ENTRR magazine - 9e - editie mei 2022 by ENTRR

architectuur en inspiratie publishershomeatvanuitgaveeenis2022mei-magazineentrr09nr.€8,95 OP KOT IN LEUVEN MET LAVA ARCHITECTEN STADSTUINEN SIZE DOESN’T MATTER AXEL ENTHOVEN DESIGN IS GEEN KUNST LEVEN IN DE BROUWERIJ ARCHITECTENLENS°ASS

SCANCAR.BE De auto van morgen is voor vandaag. De nieuwe Volvo C40 Recharge. 100% elektrisch. 100% fiscaal aftrekbaar. Tot 444 km rijbereik. Geproduceerd in België. Vraag nu bij Scancar uw testrit aan. Aanvraag testrit Contacteer uw Scancar adviseur voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. 22 KWH/100KM I 0 G CO2/KM (WLTP) Afgebeeld model ter illustratie. Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.volvocars.be Scancar Brasschaat Kapelsesteenweg 76 2930 Brasschaat Scancar Antwerpen Bisschoppenhoﬂaan 525 2100 Deurne Scancar Lier Mechelsesteenweg 258 2500 Lier Scancar Wilrijk Boomsesteenweg 505 2610 Wilrijk

edito

Door de recente prijsstijgingen van zowel huizen, materialen als energie, in combinatie met steeds strengere energetische eisen aan nieuwbouw, vallen heel wat kandidaat(ver)bouwers uit de boot. En dat is driewerf helaas. Eerst en vooral omdat een eigen woning de beste bescherming tegen armoede op latere leeftijd biedt, ten tweede omdat hun inves teringen ook onze lokale economie ten goede komen en ten slotte omdat huiseigenaars eerder willen investeren in energetische ingrepen dan huurders. Een stimulans van onze beleidsmakers om het aantal huiseigenaars op te krikken lijkt ons dan eerder prioritair dan verdere regelneverij, en daar mag ook het terugverdieneffect wel eens van berekend worden.

Een kussen van rust en redelijkheid

Een woningmarkt die wat afkoelt, materiaalprijzen die stabiliseren, een seizoen dat op alle vlakken wat minder (dure) energie vraagt… menig (kandidaat-)bouwheer, architect en aannemer haalt dezer dagen opgelucht adem. We lijken even op een platform geland te zijn vanwaaraf we de rit van gisteren kunnen analyseren en die van morgen voorbereiden.

Investeren in je eigen (nieuwe) woning komt niet enkel je levenskwaliteit ten goede, het is in alle tijden een zekere belegging op lange termijn en ook een investering in onze lokale economie. Dat die economie het goed doet, kunnen we alleen maar toejuichen, maar mag het misschien ook iets meer zijn…

De FrankGrégorysamenstellersMeesBerckmans

En kijken naar morgen doen we bij Entrr met het nodige optimisme. De ‘betere’ bouwer vindt nog steeds zijn weg naar de architect en de vakman die zijn project tot een goed einde kunnen brengen. Wie kan, investeert in zijn woning, want woonkwaliteit en levenskwaliteit gaan hand in hand. Licht stijgende rentetarieven houden weinigen tegen, een sterk stijgende inflatie is alleen maar een stimulans om zelf te investeren.

004 Bart Lens Leven in de brouwerij 020 Stefan Morael Stadstuinen: size doesn’t matter 034 LAVA Architecten Stadstuin als mediterrane patio 044 Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte Betonnen blik op oneindig groen 054 Axel Enthoven Even stilstaan bij vooruitgang 068 Coopers Design Herrijzenis van een bungalow 082 Buitengewoon Belgisch Bouwen Awards 2022 086 Dieter Verbeke en Steven Gosseye Brutalisme in het bos 098 Francqcolors Rijke nostalgie in een hedendaagse context!044004 034068inhoud entrr.be architectuur- en inspiratiemagazine

104 Dennis T’Jampens Ontwerper van levende en tijdloze totaalconcepten 124 Elektrisch rijden? Laad maar… 130 Pieter Peulen Vintage wooncocon in betonnen U-vorm 144 Tim Van de Velde 152 Graux & Baeyens architecten Intieme uitbreiding van een sixties-chalet 162 JUMA architects Zwartgeblakerde schoonheid in de Vlaamse Ardennen Ontdek meer reportages op www.entrr.be 152130086104

De setting voor dit project van architect Bart Lens is op zijn minst buitengewoon te noemen: een brouwerij in het stadscentrum van Maastricht, een gezellige winkelen wandelstad net over de grens in Nederlands-Limburg. Eerder al had de architect de gezinswoning van de opdrachtgevers ontworpen, gelegen in het pittoreske Aldeneik, aan de Belgische kant van de Maas. Nu wilde het Nederlandse koppel terug een ‘piedà-terre’ aan de overzijde van de grens in de vorm van een tijdelijk verblijf. Hun oog viel op de directeurswoning van de voormalige brouwerij De Ridder, waar ooit het lokale Ridderbier gebrouwen werd.

inLevendebrouwerij

5 Ontdek meer reportages op www.entrr.be

Architect Bart Lens (Lens°ass architecten) Fotografie Jan Verlinde (JavaM, Bart Lens)

7 (Te) ruim bemeten Architect Bart Lens werd uitgenodigd om mee een kijkje te gaan nemen naar het pand en zijn idee te formuleren over een verbouwing op maat van de bouwheer. De ligging was alvast veelbelovend: pal aan de Maas, aan de overkant van het stadscentrum. Een minpunt was de enorme omvang van het gebouw. De architect zag niet meteen een aanvaardbare oplossing om de monumentale oversized ruimtes enige vorm van gezelligheid aan te meten en tot een leefbare schaal te brengen voor een koppel met al uitgezwermde kinderen.

Demarche naar een toren Tijdens de rondleiding had de architect een hoge bakstenen toren bemerkt wat verder op de brouwerijsite. Die maakte geen deel uit van de presentatie van de makelaar, maar de nieuwsgierigheid van Bart Lens was geprikkeld en dus trok het gezelschap ook nog even naar dat andere gebouw. Toen ze het dak daarvan bereikten – het was inmiddels valavond –keken ze minutenlang verbluft over de hele stad, wat bij Bart Lens de opmerking ontlokte: ‘Als ik een pied-à-terre mocht kiezen…’ Achteraf bleek dat de uitstap naar de toren geen verrassing was voor de bouwheer: ‘Ik wist het dat je dat zou vragen,’ luidde het. En waar hij die dag nog voor vreesde, werd bewaarheid. De toren en niet de directeurs woning werd het vertrekpunt van het nieuwe verhaal. Dat begon enkele dagen later al, toen het bod van de inmiddels ook enthousiaste bouwheer aanvaard werd.

Een verticaal gegeven Het idee van omgekeerd wonen lag voor de hand: voor opti male uitzichten en lichtinval zijn de woonvertrekken boven geplaatst en naarmate ruimtes functioneler worden, zijn ze lager gepositioneerd. Helemaal bovenaan genieten bewoners en gasten op een dakterras van de omgeving. De vierde en hoogste verdieping biedt plaats aan een woonkeuken en een zithoek, de derde aan de masterbedroom en de tweede aan een gastenverblijf – voor de kinderen en gasten die het na een feestje liever veilig houden. De gelijkvloerse en de eerste verdieping kregen een semipubliek karakter, met een voor het publiek toegankelijke brouwinstallatie met alles erop en eraan en een afgesloten logistiek deel met technieken, plaats voor de wagen en een nieuwe toegangszone waar vroeger een bijgebouwtje stond.

Met open geest het pad geëffend Met twee eigentijdse ingrepen gaf Bart Lens het pand een nieuwe toekomst: een industriële buitenlift en een groot panoramisch raam voor lichttoetreding en uitzicht. De buiten lift reikt tot helemaal bovenaan, waar een bar uitgehouwen werd uit een voormalige betonnen watersilo. Hier komt het majestueuze uitzicht helemaal tot zijn recht. Aangezien dit toch wel ingrijpende visuele ingrepen waren, diende de Stede lijke Overlegcommissie zich over het project te buigen. In Nederland bestaat dit overlegorgaan vooral uit externe architecten, naast de stedenbouwkundige ambtenaren en de diensten voor het Rijkspatrimonium. De open geest van de betrokkenen leidde ertoe dat het project met veel animo en ruggensteun vlot door de kritische bevragingen heen werd geloodst en ook vanuit meer publieke hoek – geïnteresseerde Maastrichtenaren – kwam er geen meldenswaardig bezwaar. Het ontwerp werd dan ook onvoorwaardelijk vergund.

Bij het ontstaan van het gebouw waren die ongetwijfeld ingevuld met één soort ribglas, maar in de loop der tijd werden noodzakelijke herstellingen met meerdere figuur glassoorten uitgevoerd. De recentste herstellingen bij de restauratie volgden dan ook het pad van de geschiedenis van het gebouw, waarbij er relatief meer klaar glas gebruikt werd op de hoogste verdieping met de woonruimtes.

Tweede leven voor een ruimte In het zo goed als lege gebouw, dat zelfs ontdaan was van buizen en kanalen, stonden alleen de enorme koperen stookketels met toebehoren, de betonnen silo’s, enkele hou ten binnendeuren en wat schakelaars. Een belangrijk principe bij de uitvoering was de instandhouding van alle nog op de site aanwezige industriële relicten, als stille of soms functio nele getuigen van het verleden. Het afvoersysteem werd in de vorm van zwarte gietijzeren buizen aan de buitenzijde van de gevels aangebracht om de binnenruimtes te sparen. Glazen puzzel Het grote respect spreekt uit het door vaklui minutieus gerestaureerde loodglas en de vier verschillende kriskras verwerkte glassoorten in de stalen raampjes met opdeling.

15 (Asterix en) de koperen ketel De bestaande industriële vloer van geborsteld beton kreeg een egaliseringslaag op basis van kalkmortels voor een juiste look. Oude schacht- en leidingdoorgangen in de vloer werden verhoogd weer opgevuld om de oude leidingtracés zicht- en voelbaar aanwezig te laten. De koperen ketels die op de eerste verdieping opgesteld staan, werken niet meer, maar een met koper beklede ijsbak in een van de ketels heeft wel nog een functie: het smeltwater dient om flesjes bier lekker koel te houden. De oude brouwverdieping is gescheiden van het privégedeelte door middel van een perfostalen poortje en overklimbeveiliging in het trappenhuis. Als de bewoners zelf geen privéfeestje voorzien hebben, kunnen stadsgidsen en hun publiek ongestoord de brouwzaal bezoeken.

Isolatie en verwarming Isolatienormen waren voor het gebouw niet van toepassing omdat het deel uitmaakt van het Rijkspatrimonium. De archi tect deed op dat vlak wel de nodige inspanningen, maar zonder het gebouw en zijn geschiedenis weg te vlakken. De toren werd winddicht gemaakt en het dak geïsoleerd. De noordelijke zijde van de toren werd intern opgedikt met een isolatiewand, waarin elektrische leidingen een plaats kregen, net als een wandverwarmingssysteem dat werkt op lage temperatuur en warmtestraling. Nieuwe ramen en deuren zijn thermisch geïsoleerd, de oude zijn bij de restau ratie uitgerust met structureel verlijmde isolerende beglazing. De verwarming gebeurt door middel van gaskachels, één per verdieping. Architect Bart Lens had wat graag duurzame tegelkachels gezien, grote, gesloten en op hout gestookte kachels die ook met een beperkte stooktijd erg lang stra lingswarmte geven. Comfort en gebruiksgemak deden de balans echter overhellen naar gasgestookte toestellen. De oorspronkelijke monumentale schoorsteen doet vandaag de dag nog steeds dienst voor de afvoer van de rookgassen.

Magnetisch noorderlicht Kunstlicht wordt bediend door middel van retro Berkerschakelaars, die erg sterk lijken op de originele bakelieten schakelaars waar er nog enkele van overblijven in het gebouw. Voor de verlichting ging de architect resoluut voor vernieuwing met eigen ontwerpen, geïnspireerd op de bij zondere sfeer van de plek. Voor de ledverlichting werkte hij samen met EDEN design. De lichtlijnen vertrekken vanuit de geïsoleerde noordelijke wand, om nieuwe opbouw bekabeling te vermijden. De erop aangesloten armaturen zijn magnetisch verplaatsbaar. Bier- en andere bubbels De woning is het kroonstuk van de ingrijpende renovatie van de hele brouwerijsite, waarin meerdere beleggers en bewoners investeerden. Vanuit het centrum hebben shoppers en wande laars een prachtig uitzicht op het industriële verleden van de stad aan de overkant van de Maas, waar de brouwtoren goedkeurend op neerkijkt. Het industriële verleden herleeft nu ook helemaal, want er is zowaar een kleine stadsbrou werij actief in een van de ruimtes aan de straatzijde. Voor de bouwheer en zijn zoon is dit nog niet het eindpunt. Zij dromen van een bubbelbad in de nog niet opengelegde historische waterton boven het trappenhuis. Wordt dus

misschien nog vervolgd… Gegevens architect Architect : Bart Lens Bureau : studio lens°ass architects Adres : Dr. Willemsstraat 19, 3500 Hasselt Telefoon : 011 24 77 60 E-mail : info@lensass.be Website : lensass.be Sociale media : Instagram: lensassarchitecten

De nieuwe ingrepen zijn radicaal en contrasterend eigen tijds. Bouwheer en architect waren het er roerend over eens dat de biertoren niet tot een huis getransformeerd mocht worden, iets wat helaas vaak en clichématig wel het geval is met dergelijke herbestemmingen. Geen ‘verhuiselijking’ dus, maar een radicale keuze voor perfostaal als thema, met achterliggende oxidegroene HPL-corpussen. Daarnaast werd gebruikgemaakt van geborsteld mat aluminium volgens de technieken die Maarten van Seeveren zaliger gebruikte voor zijn meubilair, aangevuld met oxidegroene keramische tegels en het gebruik van de kleur koperoxidegroen. De dressing en de keuken zijn opgevat als losstaande functio nele elementen en worden abstracte volumes. Het nieuwe raam kreeg gaasdraad als borstwering en in de puur technisch ogende lift ervaar je ten volle het buitenklimaat en de omge ving, net als de stijgende en dalende bewegingen. Patrijspoort voor een silo Op de gastenverdieping staan de logeerbedden opgesteld in de vroegere siloruimtes, waar de betonnen wanden uitge haald zijn. De deuropeningen met afgeronde binnenhoeken zijn blijvende getuigen van die werken. De afwezigheid van rechtstreeks daglicht is hier gecompenseerd door patrijspoorten te maken in de muur. Het licht dat daardoor naar binnen valt, wordt ‘getransporteerd’ via ronde, aan de binnenzijde tot spiegel gepolijste roestvrijstalen buizen, tot aan een oversized houten raam aan de ‘uitgang’, waar grote lichtcirkels een magisch schouwspel bieden.

Groene revolutie

Het verhaal van Stefan Morael Fotografie Stefan Morael (tenzij anders vermeld)

Ontdek meer reportages op www.entrr.be21

Stadstuinen: size doesn’t matter

Ook de lokale fauna en flora, hoe klein of onbeduidend die ook lijkt, zal je dankbaar zijn voor een gedegen aanpak van die paar (tientallen) vierkante meters waarover je beschikt.

Om je op de goede weg te zetten, trok Entrr naar Brussel voor een gesprek met tuinarchitect Stefan Morael.

Hoe architecten het maximale uit vaak bescheiden stads woningen halen, kon je in ons vorige magazine meebele ven. Vandaag nemen we je mee naar buiten, naar de tuin.

Wonen in de stad of een dorpskern brengt tal van voordelen met zich mee. Een nadeel is dat je op het vlak van ruimte wel eens wat krapper zit en dan is het zaak om zo goed mogelijk om te springen met wat je ter beschikking hebt.

Want hoe klein ook, een stadstuin kan een wereld van ver schil maken op het vlak van wonen. Hij kan de woonbeleving zowel buiten als binnen naar een hoger niveau tillen en een rol spelen in het aanzicht van de onmiddellijke omgeving.

Wat betekent dat voor jouw aanpak als tuinarchitect?

Stefan Morael: ‘Al die elementen hebben een enorme impact op de plantenkeuze. De omstandigheden zijn en blijven groten deels kunstmatig en veel inheemse planten houden het er niet uit. Dan valt de keuze al snel op exotische planten die in dergelijke omstandigheden wel gedijen. Die planten hebben vanwege hun uitstraling geen plaats in een doorsnee landelijke tuin, maar in een door stenen omsloten ruimte trekken ze alle aandacht naar zich toe. Als ontwerper kun je daar een wereld op zichzelf mee creëren, los van wat er zich

Stefan Morael: ‘In een kleine tuin zit je als bewoner heel dicht op je planten en dus zijn andere aspecten ervan belangrijk dan in een grote tuin. Bloemknoppen, de blad vorm, een ijle structuur van een plant – zoals bij een Japanse esdoorn – of net een heel karakteristiek groot blad van een boomvaren of Fatsia japonica (vingerplant) worden enorm beelden perspectiefbepalend. Net daarom ga ik voor een stadstuin graag op zoek naar eerder “extreme” planten. Naast planten spelen ook andere details en elementen een belangrijke rol. Een (vaste) zitbank, fijne stalen plintjes, een legpatroon van tegels, een waterelement... In een kleinscha lige tuin kun je met enkele sterke elementen het beeld van een hele ruimte bepalen. In een grote tuin zijn die objecten of ingrepen eerder bijkomstig, maar op kleine schaal zijn ze erg belangrijk. De combinatie van lef en oog voor detail maken een stadstuin geslaagd.’

Hoe vertaalt dat zich dan in de praktijk?

Hoe fundamenteel verschilt een stadstuin van bijvoorbeeld een verkavelingstuin?

22 verder in de omgeving afspeelt. Ik durf zelfs te zeggen dat voor mij als ontwerper ze in zekere zin een beetje experimentele speeltuinen zijn.’

Stefan Morael: ’Om te beginnen is de ruimte doorgaans beperkter. Daarnaast is de omgeving vaak harder, steniger en veel architecturaler. In een stadstuin heerst er ook vaak een microklimaat, of zelfs meerdere. In een en dezelfde tuin kan er een enorm verschil zijn tussen een stukje grond dat de hele dag in de diepe schaduw ligt van hoge gebouwen en een lapje dat in de nabijheid van een zuidelijk gerichte muur te kampen heeft met extreme hitte en droogte.’

Wie tuin zegt, zegt planten. Waarop let je bij je keuze?

Probeer je een stadstuin optisch te vergroten?

Hou je rekening met de architectuur in de directe omgeving?

Stefan Morael: ’Een stadstuin wordt vaak gekenmerkt door extreme omstandigheden, van extreem heet en droog tot het hele jaar door massief beschaduwd, zonder een enkel straaltje gefilterd zonlicht. Een grasveldje is in een stadstuin dan ook vaak de slechtste optie. Ook “standaard” schaduwplanten kwijnen weg in een stadstuin, omdat ze verstoken blijven van de vroege en zachte lentezon uit hun natuurlijke habitat. Daarmee slaan ze – nog voor de bomen bladeren krijgen –hun energie op voor het hele jaar. Op sommige plekken krijgen planten geen zon in het voorjaar, maar verbranden ze in de zomer omdat hun bladeren niet tegen de felle zomerse zon opgewassen zijn. Planten kiezen doe je dan ook met profes sionele kennis van zaken, waarbij je verder kijkt dan naar wat courant of inheems is.’

Stefan Morael: ‘Absoluut, en wel op twee heel uiteenlopende manieren, in de vorm van aansluiting en van contrast. Soms pik ik in op een bepaalde volumewerking, materiaalkeuze of een architecturaal detail en vormt dat architecturale element de basis van mijn tuinontwerp, dat harmonieert met de architectuur. Maar soms bewijs je de architectuur net een grote eer door ervan af te blijven. Dan zet ik met planten of vormen die flou zijn het contrast tussen architectuur en groen op scherp. Beide benaderingen zijn boeiend, maar ik ga altijd op zoek naar een van die twee uitersten op een compromisloze manier.’

Stefan Morael: ’Dat hoeft niet per se, er is niets mis met een kleine ruimte. Tuinliefhebbers laten zich graag verleiden om in een kleine tuin alles wat kleiner te maken, maar ik doe eerder het tegenovergestelde. Met een beperkt aantal grote ingrepen creëer je een rustiger effect en gaat de tuin net ruimer lijken. Ik verkies een monolithisch betonnen vlak of grote tegels, al dan niet met een uitgesproken tekening of textuur, boven kleine klinkers en ik ga eerder voor een paar dominante planten met grote bladeren boven veel kleine plantjes. En op de schaal van een stadstuin moeten de details scherp zijn: zelfs een boord kan storen of net verrassen.’

Moet of mag een onderhoudsvriendelijkstadstuinzijn?

Op (tuin)pad The proof of the pudding is in the eating en dus gaan we samen met de tuinarchitect op bezoek in twee realisaties, eentje in Brussel en een in Mechelen. In beide ontwerpen speelt het tuinontwerp in op het bredere architecturale kader, zij het op twee totaal verschillende manieren: contrasterend en harmoniërend.

Stefan Morael: ‘Dat hangt volledig van de opdrachtgever af. Iemand met groene vin gers heeft wat dat betreft andere verwach tingen dan een “tuindummy”. Los daarvan zijn stadstuinen door hun schaal doorgaans onderhoudsvriendelijker. Je hoeft je gras veld niet wekelijks te maaien en onkruid woekert minder snel in een stedelijke omgeving. Snoeiwerk vereist wel de nodige aandacht om de groei van (klim)planten binnen de perken te houden of de juiste richting te wijzen. Wil je het volume reduce ren of net omhoog opsnoeien voor een mooi silhouet? Beide vragen een andere benade ring. In mijn kleine stadstuin van 16 vierkante meter zorgt een grote verscheidenheid aan klimplanten voor een grote diversiteit. Dat vraagt elk jaar om drie snoeibeurten waar ik een dag mee bezig ben, met het nodige snoeiafval tot gevolg. Maar dan kan het tuintje er telkens weer een paar maanden tegen en hoef ik enkel bladeren te vegen en mijn potplanten water te geven.’

Wat is voor jou absoluut ‘not done’ in een stadstuin?

Stefan Morael: ‘Een punt waar ik zeker op wil wijzen, is dat je nooit de tuinwanden vol met planten mag zetten. Daardoor maak je je ruimte klein en benepen. Een (stukje) zichtbare wand brengt rust en afwisseling tegelijkertijd. Zorg ervoor dat je op ten minste één plek de volledige breedte van de tuin kunt voelen, van muur tot muur. Wanden maken deel uit van de tuin en mogen gezien worden.’

De eerste tuin die we bezoeken, is een uitgesproken archi tecturaal ontwerp. De architectuur van de woning met getrapte gevels in een schuine hoek bood Stefan Morael vol doende aanknooppunten. De beslissing om het terras los te maken van de woning en dieper te plaatsen was een door slaggevende factor voor de beleving van het geheel. Op de nieuwe positie van het terras genieten de bewoners ten volle van de optimale bezonning en in de leefruimte hebben ze nu nauw contact met beplanting eerder dan met harde tuin meubels of terrasvloeren. De schuin getrapte aanleg met witte stalen plinten is een logische verlenging van de archi tectuur. Tot daar blijft het ontwerp strak afgelijnd, in scherp contrast met de beplanting en de oude tuinmuur. Van oude stenen… De grote bestaande esdoorn is eigenlijk te groot voor het kleine stadstuintje, maar Stefan Morael beschouwde hem als een mooi cadeau en schikte zich naar zijn aanwezigheid onder het motto dat je maar beter bedacht en respectvol kunt omgaan met waardevol groen. Dat motto redde ook de gele helmbloem, die zich in de oude tuinmuur genesteld had. Bloem en muur waren er en mochten blijven zoals ze waren. Het contrast tussen de expressieve architectuur met een gladde gevelbekleding in witte golfplaat enerzijds en de oude verweerde muur anderzijds was dermate verrassend dat Stefan Morael de muur liet zoals hij was, in plaats van hem te restaureren of wit te schilderen. Wabi-sabi, of de kunst van imperfecties. Al te vaak wordt de geest van een plek weggeplamuurd of -gepleisterd. … tot nieuwe exoten De tuinarchitect ging voor een radicaal exotische plant keuze, met enkele forse, groenblijvende planten met een krachtige uitstraling, zoals een vingerplant en boomvarens, aangevuld met een ‘ondergeschikte’, gemengde beplanting in een combinatie van verschillende bladtexturen. Deze tuin is nog niet helemaal volgroeid en de beoogde gelaagdheid in de beplanting zal pas binnen enkele jaren beter tot haar recht komen, wanneer de vingerplant achteraan een 4 meter hoge groene massa vormt.

Stadstuin in Brussel: van uitgepuurd tot wabi-sabi 27

29Onze

Stadstuin in Mechelen: eerbetoon in bamboe

tweede halte betreft een groene en overdadige tuin, die nog erg jong is en waarvan de verhoudingen nog flink gaan wijzigen in de loop van de komende jaren. Op termijn wordt het een schaduwrijke, besloten en intieme tuin. Bam boe speelt een hoofdrol en dat is op expliciete vraag van de opdrachtgevers. Het koppel was tijdens een reis naar Japan verliefd geworden op de plant en toevallig had de architect van hun woning, de bekende modernist Lucien Engels, een voorliefde voor Japanse tuinen. Dankzij de nodige voorberei ding en planning slaagde Stefan Morael erin om met deze toch vaak verguisde plant een eigenzinnig geheel te creëren.

Het niveau van de architectuur Bij de grondige renovatie van de woning had architecten bureau dmvA enkele sterke ingrepen op de achtergevel gedaan, met grote raampartijen in de leefruimte op de eer ste verdieping en een vooruitstekend terras, dat leunt op een architecturale betonnen balk en kolom. Het gelijk vloerse niveau was dieper uitgegraven om de leefruimtes meer plafondhoogte te kunnen geven, waardoor de woning wat verzonken ligt ten opzichte van de tuin en de achterlig gende garage. De raampartijen, het terras en het dieper liggende tuinpad vormen als het ware uitgestrekte armen naar de tuin. Die gestes zijn zo sterk dat een architecturale benadering van de tuin ze enkel zou verzwakken en dus ging Stefan Morael resoluut voor het contrast. Een jungle van bamboe Zijn ontwerp volgt de aanwezige niveauverschillen en ver sterkt op die manier de ervaring van beslotenheid en over zicht. De tuin wordt vooral vanaf het terras en de leefruimtes op de verdieping beleefd. Dat vroeg enerzijds om opgaande beplanting en bood anderzijds de mogelijkheid om de tuin bijna volledig te laten begroeien. Hij hoeft niet per se groot te lijken en mag wel een zeker jungle-gehalte krijgen. De positie van de groepen bamboe in overlappende schermen zorgt voor een gefilterd doorzicht dat eindigt bij de doods beenderenboom links achteraan. De hoogste bamboe staat bijna tegen de woning, nog voor de betonnen balk en zal gaandeweg uitgedund worden zodat er minder, maar hogere stammen blijven staan. Met dank aan Stefan Morael, tuinarchitect, Ninoofseplein 9, 1000 Brussel, 0496 90 43 04, mail@stefanmorael.com

35 Ontdek meer reportages op www.entrr.be Architect LAVA Architecten Fotografie Tim Van de Velde Stadstuinmediterraneals patio

Toen de opdrachtgevers van dit project besloten om na 38 jaar hun bungalow met grote tuin in te ruilen voor het te ver bouwen studentenhuis van hun kinderen in het centrum van Leuven, wisten ze vrij goed wat ze wilden. Met het oog op levens lang en comfortabel wonen moesten alle verdiepingen van het rijhuis bereikbaar zijn met een lift en ze wensten een door dachte achtergevel die zich letterlijk vol ledig zou kunnen openen naar de stads tuin. Pieter Meuwissen en Erika Van Houdt van LAVA Architecten namen de uitdaging graag aan en ontwierpen een hedendaagse en flexibele woning op maat van het koppel. Restricties De rijwoning bestaat uit een kelder, drie bovengrondse ver diepingen en een stadstuin met een achterbouw. De gevel is een beschermd Leuvens stadsgezicht. Hij dateert uit ongeveer 1845 en is onderdeel van een rij burgerwoningen in empire stijl. Dat betekende dat de voorgevel bewaard moest worden en ook dat de oorspronkelijke indeling van het huis herken baar moest blijven. Met dat doel voor ogen reconstrueerden de architecten de vroegere achtergevel met gerecupereerde bakstenen en kregen ook de allereerste raamopeningen hun originele plaats terug. Die fungeren nu als binnenramen. Bureau met zicht op groen Het interieur wordt gekenmerkt door veel daglichtinval en een open woonplan. De achtergevel is helemaal van glas en kan op de gelijkvloerse verdieping volledig geopend worden. Daar bevinden zich de keuken en de leefruimte. De bewoners slapen op de hoogste verdieping, onder het dak, in een riante masterbedroom met eigen badkamer. In de slaapkamer met badkamer op de eerste verdieping vinden de kleinkinderen hun plek als ze op bezoek komen. Nog op die verdieping kijk je vanuit een bureauruimte met bibliotheek uit over het Stadspark van Leuven aan de voorzijde van de woning.

water-

Met dezelfde aanpak als voor onze vloeren kunnen we

en/

worden in de

maat werk heel wat betekenen. Elk stuk dat ons atelier in Hoogstraten verlaat, is een uniek maatwerkstuk, gemaakt met een uitgebreide vakkennis en oog voor detail. Kom een keer langs en laat u inspireren. www.nobelflooring.com | t. + 32 3 314 30 56 Rollekens 6A – 2322 Hoogstraten (toonzaal + atelier) Lippenslaan 257 – 8300 Knokke (concept store)

Makers van houten vloeren, trappen, tafels en maatwerk vloerverwarming. voorzien een en vuilafstotende laag waardoor geplaatst kunnen keuken of badkamer. ook voor uw trap, tafel en

van

ze ook perfect

Al onze vloeren zijn uiterst geschikt om te plaatsen op

Daarnaast worden ze

lava-architecten.be Sociale media

Een belangrijke structurele ingreep was de verlaagde positi onering van het middelste deel van de eerste verdieping tot een splitlevel. Daardoor vangt ook het vroeger donkere hart van het rijhuis ruim daglicht en krijgen de bewoners een extra zichtas naar het Stadspark. De verschillende plafond hoogtes die het gevolg zijn van de splitlevel creëren een afwisseling van sferen, van open en uitbundig tot rustig en intiem. Strak kader Het interieur is uitgesproken hedendaags, strak zonder kil of generisch te worden. Het algemene kader is open en licht. Binnenmuren of deuren zijn er niet of amper. Twee grote blokken in notenhout, waarin onder meer de trap, keukenapparatuur en een toilet verstopt zitten, bakenen de functies af. De lift is volledig in glas uitgevoerd. De kasten, met onder andere een zwevend keukenblok en een dressing wand in de slaapkamer, zijn in neutraal wit. De badkamer is afgewerkt met solid-surfacemateriaal, dat vloeren, wanden en meubilair naadloos met elkaar verbindt. Samen werkt De binnentrap, de passerelle en de bibliotheek, alle gemaakt in wit geperforeerd staal, zijn van de hand van een van de kinderen van het koppel. Hij maakte ook de tuinborders, trap en privacyschermen in cortenstaal voor de patio en dakterrassen. Dit aspect typeert de intensieve samenwerking tussen de opdrachtgevers en de architecten. De bouwheer stond open voor de zoektocht van LAVA Architecten naar ruimtelijke kwaliteit en was bereid om daar tijd en middelen aan te besteden. Hun culturele bagage en wijde blik op de wereld vergemakkelijkten de gesprekken en het ontwerp proces. Dat leidde tot een hoogkwalitatieve architectuur waarin het koppel zich nog jaren thuis zal voelen.

Instagram: lava_architecten

info@lava-architecten.be

Gegevens architect Architect : Pieter Meuwissen, Erika Van Houdt Bureau : LAVA Architecten Adres : Parijsstraat 74, 3000 Leuven Telefoon : 016 23 01 41 E-mail : Website : :

Glazen Sesam, open u Ook in de achterbouw kunnen gasten logeren. Die werd omgebouwd tot gastenstudio met sauna en fitnessruimte. Later kan het gebouw nog als woonplaats voor een zorgkun dige gebruikt worden. Dit bijgebouw is volledig opengewerkt, waardoor de stadstuin zich nu positioneert als een royale patio tussen het hoofd- en het bijgebouw. In de zomer baadt die stadsoase in het zonlicht en krijgt ze zelfs een mediterrane sfeer. Aangezien de achtergevel zich op de gelijkvloerse ver dieping volledig kan openen via de enorme glazen deuren –elk meet 3 bij 4,5 meter – speelt de buitenruimte een essen tiële rol in de woonbeleving. Als die deuren openstaan, vloeien binnen en buiten naadloos in elkaar over en wordt de tuin echt het verlengde van het huis. Splitlevel

45 Ontdek meer reportages op www.entrr.be Architect Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte Fotografie Gerrit Devinck (tenzij anders vermeld) Betonnen blik op oneindig groen

46 © Yannick Milpas © Yannick Milpas

Na de aankoop van een oude boerderij met bijgebouwen wilde de nieuwe eigenaar het woongebouw laten verbouwen tot een open woning, waarin hij samen met zijn gezin zou kunnen genieten van de vergezichten over de agrarische omgeving, in nauw contact met zijn geliefde paarden. Daarvoor nam hij contact op met het architecten bureau Govaert en Vanhoutte Architects, dat de hele site nieuw leven inblies.

47 Viervuldigheid Op de site stonden er oorspronkelijk vier gebouwen: een woning, een bijgebouw, een schuur en een stal. De woning en het bijgebouw werden afgebroken en vervangen door respectievelijk een nieuw woongebouw en een poolhouse. De stal werd gerenoveerd en behield zijn oorspronkelijke functie, want hij huisvest nu de paarden van de bouwheer. De schuur werd grondig gerenoveerd en kreeg een nieuwe functie als gastenverblijf. Omarming Om de site maximaal open te houden naar het omliggende landschap, kreeg de positionering van de nieuwe woning de nodige aandacht. Samen met het nieuwe poolhouse en het gastenverblijf omsluiten ze de tuin en het zwembad, terwijl de open zijde via de ‘minimal windows’ een volledig open en weidse blik biedt op de achterliggende paardenweide en de vrije natuur.

Juxtapositie van oud en nieuw

De nieuwe architectuur onderscheidt zich expliciet van de bestaande, ook al werd er gekozen voor een traditionele bouwmethode. Het woongebouw is samengesteld uit glazen en betonnen vlakken in zichtbeton van Enjoy Concrete, een bedrijf waar het bureau al vaker mee samenwerkte. Daar naast wordt het woongebouw gekenmerkt door een luifel, een esthetische en praktische ingreep, die de binnenruimtes beschermt tegen al te felle zonlichtinval en tegelijkertijd bezoekers een overdekt welkom biedt. Het poolhouse onderscheidt zich met een houten gevel- en (zadel)dak afwerking en kreeg een grote terrasluifel. Sobere luxe De binnenafwerking is luxueus, maar sluit tegelijkertijd naadloos aan bij de sobere strakheid van het exterieur. Een parketvloer en een haard brengen de nodige warmte in het kader van zichtbeton, wit pleisterwerk en glas in de woon ruimte. In de keuken ligt een terrazzovloer en de bouwheer creëerde zelf het betonnen werkblad. Keukenfuncties en toestellen kunnen voor het oog verborgen worden via een volledig afsluitbare wandkast. Voor de keukenkraan viel de keuze op het Deense Vola, net als voor de douche- en wastafelkranen in de badkamer

media

Gegevens architect Architecten : Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte Bureau : Govaert en Vanhoutte Architects Adres : Oude Sint-Annadreef 88-90, 8200 Sint-Andries (Brugge) Telefoon: 050 38 88 22 E-mail: info@govaert-vanhoutte.be Website: govaert-vanhoutte.be Sociale : #govaertvanhoutte

Tijdloos in verscheidenheid Govaert en Vanhoutte Architecten slaagden erin om met meerdere gebouwen in een uiteenlopende stijl een samen hangende site te creëren in een tijdloze architectuur. Hierbij blijft de echte hoofdrol weggelegd voor de prachtige landelijke omgeving, die integraal deel uitmaakt van de woonbeleving. Technisch Nieuwbouwwoning in zichtbeton (Enjoy Concrete-bouwheer) en minimal Nieuwbouwpoolhousewindows met houten gevel- en dakafwerking Renovatie stal en renovatie schuur tot gastenverblijf Parketvloer in leef- en nachtruimtes, terrazzo in keuken en Keuken:badkamerbetonnen werkblad (Enjoy Concrete-bouwheer) en Buitenaanleg:Vola-kraan houten terras, betonnen prefabtegels en uitgewassen beton

Instagram

Designer en co-founder van Yellow Window Axel Enthoven: even stilstaan bij vooruitgang

Vertrouwde iconen Axel Enthoven voorstellen hoeft niet, maar voor wie toch even moet graven, die pen we graag de termen ‘duikersbriltrein’ en ‘Bora Bora’ op. Die laatste is nog steeds een van de bestverkopende sofa’s van het Nederlandse merk Leolux. De directe aanleiding tot ons bezoek was echter de presentatie van de ‘Benetorre’, een hyperfunctionele keukentoren die hij ontwikkelde voor Engels, de specialist in solid-surfacemateriaal, die op de Biënnale Interieur met een iconisch object wilde uitpakken. De presentatie werd vanwege covid uitgesteld tot Architect@Work, waar het een instantsucces werd.

Hij noemt zichzelf de wellicht oudste nog actieve industrial designer in België, maar dat maakt van Axel Enthoven niet meteen een minder actuele figuur. Integen deel, tijdens de laatste editie van Architect@Work in Kortrijk was zijn keukentoren ‘Benetorre’ – een creatie in het solid-surfacemateriaal AVONITE van Engels – nog een absolute blikvanger. Vandaag pakt hij uit met een stille, praktische en esthetische thuiswerkplek in opdracht van Pami en ook de nieuwste Thalys is van de hand van zijn team Yellow Window. Zijn creatieve honger en ondernemerschap zijn duidelijk nog niet gestild. Enkele maanden voor hij de kaap van vijfenzeventig rondde, nam Entrr plaats aan zijn salontafel. Een boek met een verhaal Wie salontafel zegt, zegt koffie en boeken. Zo ook in Brasschaat, de woonplaats van de ontwerper. Hier ligt uiteraard het boek dat Kurt Vanbelleghem over hem maakte naar aanleiding van zijn afscheid van de Design Academy in Eindhoven. In dit boek worden twintig creaties die de designer na aan het hart liggen door een aantal jonge fotografen creatief in scène gezet, fotografisch vertaald als het ware tot een extra dimensie, een creatie op zich, een nieuw verhaal. Een Sipwel-water koeler duikt op aan een zandduin in een desolate woestijn, een ovale, witte graf zerk staat symbolisch naast een gelijkvormige suikerboon... De beelden worden aangevuld met ontwerpschetsen om de verhalen compleet te maken. Een musthave voor je collectie.

Meten is weten Design en kunst op dezelfde lijn zetten doet Axel Enthoven zeker niet: ‘Een kunste naar mag geen compromissen sluiten, een designer kan niet anders. Wij gaan methodologisch te werk, op basis van kennis van de klant en van de markt. Wij meten de mogelijke reactie van de eindgebruiker. We onderzoeken of iets gen der-ergonomisch is, want vrouwen hebben andere behoeftes en verwachtingen dan mannen. Wij hebben zelfs een medewerkster die daar uitdrukkelijk op focust. Design moet een balans zoeken tussen ratio en emotionaliteit en die ligt bij elk ontwerp anders. Bij een sportwagen weegt het emotionele zwaarder door dan bij een vrachtwagen. Een metrostel vertrekt vanuit de lengte van het perron en de breedte van de deur. Pas daarna komt het psychologische aan bod, zoals vermij den dat iedereen vlak bij de deur wil zitten om zijn stopplaats niet te missen. De beste plekjes vind je dus centraal tussen de deuren… En dat is dus weten schappelijk gestaafd.’

De ‘Benettorre’ is een ergonomisch en technisch uitgekiend keukenblok met afgeronde hoeken in AVONITE, waarvan functies als kookplaat, dampkap, spoel bak en bergvakken rond een excentrische as openvouwen als een Zwitsers zak mes. Een opmerkelijk feit is dat 100 procent van de bezoekers-architecten op de beurs de kostprijs tussen 25.000 en 35.000 euro schatten. Als je weet dat in de duurste wereldsteden een vierkante meter bewoonbare oppervlakte tot 50.000 euro’s kost, dan lijkt de commerciële toekomst van de ‘Benetorre’ verzekerd.

Revolutionair object naar waarde geschat

De precisie van de architect Zelf zette de ontwerper ook stappen in de architectuur, met het ontwerp van LLEXX voor Hahbo, een modulair systeem om een al dan tijdelijk tekort aan klaslokalen in scholen op te vangen. Dat principe werkte hij verder uit tot een gezel lige designwoonunit die toelaat om ouders bij hun kinderen te laten wonen, op een eigen stek van 45 vierkante meter, in alle comfort en privacy voor iedereen. Het metier van de architect benijdt hij zeker niet: ‘Als architect is elke realisa tie in wezen een prototype en vooral, je kunt je gewoon geen enkele ontwerpfout veroorloven! Als designer kun je zaken testen voor ze in productie gaan, bij een woning kan dat niet. Designers en (interieur)architecten werken wel complemen tair. De architect brengt ruimtelijkheid en licht. Ergonomie is vaak het speelveld van de designer. Samen werken ze aan woon- en leefkwaliteit, zowel voor binnen als buiten en dat is een goede zaak.’

Diversiteit Een ander aspect dat designers en architecten delen is het belang van de kwaliteit van de opdrachtgever. Als die niet goed zit, bots je als ontwerper tegen grenzen die je liever niet tegenkomt. Grenzen zijn er volgens Axel Enthoven vooral om te exploreren en te verleggen. ‘Mijn team is bewust samengesteld uit verschillende generaties.

De jeugd kijkt eerder vooruit, kan om met de complexiteit van de beelden van vandaag en kijkt breder. Het dashboard van een auto is bijvoorbeeld eindeloos veel complexer en uitgebreider dan pakweg dertig jaar geleden. De jeugd kan daar probleemloos mee om. In mijn team zitten ook zeven nationaliteiten en stagiairs van over de hele wereld zijn er welkom. Zij verbreden onze visie in een kruisbestuiving en bezorgen ons wereldwijd contacten. Ook genderevenwicht vind ik belangrijk. Mijn ervaring helpt me, omdat ik weet wat ik moet doen en vooral niet moet doen, maar de jeugd denkt zonder conventies en dat wil ik in mijn team.’ Form follows time ‘In mijn carrière heb ik genoten van meerdere passages.

Toen ik begon, heette het form follows function en daarna werd het form follows technology. Starck bracht met humor een humanere benadering in mijn wereld, tot marketing begon te overheersen en een summum aan compromissen deed ontstaan. De mooiste prototypes werden door popula risatie herleid tot flauwe afkooksels, die de markt haalden uit angst om te choqueren. Vandaag staan ecologie en duur zaamheid centraal. Onze kleinste creatie ooit is trouwens een wasknijper met een kunststofveer die niet kan roesten en volledig circulair recycleerbaar is.’

Aan jezelf ken je de wereld Zijn ontwerpen en proactieve visie verraden zijn leeftijd allesbehalve, maar hij heeft wel oog voor de noden van zijn generatie. De woonunit die mensen langer uit de zorg moet houden, wordt nu aangevuld met zijn werk voor TUOI, meubilair dat is ontworpen voor de zilveren generatie, zonder stigmatiserend te zijn. ‘Ik sta wel degelijk stil bij wat het is en hoe het voelt om ouder te worden en dat weer spiegelt zich in mijn leven, wonen en werken van vandaag.’ Een uitspraak die we graag als waardig slotakkoord hanteren van een bijzonder boeiende en inspire rende middag.

64 Het einde van de revolutie De (over)geconnecteerde wereld ervaart Axel Enthoven niet noodzakelijk als een pluspunt. ‘Er heerst een enorme kuddegeest, iedereen denkt hetzelfde. In alle interieurreportages wereldwijd staan bij wijze van spreken dezelfde stoelen van Wegner. Er is niets mis met die iconische stoelen, maar wel met hoe we ermee omgaan. Studenten die hier constant mee geconfronteerd worden, gaan onbewust zelf kopiëren. Risico wordt meer en meer geschuwd. Als ik nu iets creëer, stel ik mezelf niet meer eerst de vraag of het wel gaat verkopen, wel of het niet al ergens bestaat. Ik ga ook graag proactief op zoek naar iets voor er een vraag of bestelling is. De thuiswerkunit voor Pami (“Papillon”) is ingegeven door de actualiteit: ouders die in alle stilte en comfort willen werken, ook als de kinderen thuis zijn. De vilten wanden zijn akoestisch dempend en praktisch tegelijkertijd, als prikbord.’

Streven naar dematerialisatie Dematerialisatie is een logische stap in het duurzaamheids traject van Vandersanden. Eerder al maakte de producent de transitie van steen naar strip. De steendikte verminderde daarbij van 10 naar 2 centimeter en vandaag loopt er zelfs een innovatietraject om strips te produceren van minder dan 1 centimeter breed. Met steenstrips kun je dus dikker isole ren of meer binnenruimte overhouden en voor de productie zijn er minder grondstoffen en energie nodig.

Smalle gevelstenen vinden vlotjes hun weg naar Belgische en vooral Vlaamse architecten en bouwheren, dankzij de populariteit van het verlijmen voor een puur steeneffect. Een dun formaat is uiterst geschikt voor deze toepassing.

Baksteenproducent Vandersanden ziet het graag gebeuren, want smalle stenen passen perfect in hun duurzaamheids verhaal.

Vandersanden: Publireportage Meer met een maatje minder: smalle gevelstenen in een breder perspectief

Via onderzoek naar nieuwe inzichten en innovaties Vandersanden evolueerde de laatste 25 jaar van een familie bedrijf naar een internationaal toonaangevende speler.

Dominique Nassen: ‘Ik heb nooit anders geweten dan dat er bij Vandersanden knappe ideeën en projecten op tafel lagen. Als productmanager ga ik outside-in te werk, door ons assortiment aan te passen aan trends op de markt. De transitie naar smalle gevelstenen past in die strategie.

Die ontwikkeling werd aangestuurd door een multi disciplinaire werkgroep, die de smalle steen in kaart bracht van verwerking, ontwerp, marktpositionering tot productie. Op basis van diepgaand onderzoek creëerden we een totaal beeld van alle voor- en nadelen voor zowel de architect als de aannemer. En die staan zeker open voor initiatieven die de sector duurzamer maken, zeker als de kostprijs niet oploopt.’

Vandersandenwww.vandersanden.com(hoofdkantoor en showroom): Riemsterweg 300, 3740 Bilzen 089 51 01 AvenueVandersandenantwerpen@vandersanden.com03EngelseleiVandersandenspouwen@vandersanden.com40(showroom):79,2140Antwerpen2310821(showroom,tweetalig):deMachelen14,FR-59250Halluin (Menen) +33 320 23 93 67france@vandersanden.com00

Van formaat LF40 naar formaat LF40S Ook traditioneel gemetselde of verlijmde stenen worden smaller. Onlangs paste het bedrijf het hele gamma van formaat LF40 aan naar LF40S, of van een breedte van 9 naar 7,5 centimeter. Naast dat aardige assortiment met een tiental kleuren biedt Vandersanden ook diverse kleuren en texturen aan in de formaten BDS en XL45. Dominique Nassen, productmanager Bricks & Brick Slips: ‘Een steen maak je natuurlijk niet zomaar smaller, het is een investe ring op lange termijn. Bij smallere stenen kijken we naar alle mogelijkheden op het vlak van afwerking, esthetiek en het productieproces zelf. Welke metselverbanden zijn moge lijk? Hoe ga je om met dagkanten en rollagen? We zoeken steeds naar de meest ideale maatvoering voor de markt.’

69 Ontdek meer reportages op www.entrr.be Architect Sofie Cuyvers (Coopers Design) Fotograaf Hendrik Biegs Herrijzenis van een bungalow

Toen architect Sofie Cuyvers samen met bouwheer en tuinarchitect Joost Valgaeren een eerste bezoek bracht aan deze Kempense bungalow, toonde vooral het interieur een weinig opbeurende aanblik. Van de oorspronkelijke open architectuur, zichtlijnen en relatie met de tuin – ooit een waardevol ontwerp van architect Jo Ooms – bleef niet veel over, vooral vanwege de drukke en klassieke inrichting. ‘Door de bestaande toestand heen kijken’ was een absolute voor waarde om de kwaliteiten in te schatten, maar de tuinarchitect was meteen geval len voor de locatie en de charme van de woning. Hij had al snel een kijk op waar hij ermee naartoe wilde. Sofie Cuyvers ging de uitdaging graag aan om samen met hem de woning haar authentieke gratie terug te geven.

71 Terug naar het begin De vrijstaande bungalowwoning dateert uit 1974 en ligt in een rustig gebied in de Antwerpse Kempen. De puurheid van het originele ontwerp herstellen stond voorop voor de architect. Aangezien het oorspronkelijke plan al voorzag in een grote betrokkenheid met de tuin, was ook dat probleem meteen opgelost. De ligging in een woonparkgebied beperkte de bebouwbare oppervlakte en dus moest de garage opgeof ferd worden voor kantoorruimte en werd een grotere slaap kamer in twee kinderkamers opgedeeld. Aan het exterieur werd nauwelijks geraakt, het uitzicht en de authenticiteit van de woning bleven intact.

Wonen en werken in een Binnen maakten de voor de jaren 1970 typische bakstenen binnenmuren plaats voor pleisterwerk om het geheel een frisser en strakker aanzien te geven. Een verzonken zit gedeelte deed bouwheer en architect wat langer twijfelen, maar maakte uiteindelijk plaats voor een ruimer zitgedeelte.

Die ingreep kwam ook de relatie met de tuin ten goede. Een wandkast in de keuken maakt de doorsteek naar de nieuwe kantoorruimte, die met een extra grote pivoterende buiten deur – die eruitziet als een raam – rechtstreeks toegankelijk is voor klanten. De kastenwand sluit het kantoor af van de keuken, terwijl er via de wand toch nog een verbinding mee is. Spiegelende patio De sfeer in het interieur is vooral rustig, eenvoudig, puur en zuiver. De parketvloer, veel lichte kleuren en geweven stoffen zijn aangevuld met hier en daar een subtiel donker accent. De aandacht is in de leefruimtes vooral gericht op de tuin, wat niet mag verwonderen in een woning voor een tuin architect. Een bijzondere vermelding verdient de spiegel vijver in de centrale patio, die een mooie lichtreflectie geeft en de toetreding van dagen zonlicht in de woning optimaliseert.

De charmeonweerstaanbarevanparket Showroomwww.interieurke.beLeuven:Tiensestraat 165 – 016 23 43 80 – info@interieurkeleuven.be Showroom Mechelen: Nekkerspoelstraat 38 – 015 55 02 55 – info@interieurkemechelen.be Showroom Tienen: Leuvensestraat 123 – 016 82 03 16 ) info@interieurketienen.be

77 Schakelende tuinmuur Het tuinontwerp van de bouwheer heeft uiteraard oog voor het groen in de directe omgeving. De voortuin sluit aan bij het natuurgebied aan de overkant van de straat, de achtertuin bij een woonparkverkaveling. De glooiende voortuin met heide, pijpenstrootjes, dennen en hulstmassie ven is een knipoog naar het natuurgebied aan de overzijde. Omdat de straat nauwelijks zichtbaar is vanuit de woning, lijkt het alsof tuin en natuurgebied één geheel vormen.

De achtertuin wordt gedomineerd door grote volumes die het jaar rond groen blijven, zoals enkel- en meerstammige bomen en grasperken. Een tuinmuur in gevelsteen markeert een kunstmatig niveauverschil en vormt de schakel tussen tuin, woning en biobad.

Gegevens

Een divers kader De beleving van de tuin vanuit de woning is erg divers. Meerdere ruimtes kaderen verschillende tuinsferen. De zithoek focust op het terras, de eetkamer kijkt uit over een groot grasperk, water speelt de hoofdrol in de patio bij de keuken, meerstammige bomen en eeuwig groen bepalen het uitzicht vanuit de slaapkamer en een heidetuin verrast gasten in de toegangszone. De seventies van vandaag Ook al dateert de renovatie van 2006, ze is en blijft actueel en de woning wordt dankzij het steeds volwassener karakter van de tuin nog steeds mooier. Met het verstrijken van de tijd wordt de tijdloosheid van het initiële ontwerp en de juiste interpretatie ervan door Sofie Cuyvers steeds sprekender, ook al ademt ze een authentieke seventies-sfeer. Deze woning toont aan dat je ook ruimtelijkheid kunt creëren op een beperkte oppervlakte, zonder dat je je toevlucht moet nemen tot meerdere bouwlagen. Het tuinontwerp versterkt die horizontale ruimtelijkheid nog extra.

architect Bureau : Coopers Design Adres : Grote Markt 3, 2260 Westerlo Telefoon: 0474 29 63 77 E-mail : info@coopersdesign.be Website : coopersdesign.be Social media: Instagram #coopers.design Woning tuinarchitect: Joost Valgaeren

Voor de start van de activiteiten die we vandaag onder de firma Master Meubel terugvinden, moeten we naar 1976, toen de ouders van huidig zaakvoerster Goele Vermeeren een productiebedrijf en groothandel in zelfgemaakte salons en meubelen oprichtten. Het bedrijf telde toen drie ambachte lijke ateliers: een meubelmakerij, een stoffering en een spuiterij. Al snel werd de groothandel uitgebreid met ver koop aan particulieren in de winkel Meubelambacht. Deze productieafdelingen bestaan tot op de dag van vandaag en werden eind jaren 1980 aangevuld met een atelier waar gor dijnen op maat gemaakt worden. In 1985 namen ze de Turn houtse meubelwinkel Sint-Antonius Meubel over en startte de verkoop van exclusief design en totaalinrichtingen.

‘De overname van Sint-Antonius Meubel was destijds een opportuniteit’, volgens Goele Vermeeren. ‘Er waren in België nauwelijks aanbieders van exclusief design en met een opper vlakte van meer dan 7000 vierkante meter in een gebouw dat

80 Master Meubel en Vitra Partner Store: Publireportage Master Meubel en Vitra Partner Store: veel meer dan meubelwinkels

81 Lou Jansen, een modernistische architect uit de Turnhoutse school, specifiek ontworpen had als meubelwinkel lagen er veel mogelijkheden open. Beide bedrijven stonden voor duur zame producten en mikten op hetzelfde doelpubliek: mensen die van de mooie dingen des levens houden, zoals kunst, muziek en cultuur. Dat publiek kent de waarde van design stukken en heeft geen problemen met de prijs. Ze zijn zich bewust van de tijd en het ambacht die de creatie met zich meebrengt, weten dat het misschien een leven lang mee gaat en in de loop der tijd nauwelijks in waarde verliest, Naintegendeel.’destartals fabrikant en de shift naar meubelwinkel als corebusiness werd in 2019 de Vitra Partner Store Antwerpen aan de activiteiten toegevoegd op vraag van het hoofdhuis van het Zwitserse merk van design kantoormeubilair. Ook deze activiteit sluit naadloos aan bij de bestaande, met dezelfde doelgroep en met duurzaam design dat generaties lang meegaat als vertrekpunt. Vrijwel onmiddellijk introdu ceerde het bedrijf een systeem van meubelleasing, verge lijkbaar met een autoleasing. Een onderneming gebruikt zijn kantoorinrichting gedurende bijvoorbeeld vijf jaar en kan dan beslissen om het af te kopen tegen een vooraf bepaalde

Architecten liggen Master Meubel na aan het hart en hun team staat ontwerpers dan ook graag bij in de uitwerking van hun projecten. Architectenteams zijn ook steeds welkom voor bijvoorbeeld een teambuildingsessie in het modernisti sche gebouw, waarbij rondleidingen gecombineerd kunnen worden met in- of outdoor sportactiviteiten in de buurt. Goele Vermeeren : ‘We vinden het belangrijk om onze materialenen productkennis te delen met ontwerpers. Kennis over de toepasbaarheid van materialen groeit langzaam en hoort niet tot ieders parate kennis. In onze gebouwen en ateliers kunnen we de kennis van verschillende disciplines laten samensmelten tot nieuwe en originele ideeën die een meer waarde zijn voor een ontwerp en zijn toekomstige gebruikers.’

prijs of gaat met nieuw materiaal een nieuwe leasing aan. Het ingeleverde materiaal krijgt dan weer een tweede leven volgens de circulaire gedachte.

Master Meubel Steenweg Op Diest 111 2300 Turnhout Tel.: 014 41 61 mastermeubel.be13

De baksteen is geworpen: de Buitengewoon Belgisch Bouwen Awards 2022 zijn toegewezen

In maart bracht het Entrr-team de zevende editie van het boek Buitengewoon Belgisch Bouwen uit in samenwerking met Lannoo, een uniek en bijna vijfhonderd pagina’s tellend overzicht van 50 bijzondere realisaties van Belgische architecten. Daarna was het de beurt aan collega-architecten en architectuurliefhebbers om op de Facebook- en Instagrampagina’s van Entrrarchitecture hun stem uit te brengen op de projecten van hun voorkeur.

B-Bis architecten © Yannick Milpas

Op basis van de rangschikking op beide socialemediakanalen kwamen twee laureaten naar voren, die tot het einde van hun carrière kunnen pronken met een Buitengewoon Belgisch Bouwen Award 2021. Daarnaast krijgen twee architecten een eervolle vermelding voor hun hoge scores op beide Deplatformen.officiëleuitreiking

Eerste laureaat (en Instagramlaureaat): B-Bis architecten –eigen woning Dirk Engelen Met deze verbouwing van een brutalistische droomwoning realiseerde Dirk Engelen een huzarenstuk. Deze extreme, allesbehalve standaard ronde woning met de woonruimtes op de eerste verdieping wordt gedragen door een betonnen kern met een wenteltrap en een cirkel gevormd door zeven kolommen.

vindt later dit jaar plaats op het volgende Entrr-event, waarvan we de datum nog zullen bekendmaken via onze Instagram- en Facebookpagina’s. Maar hier maken we nu al graag plaats om de verdiende winnaars op hun eeuwige piëdestal te zetten.

B-Bis architecten © Yannick Milpas Egide Meertens Plus architecten Pascal François architecten © Cafeine

Ook in 2023 verschijnt Buitengewoon Belgisch Bouwen. Archi tecten kunnen nog tot 25 juni hun bijzondere creaties insturen via info@entrr.be (enkele beelden en korte omschrijving).

BUITENGEWOON BELGISCH BOUWEN 7 , een co-uitgave van At Home Publishers en Lannoo (476 pagina’s, 230 x 280 mm, hardcover), is verkrijgbaar bij de betere boekhandel (€49,99) en online op entrr.athomepublishers.be.

EX-IT architectuur © Evenbeeld Buitengewoon Belgisch Bouwen 7 €49,99 te koop op onze www.entrr.athomepublishers.bewebshop,

Eervolle vermeldingen: EX-IT architectuur en Pascal François architecten EX-IT creëerde een bijzonder krachtige woning, gekenmerkt door meerdere contrasten, overkragende delen en een tuin muur die deel uitmaakt van de woning. Pascal François tekende een integer ontwerp met een uitgesproken een voud, mooie materialisatie en perfecte detaillering.

Tweede laureaat (en Facebooklaureaat): Egide Meertens Plus architecten –woning in rode baksteen Een aantrekkelijke en uitnodigende woning, die bescheiden in haar omgeving staat en waarbij het gelijkvloerse en boven liggende volume geschrankt geplaatst zijn – een eenvoudige ruimtelijke ingreep die resulteert in een boeiend volumespel.

86 Architect Dieter Verbeke en Steven Gosseye Fotografie Piet-Albert Goethals Brutalismeinhetbos

87 Ontdek meer reportages op www.entrr.be

De wensen van de opdrachtgevers van deze woning waren wat het woonprogramma betreft eerder standaard: voldoende slaapkamers voor de kinderen en een bureau ruimte als thuiswerkplek. Op het vlak van afwerking lagen de eisen hoger: gedetail leerd, verfijnd en met materialen die het dagelijkse niveau overstijgen. Een andere belangrijke parameter waar architect Dieter Verbeke en houttechnoloog Steven Gosseye van de Gentse multidisciplinaire ontwerpstudio gosseye + verbeke mee aan de slag gingen, was het perceel. Dat betreft een rechthoekig stuk verkavelingsgrond in een bos, met een centraal op het terrein gelegen bouwzone. Het resultaat is in vele aspecten verrassend.

Geschakeld wonen op twee assen De woning is een bijzondere combinatie van een sprekend eenvoudige architectuur, zonder ornamenten of overdadige overkragingen, een verfijnde afwerking en een overal voel bare aanwezigheid van het omliggende bos. De kern van het ontwerp zijn twee circulatie- en zichtassen, waaraan alle ruimtes geschakeld zijn. Het aantal vierkante meters dat verloren ging aan circulatieruimtes, bleef op die manier tot een minimum beperkt. Dankzij die heldere planopbouw en de eenvoudige architectuur was er nog voldoende budget taire ruimte om te voldoen aan de belangrijkste eis van de bouwheer: een verfijnde afwerking.

Patio achter de voorgevel De betonnen gevelbekleding is op een bepaalde manier toch aanwezig in het interieur door de aanblik van binnenuit naar de patio, die gevormd wordt door de dubbele voorgevel. De achterkant van de voorste ‘gevel’ is zichtbaar vanuit de leefruimte via de open, glazen gevel. De patio vormt een visueel rustpunt en een aangename buitenruimte met een zitbankje in de zon. Dieter en Steven zien hem zelfs als het markantste aan deze woning, omdat die ingreep privacy garandeert, diagonale zichtassen creëert en een volledig gesloten voorgevel vermijdt.

Het bos en de bomen De hoofdcirculatieas verloopt van de openbare weg naar de achterzijde van het gebouw en geeft het ontwerp beetje bij beetje vrij naargelang je als bezoeker het gebouw benadert.

Wat begint bij een vrije aanblik van de voorgevel van de bru talistische bungalow, afgewerkt met betonnen gevelpanelen, leidt via een passage in de patio door de leefruimte naar de achtergelegen tuin. Beide circulatieassen eindigen op raam partijen, zodat er nergens een gevoel van beslotenheid heerst en de band met het bos overal en altijd nadrukkelijk aanwezig is. Dat is ook het geval in de ruimtes die aan de assen geschakeld zijn, want ze zijn zonder uitzondering voorzien van kamer brede glaspartijen waarlangs het groen maximaal bij de woonbeleving betrokken wordt.

95 Brute materialen Het oorspronkelijke idee om de betonnen gevelpanelen ook in het interieur door te trekken bleek budgettair iets te ambitieus. Dus viel de keuze op andere afwerkmaterialen met een brutere structuur: donkerbruine geborstelde eik, beige natuursteen (Pietra dei Medici) en een zandkleurige vloer in beton ciré die in alle ruimtes doorloopt.

Technisch Vrijstaande woning in traditionele opbouw met plat dak, betonnen Aluminiumgevelpanelenraamprofielen (Reynaers) en driedubbel

Keuken: beige Pietra dei Medici-natuursteen, kasten in geborstelde donkerbruine eik

Badkamermeubels: zandkleurig Pastellone, toilet

Duravit Starck ME Gegevens architect Architect : Dieter Verbeke en Steven Gosseye Bureau : gosseye + verbeke Adres : Keizer Karelstraat 65, 9000 Gent Telefoon .: 0496 17 74 93 E-mail : info@gosseyeverbeke.be Website : gosseyeverbeke.be Social media : instagram/gosseyeverbeke

Vloeren:hoogrendementsglaszandkleurige beton ciré, deuren en maatwerk in geborstelde donkerbruine eik

Van de nood een deugd gemaakt De ligging van het perceel liet niet toe om maximaal in te zetten op duurzame technieken en daarom kregen de juiste oriëntatie van de ruimtes, een dik isolatiepak en een hoge luchtdichtheid prioriteit. Een punt waar de bewoners niet om malen. Hun woonwensen werden ruimschoots ingewil ligd en met de extra buitenruimte in de vorm van de patio kreeg het binnen-buitenaspect van de woning een onver wachte extra dimensie.

98 De trend voor het najaar van 2022? Rijke nostalgie in een hedendaagse context! Schakelaar Niko, houten vaas Home of Geraldine, tapijt Limited Edition Tapijt Limited VloerbekledingEditionLamett, bedlinnen Suite702, vazen Nomad Object, bijzettafel Atelier Sebastian, wandbekleding Stoopen & Meeûs

99 Wat worden de interieurtrends voor zomer 2022? Welke kleuren, mate rialen, vormen en texturen zullen hun opwachting maken? Trendwatcher

Hilde Francq licht toe welke trends er momenteel in de lucht hangen, van de bredere sociologische achtergrond tot het uiteindelijke resultaat in huis. ‘Af en toe komen trends voort uit een ontwrichtende gebeurtenis, te vergelijken met een big bang’, constateert Hilde Francq. ‘Het uitbreken van de pandemie, ruim twee jaar geleden, creëerde zo een momentum. COVID-19 heeft onze wereld enorm veranderd en zal het de komende jaren blijven doen, niet in het minst in ons interieur.’ Lokaal leven en consumeren De coronacrisis veroorzaakte op veel domeinen een ‘reset’. Eerst en vooral van het tempo: het leven verliep veel langzamer en vaak kwam dat als een verademing.

Vloerbekleding Lamett, wandbekleding Stoopen & Meeûs, zitelement Serax, glas Salt & Pepper

Verder bleef iedereen noodgedwongen binnen, evenementen vielen weg. Daar door veranderde ook de consumptie. Aanvankelijk werden vooral levensmiddelen gehamsterd. Vervolgens gingen we meer lokaal shoppen en schoven we weer aan bij de ambachtelijke bakker en slager. Naarmate de pandemie langer duurde dan verhoopt, sloegen mensen aan het verbouwen en herinrichten, de eigen woning stond centraal. Van beleving naar bezit Voor het virus zagen we dat ervaringen belangrijker werden dan het bezit van luxeartikelen. Die trend keerde tijdens de pandemie door het wegvallen van die activiteiten. Luxe verplaatste zich naar de thuisbubbel, waar we meer tijd door brachten. En omdat er minder gereisd werd, kwam er budget vrij voor mooie interieurstukken – planten, decoratie, luxueus beddengoed… Shift van waarden Ook onze waarden verschoven, ergens tussen golf een en vijf. Tijdens de eerste lockdown was er veel solidariteit: we applaudisseerden voor de zorg, jongeren deden boodschappen voor wie kwetsbaar was, bedrijven schakelden over op de productie van mondmaskers. Er kwam meer bereidheid om zich in te spannen voor anderen en voor het milieu. De trend naar duurzame, lokale consumptie werd eveneens versneld. We steunden buurtwinkels en bestelden takeaway bij de verplicht gesloten restaurants.

Een staycation bleek zelfs een volwaardig alternatief voor het hectische reizen.

Daarnaast toont de geschiedenis dat mensen na een crisis vaak teruggrijpen naar de periode voor het fout liep. Na een ontwrichtende gebeurtenis, zoals een oorlog, aanslag of pandemie, volgt er steeds een golf van nostalgie. Net zoals de arts-andcraftsbeweging bijvoorbeeld reageerde op de industriële revolutie. Ook nu floreert de interesse voor alles uit het premodernistische en soms zelfs pre-industriële tijdperk. We keren ons af van de geglobaliseerde levensstijl voor corona en richten de blik op wat lokaal is. We keren terug naar de basis en omarmen wat goed was uit het verleden. Dat wil echter niet zeggen dat we alle technologie overboord gooien. Zo versterken we de band met onze buurt via groepen op sociale media. Om plastic te vermijden keren we terug naar de natuur en komen met innovatieve plantaardige materialen voor de dag.

Gordijnen Inside Blinds, zetel Buzzispace, wandbekleding Stoopen & Meeûs Gordijnen Inside Blinds, muurverf Levis Atelier, vaas Coco Maison, theelichthouders Casa

Achterwaarts vooruit

100 Het nieuwe zijn En ten slotte vonden we ook onszelf opnieuw uit. In plaats van de tijd te doden met entertainment of media, gebruikten veel mensen de extra tijd om weer zelf dingen te gaan maken, van brood bakken (in de eerste lockdown steeg de verkoop van bloem met 150% tegenover dezelfde periode in 2019) tot breien. Ze herontdekten het plezier om zelf creatief te zijn, zelf iets te maken in plaats van voorgekauwd te consumeren.

Veilige thuishaven De hele samenleving werd door de coronacrisis teruggeworpen op een van de elementairste behoeften: een veilige omgeving creëren voor ons en ons gezin. Maar al voor de pandemie toonde onderzoek aan dat er veel angst heerst in de samenleving, vooral bij jongeren. De opwarming van de aarde, natuurrampen, kritieke politieke situaties, radicalisering: de media schotelt ze geen goednieuws show voor. De woning veranderde daardoor van een plek voor cocooning in een saferoom: een sterke, beschermende buitenkant met een zacht, rustig interieur.

Die nostalgische trend zien we terug in het interieur in de fascinatie voor pre modernistische meubels en stijlen. Er wordt kwistig gedecoreerd in gelaagde, erg rijke interieurs vol eclectische referenties. We noemden al de Arts & Crafts: de bloemdesigns van William Morris en co. vinden zeker bijval bij hedendaagse designers. Ook de streep is aan een comeback toe. Gekleurde strepen ademen een zekere nostalgie. Als een van de oudste patronen zijn ze makkelijk te creëren bij het weven. Het geweven tapijt van Limited Edition geeft de stijl goed weer. Gevoel voor textuur en lokale productie Geweven texturen zijn sowieso een echte trend. Niet alleen voor textiel (de grof geweven gordijnen van Inside Blinds, bijvoorbeeld) maar ook voor meubilair, zoals het zeteltje van Buzzispace. In plaats van het exotische rotan dat vanuit Indonesië moet komen, worden lokale materialen zoals wilgentakjes gebruikt. De imposante houten vaas van Home of Geraldine toont hoe hout een upgrade krijgt als beeld houwmateriaal. De sculpturale kwaliteiten komen tot uiting in ruwe objecten – zoals de bijzettafel van Atelier Sebastian – of juist uiterst verfijnde vormen. Onregelmatig heden in het glazuur van keramiek worden in deze trend juist een pluspunt, ze maken een stuk aardewerk net aantrekkelijker. Die appreciatie voor ‘foutjes’ komt ook elders in het interieur terug, zoals in de onregelmatige afwerking van glas werk en muren (Levis Atelier en Stoopen en Meeûs) Utilitaire decoratie

Een andere manier om waardering te tonen voor een eenvoudigere levensstijl is het decoratief gebruik van gebruiksvoorwerpen. Kannen, potten en borden mogen gezien worden en uitgestald, net zoals bij onze grootmoeders. Decoratieve voor werpen zoals vazen (Coco Maison) of een staande lamp (Serax) nemen de vorm aan van deze premodernistische voorwerpen. Vloerbekleding Moduelo, zithoek Serax, muurverf Levis AtelierZetel Gubi, tapijt Limited Edition

101 Rijk en gelaagd interieur

Landelijk palet Om in dit rijke, nostalgische interieur ook het zo gezochte veilige gevoel op te roepen, wordt meubilair in een cirkel opgesteld. De opstelling van stoelen of zetels in groepjes brengt niet alleen geborgenheid, het nodigt ook uit tot gesprek of handwerk. Tussen alle antieke elementen in is er trouwens ook plaats voor een nog niet zo ver verleden. De nineties blijven immers alomtegenwoordig. Oude materialen en ambachtelijke vormen worden gewoon naast stukken geplaatst met die jaren 90-vibe, zoals de Gubi-zetel of de vaasjes van Nomad Objects met hun speelse vormen of de minimalistische zithoek van Serax. Het kleurenpalet straalt een eerder landelijk gevoel uit met tinten die passen bij de natuurlijke materialen (hout, riet, naturel leer of textiel) van het interieur.

Hilde Francq is trend- en colorwatcher en de oprichter van trendstudio Francq Colors. Francq Colors geeft internationale klanten uit diverse sectoren advies over de juiste kleuren, materialen, texturen, patronen en vormen voor hun pro ducten. De studio werkt onder meer voor klanten als Niko, Tribu, Serax, Habitat en Arte. Hilde Francq geeft trendlezingen in binnen- en buitenland, onder meer aan het Royal College of Art in

WandbekledingLonden.Stoopen & Meeûs, sofa, lamp en bijzettafel Serax Lamp Serax, bedlinnen Suite702 Keukenblad Brachot, glas Salt & Pepper, wandbekleding Stoopen

102

Natuurlijke kleuren Verschillende soorten groen roepen een ontspannen sfeer op. Stro- en zandkleur, groen en bruin worden opgewarmd met antiek roze en terracotta-oranje. De slaap kamer met het beddengoed van Suite702 geeft het palet goed weer. Offwhite wordt veel gebruikt als basiskleur – duidelijk aanwezig in de beelden –, offblack brengt dan weer structuur in de gelaagde interieurs. Daarnaast worden de kleuren vaak gevoed door premodernistische stijlen: groen, blauw, rood en oranje zijn geïnspireerd door de art-nouveau- en arts-and-craftsbeweging. Koelere en warmere tinten wis selen elkaar daarbij af, met gepatineerd brons als een van de weinige metallics.

Ontwerper van levende en tijdloze totaalconcepten

104

Een gesprek met Dennis T’Jampens (‘D’ Architectural Concepts)

Hij noemt zichzelf een designer van totaalprojecten en werkt met een multidisciplinair team van acht mensen om de woondromen van zijn klanten waar te maken. Die klanten zijn mensen die weten wat ze willen en vooral met hem samen willen werken. Ze komen bij hem terecht omwille van wat hij doet en zijn bekend met zijn werk en realisaties. De naam die hij met ontwerpstudio ‘D’ Architectural Concepts opbouwde, leidt meestal tot erg korte intakegesprekken waarin hij doorgaans carte blanche krijgt om de hem kenmerkende sfeer te realiseren in de vorm van een nieuwbouw of reno vatie. Een totaalproject gaat bij hem tot en met landscaping, waarbij terras en eventu eel zwembad en poolhouse mee opgenomen zijn. Voor het eigenlijke tuinontwerp past hij liever.

106

109

Elk project dat Dennis T’Jampens ontwerpt is op maat van de klant, hoe groot de ontwerpvrijheid ook is die hem gegund wordt. Een luisterend oor gaat de eerste pennentrekken steeds vooraf. Zijn werk is herkenbaar en draagt een duide lijke signatuur, maar is toch niet onder één noemer onder te brengen. ‘Wat ik ontwerp is minimalistisch, warm en met klassieke toetsen, maar een term als “warm minimalisme” definieert mijn werk zeker niet, daarvoor is hij te algemeen.’

110

Stijlvol maatpak

De natuur als bron Wat mogen klanten dan wel van hem verwachten? Dennis T’Jampens: ‘Ik werk graag met natuurlijke materialen in al hun puurheid, zoals natuursteen en hout. Daarmee ga ik dan contrasteren, door bijvoorbeeld ruw marmer tegenover gepolijste en spiegelende oppervlaktes te plaatsen. Ik heb daarbij veel oog voor de kleinste details, maar ook voor een juiste en subtiele toepassing. Natuurlijke materialen mogen absoluut een ambachtelijke uitstraling hebben.’

112 K(l)ant-en-klaar De klant blijft het uitgangspunt van een ontwerp, maar de ontwerper houdt de teugels strak. ‘Als het wat meer mag zijn en je met de beste materialen mag werken, is dat nog geen vrijgeleide tot overdaad. Subtiliteit is een kwaliteit. Ook in mijn kleurkeuzes blijf ik braaf, met vooral aardse kleuren en natuurlijke tinten. Aan trendspotting doe ik niet mee. Hoe kun je tijdloos werken als je na twee jaar al achterhaald bent? Een mooi schilderij of een kunstwerk is zeker een toe gevoegde waarde, maar ik doe mijn fotoshoots bij voorkeur in een puur ontwerp, voordat de bewoners al te veel toege voegd hebben. Hun latere inbreng is belangrijk, maar beyond my job. Ik lever een afgewerkt product af met een eigen karakter, een minimaal ontwerp, dat weinig baat heeft bij al te veel aanvulling.’

113

117

Een rechte lijn De klanten van Dennis T’Jampens weten die aanpak wel te appreciëren en dat is een solide basis voor een goede wisselwerking. ‘Wie bij mij komt, weet wat hij mag verwach ten, deelt mijn idee van wat mooi is en heeft 100 procent vertrouwen. De ideeën van mijn klanten sluiten dan ook vaak aan bij hoe ik het zie of zou zien. Soms weten ze me ook te verrassen. Een Nederlandse dame ging onlangs voor haar Antwerpse penthouse resoluut voor rozerood marmer. Dat was initieel even schrikken, maar het bleek wonderwel te matchen met mijn eerder cleane en brave canvas. Een klant moet bij mij echter wel weten dat ik af en toe een absoluut veto stel, waar ik geen millimeter op toegeef.’

De ingetogen dynamiek die Dennis T’Jampens toepast in zijn interieurs keert terug in zijn aanpak van het exterieur.

118

Levende woningen

‘Ik werk graag met verspringende daken en gevels in ver schillende materialen. In plaats van volledig witgepleisterde woningen zie je bij mij ook warme stenen en dieptewerking.

Naast de materialisatie is ook de beleving van een woning essentieel. Doordachte doorkijkassen en dieptezichten, die het oog naar een kunstwerk of naar de tuin richten, tillen een woning naar een hoger niveau.’

120

Daar klopt het plaatje helemaal. Dat wow-gevoel krijg ik trouwens steeds vaker dankzij Instagram, waar ik ontwer pen zie van over de hele wereld. Die inspireren me en de ontwerpers mogen dat weten. Jaloezie is mij vreemd.’ De weg naar de Golf Een rondje namedropping is aan hem niet besteed. ‘Ik werk met de beste producten van A-merken, maar hoef daarbij geen favorieten aan te wijzen. Mijn klanten komen naar mij voor een mooi totaalontwerp eerder dan voor individuele elementen of eyecatchers. Mijn zaak draait niet om marges op materialen, ik draai niet mee in de commissiewereld van sommige villabouwers. Mijn prijszetting is eerlijk. Een woweffect tegen de juiste prijs geeft iedereen een goed gevoel en bestendigt mijn succes.’ Dat succes is tijdens de corona pandemie significant gestegen. ‘Het is niet aan mij om te beweren dat een crisis de rijken rijker maakt, maar het lijkt er wel op. Aan de andere hand denk ik dat in mijn geval Insta gram een niet te onderschatten factor is. Plots duiken mijn realisaties wereldwijd op bij het juiste publiek. Ik doe nu bij voorbeeld zaken in en vanuit de Emiraten.’

121

Een avondje uit Een hoog niveau is een constante in zijn werk en leven. Hij legt de lat op alle vlakken hoog en dat is sterker dan zich zelf. ‘Ik hou van schoonheid en wil me er permanent mee omringen. Gewoon ergens een spaghetti eten is aan mij niet besteed. Ik wil een wow-beleving, zowel op culinair als esthetisch vlak. Daarom dat ik ook zo graag gewerkt heb aan het interieur van Fine Fleur, het restaurant in het histo rische kader van het Botanic Sanctuary Hotel in Antwerpen.

122

‘Vincent Van Duysen, die ik ken als een aangenaam, tof per soon en een vooral gewoon gebleven iemand, beseft nauwe lijks wat hij voor Belgische ontwerpers betekent. Met zijn uitmuntende werk heeft hij voor ons de weg naar het buiten land geplaveid. Wie in zijn voetsporen treedt en op een niet-commerciële manier topkwaliteit levert in een hi-end omgeving, is verzekerd van een mooie toekomst. Een twintigof dertigtal straffe landgenoten bevinden zich nu al in die situatie en ze gunnen elkaar elk succes. Dat zal de Belgisch connectie in het buitenland alleen nog maar versterken, iets waar iedereen beter van wordt.’

‘D’ Architectural Concepts

Wegbereider Wat de toekomst betreft maakt Dennis T’Jampens zich abso luut geen zorgen, niet voor zichzelf en niet voor zijn collega’s.

04792000Vlaamsedennis@archiconcepts.beKaai35Antwerpen805179

Een betoog pro of contra elektrisch rijden is niet aan Entrr besteed. Wel praktisch advies voor wie al elektrisch rijdt of dit binnen afzienbare tijd zal doen. Velen dus, want over een kleine vier jaar moeten alle nieuwe bedrijfswagens emissievrij zijn en vanaf 2029 elke auto. En die moeten geladen worden. Aangezien een elektrische laadbeurt wat tijdrovender is dan een fossiele tankbeurt, willen we die op een efficiënte manier uit voeren, als we de wagen even niet nodig hebben. Laden op het werk of thuis is voor velen de ideale wereld, en ook de goedkoopste – op gratis laadstations na, natuurlijk, die je al eens bij een supermarkt vindt.

Elektrisch rijden? Laad maar…

Strobbe Mobility Systems

124

125 Strobbe Mobility Systems Strobbe Mobility Systems Strobbe Mobility Systems

126 Thuis laden Thuis opladen is handig en voordelig. De meest voor de hand liggende manier is om een AC-laadpaal te installeren vlak bij de plek waar je parkeert, in je garage of op de oprit. Als je zonnepanelen hebt, dan kun je heel wat gratis kilometers afmalen, en anders maak je bij voorkeur gebruik van het voordeliger nachttarief. Gebruikmaken van een gewoon stopcontact is af te raden. Doe het enkel nadat een specialist je kan verzekeren dat het 100% veilig is en gebruik deze laadmethode ook alleen voor hybride modellen! Deze laadmethode is bovendien erg traag. Cijfers en wetten Met een thuislaadpunt gaat het heel wat sneller. Hoe snel hangt af van het type: een driefasig systeem laadt zowat drie keer sneller dan eenfasig en met 32 ampère gaat het dubbel zo snel als met 16. Concreet: een batterij van 35 kWh laad je op in 8 uur met een eenfasige connectie van 16 ampère, in iets meer dan anderhalf uur met een driefasige van 32 ampère. De kostprijs voor de aankoop, installatie en (verplichte) keuring begint rond 1500 euro. Een apart circuit en zekering zijn een must. Als je groene stroom gebruikt en je met je systeem laadtijd en vermogen kunt regelen, krijg je 45% belastingvoordeel. Volgend jaar is dat 30% en in 2024 nog 15%. Wie bouwt of grondig renoveert en minstens twee parkeerplaatsen heeft (je oprit wordt hierin niet meegerekend), is nu al verplicht om minstens een kabelgoot voor een aan sluiting per parkeerplaats te voorzien. Volvo Scancar

Laden en laten laden Met een online thuislaadpunt bepaal je zelf vanop afstand wanneer je begint te laden. Een energiemanagementsysteem beslist dan weer in jouw plaats en houdt rekening met het andere verbruik in huis en de opbrengst van je zonnepanelen om zo efficiënt en goedkoop mogelijk te laden. Heb je meerder elektrische wagens in je gezin, dan is een intelligente ‘laadrobot’ interessant. Die past zich automa tisch aan alle wagentypes en stroomtoevoeren aan. Met één laadstation kun je dus meerdere auto’s tegelijkertijd opladen, ook al hebben ze elk andere tech nische specificaties. Laden op het werk of in een appartementsgebouw Steeds meer bedrijven investeren in een laadstructuur voor hun werknemers. Makkelijk als je met een volle batterij weer naar huis kunt rijden. Niet enkel voor de werknemers, maar ook voor de directie. En ook appartementsgebouwen zullen steeds vaker uitgerust worden met ‘collectieve’ laadsystemen. De vraag is dan natuurlijk hoe de elektrische capaciteit en ook de kosten ‘eerlijk’ verdeeld worden. Actieradius of autonomie: de WLTP Hoe ver raak je met een volle batterij? Dat is een van de hamvragen bij de aanschaf van een elektrische wagen. Hier spelen heel wat factoren een rol, zoals het type voertuig en batterij, maar ook de rijstijl en de weersomstandigheden. Om objectief te kunnen vergelijken, zijn produ centen verplicht om de actieradius aan te geven volgens de Worldwide Harmonised Light Vehicle Test Procedure (WLTP). Die meet de actie radius bij zomerse temperaturen en bij verschillende gemiddelde snel heden, waaronder – jawel – 30 kilometer per uur. Het is dus een ver gelijkingsbasis, maar geenszins een realistische weergave van het bereik bij normale rij- en weersomstandigheden!

Volvo Scancar

127

128

Dit systeem kan ook in een appartementsgebouw toegepast worden, op voorwaarde dat er wifi aanwezig is in de garage, zodat de laadstations op elk moment contact kunnen maken met de CPO. Als de voeding van de laadstations op het gemeen schappelijk deel staat, ontvangt de Vereniging van Mede-eigenaars een overzicht van de gemaakte kosten en kan die doorrekenen naar de individuele verbruikers.

Automatische administratie

In de rij voor stroom Daarvoor bestaan systemen waarbij meerdere laadpalen of laadrobots op eenzelfde zekering zijn aangesloten. Een dynamische ‘load balancing’ verdeelt de beschikbare stroom op een intelligente manier over de verschillende aangesloten units die op dat moment in gebruik zijn. Eén circuit kan op die manier tientallen units aan zonder uit breiding van de infrastructuur en kan permanent online gemonitord worden. Alle auto’s kunnen tegelijkertijd geladen worden, maar ook om de beurt volgens een intelligent wachtrijsysteem, bijvoorbeeld als er onvoldoende stroom beschikbaar is voor iedereen.

Of gemeenschappelijke laadstations ook toegelaten worden op niveau -2 of lager is hoogst onzeker.

Volvo Scancar Volvo Scancar

Voor de veiligheid wordt een sprinklersysteem wellicht verplicht in een appartements gebouw met een gemeenschappelijk laadsysteem en aan de ingang moet een hoofd schakelaar staan om de voeding naar de laadstations af te sluiten in geval van brand.

Dergelijke systemen zijn makkelijk uitbreidbaar als daar behoefte aan ontstaat via dockingstations, die initieel mee gemonteerd worden maar pas later operationeel gezet. Slimme collectieve systemen registreren ook het stroomverbruik van elke eigenaar via ingebouwde vermogensmeters. Dat scheelt een hoop discussie achteraf!

Gemeenschappelijke laadsystemen kunnen gekoppeld worden aan een CPO, een ‘charge point operator’, die het verbruik beheert. Elke verbruiker, of het bedrijf waar voor hij werkt, ontvangt maandelijks zijn factuur met het overzicht van zijn verbruik.

130

131 Vintage wooncoconin betonnen U-vorm Pieter Peulen (interieurvormgever) Fotografie Mr. Frank Photography

132

133Zelden gaf de eerste aanblik van een woning zo weinig prijs van wat er zich achter de voorgevel bevindt. Voorbij gangers kunnen zich nauwelijks voor stellen dat er achter dit massieve, betonnen blok zich een ruime U-vormige woning ontvouwt over twee niveaus. Op de eerste verdieping opent die zich via kamerhoge ramen volledig naar het zonnige zuiden. De nachtelijke kelderverdieping ontvangt dankzij de patio ook haar ruime portie daglicht, terwijl haar verzonken ligging geborgenheid en privacy garandeert.

134

135

136

137

138

L’embarras du choix Bouwheer en ontwerper Pieter en zijn man Joeri leerden elkaar kennen in Mechelen, waarna ze om professionele redenen een tijd samen in Antwerpen doorbrachten. Toen de investering in een eigen woning aan de orde was, stonden ze voor meerdere dilemma’s. Om te beginnen drong zich de keuze op tussen het bruisende Antwerpse stadsleven of de rust van het Limburgse groen, waar ze beiden opgroeiden. Het werd ‘back to the roots’, waar ze een tweede moeilijke keuze wachtte tussen twee eigendommen van hun respec tievelijke ouders: een oud en leegstaand herenhuis renoveren of van een leeg blad beginnen op een perceel voor vrijstaande bebouwing in Zonhoven. Nieuwbouw in beton Ook al was Pieter, een interieurvormgever van opleiding, aanvankelijk wat terughoudend om zonder enig houvast aan een project te beginnen, viel de keuze toch op de nieuw bouw. Beiden waren ze voor het ontwerp al verkocht aan een combinatie van ruw beton en warm hout. Uiteindelijk gingen ze voor een betonnen kader, dat bestaat uit een gegoten kelderverdieping met daarbovenop een volledig open constructie in prefabbeton.

141 Ruwbouw is afbouw Om optimaal van de zuidelijke oriëntatie van het terrein te genieten, koos Pieter voor een U-vormige constructie met maximale lichtinval via de drie meter hoge ramen met houten profielen, die warmte toevoegen aan het grijze betonnen kader. Dankzij de kelderpatio ontvangt het ondergrondse niveau diffuus daglicht en werd het een volwaardige (nachte lijke) woonruimte. Het beton van de gegoten en de prefab buitenmuren werd ook binnen zichtbaar gelaten, net als de stalen constructieprofielen. Shoppen in eigen winkel Het open plan werd praktisch ingedeeld met gipskartonnen wanden. Overal ligt een naadloze Mortex-vloer. Die kreeg de voorkeur op een betonnen vloer vanwege de beperkte opbouwhoogte. Pieter is erg vertrouwd met dit materiaal, dat hij ook inzette als afwerking van de douchewand, de wastafel en het werkblad van de (Ikea-)keuken. Het grijze Mortex- en betonnen kader wordt binnenkort aangevuld met maatwerk in hetzelfde hout als de raamprofielen. De bestaande kast achter de keuken wordt later ook nog op die manier ‘ingepakt’. Voor de inrichting en decoratie putte Pieter vooral uit de eigen webshop in vintage designspullen en meubelstukken. Er werden geen 100 procent nieuwe items aangekocht.

142 Het verkeerde been De realisatie van zijn eigen woning had een markante carrièrewending in petto voor Pieter. Eerder dan dat het een uithangbord is voor zijn activiteit als interieurvormgever, wordt de locatie nu vaak gebruikt voor fotoshoots voor inte rieurmerken, die dan meteen via zijn Instagramaccount gepromoot worden. Ontwerpen voor anderen doet hij niet meer, fotograferen en publiceren des te meer, een fulltime job in combinatie met het in- en uitgaande verkeer in zijn webshop. Op de realisatie blikt Pieter tevreden terug: ‘Vooral tijdens de opbouwfase kregen mijn schoonouders in hun winkel even verderop de meest bizarre vragen en opmerkin gen over die “betonnen bunker” en zelfs “dat waterzuiverings station”. Dat we alles zelf ontwierpen en ook de afwerking zelf samen uitvoerden, maakt de trots alleen maar groter.’ Website : pieterpeulen.be Instagram: pieterpeulen

144

Architectuurfotografie is een vak apart, daar zijn we bij Entrr Magazine heilig van overtuigd. We focussen in elk nummer dan ook met veel plezier op een van de specialisten die ons in staat stellen om telkens weer uit te pakken met de mooiste beelden van de mooiste projecten. Een opvallend feit is dat slechts weinigen onder hen al op erg jonge leeftijd door de juiste microbe gebeten waren. Dat geldt ook voor Tim Van de Velde, die pas tijdens zijn laatste jaar sociologie interesse kreeg in het metier, vooral dan voor documentairefotografie en geïnspireerd door figuren als Tim Dirven, Stephan Vanfleteren en Gert Jochems. Pas nadat hij zijn universitaire diploma op zak had, begon hij aan zijn opleiding fotografie en nam voor het eerst een professioneel toestel ter hand.

De mens achter de lens:

fotograaf Tim Van de Velde

145

Op reis door een gebouw Net zoals een architect graag carte blanche krijgt voor zijn ontwerp, gaat ook Tim Van de Velde graag aan de slag met zo weinig mogelijk instruc ties of beperkingen. ‘De architect mag zeker zijn project omschrijven en verklaren, maar de beste beelden ontstaan als ik een gebouw zelf mag ontdekken. Daar neem ik graag ruim de tijd voor, want ik merk dat de beste beelden niet onmiddellijk ontstaan. Met de tijd komen de betere en creatievere invalshoeken naar boven. Soms kan ik een gebouw pas echt “vatten” nadat ik er meerdere keren geweest ben. Als die ene foto die het project perfect in beeld brengt er eenmaal is, geeft dat een enorme voldoening.’

148 De appel en de boom Tim Van de Velde: ‘Bij aanvang van mijn opleiding was ik een complete leek op technisch vlak, maar ik was er zelf van overtuigd dat dit voor mij het juiste pad was. Mijn gevoel voor esthetiek en design had zich op een natuurlijke manier bij mij thuis ontwikkeld, aangezien mijn vader archi tect is. Het duurde niet lang voor ik me vooral aangetrokken voelde tot architectuurfotografie, een erg specifieke tak van de fotografie waar voorkennis en affiniteit een belangrijke rol in spelen. Je moet tenslotte toch aanvoelen hoe je een driedimensionaal gegeven als architectuur vertaalt naar een tweedimensionaal beeld.’

149

Tim Van de Velde woont in Brussel. Hoewel hij de rush en de hectiek van de stad enorm waardeert, komt hij vooral tot rust als hij volledig omringd wordt door de natuur. ‘Ik zoek graag een uitdaging op en soms kost het wat moeite een bepaald doel te bereiken, maar zodra ik op de top van een berg sta of aan de rand van een klif en even tot mezelf kom, doe ik blijvende herinne ringen op die ik met veel plezier koester. Maar het hoeft niet altijd even specta culair te zijn. Waar het mij vooral over gaat, is de tocht en met wie ik die maak.’

www.tvdv.be

Een geslaagd gerecht

150

Op de vraag hoe hij zijn stijl zou omschrijven, is het antwoord kort en duidelijk: sober, to the point en ten dienste van het ontwerp. ‘De belang rijkste ingrediënten waar ik mee werk, zijn compositie, licht en lijnenspel. Daarom is het zo belangrijk om vol doende de tijd te nemen voor mijn werk. Dat is onontbeerlijk om de essentie van een architecturaal ont werp te vatten. Daarnaast heb ik oog voor de aanwezigheid van mensen in het gebouw en de context waarin het zich bevindt. Ik kan er perfect van genieten als ik een mooi uitgepuurd beeld maak, maar een volledige reportage of een set beelden van een gebouw krijgt doorgaans toch een meerwaarde door een teken van aanwezigheid van mensen.’

The road to nowhere

152 Architect Graux & Baeyens architecten Fotograaf Jeroen Verrecht Intieme uitbreidingvan een sixties-chalet

153 Ontdek meer reportages op www.entrr.be

Architect Basile Graux en zijn vrouw waren bij een eerste bezoek aan een charmante chaletachtige bungalow uit 1965 meteen verkocht. Ook al was het in zijn bestaande toestand te klein voor het gezin, ze zagen meteen de mogelijkheden om er hun thuis van te maken. De intimiteit van een huis in de tweede bouwlijn, het uitzicht op een kasteeldomein en weides met pony’s zijn natuurlijk troeven die je niet elke dag op je pad tegenkomt. De medeoprichter van het Gentse bureau Graux & Baeyens architecten werd bovendien getriggerd door de degelijke structuur, de interessante indeling en de typologie met hellend dak van de woning. Hij behield grotendeels de oorspronkelijke structuur en breidde die uit met een zorgvuldig gepositioneerde nieuwe vleugel. Op zoek naar ruimtelijkheid De architect wilde absoluut een stijlbreuk vermijden tussen oud en nieuw . Hij gaf eerder de voorkeur aan een harmonieuze uitbreiding van de bestaande structuur. In het nieuwe geheel functioneert de toegangszone als een pivoterend deel tussen de oude en de nieuwe constructie. De nachtelijke ruimtes situeren zich nu allemaal in de oude, introvertere vleugel. De leefruimtes bracht de architect onder in de nieuwe uit breiding, een gulle en lichtrijke dagvleugel, die lichtjes geknikt staat tegenover het oorspronkelijke gebouw. Dankzij deze positionering ontstaat er een mooie tuinkamer aan de zuidelijke zijde en ontvangen de woonruimtes optimale licht inval. Basile Graux ving op die manier drie vliegen in één klap: ruimtelijkheid in de architectuur, het interieur en de buitenomgeving, net datgene waar het hem als architect om gaat. Intieme nachtvleugel Het DNA van de bestaande constructie bleef intact, aan gezien 95 procent van de oorspronkelijke structuur behouden bleef. De lage plafonds, originele raamopeningen en kleine deuren dragen elk bij tot de intieme sfeer van de nachtruimtes. Een nieuwe rechte gang van bijna anderhalve meter breed loopt als een slagader naar de nieuwe constructie en geeft de flow en zichtlijnen vanuit de oude vleugel een nieuwe dimensie. Met zijn ruime breedte vormt de gang een royale polyvalente ruimte, waar de kinderen met hun blokken spelen en met hun fietsje rijden. Het hele huis is trouwens doorspekt met dergelijke ongedefinieerde ruimtes, die met de tijd hun invulling krijgen. Aan het einde van de gang vormt een nieuw raam het perfecte kader voor de paddock van de buren. Dit onvolmaakte, maar authentieke plaatje wilde de architect graag in zijn ontwerp integreren.

155

156

Genereuze dagvleugel

De overgang van de oude naar de nieuwe constructie volgt de natuurlijke glooiing van het landschap. De structuur zakt trapsgewijs dichter tot bij de maailijn, waardoor binnenin twee duidelijk gearticuleerde, verschillende ruimtelijkheden ontstaan. De teruggetrokkenheid van de oude vleugel staat naast de openheid van de dagvleugel, die open is tot in de nok van het zadeldak en uitgerust is met grote, plafondhoge ramen die de omgeving perfect kaderen. Daardoor valt in de leefkeuken zacht gefilterd ochtendlicht binnen en hebben de bewoners vanaf hun eettafel een mooi uitzicht op de hoge boomkruinen van het achterliggende kasteeldomein. Flexibele sokkel

Een doorlopende betonnen sokkel overbrugt aan de buitenzijde de glooiing van het landschap. Een variërende, verticale ritmering van gevelplanken zorgt voor een subtiele integratie in de omgeving. Binnen loopt de sokkel door als een brede zitbank in de woonkamer, waar gasten zich spon taan neervlijen. De relatief compacte zitkamer, die op maat van het gezin gesneden is, biedt op die manier plaats aan meer mensen als dat nodig is. Nog verder loopt de sokkel over in de raamkaders en in de treden tussen de verschil lende ruimtes. In de keuken, ten slotte, vormt hij een tablet op werkhoogte.

Architectuur voor het leven In zijn nieuwe constellatie straalt de woning vooral eenvoud uit. Het is allesbehalve een verzameling grootse gebaren, maar eerder een plek om in alle rust en sereniteit thuis te komen. Deze realisatie is een mooie illustratie van hoe architectuur ten dienste staat van het leven, een belangrijk facet in de visie van Graux & Baeyens architecten. Hun defi nitie van architectuur is trouwens het onderzoek om dit te realiseren. Projecten van hun hand kenmerken zich in ogen schijnlijk eenvoudige details en belijningen, harmonieuze mate rialen en kleurpaletten, een ‘plek’-gevoel en leefbaarheid.

Schaalgevoel was een belangrijk aandachtspunt in het ont werp. De hoge ramen in de keuken worden gecompenseerd door een schuifraam op mensenmaat en de bewoners kun nen ook heel gemakkelijk bij een klein verluchtingsraampje.

Schouw voor schaal Een sierschouw definieert de leefruimte en de keuken als ‘center piece’. Ze creëert in één beweging intimiteit in de woonkamer en accentueert de openheid van de keuken.

158

Natuurlijke interieurmaterialen in een zacht kleurenpalet, zoals ruw beton, leempleister en terrazzovloeren, stralen naast een zekere robuustheid ook een bepaalde imperfectie uit en bepalen het aangename, huiselijke gevoel.

Wandafwerking nieuwe

Gegevens architect Bureau: Graux & Baeyens architecten Adres: Sint-Bernadettestraat 89, 9040 Gent Telefoon: 09 330 34 93 E-mail: basile@graux-baeyens.be Website: graux-baeyens.be Sociale media: Instagram #grauxbaeyens.architecten, Facebook @grauxbaeyens.architecten

leempleister Keuken: berkenmultiplex en betonnen

159

Bekroonde visie In die zin is dit project de uitdrukking van de filosofie van Graux & Baeyens architecten. Deze verbouwing illustreert de aanpak die het bureau consequent toepast. Ze schrijft een vervolg op het oorspronkelijke verhaal van het bestaande gebouw zonder dat te wissen. Minimale interne ingrepen en een nieuwe schil volstonden om de woning een nieuwe flow en aanblik te geven en ze klaar te maken voor de volgende decennia. Dat deze aanpak op veel bijval kan rekenen, bewijst het feit dat het bureau voor dit project onlangs de eerste prijs ontving voor de Duitse Haüser-award.

Technisch Verbouwing van een bungalow uit 1965 van 125 vierkante meter, uitgebreid met nog eens 75 vierkante meter

Bestaande binnen- en buitenmuren in sinterstenen, nieuwe buitenmuur in beton (sokkel) en snelbouwsteen, dakafwerking met Afrormosia-raamprofielenleien en dubbel glas 1.0 Vloeren leefruimte, keuken en gang in terrazzo, vast tapijt in slaapkamers, Mortex in badkamer deel: werkblad

In dit charmante geheel kunnen we bewijzen dat onze vrij strakke en architecturale verlichtingsmogelijkheden passen bij zowel een trendy nieuwbouw als in een mooi gerestau reerd pand.’

160 Novalux: Publireportage Lichtontwerp op maat

‘In de studio, ondergebracht in een pand uit 1600 in de Antwerpse Kloosterstraat, tonen we onze verschillende lichtprojectproducten aan architecten, projectontwikkelaars en grote installatiebedrijven’, verduidelijkt Margot. ‘De locatie is bewust gekozen, want de onmiddellijke omgeving is met zijn vele bijzondere mode-, en interieurwinkels het centrum van de kleine designwereld. Ook het pand oogt fantastisch, dankzij de eclectische, Italiaans aandoende tegelvloer en de niet helemaal loodrechte wanden en wat doorbuigende balken.

Novalux is een begrip in Italiaans lichtdesign. Het merk staat al meer dan zeventig jaar bekend om zijn creativiteit en het installatiegemak waarmee architecten en interieur ontwerpers aan de slag kunnen. Om de talloze toepassingen voor residentiële, commerciële en kantooromgevingen te tonen, opende Novalux een studio in een vierhonderd jaar oud pand in de sfeervolle Kloosterstraat in Antwerpen.

‘Verlichting is een significante parameter in het architectu rale plaatje en die symbiose maken wij waar in de Novaluxstudio,’ vervolgt Business Unit Manager Jan Joostens. ‘Samen met de light designer maken we een gepersonali seerd lichtontwerp op basis van de behoeften van de klant en zijn ruimte. Het doel van een ontmoeting in onze studio is te komen tot het sterkste ontwerpvoorstel.’

‘Wij noemen onze locatie graag “studio” om het onderscheid te maken met een gewone showroom of winkel waar je vrij in en uit wandelt’, verduidelijkt lichtconsulente Margot Herbots.

‘In de Novalux-studio willen we workshops organiseren, bouwplannen laten ontvouwen op de grote tafel en samples tonen aan de architect en de eindklant.’

Novalux wordt in België vertegenwoordigd door SLV Belgium, dat onderdeel is van NNUKS, de nieuwe naam van SLV Lighting Group. De NNUKS Group is op Europese schaal een snelgroeiende en succesvolle aanbieder van verlichtingsproducten. Het gerenom meerde Italiaanse designmerk Novalux is gespeciali seerd in innovatieve, op maat gemaakte en architectu rale verlichting, meestal voor toonaangevende projecten. Novalux Belgium beschikt over een interne afdeling die lichtstudies ontwerpt voor architecten en bouwheren, een extra service die onontbeerlijk is bij de ontwikkeling van een project.

Voor elke toepassing mikt Novalux op een inspirerende combinatie van design en architectuur. Het geheel wordt aangestuurd via een domoticasysteem om het hele scala aan mogelijkheden te tonen op het vlak van dim baarheid, lichtintensiteit en kleurtemperatuur. Het Nova lux-kleurengamma beperkt zich niet tot zwart en wit, maar vind je ook in caffè (donkerbruin) en cappuccino (koffie met melk), aangevuld met goudkleurig voor de Halos-cirkel Margotarmaturen.Herbots

161

geniet ervan om bezoekers te ontvangen in de Novalux-studio. ‘We stellen met plezier vast dat onze gasten ook heel erg enthousiast zijn, en dat enthousiasme zal nog groeien bij de voorstelling van de nieuwe ARTEC22-collectie in het voorjaar.’

De Novalux-studio is op afspraak te bezoeken, reserveren kan via info@novaluxlighting.be. Meer info vind je op www.novalux.com.

In de studio vind je de belangrijkste productfamilies van Novalux terug: Cartoon, Halos, Hero en Lucky, toegepast als in gipsplaat geïntegreerde ledlijnen, ledprofielsystemen en designapplicaties.

162 Architect JUMA architects Fotografie Annick Vernimmen Zwartgeblakerde schoonheid in de Vlaamse Ardennen

163 Ontdek meer reportages op www.entrr.be

164

Vanop een heuvel in de Vlaamse Ardennen biedt het aan de noordelijke zijde prachtige uitzichten op de omliggende velden, met in de verte pittoreske kerktorens. Om de omgeving maximaal bij de woonbeleving te betrekken plaatste JUMA het woonvolume haaks op de straat. Op die manier creëerde het een verbinding met de omgeving op een noord-zuidas.

Ter hoogte van de keuken kunnen de schuiframen aan beide zijden van het volume volledig worden geopend, waardoor de grens tussen binnen en buiten vervaagt.

165

Het perceel waarvoor Mathieu Luyens en Julie van De Keere van JUMA architects deze nieuwbouwwoning mochten ontwerpen, mag je zonder overdrijven uniek noemen.

Klasse en finesse

Kleur en harmonie Het interieur is ontworpen in lichte ton-sur-tonkleuren die harmoniëren met de architectuur. Interieur en exterieur vloeien naadloos in elkaar over door consequent een uniform kleurenpalet toe te passen. De vloeren van de terrassen en van de woonruimtes zijn aangelegd in Ceppo, dat op het vlak van kleur nauw aansluit bij de betonlook van de plafonds en luifels. De zwartgeblakerde houten gevelbekleding loopt door in de toegangszone en wordt aangevuld met aardse, ambachtelijke tegels en geweven deuren aan de garderobekast.

Vanuit de toegangszone betreden gasten het eetgedeelte, dat gekenmerkt wordt door een muurafwerking in licht tadelakt, een materiaal dat je terugvindt in de tafel van Armand & Francine. Die staat op een handgeknoopt tapijt naar een ontwerp van Carine Boxy. Maatwerk in eikenfineer en een keukenwerkblad in gezandstraald travertijn dragen bij tot het exclusieve aspect van deze ruimte. De sfeer van luxe Zwarte accenten vinden we overal in de woning, behalve in de ouderlijke badkamer. Hier gingen de architecten voor een messingdetaillering van spiegels, verlichtingsarmaturen en Vola-kranen. De ruimte maakt samen met een kleedkamer en de masterbedroom deel uit van een ouderlijke suite met hotelsfeer op de gelijkvloerse verdieping. De bovenverdieping – met drie identieke kinderkamers die een badkamer delen –kan afgesloten worden wanneer de kinderen het huis verlaten.

Een houtkachel op het overdekte terras aan de noordelijke zijde laat toe om bijna het hele jaar van de weidse omgeving te genieten.

Donkere gedaante in groene natuur Zwart hout en beton bepalen het karakter van de woning, die onmiddellijk nieuwsgierigheid opwekt. Een opening met zwartgeblakerde houten lamellen (marugame) ter hoogte van de carport in de voorgevel nodigt uit om het gebouw te ontdekken en verleent de achterliggende ruimte voldoende licht en lucht. De houten latten zien we ook terug in het volume van de eerste verdieping en – paarsgewijs – als ondersteuning van de betonnen luifels. Het motief van de houten latten wordt doorgetrokken in de betonnen luifels en plafonds met houten bekisting. Het zwarte thema komt ook terug op de oprit, een gewassen betonnen plaat met zwarte kiezelstenen. Als deze elementen leiden, samen met het eerder horizontale aspect van het huis, de aandacht af naar de omringende natuur. Beschut genieten Waar de leefruimtes zich aan de noordelijke zijde openen naar de omgeving, vroeg de infinitypool – geplaatst als een spiegel in het terras – om een zuidelijke oriëntatie en bescherming tegen de elementen. Een tuinmuur garandeert de privacy van de bewoners en beschut ze tegen de wind.

167

170

Designmeubilair (binnen): lounge chairs van Knoll en Gubi, tafel van Armand & Francine, zitruimte Edra-sofa en Knoll-salontafel, bed van B&B Italia Designmeubilair (buiten): Airborn en Paola Lenti

Keukenwerkblad in travertijn, kasten in eikenfineer, Ar tisan-stoelen in keuken en eetkamer

171

Gegevens architect Architect : Mathieu Luyens en Julie van De Keere Bureau : JUMA architects Adres : Hoge Heirweg 47b, 9830 Sint-Martens-Latem Telefoon : 09 279 64 29 E-mail : contact@jumaarchitects.com Website : jumaarchitects.com Sociale media : Instagram: juma_architects, Facebook: @JUMAarchitects

Voor het leven De ouders kunnen hier in alle rust en comfort levenslang blijven wonen en ook op latere leeftijd vanuit hun suite genieten van het aangrenzende terras, van waaruit ze een plons in het zwembad kunnen nemen. Ook dan blijft het ongetwijfeld een plek waar de kinderen met veel plezier naar terugkeren en zich helemaal thuis voelen, zoals dat nu het geval is.

Technisch Vrijstaande nieuwbouwwoning met verbrand hout (marugame) en plankenbekist beton, minimal windows

Badkamers: Vola-kranen

Vloeren: Ceppo en parket Verlichting: Nautic, Gervasoni, Modular, Viabizunno, Trizo21, Davey Lighting, Oluce

174

Samenstelling: At Home Publishers Artwork: At Home Publishers Lay-out en redactie: Studio Gestaag – At Home Publishers Cover: Filip Dujardin Fotografie: Yannick Milpas, Evenbeeld, Laurent Brandajs, Luc Roymans, Tim Van de Velde, Filip Dujardin, CafeÏne, tenzij anders vermeld Advertising: Brigitte Buyens M 0471 34 52 68 Verantwoordelijke uitgever: At Home Publishers Eindredactie: Jan Vangansbeke Contact: At Home info@athomepublishers.be2000ScheldestraatPublishers35Antwerpen Ontdek al onze reportages en nog veel meer woon- en bouwinspiratie op entrr.be

Dé referentie in pleisterwerk binnenpleisters, buitenpleisters, gyproc en steenstrips Consteca Bergkapel 58 - 1840 Londerzeel - 052 55 40 01 - info@consteca.be - www.consteca.be foto@NickCannaertsArchitectenSchellen4SteenkisteVanArchitectenbureau3@NickCannaerts2@NickCannaertsbvarchitectenWautersNiko1 1 2 4 3

ENTRR magazine - 9e - editie mei 2022

Articles inside

JUMA architects

Graux & Baeyens architecten

Tim Van de Velde

Francqcolors

Coopers Design

Buitengewoon Belgisch Bouwen

Axel Enthoven

LAVA Architecten

Bart Lens

Dieter Verbeke en Steven Gosseye

Stefan Morael

Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte