wanneer op de juiste actieknop gedrukt wordt.

DISTRIBUTEUR: SONY INTERACTIVE ENTERTAINMENT ONTWIKKELAAR: INSOMNIAC RELEASE: EERSTE HELFT 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4

Detroit: Become Human

DISTRIBUTEUR: SONY INTERACTIVE ENTERTAINMENT ONTWIKKELAAR: QUANTIC DREAM RELEASE: 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4

Verantwoordelijk voor Detroit: Become Human is ontwikkelaar Quantic Dream, die ons eerder liet kennismaken met Heavy Rain en Beyond Two Souls. Deze twee games kun je beschouwen als interactieve films waarin de keuzes van de speler centraal staan. Dat is opnieuw het geval bij Detroit. In een nabije toekomst worden mensachtige robots als slaaf ingezet. Maar dan pikken de robots het niet langer en ontketenen ze een revolutie. De gamer zit letterlijk midden in de actie, aangezien hij drie verschillende Android-personages aanstuurt: de schuchtere Kara, de rebellenleider Markus en de politieandroïde Connor, die afwijkend gedrag bij andere androïden moet onderzoeken.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/4/2017 11:47:56 AM

//// / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /////////////////////////////////// GAMESPECIAL

Yoshi

De bekende Nintendodinosaurus maakt in 2018 zijn opwachting in een nieuwe sidescrolling-platformgame. De crux zit hem deze keer in het feit dat de speelwereld wel wat wegheeft van een kijkdoos, waarin ieder side-scrolling-level naast de traditionele voorkant ook een keerzijde vol verrassingen heeft. Daardoor bevat ieder level zowel een hoofdroute als een verborgen route, die het level op een heel andere manier laat zien. De game is zowel alleen als met twee spelers tegelijk te spelen.

Kingdom Hearts III

DISTRIBUTEUR: NINTENDO ONTWIKKELAAR: NINTENDO RELEASE: 2018 PLATFORM: NINTENDO SWITCH

Anthem

DISTRIBUTEUR: ELECTRONIC ARTS ONTWIKKELAAR: BIOWARE RELEASE: 4E KWARTAAL 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

In Kingom Hearts III worden wederom de werelden van Final Fantasy en Disney gecombineerd. Spelers kruipen opnieuw in de huid van Sora. Samen met Koning Mickey, Donald, Goofy en Rikku moeten ze Master Xenohart uitschakelen en reizen ze langs verschillende bekende DISTRIBUTEUR: BIGBEN INTERACTIVE Disney-locaties. De RPG-actie ONTWIKKELAAR: SQUARE ENIX is sneller en laagdrempeliger RELEASE: 2018 dan doorgaans bij Japanse rolPLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE lenspellen het geval is.

De game-industrie wordt vooral gedomineerd door sequels, maar gelukkig verschijnen er ook nog nieuwe projecten. Een van de verrassendste is Anthem, uit de koker van Bioware (Dragon’s Age, Mass Effect). Anthem was de afsluiter van de Xbox Onepersconferentie op de afgelopen E3. Diverse media bombardeerden de game tot ‘game of the show’. Anthem is een RPG vol actie en online coöperatieve mogelijkheden. De release staat gepland voor het vierde kwartaal van volgend jaar.

Ni No Kuni II: Revenant Kingdom

Voorganger Ni No Kuni, een Japanse role-playing game, was in het Westen een groot succes. Bijzonder was de samenwerking tussen makers Level 5 en het gerenommeerde Japanse Studio Ghibli. Deze studio werkt niet direct mee aan de opvolger, maar voormalig Ghibli-character designer Yoshiyuki Momose is wel weer aan boord. De makers beloven verbeterde graphics en een diepere verhaallijn. Spelers volgen hoofdpersonage Evan en zijn trouwe reisgezellen, vechten met monsters en verkennen kerkers om uiteindelijk koning te worden.

Far Cry 5

DISTRIBUTEUR: UBISOFT ONTWIKKELAR: UBISOFT RELEASE: 27 FEBRUARI 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4, XBOX ONE, PC

De openwereld-shooter Far Cry keert in deel vijf weer terug naar de vertrouwde formule: spektakel met een vleugje zwarte humor. Gamers moeten het in het Amerikaanse Montana opnemen tegen een gewelddadige religieuze sekte. Spelers kunnen verschillende door AI aangedreven hulpjes inzetten, waaronder een vrouwelijke sluipschutter of een trouwe hond die vijanden hun wapens afneemt en deze vervolgens kwispelend naar de speler toe brengt. Uiteraard ontbreken de vele voertuigen niet, zoals een zwaarbewapend watervliegtuig.

DISTRIBUTEUR: NAMCO BANDAI ONTWIKKELAAR: LEVEL 5 RELEASE: 19 JANUARI 2018 PLATFORM: PLAYSTATION 4, PC

Sea of Thieves

DISTRIBUTEUR: MICROSOFT ONTWIKKELAAR: RARE RELEASE: EERSTE HELFT 2018 PLATFORM: XBOX ONE

De beroemde Engelse studio Rare laat na jaren in de luwte te hebben geopereerd eindelijk weer eens van zich horen. Sea of Thieves is een humoristische openwereldpiratengame waarin spelers samen met vrienden op avontuur gaan. Het spel heeft een cartoonesk uiterlijk, waarbij alle piratenclichés met een dikke knipoog de revue passeren. De sfeer van Pirates of the Caribbean komt direct bovendrijven. Rare wil zijn spelers laagdrempelig plezier voorschotelen in teamverband, waarbij niks moet en alles mag.

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

EBGamespecial2017_vooruitblik2018.indd 73

SEPTEMBER 2017

9/4/2017 11:47:59 AM

FOTOMOMENT

Call Of Duty WWII MediaMarkt Arena in Amsterdam-Zuidoost vormde eind augustus het decor voor de lancering van Call Of Duty WWII Beta. Midden in de vestiging stond een volledig aangeklede Call of Duty Arena met twaalf PlayStation 4 Pro-set-ups, waar bezoekers voor het eerst het multiplayer-gedeelte van de populaire game konden uitproberen. De eerste tweehonderd fans ontvingen een metalen dogtag cadeau met de Call of Duty WWII Beta Key voor Playstation 4. FOTO: BERTELS FOTOGR AFIE

SEPTEMBER 2017

EBGamespecial2017_fotomoment.indd 74

WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL

9/3/2017 9:21:40 PM

ADVERTENTIE

KRACHTIGE LICHTGEWICHT

NEW DESIGN

XL SCHERMEN

6 oktober

17 november

13 oktober

De grootste selectie aan games ooit!

2D SPELEN

www.nintendo.nl

EBGamespecial2017_advertenties20.indd 75

9/3/2017 5:10:23 PM

EXCLUSIEF OP*

PlayStation®

N O V E M B E R

*DLC Map packs, when available, will launch on PlayStation platforms 30 days prior to launch on other platforms. Map Packs sold separately. See www.callofduty.com for more details. © 2017 Activision Publishing, Inc. ACTIVISION, CALL OF DUTY, and CALL OF DUTY WWII are trademarks of Activision Publishing, Inc. All other trademarks and trade names are the properties of their respective owners. “2”, “PlayStation” and “-” are registered trademarks of Sony Interactive Entertainment Inc. Also, PS4 is a trademark of the same company. All rights reserved.

CallOfDuty_WWII_A4.indd 1 EBGamespecial2017_advertenties21.indd 76

04-09-17 12:39 9/4/2017 2:18:46 PM