Broadway in de Nederlandse achtertuin

De spektakelmusical Les Misérables trekt dit jaar door Nederland en België en de verwachtingen zijn hooggespannen. Zeker toen bekend werd dat er twee maanden voor de eerste voorstelling al 75.000 tickets waren verkocht. Een gesprek met producenten Hans Cornelissen en Ruud de Graaf. “Les Misérables is een buitencategorie.”

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

De musical Les Misérables, gebaseerd op het gelijknamige boek van Victor Hugo uit 1862, was en is een wereldwijd succes. Van 1991 tot 1992 stond de Nederlandse versie van Les Misérables in het Amsterdamse Carré en in het nieuwe Circustheater in Scheveningen. In 2008 werd de musical voor de tweede keer in Nederland opgevoerd. Dit keer in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam. Een jaar later keerde de musical terug in Carré. Beide keren geproduceerd door Joop van den Ende Theaterproducties. Vanaf 5 maart 2023 is Les Misérables voor de derde keer in Nederland te zien. Deze keer als rondtrekkend spektakel van De Graaf & Cornelissen Entertainment. De musical zal te zien zijn in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Maastricht, Groningen, Breda, Apeldoorn, Almere en Eindhoven. Half oktober draait een Vlaams/Nederlandse versie in Antwerpen en Gent.

Hoe is het idee ontstaan om Les Misérables opnieuw naar Nederland te halen?

Hans Cornelissen (HC): “Een jaar of vijf geleden hebben we met Erwin van Lambaart

(voormalig producent bij Joop van den Ende Theaterproducties) afgesproken om een keer in de zoveel tijd te gaan sparren. Tijdens een van die sessies kwamen we op Les Misérables. Waarom brengen we deze musical niet terug? Een afspraak in Londen met Cameron Mackintosh, die de rechten beheert, was snel gemaakt, waarna een lange weg volgde van gesprekken en onderhandelingen. Op het moment dat de intentie er was om de musical weer in Nederland op te voeren, gooide de wereldwijde pandemie roet in het eten. Uiteindelijk hebben we het 2,5 jaar moeten uitstellen.”

Ruud de Graaf (RdG): “We hebben een aantal keren gedacht: dit gaat hem niet meer worden. Het was een lange, zware weg, maar toch hebben we het plan levend kunnen houden. Als we willen dat het publiek terugkeert naar het theater als corona verdwenen is, dan moet je dat doen met het hoogst haalbare en op musicalgebied is dat natuurlijk Les Misérables.”

De aanhouder wint, want in december werd bekend dat er al 75.000 tickets waren verkocht. Een voorlopige kroon op het werk?

RdG: “Het gaat nooit om de eerste 75.000, maar om de laatste 75.000 kaartjes. Die kroon is er dan ook pas als op het einde van de rit alle tickets zijn verkocht. Desalniettemin is dit resultaat nu al fantastisch. We gaan geen nieuwe verkoopcijfers bekendmaken. Wel kunnen we zeggen dat het heel goed doorloopt en dat het zeker niet minder wordt!”

De vorige edities van Les Miserables stonden in een of twee theaters. Nu is de productie te zien in negen.

HC: “Onze insteek is om Broadway en het Britse West End in de Nederlandse achtertuin te brengen. Daarom hebben we gekozen voor een reizende productie. Iets dat met dit soort grote producties steeds minder gebeurt. We blijven een relatief lange periode in ieder theater staan. Het afbreken en opbouwen kost vier dagen en de hele productie past in 15 trailers. Deze versie is ook op een aantal punten vernieuwd en dus anders dan de vorige edities en voor de eerste keer op het Europese continent te zien.”

Aan het eind van de tournee maken jullie een uitstap naar België. Met wie werken jullie hiervoor samen?

HC: “Dat doen we in een coproductie met Studio 100, een grote speler in de Vlaamse musicalmarkt. Er staan twee lange series gepland in Antwerpen en Gent. Een aantal hoofdrollen zal daar vertolkt worden door Belgisch toptalent in combinatie met een deel van onze Nederlandse cast.”

Hoeveel mensen werken aan Les Misérables?

RdG: “Tijdens de tour zijn dat er heel veel. Je moet alleen al denken aan een cast van 35 en een orkest met 15 muzikanten. Per avond zijn er zo’n 85 mensen aan de slag. Dan heb ik het niet eens over de productie, publiciteit en marketing. De voorstelling kent ook drie belangrijke kinderrollen en de Nederlandse regels van de Arbeidsinspectie zijn een stuk strenger vergeleken met bijvoorbeeld die in Engeland. We hebben dus veel kinderen nodig en daarvoor zijn er weer kinderregisseurs en begeleiders.”

Hoe verklaar je het aanhoudende succes?

HC: “Dat komt vooral doordat de kwaliteit van de musical, waar deze ook te zien is, ontzettend hoog is. Een andere belangrijke factor is het verhaal van Victor Hugo met elementen die van alle tijden zijn en wereldwijd voor iedereen herkenbaar. Het verhaal gaat over onderdrukking, macht, liefde, leven en dood. En laten we ook de goddelijke muziek niet vergeten. Een aantal nummers uit Les Misérables is niet alleen uitgegroeid tot evergreens, maar ook tot strijdliederen in bijvoorbeeld China, Iran en Oekraïne. Hoewel het boek in 1862 verscheen gaat het ook over wat er nu speelt in de wereld.”

De kaartverkoop kent weliswaar een vliegende start, maar tegelijkertijd zorgt de nasleep van corona ervoor dat theaters nog niet zo vol zitten als voor de pandemie. Baart dit zorgen?

RdG: “Het was vooral in het begin van vorig jaar lastig om het publiek, na twee jaar stilstand, weer het theater in te krijgen. Je ziet nu wel dat de bezoekers hun weg naar het theater weten te vinden. Dit alles zorgt ervoor dat iedereen nog scherper is. Wij moeten op alle fronten, of je het nu over marketing, productie of artistieke kwaliteit hebt, onze stinkende best blijven doen. En dat doen we. Ik denk dat we boffen dat Les Misérables toch gezien wordt als een buitencategorie. Het zit in het DNA van een enorm grote groep theaterbezoekers. Zij vinden Les Misérables iets speciaals en dat gevoel wordt wereldwijd heel breed gedragen.”

26 november is de laatste voorstelling in Nederland. Is de koek dan echt op of denken jullie al stiekem aan een vervolg?

HC: “In België loopt de voorstelling nog tot medio januari 2024. Alles kan, we sluiten niets uit. Je gaat daarover pas echt goed nadenken als je weet dat het overal zo goed als vol zit. Daarnaast moet je rekening houden met de beschikbaarheid van de cast. Maar ja, niets is onmogelijk. Als het moment daar is, zullen we er zeker over nadenken.” ◾