EB Live juni 2024

ENTERTAINMENT BUSINESS

Pieter Smit Group

klaar voor de toekomst

Defqon.1 Weekend

Festival maakt zich op voor 20ste editie

Gabbers anno 2024: Paul Elstak en DJ Dano overhun liefde voor het genre

Festivaldirecteur Maurits Westerik over het unieke karakter van Best Kept Secret

Uitgave

iMediate

Arendstraat 33b

Postbus 2227 / 1200 CE Hilversum

Telefoon: 035 - 646 58 00 redactie@entertainmentbusiness.nl

Uitgever

Joost Driessen

Hoofdredacteur

Arnold le Fèbre

Redactie & medewerkers

Cas Spiertz, Jeroen van Trierum, Marcel Debets (eindredactie), Wally Cartigny, Ed Hoogeveen, Steven van Kooijk, Edgar Kruize, Pierre Oitmann, Dennis Weijers

Client Service Manager

Laura Vermeulen

Exploitatie

Mitchel van der Heide & Tarik Lahri Telefoon: 035 646 5810

mitchel.vanderheide@entertainmentbusiness.nl tarik.lahri@entertainmentbusiness.nl

Abonnementen

Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl

Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.

Jaarabonnement EB Live

Benelux: € 79,95

Elk volgend abonnement: € 50

Jaarabonnement EB + EB Live

Benelux: € 134,95

Elk volgend abonnement: € 89,95

Basis layout

Louis Bertrand

Vormgeving

Tim van den Berg, Martin Wolber

Drukkerij

Vellendrukkerij BDU bv, Barneveld

© Copyright 2024

ISSN: 1875-2888

Buitenspel

Het beoogde nieuwe kabinet – bestaande uit een coalitie van PVV, VVD, BBB en NSC - wil vanaf 2026 de btw verhogen op kunst, cultuur en sport. Het belastingtarief gaat dan van 9 naar 21 procent. Oftewel: festival-, concert- en theaterkaartjes worden 12 procent duurder. Deze ingreep levert de Nederlandse schatkist zo’n 953 miljoen euro per jaar op.

Het was natuurlijk geen grote verrassing. Geert Wilders wond er in het partijprogramma van de PVV geen doekjes om: ‘Stoppen met kunst- en cultuursubsidies’, zo viel te lezen. Ook de VVD heeft geen al te best trackrecord op het gebied van cultuur. Halbe Zijlstra, die als staatssecretaris in 2011 vele cultuurmiljoenen bezuinigde, had het over ‘het subsidieinfuus’ van het Rijk waarmee cultuurinstanties konden overleven. Een van zijn opvolgers, Thierry Aartsen, vroeg zich enkele jaren later hardop af waarom er wel ‘miljoenen naar het Concertgebouworkest gaan en niets naar het bloemencorso’.

Al tijdens het kabinet Rutte I (2010-2012), met het CDA als coalitiepartner en de PVV als gedoogpartner, werden er plannen gesmeed om een eind te maken aan het lage btw-tarief op cultuur, met name voor podiumkunsten. Het plan ging destijds niet door omdat de VVDen CDA-fracties in de Eerste Kamer er een stokje voor staken. Ook de latere kabinettenRutte morrelden aan het btw-tarief, maar mede dankzij een sterke lobby van de live-branche en de val van de kabinetten Rutte III en IV werd dit voorkomen.

En nu lijkt het hogere btw-tarief er dan toch te komen – zonder dat er wordt gerept over maatregelen die de negatieve gevolgen moeten verhelpen. Sterker nog, in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB wordt cultuur compleet genegeerd. De afschaffing van het lage btw-tarief is nog niet definitief; op moment van schrijven zijn de voorstellen nog niet uitgewerkt en is er ook nog geen regering.

Deze verhoging van de btw op cultuur raakt vooral de mensen die weinig te besteden hebben, aldus Jeroen Bartelse, covoorzitter van Kunsten ’92, de belangenorganisatie voor de culturele en creatieve sector. Ook brancheorganisatie VNPF maakt zich zorgen. Aanstormend poptalent krijgt het nog moeilijker om door te breken en een duurzaam inkomen te genereren, aldus de VNPF.

De VVEM op zijn beurt verwacht dat door de btw-verhoging grote, internationale producties vaker weg zullen blijven en festivals hun publiek verliezen aan evenementen in omliggende landen. ‘Met dit beleid wordt de Nederlandse evenementenindustrie, die wereldwijd toonaangevend is, op grote achterstand gezet.’

Ik denk dat deze woorden weinig indruk zullen maken op een nieuw kabinet. De rechtse partijen, met name de PVV, hebben jarenlang de spot gedreven met het zogenaamde elitaire karakter van cultuur (of in Wilders-jargon: ‘linkse hobby’s’). Het bleek een self-fulfilling prophecy: de nieuwe coalitiepartners zorgen er nu zelf voor dat toegang tot cultuur in toenemende mate is weggelegd voor de ‘elite’ en zet daarmee miljoenen mensen buitenspel.

ARNOLD LE FÈBRE

HOOFDREDACTEUR EB LIVE

Best Kept Secret

Van 7 tot en met 9 juni vindt in Hilvarenbeek de tiende editie plaats van Best Kept Secret. Het festival uit de stal van Friendly Fire heeft met eerdere edities de grenzen verlegd van wat een alternatief georiënteerd muziekfestival kan zijn. Tijdens deze tiende editie wil festivaldirecteur Maurits Westerik wederom stappen maken om de festivalervaring een nieuwe impuls te geven.

Digital decor

Een engine voor videogames gebruiken om een livebeleving nog spectaculairder te maken. Dat is wat Blue Paper Design samen met Triple Broadcast en MHB voor het nieuwe schlagerfeest Festival der Liebe in Rotterdam Ahoy heeft gedaan. Sander van der Ham, Kees Bot, Martijn Steenman, Roel de Rijk en Marten Hylkema vertellen over deze innovatieve technologie.

Gabbers

In de jaren negentig was de gabbercultuur ongekend populair in Nederland en waren de kale koppen niet te stoppen. Anno 2024 is het genre massaler en succesvoller dan ooit. We spreken met onder anderen DJ Dano en Paul Elstak over de liefde voor hardstyle. “Het begon als een experiment voor ons allemaal.”

Defqon.1 Weekend Festival

Sinds 2003 is Defqon.1 Weekend Festival niet meer weg te denken uit het Nederlandse festivallandschap. Organisator Q-dance maakt zich op voor de 20ste Nederlandse editie. Een maand voor het festival blikken managing director/ general manager Sander Bijlstra en creatief directeur Jonas Schmidt terug op de rijke geschiedenis van het event en kijken ze vooruit naar de toekomst.

‘Dit initiatief is volledig gebaseerd op vertrouwen en openheid.’

Festival Le Guess Who? stelt dagkaarten beschikbaar voor bezoekers die het financieel minder breed hebben. Zij kunnen zelf bepalen wat ze willen betalen.

‘Ik durf te stellen dat je op een gegeven moment gewoon moet oprotten. Het is beter te vertrekken als het vuur nog hevig brandt dan dat andere mensen constateren dat dit niet meer het geval zou zijn.’

Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg hangt over twee jaar zijn directeurschap aan de wilgen.

‘PAARD groeit wat betreft bezoekersaantallen, locaties en aantal programma’s, daarom moet de organisatie mee groeien.’

Algemeen directeur Majel Blonden kondigt de komst aan van lsa Blaauboer als adjunct directeur commercieel en René van der Zee als adjunct directeur operationeel.

Op 13 en 14 november wordt in de Brabanthallen de Nederlandse editie van Festivak georganiseerd. Jill Oomen, Projectmanager Festivak, licht alvast een tipje van de sluier op.

Festivak 2024 gaat nu al de geschiedenis in als grootste editie ooit. Kun je daar iets meer over vertellen?

“Met vier hallen is dit inderdaad de grootste indoor editie van Festivak ooit. Vorig jaar streken we met Festivak neer in de Neckerhal in het Belgische Mechelen. Nu keren we weer terug naar de Brabanthallen 's-Hertogenbosch. De laatste Nederlandse editie van Festivak in 2022 was een succes, maar tegelijk ook een lastige productie zo vlak na de coronacrisis. Ik merkte dat mensen wat behoudender waren. Gelukkig hebben we die periode achter ons gelaten. Er is hard gewerkt om de personeels- en materiaaluitdagingen op te lossen en toeleveranciers moeten ouderwets hard aan de bak om zichzelf te presenteren. Dat is natuurlijk gunstig voor Festivak.”

Hoe merken we dat tijdens de komende editie?

“Er zijn gigantische clusters op de beursvloer. Er wordt in een aantal gevallen uitgepakt met stands van 200 tot 300 m2. Een andere trend dit jaar is dat er veel meer samenwerking is tussen deelnemers. Daarnaast hebben wij de beursvloer, door

de grote vraag, kunnen uitbreiden met een extra hal. Bezoekers kunnen in november inspiratie opdoen in vier verschillende hallen.”

Wat is er nog meer nieuw?

“Uit de bezoekersenquêtes zagen we vaak terug dat er behoefte was aan meer food, fun en entertainment. Festivak is en blijft natuurlijk een echte facilitaire beurs, maar we hebben die elementen nu een eigen plek gegeven. Op die manier hoeft niemand iets te missen. Bezoekers vinden in de extra hal onder meer foodtrucks, artiestenbureaus, foodconcepten, aanbieders van straattheater, illusie, acrobatiek en attractieverhuur. Allemaal op een prominente plek. We hopen dat bezoekers natuurlijk ook doortrekken naar de rest van de beurs.”

Een belangrijk onderdeel van Festivak zijn traditiegetrouw de keynotes en lezingen. Kun je daar al iets over vertellen?

“We zijn op dit moment druk bezig met de concrete invulling van dit programma. Er zijn in november maar liefst drie keynotezalen en je kunt ervan uitgaan dat dit een inspirerend, leuk en interessant programma gaat worden.”

COLUMN

Hopeloos, laf en triest

Welkom bij een nieuw seizoen van Hoe Verpest Je Een Feestje, rechtstreeks vanuit het bruisende centrum van de politieke macht in Den Haag. Dames en heren, applaus graag voor onze hoofdrolspelers: Pieter, Caroline, Yesilgöz en natuurlijk good ol’ Geertje. Deze week in de aflevering: de Grote BTW-verhoging!

Lezer thuis, het script dat deze ‘toppers’ (zoals Caroline ze zelf noemt) hebben geschreven, maakt de auteurs van Sharknado nog jaloers. Het plot? Maak cultuur en literatuur zo onbetaalbaar dat zelfs Dagobert Duck er nog van achterover slaat. En de twist? De geliefde Efteling, ja, die van de sprookjes en achtbanen, blijft buiten schot. Onder het motto ‘Zolang we maar frikadellen naar binnen kunnen schuiven in Kaatsheuvel en daar met 130 km/u naartoe kunnen crossen, is alles goed in ons fantastische landje.’

Hoop, lef en trots is de naam van de plannen, hoewel ik persoonlijk Hopeloos, laf en triest gepaster vind. Volle kracht achteruit! Laten we eens inzoomen op het meest bizarre onderdeel: de BTW op boeken, musea en podia schiet omhoog van 9% naar 21%. Hierdoor wordt een ticket voor Lowlands sneller duurder dan de tijd die het kost om je tent op te zetten in een modderig Biddinghuizen. Prijs dit jaar: 325 euro. Prijs na de magische toverstok van onze regering: een dikke 360 ekkies. En reken maar dat de graaiers bij Mojo nog wat extra saus over die prijs gooien, dus die 400 euro tikken we in 2025 aan. Terugrekenen naar guldens is al 15 jaar not done, en moet je in dit geval zéker niet doen.

Maar geen zorgen, beste festivalvrienden, Lowlands raakt heus wel uitverkocht. De ‘havermelkelite' drinkt gewoon twee matcha thee minder. Het echte drama speelt zich af achter de schermen, waar kleine theaters, underground festivalletjes en onafhankelijke boekhandels de rekening gepresenteerd krijgen.

De ironie kan bijna niemand ontgaan: in een tijd waarin culturele bewustwording en intellectuele groei hoog op de agenda zouden moeten staan, serveren onze nieuwe leiders ons een scenario waar de gemiddelde realityshow een puntje aan kan zuigen. Het lijkt erop dat ze ons liever laten bingewatchen naar de ondergang van Nederland, dan dat ze investeren in ons collectief verstand en culturele ontwikkeling.

De enige cultuur waarin dit kabinet investeert, is angstcultuur. Is het een strategie om de kiezer dom te houden? Zou zomaar kunnen. Immers, een onwetend volk kleurt misschien nog een keer dezelfde vakjes rood.

Over Mike:

Mike Hendrixen is al ruim 20 jaar werkzaam in de entertainmentindustrie. Na een rol als Marketing Director North & Central Europe bij Codemasters, startte hij in 2013 Vertigo 6 Marketing & PR, dat werkzaam is voor onde rmeer EA, Twitch, Logitech, ASUS, Asmodee en Riot Games. Vertigo 6 werd overgenomen door Happy Horizon. In EB Live schrijft hij op persoonlijke titel over marketingontwikkelingen binnen de industrie.

De vier coalitiepartijen PVV, VVD, BBB en NSC kondigden onder meer aan dat het verlaagde btw-tarief op concert-, theater- en festivaltickets wordt afgeschaft en teruggaat naar 21%.

21%

10.000

De theaterproducent CineMusic Productions BV gaat tenminste tienduizend bomen planten rondom de evenaar. De producent had beloofd dat ze voor iedere bezoeker een boom zouden planten.

De musical Jesus Christ Superstar won maar liefst 6 awards tijdens 22ste editie van de Musical Awards, waaronder die voor Beste Grote Musical.

6

17%

De wereldwijde dancemuziekindustrie genoot in 2023 van een jaarlijkse omzetstijging van 17%, waarbij festivals en clubs een belangrijke rol speelden.

1,6 miljoen

Het laatste optreden van Madonna's Celebration Tour trok meer dan 1,6 miljoen mensen naar het strand van Copacabana in Rio de Janeiro, Brazilië.

Veel bezoekers van Loveland van Oranje die hinder door extreme drukte ondervonden, voelen zich tekortgedaan met een korting van 10 euro die de organisatie aanbiedt voor het evenement van volgend jaar.

€10

101

101 acts gaan komend najaar op tour met de Popronde, het grootste reizende festival van Nederland.

Best Kept Secret viert tiende editie

Van 7 tot en met 9 juni vindt in Hilvarenbeek de tiende editie plaats van Best Kept Secret. Het festival uit de stal van Friendly Fire heeft met eerdere edities de grenzen verlegd van wat een alternatief georiënteerd muziekfestival kan zijn. Tijdens deze tiende editie wil festivaldirecteur Maurits Westerik wederom stappen maken om de festivalervaring een nieuwe impuls te geven.

DOOR: EDGAR KRUIZE

Maurits Westerik is sinds de zomer van 2019 festivaldirecteur van Best Kept Secret. Hij kreeg de sleutels van een gezond en geliefd festival, en het volste vertrouwen van Friendly Fire om het evenement naar een volgend niveau te tillen. “En toen kwam corona…,” lacht hij. “Nu lachen we er om, maar ik heb er – net als iedereen in het team – slapeloze nachten van gehad. De onzekerheid in combinatie met de immense productie en de kosten die ermee gemoeid waren, het was niet bepaald hoe ik mij mijn eerste festivalseizoenen had voorgesteld. Maar terugkijkend kun je het ook als een ‘blessing in disguise’ zien. Toen ik aantrad had ik grootse plannen, die heb ik nog steeds. Die zal ik waarschijnlijk altijd hebben, dat zit nu eenmaal in me. Maar het feit dat we ook ineens niet konden organiseren, maakte dat we alle onderdelen van Best Kept Secret eens goed tegen het licht konden houden. En in feite met een ‘clean

sheet’ konden starten toen we als festival weer doorkonden.”

Fijnproevers

‘Veel van onze bezoekers zijn hongerig om nieuwe muziek te ontdekken’

voorbeeld van wat er in Hilvarenbeek is neergezet. “Ik heb het zelf altijd een geweldig festival gevonden, zowel als bezoeker en muziekliefhebber. Maar ook professioneel als uitvoerend muzikant en als labelmedewerker,” aldus Westerik.

Hij trad er op met zijn band Bewilder en heeft er vanuit zijn functie als promo- en marketingmedewerker voor Beggars Group diverse acties mee opgezet, onder meer rondom het album ‘A Moon Shaped Pool’ van Radiohead en rondom artiesten uit de 4AD/Beggars-stal als Bon Iver en The National die er optraden. “Ik kende het festival dus goed, maar wel altijd vanuit de kant van de muziekindustrie, niet zozeer vanuit een organiserende rol. Ik ben iemand die creatief is en het hart op de tong heeft, dus ik heb de ideeën die ik had eigenlijk altijd wel kenbaar gemaakt naar Robert Swarts en de anderen van het team van Friendly Fire. Dit zonder te weten of wat ik in mijn hoofd had productioneel überhaupt haalbaar was. Maar dat Robert me uiteindelijk ook zou benaderen om festivaldirecteur te worden, zag ik niet aankomen.”

Best Kept Secret werd in 2013 gelanceerd als alternatief festival naast het bestaande Nederlandse en Vlaamse festivalaanbod. Het bosrijke terrein van het Beekse Bergen resort, met het daarbinnen gelegen Victoriameer dat zich naast het hoofdpodium uitstrekt, leent zich perfect voor een muzikale dwaaltocht vol ontdekkingen. Het festival heeft zich van meet af aan geprofileerd als evenement voor fijnproevers, door te kiezen voor een serieus muzikaal inhoudelijk programma dat zich afzet tegen de steeds meer mainstream wordende grote festivals.

Het unieke karakter van Best Kept Secret heeft zonder meer zijn impact gehad op het festivallandschap, waarin veel elementen aanwijsbaar zijn overgenomen naar

Samenwerking

Westerik zegt dat zijn opmerkingen van toen in feite uit dezelfde drang zijn voortgekomen als hetgeen hem nu nog altijd drijft. “Ik wil graag dingen beter maken dan ze al zijn. Ik kijk ergens naar en zie mogelijkheden in plaats van obstakels. Hoe we daar uiteindelijk terecht gaan komen, is een tweede.” Lachend: “En die obstakels dienen zich uiteraard vanzelf aan! Maar ik ben iemand die graag samenwerkt en een enorm netwerk heeft. Door de juiste mensen met de benodigde expertise en kennis op de juiste plek te zetten, kun je veel meer bereiken dan dat je het allemaal zelf wilt doen. Samenwerking is de sleutel in mijn manier van werken. Zo heb ik voor Matador gewerkt, zo heb ik met mijn bands Gem en Bewilder gewerkt en zo pak ik Best Kept Secret ook aan. Ik vind het van enorme lef getuigen dat Friendly Fire me

MAURITS WESTERIK

'Internationale acts weten heel goed hoe ons festival eruitziet en wat het hen kan brengen'

de volledige zorg over hun kindje hebben toevertrouwd, zonder overgangsperiode of enige bemoeienis. Dat volledige vertrouwen trok me over de streep om de baan aan te nemen, wetend dat ik kan terugvallen op een ijzersterk team en tegelijk niet beperkt ben in het uitrollen van ideeën.”

De kern vasthouden

Dat laatste uiteraard wel tot op zekere hoogte, want het organiseren van een festival anno 2024 is een ingewikkeld proces waarin kosten centraal staan. De festivaldirecteur stelt dat wat hem betreft een van de dingen die hem het meest is tegengevallen aan het organiseren van een groot festival als Best Kept Secret het prijskaartje is.

“Zelfs in die relatief korte tijd dat ik nu festivaldirecteur ben, heb ik de prijzen van toeleveranciers, horeca en uiteraard artiesten enorm zien stijgen. Het is echt niet normaal meer wat alles kost en dat betekent dat je keuzes moet gaan maken. Zo heb ik de droom om ooit eens gebogen LEDschermen op ons hoofdpodium te integreren. Kijk eens hoe vet dat is op bijvoorbeeld Coachella. Maar dat is op dit moment echt een flinke brug te ver. Maar ook programmatechnisch moet je keuzes gaan maken. Ga je mee in de waan van de dag door bizarre bedragen voor grote namen te betalen? Of kies je er juist voor om te investeren in een muzikaal inhoudelijk programma waarin zich de volgende grote naam zou kunnen bevinden?

Als je teruggaat naar de kern van Best Kept

Secret is het juist dat inhoudelijke waarmee we onszelf altijd hebben onderscheiden en dat inhoudelijke is ook waarvoor een groot deel van onze doelgroep een ticket koopt. Veel van onze bezoekers zijn hongerig om nieuwe muziek te ontdekken, die zijn al vroeg in The Casbah of The Secret om daar de nieuwste bands te ontdekken. Persoonlijk vind ik dat we met Best Kept Secret een van de beste festivalnamen in de Europese festivalwereld hebben. Dit jaar omarmen we de ‘secret’ in onze naam meer dan ooit!”

Betrokkenheid van artiesten

Dat neemt niet weg dat er met namen als Justice, Disclosure, Paolo Nutini, PJ Harvey en St. Vincent zeker nog wel prima headliners op het festival te vinden zijn, maar de onderstroom is van even groot belang. “Zo niet, groter,” vindt Westerik. “Waarbij wij inmiddels een festivalnaam zijn die voor een zeer hoge betrokkenheid zorgt van de optredende artiesten. Ze weten heel goed wie we zijn, wat we doen ▶

CHEERS TO 10 EDITIONS OF SELLING TICKETS TOGETHER

en hoe we inhoudelijk kunnen aansluiten bij wat zij als artiest op dat moment creatief uit willen dragen.

Zo hadden we vorig jaar De Staat, dat een drieluik aan EP’s met elk een eigen geluid had uitgebracht. Die wilden ze graag bij ons presenteren met drie verschillende sets. Uiteindelijk hebben we dat in nauwe samenwerking zo gedaan dat ze niet alleen drie sets konden doen, maar ook elke dag op een ander podium speelden. Van een grote show op het TWO-podium op de openingsdag tot een kleine set in The Casbah op de slotdag. Maar je ziet ook dat internationale acts heel goed weten hoe ons festival eruitziet en wat het hen kan brengen. Zo staat dit jaar PJ Harvey bijvoorbeeld niet op het hoofdpodium ONE, maar verkiest zij zelf het in de bossen gelegen TWO-podium. Die betrokkenheid vinden wij geweldig en hoewel alles natuurlijk in overleg moet en wij uiteindelijk degenen zijn die de eindbeslissing nemen, is het een geweldige dynamiek om zo samen met de optredende artiesten tot iets speciaals te komen.”

‘Als je een jonge band als Pip Blom boekt, maar hun leeftijdsgenoten kunnen het festival niet betalen, dan gaat er iets niet goed’

Een stad bouwen

Een van de dingen die Westerik heeft verwezenlijkt de afgelopen jaren, is dat de beleving van Best Kept Secret aanvoelt als die van een stad. “Veel festivals zeggen ‘we bouwen een kleine stad’ en dat is gezien de bezoekersaantallen en productionele infrastructuur ook wel hard te maken. Maar in zulke gevallen leiden alle wegen dan naar een hoofdpodium. Wat ik voor ogen heb is dat een bezoek aan het festival aanvoelt als dwalen door bijvoorbeeld Parijs. Je begint in de voorsteden, elk met hun eigen karakter, waarna je langzaam via de verschillende wijken het centrum bereikt. Daar zie je de toeristische trekpleisters als de Arc de Triomphe of de Eiffeltoren, maar vervolgens waaier je ook weer uit richting de

wijken waar jij je het beste thuis voelt. Die structuur heb ik ook willen toepassen, met de campings als de voorsteden, de diverse podia en de omliggende gebieden als de verschillende wijken en de hoofdacts op de ONE en TWO als de toeristische trekpleisters, als het ware. Dat werkt erg goed, want we zien inmiddels ook dat in bepaalde ‘wijken’ echt unieke sferen van gelijkgestemden zijn ontstaan. Als je op die manier naar je ‘stad’ kijkt, kun je vervolgens gaan bepalen wat er nog mist en of je ergens een nieuwe wijk moet bouwen. Zo is restobar The Lodge bijvoorbeeld ontstaan, waar we dit jaar de Best Kept Brunch introduceren. En zoals gezegd, ik ben iemand die vindt dat samenwerkingen alles sterker maken. Op deze manier is het knusse podium in ▶

FOTO: JOKKO

‘Best Kept Secret wordt voor veel

jongeren dankzij de New Generation Tickets een eerste festivalervaring’

het bos ontstaan in samenwerking met Muziekgieterij. Hierin vinden dit jaar onder meer sessies plaats in samenwerking met het Vlaamse platform VI.BE. De komende jaren zullen we op organische manier Best Kept Secret door blijven ontwikkelen.”

Jonge aanwas

Met het oog op die doorontwikkeling, wordt ook actief gekeken naar manieren om jongere bezoekers naar het festival te trekken. Waar muziekfestivals van origine voortkomen uit de jongerencultuur, lijken deze door de hoge kosten steeds verder af te drijven van de doelgroep waaruit het zou moeten ontstaan. “En dat is ontzettend jammer,” vindt Westerik. “Er zijn twee bewegingen die door elkaar heen lopen. Je ziet dat er flink wat festivals – wereldwijd – zijn die vol voor het ‘geld verdienen’ gaan, met de ticket- en horecaprijzen van dien. Die gaan ‘all the way’ en er is geen jongere die dat nog kan betalen zonder hulp van papa en mama. Nu moet er natuurlijk altijd geld verdiend worden wil je blijven voortbestaan, maar ik heb het nu over de excessen die schaamteloos

de hoofdprijs vragen. Maar anderzijds zie je ook dat – als gezegd – alles steeds duurder wordt. Dus zelfs als festival dat voor een brede doelgroep bereikbaar en betaalbaar wil zijn, ontkom je er niet aan om je prijzen te verhogen. Ook wij zijn 20 euro duurder als je een driedagenkaart koopt. Dat zat me met het oog op de aanwas van nieuwe, jonge bezoekers niet lekker. Als je wel een energieke jonge band als Pip Blom boekt, maar hun leeftijdsgenoten kunnen het festival niet betalen, dan gaat er iets niet goed. Zodoende introduceren we dit jaar voor het eerst de zogeheten New Generation tickets.”

Deze tickets zijn speciaal voor mensen die 21 jaar of jonger zijn op de dag dat het festival begint. Zij krijgen 30 procent korting

op de reguliere ticketprijs. “We merken dat hier veel animo voor is en horen dat Best Kept Secret voor veel jongeren die hier gebruik van maken een eerste festivalervaring wordt. Dat betekent voor ons dat de lat toch ook nu weer omhoog moet, want je wilt dat deze mensen zo’n goede festivalervaring hebben, dat ze niet alleen volgend jaar terugkomen, maar ook de smaak te pakken krijgen en de bands die ze bij ons hebben gezien ook in de zalen in het land gaan bekijken. Als dat lukt, is onze missie geslaagd.”

Tussen het publiek

Als de tiende editie van het festival in juni plaatsvindt, is Westerik als festivaldirecteur ondanks zijn verantwoordelijkheden in

FOTO: JOKKO

FOTO: BEN HOUDIJK

‘Een bezoek aan Best Kept Secret voelt als dwalen door bijvoorbeeld Parijs’

eerste instantie ook gewoon ‘een bezoeker’. Dat doet hij bewust om zo een gevoel te houden bij het publiek, de optredens en de uitwerking van alles waar met het team een jaar lang aan heeft gewerkt. “Als je het goed gedaan hebt, dan loopt zo’n evenement op het moment dat het van start gaat precies zoals het moet. Als festivaldirecteur moet je het dan loslaten en vertrouwen op de mensen die het moeten doen. Je wilt hen niet in de weg lopen. Mensen zijn soms verbaasd dat ze mij op het terrein een biertje zien halen aan de bar, of in de menigte naar een bandje zien kijken. ‘Kun je die niet gewoon backstage halen zonder rij?’ ‘Kun je niet vanaf de zijkant van het podium kijken?’ Ja, dat kan. Maar dat wil ik niet. Ik wil voelen en zien hoe alles reilt en zeilt, ik wil ervaren hoe dingen die we bedacht hebben worden ontvangen. Door letterlijk middenin ons publiek te blijven staan, kan ik goed aanvoelen of een festival geslaagd is, dus dat wil ik de komende jaren zeker blijven doen.” ◾

ADVERTENTIE

FOTO: JOKKO

Digital decor zorgt voor ongekende mogelijkheden

Een engine voor videogames gebruiken om een livebeleving nog spectaculairder te maken. Dat is wat Blue Paper Design samen met Triple Broadcast en MHB voor het nieuwe schlagerfeest Festival der Liebe in Rotterdam Ahoy heeft gedaan. Sander van der Ham, Kees Bot, Martijn Steenman, Roel de Rijk en Marten Hylkema vertellen over deze innovatieve technologie.

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

et idee voor een Nederlands schlager festival komt uit de koker van Jan Smit en Chantal Janzen, die beiden een voorliefde hebben voor de Duitse taal en de muziek. Hun idee groeide uit tot het succesvolle Festival der Liebe dat op

5 en 6 april in een uitverkocht Rotterdam Ahoy plaatsvond. Niet alleen de line-up was indrukwekkend (met onder anderen Heino, Dennie Christian, Frans Bauer en Marco Schuitmaker), ook met het podium werden hoge ogen gegooid. Het was namelijk de eerste keer in Nederland dat een traditioneel podium gecombineerd werd met de mogelijkheden van een digitaal decor. Iets dat de beleving voor de bezoekers - vaak zonder dat zij dit in de gaten hadden - versterkte. Blue Paper was verantwoordelijk

‘Wat we met Festival der Liebe hebben neergezet, was een jaar geleden nog niet denkbaar’

voor de showregie en werkte samen met Triple Broadcast, Triple Showtechniek en MHB, de leverancier van het led-scherm, om iets spectaculairs en vernieuwends neer te zetten.

Een verlenging van het bekende decor

Volgens creative director Sander van der Ham van Blue Paper was het bedenken van een digitaal decor een logische stap binnen het bedrijf. “Als we een decorontwerp bedenken, maken we altijd eerst een visualisatie voor de klant. Hiervoor gebruiken we de Unreal Engine en kunnen daarmee al snel een plaatje maken dat er zeer realistisch uitziet. We zijn toen gaan nadenken over hoe we deze techniek konden gebruiken als verlenging van het traditionele decor. De volgende stap was om een klant te zoeken die in dit nieuwe concept wilde stappen. Dat zijn Volendam Music en &C geworden. Zij waren bezig met het nieuwe event Festival der Liebe. Ik ben daarna met Triple Broadcast en Triple Showtechniek gaan praten en samen zijn we begonnen. Een klein jaar later was het eerste digitale decor realiteit.”

Visuele en muzikale invulling

Een decorontwerper is altijd op zoek naar andere vormen. Vormen die uiteindelijk het totaalbeeld moeten versterken. Digitaal gaat daar in de toekomst een steeds belangrijkere rol in spelen. Een digitaal decor is het beste te omschrijven als een verlenging van de fysieke set, legt Kees Bot, Content Director en Operator van Triple Broadcast, uit. Dit zorgt voor onbeperkte mogelijkheden.

Bot: “Tijdens Festival der Liebe maakten we gebruik van licht en 3D-effecten om het digitale decor constant te veranderen. Het ene moment stonden de artiesten in een après-ski-omgeving in de sneeuw, om even later op te treden bij de Brandenburger Tor met een vuurwerkshow.”

“We hebben voor Festival der Liebe met de setlist in het achterhoofd een aantal werelden gecreëerd,” vult Van der Ham

aan. “We zijn begonnen met een Beiers après-ski-feest en lieten de finale plaats vinden in Berlijn. Zo werd de muzikale en visuele invulling op elkaar afgestemd.”

Het digitaal decor werd tijdens Festival der Liebe aangestuurd door lichtont werper en operator Martijn Steenman van Triple Showtechniek. “Je wilt dat wat de toeschouwer zowel digitaal als fysiek in de zaal ziet zoveel mogelijk overeenkomt. Alle elementen moeten tot hun recht komen zonder overweldigend te zijn. Tegelijkertijd moeten de twee elkaar aanvullen. Om dit te realiseren hebben we bijvoorbeeld het licht in de zaal door laten lopen op de schermen in het decor. Op die manier kwam de wereld op het podium nog realistischer over. De beleving van het concert werd op die manier nog meeslepender en intenser.”

Unreal Engine

De realisatie van het digitale podium tijdens Festival der Leibe was een combinatie van onderzoek en uitproberen, aldus Bot. “Als je al een tijd meedraait in deze business kun je vertrouwen op wat je gevoel zegt. Dat was hier niet zo. We moesten van de gebaande paden af om dit realiseren. Ik zie het dan ook als pionierswerk. Niemand wist precies waar we aan begonnen en wat de mogelijkheden waren. We moesten meerdere keren uitzoeken wat wel werkt en wat niet.”

De Unreal Engine is gemaakt om in games hyperrealistische graphics te kunnen

‘We moesten van de gebaande paden af om dit realiseren’

presenteren. Roel de Rijk, Unreal Engineprogrammeur bij Blue Paper, legt uit waarom gekozen is voor deze engine. “Unreal heeft de laatste jaren flinke stappen gemaakt op het gebied van realistische beelden. Daarnaast is het werken met Unreal relatief gemakkelijk. Er zijn niet veel stappen nodig om bijvoorbeeld een lampje te laten werken. De ontwikkeling van Unreal Engine gaat supersnel. Wat we met Festival der Liebe hebben neergezet, was een jaar geleden nog niet denkbaar. Die constante evolutie zorgt ervoor dat er in de toekomst steeds meer mogelijkheden bijkomen.”

Geen restricties

De reacties op het digitale decor waren unaniem positief. Zowel de opdrachtgevers Volendam Music en &C als de artiesten waren enthousiast over deze nieuwe stap. Van der Ham: “Tijdens de tweede show van Festival der Liebe werd al gesproken over een vervolg. Het is zeker onze ambitie om volgende stappen te zetten in het gebruik van digitaal decor voor Festival der Liebe.

Bij MHB combineren we jouw concept met onze expertise. Dankzij de nieuwste audiovisuele-technologieën en ons toegewijde team van experts garanderen we topkwaliteit visuele producties. Meer weten? mhbav.nl info@mhbav.nl | 0515-820902

Foto: Nathan Reinds

‘Triple, Blue Paper Design en MHB zijn tijdens Festival der Liebe opgetrokken als één team’

Het mooie is dat we dan niet meer enkel hoeven te pionieren. We kunnen met de ervaring van dit jaar nog mooiere dingen neerzetten.”

Volgens Bot zal het pionieren echter wel altijd onderdeel blijven. “De technologie staat niet stil, dus we gaan ook volgend jaar weer uitzoeken wat we kunnen gebruiken om iets nog spectaculairders neer te zetten.”

Van der Ham: “Voor deze editie wilden we vooral iets moois neerzetten dat de hele show ondersteunde. Er was geen tijd en budget om nog dieper in Unreal Engine te duiken. Maar geloof me als ik zeg dat hiermee voor decorontwerpers in de toekomst nog zoveel meer mogelijk is. Je hoeft je immers niet meer te laten remmen door fysieke restricties en kunt een nieuwe wereld creëren.”

Steenman spreekt van een overgang tussen de fysieke en digitale wereld. “Je moet beide werelden blenden. Dat maakt het geloofwaardig. Je moet echter oppassen dat de magie van de illusie niet verdwijnt. Tijdens de show keek het publiek bijvoor-

MHB

beeld ineens naar een gebouw in Berlijn. Iedereen wist dat dit natuurlijk niet echt was, maar het voelde wel alsof daar een echt gebouw in het decor gedraaid werd.”

Bot: “Je kunt in een digitaal decor iets heel realistisch maken of juist niet. Dat je met die combinatie kunt spelen maakt deze techniek heel interessant. Het was overigens grappig om te zien dat nieuwe ideeën over het gebruik geboren werden tijdens

Festival der Liebe maakte gebruik van een high-end led-scherm van 300 m2. Hiervoor werd het Friese full service audiovisueel bedrijf MHB AV ingehuurd. Eigenaar Marten Hylkema kijkt terug op een succesvol event dat ‘naar meer smaakt’.  MHB AV is specialist als het gaat om visuele videotechniek, met expertise en AV-apparatuur. Zo levert het bedrijf sinds jaar en dag voor corporate events en festivals high-end led-schermen en zorgt het voor de aansturing. Dit deed MHB AV ook voor Festival der Liebe. Eigenaar Marten Hylkema: “Ik sprak met Kees Bot van Triple en hij vertelde mij dat er gezocht werd naar een ondersteunende partner voor een nieuw festival. Het was iets speciaals, want de schermen waren een virtuele aanvulling van het decor. Kleurechtheid en zo min mogelijk vertraging waren twee belangrijke zaken. Wij hadden de ervaring, want in de corporate wereld wordt deze technologie al toegepast. Daarnaast werkten we al een jaar of vijf met Unreal Engine. Hierdoor snapten we uitstekend waar de aandachtspunten lagen om dit goed uit de verf te laten komen. De twee shows zijn perfect verlopen. Dit was pionierswerk en wat iedereen vooraf bedacht had is ook zo uitgevoerd. In sommige gevallen ging het zelfs beter dan verwacht. Festival der Liebe is een heel mooi visitekaartje geworden en dit smaakt naar meer, zeker als je bedenkt dat het maken van realtime content steeds belangrijker gaat worden. Het geeft je veel meer snelheid. Je ziet dan ook dat dit in alle sectoren van de entertainmentindustrie zijn intrede doet. Extra leuk is dat de nieuwe techniek ervoor zorgt dat je voor en tijdens de show nog nauwer samen moet werken met de andere bedrijven. Triple, Blue Paper Design en MHB zijn tijdens Festival der Liebe samen opgetrokken, als één team.”

Festival der Liebe. Het maakproces was ook het inspiratieproces.”

Toekomst

De mogelijkheden voor het gebruik van digitale decors zijn eindeloos, en hoewel Triple Broadcast en Blue Paper uitkijken naar de volgende editie van Festival der Liebe, staan ze ook te trappelen om dit bij andere evenementen uit te rollen. Bot is enthousiast. “We hebben onlangs gekeken naar concerten en producties binnen onze eigen klantenkring waar het digitale decor uitstekend toepasbaar zou kunnen zijn. Het is nog te vroeg om namen te noemen, maar daar zijn we wel mee bezig.”

Volgens Van der Ham gaat het zeker breder toegepast worden. “Deze technologie is heel breed in te zetten, van corporate events en theatervoorstellingen tot natuurlijk liveoptredens. We hebben nu een uitstekende showcase en staan open voor vervolgprojecten. Het is moeilijk om uit te leggen wat we precies gedaan hebben zonder het met je eigen ogen te zien. Binnenkort zullen de opnames beschikbaar komen die gemaakt zijn door de publieke omroep. Iedereen die heeft meegewerkt aan de eerste stap is ongelofelijk trots op wat we hebben neergezet. We kijken uit naar wat nog meer op ons pad komt en zitten vol inspiratie om middels een samenspel van digitaal en fysiek decor nieuwe werelden te creëren!” ◾

Passie vertaald naar professionaliteit

Eén van de belangrijkste lessen die de festivalbranche uit de coronacrisis getrokken heeft, is hoe waardevol gekwalificeerd personeel is. Het nijpende tekort aan barmedewerkers was voor terugkerende evenementen een grote kopzorg. Horecaondernemer Clemens Ritzer wist het merendeel van zijn personeelsbestand wél aan het werk te houden en bouwde voort op die loyaliteit met zijn onderneming HOP Producties. “We zijn er sterker uitgekomen,” zegt hij trots.

DOOR: PIERRE OITMANN

ijkend naar de loopbaan van Clemens Ritzer kun je ontegenzeggelijk vaststellen dat hij een horecaman pur sang is. “Ik heb nooit niét in de horeca gewerkt,” lacht hij. “Ik ben ooit begonnen als dertienjarige afwasser bij een bowlingbaan. Dat vond ik al geweldig. Die hele atmosfeer

en die keuken en onderdeel zijn van een team. Ik ben nooit meer uit de horeca weggegaan. Ik heb daarna heel mijn leven lang horecabaantjes gehad. Van grote hotelketens tot voor 1.500 bezoekers wijn serveren op de Man Of The Year Award. Dat was echt superleuk. Vanuit daar, die rol, ben ik in de

evenementen beland.” Zoekend naar een geschikte stageplek komt hij in Amersfoort terecht bij horeca-uitbater Tobias Bosman, die samenwerkt met Kultlab, de organisator van festivals als Wildeburg, Into The Woods en Lepeltje Lepeltje. “We hebben een groot evenementennetwerk in Amersfoort.

'Wij willen onze kennis, expertise en kwaliteit heel graag inzetten op evenementen waar dat ook past en gewaardeerd wordt'

Daar zaten allemaal opkomende festivals. Iedereen was nog jong en onbezonnen. Het was een geweldige tijd.”

In het Amersfoortse maakt hij ook kennis met André Malotaux, die met zijn bedrijf Hospitality Beverages and Food Services (HBFS) voor events als Best Kept Secret en Indian Summer Festival de natte en droge horeca verzorgt.

Samen verder

In de coronaperiode slaan Ritzer en Malotaux de handen ineen met productiemanager Camiel de Kruijf voor Het Nieuwe Stadsterras, in een poging om de lokale horecaprofessionals binnenboord te houden. Dit in tegenstelling tot elders in het land in die periode, waar veel kennis en kunde wegvloeit. “Het was een groot compliment dat de gemeente wilde meebewegen, want niet elke stad durfde dat aan. Het was een moeilijke tijd en we wilden niet het contact met onze mensen verliezen. Sowieso de mensen die bij ons in dienst waren, maar ook de flexibele schil daaromheen.”

Wanneer in de zomer van 2022 de meeste coronaregels losgelaten worden en alles weer opengaat, besluiten Ritzer en Malotaux de samenwerking verder te zetten. “Er was zo’n moment dat we elkaar aankeken en dachten: ‘Gaan we dan weer verder als concurrenten van elkaar of gaan we gewoon verder als één bedrijf?’ Dat was een vrij makkelijke keuze, omdat onze teams al helemaal op elkaar waren ingespeeld. Sinds 1 januari 2023 is hij aandeelhouder van HOP Producties.”

Ping-pang-passie

Wanneer Ritzer over HOP Producties vertelt, wordt duidelijk hoeveel passie hij en zijn collega’s voor het horecawezen hebben. “Ping-pang-passie”, zoals ze dat zelf noemen. Hij omschrijft het bedrijf als ‘een familie’; iets waar je graag deel van uit wilt maken. “Dat is één van de unieke dingen aan ons bedrijf, waarom wij altijd heel makkelijk aan goed personeel zijn gekomen. Omdat we echt zo’n familiegevoel hebben en voor elkaar klaarstaan. Iedereen voelt dat en daarom is het heel erg leuk om voor ons te werken.”

Die familiaire werkwijze werkte voorheen ook door naar de klandizie, die Ritzer en Malotaux vaak sneller wisten te vinden dan hun eigenlijke bedrijven. Daar is nu een kantelpunt in gekomen. “De klanten met wie we nu werken, weten dat het niet meer de Clemens & André Show is,” grapt Ritzer. “Ze weten de andere mensen die hier werken nu ook te vinden en ons twee iets minder, wat eigenlijk iets goeds is. In het begin vond ik het soms wel lastig om dingen uit handen te geven, die je zelf hebt opgebouwd. Nu heb ik daar vrede mee. De kennis zit nu in het bedrijf en niet meer alleen in mij, waardoor je beter als geheel kunt presteren. Door de komst van André hebben we aan bestaande klanten voorgesteld ook food erbij te doen. Dat doen we nu voor zeventien festivals.”

Kernwaarden

De zelfbenoemde ‘eindbazen van de bierverkoop’ zijn te vinden op toonaangevende festivals als DGTL, Best Kept Secret, Audio Obscura, Wildeburg, Strafwerk, Dekmantel en het Belgische VooDoo Village. “We vinden het belangrijk dat er een goede match is,” legt Ritzer uit. “Vroeger zei ik overal ‘ja’ tegen. Nu gaan we wel iets kritischer kijken. Wie ben jij als festivalorganisatie? Organiseer jij je evenement op een manier die in lijn ligt met hoe wij dingen doen? Dus: doe je dingen met passie en overgave? Wil je een mooi evenement neerzetten? Wij willen werken aan een langdurige relatie. Wij willen onze kennis, expertise en kwaliteit heel graag inzetten op evenementen waar dat ook past en gewaardeerd wordt. Innovativiteit en duurzaamheid vinden wij heel belangrijk. Een goed voorbeeld is duurzame tableware, waarmee we een pilot hebben gedraaid. Wij willen dat dingen die geautomatiseerd kunnen worden ook geautomatiseerd zijn. Zodat onze medewerkers niet een uur bezig zijn met een Excel-sheet, maar zodat wij diegenen kunnen vrijspelen om met een klant bezig te zijn en niet met ingewikkelde formules.”

Historische data

De ‘ping-pang-passie’ van HOP Producties vertaalt zich naar een professio-

nele aanpak van een horecaconcept. “We maken met de klant een projectbegroting en treden op als zakelijke dienstverlening. Wij zijn niet de exploitant, maar gaan dit voor de klant helemaal ontzorgen. Dat begint bij de projectbegroting. Daarin zitten formules om ervoor te zorgen dat elke euro zo efficiënt mogelijk ingezet wordt, waardoor het horecaresultaat zo hoog mogelijk is en wij in ons verdienmodel meeprofiteren. Daar komen allerlei processen uit, waardoor wij weten: als we zoveel omzet willen maken, hebben we zoveel meter bar nodig en moeten we zoveel medewerkers inzetten. We maken de roosters van het personeel, doen de drankbestelling, regelen de leveranciers en zorgen dat logistiek alles op orde is. Naast de productionele uitwerking doen we veel adviserend werk, waarbij we met historische data aan de slag gaan. Is het zinvol om in het eerste uur al twaalf man achter de bar te hebben staan? We hebben datasets van de afgelopen vijf jaar en die geven heel veel inzicht. Zo weten we per uur wat de omzet zal zijn. De enige onvoorspelbare factor blijft het weer, zoals we zagen op Bevrijdingsfestival Utrecht. Maar dan kruip ik gewoon zelf weer achter de bar om bier te tillen.” ◾

Future Of Festivals: hét festivalcongres van Duitsland

Als je werkzaam bent in de festivalbranche of bij een van de servicebedrijven die op festivals aanwezig zijn, kun je naast Eurosonic in Groningen, Festivak in Den Bosch en Mechelen, EventSummit in Utrecht, The Great Escape in Bristol en SXSW in Houston voortaan ook Future Of Festivals in Berlijn in je agenda noteren. “Onze focus ligt niet op muziek, maar op iedereen die bij achter de schermen bij festivals werkt,” zegt initiatiefnemer Robert Stolt.

DOOR: PIERRE OITMANN

e zou denken dat een land zo groot als Duitsland, met zo’n ijzersterke muziekmarkt, al decennialang congressen heeft op het gebied van festivals. Toch was nog niemand daar serieus mee bezig, totdat Robert Stolt zijn eerste conferentie organiseerde met Future Of Festivals. “Toen we Future Of Festivals een jaar of tien geleden oprichtten, was het een soort consulting-agency voor festivals, want er was destijds nog geen platform waar je terechtkon voor informatie over bedrijven die werkzaam waren in deze branche. We zijn in 2019 begonnen met een hele kleine conferentie in Berlijn met zeventig deelnemers. Twee jaar later waren dat er al tweehonderd. Festivalorganisatoren van onder meer Loolapalooza en Wacken Open Air waren daarbij aanwezig. Zij hebben ons aangemoedigd om er een grotere conferentie van te maken. Er zijn al showcasefestivals als Reeperbahn en Eurosonic, maar nog niet iets dat specifiek gericht is op de festivalbouwers en bedrijven die daar hun diensten leveren. Dat terwijl Duitsland meer dan duizend festivals heeft. Nu zijn er zo’n 250 bedrijven bij Future Of Festivals betrokken. Wij cureren dat helemaal zelf.”

Kennisuitwisseling

Future Of Festivals wil niet alleen bedrijven uit eigen land te trekken, maar ook partijen verwelkomen uit andere regio’s, bijvoorbeeld door panels voor de helft in het Engels aan te bieden of met AI in realtime te vertalen. “We krijgen nu al veel bezoekers uit Nederland, zoals Eventim, Festiprint, Create, Locker Company en Dutchband, maar ook uit België, GrootBrittannië, Denemarken en Oost-Europa. Wij merken dat er grote vraag is vanuit het buitenland om kennis op te doen over de Duitse festivalmarkt en vice versa. Duitsland is erg specifiek met regelgeving, zeker wat betreft podia. Een ander groot

'Wij willen dat niet alleen de CEO’s hier rondlopen, maar dat ze ook hun medewerkers meenemen, zodat zij ook kennis opdoen'

verschil is dat Duitse festivals veelal nog met contant geld werken, terwijl er in Nederland een beweging is richting cashless. Dat is interessante kennis om uit te wisselen. Je ziet een grote verscheidenheid aan bedrijven in onze expositiehal, van podiumbouwers tot ticketing- en energiebedrijven. Dit jaar zijn er circa dertig procent internationale leveranciers. Dat worden er nog meer in 2025.”

Belangrijk voor Duitsland

Stolt vertelt dat Future Of Festivals een hechte samenwerking heeft met Europese showcasefestivals alsmede uitwisselingen met Amerikaanse festivals. “Een belangrijk onderdeel dit jaar is onze samenwerking met FestForums uit Californië. Dat is een festivalconferentie aan de Amerikaanse westkust. Mede daardoor hebben we de CEO’s van Coachella en het New Orleans Jazz Festival als sprekers.”

Future Of Festivals vindt dit jaar op 28 en 29 november plaats in Arena Berlin. De ticketprijzen zijn bijzonder laag: slechts 40 euro voor twee dagen. “Wij willen niet dat alleen de CEO’s hier rondlopen, maar dat ze ook hun medewerkers meenemen, zodat zij ook kennis opdoen,” aldus Stolt. “De stad Berlijn is erg behulpzaam en heeft een project met de universiteit gesponsord, zodat jonge mensen die bij events aan de slag willen gaan kunnen deelnemen via de Festival Campus. We hebben zelfs al politici als sprekers gehad, omdat zij erkennen hoe belangrijk Future Of Festivals voor de stad en voor Duitsland is.” ◾

Tributebands veroveren de livemarkt

Met de aankondiging van het Rock Valley Outdoor festival op het Megaland-terrein in Landgraaf en de populariteit van The Tribute: Battle Of The Bands heeft het fenomeen ‘tribute bands’ definitief de sprong naar de massa gemaakt. Waar dit genre al jaren een gestage opmars laat zien in zowel het zalencircuit als in de festivalwereld, is een openluchtfestival op deze schaal met louter bands die werk van anderen spelen de overtre ende trap. Maar waarom naar een tributeband gaan kijken als je ook het origineel nog kunt zien?

DOOR: EDGAR KRUIZE “

Dat is heel simpel, beschikbaarheid en geld ,” zegt Roger Rutten van The Tribute Agency (zie ook pagina 31) dat boekingen doet voor Paaspop, Tributeland organiseert en ook de drijvende kracht is achter Rock Valley Outdoor. “Je ziet dat er veel jonge muziek liefhebbers zijn die – voor hen he -

laas – te laat zijn geboren maar wel enorme fan zijn van bands als Nirvana, The Doors, The Beatles, Jimi Hendrix, noem ze allemaal maar op. De enige mogelijkheid om de favoriete muziek van niet meer bestaande bands live te horen, is het bezoeken van een tribute. Dit terwijl bij oudere fans een gevoel van nostalgie

heerst naar de muziek waarmee ze zijn opgegroeid. Je merkt ook dat er bij nog levende en optredende artiesten een gat is ontstaan tussen wat zij voor tickets vragen en wat het publiek kan of wil betalen. Ga je voor heel veel geld naar AC/DC of Eagles in een galmend stadion, waar je ze bijna niet kunt zien? Of naar Adele in het

‘Ga je voor heel veel geld naar AC/DC of Eagles in een galmend stadion? Of kies je voor een geweldig klinkende tribute in een kleinere zaal?’

ABBA REVIVAL

buitenland voor een bizar bedrag? Of kies je voor een geweldig klinkende tribute in een kleinere zaal? Steeds meer mensen kiezen voor dat laatste, zelfs als de ‘echte’ bands voor een show komen. Wij zien dan juist het aantal boekingen van tributes toenemen. Dat komt zonder meer omdat de kwaliteit steeds hoger wordt.”

Dikke knipoog

Dat laatste is een proces van jaren geweest. In de jaren tachtig en negentig waren het bands als The Bootleg Beatles, L.A. Doors en Björn Again die door muzikaal en visueel heel dicht op het origineel te zitten, maar er wel een dikke knipoog tegenaan te gooien, behoorlijk populair waren. Festivals boekten hen als gimmick, serieuze muziekpers schreef ook over hen, want door genoemde knipoog ‘mocht’ je hun optredens goed vinden. Meer serieus is het in 1993 gestarte en inmiddels tot icoon uitgegroeide Genesis-tribute The Musical Box, waarvan Phil Collins ooit verzuchtte ‘Ze zijn inmiddels beter dan wij ooit waren’. Helemaal aan de andere kant van het spectrum was er de door U2 zelf opgerichte tributeband Doppelgängers, die figureerde in hun videoclip Even Better Than The Real Thing uit 1991, maar ook voor tv-optredens werd ingezet als U2 daar zelf geen tijd voor (of zin in) had.

Flashbacks

Echt langlopende carrières waren er op dat moment nog niet voor andersoortige tribute bands. Inmiddels zijn we in een tijdsgewricht beland dat veel artiesten ons zijn ontvallen en net als klassieke muziek leeft nu ook popmuziek voort voorbij het einde van de componist/originele uitvoerende. Zodoende wordt de vraag steeds groter. In Nederland heeft de Marlboro Flashbacks concertreeks veel gedaan voor de emancipatie van ‘de tribute’. Hierbinnen deden gerenommeerde Nederlandse bands een tournee met materiaal van hun muzikale helden. Dit leidde meer dan eens tot tribute-cd’s, onder meer de John Hiatttribute ‘Dear John’ van Ilse DeLange, de ‘With Or Without You’ U2-tributeregistratie van Kane, en Trijntje Oosterhuis’ Stevie Wonder-tribute ‘For Once In My Life’. Uiteindelijk was zo’n tribute (de Marlboro Flashback door BLØF) zelfs een zaadje dat leidde tot de reünie van een originele band (Doe Maar).

Fan van het origineel

Rondom het einde van de Flashbacks, kwamen in De Elegast in Deventer de zogenoemde ‘Undercover Sessies’ op. Tributes aan grote bands, door professionele muzikanten. De reeks bestaat nog steeds, nu in podium De Hip met uitstapjes naar andere podia in het land. Belangrijker is dat het concept vanuit Deventer de sprong naar de grote festivals heeft gemaakt. De Undercovertent op Zwarte Cross is al bijna 15 jaar een begrip op het festival en staat bekend om de hoogwaardige sets (‘nooit flauwe coverbandjes of verkleedpartijtjes’, aldus de organisatie) waarin één artiest centraal staat. In 2004 kwam daar ook nog de competitie Clash Of The Coverbands overheen,

die het fenomeen covers en tributes in het bijzonder meer acceptabel heeft gemaakt. Waarbij gezegd moet worden dat succesvolle tributebands zich niet te veel vrijheden kunnen veroorloven. Het publiek is fan van de oorspronkelijke muziek. Dáár komen ze voor.

Muzikant Bertolf Lentink beaamt dat. Met ‘supergroep’ Her Majesty, bestaande uit gelouterde muzikanten, deed hij tribute shows in de theaters deed rondom The Beatles en Crosby, Stills, Nash & Young. “De generatie babyboomers is op een punt in hun leven aanbeland dat ze het fijn vinden om in het theater te genieten van muziek waar ze nostalgische gevoelens bij hebben. Die generatie is minder snel geneigd naar iets nieuws te luisteren, even heel erg gechargeerd. Een andere onderliggende oorzaak zal ook zijn de staat waarin de maatschappij nu verkeert. Het is allemaal complex, de wereld lijkt op het randje van een derde wereldoorlog te staan, dan grijp je terug op tijden dat het leven makkelijker was.”

Rondkomen van muziek

Niet alleen op Zwarte Cross zijn tributes succesvol, ook op Paaspop is het fenomeen al vele jaren populair. “Maar nu lijkt het wel alsof er door het The Tribute-tvprogramma een compleet nieuwe mainstream doelgroep in Nederland wakker is geworden die het helemaal te gek vindt,” zegt Paaspop-directeur Peter Sanders. Ze liepen daar al op vooruit en in 2016 kwam uit dezelfde organisatorische koker het indoor Tributeland festival, een evenement dat inmiddels ook steeds verder groeit. Door het meer credible maken van tribute performances, is bij veel artiesten de schroom om daarmee door te gaan – of te starten – weggevallen. Green Lizard deed een

THE ANALOGUES

CRAZY LITTLE THINGS

Nirvana tribute tijdens genoemde Marlboro Flashbacks concertreeks, Rudeboy een Public Enemy-tribute. Gezamenlijk geven zij nu al sinds 2016 weer met succes tributeshows als Nirvana. Soms breder en dan worden de hele jaren ’90 opgepakt. De band 16Down deed een Flashback met Radiohead-materiaal en frontman Marco Hovius treedt inmiddels ook weer op met dat repertoire. 16Down kwam voort uit The Prodigal Sons en de voorman daarvan, Erwin Nyhoff, balanceert ook een solocarrière met tributeshows. Zijn ‘tributecarrière’ komt dan weer voort uit

genoemde Undercover-sessies. “Ik voel me soms ongemakkelijk bij het pronken met andermans veren,” zei hij daarover in Het Financieele Dagblad. “Maar het is een pragmatische keuze geweest. Mijn gezin moet ervan leven en alles beter dan weer gaan afwassen en ’s nachts kranten rondbrengen.”

Wisselwerking

Het succes van een tv-programma als The Tribute: Battle Of The Bands maakt dat steeds meer bands ervan kunnen leven. De laatste aflevering van het derde seizoen trok 1,3 miljoen kijkers. De volgende Ziggo

IN HET LANDSCHAP VAN COVER- EN TRIBUTEBANDS ZIJN VERSCHILLENDE GRADATIES TE VINDEN. SOMS LOPEN DEZE IN ELKAAR OVER, KORT DOOR DE BOCHT ZIJN HET DEZE:

COVERBANDS

Dit zijn allround bands die een repertoire van liedjes van anderen spelen, maar zich niet toeleggen op één specifieke artiest. Populair in deze categorie zijn onder meer The Dirty Daddies, dat onlangs in een uitverkochte AFAS Live het 10-jarig jubileum vierde, The Originals, dat zich volledig op verzoeknummers toelegt, Session, dat alles van Goldband tot Céline Dion covert, en The Euros, dat zich op de wat steverige rock focust.

LOOK / SOUND ALIKE TRIBUTEBANDS

Opgekomen door de oer-tributes als The Bootleg Beatles, L.A. Doors en Björn Again, doen deze tributebands er alles aan om de totaalervaring van het origineel te evenaren/kopiëren. Denk aan de talloze Queen-tributes

‘Het hobbymatige is er echt al jaren vanaf. Je moet muzikaal op het hoogste niveau mee kunnen draaien, anders doe je als tributeband niet meer mee’

Dome-show (april 2025) loopt ver voordat de deelnemers van het volgende seizoen bekend zijn al vol. Roger Rutten ziet dat het financiële plaatje bij veel muzikanten zeker meespeelt. “Wij zien met regelmaat mensen die door ook in een tribute act te spelen een fulltimebaan als muzikant kunnen hebben. Daar kan je veel van vinden, natuurlijk. Maar het geeft wel aan hoe het publiek toch graag iets bekends hoort en minder zit te wachten op onbekend eigen werk van een artiest. Tegelijk bewijst het hoe professioneel deze wereld geworden is. Het hobbymatige is er echt al jaren vanaf. Je moet muzikaal op het hoogste niveau mee kunnen draaien, anders doe je als tributeband niet meer mee. En je moet ook precies weten waar het publiek op zit te wachten. Want persoonlijk zou ik graag eens een geweldige Dream Theater tribute band zien opstaan. Maar ja… dat trekt geen volle zalen, dus zo’n band bestaat niet. Het zijn de grote namen die het ‘m doen. Wat ik zelf geweldig vind is dat je een wisselwerking ziet ontstaan. Er zijn nieuwe generaties die de originele bands ontdekken door tributes. Ik sprak onlangs een meisje dat fan van Muse was geworden omdat ze tributeband Musest had gezien. Wat mij betreft een bewijs dat dit genre volwassen is geworden. Geweldig toch?” ◾

met een zanger in geel jasje en plaksnor, The Brothers Of Blues, Totally Spice of Celebrating Amy, bands die niet alleen klinken, maar er ook zo uitzien als het origineel. Het explosieve Feuerengel is in deze categorie de overtre ende trap. Deze Rammstein-tribute is door de echte band al tweemaal naar een gouden plaat-uitreiking gestuurd om uit hun naam een award op te halen.

MUZIKALE TRIBUTES

Bands en artiesten die zich vooral muzikaal op een afgebakend oeuvre toeleggen. The Analogues zijn wellicht het meest succesvolle voorbeeld, zij benaderden het werk van The Beatles muzikaal tot in de kleinte details, zonder dat zij zich met pruiken en plaksnorren tot een visuele kopie maken. CSNY/Beatles-tribute Her Majesty, Queen-tribute Crazy Little Things en ook The Tribute: Battle Of The Bands-winnaar Bouke met The Elvis Matters band vallen in deze categorie. Een ‘gezichtloze’ band als Pink Floyd wordt op deze manier ook al jaren door vele bands van tributeshows voorzien.

BON SCOTCH

‘We tillen het tribute act-concept naar een hoger niveau’

DOOR: EDGAR KRUIZE

Het voelt nog steeds als een uit de hand gelopen hobby,” lacht Roger Rutten, die in 2012 TIRR Agency startte. “Maar die hobby is nu keihard werken!” Dat laatste heeft alles te maken met de grote opmars van allerhande tributebands. Rutten zegt juist vanwege die groeiende vraag – en de steeds hogere eisen die aan tributeproducties gesteld worden – blij en trots te zijn dat de samenwerking met This Is Live Group nu een feit is. “We hebben natuurlijk al jaren samengewerkt, veel van de tribute acts die bijvoorbeeld op Paaspop geprogrammeerd stonden, kwamen via ons. In deze constructie zijn we nu de exclusieve boeker van tribute acts op Paaspop, maar organiseren we ook evenementen zoals het jaarlijkse Tributeland festival, het nieuwe Rock Valley en bijvoorbeeld de A*Fever XL ABBA Tribute met orkest.”

‘Beter dan het origineel’

Wie een blik werpt in het roster van The Tribute Agency ziet dat het aanbod aan tributebands de volledige breedte van de popgeschiedenis beslaat. Van ABBA tot de countryrock van Eagles of de tanzmetal van Rammstein. “En alles wat daartussen zit. Als je naar de bovenste regionen van de Top 2000 kijkt, dan hebben wij van vrijwel alle acts een of twee tribute bands in ons roster. Waarbij we de ambitie hebben om van elke naam de beste Nederlandse en beste internationale tribute act in huis te hebben,” zegt Rutten. “Dat betekent dat we enorm kritisch zijn, we zullen nooit vijf verschillende Metallica’s of Queens in huis hebben. Niet iedere band die liedjes van een ander speelt is automatisch geschikt, dat niveau zijn we ver voorbij. Wij werken alleen met topmuzikanten die garant staan

voor een geweldige show en die het materiaal minstens zo goed spelen als de ‘echte’ bands.” Lachend: “In alle eerlijkheid, inmiddels zijn er een aantal die zelfs beter klinken dan het origineel.”

‘Best of both worlds’ De vraag naar tribute acts neemt volgens Rutten alleen maar toe en de komende jaren zijn het moment dat het kaf van het koren gescheiden gaat worden. Niet alleen de verwachtingen vanuit het publiek worden steeds hoger, ook de bands zelf hebben een enorme professionaliseringsslag gemaakt.

“Je ziet zelfs dat er muzikanten zijn die onder eigen naam aan de weg timmeren, maar de stap naar een leven als beroepsmuzikant hebben kunnen maken door ook in een tribute band te spelen. In Nederland, maar inmiddels ook daarbuiten; wij zijn dan ook al actief bezig met het bedienen van de Belgische en Duitse markt. Dat betekent

RAMMSTEINS 'TANZMETAL' DOOR STAHLZEIT

Tijdens Paaspop is de samenwerking tussen evenementenorganisatie This Is Live Group en TIRR Music Agency, het grootste tributeband boekingskantoor in de Benelux, wereldkundig gemaakt. Als The Tribute Agency bundelen zij hun krachten en is de grootste tribute agency in Europa ontstaan.

‘Wij werken alleen met topmuzikanten die het materiaal minstens zo goed spelen als de ‘echte’ bands’

ook dat er hogere eisen gesteld worden aan een agency als de onze. Dat is onder meer een reden voor deze samenwerking tussen TIRR Music Agency en This Is Live Group. Het is een ‘best of both worlds’ verhaal waarin we elkaar zowel muzikaal als productioneel ondersteunen en daarmee dus ook onze artiesten én klanten een hoger serviceniveau kunnen garanderen en daarnaast ook eigen tributeconcepten – zoals onze eigen festivals – kunnen doorontwikkelen op een niveau dat niet onderdoet voor dat van de originele artiesten.” ◾

Wil je jouw evenement verduurzamen?

Je kunt ons brede assortiment herbruikbare bekers, glazen en servies zowel kopen als huren.

Moeilijk? Welnee. Inzameling, reiniging, communicatie of statiegeldoplossingen? Of juist liever een recycling oplossing? We regelen het allemaal voor je.

Paardekooper staat klaar om te helpen! scan hier

De overstap naar herbruikbaar servies

Het familiebedrijf Paardekooper voorziet alle denkbare sectoren van verpakkingen. Zo ook de evenementensector. Elske Schotte, Group Manager Circular Business bij Paardekooper: “Ons herbruikbaar servies is beter voor het milieu en bespaart enorm veel afval.”

DOOR: CAS SPIERTZ

Het familiebedrijf Paardekooper bestaat al meer dan honderd jaar. “Mede dankzij de visie van Lyanne Paardekooper, 4e generatie, zijn we ons steeds meer gaan richten op duurzaamheid en hergebruik. In 2020 hebben we een duurzaamheidsstrategie geïntroduceerd,” vertelt Elske Schotte. “Het eerste grote evenement waarbij wij het herbruikbare servies hebben ingezet was Into The Great Wide Open in 2022. We merken sindsdien dat steeds meer klanten vragen naar een duurzamere oplossing.”

Duurzaamheidsslag

Schotte verwacht dat er voor de duurzaamheidsslag van evenementen nog veel moet veranderen. “Een composteerbaar frietbakje belandt bijvoorbeeld vaak gewoon bij het restafval. Daarom zijn we met ons team op zoek naar oplossingen die werken voor de consument én de organisator – en ook echt de milieuwinst behalen in de praktijk.”

De aanpak kan per organisatie en festival verschillen. “Bij Into The Great Wide Open werken we direct met de festivalorganisatie samen, waarbij die bij ons inkoopt en dat weer doorberekent aan de cateraars van het festival. Maar we leveren in andere gevallen ook aan de cateraars zelf. Zo hebben wij ook al een aantal jaar een partnerschap met The Food Line Up. Zij leveren cateringdiensten voor bedrijfsfeesten en zakelijke diners, maar ook grote evenementen zoals The Next Web. Twee voorbeelden van twee totaal verschillende partners – maar beide met een drive om de festival- en evenementenmarkt te verduurzamen. Naast dergelijke klanten bedienen we inmiddels ook vaste evenementenlocaties, leisure locaties en open stadsevenementen.”

Totaalpakket

Het herbruikbare assortiment wordt steeds verder uitgebreid in samenwerking met de partners van Paardekooper. Daarnaast

kijkt het eigen onafhankelijke verpakkingslaboratorium The LCA Centre naar de precieze samenstelling van producten en hun daadwerkelijke milieu-impact door middel van een zogeheten Forensic LCA analyse. “Aan het begin van deze transitie waren we vooral aan het bedenken hoe we duurzamere verpakkingen konden leveren, nu kijken we ook naar manieren waarop wij onze partners van begin tot eind kunnen ontzorgen. We bieden niet alleen de verhuur aan van bekers en servies, maar ook statiegeldoplossingen, inzamelmeubels of bemensing op festivals voor bijvoorbeeld de inname-stations. Ook bieden we recyclingproposities aan; zo leveren we voor de Nijmeegse Vierdaagsefeesten een oplossing in combinatie met onze partner CircularPET. Samen met onze klanten ontwikkelen we ons aanbod steeds verder door – zodat we voor elke situatie een passende oplossing hebben.” ◾

CIJFERS

Retour

Op gesloten evenementen met statiegeld of tokens wordt 98-99% retour gebracht van de herbruikbare ko ebekers en bierglazen. Van het servies komt gemiddeld 95% retour. Dat blijkt uit cijfers van Paardekooper. In België zijn er ook al verschillende studies gedaan naar hergebruik, bij een stadsfestival in Oostende kwam bijvoorbeeld slechts 2% van de 120k bekers niet retour.

Afvalreductie

Uit dezelfde Belgische studies blijkt dat door het gebruik van herbruikbaar servies er bij open stadsevents tot 60% minder veegvuil en tot 40% minder restafval is en bij gesloten events tot 60% minder afval per bezoeker.

ELSKE SCHOTTE

FOTO: THE FOOD

LINE-UP, WILLEKE MACHIELSFITCHD

Gabbers in 2024: Vroeger was niet alles beter

In de jaren negentig was de gabbercultuur ongekend populair in Nederland en waren de kale koppen niet te stoppen. Anno 2024 is het genre massaler en succesvoller dan ooit.

We spreken met onder anderen DJ Dano en Paul Elstak over de liefde voor hardstyle.

“Het begon als een experiment voor ons allemaal.”

DOOR: DENNIS WEIJERS

“

Kijk, hier woonde ik en recht hiertegenover ging ik naar school.” Dano Leeflang staat in een smal steegje in hartje Amsterdam voor zijn ouderlijk huis. “Als vriendjes wilden weten of ik thuis was hoefden ze alleen maar aan de deur te luisteren. Kwam er herrie naar buiten, dan was ik er. Nu kan dat soort dingen niet meer.”

De Amsterdamse DJ Dano, boegbeeld van hardcorelabel Mokum Records, stond aan de wieg van de enige jeugdcultuur die ooit in Nederland is ontstaan: gabber. In Rotterdam moest hij oppassen. “Ik ben wel eens uitgejouwd toen ik in Rotterdam in mijn Mokum-shirt stond op te treden. Dat vonden ze daar niet leuk,” lacht Dano. Dat waren de jaren negentig. Nu, dertig jaar later, is de hardcorescene zo massaal dat stads- en landsgrenzen zijn vervaagd. De authentieke Hollandse gabbers zijn er nog steeds, maar zij zijn lang niet meer de enigen die van hardcore genieten. Dano: “Mensen komen uit Italië, België noem maar op. Een feest als Defqon.1 is binnen een half uur uitverkocht. Zelfs in Zuid-Amerika zitten ze ‘s nachts achter hun computer af te tellen tot de kaartverkoop begint.”

Hardcore is groter dan ooit

Kijk in een willekeurige festivalagenda en je ziet dat hardcore is uitgegroeid tot een van de populairste muziekstijlen van Nederland. Zo trok hardcorefestival Defqon in Biddinghuizen vorig jaar 160.000 bezoekers. Dat is meer dan Lowlands en Pinkpop samen. De belangrijkste organisator van

hardere dance-evenementen in Nederland is het in 1992 opgerichte ID&T, met jaarlijks ongeveer zeventig festivals op z’n naam. Onder ID&T vallen organisaties als Q-dance en Art of Dance, met in hun portfolio hardcore-reuzen als Thunderdome, Defqon.1 en Masters of Hardcore. Tel je al die evenementen bij elkaar op, dan kom je tot een geweldig aantal van meer dan 2 miljoen bezoekers per jaar.

Liefde voor de muziek

Dat hardcore zo mainstream is geworden, betekent niet dat de sfeer afstandelijker of minder intiem is. Dano is al vanaf de prille beginjaren betrokken bij ID&T en ziet dat veel hetzelfde is gebleven. “Als ik nu op zo’n groot festival draai, zie ik hardcorefans die nog steeds voor de muziek komen. Zodra ze op het festivalterrein zijn samengekomen, zijn het net de Galliërs, zo’n eenheid. Mensen kijken naar elkaar om en helpen elkaar als het niet goed gaat. Echt heel tof.” Wat wel veranderd is, zijn de gages. “In de inmiddels gesloten club Mazzo kregen we zo’n 150 gulden voor een nacht draaien, daar kon je niet van rondkomen. Maar er kwam wel iemand als Duncan Stutterheim (mede-oprichter van ID&T) kijken, of Ilja Reiman die vroeg of ik op zijn hardcorefeest Multigroove wilde komen draaien.”

Kaalgeschoren hoofden en een Aussie

Waar het Amsterdamse hardcorepubliek na een nacht feesten naar De Meer ging om Ajax te zien, liep de stoet Rotterdamse

gabbers na een nachtje in club Parkzicht door naar Feyenoordstadion De Kuip. DJ Paul Elstak, oprichter van hardcorelabel Rotterdam Records en pionier binnen de hardcore- en gabberhouse, herinnert zich die tijd nog goed.

“In die beginperiode was het soms slecht geregeld,” vertelt hij. “Als ik bij een club aankwam om te draaien, moest ik door de voordeur naar binnen. Daar vroegen ze: 'Nou, wie ben jij dan?' Als ik zei dat ik kwam draaien, moest ik met mijn zware platenkoffer door het publiek en kreeg ik twee drankmuntjes.” Dj’s worden inmiddels veel beter verzorgd, of het nou met een privétrailer of een gezellige barbecue is. Dat komt de muziek alleen maar ten goede, vindt Elstak. “Hoe beter je wordt ontvangen, hoe beter je kunt optreden. Je hebt geen last van randzaken, alles is tien keer beter geworden.”

Beleving

“Ook de beleving is totaal anders dan vroeger.” Elstak ziet er vooral het positieve van in. “Gabberfeesten in de Energiehal of Parkzicht hadden als aankleding een paar laserstralen en een discobol. Het publiek had geen oog voor de dj. Ja, hooguit de eerste twee rijen misschien, maar de rest was met zichzelf bezig of was rondjes aan het lopen. Die dj’s zelf stonden trouwens met hun hoofd omlaag te draaien. Daar komen we nu niet meer mee weg, er wordt verwacht dat we artiesten zijn en dat we show neerzetten. Als je dat niet doet, taai je af.” Tientallen hardcore-dj’s rezen in de vroege

‘Hoe beter je wordt ontvangen, hoe beter je kunt optreden’

Paul Elstak

Docu’s

Wie de gabbercultuur van de jaren 90 wil (her)beleven, kan online meerdere documentaires bekijken. “House? Gewoon uit je dak!” van de VARA (1992) en “Gabbers” van 3Doc (2013) zijn goede voorbeelden. We zien onder meer een piepjonge DJ Dano, bezorgde ouders en de eerste lichting gabbers die de nacht van hun leven beleven in het nachtleven van de Rotterdamse hardcorescene.

‘Als ik nu op zo’n groot festival draai, zie ik hardcorefans die nog steeds voor de muziek komen’

DJ Dano

jaren 90 naar de top. Naast Elstak en Dano waren dat inmiddels legendarische namen als DJ Rob, Darkraver en The Prophet. De gabbergemeenschap groeide met de dag. Vanaf 1992 stonden de kaalgeschoren hoofden, Australian trainingspakken en Nike Air Max-schoenen in de rij voor de clubs waar het gebeurde: locaties als de Energiehal (Rotterdam) en Hemkade (Zaandam). Toch duurde de totale bloeiperiode van de gabbercultuur nog korter dan de bestaanstijd van The Beatles. Toen eind jaren negentig parodieën als “Daar is Gabbertje” verschenen en de gabberscene extreem-rechtse trekjes begon te krijgen, haakten velen af. Ze schaamden zich om in hun gabberoutfit door het winkelcentrum te lopen. De gabbercultuur stortte de afgrond in, zo leek het.

Met de tijd mee

Elstak is altijd met zijn tijd meegegaan. Zijn recenste wapenfeit is de bijdrage aan Joost Kleins Songfestivalhit, waarin de Nederlandse gabbersound duidelijk te horen is. “Voor dj’s van onze generatie is het belangrijk om bij de tijd te blijven. Vroeger was niet alles beter. Je moet doorgaan, anders blijft je naam wel bekend maar sta je niet meer op het hoofdpodium van een festival als Dominator. Je moet blijven leveren.”

De harde dansstijlen van nu herinneren Elstak aan de hardcore die hij in zijn tijd maakte. “Ik had destijds alleen geen idee dat we een nieuwe muziekstroming aan het uitvinden waren.”

Zo ervaart Dano het ook. “Het begon als een experiment voor ons allemaal. Een echte hardcorescene was er nog niet. Voordat ik als dj doorbrak, schreef ik stukjes voor de Telegraaf. Als journalist kwam ik op een acid-feest in Roxy (de voormalige Amsterdamse nachtclub), waar ik een heel negatief stuk over wilde schrijven. Maar ik

ging terug en de tweede keer heb ik staan dansen tot in de ochtend.”

Op Nederlandse festivals is het publiek inmiddels vele malen groter en diverser. Er valt dan ook genoeg nieuwe muziek te ontdekken. Om een artiest en stroming groot te maken, zijn volgens Elstak eigen hits essentieel. “Met alleen remixes kom je niet weg. Je moet eigen muziek hebben.” Dat bewijst ook een blik op de Spotify-streams van nieuwe publiekstrekkers als de NoordHollandse Dr. Peacock en de Utrechtse Dimitri K. De hits van deze twee frenchcore- en uptempo-dj’s zijn goed voor tientallen miljoenen streams.

Gabber gaat viraal

Tot de jonge generatie gabberfans behoort de in Rotterdams woonachtige Alina Berezovskaia (29). Totdat de corona-crisis begon, bezocht ze fanatiek gabberfeesten. Toen dat tijdens de lockdowns niet meer kon, begon ze socialmediacontent te maken onder de naam Gabber Dolls. “Van de een op de andere dag gingen mijn video’s viral.” Gabbers die niet meer naar feesten konden, vonden elkaar online. Inmiddels heeft Gabber Dolls zo’n 40.000 volgers op Instagram en 100.000 volgers op TikTok. De online- en fysieke wereld van de hardcoremuziek vloeien in elkaar over. Elstak: “Als er vroeger een feest had plaatsvonden, moest je het hebben van de mondelinge overlevering. Nu komen de video’s online. De sfeer blijft in leven voor de fans en je hebt bovendien goede promotie voor jezelf - mits je goed draait natuurlijk.”

Gabber-influencers

Wat veel mensen ontgaat, is dat die virtuele gabberwereld inmiddels zo groot is dat de live-scene erbij verbleekt. Influencers spelen een belangrijke rol bij het verspreiden van gabbermuziek en de promotie van festivals. Een belangrijke agency voor

Zo explodeerde de gabbercultuur in vier jaar tijd:

1991: Artiestenduo Holy Noise (waaronder Paul Elstak) brengt

“James Brown is Still Alive” uit, als antwoord op L.A. Style’s

“James Brown is Dead.” De toon voor hardcore-house is gezet.

1992: Elstak richt Rotterdam Records op, het eerste hardcorelabel ter wereld. Gabberhouse is geboren. Inmiddels organiseert ID&T al de eerste grote hardcorefeesten.

1993: Het Amsterdamse antwoord op Rotterdam Records komt van Fred Berkhout: Mokum Records. Rotterdam Centraal staat ieder weekend vol gabbers, vol zenuwen voor een nieuwe nacht feesten.

1994: De gabbercultuur bereikt een hoogtepunt. Cd’s, platen en cassettebandjes met Thunderdome-compilaties worden massaal gekocht. De rage is een feit.

gabber-influencers bevindt zich, hoe kan het ook anders, in Nederland. Het gaat om Core Chain Studio, wiens social mediaberoemdheden meer dan een half miljoen volgers hebben op Instagram en TikTok. Creative Director Julia Beets: “Wij zijn de grootste en enige agency voor specifiek gabber-influencers ter wereld. Promotors nodigen ons vaak uit op hun festivals om hun reikwijdte te vergroten. Ze vragen om content voor en tijdens het evenement. Daarbij worden onze artiesten regelmatig gevraagd op het podium op te treden. Het is een win-win-situatie voor iedereen.”

Influencers zijn onmisbaar voor de huidige gabberscene, zegt Berezovskaia, tevens CMO van Core Chain Studio. “We houden hardcore in leven, we betrekken nieuwe mensen bij de scene en we geven nieuwe artiesten een podium.” Dat er binnen de offline-gabberscene puristen zijn die vinden dat influencers de scene verpesten, daar geeft ze niet om. “Ik ben trots op wat we doen. Legendes uit de hardcorescene waarderen ons.”

Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat CCS vorig jaar bijdroeg aan de nieuwe videoclip van hardcore-pioneer Neophyte. Ook Elstak is niet bang dat influencers de hardcore-scene een slechte naam geven. “Ze zorgen ervoor dat hardcore groter wordt. En als de mainstream groter wordt, gaat ook de onderstroom mee.”

En dat oorspronkelijke gabbergevoel dan? Die onbegrepen familie waarbinnen je anoniem kon zijn, waarin nog geen mobiele telefoons bestonden en waarin alles om muziek en dansen draaide? Dano ervaart dat rauwe, pure gabbergevoel van de Nederlandse jaren ‘90 zelf vooral in het buitenland. “In februari speelde ik bijvoorbeeld in Madrid. Daar ging het dak eraf. Misschien waren er maar 250 man, maar die energie die daar heerste voelde ik twee dagen later nog.” ◾

Ken je hardcore-genres:

Early hardcore: de authentieke hardcore-house uit de jaren 90, gemaakt met analoge drumcomputers en synthesizers. Voorbeeld: Neophyte - Braincracking Happy hardcore: een populaire hardcoretwist met pianoakkoorden en vrolijke zangmelodieën. Voorbeeld: Paul Elstak - Rainbow in the Sky

Speedcore: een extreem snel en intens subgenre met tempo’s boven de 200 beats per minuut. Voorbeeld: Komprex - Lifeforce Mysteria

Jumpstyle: een dansgeoriënteerde hardcorestijl uit de jaren 2000, gekenmerkt door een zware bas. Voorbeeld: Jeckyll & Hyde - Freefall

Terrorcore: een aggressieve hardcorestijl met 200 tot 300 beats per minuut en zwaar overstuurde samples. Voorbeeld: Angerfist & Akira - Krash the Party.

Frenchcore: een ruige hardcorevariant met bassdrums die vervormd zijn tot hoge, krakende piepjes. Voorbeeld: Dr Peacock - Influencer

Uptempo: Een snelle hardcorestijl vol digitale ruis waarin de bassdrum wordt weggezogen. Voorbeeld: Dimitri K - Where Have you Been?

Vergunningsbeleid steeds groter obstakel voor evenementen

Waar tot enkele jaren geleden veel steden en dorpen zichzelf op de kaart wilden zetten door een bruisend aanbod aan evenementen en festivals, lijkt sinds het einde van de coronaperiode een omgekeerde beweging gaande. Steeds meer festivals en evenementen krijgen geen vergunning. Is het Nederlandse evenementenklimaat nog wel gunstig voor festivals?

DOOR: EDGAR KRUIZE

Nederland is een festivalland en geldt al decennia als een van de landen met de grootste festivaldichtheid ter wereld. Toch lijken er barstjes te komen in dat imago. Meerdere festivals zijn de afgelopen jaren definitief gestopt. Dit onder meer door de steeds hoger wordende kosten, personeelstekorten (zowel betaald als vrijwillig) en de strengere eisen op het gebied van veiligheid en duurzaamheid die worden gesteld aan het organiseren van een evenement. Een duidelijk waarneembare trend is dat festivals vertrekken uit dicht(er) bevolkte gebieden om minder overlast te veroorzaken (in de

provincie Noord-Holland zijn bijvoorbeeld tussen 2018 en 2023 14 procent van de festivals verdwenen), maar vervolgens in natuurgebieden oplopen tegen eisen (en bezwaren) die daar worden gesteld.

‘Niet passend’

Een goed voorbeeld hiervan is het Psy-Fi festival, dat jarenlang in Leeuwarden plaatsvond, maar daar moest wijken nadat de rechter na een lang lopende zaak de toegekende vergunningen vernietigde. Recreatieschap Twente bood het festival en alternatief in het Oldenzaalse recreatiegebied Het Hulsbeek. Volgens

het Recreatieschap paste het festival in de exploitatieplannen en kon met de opbrengst onderhoud aan de natuurgebieden van het Recreateschap worden gepleegd. Omwonenden dachten daar anders over en de gemeente Oldenzaal ging erin mee. Ondanks ruim 6000 verkochte tickets, kreeg Psy-Fi geen vergunning omdat het 'te omvangrijk en impactvol' zou zijn en 'niet passend binnen de bestemming'.

Strengere eisen

Psy-Fi is niet de enige. In Zoetermeer is begin dit jaar WE LOVE SU slechts enkele uren van tevoren afgelast wegens problemen

met de vergunning, Pleinvrees gaat dit jaar niet door omdat de gemeente Amsterdam vergunningstechnisch minder evenementen op de kalender toelaat, het Zeeuwse MORGEN Festival werd in september vorig jaar geschrapt omdat de stikstofvergunning uitbleef, Hidden Garden moest worden verplaatst omdat de gemeente Eindhoven de vergunning voor het festival heeft afgewezen. Dit is slechts een greep uit het aantal evenementen dat hiermee te maken heeft. Het zijn echter niet alleen muziekevenementen die tegen strengere vergunningseisen aanlopen. Zo werd zeer recent nog de marathon in Breda afgelast omdat de vergunning rondom het veiligheidsplan niet rond was en in Den Haag is het culi-

'Het is een fenomeen dat zich in de hele maatschappij voltrekt, er komen gewoon overal steeds meer regels'

pact heeft op een stadsbrede festival- en evenementencultuur. Zo wil de gemeente Amsterdam bijvoorbeeld naar aanleiding van het steekincident tijdens Solid Grooves strengere voorwaarden verbinden aan vergunningen die aangevraagd worden voor festivals met meer dan 2.000 bezoekers. Een van de nieuw regels is dat er in principe geen tickets meer aan de deur verkocht worden (tenzij een organisator kan bewijzen dat dat geen gevolgen voor de veiligheid heeft) maar ook zou het als het aan burgemeester Femke Halsema ligt mogelijk moeten zijn om de vergunning van evenementen ook last minute in te trekken. Dergelijk beleid staat haaks op de ambitie van de gemeente om meer kleinere festivals een plek te geven in de stad, iets wat uitgewerkt moet gaan worden in een nieuw evenementenbeleid, dat volgend jaar al moet gaan starten. Kleine organisaties durven echter steeds minder te ondernemen omdat zo’n onzekere vergunning voor financieel minder daadkrachtige evenementen een te groot risico met zich meebrengt.

Uitvoerbaarheid

Dit geldt niet allen in Amsterdam, het is een ontwikkeling die overal waarneembaar is. Gestegen regeldruk is een factor. “Soms gaat het om lokale regels, maar soms ook om landelijke of zelfs Europese regels.

'Ik begrijp die regels best, maar is het is wel de vraag of het allemaal uitvoerbaar blijft'

naire festival Haagse Wereld Hapjes dat met Pinksteren plaats had moeten vinden enkele weken van tevoren afgelast omdat de opbouwvergunning niet rondkwam. Het evenement heeft naar eigen zeggen drie op- en afbouwdagen nodig. De gemeente gaf hen in de vergunning twee uur.

Risico’s

Wat je in veel gevallen ziet is een discrepantie tussen wat evenementen willen (en waar ze in de loop der jaren aan gewend zijn geraakt) en de nieuwe werkelijkheid waarmee gemeenten te maken hebben. Soms is het slechts één incident dat im-

Dat is wel anders dan een jaar of vijf geleden”, zo stelt Franc Faaij van Rotterdam Festivals. Het betreft hier veiligheidsregels, stikstofregels, geluidsregels, de lijst wordt steeds langer.

“Ik begrijp die regels best”, zo zegt Limburgse evenementenorganisator Rob Knubben “Maar is het is wel de vraag of het allemaal uitvoerbaar blijft. Naast alle veiligheidseisen moeten grote evenementen nu bijvoorbeeld ook al een check doen voor hun CO2-uitstoot. Daar krijgen kleinere partijen straks ook mee te maken. Ik heb zelf het formulier proberen in te vullen maar kom er geen wijs uit.”

In Friesland is lokale politieke partij FNP Súdwest-Fryslân inmiddels ook vragen gaan stellen. Dit naar aanleiding van het stoppen van Aaipop, dat onlangs met Pasen de 35ste en laatste editie organiseerde. Ook hier zijn het de regels en het verkrijgen van vergunningen die hen de das om hebben gedaan. De FNP vraagt zich in een openbare brief af of er in Friesland meer festivals en evenementen zijn die in de knel komen door toenemende regeldruk en waar de problemen voornamelijk liggen. Indien daar geen zicht op is, hoopt FNP dat het college een inventarisatie maakt van problemen waar organisaties en stichtingen tegenaan lopen bij het organiseren van een evenement.

Samenwerken

Het is dus een landelijk probleem, dat grote en kleine evenementen raakt. Maar het lijken vooral de kleinere die met vrijwilligers of parttimers draaien die er het meeste last van hebben. Zij hebben niet de mankracht (of de expertise) om adequaat om te gaan met de snel toenemende en veranderende regels. “Het is een fenomeen dat zich in de hele maatschappij voltrekt, er komen gewoon overal steeds meer regels. Het goed regelen van je evenement, de vergunningen die daarbij horen en het secuur omgaan met veiligheid zijn geen dingen die erbij hangen, maar dingen die erbij horen. Dat betekent dus ook dat er zich naast de ambtenaren die een organisatie doorgaans al jaren kent ineens meer mensen zich met een evenement beginnen te bemoeien en zaken gaan beoordelen. Dus de traditionele diensten als brandweer, politie, GOR en dergelijke, maar ook de omgevingsdienst gaat steeds meer werk doen. In toenemende mate hebben we nu dus te maken met het inzichtelijk krijgen van wat er nu precies in de bepalingen van de Omgevingswet thuishoort en wat in de APV, de evenementenvergunning”, aldus Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers, die ervoor pleit dat gemeentes meer meedenken met de organisatoren die in hun gemeenten iets willen organiseren, of dat al jaren doen. “Zodat je bijvoorbeeld tot meerjarige afspraken kunt komen. Het is fijn als je niet elk jaar met verrassingen wordt geconfronteerd.”

‘ We geloven in een persoonlijke aanpak’

Als een van de grootste sanitaire aanbieders voor festivals in Nederland en daarbuiten is het Brabantse familiebedrijf Van Overbeek Sanitair niet meer weg te denken in de hedendaagse evenementwereld. CEO Peter van Overbeek: “Ons werk draait 20 procent om product en 80 procent om dienstverlening.”

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

Van Overbeek Sanitair werd in 1987 opgericht door Cees van Overbeek, oom van de huidige CEO. Het bedrijf was een van de eerste die in de verhuur van sanitairwagens stapte. Van Overbeek Sanitair groeide mee met de branche en in 2008 kwam Peter van Overbeek aan boord. Hij kwam uit de hightech machinebouw en nam in 2012 Van Overbeek Sanitair over. Inmiddels biedt het klantenbestand van het bedrijf een goede weerspiegeling van de Nederlandse festivalmarkt. “Klanten kunnen bij ons een toilet huren voor een privé-feestje, maar het grootste deel van ons werk doen we voor bekende namen zoals Defqon 1, Best Kept Secret, Tomorrowland, Concert

‘We merken dat organiserende partijen en hun bezoekers de lat steeds hoger leggen’

at Sea, Zwarte Cross, Pukkelpop, Paaspop, Lowlands, Rock Werchter en de shows in het Goffertpark in Nijmegen. Wij zijn blij met iedere opdracht en leveren overal dezelfde service.”

Waarvoor kiest de festivalbranche massaal voor Van Overbeek Sanitair? Van Overbeek: “Ik denk dat onze unieke producten die in eigen huis en met jarenlange ervaring ontwikkeld zijn, daar belangrijke redenen voor zijn. Je praat dan over sanitairproducten voor de massa op festivals en de daarbij horende campings, maar ook voor backstage en VIP-area’s. Ons werk staat bekend om kwaliteit, snelheid, service en dienstverlening. Daarnaast is alles wat we doen geoptimaliseerd op het gebied van transport, logistiek, betrouwbaarheid en snelheid van op- en afbouw tijdens een event. Een ander belangrijk onderdeel is de capaciteit die we bieden. Er staan bijvoorbeeld op Defqon.1 zo’n 600 douches, 600 vacuümtoiletten en 600 watergespoelde toiletten. Tegelijkertijd met een vijfdaags event als Defqon.1 draaien we probleemloos

nog drie andere evenementen. Wij kunnen heel veel aan. Ik zeg vaak dat ons werk 20 procent om product draait en 80 procent om dienstverlening.”

Kan je een voorbeeld geven van jullie unieke producten?

“In 2011 hebben we de eerste testen gedaan op Lowlands met een vacuümtechniek die je eerder alleen zag in de scheep- en luchtvaart. Een jaar later kwam daar de POPUP3 uit. Dit is een vouwbaar vacuümtoilet, dat zich laat stapelen als een boodschappenkratje. Hierdoor kun je drie keer zoveel units meenemen op transport. De POPUP3 gebruikt 0,8 liter spoeling tegenover de vijf à zes liter van een watergespoeld toilet. Hierdoor realiseer je een besparing in water af- en aanvoer van 80 tot 90 procent. Daarnaast werken we met demontabele douches die snel op te bouwen zijn.”

Zijn door de jaren heen de bezoekerswensen op het gebied van sanitair veranderd?

“Sanitair was heel lang een sluitpost voor

evenementen. Dat is tegenwoordig wel anders. Dat komt omdat de bezoeker een totaalbeleving wil. Behalve een aantrekkelijke programmering, goed geluid, fijne lichtshows en lekker eten en drinken, hoort schoon en goed sanitair daar ook bij. Een slechte ervaring met een toilet of een douche kan ervoor zorgen dat een bezoeker ontevreden wordt en dit komt de totaalbeleving niet ten goede. In bijvoorbeeld chemische toiletten zien bezoeker soms wat hun voorgangers hebben laten liggen. Dat willen bezoekers simpelweg niet meer. Bij een vacuüm of watergespoeld toilet is dat niet het geval.”

Hoe gaat Van Overbeek Sanitair om met duurzaamheid?

“Dat is belangrijk en staat hoog bij ons in het vaandel. We zijn vanaf de oprichting al groen en dan heb ik het niet alleen over ons logo. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten en concepten onderzoeken we hoe er zo optimaal mogelijk omgegaan kan worden met watergebruik. Het is een constante speurtocht naar een balans tussen comfort en besparing. Daarnaast maken we gebruik van ledverlichting en proberen we transport te minimaliseren. We houden nieuwe technieken in de gaten en investeren daarin waar nodig.”

Zijn jullie ook actief in het buitenland?

“We zijn gevestigd in het zuiden van het

‘Zolang we aan onze trouwe vaste klanten blijven doen wat we beloven, dan komt die groei vanzelf’

land. Het is dus logisch dat ook Belgische klanten heel belangrijk voor ons zijn. Vóór corona deden we ook flink wat klussen verder over de grens. Sinds halverwege 2022 is de vraag lokaal zo gegroeid, dat we onze vaste klanten eerst willen voorzien. Daar hebben we onze handen vol aan. De buitenlandambitie is overigens niet verdwenen, maar wel anders geworden. Via ons zusterbedrijf MSSI verkopen we onze producten ook aan buitenlandse verhuurbedrijven. Hiervoor werken we samen met partners in onder meer België, Frankrijk, Spanje, Portugal, Zweden, Finland en de Verenigde Staten.”

Hoe werken jullie samen op festivals? “Alles begint met de persoonlijke klik. Dat vinden wij heel belangrijk. Als wij het over samenwerking hebben, bedoelen we echt samen. Dat geldt voor onze eigen mensen, de freelancers met wie we werken, onze concullega’s die we vaak tegenkomen, en uiteraard onze klanten. We gaan van tevoren in gesprek met iedere klant om erachter te komen hoe het terrein eruitziet, waar de podia staan, hoe de logistieke planning verloopt, wat de openingstijden zijn en wat de verhouding man-vrouw is. Vervolgens be-

denken we samen de meest logische plek waar de sanitairclusters neergezet kunnen worden en hoe groot of klein die moeten zijn. Het is niet zo dat we 500 wc’s neerzetten, ‘houdoe!’ roepen en vertrekken. Onze mensen zorgen voor een perfecte installatie die tijdens het event probleemloos blijft draaien. Wij geloven in een persoonlijke aanpak. Door de jaren heen blijkt dat een goede keuze te zijn geweest, want onze klanten zijn trouw aan Van Overbeek Sanitair.”

Hoe kijk je naar de toekomst?

“Wij bewegen mee met onze klanten. Zowel op momenten van groei als in situaties waar, om wat voor reden dan ook, pas op de plaats moet worden gemaakt. We merken dat organiserende partijen en hun bezoekers de lat steeds hoger leggen. Daardoor worden ook wij weer uitgedaagd om met nieuwe ideeën te komen, kwaliteit te blijven leveren en zelfs te verhogen, zoals men van ons gewend is. Vandaar dat we het volste vertrouwen in de toekomst hebben. Het verder groeien van ons bedrijf is geen doel op zich. Zolang we aan onze trouwe vaste klanten blijven doen wat we beloven, dan komt die groei vanzelf.’’ ◾

POPUP3, ADD GREEN TO YOUR PROGRAM

POPUP3 VACUUM TOILETTEN TIJDENS POWER HOUR OP DEFQON.1

Taylor Swift: wereldwijd icoon

Op 4, 5 en 6 juli treedt Taylor Swift driemaal op in een uitverkochte Johan Cruij ArenA in Amsterdam. De drie concerten maken deel uit van The Eras Tour, een op het gebied van entertainment ongeëvenaard livespektakel waarmee Swift sinds vorig jaar de wereld rondtrekt. “The Eras Tour is far and away just the most electric experience of my life,” aldus het 34-jarige popidool.

DOOR: ED HOOGEVEEN

Om de impact van The Eras Tour te kunnen begrijpen, is het noodzakelijk de opmerkelijke evolutie van Taylor Swift als artiest te belichten. Sinds haar debuut in 2006 heeft Swift zich namelijk ontwikkeld tot één van de meest invloedrijke en commercieel succesvolste artiesten van haar generatie. Met een oeuvre dat verschillende muziekstijlen en thema’s omvat, heeft zij een bijzonder toegewijde fanbase opgebouwd die bekend staat als de ‘Swifties’. Wereldwijd zijn bijna 300 miljoen albums van Swift verkocht, verkoopcijfers die alleen vergelijkbaar zijn met die van Michael Jackson en The Beatles.

Concept

The Eras Tour is geen traditionele concerttour, maar een grensverleggende

live- experience die de historie van Swifts carrière viert. De tour is opgebouwd rond de verschillende ‘era’s’ van Swifts discografie, waarbij ieder van haar inmiddels elf reguliere albums (exclusief de Taylor’s Version-albums) conceptueel wordt weergegeven. Dat gebeurt in een ruim drie uur durende spectaculaire ‘greatest hits’-show met allerlei kleding- en decorwisselingen en een meer dan veertig nummers tellende setlist. Wat dat betreft wordt uitgekeken naar hoe Swifts meest recente album The Tortured Poets Department een plek gaat krijgen binnen The Eras Tour.

Statistieken

The Eras Tour laat zich vertalen in indrukwekkende statistieken. Zo heeft Swift met het Amerikaanse deel van The Eras Tour in 2023 een bruto-opbrengst gegene-

reerd van iets meer dan één miljard dollar. Daarmee is zij de eerste artiest ter wereld die met één concerttour de magische miljard-grens overschreed. Met nog eens vijftig concerten in Europa in het verschiet en achttien in Noord Amerika, kan het haast niet anders of Swift gaat met The Eras Tour binnenkort ook de twee miljard dollar-grens passeren. Daarnaast heeft Swift met The Eras Tour talloze records gebroken op het gebied van ticketverkoop, streamingcijfers en merchandising waardoor ze haar positie als een van de best verdienende artiesten ter wereld heeft versterkt.

Greenhouse Talent

Concertpromotor Greenhouse Talent is verantwoordelijk voor de Nederlandse stadionconcerten van Swift. De afgelopen jaren heeft Greenhouse Talent al de nodige

Evengoed waren tienduizenden Swifties teleurgesteld omdat de beschikbare tickets binnen mum van tijd waren uitverkocht.

Persoonlijke betrokkenheid

ervaring opgedaan met het organiseren van grote stadionconcerten. Zo was het bedrijf de promotor van onder meer Rammstein in de Kuip, Leonard Cohen in het Olympisch Stadion en Justin Bieber, Celine Dion en Helene Fischer in het GelreDome. “Elk concert heeft zijn unieke uitdagingen. Door ons sterke internationale netwerk mogen wij als Greenhouse Talent veel internationale artiesten in Nederland verwelkomen, onder anderen in stadions,” laat Greenhouse Talent weten.

Ticketverkoop

Greenhouse Talent was eerder betrokken bij concerten van Taylor Swift in Ahoy in 2011 en de Ziggo Dome in 2015. Alleen zijn de uitdagingen die er nu liggen heel wat groter. Dat begon al met de ticketverkoop in juli vorig jaar waarvoor een overweldigende belangstelling was. “Om ervoor te zorgen dat tickets zo veel mogelijk in handen van echte fans belandden, was er sprake van een besloten verkoop via Ticketmaster. Fans konden zicht hiervoor registreren en via een lotingsproces kregen zij een unieke code toegewezen. Door een goede en uitgebreide voorbereiding is de verkoop zeer goed verlopen,” meent Greenhouse Talent.

En juist die Swifties vormen een doorslaggevende factor voor het wereldwijde succes van Taylor Swift. Hun adoratie voor de zangeres is extreem groot. Dat realiseert Swift zich terdege. Daarom zet zij allerlei innovatieve technologieën en sociale media in om de persoonlijke betrokkenheid van iedere Swiftie te vergroten en te belonen. Dat gaat van gepersonaliseerde reality-functies tijdens de live-optredens tot en met exclusieve digitale content en meet-and-greets. Op die manier bezorgt Swift haar meest trouwe fans het gevoel dat ze deel uitmaken van een gezamenlijke artistieke reis.

Maatschappelijke impact

Naast het indrukwekkende commerciële succes heeft The Eras Tour ook een diepgaande maatschappelijke impact. Swift gebruikt haar podium namelijk ook om belangrijke sociale kwesties aan de kaak te stellen zoals gendergelijkheid, LGBTQ+rechten en mentale gezondheid. Daarmee bewijst zij dat popmuziek meer kan zijn dan alleen entertainment.

Verder zou de politieke voorkeur van Swift een belangrijke ‘gamechanger’ kunnen worden tijdens de komende presidentsverkiezingen in Amerika. Zo heeft zij haar miljoenen fans eerder opgeroepen om toch vooral te gaan stemmen en zich te laten registreren als kiezer. Bij de vorige presidentsverkiezingen sprak Swift zich publiekelijk uit voor de democraten. Dat heeft zij nu nog niet gedaan.

Waarschuwing

Nog even terug naar al die teleurgestelde Nederlandse Swifties die op zoek zijn naar een ticket voor één van de concerten van hun idool. Moeten zij maar gaan kijken op sites als ViaGoGo en Marktplaats, waar concerttickets worden aangeboden tot wel € 10.000 per stuk?

“We proberen met bepaalde maatregelen dit soort praktijken te allen tijde te voorkomen. De tickets van Taylor Swift zijn mobiele tickets op naam, gepersonaliseerd, en niet overdraagbaar. Dit maakt het doorverkopen van tickets alleen mogelijk via het resale platform van Ticketmaster. Daarnaast grijpen wij iedere mogelijkheid aan om fans te waarschuwen voor ticketverkoop via derde partijen, aangezien zij niet kunnen rekenen op toegang tot de shows,” aldus Greenhouse Talent. ◾

Top 10 meeste geld opbrengende concerttours aller tijden:

Tour

Artiest Totale bruto opbrengst

Periode

Pieter Smit geeft het stokje door

Al ruim vier decennia staat Pieter Smit Group garant voor de logistiek voor theaterproducties, bands en (grootschalige) internationale tours op het allerhoogste niveau. Op 69-jarige leeftijd vindt de oprichter en naamgever van het bedrijf het tijd om plaats te maken voor de nieuwe generatie. Pieter Smit kijkt samen met EB Live terug én vooruit.

DOOR: EDGAR KRUIZE

ieter Smit kijkt terug op een succesvolle loopbaan waar hij per toeval is ingerold. “Ik ben in mijn jeugd slechts driemaal in het theater geweest,” vertelt hij. “Per toeval ben ik in dienst gekomen bij theaterproducent Hans Sleeswijk. Ik reed op de vrachtwagen de producties het land door, maar al snel hielp ik ook bij de opbouw, het licht, ik vond het geweldig en deed alles wat nodig was. Na vier jaar stopte Sleeswijk zijn bedrijf om de focus te leggen op televisie en de boekhouder vertelde me dat er diverse andere partijen waren die interesse in mij hadden. Zelf stond ik er nogal bescheiden in. ‘Wat ik kan, kan iedereen toch?’ Ik besloot voor mezelf te starten. Ik kocht de twee oude vrachtwagentjes uit de boedel van Sleeswijk en had nooit verwacht dat het zo uit de hand zou lopen.”

‘Juist in het buitenland zien we nog veel mogelijkheden, zeker in Duitsland en Frankrijk, maar ook in Polen, waar de economie enorm groeit’

Fris bloed

Smit overdrijft niet. Zo’n 45 jaar later staat er een bedrijf dat een instituut is en in heel Europa geldt als dé specialist op het gebied van vervoer, bouw en opslag van tourende theater- en muziekproducties. Het bedrijf heeft naast de Nederlandse hoofdvestiging ook vestigingen in België, Duitsland, Frankrijk, Polen en Portugal. “Dat heb ik nooit zo gepland, het is zo gegroeid. De basis is in feite altijd hetzelfde gebleven en het personeel met wie we werken heeft dezelfde passie voor het vak als ik zelf had toen ik begon en die er nog altijd is.” Die passie zorgt er ook voor dat hij het bedrijf nu overdraagt aan een volgende generatie. “Ik bemoei me van nature nog overal mee, dat kan ik niet laten. Maar het is ook tijd voor fris bloed in de organisatie en voor mij om het rustiger aan te gaan doen.”

Verjongingsslag

Het is dochter Louise Smit die als nieuwe CEO aan het hoofd van het bedrijf komt te staan. Zij is vijf jaar geleden in het bedrijf gekomen en heeft haar plek zowel intern als binnen de branche inmiddels stevig geclaimd. “Je ziet dat de hele live evenementenbranche een verjongingsslag aan het maken is,” zegt ze. “Waar het eerst nog een meer gesloten ‘ons kent ons’ netwerk was, is de wereld door verjonging meer open geworden. Toen ik een aantal jaar geleden direct na mijn rechtenstudie mijn eerste stappen in het bedrijf zette, hadden veel mensen iets van ‘wat doe jij hier?’ Ik was

nog vrij jong, maar het was een bewuste keus om samen met mijn broer Pim het bedrijf in te gaan op het moment dat mijn vader er nog was en wij rechtstreeks van hem konden leren. Inmiddels heb ik in een turbulente tijd vol drukke pieken en coronadalen mijn plek gevonden en inmiddels kan ik ook wel stellen dat mijn vader ook van mij geleerd heeft!”

Kansen blootleggen

Dat laatste wordt door Pieter Smit knikkend beaamd. “Ik ben altijd door me intuitief in de markt te bewegen heel goed op de hoogte geweest van wat er nationaal en internationaal speelt. Dat is mijn manier van werken, nog altijd. Louise benadert de markt vanuit haar kennis en kunde juist heel analytisch en ziet daardoor dingen die ik niet zie en legt zo kansen bloot in internationale markten. Ik vind dat geweldig.”

De overdracht die nu plaatsvindt is een heel organische, waarbij Pieter Smit zich steeds een stapje verder terugtrekt en verantwoordelijkheden elders komen te liggen. Met het oog daarop is Lykle Hemminga aangetrokken als directeur Nederland. “Door mijn achtergrond in de theaterwereld, eerst als theatertechnicus, later als technisch producent van grote musicals, ben ik in feite al bijna 25 jaar klant van Pieter Smit Group,” zegt hij. “Juist op het moment dat ik me beraadde over een volgende stap, belde Pieter. En dan neem je natúúrlijk op…”

‘Je ziet dat de hele live evenementenbranche een verjongingsslag aan het maken is’

Bruggen slaan

Hemminga kende het bedrijf vooral van de buitenkant. “Ik ken de wagens, ik ken de chauffeurs en ik weet ook wat klanten willen. Maar het kijkje dat ik bij de gesprekken aan de binnenkant kreeg, heeft me overgehaald. Daarnaast gaan we als branche enerverende tijden tegemoet door de energietransitie, door andere omgang met personeel, door veranderende eisen van klanten… Voor mij is dat superinteressant en het is eervol om een deel van de taken van een icoon als Pieter over te kunnen nemen.”

Energietransitie

Louise Smit stelt dat het proces al een aantal jaar gaande is en dat de ‘day to day business’ in goede handen is. Voor de toekomst wordt er gekeken naar het optimaliseren van de werkstructuur, naar bedrijfsprocessen en naar verbetering van onder meer de software. “Daarnaast krijgen we natuurlijk te maken met de energietransitie. Als bedrijf hebben we een schone vloot en lopen we voorop in innovaties. Maar klanten moeten ook meebewegen. Zo rijden we waar mogelijk op HVO-diesel, dat tot 90 procent minder CO2-uitstoot geeft. Er zijn producties die daarvoor wel willen betalen, naar aan de andere kant zijn er in het

economische klimaat van nu steeds meer klanten die de extra kosten nog niet willen of kunnen betalen. Een andere kwestie is elektrisch rijden. Als je bijvoorbeeld met een ID3 elektrisch naar België rijdt, moet je halverwege opladen en dat vraagt – als je geluk hebt en direct aan de beurt bent – 25 minuten extra op een rit van 2,5 uur. Voor veel klanten is dat een breekpunt.”

DNA-behouden

“Dat betekent echter niet dat we ‘dus’ maar niets doen,” voegt Hemminga toe. “We gaan onmiskenbaar naar een toekomst waarin we op een andere manier over energie en brandstof na moeten denken. Daarom hebben we geïnvesteerd in een HVO-tankinstallatie en proberen we door groot in te kopen de (financiële) stap voor onze klanten naar CO2-reductie zo klein mogelijk te maken. Daarnaast zijn we in onderhandeling om komend theaterseizoen een pilot te doen om een theaterproductie volledig elektrisch door Nederland te rijden. Dan weten we hoe het gaat en kunnen we op basis van onze eigen ervaringen volgende stappen zetten.”

Louise Smit stelt dat bijvoorbeeld tijdens afgelopen editie van ESNS onder meer getest is met opladen via een waterstofaggregaat. “We kunnen niet in de toekomst

kijken, maar onderzoeken wel alle scenario’s.”

Voor het bedrijf hoopt ze dat het typische ‘Pieter Smit DNA’ niet alleen behouden blijft, maar ook steviger verankerd wordt in de internationale vestigingen. “We zijn al een eind op weg. Het waren ooit min of meer lokale winkeltjes waar de Pieter Smit-merknaam op was geplakt, maar het worden steeds meer échte Pieter Smitvestigingen met de hoogstaande service en kwaliteit waarmee we in Nederland al de grootste zijn geworden, maar dan wel aangepast naar de lokale cultuur. Juist in het buitenland zien we nog veel mogelijkheden, zeker in Duitsland en Frankrijk, maar ook in Polen, waar de economie enorm groeit en live entertainment navenant meegroeit.”

Pieter Smit zegt het geweldig te vinden om te zien hoe het ‘blauwe hart’ van het bedrijf en de medewerkers geborgd blijft, terwijl er stappen richting de toekomst worden gemaakt. “Wij zijn een bedrijf dat er prat op gaat dat we de juiste mensen op de juiste plek zetten. Dat is nu ook wat betreft de toekomst van het bedrijf gelukkig gelukt. Als ik ’s avonds in bed lig, kan ik met een gerust hart in slaap vallen, wetende dat zaken niet alleen nu, maar ook in de toekomst in goede handen zijn.” ◾

LYKLE HEMMINGA, PIETER SMIT, LOUISE SMIT EN PIM SMIT

‘Oordoppen met muziekfilter moet de norm worden’

De I Love My Ears-campagne is een nieuwe fase ingegaan. Eentje waarin nu ook diverse artiesten jongeren oproepen om gehoorbescherming te dragen tijdens evenementen met versterkte muziek, maar ook eentje waarin een duidelijke focus ligt op oordoppen met een muziekfilter. “We roepen graag diverse partijen in de branche op om het gebruik van oordoppen met muziekfilter actief te promoten én aan te bieden,” zegt Victor Zuidema van VeiligheidNL, een van de twaalf partners achter de I Love My Ears-campagne.

DOOR: EDGAR KRUIZE

Het belang van gehoorbescherming op plekken waar versterkte muziek te horen is, wordt steeds meer erkend. Sinds de start van de I Love My Earscampagne is een stijging in de verkoop van gehoorbescherming waarneembaar. Ook de nieuwste campagne ‘Doppies’ laat positieve resultaten zien. Uit een effectmeting komt naar voren dat alle jongeren die de campagne-uitingen hadden gezien vaker (+10%) oordoppen met muziekfilter hadden gekocht dan jongeren die de campagne niet hadden gezien.

Over I Love My Ears

Toch zijn we er nog niet, zo stelt Zuidema. “Een derde van de 18- tot 25-jarigen zegt nooit gehoorbescherming te dragen op locaties met harde muziek. De bewustwording groeit nog altijd, maar je merkt ook dat jongeren soms een ‘valse start’ maken omdat ze schuimoordoppen in plaats van oordoppen met muziekfi lter gebruiken. Deze schuimdoppen worden door popzalen of op festivals soms nog gratis aangeboden aan bezoekers, of voor een klein bedrag verkocht. Maar ook daarbuiten zijn ze heel goedkoop verkrijgbaar

“Goed zorgen voor je oren draagt bij aan een betere kwaliteit van leven.” Dat was het uitgangspunt uit het eerste convenant dat in 2011 door het Ministerie van VWS, Vereniging van EvenementenMakers (VVEM) en Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) is ondertekend. Hier vloeide in 2014 de campagne I Love My Ears uit. Afgelopen december werd het vierde convenant ondertekend dat naast bovenstaande partners ook wordt onderschreven door NL Actief, de Landelijke Kamer van Verenigingen, de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters, De Beste Schoolfeesten, Overleg Scholing Arbeidsmarkt Theatertechniek, GGD GHOR Nederland, VeiligheidNL, Koninklijke Horeca Nederland en de Vereniging voor Podiumtechnologie. Aangesloten branches en hun achterban ondersteunen en dragen de boodschap van I Love My Ears uit. Aan professionals worden e-learnings aangeboden om kennis over te dragen en te laten zien wat zij kunnen doen om het gehoor van zichzelf en bezoekers te beschermen. In 2023 is specifi ek voor een jongere doelgroep de ‘Doppies’ campagne gestart, die recent een volgende fase in is gegaan. Vanaf deze maand sluiten Stuk, Bente Fokkens, Tabitha, Trobi en Pjotr zich aan en roepen iedereen op om zo lang mogelijk te genieten van muziek, door oordoppen met muziekfilter te kopen en dragen: “muziek aan, doppies in.”

De materialen van de Doppies-campagne zijn hier te downloaden: ilovemyears.nl/downloaden

en dus is het voor jongeren een laagdrempelige manier om gehoorbescherming aan te schaffen. “

Deze schuimdoppen scoren echter slecht op het gebied van muziekbeleving, benadrukt Zuidema. “Omdat er geen muziekfilter in zit hebben ze ongeveer hetzelfde effect als je vingers in je oren stoppen. Dat zorgt dus voor een slechtere muziekbeleving en dat is juist niet wat we met I Love My Ears willen bewerkstelligen. Los daarvan zijn deze schuimdoppen minder comfortabel, ook geven ze geluid niet via de gehoorgang door, maar via trillingen door de schedel – waardoor hoofdpijn kan ontstaan – en zullen gebruikers eerder geneigd zijn deze weer uit te doen. Op basis van slechte ervaringen met dit soort gehoorbescherming, is de drempel richting de juiste oordoppen een stuk hoger. Daar willen we verandering in brengen.”

De beste ervaring

De ‘Doppies’-campagne, zoals die nu vanuit I Love My Ears loopt, focust zich op jongeren en wil deze doelgroep motiveren om oordoppen met muziekfilter aan te schaffen. “Juist de jongere generatie,” legt Zuidema uit. “Als je eenmaal een piep in je oren hebt, is dat onomkeerbaar. We leggen onze focus voor deze campagne op de groep jonge bezoekers van concerten, festivals en evenementen, om ervoor

te zorgen dat er uiteindelijk een generatie ontstaat die het normaal vindt om de juiste gehoorbescherming te dragen. Oordoppen met muziekfilter bieden het publiek de beste ervaring, dempen het geluid gelijkmatig, zorgen ervoor dat de muziekkwaliteit behouden blijft en het risico op gehoorbeschadiging vermindert. Daarnaast is dit type oordop doorgaans comfortabel en vormt het zich naar het oor van de gebruiker. Dergelijke oordoppen of op maat gemaakte oordoppen zijn niet alleen voor het publiek een slimme keuze, maar zijn ook voor het personeel van zalen en festivals onmisbaar. Ook zij zijn uiteraard gebaat bij goede gehoorbescherming. Wij hopen dat professionals als onderdeel van de campagne bezoekers inspireren door op locatie ook de juiste oordoppen te dragen.”

Bewezen e ect

Lonneke Ziemerink, Marketing en Communicatiespecialist bij VeiligheidNL, komt zelf uit het clubcircuit en heeft jarenlang als hoofd marketing voor popzaal Bibelot gewerkt. Daar heeft ze de kanteling in mentaliteit ten opzichte van gehoorbescherming van dichtbij gezien.

“Tien jaar geleden voelde het uitdragen van de campagne als een verplichting, maar je ziet dat steeds meer locaties uit eigen initiatief de boodschap van I Love My Ears verspreiden”, vertelt Ziemerink. “Inmiddels zien we de bewustwording ook in de breedte groeien door de juiste voorlichting. Daarom is het zo belangrijk dat de volgende stap is dat de goed voorgelichte bezoeker ook voor de juiste

oordoppen met muziekfi lter kiest. Die zijn over het algemeen wel ietsjes duurder dan schuimoordoppen, maar ze gaan lang mee en kunnen tot wel 100 keer gebruikt worden.

We hopen dat de verkrijgbaarheid – en daarmee ook de zichtbaarheid – van dit soort gehoorbescherming op locatie de komende tijd toeneemt. Niet in het minst omdat we in Nederland een goed geregeld en kwalitatief hoogstaand livecircuit hebben en dergelijke gehoorbescherming er zorg voor draagt dat er niets aan de kwaliteit en beleving ingeboet hoeft te worden.

Uiteraard denken we ook al na over volgende stappen. Waar je op de lange termijn naartoe wilt is dat mensen hun oren net zo gaan behandelen als bijvoorbeeld hun tanden. Daarmee ga je tweemaal per jaar naar de tandarts ter controle en je poetst dagelijks om ervoor te zorgen dat ze niet (verder) beschadigen. Dat is gemeengoed in onze maatschappij. Waarom doen we iets dergelijks niet met onze oren? Dat is echter toekomstmuziek. De belangrijkste focus ligt voor nu op het ervoor zorgen dat schuimdoppen snel verdwijnen uit de live-beleving en doppen met muziekfi lters de standaard worden. We hopen dat iedereen die in deze branche werkzaam is dit blijft ondersteunen.” ◾

Jonge festivalbezoeker zet beleving op #1

Gratis samples, vrolijk lachende promotieteams en bij de uitgang een fl yer in je handen: al te platte merkactivatie heeft z’n beste tijd gehad. Zeker op festivals, waar de bezoeker tegenwoordig wel wat meer verwacht. Ja, verwácht. Want de jonge festivalbezoeker ziet gráág merken op het festivalterrein. Maar dan wel als onderdeel van de totaalbeleving, met toegevoegde waarde.

DOOR: WALLY CARTIGNY

nderzoek van ID&T wijst uit dat jongeren meer dan ooit verzot zijn op festivals. Zo bezoekt binnen generatie Z 90 procent minimaal één festival per jaar en 50 procent koopt een kaartje voor meer dan drie festivals per jaar. Dat is een fijne opsteker voor de festivalbranche en er is meer goed nieuws. Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren juist op festivals heel ontvankelijk zijn voor merken. Het is voor hen dé plek om ervarin-

gen op te doen en merken mogen daar best onderdeel van zijn. En dat wordt begrepen. Steeds meer merken kiezen voor activaties op festivals, waarmee herinneringen worden gecreëerd voor bezoekers met consumentenproducten in een hoofdrol. Reden voor ons om enkele bureaus voor merkactivatie hun licht te laten schijnen over de trends op dit gebied. Enkele merken geven op hun beurt aan hoe zij daar invulling aan geven.

Duurzaam en kritisch

“Een van de belangrijkste trends die wij zien in merkactivaties op live events in relatie tot jongeren is duurzaamheid.” Aan het woord is Martijn Geerdes, strategy director van bureau voor merkactivaties en events The Groundbreakers. Volgens hem is duurzaamheid voor veel jongeren een thema dat aansluit bij hun waarden en idealen. “Voor een groot deel van hen is het zelfs een doorslaggevende factor bij (aankoop)

beslissingen. Ze zijn kritisch over marketing en verwachten van merken dat hun duurzaamheidspropositie meer behelst dan alleen een mooi verhaal, want daar prikken ze makkelijk doorheen.”

Grondig voorbereiden

Die kritische houding van jongeren betekent volgens Geerdens dat merken die een duurzaamheid willen uitdragen ook écht duurzaam moeten zijn. “Practice what you preach is enorm belangrijk. Activaties voor merken die duurzaamheid belangrijk zeggen te vinden, maar waarbij onnodig veel materialen en middelen gebruikt worden – daar zijn jongeren allergisch voor.” Om merken op dit gebied te helpen duikt The Groundbreakers in de creatiefase grondig in de organisatie en

'Deze digitale generatie hunkert naar menselijk contact en interactie, daarvoor bezoeken ze festivals'

'Jongeren zijn kritisch over marketing en verwachten van merken dat hun duurzaamheidspropositie meer behelst dan alleen een mooi verhaal'

merkidentiteit. “Dit stelt ons in staat om de vraag van onze opdrachtgevers te vertalen naar een unieke duurzame merkactivatie die perfect aansluit bij het merk.”

Belevingsgerichte marketing

Duurzaamheid is volgens Geerdes zeker niet de enige trend in op jongeren gerichte merkactivaties. “De jongeren van nu willen ook vooral beleven en ervaren. De tijd van een plat decorstuk voorzien van een logo ligt wat mij betreft dan ook ver achter ons. Wat het budget ook is, ons creatieteam gaat altijd op zoek naar een belevingselement om binnen de activatie te integreren, bij voorkeur met een menselijke touch. Deze digitale generatie hunkert naar menselijk contact en interactie, daarvoor bezoeken ze festivals. Het interactieve element moet een integraal onderdeel zijn van de activatie en aansluiten bij het merk. Idealiter communiceert het ook de boodschap, soms subtiel en eenvoudig. Zo ontwikkelden wij bijvoorbeeld een vangspel met de boodschap ‘elke druppel telt’, als onderdeel van een activatie voor Vitens op festivals. De boodschap van de activatie was verantwoord watergebruik.”

Verschil maken

Directeur/partner Jan Paul de Wildt van merkactivatiebureau Kumpany ziet eveneens ‘beleving’ als belangrijke trend voor

activaties op festivals. Ook hij stelt dat het daarbij wel aankomt op het bieden van een authentieke ervaring om succesvol te kunnen zijn. “Jongeren verwachten steeds meer crossovers van hun interessegebieden. Entertainment in alle denkbare vormen, kunst, sport en food & beverage versmelten steeds meer in het aanbod op live-events. Merken die dat begrijpen en prikkelende concepten neerzetten die daadwerkelijk iets toevoegen aan de beleving van de bezoeker, die maken het verschil.”

Melting pot

Gevraagd naar een voorbeeld van een geslaagde merkactivatie die beleving biedt, wijst De Wildt niet op een merk maar een festival. “Op Defcon.1 zet ID&T een geweldige experience neer met veel crossovers in de activatie die helemaal aansluiten bij de wereld van hun bezoekers. Die zijn bijvoorbeeld dol op fitness. Dus bouwen ze met sponsors een hele gym op het festivalterrein en zijn er ‘warrior workouts’. Dat is een mooi voorbeeld van hoe live-events een melting pot worden van allerlei interesses.”

Lokale cultuur

Martin de Winter is directeur van activatiebureau Hokra en auteur van het Handboek voor Activaties en Promotionele Producten. Naast de belevingswens van festi-

valbezoekers ziet hij twee aanvullende trends voor live merkactivaties. Zo wordt volgens hem de waarde van lokale marketing steeds duidelijker. “Merken die lokale ervaringen creëren, kunnen inspelen op de unieke cultuur van een dorp of stad en haar inwoners. Ook samenwerken met een lokaal gevestigde ondernemer wordt in de live merkactivatie erg gewaardeerd.”

Hybride activaties

De andere trend die De Winter noemt zijn hybride vormen van merktactivaties op festivals waarbij zowel bezoeker als merk voordeel ervaren. “Met face-to-face interacties die virtueel ook kunnen worden beleefd, wordt een breder publiek aangesproken. Denk aan het proberen of proeven van een product terwijl daar een attractief fi lmpje van wordt gemaakt. De bezoeker deelt dit graag op socials, vrienden vinden het gaaf en zo ontstaat een effectieve micro-infl uencecampagne.”

Flügel girls

Flügel, de bekende partydrink in een klein fl esje van FLS Company, is een van de merken die met regelmaat activaties brengt op grote festivals. Dat gebeurt op twee manieren. Ten eerste lopen de zogeheten Flügel girls over het festivalterrein met doosjes Flügel. Missen kun je deze meiden eigenlijk niet zegt Willy Ni, Manager Events van FLS Company: “Ze hebben een roze-magenta outfi t aan die iedereen meteen herkent. En daar wordt vrolijk op gereageerd. De kracht van deze meiden is dat ze contact maken met bezoekers en een sociaal praatje aangaan. Dat hoort bij het merk, want Flügel is een sociale drank. Je drinkt het niet alleen. Dat praatje leidt in de meeste gevallen tot sales, want de bezoeker is over het algemeen enthousiast over Flügel.”

Duidelijk welkom

De Flügel girls worden door festivalbezoekers niet alleen gezien als sociale verkopers van partydrankjes, weet Ni. “Veel mensen zien ze als een verlengstuk van het evenement. Ze krijgen vaak vragen over de indeling van het terrein, programmering of pieken in de drukte van bepaalde areas. Dat is een duidelijk teken dat dit soort activatie meer dan welkom is bij de bezoeker.”

Flügel area

Naast de girls heeft Flügel op een aantal festivals een eigen area waar de beleving van het merk wordt overgebracht op het consument. “Dat is onze eigen wereld waarin Flügel centraal staat,” zegt Ni. “De area is met opzet niet te groot. Want een kleine kroeg waar het chaotisch, druk en gezellig is, dat past helemaal bij Flügel. Zodra het er een beetje volloopt, is het één groot feest. Dát onthouden mensen en willen ze later ergens anders herbeleven met vrienden en ons drankje.”

Passionpoint

Ook Coca-Cola Europacific Partners ziet festivals als interessant terrein voor merkactivaties, waaronder uiteraard voor het merk Coca-Cola zelf. Dit seizoen wordt opnieuw gekozen voor activatie van Coke Studio, het muziekplatform dat opkomende en baanbrekende artiesten samenbrengt. Volgens Coca-Cola is muziek namelijk 'nummer één passionpoint van Gen Z en brengt dat hen samen met familie en vrienden'. Daarom activeerde Coca-Cola het platform vorig jaar al op onder andere Lowlands, Mysteryland en Tomorrowland. Op Lowlands werd een ‘50 years of hiphop tribute’ gebracht in de Bravo-tent, waar bezoekers konden genieten van bijzondere optredens en bekende hiphophits.

'Jongeren verwachten steeds meer crossovers van hun interessegebieden'

Oase en massage

Terwijl de bezoekers van Lowlands stonden te springen met Coca-Cola op Lowlands, zaten de bezoekers van Paaspop onderuit met een Fuze Tea tijdens de jongste editie van het festival. “In het hectische dagelijks leven is het belangrijk om even te pauzeren en te genieten van een mini-vakantie met Fuze Tea, een 5 minute holiday,” aldus Coca-Cola Europacific Partners. Vanuit die gedachte had het merk een ware Fuze Tea Oase ingericht. “Zoals de naam al zegt een plek waar je even de ‘hectiek’ kan ontsnappen. Dé locatie waar je even kan zitten, relaxen, een cocktail drinken en zelfs een massage krijgen.” Fuze Tea wordt dit jaar ook geactiveerd op Down The Rabbit Hole, maar met een iets ander concept.

Getraind shinen

Zoals Jan Paul de Wildt al aangaf raken verschillende vormen van vrijetijdsbesteding steeds meer met elkaar versmolten en biedt dat kansen voor merkactivaties. Zo ziet XXL Nutrition veel waarde in activaties op dance- en technofestivals, vanwege de aandacht voor fitness. Eigenaar René van der Zel: “Wij zagen binnen onze doelgroep van sportieve jongeren dat veel van hen ook graag naar festivals gaan. En dat ze zich daar fysiek heel goed

op voorbereiden: ze trainen toe naar het festivalseizoen omdat ze er zo strak mogelijk uit willen zien. Ze willen er echt shinen. Daar kunnen wij wel wat mee, met ons aanbod van voedingssupplementen, shakes en gezonde snacks, drinks en maaltijden.”

Optrekken en burpees doen

Van der Zel vertelt dat XXL Nutrition met een foodtruck aanwezig is op festivals en dan 'misschien een beetje verstopt wordt op zo’n foodpark'. Maar dat deert het merk niet. “Onder de doelgroep zijn wij superbekend, als die weet dat wij er staan dan zoeken ze ons op en nemen hun vrienden mee. We hebben een vrij grote plek op zo’n terrein en organiseren daar challenges. Bezoekers mogen bijvoorbeeld aan een rad draaien. Als ze winnen krijgen ze gratis shakes, bij verlies moeten ze zich ergens aan optrekken of een paar burpees doen. Dat levert geweldige foto’s’, video’s en dus user generated content op. Daarom activeren wij ons merk graag op festivals. Sterker nog: wij staan liever op een dancefestival dan op een grote fitnessbeurs. Want na zo’n beurs hebben de bezoekers geen idee meer welke sample ze waar hebben gekregen, maar de activatie op een dancefestival vergeten ze nooit meer.” ◾

Akon plant comeback als ‘exitstrategie’

Tussen 2005 en 2010 kon je de radio niet aanzetten zonder een liedje te horen waar zanger en rapper Akon bij betrokken was. Hij werkte met grootheden als David Guetta, Whitney Houston, Michael Jackson en Eminem en schreef wereldhits als Just Dance van Lady Gaga en Nothing Really Matters van Mr. Probz. Het laatste decennium zijn we hem uit het oog verloren, maar volgens de artiest zelf is het een kwestie van tijd voordat we weer wat nieuws van hem horen. “Ik heb zo’n tien albums klaarliggen.”

DOOR: PIERRE OITMANN

De uit St. Louis afkomstige Aliaune Thiam alias Akon geldt als één van de productiefste en meest succesvolle artiesten uit het eerste decennium van de 21e eeuw. Kort voor de start van het streamingtijdperk gaan er wereldwijd miljoenen exemplaren van zijn eerste drie albums over de toonbank en hij is te horen op zo’n 350 liedjes van andere artiesten, waaronder 50 Cent, Jennifer Lopez, Gwen Stefani, Quincy Jones, Enrique Iglesias, Maroon 5 en Snoop Dogg. Na 2013 verdwijnt hij uit de hitlijsten. “Ik deed heel veel werk in Afrika,” vertelt hij vanachter het stuur van zijn hagelwitte sportwagen. Zo heeft hij met het project Akon Lighting Africa steden in veertien Afrikaanse landen

van zonne-energie en straatverlichting voorzien en honderd kilometer ten zuiden van de Senegalese hoofdstad Dakar hoopt hij een compleet nieuwe ‘smart city’ te laten herrijzen, genaamd Akon City. “Ik realiseerde me niet hoeveel tijd en werk dat eigenlijk kost.” Temidden van die omvangrijke en ambitieuze projecten merkte Akon dat hij de muziek toch wel begon te missen. “Er ontbrak iets aan mijn leven. Ik moest weer beginnen met het maken van muziek.”

The Superfan Tour

In de zomer van 2023 maakt Akon na tien jaar een terugkeer in de Nederlandse hitlijsten met She Knows, een samenwerking met David Guetta, de Nederlandse producers

Afro Bros en het Belgische dj-duo Dimitri Vegas en Like Mike. Maar Akon is nooit echt gestopt met het uitbrengen van muziek, want hij werkt nog altijd volop samen met andere artiesten. In 2019 maakt hij zelfs twee albums: het afrobeatproject Akonda en de reggaetonplaat El Negreeto. Zoals de meeste artiesten van zijn leeftijd kan de inmiddels 51-jarige Akon nog altijd terugvallen op zijn oude hits en dat doet hij tijdens The Superfan Tour, waarbij hij in mei 013 in Tilburg aandoet. “Voordat ik met een nieuw album kom, wilde ik alle fans die mij tot nu toe hebben gesteund de kans geven om mij live te komen zien in een zeer intieme setting. Het is een manier om weer in contact te komen met mijn fans, die mij

lang niet gezien hebben. Als ik dat nieuwe album eenmaal heb uitgebracht, ben ik van plan om weer grotere shows te gaan doen in stadions.”

Exitstrategie

Akon denkt dat als hij nog een grootse comeback als artiest wil maken, nu mogelijk zijn laatste kans is. Hij noemt dat zijn ‘exitstrategie’. “Ik wil terugkomen en opnieuw een enorme impact op de muziekwereld maken voordat ik ermee stop,” legt hij uit. “Als het om entertainment gaat, kom je op een gegeven moment op een punt waarop je moet zeggen: ‘Oké, op deze leeftijd kun je niet meer zingen en dansen.’ Snap je? Ik denk dat het niet sexy is als je mij dan nog op het podium ziet staan. Ik wil de man zijn die een platform heeft gecreëerd voor alle jonge artiesten, zodat zij hun talenten kunnen benutten. Daarin zie ik meer een rol voor mijzelf weggelegd dan als de man die nog steeds zingt en danst op hoge leeftijd. Maar ik weet zeker dat ik altijd muziek zal blijven maken, ook als ik zelf niet meer optreed.”

Voor het zover is, heeft Akon echter nog

‘Ik wil terugkomen en opnieuw een enorme impact op de muziekwereld maken voordat ik ermee stop’

heel wat in petto. Zo zegt hij dat hij voor het einde van kalenderjaar 2024 nog een album wil uitbrengen. “De details kondig ik na afloop van The Superfan Tour aan.”

Akonic

Als het aan Akon ligt, zal het zeker niet bij één album blijven. Hij zou wel tien albums aan materiaal hebben. “Alles is al opgenomen,” onthult hij. “Nadat ik terugkom met mijn volgende album, waarop ikzelf centraal sta, breng ik een plaat uit waarop ik teruggrijp op al die legendarische samenwerkingen, zoals de Guetta’s en de Gaga's en The Black Eyed Peas. Zij maakten allemaal deel uit van dezelfde generatie waarin ik opkwam en daarom noem ik dat album Akonic. Het wordt geen compilatie van oude hits, maar echt een nieuw album.”

Eén van de liedjes die volgens Akon sowieso op dat album komt te staan, is het door hem gecomponeerde welkomstlied van Akon City, waar hij in 2026 zijn eerste gasten hoopt te ontvangen. “Ik heb me de laatste tijd wat op de vlakte gehouden over Akon City, omdat ik destijds zo zwaar werd aangevallen door de pers,” bekent de zanger. “Het was alsof men niet begrijpt wat er nodig is om daadwerkelijk een stad te bouwen. Dat is gewoon een gebrek aan kennis. Dus nu houd ik me liever een beetje rustig totdat er weer wat te melden valt.”

Onderwijs

Comeback of niet, die utopische droom om een moderne, duurzame stad neer te zetten in het vaderland van zijn ouders blijft één van de grootste drijfveren voor Akon.

Een van de voornaamste speerpunten van Akon City is om de kwaliteit van leven van Afrikanen op het eigen continent te verbeteren. “Senegalezen of Afrikanen waar dan ook op het continent hoeven niet helemaal naar de VS te gaan voor een opleiding. Ze kunnen straks gewoon naar Senegal vliegen en kunnen daar dezelfde kwaliteit van onderwijs genieten,” zegt hij hoopvol. “Dan hoef je je ook geen zorgen meer te maken over immigratiekwesties of proberen om een visum te krijgen, alleen maar om een goede opleiding te krijgen. Dan blijven de Afrikanen in Afrika, zonder dat ze vertrekken en de elders opgedane kennis niet mee terugnemen.” Of Akon als naamgever van de door hem geïnitieerde stad zichzelf ook tot burgemeester laat uitroepen, weet hij nog niet. “Ik zou mezelf uiteraard nooit een koning noemen, maar op dit moment ben ik wél het opperhoofd van Akon City,” zegt hij met een brede glimlach. ◾

Successen

De Amerikaanse zanger Akon breekt in 2005 door in Nederland met de nummer 1-hit Lonely, met daarin een prominente sample van het liedje Mr. Lonely van Bobby Vinton uit 1964. Een jaar later staat hij opnieuw in de top 10 met Ghetto Remix (met gastoptredens van Ali B en Yes-R) en Smack That, met een bijdrage van Eminem. Zijn samenwerkingen met Gwen Stefani (The Sweet Escape) en David Guetta (Sexy Bitch) bereiken daarna nog de hoogste regionen van de charts. Tussen 2014 en 2022 is hijzelf niet meer in de lijsten te vinden, al schrijft hij wel nog mee aan hits voor anderen.

‘Alle seinen staan op groen’

Erwin Sprengers, senior account manager

Dutch Barrier Services:

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

Het festivalseizoen is in volle gang en iedereen in onze branche maakt zich op voor de drukke zomerperiode. We vroegen toonaangevende specialisten op het gebied van security en crowdmanagement wat zij verwachten van de komende maanden. “We gaan met heel veel blije verwachtingen het zomerseizoen in.”

‘Het zal volgens nog wel even duren voordat de nieuwe bezoeker de juiste festivaldiscipline heeft gevonden’

Huibert van Os, oprichter Entrance Experts:

“Iedereen hier heeft zin in het zomerseizoen. De agenda’s zitten vol en de problemen met personeel zijn niet zo groot als de afgelopen jaren. Voor DeWorrying staan alle seinen op groen. We hebben dit jaar meer verantwoordelijkheid gekregen van onze klanten. Zo hebben wij veel crowdmanagementplannen mogen maken en die gaan we de komende maanden groots inzetten. Natuurlijk blijven we rekening houden met zaken als het gedrag van de jongere festivalbezoeker. Het is namelijk nog steeds zo dat zij de lessen niet hebben kunnen leren van de oude generatie. Een groot deel daarvan is na corona afgehaakt en concentreert zich nu op huisje, boompje, beestje. Het zal volgens mij echt nog wel even duren voordat die nieuwe bezoeker de juiste festivaldiscipline heeft gevonden. Daarnaast houden we ook rekening met maatschappelijke onrust. Tijdens oud en nieuw deden we bijvoorbeeld een event op het Museumplein in Amsterdam en kregen we te maken met een groep van 300 demonstranten. Deworrying werkt met speciaal gemaakte protocollen om hier tijdens evenementen goed mee om te gaan. Die gaan we komende zomer natuurlijk ook inzetten, vooral bij alle gratis toegankelijke evenementen die we ondersteunen. Ik denk dat we als industrie hier goed over moeten gaan nadenken en gezamenlijk met een oplossing komen hoe we hier in de toekomst mee om kunnen gaan.”

“We gaan met heel veel blije verwachtingen het zomerseizoen in. Alles is goed onder controle bij zowel bestaande als nieuwe projecten. Iedereen hier is klaar voor de komende maanden en we voorzien geen grote of moeilijke uitdagingen. Natuurlijk werk je ieder jaar weer met variabelen en dat zal ook de komende zomer niet anders zijn. Op het gebied van personeel lijken we bijvoorbeeld alles goed in kaart te hebben, maar ook dat kan zo veranderen. Je werkt immers met mensen en zij kunnen bijvoorbeeld ziek worden. Mochten dat het geval zijn dan hoeft dit geen probleem te veroorzaken. We hebben het geluk dat veel collega’s bij Dutch Barrier Services uit de praktijk komen. Iedereen heeft dus ervaring en kan meer dan op zijn of haar visitekaartje staat. Laat ik een voorbeeld geven. Er staan hier acht man op de loonlijst en vijf daarvan hebben een groot rijbewijs. Die springen bij personeelsuitdagingen gewoon in. Die mentaliteit is kenmerkend voor Dutch Barrier Services. Als er iets gedaan moet worden dat niet standaard binnen de job-omschrijving valt, dan doe je dat gewoon. Zo liggen mijn werkschoenen bijvoorbeeld ook altijd achter in de auto.”

‘We hebben het geluk dat veel collega’s bij Dutch Barrier Services uit de praktijk komen’

‘Het kan zo zijn dat we het komende seizoen met minder mensen meer werk moeten verrichten’

Frank Wijnveld, directeur CrowdProfessionals:

“Ook dit jaar zien we weer dat organisatoren onder druk staan als het gaat om kosten. Een artiest kost soms namelijk tegenwoordig meer dan het jaarsalaris van een voetballer. Daarnaast lopen de kosten van toeleveranciers ook op. De marges worden hierdoor steeds dunner. Dit zorgt ervoor dat er op langere termijn wel iets gaat gebeuren met de markt. Ik denk dat meerdere partijen gaan afvallen. Op kortere termijn ga je het effect hiervan zien in veiligheid, safety en service. Deze elementen worden door sommige organisaties als eerste gezien als mogelijke bezuinigingsposten. Dat is natuurlijk een slechte zaak. Het kan zo zijn dat we het komende seizoen met minder mensen meer werk moeten verrichten en dan ook nog eens beter moeten presteren dan de afgelopen jaren. Daarnaast spelen er ook nog andere zaken. Als je minder beveiligers inzet creëer je een mogelijk spanningsveld. Zeker als je weet dat de politie het buiten de festivalpoorten al heel druk heeft en kampt met personeelskrapte. Minder service zorgt voor een slechtere beleving en kan ervoor zorgen dat een bezoeker twijfelt om volgend jaar terug te komen. De komende maanden kijk ik zelf uit naar de grotere dancefestivals en tegelijkertijd naar de lokale evenementen als dorpsfeesten. Dat is de basis van deze branche. Bezoekers leren daar de spelregels van events, waarna ze kunnen doorgroeien naar grotere festivals. Het is dus belangrijk dat de kwaliteit van dit soort stedelijke feesten goed geborgd blijft.”

Willem Westermann, VVEM:

“2022 stond in het teken van overleven, in 2023 vroegen we ons af waar we de mensen vandaan moesten halen en dit jaar ligt alles op koers om een ouderwets goed jaar te worden. Er zijn ook weer heel veel nieuwe mensen opgeleid en je merkt dat men weer in de branche wil werken. Iedereen kijkt uit om het werk weer op te pakken en dat is positief. Het vertrouwen en de zin is hoog bij iedere ondernemer uit onze branche. Dat is niet gek want ook dit jaar is er geen betere plek waar je kunt uitgaan dan bij onze evenementen. Het is altijd leuk en veilig. Toch zijn er wel een aantal knelpunten. Voor 2022 waren we vaak samen met de overheid bezig om te onderzoeken wat mogelijk was. Sinds oktober van dat jaar lijkt het wel of ze de veiligheidsbranche te strak willen zetten met een slechte en bovendien verouderde wet. Ik heb het over de WPBR, de wet die gaat over particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. Hierdoor is de overheid beveiligers aan het sarren met allemaal regeltjes die niet meer in deze tijd passen. Ik heb het voornamelijk over de passenplicht, de ontheffing van de uniformplicht en het gebruik van onderaannemers. Drie onderwerpen die heel vervelend zijn en waar iedere beveiliger mee te maken heeft. Hierdoor wordt er veel gecontroleerd en daar ervaar je op evenementen last van. Daar zit niemand op te wachten want de focus moet op het werk zijn. We moeten oppassen om niet vervallen van risicodenken naar risicoangst. Dit allemaal is ronduit irritant want de ondernemers worden onderuitgehaald door juridisch muggenziften met een oude wet in de hand.”

‘Het vertrouwen en de zin is hoog bij iedere ondernemer uit onze branche’

Event Safety Institute ziet regeldruk toenemen

De veiligheidseisen die aan festivals worden gesteld, wordt steeds strenger. Dat is een proces dat al jaren aan de gang is, maar door diverse breed in de pers uitgemeten incidenten in een stroomversnelling geraakt lijkt te zijn. Factoren als krapte op de arbeidsmarkt en over de hele linie gestegen kosten, maken het organiseren van evenementen steeds lastiger. “Maar zeker niet onmogelijk”, beargumenteert Syan Schaap, directeur van Event Safety Institute. “Het is zaak om op een steeds slimmere manier met veiligheid om te gaan.”

DOOR: EDGAR KRUIZE

Event Safety Institute (ESI) geldt al tien jaar als hét expertisecentrum voor evenementenveiligheid in Nederland. Vanuit die positie draagt het instituut op onafhankelijke wijze bij aan hoogwaardige en veilige evenementen met onder meer trainingen en oefeningen, maar ook praktisch door een adviesrol in te nemen of te ondersteunen bij het opstellen van veiligheidsplannen of een veilige inrichting van evenementen.

Syan Schaap stelt dat ESI al langere tijd ziet dat de eisen aan de veiligheid op evenementen steeds strenger worden, maar hij stelt tegelijk dat te hoge eisen een optimale veiligheid soms in de weg kunnen zitten. “Het terugtrekken van de inzet van politie rondom een evenement is natuurlijk al langere tijd iets wat speelt in de evenementenbranche. Daar komen personeelstekorten – beveiliging maar ook op andere vlakken – en flink gestegen kosten bovenop. Het organiseren van een goed en veilig evenement wordt een steeds ingewikkeldere puzzel. Het nieuwe festivalseizoen is inmiddels begonnen en je ziet dat met name de combinatie van krapte op de arbeidsmarkt bij beveiligingsbedrijven in combinatie met de eisen vanuit de WPBR [wet particuliere

beveiligingsorganisaties en recherchebureaus – red.] her en der tot problemen leidt. Zeker bij de grotere evenementen is het steeds lastiger om alle beveiligers bij hetzelfde beveiligingsbedrijf te betrekken. Dan kan worden bijgeschakeld met inhuur bij andere bedrijven en het inschakelen van zzp’ers uiteraard, maar in de regelgeving staat dat alle beveiligingspersoneel op en evenement hetzelfde uniform herkenbaar is. Ook worden de beveiligingspassen voor dat personeel op naam van het inhurende beveiligingsbedrijf aangevraagd, wat een tijdrovend administratief proces is. Juist in een tijd die om flexibiliteit vraagt, zit de administratieve rompslomp die dat alles met

zich meebrengt het proces danig in de weg.”

Slimme inzet van personeel

Op 28 maart vond in Amersfoort het ESI Jaarcongres 2024 plaats. Schaap stelt dat in één van de panels die dag de genoemde problematiek uitvoerig is besproken door onder meer de burgemeesters van Dronten en Hilvarenbeek, waar festivals als Lowlands en Awakenings plaatsvinden, en Niels de Geus van ID&T, aanwezig in zijn rol als voorzitter van de Evenementen Vereniging Amsterdam.

'Je wilt voorkomen dat partijen in het geval van een calamiteit tegenover elkaar komen te staan'

“Het was Niels de Geus die daar de oproep deed om het stelsel van beveiligingspassen zoals dat op dit moment is opgezet, te veranderen”, aldus Schaap. “Hij pleitte ervoor om slimmer om te gaan met het beschikbare beveiligingspersoneel, maar ook om een nauwere samenwerking tussen publieke en private partijen, waarbij ieder zijn ver-

antwoordelijkheid neemt en niet op eigen eilandjes blijft zitten om zo verantwoordelijkheden af te schuiven.”

Verantwoordelijkheden

Schaap stelt dat dit afschuiven van verantwoordelijkheden nog met regelmaat gebeurt en dat incidenten zoals die bij Solid Grooves in Amsterdam of bij het Zomercarnaval in Rotterdam (beide in 2023) er juist voor kunnen zorgen dat organisator en overheid verder van elkaar af komen te staan, in plaats van dat ze samen optrekken om veiligheid te verhogen. “In het geval van een Solid Grooves of een Zomercarnaval los je ook met strengere regelgeving dat wat er is gebeurd niet op. Dat vraagt echt en meer intensieve samenwerking tussen alle partijen en een nauwe samenwerking ter plaatse. Wat je echter wilt voorkomen is dat iedereen verantwoordelijkheden afschuift. Een praktisch voorbeeld is het aantal nooduitgangen op een terrein. Daar kan je met een bepaald bezoekersaantal als organisator je heel theoretisch aan de regels voldoen door per zoveel meter hekwerk een x-aantal meter aan nooduitgangen te hebben en de brandweer zal na controle ook stellen dat je aan de regels voldoet. Maar als die nooduitgangen vervolgens uitkomen op een modderig of donker terrein of een doodlopend pad? Wiens verantwoordelijkheid is dat dan als dat buiten de grenzen van het evenemententerrein is? Aan de regels voldoen, is iets

'Het organiseren van een goed en veilig evenement wordt een steeds ingewikkeldere puzzel’'

anders dan daadwerkelijk veilig zijn en als het mis gaat in dit voorbeeld, zal iedere betrokkene zeggen dat zij in ieder geval aan alle regels hebben voldaan. Terwijl je juist samen verder moet kijken. Je ziet dat er in adviezen vanuit de politie bijvoorbeeld vaak om ‘extra beveiliging’ wordt gevraagd, terwijl ook dat lang niet altijd de oplossing is. Stel je hebt op je evenemententerrein een tent staan, is het veel efficiënter om heel goed na te denken over publieksstromen de tent in en uit, om extra uitgangen te realiseren en de boel zo in te richten dat in het geval van een calamiteit zo’n tent efficiënt leeg kan lopen. Is dat goed geregeld, hoeft daar zeker niet per definitie extra personeel bij te worden gezet.”

Kwetsbaar opstellen

Schaap stelt dat het organiseren van veilige evenementen een gezamenlijk proces zou moeten zijn, waarbij publieke en private partijen gezamenlijk optrekken en ook gezamenlijk verantwoordelijkheid durven te dragen. “We lopen in Nederland echt voor op het gebied van veiligheid en over het algemeen zijn evenementen die in ons land worden georganiseerd voor alle betrokkenen veilig. Je ziet echter dat door onder meer de genoemde incidenten dat

steeds meer partijen zich terugtrekken in hun schulp en verantwoordelijkheden afschuiven en daardoor in het geval van een calamiteit tegenover elkaar komen te staan. Terwijl we moeten blijven beseffen dat het incidenten zijn, die kunnen altijd gebeuren. Op het moment dat veiligheidseisen en regelgeving de praktische uitvoerbaarheid van een veilig evenement in de weg komen te zitten, zal de afschuifreflex alleen maar toenemen, omdat iedere betrokkene bang is om een fout te maken en aansprakelijk te worden gesteld. Ons advies is dan ook altijd om al vroeg in het organisatieproces van en evenement alle betrokkenen bij elkaar uit te nodigen en met open vizier om tafel te gaan. Overheden, hulpdiensten, organisatie, beveiligingsbedrijven, alle schakels in het proces. Om met open kaart met elkaar de veiligheid en de eventuele risico’s van het evenement te bespreken. Dat vraagt om lef, want in deze situatie moet iedereen zich kwetsbaar op durven stellen en ook niet bang zijn om de zwakke plekken te bespreken. Als dit echter in vertrouwen gebeurt en alle schakels nauw op elkaar aansluiten en gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen, zal dat de veiligheid zonder additionele regeldruk alleen maar ten goede komen.”

Dutch Barrier Services houdt focus op kwaliteit

DOOR: EDGAR KRUIZE

Dutch Barrier Services is uit de rookwolken van de coronapandemie op komen zetten. Festivals en grote tournees startten weer op, iedereen wilde de periode daarvoor goedmaken. Er was materiaal nodig. “Wij hebben in die tijd wat spullen aan kunnen schaffen en een bedrijf op kunnen zetten. Dat was in eerste instantie Rental Department, waarmee we ons vooral richtten op site-materiaal, denk aan spullen voor crew catering zoals tafels, stoelen, koelkasten en dergelijke, maar ook bouwhelmen, brandblussers, safety sets en meer. Toen nog met wat we nu ‘een plukje barriers’ noemen,” vertelt Erwin Sprengers, accountmanager bij Dutch Barrier Services en Rental Department. “In die periode bedachten we een hele nieuwe barrierlijn. Dat was een schot in de roos. Het bleek een gewild product, de aanvragen volgden elkaar rap op en deze lijn sloeg vrijwel direct nationaal en internationaal aan. Iets later, in 2022, is Stanley

Jilesen hier komen werken, om zo de snelle groei op te vangen, en in 2023 is Daniel van Lochem gestart als Manager Operations. In 2023 hebben we besloten om een aparte BV op te zetten voor onze barriers. Dat is Dutch Barrier Services geworden. We bestieren hier dus zowel Rental Department dat zich met name op de lokale markt richt met site-material, als Dutch Barrier Services waarmee we zowel in Nederland als in de rest van de wereld actief zijn met onze barriers.”

In nog geen twee jaar is Dutch Barrier Services uitgegroeid tot een van ’s werelds meest toonaangevende toeleveranciers op het gebied van barriers en kabelgoten. Hoewel men levert aan ’s werelds grootste bands en festivals, is de grootste worden zeker niet de ambitie. “We willen wel de allerbeste zijn!”

A-segment

Jilesen is als accountmanager vooral internationaal actief voor Dutch Barrier Services. Sprengers pakt dat als accountmanager nationaal op en doet ook Rental Department, terwijl Van Lochem zich ook over de in- en verkoop bij Rental Department bekommert.

“We groeien hard, maar zijn ook harde werkers,” lacht Jilesen. “Zo doet iedereen

in feite wat nodig is. De fabriek die de door ons geleverde barriers maakt – Dutch Barriers – is een onafhankelijke partij, waar wij dan weer nauw bij betrokken zijn op het gebied van de ontwikkeling van de lijn en de diverse producten. Wij begeven ons als bedrijf in het A-segment van de branche. Dat wil zeggen dat wij bewust hebben gekozen om producten te leveren die van de allerhoogste kwaliteit zijn.”

Van Lochem voegt toe: “Dat geldt voor onze barriers, maar ook voor het materiaal van Rental Department. De door ons geleverde tafels en stoelen zien er allemaal net wat chiquer uit dan elders. Mooie verpakkingen, goed stapelbaar en supermakkelijk te laden materialen. Maar ook praktische safety cases, met brandblussers erin, zaklampen, pleisters, alles wat je nodig hebt ‘voor het geval dat’. Hele goede, praktische oplossingen voor in de backstage die er netjes uitzien. We hebben de ambitie om ook voor dergelijke producten echt een

DANIEL VAN LOCHEM

ERWIN SPRENGERS

STANLEY JILESEN

nieuwe standaard zetten. Wij willen gewoon op alle gebieden de beste zijn en je ziet dat daar – ook backstage, waar het publiek het niet ziet – op brede schaal behoefte aan is.”

Huur en verkoop

De hoge kwaliteit betekent echter niet dat de producten en services onbereikbaar zijn voor het ‘kleinere segment’ aan afnemers. “Verre van,” maakt Jilesen duidelijk. “Of iemand nu vier of vierduizend barriers wil, wij leveren. Dat gaat letterlijk van een evenement van een lokaal café of een klein festival, tot twee trucks vol barriers en een truck met kabelgoten de wereld over met de huidige stadiontournee van Metallica.”

verschillende sets barriers verkocht aan andere verhuurbedrijven en dat levert weer nauwe samenwerkingen op. En ondertussen zijn er nog diverse markten die nog zo goed als onontgonnen zijn en waar wel interesse is, dus we kunnen zeker door blijven groeien.”

Kwaliteit als doel

er 2000 en je moet constant hoog heffen, dan scheelt dit enorm in vergelijking met andere barriers. Bij een groot festival kun je met onze barriers tot vier uur eerder klaar zijn met plaatsen. In tijden dat personeel schaars en duur is, is dat enorme winst.”

Nieuwe standaard

'Er zijn wereldwijd zo’n vijf partijen die op ons niveau opereren'

Sprengers stelt dat het bedrijf trots is op het portfolio dat in zeer korte tijd is opgebouwd en geeft aan dat de groei er in verschillende landen goed in zit. “We hebben echt al veel grote tours en festivals gedaan. Sziget, Wireless, dit jaar Glastonbury erbij. We doen veel werk in Frankrijk, Italië, Spanje en Scandinavië, we hebben een vaste set in Japan staan. We doen ook veel verkoop, dat moet zeker ook gezegd. Zo hebben we

Groei is echter niet het hoogste doel, zo stelt het drietal. “Wij leveren daar waar er vraag is,” zegt Sprengers. “Pas als we zeker weten dat er een markt is, investeren we. Het zijn tijden waarin alles duurder wordt, dus je moet zorgen dat je aanbod nauw aansluit bij een breed gedragen vraag. Kwaliteit is echter wel ons hoogste doel. Dan kun je denken ‘een barrier is een barrier’. Dat is misschien wel zo, maar die van ons zijn net wat makkelijker te plaatsen. Alles is arbotechnisch op de best mogelijke manier ontwikkeld.”

Jilesen: “Karren zijn net wat lager, alles heeft dezelfde maat, je hebt maar één maat bout nodig voor onze barriers. ‘One bolt fits all’. Het maakt het leven van de mensen die de boel op moeten bouwen makkelijker. Als je 15 barriers moet plaatsen maakt dat niet echt uit, maar zijn het

Voor de komende periode staat een verdere doorontwikkeling van de producten in de planning en tegelijkertijd het blijven leveren van de hoogst mogelijke service en producten. “Denk aan automatische telsystemen voor toegangsvakken vooraan, maar we hebben ook een geweldige front of house gerealiseerd voor festivals, met een mooie lage vloer en een doorzichtige zeilen. Hierdoor heb je vanaf het hele veld zichtlijnen naar het podium, in plaats van die blokken die het zicht blokkeren die vaak standaard zijn,” vertelt Sprengers. Jilesen: “We zitten nu in ons derde seizoen en zijn als bedrijf feitelijk nog in de opstartfase. Maar we zijn in de vaart der volkeren meegesleept en hebben in zeer korte tijd met Dutch Barrier Services onze plek veroverd in de internationale evenementenwereld. Er zijn wereldwijd zo’n vijf partijen die op ons niveau opereren, waarvan wij er eentje zijn. Door de focus te houden op de hoogst mogelijke kwaliteit, willen wij het verschil maken.” ◾

‘Een multidisciplinaire mindset zorgt voor e ectieve veiligheid’

DOOR: CAS SPIERTZ

Huibert van Os heeft in het verleden gewerkt in de productie van evenementen, een ervaring die nu goed van pas komt. “Wij zijn niet alleen maar bezig met beveiliging, wij houden ons juist bezig met het beschermen van de belangen van de klant. Dat doen we door met een bredere blik naar veiligheid te kijken en mee te schrijven met alle veiligheidsplannen, beveiligingsplannen en verkavelingsplannen. Daarnaast leiden we ons personeel met een multidisciplinaire blik op.”

Entrance Experts biedt dan ook een all-in pakket aan, waarbij niet alleen de veiligheid maar ook crowdmanagement, mobiliteit en vergunningen aan de orde zijn. Dit jaar zal Entrance Experts crowdmanagement verzorgen voor onder andere Electric Fireworks en Big Rivers. “Jaar na jaar krijgen we steeds meer casussen van onze klanten, een bevestiging dat onze aanpak werkt.”

‘Jaar

Entrance Experts maakt zich hard voor complete veiligheidsoplossingen in de evenementindustrie. Het bedrijf richt zich niet alleen op de veiligheid van de bezoeker, maar onderzoekt samen met de organisator alle veiligheidsmaatregelen die bijdragen aan het evenement. Oprichter Huibert van Os: “Door te kijken naar het evenement als geheel en door de inzet van ons multidisciplinair personeel ontzorgen we niet alleen, maar zorgen we ook voor kostenbesparing.”

Personeel

Deze multidisciplinaire aanpak vindt Van Os ook belangrijk om door te geven aan zijn personeel. “Wij werken niet met freelancepersoneel of huren beveiligers in. Al het personeel

na jaar krijgen we steeds meer casussen van onze klanten, een bevestiging dat onze aanpak werkt’

vinden we zelf en leiden we intern op. Dat doen we eerst met een basistraining waarbij we ook hun stressvermogen testen. Het ijsbad is bijvoorbeeld een veelvoorkomende ‘stress-les’ die we geven. Dit simuleert de

‘We zien in de markt een toenemende vraag naar beveiligers op een fiets’

Alles inhouse

Alle materialen en fietsen bezit Entrance Experts zelf. “We produceren alles zelf en hebben al onze benodigde materialen daarvoor zelf in bezit. Het enige wat we nog nodig hebben zijn een paar dixies en een stroompunt.” Volgens Van Os zorgt dit er ook voor dat Entrance Experts effectief te werk kan gaan en zo de organisator of producent helemaal ontzorgd. “Wij zorgen ervoor dat de juiste competenties op de juiste plek staan zodat de organisator alleen nog maar hoeft te denken aan het creatieve gedeelte van het evenement. Wij regelen alles op het gebied van veiligheid, het afbakenen van het terrein en de vergunningen zodat de organisator alleen maar bezig hoeft te zijn met het neerzetten van de droomwereld.”

‘Al het personeel vinden we zelf en leiden we intern op’

Spanningen wegnemen

stress die medewerkers kunnen ervaren tijdens evenementen, waarbij kalm blijven en handelen onder druk cruciaal is. Daarnaast vinden we het belangrijk dat ons personeel met een bepaalde mindset te werk gaat en zich ervan bewust is welke verschillende disciplines er zijn. Hierdoor kun je veel sneller schakelen met die partijen of bijspringen waar nodig. En dankzij die multidisciplinaire kennis kunnen zij anticiperen op mogelijke spanningspunten tijdens evenementen.”

Bikers

ligers op een fiets. Beveiligers die niet alleen de voordelen van het vervoersmiddel begrijpen, maar het ook effectief kunnen inzetten.” Van Os geeft aan dat los van de snelheid, bikers juist ook goed toepasbaar zijn voor crowdmanagement bij stadsevenementen. “Met een fiets kun je makkelijk een barrière creëren om de mensenstroom te sturen, de fiets wordt als het ware een soort dranghek.”

Na de interne opleiding volgen de gespecialiseerde trainingen. Denk aan specialisaties op het gebied van IBT, visitatie, CP-training en het opleiden van bikers. “We zien in de markt een toenemende vraag naar bevei-

De tijd en opleidingen die Entrance Experts in zijn personeel stopt zorgt voor een duurzame relatie tussen werkgever en werknemer, vertelt Van Os. “Het team voelt echt als een familie. We zijn er voor elkaar zakelijk maar ook privé, wat heeft geleid tot een team dat echt voor elkaar door het vuur gaat.”

Het afgelopen jaar was er veel onrust op het gebied van veiligheid op evenementen. Meerdere gemeentes, waaronder Amsterdam, willen meer beveiligers op evenementen om de veiligheid te waarborgen. Entrance Experts krijgt hier vragen over. “Wij merken ook dat er meer en heftigere incidenten zijn, maar ik denk niet dat de oplossing meer beveiligers is. Ik ben van mening dat we meer moeten kijken naar welke combinaties van disciplines we neer moeten zetten om het evenement veiliger te laten plaatsvinden. Er moet niet per se meer, het moet anders. Bij Big Rivers bijvoorbeeld hebben we de druk op de stad verminderd, met minder beveiligers dan eerst. Dat hebben we gedaan door een combinatie van vaste posten, interventie, bikers en een gedegen crowdmanagementplan. Wij proberen dan ook altijd om te denken en spanningen bij bezoekers weg te nemen, want uit spanningen ontstaan ongewenste situaties. Die spanning kan bijvoorbeeld ontstaan in de wachtrij bij het toilet. Als je als beveiliging dan de mensen alvast een paar vellen toiletpapier geeft, ebt die spanning vaak al weg.” ◾

STROOM & WATER

Anticiperen op waterschaarste en stroomnetkrapte

Stroom en water zijn in Nederland overal voldoende aanwezig, dus ook op festivals, dankzij het werk van leveranciers van tijdelijke stroom- en watervoorzieningen. Die bedrijven houden actuele problemen in de basisvoorzieningen nauwlettend in de gaten, want de show must go on.

DOOR: WALLY CARTIGNY

Ons land is sinds een tijdje in staat van alarm voor wat betreft onze stroomvoorziening. Op veel plaatsen in Nederland heeft het elektriciteitsnet de maximale capaciteit bereikt. Dat is slecht nieuws. Het is binnen de energietransitie immers juist de bedoeling dat we met z’n allen meer stroom gaan gebruiken (in plaats van gas). In een poging die mogelijkheid te waarborgen, investeren netbeheerders en de overheid de komende jaren miljarden extra in uitbreiding van het elektriciteitsnet. Die uitbreiding vergt echter tijd, terwijl in onder meer de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg de zorgen over de netcapaciteit nu al groot zijn. Er kan zo goed als niets meer bij.

kundigheid van leveranciers voor tijdelijke stroomvoorziening. Die leggen in deze special uit dat zij er in alle gevallen voor kunnen zorgen dat er voldoende stroom is om een evenement optimaal te draaien. Dankzij aggregaten en batterijen is er zelfs voldoende stroom als de netaansluiting het af laat weten. Maar daarvoor is het wel belangrijk dat de benodigde stroomcapaciteit tijdig in kaart wordt gebracht.

mogen te hebben. Wij voorkomen graag dat afnemers capaciteit inhuren die ze helemaal niet nodig hebben.”

Besparing drinkwater

Stroomtekort niet nodig

De slechte situatie van het elektriciteitsnet zou in potentie consequenties kunnen hebben voor alle verbruikers van stroom.

Ook voor evenementen, zeker gezien de groei van de elektriciteitsbehoefte van bijvoorbeeld festivals.

Zij kunnen echter blijven vertrouwen op de

Overcapaciteit ook voorkomen

“Festivals breiden steeds verder uit met meer podia en randzaken die op elektriciteit werken,” zegt Ruud van Loosbroek van The Powershop Nederland. “Daardoor moet er meer aandacht uitgaan naar de stroomvoorziening om alles op zo’n groot evenement te laten werken. Met name bij de grootste festivals zitten we tegenwoordig eerder aan tafel dan voorheen. Dat zorgt er niet alleen voor dat voorzieningen op maat worden geleverd, maar ook dat de kwantiteit ervan beheerst wordt. Voorheen werden er nog weleens grove schattingen gemaakt om in ieder geval voldoende ver-

Naast elektriciteit is ook de watervoorziening een basiselement voor evenementen. En ook die voorziening staat nationaal onder druk. Internationaal eigenlijk, want de problemen worden hierbij met name veroorzaakt door klimaatverandering. In Nederland wordt het droger. Aangezien waterbedrijven drinkwater normaliter winnen uit grondwater en oppervlaktewater, dreigt drinkwater daardoor schaarser te worden. De overheid maakt samen met de waterbedrijven daarom plannen om drinkwater te besparen. Het doel is om per persoon terug te gaan van 119 liter naar 100 liter drinkwater per dag.

Festivals worden veelal op plaatsen georganiseerd waar geen vaste wateraansluitingen aanwezig zijn. Leveranciers van tijdelijke watervoorzieningen zorgen er dan voor dat er toch water stroomt voor alle toepassingen. Daarbij heeft de besparing

van drinkwater hun volle aandacht. Voor de toiletten wordt bijvoorbeeld niet of nauwelijks drinkwater meer gebruikt, terwijl dat voorheen standaard het geval was.

Scan op bronnen

MTD bekijkt voorafgaand aan evenementen met waterscans of er een mogelijkheid is om alternatieve waterbronnen in te zetten voor het spoelen van toiletten. “Zijn er bijvoorbeeld bedrijven in de omgeving met een wateroverschot? Kan er een regenwaterreservoir worden aangelegd? Door tijdig te inventariseren kunnen we organisatoren interessante oplossingen bieden,” vertelt MTD’er Joey van Straalen.

Douchewaterspoeling

Han van Zeeland van WATR. vertelt over zijn systeem ReWATR. waarmee douchewater wordt gespoeld voor hergebruik in toiletten. “Met watermeters houden wij bij hoeveel douchewater er wordt geproduceerd en gebruikt. Als er via ReWATR. te weinig douchewater beschikbaar is voor de spoeling van toiletten, kunnen wij ook grijs

water maken uit opgepompt oppervlaktewater. Op deze manier wordt er heel veel schoon drinkwater bespaard.”

Nauwelijks water

F&L Rental Group heeft ook een eigen systeem ontwikkeld voor toiletspoeling met gerecycled douchewater. Hiervoor is überhaupt nauwelijks water nodig na een toiletbezoek. “Voor sanitair zetten we in op vacuümtoilet units. Hierdoor worden er geen zeven liter, maar één liter water gebruikt bij een spoelbeurt.”

Watermanagement

Het besparen van drinkwater op festivals wordt zoals uit de voorbeelden blijkt enerzijds bereikt door het letterlijk minder door de wc te spoelen. Anderzijds wordt via watermanagement het verbruik beheerst. WATR. legt bij evenementen reservoirs aan die zorgen voor de aanwezigheid van voldoende drinkwater. Han van Zeeland: "Wij beschikken over watermeters die op afstand zijn uit te lezen via een app. We zien de niveaus van de watertanks en -zakken en

'Festivals breiden steeds verder uit met meer podia en randzaken die op elektriciteit werken'

kunnen daarop anticiperen. Als we bijvoorbeeld voorzien dat ergens te veel watervoorraad ontstaat, wordt daar meteen op gehandeld."

MTD houdt het verbruik eveneens nauwlettend in de gaten via smart watermeters: “Daarmee meten we onder meer de impact van de hoeveelheid water per persoon op de hoeveelheid drinkwater die benodigd is. Dat is zowel voor de lange als korte termijn interessant. Aan de hand van livemetingen kan worden geanticipeerd op het waterverbruik tijdens drukke en rustige dagdelen. En uit evaluaties voor de lange termijn kan blijken waar aanpassingen in het watersysteem tot betere oplossingen kunnen leiden. Daarnaast geeft de smart watermeter ook inzicht in de hoeveelheid water die gerecycled kan worden en wat de status is van dat proces.”

'Uiteindelijk willen we naar volledig circulair watergebruik, waarbij afvalwater weer wordt gezuiverd tot drinkwater'

Nieuw drinkwater

De bedrijven die voor festivals de tijdelijke watervoorziening faciliteren, dragen met hun systemen een steentje bij aan de doelstellingen van de waterbedrijven en de overheid. Sterker, op termijn willen ze volgens MTD nog een stap verder gaan dan slechts het besparen van drinkwater. "Uiteindelijk willen we naar volledig circulair watergebruik, waarbij afvalwater weer wordt gezuiverd tot drinkwater. In theorie kan dat al, wij hopen het in de nabije toekomst in praktijk te brengen." ◾

Service van vakmensen zeker zo belangrijk als materiaal

DOOR: WALLY CARTIGNY | FOTO'S: NATHAN REINDS

Het van oorsprong Belgische The Powershop richt zich vooral op festivals, tours en grote sportevenementen. Daarvoor beschikt het over een ruime hoeveelheid apparatuur om events te voorzien van elektriciteit en toebehoren, inclusief technici om alles goed en veilig te laten werken. Begin mei is het festivalseizoen al losgebarsten en staan er internationaal enkele grote evenementen gepland waarbij

The Powershop nauw betrokken is.

“Vanuit onze Vlaamse vestiging bedienen wij de Belgische evenementenmarkt en alle internationale projecten,” vertelt eigenaar Jan de Meyer. “Zo hebben we succesvol het Eurovisie Songfestival in Malmö afgewerkt en zijn we momenteel al volop bezig met het klaarmaken en vervoeren van apparatuur voor het EK Voetbal in Duitsland. Wij verzorgen al jaren de stroomvoorziening voor grote voetbalwedstrijden, zoals de finales van Champions League, Europa League en Supercup. Ook bij een aantal zijprojecten van de Olympische Spelen in Frankrijk zijn we betrokken als stroomleverancier. Daarnaast verlenen wij onze diensten ook aan diverse internationale tours van artiesten. Het is een flink volle agenda voor de komende maanden, maar we hebben het allemaal goed kunnen inplannen.”

The Powershop is in Nederland en internationaal een van de bekendste leveranciers van tijdelijke stroomvoorziening. Zelfs enkele van de allergrootste (tv-)evenementen ter wereld vertrouwen op de service van dit bedrijf. Eigenaar Jan de Meyer: “Het draait om de hoogste zekerheid en uitvoering door de beste vaklieden”

Vertrouwen in kwaliteit

Dat grote organisaties als de UEFA, FIFA en ook de EBU voor het Eurovisie Songfestival The Powershop als partner voor stroomvoorziening willen, berust vooral op het vertrouwen in de kwaliteit van deze leverancier. De Meyer is zich daarvan bewust. “Stroomvoorziening kun je her en der afnemen, maar zeker bij de grote events met miljoenen toeschouwers op televisie is de verantwoordelijkheid groot. Er mag dan

echt niets fout gaan. Wellicht gaat er in 95% van de gevallen ook niets mis, maar voor dergelijke organisaties zijn die laatste paar procenten extra zekerheid heel belangrijk. Van ons weten ze dat er een systeem staat dat van A tot Z op maat is geleverd. En ze krijgen er de passende service bij. Want het gaat niet alleen over materiaal, het gaat vaak nog veel meer over de mensen die ermee kunnen werken.”

Op tijd om tafel

De kennis van zaken en materiaal waar De Meyer op duidt, is ook in de Nederlandse festivalmarkt van steeds groter belang. “Dat komt doordat festivals steeds verder uitbreiden met meer podia en randzaken die op elektriciteit werken,” zegt Ruud van Loosbroek, die samen met Yuri Kramer de directie van The Powershop Nederland vormt. “Daardoor moet er meer aandacht uitgaan naar de stroomvoorziening om alles op zo’n groot evenement te laten werken. Met name bij de grootste festivals zitten we tegenwoordig eerder aan tafel dan voorheen. Dat zorgt er niet alleen voor dat voorzieningen op maat worden geleverd, maar ook dat de kwantiteit ervan beheerst wordt. Voorheen werden er nog weleens grove schattingen gemaakt om in ieder geval voldoende vermogen te hebben. Wij voorkomen graag dat afnemers capaciteit inhuren die ze helemaal niet nodig hebben, want dat betekent voor hen een kostenbesparing.”

Vergroening stroomvoorziening

Behalve de uitbreiding van stroomvoorziening op evenementen speelt ook de verduurzaming daarvan een steeds grotere rol,

mede door veranderende wet- en regelgeving. Nederland loopt hierin voorop, maar volgens De Meyer is het ook internationaal een issue van betekenis. Groene brandstof voor aggregaten en batterijen hebben hun intrede in de branche gedaan en de inzet ervan neemt toe. Ook het vervoer van apparatuur moet vergroenen en dat is met zwaar materiaal voorlopig nog een aardige puzzel. The Powershop denkt graag mee over wat er mogelijk is en gaat ook met partners het gesprek aan over de consequenties van vergroening.

'In de meeste gevallen hoor en zie je ons niet tijdens het hele festival, omdat alles op rolletjes loopt'

de gehele evenementenbranche. Volgens De Meyer is de evenementenbranche best populair onder technici, maar niettemin is de aanwas van kundig personeel zeer welkom. “Tijdens de pandemie zijn veel mensen naar andere branches uitgeweken. Dat is in Nederland en België te merken, maar zeker ook in Frankrijk. Erg jammer, want veel mensen onderkennen de prettige werksfeer in de evenementensector. We werken allemaal zij aan zij naar een resultaat. Er is sprake van een groot wij-gevoel. Dat is heel anders dan in bijvoorbeeld de bouw, waar meer langs elkaar heen wordt gewerkt. Wij vangen het tekort aan mensen internationaal onder meer op door te werken met Britse en Australische technici. Ondertussen staan we open voor professionals met interesse in onze sector.”

Opleiding tot festivalspecialist

The Powershop biedt opleidingen aan voor geïnteresseerden op meerdere niveaus. Van Loosbroek: “Mensen met technische aanleg kunnen bij ons terecht en worden van begin af aan opgeleid tot elektricien. Wie al gekwalificeerd is kan hier het festivalvak leren, want dat vergt specifieke kennis. Na de opleiding ben je een volwaardig specialist in een fantastisch vak.”

“Duurzamer omgaan met tijdelijke stroomvoorziening betekent vaak dat daarin geïnvesteerd moet worden,” zegt Yuri Kramer. “We merken om ons heen dat daar niet altijd veel ruimte voor is. Toch wordt dit onderwerp de komende jaren belangrijker omdat de uitstootnormen worden aangescherpt. Wij adviseren evenementenorganisaties over de geldende regels op dit gebied en zorgen voor de beschikbaarheid van duurzame voorzieningen.”

Vakmensen gezocht

Naast de energietransitie vormt de krapte op de arbeidsmarkt ook een uitdaging voor

Onzichtbaar trots

Kramer benadrukt dat The Powershop weliswaar leeft van het leveren van stroomvoorziening, maar zijn eigen kracht haalt uit de gekwalificeerde medewerkers. “Wij zijn echt een servicebedrijf. Onze opdrachtgevers worden volledig ontzorgd doordat onze mensen precies weten wat ze moeten doen. En dat doen we ook nog eens bijna onzichtbaar. In de meeste gevallen hoor en zie je ons niet tijdens het hele festival, omdat alles op rolletjes loopt. Die werkwijze staat bijna haaks op de trots die we ervaren bij de evenementen die we mogelijk maken. We mogen de mooiste dingen doen, maar realiseren ons dat The Powershop een radar is in het geheel die altijd steady moet draaien.”

WATER KAN BEST SLIM ZIJN

Nieuwe regelgeving en een veranderend festivallandschap hebben een grote invloed op drink- en afvalwater bij events. We willen groener, efficiënter en altijd de beste kwaliteit. MTD kan daarbij helpen. Denk aan onze waterscans, slimme watermeters, tijdelijke waterzuivering, of het aanleggen van semi-permanente waterinfrastructuur. We denken graag met je mee.

MTD. AL 35 JAAR JOUW WATERPARTNER.

Waterkwaliteit, verbruiksinzicht en duurzaamheid op eerste plaats

DOOR: WALLY CARTIGNY

DMTD is marktleider in tijdelijke waterinfrastructuur voor evenementen. Naast de reguliere watervoorzieningen geeft het bedrijf veel aandacht aan verbruiksmanagement en alternatieven voor drinkwatergebruik. Met als doel om evenementen optimaal te faciliteren en tegelijkertijd zo duurzaam mogelijk om te gaan met water.

oordat drinkwater schaarser wordt, moeten we er zuiniger mee omgaan. MTD is zich daarvan bewust en onderzoekt daarom volop alternatieven voor drinkwatergebruik in de watervoorziening van evenementen. Tegelijkertijd beseft het bedrijf als geen ander het belang van goede waterkwaliteit. Bij elkaar een flinke verantwoordelijkheid, maar Joey van Straalen, QHSE & Water Quality Coordinator bij MTD, verwelkomt niettemin een uitbreiding daarvan. “Wij willen waar mogelijk ook voorkomen dat de watervoorziening op evenementen negatieve impact heeft op de natuur. Sterker nog, het liefst willen wij een locatie beter achterlaten dan dat we ‘m aantroffen.”

Blijvende verduurzaming

Van Straalen legt uit dat MTD steeds vaker de rol van waterconsultant op zich neemt met het oog op duurzaamheid. “Wij zorgen vaak op afgelegen plekken voor stromend water. Dat hoeft niet altijd drinkwater te zijn. Er zijn vaak alternatieve bronnen mogelijk als regenwater en water van airconditioners, bruikbaar voor bijvoorbeeld toiletspoeling. Wij kunnen aangeven hoe dergelijk gebruik mogelijk is en de uitvoering verzorgen. Ook streven we naar circulaire systemen, waarbij oppervlaktewater dat bij evenementen wordt gebruikt ter plekke wordt gezuiverd en na afl oop wordt teruggebracht in de natuur. Door hierover in gesprek te gaan met organisaties en het lokale bestuur, willen we bijdragen aan blijvende verduurzaming van evenementenlocaties.”

te brengen, zet MTD waterscans in. Van Straalen: “Daarmee bekijken wat er mogelijk is om drinkwater te besparen en, op plekken waar water schaars is, te kijken waar water überhaupt vandaan kan komen. Zijn er bijvoorbeeld bedrijven in de omgeving met een wateroverschot? Kan er een regenwaterreservoir worden aangelegd? Door tijdig te inventariseren kunnen we organisatoren interessante oplossingen bieden en problemen rondom de watervoorziening voorkomen voordat ze ontstaan.”

Smart water meters

kan bijvoorbeeld worden geanticipeerd op het waterverbruik tijdens drukke en rustige dagdelen. En uit evaluaties voor de lange termijn kan blijken waar aanpassingen in het watersysteem tot betere oplossingen kunnen leiden. Daarnaast geeft de smart watermeter ook inzicht in de hoeveelheid water die gerecycled kan worden en wat de status is van dat proces.”

Straks: afvalwater wordt drinkwater

Waterscans

Om de aanwezigheid en mogelijke inzet van alternatieve waterbronnen in kaart

Tijdens evenementen zet MTD smart watermeters in om verbruik en hergebruik te kunnen monitoren. Van Straalen: “Daarmee meten we onder meer de impact van de hoeveelheid water per persoon op de hoeveelheid drinkwater die benodigd is. Dat is zowel voor de lange als korte termijn interessant. Aan de hand van livemetingen

Die recycling faciliteert MTD met verschillende systemen. “Onze zogeheten Silver Label unit, die inmiddels wereldwijd toegepast wordt om decentraal water te kunnen zuiveren, filtert afvalwater voor hergebruik in douches en voor irrigatie,” legt Van Straalen uit. “Uiteindelijk willen we naar volledig circulair watergebruik, waarbij afvalwater weer wordt gezuiverd tot drinkwater. In theorie kan dat al, wij hopen het in de nabije toekomst in praktijk te brengen.” ◾

JOEY VAN STRAALEN

‘Dienstverlening, duurzaamheid en techniek staan bij ons centraal’

DOOR: JEROEN VAN

TRIERUM

n 2000 werd F&L Powerrental opgericht. Het bedrijf positioneerde zich als specialist op het gebied van tijdelijke stroomvoorzieningen. Door de jaren heen werd het dienstenpakket uitgebreid en in 2013 kreeg uitvoerend eigenaar Ralph van Veen de vraag of zijn bedrijf ook festivals en evenementen kon helpen met wateruitdagingen.

Van Veen: “Dat hebben we gedaan en dat bleek een goede zet. Na de coronaperiode konden we het Limburgse waterbedrijf TWT Verhuur (Tijdelijke Water Techiek) overnemen. Onze vestiging zat in Hoogeveen en met de TWT-locatie in Tegelen hadden we een landelijke dekking. Niet lang daarna kwam ik in contact met Jelle Post. Hij was de eigenaar van Post Sanitair Verhuur. Jelle wilde zijn bedrijf verkopen en wij zijn ingestapt. Hierdoor werd F&L Rental eind vorig jaar een echte groep.”

Extra voordeel

De drie bedrijven vullen elkaar volgens Van Veen perfect aan. “Samen zorgen we voor extra voordeel richting onze klanten. De drie disciplines vergroten onze complete propositie. Iedere tak heeft zijn eigen specialisme en ervaren medewerkers, maar samenwerking tussen de bedrijven staat centraal. Hierdoor heeft de klant één aanspreekpunt voor drie zaken die met elkaar te maken hebben. F&L Rental Group is de specialist als het gaat om tijdelijke voorzieningen van stroom, water en sanitair.”

Duurzaamheid

Als er over evenementen, festivals, water, stroom en sanitair gepraat wordt, komt het woord duurzaam vaak snel voorbij. Dit is iets waar F&L Rental Group natuurlijk op in-

F&L Rental Group is dé plek waar evenementorganisatoren terecht kunnen voor al hun stroom-, water- en sanitair-wensen. Uitvoerend eigenaar Ralph van Veen: “Wij zijn de specialist als het gaat om tijdelijke voorzieningen van stroom, water en sanitair.”

speelt. “We werken binnen onze drie specialismes enkel met duurzame materialen. Zo gebruiken we met stroom batterijsystemen. Ook gebruiken we uitsluitend de fossielvrije brandstof HVO100. Daarnaast maken we stappen op het gebied van waterstof. Bij sanitair zetten we in op vacuümtoilet units. Hierdoor wordt er geen zeven liter, maar een liter water gebruikt bij een spoelbeurt. Het water hiervoor is overigens gerecycled douchewater. Wij vinden duurzame innovatie heel belangrijk.”

Zelf bouwen

Van Veen onderstreept dat alle stroom, water en sanitair-oplossingen uit de koker van F&L Rental Group komen. “Zo hebben we containers met drinkbaar water van

6000 liter ontworpen en gemaakt. Deze kunnen ingezet worden voor drinkpunten of bijvoorbeeld een EHBO-post. Alles wat wij aanbieden, bedenken, ontwikkelen en bouwen we zelf. Een bijkomend voordeel van deze werkwijze is dat er een constante aanvoer en stroom van kennis ontstaat.” Al deze werkzaamheden vinden plaats tijdens de wintermaanden door de F&L Rental Group-monteurs, die ook met de apparaten werken tijdens het festivalseizoen. “Dienstverlening, duurzaamheid en techniek zijn de leidraden van de F&L Rental Group. We zetten onze kennis en ervaring in om het beste advies te geven en zorgen voor een vlekkeloze uitvoering. Dit alles doen we op een kostenbesparende en efficiënte manier.” ◾

RALPH VAN VEEN

STROOM & WATER

RentFactor Rental Solutions biedt kant en klare oplossingen

DOOR: EDGAR KRUIZE

RentFactor Rental Solutions is meer dan een verhuurbedrijf, zo stelt Lubbers. “Ik bied kant-en-klare oplossingen. Vandaar dat ik ‘Rental Solutions’ in de naam heb staan. Ik heb altijd de behoefte gehad om in het werk dat ik deed het leven van anderen makkelijker te maken. Waar anderen afhaakten, loste ik het op. Zelfs als het heel complex werd. Ik heb er 15 jaar lang onder meer voor gezorgd dat ijsbanen zelfs midden in een hete zomer gewoon functioneerden, maar die tijd heb ik gehad. Dat neemt niet weg dat ik nog altijd producten wil leveren die voor mijn klanten meer dan een oplossing zijn. Dat is de basis van RentFactor Rental Solutions.”

Dat bedrijf is vanuit de coronaperiode geboren. Tijdens de gedwongen pas op de plaats besloot Lubbers dat het tijd was om het wat rustiger aan te gaan doen. “Maar tegelijk wilde ik ook zakelijk nog één stap maken. Een bedrijf neerzetten waarin ik de service en oplossingsgerichtheid waar ik

“Ik wil nog één kunstje doen,” lacht industrieveteraan Cees Lubbers. In zijn ruim 40-jarige carrière in de event- en entertainmentbranche heeft hij met regelmaat het onmogelijke mogelijk gemaakt. Anno 2024 staat hij iets rustiger in de wedstrijd, maar nog altijd met ambitie. “De onmogelijke klussen laat ik nu aan anderen.”

om bekend sta in het vak wil koppelen aan een overzichtelijk ‘portable, ‘towable’ en/of ‘liftable’ productassortiment. Dat is RentFactor Rental Solutions geworden.”

Vliegende start

Met dit bedrijf heeft hij een vliegende start gemaakt. Lubbers is gestart met mobiele koelfaciliteiten, waarvan speciaal voor evenementen ook mobiele koelunits beschikbaar zijn met een bierdoorvoersysteem. “Ik laat mijn klanten in de kou staan, haha! Gegarandeerd koel bier, direct uit het fust! Maar we brengen ook gekoelde dranken, wijn of fris op locatie in een koelaanhanger en die nemen we na afloop weer mee, inclusief emballage en de niet geconsumeerde drank. Ook bezorgen we ijsblokjes en crushed ice in vriesaanhangers. Zelfde principe, halen we na afloop weer op. Zo hebben we vorig jaar bijvoorbeeld aan Holland House of Hospitality rondom de Formule 1 geleverd en leveren we dit jaar onder meer koeling aan de VIP catering van De Amsterdamse Zomer.”

Stroomoplisingen

De volgende stap die Lubbers maakt is op het gebied van stroomvoorziening. “Ik wil producten leveren die in feite ‘plug and play’ oplossingen zijn voor onze opdrachtgevers. Op het gebied van koeling heeft RentFactor Rental Solutions zich in korte tijd bewezen. Stroomvoorziening is een logische volgende stap, ook weer vanuit het ‘portable, ‘towable’ of ‘liftable’-principe.”

In dit geval levert RentFactor Instagrid ONE, portable E-power tot 6,5 kWh. Ook is Lubbers een samenwerking aangegaan

met EcarACCU, dat onder de merknaam EcarPOWER stroomoplossingen bouwt met hergebruikte batterijen. Hiervan levert hij aanhangers en gensets van 45 kVa tot 120 kWh en binnenkort komen daar modulaire master /slave E-power accu packs van 100 kW/100kWh-500 kWh bij en mogelijke uitbreiding van accupacks met mobiele solar tot 10 kW per rental unit. “Eigenlijk alles om bijvoorbeeld vanaf de opbouw van een evenement al zonder aggregaat te kunnen laten draaien. Ik denk mee, lever precies wat men nodig heeft en haal het weer op als men er klaar mee is. Ik ben RentFactor Rental Solutions gestart om mijn kennis en expertise in te blijven zetten in deze branche, daar kom je namelijk nooit helemaal meer uit. Het idee was om het net zo makkelijk voor mezelf als voor mijn klanten te maken, maar je weet hoe dat gaat… De groei zit er flink in! Dus wie weet loopt dit kunstje ook wel weer flink uit de hand!” ◾

Zorgeloze en duurzame watervoorziening voor festivals

WATR. is gespecialiseerd in tijdelijke watertechniek voor evenementen. Met materiaal van hoge kwaliteit, innovatieve technieken en vooral medewerkers ontzorgt dit bedrijf steeds meer festivals. Eigenaar Han van Zeeland: ‘Wij denken graag mee over de watervoorziening en zorgen ervoor dat die goed verloopt. Daarbij wordt ook gekeken naar duurzame alternatieve waterbronnen.”

DOOR: WALLY CARTIGNY

Zo’n acht jaar is WATR. (spreek uit: ‘waterpunt’) nu actief in de festivalbranche als serviceverlener voor de watervoorziening. In die tijd is het bedrijf een bekende speler geworden met vaste afnemers en ook veel vraag van potentiële klanten. Vorig jaar was die vraag zelfs al zo groot dat Van Zeeland soms de boot moest afhouden. “Er is veel behoefte aan goede watervoorzieningen in deze branche. Daarom hebben wij het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in materiaal. WATR. is een zusterbedrijf van Van Zeeland Watertechniek. Die brede aanwezigheid in de markt geeft ons de mogelijkheid om vanuit eigen kracht te investeren. We beschikken nu over veel meer materiaal om

waterinstallaties te kunnen leveren voor tijdelijke locaties. Daarmee kunnen we onze relaties in de festivalmarkt volledig ontzorgen.”

Ontzorgen als uitgangspunt

Het wegnemen van zorgen bij festivalorganisaties wordt door WATR. serieus genomen. Van Zeeland: “Een evenement moet ervan op aan kunnen dat de watervoorziening goed en veilig is geregeld. Ik hoor wel eens verhalen over partijen die afspraken niet nakomen of geleverd materiaal niet netjes afwerken. Dat overkomt je met ons niet. Wij doen wat we beloven en precies zoals het hoort.”

Dat geldt volgens Van Zeeland ook voor de

financiële afspraken. “Van WATR. krijgt een organisator een transparante offerte op één A4 waar alles op staat wat je huurt of verbruikt, maar ook de prijs voor zaken die je niet afneemt staat erbij. Als je dan moet opschalen met extra waterslangen of wasbakken, weet je precies wat de kosten zijn. En dat alles past nog steeds op een A4'tje. Ontzorgen betekent ook duidelijk zijn en vooruit denken voor organisatoren.”

Nieuw materiaal

Onderdeel van de service die WATR. biedt, is dat er elk jaar wordt gewerkt met nieuwe materialen voor toe- en afvoer van water. Van Zeeland legt uit dat die werkwijze meerdere voordelen biedt. “Ten eerste zijn jonge slangen het beste voor de drinkwaterkwaliteit, ook al worden ze na gebruik altijd gereinigd. Daar komt bij dat nieuw materiaal natuurlijk ook het meest gedegen is, zonder beschadigingen. Ook voor onze monteurs is dat het prettigst om mee te werken. Wij kunnen na het festivalseizoen de materialen overigens weer in andere markten kwijt, bijvoorbeeld voor gebruik in tuinen van particulieren. Dat hergebruik sluit aan bij ons streven om zo duurzaam mogelijk te werken.”

ReWATR. voor grijs water

Onderdeel van de duurzame werkwijze van WATR. is de ReWATR. wagen: een mobiele unit waarin licht vervuild afvalwater wordt gereinigd en opgeslagen voor ander gebruik dan drinkwater. Van Zeeland: “Deze techniek hebben we in eerste instantie ontwikkeld om festivals te helpen op locaties waar de aan- en afvoer van water

niet optimaal is. Door douchewater via het ReWATR. systeem te hergebruiken voor het spoelen van toiletten, is dat probleem voor een groot deel opgelost. Wij houden met watermeters bij hoeveel douchewater er wordt geproduceerd en gebruikt. Als er te weinig douchewater beschikbaar is voor de spoeling van toiletten, kunnen wij ook grijs water maken uit opgepompt oppervlaktewater. Op deze manier wordt er heel veel schoon drinkwater bespaard.”

Duurzaam watergebruik

Dit seizoen wordt het ReWATR. systeem op meerdere festivals maar ook pretparken ingezet voor de grijswatervoorziening. Het gebruik van de unit brengt kosten met zich mee die volgens Van Zeeland in sommige gevallen snel terugverdiend worden. “Op een locatie waar de aanvoer van water minder makkelijk is, moeten er normaal gesproken buffers worden aangelegd met leidingwater. In die omstandigheden is het ReWATR. systeem al snel goedkoper en zoals gezegd veel duurzamer.”

Zelf werkt WATR. ook zo duurzaam mogelijk, vertelt Van Zeeland. “Onze voertuigen rijden allemaal op bio-brandstof (90% CO2-besparing) en het bedrijfspand is uitgerust met zonnepanelen. Wanneer we met elektrische vrachtwagens kunnen

rijden, overwegen we dat zeker. Momenteel is dat nog niet mogelijk. Wel letten we heel erg op het watergebruik voor onze klanten. Wij beschikken over sensoren die op afstand zijn uit te lezen via een app. We zien de niveaus van de watertanks en -zakken en kunnen daarop anticiperen. Als we bijvoorbeeld voorzien dat ergens te veel watervoorraad ontstaat, wordt daar meteen op gehandeld. Dat werkt waterbesparend en het is natuurlijk ook service. Het hoort bij ontzorgen, vind ik.”

Kostenbesparing

Het besparen van water werkt uiteraard

erg belangrijk waar op het terrein bijvoorbeeld de wasbakken en toiletten worden geplaatst. Als dat in verschillende blokken moet gebeuren, dan vergt dat ook de aanleg van leidingen en mogelijk reservoirs. In sommige gevallen is er een kostenbesparing mogelijk door terug te gaan naar de tekentafel en het terrein anders in te delen. Wij denken graag mee in dat proces.”

‘Han lost het op’

Het meedenken met de klant en de intrinsieke wil om afnemers te ontzorgen, is naast de kwaliteit van het geleverde werk wat WATR. een goede reputatie bezorgt.

'Een evenement moet ervan op aan kunnen dat de watervoorziening goed en veilig is geregeld'

ook kostenverlagend. Voor sommige festivals geldt volgens Van Zeeland dat ze ook op andere facetten van de watervoorziening kunnen besparen. Hij adviseert organisaties daar graag in. “Stroom en water behoren tot de infrastructuur van een festival. Elektriciteitsaansluitingen kun je overal creëren met een aggregaat. Voor water heb je aanvoer nodig. Daarom is het

Van Zeeland: “Wij kunnen op watergebied alles managen voor festivals en dat doen we ook heel graag. Ook partijen die op een laat moment een oplossing zoeken voor een probleem, helpen wij uit de brand. Ik hoor weleens terug in de markt: ‘Han, die lost het wel op.’ Dat vind ik natuurlijk grappig, maar het geeft ook wel serieus weer hoe WATR. met relaties omgaat.” ◾

Q-dance maakt zich op voor 20ste editie Defqon.1 Weekend Festival

Sinds 2003 is Defqon.1 Weekend Festival niet meer weg te denken uit het Nederlandse festivallandschap. Organisator Q-dance maakt zich op voor de 20ste Nederlandse editie. Een maand voor het festival blikken managing director/general manager Sander Bijlstra en creatief directeur Jonas Schmidt terug op de rijke geschiedenis van het event en kijken ze vooruit naar de toekomst van hun Defqon.1 Weekend Festival.

Defqon.1 Weekend Festival werd in 2003 voor het eerst georganiseerd op het Almeerderstrand en inmiddels is het evenement uitgegroeid tot een vaste waarde op de kalender van het evenemententerrein naast Walibi Holland in Biddinghuizen. Organisator Q-dance zag al snel dat de populariteit van hardere stijlen de Nederlandse grenzen oversteeg en maakte de stap naar het buitenland. Sinds 2009 werd het evenement meerdere keren georganiseerd in Sydney (Australië) en Santiago (Chili). Zelfs corona kon de overweldigende en positieve kracht van het event niet stoppen. Ondanks de beperkingen van de lockdown waardoor een fysiek festival niet kon plaatsvinden, streamde Q-dance een volledige digitale versie van Defqon.1. Een driedaags-event met meer dan 80 artiesten, dat wereldwijd achter de computer gratis door de fans kon worden ervaren.

start van de 2024-editie. Vier dagen lang is Biddinghuizen dan opnieuw het hardere stijlen-centrum van de wereld.

In den beginne Hoewel de 20ste editie van Defqon.1 natuurlijk wel een feestje waard is, klopt dit aantal niet helemaal. Tenminste, als je de twee Corona- en de buitenlandse festivals meerekent.

“Dan kom je op 35,” lacht Sander Bijlstra, managing director van organisator Q-dance. “We hebben in ieder geval in totaal 19 live edities in Nederland mogen organiseren. Maar voor ons tellen de 10 edities in Australië en de twee in Chili ook mee. En gezien de hoeveelheid bloed, zweet en tranen die we in de twee pandemie-versies hebben gestopt, mogen we die niet vergeten.”

Inmiddels zijn de lockdown en alle restricties een verre herinnering en draait de live-industrie, net als Defqon.1, weer op volle toeren. Wereldwijd zijn liefhebbers al aan het aftellen naar donderdag 27 juni, de

Het verhaal van Q-dance en Defqon.1 leest als een spannend jongensboek. Bijlstra: “We zaten tussen 1999 en 2002 als Q-dance in een heel dikke flow. Ieder evenement dat we in de markt zetten, wist uit te verkopen. Dat was natuurlijk hartstikke gevaarlijk als je een relatief nieuwe onder-

neming bent, maar daar stonden we niet bij stil. Toen we hoorden dat er een plek vrijkwam op het Almeerderstrand zijn we daar gelijk ingesprongen. Als het om indoor evenementen ging had Q-dance inmiddels flink wat kilometers gemaakt en we dach-

ten: dan moet een feestje buiten toch ook geen probleem zijn? We waren natuurlijk zo groen als gras, maar vonden onszelf de beste feestgevers van de wereld. Dus waarom zouden we geen festival kunnen organiseren? Aan de verkoopkant ging het verrassend goed, maar op het operationele gebied hebben we flink zand gehapt. Zo realiseerden we ons pas bij de start van de werkzaamheden dat we eerst rijplaten moesten neerzetten en we een heel dorp moesten bouwen voordat er überhaupt een lamp of een vlag opgehangen kon worden. Je kunt rustig zeggen dat Q-dance daar volwassen is geworden. Het was een waardevolle les in productie, die nog steeds doorklinkt. Iedereen hier is sindsdien nog altijd bezig met het bouwen van mooie werelden en het geven van indrukwekkende shows.”

jaar verder kunnen,” vertelt creatief directeur Jonas Schmidt. “Dat had te maken met het bestemmingsplan. We hebben toen contact opgenomen met Walibi. Zij hadden een tweedaagse vergunning en de contracten waren snel getekend. Daar moet ik wel bij zeggen dat niet iedere creatieveling hier daar even enthousiast over was. We wisten dat we niet op Almere Strand konden blijven, maar een saaie lap grond in de polder was weer het andere uiterste. In 2011 hebben we daar de eerste editie neerge-

te genieten, maar wil je als Weekend Warrior de complete ervaring, dan kom je het hele weekend. Ook plakten we achter onze naam de tag: Weekend Festival. Vanaf het moment dat onze bezoekers dit begrepen, zijn we opnieuw losgegaan en zagen we weer iedere editie groei.”

Blijven uitdagen

De geschiedenis van Defqon.1 is in een woord indrukwekkend. Beide mannen zijn echter bescheiden genoeg om dit niet toe

Weekend Warriors

Almere was als standplaats voor Defqon.1 in 2010 inmiddels een vaste waarde geworden. Daar kwam bij dat Q-dance met het dagfestival ieder jaar een groei wist te realiseren. Zowel binnen de branche als onder bezoekers klonk de vraag naar meerdaagse evenementen steeds luider. Uitbreiding op het Almeerderstrand behoorde op lange termijn echter niet tot de mogelijkheden. “We zouden in Almere nog maar een paar

zet. Dat was moeilijker dan verwacht. Ook omdat Defqon.1 naar een weekend ging. We hebben alles bijna moeten subsidiëren om de bezoekers over te halen om het volle weekend te komen, maar dat is uiteindelijk gelukt. Onze fans vonden de zaterdag fantastisch, waarom zouden ze daar een zondag bij moeten hebben? In 2013 hebben we de slogan Weekend Warriors geïntroduceerd. De boodschap hierbij was: je bent meer dan welkom om een dag van Defqon.1

'In de eerste zeven jaar van Defqon.1 kwam het overgrote deel van onze bezoekers uit Nederland. Tegenwoordig is dat nog maar de helft'

te schrijven aan een strategie of geheim. Bijlstra: “Jonas zegt vaak dat dit een uit de hand gelopen hobby is. Uiteindelijk komt het erop neer dat we heel veel mooie momenten maken met heel veel leuke mensen. Een van de belangrijkste zaken om dit vol te houden is om iedereen die meedoet constant uit te dagen. Zo creëren we ieder jaar weer iets bijzonders.”

“We gebruiken vaak de term ‘One Tribe’,” vult Schmidt aan. “Dit geeft aan hoe we

Specialistinmobilesanitarysolutions.www.van-overbeek.nlSpecialistinmobilesanitarysolutions.www.van-overbeek.nl Specialistinmobilesanitarysolutions.www.van-overbeek.nl

omgaan met bijvoorbeeld de artiesten die bij ons optreden. In de rest van de festivalwereld zijn artiesten vaak gewoon talent dat wordt ingehuurd om hun kunstje te doen en daarna weer weg te gaan. Het merendeel van artiesten die op Defqon.1 draaien, is er het hele weekend. Sterker nog, ik denk dat 85 procent van de dj’s die nu op ons podium staat, zelf eerst bezoeker was. Dat zorgt voor een heel ander gevoel. Hetzelfde geldt voor onze crew en andere partners. Iedereen is echt onderdeel van Defqon.1 en dat voel je.”

aan de voor- als achterkant. Je kunt 100 lasers ophangen, maar als het geluid slecht is dan hebben de bezoekers niet de ervaring die we hen graag willen geven.”

Q-dance Network

Bezoekers

'Onze partners zijn het lichaam van Defqon.1 en wij de geest'

In juni wordt dan wel de 20ste editie neergezet, de komende editie wordt richting de buitenwereld niet gecommuniceerd als jubileum. “Het is beslist niet zo dat we ons op de borst slaan en roepen dat we de beste zijn. Integendeel. Ik ben oprecht zenuwachtig als ik me realiseer dat alles er over vier weken moet staan. Je bent immers zo goed als je laatste feest. De lat ligt voor iedere Defqon.1 hoog. Alles moet kloppen, zowel

Vanaf 2013 kwam de realisatie bij Q-dance dat Defqon.1 meer is dan een jaarlijks terugkerend feestje. Bijlstra: “Onze wereldwijde fans wilden meer en meer. Het contact verliep via social media, maar daar zaten veel haken en ogen aan. Dit alles leidde tot de lancering van het digitale kanaal Q-dance Network. De band met onze community is ooit begonnen met posters op de muur en flyers in de platenzaak. Door de jaren heen zijn we echter steeds afhankelijker geworden van de grote techbedrijven. Dat was een belangrijke reden waarom we een eigen digitaliseringsstrategie hebben opgezet om rechtstreeks in contact te blijven met onze achterban. Natuurlijk gebruiken we nog steeds socials, maar we zijn er niet meer afhankelijk van. Het cynische model van de uitbaters is dat je na het eerste bereik moment steeds meer moet betalen om met je fans in contact te blijven. Met Q-dance Network hebben we een betaald en een gratis abonnement en dat versterkt de band met onze klanten nog meer. Daarnaast maakt Q-dance Network het mogelijk om het hele jaar door ons merk te

Het publiek van Defqon.1 komt voor 50 procent uit Nederland. De andere helft van de tickets wordt gekocht door internationale fans. 23 procent van hen komt uit Duitsland, zes procent uit Frankrijk en vijf procent uit België. De leeftijdscategorie 25-34 is het best vertegenwoordigd (49 procent), gevolgd door 18-24 (33 procent) en dan 35 en ouder (18 procent). 69 procent van de Defqon.1bezoekers bestaat uit mannen, terwijl 31 procent vrouw is.

laden en zo de band met de fans verder uit te bouwen.”

Toegewijd

“Het betaalde lidmaatschap heet DEDIQATED Membership,” vult Schmidt aan. “Toegewijd is namelijk een goede omschrijving van hoe wij en onze fans in de race zitten. We maken content waar onze abonnees op zitten te wachten. Social media en dan vooral YouTube waren wel een belangrijk onderdeel van onze internationale uitstraling. We waren op een bepaald moment een van de eerste partijen

die via YouTube live gingen streamen. Dat ging door het dak en niet alleen in ons eigen land. In het buitenland kwamen liefhebbers er ook achter dat dit een speciaal feestje was. In de eerste zeven jaar van Defqon.1 kwam het overgrote deel van onze bezoekers uit Nederland. Tegenwoordig is dat nog maar de helft. In totaal krijgen we bezoekers uit 96 landen, bizar als je er te lang over nadenkt. Ineens spraken we niet alleen met mensen uit ons eigen land, maar met bezoekers over de hele wereld.” Defqon.1 kan dus probleemloos als toeristentrekker de boeken in. Tijdens het laatste

Q-dance Network

weekend van juni verwelkomt het festival gemiddeld 50.000 buitenlandse bezoekers. “Je hebt het hier over toeristen die niet voor Amsterdam, de rosse buurt of de coffeeshop komen, maar voor de hardstyle van Defqon.1. Daar zijn we heel erg trots op.”

Buitenland

Om fans nog meer bij het hardstyle-fenomeen te betrekken werd het Q-dance Network gelanceerd. Een digitale plek waar ruim 500 live sets van meer dan 750 artiesten en acts te zien zijn. Deze zijn geschoten op 232+ evenementen. In totaal is er meer dan 950 uur aan videocontent te bekijken. Naast een gratis lidmaatschap kan er ook maandelijks of jaarlijks betaald worden. Hiermee krijgen fans alle content reclamevrij en onder andere ook toegang tot vroege ticketverkoop, limited edition merchandise, upgrades en rewards.

Het was dan ook een logische stap om in 2009 met Defqon.1 het buitenland te verkennen. De eerste editie buiten Nederland werd in Sidney georganiseerd, gevolgd door onder meer een editie in Chili. Schmidt: “Waar we ook kwamen, het publiek zong echt alles mee. Iedereen bleek bekend te zijn met hardstyle. Ik wist niet wat ik meemaakte. We voelden ons altijd piraten die in de hele wereld zieltjes willen winnen voor onze muziek, maar tot onze verbazing waren die er altijd al. Het begin van de internationale expansie was ook het moment waarop buitenlandse bezoekers steeds vaker de weg naar Biddinghuizen wisten te

vinden. Dit jaar gaan we twee of drie nieuwe landen doen.”

Bijlstra vult aan: “Er bleek in Australië een vruchtbare bodem voor hardstyle. Operationeel ging het gelijk verrassend goed, al duurde het commercieel wel iets langer. Tien jaar later moesten we daar helaas weg. Jammer, want alles stond.

toeleveranciers. Het duo spreekt overigens niet van toeleveranciers, maar van partners. “Zij zijn net zo belangrijk als wij,” zegt Bijlstra. “De samenwerking zien we als een ecosysteem. Onze partners zijn het lichaam van Defqon.1 en wij de geest. Zonder hen kunnen we niet doen wat we doen. Wij zijn met zo’n 50 mensen het hele

'Alles wat we voor Defqon.1 doen, doen we gezamenlijk. Dat zie je ook terug in het uiteindelijke product'

We hoeven nu niet meer megalomaan de hele wereld over. Als blijkt dat hardstyle ergens kriebelt, gaan we actief kijken of we daar een glazen plafond kunnen breken. Daarvoor werken we overigens vaak samen met een lokale partner. Er is nog volop ruimte voor groei.”

Partners

Een festival organiseren kan niet zonder

jaar bezig met het festival. In mandagen is dat misschien acht procent van de energie die uiteindelijk het event in gaat. De capaciteit op het gebied van uitvoering komt van onze partners vandaan. We dagen hen ook altijd op een goede manier uit en zijn niet heel rigide in onze instructies. We geven vaak een schets en vragen: ‘Wat kun je hiermee?’ Iedereen, van decor tot front of house-partijen, krijgt hierdoor op een po-

ADVERTENTIE

sitieve manier de ruimte om het beste uit zichzelf te halen. Het verloop in bedrijfsnamen is overigens groter dan het verloop in de bedrijven zelf. Verschillende partners zijn er vanaf het eerste uur bij. Alleen is wel hun bedrijfsnaam een stuk of drie keer veranderd. Er zijn geen bedrijven die even een jaartje komen kijken. Onze partnerships zijn voor de lange termijn. Zo kunnen we samen het proces ook steeds beter structureren.” Defqon.1 werkt overigens steeds meer met een managementfee in plaats van een hard contract. “Je speelt samen immers dezelfde wedstrijd. Je moet elkaar het licht in de ogen gunnen om zo allemaal een stuk van de handel te pakken. Deze werkwijze zorgt af en toe soms voor wat frictie, maar lijkt de juiste strategie te zijn. Alles wat we voor Defqon.1 doen, doen we gezamenlijk. Dat zie je ook terug in het uiteindelijke product. Je voelt dat. Iedereen die hier onderdeel

Defqon.1 Weekend Festival 2024

Van 27 tot en met 30 juni barst Defqon.1 Weekend Festival los in Biddinghuizen. Het uitverkochte festival heeft meer dan 350 artiesten en acts op het programma staan, onder wie bekende namen als Angerfist, Brennan Heart, Ran-D, Showtek en Sound Rush. Defqon.1 Weekend Festival 2024 wordt op donderdag voor de campingbezoekers afgetrapt met The Gathering, waarna een dag later de festivalpoorten voor het hele publiek opengaan. Naast muziek wordt er ook weer ingezet op beleving. Dit jaar vindt de bekende Warrior Workout (voor sportieve hardstyle-fans) plaats op de RED Mainstage.

van is, voelt het overwinningsgevoel dat heerst tijdens de eindshow. Daarom geven we geen aparte credits of schouderklopjes. Defqon.1 is een collectieve kunstvorm waar iedereen zijn steentje aan bijdraagt.”

B2B

Anthem 2024: Power of the Tribe

Sound Rush is dit jaar verantwoordelijk voor het Defqon.1-anthem Power of the Tribe. De track, die begin april bekend werd gemaakt, kon vanaf het eerste moment rekenen op positieve reacties van Defqon.1fans en werd gedraaid op meerdere festivals. Power of the Tribe combineert alle muzikale stijlen van Defqon.1. In iets meer dan een maand na de release werd de track via Spotify al meer dan een miljoen keer beluisterd. Op YouTube zagen meer dan 210.000 kijkers de clip. Opvallend hier zijn de unaniem positieve reacties onder het filmpje.

Volgens Sander Bijlstra en Jonas Schmidt doet Defqon.1 het op alle vlakken anders dan concurrerende festivals. Bijlstra: “We hebben vanaf het eerste moment een beleid gehad van geen sponsoren, geen media, geen autoriteit en vooral geen bullshit. Dit moest een feestje zijn van het publiek en de artiesten. Meer hadden we niet nodig.”

Schmidt: “Dat hebben we jarenlang heel stoïcijns volgehouden. De wereld is echter veranderd en Defqon.1 groeide uit tot een van de grootste festivals van Nederland en een van de grootste hardere stijlenevenementen in de wereld. Met dat in het achterhoofd is het logisch dat je ook anders omgaat met je stakeholder-groepen. We hebben gericht hier over nagedacht.”

“Onze partners zijn trots op wat zij op Defqon.1 doen en komen dan ook natuurlijk graag met het kernteam en een stuk of vier andere opdrachtgevers langs,” aldus Bijlstra. “Dat hebben we nu vormgegeven in

een b2b-format. Een gedeelte van ons premium deck wordt ingericht voor business 2 business-activiteiten voor onze partners. Daar hebben wij zelf ook voordeel van. In de regel duurt het ons ongeveer twee jaar om een nieuw partnership af te sluiten. In het eerste jaar weten zij niet wie we zijn en zijn soms wat huiverig. Pas als ze Defqon.1 zelf hebben ervaren en gezien hebben wat hier allemaal mogelijk is, zijn ze om. Daar is straks ook een plek voor. We zijn wel altijd voorzichtig met nieuwe samenwerkingsverbanden. Als een merk, product of organisatie meerwaarde kan bieden aan ons kernproduct en hier het liefst ook nog positief aan kan bijdragen, kan ik het uitleggen aan mijn bezoeker. Zij krijgen hierdoor een nog betere festivalervaring met nog meer mogelijkheden. Een goed voorbeeld daarvan is een komende testcase met Thuisbezorgd bij een selecte groep bezoekers. Het idee is dat de bezoeker die aan het einde van de eindshow uitgeput voor zijn tentje zit, makkelijk een sixpack met

'De reden dat bezoekers blijven terugkomen is omdat Defqon.1 voor hen een bijna spirituele ervaring is'

Meest gestreamde Defqon.1 Anthems Hardstyle.com stelde eind maart een lijst samen met de 10 meest gestreamde Defqon.1-anthems op Spotify.

1. D-Block & S-te-Fan - Primal Energy (Defqon.1 2022 Anthem)

2. Ran-D - No Guts No Glory (2015)

3. Headhunterz - Scrap Attack (2009)

4. Noisecontrollers, Headhunterz & Wildstylez - World of Madness (2012)

5. Frequencerz - Victory Forever (2017)

6. Project One - Maximum Force (2018)

7. KELTEK, Phuture Noize, Sefa - One Tribe (2019)

8. Sub Zero Project - Path of the Warrior (2023)

9. Coone - Survival of the Fittest (2014)

10. Noisecontrollers - Unite (2011)

koude biertjes en een patatje kan bestellen. Daar word je toch blij van? Als blijkt dat daar toch geen interesse voor is, ook goed. Dan gaan we volgend jaar weer op zoek naar wat anders.”

Uitverkocht

Defqon.1 is een van de weinige grote festivals in Nederland standaard in korte tijd uitverkoopt. Dat went nooit, zegt

Bijlstra. “Gelukkig niet. Het blijft altijd spannend en daardoor bevredigend. We gaan er 10 maanden per jaar vanuit dat we het bordje uitverkocht kunnen ophangen, maar er zijn altijd een paar spannende momenten en dan voel je het in je buik.” Voor Schmidt is dat gevoel een

graadmeter. “Zolang ik dat gevoel heb, blijf ik dit werk doen. Het moment waarop we daadwerkelijk uitverkocht zijn, is altijd ‘larger than life’. Het is een bevestiging dat je iets goed doet. Als je hardop zegt dat we in een korte tijd 10.000 tickets hebben verkocht, dan krab je jezelf weleens op het achterhoofd. We komen uit het Noord-Hollandse dorpje Landsmeer en je praat dan bijna over alle inwo-

'Defqon.1 is een collectieve kunstvorm waar iedereen zijn steentje aan bijdraagt'

De toekomst

Hoe ziet de toekomst. Van Defqon.1 eruit? Bijlstra: “Wat we sinds de eerste editie doen is proberen om het beste feest neer te zetten dat wij kunnen geven. Niet eens beter dan de rest, maar wel een feest dat echt van ons is. Dat zit in ons DNA en dat verandert niet. Als wij over een jaar of 20 langskomen bij Defqon.1 en er is nog steeds groei, dan ben ik blij. Die groei zit overigens niet in absoluut volume. Groter gaat het niet worden, dat kan niet. Ik heb het over kwaliteit.

ners daar. Ik zie het als een omgekeerde staande ovatie. Natuurlijk krijg je heel veel waardering tijdens het festival zelf. Maar zes maanden later staan al die mensen er weer, zonder grote mediacampagnes. Dat is en blijft te gek en wennen doet dat nooit.”

Schmidt: “Ik ben het met Sander eens, Defqon.1 gaat niet uitbreiden met bijvoorbeeld meer dagen. Onze ambitie is de verdieping verder opzoeken. De reden dat bezoekers blijven terugkomen is omdat Defqon.1 voor hen een bijna spirituele ervaring is. Je gaat er vier dagen voor de volle bak in, zodat het festival echt iets met je doet. Daar zijn we ons heel erg van bewust en die insteek hebben en houden wij hoog in het vaandel.” ◾

HET LAATSTE WOORD

EB Live staat ieder nummer vol met interviews met professionals die (meestal) over hun werk praten. In deze rubriek zetten we de spotlights op het persoonlijke leven van die prominenten. In deze editie is dat Jacques Hoogesteger, Head of Marketing bij Greenhouse Talent.

JACQUES HOOGESTEGER

Wat is het leukste aan je baan?

“Bij Greenhouse Talent werken we als onafhankelijke promoter en booking agency met een team van zeventien man aan een indrukwekkend aantal van meer dan vijfhonderd shows per jaar. Het is inspirerend en motiverend om omringd te zijn door zoveel gedreven professionals die het beste uit zichzelf en het bedrijf halen. Daarnaast is het de diversiteit aan shows die we organiseren wat het erg leuk maakt.

We doen alles, van grote stadionconcerten tot comedy in kleine clubs, en van optredens van opkomende artiesten tot die van gerenommeerde namen zoals Bryan Adams en Nick Cave.”

Wat wilde je vroeger worden?

“Toen ik jonger was, wilde ik altijd architect worden. Later ontdekte ik dat het niet zozeer om het beroep van architect ging, maar meer om het creëren van iets uit niets. Dit leidde me naar opleidingen in grafisch design en uiteindelijk naar business innovation.”

Welk concert blijft je voor altijd bij?

“Het concert van de Rolling Stones in de Johan Cruyff ArenA in 2022 blijft mij voor altijd bij. Mijn broertje en ik hadden per

ongeluk vier tickets gekocht in plaats van de beoogde twee, waardoor we met het hele gezin naar dit concert konden gaan. Dit was het allereerste echte concert van mijn ouders, en het was geweldig om te zien hoe zij ervan genoten.”

Welke artiest zou je nog graag live willen zien?

“The Beautiful Girls, band de van de Australische muzikant Matt McHugh.”

Wat is buiten je werk je grootste passie?

“Naast mijn werk heb ik passie voor wielrennen. Vorig jaar heb ik de Alpe d'Huez beklommen, en dit jaar staat de Stelvio op het programma. Daarnaast volg ik de technologische ontwikkelingen vanuit een persoonlijke interesse, met name op het gebied van AI, op de voet en experimenteer ik hier graag mee.”

Wat is de belangrijkste les die je de afgelopen jaren hebt geleerd?

“Geduld hebben en de tijd nemen. Hoewel ik snel resultaten wil zien bij een idee of inzicht, zowel professioneel als privé, heb ik geleerd dat het cruciaal is om de tijd en het geduld te nemen om zaken goed uit

te voeren. Gelukkig heb ik mensen om mij heen verzameld die mij hierin coachen.”

Ben je een ochtend- of een avondmens?

“Avondmens.”

Welk boek ligt er op je nachtkastje?

“Op dit moment geen boek, wel een nummer van het tijdschrift WIRED.”

Wat stel je het vaakst uit?

“Het boeken van vakanties. Vaak neem ik eerst vrije dagen op, en beslis ik een week van tevoren wat ik daadwerkelijk ga doen.”

Wat weten de meeste professionals niet over jou?

“Dat ik ontzettend geniet van skateboarden. Vroeger was ik dagelijks op een skatebaan te vinden, tegenwoordig heb ik dat vooral ingeruild voor het kijken naar skateboardvideo’s en docu’s. Maar zo nu en dan ga ik nog graag zelf skaten.”

Naam: Jacques Hoogesteger

Functie: Head of Marketing bij Greenhouse Talent

Geboortedatum: 12 juni 1990