RD Magazine Goede Doelen

Dienen in Oekraïne

Stefanie de Wildt: „De kinderen in het ziekenhuis veroverden mijn hart”

EEN GROOT OFFER

Een gift overmaken is snel gedaan; vrijwilligerswerk vraagt tijd en toewijding

NAAR COLOMBIA

Je gaat voor de zending naar ver weg; wat komt er kijken bij zo’n uitzending?

LUIDKEELS

Door corona ontstond een Zeeuws gelegenheidskoor dat zingt voor ouderen

KRANT VOOR HET GOEDE

VERDER

Verre naasten

Wie kent ze niet: die leuke pubers of enthousiaste dertigers die in de zomer of zomaar in de herfst naar het buitenland gaan om vrij willigerswerk te doen? Ze halen geld op voor de reis, lijden enigs zins ontberingen in den vreemde, en zien wat een armoede er in de wereld bestaat. Een gat in de grond als wc! Maar wat ze er ook tegenkomen, is gastvrijheid, en een groot geloof van christenen ver weg. Wat gebeurde er toen dit soort reizen in de coronatijd niet kon den doorgaan? Vier christelijke organisaties gaan daarop in (pagina 16). En Stefanie, Pauline, Evert, Thenise, Sandra en Henk, Arine en Elise vertellen in dit magazine waarom ze naar Oekraïne, Thailand, Hongarije, Colombia, Tenerife en Afrika gingen of gaan.

Er worden regelmatig kritische vragen gesteld –hoe helpen verre reizen nu echt?– en het is alleen maar wijs dat organisaties met er varing daar goed naar kijken. Maar daarnaast hou je dat wonder van mensen die naar een onbekend land worden geroepen – waarom en hoe precies, dat weten die personen zelf het beste. Wat blijt is dat wonder van betrokkenheid op de naasten, je herkent ’m als je die jongeren of volwassenen spreekt: ze hebben lichtjes in de ogen zodra het gaat over hun taak daarginds.

Clasina van den Heuvel

Hartjes

Een hartafwijking is in Nederland de belangrijkste doodsoorzaak bij kinde ren onder de 15 jaar. Dat is geen goed nieuws. Dit wel; Stichting Hartekind inanciert wetenschappelijk onderzoek naar hartafwijkingen en heet novem ber omgedoopt tot actiemaand onder de noemer Hartekind bakt. Kinderen of zelfs hele schoolklassen bakken voor het goede doel. Ook Julia (12) en Livia (3) Kooijman zijn in de keuken aan de slag gegaan. De zusjes zijn geboren met een hartafwijking. Julia is geopereerd toen ze tien was, Livia in het eerste jaar na haar geboorte. De zusjes merken nu weinig tot niets meer van hun hartprobleem.

> hartekind.nl

beeld RD, Anton Dommerholt

Tussen de allerarmsten

Chris Klaasse

Stefanie de Wildt (29) woont in een van de armste streken van Oekraïne. Ze werkt namens Kimon voor een gezin met tien kinderen, van wie zeven pleegkinderen. Regelmatig bezoekt ze de allerarmsten in de buurt, en tret daar schrijnende situaties aan. Toch verkiest ze Oekraïne boven Nederland.

„Die westerse welvaart, daar word je echt niet gelukkig van.”

Enorme zonnebloemvelden leuren het glooiende landschap van de Oekraïense provincie Kirovograd nog een beetje op. Verder is deze streek, in het midden van het Oost-Europese land, tamelijk troosteloos. Het landschap is eentonig, met weinig bomen en nauwelijks huizen.

In dit gebied woont Stefanie de Wildt, in het plaatsje Pomichna. Oicieel is het een stad, maar het voelt als een groot dorp. Op een enkel ap partementencomplex na staan er geen hoge gebouwen. Er is ook weinig gemotoriseerd verkeer, en de auto’s die er rijden, zijn bijna uitsluitend Lada’s uit de Sovjettijd.

Het wegennet is slecht. De geasfalteerde hoofdwegen zitten vol gaten; de minder belang rijke straatjes bestaan uit ronde keien en zand. Aan een van deze straten staat een kerk. Het ge bouw oogt nieuw. De hoge muren zijn gemaakt van geeloranje stenen, het dak van rode pannen. Het gebouw is van de plaatselijke gemeente van evangelische christenbaptisten.

Op het terrein van de kerk staan nog twee andere gebouwen die ook eigendom van de baptistengemeente zijn. Het ene is een voor malige kleuterschool die sterk door de tand des tijds is aangetast; het andere een groot en keurig onderhouden huis. Daar woont het Oekraïense echtpaar Andre en Alona Vovk met hun drie

eigen kinderen en zeven pleegkinderen.

Het is eind augustus, de laatste week van de zomervakantie. Alle kinderen zijn thuis, dus in „het familiehuis” is het een drukte van belang. De ene pleegdochter leert zichzelf pianospelen, een ander is met kleurpotloden in de weer, een energiek jongetje rent achter een bal aan en een vierde is met een legpuzzel in de weer.

Aan het aanrecht in de open keuken staat Stefanie de Wildt. Ze kookt vandaag een over bekend streekgerecht: borsjtsj. „Andre en Alona zijn vandaag naar Kropyvnytsky, de grote stad hier anderhalf uur rijden vandaan. Daarom moet ik dit keer in m’n eentje het eten maken”, legt ze uit.

Als de bietensoep klaar is en op het fornuis staat te pruttelen, gaat ze aan tafel zitten.

Hoe belandt een jonge vrouw uit de Alblasser waard in Oekraïne?

„Ik voel me geroepen om hier dienstbaar te zijn. Als kind had ik al het verlangen om voor arme kinderen te zorgen. Op mijn veertiende ervaarde ik een persoonlijke roeping vanuit Spreuken 31. Daarin heet Salomo het over een deugdzame vrouw. Hij zegt in vers 20: „Zij breidt haar hand palm uit tot den ellendige; en zij steekt haar handen uit tot den nooddrutige.” Ik voelde dat de

„Als kind had ik al het verlangen om voor arme kinderen te zorgen”

Stefanie de Wildt, veldwerker voor Kimon

Heere sprak, en dat Hij wilde dat ik mijn handen zou uitsteken om nooddrutigen te helpen. In die tijd verzweeg ik het, omdat ik bang was dat ik die roeping dan meteen in daden moest omzetten.

Zes jaar geleden kwam die tekst uit Spreuken steeds terug in mijn gedachten. Toen voelde ik dat ik gehoor moest geven aan deze roeping.”

Hoe deed u dat?

„Ik wilde helemaal niet in een ander land wonen, ver van m’n familie. Daarom heb ik eerst gepro beerd om die roeping te beantwoorden met een werkvakantie naar Zuid-Afrika. Maar de roeping bleef. Ik deed nog een poging, met een werkva kantie naar Oekraïne.

We zorgden voor kinderen in een ziekenhuis in Beregowo, een stad tegen de grens met Honga rije aan. Die kinderen veroverden mijn hart.”

Op een dag vroeg iemand me: „Waarom blijf je niet hier?” Die vraag heet me aan het denken gezet. Een week lang sliep ik nauwelijks en bad ik steeds of de Heere duidelijkheid wilde geven. Op een avond las ik in de Bijbel over Jakob, die met God worstelde en zei: „Ik zal U niet laten gaan, tenzij dat Gij mij zegent.” Toen realiseerde ik me: alleen met de zegen van de Heere kan ik hier blijven.

In de dagen daarna kwam die tekst uit Genesis 32 steeds terug. Dat was voor mij een bevestiging. Nog tijdens de werkvakantie heb ik mijn ouders opgebeld om ze te vertellen dat ik in Oekraïne zou gaan wonen.”

Hoe reageerden die?

„Ze hadden het verwacht. Ook de andere mensen die ik het later vertelde, reageerden vaak met: „Dat wisten we eigenlijk al wel.” De weken ervoor had ik familie en vrienden per e-mail verslag ge daan van mijn ervaringen. In die mails proefden ze hoeveel ik van die kinderen was gaan houden.”

In april 2017 bent u naar Beregowo verhuisd om in het ziekenhuis te kunnen werken. Hoe was dat?

„Ik deed vrijwilligerswerk op een afdeling waar vondelingen en uit huis geplaatste kinderen

lagen. En baby’s die gewoon door hun moeder waren afgegeven. De ouders hadden vaak geen geld om hun kinderen te voeden en dachten: in het ziekenhuis krijgen ze in ieder geval gratis voeding, dus we brengen ze daar. Dat een kind ook geen moederliefde kan missen, daar dachten ze niet over na.

Het ziekenhuis besteedde geen aandacht aan de kinderen. Ze gaven voeding, en lieten ze verder in hun bedje liggen. Daardoor ontwikkel den ze niet. Hun spieren waren slap, want die gebruikten ze niet. Praten konden ze niet, want niemand zei iets tegen ze. Zodoende lagen er tal van magere, invalide, onontwikkelde kinderen. Ik zag het als mijn taak om hun liefde en aandacht te geven.

Via die kinderen kwam ik ook op andere plekken. Omdat ik voor een ernstig gehandicapt zigeunermeisje zorgde, kwam ik in het zigeu nerkamp, waar ik ook andere Roma hielp. En via kinderen die naar een kindertehuis werden overgeplaatst, ben ik in verschillende van die huizen geweest.”

Waarom werkt u daar niet meer?

„Na twee jaar werd die afdeling opgeheven, omdat de overheid de wetgeving had aangepast. Kinderen die niet ziek waren, mocht het zieken huis niet meer opnemen. Die moesten meteen naar een kindertehuis. Zo kwam er een einde aan mijn werk daar, maar toen wist ik wel: ooit wil ik zelf een opvang voor gehandicapte kinderen beginnen. Die wens heb ik nog steeds.”

Hoe kwam u in Pomichna terecht?

„In die eerste twee jaar heb ik via de kerk allerlei mensen leren kennen. Ook een ouder echtpaar dat veel voor me betekend heet. Mijn Oekraïen se ouders, noem ik ze. Hun dochter en schoonzoon, Alona en Andre Vovk, werden door de kerk in Pomichna gevraagd of ze een familiehuis met pleegkinderen wilden beginnen. Een christelijke Duitse organisatie had een huis gesponsord, en ze zochten mensen die daarin wilden wonen. Dat zijn ze gaan doen. Ze vroegen mij of ik hen daar bij wilde helpen. Zo ben ik hier terechtgekomen.”

„Tijdens de werkvakantie heb ik mijn ouders opgebeld om ze te vertellen dat ik in Oekraïne zou gaan wonen”

Stefanie de Wildt

Stefanie de Wildt (1992) groeit op in Oud-Alblas, als jongste van zes kinderen. Na het vmbo op het Wartburg College doet ze de opleiding tot voedingsassistente. In die functie werkt ze twee jaar in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis. Daarna doet ze de opleiding helpende niveau 2, en gaat aan de slag als gastouder bij Korelon. In 2017 zegt ze haar baan op en gaat naar Oekraïne. Eerst woont ze twee jaar in Beregowo, in het uiterste westen; nu tweeënhalf jaar in Pomichna. Sinds begin 2020 werkt ze namens stichting Kimon.

De Wildt is lid van de gereformeerde gemeente in Alblasserdam, en van de baptistengemeente in Pomichna.

Dinsdagmiddag, halfvier. De Wildt rijdt met de auto naar de andere kant van de stad. Ze is onderweg naar een van de probleemgezinnen die ze regelmatig bezoekt. Gezinnen die in grote armoede leven, en onder toezicht van de kinderbescherming staan. „De kerk hee contact met de kinderbescherming van Pomichna, en we bieden die gezinnen waar mogelijk hulp.”

„Hier is het.” De Wildt parkeert de auto naast een vervallen huis. „Hier woont een vrouw met zes kinderen. Een vader is er niet, want de kinderen zijn waarschijnlijk allemaal door een andere man verwekt. Hun moeder drinkt veel en zwer regelmatig dronken door het dorp. En blijkbaar duikt ze dan ook weleens ergens een bed in.”

Het huis hee een ver oze deur. Er liggen twee afgebrokkelde betonnen traptreden voor. Daarop zitten drie bedeesde jongetjes. Op het stoepje voor hen staat een oude buggy waar een peutertje in zit. Het meisje hee een oude pamper en een besmeurd hemdje aan. De Wildt pakt het kind uit haar wagentje en begroet de jongetjes. Hun grote ogen, die donker de wereld in keken, beginnen te glanzen.

Door de voordeur komt nu ook het oudste kind naar buiten; een veertienjarige jongen die moeilijk beweegt en moeizaam praat. Hij maakt duidelijk dat het bezoek niet binnen mag komen, want er is niet opgeruimd. „Z’n moeder hee

waarschijnlijk tegen ze gezegd dat ze niemand binnen mochten laten. Uit schaamte.”

Sinds het begin van de ochtend zijn de kinderen op zichzelf aangewezen, want hun moeder is niet thuis. De Wildt is benieuwd waar ze uithangt. Ze laat de oudste zoon, die een telefoon bezit, naar zijn moeder bellen. De vrouw blijkt een dorp verderop te zijn, maar is onderweg naar huis. Lopend, want vervoersmiddelen hee het gezin niet.

De tuin is een woestenij. Tussen het verdorde onkruid ligt een grote hoeveelheid troep: een lege frisdrank es, stukken plastic die ooit speelgoed waren, proppen papier. In het gras ligt een naakte pop. Haar benen op de rug gedraaid. Ze staart wezenloos naar boven. Het ding spreekt woordeloos. Van do e ellende. En van onmacht. De pop hoort bij het gezin, zo lijkt het.

Het is de laatste week van de zomervakantie. Volgende week moeten de oudste twee jongens weer naar de openbare school in het dorp. „Daarvoor hebben ze nog fatsoenlijke kleren en schoolspullen nodig. Die wil ik morgen voor ze kopen”, vertelt De Wildt. „Ik wil nu eigenlijk even aan hun moeder vragen waar precies behoe e aan is.” En dus is het wachten op de thuiskomst van de moeder.

In de ko erbak van De Wildts auto liggen schoenendozen met speelgoed. Die hee de

„De mensen hier zijn blij als ze kunnen krijgen wat ze echt nodig hebben”

Amerikaanse organisatie Samaritan’s Purse naar de baptistengemeente gestuurd, om uit te delen aan dit soort gezinnen. De oudste jongens helpen de pakketjes uit de auto te tillen. Als de dozen opengaan, klinken luide kreten van blijd schap. Even later blaast de oudste een strandbal op en is het jongste knulletje aan het kleuren.

Sascha, de op een na oudste, heet een balletje te pakken. Hij gooit ermee tegen de muur. De pientere jongen van tien jaar oud geniet zicht baar van het bezoek. Hij kletst honderduit met De Wildt. Hij spreekt Oekraïens; zij reageert in het Russisch. De twee talen lijken veel op elkaar. De meeste ouderen spreken Russisch, de taal die tot 1991 in Oekraïne werd gesproken, omdat het land tot dat jaar onderdeel was van de Sov jet-Unie.

„Toen ik hier drie maanden was, ben ik op taalles gegaan. Bij een vrouw die alleen maar Russisch sprak”, vertelt De Wildt, die de vreem de taal nagenoeg vloeiend spreekt. „Maar dat was slechts twee keer in de week en schoot niet zo op. Doordat ik oude, eenzame oma’s ging bezoeken, ging het wat sneller. Toch begreep ik er nog weinig van, en het zelf spreken kon ik nog nauwelijks. Ik kreeg het pas echt onder de knie toen ik hier in het familiehuis kwam wonen. In zo’n gezin leer je het als vanzelf.”

Om kwart voor zes komt de moeder van de eenzame kinderen thuis. De vermoeide vrouw loopt de verroeste poort in de omheining van de tuin door. De enthousiaste Sascha stormt op haar af om zijn nieuwste aanwinsten te laten zien. Als hij demonstreert hoe hoog hij zijn nieuwe bal kan gooien, vindt zijn moeder dat hij te druk doet. Ze begint op harde toon tegen hem te praten en stuurt hem naar binnen. In de levenslustige ogen keert het verdriet terug.

„Sascha en zijn oudere broer zijn zulke lieve jongens. Ze voelen zich heel verantwoordelijk voor hun broertjes en zusje, en voor elkaar. Ze willen echt het beste van de situatie maken”, vertelt De Wildt als we weer in de auto zitten. Ze rijdt naar het huis van baptistenpredikant Pavel Shapoval en zijn vrouw. Die hebben haar uitge nodigd om te komen eten.

In het kleine huisje van de Shapovals ruikt het heerlijk. In de kamer naast de keuken staat een gedekte tafel. De aanwezigen gaan achter hun stoelen staan, waarna de predikant in het Rus sisch een gebed uitspreekt. Daarna volgt een uitgebreid driegangenmenu. Kosten noch moeiten zijn gespaard om de gasten te verwennen. „Dit is typisch Oekraïens”, zegt De Wildt. „De mensen hebben bijna geen geld, maar voor gasten doen ze niet zuinig. De worst die op dat schaaltje ligt, is heel duur. Ik denk echt dat ze voor dit eten ergens geld hebben geleend.”

Was dat niet wennen, die armoede? „Ja, heel erg. Ik heb schrijnende situaties gezien. Bijvoorbeeld een gezin dat in één tochtig kamer tje leefde en maar één bed had.

Voor mezelf was het heel goed om daarmee geconfronteerd te worden. In Nederland kocht ik alles wat ik wilde. Inmiddels heb ik dat afgeleerd. Het aanbod is hier ook minder. Als je een blouse wilt kopen, mag je al blij zijn als ze er een in je maat hebben.

Ik zou niet terug willen naar de welvaart van Nederland. Die maakt een mens echt niet geluk kig. Hier zie ik hoe blij mensen zijn als ze kunnen krijgen wat ze echt nodig hebben. De christenen hier leven heel sterk met het besef dat ze alles uit Gods hand krijgen. En als iets er niet is, dan voegen ze zich daar geduldig naar.”

Wat wilt u in Oekraïne nog gaan doen?

„In de oude school die naast de kerk staat, wil ik graag kleinschalig gehandicapte kinderen opnemen, zoals in het familiehuis waar ik nu woon. Het moet dan nog wel opgeknapt, of zelfs platgegooid en herbouwd worden. Dit plan is er al langer, maar door corona en tegenslag in het familiehuis bleef het op de plank liggen. Daar naast hebben we ook nog veel geld nodig.

Hoe het uiteindelijk zal gaan, weet alleen de Heere. Ook voor dit enorme project geldt: als het niet Zijn zegen heet, dan hoet het voor mij niet.”

SALES MANAGER

Onze opdrachtgever is een jonge organisatie die een innovatief concept heeft bedacht aangaande de productie van Bijbels, boeken en andere christelijke literatuur. Deze activiteit heeft een internationaal karakter. De productie vindt plaats in Nederland. Christelijke waarden en normen zijn onderscheidende aspecten binnen onze bedrijfscultuur. Kwaliteit, betrouwbaarheid, lexibiliteit en klantgerichtheid zijn de kernwaarden waarlangs wij onze visie en missie realiseren.

Proiel

De kandidaat is circa 30 jaar oud en heeft ervaring met het schrijven en executeren van marketing- en acquisitieplannen. Daarnaast ligt de uitdaging vooral in het leggen en onderhouden van (internationale) contacten met potentiële opdrachtgevers. Ambitie, zelf vertrouwen en resultaatgericht werken zijn naast betrouwbaarheid voor de hand liggende eigenschappen van de kandidaat:

• Commercieel-Economische opleiding gericht op marketing & sales.

• Afiniteit met de doelgroep (Christelijke uitgevers van Bijbels en boeken).

• Aantoonbare saleservaring op internationaal niveau in

Propositie

• Een uitdagende functie in een innovatief klantgericht en uniek bedrijf, waarin je samenwerkt met grote toonaangevende internationale bedrijven.

• Er is bij ons aandacht voor de mens binnen de organisatie.

Reageren?

de wereld van uitgeverijen.

• Uitstekende communicatieve vaardigheden in Nederlands, Engels en Duits.

• Bereidheid om veel te reizen, klanten te bezoeken en acquisitie te bedrijven

Bijbels onderwijs

• Persoonlijke ontwikkelkansen binnen een internationale omgeving.

• Onze groeiambitie geeft de mogelijkheid een uitdagende functie te bekleden.

• Beloning, arbeidsvoorwaar den en emolumenten zijn op een uitstekend niveau.

Wanneer je denkt voor deze functie in aanmerking te komen en e volgende stap in jouw loopbaan welkom is, dan verzoeken wij je te solliciteren. Wij ontvangen dan graag jouw CV en een uitgebreide schets van jouw (internationale) ervaring. Ook vernemen wij graag je ambitie en motivatie waarom wij voor jou moeten kiezen.

kunt je reactie sturen aan info@idor.nl

liefst vóór 19 november 2021.

Wantrouwen

wim@rd.nl

Ik val maar met de deur in huis. Omdat het me hoog zit. Dat onze maatschappij steeds meer vergeven raakt van een intens wantrouwen.

Wantrouwen tegen de overheid. Dat vooral. Want in de regering zitten alleen maar leugenaars en bedriegers. Kijk maar naar de toeslagena aire. Wantrouwen tegen de rechterlijke macht: die kiest altijd voor de lijn van D66. Wantrouwen tegen het zorgpersoneel: als je niet gevaccineerd bent, laten ze je dat toch wel heel duidelijk voelen. En vooral: wantrouwen tegenover elkaar. Want de ander kán simpelweg geen goede bedoelingen hebben. En daar wordt dan soms ook nog heel vroom bij gezegd dat we immers geneigd zijn tot alle kwaad.

Begrijp me goed: ik probeer hier niet de grote a aires in dit land toe te dekken. Het leed dat gezinnen in de toeslagena aire is aangedaan, is vreselijk. En ook in allerlei andere kwesties is er soms wel degelijk aanleiding tot of zelfs noodzaak voor kritiek. Maar overal en altijd en op zo’n harde toon? Het wil er bij mij niet meer in. En, ik zeg het maar eerlijk: ik wil het eigenlijk ook niet meer lezen.

Op sociale media gaat het alleen nog maar over de vraag of je voor of tegen vaccineren bent en of ongevaccineerden nu wel of niet de schuld zijn

van alle corona-ellende. En over de vraag of Rutte een persoonlijkheidsstoornis hee , of gewoon een smerige leugenaar is.

Ik word er cynisch van. Het zorgt ervoor dat ik ook allerlei akelige dingen over iedereen rond wil strooien. Of misschien is het nog wel eerlijker om te zeggen dat ik ook graag m’n stem wil laten horen en ik er dan helemaal niet bij na wil denken of ik mensen kwets. Ik ben de tel van de tweets die ik had opgesteld en toch maar op het laatste moment verwijderd heb allang kwijt. Meestal bedenk ik nog net op tijd dat de schrijver van het Bijbelboek Spreuken niet voor niets zegt dat alleen een zacht antwoord de grimmigheid afwendt.

En onze eigen kring? Het zou prachtig zijn om te kunnen zeggen dat het daar heel anders is. En dat over ons gezegd kan worden: Ziet hoe lief ze elkaar hebben. Maar de werkelijkheid is meestal toch echt anders.

Wanneer er ineens géén wantrouwen meer is? Als de gasprijs stijgt. Dan wordt er van de regering op hoge toon geëist dat ze met geld over de brug komt. Maar… eh, die overheid is toch een leugenachtige bende waarvan helemaal níéts goeds te verwachten is?

Als de gasprijs stijgt, is ineens alle wantrouwen weg

Geen reizen, meer inkomsten

De coronacrisis heet grote impact gehad op Nederlandse hulp- en ontwikkelingsorganisaties. Lockdowns zetten een streep door campagnes en collectes. Vrijwilligers en medewerkers keerden halsoverkop terug naar huis en honderden reizen naar crisisgebieden en ontwikkelprojecten konden anderhalf jaar niet doorgaan. Hoe hebben ze het dan tóch gered? Vier christelijke organisaties delen hun ervaringen.

Imco Lanting en Gert Janssen

Rina Molenaar: We kijken nu kritischer naar de noodzaak van reizen

Rina Molenaar, directeurbestuurder bij Woord en Daad. beeld Cees van der Wal

„T

oen corona uitbrak, legden we net de laatste hand aan ons nieuwe beleidsplan”, zegt Rina Molenaar, direc teur-bestuurder van Woord en Daad. „Ons werk kon nog lexibeler en doelgerichter, vonden we. Opmerkelijk is dat een kennisinstelling die voor ons trendanalyses maakte, in haar rapporten al opschreef dat we rekening moesten houden met wereld wijde pandemieën. Niet wetende dat we daar een paar maanden later al mee geconfronteerd zouden worden.

Net als voor iedereen, was de coronacrisis ook voor ons een com plete verrassing. In Nederland hebben we onze dertig kringloopwinkels meteen moeten sluiten. Een linke tegenvaller, omdat die een grote bijdrage leveren aan onze projecten, ongeveer een miljoen euro per jaar.

Ons Young Ambassadors-programma voor scholieren stond ook abrupt stil. Dit zijn uitzonderlijke maar belangrijke trips, omdat ze vaak een levensveranderende uitwerking op de deelnemende jonge ren hebben. Ook alle reizen van medewerkers naar de landen waar we projecten ondersteunen, werden geannuleerd. Het ontbreken van persoonlijk, direct contact dwong ons tot improviseren, hoewel de meeste projecten wel doorgingen. Immers, we zijn een onderdeel van een groter samenwerkingsverband dat ter plekke actief is. We hebben niet de dagelijkse verantwoordelijkheid. Zo kon ons waterproject in de door burgeroorlog verscheurde regio Tigray in Ethopië, waarbij verschillende dorpen structureel de beschikking krijgen over waterputten, min of meer doorgaan.

Zodra het weer kan, herpakken we deze reizen. Het moet ook wel. Om het geld dat we ontvangen van donateurs en de overheid goed te kunnen verant woorden en te beoordelen of ons werk impact heet, zijn face-tofaceontmoetingen noodzakelijk. Maar de crisis leidt er wel toe dat we nog kritischer kijken naar de noodzaak ervan. Wat op afstand kan, gaan we of blijven we op afstand doen.

Ik heb net mijn eerste reis in bijna twee jaar achter de rug, naar Afrika. In Burkina Faso zag ik hoe Covid-19 amper slachtofers heet gemaakt maar malaria, zoals altijd, wél. Er is nu gelukkig wel een malariavaccin maar de bevolking vraagt zich, terecht, af: waarom moest de wereld eerst geconfronteerd worden met Covid, voor wij eindelijk verlost worden van de échte plaag? Tegen de verwachtingen in zijn de donaties het afgelopen jaar toegenomen. Bijzonder, want we moesten veel wervings campagnes stoppen. Een van de redenen is, denk ik, dat de coronacrisis als een spiegel heet gewerkt op Nederlanders: dus zo is het om het moeilijk te hebben. Kennelijk voelen mensen juist in roerige tijden dat het leven moeilijk kan zijn, zeker in andere delen in de wereld.”

Herbert van Daalen: De giften liepen met 30 procent terug

„C

orona heet op onze organisatie veel im pact gehad”, zegt Herbert van Daalen, medewerker publiciteit en fondsen werving bij Stichting Hulp Oost-Europa. „In feite viel alles stil. Normaal gespro ken reist zo’n vijtien keer per jaar een groep jongeren naar onze projecten om vrijwilligerswerk te doen. Ze klussen bij kwetsbare mensen of begeleiden een zomerkamp met kinderen. Dat zijn voor die jongeren bijzondere ervaringen die hen confronteren met de rijkdom waarin zijzelf leven. Vaak is hun leven na zo’n reis niet meer hetzelf de. Die reizen konden nu niet doorgaan.

Onze vrijwilligers reizen regelmatig naar Oost-Eu ropa voor projectcontrole en ondersteuning. Dat zijn heel bemoedigende en belangrijke ontmoetingen met christenen daar, waar bij we samen bidden en Bijbellezen. Die bezoeken konden nu voor het eerst in ons bestaan niet doorgaan.

Samen met kerkelijke gemeenten in Oost-Euro pa organiseren we toerustingscursussen voor predikanten en ambtsdra gers. Dat die door corona allemaal wegvielen, heet op veel mensen grote invloed.

Denk ook aan arme ou deren, die we van oudsher ondersteunen met een extra zakcentje boven op hun povere pensioentje. Die vereenzaamden door de crisis nog meer, vanwege het gebrek aan een vangnet in hun directe omgeving. Zo geven we aan een 61-ja rige, lichamelijk gehandicapte vrouw in Roemenië hout voor haar kachel en maandelijks 25 euro, boven op haar uitkering van 106 euro. Daarmee bekostigt ze haar medicijnen. Het maakt precies het verschil tussen overleven en leven.

Natuurlijk probeerden we als organisatie online contact te houden met de mensen in Oost-Europa, maar de internetverbin ding is niet in alle landen betrouwbaar, waardoor dat moeizaam verliep.

Corona heet ervoor gezorgd dat we tot okto ber 2020 minder giten binnenkregen; die liepen terug met 30 procent. Toch hebben we onze diaconale hulp doorgezet, omdat de kwetsbare mensen niet zonder kunnen. Als door een wonder leverde onze vorige wintercampagne meer op dan verwacht, waardoor we alle nood die er op dat moment was, kon den lenigen. Dat was een grote verrassing voor ons.

Vanwege de strenge coronaregels in Oost-Eu ropa verloren veel mensen hun baan. Daarvoor hebben

Herbert van Daalen, medewerker publiciteit en fondsenwerving bij Stichting HOE (Hulp Oost-Europa). beeld Herbert van Daalen

fractie van wat we voor staan. We snakken ernaar weer op reis te gaan en met de mensen te spreken en te bidden.

Ik ga vandaag voor het eerst na twee jaar weer op pad, naar Hongarije. In Boedapest bezoek ik een daklozencentrum en ik heb een afspraak met een ziekenhuispastor. Ik ben benieuwd hoe het daar

„Eenzame ouderen vereenzaamden nog meer”

wij een speciale inzamel campagne opgezet, die heel succesvol was. Predikanten waren bijzonder genoeg vrijgesteld van quarantaine, waardoor hun pastorale werk in dorpen en steden kon doorgaan. Maar ook al is dat positief, het is een

nu gaat. Wat precies de gevolgen van corona zijn geweest, dat is op afstand toch moeilijk in te schatten. In 2022 hopen we weer op volle sterkte te zijn, zodat we onze geloofsgenoten in Oost-Europa weer kunnen ontmoeten.”

René Vlug: In de woestijn wachtten 40.000 vluchtelingen op water

„W

ij werken met name in oor logs- en rampgebieden, zoals Syrië en Jemen. Een negatief reisadvies is voor ons daarom geen vreemd verschijnsel”, vertelt René Vlug, hoofd fondsenwer ving en communicatie bij ZOA. „Ook met virussen en ziekten hebben we veel te maken. Het fenomeen crisis zit in ons DNA. Dus toen Covid-19 over ons kwam, konden we daar redelijk goed op inspelen. De grootste tegenslag tijdens de eerste lockdown was dat onze landelijke collecte niet kon doorgaan. Dat beteken de dat 13.000 collectanten thuis moesten blijven en dat wij 8 ton aan inkomsten misliepen. Een enorme te genvaller. Gelukkig konden we een deel van dit verlies opvangen met onze digitale collectebus.

Het lastigste was dat we vanuit Nederland niet naar de mensen in nood konden. In Sudan bijvoorbeeld,

zaten 40.000 Ethiopische vluchtelingen in de woes tijn wanhopig te wachten op water. We hebben gelukkig een team in dat land, dat wel veel kon doen, maar onze waterexpert moet daar in principe wel bij zijn. Twee weken geleden kon de expert eindelijk naar de Ethiopische kant van de grens reizen, waar hij in elk geval dichter op de situatie zit.

In de landen waar we werken hebben we veel te maken met ziektes. Ebola is het bekendste voorbeeld. Maar malaria is een continu probleem. We houden er daarom ook altijd rekening mee. We weten dat veel mensen het afgelopen jaar Covid hebben opgelopen. Toch is er voor zover ik weet niemand aan overleden. Er zijn helaas wel twee plaat selijke ZOA-medewerkers omgekomen door geweld.

In april vorig jaar zei ik intern dat we vanwege co rona inancieel gezien een pas op de plaats moesten maken, maar aan het einde

van het jaar bleken we meer geld dan ooit te hebben ontvangen. Echt een Gods wonder. Behalve dat onze achterban stevig achter ons is blijven staan, kwamen ook noodfondsen beschik baar voor coronagerelateerde probleemgebieden. Zo hebben we 1,2 miljoen euro ontvangen voor sanitaire voorzieningen. Veel dorpen

René Vlug, hoofd fondsenwerving en communicatie bij ZOA. beeld ZOA

liepen risico omdat ze maar één kraan hadden voor alle inwoners, of geen zeep. Misschien dat wij hier in Nederland, dankzij corona, het belang van hygiëne nog beter zijn gaan inzien.”

„We bleken meer geld dan ooit te hebben ontvangen”

Gerard Geitenbeek: Wij zijn al onze vrijwilligers kwijt

Gerard Geitenbeek, voorzitter Nes Ammim Nederland. beeld Gerard Geitenbeek

„N

es Ammim is normaal gesproken een lorerend dorp, in 1963 opgezet in de stijl van een kibboets, waar dia loog en ontmoeting met Joden en Arabieren centraal staan.” In één zin legt Gerard Geitenbeek, voorzitter Nes Ammim Nederland, uit waar zijn stichting om draait. „Nu is het al ruim anderhalf jaar nagenoeg leeg. Alle bewoners, bestaande uit on geveer veertig vrijwilligers uit Nederland en Duitsland, moesten voor de eerste lockdown halsoverkop naar huis. Een ongekende situatie, die we niet eerder hebben meegemaakt. Zelfs tijdens oorlogssituaties, zoals in 2006 tijdens de oorlog met het op 10 kilometer van Nes Am mim gelegen Libanon, bleven de mensen. Daar stonden ze op. Als het te gevaarlijk werd, waren er de schuilkelders op ons terrein. Het hotel dat we in het dorp runnen, zat zodoende regelmatig vol met soldaten. Bijzondere tijden waren dat. Maar nu was er een virus, dat het wél voor elkaar kreeg het dorp plat te leggen.

In Nes Ammim komen toeristen en vrijwilligers die hier tijdelijk wonen met elkaar in contact. Zodoende zijn er ontmoetingen tussen Joden, christenen en Arabieren. Op die manier proberen we de angel uit het aloude conlict tussen deze bevolkingsgroepen te halen. Een Joodse museummedewerkster vertelde mij een paar jaar geleden tijdens een vergadering: „Ik heb dankzij Nes Ammim voor het eerst christenen ontmoet voor wie ik niet bang ben.” In Nes Ammim gebeuren in die zin echt wonderen. Daar wordt samengewerkt, naar elkaar geluisterd en worden grensoverschrijdende vriendschappen en verbonden gesloten.

De coronamaatregelen in Israël waren en zijn buitengewoon streng. We weten dus nog niet wanneer we weer open kunnen. In tussen zijn we al onze vrijwilligers kwijt. Nieuwe kandidaten melden zich wel mondjesmaat, maar we kunnen niets toezeggen. Velen haken daarom ook weer af. Het komt erop neer dat we helemaal opnieuw moeten beginnen. De kosten blijven intussen wel gewoon. Ge lukkig bleven Kerk in Actie en vele trouwe donateurs ons steunen en via Zoom hielden we onze dialooggroepen in stand, net als ons studieprogramma. Maar het is al met al niet wat we willen, natuurlijk. We willen terug naar Nes Ammim.

Een ander lichtpuntje was dat de paar staleden die achterbleven zich een slag in de rondte heb ben gewerkt om het dorp op minimale sterkte draaiende te houden. Zo kon het hotel deze zomer open voor Israëliërs, die hun land immers niet uit mochten. Dat resulteerde in meer gasten dan ooit. Ook deden de avocado’s die we in de moestuinen kweken het heel goed. Dat compen seerde de schade enigszins. Ik wil binnenkort weer voor het eerst naar Israël te reizen. Maar nu heet de overheid bepaald dat de tweede vaccinatie niet langer dan zes maanden geldig is. Ik ben in april gevaccineerd, dus ik ben al te laat. Tegelijk kan het beleid ook zo veranderen. We zitten voorlopig nog in een onzekere wachtkamer, maar we houden hoop.”

Bij bosjes reizen jongeren naar verre oorden om te helpen. Corona zette een streep door dat hulptoerisme. Hoe erg was dat? Wat helpt zo’n trip eigenlijk? Vijf jongeren blikken terug.

De interkerkelijke stichting Steunfonds Israël steunt o.a.:

Bijbels onderwijs Makor HaTikvah school in Jeruzalem;

Verantwoorde

Toerusting

aan ouderen in Ebenezer Home in Haifa.

vorming van ambtsdragers van

gemeenten

de gereformeerde leer;

persoonlijk

Het EVANGELIE voor jong en oud

onswerkal inIsraël?

Visser-Pors

... had heimwee en er waren spinnen

N og steeds vraagt Pauline Visser-Pors zich af waarom ze in 2018 naar Thailand moest. „Wilde de Heere mij voorbereiden voor werk in het bui tenland straks?” Ver van huis wonen en werken, daar ziet de schooljuf uit Wekerom best tegenop. „Ik ben een familiemens.”

In september 2018 vertrok de nu 25-jarige Pauline voor een haljaar als vrijwilliger naar het binnenland van Thailand, om daar les te geven aan de kinderen van het zendingsechtpaar Sijmen en Annelies den Hartog. Die verblijven daar namens de Gerefor meerde Zendingsbond (GZB) en stichting Overseas Missionary Fellowship (OMF). „Ik had toen net gesolliciteerd op een baan in Nederland en was er ook al aangenomen. Mijn tante wees me echter op de onderwijsfunctie voor de GZB in Thailand. Ik ben bepaald

geen avonturier en geld voor de reis en het verblijf daar –8000 euro– had ik ook niet. Toch zette God alle deuren en ramen richting Thailand open. Ook voor het geld werd gezorgd.”

De Nederlandse onderwijzeres kwam terecht in een Thais dorp waar niemand Engels sprak en zij geen Thais. „Ik kreeg woonruimte boven de kerk en zat daar vrijwel alleen. Alleen een Thais jongetje, Foek, kwam regelmatig op bezoek. Communiceren deden we met handen en voeten.”

Het was erg wennen voor Pauline. Ze werd overvallen door heimwee, ongedierte („Ik ben nu niet meer bang voor spinnen”) en klamme warmte. „Ook het levenstempo daar was totaal anders. Alles gaat z’n gangetje. Ik ben best wel een stresskip, dus dat was wel lastig in het begin. Een huis krijg je daar ook niet schoon. Een paar uur later zit alles weer onder het stof. Er

was alleen koud water, dus douchen deed ik aan het eind van de dag als de buitenleidingen opgewarmd waren door de zon.”

Ook de andere gebruiken en ge woonten, vaak religieus gemotiveerd, vergden een enorme omschakeling. „Je moet altijd vrolijk kijken omdat de mensen anders denken dat je boos bent. Een hangmat met voedsel ernaast is voor de geesten; die moet je altijd gunstig stemmen. De vrijheid die God ons geet, moet je in het boed dhisme verdienen.”

Pauline ervaarde haar verblijf in Thailand als heel zinvol. „Dankzij mijn aanwezigheid konden Sijmen en An nelies werken zonder dat ze overdag hun kinderen onderwijs hoefden te geven.”

Toe aan een nieuwe

een

PRODUCTIEMANAGER/MEUBELMAKER

Blijven lezen

Als je slecht of niets ziet, kun je toch blijven lezen. De CBB zet christelijke boeken en lectuur om in grootletter, gesproken, digitaal en braille zodat lezen mogelijk blijft. Wij begeleiden en helpen daarbij.

Ben jij de ondernemer die deze uitdaging aan wil gaan?

Neem dan contact op met Marc van der Meij marcvandermeij@passionafp.com 06-21166011 (Whatsapp)

die leiding geeft aan onze snelgroeiende meubelfabriek in Ethiopië. Bekijk de gehele vacature op ethiovestments.nl/vacature an der Meij an der Meij

uitdaging aan wil gaan?

Informeer eens bij onze klantenservice: klantenservice@cbb.nl en tel. 0341 56 54 77.

Kalender en agenda 2022Diverse Bijbelse dagboeken

Evert van Daalen

... was stipt op tijd voor schilderwerk

Niet alleen anderen heet hij kunnen helpen, maar ook voor hemzelf was de reis naar Hetefejércse in Hongarije een bijzondere ervaring. Na coronatijd zeker voor herhaling vatbaar, vindt de 19-jarige Evert van Daalen uit Apeldoorn.

Hulp verlenen aan de arme naaste kreeg Evert al vanaf zijn kinderjaren met de paplepel ingegoten. Vader Herbert werkt voor de stichting Hulp Oost-Europa en het gezin reisde tijdens vakanties regelmatig naar Oost-Europa om daar de handen uit de mouwen te steken. „Met Kerst gingen we altijd naar Oekraïne om in een tehuis kinderen bezig te houden. Als klein jochie moest ik al mee. Ik denk dat we zeker vijtien keer in Oekraïne, Roemenië en Hongarije zijn geweest.”

Omdat HOE in contact staat met

László Iklódy, predikant in Kisvárda bij Hetefejércse, wist de organisatie dat ter plaatse dringend hulp nodig was. Zo was een verzorgingshuis echt toe aan een opknapbeurt. Onder jongeren in de kerkelijke gemeente van Evert, de protestantse gemeente De Fontein in Apeldoorn, ontstond daarom in 2019 het idee om een reis naar dat land te organiseren om daar gezamenlijk de boel op te knappen.

Via allerlei sponsoracties werd het benodigde geld voor verf en andere materialen bij elkaar gesprokkeld. De reis- en verblijfskosten van de 23 jongeren en 6 begeleiders werden uit eigen zak betaald. „We zijn daar zo’n tien dagen geweest. Overdag hebben we kamers geschilderd in het verzorgingstehuis en vervallen muren wat opgeknapt. Dat gebeurde onder leiding van een soort plaatse lijke schilder die in dat tehuis werkte.

Wij waren als echte Hollanders iedere keer stipt op tijd. Dat waren ze daar niet gewend. Onze Hongaarse bege leider kwam steeds een kwartier later. De dochter van de dominee fungeer de als tolk. Zij sprak goed Engels en vertaalde wat wij voor werk moesten doen. ’s Avonds gingen we op bezoek bij Roma. Daar hebben we met hun kinderen spelletjes gedaan.”

Wat indruk maakte op Evert was de enorme armoede, maar ook de gast vrijheid van de mensen. „Ze hadden zelf niet veel, maar deelden dat toch met ons. De mensen daar zijn snel tevreden. Een les voor ons. Tegelij kertijd was het ook voor onszelf als kerkelijke jongeren goed om daar te zijn. Het heet de onderlinge banden versterkt. Ik zou zoiets ook anderen kunnen aanraden. Je helpt niet alleen de bevolking, maar je leert er ook zelf veel van.”

Wij zijn op zoek naar nieuwe collega’s

ONLINE MARKETEER

Wij zoeken

8,7

Wij zijn op zoek naar een ervaren en gedreven online marketeer. Je houdt je bezig met online marketing en speelt een belangrijke rol in het succesvolle verloop van data-gedreven marketingcampagnes.

Wij bieden

Een afwisselende functie waarin je als online marketeer onderdeel uitmaakt van het campagneteam met verschillende specialisten. Samen met je collega’s creëer je een optimale online beleving en verhoog je de betrokkenheid van onze klanten. Je krijgt een plek in een geweldig team.

JUNIOR ONLINE MARKETEER

Wij zoeken

We zijn op zoek naar iemand die de tanden wil zetten in online campagnes en contentmarketing. Ook als starter ben jewelkomenneemjeeenflinkedosiswilskrachtmeeomtegroeieninditvakgebied.

Wij bieden

Een creatieve en uitdagende functie. Je komt in een fris, jong team te werken voor een organisatie met een duidelijke missie. Naast een goed salaris en pensioenregeling ook volop mogelijkheden om je verder te ontwikkelen.

Over ons

Erdee Media Groep is een eigentijds mediabedrijf in Apeldoorn met een duidelijke missie. Via diverse kanalen bieden we, vanuit Bijbelse principes, een origineel, inspirerend, helder en hoopgevend geluid. We doen ons werk met overtuiging.

Heb je vragen? Bel of app naar Benjamin via 06 - 48 06 15 02 of kijk op werkenbijemg.nl Stuur je motivatie met cv naar sollicitatie@erdee.nl.

maak kennis met

de Qr-code

nieuwe

met

Thenise van Erkel

... zag hoe onze tienden verschil maken

A ls Thenise van Erkel vertelt over haar reis naar Colom bia, beginnen haar ogen te glinsteren. En als ze erover begint te vertellen, staat haar mond niet snel meer stil.

Het is ruim twee jaar geleden dat de Schoonhovense junior account manager de lange reis naar het Zuid-Amerikaanse land maakte voor Woord en Daad. Twee jaar eerder ging ze ook al met een groep van school op reis. „Ik haalde bij een lessenma rathon van het Driestar College in Gouda het meeste geld op. Daardoor mocht ik mee naar Uganda voor ZOA. Daar heb ik veel gave dingen gedaan, waar ik met plezier op terugkijk.”

In dat Afrikaanse land sloeg het hulpverleningsvirus toe en ontdekte Thenise haar passie voor dit werk. Ik heb weleens gezegd: „Ooit ga ik Rina van de troon stoten”, lacht ze. „Rina

Molenaar is de directrice van Woord en Daad.”

Haar liefde voor de verre naaste was de reden dat ze twee jaar later solliciteerde voor Young Ambassador van Woord en Daad – een functie voor scholieren die zich als ambassadeur willen inzetten voor een project dat ze ook gaan bezoeken. Voordat de reis begon, moest er zo veel mogelijk geld opgehaald worden. Met alle ideeën en plannen gingen Thenise en de andere kandidaten aan het werk. Zo wisten ze link wat geld bij elkaar te harken. Daarnaast werd er pennen en schriten verzameld voor de scholen in Colombia. „We gingen met negen scholieren, twee docenten en iemand van Woord en Daad.”

De groep verbleef tien dagen in vooral de Colombiaanse hoofdstad Bogota. „Hier hebben we scholen bezocht en presentaties gegeven

over onder andere ons koningshuis, eten in ons land en de feestdagen. De pennen en schriten werden op elke school uitgedeeld. Op één school had iedereen een eigen buddy. We probeerden met elkaar te praten via tekeningen en verder ging dat met handen en voeten. In San German zijn er kledingstukken en fruithapjes uitgedeeld.”

Thenise beset dat haar hulp de po sitie van de arme bevolking niet heet veranderd. „Toch was de reis zeker niet zinloos. Voor mij niet, maar zeker voor de kinderen en leraren daar niet. Ze besefen dat ze gezien worden door mensen uit een ander land en dat we hen helpen in hun moeilijkheden. Dat is onwijs mooi om te zien. Voor mezelf heb ik geleerd om nog meer te vreden te zijn met kleine dingen. En. onze Bijbelse tienden hier, maken daar het verschil!”

…ze woont nu bij een zus van haar oma, maar zij is te zwak om goed voor Esther te zorgen.

Stichting Stéphanos helpt kinderen als Esther met onderdak, voedsel, kleding, medische zorg en (Bijbels) onderwijs. Ze horen over de Heere Jezus en krijgen een toekomst! Helpt u mee?

Sponsor een kind als Esther vanaf € 20,- per maand!

Of doneer 4 kinderbijbels voor € 20,-

Scan de QR code, ga naar www.stephanos.nl/ikhelp of maak uw bijdrage over op NL74 RABO 0335 3074 50 t.n.v. Stéphanos.

waar ligt jouw kracht?

De Schutse wil een woon- en werkplek zijn, waar iedereen zich thuis voelt. Als onderdeel van een betekenisvol dagprogramma vouwt Wim de was. Zo krijgt iedereen een taak toegewezen, passend bij zijn interesse en mogelijkheden. Daar wil De Schutse graag voor zorgen. Kom jij bij ons werken als Begeleider?

Mail ons je cv via vacature@deschutse.nu of kijk op werkenbijdeschutse.nl

Esther (4) is wees, geen familielid kan voor haar zorgen…

Een betekenisvol dagprogramma

Sandra en Henk Lier

... waren zinvol bezig op een zeeschip

T erwijl veel vrijwilligers van hulporganisaties tijdens de coronalockdown verplicht thuis zaten, waren Sandra (23) en Henk (29) Lier volop aan het werk op de Africa Mercy, de hospitaal boot van Mercy Ships.

Noodgedwongen was dat wel aan de kade op Tenerife, omdat het schip vanwege corona niet in de haven van Senegal kon blijven. In april ging het drijvende ziekenhuis op het vakantie-eiland voor anker met een gereduceerd gezelschap van zo’n 120 mensen, om onderhoud te plegen. Graisch vormgeefster Sandra: „Ik had al eerder mijn afstudeerstage gedaan op het kantoor van Mercy Ships Holland en wist dat ze altijd op zoek zijn naar vrijwilligers.” Elektricien Henk: „Ik heb een eigen bedrijf en kon een aantal opdrachten verschuiven; zo lukte het om van oktober 2020

tot februari 2021 aan de slag te gaan op het schip. Sandra als engineering administrator en ik als elektricien.”

Het pasgetrouwde stel uit Stolwijk ontving kost en inwoning op de boot, samen met vrijwilligers uit veertig verschillende landen. „Omdat er al die tijd geen operaties uitgevoerd konden worden, was er volop tijd voor onder houd. Dat gaat altijd door.”

De eerste tijd aan boord moest het jonge echtpaar in quarantaine in de eigen kajuit. Daarna werden ze opgenomen in de bubbel op het 150 meter lange schip. „In het begin ver bleven we aan boord en mochten we even op de kade. Later waren ook wat toeristische uitstapjes op het eiland mogelijk.”

Hoewel er enige ruimte was voor ontspanning, moest er op de Africa Mercy link geklust worden volgens vaste schema’s en werktijden. De

administratieve verantwoordelijkheid daarvoor lag bij Sandra. „We zouden eerst drie maanden aan boord zijn. Toch was er zo veel werk en voelden we ons zo op onze plek dat we iets langer gebleven zijn. Voordat we aan boord kwamen, werden we geraakt door de beelden van mensen die door Mercy Ships geopereerd werden en zo een nieuw leven kregen. Het was bijzonder om met zo veel verschil lende mensen voor hetzelfde doel te werken.”

Ondanks dat het werk in Afrika stillag, hebben Sandra en Henk de tijd aan boord als „100 procent zinvol” ervaren. „Het werk dat we hebben verricht zorgt ervoor dat artsen straks weer aan de slag kunnen om anderen te helpen. Daarnaast leer je ook over kerkmuren heen kijken met zo veel gedreven geloofsgenoten uit de hele wereld. Dit smaakt zeker naar meer.”

Arine van den Bosch

... gaf les in het warme hart van Afrika

V roeger was ze erg „van de tijd.” Dat leerde ze in Mala wi wel af. Zelfs de kerkdiensten daar begonnen te laat. Diverse bezoeken bracht Arine van den Bosch uit Ochten inmiddels aan het Oost-Afrikaanse land.

De 33-jarige Betuwse werkt als teamleider bij De Schutse in Keste ren, een reformatorische instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. „In 2015 vertrok ik met een vriendin voor een werkvakantie van drie weken naar een weeshuis in Chileka, Malawi, een project van de stichting Stéphanos. Er was daar direct een klik met de mensen.”

Arine is bekend met de negatieve berichtgeving over weeshuizen. „Ik vind het absoluut niet goed dat som mige huizen in stand worden gehouden om geld en vrijwilligers te krijgen. In het weeshuis waar ik was, merkte ik

dat er alles aan gedaan werd om deze toestanden te voorkomen. Weeskin deren en vrijwilligers waren alleen welkom na een strenge intake. Het welzijn van het kind stond voorop.”

Een bezwaar tegen tijdelijk vrijwil ligerswerk in weeshuizen is dat wezen zich aan vrijwilligers hechten. Als die na een paar weken of maanden weer vertrekken, blijven de kinderen met pijn achter. „Dat heb ik ook gezien”, zegt Arine. „Maar dat vind ik geen reden om helemaal te stoppen met vrijwilligers. Want in de periode dat die er zijn, zie je de kinderen helemaal opbloeien door het beetje extra aan dacht en liefde dat ze krijgen.”

Toen Arine weer terug in Nederland was, ging het leven verder, totdat ze via-via hoorde van een vrijwilligster die een reisgenote zocht voor een wat langere werkperiode in Malawi. „Dat zou in eerste instantie een verblijf

van een jaar zijn. Zo lang kon ik echter niet weg van mijn werk; ik kreeg wel toestemming voor onbetaald verlof van een haljaar.”

Op de compound van de hulpverle ningsorganisatie was een woning geregeld voor haar en haar huisgenoot. „Wij moesten een school opzetten voor kinderen met een verstandelijke beperking of leerachterstand.”

Het schooltje bestaat nog steeds. „We hebben ook direct resultaat gezien van ons werk. Het is nog steeds een mooi project en zeker niet zinloos. Onze inzet werd bovendien zeer gewaardeerd door de mensen daar, maar ook door de onderwijzers van de reguliere school. In 2019 ben ik er nog een korte periode geweest. De bevolking is enorm gastvrij en stelt je hulp erg op prijs. Malawi noemen ze niet voor niets het warme hart van Afrika.”

De redactie van de Achterkrant schreef begin september een fotowedstrijd over de herfst uit. Tot 1 november konden er foto’s worden ingestuurd. Dat leverde maar liefst 312 inzendingen op. De jury begint binnenkort met haar werk. Onafhankelijk daarvan vast een impressie van de ingestuurde beelden.

beeld Anita Thierry

Metamorfose

Gerco Verdouw

De natuur ondergaat momenteel een metamorfose, een gedaanteverwisseling. De groene jas van de zomer gaat uit, het veelkleurige kleed van de herfst verschijnt. Soms doet al die kleuren pracht gewoon zeer aan je ogen. Zo veel schoonheid in één keer. Het lijkt wel alsof de ogen dat even niet kunnen verwerken. Wat is het daarom

heerlijk om tijdens een wandeling in de natuur op een omgevallen boomstam te gaan zitten en gewoon even te genieten van de pracht en praal van een herfstbos. Of van één boom in herfst tooi. Of van een groepje minipaddenstoelen. Of van een heel normale vlieg op een vliegenzwam. Of van… noem maar op. Neem in ieder geval de tijd om je te verwonderen over de metamorfose die herfst heet.

beeld familie Spek

beeld Jaco van den Brink

beeld Stijnie van Noordennen

Soms doet al die kleurenpracht gewoon zeer aan je ogen

beeld Jonathan Brugge

beeld Ans Vlastuin beeld Elise Lommers

„Topkwaliteit rozen telen is precisiewerk”

Pligt Professionals is een begrip in de glastuinbouwsector. Op drie moderne kwekerijen worden verschillende bloeiende potplanten, groene planten en tuinplanten geteeld.

Wekelijks verlaten ca. 300.000 planten het bedrijf en vinden hun weg naar talloze consumenten in Europa. Belangrijke producten zijn de potroos, campanula en begonia. Verder worden kerststerren, groene planten en gentiana’s geteeld. “Voor elk seizoen een bloeiende verrassing” is het credo. In het Westland wordt druk gebouwd aan de uitbreiding met 19.000 m2 van de vestiging die ingericht is voor de potrozenteelt. Directeur Gert van der Pligt (46): „De vraag naar onze rozen is groot. Met onze jarenlange expertise en professi onele werkwijze sluiten we naadloos aan bij de wens van onze klanten. Behalve groothandels en tuincentra zijn dat vrijwel alle supermarkten in de omringende exportlanden. We gaan elke uitdaging aan en groeien met onze klanten mee.”

Persoonlijke begeleiding

In de hal is het een prettige drukte. Teamleider Expeditie Roan Dechering (21) haalt net een nieuwe order van de printer en checkt de specificaties. Roan zorgt dat de inpakkers en order pickers weten wat er van hen verwacht wordt. Elke order wordt met zorg verpakt en uitgeleverd. „Eén van onze kernwaar den is betrouwbaarheid. Als eindverantwoordelijke voor de dagelijkse leveringen wil ik daaraan voldoen.” Roan werkt sinds begin 2021 bij Pligt Professionals. „Ik zocht een werkplek voor mijn afstu deerstage voor de opleiding Logistics Engineering en wilde daarna meteen aan de slag. De persoonlijke begeleiding is goed. Iedereen die hier start, krijgt een inwerkschema en een buddy die de eer-

beeld

Pligt Professionals

Werkplezier

Operationeel directeur Arjan van der Pligt (29) is dankbaar te zien dat in de teams onderling goed en warm wordt samenge werkt. Er is betrokkenheid, oog voor elkaar en een drive om meters te maken. „In onze branche maken onze mensen echt het verschil in wie we zijn vanuit onze identiteit en mentaliteit. Een goede samenwerking en ruimte voor persoonlij ke ontwikkeling laten niet alleen onze planten, maar vooral ook onze mensen bloeien en groeien!”

Bedrijfsleider Gert-Jan van der Pligt (23): „Op een po sitieve manier de vaart en plezier in het werk houden, is niet iets wat aan komt waaien. Daar investeren we in. Onze mensen zijn trots op hun bedrijf en voelen er zich verantwoordelijk voor dat alleen de beste planten naar onze klanten gaan.”

ste weken naast je staat en je helpt waar nodig. Als team werken we hard en ze ker in piekweken is het flink de mouwen opstropen. Maar wanneer de orders de deur uit zijn, geeft dat een voldaan en trots gevoel, omdat we het met elkaar toch weer gefixt hebben!” Roan vindt de mogelijkheid tot doorleren erg waar devol. „Voor persoonlijke ontwikkeling is hier veel ruimte. Zelf hoop ik me de komende jaren verder te ontwikkelen in het leidinggeven aan een groot team.”

Van stek tot roos Middenin de kwekerij staat teeltspeci alist Ronald van Os (51). Hij controleert een partij net gestekte potrozen en no teert zijn bevindingen in zijn registratieprogramma. „Ik heb achtentwintig jaar met mijn vader en broer een snijrozen

kwekerij gehad. Na de verkoop van onze kwekerij in 2017 kwam Pligt Professio nals op mijn pad.” De teelt van rozen is Ronald op het lijf geschreven. „Wij telen rozen van eigen stekmateriaal en stellen hoge eisen aan onze rassenselectie. Het telen van goede en sterke rozen gaat niet vanzelf. Alle stappen in het teeltproces luisteren heel nauw. Het moment van bewortelen, snoeien, toppen, groeiregu latie, enzovoort, zijn bepalend voor de kwaliteit. Maar ook de regeling van het kasklimaat, de belichting en de inkoop van energie zijn van groot belang. Steeds zijn we op zoek naar procesoptimalisa tie en kwaliteitsverbetering.”

Collega’s gezocht

Ronald heeft veel vrijheid in zijn werk. „Als er opmerkingen zijn over mijn werk, hoor ik dat zeker, maar tegelijker tijd krijg ik ook complimenten als ik een prachtige teelt neerzet. Het is geweldig om de rozenteelt door te ontwikkelen in de kassen die nu gebouwd worden. Dat geeft natuurlijk drukte en extra werk. Nieuwe collega’s zijn daarom erg wel kom; het is prachtig werk.”

Vrienden helpen

Jezus

vinden volgen

actiefinmeerdan30

Helptumeeomiederéénin zijn/haareigentaalte

Een bijbelgetrouwe predikantenopleiding is nooit vanzelfsprekend. Dit geldt zeker ook voor Duitsland. In Heidelberg geven gereformeerde docenten uit diverse landen op het Reformatorisch-Theologisches Seminar (RTS) les aan theologiestudenten. Deze kleine (niet-gesubsidieerde) instelling wil de prediking van het heerlijk Evangelie in Duitsland bevorderen.

Helpt u mee door hiervoor te bidden en te geven?

Nederlandse vereniging Vrienden van het RTS geet financiële ondersteuning en bekendheid aan het werk van deze gereformeerde predikantenopleiding.

eens op www.vriendenvanrts.nl of op

(Duitstalig).

De krant in actie

Chris Klaasse

Een nieuwe editie van Draagt Elkanders Lasten begint vandaag. De RD-actie bestaat sinds 1974, en groeide de laatste jaren uit tot een fenomeen, met opbrengsten rond de 1 miljoen euro. Lange tijd lag de organisatie in handen van wijlen Gerrit Roos; sinds 2013 staat Ab Jansen (62) aan het roer.

Wat is Draagt Elkanders Lasten precies?

„Een jaarlijkse actie die de Erdee Media Groep organiseert. Ieder jaar selecteren we een paar projecten van hulporganisaties waarvoor we geld ophalen. Door middel van verhalen in de krant en via sociale media brengen we die projecten onder de aandacht, zodat lezers weten waar hun donatie naartoe gaat.”

Hoe wordt de selectie van projecten gemaakt?

„Dat is mijn taak, in overleg met het bestuur van de Stichting Draagt Elkanders Lasten. Hulpor ganisaties laten ons weten met welke projecten ze bezig zijn. In een langdurig en zorgvuldig proces bepalen we voor welke projecten we geld gaan ophalen – ik ben nu al bezig voor de acties van 2024 en 2025. Eerst kijk je of een project qua identiteit bij ons bedrijf past. Dan onderzoek je of het goed is georganiseerd, en of het op eigen kracht verder kan als de RD-actie weer voorbij is. Uiteindelijk selecteren we per jaar een aantal projecten die in hetzelfde land draaien en thema tisch bij elkaar passen.”

Of iets een deugdelijk project is, dat kun je toch alleen bepalen als je het met eigen ogen ziet?

„Dat klopt. Als we een goed gevoel hebben bij een project, breng ik daarom eerst een bezoek aan het land om te zien of dat goede gevoel terecht is. Tijdens dat bezoek tref ik ook voorbereidin gen voor de journalistieke reis die ik maak in het voorjaar vóór de actie begint te lopen. Als de

actie voorbij is, maak ik nog een reis om te zien of het geld goed besteed wordt.”

Wat doet u tijdens die journalistieke reis?

„Ik ga altijd samen met een fotograaf op pad, de laatste jaren was dat steeds Jaco Klamer. En meestal zijn er lokale mensen van de hulporgani satie die ons begeleiden en als tolk fungeren. Met die kleine delegatie brengen we allerlei bezoeken, waarbij ik als het ware aan de voeten van mensen ga zitten om hun verhalen te horen. Zij zijn

Liberia, 2009.

beeld Gerrit Roos

Moldavië, 2019. beeld Jaco Klamer

immers degenen voor wie het project is bedoeld. Soms zie je hen het zich afvragen: waarom komt die man helemaal uit Nederland hierheen om ons te bezoeken?

In 2018 was de actie bijvoorbeeld voor ver volgde christenen in India. Tijdens mijn bezoek heb ik veel van die christenen ontmoet en uit gebreid geïnterviewd. Ik wil recht doen aan die mensen, dus dat betekent: goed luisteren. Dat kost veel tijd en energie. Aan het einde van zo’n reis ben ik bekaf.”

Wat maakt u zoal mee tijdens zo’n reis?

„In India bijvoorbeeld, bezocht ik een kleine christelijke gemeente in een dorp waar ook een grote hindoetempel stond. In dat gebied hadden hindoeradicalen een paar jaar daarvoor gruwelij ke moorden op christelijke voorgangers gepleegd. Die moordenaars liepen vrij rond, want de politie durfde er uit lijfsbehoud niets tegen te doen.

Terwijl ik in gesprek was met de weduwe van een vermoorde predikant, kwam er ineens een politieagent binnen en ging zitten. Dat was heel ongemakkelijk, want die agent mocht niet weten waar wij over spraken. Hij was vanwege nalatig heid namelijk medeschuldig aan die moorden en wilde mogelijk niet dat dit aan een buitenlandse journalist werd verteld. We staakten het inter view en gingen zogenaamd gezellig koiedrinken, tot de agent weer vertrok. Je voelt op zo’n moment heel goed hoe kwetsbaar christenen daar zijn.”

Zijn het vaak gevaarlijke bezoeken? „Nee, dat valt mee. Soms word ik zelfs –volstrekt ten onrechte natuurlijk– als een held onthaald, met slingers en gezang. Ik heb inmiddels wel een idee van hoe koning Willem-Alexander zich op Koningsdag moet voelen.

Meestal word ik ook gevraagd om een toe spraak of een soort preek te houden. Dat hoet voor mij niet zo, maar je kunt zo’n verzoek niet weigeren.

In 2017 was ik in Myanmar. We bezochten een

„Soms word ik –ten onrechte natuurlijk– als een held onthaald, met slingers en zang”

Ab Jansen, coördinator RD-actie

Myanmar, 2017. beeld Jaco Klamer

Ethiopië, 2001. beeld Henk Visscher

kerkdienst. Een kwartier voor de dienst begon, vroegen ze me of ik een stichtelijk woord wilde spreken. De vraag overviel me: waar moest ik het over hebben?

Nu stond de kerk op een berg die we eerst had den moeten beklimmen. Hijgend was ik boven gekomen. Toen dacht ik: laat ik mijn toespraak houden over Paulus’ woorden uit Romeinen 8: de ganse schepping zucht. Daar komt ook het beeld van een barende vrouw in voor. Het leek me aardig om dit beeld wat concreet te maken. Terwijl ik dat in geuren en kleuren aan het ver tellen was, probeerde iemand van de hulporganisatie mij met gebaren tot de orde te roepen. Wat bleek? In Myanmar is het spreken over zwanger schap en geboorte een groot taboe. Dat beeld was daar dus niet zo gelukkig gekozen.

Zulke bijzondere voorvallen maak je geregeld mee.”

De eerste actie was in 1974, voor een zieken huis in Israël. Sinds wanneer bent u erbij betrokken?

„In 1986 ben ik bij het RD gaan werken, als bui tenlandredacteur met Azië als aandachtsgebied. Twee jaar later werd ik al gevraagd om voor de RD-actie een reis te maken naar India. De opzet was toen wel anders dan nu. Gerrit Roos deed de organisatie, en ahankelijk van het gebied waar het project draaide, werd een collega gevraagd om de journalistieke reis te maken.

Later werd besloten dat Roos alles zelf ging doen, de organisatie en de reizen. In 2013 moest

hij daar vanwege gezondheidsklachten mee stoppen. Vanaf dat moment heb ik het van hem overgenomen.”

In 2019 werd meer dan een miljoen euro opge haald. De laatste jaren is de opbrengst sowieso veel hoger dan voorheen. Hoe verklaart u dat succes?

„Toen mij in 2013 werd gevraagd of ik de orga nisatie wilde overnemen, heb ik gezegd: Prima, maar dan moeten we het wel anders aan gaan pakken. Bij zo’n actie is het nodig dat je de verha len van de mensen dichtbij brengt. Fotograie is

dus heel belangrijk. Daarom heb ik als voorwaarde gesteld: er moet weer een fotograaf mee. In het verleden deden we dat al wel, maar die was wegbezuinigd.

Vroeger maakten we tien grote verhalen; nu zijn dat veertig kleinere artikelen, met nog meer focus op het menselijke aspect. En we maken zo mogelijk ook video’s. Blijkbaar werkt deze aanpak, want de opbrengst is fors gestegen. Met dank aan onze lezers.”

„De opbrengst gaat volledig naar de goede doelen”

Cambodja, 1999. beeld Henk Visscher

Pakistan, 2000. beeld Sjaak Verboom

Hoeveel geld blijt er aan de strijkstok hangen?

„Bij onze stichting niets. Het kost de Erdee Media Groep alleen maar geld. Zo ben ik sinds kort het hele jaar fulltime met de RD-actie bezig, dus het kost sowieso een jaarsalaris. Daarnaast moeten de reizen betaald worden.

Vroeger werden die onkosten van de op brengst afgehaald, maar tegenwoordig doen we dat niet meer. De opbrengst gaat nu volledig naar de goede doelen. In de keuze voor een project kijken we natuurlijk wel naar de betrouw baarheid van een organisatie. Hebben we er geen vertrouwen in dat het geld goed besteed wordt, dan gaan we niet verder met zo’n organisatie in zee.”

Wat de acties voor efect hebben gehad, daar lezen we weinig over. Hoe komt dat?

„De stichting krijgt na twee, drie jaar een rap portage van de betrokken organisaties over hoe het geld besteed is. Intern wordt dus wel degelijk achteraf controle gedaan. Daar valt in de krant veel over te schrijven, maar tot nog toe is het daar niet van gekomen, omdat ik, als de RD-actie was afgelopen, meteen weer fulltime als buiten landredacteur aan de slag moest.

Nu ik sinds kort mijn volledige agenda aan de actie mag besteden, wil ik graag over de beste dingen van al dat geld gaan schrijven. En geloof me; dat wordt in de meeste gevallen echt goed besteed. Komend voorjaar hoop ik de lezers van het Reformatorisch Dagblad daar meer over te vertellen.”

Uganda, 2016. beeld Jaco Klamer

Malawi, 2021. beeld Jaco Klamer

Israël, 2006. beeld Sjaak Verboom

China, 2008. beeld Gerrit Roos

Tijd geven kost het meest

Geertje Bikker-Otten

In de kast ligt een nieuwsbrief van de kerk met een oproep die blijt haken. Een gemeentelid dat zich al jaren inzet voor vluchtelingen vraagt hulp. Er is behoete aan taalvrijwilligers: mensen die asielzoekers die het Nederlands niet beheersen op een laagdrempelige manier terzijde willen staan. Je hoet er geen opleiding voor te volgen en je kunt het in je eigen tijd doen. Een paar uur in de week, meer kost het niet. Wat let me?

Het belang van geven wordt je, zeker als je in een christelijk gezin op groeit, met de paplepel ingegoten. Dat begint al jong. Zodra je meegaat naar de kerk krijg je een munt (of tegenwoordig: een collectebon) in je handen gedrukt, die je zelf in de collectezak mag doen. In mijn tijd namen we bovendien elke week zendingsgeld mee naar school. Voor de Surinamezending, als ik me goed herinner. Dat had iets heel gewichtigs: van huis gaan met contant geld op zak en zorgen dat het in het juiste potje belandt.

Geld geven is één, jezelf belangeloos inzetten voor andere mensen of voor een goed doel gaat nog een stapje verder. Ook daar kun je al heel jong mee beginnen. Als kind ging ik elke maand een keer op zaterdagmorgen met het zogenaam de zendingsbusje adressen van gemeenteleden langs. Dat deed je gewoon. Niemand die vroeg of je het leuk vond. Als ik er nu op terugkijk zaten er prettige en minder aangename kanten aan dat klusje. De snoepjes die je en passant toegestopt kreeg, waren natuurlijk mooi meegenomen. Tegelijk heet met een collectebus in de hand bij mensen aankloppen ook iets ongemakkelijks.

Dat was toen zo en dat is eigenlijk nooit veran derd. Om nog maar te zwijgen over de loslopende honden die je op je route kon verwachten. Zo’n drempel overwinnen, over je eigen schaduw heen springen en uit je comfortzone komen, dat is natuurlijk best leerzaam. Maar dat is achteraf praten.

Filantropisch

Voor heel veel Nederlanders geldt dat ze een ilantropische instelling hebben. Volgens het in 2020 gepubliceerde onderzoek ”Geven in Neder land” geet 80 procent van de huishoudens geld aan goede doelen.

Vrijwilligerswerk komt wat minder voor, maar het gaat toch nog om een indrukwekkende groep: 40 procent van de Nederlanders zet zich volgens dit onderzoek van het Centrum voor Filantropische Studies in voor een goed doel. On der kerkelijk meelevende mensen is dat percentage nog een stuk hoger, blijkt uit een vorig jaar door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uitgebracht rapport. Leden van de Protestantse Kerk in Nederland spannen de kroon: 69 procent van hen doet vrijwilligerswerk.

beeld Gemma Pauwels

Waarom we dat massaal doen: giten geven en ons aanmelden als vrijwilliger? Dat is best een intrigerende vraag. Je zou het een invulling kunnen noemen van de Bijbelse opdracht om de naaste lief te hebben. Maar zou een schuldgevoel akopen ook niet een onderliggende drijfveer kunnen zijn? Omdat wij hier in Nederland in weelde leven, terwijl er elders in de wereld mensen hongerlijden, in vluchtelingenkampen moeten wonen of geen geld hebben om hun kinderen naar school te sturen?

Hester van Herk, hoogleraar cross-cultural marketing research aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, schrijt in een artikel in het Vakblad Fondsenwerving dat het ook te maken heet met wat voor soort mens je bent. Gevers hechten belang aan de waarde „universalisme”: ze hebben interesse in en waardering voor het welzijn van alle mensen en vinden het belangrijk dat iedereen gelijke kansen heet. Niet-gevers zitten vaak in de hedonistische hoek. Ze vinden het belangrijk om zelf een plezierig leven te hebben en succesvol te zijn.

Urgentie

Terug naar de taalvrijwilliger. Wanneer blijt zo’n hulpvraag hangen? Dat zal enerzijds te maken met de urgentie van een taak en de ainiteit die je ermee hebt. Wat ook meespeelt is hoe zo’n verzoek je bereikt. Hoe dichterbij het komt, hoe meer je je voelt aangesproken. Vragen vrienden die worden uitgezonden naar een ver land je voor hun thuisfrontcommissie, dan leg je dat niet zomaar naast je neer. Als een speeltuin in een streekkrant een oproep voor nieuwe vrij willigers plaatst, lees je daar haast gedachteloos overheen. Je bent niet persoonlijk benaderd en als je dan ook nog niet veel hebt met schommels en klimrekken.

Waarom ik dan toch nog geen mailtje heb gestuurd om me aan te melden? Tja. Het nut van deze vorm van vrijwilligerswerk staat niet ter dis cussie. Eerder het omgekeerde. Probeer je maar eens voor te stellen hoe het zou zijn om moeder ziel alleen in een land te belanden waar je de taal niet verstaat en de gebruiken niet kent. Wat zou je dan blij zijn met iemand die naar je omkijkt, die je wil helpen.

Het is niet dat ik denk dat ik het niet zou kun nen. Er tijd voor vrijmaken moet ook wel lukken, als je het gemiddelde dat het CBS noteert als een richtlijn beschouwt. Een vrijwilliger besteedt we kelijks 4,2 uur aan zijn onbezoldigde taak, staat in dat rapport. Een halve dag in de week, zo veel is dat nou ook weer niet. Alhoewel? Als het elke

Je aanmelden als vrijwilliger vraagt tijd en toewijding, dat kost wat

week terugkomt?

Wat bij het nadenken over zo’n mogelijke vrijwilligersbaan een rol speelt is dat er zo veel te doen is. Wat moet je kiezen? Wie tijd overheet kan ook in een hospice gaan werken of gast vrouw in een ziekenhuis worden, kinderen die in het nauw zitten opvangen, gaan helpen bij een sportvereniging of de kinderclub van de kerk. Of je kunt je aanmelden bij het Rode Kruis of EHBO’er worden. Al die mogelijkheden, dat werkt verlammend.

Moestuin

Bovendien liggen activiteiten soms nogal in elkaars verlengde. Om bij het voorbeeld van de taalvrijwilliger te blijven: zo’n taak spreekt je aan als je het belangrijk vindt dat de mensen die in één land wonen elkaar kunnen verstaan. Maar dan komt opeens de gedachte naar boven dat het ook nuttig en nodig is om je in te zetten voor mensen die in Nederland geboren en getogen zijn maar die na vele jaren onderwijs toch niet kunnen lezen en schrijven. Maar je zou na tuurlijk ook kranten of boeken in kunnen gaan spreken voor mensen met een visuele handicap. Enzovoort.

Het punt is: hoe weet je wat je ligt? Iets doen wat in het verlengde ligt van je werk ligt voor de hand, maar het is misschien wel veel beter om

Tips voor vrijwilligers

l Welk soort vrijwilligerswerk past er bij mij? Op internet zijn verschillende tests die kunnen helpen om hier wat meer zicht op te krijgen. De vragenlijst op vrijwilligersacademie.nl is vrij uitvoe rig (Wil je graag in een bestuur zitting nemen? Ben je handig met compu ters?) en komt vervolgens met aardig concrete suggesties.

l Wie op zoek is naar vrijwilligerswerk kan ook op internet terecht, bijvoor beeld op nlvoorelkaar.nl. Of kijk eens in de (streek)krant. Enthousiast over een specifiek goed doel? Stuur gerust een mailtje om te vragen of er vrijwilligers werk te doen valt.

l Veel organisaties werken met vrijwilligersovereenkomsten. Dat is handig om de wederzijdse verwachtingen op elkaar af te stemmen. Veelal zal er in zo’n contract ook een einddatum staan.

l Bedenk van tevoren hoeveel tijd er beschikbaar is voor een vrijwilligerstaak. Is het reëel om hiervoor elke week een halve dag (het gemiddelde van het CBS) uit te trekken?

juist iets heel anders op te pakken. Als je elke dag achter een beeldscherm zit, is het wellicht juist prettig om vrijwilliger te worden in een moes tuin voor de Voedselbank.

Vanouds was jezelf inzetten voor een ander meer iets wat je deed als het op je pad kwam, stel ik me voor. Denk bijvoorbeeld aan het naober schap, waarbij buren elkaar terzijde stonden bij ziekte en sterven. Of dat soort hulp bijdroeg aan je eigen ontplooiing en of het bij je interesses paste: dat was totaal niet aan de orde.

Toewijding

Misschien is de grootste drempel om in actie te komen wel dat vrijwilligerswerk iets van jezelf vraagt. Een git overmaken is snel gedaan. Je aan melden als vrijwilliger vraagt tijd en toewijding.

Dat kost je wat. Daar moet je wel toe bereid zijn.

Eerdere ervaringen kleuren daarbij de ver wachtingen rond een nieuw vrijwilligersbaantje. Als je bijvoorbeeld hebt meegemaakt hoe lastig het is om een eenmaal opgevatte taak weer neer te leggen, begin je er een volgende keer niet meer zo onbekommerd aan.

Zelf bleef ik achteraf gezien veel te lang hangen in de redactie van een periodiek van een goed doel. Dat valt de betrefende organisatie niet zozeer te verwijten, al herinner ik me ook geen evaluatiegesprekken waarin zo’n punt aan de orde had kunnen komen. Het lag vooral aan mezelf. In een omgeving vol enthousiaste men sen is het onderwerp stoppen op tafel leggen al heel wat. Daar een harde datum aan verbinden gaat nog weer een stap verder. Misschien acht je jezelf op een gegeven moment trouwens ook wel onmisbaar of in ieder geval moeilijk vervang baar.

Maar als vrijwilliger actief zijn levert je ook veel op. Voldoening en nieuwe contacten, bij voorbeeld. En: een goed gevoel. Volgens het CBS maakt vrijwilligerswerk gelukkig. Van de groep die zich belangeloos voor een organisatie inzet zegt 91 procent gelukkig te zijn. Bij mensen die geen vrijwilligerswerk doen ligt dat percentage op 85 procent.

Dus: wat let me?

Guo

Barmhartigheid

Een

Op weg naar ver weg

Elise Verschuure

Van Nederland naar Colombia: die grote verhuizing staat in mijn agenda voor begin volgend jaar. Iets meer dan een haljaar geleden werd ik aangenomen bij de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) om uitgezonden te worden naar Bogotá, de hoofdstad van Colombia. Wat gebeurt er nadat je zo’n bericht ontvangt?

Verhuizen naar het buitenland doe je niet zomaar. Het idee ligt al jaren te rijpen in mijn achterhoofd, te groeien in mijn hart. Aan de voorbereiding gaat, zogezegd, al een hele voorbereiding vooraf. En dan heb ik het niet alleen over een soort geestelijke roeping, maar ook over een heleboel praktische afwegingen: wanneer, wat, waarheen?

Mijn eerste mail naar de GZB dateert dan ook al van anderhalf jaar geleden. En voor ik die stap durfde te nemen, heb ik heel wat uurtjes gepraat, gedacht en gebeden. Ongeveer een jaar na die eerste mail word ik aangenomen voor een func tie in het Zuid-Amerikaanse Colombia.

Spaans

Onzekerheid is een van de weinige zekerheden in het begin van zo’n verhuisproces. Wat ik wel weet, is dat ze in Colombia Spaans spreken. En dus ga ik dat maar vast leren. Eerst met de app Duolingo, waarmee je altijd een strenge taaldocent op zak hebt, en later met een papie ren lesmethode en de geduldige hulp van een huisgenoot. Ook al weet ik nog niet waar ik ga wonen en wat mijn werk precies gaat zijn, ik kan in elk geval in redelijk Spaans een taxi bestellen en ik hoef niet bij elke zin naar Google Translate te grijpen – als er tenminste niet te snel gepraat wordt.

Het duurt niet lang voor de details van mijn woonplek en werkzaamheden wat meer vorm krijgen. Ik ga werken in de kinderopvang van de lokale presbyteriaanse kerk in Bogotá, partner organisatie van de GZB. Niet alleen ga ik daar kinderwerk doen onder de allerarmste kinderen van de stad, maar ik wil vanuit mijn journalistie ke ervaring ook hun verhalen opschrijven, om ze aan mensen in Nederland en in Colombia te kunnen vertellen – zo hoop ik de christenen in beide landen aan te moedigen en te inspireren om op een praktische manier om te zien naar hun naasten, en zo Christus’ liefde te delen met de mensen in hun omgeving.

Drugsgeweld

Als het nieuws van mijn aanstaande uitzending mijn thuisfront bereikt, gaat mijn moeder direct naar de bibliotheek om zich te verdiepen in Colombia. Erg vrolijk wordt ze niet van de onder werpen: drugsgeweld, drugsgeweld en nog eens drugsgeweld. Zeker, Colombia heet een bloedige en schrijnende geschiedenis, maar dat is niet de hele identiteit van het Zuid-Amerikaanse land. De cultuur is heel warm, de mensen super gastvrij en gunnend. De natuur is overweldigend

mooi en erg gevarieerd – van Caraïbische kust tot koud hooggebergte en ondoordringbare jungle. Documentaires, boeken, blogs, alles wat maar over Bogotá of Colombia gaat, lees en bekijk ik om de geschiedenis en cultuur alvast wat beter te leren kennen.

Gesprekken met Nederlanders die in Colom bia wonen of hebben gewoond, helpen me. Deze mensen geven ontzettend veel inzicht in de precieze verschillen tussen de Nederlandse en de Colombiaanse cultuur en ik krijg veel bruikbare tips. „Vlak bij je appartement zit een koieten tje waar ze heerlijke cappuccino hebben.” En: „Neem vooral washanden van huis mee, want die hebben ze niet.” Zelfs mijn kaakchirurg geet me tips, als ik snel nog even mijn verstandskiezen laat trekken: „Ik geef je nu een verdoving die is afgeleid van cocaïne, dus die efecten voel je vast even. Maar als je in Colombia bent, moet je ook echt cocathee drinken, gemaakt van bladeren van de cocaplant. Dat is gewoon legaal, en er kan niks mis mee gaan, het helpt goed tegen de hoogteziekte.”

Voor vertrek naar Colombia raadt de GGD een hele ris inentingen aan. Braaf iets ik dus op een mooie zomerdag naar het dichtstbijzijnde kantoor om de prikken te halen tegen bijvoor beeld gele koorts en hepatitis. Gezondheid is sowieso belangrijk, zowel fysiek als mentaal. Een

Mijn moeder gaat direct naar de bibliotheek om zich te verdiepen in Colombia

verhuizing naar een totaal andere cultuur en een ander klimaat vraagt veel van je, dus je moet bij voorkeur enigszins stabiel zijn. Gelukkig heet de GZB zowel een arts als een psycholoog in dienst, die mij en mijn gezondheid even goed tegen het licht houden. Ik ben blij als ik de verlossende woorden „geen medisch bezwaar tegen uitzen ding” te horen krijg.

Haast

De GZB zet me niet zomaar op het vliegtuig. Twee maanden lang krijg ik elke week een trai ning, samen met een echtpaar dat ook uitgezonden gaat worden. Verschillende experts leren ons de basis van bijvoorbeeld interculturele commu nicatie, missiologie, samenwerken in internationaal verband en diaconaat. Wat me vooral bijblijt zijn de verhalen. Van solar cookers die

niet aanslaan omdat het in die cultuur gebruikelijk is om pas te koken als de zon onder is; van gesprekken die uitlopen op een conlict door de directe Nederlandse manier van communiceren. De rode draad: blijf jezelf, sta open voor de cul tuur waarin je terechtkomt en schiet niet in de stress als dingen anders lopen dan van tevoren verwacht. Haast hebben? Daar bereik je niks mee. Presteren? Er gewoon zíjn is belangrijker.

De eerste reactie die ik van veel mensen krijg als ik vertel dat Bogotá mijn nieuwe woonplaats wordt, is: „Is dat niet gevaarlijk dan?” Natuur lijk, Colombia is toch wat minder veilig dan het rustige Zeeuwse dorp waar ik ben opgegroeid. Gelukkig is de situatie de afgelopen jaren ont zettend verbeterd, maar mijn iets niet op slot zetten is er voorlopig nog niet bij. Om hiermee om te leren gaan, vertrek ik voor drie dagen naar Deventer. Drie volle dagen training, waarbij allerlei scenario’s langskomen. Zo weet ik nu hoe ik uit een mijnenveld moet komen, in theorie. Of wat ik moet doen bij een gewapende beroving. Vaardigheden waarvan ik hoop dat ik ze in de praktijk nooit zal hoeven toepassen.

Wederkerigheid

Als zendingswerker heb je een stevig netwerk en goede communicatie nodig. Al aan het begin van het proces zijn de kerkenraad, de zendings

Langzaam verdwijnen mijn boeken in verhuisdozen

beeld GZB

commissie en ik daarom begonnen met mensen zoeken voor in mijn TFC, de thuisfrontcommissie. Vrijwel iedereen die naar het buitenland gaat, hee zo’n groep mensen in het thuisland, die het contact en de verbinding met de zendende gemeente en het netwerk van de zendingswerker onderhoudt. We vergaderen er lustig op los, leren elkaar kennen en maken allerlei plannen over hoe we de nanciële kant van de uitzending rond kunnen krijgen. Maar hoewel het nanciële plaatje van belang is, is de wederkerigheid van het zendingswerk voor mij veel belangrijker. Wat kan de kerk in Nederland leren van de kerk in Colombia? Hoe kan ik met de verhalen van daar, mijn eigen gemeente en netwerk bemoedigen en aan het denken zetten?

Een folder, een website, een mogelijkheid voor mensen om te kunnen doneren – al die dingen zijn essentieel. Dus haal ik Facebook en Instagram weer vanonder het stof vandaan, neem ik 26 pogingen op van hetzelfde lmpje, schrijf ik een tekst voor mijn persoonlijke zendingsmatjefolder en stel ik mezelf ontelbare keren voor in de kerk en op de vele trainingen die ik moet volgen. Bezoekjes aan clubs en jeugdverenigingen staan ook nog op de planning: mensen willen allemaal graag weten wie je bent en waarom je zo’n stap neemt om al je zekerheden hier in Nederland op te geven en ergens anders bij nul te beginnen. Gelukkig is inmiddels ook precies bekend wat mijn taak gaat worden en wanneer ik ongeveer ga vertrekken, zodat ik de mensen in elk geval iets kan vertellen.

Om Colombia überhaupt in te mogen, heb ik ook een visum nodig. Daar gaat een hoop aan vooraf: ingewikkelde Spaanse vragenlijsten, allerlei formulieren en brieven die van tevoren nodig zijn, een interview bij en een bezoek aan de ambassade. Voor alles binnen is, ben je zo een maand verder. Het duurt gelukkig nog een paar maanden voor alles helemaal klaar moet zijn, dus we hebben nog even tijd.

Afscheid

Hoe dichter de datum van uitzending dichterbij komt, hoe meer ik dingen in Nederland af ga ronden. Mijn ontslag bij het RD is ingediend en mijn huisbaas is ingelicht over mijn vertrek. Abonnementen zijn stopgezet en de lijst met benodigdheden voor de reis die ik nog aan moet scha en, wordt steeds korter. Langzaam verdwijnen mijn boeken in verhuisdozen, krijgen mijn planten andere verzorgers en wordt de rest van mijn bezittingen ingedeeld in twee categorieën: mee

naar Colombia of in Nederland in opslag.

Als alles zo veel mogelijk in kannen en kruiken is, rest mij vooral nog te genieten van mijn vrienden en familie. „Dat moet je zeker nog doen?” sneert een vriendin die met een schuin oog meeleest met dit artikel. Met haar moet ik dus maar snel een afspraak plannen. Ik ben een geluksvogel dat ik de kerstdagen nog precies bij mijn ouders door kan brengen. Verder hangt mijn vrije tijd aan elkaar van dagjes weg en op de ko e gaan bij mensen, even een sociale bu er opbouwen voor als ik al die lieve mensen een jaar niet kan zien. Diep in mijn hart ben ik erg dankbaar dat ik niet in vroeger tijden leef. Toen was een vertrek naar de andere kant van de wereld iets de nitiefs, iets waar je niet zomaar meer op terug kon komen. Communicatie met het thuisfront ging alleen per post, terwijl ik mijn geliefden met een druk op de knop op mijn beeldscherm kan toveren.

Natuurlijk, verhuizen naar het buitenland is een prachtig avontuur, iets waar ik als kind al van droomde. Maar het is niet zonder gevaar én aardig buiten mijn comfortzone. Zelfs de voorbereidingen werpen me al terug op de basis van mijn bestaan: God. Er is een hoop onzeker, maar ik weet zeker dat Hij elke stap van de weg mee zal gaan. „Waar God leidt, voorziet Hij.” Een goede les in vertrouwen, dus. Dat betekent natuurlijk niet dat alles me aan komt waaien en dat ik geen last van de cultuurschok ga hebben. Maar het gee me in elk geval tot nu toe de rust die ik nodig heb om heel dit soms stressvolle proces te doorlopen. En mocht het onverhoopt echt niet lukken? Dan is een vlucht terug naar Nederland snel geboekt.

Geraakt door het leed van vervolgde christenen

Anne-Minke Hakvoort

Misschien staat het nog op het netvlies van de lezer gebrand: dat beeld van 21 christenen op het strand in Libië. De geknielde mannen, soldaten erachter – en de gruwelijke onthoofding die volgde.

Maar welke impact hebben deze moorden daadwerkelijk gehad op ons leven? Is ons leven erdoor veranderd? Simon Visser wil in zijn nieuwe boek ”Vastberaden” laten zien wat je van de vervolgde christe nen kunt leren en hoe je voor hen in beweging kunt komen.

Visser werkt bij Open Doors, een

internationale christelijke organisatie die ondersteuning biedt aan christe nen in landen waar christenvervolging plaatsvindt. Hij heet in de afgelopen jaren veel christenen ontmoet in landen die op de ranglijst van chris tenvervolging staan. Soms op geheime plekken, in schuilplaatsen of kleine huiskamers, soms tijdens gebedsrei zen of de Muskathlons – marathons

die worden gelopen in landen waar de kerk wordt vervolgd, en waarbij het sportieve element wordt gecombi neerd met verrijkende ontmoetingen en kerkdiensten.

In vijtien korte hoofdstukken ko men verschillende aspecten aan bod. Allereerst vertelt Visser in de ik-vorm iets uit zijn persoonlijk leven. Zijn passie voor hardlopen zet hij in voor

Vastberaden, Simon Visser; uitg. Gideon/ Stichting Open Doors; 167 blz.; € 16,50

Jeugdboek over China

In de serie ”Vervolgde kerk” van De Banier schreef Janny den Besten “Keigoed”, een jeugdboek over christenver volging in China. Shing en Hai zijn goede vrienden. Ze bezoeken de pandaberen, maken samen huiswerk en gaan op een lesvrije middag naar een verlaten huis om foto’s te maken van de Qingchengberg. Totdat er een flinke barst in hun vriendschap komt. Door een geheim rond Shings nichtje Mei-Lin wil Hai niets meer met Shing te maken hebben. Dat wordt nog erger na een overval op de niet-geregistreerde kerk waar Shing en zijn ouders naartoe gaan. Uit angst voor de Chinese regering laten al zijn klasgenoten hem links liggen en kijkt zelfs Hai hem niet meer aan. Maar dan verkeert Hai in gevaar. Shing staat in dubio… “Keigoed” is uitgegeven in samenwerking met Open Doors. Eerdere delen gingen over onder meer de situatie in Afghanistan, Iran en Syrië.

een hoger doel, het ondersteunen van de vervolgde kerk. Hij deelt zijn frustraties, blessures en tegenslagen, maar ook zijn overwinningen en het behalen van de inish.

Na deze hardloopontboezemingen maakt hij bruggetjes naar vervolgde christenen die hij ontmoet heet. Zoals Hyo uit Noord-Korea, die zwaar gemarteld werd in de gevangenis, worstelde met depressies en suïcidale gedachten. Hyo bleef bidden en zich uitstrekken naar God en deze God red de hem uit de gevangenis. En Moussa in Egypte, die door woord en daad liet zien alles van God te verwachten en op Hem bleef wijzen. Of Dawit in Eritrea, die tegenover zijn beulen getuigde van de levende kracht van Gods Woord.

Geloofshelden

Als laatste trekt Visser lijnen naar de Bijbel, en maakt in korte Bijbelstudies duidelijk welke lessen daar voor ons vandaag de dag in liggen. Mannen als Job, Kaleb en Nehemia, David, Petrus en Stefanus zijn geloofshelden die ondanks tegenslag en weerstand hun geloof hebben behouden. Vastberaden hielden ze vol en liepen ze de wedloop tot aan de eindstreep.

In kwetsbare woorden beschrijt Visser zijn eigen proces, de fases hij doorging om zijn hart open te stellen voor de vervolgde kerk. Fases waar in hij geraakt werd door het lijden, de rouw en het diepe verdriet van medemensen. Maar juist deze fases spoorden hem aan om in beweging te komen voor hen die zo lijden omwille van het Evangelie.

Visser houdt de lezer de spiegel van Gods Woord voor. De kerk is één

kerk daar en wij als lezers hier, maar het is één kerk die de voetstappen van Jezus drukt. Goedsmoeds houdt de kerk de ogen gericht op Jezus, de Voleinder van het geloof. Want: „Wie volharden zal tot het einde, zal zalig worden.”

Toepassen

De combinatie van persoonlijke bele ving, wereldwijde ontmoetingen en lessen van geloofshelden uit de Bijbel,

Dawit getuigt tegenover beulen van de kracht van Gods Woord

lichaam, dat zich over de hele wereld uitstrekt. Als één lid lijdt, lijden alle leden mee. Elk hoofdstuk eindigt met een aantal persoonlijke vragen, die de lezer verder laten nadenken.

”Vastberaden” is een prachtig boek, ontroerend en eerlijk, Bijbels en voluit hoopvol. Het laat zien dat lijden en verdrukking bij het volgen van de Hee re God horen. Het is niet de vervolgde

met indringende vragen als afslui ting, maken het een boek om telkens weer te pakken en de boodschap er van toe te passen. Sla alle aanbevelingen over en begin met lezen! Je zult erdoor veranderen en in beweging komen. Je gaat meer bidden, hopen, je verwonderen en geloven in de almachtige God, aan Wie alle macht gegeven is in hemel en op aarde.

Keigoed, Janny den Besten; uitg. De Banier/Open Doors; 155 blz.; € 9,95.

Deuren geopend voor Gods Woord

De Gereformeerde Bijbelstichting verspreidt Bijbels over de hele wereld. Medewerkers van verschillende organisaties die door de GBS van Bijbels worden voorzien, ervaren dat er deuren geopend worden om mensen in aanraking te brengen met Gods Woord.

Nederland

De afgelopen maanden werden er ook in Nederland veel Bijbels ver spreid. Van een predikant die werkzaam is in de havens van Moerdijk en Rotterdam hoorde de GBS: „De Filipino’s, Russen en Chinezen ne men Gods Woord mee en delen het in hun eigen land”.

Een evangelist schreef het volgende: „Op een schip in Gent mocht ik niet naar binnen. Uiteindelijk mocht ik van de kapitein wel op het dek van het schip met een aantal mannen praten. Ik raakte in gesprek met twee Filipijnse zeemannen. Een van hen vroeg expliciet om een Engelse

King James Bijbel met Bijbelstudie materiaal. Ik was dankbaar dat de Heere God juist deze twee zeeman nen naar mij toebracht voor een

geestelijk gesprek”.

Zuid-Amerika

Vorig jaar werd het door de GBS financieel mogelijk gemaakt om 100.000 Spaanse Nieuwe Testa menten, inclusief de boeken Psalmen en Spreuken, te laten drukken in Zuid-Amerika. Deze Nieuwe Testamenten worden verspreid in Spaanssprekende landen. Ook in Venezuela is een grote groep pre dikanten en kerkelijke groeperingen geïnteresseerd in deze nieuwe TBS-uitgave. Het land is sterk geïsoleerd vanwege zijn dictatuur. De eerste zending van drie dozen is intact en tegen relatief lage kos ten aangekomen. Via Colombiaanse contactpersonen zijn de dozen vanuit de Colombiaanse grensstad

Cúcuta letterlijk over de grensbrug gedragen, waarna ze over land naar Caracas (Venezuela) zijn vervoerd. De TBS hoopt dit proces voort te zetten totdat Venezuela eindelijk de toegewezen 9.000 exemplaren heeft ontvangen.

Graag houden wij ons aanbevolen voor uw steun. U kunt uw gift overmaken naar IBAN NL96RA BO0129445118 t.n.v. Geref.

Bijbelstichting Leerdam. Zie onze website voor de actuele bijbelver spreidings- en vertaalprojecten.

Gereformeerde Bijbelstichting Nijverheidstraat 21 4143 HN Leerdam 0345 – 61 01 55 info@gbs.nl www.gbs.nl

Redacteur Chris Klaasse bespreekt een taalkwestie. Reageren? chris@rd.nl

Krullen

Onlangs kwam er familie uit Canada op bezoek. De man, die pas sinds vijf jaar op het overzeese continent woont, probeerde een sudoku in te vullen. Zijn vrouw, die al bijna haar hele leven inwoner van Canada is, hielp haar echtgenoot.

Toen de puzzel na veel geploeter eindelijk was opgelost, zette de man er een krul doorheen. Waarop de vrouw hem met gefronste wenkbrauwen aankeek. Ze vroeg zich af waarom er zo’n gekke krabbel door een opgeloste puzzel moest.

De vrouw, die juf is, kende de krul niet, zo bleek. Als zij toetsen nakijkt, zet ze een „check mark” bij een goed antwoord, een vinkje. Arme kinderen, dacht ik toen we de kwestie bespraken. Een schoolloopbaan zonder krullen, dat lijkt me maar niets.

Na raadpleging van de Wikipediapagina ”Goedkeuringskrul” ontdekte ik dat het teken een typisch Nederlands verschijnsel is. Alleen kaaskoppen en inwoners van voormalige kolonien van het koninkrijk der Nederlanden worden blij van een krul op een nagekeken repetitie. Zelfs Nederlandstalige Belgen verblikken of verblozen niet bij het zien van krullen.

„De krul kwam waarschijnlijk op in Nederland in de 19e eeuw. Vermoedelijk ontstond het als een snel geschreven g”, weet Wikipedia. Die letter zou staan voor ”goed” of ”gezien”.

Het vinkje dat internationaal wordt gebruikt

om aan te geven dat iets goed of gezien is, kent veel oudere papieren. Al in 1531 moesten Nederlandse raadsheren van keizer Karel V stukken ondertekenen met een v, vertelde hoogleraar nieuwe geschiedenis Hugo de Schepper van de Radboud Universiteit Nijmegen ooit in NRC. Volgens hem komt het v’tje van het Latijnse woord vidit, dat ”hee gezien” betekent.

In een maatschappij die in toenemende mate internationaal georiënteerd is, lijkt het me goed om een lans te breken voor het behoud van de

Kunnen we de krul niet als immaterieel erfgoed benoemen?

krul. Kunnen we het ding niet als immaterieel erfgoed benoemen, of zo? Mijns inziens is een krul veelzeggender dan een vinkje – warmer, complimenteuzer.

Aan een krul kun je ook vrij nauwkeurig de persoonlijkheid en gemoedsgesteldheid van een leerkracht a ezen. Zo’n hoekig krulletje verraadt stress en een kort lontje. Een frivole krul met prachtige rondingen verklapt opgewektheid en enthousiasme.

Best zwaarwegende redenen om de krul niet in te wisselen voor het kille vinkje, lijkt me zo.

“Mijn thuis is prikkeldraad als waslijn”

Hani, 32 jaar

Dit is niet het ‘thuis’ waar aarw’ thuis‘tt henieDit is vluchtelingen van droomden. oomden.an drv Waarvoor zij hun huis en haard den haarWaarvoor achterlieten. Stichting CRRtingtichen. Sachterliet helpt deze mensen in nood.e mensen in nood.zt dehelp Helpt u ook mee? mee?t u ookHelp

Kom in actie Scan de QR-Code en doneer doneerendeScan

Donkere jaren in Duitsland

Anne-Minke Hakvoort

Voor de Amerikaanse schrijfster Sarah Sundin bevat de periode van de Tweede Wereldoorlog een eindeloze schat aan verhalen. Al haar boeken gaan over deze periode. Veel van haar romans en trilogieën zijn genomineerd voor en onderschei den met prijzen.

”Sterren in de schemering” is een op zichzelf staande roman en bevat alle elementen die Sarah Sundin op haar site beloot: drama, moed en romantiek. Twee Amerikaanse burgers bevin den zich in 1938 in München. Peter is aan het promoveren aan een Duitse faculteit, en Evelyn probeert zich als journalist waar te maken te midden van een mannenbolwerk. Alle berich ten die Evelyn schrijt worden aangepast, zodat

Sterren in de schemering, Sa rah Sundin; uitg. KokBoekencen trum; 368 blz.; € 22,99

ze als pro-Duits bekendstaat, terwijl ze juist de schrijnende werkelijkheid in Duitsland wil weer geven. De steeds slechter wordende situatie voor de Joden tret ook Evelyn wanneer blijkt dat ze voor driekwart Joods is. Een poging om Evelyn te vermoorden wordt verijdeld en Peter en Evelyn weten naar New York terug te keren. Romantiek te over, maar onder het zoete ligt ook een diepe re laag. Beiden weten dat juist in zwakheid Gods kracht zichtbaar wordt. En beiden willen lon keren als een ster, licht geven en hoop brengen. „Gebruik de punten van je ster om het geweten van mensen te prikkelen, om gaten te maken in hun vooroordelen en hun zelfgenoegzaamheid. En dan kun je het overspoelen met een stralend licht.” De donkere jaren voor het uitbreken van de oorlog eindigen zo met een sprankeltje licht.

ROMAN

Kindermishandeling en emotionele verwaarlozing

Anne-Minke Hakvoort

De donkere Miss Ella, aan één oog blind, mishandeld en verguisd, heet een gouden hart. Als huishoudster zorgt ze voor twee broers en leet ze de liefde en de genade van Jezus voor. Telkens opnieuw wijst ze op die ene weg van vergeving en bevrijding. Maar als de broers ontsnappen aan hun wrede vader, kiezen zij elk hun eigen route om los te komen van hun jaren thuis. Matthew belandt in een psy chiatrische inrichting, terwijl Tucker een tophonkbalspeler wordt en een

wereldberoemde fotograaf. Wanneer Matthew uit de kliniek ontsnapt en bij Tucker komt wonen, moet Tucker op zoek naar de wortel van de psychische aandoeningen van zijn broer. Telkens weer hoort hij de woorden van Miss Ella, die hem aansporen los te laten, de onderste weg te gaan en te vergeven. Kunnen de broers hun vader verge ven en zo hun verleden begraven? Tel daarbij op de komst van jeugdvrien dinnetje Katie met haar zoontje Jase, en het plot laat zich verder raden.

De nieuwe roman van Charles Martin is in de ik-vorm geschreven

Een spel van licht, Charles Martin; uitg. Kok Boekencentrum; 366 blz.; € 22,99

en heet een bekend frame. Maar dit frame is op een nieuwe, confronte rende manier ingevuld en uitgewerkt. Martin beschrijt in intense woorden de grote impact die kindermishan deling en emotionele verwaarlozing hebben. Miss Ella is een liefdevolle moederiguur, oase tussen woestij nen van eenzaamheid en verstoting. Haar versleten knieën en uitgesleten gebedsplekken zijn zichtbare getuigen van Gods oneindige genade en ver horingen. Geen doorsnee christelijke roman, maar wel één die wijst op de noodzaak van gebed en genade.

Sponsor een kind

Dit jaar is het 45 jaar geleden dat het sponsorprogramma van Woord en Daad is gestart. Wat ooit begon met toegang totchristelijkonderwijs,maalijden en medische zorg voor één kind uit Guatemala is inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijd programma. De afgelopen jaren konden ruim 134.000 kinderen in 18 landen naar school.

Samen maken we het verschil! Doet u mee?

‘Wemerkenechtdat sponsoringblijvendeimpact heet.AmadouuitBurkina Fasosteundenwevanafzijn

eentechnischevakopleiding, haaldezijndiplomaenkon directaanhetwerk!’

Familie Heuvelman

Herstel van psychische nood

Anne-Minke Hakvoort

Angstig zitten ze in een bomvol huis, de gordijnen potdicht, afgesloten van de wereld, terwijl ze familieleden en hulpverleners afstoten en buiten houden. Ze hebben een verzamelstoornis en zijn de hoofdpersonen in ”Schijn door mij” van de Amerikaanse schrijfster Cynthia Ruchti.

Klinisch psycholoog Camille probeert samen met Eli stapje voor stapje het isolement van Allison en Chester te verbreken, zodat ze zich ertoe gaan zetten hun spullen op te ruimen. De eenzame Allison blijkt een diepe wond in haar ziel te hebben door het verlies van een kindje, waardoor het hamsteren is begonnen. Ook Chester worstelt met oude pijnen. Maar wat zijn de wonden van Eli en Camille zelf? Door haar

Schijn door mij, Cynthia Ruchti; uitg. KokBoeken centrum; 334 blz.; € 21,99

podcast helpt Camille heel veel luisteraars, maar komt ze ook voor een riskante keus te staan die haar carrière zal bepalen.

”Schijn door mij” is de eerste roman van Ruchti die in het Nederlands is vertaald. Ruchti boeit door zowel haar schrijfstijl als door het originele onderwerp. Ze neemt de lezers mee in de ingewikkelde materie van psychische stoor nissen en laat zien hoe liefde, kennis en geduld licht kunnen brengen in schrijnende situaties. Haar belangrijkste motivatie is het brengen van hét Licht, dat de diepste duisternis verbreekt en verslavingen overwint. Er is altijd hoop op her stel, bevrijding, hoe uitzichtloos de situatie ook lijkt. Ruchti schrijt geen oppervlakkige roman tische verhalen, maar romans die het verdienen om aandachtig gelezen te worden.

ROMAN

Weer een echte Karen Kingsbury

Anne-Minke Hakvoort

Met meer dan vijtig romans op haar naam staat Karen Kingsbury bekend als ”#1 New York Times Bestselling Novellist”. Van haar boeken zijn meer dan 25 miljoen exemplaren verkocht; verschillende zijn verilmd en daar naast heet ze haar eigen pop-upstore, waar Kingsbury-producten worden verkocht. Niet alleen in Amerika is ze razendpopulair, ook in Nederland vinden haar romans gretig atrek. Ze zijn voorspelbaar, romantisch en evangelisch, lezen makkelijk weg en

lopen meestal goed af.

Met recht staat er een sticker met ”Feel good” op de voorkant van haar nieuwe roman ”Waar ik voor leef”; hij voldoet helemaal aan de genoemde kenmerken. Tommy en Annalee zijn stapelverliefd op elkaar en bereiden zich voor op een universitaire studie.

Dan blijkt dat Annalee kanker heet in stadium 4 en breekt een onzekere tijd aan van zware chemokuren. Grote levensvragen komen aan de orde. Waarom laat God haar zo lijden en geneest Hij haar niet? Er wordt toch vreselijk veel voor haar gebeden? Er

Waar ik voor leef, Karen Kingsbury; uitg. KokBoekencen trum; 286 blz.; € 21,99

zijn geen eenvoudige antwoorden. Tommy heet zijn eigen strijd te strij den wanneer hij besluit politieagent te worden en op zijn manier zijn leven inzet voor recht door te vechten tegen seksslavernij en criminaliteit. Gebed neemt een grote plaats in beider leven in, evenals het geloof dat God alles ten goede zal keren.

De roman is goed zelfstandig te lezen, al spelen veel leden van de fa milie Baxter een rol in het verhaal. De vertaling is van de hand van Marianne Grandia, die consistent de juiste toon van Kingsbury weet te trefen.

Schrijblok met snujes

Pieter Beens

Soepeltjes glijdt de pen over het papier. Althans, zo lijkt het. Want de reMarkable 2 heet pen noch papier. Het opmerke lijke apparaat (what’s in a name) biedt echter wel een schrijfervaring die niet van echt te onderscheiden is. En tal van digitale snujes, die ook nog eens regelmatig worden uitgebreid.

Kattenbelletjes, kladbriejes, kantlijnkrabbels: een mens schrijt heel wat af. Het leidt bijna onvermijdelijk tot een onoverzichtelijke berg briejes op het bureau. Een digitaal schrijblok kan dan uitkomst bieden. Daarvan verschenen er reeds vele, maar geen is zo geavanceerd als de reMarkable 2 – een uit de kluiten gewassen maar lichtgewicht tablet, waarop je met een pen zon der inkt aantekeningen maakt in notitieblokken.

Omdat de reMarkable 2 gebruikmaakt van e-inkttechnologie (zie ”Wat is e-inkt?”), gebeurt dat allemaal in zwart- en grijstinten. Dat gaat echter niet ten koste van de schrijbeleving en is nog goed voor de ingebouwde batterij ook.

Opvallend genoeg bootst elk digitaal schrijf middel zijn fysieke tegenhangers perfect na. Een potlood voelt dan ook echt anders dan een ine

liner. De vele sjablonen, van gelinieerd papier tot muziekschrit, vergroten de toepassingsmoge lijkheden nog eens.

Doordat alle aantekeningen als vector worden opgeslagen, kun je naderhand moeiteloos inzoo men zonder dat er kwaliteitsverlies optreedt. Het levert gebruikers die hun pennenvruchten als pdf- of png-bestand willen opslaan, bovendien hoogwaardige resultaten op. Helemaal subliem is de mogelijkheid om geschreven tekst om te zetten in bewerkbare tekst: zelfs bij spijkerschrit zijn de resultaten fenomenaal.

De reMarkable 2 leent zich ook voor het lezen van e-boeken en pdf-bestanden. Een browser heet-ie niet: dat leidt te veel af van het oor spronkelijke doel. Maar de regelmatige irmware-updates bevatten soms verrassingen. Wat niet is, kan dus komen…

Al die functies hebben wel een prijskaartje: de goedkoopste variant kost omgerekend € 385. En wie teksten wil omzetten in schrit, betaalt sinds kort nog eens $ 10 per maand extra. Dat vraagt dus om een bewuste keuze.

reMarkable 2, inclusief Marker Plus en lederen folio $ 697 (omgerekend € 600) via remarkable.com

beeld Pieter Beens

Digitale boekenkast met extraatjes

E-inkt mag dan zijn voordelen hebben, de technologie wist vanwege het gebrek aan kleur nooit een door braak te forceren. Rakuten Kobo, de producent van geavanceerde e-boekenle zers, maakt e-inkt echter salonfähig. Voor digitale boeken heb je immers voor al een scherm nodig dat je ogen rust geet.

De Kobo Forma biedt precies dát. En meer, want met zijn ergonomische vormgeving en waterdichte ontwerp kun je de e-boe kenlezer op alle mogelijke plaatsen gebruiken. En ja, hij mag dan een wat opmer kelijk formaat hebben in vergelijking met een écht boek, hij herbergt wel prak tisch je hele boekenkast. En dat is precies wat fervente lezers nodig hebben.

Een maandenlange test laat zien dat het apparaat naast heerlijk praktisch ook energiezuinig (en dus extra milieuvriendelijk) is. Natuurlijk, de leeservaring is nog steeds anders dan bij een fysiek boek, maar de praktijk leert dat je ook met

een Kobo Forma ademloos een blad kunt omslaan.

De integratie met Drop box en Pocket vergroot bovendien de toepassings mogelijkheden. Daardoor kun je immers je eigen e-boeken, pdf-bestanden en opgeslagen webpagina’s lezen. Op een rustgevend scherm, wanneer het je uitkomt.

Wie tijdens een avondje lezen spontaan iets wil op zoeken, hoet niet op zoek naar z’n telefoon of laptop: in de instellingen zit een browser verborgen. Internet en e-inkt blijken echter een lastige combinatie, maar dat stimuleert dan ook om snel weer terug te keren naar de bladzijde waar je gebleven was. Die heb je zo teruggevonden doordat de e-reader onthoudt waar je gebleven bent.

Daarmee is de Kobo For ma dan ook een waardige –en uitgebreide– tegenhan ger van het aloude boek.

Kobo Forma € 279,99 via nl.kobobooks. com

Klein maar minder fijn

Een digitaal notitieblok vraagt om de nodige componenten en dus is het vaak een wat groter apparaat. Dat het kleiner kan, bewijst de Ratta Supernote. Qua functies en interface lijkt hij op de re Markable 2, maar met zijn A6-formaat is hij handza mer. Gebruikers betalen ook minder en krijgen daarvoor veel functies terug, al wordt het scherm daar niet overzichtelijker van.

Het belangrijkste is echter dat schrijven niet makkelijk gaat. En hand schritconversie behoort niet tot de mogelijkheden. Maar ‘typen’ dan weer wel. Een wat dubieuze koop dus.

Ratta Supernote X $ 399 (ca. € 345) via supernote.com

Wat is e-inkt?

De besproken apparaten hebben in hun verscheidenheid één gemene deler: ze gebruiken e-inkttechnologie – een digitale variant op inkt. Die vereist geen geavanceerd scherm, zorgt voor rust aan je ogen en maakt apparaten goedkoper. Nadeel is dat de techniek zich alleen leent voor toepassingen met grijs- en zwart-wittinten, wel beter voor het energie gebruik. E-inktschermen verversen niet vaak, waardoor aantekeningen of teksten op de achtergrond blijven staan als je naar een volgende pagina gaat – alsof je carbonpapier gebruikt. Door een bepaalde actie uit te voeren (een druk op een knop bijvoorbeeld), kun je die ‘achtergrondafdrukken’ wel wissen.

ELKE TWEE WEKEN!terdege

VERRAST JE

+ “Geluksdag” door Gerjanne van Lagen

Terdege, een verrassend magazine met serieuze inhoud. Neem nu een abonnement en lees de komende maanden over: pleegzorg * wedergeboorte *echtscheiding * bijzondere bruiloften * kijkje op de kraamafdeling van het Van WeelBethesdaziekenhuis * wonen in een monument * en nog veel meer! Bekijk alle aanbiedingen op onze site.

Anders inkopen doen geertje@rd.nl

Geld geven aan een organisatie is één manier om zelf iets concreets te doen tegen de ongelijkheid en onrechtvaardigheid in de wereld. Wat ook een steentje kan bijdragen: op een andere manier inkopen doen. Kies bijvoorbeeld vaker voor producten met een fairtradelabel op de verpakking. Dan draag je –in ieder geval een beetje– bij aan betere arbeids- en leefomstandigheden voor de mensen die ergens ver weg bananen, cacao- en ko ebonen of kokosnoten voor ons verbouwen of oogsten.

Fair trade betekent letterlijk eerlijke handel. Deze beweging is ooit ontstaan vanuit de overtuiging dat als gevolg van oneerlijke handel, in dit geval in

voedsel, boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden in armoede leven en blijven. Dat inkoopprijzen zo laag mogelijk zijn is voor consumenten misschien mooi meegenomen, maar er zijn ook (heel veel) mensen die daarvoor de rekening betalen.

In de supermarkt staan en liggen fairtradeproducten vaak gewoon tussen de rest van het assortiment. De keuze is in de loop van de jaren steeds ruimer geworden, met name als het gaat om kofe, thee, chocola en bananen. Voor onderstaande pudding zocht ik naar fairtrademango’s, maar die waren nergens te vinden. In kokosmelk was de keuze dan weer reuze.

Mangopudding

Ingrediënten (voor 4 personen) 300 g mangovruchtvlees (vers of uit de diepvries), 200 ml kokosmelk (fair trade), 4 blaadjes witte gelatine, 80 g suiker, snu e zout. Verder nodig: een puddingvorm (of vier kleine vormpjes).

Bereiding

1. Laat, als er mangostukjes uit de diepvries wordt gebruikt, het fruit eerst ontdooien. Dat gaat het snelst uitgespreid op een bord. Een handige methode om verse mango aan te snijden: de ongeschilde vrucht op z’n steel op een werkvlak te zetten en vervolgens met een mes aan beide kanten langs de pit snijden. Snijd het vruchtvlees van beide ovale schijven daarna tot bijna op de schil in in een

blokjespatroon. Daarna snijd of trek je de blokjes los van de schil.

2. Laat de gelatineblaadjes 5-10 minuten weken in ruim koud water.

3. Pureer de stukjes mango met een staafmixer of in een keukenmachine.

Doe de fruitpuree daarna in een pan,

samen met de suiker en de kokosmelk. Zet de pan op laag vuur en verwarm de inhoud al roerend. Zet het vuur uit als de suiker is opgelost. Let op: het is niet de bedoeling dat het mengsel gaat koken.

4. Knijp de geweekte gelatineblaadjes uit, doe ze een voor een in de pan bij de mangopuree. Voeg het volgende blaadje pas toe als het vorige is opgenomen. Roer tussendoor goed.

5. Spoel de puddingvorm (of de vormpjes) om met koud water. Schep het puddingmengsel erin. Dek de vorm(pjes) af met folie. Laat de pudding in de koelkast in ongeveer 2 tot 3 uur opstijven.

Gjeltema

Jubelend uitdelen van het ontvangene

Arien van Ginkel

Omdat muziek en zang mensen boven hun zorgen en somberheid kunnen uittillen, zingen christenen in Zeeland sinds de eerste lockdown voor iedereen die het maar horen wil. Gratis natuurlijk, want zij hebben het Evangelie ook voor niets ontvangen.

D e klok is verzet, dus het is al pikkedonker als maandag rond kwart over zeven de eerste zangers zich verza melen bij woon-zorgcentrum Hof Cruninghe in Kruiningen. Ze komen uit de di recte omgeving van de zorginstelling en vormen met elkaar een interkerkelijk gezelschap.

Een pick-up van het bedrijf Metselherstel.nl parkeert voor de ingang. In de laadbak staat een piano, die met een elektrische pompwagen de centrale hal van het verzorgingstehuis wordt bin nengereden. Metselaar Geert-Jan Hoekman (21), ook kerkorganist van de gereformeerde gemeen te in Rilland, neemt plaats op het houten krukje achter het bekraste en gebutste instrument. Zijn vingers dansen over de toetsen als hij het lied van Sela ”Ik zal er zijn” inleidt. Even later openen de dertig zangers hun mond en verandert de overdekte hal in een klankkast. De omloop wordt een tribune als oude bewoners, steunend op het hek of zittend op hun rollator, genieten van de muziek.

Ook op de begane grond tegenover de zangers hebben zich een zestal ouderen geïnstalleerd. Met leecedekens zijn ze gewapend tegen de kou. Een vrouw onder een paarse deken staart naar een A4-papier dat op haar schoot ligt en waarop de liederen zijn afgedrukt. Haar buurvrouw, tot haar nek ingestopt onder een witte deken, wiegt haar hoofd op het ritme van de muziek zachtjes heen en weer. „De liederen die het koor zingt, kende ik vroeger ook. Ze zijn weggezakt, maar nu hoor ik ze weer.”

Het idee om te zingen voor ouderen stamt uit de eerste lockdown, legt initiatiefnemer Julian Houtman, een vriend van Geert-Jan Hoekman, uit. „Ik voelde me gebonden, als een vogeltje in een kooitje. Terwijl ik toch de hoop die in Chris tus is naar buiten wilde brengen. Zo kwam ik op het idee om een piano op een kar te zetten en zo te spelen en te zingen voor ouderen in verzor gingstehuizen.”

In een WhatsAppgroep deelde Julian de tijd en locatie van het eerste optreden. Wie mee wil doen, mag komen. Intussen heet het zanggezel schap zo’n twintig optredens achter de rug. De christenen zongen niet alleen voor ouderen in een verzorgingstehuis, maar ook drie keer voor stervenden en bij jubilea. Altijd voor niets. „Van de fooien die we krijgen, stemmen we de piano”, zegt Geert-Jan. „Want het instrument heet zwaar te lijden van de autoritjes.”

Geert-Jan vormt sinds twee jaar samen met zijn neef John (20) Duo Hoekman. John ontdekte als 6-jarige zijn passie voor zingen, Geert-Jan speelde al jong orgel. De neven uit Rilland-Bath gingen maar weinig met elkaar om. Dat ver andert als Geert-Jan na een uitvoering van het christelijk samengesteld mannenkoor Zeeland nog even ”O, Holy Night” op het orgel speelt. Neef en tenor John gaat erbij staan om te zin gen. Een ilmpje van het improvisatieoptreden belandt op Facebook en de reacties van familie en bekende christelijke musici zijn lovend. Duo Hoekman wordt geboren. De neven starten een YouTubekanaal, waarop sommige video’s inmid

dels ruim 20.000 keer zijn bekeken.

Het Duo Hoekman hoopt met zijn optredens iedereen, maar juist ook jongeren te bereiken. „Onze leetijdsgenoten missen houvast”, zegt Geert-Jan. „Christelijke jongeren worden heen en weer geslingerd tussen verschillende visies en interpretaties van het geloof. En ondertussen woedt er een felle discussie over coronavaccina ties. Jongeren weten niet meer hoe het zit en wat ze moeten geloven. Er is verwijdering van God. Door te musiceren kunnen we laten horen dat het uiteindelijk gewoon een vreugde is om de Heere te dienen.”

Een deur achter het improvisatiekoor zwaait open. Een zangeres stapt opzij om de bewoonster erlangs te laten. Maar die schudt haar hoofd, draait haar rollator om en zijgt erop neer. De vrouw krijgt een stencil in haar handen gedrukt en zingt mee als het koor ”De dag door Uwe gunst ontvangen” inzet.

Na de oproep „Breek met de zonden, bekeert

u tot Mij” schakelt Geert-Jan in zijn tussenspel moeiteloos over naar het ”Lichtstad met uw paar’len poorten”. Een man met grijze krullen wijst met glinsterende ogen omhoog als het nieuwe Jeruzalem wordt bezongen. De tenorstem van John jubelt boven alles uit. Na ”Een vaste Burcht” checkt John of het tafereel nog goed wordt vastgelegd op zijn telefoon, die op het statief in de hoek staat.

„Hij kan, en wil, en zal in nood/ zelfs bij het naad’ren van de dood/ volkomen uitkomst geven”, zingt de groep ten slotte op verzoek. Dan stert de muziek weg. De verzorgenden rijden de eerste luisteraars alweer terug naar hun appar tement. „Tot ziens”, wuit Julian. „Enne: God is goed!”

„Het is aan God om nu verder te werken”, zegt Geert-Jan. De zanggroep blijt in ieder geval maandelijks zingen, ook na corona, zegt het Duo Hoekman. John: „De mensen hebben het Evange lie straks niet minder nodig.”

De hele coronatijd nog nooit alleen geweest

Meneer Feijtel (87): „Ik heb alle liederen meegezongen hoor. Ik ken ze ook allemaal. Dat krijg je als je dertig jaar koster bent geweest van de vrije evangelische gemeen te van Wemeldinge. Wat hier vanavond gebeurde, moeten deze mensen veel meer gaan doen. Dat is nodig. Soms bewe ren de mensen die mij verzorgen dat ze niet geloven. Zogenaamd. Ik geloof daar niks van. Iedereen weet dat God bestaat. En wie moppert op het weer, moppert op de Heer.

Het koor heeft ”Er is een God die hoort”

speciaal voor mij gezongen. Ik vind dat toch zo’n mooi lied. Waarom? Er is een God Die hoort!

Ze zeggen dat oude ren eenzaam zouden zijn geworden door corona. Nou, ik ben nooit alleen.” Met een bevende hand wijst Feijtel naar boven. „De Heere is altijd bij me.”

Mevrouw Van Luijk (85): „Ik vind het prachtig wat deze mensen hier van avond hebben laten horen. Ik zit zelf al lang op koren, nu op het christelijk gemengd koor De Hoekstem uit Yerseke. Wij zongen altijd veel

in bejaardentehuizen, maar sinds corona zingen we niet meer. Er zitten veel oudere mensen op ons koor, en we willen het risico op een besmetting niet lopen.

Ik vind het fijn dat een van de zangers me hier vanavond mee naartoe heeft genomen. Tijdens de coronapandemie hebben ze bij mij in de straat ook gezongen. Dat was prachtig. Ik zing graag en veel. Vroeger was er ook niet zo veel om te doen, dus dan ging je maar op een koor. De liefde voor muziek die toen ontstond, is me altijd bijgebleven. Het lied ”Welk een vriend is onze Jezus” vind ik wel het allermooiste.

Dan krijg ik kippenvel.”

Kippenvel van schitterend gezang

„Van de fooien stemmen we de piano weer”

Geert-Jan Hoekman, pianist Duo Hoekman

beeld Dirk Jan Gjeltema

Mac verkoopt ijs voor Jarige Job

Marjolein Snoeij-de Pee Gezellige stoeltjes, kleurig Italiaans ijs en een paar ogen die stralen van trots: Mac Vermeulen (10) verkocht in ijssalon Di Fiorentina zelfgemaakt ijs voor Stichting Jarige Job. Tijd om de opbrengst te overhandigen.

Als je ijsmaker Mac vraagt wat hij het lekkerste ijs vindt, weet hij het direct: „Dat is natuurlijk Knoppersijs, mijn zelbedachte smaak. Knoppers zijn koekjes met hazelnootsmaak.”

IJsmachine

Mac vertelt met een lach hoe zijn actie begon nen is: „Van mijn vader kreeg ik een ijsmachine cadeau. Eerst heb ik verschillende smaken uitgeprobeerd. Het ijs met Knoppers heb ik laten proeven aan Ed, de eigenaar van deze ijssalon in

Heiloo. Als Ed niet kon raden welke smaak het ijs had, mocht ik een bolletje ijs. Dat het ijs naar hazelnoot smaakte, proefde Ed wel, maar dat ik Knoppers gebruikt had, raadde hij niet. Toen koos ik een bolletje citroenijs uit.”

Ed stelt aan Mac voor om het ijs in de ijssalon te gaan verkopen voor een goed doel. Mac vindt dat een goed idee en wil graag dat de opbrengst voor Stichting Jarige Job is. Dat goede doel zorgt ervoor dat arme kinderen in Nederland op hun verjaardag een box krijgen met cadeautjes, slin gers en traktaties voor school. Zo kan elke verjaardag weer een echte feestdag worden, vindt de stichting. Mac kent Jarige Job via zijn vader. Toen hij nog klein was, mocht hij zijn vader weleens helpen bij acties voor dit goede doel.

Melkpoeder

Voordat klanten het ijs kunnen kopen, moet het eerst gemaakt worden. Mac loopt naar drie machines die tegen de achterwand van de winkel staan. Hij wijst naar de meeste linkse en vertelt: „In deze machine gaat het melkpoeder en water. Daarna kan ik aan het vloeibare ijs een smaak toevoegen in de mixer. Als het ijs romig is geworden, stop ik het in de vriezer. Wanneer het bevroren is, kan het ijs verkocht worden.”

De hele maand september was het ijs van Mac te koop in de ijssalon. Volgens Nick Bakker, de ijsbereider van Di Fiorentina, was Mac op de dagen dat hij hielp niet achter de toonbank weg te slaan. „Op een van die dagen had de ijssalon

ruim 2000 klanten. Er kwamen kinderen uit de klas van Mac langs.” Mac: „Ik heb aan de kinde ren van mijn klas folders uitgedeeld en ik heb ook aan mijn buren verteld dat ik ijs verkocht.”

Zielig

Met de actie is 2100 euro opgehaald voor Stich ting Jarige Job. Mac vertelt dat hij met het opgehaalde bedrag zestig kinderen blij kan maken met een verjaardagsbox. „Dat geet me een goed gevoel. Dat er ouders zijn die geen cadeautjes voor hun kinderen kunnen kopen, vind ik zielig. Als ik zo’n box zou mogen maken, zou ik er in ieder geval leuke cadeautjes in stoppen.” Mac heet op dit moment geen plannen voor nieuwe acties. „Als ik weer geld zou willen ophalen, doe ik het weer voor Stichting Jarige Job.”

Mac vindt dat andere kinderen ook in actie moeten komen voor een goed doel: „Misschien

„Mijn zelfbedachte Knoppersijs is het lekkerst”

vinden sommige kinderen het eng om ijsjes te verkopen, maar dan kun je een andere actie bedenken.”

Sokken

Een trotse Huib, de oprichter van Stichting Jarige Job, bedankt Mac voor zijn actie en trakteert hem op een paar verjaardagssokken. Ze zijn groen, hebben een roze rand én er staan een heleboel taartjes op. Zo’n feestelijk bedrag is een paar feestsokken waard.

Ook cadeau en slinger voor minderbedeeld kind

Bij de geboorte van zijn zoon, elf jaar geleden, kwam Huib Lloyd op het idee kwam om verjaar dagsboxen te gaan maken voor arme kinderen in Nederland van vier tot twaalf jaar. Zijn kin deren kregen cadeaus, terwijl gezinnen in zijn woonwijk in Rotterdam geen geld hadden om

een feest te maken van een kinderverjaardag. „Vaak krijgen deze kinderen op hun verjaardag geen cadeaus en kunnen zij in de klas niet trakteren, waardoor zij goed voelen dat hun ouders minder geld hebben dan andere ouders.” Daarom richtte Lloyd Stichting Jarige Job op.

beeld Zeb Koppens

Bijbelvast

Denk

over wat u achterlaat.

Jeugdbond

onze opdracht om

te verbinden aan de

van de Heere. Het is bemoedigend

Zelf zegt

het zaad Hem zal

zal werken, tot in het laatste

u er niet meer bent.

er weleens over nagedacht om de

uw

Cryptogram

Horizontaal

1 Beet, ik bezit het vruchtje (6); 5 Vrijkaartje? (11); 9 Het leed van een achtergebleven man zit ‘m in de elleboog (13); 11 Gesleten en ervoor gevallen (8); 12 Een taai AZ met die niet-Europeaan (6); 13 De Engelse zwervers zijn hier vissers (8); 15 Een vleugje damp (5); 17 Een gebouw als waarborg (4); 18 Studieadres? (8); 20 De huid van een bazige vrouw is stuk (5); 21 Bij het vonnis werd rekening gehouden met de beoordeling van het examen (8); 22 De buitenstaander wil ook een deel (5); 23 De aanvang van de intocht (7); 24 Vader of moe der wordt er niet jonger op (5).

Verticaal

2 Dat is een flinke balanceerstok (14); 3 Dat ligt zwaar op de maag maar het houdt een schip drijvende (14); 4 Die specerij wordt door Frans en Aaf gebruikt (8); 6 Leert men daar versieren? (16); 7 Volks koekje (8); 8 Een hoge doktersrekening voor een medicijn dat transpiratie bevordert (12); 10 Zeer waarschijnlijk zit dat er zo in (3); 14 Een enkeling represen

teert wel de soort (8); 16 Ik hoor dat er in die plaats grond voor is (6); 19 Waterig schilderij van een vlag (7).

Oplossing vorige puzzel

Horizontaal: 1 diepe; 6 dropveter; 8 Caïro; 9 akten; 12 superbenzine; 14

verliespost; 15 dodecaëder; 17 schel eend; 19 bivakmuts; 20 snee. Verticaal: 2 imperium; 3 peer; 4 trias; 5 remkabel; 7 beenbescherming; 10 bekend; 11 pensee; 13 impregnatie; 16 doerak; 18 clip.

Zweedse puzzel

Prijspuzzel

Onder de inzenders van de goede oplossing wordt een prijs weggegeven. Stuur uw oplos sing voor 11 november bij voorkeur per mail naar puzzel@rd.nl of anders per briefkaart naar Reformatorisch Dagblad, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn.

De prijs voor deze week is het Bijbels dagboek ”Het Licht der wereld”, door Isaac Ambrosius (uitg. De Banier).

De oplossing van vorige week is: deurknop. De prijs gaat naar G. W. van der Steenhoven uit Wijk en Aalburg.

RDMagazine is een wekelijkse uitgave bij het Reformatorisch Dagblad.

Directie Ir. C. Heutink

Hoofdredacteur

Dr. ir. S. M. de Bruijn

Chef Clasina van den Heuvel

Redactie Aline de Bruin, Miranda van de Bruinhorst, Enny de Bruijn, Mariska Dijkstra, Janette Hertog, Chris Klaasse, Jaco van der Knijff, Rudy Ligtenberg, Mariëlle Oussoren, Roosmarijn Reijnoudt

Ontwerp Corné van der Horst Vormgeving André Kikkert, Hans Kraayeveld

Redactie

RDMagazine Postbus 613

7300 AP Apeldoorn 055-5390222 rdmagazine@rd.nl

Abonneeservice

Postbus 613 7300 AP Apeldoorn 055-5390498 abonneeservice@erdee.nl

Adverteren 055-5390499 advertentie@erdee.nl

Tips voor de inhoud van RDMagazine? rdmagazine@rd.nl WhatsApp 06-43020391

EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van een overeenkomst en om hen te informeren over producten en diensten. Voor meer informatie over het privacybeleid en de algemene voorwaarden van EMG, zie erdeeservice.nl.

HET LAATSTE WOORD

Goedheid

„Gij kroont het jaar Uwer goedheid…”

Psalm 65:12

Met dankdag in de rug spreekt het laatste deel van Psalm 65 bijzonder aan. David kijkt rond over de aarde. En wat hij daar ziet, getuigt voor hem van de goedheid van God. Bruisende zeeën, indrukwekkende bergen, weiden vol met grazend vee en akkers met deinend koren.

Het is alsof God, net als in de schepping, er Zijn kroon op zet door te constateren dat het goed is. Hij is het Die als de Almachtige in ieder seizoen het goede voor mensen uitrolt over de aarde. Reden te over om Hem daarvoor te danken.

Je komt als geroepen.

Ben jij goed in je vak en zoek je graag de verbinding met anderen? Kom dan eens praten bij de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Wij zijn een organisatie waar je de kans krijgt om jouw stem te laten horen. Of dat nu is bij de receptie, binnen HR, Finance of bijvoorbeeld Communicatie. Wil jij net als wij van betekenis zijn voor de kerk? Je komt als geroepen. Kijk voor meer informatie en vacatures op werkvoordekerk.nl

“Doorverbinden is leuk. Verbinden vind ik mooier.”