Burgerweeshuis versus gemeente Deventer

Tijdens de afgelopen editie van Eurosonic Noorderslag won het Burgerweeshuis een IJzeren Podiumdier voor Beste Podium. Directeur Kelly Hammer ziet de prijs als een hart onder de riem. De bijna 40-jaar oude instelling is sinds november vorig jaar verwikkeld in een strijd met de Gemeente Deventer. De inzet is verhuizing naar een nieuw pand óf een samenvoeging met de Deventer Schouwburg.

Tien jaar geleden startte Burgerweeshuis in samenwerking met de gemeente Deventer een onderzoek naar de verhuizing naar een nieuwe, modernere locatie. Wethouder Ilse Duursma is echter voorstander van een nieuw onderzoek waarbij het Burgerweeshuis en de Deventer Schouwburg onder één dak gehuisvest worden. Directeur Kelly Hammer noemt dit ‘een slecht plan’.

Hoe is Burgerweeshuis gestart?

Kelly Hammer: “Wij komen uit de krakersbeweging. Het monumentale pand, waar we nu nog steeds in zitten, werd in 1981 gekraakt. Een paar jaar later is op die plek een jongerencentrum ontstaan, dat is uitgegroeid tot een poppodium. Onze locatie zorgt wel voor de nodige uitdagingen, vooral nu onze industrie grote stappen heeft gemaakt op het gebied van professionalisering. Burgerweeshuis is eigenlijk te groot voor nieuwe talenten en niche-genres, maar te klein voor de echt grote namen. De grote artiesten slaan ons vaak over omdat we bijvoorbeeld niet kunnen uitpakken met een lichtshow of projecties. Daarnaast merken we steeds vaker het gemis van een ruime backstage en moderne kleedkamers. Met een zaal die plaats biedt aan 450 bezoekers is het ook moeilijk om tot een gezonde exploitatie te komen op bijvoorbeeld het gebied van tickets en horeca. Wil je toekomstbestendig zijn, dan moet daar allemaal verandering in komen en daar zijn we al heel erg lang mee bezig.”

Draait Burgerweeshuis een gezonde exploitatie?

“Dat doen we, ondanks alle uitdagingen, zeker.”

Eind vorig jaar kwam Burgerweeshuis in het nieuws. De gemeente wilde dat jullie zouden intrekken in de plaatselijke schouwburg. Jullie beschouwen dit als een slecht plan. Zouden op die manier echter niet al die uitdagingen zijn opgelost?

“Dat zou je denken, maar volgens ons kom je hierdoor juist dichter bij het ravijn terecht. We zijn al tien jaar bezig om een toekomstbestendige herhuisvesting te vinden. Er is in eerste instantie locatieonderzoek gedaan, maar het advies was om te verbouwen op de huidige locatie. Dat plan is uitgewerkt, maar het college en de raad zetten daar een streep door. Er was hiervoor geen ruimte binnen de cultuurportefeuille. Er is opnieuw locatieonderzoek gedaan en daar is uiteindelijk het haveneiland uitgekomen. Die plek werd vorig jaar omarmd door de raad. We zijn toen aan de slag gegaan om een goed plan te maken. Je praat over een investering van ongeveer 15 mil- kwamen met het idee om de twee instellingen onder een dak te voegen. Dat viel bij ons verkeerd. Vooral omdat er geen tijd meer is om weer een nieuw onderzoek te starten en we hier al een decennium mee bezig zijn. Een nieuw onderzoek duurt zeker een à twee jaar en de plannen voor Haveneiland liggen klaar.”

Hoe realistisch is het doorgaan van het Haveneiland-plan op dit moment?

“Begrijp mij goed, natuurlijk willen wij ook dat de Schouwburgplannen opgelost gaan worden. Alleen los je dat niet op door daar een poppodium aan toe te voegen. Daarmee doe je beide partijen tekort. Dat verhaal is te onderbouwen met steekhoudende argumenten. Daarnaast hebben we gekeken of er succesvolle voorbeelden waren en die zijn er gewoon niet - mits je accepteert dat de popfunctie altijd het onderspit delft. Dat is vreemd, want je kunt stellen dat de rollen na corona zijn joen euro. Er speelden echter ook andere dossiers, bijvoorbeeld die van de Deventer Schouwburg, die met een exploitatieprobleem worstelt. Ook zij zochten naar een manier om toekomstbestendig te worden. Hun plan bleek echter vele malen duurder uit te vallen. Bij elkaar praat je over 50 miljoen. Dit heeft ervoor gezorgd dat de gemeente aan de rem heeft getrokken en is gaan zoeken naar andere oplossingen. Zij omgedraaid. De popsector zit bijna op de cijfers van 2019 en het theater blijft toch achter. Wij geloven heel erg in het Haveneiland-plan en zijn bijna constant in gesprek geweest met de raad. Ik durf nog geen uitspraken te doen over hoe realistisch dit nog is. Inmiddels zijn er verschillende openbare vergaderingen geweest en daar is het belang van een poppodium heel vaak onderstreept.” ▶

Denk je al na over wat er gaat gebeuren als de gemeente voet bij stuk houdt?

“Dat is een vraag die ik niet kan beantwoorden. De feiten zijn dat we vol inzetten op het Haveneiland en er geen tijd is voor een nieuw plan. De gemeente wil voor een nieuw onderzoek vier ton uittrekken. Dat is een gigantisch bedrag en als je het mij vraagt weggegooid geld. Al vroeg in dit traject hebben we goed naar onszelf gekeken en de vraag gesteld of we niet te veel oogkleppen op hebben. Maar alle onderzoeken kennen dezelfde conclusie: dit moet je niet willen.”

Hebben jullie contact met de Deventer Schouwburg?

“Natuurlijk praten we met elkaar. Directeur Rob van den Hove gaf een paar weken terug een interview aan het AD waarin hij zegt vooral te geloven in de plannen die het theater zelf heeft gemaakt. Hij heeft daar, net als wij dat deden, hard aan gewerkt. Rob zegt dat hij geen mening over het collegevoorstel heeft. Dat begrijp ik wel omdat hij, met het exploitatietekort, in een andere situatie zit dan wij.”

Burgerweeshuis heeft inmiddels meerdere protesten georganiseerd, waaronder een optocht naar het stadhuis voordat een vergadering begon. Wat waren de reacties?

“Onze bezoekers en de Deventernaren begrijpen wat het Burgerweeshuis betekent voor de stad en ondersteunen ons volledig. De demonstratie werd dan ook massaal bezocht. Daarnaast zijn er inmiddels twee Raadstafels geweest en die waren alleen maar gevuld met insprekers. Burgers die zich zorgen maken over het voorstel van het college. Dat is veelzeggend. We horen ook geen tegengeluid van mensen die dit wel een goed plan vinden.”

Voor deze perikelen kwam de bran- che net uit de corona-periode. Hoe was dat voor een kleiner podium en merken jullie daarvan nog iets?

“De pandemie liet vooral zien hoe veerkrachtig iedereen hier is. We zijn al snel gaan kijken wat we wél konden doen, bijvoorbeeld tuinconcerten en ondersteuning voor aanstormend talent. Een bijzonder project tijdens de pandemie was de lancering van een pop-uplocatie. Grappig genoeg was dit op het Haveneiland. Ook fi nancieel zijn we goed uit de coronaperiode gekomen. Van maart vorig jaar tot september konden we ons geluk niet op. Er was veel behoefte en snel zaten we weer op de bezoekersaantallen kelijkheid en het bereiken van jongeren zijn belangrijk voor Burgerweeshuis en ik maak mij soms zorgen hoe we dat allemaal kunnen bewerkstelligen. Aan de andere kant is er nog geen trend te zien dat de bezoeker niet komt. In het Noorderslagweekend hadden we DeLikt staan en organiseerden we een clubavond. Beide waren goed voor een omzet waar je u tegen zegt.” van 2019. Waar we wel tegenaan lopen, is dat de programmering van nieuw talent en niche wel wat achterblijft. Dat is een trend die je overal ziet. De grote namen doen het in Nederland heel goed en alles wat daar onder valt een stuk minder. We kunnen dit jaar gelukkig wel inzetten op grote tuinconcerten voor meer bezoekers met artiesten als Claw Boys Claw, DeWolff, Delinquent Habits en Curtis Harding. Je praat dan over bezoekersaantallen van zo’n 750. Een andere nasleep zijn de prijzen en het gebrek aan technisch personeel. Zo hebben wij opnieuw de horecaprijzen moeten verhogen. Iets dat je eigenlijk niet wilt doen, maar je ontkomt er niet aan. Ook zaken als inclusiviiteit, diversiteit, toegan-

Tijdens ESNS wonnen jullie in de categorie Beste Podia een IJzeren Podiumdier, gekozen door leden van de branchevereniging VPNF. Hoe was dat?

“We waren al superblij met de nominatie, samen met Ekko, Muziekgieterij en Patronaat. Dat we de prijs ook wonnen, kwam als verrassing, ook al hoorde ik meerdere keren ‘Jullie verdienen hem, zeker gezien wat er allemaal speelt’. Deze prijs laat zien dat de branche begrijpt dat je binnen de muziekketen ook als een klein podium een functie hebt binnen het clubcircuit. Daarnaast is dit natuurlijk ook een groot hart onder de riem. Wat er nu in Deventer met ons speelt is niet alleen het gesprek in de stad, maar ook daarbuiten. Een ander bijkomend voordeel is dat deze prijs een helder signaal is richting de gemeente. Dit heeft volgens mij meer impact dan dat ik nog 100 keer aan het college en de raad het belang van Burgerweeshuis benadruk.”

Waar staat Burgerweeshuis over vijf jaar?

“Ik hoop dat we dan van een klein naar een middelgroot podium zijn gegroeid, met twee zalen. Een van 700 en een van 275. We zijn goed in talentontwikkeling, staan bekend om onze nachtprogrammering en krijgen de internationale subtop op ons podium. Dat gaan we vasthouden en uitbreiden om zo een nog grotere regionale functie te krijgen. Dit alles hopelijk in een nieuw pand op het Haveneiland.”