Uitgave
iMediate
Arendstraat 33b
Postbus 2227 / 1200 CE Hilversum
Telefoon: 035 - 646 58 00
redactie@entertainmentbusiness.nl
Uitgever
Joost Driessen
Platformmanager
Arnold le Fèbre
Redactie & medewerkers
Cas Spiertz, Jeroen van Trierum, Marcel Debets, Timo Kragting, Edgar Kruize, Jan Meijroos, Pierre Oitmann, Wally Cartigny
Coverfotografie
Marcel van Driel
Client Service Manager
Wanda Kreuning
Exploitatie
Mitchel van der Heide & Tarik Lahri
Telefoon: 035 646 5810
mitchel.vanderheide@imediate.nl tarik.lahri@imediate.nl
Abonnementen
Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl
Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.
Jaarabonnement EB Live
Benelux: € 79,95
Elk volgend abonnement: € 50
Jaarabonnement EB + EB Live
Benelux: € 134,95
Elk volgend abonnement: € 89,95
Basis layout
Louis Bertrand
Vormgeving
Tim van den Berg, Xander van Straaten
Drukkerij
Vellendrukkerij BDU bv, Barneveld
© Copyright 2023
ISSN: 1875-2888
Het was te ver om in de auto te stappen om even een kijkje te nemen in het Belgisch-Limburgse Brustem, want anders had ik dat zeker gedaan. Niet om de ramptoerist uit te hangen, maar om te kijken hoe het in vredesnaam mogelijk was om op een oude militaire vliegbasis in een paar uur tijd een illegale rave voor 10.000 mensen op te tuigen.
Want dat was precies wat er aan de hand was in het kleine plaatsje Brustem, in de gemeente Sint-Truiden, op zo’n veertig kilometer van Maastricht. De elf loodsen die eerder als onderkomen voor gevechtsvliegtuigen hadden gediend, werden op vrijdagavond 28 april in recordtempo omgebouwd tot podia. Nog diezelfde avond kwamen de eerste bezoekers aan op de voormalige militaire basis. Op het hoogtepunt van het feest liepen er ruim 10.000 mensen rond op het complex.
Je zou verwachten dat de autoriteiten snel zouden ingrijpen; omwonenden hadden steen en been geklaagd, medische hulpdiensten moesten zeker tien keer ingrijpen en zes mensen belandden in het lokale ziekenhuis wegens overmatig drugsgebruik. In plaats daarvan werd besloten om het evenement gecontroleerd te laten uitdoven. ‘5000 tot 10.000 mensen op een bebost domein van 400 hectare krijg je niet zomaar weg’, aldus burgemeester Ingrid Kempeneers van Sint-Truiden. De laatste 1.500 aanwezigen verlieten uiteindelijk pas ‘s maandags het terrein.
Eind mei was het opnieuw raak. Deze keer in het Franse dorpje Villegongis. Een boer trof tot zijn eigen verbazing op een donderdagavond een groot aantal voertuigen op zijn weiland aan. Binnen een mum van tijd werden er podia opgebouwd en stroomden duizenden bezoekers de wei op. Twee dagen later liepen er bijna 60.000 technofans rond. Ook deze keer greep de politie niet in. Rode Kruis-vrijwilligers moesten ruim 250 keer in actie komen. Een bezoeker raakte zwaargewond toen hij tijdens een dutje in het hoge gras werd overreden, twee anderen werden gebeten door een adder.
De illegale raves in België en Frankrijk zijn natuurlijk geen spontane feestjes. Het gaat om 'teknivals', grootschalige en gratis festivals zonder vergunning, die in heel Europa worden georganiseerd op afgelegen plekken. De grootste drijfveer bij de organisatoren? Vrijheid. Geen eindtijden, geen geluidsnormen, geen controle. Dat het af en toe uit de hand loopt, hoort erbij.
In Nederland is het een stuk lastiger om een grootschalig teknival te organiseren – en misschien is dat wel beter ook. Tijdens WiSh Outdoor - dat dit jaar zijn 15-jarig jubileum viert, zie pagina 26 - hoef je bijvoorbeeld niet bang te zijn dat je door een slang wordt gebeten. Maar toch, een festival voor duizenden bezoekers in zo’n snel tempo uit de grond stampen? In deze tijden van personeelsschaarste zou ik het wel weten; welk bedrijf biedt de teknival-bouwers een contract aan?
ARNOLD LE FÈBRE
PLATFORMMANAGER EB LIVE & ENTERTAINMENT BUSINESS
Publiekscatering is een vak en Loc7000 verstaat dat vak al meer dan 35 jaar. Het bedrijf is managing partner van talrijke organisatoren en diverse exploitaties en heeft zich bewezen als een betrouwbare, creatieve én innovatieve partij. Directeur Pim Zuethoff: “Loc7000 wil in de markt de voortrekker zijn als high performer en innovator.”
Het Nijmeegse poppodium Merleyn verhuist naar een nieuwe locatie. Dit nieuws ging gepaard met berichten over boze buren die de verhuizing tegen willen gaan. Inmiddels is er een beroep ingediend bij de Raad van State tegen het akkoord op het bestemmingsplan. Uitbater Doornroosje hoopt op een oplossing.
Na het succes van Soldaat van Oranje de Musical heeft het Nederlandse publiek massaal het locatietheater omarmd. Wat zijn de voordelen en uitdagingen van deze manier van produceren? We vroegen het aan Soldaat van Oranjeproducent Fred Boot en de makers van de producties Boer Koekkoek en De Tocht.
Op 30 juni en 1 en 2 juli viert WiSH Outdoor dat het festival vijftien jaar bestaat. Het evenement op Festivalterrein AA even buiten het NoordBrabantse Beek en Donk staat bekend om de diverse unieke werelden op het terrein, de brede toegankelijkheid en de extravagante main stage.
“Het is een afweging die thuishoort bij de lokale en provinciale democratie.”
Staatssecretaris Maarten van Ooijen legt uit dat het rijk geen extra geld gaat uittrekken om de financiële positie van Bevrijdingsfestivals te verbeteren.
Candlelight Concerten zijn wereldwijd populair en ook in Nederland zijn de sfeervolle optredens in trek. Johanne Raabe van de Spaanse organisator Fever verklaart het succes.
Hoe zijn de Candlelight Concerten begonnen?
“Wij zijn in 2019 gestart in Spanje en inmiddels organiseren we dit soort concerten in meer dan 100 steden over de hele wereld. Onze insteek? Klassieke muziek in een laagdrempelige setting en op een bijzondere locatie introduceren bij een groot publiek. De volgende stap was om klassieke muzikanten populaire muziek te laten spelen. Dat sloeg aan en inmiddels zijn er concerten geweest waarbij muziek van ABBA, Coldplay en Queen werd uitgevoerd. En binnenkort is Rammstein aan de beurt.”
Hoe ziet jullie publiek eruit?
de culturele geschiedenis van de stad. In Nederland werken we nauw samen met venues als Scheepvaart Museum, Felix Meritis, De Laurenskerk en de Rode Hoed.”
“Ik heb deze beslissing op gevoel genomen. Af en toe moet je je leven ondersteboven houden om te zien of er nog meer in zit.”
Danny Damman vertrekt na ruim 15 jaar als commercieel directeur bij Ziggo Dome.
“Nederland is gebaat bij een sterke en verbindende culturele sector. Daar draag ik graag aan bij samen met de andere raadsleden.”
Wilbert Mutsaers over zijn benoeming als lid van de Raad voor Cultuur.
“70 procent van onze bezoekers is onder de 40. Publiek dat niet standaard naar een klassiek concert gaat.”
Wanneer zijn jullie in Nederland begonnen?
“In juni 2021 hebben we in Amsterdam onze eerste Candlelight Concert georganiseerd. Dat was een groot succes en vorig jaar zijn onze eerste evenementen in Eindhoven, Rotterdam en Den Haag geweest. We willen op korte termijn uitbreiden naar steden als Utrecht, Leiden en Dordrecht. Naast de muziek speelt het podium waar we staan ook een belangrijke rol. We zoeken altijd naar een unieke plek die verbonden is aan
Recent vierden jullie de 100ste verjaardag van Warner Bros met een serie concerten. “Daar zijn we nu nog mee bezig. We geven in 100 steden over de hele wereld Candlelight Concerten met muziek uit films en series van Warner Bros., waaronder Harry Potter, Batman, The Exorcist, Friends, Scooby Doo en The Wizard of Oz. Afgelopen maand vond het event in Amsterdam plaats en Candlelight: 100 Years of Warner Bros. keert op 21 oktober terug in Nederland. Dan is de Rotterdamse Laurenskerk het decor. Soundtracks zijn overigens een belangrijk en populair onderdeel van ons aanbod. Vooral de muziek van Hans Zimmer en anime zijn populair.”
De sfeer van Candlelight Concerten wordt mede bepaald door de honderden kaarsen die gebruikt worden. Hoe zit het met de brandveiligheid?
“Dat is een vraag die veel gesteld wordt en ik kan iedereen geruststellen: om de magische atmosfeer tijdens de Candlelight Concerten te creëren maken we alleen gebruik van veilige elektrische kaarsen.”
Simon Sineks Golden Circle-theorie, ook bekend als het Why-How-Whatmodel, wordt beschouwd als een van de belangrijkste marketingmodellen van de afgelopen 10 jaar. Sinek toont aan dat je moet begrijpen waarom je iets doet, voordat je je bezighoudt met hoe en wat je doet. Leuk, praktisch en succesvol, maar de laatste tijd denk ik steeds vaker dat de antropoloog een ‘W’ is vergeten. En niet zomaar eentje, namelijk de ‘W’ van ‘wie’.
De ‘wie’ is van essentieel belang in elke markt en voor de live-industrie nóg belangrijker. Hier heeft de ‘wie’ een drievoudige lading: de artiest, de bezoeker en de organiserende partijen (variërend van concertorganisatoren tot ticketverkopers).
Primair slaat de ‘wie’ in de live-industrie op de artiesten voor wie bezoekers geld willen neerleggen. Het zijn deze helden en idolen die het publiek aantrekken en een emotionele connectie creëren. Het publiek wil de persoon achter de artiest leren kennen, hun verhaal horen en de energie of emotie voelen. Zo stond ik laatst bij Ry X in Doornroosje en gaf zijn optreden me rillingen op plekken waarvan ik niet wist dat ze konden rillen.
Aan de andere kant slaat de ‘wie’ op de bezoeker en bij het invullen van je Who/Why/How/What-cirkels, misschien wel de meest essentiële schakel. Wie wil je bereiken? Welke bezoeker hoop je op je festival of tijdens een concert rond te zien dartelen? Voor wie doe je het? Een 16-jarige die vooral bezig is met de kleur nagellak of de 50-plusser die zijn of haar idool nog een laatste keer wil zien op een afscheidstour?
Laten we de organisaties achter live-evenementen niet vergeten als we het hebben over de ‘wie’. Ook daar is het ontzettend belangrijk om een sterke ‘wie’ te hebben. Organisatoren moeten transparant en betrouwbaar zijn en de bezoekers het gevoel geven dat ze gewaardeerd worden en niet alleen maar worden uitgebuit. En daar ging het de afgelopen maanden meerdere keren mis. Met m'n pr-bril op vond ik het verschrikkelijk moeilijk om te zien wat er gebeurde. Denk bijvoorbeeld aan de discussie rond de Lowlandskaartverkoop. Waar bleef de wederhoor op de hetze in de media? Waar was de doordachte en scherpe dialoog bij een van de vele talkshows die Nederland rijk is? De organisatoren en ticketverkopers waren in geen velden of wegen te bekennen. Het is tijd om de focus te verleggen naar de kracht van deze ‘wie’ en naast de artiesten, ook de bezoekers en organisaties achter de evenementen centraal te stellen.
Mike Hendrixen is al ruim 20 jaar werkzaam in de entertainmentindustrie. Na een rol als Marketing Director North & Central Europe bij Codemasters, startte hij in 2013 Vertigo 6 Marketing & PR, dat werkzaam is voor onder meer EA, Koch Media, Logitech, ASUS, Asmodee en Riot Games. Vertigo 6 werd dit jaar overgenomen door de Happy Horizon Groep. In EB Live en Entertainment Business schrijft hij op persoonlijke titel over marketingontwikkelingen binnen de industrie.
Les Misérables is de grote winnaar is bij de Musical Awards. De musical won zes prijzen, waaronder die van beste grote musical en de publieksprijs voor beste musical.
80,000
MOJO-boeker Rob Trommelen meldt dat Pinkpop van 70.000 bezoekers per dag wil doorgroeien naar 80.000 bezoekers per dag. Een extra festivaldag zou hierdoor een serieuze optie zijn
De Paaspop 2024 Super Early Bird én Early Bird-tickets waren binnen 39 minuten uitverkocht. In totaal gaat het om 30.000 kaarten.
39
De musical The Phantom of the Opera stopt na 13.981 voorstellingen op Broadway. Het was de langstlopende musical in New York ooit.
3250
Soldaat van Oranje, de langslopende musical van Nederland, heeft 3.250 voorstellingen gespeeld en viert zijn 12,5-jarig jubileum
200.000
14 de musical heeft al bijna 200.000 tickets verkocht en is inmiddels verlengd tot 2024.
70%
Uit een onderzoek van Ticketswap blijkt dat 70% van de ondervraagden van mening is dat de tweedehands ticketmarkt veiliger moet worden.
Optimale publiekscatering is essentieel om iedere bezoeker bij ieder evenement een maximale beleving te geven.
Publiekscatering is een vak en Loc7000 verstaat dat vak al meer dan 35 jaar. Het bedrijf is managing partner van talrijke organisatoren en diverse exploitaties en heeft zich bewezen als een betrouwbare, creatieve én innovatieve partij.
Pim Zuetho , operationeel en commercieel directeur: “Loc7000 wil in de markt de voortrekker zijn als high performer en innovator. Het faciliteren, verbinden en ontzorgen zit in ons bloed. Van supplier tot partner.”
Loc7000 is het geesteskind van oprichter Joost Carlier, die in 1978 vanuit huis begint met het inrichten van de organisatie van grootschalige evenementen, festivals en openluchtconcerten. Dit idee komt niet uit de lucht vallen. Carlier stond al in 1967 samen met zijn broers aan de wieg van onder meer het Lochem Festival. De eerste editie in 1968 trok 5.000 bezoekers, die in het openluchttheater van grote namen als The Clash en The Kinks konden genieten.
In het voorjaar 1987 wordt Loc7000 officieel opgericht, het jaar dat Tina Turner op het Lochem Festival in Nijmegen optrad. Niet veel later ontwikkelt Loc7000 samen met Mojo Concerts het concept voor het eerste meerdaagse festival in Nederland: het Lowlands Festival in Biddinghuizen. Lowlands beleeft in 1993 zijn primeur en staat anno 2023 nog altijd te boek als een van de meest toonaangevende ‘weekenders’ in Nederland.
In 2002 start Pim Zuethoff als stagiair bij Loc7000 en sinds januari 2019 is hij operationeel en commercieel directeur. “Het is nooit mijn intentie geweest om door te groeien naar directeur van dit mooie bedrijf”, vertelt Zuethoff. “Ik heb ontzettend veel te danken aan het vertrouwen van mijn (oud) collega’s en toenmalige directie.” Het management bestaat momenteel naast Zuethoff uit Dick van Berkum, Rik Knapen en Jeroen Kers. Zuethoff kijkt vol vertrouwen naar de toekomst: “We richten ons altijd op wat we wel en niet kunnen waarmaken en focussen ons volledig op publiekscatering voor grootschalige evenementen met daarin de domeinen drank, food, biertechniek en barlogistiek, innovaties en staffing en crew. Wij zorgen ervoor dat organisatoren daar helemaal geen omkijken meer naar hebben.”
Zekerheden
Horeca is een essentieel onderdeel van het businessmodel van elk evenement, benadrukt Zuethoff. “Vanuit ons verleden als evenementenbureau weten we hoe het werkt. We laten niets aan het toeval over. In het belang van de opdrachtgever slui-
ten we zoveel mogelijk alle risico’s uit en bouwen we juist zekerheden in. Dit meedenken en ontzorgen zit in ons DNA. Dat maakt ons tot een gewilde en betrouwbare partner. Onze portefeuille kenmerkt zich door duurzame samenwerkingen, waarbij ondernemerschap, kwaliteit, flexibiliteit en onderscheidend altijd centraal staat. We leveren te allen tijde publiekscatering op maat.”
De Melkfabriek
Loc7000 en het Arnhemse poppodium Luxor Live hebben onder de naam van De Melkfabriek de handen ineengeslagen om in het complex allerhande activiteiten te organiseren en te faciliteren. “Tijdens de coronatijd benaderde ik Stefan Rebergen, directeur van Luxor Live. Ik had wat ideeën voor de tijdelijke invulling van de leegstaande fabriek, waarbij ik rekening hield met de aangescherpte coronamaatregelen.”
Inmiddels worden er in het voormalige fabrieksgebouw diverse activiteiten en evenementen georganiseerd, waarbij Loc7000 een zijstap maakt naar zijn oude rol als organisator. “Disciplines als productie, vergunningen, mobiliteit, betaalsysteem en uiteraard horeca komen samen met de kennis van Luxor Live over marketing, ticketing, programmering en technische productie. De samenwerking tussen beiden partijen smaakt naar meer en ik kan alvast verklappen dat we hierop verder borduren.” ▶
De afgelopen 35 jaar is Loc7000 nauw betrokken bij de organisatie van talrijke evenementen, denk hierbij aan de vele concerten van wereldsterren in het Go ertpark, Malieveld en draf,-en renbaan Groningen.
Verder is Loc7000 betrokken bij evenementen als Libelle Zomerweek, Down The Rabbit Hole, North Sea Jazz Festival, Concert At Sea, Royal Park Live, HIER Festival, Koningsdag 538, Bevrijdingspop Haarlem, Bevrijdingsfestival Overijssel, Normaal Lochem, KLM Open, Kingsland, Hello Festival, Soenda Festival, Smeerboel en alle voetbalwedstrijden en de vele events in GelreDome. Pim Zuetho : “You name it, we work on it and what’s next!?”
'Onze portefeuille kenmerkt zich door duurzame samenwerkingen'
“Voor onze opdrachtgevers regelen we de dankcatering van inkoop tot verkoop. Met betrekking tot de horecaproductie zorgen wij voor een goed doordacht logistiek plan. Denk hierbij aan aanvoerroutes, opslag en distributie op het terrein, routing van het publiek en de vereiste technische voorwaarden op het gebied van koel- en biertechniek. Tijdens het evenement houden wij continu in de gaten welke items goed verkopen en tussentijds aanvulling behoeven. Zo zorgen wij ervoor dat er nooit tekorten aan drankitems ontstaan.”
“Naast Drinks vormt vanzelfsprekend ook Food een belangrijk onderdeel van de Publiekscatering. Wij verzorgen het volledige foodmanagement. Het aanbod, de kwaliteit en de uitstraling van food zijn medebepalend voor hoe bezoekers een festival of ander publieksevent beleven - en wat zij bereid zijn aan etenswaren uit te geven. Vandaar dat onze bemoeienis hiermee heel ver gaat. We willen afhankelijk van het type event en de doelgroep(en) altijd maatwerk leveren. Hiervoor werken we samen met een breed palet aan cateraars, variërend van vegan tot Japans en van Surinaams tot frites. Organisatoren krijgen van ons advies over de beste placering, maar bijvoorbeeld ook over de ideale portiegrootte. Alles proeven we eerst zelf voor. Zodra duidelijk is met welke cateraars we in zee gaan, bespreken we of er eventueel aanpassingen nodig zijn. Moet bijvoorbeeld het assortiment worden verbreed? Hoe kan een cateraar een bepaald concept nog beter neerzetten? Wij geven ook verkoopprognoses af op basis waarvan cateraars kunnen inkopen. Vervolgens kiezen wij de foodpartners uit van wie wij weten dat zij de producten tijdens het evenement op de juiste manier aan de man kunnen brengen.”
Voor foodcateraars heeft Loc7000 een eigen productietool met Sansa ontwikkeld.
“Wij weten wat cateraars nodig hebben aan ruimte en materialen. In Sansa komen verder onder meer de hygiënecode HACCP en regelgeving rondom allergenen en dergelijke uitvoerig aan bod.”
“Hoe garandeer je als organisatie dat er voor vele (tien)duizenden bezoekers
op elk moment voldoende gekoelde drank en vers getapt bier beschikbaar is? Dankzij de opgedane ervaring in de afgelopen decennia weten we precies wat hiervoor nodig is. Vooraf bepalen we de meest logische routing en hoe we de bars het beste kunnen positioneren en vormgeven. We kijken hierbij heel goed naar de verwachte publieksstromen. Daarbij spelen zaken als vorm en inrichting van een bar, de logistiek in en achter een bar, als ook het te voeren assortiment en bekerretoursysteem een rol. De keuzes voor tapsystemen en tankbiermogelijkheden zijn hierbij cruciaal.”
Loc7000 heeft een eigen pool van ongeveer 175 zogeheten ‘key employees’ voor barbeheer (barhoofden), logistiek (magazijn en runners), site (site productie), biertechniek, field management (coördinatie en monitoring F&B) en ondersteuning biertechniek. “Deze medewerkers worden door ons opgeleid en periodiek getraind in de LOC-standaard van aanpak en processen en ingezet op al onze evenementen. Doordat we veel aandacht en tijd besteden aan alle mensen die met en voor ons werken en daar ook op investeren, reizen de meesten van onze sta en crew al jarenlang met ons mee en dat komt ook beslist de kwaliteit en continuïteit ten goede. Dat we nu zelf de mensen, de techniek en de materialen leveren, maakt LOC7000 uniek in de evenementenbranche. Een brouwerij kan ons ook zelf benaderen met vragen over de biertechniek tijdens een evenement.”
Halfronde barprincipe/ Wave Bar
Loc7000 werkt bij voorkeur vanuit het halfronde barprincipe. Dit heeft als voordeel dat bezoekers zich niet, zoals bij een rechte bar, automatisch massaal voor het midden van een bar opstellen, maar verspreid over de gehele lengte van de bar. Hierdoor zijn veel meer bezoekers tegelijk van drank te voorzien. Het halfronde barprincipe komt terug in THE WAVE. Dit is een door Loc7000 ontwikkelde flexibele stand met een overkapping. THE WAVE is schaalbaar van 15 meter (M) tot 25 meter (XL) en daardoor multifunctioneel inzetbaar.
LocTap
In razendsnel tempo tot 24 biertjes tegelijk tappen zonder dat er sprake is van onnodige en kostbare verspilling? Dit is mogelijk dankzij
de LocTap. De LocTap is ontwikkeld in samenwerking met Tapkoel en ingezet op op Lowlands, North Sea Jazz, Down The Rabbit Hole en GelreDome. Organisatoren besparen hiermee flink op de inkoop van bier en laten hun bezoekers en sponsoren zien dat zij ook in het tapproces duurzaam werken. Loc7000 zet hiermee een eigen koers in omtrent volume gedoseerde taptechnieken voor events, venues en stadions.
SingleTap/ Zelftap
Speciaal voor evenementen is de RVS SingleTap unit ontworpen waarmee bezoekers zelf kunnen tappen en contactloos kunnen betalen. De unit kan worden ingezet in combinatie met tank- en fustbier. Ook andere dranken, zoals frisdrank, kunnen worden getapt.
Draagtrays en 35cl beker Loc7000 ontwikkelt en introduceert voor zijn biermerken herbruikbare draagtrays voor grootschalige publieksevenementen. De trays zijn gemaakt van gerecycled plastic en gaan de huidige kartonnen trays vervangen. De trays worden vervolgens middels een statiegeldsysteem via de festivalbars uitgegeven en naderhand weer ingenomen. “Verder introduceerden we recent de 35 cl rPET beker, die - naast de evenementen waarbij we reeds betrokken zijn - onder meer in gebruik is bij Ziggo Dome en diverse voetbalstadions.”
Samen met afvalverwerker The One Project en Huthamaki heeft Loc7000 de afgelopen jaren gezocht naar het perfecte (r)PET-innamesysteem “In 2022 hebben we hiervoor verschillende pilots gedraaid. Inmiddels is de beste manier in de basis gevonden en dat is de gerecyclede bekermunt aan de voorkant. We hebben nagedacht over hoe het plastic en afval ingezameld moet worden tijdens het event en hoe dit logistiek opgelost wordt.”
Binnen de samenwerking is Loc7000 de spil tussen Huthamaki en The One Project. Loc7000 koopt de bekers voor de opdrachtgever in bij eerstgenoemde. Daarnaast centraliseert het de bekers van alle merken en zorgt het voor een centraal transport. “We hebben eigen tools ontwikkeld voor het retour nemen van de (r) PET-bekers en flesjes in de bar tijdens een evenement. Zo creëren we een mono-stroom.”
GelreDome
Sinds de start van de samenwerking in 2008 draagt Loc7000 dagelijks bij aan de totale beleving van de vele bezoekers binnen GelreDome. “Dankzij de door ons eigen gemaakte werkwijze in een stadioncomplex of venue met veelal beperkte ruimte, realiseren we met ons productiemateriaal een hoge capaciteit die perfect geschikt is voor de piekmomenten die er zijn tijdens en rondom de voetbalwedstrijden en evenementen. Enkele collega’s van Loc7000 houden zich dagelijks bezig met de day-to-day business in GelreDome omtrent de publiekscatering. Daarnaast werken wij nauw samen met GelreDome en zijn partners en organisatoren.”
GelreDome-directeur Hèrald van de Bunt: “De samenwerking met Loc7000 voelt al 15 jaar prettig en vertrouwd omdat we samen verantwoordelijk zijn voor het succes. Loc7000 staat daarnaast open voor vernieuwing en heeft de vinger aan de pols als het gaat om assortiment en klantbeleving. Wij hebben ervoor gekozen om de catering niet 100 procent uit te besteden. Als partner zoek je dan vanuit ieders expertise naar de beste werkwijze. We vullen elkaar uitstekend aan. Samen creëren we het hoogst haalbare resultaat.”
Organisatoren van evenementen moeten vanaf januari 2024 kunnen aantonen dat minimaal 75 procent (en 95 procent in 2026) van de gebruikte wegwerp bekers retour komt en hoogwaardig wordt gerecycled. Feitelijk zijn dan alleen nog PET-bekers en herbruikbare bekers toegestaan. Zuethoff: “Loc7000 neemt deze uitdaging zeer serieus, vandaar dat we ons hebben aangesloten bij de Plastic Promise Community en we in de praktijk al diverse pilots hebben gedraaid. Uiteindelijk doel is dat hergebruik van grondstof de norm wordt en er een totaaloplossing wordt gevonden waarmee we vanuit Loc7000 het volledige proces vanaf de inkoop van bekers tot de recycling optimaal kunnen beheren. Ook de logistiek en de verwerking van fooddisposables nemen we in dit onderzoek mee. Op festivals en andere evenementen waarvoor Loc7000 de publiekscatering verzorgt, stellen we ons ook ten doel om duurzaam te produceren. We zijn recent gevraagd om met onder meer VVEM en CircularPET mee te denken en toe te werken naar een keurmerk voor een vergunningstraject.”
'We leveren te allen tijde publiekscatering op maat'
Het Nijmeegse poppodium Merleyn verhuist naar een nieuwe locatie. Dit nieuws ging gepaard met berichten over boze buren die de verhuizing tegen willen gaan.
Inmiddels is er een beroep ingediend bij de Raad van State tegen het akkoord op het bestemmingsplan. Uitbater Doornroosje hoopt op een oplossing.
De gemeente Nijmegen is akkoord gegaan met het bestemmingsplan voor Merleyn. Het poppodium verhuist naar een locatie vlak bij het station en in de buurt van uitbater Doornroosje. De Vereniging van Eigenaren plus de eigenaar van een nabijgelegen appartementencomplex is bang voor onder meer geluidsoverlast en zocht de media op. In de regionale krant de Gelderlander liet Wim Bos van verhuurder Vesteda halverwege april weten ‘dat het laatste woord over de nieuwe locatie nog niet is gezegd’. “Het plan voldoet volgens ons niet aan de geluidsnormen. Wij zijn er ook niet van overtuigd dat een buurtbeheerplan geluidsoverlast kan voorkomen.”
Joris Holter, adjunct-directeur van Doornroosje, denkt dat overleg met de buurt en in oplossingen denken de zorgen bij de bewoners kan wegnemen.
Waarom zochten jullie een nieuwe plek voor Merleyn?
Joris Holter: “Doornroosje heeft al een lange relatie met Merleyn. In 2007 vroegen zij ons om mee te denken en shows te programmeren en te promoten. Merleyn is een kleine zaal, perfect voor optredens van tussen de 100 en 150 bezoekers. Een nieuwe artiest die daar optreedt zal later in Doornroosje daadwerkelijk een groter publiek bereiken. Uiteindelijk hebben wij de stichting overgenomen en de programmering geïntegreerd. Door de jaren heen werd bij Merleyn geluidsoverlast een steeds groter wordende uitdaging. Het is een oud herenhuis waar contactgeluid is, waardoor we overlast veroorzaken bij onze buren. Met het restaurant naast ons hebben we daar inmiddels goede afspraken over gemaakt, door bijvoorbeeld pas om 22:00 uur te starten met de programmering. Onze andere buren, een aantal studenten, klaagden ook over geluidsoverlast. Dat is een zaak geworden. De rechter heeft hier gezegd: ik
hoop dat jullie er met elkaar uitkomen. We hebben aanpassingen gedaan, maar een dergelijke gedoogsituatie is voor niemand ideaal. Sinds 2009 zijn we dus op zoek geweest naar een nieuwe locatie. Er waren serieuze kandidaten, maar die plannen liepen iedere keer op niets uit. Uiteindelijk hebben we het oude pompgebouw van Vitens in Nijmegen gevonden. Dat bleek een perfecte plek te zijn, waarna het door de gemeente is aangekocht met als doel er Merleyn te realiseren. Vervolgens zijn we het participatieproces ingegaan om tot een bestemmingsplan te komen.”
Ging dat proces makkelijk?
“Het was vooral bijzonder en interessant. Je vraagt bij dit participatieproces de omgeving deel te nemen aan een soort werkgroep die meepraat over hoe Merleyn er, op die locatie, uit zou komen te zien. Opvallend was dat veel mensen niet deel
wilden nemen. Je praat niet alleen over omwonenden, maar ook het politiebureau hier om de hoek had niet veel interesse. Zij wisten hoe Doornroosje geëxploiteerd wordt en de afspraken die we maken bij eventuele overlast. Daarnaast werd onderstreept dat het om een kleiner podium ging. Doornroosje ontvangt jaarlijks tussen de 150 en 200 duizend bezoekers. Voor het nieuwe Merleyn zijn dat er 25.000. Ons aanspreekpunt bij de politie begreep dan ook de noodzaak van een werkgroep niet. De bewoners en vastgoedeigenaren wilden daarnaast niet praten over hoe verder als het podium er komt, maar liever over de vraag of het podium er überhaupt moet komen. Dat is een proces van twee jaar geweest. Inmiddels heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan goed gekeurd.”
Het was dus geen verrassing dat de VVE en de gebouweigenaar in de media hun onvrede uitspraken. Ben je bang voor het hogere beroep dat wordt aangespannen?
“Ik heb daar weinig verstand van, maar denk dat dit een kleine kans van slagen heeft. Vooral omdat we tijdens het participatieproces samen met de gemeente zorgvuldig te werk zijn gegaan. Er is twee jaar met elkaar gesproken over wat er gaat gebeuren
en wat we kunnen verwachten. De angst gaat eigenlijk over één ding en dat is geluidsoverlast van aankomende en vertrekkende bezoekers. De gedachte is dat dit niet op te lossen is en dan volgt de redenering: laat het helemaal maar niet doorgaan. Onze tegenredenatie is dat Doornroosje al ruim 50 jaar buren van mensen is. Ons oude pand lag midden in een woonwijk, met behulp van oplossingen als beveiliging en vuilophalen bleef de relatie met onze buren uitstekend.”
Praten jullie nog met de bewoners en de gebouweigenaar?
“Tot dat het bestemmingsplan er lag wilden zij dat niet. Voor de goedkeuring zijn we in de hal van het stadhuis kort met elkaar in gesprek geweest. Onze boodschap was: prima als je wilt procederen, maar als dit goedgekeurd gaat worden laten we dan blijven communiceren. Wij zitten niet te wachten op een buur die wat voor overlast dan ook van ons podium ervaart. Mocht dat gebeuren, laat het ons zo snel mogelijk weten en wij proberen het op te lossen. Wij zijn nu bezig hoe we Merleyn uiteindelijk gaan opzetten. Op basis van de reacties van omwonenden kunnen we kijken of we die plannen misschien wel iets kunnen bijschaven. Nu is het moment om samen met
elkaar aan tafel te gaan zitten. Het goede is dat de bewoners hierop hebben gezegd dat zij dat ook wel willen. Midden mei zijn de eerste gesprekken geweest en ik ben eigenlijk wel positief dat we samen tot een goede oplossing gaan komen.”
Wanneer opent het nieuwe Merleyn voor de eerste keer zijn deuren?
“Dat is een vraag waar ik moeilijk een antwoord op kan geven. Als er geen procedures komen verwacht ik binnen twee jaar. Anders kan dat nog wel een jaar langer duren. Dit zou absoluut frustrerend zijn. Naast extra financiële kosten, die lastig te overzien zijn, is dit, in mijn ogen, niet nodig. Zeker gezien de goede businesscase en het al gelopen participatietraject. Wij hopen natuurlijk dat alles vanaf nu goed verloopt en dat we in Nijmegen in 2025 een mooi podium hebben waar wij, bezoekers en omwonenden trots op kunnen zijn.” ◾
'De angst gaat eigenlijk over één ding en dat is geluidsoverlast van aankomende en vertrekkende bezoekers'
Wij zijn trots op de Nederlandse muzieksector en zijn muzikanten en producenten. Met de kracht van muziek weten zij mensen te vermaken, te inspireren en te raken. Daarom stimuleren wij het maken van nieuwe muziek met het Sena Muziekproductiefonds. Wil je nieuwe muziek uitbrengen, maar mis je de financiële middelen? Dan is dit fonds iets voor jou. Het kan je net dat ene duwtje in de rug geven dat nodig is voor de volgende stap in jouw muzikale loopbaan.
Kijk voor meer informatie op sena.nl/muziekproductiefonds
Festival en netwerkevenement InJazz vindt dit jaar plaats op 21 juni (Amsterdam) en 22 en 23 juni (Rotterdam).
Buma Cultuur genre manager classical, jazz & world
Mark van Schaick licht alvast een tipje van de sluier op.
CAS SPIERTZ | FOTO'S: ERIC VAN NIEUWLAND
Vorig jaar was het eerste jaar na de coronaperiode dat inJazz weer een fysieke editie van het festival kon organiseren. De gratis toegankelijke optredens in het Bimhuis waren druk bezocht en de tweede dag in Rotterdam, met een festival met vier podia, viel erg in de smaak bij de bezoekers. “We kregen na het festival veel positieve reacties, waar bezoekers toen al aangaven volgend jaar terug te willen komen”, vertelt Mark van Schaick.
Open karakter
Het succes van het festival is mede te danken aan het open karakter. Het festival is gratis te bezoeken en geeft een podium aan opkomende talentvolle artiesten. Van Schaick: “We kunnen best geld vragen voor het festival maar dat is niet de insteek van Buma Cultuur. De selectie artiesten die tijdens het festival optreden willen we graag als organisatie gratis aanbieden aan het publiek. Dit is namelijk de nieuwe lichting die je na inJazz onherroepelijk gaat zien in op de grotere jazzfestivals.”
Nog een pijler van succes is het programma voor professionals. “Door dit programma kleinschalig te houden, blijft het behapbaar en kan iedereen elkaar spreken tijdens de conferentie.” Op donderdag is in Batavierhuis een conferentiemiddag met onder meer presentaties van het Europe Jazz Network, discussies over
carrièreplanning voor jazzmusici en 1-op-1 gesprekken over financiering, muziekrechten en muzikantenvakbonden. Op vrijdag vindt de inJazz conferentiemiddag plaats in LantarenVenster, met onderwerpen als jazz op de (publieke) radio, muziek en migratie & erfgoed.
Artiesten
De line-up van het programma is door een commissie geselecteerd uit bijna 200 aanmeldingen. “Dit jaar hebben we een line-up die erg divers is. Zoals Het Merel Polat Trio met een jazzy funky sound met Turkse teksten en jonge artiesten als de saxofonist Mattias van den Branden met zijn trio en het project Wake The Dead. Laatstgenoemde klinkt misschien als een metalband, maar de groep maakt elektronische geïmproviseerde jazz met invloeden uit de barokmuziek waarbij ze samenwerken met lokale musici.”
Van Schaick benadrukt de impact die het festival heeft op de verdere carrières van de artiesten. Na het spelen op inJazz worden de artiesten de jaren erna steeds vaker op grotere internationale festivals geboekt. Vanuit inJazz en Buma Cultuur worden deze artiesten ook begeleid. “We volgen de artiesten actief en blijven met hen in contact over hoe het met hen gaat en of we nog ergens mee kunnen helpen door bijvoorbeeld contact te leggen met organisatoren of boekers.” ◾
Nederland focusland Jazzahead!
Dankzij een samenwerking tussen Buma Cultuur, het ministerie van Cultuur en Media, Fonds Podiumkunsten en de Nederlandse ambassade in Duitsland is Nederland gekozen als focusland op de grote internationale jazzbeurs jazzahead! 2024 in Bremen. Nederland heeft een centrale stand op de beursvloer. Bovendien kunnen acht Nederlandse acts kunnen zich met showcase-optredens profileren. Mark van Schaick: “Dat Nederland als focusland centraal zal staan tijdens jazzahead! 2024, biedt een uitgelezen kans om de kwaliteit en diversiteit van het Nederlandse jazzveld te tonen. De showcases van Felix Schlarmann’s Tree House, Wolfert Brederode/Matangi Quartet/Joost Lijbaart, AVA Trio en Sun-Mi
Jack Daniel’s en Coca-Cola hebben de handen ineengeslagen en in april Jack Daniel’s & Coca-Cola ‘Ready-To-Drink’ (RTD) geïntroduceerd in Nederland. De mix en het design van de verpakking brengen de twee klassieke, Amerikaanse iconen nu definitief samen.
Al lange tijd zijn Jack Daniel’s en Coca-Cola een onlosmakelijk duo in de mix, maar nog niet eerder was de combinatie als RTD beschikbaar. Daar is nu verandering in gekomen, legt Clara Verhoeven, Senior Brand Manager bij The Coca-Cola Company, uit. “De combinatie Jack Daniel’s en Coca-Cola is wereldwijd de meest gevraagde cocktail. We brengen dit nu op de markt in een blikje, klaar om direct te consumeren.”
Tijdens Paaspop (op 7 en 8 april) werd de RTD gelanceerd met een bijzondere festival experience. “We waren superblij dat nagenoeg iedere festivalbezoeker positief was. Geen verrassing, het verhaal van deze twee merken én de smaak kloppen gewoon.”
Rijke historie
Beide merken hebben ook een rijke historie. In 1892 werd The Coca-Cola Company opgericht en distilleerderij Jack Daniel’s ging in 1866 van start. “De balans tussen deze twee producten is gewoon heel erg goed”, voegt Roland van Buchem, ARTD Lead bij Coca-Cola Europacific Partners, toe. “Het
is voor het eerst binnen de RTD-categorie dat twee A-merken elkaar wereldwijd gevonden hebben. Het rood en het logo van Coca-Cola wordt gecombineerd met de zwarte Jack Daniel's verpakking en het ‘Old No. 7’-handelsmerk op het nieuwe blikje.” De lancering van de RTD past in een wereldwijde trend van mixdrankjes van softdrinks met alcohol. Verhoeven: “De alcoholhoudende ready-to-drink categorie groeit in snel tempo. Als Coca-Cola spelen we steeds in op de behoefte van de consument en de mix Jack Daniel’s & Coca-Cola past perfect in dit plaatje.”
Focus op groei
Mexico was de eerste markt waar in november 2022 Jack Daniel’s & Coca-Cola werd gelanceerd. Japan en de Verenigde Staten volgden en sinds 1 april is de RTD ook in Nederland verkrijgbaar. Inmiddels is Jack Daniel’s & Coca-Cola ook in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Polen beschikbaar. Aanvullende wereldwijde markten zullen in de loop van 2023 aansluiten, waaronder landen in Europa, LatijnsAmerika, Azië en Afrika. Van Buchem: “We zijn echt nét begonnen in Europa. Nederland was het eerste Europese land waar we Jack Daniel’s & Coca-Cola lanceerden en er wordt dan ook goed naar ons gekeken. Nederland is een goed testland; we zijn relatief klein en kunnen snel schakelen. Dit is pas de eerste stap die we zetten in een compleet nieuwe categorie. We willen hier echt in gaan groeien.”
“Wat onze ambities zijn?” Van Buchem glimlacht. “Het mooiste zou zijn als iedereen binnen de doelgroep 18-35 jaar Jack Daniel’s & Coca-Cola kent. We willen echt de nummer 1-positie behalen. We steken hier zoveel tijd en energie in. We gaan niet alleen voor de sales, maar staan ook
nadrukkelijk stil bij verantwoord alcoholgebruik.”
Clara Verhoeven: “We willen een voorbeeldrol pakken. We zijn een groot merk en kunnen het verschil maken. We willen niet alleen het merk pushen, maar ook het educatieve aspect meenemen. Wat is bijvoorbeeld verantwoord consumeren? Wat zijn de risico’s en misverstanden? We hanteren hierbij de richtlijnen vanuit onze eigen verantwoorde marketing policy in samenwerking met Stiva (Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie).”
De digital-first marketingcampagne rondom Jack Daniel’s en Coca-Cola is inmiddels volop in gang. De campagne bestaat uit een ATL-campagne, social media, PR, onlinevideo, bannering en OOH. Jack Daniel's & Coca-Cola RTD is vanaf nu verkrijgbaar in een 330ml blikverpakking in diverse (online) supermarkten zoals Albert Heijn, PLUS, Flink en Picnic. Maar ook bij bioscopen (Pathé, Kinepolis, Vue), festivals en travellocaties als NS kiosk en stationhuiskamers. “We bouwen voort op de bestaande distributie van Jack Daniel’s & Coca-Cola”, vertelt Van Buchem, “waarbij we rekening houden met de verschillende plekken waarin beide dranken een rol spelen. Het product is heel breed verkrijgbaar, zowel in retail als ‘on the go’.”
Hoewel Jack Daniel’s & Coca-Cola RTD amper twee maanden op de Nederlandse markt verkrijgbaar is, lijkt niets het succes in de weg te staan. Verhoeven: “We hebben inderdaad niets te klagen. Het drankje wordt overal heel positief ontvangen en dat maakt ons werk een stuk gemakkelijker. De verwachtingen zijn hooggespannen. We denken echt dat dit een groot succes gaat worden.” ◾
Hoe krijg ik mijn single in een playlist op Spotify? Hoe krijg ik geld van Sena? Wat moet ik doen voor een sync in een videogame? Het zijn prangende vragen waarmee jonge muzikanten rondlopen. Professionals uit de Nederlandse muziekindustrie gaven op zaterdag 27 mei tekst en uitleg over dit alles en nog veel meer tijdens de jaarlijkse Muzikantendag in de Melkweg.
DOOR: PIERRE OITMANN | FOTO'S: RICHARD TAS PHOTOGRAPHY
Met de slogan ‘laat je ontdekken’ opende de Amsterdamse Melkweg de laatste zaterdag van mei haar deuren voor vocalisten, dj’s, rappers en andere muzikanten die de volgende stap in hun carrière wilden zetten of juist met de vraag rondliepen of ze van muziekmaken een carrière kunnen maken. Tijdens de diverse panels, clinics, flitscolleges en demospreekuren werden zoveel mogelijk vragen beantwoord. “Muzikantendag is dé plek waar je met professionals in aanraking komt”, vertelt Lars Kelpin, projectmanager van Stichting GRAP, die de Muzikantendag samen met Buma Cultuur organiseert.
Goede afspraken
Muzikantendag 2023 was groter dan anders, legt Kelpin uit. “Ten opzichte van de afgelopen jaren hebben we de capaciteit iets kunnen uitbreiden met een extra zaal in Cinecenter, naast de Melkweg. Daardoor kunnen we meer thema’s en onderwerpen behandelen.” Zo is er nu een zaal waarvan het programma is opgezet in samenwerking met het blad Musicmaker. Zij organiseerden een panel over geluidstechnici en over legal. “Twee juristen vertelden bijvoorbeeld welke afspraken je onderling moet maken
als je met een producer de studio in gaat en over de verdeling van rechten. Dat leidt achteraf vaak tot gedoe.” Martin Zuilema, Carine de Graaf en Dan Joyce zaten in het panel over geluidstechniek. “Zij gaven tips om te zorgen dat artiesten zo goed mogelijk voorbereid zijn voor een show en de samenwerking met de geluidsman zo makkelijk mogelijk te maken, zodat alles prettig verloopt.”
Geldstromen
Vooral het panel Hits! Hits Hits! was erg interessant, blikt Kelpin terug. Onder leiding van Tom Tukker spraken componisten over het schrijven van muziek in opdracht, bijvoorbeeld voor commercials of podcasts.
“Hoe kom je als professioneel componist aan klussen? Hoe bouw je dat op? Hoe combineer je dat met je eigen carrière als muzikant?”
Bij Music Rights On Tour vertelde Stefan van der Wielen van Orange Skyline over inkomsten uit Buma/Stemra, Sena en NORMA. Ook onmisbaar was het panel over je releaseplanning. Want wanneer moet je nou iets uitbrengen en hoe zorg je ervoor dat mensen het horen? “De muziekindustrie is veranderd door corona en er zijn
minder speelplekken op dit moment. We merken dat artiesten daardoor onzekerder zijn over een release. Ze zijn trots op hun plaat en willen dat die het goed doet, maar ze zijn bang dat er niks mee gebeurt.”
Mentale gezondheid
Bij nieuwe technologieën komt ook cybersecurity om de hoek kijken. “Wij horen regelmatig verhalen dat iemand een laptop is kwijtgeraakt en daar stond het hele album op. Hoe kun je voorkomen dat je muziek gestolen wordt of, erger nog, dat je alles kwijt bent?” Een ander actueel onderwerp dat behandeld werd, is de mentale gezondheid van artiesten. Dit gebeurde in een flitscollege van voormalig boeker en artiestenmanager Katja Keersmaekers. “Zij heeft zich laten omscholen tot therapeut”, vertelt Kelpin. “Vaak begint mentale stress bij succes of juist erna, als je je voorgaande succes wil evenaren. Zij had een goed verhaal over hoe het vóór die tijd is, met praktische tips voor de beginnende artiest.”
Na het succes van Soldaat van Oranje de Musical heeft het Nederlandse publiek massaal het locatietheater omarmd. Wat zijn de voordelen en uitdagingen van deze manier van produceren? We vroegen het aan Soldaat van Oranje-producent Fred Boot en de makers van de producties Boer Koekkoek en De Tocht, die binnenkort in première gaan.
Een voorstelling spelen op een vaste locatie is in de theaterbuurten van New York en London vrij normaal. In Nederland waren het vooral de grote bekende en internationale namen die een verbond aangingen met een theater om daar voor langere tijd een spektakelmusical te presenteren. Het record stond destijds op naam van The Phantom of the Opera, dat drie jaar speelde in het Circus Theater in Scheveningen.
Dit record werd in 2018 verbroken door Soldaat van Oranje de Musical, die op 30 oktober 2010 in première ging. Het bijzondere was dat producent NEW Productions koos voor een vaste standplaats, ver van al het grootstedelijke musicalgeweld: De TheaterHangaar in Katwijk. Soldaat van Oranje de Musical ontpopte zich tot een publiekstrekker van jewelste. Vorige maand werd de 3.250ste voorstelling gespeeld en het einde lijkt nog niet inzicht.
Symboliek
De makers van Soldaat van Oranje De
Musical realiseerden zich dat het verhaal zich voor een grootse aanpak leende. “Zo ontstond het plan voor een nieuw theater op locatie, dat we volledig aan konden passen aan de inhoud van de voorstelling”, vertelt producent Fred Boot. “We vonden het belangrijk dat de inhoud leidend was. Na bemiddeling van het Ministerie van Defensie vonden we uiteindelijk deze locatie en samen met het verhaal leidde dat tot de vorm met de draaiende zaal, de projecties en de verschillende decors.”
Wat de doorslag gaf, was de symboliek die aan Vliegveld Valkenburg kleefde. ”In de meidagen van 1940 bombardeerden de Duitsers de vliegvelden rond Den Haag (Valkenburg, Iepenburg en Ockenburg) en werden de eerste parachutisten gedropt in hun opmars naar Den Haag. Bovendien groeide Erik Hazelhoff op in Wassenaar, studeerde hij in Leiden en voerde hij gedurende de oorlog verschillende landingen uit in Katwijk. Veel mensen zijn zich hier niet bewust van, maar ik weet zeker dat als je hier aan komt rijden en parkeert op de
oude landingsbaan naast ons theater, je de historie voelt.”
Platteland belevenis
Het succes van Soldaat van Oranje zorgde ervoor dat ook andere onafhankelijke producties voor een vaste locatie kozen. Essentieel hierbij is dat de plek en het decor de boodschap van de productie versterken. Een van de grotere locatieproducties waar momenteel aan wordt gewerkt, is Boer Koekkoek in het Drentse dorp Hollandscheveld. Deze productie is in juli en augustus te zien in de loods Fieten Olie van meer dan 3000 m2. Volgens producent Wolter Lommerde van Stichting het Pauperparadijs is dit een ideale plek. “We vertellen verhalen uit Drente in Drente. Dat deden we met het Pauperparadijs, Mammoet en nu met Boer Koekkoek. Hollandscheveld is de plek waar Hendrik Koekkoek vandaan kwam. In 2023 is het 60 jaar geleden dat hier de boerenprotesten begonnen waardoor hij nationaal nieuws werd en uiteindelijk de politiek in ging. Dat
zorgt voor een extra lading en beleving. Daarnaast speelt ook het gebied zelf een belangrijke rol. Het publiek neemt plaats op een tribune met een capaciteit van 1000 zitplaatsen. Als de complete achterwand van de loods wordt gedemonteerd, ontstaat er een overdekt panoramisch uitzicht van 500 meter over de boerenakkers. Hierdoor heb je als bezoeker een belevenis van het platteland met de open natuur en alle gemakken van een overdekte locatie.”
Het langdurige succes van Soldaat zorgt er niet voor dat er een ambitie is om Boer Koekkoek langer te spelen. “Omdat het locatietheater is kunnen we niet zomaar verlengen. Dat heeft onder andere te maken met de impact op de natuur en vergunningen. Als producent ben ik wel van mening dat je altijd moet proberen om zo lang mogelijk te spelen. Zeker als het een succes is. We hebben het Pauperparadijs bijvoorbeeld doorgetrokken naar een serie in Carré.”
Lommerde is ook producent van 14 de musical, dat zijn derde seizoen gaat spelen in het AFAS-theater in Leusden. “Dat kon alleen omdat de locatie beschikbaar is.”
In oktober start in Leeuwarden De Tocht, een musical over de Elfstedentocht. Hiervoor werd op een bedrijfsterrein van Friso Bouwgroep een nieuwe hal uit de grond getrokken, inclusief een echte ijs-
vloer. Creatief producent Madelène van Beuzekom: “De locatie moet iets toevoegen. De plek moet ervoor zorgen dat bezoekers uit heel Nederland en België de tocht naar Friesland maken om dit te ervaren. Naast een goede productie springt de ijsvloer natuurlijk erg in het zicht. Acteurs schaatsen op het podium. Alles voelt, ook voor de bezoeker, een beetje koud aan. Dat doet iets met je zintuigen, waardoor de beleving alleen maar groter wordt. Wij hebben geen tribune om een ijshockeyveld gelegd, maar een ijspodium gebouwd. Het publiek zit in een voorverwarmde stoel te kijken naar een winterse voorstelling.”
Duurzame oplossing
Coproducent Foppe van der Veen roemt de samenwerking met partners, waaronder Friso Bouwgroep. “De locatie was een grote uitdaging. We wilden eerst een bestaande Friese locatie gebruiken. We konden echter geen geschikte plek vinden voor een voorstelling van dit formaat. We kwamen in contact met Friso Bouwgroep, die al een
sterke relatie met de Elfstedentocht heeft. Zij maken bijvoorbeeld de kluunplekken tijdens de echte tocht. Samen met onze zakelijk directeur Hans Staal en de gemeente Leeuwarden ontstond het plan om een hal te bouwen op hun eigen terrein, waar in de toekomst een grote betonfabriek gepland stond. Waarom de hal niet nu al bouwen en gebruiken als locatie voor De Tocht? Een perfecte en vooral duurzame oplossing.”
“De weg naar de uiteindelijke voorstelling heeft allemaal te maken met wil, lef en saamhorigheid, net als bij de echte Elfstedentocht”, vult Van Beuzekom aan.
“De Tocht is een zogeheten openeindproductie. Er is dus geen einddatum bekend.” Volgens Van der Veen gaat de verkoop ‘boven onze eerste verwachtingen’. “Een openeindproductie is een fantastisch principe dat volledig afhankelijk is van het enthousiasme van het publiek. Uiteindelijk doen we ons stinkende best om iets neer te zetten dat veel mensen gaat raken en we hebben er het volste vertrouwen in dat het lukt.” ◾
'Je hebt als bezoeker een belevenis van het platteland met de open natuur en alle gemakken van een overdekte locatie'
Vanaf 1 juli gaat een verbod in op het promoten van gokken bij online-casino’s. Vanaf deze datum worden er geen reclames meer getoond op tv, radio en outdoor. Een maatregel die ook gevolgen heeft voor festivals. Welke uitdagingen brengt dit met zich mee?
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Vanaf 1 juli is het ongericht promoten van online gokken in Nederland compleet verboden. Anderhalf jaar geleden werd deze markt gelegaliseerd en met de nieuwe wet wil minister Franc Weerwind van Rechtsbescherming kwetsbare groepen als gokverslaafden en minderjarigen beter beschermen. Reclame voor online goksites is overboden op televisie, radio en in onder meer bushokjes en abri’s.
Gokbedrijven mogen ook geen sponsorovereenkomsten meer aangaan, iets dat direct gevolgen heeft voor evenementen en sportclubs. Er is een overgangstermijn tot 2025. Vanaf dat moment mogen gokbedrijven geen evenementen meer sponsoren en geen shirtreclame of reclameborden inzetten. In Nederland zijn er verschillende festivals die gebruik maken van ondersteuning en sponsering van gokbedrijven als Holland Casino en Jacks.nl.
Onduidelijkheid
Zo was Jacks de afgelopen elf jaar hoofdsponsor van het Tilburgse Festival van het Levenslied. Een plezierige samenwerking, aldus voorzitter Bas van Tilburg. “Jacks is al meer dan een decennium een trouwe sponsor van het levenslied en naamgever van ons festival. Dat die samenwerking misschien zou moeten stoppen is natuurlijk bijzonder jammer. Zoals de vlag er nu bijhangt moeten we op termijn waarschijnlijk op zoek naar een nieuwe sponsor. Bijzonder is wel dat veel van de regels en gevolgen van deze nieuwe wetgeving mij nog niet bekend zijn. Er zijn veel onduidelijkheden en eenzelfde verhaal hoor ik bij Jacks. Het spectrum van soorten uitingen bij dit type sponsoring is zo groot dat veel bedrijven
op dit moment niet kunnen overzien wat straks wel en niet mag. Er is dus veel onduidelijkheid. Wij hebben goede afspraken gemaakt over de komende editie en hebben ons in overleg met Jacks bij de ophanden zijnde regelgeving neergelegd. We horen het wel en laten het op ons afkomen. Hier op voorsorteren heeft volgens mij nog geen zin. Dat werkt immers pas alle feiten en regels duidelijk zijn.”
Het op den duur mogelijk wegvallen van de hoofdsponsor heeft geen gevolgen voor het voortbestaan van het Festival van het Levenslied. “Wij werken met zeer beperkte subsidie van de gemeente en het event wordt ieder jaar mogelijk gemaakt door bijdragen van sponsoren. Onze begroting voor komende editie is 420.000 euro, waarvan 15 000 gemeentesubsidie is. Het complete bedrag wordt dus voor het merendeel gerealiseerd door verschillende sponsoren. Jacks is weliswaar een gewaardeerde hoofdsponsor, maar tegelijkertijd niet verantwoordelijk voor een heel groot gedeelte van dat budget. Je praat normaal over een procent of acht. Dit jaar zal dat al iets minder zijn omdat we een aantal zaken niet kunnen uitvoeren door die nieuwe re-
gelgeving. Uiteindelijk zal ik het heel erg jammer vinden als aan de fijne samenwerking in de toekomst een einde zou komen.”
Michiel Sampong, pr-manager van Festival onderschrijft het sentiment van zijn collega en erkent dat het altijd lastig is als een sponsor wegvalt. “Het kost ontzettend veel moeite, overredingskracht en tijd om een nieuwe te vinden om het gat in de begroting weer te vullen, maar dat gaat zeker lukken.”
Holland Casino
Binnen de vestigingsplaatsen van Holland
Casino is het bedrijf al jaren verantwoordelijk voor de sponsoring van verschillende lokale en regionale evenementen. Volgens het bedrijf, dat met 14 vestigingen door heel Nederland opereert, zijn de nieuwe reclameregels duidelijk. “Er zijn voor de huidige sponsor-deals van de vestigingen dus geen gevolgen met de komst van de nieuwe wet”, aldus woordvoerder Robin Bleichrodt. “Eigenlijk zorgt de wet voor een terugkeer naar de tijd van vóór de legalisering van online kansspelen. Wij richten ons hierbij dus alleen op bezoek aan onze vestigingen voor een avondje uit. De reclamebestedingen en promoties voor vestigingen zijn sowieso ook vele malen lager dan voor online kansspelen. Dat is een hele andere
branche. We moeten natuurlijk wel rekening houden met de reclamebeperkingen die altijd al golden. Onze vestigingen kunnen dus hun lokale en regionale sponsering wel doorzetten mits deze gericht is op de vestiging en uiteraard niet op kwetsbare doelgroepen, zoals minderjarigen. Alleen voor online kansspelen mag geen ongerichte reclame meer gemaakt worden.”
Geen gevolgen
Dit jaar wordt de 36ste editie van het Rotterdam Unlimited Zomercarnaval gehouden. Een jaarlijks event dat gemiddeld een half miljoen bezoekers naar de havenstad trekt. Holland Casino is al een tijd een van de sponsoren van het festival. Organisator Bureau Vermaeck stelt ook dat de nieuwe reclamewet hier geen verandering in zal brengen. Scheidend directeur Guus Dutrieux en zijn opvolger, Eva van der Vegt, laten weten dat het festival niets digitaals met sponsor Holland Casino doet en ook niet met betrekking tot online kansspelen.
Dutrieux noemt de reden hiervoor ‘simpel’. “Wij kunnen niet garanderen dat 95% van ons publiek ouder is dan 24 jaar. Binnen de samenwerking promoten we echt geen activiteiten voor Holland Casino tijdens het event. Natuurlijk zie je het bedrijf wel terug in andere vormen. Zo komen ze terug bij de veelgebruikte term Rotterdam Unlimited Zomercarnaval Loved by Holland Casino Rotterdam en organiseren zij een ludiek balspel op de Coolsingel, dat overigens niets te maken heeft met gokken, maar wel met plezier. Daarnaast bieden zij relaties en genodigden van boven de 24 tijdens het event een VIP-ontvangst aan.”
Van der Vegt vult aan: “Wij zouden ook geen reclame willen maken voor gokactiviteiten en zijn blij dat Holland Casino vanuit een sociale bewogenheid zich toch al jaren wil verbinden aan ons festival. Als organisatoren gaan we er dan ook vanuit dat het verbod op het online reclame maken voor gokken geen gevolgen heeft voor het Rotterdam Unlimited Zomercarnaval. Er wordt hier geen regel overtreden.”
'Eigenlijk zorgt de wet voor een terugkeer naar de tijd van vóór de legalisering van online kansspelen'
Podiumpas wil consumenten meer naar voorstellingen in theaters en schouwburgen trekken en op die manier meer inkomsten genereren voor zalen en spelers. Hoewel het zwaartepunt vooralsnog op theater ligt, is het de ambitie om in de toekomst ook poppodia aan te laten sluiten.
Het idee voor Podiumpas is niet nieuw. Er werd tien jaar geleden voor het eerst over nagedacht. Deze abonnementsvorm moet drempels wegnemen zodat bezoekers vaker op avontuur gaan in theaters en concertzalen.
Collectieve initiatieven zijn echter moeilijk van de grond te krijgen, zegt projectmanager Marte Lalleman.
“In 2017 is de eerste pilot gestart in Amsterdam, Den Haag en Utrecht. Dat bleek een enorm succes. Er waren 750 passen beschikbaar voor de klanten van de deelnemende theaters en de vraag was groot. De pilot wees onder andere uit dat er kriskras door alle genres voorstellingen werden bezocht en dat dit vaak gebeurde. Bezoekers gingen vier tot zeven keer vaker naar voorstellingen. In seizoen 2018/2019 is de pilot uitgebreid naar Overijssel, Noord-Brabant en Zuid-Limburg. Ook daar zagen we soortgelijke resultaten. De forse toename in recette zorgde ervoor dat we dit samen met de podia landelijk wilden uitrollen. De weg daarnaartoe werd echter grof verstoord door de coronapandemie, waardoor alles twee jaar stil kwam te liggen. Na de laatste lockdown zijn we weer
verdergegaan. Dat resulteerde erin dat op 1 november vorig jaar Podiumpas in heel Nederland verkrijgbaar was.”
Bij de lancering werkte de Podiumpas samen met 31 deelnemende podia, inmiddels staat de teller op 44 en daar komen dit seizoen nog twee stuks bij. De verwachting is binnen een jaar te groeien naar 60 podia.
Op moment van schrijven zijn er ongeveer 2500 abonnees. Zij betalen maandelijks 35 euro en kunnen daarvoor onbeperkt naar podia. 30 dagen voor de aanvang van voorstellingen kunnen zij een tickets reserveren. Populaire voorstellingen, die in de voorverkoop al zijn uitverkocht zijn met Podiumpas niet te bezoeken. Lalleman benadrukt dat
Podiumpas bedoeld is om bezoekers kennis te laten maken met nieuwe voorstellingen en genres. “De aangesloten theaters zijn aangesloten met hun volledige aanbod. Er zijn dus heel veel voorstellingen te ontdekken en misschien heb je soms toch het geluk dat je een kaartje voor die populaire cabaretier weet te scoren.”
Een van de belangrijkste uitdagingen voor Podiumpas is het genereren van naamsbekendheid. “Dat gaan we realiseren door marketingcommunicatie. Voor het komende seizoen staan grote campagnes gepland die het grote publiek bekend moet maken met deze manier van naar theater gaan en het aantal pashouders te vergroten.” ◾
'De aangesloten theaters zijn aangesloten met hun volledige aanbod. Er zijn dus heel veel voorstellingen te ontdekken'
Op 30 juni en 1 en 2 juli viert WiSH Outdoor dat het festival vijftien jaar bestaat. Het evenement op Festivalterrein AA even buiten het Noord-Brabantse Beek en Donk staat bekend om de diverse unieke werelden op het terrein, de brede toegankelijkheid en de extravagante main stage. De 2023-editie moet de beste editie tot nu toe worden, maar tegelijk heeft de organisatie exact die ambitie voor edities die de komende jaren gaan volgen.
Zoals zo veel evenementen die het al langere tijd volhouden, was WiSH outdoor in eerste instantie een passieproject. In de loop der jaren is het uitgegroeid tot een vaste waarde op de festivalkalender. Juist vanwege de oorsprong is die passie om een zo tof mogelijk feest neer te zetten nog altijd onderdeel van het DNA van WiSH.
“We zijn gestart vanuit de ambitie om iets moois voor de jeugd neer te zetten in onze regio omdat we het aanbod voor jongvolwassenen in Laarbeek – waarin de gemeentes Aarle-Rixtel, Beek en Donk en Lieshout zijn samengevoegd – te saai vonden”, zo zegt Tim Klomp Bueters, een van de oprichters van het festival.
“We hebben een budget weten te krij-
gen van de gemeente, hebben vanuit de Rabobank een klein budgetje weten los te peuteren en konden ook Bavaria aan ons binden. Destijds hebben we er nooit bij nagedacht dat we er vijftien jaar later nog steeds zouden zijn. De ambitie was vooral dat het vet moest zijn en dat we het met voornamelijk lokaal talent – zowel op het programma als in de organisatie – wilden organiseren. Na zo’n eerste editie heb je meteen al plannen hoe dingen groter en beter kunnen. Inmiddels zijn we met Bromios een bedrijf dat op professionele basis evenementen organiseert. WiSH Outdoor, met zo’n 10.000 bezoekers op de vrijdag en op de zaterdag en zondag elk 25.000 bezoekers, blijft het vlaggenschip. Maar we doen er inmiddels veel omheen.”
De ambitie om steeds weer groter en beter te kunnen organiseren, leidde enkele jaren geleden tot een innige samenwerking met de This Is Live Group. Samen met Jasper van de Wouw van dat bedrijf is Tim Klomp Bueters nu projecteigenaar van WiSH Outdoor.
“Dat was de eerste jaren best lastig. Niet omdat we lastig samenwerken, integendeel zelfs”, lacht Van de Wouw. “De samenwerking loopt als een tierelier”, voegt Klomp Bueters toe. Van de Wouw: “Het lastige lag wel in het feit dat we direct met de coronacrisis moesten dealen en ons heel erg hebben moeten beraden over hoe we door moesten zetten. Het niveau van WiSH Outdoor ligt heel hoog, maar de realiteit
is ook dat het organiseren van een festival steeds duurder wordt, budgetten continu onder druk staan en je het publiek niet wilt teleurstellen. Dus zijn we heel actief bezig geweest met het dusdanig insteken van het evenement, dat we het technisch zo hoogwaardig mogelijk kunnen houden maar dat tegelijk de begroting gezond blijft. Dat is met de 2022-editie uitermate goed gelukt. Door heel conceptueel te denken en het terrein op een slimme manier in te delen, heeft het ieders verwachtingen zwaar overtroffen.”
Hoewel de reguliere editie nu de vijftiende verjaardag viert, zijn er ook diverse WiSHvarianten georganiseerd. Gedurende corona een kleinschaliger editie op het
Bavaria-terrein bijvoorbeeld, maar ook veel grotere in Mexico. Tim Klomp Bueters noemt het een geweldig avontuur dat het WiSH team daar sinds 2015 meerdere keren aan de slag kon. “We zijn nog steeds heel trots dat we als bedrijf uit Brabant aan de andere kant van de wereld geweldige feesten voor 60.000 bezoekers neer hebben kunnen zetten. Het was tot corona om de hoek kwam kijken ook echt heel succesvol. Die crisis deed ons daar helaas de das om. We hadden 70 tot 80 procent van het budget al uitgegeven toen WiSH Outdoor Mexico plots niet meer door kon gaan. In tegenstelling tot hier, kan je daar kan je niet terugvallen op verzekeringen of overheidssteun. Dat was financieel dus echt een enorme klap, waardoor we daar zo 1-2-3 niet meer terug kunnen
keren. Het neemt niet weg dat we bewezen hebben een evenement op wereldniveau te hebben. Nog altijd ontvangen we ieder jaar Mexicaanse bezoekers op ons terrein in Beek en Donk. Die mogen op vertoon van hun paspoort namelijk gratis naar binnen.”
WiSH Outdoor wil de bezoekers een gethematiseerde totaalervaring bieden. Avontuur is daarin een sleutelwoord, dat sinds 2022 veel verder is uitgediept. De indeling van het terrein laat zich enigszins vergelijken met dat van een themapark. In het midden de zogenoemde ‘Adventure Avenue’ waarlangs het publiek binnenstroomt en waar helemaal aan de andere kant de Dedicated main stage bovenuit torent. Deze ‘straat’ komt uit op de Central Square, een centrale hub die toegang geeft tot vier individuele werelden. Het op botanische tuinen geïnspireerde The Gardens Of Live biedt drie verschillende area’s en – zoals de naam al aangeeft – veel livemuziek. Het meer industrieel opgetrokken District Overdrive is de wereld voor de liefhebbers van hardstyle. Hier worden dit jaar diverse nieuwe area’s geïntroduceerd. ▶
'Als organisator zetten we steeds weer een extra stap om het mooier, specialer en beter te maken. Zelfs als dat van het netto bedrijfsresultaat afgaat'
Urban Paradise is een kleurrijke en creatieve wereld met een urban, hiphop- en houseprogramma. La Favela is de wereld met een meer tropisch en techno karakter. Hierbinnen is het populaire open air podium Villa Ananas gevestigd.
Van de Wouw: “Door het terrein op deze manier in meerdere ‘werelden’ op te delen, weten we het niveau erg hoog te houden en kunnen we tegelijkertijd heel goed meerdere doelgroepen bedienen. Liefhebbers van bijvoorbeeld één genre kunnen indien gewenst de hele dag in één bepaalde wereld doorbrengen. Maar we merken dat het algemene karakter juist ook heel veel publiek aanspreekt. Die vinden het leuk om overdag bijvoorbeeld Davina Michelle of Suzan & Freek live te zien en als de avond valt te gaan dansen in een bepaalde area, of het nu techno of hardstyle is. Die diversiteit heeft er altijd al in gezeten en het werkt. Zo’n 40 tot 50 procent van de bezoekers is jaarlijks terugkerend. De heel duidelijk gesegmenteerde opzet zoals deze vorig jaar is geïntroduceerd blijkt een schot in de roos. Deze heeft de ervaring voor het publiek nog beter gemaakt.”
Kers op de taart
Klomp Bueters stelt dat er om tot genoemde formule te komen flink geïnvesteerd is en dat de komende jaren op deze formule voort wordt geborduurd. “Waarbij de mainstage ieder jaar opnieuw wordt ontworpen en gebouwd om iedere editie een eigen gezicht te geven. Als je het terugbrengt tot de kern, doet ieder festival in feite hetzelfde kunstje. Je zet artiesten op een podium. De beleving is waar je als organisator het verschil maakt. De 30 meter hoge en
100 meter brede mainstage speelt daar een belangrijke rol in, onder meer door de eindshows die we volledig zelf ontwikkelen, produceren en uitvoeren. Dat zijn er jaarlijks twee, eentje voor de zaterdag en eentje voor de zondag en elk met een originele boodschap richting de bezoekers. De zaterdag is wat serieuzer, de zondag is inhoudelijk wat meer amicaal. Dat komt omdat traditiegetrouw op zondag hele families welkom zijn op WiSH Outdoor. Wij vinden het dan aan onze stand verplicht om met zo’n ‘andere’ doelgroep ook de eindshow aan te passen, zodat iedereen –ook de mensen die meerdere dagen naar WiSH Outdoor komen – een unieke ervaring heeft. Zo’n eindshow is gewoon de kers op de taart.”
Genoemde familiedag is er eentje die voor de organisatie erg belangrijk is. Commercieel gezien is het wellicht niet de meest interessante dag, maar voor de
sfeer en het karakter van het evenement is het onbetaalbaar, stelt Klomp Bueters. “We hebben hier – in alle eerlijkheid ook met het oog op het verkrijgen van een vergunning – in 2007 voor gekozen en we zijn daar nooit meer vanaf geweken. Wat het namelijk ook doet, is dat het de sfeer en saamhorigheid in de directe omgeving verhoogt. Omwonenden en mensen in de regio hebben echt het gevoel hebben dat WiSH Outdoor ook van hen is. Als je heel droog naar de cijfers kijkt haal je op deze manier ook een doelgroep in huis die misschien minder uitgeeft op een dag. Maar dat is niet erg! Natuurlijk hebben we een bedrijf te runnen en moeten we een gezonde omzet draaien. Maar het is ons niet in eerste instantie om die omzet te doen. Het moet nog altijd ‘vet’ zijn, iets bijdragen aan de regio en aan de maatschappij. Als ik op zondag hele gezinnen binnen zie komen, kinderen op de schouders zie en ook weet dat er inmiddels bezoekers van het eerste uur met hun kinderen komen, dan ben ▶
ik misschien wel het meest trots. We kiezen niet voor de makkelijkste, wel voor de leukste weg.”
Om het festival toegankelijk te houden, worden schappelijke prijzen gerekend, zowel voor de entree als voor consumpties. Ook dit weer vanuit een bijna sociaal te noemen gedachte. Van de Wouw stelt dat WiSH Outdoor objectief gezien een hogere ticketprijs zou kunnen vragen. “Als organisator zetten we steeds weer een extra stap om het mooier, specialer en beter te maken. Zelfs als dat van het netto bedrijfsresultaat afgaat. Je wil gewoon het optimale bereiken. Dat we desondanks de kaartprijs niet significant mee laten stijgen heeft met dat sociale karakter te maken en stiekem ook met de hoop dat de markt zich uiteindelijk wel weer zal normaliseren.”
Het sociale karakter uit zich ook in de manier waarop er met personeel wordt omgegaan. Zowel Bromios als This Is Live Group heeft een vaste groep medewerkers en beide bedrijven werken het liefst met zo min mogelijk zzp’ers. “Natuurlijk wordt er naar mate een evenement dichterbij komt wel bijgeschakeld, maar we vinden het belangrijk om zo veel mogelijk expertise gewoon op vaste basis in huis te hebben. Van horeca tot technische productie, wij doen eigenlijk alles zelf. Dat is heel fijn, want je houdt daardoor controle en kan door het juiste personeel aan je te binden als organisatie steeds blijven groeien.” Dat beaamt Klomp Bueters, die het vooral mooi vindt om te zien dat de focus op lokaal talent die in de begindagen al is ingezet zijn vruchten nog altijd afwerpt. “Misschien vind ik dat wel
het mooiste van dit vak. Je ontmoet zo veel mensen die met passie en toewijding werken aan een evenement en je ziet de echt talentvolle mensen enorm tot bloei komen. Veel van de mensen die bij ons stage komen lopen, gaan uiteindelijk voor ons werken. Een van onze jongens draait bijvoorbeeld nu een hele Paaspop-productie. Het is toch geweldig dat mensen met passie voor deze festivalwereld zo hun weg vinden!”
Kwaliteit, service, creativiteit
Voor de toekomst wordt ambitieus vooruitgekeken door het team van WiSH Outdoor. Jasper van de Wouw: “Met WiSH Outdoor willen we met de middelen die we hebben en door deze creatief in te zetten gewoon tot de top 10 van de Nederlandse festivals behoren. Ik ben ervan overtuigd dat we op meerdere facetten al in die top zitten. WiSH als merknaam staat voor kwaliteit, service en creativiteit. Onze bezoekers herkennen dat. De komende tijd willen we de merknaam meerdere keren in het jaar terug
laten komen, bijvoorbeeld met een editie aan het einde van het jaar.”
Tim Klomp Bueters geeft aan dat hij er wel met enige Brabantse bescheidenheid en vooral ook nuchterheid naar kijkt. “Als de afgelopen jaren iets hebben laten zien, is het dat niets vanzelfsprekend is. Ondanks ambitieuze plannen, succesvolle edities en enthousiast publiek. Als organisator leg je elke keer weer je hoofd op het hakblok en dat blijft spannend. Dat gezegd hebbende, hebben we natuurlijk mooie plannen. Niet alleen voor WiSH Outdoor, maar voor alle evenementen die we vanuit ons bedrijf organiseren. Dat kan gaan van kleinere feesten, tot bedrijfsevents voor partijen als Picnic en Coolblue. Als het aan ons ligt groeien we steeds verder door, met name op kwalitatief vlak – vandaar ook de samenwerking met This Is Live Group – en behoren we gewoon tot de beste partijen in ons vakgebied. Een stabiel bedrijf waarin we mensen kunnen opleiden en waarmee we ons vakgebied naar een nog hoger niveau kunnen tillen.” ◾
'Met WiSH Outdoor willen we met de middelen die we hebben en door deze creatief in te zetten gewoon tot de top 10 van de Nederlandse festivals behoren'
Vanaf 1 juli gelden er o ciële regels om het gebruik van plastic terug te dringen. Dan is het namelijk verboden om kunststof bekers en voedselverpakkingen voor eenmalig gebruik gratis mee te geven aan de klant. Het verminderen van het plasticgebruik is echter een uitdaging waar het grootste gedeelte van de live-industrie al jaren mee bezig is.
Om een idee te krijgen hoe groot het wereldwijde probleem van plastic is publiceerde The Plastic Soup Foundation een aantal interessante, maar tegelijk ook schokkende cijfers. Zo is de hoeveelheid plastic die elk jaar wereldwijd wordt geproduceerd binnen de duur van één mensenleven significant gestegen. In 1950 was dat nog twee miljoen ton, 71 jaar later groeide dit cijfer naar 390 miljoen ton. Daarnaast plaatst de organisatie nog
de kanttekening dat niet alle synthetische vezels zijn meegeteld. De werkelijke productie is dus nog veel groter. Meer dan de helft van al het geproduceerde plastic is na het jaar 2000 op de markt gebracht. De verwachting is dat de groei doorzet naar 1480 miljoen ton in 2050. Driemaal het totale gewicht van de huidige wereldbevolking. Dat steeds meer overheidsinstanties wereldwijd stappen zetten om het gebruik van plastic te beperken is dus logisch.
Hergebruik moet de norm worden
Begin vorig jaar stuurde staatssecretaris
Vivianne Heijnen (Milieu) een brief aan de Tweede Kamer over de aanpak van zogeheten single use plastic. Vanaf 2024 zijn plastic wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen in principe niet toegestaan als er ter plaatse op een festival of in een horecagelegenheid gegeten of gedronken wordt. Hergebruik moet volgens Heijnen de norm worden. De live-industrie loopt de afgelopen jaren al voorop als het gaat om duurzaamheid en dus ook als het gaat over plastic en recycling. Zo introduceerden steeds meer bedrijven transparante recycle-oplossingen en werkt de branche al tijden naar de nieuwe norm van hergebruik toe.
De hardcup én de softcup
Willem Westerman van branchevereniging VVEM onderstreept dat ‘de branche al tientallen jaren allerlei aspecten van duurzaamheid aan het benoemen is’. “Steeds weer zie je dat onze ondernemers graag meegaan in ontwikkelingen, mits die voor een aantal jaren goed te implementeren zijn. Het is belangrijk daarbij de hele keten van een product te bekijken en niet alleen
op het gebruik op de evenementenlocatie te focussen. Daarbij moet uit verschillende mogelijkheden gekozen kunnen worden, want niet ieder evenement kan de uitdagingen op eenzelfde manier aanpakken. Bij dit onderwerp praat je dan dus zowel over de hardcup als de softcup. Elk met eigen voor- en nadelen en een eigen route van gebruik en hergebruik. Het ministerie heeft voor het recyclen van zacht plastic in Nederland wel doelstellingen geformuleerd die zwaarder zijn dan wat in de Europese Richtlijn staat. Dat blijft nog wel een stevige uitdaging. Met de testen die we dit jaar doen zien we dat we in 2024 wel heel dicht bij die doelstellingen in de buurt kunnen komen. Ook zien we specialistische leveranciers en adviseurs die juist deze aspecten goed oppakken om de organisator en de locaties goed te helpen. Veel gemeenten betalen inmiddels mee om die specialisten ook voor minder ervaren organisatoren en kleine evenementen in te kunnen zetten. “
De stappen die inmiddels gemaakt zijn om anders met hoogwaardige recycling van plastic om te gaan zijn al erg groot,
aldus Tjeerd Bijnsdorp, directeur van CircularPET, dat gespecialiseerd is in circulaire bekersystemen met softcups. “Als ik zie waar we nu staan vergeleken met een jaar geleden, dan kan ik stellen dat het al een grote vlucht heeft genomen. Iedereen die in deze branche met softcups werkt is zich ervan bewust dat recyclen straks een voldongen feit is. Er wordt daarom - al voor de wet ingaat - op grote schaal getest welke optie het beste werkt en past bij een evenement. Maar als ik eerlijk ben en kijk naar wat er rond single use plastics voor ‘to go’ is bedacht, denk ik dat de wetgeving daar nog veel inventiever moet zijn om het probleem de wereld uit te helpen. Dan moet iemand 15 cent extra betalen voor een bekertje. Hoe lost dat het probleem op als je het bekertje vervolgens nergens kunt inleveren? Dan blijf je het zien als ‘wegwerpplastic’ en niet als een grondstof die opnieuw gebruikt kan worden.”
Toch is Bijnsdorp blij met de komende regelgeving. “Niets doen is geen optie en ik zie nu wekelijks dat hoogwaardige recycling perfect kan werken. Het succes van de nieuwe regels ▶
'Het is belangrijk de hele keten van een product te bekijken en niet alleen op het gebruik op de evenementenlocatie te focussen'
CircularPETisklaarvoordezomer! Meteenuitstekend2022inonzerugzak waarinbijna30.000kiloPEThoogwaardig konwordengerecycled(ca.6miljoen softcups)makenweonsnuopvoorde festivalzomerwaarinweweereenaantal geweldigefestivalskomenontzorgen.Opde geslotenevenementenwaarCircularPET werktewerdinALLEgevallendeSUPrichtlijn van75%ofhogergehaalddievolgendjaar in werkinggaatenookopdeopen publieksevenementenmakenwenugrote vorderingen dieveelvertrouwengeven.
28072kgbekershoogwaardiggerecycled
42121kgtotaalgerecycled
84%gemiddeldescoreopgeslotenevenementen
IsjouwevenementalklaarvoordeaankomendeSUPregelgeving? Zoekjeeen duurzaamcirculairbekersysteemvoorjouwevenement? MetCircularPETbieden weeentotaaloplossingvanAtotZonderbouwd.Vanadviestotbegeleidingtot communicatieéncontrole,inclusiefcertificaat.
– of het nu werken met softcups is of met herbruikbaar - valt of staat met de bewustwording en bereidheid van het publiek om een plastic beker daadwerkelijk terug te brengen. Gewenning zal daar zeker een rol gaan spelen. CircularPET werkte in mei voor Breda Jazz, een vierdaags stadsfestival met een open karakter. “Ik verwacht dat we de eerste dag een wat hoger uitvalpercentage gaan zien maar dat drie dagen later de bezoekers eraan gewend zijn. Ook de communicatie over het terugbrengen van de bekers naar de bar kan niet vaak genoeg worden uitgedragen. Het is belangrijk dat bezoekers en organisatoren hier constant aan herinnerd worden. Daarom zijn wij ook blij met de wetgeving.”
Keurmerk
Wel zijn er nog veel vragen en uitdagingen. Bijnsdorp: “De belangrijkste is misschien wel hoe er straks gecontroleerd gaat worden en door wie? Als ik nu de factsheet lees die het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft gepubliceerd vind ik het nog te vrijblijvend klinken. Er wordt wel gesproken over dwangsommen maar wij weten uit ervaring hoe lastig het is om een betrouwbaar recyclingpercentage te berekenen en met welke factoren je te maken hebt. Terwijl die controle essentieel is, en streng en overal opgepakt moet worden. Mijn doemscenario is dat dit niet of niet goed gebeurt en we vervolgens te horen krijgen dat de overheid concludeert dat de uitzondering voor hoogwaardige recycling niet heeft gewerkt. Om dat te voorkomen zijn we nu bezig met collega’s uit het werkveld om tot een keurmerk te komen dat de overheid kan helpen met de handhaving en de controle. Met hoge eisen en gebaseerd op het zelfregulerende vermogen dat in onze branche al veel aanwezig is, zoals bij het geluidsconvenant. Er zijn zoveel voorbeelden van samenwerking tussen overheid en de markt waar het gaat om naleving van regelgeving. Vergelijk het met het CBR en de rijscholen of onlangs nog de testlabs op covid.”
Maaike Engelen van Bredenoord, leverancier van aggregaten, is het eens als de branche omschreven wordt als ‘koploper
op het gebied van duurzaamheid’. De marketingmanager ziet echter ook de noodzaak van nieuwe toekomstige stappen die gemaakt moeten worden. “Het is goed dat het terugdringen van plasticgebruik op de agenda staat. Op dezelfde manier doorgaan als in het verleden is geen optie. Er zijn wel verschillende uitdagingen om die groene stappen waar te maken. De belangrijkste is misschien wel het opvoeden van het publiek. Hoe krijg je het voor elkaar dat zij daadwerkelijk die bekers en flessen tijdens een event niet op de grond gooien maar voor recycling inleveren? Voldoende en makkelijke inleverpunten zijn hier essentieel.”
Engelen is blij dat de branche zijn verantwoording pakt als het gaat om duurzaamheid en niet wacht tot zaken via regelgeving veranderd worden. “Je ziet dat er niet afgewacht wordt. Het plastic-probleem stond in de branche al hoog op de agenda voordat er wettelijke stappen werden genomen. Het voor de troepen uit lopen zie je overigens ook bij andere toekomstige duurzaamheidsuitdagingen. Kijk naar de evenementen die in natura2000-gebieden georganiseerd worden. Organisatoren kijken daar al jaren hoe alles nog groener kan en wachten wetgeving niet af. Ze willen voorsorteren om al te laten zien aan
gemeente en provincie hoe zij duurzamer kunnen ondernemen.”
Groen ondernemen
In alle lagen van de industrie wordt nagedacht over groene oplossingen. Ook de relatieve nieuwkomer cashless-specialist Tactile zet vol in op duurzaamheid. Het terugdringen van de plastic berg staat daar hoog op de agenda. Managing director Tim Leunissen heeft zelfs een mogelijk antwoord om het terugbrengen van plastic bekers of borden gemeengoed bij de bezoekers te laten worden. “Je zou het daadwerkelijk retour brengen kunnen bevorderen met een puntensysteem. Binnen deze gamification prikkel, ontvangen bezoekers dan punten wanneer zij een beker of voedselverpakking terugbrengen. Wij zijn al geruime tijd toegewijd aan een ecosysteem dat ingericht is ter vermindering van het gebruik van single use plastics. Dit gebeurt onder andere door middel van een cashless betaalsysteem, waardoor de noodzaak voor het gebruik van plastic munten wordt vermeden. Daarnaast maken we gebruik van polsbandjes die van duurzaam materiaal zijn gemaakt en faciliteren wij inzameling voor recycling of hergebruik. Als jong bedrijf met jonge mensen is duurzaamheid voor ons een gegeven. Iets dat heel normaal is. We zien het als onze taak om mee te helpen om bezoekers van evenementen bewust te maken en te zorgen dat bijvoorbeeld plastic na gebruik weer gewoon bij de bar wordt ingeleverd. Je ziet gelukkig steeds meer dat organisatoren en bedrijven ook zo in de race staan. Groen ondernemen is belangrijk voor de toekomst.”
'Het succes van de nieuwe regels – of het nu werken met softcups is of met herbruikbaar - valt of staat met de bewustwording en bereidheid van het publiek'
De alsmaar nieuwe uitdagingen in het steeds veranderende speelveld van de evenementenindustrie zijn niks nieuws voor Bredenoord, de Apeldoornse specialist in tijdelijke en mobiele stroomoplossingen. Toch ziet ook manager events Niels Sprenger dat de ontwikkelingen om schone energie te leveren elkaar in een steeds sneller tempo opvolgen. “Het stikstofprobleem in Nederland heeft het wel in een stroomversnelling gebracht. Dat brengt een hele verandering met zich mee.”
Het is geen verrassing dat vergroening en duurzaamheid twee van de belangrijkste thema’s zijn voor wie festivals en andersoortige evenementen wil organiseren. Stroomvoorzieningen vallen onder de grootste obstakels, want hoe kan een organisator voldoen aan de immer toenemende waslijst aan ‘groene eisen' en de energietoevoer naar zijn evenemententerrein toch nog toereikend en, bovenal, betaalbaar houden? Daar komt Bredenoord om de hoek kijken, de Nederlandse marktleider in de verhuur van decentrale energiesystemen.
Vier jaar geleden vertelde Niels Sprenger al aan EB Live hoe Bredenoord destijds die duurzaamheidsslag maakte. In de tussenliggende tijd is er ontzettend veel veranderd. “Het grootste verschil met vier jaar geleden is dat we nu batterijen met meer opslag hebben. Toen kon ik zeventien kilowattuur op een batterij opslaan, maar ik ga nu naar zeshonderd kilowattuur.”
Meer dan honderd batterijtypes
Een enorm verschil in capaciteit dus voor batterijen van dezelfde grootte en dat draagt dan weer bij aan schonere energie
voor evenementen. “De innovatie is daarin heel snel gegaan wat betreft de hoeveelheid energie die is opgeslagen en wat we daarmee kunnen doen.” De batterijen die Bredenoord zelf ontwikkelt stoten weliswaar geen CO2 uit, maar meer capaciteit per batterij betekent dat er gemiddeld genomen minder uitstoot vrijkomt bij het vervoer van de innovatieve energieoplossingen van het bedrijf.
Bredenoord beschikt over een keur aan batterijtypes, vertelt Sprenger. “We hebben meer dan honderd batterijsystemen in verschillende vermogens, die we veelvuldig kunnen inzetten op plekken waar maar beperkte uitstoot mag plaatsvinden, bijvoorbeeld in de buurt van Natura 2000-gebieden. Daarnaast hebben we alternatieven die gebruikmaken van waterstof en biogas.”
Hoewel de tijdelijke stroomoplossingen efficiënter en schoner worden, is het voor Bredenoord van belang om nog hechter samen te werken met klanten. Sprenger wordt steeds vaker in een vroeg stadium bij de organisatie van een evenement betrokken. “Ik moet meer gegevens van mijn klant vragen. Dus: wat ga je precies doen? Hoe ziet je gebruik eruit? Hoe ga je belasten? Welke gebruikers ga je erop zetten? Ik geef de klanten nu echt wel wat huiswerk mee. Wat doe je nu werkelijk? Hoe ziet je ver-
DOOR: PIERRE OITMANN
mogensprofiel eruit voor het festival? Dan kunnen we voor het jaar erop alvast kijken, als het verbruik ongeveer gelijk is, of we een betere configuratie kunnen kiezen die nog beter aansluit bij het vermogensprofiel. Wij ondersteunen in het stukje meedenken met die klant en ook in het maken van de vermogensprofielen, zodat je die voor de volgende festivaleditie kunt gebruiken.”
Samen met de klant komt Bredenoord dan tot een stroomplan, legt Sprenger uit. “We kunnen ook meedenken door te kijken of er ergens een vaste aansluiting is. En is dat wel voldoende? Dus dan gaan we kijken of er misschien wel wat in de buurt zit, ergens in een pand. Als een evenement ergens bij een industrieterrein zit, dan zijn er bedrijven die wel een vaste aansluiting hebben die doordeweeks wel gebruikt wordt en niet in het weekend. Over dat soort dingen ben je dan samen aan het sparren.”
Sprenger ziet dat festivals steeds meer bewust zijn van de lay-out van hun terrein wat
stroomvoorzieningen betreft. “Misschien die cateringstraat toch maar ergens anders neerzetten, omdat het dan beter uitkomt”, geeft hij als voorbeeld. “Als je iets dichterbij de stroomvoorziening staat, hoeven ze minder kabels te trekken. Dus ja, daar gaat men wel wat meer naar kijken.”
In het ideale geval beschikken evenementen allemaal over vaste stroomaansluitingen, al is dat voorlopig nog een utopie. “Je hoort dat een nieuwe aansluiting op het stroomnetwerk soms nog jaren kan duren. Voordat het netwerk in Nederland helemaal op orde is zijn we denk ik vijftien tot twintig jaar verder. Die kabels moeten eerst allemaal de grond in. Ik weet ook niet hoe we er dan voor staan, want de ontwikkelingen gaan nu heel snel. De laatste tien jaar is er veel meer veranderd ten opzichte van de eerste tien jaar dat ik hier zat. Dat is heel erg hard gegaan.” Hij ziet wel dat de wetgeving uit de pas loopt met hoe snel ontwikkelingen gaan in de evenementenindustrie. “De wetgeving hobbelt
er altijd achteraan. Kijk, met wetgeving kun je wel heel veel winnen en op papier lijkt het vaak heel mooi, maar het moet in de praktijk ook nog haalbaar zijn. Daar komen wij aan te pas.”
Duurzame bronnen
Voordat evenementen in Nederland massaal over een vaste stroomaansluiting beschikken, als het ooit al zover komt, is er voor Bredenoord nog voldoende werk aan de winkel. Sprenger bekijkt momenteel diverse duurzame opties voor energievoor zieningen. “We zijn bijvoorbeeld met methanolsets bezig. Methanol is een vervanger voor waterstof. Geperst waterstof moet ik altijd aanleveren in bundels. Dat is best wel een gedoe. Methanol kan ik vloeibaar aanleveren. Maar ik moet je wel zeggen, het zijn allemaal nog wel kleinere vermogens. Het is niet zo dat ik daar al een hoofdpodium volledig op kan laten draaien. Dit is leuk voor een klein tentje waar je bijvoorbeeld een spreker hebt staan of dat soort dingetjes. Dat staat nog een beetje in de kinderschoenen.”
De toekomst van tijdelijke stroomvoorzieningen zit volgens hem in hybride oplossingen. “Waterstof, zonne-energie en biogas; allemaal uit duurzame bronnen.” ◾
'De toekomst van tijdelijke stroomvoorzieningen zit ‘m in hybride oplossingen'
Het materiaal is verkr�gbaar in de varianten:
• 140 gr/m² | 260 cm | 49 m¹ | wit (0001) en zwart (9999)
160 gr/m² | 300 cm | 59 m¹ | wit (0001) en zwart (9999)
300 gr/m² | 300 cm | 59 m¹ | wit (0001) en zwart (9999)
exclusief in Nederland
zelfde eigenschappen
én pr�s als gewoon flanel
certificaat verkr�gbaar
uit voorraad leverbaar
Onderdeel vanClose en de Johan Cruij Arena vonden elkaar in de coronaperiode en zijn ook na de pandemie blijven samenwerken. Close CEO Kiliaan Toorenaar en Hidde Salverda, Operationeel Directeur van de Johan Cruij Arena, vertellen over het partnerschap en de ambities.
Hidde Salverda herinnert zich hoe hij in contact kwam met Close.
“Midden in de COVID-19-periode hebben we aan een aantal partners, onder de noemer Reimagine Football, gevraagd om mee te denken over hoe de evenementenwereld er op dat moment uit zou moeten zien, rekening houdend met de destijds geldende maatregelen. Close kwam met een aantal interessante voorstellen en die hebben uiteindelijk geleid tot het gebruik van de Close App voor de rondleidingen die wij in het stadion aanbieden.”
De app zorgt ervoor dat de bezoeker wegwijs gemaakt wordt in een omgeving waar hij of zij niet bekend is, een soort digitale wegwijzer, legt Salverda uit. “We kunnen de app straks ook gebruiken voor ‘upsell’, bijvoorbeeld op het gebied van merchandise of ticket-upgrades.”
Een ander belangrijk voordeel is volgens de operationeel directeur dat het de bezoeker zo gemakkelijk mogelijk wordt gemaakt. “Alles is duidelijk en de Close-app is een belangrijk onderdeel geworden van onze constante wens om bezoekers te ontzorgen. Na de Johan Cruijff Arena maakt nu ook Ajax gebruik van de Close-functionaliteiten.”
Duurzaam sturen
Die samenwerking verloopt probleemloos, zo stelt Kiliaan Toorenaar “Door ons werk met de ArenA snappen we de ingangen, doelstellingen en de logistiek van het stadion. Ajax voegt daar zijn elementen aan toe, maar de infrastructuur staat al en werkt.”
De samenwerking gaat verder dan service, gemak en ontzorging. Close en de Johan
Cruijff ArenA zetten namelijk ook in op duurzaamheid. Beide partijen willen met de app het gedrag van bezoekers aanpassen. Zo vragen ze bijvoorbeeld hoe die naar de Arena reizen, om vervolgens suggesties voor openbaar vervoer aan te dragen. “Vroeger werd informatie van de bezoeker vooral gebruikt om vooraf een parkeerkaart te verkopen. Tegenwoordig gaat het om een relevant alternatief aan te bieden en bezoekers te stimuleren om voor een duurzame vervoerswijze te kiezen. Dit alles gebeurt extreem gepersonaliseerd op basis van de gegevens van de bezoekers.”
Over het antwoord op de vraag wat de ambitie is, hoeft Toorenaar niet lang na
te denken. “Werelddominantie. Dat zeg ik natuurlijk met een knipoog. Onze ambitie is om in de Westerse wereld een dominante rol te spelen op het gebied van gepersonaliseerde communicatie.”
Salverda gelooft dat deze ambitie realistisch is. “Er zijn voor de bezoeker en aanbieders enkel voordelen. Ten eerste kun je duidelijk en snel communiceren met de kaartkopers, maar ook haar of zijn gedrag sturen. Of dat nu over duurzaam vervoer gaat of de voordelen van de recycle cup die de ArenA gebruikt. Daarnaast creëert de app kansen, op een natuurlijke manier, om meer omzet uit een evenement te halen. Het belangrijkste is dat de app uiteindelijk zorgt dat voor een betere beleving voor de bezoeker.” ◾
De stikstofproblematiek houdt Nederland in de houdgreep. Volgens Willem Westermann van het Kenniscentrum van de VVEM lopen ook organisatoren van evenementen met vragen over deze prangende kwestie rond. “De wens vanuit de evenementenindustrie richting Den Haag is vooral: kom met duidelijkheid. Kom met iets concreets, wat werkbaar voor ons is.”
Al sinds zijn formatie worstelt het Kabinet-Rutte IV met het stikstofdossier. Er moet iets gebeuren en snel, maar wat dan precies en door wie, dat zijn antwoorden die de regering nog niet eenduidig heeft weten te formuleren. Het roept bij festivalorganisatoren dan ook onvermijdelijk de vraag op of de stikstofkwestie ook hen zal raken en in welke vorm. Bij de Vereniging van EvenementenMakers (VVEM) komen daarover steeds meer vragen binnen. “Het begint bij de onduidelijkheid”, zegt Westermann over de huidige wetgeving. “Dat betekent dat je nu ziet dat verschillende provincies op dit moment nog niet precies weten wat ze moeten en dat ze in de gemeenten dus ook nog onduidelijk zijn. Je moet aantonen wat je aan het doen bent en dat betekent dat, met de onduidelijkheid die we hebben, de vraag ontstaat: ‘Ik moet iets gaan aantonen, maar wat moet ik dan?’ Nou, we zijn de afgelopen maanden met diverse grote festivals druk bezig geweest om te laten zien dat wij op gebied van stikstof redelijk goed bezig zijn.”
Het sleutelwoord hierin is stikstofdepositie, oftewel de hoeveel stikstof die neerdaalt op kwetsbare natuur. Daarvoor moet een
zogenoemde AERIUS-calculatie worden uitgevoerd, die je in principe zelf kunt doen, maar waarvoor vaak aparte bureau’s moeten worden ingehuurd. “Dat is een programma waar iedereen naar verwijst. Aan de hand van jouw gegevens kun je bekijken wat jouw impact is. Daar zit een berekening achter die je niet altijd kunt doorgronden. Je kunt niet zomaar zeggen dat het te maken heeft met de omvang van een evenement.” Factoren die bijvoorbeeld meespelen zijn welke energiebronnen er gebruikt worden, de duur van het festival en hoeveel transport er plaatsvindt. Volgens Westermann ben je als festivalorganisator 3.000 à 4.000 euro kwijt aan zo’n berekening, wat zeker voor de kleinere festivals een flinke hap uit het budget is. “Misschien is dat helemaal niet nodig en kunnen we als branche gemakkelijk zeggen voor welke evenementen dat wel of niet van toepassing is.”
Inmiddels heeft de VVEM een project opgezet om uit te zoeken hoe dat zit. “Daarmee zijn we concreet aan het kijken hoe het nou werkt met die berekeningen. Wat komt daar dan uit en hoe kun je dat positief beïnvloeden om te kijken wat voor
oplossingen je kunt toepassen? Sommige dingen zijn heel praktisch, zeker als het gaat om aggregaten en batterijen. Daarvoor zijn er technische oplossingen.”
Daarnaast vindt Westermann het onterecht dat door de stikstofproblematiek alles op één hoop wordt gegooid, zonder naar de specifieke details te kijken. Zo komt de stikstofuitstoot van een festival van een paar dagen niet eens in de buurt van wat andersoortige bedrijven in dezelfde tijd uitstoten. “Er is veel vaagheid over de regels. Wordt mij hetzelfde aangerekend als een boer of als een visser? Bij de visserij is het ook best vaag: moeten we nou elektrische motoren hebben terwijl we buiten op zee varen of juist niet? Wat zeg je nou eigenlijk? Oh, nee, eigenlijk gaat het om de sleepnetten en de CO2-uitstoot in plaats van stikstofuitstoot. Dat is toch een ander verhaal.”
Papieren tijger
Gezien de beperkte stikstofuitstoot van evenementen verwacht Westermann dat de AERIUS-calculatie slechts voor enkele organisaties van toepassing is. “Ik
denk niet dat het nodig is om al die evenementen die berekeningen te laten doen. Uiteindelijk gaat denk ik één procent van de evenementen in Nederland die berekening maakt. Dan moet je niet zeggen dat ze dat allemaal moeten doen. Dan krijg je een administratieve regeldruk die nergens op slaat. Dan ben je een papieren tijger aan het optuigen.” Hij kan zich best voorstellen dat sommige festivalorganisatoren wellicht gaan nadenken om in plaats van evenementen in de buitenlucht nu indoor-events te organiseren. “Een festivalorganisator zegt: ‘Buiten kan echt steeds minder of het wordt steeds lastiger. Want er moet van alles worden aangeleverd, je moet berekeningen doen en dat kost meer geld. Maar als ik het binnen ga doen, dan heb je met al die dingen vrijwel niets te maken.’”
Waan van de dag
Westermann benadrukt nog maar eens dat dit issue zeker niet nieuw is. “Duurzaamheid in al zijn facetten zie ik bij ons al 25 jaar op de agenda staan.” Hij noemt het contrast met de arbowet. “Als ik vandaag te zwaar
moet tillen dan zitten er morgen wieltjes onder.” Ondanks de doemverhalen over de stikstofproblematiek die dagelijks aan de vele talkshowtafels worden uitgestrooid, oordeelt Westermann dat de Nederlandse evenementenbranche wat betreft vergroening en verduurzaming op de goede weg is en daarin ook graag wil investeren. “Wij zijn als branche niet langdurig dingen aan het belasten. Wij zoeken naar oplossingen om ervoor te zorgen dat we op een
goede manier bezig zijn. Dat is de balans die gevonden moet worden bij maatschappelijk verantwoord ondernemen; dat we op een hele logische manier ons ding doen.” Daarbij is het van belang dat Den Haag snel meer duidelijkheid geeft, zodat de spookverhalen niet langer een eigen leven gaan leiden. “We moeten niet de waan van de dag laten regeren. We moeten ervoor zorgen dat we gewoon logisch blijven nadenken voor de langere termijn.” ◾
Naar aanleiding van het bovenstaande gesprek met Willem Westermann hebben we het Ministerie van Natuur en Stikstof om een reactie gevraagd. “De minister voor Natuur en Stikstof vindt het ook erg vervelend dat we in een situatie zitten dat soms een evenement met een relatief kleine stikstofuitstoot niet vergund kan worden”, aldus een woordvoerder. “De minister betreurt het dat natuurvergunningverlening als een obstakel wordt ervaren.” Het ministerie wijst naar de provincies wat betreft vergunningverlening. “Het Kabinet werkt op korte termijn aan een tool waarmee op basis van kengetallen of vuistregels snel inzicht verkregen kan worden over de vraag of voor een activiteit een vergunningplicht geldt. Het doel is om gedetailleerde berekeningen zo te vertalen naar concrete activiteiten en daarmee de rekenlast voor initiatiefnemers te verminderen.” Voor verdere vragen over vergunningen wordt verwezen naar de helpdesk van BIJ12 (www.bij12.nl). Lees de volledige reactie op: www.entertainmentbusiness.nl
Nu de rookwolken van de pandemie zijn opgetrokken, staan alle seinen weer op groen voor de live-industrie. De behoefte van de Nederlandse concertbezoeker is groter dan ooit en alles wijst erop dat die honger nog verder groeit. Om te realiseren dat er straks ook plaats is voor de nieuwe generatie concertbezoekers, zetten veel Nederlandse podia in op uitbreiding. Verbouwingen die ook zorgen dat problemen als bijvoorbeeld geluidsoverlast beter aangepakt kunnen worden.
Nu de live-industrie weer op stoom is gekomen, stromen de concertbezoekers weer toe. Steeds vaker prijkt het woord uitverkocht onder aankondigingsposters. Niet alleen het verlangen naar optredens lijkt groter, ook de wensen op het gebied van comfort, ruimte en horeca-aanbod zijn veel uitgebreider. Het is niet zo heel vreemd dat podia hierop in willen spelen door uit te breiden, te verbouwen of te renoveren. En dat gaat helaas niet altijd probleemloos.
Paradiso
Zo heeft de Amsterdamse poptempel Paradiso, als onderdeel van het toekomstbestendige plan ‘100 jaar Paradiso’, uitbreidingsplannen. Het meer dan 140 jaar oude gebouw schoot volgens de eigenaren al geruime tijd te kort op het gebied van geluidsdichtheid, duurzaamheid en ruimte voor publieksstromen. Het vernieuwde Paradiso moet binnen acht tot tien jaar gerealiseerd worden. Algemeen directeur Geert van Itallie: “Op de grond hopen we een nieuwe ingang, kantoren en expositieruimtes te creëren. Bezoekers gaan dan ondergronds richting de huidige zalen.”
Een maand na de bekendmaking van de
plannen stuurden omwonenden van het poppodium een brief met als onderwerp ‘Nee Tegen Party Centrum Paradiso’. Ze plaatsten kanttekeningen bij het voornemen dat de uitbreiding nodig is om ‘overlast voor de omwonenden te voorkomen’. Inmiddels heeft Paradiso al twee voorlichtingsavonden georganiseerd waar de plannen werden toegelicht en vragen beantwoord. Het was echter niet de enige uitdaging waar Paradiso tegenaan liep. Een paar weken geleden werd bekend dat er in de Voorjaarsnota Amsterdam geen geld voor de renovatie en uitbreiding voor het poppodium is gereserveerd. Wel wil de gemeente bijdragen om geluidsoverlast terug te dringen. Hiervoor investeert ze een half miljoen euro. Van Itallie sprak de verwachting uit dat ‘de gemeente zijn verantwoordelijkheid heus wel pakt’. Het ontbreken van een concrete toezegging is volgens de algemeen directeur logisch. “De gemeente kan pas hard toezeggen als je in de Voorjaarsnota staat of een andere begroting. De boodschap was: voor de langlopende, grotere projecten is dit vooralsnog het budget. Daar zit Paradiso niet bij maar dat hadden we ook nog niet verwacht. Want onze plannen zijn nog niet concreet.”
De kans dat 2023 de boeken ingaat als een van de succesvolste jaren in de recente geschiedenis van de livebranche is groot. De voortekenen zijn in ieder geval goed. Zo verbrak EVENTIM ticketingrecords in de eerste drie maanden van het jaar. Tijdens de kick-o van het seizoen op EuroSonic Noorderslag keek de industrie enthousiast naar de toekomst. En waarom ook niet? De interesse in live is op hetzelfde niveau, of misschien wel groter, dan voor de coronapandemie. De negatieve e ecten van de pandemie zijn zo goed als verdwenen en bezoekers hebben weer zin om zonder begrenzingen te feesten en daar past een festival of concert uitstekend bij. Daarnaast staan er dit jaar verschillende jubilea op het programma. Zo vieren zowel GelreDome in Arnhem als het Tilburgse poppodium 013 dit jaar hun 25-jarig jubileum. Daar hoort een feestje bij en wedden dat de fans hiervoor al staan trappelen?
Merleyn
GASHOUDER
Het Nijmeegse poppodium Merleyn loopt tegen soortgelijke problemen aan (zie pagina 12). Merleyn verhuist naar een locatie vlak bij het station en in de buurt van uitbater Doornroosje. De Vereniging van Eigenaren en de eigenaar van een nabijgelegen appartementencomplex is bang voor onder meer geluidsoverlast en zocht de media op. In de regionale krant de Gelderlander liet Wim Bos van verhuurder Vesteda halverwege april weten ‘dat het laatste woord over de nieuwe locatie nog niet is gezegd’.
om het Burgerweeshuis en de Schouwburg onder één dak te huisvesten. Nog voor de voor de zomer hoopt de gemeenteraad op basis van deze twee onderzoeken een weloverwogen keuze te kunnen maken.
BURGERWEESHUIS
Joris Holter, adjunct-directeur van Doornroosje, denkt dat overleg met de buurt de zorgen bij de bewoners kan wegnemen. “De angst gaat eigenlijk over één ding en dat is geluidsoverlast van aankomende en vertrekkende bezoekers. De gedachte is dat dit niet op te lossen is en dan volgt de redenering: laat het helemaal maar niet doorgaan. Onze tegenredenatie is dat Doornroosje al ruim 50 jaar buren van mensen is. Ons oude pand lag midden in een woonwijk, met behulp van oplossingen als beveiliging en vuilophalen bleef de relatie met onze buren uitstekend.”
Een ander hoofdpijndossier wordt gevormd door de ontwikkelingen rond het Burgerweeshuis in Deventer. De gemeente Deventer wilde dat het podium in de plaatselijke Schouwburg zou trekken, terwijl de directie van Burgerweeshuis al tijden bezig was met een onderzoek naar een nieuwe locatie in het Deventer havengebied. Inmiddels wordt er onderzocht wat de mogelijke risico’s zijn als het podium verhuist naar havengebied. Tegelijkertijd vindt er een ‘korte verkenning’ plaats naar de optie
Directeur Kelly Hammer liet in EB Live eerder weten vertrouwen te hebben in een grotere toekomst voor Het Burgerweeshuis op de nieuwe locatie. “Ik hoop dat we over vijf jaar van een klein naar een middelgroot podium zijn gegroeid, met twee zalen. Een van 700 en een van 275. We zijn goed in talent, een sterke nachtcultuur en de internationale subtop op het podium krijgen. Dat gaan we vasthouden en uitbreiden om zo een nog grotere regionale functie te krijgen.”
Het kan ook soepel
Gelukkig zijn er ook genoeg voorbeelden die tonen dat de weg naar uitbreiding niet altijd gevuld hoeft te zijn met drama en tegenwerking. Zo werd in maart vorig jaar de nieuwe zaal van het poppodium Nieuwe Nor geopend. Hiermee kunnen drie keer zoveel bezoekers terecht in Heerlen. Eerder dit jaar diende Westergas in Amsterdam een conceptaanvraag in voor een verbouwing. De geplande werkzaamheden zullen negen maanden tot een jaar gaan duren, waarna de Gashouder heropent als cultuurpodium voor iedere vorm van kunst. In samenwerking met architect André van Stigt is een plan voor een kelder onder de Gashouder ontwikkeld. Het doel is om hier een permanente plek te creëren voor alle faciliteiten die op dit moment nog buiten het monumentale pand worden neergezet als daar een evenement plaatsvindt, van entree tot toiletten en van backstageruimtes tot techniekopslag. ◾
Op 25 maart vierde GelreDome zijn 25ste verjaardag. In een kwart eeuw is het stadion uitgegroeid tot een begrip in Nederland. Dat ging echter niet zonder slag of stoot. Directeur Hèrald van de Bunt was er vanaf het eerste moment bij, en kijkt terug én vooruit. “Uiteindelijk zijn wij pas tevreden als de bezoeker het GelreDome uitloopt met een grote lach op het gezicht.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Hoe ben je bij GelreDome terechtgekomen?
Hèrald van de Bunt: “Ik ben er vanaf het begin bij geweest. Sterker, ik was al betrokken tijdens de bouw van GelreDome. Destijds werkte ik bij een adviesbureau met een consultancyopdracht toen de eerste palen hier de grond ingingen. GelreDome heeft mij aan het einde van die opdracht gevraagd om hier te komen werken. In 2012 heb ik als managing director het roer overgenomen.”
Wat is de grootste verandering die je in 25 jaar hebt meegemaakt?
“Er is een volwassen bedrijf ontstaan. In het begin neem je mensen aan en die stop je bij elkaar om samen te werken. Nu weet ik hoelang dat het kan duren om een informele en succesvolle bedrijfscultuur op te zetten. Dan praat je over minstens drie jaar. Toen we daadwerkelijk meters konden maken, kwam Gelredome in een turbulente financiële periode terecht. Er was geen levensvatbaar exploitatie model waar we mee konden werken. Nadat er in 2003 een
herfinanciering kwam, moesten we eigenlijk weer opnieuw beginnen. Inmiddels staatalles hier als een huis, maar terugkijkend kan ik je zeggen dat dit een lastige tijd was.”
Wat is het grootste misverstand rond GelreDome?
“Dat we over de content gaan. Dat doen en willen we niet, want er zijn mensen die daar veel meer verstand van hebben. Onze specialiteit is dat we weten hoe je een event in ons pand vouwt en dat dan op de meest efficiënte manier. Dat is een dienende rol. Het blijft bijzonder om te zien dat als een evenement goed wordt bevonden dit afgemeten wordt aan de content, maar als het verkeerd gaat wordt er vaak gewezen naar de services eromheen. Dat is de spagaat waar iedere locatie mee te maken heeft. Laat ik een voorbeeld geven. Na corona zagen wij dat bezoekers 20 procent vaker met de auto naar een event toekomen. Wij moeten dus parkeerplekken faciliteren voor 9 à 10.000 auto’s. Als dat geregeld is, dan is de volgende stap om het publiek op een logische en effici-
ente manier GelreDome in en uit te krijgen. Tijdens het event moet er ook nog genoeg drinken en eten zijn, het stoeltje moet goed zitten en alles moet natuurlijk schoon zijn. Dat is een massieve operatie, waar veel maatwerk bij komt kijken. Die kleine details zijn essentieel voor het eindresultaat. Uiteindelijk zijn wij pas tevreden als bezoekers aan het einde van de avond Gelredome uitlopen met een grote lach op het gezicht. Omdat iedere keer weer te realiseren is het personeel heel belangrijk. Daarom doen we dit met zijn allen, van de schoonmaker tot directeur.”
Je trekt dat teamwork en de samenwerkingen ook door naar jullie toeleveranciers
“Dat klopt, wij hebben een langdurige relatie met onze partners. Er zijn dan ook relatief weinig wisselingen. We geloven niet dat het goed is om iedere twee jaar te kijken of iets goedkoper kan. Liever bouwen we samen kennis en kunde op die uiteindelijk zorgen voor een beter resultaat en een groter succes binnen de klantbeleving. De mens
is daar een onmisbare schakel in. In onze branche doe je immers geen zaken met een bedrijf, maar met mensen. Natuurlijk is een goed rendement belangrijk, maar onze filosofie is dat dit op deze manier het beste te realiseren is. De ambitie is om van GelreDome de beste evenementenlocatie van Nederland te maken. Of dat daadwerkelijk zo is, bepaalt uiteindelijk de bezoeker, maar iedereen hier streeft er iedere dag naar om die ambitie waar te maken.”
Wat zijn de unieke haakjes van GelreDome waarmee jullie die ambitie willen realiseren?
“Als je naar de hardware kijkt dan zijn we de enige locatie in Nederland die het hele jaar door gebruikt kan worden, een black box heeft én plek voor 30.000 bezoekers. Daarin zijn wij uniek. Daarnaast noem ik weer onze mensen. Wij hebben hetzelfde belang als de organisator: een goed event neerzetten waar mensen blij naar huis gaan. Om dat te bereiken staat flexibiliteit hoog in het vaandel. Tegenwoordig is het zo dat er meer opbouwtijd gevraagd wordt. Daar spelen zaken als personeelstekort, het niet meer willen doorwerken in de nacht en de techniek van grote shows in mee. Dat kunnen wij faciliteren. Wij doen nooit moeilijk en denken mee met de organisatoren.”
Hoe kijk je naar de toekomst?
“De vraag naar beschikbaarheid van GelreDome neemt ieder jaar alleen maar
toe. Ik weet nog toen Ziggo Dome geopend werd er stemmen klonken die riepen: ‘Dat gaat jullie shows kosten!’ Ik begreep dat dit zou gebeuren, maar ook dat uiteindelijk de totale markt hierdoor veel beter zou worden. Dat is inderdaad gebeurd, iedere speler in de branche zit structureel op een hoger niveau. De live-ervaring is populairder dan ooit, daar heeft corona natuurlijk ook een rol in gespeeld. Iedereen krijgt geen genoeg van die specifieke beleving. Live is meer dan ooit een onlosmakelijk onderdeel geworden van het maatschappelijk leven. De toekomst ziet er dan ook rooskleurig uit.”
Zijn er ook uitdagingen?
“We hebben in 25 jaar een enorme doorgroei gehad van jong publiek. Dat zal, door de demografische ontwikkelingen, ver-
anderen. Het is belangrijker dan ooit dat we ook het oudere publiek vast weten te houden. Er is geen pasklaar antwoord hoe je dat het beste kunt doen. Kijk eens naar de concerten van André Rieu. Dat zijn shows waar een ouder publiek massaal voor op de been komt. Ik zie nog geen andere artiesten die dit ook realiseren. In de tussentijd is breed en divers programmeren voor nu de beste oplossing.”
Een van jullie succesformules is het Mega Piraten Festijn, dat een zeer gemêleerd publiek trekt. Hoe is dat event begonnen?
“Ik was ooit op zoek naar een Nederlandstalig event. Toen ik beelden zag van een Piraten Festijn viel mij het gevarieerde publiek op. De een stond te dansen en te zingen en de ander was gewoon aan het luisteren en genieten. Om dat event, sinds 2006, groots neer te zetten bleek een schot in de roos. Het laat ook zien dat Gelredome meer doet dan alleen de standaarddingen. Ik noem Snollebollekes. Organisator David Brons kwam met het plan bij ons. We hadden echter geen idee of dit een succes zou worden en hebben een voorstel gemaakt waardoor niemand financieel scheuren in de broek kon krijgen. Het werd een gigantisch succes. Extra leuk was het dan ook dat Snollebollekes afgelopen maart een show gaf in GelreDome, op de dag dat waarop wij 25 jaar geleden voor de eerste keer onze deuren openden.”
'Het GelreDome is de enige locatie in Nederland die het hele jaar door gebruikt kan worden, een black box heeft én plek voor 30.000 bezoekers'
VIBES EINDHOVEN, BEACHCLUB SUNRISE, EVENTCENTRE
Rondom het evenemententerrein Aquabest (bekend van Lakedance, Supersized Kingsday en Total Loss Festival) bevinden zich drie parels van evenementenlocaties. Voor volledig maakbare concepten, staat er een casco-hal voor evenementen tot 3000 bezoekers. Voor bruiloften, personeelsuitjes en andere evenementen van 50 tot 2500 bezoekers, kun je bij Beachclub Sunrise terecht. Een stukje verderop in Eindhoven staat het indoor festivalterrein Vibes Eindhoven. Dit voormalige Beursgebouw host evenementen van maxinaal 2500 bezoekers.
DOOR: TIMO KRAGTING
Eigenaar Jochem van Pelt - tevens eigenaar van evenementenorganisatie First Vision - legt de cohesie tussen de locaties uit: “Het management van de locaties wordt centraal georganiseerd vanuit ons kantoor bij recreatiegebied Aquabest. Dat maakt dat we geweldig kunnen schakelen, opschalen, afschalen en aan elke klantwens kunnen voldoen. Of je nou een bruiloft voor 50 vrienden, of een groot bedrijfsevenement voor 3000 collega’s organiseert.” Elk van de locaties heeft een eigen capaciteit, een eigen concept en een eigen ziel, zegt Van Pelt. Op deze pagina's een beschrijving van de drie locaties.
» Capaciteit: tot 3000 bezoekers
» Grote casco-hal met kleinere geschakelde ruimtes
» Onder meer geschikt voor: publieksevenementen, congressen, bedrijfsfeesten, presentaties
» Bovenverdieping The View is ook los te huren voor vergaderingen en bedrijfsevenementen voor max. 90 personen
Op het iconische evenemententerrein Aquabest pronkt een indoor casco-locatie waar evenementen georganiseerd kunnen worden tot 3000 bezoekers: Eventcentre Aquabest. Het grootste voordeel: Hier is alles mogelijk en volledig maakbaar. Het gaat om een casco-hal met een full-service benadering.
Persoonlijke benadering
Locatiemanager Milan Schöningh is horecaman in hart en nieren. Hij is al van jongs af aan werkzaam binnen de horeca en evenementenbranche. Bij het Eventcentre Aquabest kan Schöningh zijn gespecialiseerde ervaring toepassen door unieke indoorevenementen vorm te geven voor bedrijven, evenementenorganisaties en iedereen die iets met een geweldige casco ruimte kan. Zijn persoonlijke benadering is daarbij doorslaggevend: “Ik begeleid de klant door het hele proces van concept tot opbouw, draaidagen en afbouw.”
Ideaal voor grootschalige indoorevenementen
Dan over de locatie zelf. Het grootste voordeel zit ‘m in de maakbaarheid van de hal.
Schöningh: “Je kunt je fantasie hier volledig de
vrije loop laten. Dat is ideaal voor grootschalige indoor publieks- en bedrijfsevenementen. Los van de benodigde vierkante meters, hebben we alle kennis en kunde in huis om de juiste partners aan te haken. Cateraars, technische partijen, EHBO, beveiliging. We kunnen elk project van A tot Z vormgeven.” Bij de verhuur van de hal hoort ook een ruime entreehal en een op zichzelf staande horecaruimte.
The View
Naast de drie geschakelde ruimtes, is er ook nog een los te huren locatie: The View.
Schöningh: “De naam zegt het al; de ruimte heeft een prachtig uitzicht over recreatiepark Aquabest. Hier kunnen voor maximaal 90 personen vergaderingen, lezingen en andere kleinschalige evenementen gehost worden.”
Bijkomend voordeel: een teamsessie of
» Capaciteit: 50 tot 2500 bezoekers
» Drie zalen en meerdere opties tot buitenruimtes
» Onder meer geschikt voor: bedrijfsfestivals, teamdagen, personeelsfeesten, vergaderingen en presentaties.
Beachclub Sunrise brengt zomerse strandvibes aan het meer van recreatiepark Aquabest. Deze locatie is volledig ingericht en is qua sfeer een mix tussen Ibiza en Bali. Een restaurant, terras, zandstrand, je waant je echt even op vakantie. De locatie biedt de ideale gelegenheid om met een team of collega's eventjes uit de werksfeer te verdwijnen en elkaar in een andere setting te tre en. Perfect voor een zakelijke meeting in een relaxed jasje, of een zomers strandfeest. Voor teambuilding en gezelligheid liggen outdoor groepsactiviteiten op een steenworp afstand bij Adventure & Thrill. De ideale plug and play locatie voor vrijwel elke situatie.
Geoliede machine
Rilaina Bloks en Nadieh Roosen zijn de enthousiaste sales- en eventmanagers van Beachclub Sunrise en werken al ruim 6 jaar voor de beachclub. Ze kennen de locatie inmiddels door en door. Samen met de rest van het team vormen ze een geoliede machine die al honderden succesvolle evenementen heeft gerealiseerd.
Ideale bedrijfsfestivallocatie
Beachclub Sunrise heeft alles in huis om een be-
drijfsfestival te organiseren. De combinatie van drie prachtige binnen- en twee buitenlocaties ademt festivalsferen. Door de ligging aan een meer, ontstaat direct het gevoel van verschillende area's met voor ieder wat wils. Beachclub Sunrise neemt alle zorgen uit handen: “Horeca, entertainment, aankleding, meubilair, shelters, verlichting, alles regelen we voor de klant. Een vaste cateraar, waar we al jarenlang mee samenwerken, maakt de lekkerste foodconcepten op maat, geschikt voor elk evenement.”
De binnenlocatie van Beachclub Sunrise bestaat uit drie zalen. Twee zalen voor ongeveer 150 personen en één grotere zaal waar 450 personen in kunnen. Twee zalen hebben een Balinees sfeertje. De derde zaal doet meer denken aan Ibiza. Thema’s die erg populair zijn en die je daardoor ook vaak terugziet op festivals. Combineer dat met een Buddha lounge en een Ponton op het water en je hebt een divers aanbod aan verschillende ‘area’s’.
Dat een beachclub uitsluitend geschikt is voor evenementen in de zomer, daar zijn Bloks en Roosen het absoluut niet mee eens: “Van wintermarkten tot winterse bedrijfs- en themafeesten, de locatie is de hele winter lang geschikt om even te ontsnappen aan de winterse sleur.” De beachclub wordt tijdens de wintermaanden omgetoverd tot sfeervolle, knusse, winterse setting. Ideaal voor kerst- en nieuwjaarsborrels, maar ook voor andere bijeenkomsten in de winter. Het horecaconcept bestaat ‘s winters onder andere uit heerlijke winterbarbecues: “We doen ook winterse streetfoodconcepten, walking dinners, winter diners en meer.” Beachclub Sunrise is het hele jaar door de ideale plug and play locatie, voor elk formaat en elk type evenement. Een feestelijk alternatief op een indoor bedrijfsfeest en een uiterst servicegericht team dat voor elke klant tot het uiterste gaat.
kleinere partijen door de hoeveelheid werk en hogere opstartkosten niet haalbaar. Q4 2023 creëren we een vaste setting, waar ook deze partijen iets mee kunnen. Het concept met de naam Winter Valley richt zich op bedrijven van 500 tot 1750 personen. Het moet het grootste apres-ski dorp van Brabant worden: Een uniek all-in concept, de hele loods wordt omgebouwd. We werken met een vast horeca concept, allerlei entertainment en verschillende activiteiten. Bedrijven kunnen het daarnaast nog zo gek maken als ze willen, het programma maken ze uiteindelijk zelf.”
vergadering kan makkelijk gecombineerd worden met een buitenactiviteit. Avontuurlijke outdooractiviteiten zijn er in overvloed te vinden, zoals in het naastgelegen Adventure & Thrill.
Winter Valley
Voor deze winter heeft Schöningh met de locatie een bijzonder plan: “Aan de ene kant is de maakbaarheid van een casco locatie een groot voordeel. Aan de andere kant is het voor
Eventcentre Aquabest is het verlengde van Beachclub Sunrise. Als een evenement te groot is om daar te hosten, komen ze al snel bij Eventcentre Aquabest uit. Deze samenwerking sterkt de twee locaties, zo komen klanten altijd bij de ideale plek voor hun evenement terecht. ▶
» Capaciteit: tot 2500 bezoekers
» Volledig ingerichte, full-service indoor evenementenlocatie
» Een grote schaalbare ruimte
» Geschikt voor onder meer: foodtruckfestivals, bedrijfsevenementen, publieksevenementen, indoor festivals
Een plek met historie. Rauw, stedelijk, stoer, industrieel. Het oude Beursgebouw is nog steeds erg populair in de regio Eindhoven. Inmiddels heet het Vibes Eindhoven en huist het een urban sportcomplex met onder meer meerdere padelbanen en een full-service evenementenlocatie. De ideale plug and play locatie, waar de indoor festivalsfeer overal te proeven is. Licht, geluid, deco, alles is al optimaal ingericht. De grote ruimte is geschikt voor tot wel 2500 man, maar door de schaalbaarheid van de locatie kun je hier ook met een kleiner aantal bezoekers terecht.
Locatiemanager Davy Versfeld begon al op z’n 15e in de evenementen. Van hekkensjouwer tot producent, klom hij langzaam op de evenementenladder. Vandaag de dag organiseert hij bedrijfsevenementen voor grote bedrijven en mag hij zichzelf de locatiemanager van Vibes Eindhoven noemen: “Het is een geweldige klus om het Beursgebouw onder de naam Vibes Eindhoven nieuw leven in te blazen.”
Het pand is bij de lokale bevolking erg bekend onder de oude naam Beursgebouw. Na twee
jaren van stilstand, heeft Vibes Eindhoven het overgenomen en nieuw leven ingeblazen: “De oude locatie richtte zich op massale beurzen en evenementen, Vibes Eindhoven combineert een schaalbare evenementenlocatie met een urban sportcomplex. Voor b2b-evenementen een erg handige combinatie. Sporten met collega’s om vervolgens door te rollen naar een indoor festivallocatie kan maar op weinig plekken in Nederland.” De festivalvibe is daarbij echt het toverwoord: “Het is een gouden synergie tussen een pand met historie en een indoor festivalsfeer.”
De locatie ligt in hartje Eindhoven, op een steenworp afstand van het centraal station: “Er liggen verschillende parkeergarages in de nabije omgeving, waar we mee samenwerken. Bezoekers kunnen hier tegen gereduceerd tarief parkeren.” Dat maakt de locatie goed
bereikbaar voor bezoekers van binnen en buiten Eindhoven.
Schaalbaar
In theorie is de evenementenlocatie van Vibes Eindhoven één grote ruimte. Door de ruimte op te delen in meerdere area’s als The Urban Garden, The Cave en The Balcony, kan de locatie evenementen verzorgen voor 2500 man, maar ook voor kleinere groepen: “Dat maakt de locatie interessant voor evenementenorganisatoren die de E enaar uitgroeien, maar waarvoor het Klokgebouw nog een stapje te groot is.”
Het is een full-service evenementenlocatie, maar dat betekent niet dat organisatoren zelf niets kunnen toevoegen: “Alle voorzieningen zijn zo ingericht, dat een organisatie makkelijk een aantal LED-schermen of extra verlichting op kan hangen. Alles is al helemaal af, maar ook relatief gemakkelijk te wijzigen voor specifieke wensen van de klant.” ◾
Sinds de oprichting in 1968 is Paradiso uitgegroeid tot een van de bekendste muzieklocaties ter wereld. Vanaf 2019 werken Paradiso en See Tickets samen aan het verbeteren van de aankoopervaring voor de bezoekers en de best mogelijke fan experience in het algemeen. Erik Luyten (Head of Ticketing, ICT & Data bij Paradiso), Geert van Itallie (Managing Director Paradiso) en Marijke van den Bosch (CEO See Tickets Benelux & Duitsland) leggen uit wat deze samenwerking zo succesvol en bijzonder maakt.
Om het plezier van de bezoekers te vergroten en terugkerend bezoek te stimuleren, besloot Paradiso in 2019 een grote stap vooruit te zetten op het gebied van digitalisering. Dankzij de samenwerking met See Tickets en hun white label verkoopplatform werd het mogelijk om het Paradiso-account in het leven te roepen. Dit account is exclusief gericht op programma’s die georganiseerd worden door Paradiso en biedt het podium de kans om bezoekers individueel te informeren over nieuwe evenementen die aansluiten bij de interesses.
Erik Luyten: “Wij kiezen ook de komende jaren voor een samenwerking met See Tickets, omdat zij dezelfde innovatieve digitale visie hebben als wij en dit ook doorvertalen naar de operatie. Zij zijn sinds de start van onze samenwerking een stabiele, betrouwbare partner gebleken, ook ten tijde van COVID-19. De verschillende technische mogelijkheden en features ondersteunen ons bij het uitvoeren van onze strategie. Het account, gebaseerd op de techniek van Amazon Cognito, is een efficiënte basis voor onze Paradisoaccounts waarop we samen met onze developer Bravoure verder kunnen bouwen.”
Ook fans van Paradiso profiteren van de samenwerking, aldus Luyten: “Het Paradiso-account maak je eenmalig aan, vervolgens heb je als bezoeker alle bestellingen op één plek. Je kunt dus bijvoorbeeld zien hoe lang je lidmaatschap nog geldig is. Ook zijn er vanuit het account verschillende acties te doen, zoals personaliseren
of omboeken van tickets en kan de fan zich voor uitverkochte events op de wachtlijst plaatsen. Dit heeft in onze operatie voor een grote efficiëntieslag gezorgd, omdat deze bezoekers nu zelfredzaam zijn en ons niet nodig hebben bij al deze verzoeken.” Beide partijen onderzoeken continu waar data de samenwerking kan verbeteren, waarbij processen en functionaliteiten op basis van resultaat worden doorgemeten. Zo werd Paradiso kort na de start van de samenwerking al verrast door het resultaat van de geïmplementeerde scanoplossing.
Luyten: ”Het scannen werd tot wel 35% versneld, waardoor bezoekers sneller, tevreden aan de bar staan, wat de uiteindelijke beleving van de bezoeker ,maar ook de omzet van Paradiso ten goede komt. Ook uit de analyse van de recent geïntroduceerde wachtlijst, zien we positieve resultaten.”
Zwarthandel en doorverkoop
Het is algemeen bekend dat het doorverkopen van tickets via secundaire platformen en met name zwarthandelaren een grote uitdaging vormt voor organisatoren en de fan-ervaring kan schaden. Paradiso wil graag de regie houden over de data van bezoekers voor hun evenementen.
De noodzaak om dit probleem aan te pakken wordt steeds groter, nu hebben zij de tools om secundaire tickets via de eigen kanalen te faciliteren.“We zetten sinds een jaar de secondary oplossingen van See Tickets in bij onze uitverkochte evenementen, vertelt Erik Luyten. “We zijn positief verrast door de resultaten, die veel verder gaan dan het enkel bemoeilijken van zwarthandel. Wij vinden het belangrijk dat de bezoeker ook bij secundaire verkoop een eerlijke prijs betaalt. Zo blijven concertbezoeken laagdrempelig, ook bij populaire artiesten waarvoor via andere doorverkoopkanalen de prijzen een paar keer over de kop gaan. Wat ons betreft is deze oplossing win-win: opkopers blijven weg en de echte fans zijn gegarandeerd van toegang omdat ze via de primaire of secundaire weg een ticket hebben gekocht via onze platforms.”
Meer inkomsten
Paradiso zag bij het gebruik van de wacht-
'De innovaties die wij in de afgelopen jaren samen hebben kunnen doen, zijn het resultaat van een prettige en nauwe samenwerking met het team van Paradiso'
lijst de no-show voor deze programma’s met gemiddeld 5 procentpunt afnemen. Dit betekent voor Paradiso dat er bij deze evenementen 75 bezoekers wél, in plaats van niet komen. Die bezoekers drinken, huren een kluisje, kopen een lidmaatschap. Inkomsten die je niet hebt bij een ongebruikt ticket.
Meer data
Als een concert uitverkocht is, stopt daarmee meestal ook het ophalen van data, aangezien dit via de meeste ticketpartijen direct gekoppeld is aan de kaartverkoop. Met de wachtlijst kan Paradiso wel gegevens blijven verzamelen. Voor de fans is het pretiig om op de wachtlijst te komen voor het betreffende concert, want Paradiso weet hierdoor dat die geïnteresseerd is in de artiest, en het podium kan de fan een leuk aanbod doen als er een extra of nieuwe show komt. Voor het podium wordt het zo zelfs mogelijk om op basis van deze data te bepalen of een extra show interessant zou kunnen zijn. En de data kan ook weer gebruikt worden om via het Paradisoaccount beter gerelateerde programma’s aan de bezoeker aan te raden.
Luyten: “Bij de programma’s met wachtlijst
die hebben plaatsgevonden, hebben we gemiddeld 130% extra klantgegevens verzameld. Dit varieert van tientallen mensen op de wachtlijst, tot zelfs duizenden mensen bij onze populairste shows. Ook operationeel is de wachtlijst een succes. Normaal gesproken staat de telefoon bij de receptie roodgloeiend wanneer er een uitverkochte show in aantocht is. Nu bezoekers zichzelf registreren op de wachtlijst, gebeurt dit nauwelijks nog. Daarnaast minimaliseert de wachtlijst zwarthandel omdat de bezoeker in hun zoektocht naar tickets niet per ongeluk op niet-Paradiso kanalen terechtkomt. Er is nu één duidelijke plek voor de bezoeker waar mogelijk nog tickets beschikbaar komen.”
Door de plezierige samenwerking en de bewezen resultaten heeft Paradiso besloten de lopende samenwerking met See Tickets te verlengen en de ingeslagen weg te vervolgen.
Marijke van den Bosch: “De innovaties die wij in de afgelopen jaren samen hebben kunnen doen, zijn het resultaat van een prettige en nauwe samenwerking met het team van Paradiso. Doordat we regelmatig
in contact zijn over uitdagingen en kansen, ontstaan er ideeën voor nieuwe oplossingen. Het zijn veelal ontwikkelingen die we ook bij klanten in andere segmenten kunnen implementeren, zo zijn onze mobiele stats en gastenlijstoplossingen ook relevant voor clubs en musea. Dat we dit soort onderwerpen ook komende jaren verder uit kunnen bouwen met een partner als Paradiso, is natuurlijk super! Paradiso is een innovatieve, digitale muziekorganisatie, in staat om hun bezoekers meerwaarde te bieden vanuit hun sterke relatie met de fan en voor ons dus een ideale partner.”
Geert van Itallie: “Met de in 2019 gestarte samenwerking met See Tickets hebben we de aankoopervaring van bezoekers al flink kunnen verbeteren, onder meer met de introductie van een eigen Paradiso account-omgeving en de oplossingen van See Tickets om secundaire handel tegen te gaan. De verlengde samenwerking geeft ons de mogelijkheid om de ingeslagen weg voort te zetten en nog meer toegevoegde waarde te leveren aan de bezoeker van onze website en programma’s op het gebied van informatievoorziening over onze programmering, en ticketverkoop in het algemeen.” ◾
'Wij vinden het belangrijk dat de bezoeker ook bij secundaire verkoop een eerlijke prijs betaalt'
Het Tilburgse poppodium 013 bestaat dit jaar een kwart eeuw. Directeur Frens Frijns en marketingmanager Mijndert Rodolf over het jubileum, goede doelen, tickets en de plek die 013 heeft in een veranderende wereld.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Wanneer is het officiële jubileum van 013?
Frens Frijns (FF): “Op 13 november is het exact 25 jaar geleden dat de deuren hier voor de eerste keer opengingen. We gaan dit bijzondere moment in de tweede helft van dit jaar vieren. We willen dan vooral laten zien wie we zijn en niet per se wie we waren.”
Mijndert Rodolf (MR): “Er staan in dit jubileumjaar meer shows dan ooit op het programma, waaronder optredens van Bon Iver, Lil Yachty, Moderat en Cypres Hill. Verder komt er een televisiecommercial en organiseren we een speciale avond voor alle mensen die alles in 013 de afgelopen 25 jaar mogelijk hebben gemaakt – varierend van de mensen die bij ons gewerkt hebben tot de zakelijke partners en relaties.”
Welke gevolgen heeft de wereldwijde pandemie op 013 gehad?
MR: “De impact is heel groot geweest. We zijn door de pandemie veel kennis en ervaring kwijtgeraakt. Daar staat tegenover dat we een groot aantal nieuwe en jonge
mensen mochten verwelkomen en zij hebben een andere energie met zich meegebracht.”
FF: “Als er zoveel nieuwe mensen bijkomen, dwingt het je om al het oude en bekende opnieuw te bekijken. Je stelt constant jezelf de vraag of we over dingen nog hetzelfde denken.”
MR: “Corona zorgde er ook voor dat je stil kon staan bij de dagelijkse zaken. Diversiteit en inclusie stond al een tijd op de agenda. Door wat er in de wereld gebeurde met bijvoorbeeld Black Lives Matter kwam dat, ook in de cultuursector, in een stroomversnelling. We zijn gericht gaan werven om zo een meer divers en inclusiever personeelsbestand te creëren. Die nieuwe mensen zorgen ook voor nieuw bewustzijn en dat werkt bijvoorbeeld door bij de partners die we kiezen en de avonden die we organiseren. Zo vieren we dit jaar voor de tweede keer Keti Koti. We zijn constant aan het zoeken naar manieren om nog meer mensen zich hier welkom te laten voelen.”
FF: “Natuurlijk hebben die twee jaar stilstand pijn gedaan, maar pijn is niet blijvend. We hebben in die tijd heel veel nieuwe zaken kunnen bedenken en uitwerken en niet alleen op het gebied van inclusie en diversiteit, maar ook voor bijvoorbeeld duurzaamheid. Zo zijn we in het staartje van corona overgegaan van softcups naar hardcups. Sinds die invoering hebben we geloof ik anderhalf miljoen plastic bekers bespaard en 100.000 euro opgehaald voor het goede doel.”
Goede doelen staan hoog in het vaandel bij 013.
FF: “We begonnen met het geld van gedoneerde statiegeldbekers te storten aan het World Food Program. Voor het inleveren van een beker konden zij een kind in crisisgebieden een schoolmaaltijd aanbieden. In acht maanden zijn dat er 125.000 geweest. Daarna kwam de aardbeving in Turkije en Syrië. In vier maanden werd daarvoor 32.000 euro opgehaald. Tijdens ons festival Roadburn konden bezoekers het goede doel kiezen. Dat werd humanitaire hulp aan Oekraïne, waarvoor we in
vier dagen 6000 euro op wisten te halen. Dat zijn allemaal bedragen die zoden aan de dijk zetten. Recentelijk zijn we een samenwerking aangegaan voor een meer lokaal initiatief: Quiet. Een partij die zich inzet om de stille armoede in Nederland aan te pakken.”
MR: “In de context van 25 jaar vind ik het mooi dat 013, sinds de oprichting, op verschillende vlakken veel impact heeft gemaakt, maar nog nooit zoveel als dit jaar. Dat gaat nog groter worden, met meer shows en dus meer bezoekers en dus ook meer donaties. Dat is iets waar we nu al trots zijn.”
Hoe kijken jullie naar de ontstane discussie over doorverkoop van tickets?
MR: “In de essentie is een ticket een vrij simpel product. Je hebt het nodig om bij een event binnen te komen. 013 is vorig jaar met de officiële doorverkoopmodule van onze partner Ticketmaster gestart. In eerste instantie alleen voor uitverkochte concerten. Wat we snel zagen was dat er minder bezoekers voor de deur stonden
met een, om wat voor reden dan ook, niet geldig doorverkocht ticket. Inmiddels gebruiken we het officiële doorverkoopkanaal voor elke show. Los van de discussie over prijsstellingen en percentages is dit een veilige en prettige manier voor de bezoeker om er zeker van te zijn dat hij of zij binnenkomt. Daarnaast is er een ander voordeel. Als een concertbezoeker een ticket heeft gekocht via een officieel kanaal dan kunnen wij altijd in contact met hen komen. Bijvoorbeeld als een concert last minute niet doorgaat.”
FF: “Bezoekers zijn voor ons het belangrijkst en het is goed dat we nu door de officiële doorverkoopmodule van Ticketmaster de garantie hebben dat wij hen aan deur niet teleurstellen. Hiermee kunnen we beter zorgen voor zowel de verkopende én kopende bezoeker. De branche is al jaren bezig met initiatieven als Weet Waar Je Koopt om consumenten te waarschuwen voor malafide verkopers. Ondanks dat blijft het een flinke uitdaging. Nu is er een oplossing die werkt en bovendien ook veilig is.”
Hoe zien de volgende 25 jaar er voor 013 uit?
FF: “We zijn bezig met een plan waaruit moet blijken hoe we de komende jaren naar de wereld kijken. Een van de insteken is dat we wat we nu doen continueren, maar er zijn ook grote ambities. 013 wil er nog meer zijn voor iedereen. Om dit te realiseren ontwikkelen we strategische lijnen die gaan over democratisch programmeren, nieuwe mensen bereiken, inspelen op onderbelichte communities en talentontwikkeling binnen de branche. Daarnaast zullen innovaties een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Door de jaren heen werden de kunsten hierdoor altijd al in beweging gebracht. Dan heb ik het voornamelijk over technische vooruitgang. Wij willen nog meer met de tech spelen, ontwikkelingen in die arena duiden en nadenken over nieuwe pop culturevormen die hierdoor ontstaan. Uiteindelijk moet dit ervoor zorgen dat we nog meer mensen bereiken, maar ook dat 013 tot in de verre toekomst de schoonheid en breedte van de popcultuur kan laten zien.” ◾
Of het nu gaat om kamperen in tenten, verblijven in caravans of genieten van luxueuze glampingervaringen, de manier waarop mensen tijdelijk verblijven tijdens festivals evolueert voortdurend. De ouderwetse kampeertent blijft, maar er zijn meer opties dan ooit tevoren.
Na de kille wind van corona maakt Europa zich opnieuw op voor een zinderende festivalzomer waar bezoekers uit alle windstreken samenkomen om te genieten van seks, drugs & rock-‘n-roll. Dat betekent automatisch dat campings, motels, pop-up hotels en andersoortige tijdelijke onderkomens als paddenstoelen uit de grond schieten om al die festivalbezoekers een onderkomen te bieden. Dit zijn de belangrijkste trends op het gebied van tijdelijke accommodaties.
1Glamping: luxe in het buitenleven
Glamping, een samenvoeging van glamour en kamperen, is een trend die de afgelopen jaren steeds populairder is geworden. Het combineert het plezier van kamperen met luxe voorzieningen en comfortabele accommodaties. Glamping op festivals biedt bezoekers de mogelijkheid om te genieten van de natuurlijke omgeving zonder concessies te doen aan comfort. Dit omvat onder meer luxe tenten met comfortabele bedden, een stroomvoorziening, privébadkamers en soms zelfs een eigen terras. De opkomst van glamping heeft ervoor gezorgd dat festivals een breder scala aan accommodaties kunnen bieden, waardoor ze aantrekkelijker worden voor een divers publiek. De meeste festivals hebben verschillende zones waarbij de bezoeker kan kiezen voor verschillende segmenten; van heel basic tot steeds een tandje luxer.
Op die trend speelt ook Kapitent in met de Kapihut, die dit seizoen ingezet gaat wor-
den (zie pagina 62). De Kapihut is het beste te omschrijven als een luxueus en comfortabel chalet in tentvorm. Maria Jongenelis: “De Kapithut kan snel op- en afgebouwd worden. We gaan dit voor het eerst neerzetten bij Roadburn en kijken uit naar de reacties van zowel de klant als gebruikers.”
2
Alternatieve accommodaties
Naast traditionele accommodaties zoals tenten en caravans zijn er steeds meer alternatieve opties beschikbaar voor festivalgangers. Denk aan boomhutten, omgebouwde scheepscontainers en zelfs drijvende accommodaties. Deze unieke en vaak avontuurlijke accommodaties voegen een extra dimensie toe aan de festivalervaring. Ze bieden een onconventionele en soms zelfs romantische manier om te verblijven, waardoor festivalgangers een unieke en gedenkwaardige ervaring krijgen (zie kader).
De groeiende focus op duurzaamheid en milieubewustzijn vinden we ook terug bij festivalaccommodaties. Festivalgangers willen steeds vaker milieuvriendelijke opties voor hun tijdelijke verblijf. Dit heeft geleid tot innovatieve ontwikkelingen zoals eco-campings met herbruikbare tenten, zonne-energievoorzieningen en composteerbare toiletten. Organisatoren van festivals zijn jaar in jaar uit bezig met manieren om de ecologische voetafdruk van hun evenementen
te verminderen door het gebruik van recyclebare materialen te bevorderen en bewustwording te creëren onder festivalgangers.
Duurzaamheid en bewust wording is een groot goed, maar in een digitale wereld waarin alles en iedereen 24/7 met elkaar verbonden is, is connectiviteit een essentieel aspect geworden, ook of misschien wel juist tijdens festivals. Festivalgangers willen in contact blijven met vrienden, foto’s en filmpjes delen op sociale media, op de hoogte blijven van de festivalprogrammering en vooral de buitenwereld laten zien dat men erop uit is. Festivalaccommodaties investeren veel in technologie, zoals oplaadpunten voor elektronische apparaten, wifi -toegang en zelfs geavanceerde geluidsinstallaties in bepaalde accommodaties. Sterker nog, een festival kan simpelweg niet meer zonder, en dat geldt des te meer voor de accommodaties: de plek om even tot rust te komen, smartphones op te laden en op de socials te posten.
5
Tijdelijke supermarkten
Niet per se technologisch vernuftig maar wel passend in het beeld van de festivalbezoeker die alles binnen handbereik wil hebben: de opkomst van tijdelijke supermarkten. Zo hoeft het de bezoeker aan helemaal niks meer te ontbreken. Eventsuper – onderdeel van Leussink Retail Groep - zag kansen en is sinds 2015 actief op tal van festivals. Tijn Leussink, directeur van de Leussink Retail Groep: “Er is veel vraag naar versgebakken broodjes, zuivel en salades. Maar bijvoorbeeld ook naar een breed camping- en drogisterijassortiment. Zodoende vind je bij ons kampeerartikelen en medicijnen, van paracetamol tot zelfs morning-afterpillen. Wij mogen medicijnen verkopen doordat we beschikken over medewerkers uit onze Etos-winkels met drogisterijdiploma.”
6
Gemeenschapsgericht
Een opvallende trend in de wereld van tijdelijke accommodaties voor festivals is het groeiende belang van gemeenschapsgericht ontwerp. In plaats van individuele tenten verspreid over een terrein, worden accommodaties nu vaak op een manier ontworpen die sociale interactie en gemeenschapsvorming bevordert. Dit kan variëren van gemeenschappelijke ruimtes voor activiteiten en ontspanning tot gedeelde keukens en eetgelegenheden. Deze trend weerspiegelt de behoefte van festivalgangers om verbinding te maken met anderen en nieuwe vriendschappen te sluiten tijdens hun festivalervaring. ◾
Glastonbury Festival - Verenigd Koninkrijk Glastonbury is een van 's werelds grootste en meest invloedrijke muziekfestivals. Naast de gebruikelijke kampeermogelijkheden biedt Glastonbury een unieke ervaring genaamd Worthy View. Hier kunnen festivalgangers een verblijf boeken in kleurrijke, vooraf gemonteerde tenten en hutten die boven op een heuvel liggen, met een adembenemend uitzicht over het festivalterrein.
Tomorrowland - België
Het elektronische muziekfestival Tomorrowland kent, naast reguliere campingmogelijkheden en luxere tenten, de Mousai Area met een exclusieve mansion. Op de website van het festival lezen we: “Omgeven door natuur, op wandelafstand van Tomorrowland en badend in luxe droom je helemaal weg. Bij aankomst verwelkomt de Mansion crew jou en jouw gasten met een drankje. Een Mansion Package is geldig tot 10 personen. Alle gasten slapen in volledig uitgeruste slaapkamers. In de bar staat een gevulde koelkast en espresso machine op je te wachten. Om je privacy te garanderen, heeft de Mansion 5 kamers met privé badkamer. Na Tomorrowland kan je relaxen op je eigen privé lounge terras.” Toe maar…
Roskilde Festival - Denemarken
Roskilde Festival is een van de oudste en grootste festivals van Europa, met een focus op muziek, kunst en activisme. Naast traditionele kampeermogelijkheden biedt Roskilde de zogenoemde Special Camping voor iets meer luxe. Interessanter is de Community Camping waar festivalgangers naar toe gaan die een speciale verantwoordelijkheid voelen ten opzichte van de gemeenschap en iets terug willen geven. Hier zijn tal van initiatieven gaande op het gebied van ecologie, vuilnis inzamelen, ervaringen uitwisselen met gelijkgestemden en ideeën pitchen voor het duurzame festival van morgen.
Secret Solstice - IJsland
Secret Solstice is een uniek festival dat plaatsvindt tijdens de midzomernacht, wanneer IJsland geniet van 24 uur zonlicht. Een opvallende accommodatie is de zogeheten Iglo Village. Hier kunnen festivalgangers verblijven in glazen iglo's en genieten van een prachtig uitzicht op het omliggende landschap.
Burning Man - Verenigde Staten
Burning Man is een van de meest iconische festivals ter wereld, dat jaarlijks plaatsvindt in de Black Rock Desert. Naast traditionele kampeermogelijkheden biedt Burning Man een scala aan opvallende accommodaties, waaronder futuristische koepeltenten, artistieke sculpturen en tot hotels omgebouwde bussen.
The Sleeping Agency begon ooit met opvallende gekleurde festivalcaravans, maar inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot een partij met een breed scala aan tijdelijke slaapaccommodaties. The Sleeping Agency durft te innoveren met lef en biedt daardoor een aantal accommodaties die uniek zijn in de markt. Genoeg reden om op bezoek te gaan bij oprichter Ruben van Goor.
3
0 jaar en trots Brabander. Ruben van Goor is zoals zovelen ooit verliefd geworden op de evenementenindustrie, na een uit de hand gelopen projectje met vrienden: “In 2017 kochten we een caravan, die we van binnen en van buiten een makeover gaven. De perfecte festivalcaravan, dat was het doel”, aldus Van Goor. Inmiddels verhuren ze onder de naam The Sleeping Agency - dat werd opgericht in 2020 - 35 van deze caravans, een loods vol tenten, modulaire hotelconcepten, duurzame slaapoplossingen, bedden en meer.
De festivalmarkt verandert in rap tempo, als je kijkt naar het aanbod van slaapaccommodaties. Van Goor: “Je ziet echt een gigantische verschuiving in de markt. Mensen zijn ook bereid om meer te spenderen voor een luxere slaapaccommodatie op een festival. Een stukje comfort, daar komt het eigenlijk op neer. Steeds meer bezoekers hebben geen zin meer om met hun tentje te slepen.
Gewoon hup, inchecken, naar je plekje toe, koffer neer en feesten”.
“In de basis ligt onze kracht bij het bieden van turn-key oplossingen voor evenementen. Daarbij verhuren we kant en klare oplossingen, zodat de organisatie er geen omkijken meer naar heeft. Voor elke situatie hebben we wel een geschikte oplossing, dat gaat overigens verder dan alleen slapen. Sommige van onze accommodaties zijn prima geschikt voor muntuitgifte of als opslag.”
“De Bed-Stay is een soort modulaire hostelkamer. Een uniek slaapconcept dat zich vooral laat kenmerken door de vele aantallen waarin het geleverd kan worden en de snelheid waarmee het opgebouwd kan worden. De perfecte oplossing voor noodopvang, of bijvoorbeeld crew-accommodatie. Bij onze Duitse collega’s zien we dat dit al erg veel gebeurt. Daar slapen bij-
voorbeeld 800 man aan beveiligers, tijdens Rock am Ring in deze units. We lanceren daarbij ook het Bed-Stay Hostel. Dat is een combinatie van meerdere Bed-Stays en een overkapping. Een verplaatsbaar hostel dus. Alle losse units zijn trouwens ook los te overkappen. Ze zijn vooral heel praktisch in hun formaat en kunnen als Legoblokjes eenvoudig worden geschakeld of uitgebreid.”
Continest
“Onze nieuwste aanwinst en multi-inzetbaar: de Continest. Een opvouwbare containeroplossing, speciaal ontwikkeld voor relatief kortstondig gebruik, overal waar grote groepen mensen moeten worden gehuisvest voor accommodatie. Het is ook te gebruiken als kantoor, vergaderruimte, opslag, koeling en verwarming. Je kan ‘m zelfs als munten-uitgifteluik gebruiken. Het grootste voordeel van de Continest zit ‘m in de transportkosten en duurzaamheid. Omdat de containers opvouwbaar zijn, kun je er 24 stap elen op een trailer.”
CozTent
“De CozTent is een echte glampingtent die van alle gemakken voorzien kan worden. Glamping pur sang en we leveren deze ook vaak inclusief interieur: opgemaakte bedden, tapijt, nachtkastjes, nachtlamp, stroompunten en koelkast. Daarnaast is het mogelijk om extra meubilair erbij toe te voegen om de tenten vanaf de buitenkant nog leuker aan te kleden en extra sfeer te creëren. Al met al een echte sfeermaker op de camping en een genot voor het oog.”
Festivalcaravans
“Onze caravans, daar is het allemaal mee begonnen. Het blijft ons paradepaardje, ons geesteskindje. Door de caravans zijn we in de picture gekomen bij grotere organisaties. In verhouding tot onze nieuwere oplossingen, bieden deze caravans wel altijd een logistieke uitdaging. We zijn daarom steeds meer losse caravans aan het verhuren aan particulieren, zij komen de caravan gewoon ophalen, waardoor we er niet 35 naar locatie hoeven te rijden. Dat betekent overigens niet dat we geen
caravans meer verhuren aan evenementenorganisaties. De evenementen waaraan we onze festivalcaravans als accommodatie verhuren, daarvan willen we de experience gaan verhogen, niet op kwantiteit, maar op kwaliteit. Een organisatie kan dan maximaal 25 caravans huren. Daarin moet de beleving van de bezoekers echt optimaal zijn.”
Festivalty: “Een grappig ‘festivalhuisje’ dat niet te missen is. De ultieme festival unit voor maar liefst 8 personen, gegoten in de sferen van een knus huisje. De Festivalty is geheel te branden voor elk evenement. Verder verhuurt the Sleeping Agency ook nog losse bedden en matrassen.”
In theorie zijn de producten en diensten van the Sleeping Agency in te delen in drie categorieën. Dry hire: de klant haalt de accommodaties op, of het wordt opgestuurd. Turn-key: een compleet pakket voor de organisatie. The Sleeping Agency zorgt
dat de accommodaties gebruiksklaar opgeleverd worden. Facilitators: ondersteuning bij het faciliteren van volledige tijdelijke campings. Dan denken ze samen met de organisatie na over alle vraagstukken omtrent festivalcampings en andere slaapplekken.
Partner in slaapaccommodaties
Van Goor sluit af: “Van front-office tot opbouw, afbouw, crew, we kunnen daar met onze kennis heel goed in ondersteunen. Onze accommodaties zijn in de basis best eenvoudige producten, alleen met de aankleding die wij eraan geven worden het echt slaappaleisjes. Daar proberen we veel tijd en aandacht in te stoppen. We leveren hoogstaande kwaliteit en merken dat de bezoekers ook altijd erg tevreden zijn. Bij The Sleeping Agency boek je echt een tijdelijk thuis" ◾
‘Gewoon hup, inchecken, naar je plekje toe, ko er neer en feesten’
Na een zware coronaperiode werkt Kapitent sinds het vorige seizoen weer in de hoogste versnelling. Het bedrijf heeft de kick-o voor 2023 achter de rug en presenteert dit jaar een nieuwe accommodatie: de Kapihut.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUMIn 2013 namen Michiel en Maria Jongenelis Kapitent over, waarna een succesvolle periode aanbrak. De pandemie zorgde er echter voor dat er pas op de plaats gemaakt moest worden. Maria Jongenelis: “Met pijn in ons hart hebben we in die periode ons personeel moeten ontslaan, waardoor Michiel en ik alles met zijn tweeën moesten dragen. Toen we in 2022 weer vol aan de bak konden, hebben we hulp gekregen van een goede groep zzp’ers. Het uiteindelijke doel is wel om weer een vast team om ons heen te vormen. Dat is ook wel nodig voor de toekomstige werkzaamheden. Als ik terugkijk op 2022 heb ik een dubbel gevoel. Het was een succesvol, maar ook raar jaar. Zo hebben we bijvoorbeeld naast de vele festivals en events ook meegeholpen met het opzetten van slaapgelegenheden voor vluchtelingen. We hebben 5000 slaapplaatsen kunnen inzetten en dat heeft ons goed uit de coronaperiode getrokken. We staan inmiddels weer vol in het huidige seizoen.”
De Kapihut
Kapitent gebruikt als slogan ‘Tot je dienst van Paaspop tot Formule 1’ en dat weerspiegelt de veelzijdigheid van het bedrijf. Kapitent werkt niet alleen voor festivals en evenementen, maar regelt ook verblijven tijdens bruiloften, teamuitjes of vriendenweekenden en gebruikt hiervoor onder meer hoogwaardige groepstenten, de Festihut NL, Festitables en chalets. Nieuw in het assortiment is de Kapihut, die dit seizoen ingezet gaat worden. De Kapihut is het beste te omschrijven als een luxueus en comfortabel chalet in tentvorm. Maria Jongenelis: “De Kapithut kan snel op- en afgebouwd worden. We gaan ze voor het eerst neerzetten bij Roadburn en kijken uit naar de reacties van zowel de klant als gebruikers.”
De kalender voor seizoen 2023 is voor Kapitent al flink gevuld. De accommodatiespecialist doet voor het derde jaar op
rij de Formule 1 in Zandvoort en werkt op festivals als Lowlands en Concert at SEA. Ook verzorgt het de accommodaties tijdens het Belgische Graspop. Het einde van het festivalseizoen betekent echter niet het einde van de werkzaamheden van Kapitent. De 250 chalets worden namelijk de komende winterperiode ingezet tijdens kerst- en wintermarkten. Iets dat het bedrijf ook al vóór de wereldwijde pandemie deed. Michiel Jongenelis benadrukt dat Kapitent op alle fronten klaar is om de vertrouwde kwaliteit en service aan te bieden.
“Ons bedrijf zit zo in elkaar dat we naast het leveren van accommodaties en bedden de klant ook tijdens het event ontzorgen. Wij zijn op locaties zelfvoorzienend. Er hoeft dus niets geregeld te worden; wij zorgen voor alles, variërend van de heftrucks tot professionals die alles snel op en af bouwen.”
Over de ambitie van Kapitent is Michiel Jongenelis duidelijk. “Wij hoeven de komende jaren niet per se te groeien op het gebied van nieuwe klanten. Liever realiseren we dat al onze producten op een locatie staan. Daarnaast is het voor ons belangrijk om de service en de kwaliteit vast te houden.” ◾
'De nieuwe Kapihut is een snel op te bouwen luxueus en comfortabel chalet in tentvorm'
De bezoeker van festivalcampings stelt steeds hogere eisen aan zijn verblijf. Een supermarkt hoort daarbij. Eventsuper is specialist in supermarkten op tijdelijke locaties en biedt evenementenorganisaties alles wat ze op dit gebied nodig hebben.
DOOR: WALLY CARTIGNY
Eventsuper behoort tot de Leussink Retail Groep uit Haaksbergen. Deze bestaat uit negen Jumbo-supermarkten, twee Etos-drogisterijen en twee Gall & Gall-slijterijen. In 2015 kwam het management in contact met de Feestfabriek, organisator van onder meer Zwarte Cross. Die organisatie was op zoek naar een bedrijf dat volwaardige supermarkten kan bieden voor de campinggasten op het festival.
Zelfbediening zonder wachtrij
“Vaak wordt de winkelfunctie op festivalcampings ingevuld door cateraars, die hun aandacht moeten verdelen over het festivalterrein en de camping”, zegt Tijn Leussink, directeur van de Leussink Retail Groep. “Dat leidt meestal tot een baliewinkel waar de bezoeker aanwijst wat hij wil hebben, wat vaak zorgt voor wachtrijen op piekmomenten. Wij zagen de kans om dat anders in te vullen met een zelfbedieningswinkel. Dat levert minder wachtrijen, meer klanttevredenheid en een hogere omzet op. We zijn met Eventsuper succesvol gestart op Zwarte Cross en hebben deze service snel daarna ook geboden aan andere festivals.”
Alles in huis
Doordat Eventsuper behoort tot een geolied bedrijf, kan het festivalorganisaties volledig ontzorgen op de camping. Manager
Ruben Peters: “De organisatie zorgt voor de tent, elektriciteit en water. De rest regelen wij. Wij hebben alles in huis, van supermarktassortiment tot inrichting, vervoer en personeel. De supermarktlocaties op het terrein kunnen we aanvullen met extra verkooppunten zoals kiosken en koffierugzakken, voor koffie tot aan de tent. Een modern kassasysteem voorziet ons van data waardoor we snel bij kunnen schakelen. En de supermarkt is dag en nacht open, totdat de bezoekers naar huis zijn.”
De campingbezoeker op festivals heeft tegenwoordig behoefte aan meer dan bier en een vette hap. “Ons assortiment is daarom vergelijkbaar met dat in een normale supermarkt”, zegt Peters. “Er is bijvoorbeeld veel vraag naar versgebakken broodjes, zuivel en salades. Maar bijvoorbeeld ook naar een breed camping- en drogisterij-assortiment. Zodoende vind je bij ons kampeerartikelen en medicijnen, van paracetamol tot zelfs morning-afterpillen. Wij mogen medicijnen verkopen doordat we beschikken over medewerkers uit onze Etos-winkels met drogisterijdiploma.”
Tevreden
Alles tezamen telt het brede assortiment van Eventsuper zo’n 350 tot 400 artikelen. Leussink: “Door bezoekers van alles te voorzien voorkom je dat ze hele bolder-
karren met boodschappen het campingterrein op willen slepen. Ook de prijsstelling is daarbij belangrijk. Natuurlijk zijn de artikelen wat duurder dan in een normale supermarkt. Maar wij doen ons best om in overleg met de organisatie de tarieven binnen de perken te houden. Dat zorgt voor tevreden klanten en daar hebben ook wij én de organisatie belang bij.”
Volop kansen
Eventsuper is dit jaar naar verwachting te vinden op de campings van ongeveer tien festivals, waaronder Paaspop, Zwarte Cross en Freshtival. Leussink: “We zien volop kansen om dit uit te breiden. Met een personeelspool van 1.400 personen, eigen transport en onze retailkennis kunnen we gemakkelijk meer festivalcampings van een volwaardige supermarkt voorzien.” ◾
‘Door bezoekers van alles te voorzien voorkom je dat ze hele bolderkarren met boodschappen het campingterrein op willen slepen’
Scan de QR-code en lees hoe je de verkoop aan de bar boost door snelle transacties en inzicht in verkoopcijfers en personeelsprestaties.
Er is geen ontkomen meer aan: cashless betalen wordt de norm. Zowel op evenementen als in het dagelijkse leven. Cashless betalen is snel, makkelijk, e ciënt, duurzaam en geeft snelle, actuele inzichten. Desondanks zijn er ook nog steeds vernieuwingen gaande wat betreft de oude vertrouwde festivalmunt, die voor bepaalde evenementen nog altijd de voorkeur geniet.
Kaartloos betalen maakt in de brede zin een opmars, zoals we al langere tijd konden zien. Vooral gedurende de coronapandemie en kort daarna nam deze vorm van betalen een vlucht. Volgens jaarcijfers van de Nederlandse Bank vonden in 2022 maar liefst 21 procent van alle kassatransacties in Nederland zonder pinpas plaats, maar in plaats daarvan met een app op de mobiele telefoon of door middel van een zogenoemde wearable. Dat is een toename van zeven procent ten opzichte van een jaar eerder. Een voorlichter van de Betaalvereniging Nederland geeft zelfs aan dat eind 2022 al bijna dertig procent van alle pintransacties kaartloos plaats heeft gevonden. Dat is een trend die zich dus stevig door lijkt te zetten.
Meer uitgaven bij kaartloos
Het kaartloos betalen is in Nederland zo snel aan populariteit aan het toenemen dat het er vorig jaar al bijna net zoveel waren als de hoeveelheid transacties die contant werden afgerekend. Cash betalen komt nog vooral veel voor bij jongeren onder de achttien en bij 65-plussers. Uit de cijfers van de Nederlandse Bank valt ook op te maken dat consumenten die contactloos betalen gemiddeld genomen een stuk meer uitgeven
dan consumenten die nog traditioneel ‘de portemonnee trekken’ voor contant geld of de pinpas. Twintig procent van de consumenten die producten afrekent via een smartphone of een wearable zegt de voorkeur te geven aan deze betalingsvorm. Gemak dient de mens en laat dus ook nog eens vaker de kassa rinkelen.
Maar hoe verhoudt zich dat tot de evenementenwereld? Het feit dat er in de afgelopen jaren diverse nieuwe partijen met innovatieve cashless-betaalsystemen als paddenstoelen uit de grond sprongen, is een goede indicatie van waar de markt naartoe beweegt. Een paar van die jonge bedrijven komt in deze special aan bod, waaronder TIQS, dat zelfs een hogere omzet durft te garanderen wanneer bezoekers van evenementen betalen via QR-codes. Peter Roos van TIQS beweert dat de omzet via deze betaalmethode tot wel veertig procent hogeruit kan vallen. “Wij hebben een app ontwikkeld waarin je kunt aangeven wat je wilt bestellen”, legt hij uit. “Je betaalt vanuit de wallet en je krijgt een QR-code op je telefoon te zien. Dan loop je naar de bar toe, daar staat een zelfscanunit, je scant ‘m en daar komt er een bonnetje uit met wat je besteld hebt.”
Nog een nieuwkomer in het domein van cashless-betaalsystemen is Sjef, een platform dat mede-ontwikkeld is door LaurenJan van Doorn. Het Sjef-platform werd pas afgelopen festivalzomer voor het eerst uitgerold en dat was meteen een groot succes. Sjef belooft cashless transacties zonder zorgen, zelfs als de internetverbinding het even af laat weten. Het eenvoudig te bedienen all-in-one order & payment-platform is geheel in-house ontwikkeld. Hierin is ook nagedacht over statiegeld. “Het platform is zo ingericht dat de organisator er geen omkijken naar heeft”, stelt Van Doorn. “Al het geboekte statiegeld komt namelijk op een aparte post te staan, uitgesplitst per type product, zodat je de exacte aantallen kan doorgeven of vergelijken met Statiegeld Nederland.”
Goede verbinding
Hoe betrouwbaar de nieuwe cashless-betaalsystemen ook zijn die in deze special aan bod komen, een stabiele verbinding op je evenement blijft hoe dan ook cruciaal, voor meer dan enkel het betaalverkeer. Zo maakt GIGTECH gebruik van Private LTE, een volledig draadloos systeem dat is gebaseerd op de techniek die voor het mobiele 4G-netwerk ook wordt toegepast,
zo legt medeoprichter Andrew Rijnbeek uit. Ook voor Twelve is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Roos Potter, Projectmanager Events bij Twelve: "Om geen omzet mis te lopen door internetstoringen en dit te kunnen garanderen, hebben wij Twelve Connect in het leven geroepen. Naast de eenvoud waarmee ons Connect-team het netwerk opzet, wordt dit tijdens een event constant gemonitord. Zo weten we altijd wat er speelt.”
Waar veel nieuwe partijen op de cashlesstrein springen, is er ook anno 2023 nog genoeg te melden over de fysieke munten die we al van oudsher op evenementen tegenkomen. Zo heeft Whizz-kit een geheel nieuw kassasysteem ontwikkeld juist voor festivals die nog gebruikmaken van
munten. Dit terwijl het systeem van Whizzkit, naar eigen zeggen, begon als een ‘rekenhulp achter de bar’. “Vorig seizoen waren we de eerste in de markt met een kassasysteem zonder pin, speciaal voor evenementen met munten. Whizz-kit is speciaal ontworpen voor evenementen die duurzaam willen werken met soft- of hardcups en een returnsysteem willen hanteren. Dat was nog niet eerder mogelijk.”
Ondanks de forse opmars van cashless betalen en de gemakken die het met zich meebrengt, zijn er nog voldoende tegengeluiden die beweren dat betaalmunten net zo makkelijk, net zo duurzaam en bovendien voor de organisatoren van festivals een stuk goedkoper zijn dan digitale betaalsystemen. Zo kunnen festivalmunten
afvalvrij worden geproduceerd, gemaakt van gerecyclede materialen of biologisch afbreekbare bioplastics.
Luuk Peeters van Euro Events wijst ons nog maar eens op de voordelen van muntjes op evenementen, zeker voor kleine en middelgrote festivals. “En vergeet niet het aantal muntjes dat niet wordt gebruikt. Mensen verliezen een muntje, vergeten het uit te geven of willen het juist als herinnering bewaren. Gemiddeld wordt drie tot vijf procent van de muntjes niet gebruikt. Dat is pure winst.”
De uiteenlopende opvattingen over cashless versus festivalmunt daargelaten, kunnen de verschillende partijen elkaar vinden wanneer het gaat om hybride betaalmethodes. Vrijwel alle aanbieders van cashless-betaalsystemen bieden de optie om ook nog met munten te werken. Zo ook Pay Systems. “Muntjes zijn misschien niet sexy, maar wel stabiel”, concludeert Sander Slütter. “Het is belangrijker dan ooit om je horeca-omzet te halen. Het belangrijkste is daarom dat een betaaloplossing stabiel is. Zeker met de huidige prijsstijgingen. Als je het goed faciliteert, maakt het voor de bezoeker niet zoveel uit. Als het maar een goed werkend systeem is.” ◾
De uiteenlopende opvattingen over cashless versus festivalmunt daargelaten, kunnen de verschillende partijen elkaar vinden wanneer het gaat om hybride betaalmethodes
De manier waarop het publiek op een evenement consumpties afrekent, is niet direct iets dat je instinctief zou associëren aan een meer duurzame manier van ondernemen. Toch grijpen zaken als duurzaamheid en aankoopgedrag van bezoekers op diverse punten naadloos in elkaar. Met het juiste kassasysteem kan de omzet worden verhoogd en tegelijk verder worden bijgedragen aan een duurzaam georganiseerd evenement, betoogt CM.com.
Uiteindelijk gaat het natuurlijk om een volledig ecosysteem dat moet kloppen en de fanbeleving is daar een belangrijk onderdeel van”, stelt Yannick Corbeau, lead sales Music & Live bij CM.com. “Door systemen aan elkaar te koppelen, van ticketing en messaging, en van marketing tot betalingen, kun je als evenement niet alleen die bezoeker een meer hoogwaardige ervaring geven, maar met de verzamelde data en informatie ook naar een meer duurzame manier van organiseren toewerken.”
In feite was 2022 het eerste weer ‘normale’ seizoen waarin we onze innovaties op onder andere het gebied van cashless betalingen konden inzetten, zegt Koen Thomassen, bij CM.com werkzaam als Program Manager CM Payments. “Dat is succesvol verlopen, je ziet dat consumenten graag cashless afrekenen en dat ze met gebruik van contactloos betalen vaak meer uitgeven op een evenement. Dit festivalseizoen spelen we continu in op de laatste trends en behoeften binnen de markt, waarbij we samen met onze klanten de resultaten van vorig jaar als uitgangspunt nemen.”
Proactief informatie delen
Dat laatste is een van de belangrijkste uitgangspunten waarvanuit CM.com de producten ontwikkelt. Dat betekent onder meer dat de techniek aan de kant van de mensen die ermee moeten werken goed in orde moet zijn en makkelijk te bedienen. Thomassen: “Dit begint al in de voorbereiding met het digitaal inladen en controleren van alle producten en verkooppunten. Daarnaast is het mogelijk om door middel van WhatsApp het barpersoneel te informeren, zowel voor als tijdens een evenement. Op deze manier kunnen niet alleen registratie, toegangskaartjes en praktische informatie over diensten worden gedeeld, maar bijvoorbeeld ook een online kassa trainingsprogramma. Of bijvoorbeeld een ‘EHBO-kit’ bij kleine verstoringen. Zo kan het barpersoneel snel en efficiënt aan de slag en zelf handelen bij onverwachte situaties. Voor externe horecapartijen – bijvoorbeeld foodtrucks – die op een evenement aanwezig zijn, is er een transparant mobiel dashboard, zodat zij continue zicht houden op de eigen omzet. Dit inzicht kan te-
genwoordig proactief ieder uur via sms of WhatsApp worden gedeeld.”
Minder verspilling
Dat inzicht in de voorraad en omzet heeft zijn effect op de langere termijn. Organisatoren die ook dit jaar weer de oplossingen van CM.com inzetten op hun evenement, hebben op basis van de data van het vorige jaar inzicht in de koophistorie van hun bezoekers. Corbeau: “Zodoende kan ter plekke meer duurzaam worden omgegaan met de bevoorrading. Men weet namelijk goed welke producten bij welk uitgiftepunt goed hebben verkocht. Maar ook het inkoopbeleid kan duurzamer worden ingericht. Omdat men de behoeften van de bezoekers beter kent, kan meer gericht worden ingekocht voor die specifieke doelgroep. Dat leidt uiteindelijk tot minder voedselverspilling.”
Plastic retour en statiegeld
Thomassen voegt toe dat de producten van CM.com op meerdere gebieden duurzaam inzetbaar zijn of zelfs met het oog
daarop zijn ontwikkeld. Zoals het circulair recycle-systeem aan de kassa. “Vanaf 2024 worden plastic wegwerpbekers en -bestek verboden. Dat geldt ook voor andere plastic producten, zoals munten. Ook is de statiegeldwetgeving veranderd. Het gebruik van verschillende statiegeldtarieven op blik en petflessen kan leiden tot uitdagingen bij de inkoop en het gebruik tijdens festivals. Om dit op te lossen heeft ons kassasysteem een statiegeldmodule die een recyclingsysteem ondersteunt. Zodoende geeft het inzicht in de verkoop en het retourneren van de verschillende statiegeldproducten.” CM.com geeft als praktijkvoorbeeld hier de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix, waar maar liefst 70 procent van de gebruikte drinkbekers hoogwaardig gerecycled zijn. “Een heel mooi praktijkvoorbeeld dat laat zien dat een recyclebaar bekersysteem werkt, ook bij grote (sport)evenementen.”
Meegroeien met de klant
CM.com kenmerkt zich door de betrouwbaarheid voor organisatoren, het inhouse ontwikkelen en de korte lijntjes. Daardoor
is met hulp van CM.com elk soort publieksvolume moeiteloos te bedienen. Een van de partijen die met CM.com werkt en waarmee letterlijk is doorgegroeid is organisator Tribe. In de coronaperiode konden zij noodgedwongen alleen kleinere evenementen organiseren, waar publiek op afstand van elkaar moest zitten. “Met ons toenmalige bestel- en kassasysteem konden we hen op dat moment in precies die eenvoudige contactloze behoefte voorzien die op dat moment onder die omstandigheden noodzakelijk was”, zo stelt Corbeau. “Daarna konden zij hun evenementen weer op de normale schaalgrootte produceren. Zodoende hebben we het afgelopen jaar veel grotere evenementen met hen gedraaid, waarbij we zowel ticketing- als kassaoplossingen verzorgden. Strandfestival ZAND bijvoorbeeld en als grootste evenement The Streamers. Daar waren 60.000 bezoekers en de verkopen via ons kassysteem verliepen echt probleemloos. De mensen aan de bar konden op hoog tempo verkopen, waardoor de bezoekerstevredenheid hoog was.”
Bezoekerstevredenheid kan ook worden bereikt op het gebied van spreiding van het publiek of door middel van loyaliteit, vertelt Corbeau. “De producten van CM.com zijn zo ontwikkeld dat ze samen een krachtige tool vormen die meer is dan de som der delen. De bezoekers leren kennen en rechtstreeks met hen communiceren kan via Mobile Marketing Cloud per WhatsApp, sms of via een evenementen-app. Zo kun je hen attenderen op rustiger locaties waar ze sneller aan de beurt zijn. Dit zal hun beleving en uiteindelijk ook hun consumentengedrag verhogen.” Thomassen: “Met de verzamelde data kun je trouwe bezoekers belonen met een gratis eerste drankje bij hun volgend bezoek. Ook kun je dynamic pricing toepassen op evenementen. Dit is een nieuw concept in de evenementenwereld, waarbij je aan het einde van een evenement gasten verleidt om tegen een gereduceerd tarief bepaalde consumpties te kopen. Zo genereer je extra omzet en voorkom je voedselverspilling door minder overschot. Een duurzame win-win situatie.”
‘Door systemen aan elkaar te koppelen, kun je ook naar een duurzamere manier van organiseren toewerken’
Betrouwbaarheid en ervaring, dat zijn zonder twijfel de belangrijkste factoren als het gaat om betaalsystemen. Dat heeft Pay Systems goed door, wat erin geresulteerd heeft dat het bedrijf vorig jaar met succes een cashless betaalsysteem implementeerde bij North Sea Jazz Festival. Dat betekent overigens niet dat Pay Systems volledig afscheid heeft genomen van munten. Mede-eigenaren Kim Diseraad (Sales- & Accountmanager) en Sander Slütter (Techniek & Product Development) over betaalsystemen, de markt en Pay Systems.
Vanuit de markt is er een duidelijke vraag naar cashless betalen, maar met de ervaring van Pay Systems, wordt er niet te overhaast overgestapt.
Kim Diseraad: “Cashless is nog niet voor elk evenement de meest geschikte oplossing. Daarom bieden we nog steeds onze muntenbetaaloplossing aan. Met onze kennis en ervaring kunnen we goed adviseren welk betaalsysteem voor een organisatie het meest geschikt is.”
Als een organisatie ervoor kiest om over te stappen naar cashless, heeft Pay Systems inmiddels een eigen oplossing. Vorig jaar is deze met succes geïmplementeerd bij North Sea Jazz Festival. “Je moet het in één
keer goed doen, daarom hebben we ons een aantal jaren goed voorbereid.”
Dat resulteerde in een succesvolle implementatie: “North Sea Jazz Festival betekende ruim 300 points-of-sale, zowel binnen als buiten. Je moet dan rekening houden met de techniek, het internet, maar ook met de weersomstandigheden.” Door bewezen software te combineren met gedegen en weersbestendige hardware, was de implementatie een groot succes. “Daar zijn we best trots op. Misschien zouden we dat soms iets harder moeten schreeuwen, maar we blijven liever bescheiden, dat past beter bij ons.”
Slütter voegt toe: “Naast het betalen
met alle bekende debit- en creditkaarten (open-loop) bieden we ook een oplossing voor crew en sponsoren, of bezoekers die alleen cash bij zich hebben. Dat wordt nog weleens vergeten. Ons closed-loop systeem werkt met zelf vorm te geven passen en dat functioneert erg goed. Een ander voordeel van cashless betalen, is dat wij organisatoren en horecapartijen realtime inzicht kunnen geven in betaalstromen. Daardoor kunnen ze accuraat op- of afschalen indien dat nodig is.”
Hybride
Bij Pay Systems kun je nog kiezen of je cashless wil betalen, of liever met munten werkt. Slütter: “Wat je ziet is dat een cashless betaaloplossing relatief kostbaar is. Zeker met de huidige prijsstijgingen is het de vraag of men daarmee de begroting rond krijgt. Dat is een belangrijk onderdeel. Muntjes zijn misschien niet sexy, maar wel stabiel. Het is belangrijker dan ooit om je horeca omzet te halen. Het belangrijkste is daarom dat een betaaloplossing stabiel is. Als je het goed faciliteert, maakt het voor de bezoeker niet zoveel uit. Als het maar een goed werkend systeem is. ”
Ook ziet Slütter dat het een verschil in barmanagement oplevert: “Met het inzetten van POS’en op barren zie je rijvorming ontstaan. Werk je met munten, staat iedereen
schouder aan schouder aan de bar. Dat behoeft ook weer een andere indeling achter de bar. Er zijn meerdere factoren van invloed om zo’n betaalsysteem goed te laten functioneren.”
Instabiel internet
Een grote uitdaging als het gaat om cashless betalen, zit ‘m in de internetverbinding. Slütter: “Onze POS kan volledig offline draaien. Voor de pintransacties is nog wel een internetverbinding nodig, daarvoor hebben wij zelf al back-up voorzieningen ingebouwd. Dat maakt ons minder afhankelijk van de internetleveranciers op het terrein. Bovendien spreken we met onze ervaring de taal van internet- en stroomleveranciers vloeiend. In sommige gevallen nemen we zelfs onze eigen preferred suppliers mee.“
Een weerbestendig systeem
Diseraad: “Feitelijk gezien is de betaaloplossing niks meer dan een kassasysteem met een gekoppelde betaalterminal. De omstandigheden van - met name outdoor evenementen – vormen de grootste uitdaging. Denk hierbij aan zware regenval of een POS die met 40 graden in de brandende zon staat. Maar er kan natuurlijk ook een tray bier overheen vallen. Dat zijn allemaal scenario’s waar we rekening mee hebben gehouden bij het ontwikkelen van
de POS. Dat komt door onze ervaring: Wij kennen als geen ander het klappen van de ‘evenementen-zweep’. Wij zijn weer- en bezoekersbestendig. Onze points-of-sale zijn makkelijk te bevestigen, snel op- en af te bouwen, maar wel hufterproof.”
Slütter vult aan: “Bijvoorbeeld voor kleine foodtrucks of mobiele verkoop hebben wij een mobiele POS in het assortiment. Ook op deze POS kan de bezoeker met alle debit- en creditkaarten betalen, en wordt tevens de closed-loop kaart geaccepteerd. Maximale flexibiliteit en een oplossing voor alle situaties.”
Meer partner dan leverancier
Diseraad ziet Pay Systems meer als partner dan als leverancier: “Het maakt voor ons niet uit voor welk betaalsysteem we uiteindelijk kiezen. Het belangrijkste is dat onze klant tevreden is en dat we samen kiezen voor de beste oplossing.Voor bepaalde opdrachtgevers faciliteren we een vijftal evenementen per jaar, waarbij we een aantal voorzien van onze cashless betaaloplossing, maar bij een aantal nog steeds onze muntenbetaaloplossing inzetten. We werken er hard aan om te zorgen dat we met alle mooie festivals die we al zo lang bedienen, samen de transitie naar digitaal betalen maken. Dat doen we pas als zij er zelf ook klaar voor zijn.”
“Een cashless betaalsysteem op North Sea Jazz Festival is complex. Een driedaags festival met 30.000 bezoekers per dag, dat het gehele Ahoy-complex beslaat, zowel binnen als buiten en op alle etages. De publiekshoreca is van een hoog niveau en een heel belangrijk onderdeel van het evenement. Uitgangspunt daarbij is dat het publiek daar waar men het wil en op elk moment dat men het wil een hapje of een drankje moet kunnen krijgen. Daar hoort dan vanzelfsprekend ook het afrekenen bij. Met Pay Systems, die al sinds jaar en dag de muntverkoop bij NSJF verzorgt, hebben we nu cashless systeem (pin-betalen en pre-paid-kaarten) geïmplementeerd. In een samenwerking zijn betrouwbaarheid en service voor ons altijd de belangrijkste voorwaarden. De enorme systeem-inhoudelijke kennis gecombineerd met de jarenlange evenementen ervaring van PaySystems heeft voor een zeer succesvolle implementatie bij het North Sea Jazz Festival gezorgd, voor zowel de bezoeker, de cateraars als de organisator.”
‘Wij kennen als geen ander het klappen van de evenementen-zweep’
Tactile perfectioneerde toegangs- en cashless-oplossingen met transparantie, zekerheidsgarantie, techniek en duurzaamheid. 90 procent van de Nederlandse universiteiten maakt al gebruik van het Tactile-systeem. Nu is het tijd voor de volgende stap: de live-industrie. Medeoprichter Tim Leunissen: “Wij maken het leven van onze klanten en vooral de bezoeker leuker.”
Tactile werd opgericht door de broers Tim en Bas Leunissen. Om nog een jaar mee te mogen naar de eerstejaarsdagen van hun studentenvereniging, ontwikkelden zij een systeem waarbij polsbandjes gebruikt konden worden voor betalingen en binnenkomst. Tim Leunissen glimlacht als hij terugdenkt aan die tijd. “De betaling kwam achteraf met automatische incasso. Dit had vaak wat voeten in aarde omdat bezoekers regelmatig meer uitgaven dan op hun rekening stond. Daar zijn we toen snel van afgestapt.”
Het succes zorgde ervoor dat de broers een aangepaste versie van het systeem, met onder andere pre-paid introduceerden bij andere verenigingen. De stip op de horizon was om uiteindelijk de ticketing, toegangscontrole en betalingen te verzorgen bij de introductieweek van de Universiteit van Amsterdam. Die ambitie werd werkelijkheid en de oprichting van Tactile was een feit.
Omzetgroei
Bas Leunissen noemt de introductieweek ‘een enorm goed startpunt’. “De omzet aan de bar steeg met gemiddeld 20 procent en de service en snelheid ging ook omhoog. Dit verhaal begon rond te zingen bij andere universiteiten en er kwamen steeds meer klanten bij. Een jaar na de eerste bij de UvA waren we zeven keer zo groot. Corona trapte echter keihard op de rem.”
Tim vertelt dat ondanks dat niets meer door kon gaan, niemand binnen Tactile bij de pakken neer ging zitten. “Op
het moment dat bekend werd dat het studentenleven door COVID-19 op slot ging, hebben we alle klanten digitaal bij elkaar geroepen om samen te kijken wat wél kon. Vervolgens is er een app voor de digitale evenementbeleving gekomen. Dit bleek een schot in de roos, want midden in de crisis groeide ons bedrijf. Iedere universiteit wilde namelijk die applicatie.”
De beste ervaring
Inmiddels is de wereld weer open en zet Tactile weer succesvol in op het bekende
businessmodel van tickets, toegang en cashless. De reden voor de populariteit is volgens Tim dat hun bandje veel meer is dan alleen een gelddrager. “Het idee is dat je een kaartje koopt in de vorm van een polsbandje, je zet wat geld op je account en alles kan beginnen. Het bandje is een toegangsbewijs, maar wel een waarmee je veel meer kunt doen. Het is onderdeel van de complete experience. Je wordt ermee herkend, kunt ermee betalen en daarnaast is het te gebruiken voor interacties. Bijvoorbeeld bij stemmen of het meten
van activitaties. Denk aan een photobooth waarbij bezoekers na het scannen van het bandje meteen de foto in de mail of app krijgt en direct kan delen op sociale media. Maar ook voor leuke interacties als op een Tinderachtige manier in contact komen met andere bezoekers. Er zijn zoveel mogelijkheden.”
Nieuwe markten
Inmiddels is Tactile binnen de studentenwereld in Nederland en België een begrip als dé leverancier van toegangsbandjes, cashless betaaloplossingen en evenementapps. Met een ervaren intern hard- en softwareteam wordt niets uitbesteed en zijn de broers en hun collega’s verantwoordelijk voor iedere evolutie en alle producten die ontwikkeld of verbeterd worden. Zo bedachten ze een manier waarop de betaling gewoon door kan gaan bij slecht internet of een storing. Het succes zorgde ervoor dat Tactile niet enkel in omzet groeide, maar ook in personeel. Het bedrijf telt nu tien man. Een logische stap om een gezonde toekomst te garanderen is het zoeken naar andere markten. Die denken de twee gevonden te hebben in de livebranche. “Een markt met veel concurrentie, maar waar Tactile iets toe kan voegen wat er nog niet is”, meent Tim. “De studentenmarkt is veeleisend, je praat over evenementen met een complexe programmering. Door een nauwe samenwerking met de organisatoren en de combinatie van ticketing, betalingen en een applicatie voor bezoekers voorzien we in al deze behoeftes. Nog niet zo lang geleden waren wij zelf ook bezoekers en werken nu in die gedachte. Tactile komt met oplossingen voor zaken die wij vroeger niet leuk vonden. Zo storten we bijvoorbeeld een dag na het event
het overgebleven tegoed terug. We zien dat bezoekers hierdoor met een gerust hart meer geld op hun bandje zetten dan normaal. Het is dan ook logisch dat ze dan tijdens een event significant meer geld aan de bar spenderen. Daarnaast hebben bezoekers op deze manier geen stress of er wel genoeg geld op het polsbandje staat en kunnen zij zich zonder zorgen focussen op feesten en geld uitgeven.”
Eerlijk, snel en transparant
Het woord budget was al eerder gevallen. De gebroeders Leunissen onderstrepen dat Tactile werkt met concurrerende prijzen. Tim stelt dat iedere klant binnenkomt op Cashless. “Wij bieden onze klanten daarnaast ook gratis registratie of een ticketing-optie
aan." Onze filosofie is dat een one stop shop het beste werkt. Zeker voor een bezoeker die nu tijdens aankoop van een ticket tegelijk geld kan storten op zijn account en niet langs verschillende (digitale) loketten moet. Tactile stond afgelopen jaar op meerdere beurzen, waaronder Festivak en de eerste introductie met de live-industrie was goed, zegt Tim. “Iedereen die we daar spraken zag dat we het net iets anders aanpakken dan de gevestigde orde. De markt is klaar met betaalmunten, maar wil nog niet massaal over op een langzaam pin-only systeem. De boodschap aan de twijfelaars: onze bandjes zijn sneller en vooral leuker. We hebben er het volste vertrouwen in dat Tactile over een paar jaar net zo’n bekend merk is in de live-industrie als in de studentenwereld. Wij zijn er klaar voor.” ◾
Duurzaamheid speelt ook een belangrijke rol in de werkwijze van het bedrijf zegt Bas Leunissen. “Het simpelste groene voorbeeld het verschil dat je kunt maken met een bandje tegenover single use munten. Daarnaast kunnen we het statiegeld van de eco cups toevoegen bij de bestel- en betalingsopties. Ook is het mogelijk om in onze systemen de CO2-voetafdruk van producten te melden. Op die manier maak je bezoekers bewust over het verschil tussen bijvoorbeeld een flesje spa en een beker kraanwater. In de studentenwereld moet het ieder jaar een stuk groener dan daarvoor. Een goede zaak, want ben je geen onderdeel van de groene revolutie, dan pas je niet meer in deze tijd.”
'We hebben er het volste vertrouwen in dat Tactile over een paar jaar net zo’n bekend merk is in de liveindustrie als in de studentenwereld'
Een sterk en betrouwbaar netwerk. Altijd en overal. GIGTECH zorgt er voor dat ieder evenement, groot en klein, een stabiele verbinding heeft. “Als je netwerk een uurtje uitvalt en er geen bier afgerekend kan worden, heb je ontevreden bezoekers en je loopt heel veel geld mis”, aldus Andrew Rijnbeek, medeoprichter van GIGTECH. “Dat gaat bij ons niet gebeuren.”
GIGTECH is een ICT-dienstverlener gespecialiseerd in tijdelijke netwerkvoorzieningen voor evenementen. “Wat wij leveren is een speciale draadloze techniek die ideaal is om kassa’s en pinapparatuur te verbinden met het internet”, legt Andrew Rijnbeek uit. “Traditioneel bekabel je zo’n netwerk, maar met honderden kassasystemen is dat geen doen. Een andere optie is om straalverbindingen te gebruiken, maar bij een groot evenement loop je hier ook tegen de grenzen aan van de bruikbare frequenties en krijg je te maken met storingen. Wij maken gebruik van Private LTE, een volledig draadloos systeem dat is gebaseerd op de techniek die voor het mobiele 4G-netwerk ook wordt gebruikt.”
Volgens Rijnbeek is Private LTE een van de meest betrouwbare oplossingen voor draadloze communicatie. GIGTECH bouwt op locatie een geheel eigen 4G-netwerk, met behulp van eigen zenders en simkaarten. Dit netwerk zit op een aparte gelicenseerde frequentie die enkel door de vergunninghouder gebruikt mag worden. “Met deze opstelling heb je volledig bereik over heel je evenemententerrein. Het is een zogenoemde non-line of sight-verbinding, dus het straalt net als bij mobiele telefonie ook door cabins en bomen heen. Je hebt uiteindelijk de keus om de simkaart direct in je pinautomaat te steken of wij leveren een router met simkaart aan, die op zijn beurt met een wifisignaal of een bekabelde verbinding aangesloten is op je betaalsysteem.”
Garantie
Hierbij levert GIGTECH veruit de meest stabiele draadloze techniek voor verbindingen. “Het fluctueert niet en het wordt niet verstoord. Wanneer je voorafgaand aan een showweekend goed bereik hebt, kun je er zeker van zijn dat het nog steeds goed werkt wanneer er duizenden bezoekers op je terrein rondlopen. Dit heeft geen invloed op de kwaliteit. Het systeem is een stuk efficiënter en duurzamer dan alles bekabelen. Deze techniek, samen met onze werkwijze, geeft een garantie op een goede verbinding, Vanuit onze expertise zorgen wij ervoor dat met een doorgerekend dekkingsplan het project goed voorbereid wordt en dankzij het gebruik van professionele telecomapparatuur de verbindingen altijd up and running blijven. Voor elk formaat evenement en voor elk budget hebben wij een passende oplossing.”
Er is veel mogelijk Naast het aansluiten van betaalsystemen is Private LTE ideaal om geluidsmeters over het gehele terrein te verbinden. “Geluidsmetingen worden steeds vaker verplicht gesteld binnen de vergunning en mogen voor de betrouwbaarheid niet op een publieke 4G-verbinding draaien. Zodra de veiling van 5G-frequenties in Nederland heeft plaatsgevonden weten wij wat wij van de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (voorheen Agentschap Telecom) aan tijdelijke frequenties mogen inzetten voor evenementen. Dit belooft dan hogere snelheden en daarmee ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld camera’s draadloos te verbinden.”
GIGTECH is ontstaan vanuit de behoefte aan stabiele en betrouwbare ict-oplossingen in de evenementenbranche. De Private LTE-techniek die ze inzetten komt uit de telecomsector. “Het is een compleet andere wereld dan de ICT-wereld. Het werkt anders, het praat anders. Daar is aparte expertise voor nodig. Wat ons onderscheidt is dat wij die kennis in huis hebben en gebruik maken van dezelfde materialen die de providers in Nederland ook gebruiken. Alleen zo durven wij de garantie te geven op feilloze verbindingen voor elk evenement.” ◾
Nu het stof van de coronapandemie weer is gaan liggen en het eerste écht volledige evenementenseizoen sinds 2019 volop van start is gegaan, valt te concluderen dat veel evenementen voor de betalingen op hun terrein weer zijn teruggevallen op de ‘vertrouwde’ betaalmunt. De reden? Het is een bewezen e ciënte en betrouwbare methode die voor organisatoren ook nog altijd goedkoper is dan een digitaal betaalsysteem.
Euro Events geldt al jaren als één van de grootste spelers en toeleveranciers op het gebied van toegangsen betaalsystemen. De dienstverlening is daarin heel breed, van polsbandjes en lanyards tot de vertrouwde en nog altijd populaire consumptiemunt.
“Zo’n muntje is toch ook een beetje festivalerfgoed”, zegt Luuk Peeters van Euro Events. “Waarmee we met het product natuurlijk wel met de tijd meegaan. Als bedrijf produceren we geheel afvalvrij, hergebruiken we grondstoffen – zo werken we bijvoorbeeld samen met een recyclebedrijf voor hergebruik van materiaal uit oude koelkasten – en recyclen we uiteraard alle muntjes die we weer innemen. Soms verdwijnt er natuurlijk nog weleens een munt in de grond. Maar omdat wij produceren met BIO-plastics, zijn deze snel biologisch afbreekbaar.”
Terug naar muntsystemen
Peeters stelt dat het voor organisatoren steeds belangrijker wordt om na te denken over de impact die hun evenement heeft en dat deze duurzame manier van produceren dus belangrijk is. Dit wordt onder meer ook met het oog op het verkrijgen van een vergunning steeds belangrijker. Daarnaast is de omzet in veel gevallen nog altijd gunstiger met munten dan digitaal. “Wij hebben diverse klanten die al hebben gekeken naar de inzet van digitale betaalsystemen en een aantal heeft het zelfs al geprobeerd. Van de partijen die terug zijn gegaan naar de muntjes krijgen we verschillende redenen te horen. Allereerst zijn er de kosten. Voor digitale betaalsystemen – met hoge kosten per transactie – is een dure infrastructuur nodig, want elk horecapunt heeft dan een eigen systeem. Bij een muntsysteem wordt de infrastructuur
en het eventuele contante geld geconcentreerd op één plek, wat de inzet van munten over het algemeen goedkoper, betrouwbaarder én veiliger maakt.”
Euro Events heeft daar een rekenmodel op losgelaten (zie kader) en Peeters beaamt dat de inzet van munten zeker voor de kleinere en middelgrote evenementen gunstig uitpakt. “Zeker in deze tijden waarin het organiseren van een festival of evenement steeds duurder wordt, wil men hier het optimale uit halen omdat de horecaomzet in veel gevallen belangrijk is voor het voortbestaan van zo’n evenement.”
Met het oog daarop is een snelle en efficiënte doorloop bij de bar of ander horeca-uitgiftepunt van groot belang. “Van de klanten die al eens de stap hebben gemaakt en nu weer terugkomen op munten, horen we dat die doorloopsnelheid bij het gebruik van munten gemiddeld hoger is. En dat is op zich ook wel logisch, want normaal verzamel je als je met een vriendengroep op een festival bent een x-aantal muntjes en haal je voor de hele groep drankjes. Bij digitale systemen gebeurt dat veel minder omdat voorschieten een duur grapje is. Zodoende gaan meer mensen zelf hun drankjes halen en daardoor is het veel drukker aan de bar voor gemiddeld minder drankjes per persoon. Dat zorgt voor ontevredenheid bij de bezoekers en uiteindelijk ook voor minder omzet. Want als mensen lange rijen bij de bar zien, zijn ze minder snel geneigd zelf ook aan te sluiten.”
Voordelen van munten
‘Cashless’ lijkt het toverwoord voor evenementen, maar zo’n woord kun je wat be-
treft Euro Events breed trekken. “Je kunt met pinbetaling muntjes kopen, dus in feite is een muntsysteem ook ‘cashless’. Wat echter ook gebleken is, is dat veel mensen om uiteenlopende redenen nog met contant geld naar een evenement willen gaan. Contant geld is in veel gevallen nog altijd populair om op een evenement in te wisselen voor muntjes.”
Waarde behouden
Er kleven volgens Peeters nog altijd veel voordelen aan de inzet van munten. Van het uitbetalen van vrijwilligers in munten (per saldo goedkoper dan hen een geldelijke vergoeding geven) tot de inzet van een munt voor sponsordoeleinden en uiteraard de veiligheid die het met zich meebrengt als er onverhoopt een stroom- of internetstoring zou zijn. Dan blijft het een geldig betaalmiddel dat zijn waarde be-
houdt, waardoor de horeca door kan blijven draaien. “En vergeet niet het aantal muntjes dat niet wordt gebruikt. Mensen verliezen een muntje, vergeten het uit te geven of willen het juist als herinnering bewaren. Gemiddeld wordt 3 tot 5 procent van de muntjes niet gebruikt. Dat is pure winst. Ook is gebleken dat men bij het gebruik van muntjes sneller geneigd is meer te bestellen. Men verliest – net als in een casino waarin men met chips werkt – de waarde enigszins uit het oog en is eerder geneigd om als een vriend nieuwe drankjes gaat halen alvast een muntje mee te geven. Zo zijn er nog talloze voorbeelden op te noemen waarom veel organisatoren voor muntjes blijven kiezen. Ze blijven praktisch, zijn een onlosmakelijk onderdeel van de festivalbeleving en ontegenzeggelijk goed voor de omzet.” Lees alles over consumptiemunten op euro-events.nl. ◾
Euro Events heeft een rekenvoorbeeld opgesteld waarin de financiële meerwaarde van consumptiemunten op een gemiddeld evenement van zo’n 10.000 bezoekers inzichtelijk wordt gemaakt. Daarbij wordt uitgegaan van het gemiddelde aantal van 10 munten dat een bezoeker doorgaans aanschaft à € 3,-. In totaal dus een verwachte omzet van € 300.000,-
MUNTSYSTEEM:
Kosten: 100.000 luxe breekmunten kost de klant € 3.000,- in aanschaf.
Gemiddeld wordt 3-5% van de verkochte munten niet ingeleverd.
Dit betekent dat 3.000 munten á €3,- pure winst betreft. Het gaat om een bedrag van € 9.000,-. Pure omzet € 9.000,-
Kosten € 3.000,-
Winst € 6.000,-
DIGITAAL SYSTEEM:
Kosten: de (pin)transactiekosten zijn ongeveer 2% van de omzet. Hier komt de aanschaf van een digitaal systeem nog bij.
Verwachte omzet is € 300.000,-
De kosten zijn 2% van € 300.000,- = € 6.000,-
Het verschil tussen een muntsysteem en een digitaal systeem is dus € 12.000,-
'Munten blijven praktisch, zijn een onlosmakelijk onderdeel van de festivalbeleving en goed voor de omzet'
Our all-in-one order and payment platform makes you easliy sell, manage, analyze and integrate. www.sjef.app
Haaaaaave you met Sjef? Het cashless cloud-based platform met real-time inzichten. Sjef is mede-ontwikkeld door Lauren-Jan van Doorn, die in de evenementenwereld bekend werd met zijn bedrijf elockers. Met het Sjef-platform wil hij nu het betalingsverkeer op evenementen naar een hoger niveau tillen.
Het platform Sjef is zo nieuw dat je er misschien nog niet eens van gehoord hebt. “We zijn nu eigenlijk pas een jaar actief”, vertelt Van Doorn over de geschiedenis van Sjef. “Het is echt in een absurd tempo gegaan. In juni 2022 was de vuurdoop met zestigduizend bezoekers verspreid over drie verschillende evenementen. Dat is allemaal goed gegaan.” Alles is vlekkeloos verlopen, zelfs toen op een van de festivals het internet uitviel. “We zijn twee uur offline gegaan, maar alle betalingen zijn geaccepteerd. Als je dat aan mensen uit de festivalwereld vertelt, geloven ze dat bijna niet. Zeker niet als je zegt dat je pas zes maanden bestaat."
Wat Sjef bijzonder maakt is dat het een overzichtelijk en eenvoudig te bedienen all-in-one order & payment-platform is, dat van A tot Z in-house ontwikkeld is. “Je ziet dat veel organisaties die verschillende festivals in hun portfolio hebben per evenement een andere betaalmethode gebruiken, zoals pinnen aan de bar, munten of RFID-polsbandjes of pasjes. Hoe fijn is het om voor al deze evenementen één centraal platform te gebruiken Iedereen vindt zijn eigen oplossing natuurlijk de beste, maar wat ik duidelijk probeer uit te leggen aan iedereen is dat wij alle software en alle touchpoints zelf gebouwd hebben, dus de infrastructuur is vanuit de kern tot in de kleinste details zo uitgewerkt dat het perfect werkt en zelfs hybride draait.”
Op steeds meer producten komt statiegeld. Het statiegeldbedrag wisselt per type product en dan heb je ook nog eens statiegeldtokens.“ Het platform is zo ingericht dat de organisator er geen omkijken naar heeft. Al het geboekte statiegeld komt namelijk op een aparte
post te staan, uitgesplitst per type product, zodat je de exacte aantallen kunt doorgeven of vergelijken met Statiegeld Nederland.” Naast statiegeld zorgt Sjef ervoor dat organisatoren ook betere inzichten krijgen in voorraad en betalingsverkeer, zelfs tot op terminalniveau.’’Wij zijn de enige die dat op die manier faciliteert. Door te werken met Sjef zorg je dat je altijd een kloppende voorraad en baradministratie hebt.’’
Omdat Sjef hybride werkt, zijn betalingen met ouderwetse festivalmunten ook nog altijd mogelijk. Voor events die hier nog mee werken, heeft Van Doorn echter wel een advies. “Mocht je munten gebruiken, dan is
ons mantra: start nou met registreren, zodat je je data inzichtelijk krijgt.”
Geef mij je angst
Volgens Van Doorn hoeft een festivalorganisator die Sjef in de arm neemt zich nooit meer druk te maken over het betalingsverkeer. “De vrees is dat je een bar niet kunt laten draaien wanneer de internetverbinding uitvalt. Die angst nemen wij weg. Dat is ook onze pitch: als ik nu de internetkabel eruit trek en het internet wegvalt, blijven onze systemen feilloos werken.” Voor de toekomst ziet hij nog allerlei interessante toepassingen. “We hebben leuke features, bijvoorbeeld dat je vragen kunt stellen aan bezoekers na een succesvolle betaling. Maar iedereen zegt nu nog: ‘Ik wil dat de betalingen geregeld zijn en that’s it.”
‘Het platform is zo ingericht dat de organisator er geen omkijken naar heeft’
Dutchband en Tebi werken samen om een nieuwe generatie PIN-kassa's te introduceren voor evenementen. Deze geavanceerde kassa's bieden tal van voordelen voor festivalorganisatoren en horecapartijen die op zoek zijn naar een snellere en e ciëntere manier om betalingen te verwerken. Bovendien maken deze innovatieve kassa's het voor bezoekers gemakkelijker, omdat ze alleen hun betaalpas of telefoon bij zich hoeven te hebben.
Dutchband zal de nieuwe kassaterminals in eerste instantie inzetten ter vervanging van de PIN-automaten die momenteel worden gebruikt voor handmatige muntverkoop. Later in het seizoen zullen de terminals ook worden gebruikt voor directe pinbetalingen aan de bar. Na succesvolle pilots dit voorjaar, waaronder een geslaagde vuurdoop
in Groningen en Aquabest bij Eindhoven, is het systeem klaar om op grotere schaal te worden geïmplementeerd. "Met deze nieuwe generatie PIN-kassa's zetten we een nieuwe stap in de ontwikkeling van Dutchband", zegt Michiel Fransen, Managing Director van Dutchband. "Betaalbaar gebruiksgemak, eenvoudige implementatie en betrouwbaarheid zijn
kenmerken waarmee Dutchband zijn reputatie heeft opgebouwd en die we voortzetten met het Tebi kassasysteem."
AMS1-terminal
Het kassasysteem dat Dutchband aanbiedt, maakt gebruik van de AMS1-terminal van Adyen. Hiermee kunnen verkopers snel en eenvoudig betalingen verwerken, waardoor fouten tot een minimum worden beperkt en bezoekers minder tijd kwijt zijn bij het afrekenen. Het systeem werkt zowel op WiFi als 4G, waardoor organisatoren snel operationeel kunnen zijn zonder veel tijd te besteden aan het opzetten van hun betalingsverwerking. Bovendien kan de AMS1 volledig offline werken als de WiFi of 4G onverhoopt uitvalt. Dutchband heeft zijn portfolio nu uitgebreid met de AMS1terminal, die na een snelle installatie direct klaar is voor gebruik op evenementen.
"Deze nieuwe generatie Adyen-terminals biedt alles wat belangrijk is in een festivalomgeving: gebruiksvriendelijkheid, draagbaarheid, snelle oplaadtijd en een lange batterijduur, verpakt in een robuuste behuizing," aldus Michiel Fransen.
Passie
Het gebruik van het Tebi-platform biedt vele voordelen voor festivalorganisatoren en individuele verkopers. Verkochte producten worden direct geregistreerd en inzichtelijk gemaakt, waardoor er betere beslissingen kunnen worden genomen over het assortiment en de inzet van middelen.
Tebi biedt overzichten per dag en per verkooppunt, waardoor het voor organisatoren en verkopers gemakkelijker wordt om hun prestaties te volgen en te analyseren. Dit bespaart niet alleen veel tijd, maar draagt ook bij aan de robuustheid van de onderneming en stelt de ondernemers in staat om zich meer te richten op hun passie in plaats van administratieve taken.
Ideale netwerk
Thijs van Himbergen, medeoprichter en CMO van Tebi: "De missie van Tebi is om de ondernemer te faciliteren met een geïntegreerd platform, zodat die zich beter kan toeleggen op de creativiteit en passie achter hun onderneming. Daarom is onze samenwerking met Dutchband perfect: hun ervaring op de internationale festivalmarkt en hun specifieke kennis van betaalsystemen stellen ons in staat om ons product verder te verfijnen op basis
van de behoeften van ondernemers die op festivals werkzaam zijn. Daarnaast biedt Dutchband ons het ideale netwerk om een effectieve implementatie van ons systeem te garanderen."
Pinnen aan de bar
Als aanvulling op het bekende muntensysteem zullen Dutchband en Tebi later dit jaar ook ‘pinnen aan de bar’ aanbieden op evenementen. De handzame AMS1-terminals zijn snel en eenvoudig te bedienen door barpersoneel en bieden meer fl exibiliteit in prijsvariatie tussen producten. Het maakt ook de afhandeling van complexere bestellingen, inclusief statiegeldbekers, eenvoudiger en nauwkeuriger. Het pinnen aan de bar wordt later dit jaar uitgerold en kan ook in een hybride vorm worden gebruikt, waarbij bezoekers kunnen betalen met munten en betaalpassen. Beide betalingen worden
geregistreerd en verwerkt op het Tebiplatform, waardoor er direct duidelijkheid is over de omzet en de verkochte producten per verkooppunt. Michiel Fransen: “De samenwerking tussen Dutchband en Tebi biedt aantrekkelijke voordelen voor festivalorganisatoren en andere evenementen. Het systeem maakt snelle en foutloze bet alingen mogelijk, registreert verkochte producten, biedt overzichten per dag en per verkooppunt, kan cashverkopen registreren, is eenvoudig te installeren en werkt draadloos op zowel WiFi als 4G. Bovendien introduceert het systeem pinnen aan de bar, waardoor de klantvriendelijkheid wordt vergroot en duidelijke overzichten van de omzet per verkooppunt worden gegeven. Dit alles draagt bij aan een soep el verloop van het evenement, tevreden bezoekers, verbeterd inzicht en een verhoogde omzet voor organisatoren.”
Bij de ontwikkeling van hun cashless betaalsystemen, is Paytree niet alleen uitgegaan van evenementenorganisatoren en het (bar)personeel op een evenement, maar ook van het gebruiksgemak voor de bezoekers. Paytree-CEO Bas Lutke: “Het resultaat is een systeem waarmee evenementen per saldo goedkoper uit zijn en waarmee bewezen hogere omzetten worden behaald.”
Het volledige systeem is ‘from scratch’ ontwikkeld door Paytree en daardoor compleet anders dan dat van andere aanbieders. Zo staan er bijvoorbeeld geen kassa’s op de bar of verkooplocatie, waardoor er meer ruimte is voor publiek om bestellingen te doen en er hogere omzetten gegenereerd kunnen worden én rijen snel worden weggewerkt. Het is ontwikkeld met niet alleen een hoge efficiëntie voor bestellende bezoekers in het achterhoofd, maar uiteraard ook voor de organisatie.
PayTree werkt met cloud-based PINterminals die om de anderhalve meter op de bar geplaatst worden. Deze terminals worden aangestuurd met handhelds waarop de bestelling kan worden doorgegeven. Vanwege de vele terminals gaat de afhandeling sneller en is er sprake van een betere doorstroming. De app geeft verder de voorraad weer en laat zien waar welk personeelslid staat. Bovendien is dankzij een heatmap precies te zien waar het druk is, zodat de organisator makkelijk kan bijspringen en bijsturen.
Blijven pinnen
Paytree-klanten hebben de keuze uit diverse contactloze betaaloplossingen, zowel voor evenementen als voor bijvoorbeeld pop-up-restaurants op een festivalterrein. Uiteraard zijn er ook hybride oplossingen mogelijk, zelfs als klanten niet volledig cashless willen, legt Bas Lutke uit. Bijvoorbeeld door de inzet van Paytree POS Muntverkoop of NFC-opwaardeerkaarten, waarmee bezoekers cash in cashless kunnen omzetten, aldus Lutke, die stelt dat Paytree ook helemaal klaar is voor statiegeldregelingen voor plastic bekers op festivals. “Eventueel inclusief bekers. Ons cashless refunds systeem is bijvoorbeeld ook inzetbaar voor borg, denk aan het gebruik van kluisjes op een terrein.” Ook als het internet hapert of wegvalt kunnen de betalingen doorgang vinden. “We hebben een systeem ontwikkeld waarmee betalingen worden vastgehouden in de handheld. Zodra de verbinding is hersteld, worden deze doorgestuurd naar onze serverparken. Ook in het geval van stroomuitval kunnen bezoekers blijven pinnen.”
Het andere bedrijf van Lutke, Eventree, richt zich op online- en o ine ticketverkoop en heeft het komende evenementenseizoen zo’n 300 events op de planning staan. Lutke: “Ook bij Eventree staan we niet stil. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de finance unit die ook gebruikt wordt bij Paytree. Organisatoren hebben hierdoor meer grip op hun ticketgelden, die dagelijks kunnen worden uitgekeerd. Daarnaast hebben we verschillende marketingtools ontwikkeld, waarmee de organisatoren bezoekers kunnen benaderen via sms of mail. We luisteren naar de problemen van organisatoren en proberen hen met slimme features zoveel mogelijk te ontzorgen.”
Minder omzet, minder kosten
Lutke is overtuigd van de kracht van Paytree en gaat op een andere manier om met vergoeding. “De afdracht is namelijk omzetgerelateerd. We willen zo toegankelijk mogelijk zijn voor ieder soort evenement en voor uiteenlopende organisatoren. Door deze manier van werken maken wij de inzet van cashless op evenementen goedkoper, terwijl door de snelheid waarmee bezoekers kunnen bestellen en betalen, de omzetten omhooggaan. We laten bovendien zien dat wij ervan overtuigd zijn dat het systeem goed werkt. Wie de stap eenmaal heeft genomen, wil niet meer terug.” ◾
We blikken terug op een vlekkeloze start van het festivalseizoen 2023! Niet alleen voor organisator Apenkooi Events was de afgelopen editie van DGTL weer een succes, ook Twelve kijkt terug op een zeer geslaagd festival. Twelve, specialist op het gebied van het totaalpakket en partner in de evenementenwereld, en Apenkooi trappen al jaren samen het festivalseizoen af. Na deze aftrap gaat het vizier op de drukke festivalmaanden. Roos Potter, Projectmanager Events bij Twelve, blikt terug op deze aftrap en staat stil bij het belang van duurzaamheid, de uitdagingen van het afgelopen jaar én de ambities van Twelve.
Het paasweekend is voor ons echt de start van het evenementenseizoen”, vertelt Roos Potter. “Daar werken we maanden naartoe, zodat we vanaf dan klaar zijn voor de drukte die gaat komen. Voor DGTL – dat in het paasweekend plaatsvond op de NDSM-werf in Amsterdam - hebben we de kassa’s, connectiviteit en de ticketing verzorgd. De laatste jaren hebben we naast onze betaalsystemen, wat nog steeds onze core business is, ook de perfecte oplossing voor connectiviteit en ticketing opgezet. Zo kunnen we onze klanten in de evenementenwereld echt een totaalpakket bieden en een nog grotere meerwaarde zijn voor alle organisaties die wij ondersteunen.”
Om een evenement zorgeloos te laten verlopen, is een stabiele internetverbinding noodzakelijk, benadrukt Roos. “Door onze jarenlange ervaring op het gebied van cashless betaaloplossingen, weten wij als geen ander hoe belangrijk stabiel internet is. Cashless en connectiviteit gaan hand in hand. Om geen omzet mis te lopen door internetstoringen en dit te kunnen garanderen, hebben wij Twelve Connect in het leven geroepen. Naast de eenvoud waarmee ons Connect-team het netwerk opzet, wordt dit tijdens een event constant gemonitord. Zo weten we altijd wat er speelt.”
Tijdens DGTL draaide Twelve het volledige evenement met een eigen LTE-netwerk.
“Nadat we dit uitvoerig getest hebben op kleinere evenementen, is DGTL het eerste grootschalige evenement waar we aan de slag gingen met een eigen private LTE-netwerk, oftewel een 4G-netwerk. Dat verliep uitstekend. We hebben ruim 250 betaalterminals ingezet en zowel de vaste als de mobiele terminals draaiden probleemloos.”
Na enkele lastige coronajaren krabbelde de live-industrie vorig jaar gelukkig weer overeind. Wat waren de grootste uitdagingen voor Twelve? “Afgelopen festivalseizoen hadden we echt te maken met het personeelstekort en de kennis die verloren is gegaan door personeel dat in coronatijd is weggegaan. Ondanks dat hebben we er alles aan gedaan om de evenementen goed te laten verlopen. Iedereen bij Twelve - van het management tot aan de stagiairs – heeft meegeholpen. Als team hebben we er met z’n allen de schouders onder gezet en samen geknald! Uiteindelijk hebben we vorig jaar toch nog meer dan 300 evenementen gedraaid. Gemiddeld stonden we met zo’n 320 kassa’s per weekend in het veld, in het drukste weekend waren dat er zelfs 1.300!”
Mede hierdoor kijkt Roos enorm uit naar het komende festivalseizoen. “Er staat een ervaren projectmanagementteam en ons personeelsbestand is op volle kracht. De uitdagingen van 2022 hebben we getackeld en hebben enorm veel zin in de komende maanden. Zo staat Best Kept Secret één van de grootste events die we elk jaar draaien voor de deur. Een festival dat volledig ‘pin only’ is. Een heel ander soort festival dan DGTL. De locatie is bij-
een enorm verschil. Dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, maar dat maakt het ook weer heel leuk.”
Ondersteuning van A tot Z
Maar Twelve focust zich niet alleen op grote events. “We zijn er ook voor kleinschalige evenementen die bijvoorbeeld alleen onze kassasystemen willen inzetten. We vinden het belangrijk om langdurige samenwerkingen aan te gaan en organisatoren te ondersteunen in hun wensen of volledig te ontzorgen met ons totaalpakket. Apenkooi is hier een perfect voorbeeld van. We werken al lange tijd samen en waarderen deze samenwerking enorm! Gelukkig krijgen we vaker de feedback terug van organisatoren dat zij het fi jn vinden dat wij hen van A tot Z kunnen ondersteunen. Onze kernwaarden zijn: Team, Dedication en Energy. Dit dragen we uit en zo gaan we ook te werk. Samen met onze klanten en partners hebben we allemaal hetzelfde doel voor ogen: er samen voor zorgen dat een productie succesvol verloopt.”
Thomas van Well Groeneveld, verantwoordelijk voor de Brand Partnerships bij Apenkooi, sluit zich hier volledig bij aan. “Naast resultaat leveren met elkaar, is het ook gewoon heel gezellig op zo’n dag en daardoor is de samenwerking met Twelve heel goed!”
Inspelen op duurzaamheid
Duurzaamheid wordt steeds belangrijker in de live-industrie. Zo moeten festivals vanaf volgend jaar minstens 70% van hun bekers en voedselbakjes recyclen of hergebruiken en is wegwerpplastic verboden. “Duurzaamheid is vanzelfsprekend een belangrijk thema”, legt Roos uit. “Bij Twelve zagen we als één van de eerste partijen de voordelen van cashless. Een groot voordeel hiervan is een betere klantervaring. Bezoekers hoeven niet meer in de rij te staan voor muntjes, maar kunnen rechtstreeks bestellen aan de bar. Hierdoor heeft de organisatie altijd direct realtime inzicht in de gedraaide omzet. Daarnaast hoeft er geen onnodig plastic meer verspild te worden met de productie van deze munten, win-win-win!”
We zetten graag een extra stap
Bij DGTL pinde maar liefst 99% van de bezoekers hun consumpties. Dat is een extreem hoog percentage. Slechts 0,2% van de bezoekers betaalde met een betaalpas.
“Dit is een speciale betaalpas die we hebben ontwikkeld, bestaande uit mais, welke voor 90% biologisch afbreekbaar is. DGTL is het eerste volledig circulaire festival ter wereld. Hun doelstellingen op het gebied van duurzaamheid liggen erg hoog. Wij vinden het belangrijk om daarin met hen mee te denken, te ondersteunen en een stap extra te zetten!”
Ook Thomas van Well Groeneveld van Apenkooi merkt op dat Twelve hierin actief meedenkt. “Twelve helpt ons in onze pilaren om meer sustainable te zijn. We werken niet meer met tokens, maar zijn volledig cashless, dat levert zeker een bijdrage aan onze doelstellingen.”
Internationale ambities
“Wat onze ambities zijn?” Roos lacht. “Iedereen over op cashless! Veel organisaties houden nog vast aan munten, maar we overtuigen hen graag van de voordelen van een pin only-systeem.” Maar de ambitie is groter. “In omringende landen als België en Duitsland wordt vooral nog contant betaald. Onze betaaloplossingen staan bijvoorbeeld bij RSC Anderlecht in België, dat nu volledig pin-only is. De geluiden die wij horen zijn heel positief. Wanneer ook in het buitenland de switch gemaakt gaat worden naar cashless, dan zijn wij er helemaal klaar voor om iedereen te ondersteunen!” ◾
Het gebruik van QR-codes heeft tijdens de coronapandemie een definitieve vlucht genomen, ook in de horeca. Volgens TIQS schuilt daarin dan ook de toekomst voor hybride cashless payments. “De QR-code is dé toegang naar je wallet", aldus Peter Roos van TIQS. “Je komt bij de bar, je doet je bestelling, die scant de QR-code en de kassa rekent af.” DOOR:
Optimize, digitize, monetize, dat zijn de drie kernwoorden van TIQS, het digitale loyalty- en bestelsysteem voor horeca en evenementen. Volgens Peter Roos begon het idee voor TIQS tijdens het afrekenen van een portie calamaris fritti en een paar rode wijntjes op een zonovergoten strand. “Dat is uitgegroeid tot een internationaal bedrijf waarmee we hotelketens bedienen met QR-codes in de roomservice, van Ibiza tot aan de Westergasfabriek.”
Waar het nut van een QR-code tot een paar jaar geleden nog alom betwist werd, hebben QR-codes ondertussen bewezen dat ze ons leven wel degelijk makkelijker kunnen maken, zo onderstreept Roos. “We hebben een QR-codesysteem dat met kop en schouders boven elk ander systeem uitsteekt qua functionaliteit, gebruiksgemak
en inzetbaarheid. We hebben onze eigen Point Of Sale gemaakt om in ieder geval te laten zien dat het allemaal gekoppeld kan worden. Dus een Proof Of Concept van een Point Of Sale; een krachtig systeem, wat in de afgelopen drie jaar verder is uitgegroeid tot één volwaardig kassasysteem.”
Cashless betaalkaart
“Cashless with a different attitude”, zo omschrijft Roos de toepassingen van TIQS. Het TIQS POS-kassasysteem met pinterminal is slechts één van de cashless oplossingen voor evenementen die het bedrijf kan aanbieden. Een andere optie is de combinatie van het TIQS POSkassasysteem met de zogenaamde cashless-kaart, met hierop een QR-code. Via deze QR-code kunnen gebruikers afrekenen en hun kaart opwaarderen. Simpel,
handig én duurzaam, oordeelt Roos. “Je loopt geen plastic muntjes weg te gooien. Je hebt niet aan het einde van de avond weer een stapel plastic over waarmee je de wereld naar de verdoemenis helpt, om het zo maar te zeggen.” Daarnaast zijn de toepassingen eindeloos. “Wij willen het eigenlijk hybride maken, omdat je het dan meer kan gebruiken. Dan kun je dat kaartje mee naar huis nemen en weer gebruiken op een volgend evenement of je gaat er volgende week mee naar Henks patatkraam.”
Geen witte jassen
TIQS heeft daarnaast een eigen ‘order app’, die bijzonder gebruiksvriendelijk is. “Het enige waarbij je met cashless een voordeel kunt behalen voor de promotor en het evenement ten opzichte van kaartloos pinnen
of gewoon pinnen is met het bestelproces. Wij hebben de ervaring dat mensen twintig minuten in de rij staan en op het laatste moment aan hun vriendin vragen: ‘Wat wil jij eigenlijk?’ Dat is het grote probleem van alle rijen op evenementen. Mensen praten over alles in de rij, behalve over wat ze gaan bestellen.” Als het aan TIQS ligt, behoort dat tot de verleden tijd. “Wij hebben een app ontwikkeld waarin je kunt aangeven wat je wilt bestellen. Je betaalt vanuit de wallet en je krijgt een QR-code op je telefoon te zien. Dan loop je naar de bar toe, daar staat een zelfscanunit, je scant ‘m en daar komt er een bonnetje uit met wat je besteld hebt.”
Volgens de kleurrijke beeldspraak van Peter Roos zijn er voor hun systeem ‘geen mannen met lange witte jassen nodig’ om alles
in goede banen te leiden. “Je moet natuurlijk een oplossing hebben die staat als een huis en die gemakkelijk te begrijpen is, dus ook voor de promotor. Ik denk dat we daar wel wel redelijk in geslaagd zijn.” Roos is bovenal trots op zijn QR-printers.“ We hebben we onze eigen printer ontwikkeld en dat is wel een technisch hoogstandje. Normaliter hangen al die printers aan een computer of het zijn cloudprinters. Onze printers hebben een simkaart zodat ze standalone kunnen werken. De software die hiervoor geschreven is, werkt op dezelfde manier als de messenger op Facebook. Dat is technisch gezien best ingewikkeld. En op die printers zit ook een lampje en een belletje, wat de horeca graag wil. Daar zijn we uniek in.”
Volgens Roos worden er meer bestellin-
gen gedaan dankzij QR-codes. “Ik vind dat wij als partij heel goed naar onze klanten luisteren, maar ook heel goed meedenken. ‘Hoe kunnen we er nou niet een monster van maken, maar iets waarmee je echt geld kunt verdienen?’ Ik kan je garanderen dat als je een printer van ons hebt met een QR-code, dan verdien jij dertig tot veertig procent meer aan omzet.”
Daarmee onderscheidt TIQS zich volgens Roos van de concurrentie. “We willen de status quo uitdagen. Net zoals Apple. We kunnen wel hetzelfde doen wat iedereen doet, maar als een jongen zegt ‘ik wil David Guetta worden’, dan denk ik bij mezelf: ‘Waarom zou je dat nou doen? We hebben er al een. Ga lekker iets unieks doen.’ Dat is ook onze zienswijze. TIQS staat voor: This Is Quite Simple. We willen het gewoon simpel houden.” ◾
'TIQS staat voor
This Is Quite Simple. We willen het gewoon simpel houden'
Wat begon als een simpele ‘rekenhulp achter de bar’ is nu uitgegroeid tot een uitgebreid kassasysteem. Het festivalseizoen van 2023 is in volle gang en Whizz-kit blijft zich ontwikkelen. Het Whizz-kit kassasysteem werkt nu met munten, pintransacties, realtime omzetcijfers en uitgebreide rapportages. Voorraadbeheer is ook een nieuw onderdeel van het Whizz-kit platform. Frank Herwaarden van Whizz-kit: “De kassa's moeten altijd werken, zelfs zonder internet.”
Kun je iets vertellen over de lancering van Whizz-kit?
Frank van Herwaarden: “Vorig seizoen waren we de eerste in de markt met een kassasysteem zonder pin, speciaal voor evenementen met munten. Whizz-kit is ontworpen voor evenementen die duurzaam willen werken met soft- of hardcups en een inleversysteem willen hanteren. Dat was nog niet eerder mogelijk.”
Wat is het bijzondere aan het systeem?
“Bij een returnsysteem moeten drankmunten worden verrekend met het verschil tussen de bekers. Het probleem dat barmedewerkers deze berekening vaak niet foutloos uit het hoofd konden maken, werd op deze manier opgelost. Dat twee muntsystemen - drankmunten en beker/recyclemunten - tegelijkertijd in één berekening kunnen worden meegenomen, was voor veel festivals een uitkomst. Whizz-kit verdient zichzelf snel terug aangezien telfouten worden voorkomen. Bovendien is het niet afhankelijk van internet en stroom.”
Jullie blijven Whizz-kit constant vernieuwen en aanpassen. Welke features hebben jullie onlangs geïntroduceerd?
“Hoewel onze concurrenten aan het eind van het festivalseizoen 2022 ook een soortgelijke formule begonnen aan te bieden, blijven we op een aantal punten nog steeds onderscheidend en uniek. De Whizz-kit oplossing was vanaf het begin al praktisch en nuttig, en het werd met succes ontvangen door de markt. Dit gaf ons de motivatie om de afgelopen winter flink
door te ontwikkelen. Momenteel introduceren we nieuwe functies en we hebben plannen om volgend jaar aanverwante producten te lanceren. Onlangs hebben we nieuwe innovaties uitgebracht en ingezet op meerdere grote festivals die ons kassasysteem nog krachtiger maken. Eén van de grootste toevoegingen is het realtime omzet volgsysteem, dat zelfs werkt als een kassa offline is. Dit geven we weer in een analytics-dashboard waarmee alle beschikbare data gebruiksvriendelijk kunnen worden samengesteld en gerapporteerd. Daarnaast hebben we ons voorraadsysteem verder ontwikkeld en gekoppeld aan het dashboard, waardoor organisatoren nu hun voorraad real-time in de gaten kunnen houden en eventuele verschuivingen en bestellingen van voorraad kunnen organiseren gedurende het evenement. Het mooie is dat de opdrachtgever dit allemaal zelf kan instellen en bekijken met zijn persoonlijke inlog, zonder tussenkomst van
ons team. Deze nieuwe innovaties maken Whizz-kit nog meer een complete oplossing voor evenementen en organisatoren.”
En pinnen? Geloven jullie daar niet in?
“Bij Whizz-kit zijn we niet tegen het gebruik van een pinsysteem, maar we zijn van me-ning dat het alleen betrouwbaar is als er een back-upsysteem is in geval van internet- of stroomstoringen. Een storing kan namelijk grote gevolgen hebben voor het evenement. Daarom hebben wij gekozen voor een kassa-systeem op basis van munten, dat altijd blijft werken, zelfs als er storingen zijn.”
En toch biedt Whizz-kit pinbetalingen aan
“Jazeker, en het werkt top. Als organisator wil je echter met je betaalsysteem geen enkel risico lopen. Wij zijn dan ook een groot voorstander van het gebruik van een vangnet.”
Twee betaalsystemen inrichten is duurder?
“Als je een muntenbetaalsysteem op je evenement gebruikt, dan is Whizz-kit perfect gescikt voor het berekenen van je bestellingen met een retoursysteem. Als je bereik hebt, kun je met Whizz-kit gewoon pinnen, zonder extra kosten voor het kassasysteem of een extra wifi -netwerk. Wij beschouwen pinbetalingen als een extra service voor de bezoekers. Het is altijd mogelijk om met munten te betalen en als er bereik is kan er ook gepind worden. Voor dit hybride betaalsysteem is geen extra internetnetwerk nodig. Pin is bij ons een kosteloze module die inclusief wordt aangeboden in de verhuur van het kassasysteem. Onze transactiekosten zijn aanzienlijk lager dan die van andere betalingsdiensten. Je betaalt dus alleen voor het munten-betaalsysteem en profiteert van de voordelen van het Whizz-kit hybride betaalsysteem met pin.”
En 100% pin op een evenement?
“Binnenkort kun je bij Whizz-kit ook 100% pinbetalingen accepteren op je evenem-
ent, zonder het gebruik van een muntenbetaalsysteem. Maar dan uiteraard wel weer met gebruik van een vangnet. Offline transacties dienen dan als back-up bij storingen, waarbij pin-transacties worden opgeslagen voor later herstel van de verbinding. Helaas zijn er nog beperkingen in het netwerk, die voor heel Nederland gelden in termen van capaciteit en beperkte duur van onderbrekingen. In de nabije toekomst zal dit sterk worden verbeterd, waardoor er ook een vangnet is voor langdurige internetstoringen binnen dit netwerk. Kortom, voor verschillende organisatoren verschillende smaken: alleen met munten, munten & pin en 100% pin met offline transacties.”
Wat wordt jullie focus voor het seizoen van 2023?
“Ons doel is om nog steeds de grootste festivals van Nederland te bedienen. Meerdere dagen en meer dan 100.000 bezoekers? Geen probleem, wij kunnen het aan. Tegelijk kunnen we dankzij het gemak van ons systeem ook kleinere festivals zeer goed van dienst zijn. Zelfs als je maar tien kassa's nodig hebt, kun je bij Whizz-kit terecht.”
De voordelen van Whizz-kit
» Werkt zónder internet; dus nooit storingen!
» Niet hoofdrekenen; enkel intoetsen en aflezen
» Nu ook hybride met pin en 100% pin
» Analytics-dashboard met realtime omzet & voorraadbeheer
EB Live staat ieder nummer vol met interviews met professionals die (meestal) over hun werk praten. In deze rubriek zetten we de spotlights op het persoonlijke leven van die prominenten. In deze editie is dat Marcel Verhaar, een van de oprichters van het festival VESTROCK.
Wat is het leukste aan je baan?
“De variatie. En het bezig zijn met muziek. Hoewel ik me in de praktijk soms meer voel als een reisagent: het regelen van hotels, vluchten en catering. Maar wat ook heel leuk is, is dat er in deze branche veel boeiende en hartelijke mensen werken.”
Wat wilde je vroeger worden?
“Enorm cliché natuurlijk: popster. Door allerlei redenen (waaronder gebrek aan echt talent) is het bij een bescheiden notering in de lagere regionen van de Top 40 gebleven. Maar daardoor doe ik wel wat ik nu doe.”
Welk concert blijft je voor altijd bij?
“Een concert dat me altijd zal bijblijven is dat van Gavin Friday in de Vooruit in Gent in 1989. Het nummer ‘Each Man Kills The Thing He Loves’ greep me echt bij de keel.”
Welke artiest zou je nog graag live willen zien?
“Ballboy uit Edinburgh. Ze doen heel sporadisch shows en kondigen dit vaak ook heel kort van tevoren aan. Maar het gaat me een keer lukken om erbij te zijn!”
Wat is buiten je werk je grootste passie?
“Mijn vrouw, kinderen, familie en vrienden. Lezen, reizen, wandelen. En whisky.”
Wat is de belangrijkste les die je de afgelopen jaren hebt geleerd?
“Het zijn echt de kleine dingen die ertoe doen. Het hoeft niet allemaal groots en meeslepend te zijn.”
Ben je een ochtend- of een avondmens?
“Avondmens. Of meer een nachtmens.”
Welk boek ligt er op je nachtkastje?
“Dat is ‘How To Live In The Country’ van Tom Hodgkinson. Tom is oprichter van The Idler. Zijn filosofie is dat ons leven wordt ge -
kenmerkt door veel werken, veel stress en consumptie, en hij moedigt mensen aan om een tegenbeweging van meer ‘niets doen’ te omarmen. Meer genieten van het leven (en van fine ales). Een paar jaar geleden hebben we ook zijn jaarlijkse Idler Retreat in Toscane gedaan. Heerlijk!”
Wat stel je het vaakst uit?
“Declaraties, bonnetjes…. Vreselijk, echt.”
Wat weten de meeste professionals niet over jou?
“Ik houd heel erg van wandelen. Leek me vroeger meer voor bejaarden, maar ik geniet echt intens van lange meerdaagse wandeltochten. Ook houd ik meestal stil dat ik nog steeds een enorm zwak heb voor bands als Duran Duran en a-ha.”
Geboortedatum: 1-08-1972
Naam: Marcel VerhaarInteresse om samen te werken?
Neem vrijblijvend contact op met ons team via sales@entertainmentbusiness.nl voor de mogelijkheden of een (virtuele) kop ko e.
Meer tickets verkopen?
Wij helpen je met onze krachtige, bewezen stabiele ticketoplossingen op maat. Profiteer van onze 30 jaar ervaring in de Nederlandse live-entertainmentmarkt.
Meer weten, bel ons!
