Terdege Onderwijs 05-09-2023

brengtkleur en inhoud in hetdagelijks leven

4x liefde in de schoolbanken

* 5september 2023 * NR. 25 * € 5,95

Rehobothschool in Barneveld:

oefenplaatsvoor pure kinderen

”IndeBijlmer leer je kijken naar uiterlijkheden snel af”

* BEGONIA OP JE BORD * DWARSE DARMEN, WATDOE JE ERAAN? * ANTONWORSTELDE JARENMET EENBURN-OUT * PLEEGPLANTJES

Ik zal u des Heeren vreze leren.

Hetgoede fundament

Eenvoortreffelijk voornemenvan David: „Ikzal udes Heeren vrezeleren”.Erstaat niet dathij zijn kinderen wilonderwijzen in staatkunde of in militairewetenschappen, maar in de vrezedes Heeren.Dát is hetbeginsel derwijsheidender wetenschap.Dat is hetbelangrijkste,het goede fundament. Wiederechtewijsheidwil verkrijgen,moeteerst Godleren vrezen.Devreze desHeeren is alseen lichtdat allesdoorstraaltenopde juiste waarde schat. De vrezedes Heeren doortrektons hele leven: ons denken en spreken, doen en laten, handel en wandel.Die vrezeisvrucht vandesoevereinegenadeGodsinChristus. Hijkomtopuit de liefde tot God, dieHijzelf eerst in hethartheeftgelegd. Door dieliefdegaat de ziel willenwat Godwil en hatenwat Godhaat.Krijgtdezielheiligontzagen diepeeerbied voor de allerhoogsteMajesteit.Een innerlijke smartover de zondeeneen droefheidnaar God, dieeen onberouwelijke bekering tot zaligheidwerkt.Wekunnenhet uitleggenmet drie b’s: beven, buigen, beminnen. Teneerstedus een heilig beven: „Dieswordt Gij, Heer’, met beving,recht kinderlijk gevreesd.”Ten tweedeeen hartelijk, oprecht, onvoorwaardelijk buigen voor God, voor Zijn deugden, Zijn Woord, Zijn wet, Zijn welbehagen.„Ochdat Israël,zichopMijnbevel,onder Mijwou buigen.” Tenderde een liefhebbenvan God, vanZijninzettingen,Zijn volk,Zijndag.„Gijzultliefhebbenden HeereuwGod metgeheeluwhart en metgeheeluit ziel en metgeheeluwverstand.” De vrezedes Heeren en hetbeoefenen daarvanisvruchtvan de arbeid van de Zaligmaker.Hij boog onderdeheilige wilvan Zijn Vader. Hijvervulde de heiligewet vanZijnVader.Hij verheerlijkte de heiligeNaamvan Zijn Vader. Danisdit de vrucht:„De verborgenheiddes Heeren is voor degenen dieHem vrezen;enZijnverbond,omhun diebekendtemaken.” Datisde verborgenheiddie HijinZijnWoord, inzonderheid in hetheiligEvangelie, vanZijnliefdeengenadeindeMessias geopenbaardheeft,zozegtde kanttekening.Mag udevreze desHeeren beoefenen? Kent udegrote verborgenheid derGodzaligheidvoor uzelf? Godisgeopenbaardinhet vlees.

tekst: DS. G. VANMANEN, ELSPEET

Schoolliefde

Daar stonden we dan bij de bushalte. Voortaanhoefden we niet meer naar school te lopen, maar zaten we een dikhalfuur ineen ronkend, geel gevaarte. En alleen dat al voelde bíjna volwassen.Een gevoel dat overigens rap verdween zodra we zeulend met een gloednieuwe, bruinleren tas vol bruingekafte boeken de deuren van demiddelbareschool binnenstapten. Brugsmurfen telden daarnog niet ergmee.

Het duurdeniet langofdeeerste verliefdheden ontstonden. We plozen roosters uit, wisten precies wie wanneer in welke gang moest zijn.Sommige klasgenoten bouwden zelfs luchtkastelen over een docent. Totdat de persoon in kwestiedeweek erop de klas trakteerdevanwege zijn verloving...

In dezeTerdege vier schoolliefdes diewél op een huwelijkuitliepen. Al verliep niet elke eerste ontmoeting evenromantisch. Zo moestMaarten tijdenszijnopleiding leren haren wassen. Hijdacht er gemakkelijkvan af te komen door datbij een vriendtedoen. Daarwas de docent het niet mee eens.Die haaldeeen leerlinge metlanghaarvan de gang.Deromancekort samengevat:dewasbeurtwerdgeen succes, de relatiewel.

gisette@terdege.nl gisette@terd

Eengevoel dat rap verdweenzodra je zeulend met een gloednieuwe tas vol bruingekafte boeken de deuren van de school binnenstapte

PS:Afgelopenzomer is Terdegeeenmalig drie keer om de drie weken verschenen.Daardoor valt Terdegenuindeevenweken op de mat. Metingangvan januari verschijnenwij weer in de oneven weken.

„Den oprechtengaathet lichtopin de duisternis”(Psalm112:4a)

COLUMNS

25 Arien

53 Romke

73 B. Rekebeen

85 Mathilde

89 Uitdepastorie

101 Johan

109 Neline

De Rehobothschool wilerzijn voor kinderen dietussendewal en het schipbelanden: „Hiervallenzeniet op,omdat al onze leerlingen hun eigenprobleempjeshebben.Als ik eenles socialevaardighedengeef,komtde mooistebijdrage van de kinderen zelf.”

Inhoud

BEZINNING

02 MEDITATIE

32 BIJBELSTUDIE

Dankbaarheid

35 OGENBLIK

VanLeeuwenhoek

37 KINDEREVANGELISTINAMSTERDAM

InedeVogel:„Hetkijkennaaruiterlijkhedenleerjein de Bijlmersnelaf”

97 JOUWVRAGEN

Uitverkiezing

MENSEN

12 REHOBOTHSCHOOL

„Als eenkindzichzelfmag zijn,komthet vanzelftot betere prestaties”

26 WORSTELENMET EENBURN-OUT

Antonvan derVlugt:„Op eenverjaardaghad ik niets meer te vertellen. Je wereld wordtsteedskleiner”

47 PLANTENASIEL

Cactus Ad hoeftnooit meer weg

58 IT-TRAINER METGROENEVINGERS

JarnoVisser: „Ondernemers hebben vaak moeite om hun bedrijflos te zien vanzichzelf”

66 DARMKLACHTEN

„Doorteontbijten zetje de spijsvertering,dus ookje darmen,aan hetwerk”

75 LIEFDE IN DE SCHOOLBANKEN

„Ikdacht:wat overkomt me nu toch weer?”

106 FAMILIEBEDRIJF

ONTSPANNING

08 CONTACT

43 VERVOLGVERHAAL JENTHE

44 ONDERONS

54 DIY

Eetbarebloemen

57 WOORDZOEKER

63 OP JACHT

Zonnedauw

64 TOERISME

DagjeLeiden

86 KENNIS VANZAKEN

90 SERVIEZEN

94 CULINAIR

Ontbijttaartjes

98 DIY

Chique staart

102 PUZZELS

Contact!

HOUDT VAN POST

Oproep

Terdege bestaat binnenkort veertig jaar. Daarom willen we graag iets met dit getal doen. Twee familieleden of buren die tegelijk veertig jaar worden? Veertig kleinkinderen? Woon je al veertig jaar op nummer 40? Bestaat je verzameling uit veertig topstukken? Of...? Laat het ons weten via info@terdege.nl en wie weet komt fotograaf Niek Stam langs voor een mooie foto!

Hebt u een leuke brief, wilt u iemand bedanken of gewoon iets laten weten?

Stuur een mailtje naar redactie@terdege.nl.

Bij huwelijk, jubilea of geboorte leven wij graag mee! Stuur een kaart en wij sturen een kleine attentie terug.

TROUWE ABONNEES

Terdege zet vijf trouwe abonnees in het zonnetje als dank voor hun jarenlange abonnement.

D. Bol uit Hazerswoude-Dorp

G.J. van de Bospoort uit Ede

G. Eikelboom uit IJsselmuiden

A. de Graaf uit Veenendaal

W. Peene uit Westkapelle

Zij krijgen een cadeau toegestuurd

Leiden

De oudste universiteitvan Nederland staat in Leiden. Willem vanOranje schonkdeacademiein 1575 als dank voor hetverzetvan de inwoners tegen de Spanjaarden. Dit feitje en nog veel meer interessante weetjes horen bezoekers van de Terdege jubileumdag D.V.21 oktoberinLeiden. Kijkvoormeer informatie oppagina 64. Vol=vol!

Winnaars fotopuzzel

Hetwas eenheleklusombij alle foto’s vanbolwerken en bastions de juiste plaatsnamentevinden (fotopuzzelzomernummer). Toch is hetveelmensengelukt! De winnaars:1eprijs:C.Verschuur uitKootwijkerbroek,2eprijs:fam. B.J. Bakker uitMiddelharnis, 3e prijs: Jannie vanden Berghuit Vuren, 4e prijs: mw.J.K.Francken-Stouthartuit Waarder, 5e t/m 10eprijs:fam.Geert uitNederhemert,Wim en LindaRuitenberg uitZwolle, Hannekevan Leeuwen uitZoetermeer, AnnemarieRoos uitVeenendaal, AdriaanKroon uitLoenen a/dVecht,mw. A.H. Geneugelijk-Schinkelshoekuit Veenendaal.Gefeliciteerd!

Winnaars woordzoeker

”Fietssleutel”was de oplossing van de woordzoeker uit het zomernummer Duizenden goede inzendingen kwamen er binnen op de redactie. Dit zijn de winnaars: 1e prijs: WillarddeRuiter uit Nunspeet, 2e prijs: Jopie Vlotuit Puttershoek, 3e prijs:Anne Kats uit Middelharnis,4eprijs:mw. J.M. Velthuis-Kater uit Rijssen, 5e t/m10e prijs:mw. A. Visser uit Alblasserdam, mw.J.Bouter-Boon uit Delft, dhr.ofmw. C.D.Hoogendoorn uit Rotterdam, mw.H.J. Klaassen-Dieleman uitHoek, WilmaVos uit Woudenberg,Arjanne Driessenuit Wageningen. Vanharte gefeliciteerd!

ABONNEES ONTVANGEN MEER!

1 JAAR

1e maand GRATIS

DIT KRIJGT

U ALLEMAAL!

Terdege ALS EERSTE op de mat Altijd de KITS bij Terdege Leuk voor kinderen, maar ook ouderen slaan dit informatieve KINDERMAGAZINE graag open Regelmatig LEUKECADEAUTJES bij ons magazine

Een gratis KALENDER bij het dubbeldikke winternummer

Elk nummer geven wij VIJF BOEKEN weg aan trouwe abonnees

Trouwe puzzelaars krijgen bij elke tweehonderd punten een MOOIE PRIJS

Korting bij onze EVENEMENTEN (o.a. het Oranjeconcert, de vriendinnendag etc.)

Leuke VERRASSING vanwege ons JUBILEUM

Facebook & Instagram

Binnenkort schrijven we over een rijdende supermarkt. We vroegen: hoe doet u boodschappen?

SANDRA.DEJONG.1972:

Mijn man haalt de wekelijkse boodschappen met de auto. Iets vergeten, dan haal ik het op de fiets.

BOER.ANNELIES: Gewoon in de plaatselijke supermarkt of anders laten bezorgen.

WILLIEKLOP: Bij mijn vaste supermarkt in ons dorp die nog op zondag gesloten is.

ANNELEENINSTA: Online, Appie. Ik snap niet dat ik ooit alles in de winkel kocht.

COLINDA.ARENS: Gewoon, ouderwets zelf rijdend door de supermarkt. Wel met scanner overigens.

JUVERHEUL: Picnic

TOKEVANDRIEL: De weekboodschappen bestel ik online In eigen dorp ga ik naar de slager en de bakker.

RIAVANDRONGELEN9: Ook bij ons komt één keer per week de rijdende winkel.

MARIJKE_BOUW_VANRIJN: Lekker online, op de bank.

GERRIEKEGERRITSEN: Met een rijdend winkelkarretje.

Volg ons ook op Facebook en Instagram.

Instagrammer

GEZONDE ÉN ZOETE BAKMIXEN

Instaprofiel: bakgezond.nl

Wie: Wilbert en Margreet Magré

„De webshop bakgezond.nl is in 2020 door een andere eigenaar gestart, met onder meer verschillende bakmixen, rechtstreeks van de molen. Per oktober 2021 hebben wij de webshop overgenomen en zoete bakmixen toegevoegd. Wat minder gezond, maar er was veel vraag naar. De Instagrampagina bestond al, maar had nog maar zo’n tweehonderd volgers. Momenteel zijn we ruim over de duizend volgers heen. We plaatsen regelmatig nieuwe berichten, verhalen en vraagstickers online. Het doel van onze Instagrampagina is om meer mensen te bereiken. Zij kunnen op een laagdrempelige en snelle manier vragen of tips aan ons sturen via een privébericht. We hebben volgers uit het hele land, zo’n 95 procent van hen is vrouw. De winacties blijven favoriet bij de volgers, net als nieuwe producten en recepten. Houd je van bakken, zoek je een leuk en origineel cadeau of ben je misschien al bezig met de kerstpakketten? Neem dan zeker eens een kijkje op bakgezond.nl.”

„Als eenkindzichzelf mag zijn, komt hetvanzelftotbetereprestaties”

„ONZE LEERLINGEN HEBBEN DENKRUIMTE EN DENKTIJD NODIG”

Oefenplaats voor pure kinderen

In het reguliere onderwijs redden ze het niet, om wat voor reden dan ook. Op de Rehobothschool krijgen reformatorische kinderen met een rugzak onderwijs dat bij hen past. ”Het raakt me als ze heel open en eerlijk vertellen waarmee ze worstelen.”

tekst: HUIB DE VRIES beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN

Drie logopedisten.V.l.n.r.:

DirecteurBep Jansen (l) en intern begeleider Nella vanden Bosch. en Marjon Mulder.

Sandra Kooij, JacoliendeKwant

Het beeldscherm in de hal van de Rehobothschool in Barneveld maakt meteen duidelijk wie hier centraal staan. Er zijn deze maand 29 leerlingen jarig, meldt de kolom aan de linkerzijde. Ernaast staan de jarigen van vandaag, drie van de vier met foto. Het beeld wordt afgewisseld met een overzicht van het stroomverbruik deze maand en de hoeveelheid elektriciteit die is teruggeleverd. Rehoboth wil ook een groene school zijn.

In een lokaal op de eerste verdieping heeft Ingena Siemerink een klas voor speciaal basisonderwijs onder haar hoede Acht jongens en vijf meisjes, gemiddeld acht jaar oud Ze zitten op oranje stoeltjes aan lichthouten tafels Aan de wanden hangen tekeningen en portretten van de kinderen.

Terwijl de onderwijzeres het verhaal van Paulus op de Areopagus vertelt, tovert ze met haar hand op het digibord ondersteunende beelden en symbolen tevoorschijn. Zo nu en dan stelt ze een vraag. Haar stem is zacht, zelfs haar bewegingen stralen rust uit. Het heeft zijn weerslag op de kinderen. Ze zijn opvallend stil en wachten met het geven van antwoorden tot hun naam wordt genoemd. Na het Bijbelverhaal zingen ze hun ”leerpsalm”, met ingeblikte orgelmuziek als begeleiding.

KRALENSTANG

Klokslag halftien wordt de Bijbelles afgesloten en begint de rekenles. Enkele leerlingen vertrekken, anderen komen binnen. „Bij deze les hebben we kinderen uit vier groepen, die met rekenen ongeveer op hetzelfde niveau zitten”, licht Ingena toe. Haar onderwijsassistent heeft plaatsgenomen naast twee leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Evan, afkomstig uit een cluster 4-groep, brengt zijn persoonlijke assistente mee: Gerjanne van Agathos Hulpverlening. Zij probeert hem bij de les te houden Zelfstandig lukt hem dat niet, mede door zijn slechtziendheid.

Op het digibord, dat net nog Paulus op de Areopagus toonde, verschijnen nu beelden over ”de vriendjes van 10” Gerjanne verdwijnt met Evan naar de nevenruimte achter in de klas. De kinderen rekenen met de be-

nen. Met stappen geven ze de tientallen aan, waarna ze met sprongetjes doortellen tot het gevraagde aantal is bereikt. Ingena heeft de kralenstang ter hand genomen, met daaraan clusters van tien kralen, afwisselend rood en wit. Sommige kinderen mogen naar voren komen om met behulp van de stang duidelijk te maken hoe je snel tot 33 of 69 kunt tellen.

VOLDOENING

Twaalf jaar werkte de leerkracht in het reguliere basisonderwijs. Daar raakte ze in toenemende mate betrokken op leerlingen die verstandelijk of emotioneel voortdurend op hun tenen moesten lopen. En zelfs dan het gewenste niveau niet bereikten. „Voor mijn gevoel kon ik hun te weinig aandacht geven, deels door het verplichte leerstofaanbod. Daarmee vielen ze buiten de boot.”

Het bezoek aan een school voor speciaal basisonderwijs leerde haar dat het ook anders kan. „Als een kind zichzelf mag zijn, komt het vanzelf tot betere prestaties.” Vorig jaar stapte ze over naar de Rehoboth Ze kon kiezen tussen een cluster 4-groep, voor kinderen met een hulpvraag op het gebied van gedrag, of een sbo-groep, voor kinderen die behoefte hebben aan een speciaal onderwijsaanbod. Het werd het speciaal basisonderwijs. „Dat ligt dichter bij het reguliere onderwijs. Het is geweldig mooi om te zien wat het met kinderen doet als ze door een les een stap verder zijn gekomen.”

De nieuwe stek vroeg wel wat aanpassing. „De gereedschapskist die je vanuit het gewone basisonderwijs meeneemt, is op zichzelf goed, maar je moet de kist opnieuw ordenen. Sommige dingen die ik voorheen deed werken hier wel, andere niet. Daar had onze directeur me al voor gewaarschuwd Na een paar maanden had ik de slag aardig te pakken. Ik zeg niet dat ik dit werk al helemaal in de vingers heb, maar het geeft me veel voldoening.”

DE KLIMBOOM

Bep Jansen, directeur speciaal (basis)onderwijs en speciaal onderwijs gedrag (cluster 4), werkt sinds 1986 op de Rehobothschool Met vreugde „Deze kinderen zijn heel puur. Achter het moeilijke gedrag zit vaak angst.

In deze omgeving zie je de meesten opbloeien. Met passend onderwijs kan er veel op gewone scholen, maar wanneer je als kind altijd de laatste bent met het snappen van de dingen, ga je je een kneusje voelen. Onze leerlingen hebben denkruimte en denktijd nodig.”

Vanwege de reformatorische identiteit bundelt de school in Barneveld een veelheid aan onderwijsvormen, van onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZML) tot een aanbod voor hoogbegaafde kinderen met specifieke behoeften. „Omdat we alles onder één dak hebben, kunnen we gemakkelijk schakelen als dat nodig is.”

Het fraaie pand biedt ook onderdak aan kinderdagcentrum De Klimboom van stichting Adullam. Vanuit De Klimboom wordt zorgondersteuning geboden aan leerlingen van Rehoboth ZML. Omgekeerd stromen kinderen die De Klimboom bezoeken soms het ZML-onderwijs in.

ONDERWIJS EN ZORG

Op het plein aan de voorzijde van de school kunnen de kinderen van het onderwijszorgarrangement (OZA) zich even ontladen

Op skelters, speelgoedtrekkers en fietsjes scheuren ze achter elkaar aan. De groep telt maximaal acht jonge kinderen die zorgen geven vanwege hun gedrag. Ze krijgen een mix van onderwijs en behandeling. De school ging daarvoor een samenwerkingsrelatie aan met jeugdzorgorganisatie Youké. Die benoemde voor de zorgtaken Geertje Visscher uit Rouveen, opgeleid als sociaal pedagogisch hulpverlener. Bij een groot deel van de kinderen wordt het pittige gedrag veroorzaakt door hechtingsproblematiek, ADHD of autisme.

Annetta van den Brink is aangesteld als leerkracht van de groep Het duo trekt nauw met elkaar op. Na de start met een nieuwe groep ligt de nadruk op het aanleren van wenselijk gedrag. „Dingen als op je stoel blijven zitten of je vinger opsteken als je iets wilt zeggen. Voor onderwijs is er dan minder tijd en ruimte. Geleidelijk verschuift de balans. Aan het eind van het jaar moet duidelijk zijn waar de kinderen het best kunnen worden geplaatst.”

ANDERE NORMEN

De ervaren leerkracht geniet elke dag van haar baan. „Je moet heel goed naar deze kinderen kijken om de behoeften onder hun gedrag te ontdekken. Dat maakt het werk boeiend. De eerste acht jaar heb ik in het reguliere onderwijs gewerkt. Daar moest je leerlingen beoordelen op hun resultaten, niet op hun inzet. Dat vond ik zó oneerlijk. Hier gelden andere normen en staat het kind echt centraal.”

De consequentie is dat ze de les die ze heeft voorbereid soms moet loslaten. „Dat vond ik in het begin wel frustrerend Nu houd ik er rekening mee. Het creëren van veiligheid en rust staat voorop. Pas als die er zijn, komt er ruimte om te leren. We leggen de nadruk op wat er goed gaat Een enkele keer kun je bij een kind de goede sleutel niet vinden. De gedragswetenschapper van Youké denkt dan mee. Soms is onderwijs nog te hoog gegrepen. Dat is lastig.”

Bij haar overstap naar de OZA-groep was het even spannend hoe de samenwerking met de zorgverlener zou verlopen. „We zijn echt samen aan het werk met de kinderen. De een als leerkracht, de ander als zorgverlener. Intussen zijn we helemaal op elkaar ingespeeld.” In de praktijk is de scheidslijn tussen zorg en onderwijs diffuus „Ik bereid de lessen voor en Geertje stelt in overleg met

„Met alles onder één dak kunnen we gemakkelijk schakelen”

de ouders de pedagogische doelen op, maar in de uitvoering werken we nauw samen. Een gezinsbegeleider van Youké ondersteunt de ouders bij het realiseren van de doelen in de thuissituatie.”

Een schriel jongetje onderbreekt opgewonden het gesprek. „Ik vind het goed dat je naar me toe komt, maar ik ben nu aan het praten”, corrigeert Annetta. „Je mag even naar juf Visscher gaan.”

„Nog twee minuutjes spelen, nog twee minuutjes spelen”, zingt Geertje.

LOGOPEDISTEN

Onderdeeigen specialisten binnen de school zijn vier logopedisten. Hetverhelpen vanspraakproblemenismaar een beperktonderdeel vanhun taak.Denadrukligtophet aanlerenvan adequaat communiceren. „Wehebbenbijvoorbeeld veel kinderen metkenmerken van autisme”,licht Marion Mulder toe. „Die communicerenopeen heel eigenmanier, dievaak niet aansluit bijdegebruikelijke communicatie.” Cluster4-leerlingen diedelogopedisten bezoeken,wordengeregeld geattendeerdopeen vanderegels aan de wand:„Alsiemandanders praat,ben ik stil.” Eenafbeelding vande”praatdomino”laatzien welkeaspectenbepalendzijnvoor een helderecommunicatie. Datwat kinderen in hetkamertjeoefenen, vaak in groepjes,wordt gedeeld metdeouders, leerkrachten en onderwijsassistenten. „Zodat iedereen op dezelfde manier met dezelfde doelen bezigis”,zegtJacolien de Kwant. „Zeker voor deze kinderen is herhalingheel belangrijk.”

De resultaten worden nauwkeurig bijgehouden, door taaltesten en het gezamenlijkevalueren vandegezamenlijke doelen.„De oorzaak van hetprobleemkunnenwevaak niet wegnemen”, erkent Sandra Kooij, „maar we gevendeleerlingen wel handvattenomermee om te gaan. Eendeel vanons werk doen we in de klas,omhet lijntjenaardeleerkracht zo kort mogelijk te houden.”

TAALPUZZEL

In een vandelokalen vandevleugelvoor speciaal onderwijsgedrag, breder bekend alscluster 4, zit Petravan derLindenhaar kinderen voor te lezen. Totklokslagelf uur Dangaat hetklasje–tien jongens, twee meisjes– de komenderepetitieEngelsoefenen.

„I often lose my eraser”, leest Petra voor. „Ik ben vaak mijn gum kwijt”, vertaalt een jochie voor in de klas.

Fabian, die bewust een plek achterin heeft gekregen, stijgt op van zijn zetel en neemt plaats op de leuning. „Ik denk dat ik weet waarvoor die meneer komt.”

„Dat kan”, reageert de onderwijsassistente die achter hem zit, „maar je moet nu eerst snel die boterham opeten. En ga maar weer gewoon zitten.”

Na de voorbereiding van de repetitie Engels volgt de les Nederlands. Op het bord is aangegeven wat de leerlingen kunnen verwachten. Eerst het woordpakketstencil Dan de opdrachten uit het werkboek spelling. Als ze klaar zijn, mogen ze voor zichzelf lezen of een taalpuzzel maken.

SLECHTHOREND

De slechthorende Joost loopt zwijgend en met zwaaiende armen naar achteren, botst tegen een muur en laat zich op het ernaast gelegen bankje vallen. Vanwege ontstoken oren mag hij zijn gehoorapparaten niet in. „Daardoor kan hij nu bijna niks horen”, fluistert de onderwijsassistente

Een van de meisjes is al klaar met haar woordpakket en levert het stencil bij de assistente in. Ze heeft het lesje foutloos gemaakt. „Dit zijn slimme kinderen. Ze zitten hier enkel voor hun gedrag. We gaan wat minder snel door de methode heen omdat welzijn bij ons vooropstaat, maar het niveau kunnen ze prima aan.”

„Ik hoor jou nu niet meer, Fabian”, waarschuwt Petra, vriendelijk en tegelijk duidelijk. „Goed zo, een stille vinger. Daar word ik blij van.”

Joost heeft in beide oren een pen gehangen, en beweegt zijn hoofd zonder dat ze eruit vallen. Triomfantelijk kijkt hij rond Fabian gaat weer op zijn leuning zitten, bedenkt zich en laat zich snel zakken.

De onderwijsassistente is met drie kinderen naar het kamertje achterin het lokaal vertrokken voor de opdrachten uit het werkboek spelling. Ze vormen hun eigen niveaugroepje. Ook onder de achterblijvers is er sprake van differentiatie. „Zij die er zeven of acht goed hadden, gaan verder met twee sterren”,

instrueert Petra. „Had je er minder dan zeven goed, dan ga je verder met één ster.”

PRESTEREN

Net als veel van haar collega’s stapte ze vanuit het basisonderwijs over naar het speciaal onderwijs vanwege haar betrokkenheid op kinderen die tussen de wal en het schip belanden. „Hier vallen ze niet op, omdat al onze leerlingen hun eigen probleempjes hebben. Als ik een les sociale vaardigheden geef, komt de mooiste bijdrage van de kinderen zelf. Het raakt me als ze heel open en eerlijk vertellen waarmee ze worstelen En de herkenning die dat geeft bij anderen.”

Het optrekken met een team van deskundigen maakt het werk dubbel boeiend. „Met elkaar zie je veel meer dan als leerkracht alleen. Vooral bij intelligente kinderen met hechtingsproblematiek is het vaak zoeken naar de juiste sleutel om hen te bereiken. Op

„Het creëren van veiligheid en rust staat bij ons voorop”

allerlei manieren proberen ze je te triggeren, vanuit de behoefte aan aandacht. Of om te checken of ze waardevol zijn, ook wanneer hun gedrag niet oké is Corrigeer je hen te sterk, dan wordt het gedrag alleen maar heftiger. Er zijn dagen dat ik puur hulpverlener ben; dan komt er van lesgeven niet zo veel terecht. Gelukkig gaat het verderop in het jaar meestal beter en kunnen ze ook genieten van de lessen. Iedereen houdt van presteren.”

PUZZELSTUKJES

Orthopedagoge Ineke Vossestein brengt in kaart wat kinderen kunnen, aankunnen en nodig hebben. „Dat doe ik samen met de ouders en de leerkrachten.” Om te voorkomen dat kinderen onnodig naar de specialistische hulpverlening worden verwezen, vormde de school een preventieteam met medewerkers van jeugdzorgorganisatie Youké en ggzinstelling Karakter. De burgerlijke gemeenten Barneveld, Ede en Veenendaal dragen de

kosten.

Ineke blijft de leerlingen volgen door deel te nemen aan de leerlingenbesprekingen. „Zo nodig doe ik vervolgonderzoek. Bij kinderen met complexe problematiek zit je in het begin met een grote groep mensen aan tafel, om helder te krijgen wat ze nodig hebben. Als het goed is, worden het er steeds minder.”

Nella van den Bosch, intern begeleider voor vijf groepen van het speciaal basisonderwijs, functioneert als spil tussen leerkrachten, ouders en hulpverleners. „Ik organiseer de leerlingenbesprekingen, plan de oudergesprekken en kijk of de gemaakte afspraken worden uitgevoerd Elke dag probeer ik een rondje langs alle leerkrachten te maken. Vooral de multidisciplinaire besprekingen vind ik heel interessant De kunst is om alle puzzelstukjes op de goede plek te krijgen. Dat maakt deze baan zo uitdagend.”

ZORG

In de loop der jaren zag het tweetal de gedragsproblematiek toenemen „Niet alleen bij cluster 4, maar ook binnen het speciaal basisonderwijs hebben veel kinderen nu een diagnose”, concretiseert Nella „Heel onze maatschappij is gericht op prestatie. Dat heeft z’n weerslag op kinderen, vooral kwetsbare kinderen Ze zeggen regelmatig dat ze zo’n vol hoofd hebben. Dat hoorden we vroeger veel minder. Wij hebben wel geleerd ons niet te veel te laten leiden door het etiket dat ze hebben gekregen, maar veel meer door het gedrag dat ze laten zien en wat ze nodig hebben.”

Bij alle waardering die orthopedagoge Ineke heeft voor de inzet van reguliere basisscholen om kinderen daar zo lang mogelijk passend onderwijs te bieden, ziet ze ook de bezwaren ervan. „Soms krijgen we leerlingen uit groep 7 of 8 die zich jarenlang onveilig hebben gevoeld, omdat van hen meer werd verwacht dan ze cognitief of emotioneel aankonden. Vaak denken we: waren ze maar eerder hier gekomen.”

KENTERING

De laatste jaren ziet ze wel een kentering ten goede. Veelzeggend is de groei van het aantal jonge risicogroepen voor kleuters binnen de

Rehobothschool. De risico’s zijn heel divers, van complex gedrag tot taal- en spraakproblemen. Het IQ in de groepen varieert van 55 tot 120. „Zo’n verscheidenheid vraag veel van leerkrachten en onderwijsassistenten”, weet directeur Bep Jansen. „Op zes- of zevenjarige leeftijd stromen deze kinderen door naar een onderwijsvorm die bij hen past.”

Een minderheid van de leerkrachten van de Rehobothschool komt rechtstreeks vanaf de pabo naar Barneveld Het betreft studenten die stage liepen in het speciaal onderwijs en daar hun hart aan verloren. „Belangrijk is dat je sensitief bent en voelsprieten hebt voor wat deze kinderen nodig hebben. Verder moet je goed kunnen organiseren en gevoel voor humor hebben. Humor relativeert.”

ONTPRIKKELEN

Op verschillende plekken in en rond de school kunnen de kinderen zich ontladen of ontprikkelen: op een van de vijf pleinen, in het ballenbad, in een hangmat… Recent werd het aanbod aangevuld met kinderboerderij De Schoutenhoeve, een wens van oud-bestuurder Piet Westerlaken. Kort voor zijn pensionering zag hij de droom verwezenlijkt Nu werkt hij er elke vrijdag als vrijwilliger. Met een zwager en een 74-jarige kameraad is hij bezig met het realiseren van een belevingspad en een druivengang. „We hebben nog wel een vol schooljaar nodig om alles af te ronden.”

Vooral de zeer moeilijk lerende kinderen maken gebruik van de kinderboerderij. Een vijftal van hen is bezig met het verversen van stro in de konijnenhokken en het vullen van de waterbakjes voor de vogels. „Dat lijkt heel simpel”, lacht Westerlaken, „maar we hebben het meegemaakt dat de gevulde bakjes op het hok waren gezet in plaats van erin.”

Sommige cluster 4-leerlingen komen aan het einde van de morgen een poosje naar De Schoutenhoeve voor rust. „Ze zitten hier een halfuur op de rand van de knuffelbak, met een konijn op schoot. Daarna kunnen ze er weer een poosje tegen Zo werkt dat bij onze kinderen.”

TER BESCHERMING VAN HUN PRIVACY ZIJN VOOR DE KINDEREN SCHUILNAMEN GEBRUIKT.

ISOENERGY, DÉ SPECIALIST IN NA-ISOLATIE

ISOenergy is een bedrijf wat erin is gespecialiseerd om bestaande woningen van vóór 1975 te isoleren.

Daarbij gaat ISOenergy voor de hoogste kwaliteit en de meest tevreden klant.

Een goed geïsoleerde woning zorgt ervoor dat u gaat besparen op uw energierekening. De warmte in de woning blijft beter behouden en dat geeft de woning meer comfort.

Meer wooncomfort

Lagere stookkosten

Minder energieverbruik

Een aangenaam woonklimaat

Landelijke subsidie

Woningisolatie door ISOenergy heeft héél véél voordelen:

Ambachtsweg 5 ’s Heer Arendskerke 0113 724 999

info.zld@ISOenergy.nl

We kochten de spullen nog vóór het vakantie was om het afscheid te verzachten van liefste juf en basisschooltijd borgen ze op in de kast en startten de zomer. toen bouwden we tenten deden spelletjes, tekenden, lazen, zwommen maakten limonade van regen bezochten dieren, bos en probeerden een vuur.

We waren samen, hoefden even heerlijk niets en kregen er zo’n zin in: voor het eerst, opnieuw, voor de laatste jarenweer naar school.

beeld & tekst: ESTHER LEEUWRIK

FALL/WI NT ER

WEL KOM !

20 23 -2024

Maak kennis met het nieuwe modeseizoen!

In onze winkel vindt u meer dan 150 verschillende modellen winterjassen mét bijpassende accessoires.

We laten u graag de laatste trends zien van damesmodemerken zoals Lilytime, Caroline Biss, HV Polo, YAYA, Studio Anneloes en KYRA.

Tevens hebben we een ruime collectie Max Mara Weekend, inclusief prachtige, tijdloze mantels en jacks.

Laat u verrassen door de uitgebreide collectie dames- en herenmode, lingerie en nachtmode. We verwelkomen u graag in de winkel!

Dievenpad

Paniek op maandagochtend. Onzepleegzoon wilnaar school, maar zijn fiets staat nogbij hetstation.Z’n sleutel is kwijtendereservesleutel hebben we sinds de verhuizing niet meer gezien. De klok tikt door.Tijd voor een misdaad.

„Zagdat er verdacht uit, of viel hetwel mee?”wil ik vanhaar weten

Ik rukmezelflos uitdemailbox waar ik netinben gedoken. Ik schiet mijn schoenenaan en slingerdetweezwaarstegereedschappendie ik hebinmijnkofferbak; eenijzerzaag en eenbetonschaar diegeenbetonschaar is,maarslechts geschikt voor de watdikkere takken in mijn achtertuin.Opdievenpad Een fietsjattenophet stationiszo’nclichémisdaad dathet voor eendertiger haastnietstoer is om erover op te scheppen.Maarikben burgerlijk.Enachterafbeziensta ik versteld vanmijncrimineleinborst

Arienvan Ginkel is (pleeg)vader van vier kinderen,onder wieeen tweeling,en werkzaam als mediastrateeg.

De auto parkeeriknet buiten hetzicht.Ikstapuit,zwaai de kofferbakopen, pakm’n gereedschap, knal de kofferbak weer dichtenloopmet eengroep forenzen meenaardeplek waar hetvergrijpzal plaatsvinden

Op de hoek staateen mijwelbekende fiets, beveiligd met een fietskettingslot vaneen tientje. M’n‘betonschaar’ weigertdezeklusteklaren, blijkt na vijf seconden.Ikben opgelucht. Dattientje is niet voor nietsuitgegeven. En oomagent geeftmemet ditsoort boevengereedschapwellichthet voordeel vandetwijfel

De ijzerzaagklaartdeklus. Hetslotvaltopdegrond.Pleegzoon springtopde fiets, zwaait en is vertrokken.Ikloopintegenovergestelde richting weg. Eenvrouw draait zich eenkwartslag om alsikhaarrichtingopkoers.Als ik dichterbij kom, zetzevlugeen zonnebrilop. Ik groethaarmet eenvriendelijk „goedemorgen.” Ze verstart,mompelt iets terug.

„Zag daterverdachtuit of viel hetwel mee?”wil ik vanhaarweten.„Mwah”, gromt ze.Om haar vertrouwen in de mensheid wattelaten groeien, zegikzoluchtig mogelijk:„Tja, je moet wathè, alsjejesleutel kwijtbent?”Endan realiseerikmedat datprecies hetexcuusisdat eenboefvan mijn kaliberzou aanvoeren.

ANTON WORSTELDE JAREN MET EEN BURN-OUT

„

MIJN WERELD WERD STEEDS KLEINER”

Anton van der Vlugt (42) uit Bleskensgraaf zat door een burn-out jaren thuis. Een zware tijd. Toch is zijn verhaal er een met een gouden randje. Want re-integreren kan. Al weet hij uit ervaring dat het soms moeilijk is om daarin te blijven geloven.

tekst: JACOMIJN ARIAKHAH beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN

Hij is 23, getrouwd en vader van drie zoons als hij in 2004 van de ene op de andere dag vastloopt. Op een morgen wordt hij wakker en kan hij zijn bed niet uitkomen. Hij meldt zich ziek Niet wetend dat dit het begin is van een lang, donker ziekteproces. Hij heeft een burn-out.

Of hij helemaal niets heeft voelen aankomen? Anton zit op de bank in zijn woonkamer. Een gewone veertiger. Lang, grijzend, een bril met stalen montuur. Hij schudt zijn hoofd. „Ik werkte als magazijnbeheerder in een tuincentrum Een drukke baan. Ik had de dag ervoor nog gewerkt van zes uur ’s morgens tot zeven uur ’s avonds en maakte weken van zestig tot zeventig uur. Maar van werken is nog nooit iemand overleden, zei mijn vader vroeger al. Ik ging gewoon door en heb me daar ook altijd prettig bij gevoeld.”

Op die bewuste morgen gaat zoals gewoonlijk om halfzes zijn wekker. Maar Anton voelt zich psychisch en fysiek niet in staat om op te staan. „Ik kan er niet uitkomen”, zegt hij tegen zijn vrouw Hij blijft liggen. „Zo is het begonnen.”

Achteraf gezien waren er voor die ochtend wel bepaalde signalen. „Ik heb mijn werk altijd met plezier gedaan, maar ik kreeg vaker kleine ongelukjes Foutjes die je maakt als je er niet goed bij bent met je hoofd. Zo reed ik een keer met mijn eigen heftruck over mijn voet. Best knap als je erover nadenkt. En ik wilde eens een stapel pallets van zo’n 6 meter hoog met de heftruck oppakken. Die stortte in elkaar Logisch natuurlijk. Als je goed nadenkt, doe je zoiets niet.”

De reden van zijn burn-out? „Een combinatie van de werkdruk en onverwerkte dingen uit mijn jeugd.”

ZWARE TIJD

Er breken zware jaren aan voor het jonge gezin. Anton worstelt met een allesomvattende vermoeidheid. Hij ligt op bed of zit op de bank. Al het andere is te veel voor hem. De ramen zemen? Alsjeblieft niet. Even stofzuigen? Hij ziet er niet doorheen.

Voor zijn vrouw een moeilijke tijd, erkent hij Alles komt op haar schouders neer En dat niet even, maar jarenlang. „Tijdens het eten zat ik liever niet aan tafel Ik sliep langer dan ik gewend was Ik ging niet op vakantie of dagjes weg. Ik had geen energie om ook maar iets te doen.”

Als hij erover nadenkt, voelt hij zich nog steeds schuldig over zijn jarenlange mentale afwezigheid in het gezin. Bedrukt: „Ook richting onze kinderen. Op school gaat het vaak over wat je vader doet De een is agent, de ander monteur, weer een ander advocaat. Maar over mij konden de kinderen niks zeggen. Het heeft me veel verdriet gedaan dat ze zich voor mij moesten schamen. Ik droeg dat altijd met me mee. Pas toen ik weer een vaste betrekking kreeg, is dat overgegaan.”

Uitwijden over de diepte van zijn worstelingen doet hij liever niet. Daar is niemand mee gediend, zegt hij. Maar hij zat diep. „Je wereld wordt steeds kleiner.”

Hij zoekt hulp, maar dat maakt voor hem weinig verschil. Twintig jaar geleden was het begrip burnout nog nauwelijks bekend. „De huisarts constateerde een overspannenheid, zoals dat toen heette Krijg je daar nu begeleiding bij vanuit je werk, toen was dat niet zo Mijn jaarcontract liep af tegen de tijd dat ik uitviel. Het werd daardoor niet verlengd. Een goede

leidinggevende had misschien gezegd: die jongen kan goed werken, laten we hem helpen. Maar voor mij hield het toen op.”

De huisarts adviseert hem rust te nemen en stuurt hem door naar een psychologenpraktijk. Dat levert geen resultaat op.

Wat wel helpt? „Vertrouwen op God. Gebed. Hulp vragen aan anderen, hoe moeilijk dat ook is. Je kunt het niet alleen Ik heb onze zorgen gedeeld met de kerkenraad, met familieleden, vrienden. Heel veel mensen denken dat ze het leven alleen aankunnen. Dat is een utopie. Want het leven gaat niet vanzelf, echt niet.”

VUURTJE

Langzaam beginnen er weer momenten te komen waarvan hij kan genieten. Pieken die vaak gevolgd worden door dalen Maar toch: er komt weer wat kleur in zijn leven. Een fietstochtje waarvan hij opleeft bijvoorbeeld, ook al volgen daarna dagen dat hij weer op bed of op de bank ligt.

Een familielid wijst hem tijdens een vakantie op JobUp, een christelijk bedrijf voor re-integratie. Hij stookt daarmee het vuurtje op, dat diep in Anton zit. „Zelf zag ik dat vuurtje vaak niet meer. Ik heb vastgezeten in fatalistische gedachten als: het is niks, het wordt niks en het zal ook nooit meer iets worden. Dat is onverteerbaar, zeker voor een kostwinner. Want je wilt kunnen zorgen voor je gezin. Maar door die opmerking over JobUp flakkerde het vuurtje toch even op Dan denk je: Wat zou het fijn zijn als ik weer wat te doen had. Misschien moet ik maandag toch eens bellen.”

Via JobUp komt hij in een reintegratietraject terecht. „Toen ik

daar kwam, begonnen we allereerst met gebed. Dat vond ik bijzonder Daarna vroegen ze me mijn verhaal te vertellen. We kwamen uit bij de vraag wat ik leuk vond om te doen Ik noemde programmeren, want dat deed ik tijdens de burn-outperiode als tijdvulling Ze hebben voor mij een gesprek geregeld bij ggz-

„Zat ik daar als hobbyist tussen de ontwikkelaars”

instelling De Hoop. Daar mocht ik als vrijwillig applicatieontwikkelaar aan de slag gaan. Ik ben begonnen met een ochtendje in de week, elke woensdag Op een gegeven moment werd dat iedere dag een paar uurtjes.”

Hij staat er nog versteld van dat ze hem bij De Hoop die vrijwilligersbaan gunden. „Het waren vriendelijke mensen Ze programmeerden in de taal die ik machtig was. Maar ik had natuurlijk geen opleiding gevolgd. Zat ik daar als hobbyist tussen universitair geschoolde ontwikkelaars. Het werd me echt gegund, zo moet je dat zien. Ze moeten vast met gekromde tenen gekeken hebben naar de algoritmes die ik had verzonnen in een programma Maar het werk was heel leuk om te doen, en het gaf mij het doorzettingsvermogen om uit mijn diepe dal te komen.”

Of het weer starten op de arbeidsmarkt niet tegenviel? „De eerste tijd was afzien. Ik moest om negen uur in Dordrecht zijn. Dat was echt wennen.”

Eenjaar lang doet hijdit werk,tot 2016.Dan vindtereen reorganisatieplaatsbinnenDeHoopen gaat hijbij een andere organisatie aan de slag alsvrijwilligeropde helpdesk.

Gaandeweggaat hetbeter met hem. Zithij in een dip, dantrekt hijzichopaan hetvooruitzicht van een leukedag of een leuk moment verderop in de week.Zokrijgt hijgeleidelijk weer zichtopeen toekomst.„Hetdoetveel metjeom weer vanbetekenis te zijn.Zeker metmij.Ikheb de neigingomheel kleintedenkenvan mezelf.Dat lage zelfbeeldheeftmealtijdal dwarsgezeten,maar zekertijdens mijn herstelperiode.Dan dachtik: ze gevenmemisschien alleen deze baan om me bezigtehouden. Of: ze zeggen ditalleen om vriendelijk te zijn,maar menenhet niet echt. Ik durfde bijvoorbeeldook niet aan collega’s te vragen hoeikiets moestoplossen. Liever namikmijn werk meenaar huis om totinde late uurtjes uittedokterenhoe iets zat. Ik wasbangvoor afwijzing, bang datdie ICT-jongenszouden zeggen: Snapthij datnunog steeds niet?”

Toch verandertzijnmindset beetje bijbeetje.Een proces vanvelejaren, zegt hij. „Steedsvaker bekroop me de gedachte:ikkan ditecht. Complimenten vancollega’s zijn daarbijheel belangrijk.Nog steeds. Mijn leidinggevendezei pas: „Als ik kijk naar waar je nu staat, watheb je daneen ontwikkeling doorgemaakt.”Zoietsisechteen opsteker.”

KOKEN

OmdatAnton zich niet totzijn pensioen bijeen helpdesk ziet werken,solliciteerthij in 2018 bij

hetWartburgCollege in Dordrecht. „Mijnvrouw wees me op een advertentieinhet Reformatorisch Dagblad, waarin stonddat ze bij hetMarnixCollege een vrijwilliger in de keuken zochten. Datleek mij niets. Niet alleen zatenonzezoons op deze school,maar ik zagmezelf ook niet tussenpuberswerken. Ik hadnietechtietsmet diedoelgroep. Mijn vrouwvonddat ik toch een mailtjemoest sturen,omdat ik vankoken en bakkenhoud. Datheb ik gedaan.Nog geen tien minuten latergingdetelefoon.Ofikgelijk op gesprekkon komen. Ik ben meteen gegaan en aangenomen voor twee ochtendenper week als vrijwilligerindekeukenvan het praktijkonderwijs. Ik moesterproducten makendie verkocht werden in de winkel,zoals broodjes, soep, wrapsensmoothies.”

De eerstepaar wekenishet wennen. Maar beetje bijbeetje begint hijhet werk steedsleukertevinden. Tothij aan heteinde vanhet schooljaar concludeertdat hijdit best zouwillenblijven doen.„Dat heefttemaken metdeprakijkonderwijsleerlingen.Mijnleidinggevendezei:Praktijkonderwijs is de mooistevormvan onderwijs in Nederland. Ik benhet helemaal methem eens. Hetiseen onderwijsvorm dieveel dieper gaat dan bijvoorbeeldhet vmbo.Ikverloor er mijn hart aan.”

Toch blijft hetre-integreren een trajectvan pieken en dalen. Ook alsjewerkdoetdat je leuk vindt. „Ikwas kwetsbaarderdan voor de burn-out.Een hardeopmerking vaneen leidinggevendeofcollega konerenorm diep inhakken. Bijvoorbeeldals heel boud gezegd werd datikm’n best niet deed,of datiknietgoedgenoegpresteerde.

Pabo | Verpleegkunde

Social Work | Theologie

11 november

Zoiets doet pijn. En dan kost het moeite om daar weer bovenop te komen. Dan heb je hulp nodig van mensen die je wijzen op alles wat wel goed gaat.”

Na de zomer is Anton zo verknocht geraakt aan het onderwijs dat hij besluit om een opleiding tot onderwijsassistent te gaan volgen. Ook in deze fase blijft re-integreren voor hem een uitdaging Er zijn dagen waarop het werk alleen maar moeilijk lijkt en hij moeite heeft om positief te blijven „Een dokter zei vroeger eens tegen mij: „Je moet gaan wandelen, Anton. Ook als je geen zin hebt, moet je het gewoon doen. De zin erin komt er dan wel achteraan gerend.” Zo is het met ook in het proces van reintegratie.”

STABIELER

eerste betaalde functie in jaren. Ik bewonder het dat ze daar de moed voor hadden.”

Inmiddels heeft hij zich zelfs aangemeld voor de studie docent D&P (dienstverlening en producten), waarmee hij na deze septembermaand zomervakantie begint Een hbo-opleiding. Met verbazing: „Als je tien jaar geleden tegen mij had gezegd dat ik nu aan de Hogeschool Eindhoven zou beginnen, had ik je verteld dat je niet goed bij je hoofd was. Maar het kan dus wel. Dat heeft alles te maken met drive Met een punt aan de horizon waarop je je richt.”

Wel blijft hij nog steeds alert op overbelasting. Evenals zijn vrouw. „Zo hebben we afgesproken dat ik hooguit tot het koffiedrinken rond acht uur mag werken, daarna moet de laptop uit.”

de lat steeds hoger te leggen, te groeien.”

Aan de muur in de woonkamer hangt een tekst uit Psalm 10. Een tekst die voor hem bijzondere betekenis heeft gekregen „Gij aanschouwt de moeite en het verdriet, opdat men het in Uw hand geve.”

Verklarend: „Ik heb de afgelopen jaren zo veel kracht van God gekregen om door te gaan.”

Ook blijft hij gevoelig voor opmerkingen van anderen, merkt hij. „Het mooie van docent-zijn is dat ik dat in mijn eentje doe, dus zonder andere volwassen erbij. Waar ik op word afgerekend, zijn meetbare resultaten als de cijfers van de leerlingen Maar nu ik met een stu-

„Ik ben kwetsbaarder dan voor de burn-out. Een harde opmerking over mijn functioneren hakt er diep in”

Als hij terugkijkt naar de afgelopen twee decennia, kan hij er versteld van staan hoever hij gekomen is. Niet in zijn eentje, wil hij benadrukken. Want ook al moest hij zelf de stappen zetten, God was het die hem hielp, daarvan is hij overtuigd En wat had hij gemoeten zonder de mensen om hem heen? „Ik ben vooral door mijn lieve vrouw Tannie en mijn kinderen enorm gesteund om door te gaan tijdens mijn re-integratie.”

Ook de kans die het Marnix College hem gaf door hem in 2019 als onderwijsassistent aan te stellen, vindt hij bijzonder. „Het was mijn

die ga beginnen, komt er binnenkort iemand af en toe meekijken in de les. Daar kan ik nu al tegenop zien Maar je mag dingen hebben waar je tegenop ziet. Zeker in dit traject. Als het allemaal te gemakkelijk gaat, kun je je afvragen of je wel het juiste aan het doen bent. Ik vind het belangrijk om voor mezelf

Of hij nog weleens bang is terug te vallen in het donkere gat dat hij achter zich heeft gelaten? „Niet per se bang”, zegt hij „Ik hoop natuurlijk wel dat het niet meer gebeurt. Ik neem het daarom ook extra serieus als iemand in mijn omgeving me erop wijst dat ik het even rustig aan moet doen. Want gek genoeg heb je zelf niet altijd door wat anderen wel zien. Je bent als mens vaak voorspelbaarder dan je denkt.”

Hij hoopt met zijn verhaal anderen een hart onder de riem te kunnen steken „Ik weet hoe het is om in een akelige periode te zitten. Maar daar kun je echt uitkomen. De tekst uit Psalm 10 hangt niet voor niets aan de muur Zonder Hem had ik niet als docent gewerkt, te midden van al die kinderen. Gebed vermag veel, al mag je natuurlijk wel zelf de stappen zetten op de weg naar verandering.”

Hoe moelijk de achterliggende tijd ook was, de gebeurtenissen hebben hem ook verrijkt, beseft hij nu hij terugkijkt „In een van de psalmen staat dat David ziet dat zijn moeiten achteraf goed voor hem zijn geweest. Dat is ook zo, heb ik ervaren. Ik heb veel geleerd in de achterliggende jaren. Over mezelf, over de mensen om mij heen en over God. Dingen die ik anders misschien nooit ontdekt had.”

De farizeeër en de tollenaar (3)

Lezen: Lukas 18:9-14

Danken is een drievoudige genade. Danken is allereerst onverdiend ontvangen. Danken is God daarvoor ootmoedig erkennen. Danken is ten slotte de ontvangen gaven tot eer van God en tot zegen voor de naaste heiligen.

De farizeeër dankt God. Bijzonder! Niet elke dag ontmoet ik dankbare mensen. Eerlijk gezegd loop ik zelf ook niet dagelijks over van dankbaarheid Wat is het dan heerlijk om een dankbaar mens te ontmoeten. Iemands dankbaarheid werkt vaak aanstekelijk. Het maakt je bewust van je eigen zegeningen Bijzonder om te zien waar de farizeeër zijn dankbaarheid uit: in de tempel, het huis van God. Gezegend die gemeente waar de dankbaarheid de boventoon voert! Een gemeente waar het besef leeft: ”wat hebt ge dat ge niet hebt ontvangen?” Wie God dankt voor alle zegeningen, biedt zijn hart geen ruimte voor ondankbaarheid Welke wrange en bittere vruchten brengt de giftige wortel van ondankbaarheid voort. Denk aan de vruchten afgunst, jaloezie, ontevredenheid, hebzucht, egoïsme, liefdeloosheid, twist of nijd. Inderdaad, tel uw zegeningen, tel ze een voor een; en ge ziet Gods liefde dan door alles heen. Toch gaat er in het dankgebed van de farizeeër iets goed mis. Om te ontdekken waar het misgaat, heb-

ben we het gebed van de tollenaar nodig Beiden beginnen hun gebed met God. „O God!” Zo’n begin klinkt goed, maar toch scheiden hier al direct de wegen. De farizeeër gebruikt God om te laten horen hoe hij het met zichzelf getroffen heeft. God mag horen hoe goed de farizeeër zijn leven op orde heeft. Daarvoor dankt hij God Hij dankt God niet voor Zijn genadewerk in zijn leven. Nee, God mag horen hoe goed hij alles voor elkaar heeft. God figureert in het decor van zijn leven om het plaatje compleet te maken. Maar dat plaatje heeft God te danken aan deze man en niet andersom. Kijk, wie zo met God begint, eindigt met zijn naaste ook verkeerd. Dan is het vanzelfsprekend dat de tollenaar ook figurant is Hij dient als vergelijkingsmateriaal, zodat voor God en iedereen in de tempel zichtbaar wordt wie deze farizeeër is. God en de tollenaar zijn twee schijnwerpers om zijn ego in het middelpunt te plaatsen. Daarom klinkt het zonder enige schaamt in de tempel: „O God, IK dank u dat ik niet ben zoals hij!”

Hoe begint en eindigt uw gebed?

De farizeeër en de tollenaar (4)

Lezen: Esther 5:1-8

Het gebed van de farizeeër begint met God en eindigt met zijn naaste, de tollenaar. Het hart van zijn gebed is: ik. Ik dank God voor mijn prestaties en die vergroot ik door mijn leven met dat van de tollenaar te vergelijken.

Tegenover de farizeeër staat de tollenaar Hij slaat zijn ogen naar beneden. Vanwege zijn verzondigde leven kan hij God niet onder ogen komen. Hij schaamt zich daarvoor Desondanks wil hij zijn verzondigde leven ook niet langer bij de Heere weghouden. Daarom staat hij met neergeslagen ogen in Gods huis Hij is bij God, maar staat van verre De woorden ”van verre” omschrijven de plaats die deze man inneemt voor God en onder de mensen Hij staat op afstand van God, en houdt zich ver weg bij zijn naaste. Er is niemand die hem deze plaats toewijst. Hij neemt die plek vrijwillig in Waarom staat hij daar? Houdt God hem tegen? Mag hij van God niet dichterbij komen?

Eeuwen eerder nam koningin Esther ook deze plaats in toen ze onuitgenodigd haar man Ahasveros opzocht. De nood van haar volk dreef haar uit naar deze plaats. Ze hield zichzelf voor: kom ik om, dan kom ik om In het voorhof van het paleis wachtte ze van verre op het teken van de

Stelling: Het geloof eerbiedigt God in zijn rechtvaardigheid en vertrouwt zich toe aan Zijn barmhartigheid.

machtigste man van de toenmalige wereld. In zijn hand lag haar leven. Hij had het recht om haar om te brengen of te sparen. Ze was volkomen afhankelijk van zijn gunst Kijk, dat gebeurt nu ook in deze gelijkenis. Jezus laat zien hoe deze tollenaar zijn plaats inneemt voor God Hij staat van verre vanwege zijn schuld en weet zich afhankelijk van Gods gunst. Zijn leven ligt in Gods hand. Komt hij om, dan komt hij om. Maar hij houdt het thuis niet langer uit De grote nood van zijn verzondigde leven en het diepe besef van zijn schuld brengen hem bij God. De droefheid over zijn zonde drijft hem uit naar God Zijn hemelhoge schuld staat hem duidelijk voor ogen. Daarom slaat hij zijn ogen voor God neer.

Het komt niet in hem op om om zich heen te kijken om te zien wie er nog meer op het tempelplein staat. Laat staan dat hij zichzelf wil afzetten tegen zijn naaste. Hij heeft de handen vol aan zichzelf. Die verre plaats brengt hem nabij God.

Ds. C.P. de Boer is christelijk gereformeerd predikant te Sliedrecht en docent aan het HHS te Amsterdam

DRIESTAR HOGESCHOOL /BURGEMEESTERJAMESSINGEL 22803PDGOUDA /0182- 540310 /WWW.DRIESTAR-HOGESCHOOL.NL

Daniéla maaktjongeren

enthousiast voor de Duitsetaal

Jongeren de Duitse taal lerenenhen helpen in hun ontwikkeling:dat is de missievan DaniélaBos (19).Daarom volgtzij de lerarenopleidingDuitsaan Driestar hogeschool.

Daniéla volgtbinnende opleidingLeraar VoortgezetOnderwijs Duitsde routeOpleidenindeSchool.Eén avondper week gaat ze naar school in Goudaentweedagen perweek werktzeophaar opleidingsschool. „Daar word ik begeleid door een werkplekbegeleider en een schoolbegeleider.” De derdejaarsstudente is ergenthousiast over haar vak. „Als puberwerdikgeïnspireerd door docenten diegoedkonden uitleggenofveel kennishadden. Duitsvindikeen mooietaal en Duitslandeen leuk land.Het mooie aan lesgeven vind ik datikmijn enthousiasme over de Duitse taal kanoverbrengen aan de leerlingen en henietsnieuwskan leren. Daarnaastkan ik de jongeren helpen in een bijzondere fase vanhun leven.

Pubers zijn huneigen identiteit aan hetontwikkelen. Alsdocentkan ik daar een rolinspelenenhen verder helpen.”

ONDERWIJSDROOM

De momenten waarop Daniélaiets voor een leerling kanbetekenen, zijn voor haar de krenteninde pap. „Somszie ik dateen leerling niet goed in zijn velzit.Het geeft me voldoening om in zo’n geval zijn mentor te mailen en een tijd latertemerkendat de leerling zich betervoelt.Het is mijn droom om uiteindelijk een mentor te zijn die er echt voor de leerlingen is en bij wiedejongerenzichveiligvoelen. Alszedan ook nogeensvindendat ik goed lesgeef en enthousiasten betrouwbaar ben, is voor mijhet plaatje compleet.”

Daniélahaalt voldoening uithet lesgeven.Een leswaarin een tweede klas postersoverDuitsesteden moestmaken paktegoeduit.„De leerlingen warenheel gemotiveerdaan hetwerk, datmaakte me trots!”

Voor mensen dieoverwegen in het onderwijstegaan werkenheeft Daniélahet volgende advies:„Loop eenseen dagmee meteen docent op een middelbareschool om te zien hoeeen werkdageruitziet. Komook eenseen kijkje nemenbij Driestar hogeschool.Onzeopleiding is kleinschalig.Daardoor heb ik een goedebandmet mijn docentenenmedestudenten en kunnenweveel vanelkaar leren. De opleidingwordt zowelinvoltijd als in deeltijd aangeboden. Wieweet is hetietsvoor jou!”

ANTONIE VANLEEUWENHOEK

Bij de naam vanAntonie vanLeeuwenhoekdenkje meteen aan hetbekende ziekenhuis in Amsterdam. Dit hospitaal is bijzondergericht op de oncologie. Velendie ermeete makenhadden, zullen metdankbaarheid terugdenkenaan de batige zorg diegeboden werd.Anderen metveel verdriet,omdat ondanks alle medische expertiseeninzet geen genezing volgde,maarhet overlijden vaneen geliefde.Veel zal er in datziekenhuiszijngebeden en zelfszal er getuigdzijnvan de hoop dieiniemandwas.Maar niet minder werd er wellicht gevloekt op God, Dienaar de woordenvan godloochenaar Maarten’tHartin zijn beruchte roman”Eenvlucht regenwulpen” de mensen zo intens haat,dat Hijkeelkankerzou hebbenuitgevonden.

Antonievan Leeuwenhoek, naar wiedit ziekenhuis is genoemd, werd op 24 oktober1632geboren te Delft, exacteen week voor de schilder JohannesVermeer,wiens ”Meisjemet de parel” en ”Het melkmeisje”wereldberoemd zijn VanLeeuwenhoekoverleedop 90-jarigeleeftijdinAmsterdam,op 27 augustus 1723.Dit jaar is dat300 jaar geleden. MetVermeer ligt hij begraven in de Oude kerk te Delft. Er wordtverondersteld datVan Leeuwenhoekmodel gestaan zou hebbenvoor Vermeers schilderijen ”Degeograaf”en”De astronoom”. VanLeeuwenhoekwas een mandenmakerszoon.Hij werd geboren bijdeLeeuwenpoort, vandaar de naam VanLeeuwenhoek, en ging

werken alslakenkoopmanmet een eenvoudigeopleiding.Hij was echter zeer geïnteresseerdinsterrenkunde,wiskunde, natuurkunde en scheikunde en vervaardigde als autodidact een microscoop dievele malensterker wasdan de destijds gangbare exemplaren.Het instrument wasmaar een paar centimetergroot en je moesthet als een loep voor de ogen houden.Het apparaatje bestonduit twee dunne plaatjesmetaal meteen klein gaatje erin.Indat gaatje,tussende twee plaatjesgeklemd,zat de lens. Op een pinnetjekon een kleinobject gepriktworden. Metschroefjes kondat object preciesvoor de lens geplaatst worden.Van Leeuwenhoek maakte honderdenvan deze microscopen. De besteexemplaren konden meer dantweehonderd keer vergroten, voor dietijdeen ongekendeprestatie. Hijblies zelf hetglas, sleep en polijstte hetenlegde er vanalles

onder. Bloed, oppervlaktewater, sperma,tandplak, watalnietmeer Daardoor ontdekte hijveel wat vangroot belang wasvoor onder andere de medische wereld.Hij was hetdie waarschijnlijk alseerste bacteriënontwaarde.Hij schreef zijn waarnemingen nauwkeurig op en maakte er duidelijke tekeningenvan.Denkalleen maar aan zijn geschriftuit 1674 over „dekleijne diertgens” in hetslootwater. Vandaar datdeDelftse arts Reinier de Graaf VanLeeuwenhoekintroduceerde bijdeberoemdeRoyal SocietyinEngeland. Hijstond bekend alseen zeer bekwaam microbioloog en wist metzijnlakenhandel en microscoopmakerijeen groot vermogen te vergaren.Zakelijkheid hadhij vanzijnmoedergeërfd,die uiteen familievan bierbrouwers afkomstigwas.

Indrukwekkender danalzijn wetenschappelijkekwaliteiten is hetgetuigenisdat hijin1696 aan de RoyalSociety in de Engelsehoofdstad schreef.Hij deed datinzijnmoeders taal,omdat hijgeen vreemde talen, laat staan hetLatijn, machtigwas.„Wijen kunnenden Heer en makervan hetgeheelAl, niet meer verheerlyken, alsdat wy in alle zaken, hoe kleindie ook in onsblooteoogen zyn, alszemaar levenenwasdom hebbenontfangen,zyn alwysheit en volmaaktheit, metdeuiterste verwondering sien uitsteken.”

Datisbeteretaal danvan bioloog Maarten’tHart.

Ds.M.van Kooten, Elspeet

„Het kijken naar uiterlijkheden leer je hier snel af”

LEREN IN DE BIJLMER

Zo’n anderhalf jaar na het sterven van haar man Cees vroeg Ine de Vogel zich af hoe ze haar leven verder moest invullen. Ze voerde hand- en spandiensten uit bij kinderen en bekenden, maar verlangde daarbij naar een vorm van dienstbaarheid in Gods wijngaard. Nu is ze kinderevangelist in de Bijlmer. Waar ze zaait én leert.

tekst: HUIB DE VRIES beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN

De tuin rond de woning in Elspeet ligt er fleurig en onberispelijk bij Nee, groene vingers heeft ze niet, beweert Ine de Vogel (62), maar ze heeft wel allerlei tips voor het onkruidvrij houden van het gazon. Als kind van het platteland, geboren in het Veluwse Emst, kreeg ze dit soort kennis van jongs af mee

Tot de geboorte van haar eerste kind was ze fulltime onderwijzeres. Daarna bleef ze beschikbaar als parttimer of invaller. „Nu val ik alleen nog in op de Eben-Haëzerschool in Oldebroek. Meer kan ik er niet bij hebben naast mijn werk in de Bijlmer.” Door de komst van asielzoekers naar Elspeet en het nabijgelegen Vierhouten leerde ze het evangelisatiewerk kennen. „In Vierhouten kwam een asielzoekerscentrum, in Elspeet een voorziening voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. Samen met anderen zagen Cees en ik een taak ten opzichte van die mensen Ik heb nog steeds contact met een vrouw uit Sierra Leone, inmiddels getrouwd en moeder van kinderen Ze kwam destijds geregeld bij ons op bezoek, net als Edward. Die woont nu in Zwolle.”

Met haar man en een aantal vrienden uit de kerk zette ze in het AZC ook een kinderbijbelclub op. „Daarnaast deed Cees samen met ds De Vries Bijbelstudie met volwassen mannelijke asielzoekers. We hebben ook nog wat vrouwenwerk gedaan. Zondags haalden we de mensen die naar de kerk wilden op en zorgden we voor vertaling.”

CURSUS

Voor de Veluwse huismoeder en onderwijzeres ging een nieuwe wereld open. Het deed haar pijn toen het asielzoekerscentrum weer de functie van camping kreeg en het centrum voor ama’s moest plaatsmaken voor nieuwbouw „Dat is inmiddels ruim zeventien jaar geleden. Ik heb me later weleens afgevraagd waardoor het werk onder asielzoekers ons direct trok. We wisten ons beiden aangetrokken tot de mens in nood Die heeft voor alles de Heere Jezus nodig. Dat wil je graag meegeven.”

Na het overlijden van Cees, zeven jaar geleden, besloot ze in Elspeet een evangelisatie-

cursus voor de regio te organiseren. Die werd verzorgd door Jos van der Hoog, evangelist voor de Hersteld Hervormde Kerk in de Bijlmer, en Ben van der Starre, docent bij de evangelisatiecursus van dit kerkverband. „Je gaat dan ook mee naar het werkveld, om iets van de praktijk te zien en jezelf te oefenen in het evangeliseren. Het contact met mensen van andere culturen heeft me altijd gelegen. Ik ben niet zo iemand die dat wat onder ons gebruikelijk is per definitie het beste vindt.”

TAAK

De advertentie van de Hersteld Hervormde Kerk voor een kinderevangelist in de Bijlmer, in juni 2022, deed haar hart opspringen. „Je hebt de zorg voor je kinderen en kleinkinderen, maar daarnaast wilde ik graag het Woord meer uitdragen. We zijn niet op de wereld voor ons plezier, al dan niet op een christelijke manier Je hebt gewoon een taak.”

Tegelijk was er de aarzeling. Willen ze nog in zee met iemand die de zestig al is gepasseerd? „Vóór augustus moest je solliciteren. De hele zomer heb ik geaarzeld; het werd steeds spannender Tijdens een midweek in Friesland, in m’n eentje, heb ik onder het fietsen en wandelen veel nagedacht. Op donderdagavond hakte ik de knoop door en schreef ik een sollicitatiebrief.”

Er waren drie sollicitanten, Ine de Vogel werd benoemd De twijfel was daarmee voorbij. „Ik ervoer een diepe vrede, net als toen ik voor het eerst aan het avondmaal was geweest. Innerlijke vrede en stille vreugde Het is nog steeds een wonder voor me dat ik dit werk mag doen. In de Bijlmer, waar ik voorheen nooit kwam.”

KINDERCLUB

Ze moest het werk vanaf de grond opbouwen, daarbij ondersteund door een werkgroep en vrijwilligers. Eind 2022 startte ze met een kerstviering en aansluitend een maaltijd in een voormalige opslagruimte van Zeeman „Die wordt nu door Afrikaanse kerken gebruikt voor hun diensten en bijeenkomsten. Wij konden er een zaal huren Vooraf hebben we een paar duizend folders uitgedeeld in de

buurt. Er kwamen elfkinderen, watouders, enkele oudere mensen en zelfseen Joods echtpaar.Mogelijkdoor diemaaltijd. Er is veel armoedeindeBijlmer.”

In hetnieuwejaarbegon ze metdeopbouw vaneen Bijbelclub.„Soms warenereen paar kinderen,dan één kind,een volgende keer niemand. Dangingikmet vrijwilligers de straat op of de speeltuinen in,omtefolderen en gesprekken aan te gaan.”

„Hetiseen wonder voor me dat ik dit werk mag doen”

Omdatdeoudelocatie niet erggelukkigwas voor kinderevangelisatiewerk, verhuisdeze naar hetBijlmerplein. Daar huurtdecommissie evangelisatievan haar kerkverband een ruimte bijstichting Mi na Mi,Surinaams voor Ik benIk. Hetinloophuisisopgericht door Sieglien Emanuel, een spirituele Surinaamse dame diebewonersvan AmsterdamZuidoostverderwil helpen door gezamenlijk wandelen,praten, musicerenenmediteren. „Wij hebben er de eersteenderde zaterdag vandemaandopzaterdagmiddagdekinderclub.Jos houdteropmaandagavond Bijbel-

studie.”

Op Koningsdag kreeg ze vaneen kerk in Amsterdamdegelegenheid om meer bekendheid te gevenaan de nieuwe kinderbijbelclub. „Allekinderendie langskwamen, mochteneen koningskroon makenmet daarop de tekst: „WantdeHeere, de Allerhoogste, is een groot Koning over de ganseaarde.”

Echt fantastisch! Er zijn tussende175 en 200hoedengemaakt. Kinderen vanallerlei leeftijd liepen daarmeedoor de stratenvan Amsterdamteevangeliseren.”

GEBED

Hetaantalkinderendat de club bezoekt, varieertvan één tothooguitzeven.„We zittenechtnog in de pioniersfase.Nuhebben we een Braziliaansmeisjedat heel trouw door haar vaderwordt gebracht.Zespreekt nauwelijks Nederlands.Ikvertelhaar het Bijbelverhaal viaeen vertaalapp. Haar ouders zijn christenen.Zevindenhet belangrijk dat hundochtertjezosnelmogelijkdetaal leert, om de Bijbel in hetNederlandstekunnen lezen.”

De meeste kinderen diedeclubbezoeken, zijn afkomstiguit Suriname en Eritrea.

„Sommige ouders blijvenerbij zitten. Dat vind ik prima.”Opvallend is voor Inede plaatsvan hetgebed in hetleven vandebuitenlandsechristenendie ze leerde kennen.

„Opeen koudedag werden we bijhet folde-

„Ik leer hier te leven in afhankelijkheid”

ren geholpen door Maurey, een Surinaamse vrouw uit de Bijlmer. Ineens brak de zon door. Maurey stak haar handen omhoog en zei: „O God, dank U wel dat de zon mag schijnen.” Wij zouden zeggen: „Lekker, dit is beter dan die kou.” Zij dankte God ervoor. Dat vind ik beschamend en ook leerzaam Ik ontvang heel veel van deze mensen. Het kijken naar uiterlijkheden leer je in de Bijlmer snel af.”

GELOOFSZENDING

In haar werk trekt ze nauw op met andere christenen die zich in Amsterdam bezighouden met evangelisatie onder kinderen, zoals Ed en Nel Huisman, oprichters van Evangelie voor Kinderen. „Ik ben verbaasd over de Bijbelgetrouwheid onder deze mensen. Over een aantal bijzaken denken we verschillend, maar in de basis belijden we hetzelfde We hebben gezondigd en kunnen alleen gered worden door het bloed van Christus. Daarom moeten kinderen een nieuw hart ontvangen. Die boodschap proberen we met elkaar over te brengen, zo eenvoudig mogelijk, want het is snel te moeilijk. In de zomer hebben we een gemeenschappelijke vakantiebijbelweek Dan is er elke middag club op vier velden in verschillende delen van Amsterdam Zuid-Oost.”

In de levenspraktijk van haar mede-evangelisten in Amsterdam treft haar de afhankelijke houding. „Ze doen niets zonder gebed. We zochten nog een geschikte vierde locatie voor de vakantiebijbelweek van dit jaar. Bij ons is dan de praktijk dat we op zoek gaan naar een plek die ons lijkt Toch? Zij nemen eerst tijd om verschillende keren in gebed te gaan en te vragen of God Zelf de weg wil wijzen. Dat is heel verrijkend. Ik houd wel van organiseren en regelen, maar hier leer je afhankelijkheid. Eerst bidden, dan pas doen. Dat doet je dichter bij de Heere leven.”

FLANELPLATEN

Tijdens de reguliere clubmiddagen werkt ze bij voorkeur met thema’s, zoals ”God ziet je”. „Daar zoek ik dan passende verhalen bij. De gelijkenis van het verloren schaap, bijvoorbeeld. Of Mozes die door God naar de verdrukte Israëlieten in Egypte werd gezonden.”

Bij de voorbereiding en de verwerking ge-

bruikt ze materiaal van stichtingen zoals Evangeliestek, Evangelie & Moslims, Gave en het Internationaal Kinderevangelisatie Genootschap (IKEG) Bij de laatste organisatie gaat ze ook een cursus volgen. „Je merkt dat deze mensen al veel ervaring hebben opgedaan Hun materiaal sluit goed aan bij het niveau en de achtergrond van de kinderen.”

Van een evangeliserend echtpaar dat ze leerde kennen, kreeg ze onlangs een grote voorraad flanelplaten van Bijbelfiguren in bruikleen. „Dat vind ik prachtig materiaal. Je kunt die platen heel gemakkelijk op een doek met een landschap plaatsen en tijdens het vertellen vervangen door andere platen. Dat ligt mij meer dan het werken met een digibord. Die flanelfiguren vind ik veel levensechter.”

AAN DE PLOEG

Ze hoopt vurig dat de Hersteld Hervormde Kerk op termijn een geschikt pand in de Bijlmer aankoopt. Te gebruiken als inloophuis, uitvalsbasis voor Jos van der Hoog en locatie voor de verschillende evangelisatieactiviteiten, waaronder het kinderwerk. „Nu heb ik twee keer per maand op zaterdagmiddag club in die zaal van Mi na Mi; de tussenliggende zaterdagen laat ik in de Bijlmer m’n gezicht zien Dat is het Daarmee bouw je geen vaste contacten op. Er moet een punt in de buurt zijn waar mensen regelmatig terecht kunnen. Je hebt dan ook een vaste plek voor al het materiaal. Het heen en weer slepen daarvan kost veel tijd.”

Ondanks alle drukte ervaart de Elspeetse kinderevangelist het werk in Amsterdam nog elke dag als een cadeau. „De dagen daar zijn de mooiste van de maand.” Als ze na thuiskomst alles nog eens zit te overdenken, is er wel het verlangen om de ervaringen met Cees te kunnen delen. „Daar probeer ik niet aan toe te geven. Wie de hand aan de ploeg slaat, moet niet achterom zien. Dat maakt je ongeschikt voor het Koninkrijk van God, zegt de Heere Jezus. Het brengt je niet verder en je vermorst je tijd. Dat wil ik niet. Zolang de Heere me de kracht geeft, hoop ik dit werk te blijven doen.”

Een bijzondere locatie

Een bijzondere dag vraagt om een bijzondere locatie. Molen de Zwaluw is die perfecte locatie voor jouw bruiloft. Met elkaar zorgen wij ervoor dat jouw dag een onvergetelijke dag wordt. Omdat wij beschikken over een grote diversiteit aan zalen is geen bruiloft bij ons hetzelfde. Kom je gezellig langs om alvast eens sfeer te proeven?

Molen de Zwaluw, Batterijenweg 19, Kesteren, molendezwaluw.nl

Loopt het water jou in de mond van een pittige Indiase curry of een goed gekruide noedelsoep? Of zoek je gewoon inspiratie voor ‘wat eten we morgen’? En wil je van waarde zijn voor mensen voor wie goed eten van levensbelang is?

Jenthe

Jenthe(45) is methaar manMaarten (48) en hunkinderenJos (18), Laura (16),Lindy (13) en Heidy(12) verhuisdnaardebergenopdegrens tussen

OostenrijkenSlovenië, waar hetgezin gastenverblijvenheeftingericht in een eeuwenoudeboerderij.

In hetlatemiddaglicht zitten we op eenSloveensterrasjenet over de grens–Lindy,Heidy en ik

We zijn deze zonovergoten dageerst naar eenuitzichtspunt bovenBledgeklommen.Blauw laghet beroemde meer onder ons, methet pittoreske eiland, de burcht op de rots

Laterliepenweachterdewatervalvan Peričniklangs, onderdeindrukvan hetbulderend geluid datdeeindeloos neerstortendestroomvoortbracht.Druppels spattenallekantenopenkoelden ookonzebezwete lijven heerlijk af.Stilstaardenweinderegenboog,die veelbelovend bovendenevelsindedieptestond Nu zijn de sorbetsbesteld.Voldaan leunen we achterover.Indehectiek vanhet hoogseizoenbiedt zo’n dag alsdeze fijn evenwicht. Mijn telefoon trilt. Ik besteedergeenaandachtaan.Dit moment is voor de meisjesenvoorrust. Maar tegen de tijd datm’n ijswordt geserveerd,heb ik hemnog twee keer gevoeldendan pakikhem er –enigszins ongerust–toch bij. Op hetzelfdemomentgaathet apparaat over.Aan de andere kant vandelijnklinkt boveneen hoop herrie uitdestemvan eenvan de gasten.Hij kannietmeerbij onze boerderijkomen, beweerthij.Erligteen boom over de landweg. „Evenomrijdenvia hetbospad?”opper ik.Dat is het punt:daarwas hijdus al,maardaarligtook eenboom. Wat?!„Eh”, aarzel ik,„hetweggetjelangs de Tannenteich. ?” Ookversperd, daar liggen zelfsverschillende bomen.

LindyenHeidy zitten me metgrote ogen aantestaren, zieik. Ik durf bijnanietverdertevragen: „Hoe is het weer daar dan?”„Nouja, noodweer dus!”roept de gast.„Wijzijnmet de auto onder eenpaarbomen gaan staan. Maar zelfshierknalt de hagelophet dak. Ik

hoop datdie bomenboven onshet houden!Enoveral stroomtwater.Ofmodder.”

Ik kijk naar de strakblauwelucht,naardebomen die bladstil hetterrasomzomen.

„Wij zitten noggeendriekwartiervan huis in de zon”, hakkel ik verbluft.Dan besefikdat onze gast hier weinig aanheeft en ik beloof uittezoekenhoe hijthuis kankomen.Aanhoudendgetrildoetmevermoeden daterondertussen meer mensen zijn dieproberenme te bereiken en ja,deberichtjesblijven binnenstromen. Iedereen is na eendagje uitgestrandindestorm

De sorbet smaakt me niet meer.Via de brandweer komikteweten bijwelkweggetjeals eerste de omgewaaide boom wordtweggewerkt. Danlicht ik alle gasten in.Als ze daar alvast naartoerijden, kunnen ze waarschijnlijk zo meteen verder.Het enigegezin datal thuiswas toen de stormlosbarstte, appt datdestroom is uitgevallenendat er achter de appartementeneen kleine aardverschuiving heeftplaatsgevonden. Somber stap ik in de auto.Demeisjes volgen zwijgend.Wat treffenwethuis aan? Hagel, plensbuien omvallende bomenenontbrekende elektriciteitvallen natuurlijk niet onderdenoemer”vakantiepret”. Dicht bijhuisstaan we eentijdstil. Bijhet lichtvan eenforse lamp zijn brandweerliedenook hier nogeen boom aan hetwegzagen. Even laterspathet wateraan weerskanten vandeautohoogop. Hetstroomt onsvanaf de berg tegemoet metdekrachtvan de waterval diewe vandaagzagen.„Je kunt hier nu kanoën!” roeptLindy ontzet.Het huis ligt er aardedonkerbij.Mijnhartgaat tekeer.Nog steeds geen stroom dus. Watzullende gasten daarvanzeggen?

Volgende keer: Noodweer II

der 1 2 4 3 ons

1.

Onze lieve papa en mama waren op 25 augustus 12,5 jaar getrouwd. We willen hen hiermee van harte feliciteren en hun Gods zegen toewensen. Wilt u hen verrassen met een kaartje? Fam. D.J van Dalfsen, De Lareijstraat 11, 3851 BE Ermelo.

Liefs van Leah en Rick van Dalfsen.

2.

Op 28 augustus waren onze ouders, Job Bassa en Annie Bassa-Vink, 60 jaar getrouwd! Van harte gefeliciteerd! Liefs van de kinderen, klein- en achterkleinkinderen. Lekdijk 48a, 4124 KC Hagestein.

3.

Op 24 augustus waren Jan den Hoed en Adrie den Hoed-Tromp 100 maanden getrouwd. Voor beiden is het hun tweede huwelijk. De bruid heeft sinds haar jeugd fibromyalgie en elke dag veel pijn. Het echtpaar heeft gezamenlijk acht kinderen en twintig kleinkinderen. Rijnstraat 111, 3363 EC Sliedrecht.

4.

Jan Adriaan Moree (83) en Sara Cornelia Moree-de Bruin (80) waren 27 augustus 25 jaar getrouwd. Beiden zijn eerder getrouwd geweest, maar verloren hun echtgenoten door overlijden Zij hebben tweemaal drie kinderen en zes kleinkinderen. Brahmsstraat 5, 3261 WJ Oud-Beijerland.

5.

Oom Adrie en tante Gerdien ten Hove, van harte gefeliciteerd met jullie 25-jarig huwelijk op 10 september. Groeten, jullie neven en nichten door dik en dun (Voortman/Steunenberg).

Voor ”Onder ons” kunt u een foto en een korte tekst inzenden: Onder Ons Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn; redactie@terdege.nl

Let op: er kan een lange wachttijd zijn.

6.

Op 14 augustus waren Wim en Klara de Bruin-Oosterom 55 jaar getrouwd. Wij zijn God dankbaar dat we dit mogen vieren met de kinderen en kleinkinderen. Noorderweg 2, 9912 TH Leermens.

7.

Op 21 augustus waren Bert en Beppie Vaal-de Lange 60 jaar getrouwd. Het echtpaar kreeg twee dochters, zeven klein- en twee achterkleinkinderen. Gondelplantsoen 7, 2957 EH Nieuw-Lekkerland.

8.

Op 2 september waren onze lieve ouders en bébé en bes, Albert en Jacoba Loosman-Post, 40 jaar getrouwd Van harte gefeliciteerd en we hopen dat ze nog een poos voor elkaar en voor ons gespaard mogen blijven. Gods zegen toegewenst namens de kinderen en kleinkinderen

For your Best Friend

Ontwikkel jezelf als zorgprofessional bij RST

Wil jij werken in de thuiszorg of kraamzorg, maar heb je geen zorggerelateerde opleiding? Geen probleem!

Bij RST bieden we verschillende opleidingen en trajecten aan, zodat jij klaargestoomd wordt voor het werk als zorgprofessional.

RST is één van de beste opleiders in de zorg en daar zijn we trots op. Bij ons krijg je de volledige aandacht en wij leren je veel meer dan alleen de technische handelingen. Bij ons groei je in je vak én als persoon.

De bekende en originele BF®Petfood “koude” vetten zoals vloeibaar schapenvet, zalmolie en schapenvet zalm bonbons, bevatten gezonde omega vetzuren 3, 6 en 9 die ondersteuning bieden bij huid & vacht irritatie, vertering, voedselintolerantie en gewrichten. De gezonde koolhydraat-arme toevoeging op de gangbare voeding van uw hond

Nu is er naast BF®Petfood OMEGA+ Vloeibaar Probiotica ook NIEUW BF®Petfood Omega+ Vloeibaar knoflook. Weg met vlo en teek. Ondersteunt tevens de huid en vacht van uw hond. Verkrijgbaar in pompflacons van e250ml en e500ml.

Natuurlijk en aanvullend diervoeder.

Voor alle hondenrassen en alle leeftijden

Meer informatie over alle mogelijkheden vind je op www.werkenbijrstzorg.nl/ werken-en-leren/

Stroopwafelsbij uindebuurt?

Bekijkonze verkooppunten opdewebsite!

BF®Petfood, natuurlijk het beste!

Geldophalenmet delekkerstestroopwafel vanNederland?!*

Geldinzamelenvooreengoeddoelofdeverenigingskas?

Organiseerdaneenstroopwafelactiemetdestroopwafels vanMarkus&Markus.Metonzeheerlijkkrokantestroopwafels zitiedereengebakken:koper,verkoperennatuurlijk depenningmeester.

Berekenzelf uwopbrengstop: stroopwafels strvanmarkus.nl/ oopwafelacties

Aan de smaak en kwaliteit van stroopwafels van Markus worden geen concessies gedaan. Daarom voegen we bijvoorbeeld geen bind- en conserveermiddelen toe We kunnen met recht zeggen, dat onze stroopwafels met liefde worden gebakken

*Dat zeggen niet alleen wij, maar iedereen die ‘m geproefd heeft!

Markus&MarkusStroopwafels stroopwafelsvanmarkus.nl

NELLY HEEFT EEN SERRE VOL AFGEDANKTE PLANTEN

Cactus Ad hoeft nooit

Bij PleegPlantje in Zaltbommel krijgen planten een naam en een gezicht. Hier woont cactus Ad, de zachte, harige woestijnreus die nooit meer weg hoeft. En hier wonen Helga, Hans en Johan. Ze zijn gered van de kliko en worden opgevangen tot ze weer blaken van gezondheid. ”Want een plant is een stukje leven waarop je zuinig moet zijn.”

tekst: ANNEMIEKE FIERET beeld: NIEK STAM

Het zijn kneusjes, de kamerplanten die Nelly (64) en haar dochter Rowie (30) Mastenbroek uit Zaltbommel opvangen in de tot plantenasiel omgedoopte serre aan huis. De groentjes arriveren met gele bladeren, kromgegroeid, verwaarloosd of omdat ze de vorige eigenaar letterlijk boven het hoofd zijn gegroeid. Bij PleegPlantje worden ze liefdevol opgevangen, verzorgd en opgepept, tot ze mooi en sterk genoeg zijn om naar een nieuwe eigenaar te gaan. Of: geadopteerd kunnen worden, zoals Nelly en Rowie het zelf noemen. Achter de bank in de woonkamer staat een manshoge geldboom in een terracotta pot Aan de gevlochten stam hangt een bruin kaartje: ”Honderd procent PleegPlantje”. De donkergroene bladeren zijn gegroepeerd als vingers aan een hand. Hij is klaar voor vertrek. De plant werd via Instagram verkocht en zal deze dag opgehaald worden.

Omdat Rowie in het buitenland is, vindt het gesprek plaats met Nelly „Ik ben gek op de natuur en heb altijd enorm van binnenplanten gehouden”, vertelt zij Samen met Rowie ging ik vaak op zoek naar de kneusjes in de supermarkt, plantjes die je gratis of voor weinig meekrijgt omdat ze niet mooi genoeg zijn voor de verkoop. Het is net als met het uitkiezen van een dier in het asiel: dan neem je ook het beestje waar wat mee is, de zieligerd. Dat heb ik met planten.”

GEZAMENLIJKE PASSIE

Het idee voor PleegPlantje werd geboren in het eerste jaar van de coronapandemie. Rowie was net afgestudeerd en, na een tijd op kamers gezeten te hebben, weer bij haar ouders komen wonen. Ze had nog geen baan, en moeder en dochter gingen op zoek naar een zinvolle tijdsinvulling. Al snel kwamen ze uit bij hun gezamenlijke passie voor groen en duurzaamheid en na een periode

van verder zoeken en brainstormen ontstond het idee om afgedankte planten een tweede kans te geven. „Iets wat we natuurlijk al deden”, zegt Nelly. „Maar nu dachten we: die plantjes moeten wij niet meer kopen; laten anderen hun afdankertjes maar naar ons brengen.”

Het idee voor een plantenasiel was niet nieuw, ontdekten ze. In onder meer Den Haag, Amsterdam en Utrecht bleek al zoiets te bestaan „Hier in de Bommelerwaard nog niet, dus wij zijn ermee gestart. Het was in het begin heel spannend, maar we kregen meteen veel leuke reacties.”

IDEALISME

Het tweetal runt PleegPlantje als hobby en uit idealisme. Omdat de planten die gebracht worden, anders in de afvalbak zouden belanden. En omdat mensen die nu via hen aan een nieuw plantje komen, er anders een zouden aanschaffen in de winkel.

„Planten die je daar koopt, komen vaak uit Azië of Amerika en zijn ingepakt in plastic. Die hebben dus al een enorme ecologische voetafdruk gemaakt, voordat ze in de woonkamer staan.”

Haar brood kan ze er niet meer verdienen, en dat geeft volgens Nelly ook niet. „Ik hoef er niet rijk van te worden, als ik er maar gelukkig van word.”

In de beginperiode combineerde ze het werk voor het plantenasiel met haar baan als managementassistente bij een hogeschool. Inmiddels is ze met pensoen, waardoor ze vol voor haar plantenpassie kan gaan „Ik ben er elke dag een uur of vier mee bezig.”

Rowie heeft ondertussen een baan en verblijft daarvoor in het voorjaar en de zomer in het buitenland. In de wintermaanden woont ze bij haar ouders, en zet ze samen met haar moeder de schouders onder het plantenasiel

CACTUS AD

Op het golfplaten serredak roffelt de regen, die de hele dag al met bakken uit de lucht komt. De grijze loungebank in de serre biedt uitzicht op de achtertuin: een vierkant vol zwarte, modderige aarde. Dat moet een tropische tuin worden, vol exotische planten, vertelt Nelly In een hoek van de tuin staan al een paar palmpjes in potten te wachten. Hoe modderig het buiten ook is, in de serre is het groener dan groen. Kamerplanten in allerlei soorten en maten vullen de houten vensterbanken, zijn gegroepeerd op tafeltjes en krukjes, hangen voor het glas of vonden een plaatsje in bakken, rieten manden of op de tegelvloer Hier ontmoet je Siem, met zijn donkergroene, smalle bladeren, en Helga, Hans en Johan. Hun namen zijn gebrand in stokjes –meestal takjes uit de natuur– die in de potgrond zijn gestoken. Een bijzonderheid is de 2 meter hoge cactus Ad, gebracht door „een meneer uit Arnhem. De plant werd te groot voor hem en hij belde of wij hem wilden halen. Maar dat deed ik niet, Arnhem vind ik te ver weg „Na een tijdje stond hij onverwacht voor de deur, hij moest toch in de buurt zijn.” En zo vond Ad zijn plekje in de serre Nelly gaat met haar hand langs de bruine en witte stekeltjes. „Voel maar eens hoe zacht die zijn Cactus Ad is een van de weinigen die mag blijven. „Tenzij er een liefhebber komt die hem echt heel graag wil hebben.”

GROTE PALM

Dat de planten namen hebben, is omdat Nelly en Rowie „het verhaal erachter willen bewaren en doorgeven. Als iemand een plant brengt, vragen we hoe die moet heten Meestal wordt dat de naam van diegene zelf, of van zijn parkiet of hond Mensen vinden dat heel leuk.” Lachend: „Soms hoor ik op straat roepen: „Jan maakt het goed, hoor! Meestal herken diegene dan niet

GROENE KNEUSJES

Plantenasiels bestaan al meer dan 10 jaar. Een pionier op dit terrein is Rachelle Klaassen, die in 2011 begon met het verzamelen van eigenzinnig gevormde planten” die ze op straat had gevonden, schrijft ze op haar (inmiddels verouderde) plantenasielwebsite. Deze vond ik namelijk veel mooier en interessanter dan de perfect opgekweekte planten die ze verkopen in de winkel. Ik begon een Facebookpagina en voor ik het wist had ik een hele groep mensen verzameld die tweedehandsplanten wilden adopteren.” In de jaren erna startten er soortgelijke initiatieven in verschillende Nederlandse steden. Ra-

chelle is inmiddels niet meer actief bezig met haar plantenasiel. Het concept is wel verder uitgewaaierd over het hele land.

Een andere manier om tweedekansplantjes in huis te halen, is bijvoorbeeld door de aankoop van een ”groenekneusjesbox” van Plantje.nl. Een doos met acht tot tien planten die normaal gesproken niet meer geschikt gevonden worden voor de verkoop. Op zoek naar een plantenasiel in de buurt of wil je er zelf een beginnen? Kijk eens op: mamabotanica.nl, mevrouwmonstera.nl, plantleven.nl of planteninhuis.nl. Je vindt hier ook veel andere informatie en tips.

meer,maardan denk ik:het zalwel over een plantgaan.”

Wegwerpproductendie je eentijdje in huis hebt en danweerweggooit, onderhevig aansmaak en mode, datzijnkamerplantenvoorNelly in iedergeval niet.Als hetaan haar ligt, gaat een planteen levenlangmee en wordthij vandeene op de andere generatiedoorgegeven. „Ikheb zelf plantendie vanmijnmoederofvan tantes geweestzijn. Zo’n plantwordt bijzondervoor je,zeker alsdegene vanwie hijwas er niet meer is.Ze wijstopeen groteyucca.„Dieisvan mezelf.Hij komt bijmijnoudersvandaan en is zeker25jaaroud.Het is mijn allerliefste plant, diemag nooit weg. En Rowieheeftophaarkamer een grotepalmdie nogvan haar opa is geweest, dieishaartrots.”

Alsiemandeen tweedekansplantje komt scoren,ishet mooi alshij het verhaalerachterkent. „Dan vertel ik bijvoorbeeld: „dezeplant stondnaast een kliko, hijisgered,enkijkeens hoemooi hijnuis!”Ikwil mensen erop attent makendat eenplant een stukje leveniswaaropjezuinigmoet zijn.”

KLEINE PRIJSJES

Plantendie weer gezond en vitaal zijn,biedenNelly en Rowietekoop aanvia Facebook en Instagram. „We rekenenkleineprijsjes. De planten zettenweingroepjesopdefoto, groteenbijzondereexemplarenalleen.Opdegrote is echt een run.” Gegadigden dieverderweg wonen, kunnenbeter een plantenasiel in de buurtzoeken, vindtNelly.„Er wordtwel gevraagd of we een plant willenverzenden.Maardat doen wijniet. Danmoetereen busjevoor rijden,jemoetzo’nplant inpakken in plasticenallerlei andere rommel. Daar staanwenietachter, we willen zo duurzaam mogelijk te werk gaan Alseen bejaarde een plantkoopt of aanons wilgeven,willenwe diebestbrengen of ophalen, maar altijd lopend of metdefiets.Deauto gebruikenwealleen in bijzondere gevallen. Er beldebijvoorbeeldiemand diezei:„Ik ga emigreren, en hebeen huis volplanten.” Danpak ik een keer de auto.”

SelectiefisNelly niet alshet gaat om hetopvangenvan planten. „Tuinplanten neem ik niet aan,

maar verder komt allesbinnen. Zelfsplanten dieerg ziek zijn.Die zettenweeen tijdje in quarantaine in een vandeslaapkamers.Enals ze echt niet meer te reddenzijn, kun je ze nogwel stekken. We proberengeen plantindevuilnisbakte latenbelanden; alshet levenernog enigszinsinzit,gaanweervoor.”

Zelfseen studentenplant is welkom, zegt ze,terwijl ze een sanseveria metgeelomrandebladerenpakt. „Als ik neezeg,ben ik bang dat mensen niet meer komen.”

Bijjongenoud is er interesse om de tweedekansplanten te kopen. „De cactussentrekken vooral liefhebbers.Die komenlangs zodraik een cactus online hebgezet.Rond Moederdagwillenkinderenhiereen plantjevoor mama uitzoeken. En er zijn mensen dieverslaafd zijn aan gons concept. Zijgeven ook pleegplantjes cadeau op verjaardagen.Dat is voor mijheel leuk.Endejarige weet dandat hijnietzomaareen plantjeheeftgekregen.”

DITISHET SLOT VANEEN TWEELUIK OVER KAMERPLANTEN.

TIPVAN PLEEGPLANTJE

Je kunt eenvoudig zelf biologischeplantenvoeding makendoor de schilvan een biologischebanaan in hetwater te leggeneneen dagtelaten staan. De voedingsstoffenuit de schiltrekkeninhet water. Alsjehiermee je plantenbegiet, hoef je geen dure plantenvoedingtekopen.Een andere goedkope manier om je plantenextra voedingte geven, is verkruimelde eierschalenofkoffieprut door de potgrond doen.

11,95

EXCLUSIEF VERZENDING

Extra veel notitieruimte

Frisse PURE vormgeving Quotes die INSPIREREN Aansprekende bijbelteksten Grappige gezegden PRACHTIGE beelden

Kom naar de

Ontmoetingsdag

D.V. zaterdag 7 oktober 2023

‘Daar zijn geen grenzen...’

Evangelisten uit het werkgebied

10.30 - 15.30 uur | Veluwehal, Barneveld

Russisch/Duitse zang en muziek

Kinderprogramma in de middag

Speciale videopresentaties

Crèche

Kijk op friedensstimme.nl/ontmoetingsdag

“Docent zijn is niet alleen maar lesgeven”

www.werkenbijhethoornbeeck.nl

Matthijs Prosman, zij-instromer en docentBouwkunde

Bekijk de video en lees zijn verhaal!

Intensief

De verpleegkundige belt.„Onze patiëntgaat achteruit, Romke.”Aldehele ochtend ben ik bezig meteen 59-jarige patiënte dienaeen vaatoperatie een infectie aandearm heeftontwikkeld. Haar bloeddruk blijftlaag, meldt de verpleegkundige. Mijn bovenkamer is druk bezig meteen oplossing.Maar wiebel je alsjehet echt niet meer weet?

Ik loop vast en besluitgebruik te maken van mijn hulplijn,ikbel de slimstedokter

We denken aaneen bacterie in de bloedbaanof”sepsis”. Antibioticahelpen meestalgoed,maarlijkennunietsnelgenoegaan te slaan. Haar al bekende nierproblemenmaken datwenietteveelvocht mogengeven.Ikbesluit gebruik te makenvan mijn hulplijn.Het is eentroef alsjevastloopt metdokteren: de joker vanhet kaartspel, de slimstedoktervan hetziekenhuis; ik beldeintensivist

Romke Rozema is chirurg in opleiding bij MedischCentrum Leeuwarden.

De intensivistisdemedisch specialist vandeintensive care, de ic.Dat is de plek waar de ziekstepatiënten vanhet ziekenhuiszijnopgenomen.Elkepatiënt wordtverzorgddoor éénverpleegkundige,somszelfs twee.Deintensivist is hun dokter.Zoiemandiseen superspecialist, dienaeen opleiding totanesthesioloog, neuroloog, internistofchirurg een extravervolgopleidingheeft gedaan

Op de icishet mogelijk alle lichaamsfuncties over te nemendoormiddelvan apparatuur of medicatie. Hetschrikbeeld vandeopdebuikbeademdepatiënten in Italië tijdensdecoronapandemieheeft aanhet grotepubliek latenzienhoe de longfunctiewordt overgenomendooreen buis in de keel.Maarook de nierfunctiekan worden overgenomenmet dialyse, of soms zelfsdehartfunctie door een speciale hart-longmachine.Ook voor de chirurgisdeiceen belangrijkeafdeling. Na eengrote operatie aandebuikblijven patiëntenereen tijdje ondernarcose om te herstellen

De volgende dagloopiklangs de ic om te kijken hoehet gaat metdepatiënt.Dit waseen goedekeuze,vertelt de intensivist. Mevrouwligtaan de beademingen heefteen infuus in de hals om haar bloeddrukteondersteunenmet speciale medicatie. Snel slaikhet nummer vandeintensivist op in mijn telefoon als”hulplijn”. Ditnummerzal ik vast nogvaker nodighebben.

Begonia op je bord

Wist je datjebegonia’s kunt eten?Zesmakenlekker bijeen brownie, vindtAnna Koster.Inhaar nieuwste boek zetze52eetbare bloemenindeschijnwerpers. Eenverrassende ontdekkingstocht voor wienog niet wist datjezóveel bloemenetenkunt.

tekst &beeld: UIT BESPROKEN BOEK

Langs de weg, in de tuin, in het parkofopdevensterbank: op allerlei plekkenvindjebloemen diejekunt eten. Datjeeen hapjekunt nemenvan de bloemetjes vanhet maarts viooltje,dat wetenveel mensen wel. Maar datje ookmadeliefjes kunt eten, en lavendel,enbegonia...? Bloemsierkunstenaar Anna Koster heeftzich gespecialiseerdineetbare bloemen. In ditboek zetzeervoor elke week vanhet jaar een in de schijnwerpers. Op een luchtige manier geeftzebij elke bloeminformatie,onder meer over bijwelke gerechten hijpast. Inspirerend en verrassend. NB: Let welopofjeecht met een eetbaresoorttemaken hebt! Vraag eventueeleen expertomadvies.Check ook of de plant zonder gifstoffenisgekweekt.

N.A.V. ”ELKEWEEKBLOEMEN OP JE BORD”, DOOR ANNA KOSTER; UITG.KNNV, ZEIST, 2023;144 BLZ.;€21,95.

Dit is een ode aan de begonia!

Misschien verwacht je een zoete

smaak vanwege de zoete kleuren van de begonia’s. De begonia verrast je juist, met een frisse appeltjes-zure smaak die perfect past bij brownies en bloemenbonbons.

De bloemen van de knolbegonia zijn soms op één plant verschillend; enkelbloemig of gevuld.

Alle begonia’s zijn eetbaar, maar smaken niet allemaal even goed; proef dus eerst voordat je ze culinair toepast.

Aangeenbrug Electro viert

30-jarig jubileum

Bij Aangeenbrug Electro verzorgen we al 30 jaar de verkoop en service van de betere merken witgoed. En dat wordt beoordeeld met een 9.5! De hele maand september zetten we elke week een andere productgroep in het zonnetje. De leukste acties, onze inzet voor de refit van de Africa Mercy en de aankondiging voor ons jubileumfeest op 6 en 7 oktober vindt u op onze website.

Oude Zandweg 24 | Westkapelle | 0118 - 57 24 27 | aangeenbrugelectro.nl Onze klanten waarderen onze service op Klantenvertellen met een 9,5

Al 30jaar dé witgoedspecialist van Zeeland Komt wel goed wi ialist v eland we

VERVOLGWOORDZOEKER DEEL 1

Deze vervolgpuzzelserie heeft alsthema: ”Beroependoorde eeuwen heen”. Streep in deze eerste puzzel de 77 beroepen wegenmaakvan de 14 letters dieoverblijven nogeen beroep Bewaar ditwoord.Bij de vierde puzzel staandeinzendopdracht en de te winnen prijzen.

AANNEMER

ABT

ACTEUR

ALLERGOLOOG

ANTIQUAIR

ARCHEOLOOG

ARTS

BAKER

BARBIER

BARISTA

BEROEPSDUIKER

BIOLOOG

BOER

BREINCHIRURG

BUDGETCOACH

COMPONIST

AT SI RAB TP KF OO SO LIF

RAAN EL LOT IM ME RM AN Y

CAN YN NA NR EA MU SI CU S

HP TN TA EKE JR EK KA PN I

EO IK EW TP KS TV IS SE RO

OEQ KN ME UIC OM PO NI ST

LT UA ID EB UD GE TC OA CH

OS AP EI IR DR EG AL SG HE

OO II RM TE SE KM EN GE RR

GD RTK SN IP CSU IE TO IJ A

DEKEN ME NEH II NON LV P

OC RIA OC CO TR BGD LO EE

KO IJ NR DOH REA LG NI OR U

TR BG EE DI ER TOL KE GO T

EA AN SR WR BM OO NO GR EG

RTK IS AVU IL NI SM AN IL

SE EN AT PR OF EE TS EREA

AUR OLO OG LB ARB IE RR S

SR UK ER RB OE RUC ID EPS

SEEE RE GRO ZR EVE WP RN

II TGL PRE GN AZ GE ZO IIJ

SN CL IE OT NE GI RID LO D

TE AL DS JU WE LI ERE IR E

EV OR TR SG LO ODG IE TE R

NO EREB OE LO GO PE DI ST

TH AR UE TC UR TS NI ME WZ

EVE RK EE RSRE GE LA AR R

DECORATEUR

DEKEN

DIRIGENT

DOCENT

DOKTERSASSISTENT

EPIDEMIOLOOG

ERGONOOM

ETSER

FILOSOOF

FYSIOTHERAPEUT

GEOLOOG

GLASSNIJDER

HERDER

HOVENIER IMKER

INPAKKER

JUWELIER

KAPITEIN

KONING

LASSER

LOGOPEDIST

LOODGIETER

LOOIER

MENGER

MODERATOR

MUSICUS

NANNY

NATUURKUNDIGE

NON

NOTARIS

OBER

OSTEOPAAT

PEDICURE

PILOOT POËET POLITIE

PRIOR

PROFEET

RECHTER

REGISSEUR

RENTENIER

RIJINSTRUCTEUR

ROEIER

SCHRIJVER

SJEIK

SLAGER

SMID

STEIGERBOUWER

TIMMERMAN

TOLK

TOLLENAAR

UROLOOG

VERKEERSREGELAAR

VERZORGER

VISSER

VODDENMAN

VUILNISMAN

WEBDESIGNER

WEVER

ZANGER

ZWEMINSTRUCTEUR

„Van de dertig mensen is er niemandindienst”

Serie hoofden handen

DEEL 5

IT-trainer met groene vingers

Samenmet een compagnonheefthij een trainingsbureau. Deelnemers krijgenerlesseninhet ontsluiten en zichtbaar makenvan data.Maar op dinsdagschuifthij de telefoon en laptop terzijde en gaat JarnoVisser(35) uit Ridderkerk aandeslagals hovenier.”Even watanders, fysiek werk.Het geeftbalansinmijnleven.”

tekst: AD ERMSTRANG beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN

De in Hendrik-Ido-Ambacht geboren en getogen ondernemer weet na het vwo niet goed wat hij moet gaan doen. „Ik kon prima meekomen, maar had er niet veel zin in om opnieuw voortdurend theoretisch bezig te zijn. In het laatste schooljaar was er op school een presentatie van een accountantskantoor. Lekker werken, één dag per week naar school Dat trok me wel.” „Net als de auto die beschikbaar werd gesteld”, glimlacht zijn echtgenote, die bij het gesprek aanwezig is Visser gaat als assistent-accountant aan de slag. „Het werk zelf lag me niet zo, evenmin als de hiërarchie in die sector.” Op zijn 21e krijgt hij een burn-out. De periode waarin de uitputting toeslaat, is een tijd van reflectie en luidt het einde van zijn accountantsbestaan in. „Ik ging nadenken over wie ik ben en wat ik wilde gaan doen. Veel mogelijkheden waren er niet, omdat ik mijn ervaring beperkt was.”

Hij wordt aangenomen als controller bij stichting Woord en Daad in Gorinchem. „Daarmee bleef ik enigszins in de financiële hoek, maar het gaf wel andersoortig werk. Ook daar werd ik niet helemaal gelukkig van. Ik heb het twee jaar gedaan en me toen ingeschreven als zzp’er. De opdrachten die ik kreeg, brachten me steeds meer in aanraking met de wereld van de IT

In die fase wees iemand mij op Power BI, een door Microsoft ontwikkeld systeem voor het visualiseren van data. Het programma helpt bedrijven om snel te kunnen sturen op actuele cijfers.”

Visser verdiept zich in het systeem, volgt zelf trainingen en komt in 2017 in contact met De Academies, een trainingsbureau dat met plannen rondloopt om voor Power BI een apart onderdeel op te zetten.

„Na een halfjaar kon ik het werk al niet meer aan. Ik was iedere avond druk met het maken van offertes en vijf dagen zat ik vol met bedrijfstrainingen of klassikale trainingen. Gelukkig konden we extra trainers gaan inzetten, waardoor ik meer tijd kreeg om de aansturing te doen.”

ONZICHTBAAR

In 2021 neemt Visser met een compagnon het hele trainingsbureau over. „De oude eigenaar kwam naar mij idee te weinig in beweging. Corona was daarin echt het kantelpunt, er was dringend behoefte aan adequate aansturing.” Het uitkopen van de oude eigenaar pakt goed uit. De Academies groeit hard gegroeid en is nu in deze specifieke sector marktleider „Dit jaar nam de omzet alweer met 60 procent toe.”

Visser omschrijft De Academies als een tamelijk onzichtbaar bedrijf. „We hebben geen locatie, van de circa dertig mensen is er niemand in dienst – de medewerkers zijn allen zzp’er. De trainingen worden gehouden bij bedrijven intern of op vaste locaties waar we zalen huren.”

Eind 2022 merkt Visser dat zijn energie afneemt. „Ik werkte veel vanuit huis, was altijd bezig in een zittend beroep en raakte een beetje in een impasse Onze vaste hovenier klaagde in die tijd dat hij het veel te druk had In een opwelling bood ik aan om hem te helpen.” Sinds die tijd is hij een dag per week hovenier bij een bedrijf uit Barendrecht. „Iedereen binnen De Academies weet dat ze me in principe op dinsdag niet lastig moeten vallen. Geen telefoontjes, de laptop thuis. Alleen in noodgevallen mogen ze me een sms’je sturen. Mij doet het echt goed Ik ben de hele

dag in beweging en kom los van het werk.” Zijn eigen tuin doet hij nog steeds niet zelf. In dat geval is de verleiding van telefoon en laptop te groot.

Visser maait gras, legt graszoden, snoeit hagen en wiedt onkruid.

Hij is betrokken bij de aanleg van nieuwe tuinen, doet stratenmakerswerk en plaatst schuttingen

De werkzaamheden zijn heel divers en gaan hem gemakkelijk af. „Van mijn 13e tot m’n 18e heb ik op zaterdag en tijdens schoolvakanties bij een hovenier gewerkt. Natuurlijk weet ik niet van ieder plantje de naam, maar het werk komt me niet vreemd voor.”

Hij maakt lange dagen, van ’s ochtends halfacht tot ’s middags halfzes. „Lichamelijk ben ik moe wanneer ik thuiskom, maar na een douche ga ik nog gerust een paar uurtjes op de bank mijn mails wegwerken. Daarvoor heb ik dan voldoende energie.”

Enkele malen blijft het werk niet beperkt tot een dag in de week „Er is veel te doen met name in het voorjaar en de zomer. Je bent dan al snel geneigd om vaker bij te springen Op een gegeven moment gebeurt dat dan steeds vaker, maar daar heb ik een punt achter gezet. Eén dag is voldoende, anders kom ik in de knel met mijn eigen werk. ”

Dat veel mensen klagen over het uurtarief van een erkende hovenier is onterecht, meent Visser. „Die mannen hebben veel kostbaar gereedschap en vaak gaat er wat kapot. Daarbij komt nog een bus. Als je ziet hoeveel wij met alleen een laptop in de hand per uur kosten, dan is een hovenier echt niet te duur.”

SPORTSCHOOL

Visser omschrijft zichzelf als een

„intelligentedoener. Ik ziesteeds kansen om hetbeter te doen.Als ik me daarin laat meevoeren, ga ik al snel over mijn grenzenheen.”

Zijn beweging in de tuinen vult hijaan meteen bezoek aande sportschool.„Datisnodig om het zittendewerktecompenseren.”

Metdecombinatievan zijn werk in De Academiesenals hovenier heefthij „een mooi evenwichtbereikt. Eerstwas hetnog een beetje zoeken,nuheb ik een vast ritme. Datisbelangrijkomrustinmijn hoofdtehouden.

Al tijdensm’n burn-out leerde mijn fysiotherapeut me datdrukke bezigheden methet hoofdkunnen leiden totstressinhet lichaam. Datuit zich door stijfheid, spierpijn en nekpijn.”

Hijheeftgeleerd om te relativeren. „Iedereondernemerheeft hetdruk. Ze hebbenvaak moeite om hunbedrijf lostezienvan zichzelf.Het is danbelangrijk om bewust een balans te zoeken. Hethelpt mijommezelfte beschouwen alseen voorbijganger. Zolang ik eigenaar vandit bedrijfben,steek ik daar mijn energieengaven in.Maarhet is niet de bedoelingdat ditbedrijf aanmij is opgehangen.Jehebtde plicht om goed voor je bedrijfen je werknemers te zorgen,maar je eigenconditieisnet zo belangrijk.Dezaterdagiser, behoudens een incident,voor mijn gezin. We hebbenvierkinderenendie hebbenook aandacht nodig. Nu liggen ze nogoptijdopbed,maarals ze groter worden,moetikdelaptop mogelijk ook’savondsterzijde schuiven.”

Hoelanghij ditwerkblijftdoen?

„Niettot mijn pensioen.Ikben een beetje ongedurigenkrijg de meeste energievan hetbouwen vanniets naar iets.”

„Ikben eenvoorbijganger”

En dan benjeleraar;wie waagt de stap naarhet onderwijs?

Basisscholenenvoortgezet onderwijsstaan te springenomleerkrachtenen docenten.Johan vanArnhemuit Staphorst (44) legt zich daar niet bijneer, maar probeertals leider vanhet project ”Endan benjeleraar” werken in hetreformatorischenchristelijkonderwijs te promoten.

Wewillenhavo- en vwoexamenkandidaten, Hoornbeeckstudenten en zij-instromers bewegenomde pabo of een lerarenopleiding te gaan doen,vertelt Johan. Hijweet uiteigen ervaring dathardnodig is,aangezien hijzelfaltwintig jaar in hetonderwijs werkt. Sindsaugustus 2001 is hijleerkrachtgroep 8opdeKoningWillem-Alexanderschool in Staphorst, daarnaast is hijstudieloopbaanbegeleider bijDriestarHogeschool en sinds1 januari2023projectleider bij”En danben je leraar”.

Hetmooieaan dielaatstefunctie is dathij vanuit zijn ervaring mensenenthousiast voor hetonderwijs kanmaken,vertelt Johan. „Als leraar geef je kinderen iets meeop

hunlevensreis. Je verteltuit Gods Woord; datishet mooistewerkdat er is.”

UURTJEVOOR DE KLAS

Zij-instromers wetenvaak niet goed wathun in hetonderwijs te wachtenstaat.Daarom organiseert ”Endan benjeleraar”regelmatig een ”Uurtjevoor de klas”. Belangstellenden kunnendan geheel vrijblijvend ervarenhoe hetisom voor een groeptestaan en leste geven. Komend najaar staat dit ”Uurtjevoordeklas” weer op de agenda voor bovenbouwklassen vanhavoenvwo.Dataenverdere info zijn te zijner tijd te vinden op de site endanbenjeleraar.nl/uurtjevoor-de-klas. Eerder ditjaar stondJohan op

hetchristelijk loopbaaneventvan Werk metTalent/EMG. „Daar had ik mooiecontacten en gesprekkenmet bezoekers”,vertelt hij. „Zosprak ik iemand diemoe was vanconstanttargets te moeten halen. Hijwilde graag iets doen metmaatschappelijkebetekenis. Eenander werkte al jarenopeen accountantskantoor en wildezijn kennisgraag op anderenoverdragen door wiskunde-ofeconomiedocentteworden. Datzijnde zij-instromers diewij graag enthousiastvoorhet onderwijswillen maken. Ik hoop datzij-instromers zich niet latenontmoedigen door de studielast.Vaak zijn er –afhankelijk vanvooropleidingenwerkervaring–vrijstellingen mogelijk en kunnenwemaatwerk leveren.”

Dit beeldschoneplantje schittertals dauw in de zonenheetdaarom zonnedauw. Dorstige insecten dieeropgaanzitten, komenechterbedrogen uit: de dauw blijkt lijm en hetplantje vleesetend.Langzaam sluitende‘vingers’ zich om de onfortuinlijke prooi, diedaarnageleidelijkaan wordtopgepeuzeld.

Feest in Leiden

Ons veertigjarig jubileum willen we de komende tijd op verschillende momenten vieren. We trappen af met een leuk dagje uit in Leiden D.V. zaterdag 21 oktober.

De dag begint om 10.00 uur op de Beestenmarkt. Daar staat het team van Terdege klaar om abonnees te verwelkomen.

Gewapend met een 17e-eeuwse plattegrond verkennen we vervolgens de historische binnenstad van Leiden. Onderweg moeten er allerlei vragen worden beantwoord om op het eindpunt terecht te komen. Verdwaal niet;-)!

Tussen de middag hebben we ruim de tijd om lekker te lunchen bij een van de vele restaurantjes in het centrum of om in een van de mooie parken te picknicken. ’s Middags stappen we op speciaal voor Terdege gereserveerde rondvaartboten voor een tocht door de grachten. Vaar mee langs de molen van de vader van Rembrandt van Rijn, ontdek de hortus vanaf het water en spot het huis waar koning Willem-Alexander in zijn studententijd woonde.

Voor de speurtocht én de rondvaart betalen volwassenen slechts 22,50 euro (niet-abonnees 30 euro), kinderen (4 t/m 12 jaar) slechts 9,50 euro. Meer informatie: terdege.nl/leiden.

Leids Ontzet De Burcht

Haring en wittebrood staan op 3 oktober nog altijd op het menu in Leiden. Door een groot deel van Zuid-Holland onder water te zetten, konden de watergeuzen op 3 oktober 1574 de stad bevrijden en de uitgehongerde bevolking haring en wittebrood brengen.

Even tijd over? Breng dan een bezoekje aan de burcht. Het ronde bouwwerk bevindt zich op een motte, een kunstmatige heuvel. Het is even klimmen, maar vele treden verder heb je een prachtig uitzicht over de stad

Vaar mee langs de molen van de vader van Rembrandt van Rijn

ADVIEZENVOOR EEN SOEPELESTOELGANG

Dwarse darmen

Devakantieisachter de n één opzicht k

kunnenjedarmen je flinkdwarszitten. Hoekan het datmensendie nooitlasthebbenvan verstopping, op de campingplots te makenhebbenmet een stakende stoelgang? DiëtistWilma Bouwmangeeftadviesbij verstoppingenanderedarmklachten. tekst: FIJA NIJENHUIS beeld: MARTHE KOK -ROUKENS

Tijdens de vakantie hebjeeen ander dagritme danthuis.Jeeet anders en drinkt vaak minder.Dat kunnen oorzakenzijnvan verstoppingtijdens de vakantie,aldus WilmaBouwman,een van de praktijkeigenarenvan Dieetzorg Friesland.Ook stress kanmeespelen. „Stressof er onderweg weleen wc in de buurtisals je dienodig hebt.Ofjevraagtjeafofdewcop de campingschoon genoeg is en of er voldoende privacyis. Metals mogelijk gevolg datjedeontlastingtelanggaatophouden.”

De link tussen stress en darmen is bekend. Niet voor nietswordendedarmenook wel ”ons tweede brein” genoemd. Stress kan ook hettegenovergestelde vanverstopping totgevolghebben, bijvoorbeeldbij vliegangstofvooreen spannendeafspraak. De darmen kunnendan onverwacht flinkin beweging komen.

Je zoueen laxeermiddelkunnennemen bij verstopping, maar diëtistWilma Bouwman zoektdeoplossing liever in goedevoeding. Welzogezond. En bijverstopping om nog een redenbelangrijk: door te eten zetjeje darmen in beweging.

KUN JE IETS DOEN OM VERSTOPPING

TIJDENS DE VAKANTIETEVOORKOMEN?

„Het is belangrijk voldoendetedrinken.Je hoortweleens datmen onderweg of tijdens een dagtripminderdrinkt, om maar niet naar de wc te hoeven.Maarhet is voor een goed ontlastingspatroon beteromwel voldoendevocht totjetenemen.Per dag 1,5tot 2liter.Als je veel zweet, hebjenog meer nodig. Benjealopjevakantieadres en hebjelastvan verstopping, eet dan veel fruit, groenteenvolkorenbrood,want daar zittenvezelsinendie bevorderen de darmwerking. Andere tips om obstipatie te voorkomen: beweging werktpositief, dusga lopenofzwemmen,lig niet de hele dagop hetstrand. En neem de tijd om naar de wc te gaan,ook op de camping.”

ER ZIJN OOKMENSEN DIE BUITEN DE VAKANTIES OM ”NIET NAAR DE WC KUNNEN”. BIJ WELKE KLACHTEN SPREEK JE VANVERSTOPPING?

„Erzijnmensendie elke dagontlasting

hebben, maar er zijn ook mensen diehun ontlasting eensindetweedagen of eensin de drie dagenkwijtraken. Alspoepniette dikenniettedun is,wespreken ook wel vanworstvormig,dan maakthet niet uitof je een keer perdag of een keer pertweeof drie dagengaat. Maar alsontlastinglanger in de darmen zitenjehebtmoeiteomdie eruittekrijgen,dan is er sprake vanobstipatie.”

WATKUNNEN OORZAKENZIJN?

„Obstipatiekan ontstaan doordatjete weinig vezels binnenkrijgt. Diezittenvooral in groente, fruit, volkorenbrood,noten en peulvruchten.Maarheelvaakdrinken mensenteweinig, waardoor de ontlasting hard wordtenermoeilijkuitgaat.Ensommigen gunnenzichzelfgeentijdomnaardewc te gaan.Dan voelen ze weldat ze moeten, maar ze negerendeprikkel. Je kunt hetbest een keer even ophouden,maarals je het geregeld doet,jegaatbijvoorbeeldnooit op hetwerknaardewc, dankun je echt last krijgenvan verstopping.Ook weinig beweging kantot verstopping leiden,net alseen onregelmatig eetpatroon.Een ontbijtoverslaanis, zekerals je al darmklachten hebt, niet verstandig.Wantdoor te ontbijtenzet je de spijsvertering,dus ook je darmen,aan hetwerk.”

VERSTOPPING KANOOK EEN BIJWERKING

ZIJNVAN BEPAALDE MEDICIJNEN. WELKE BIJVOORBEELD?

„Deijzerpreparaten diejebij bloedarmoede krijgt,staan erom bekend,maarook antidepressiva en sommige pijnstillers kunnen obstipatie alsbijwerkinghebben. Alsjedeze medicijnen nodighebt, is hetextra belangrijk datjegenoegvezelsbinnenkrijgten voldoendedrinkt.”

HOEVEEL VEZELSHEB JE OP EEN DAG NODIG?

„Het advies voor vrouwentot vijftigjaaris

30 gram perdag en voor mannen40gram. Benjeboven de vijftigjaar, danis25gram vezels genoeg voor eenvrouw en 35 gram voor een man. Voor veel mensen is het moeilijk om zo veel vezels perdag binnen

te krijgen. Eenvolkorenboterhambijvoorbeeldbevat 2,3gramvezels. In een appelzit 2,7gram. Er zijn welmanierenomeenvoudigaan watmeer vezels te komen. Eetje weleensontbijtkoek,vervang diedan door de zero-variant of metmindersuiker, die bevattenextra veel vezels.Enben je gewend om bruinbrood te eten,stapdan over naar volkorenbrood.Eet je vaak pasta, neem dan de vezelrijke versie.”

WAAROM ZIJN VEZELS ZO GOED VOOR JE DARMEN?

„Vezelsprikkelen de darmwand,zegeven alshet ware elke keer een ‘speldenprik’ aandedarmwand, waardoor de darm gaat bewegen. En hoemeer de darm beweegt, hoegemakkelijker hetetennaarhet einde toegaat. Dusdedarmbewegingwordt er betervan en voedselblijftniettelanginde darmen,waardoor de ontlasting niet te dik of te dunwordt.”

MAAR JE KUNT VANVEZELS OOK JUIST

LÁST KRIJGEN, ZOALS EEN OPGEBLAZEN GEVOEL.

„Ja, datklopt.Dat gebeurtsomsals iemand in kortetijdvan weinig vezels naar veel vezels gaat.Endan zijn de onoplosbarevezels vaak de boosdoener.Erzijntweecategorieen: onoplosbarevezelszittenindegranen, zoalsinbrood,havermout,volkorenpasta. Oplosbarevezelszitteningroente,fruit, aardappelenenpeulvruchten. Alsmensen klachten krijgenvan onoplosbarevezels, is hetaan te radenmeer oplosbarevezelste gaan eten

Hetisook verstandig om hetetenvan vooral onoplosbarevezels, dusbrood en andere granen,optebouwen. Datgeldt zeker alsjeereerst weinig vanbinnenkreeg.Als je nooitvolkorenbrood eet en je gaat ineens over op eenflinkestapel, danisdeovergang groot. Geef je lichaamdus de kans om eraan te wennen.”

EN ALS HET NIET LUKT OM VOLDOENDE VEZELS BINNEN TE KRIJGEN?

„Als je hetaanbevolenaantalgramvezels niet helemaal haaltengeen darmklachten hebt,dan is hetnietper se nodigommeer

vezelstenemen.Het is welgoedtebedenkendat vezelrijke voedingnietalleen goed is voor je darmen,maarook voor je gezondheid in hetalgemeen. Voldoendevezelsin de voedingverkleint onderanderehet risico op hart-envaatziektenenkanker. Hebjeobstipatieenhet lukt je niet om voldoendevezelsmet je voedingbinnen te krijgen, danraden we in onze praktijk behalvezemelen soms psylliumvezels aan. Ditzijnvezelsuit suikerbiet,die je zowelbij de drogistals in de supermarkt kunt kopen. Hetisbewezen datzehelpentegen verstopping.Jekuntdevezelsmengenmet bijvoorbeeldwat vruchtensapofyoghurt.Het is belangrijk hierbijeen extraglaswater te drinken. Alsjeteweinigdrinkt, werken de vezels juistextra verstoppend.”

EEN ANDERE ZITHOUDING KANOOK HELPEN BIJ VERSTOPPING. HOE ZIT DAT?

„Inlandenwaaralleen hurktoilettenzijn, hebbenmensenminderlastvan obstipatie en aambeien.Aambeienzijnbobbeltjesinde darm,vlakbij de anus,die kunnenjeuken en bloeden. Ze ontstaan alsjevaakmoet persen om je ontlasting eruittekrijgen Alsjeopeen gewone wc zit, is een belangrijkebekkenbodemspierslechts gedeeltelijk ontspannen, waardoor je meer moeite moet doen om de ontlasting eruittekrijgen.Hurkend is deze spiervolledigontspannenen glijdt de ontlasting er gemakkelijker uit. Je kunt je voeten op een krukje voor de wc zettenomdehurkhouding na te bootsen. Eenanderetip voor eenregelmatige stoelgang:neem de tijd,garustigtienminuten op de wc zitten, neem eenboekjemee. Als je dagelijksophetzelfde tijdstip datvoor jou geschikt is naar de wc gaat,kan dathelpen.”

VEEL DIËTISTEN, OOK JULLIE, BEHANDELEN MENSEN MET HET PRIKKELBAREDARMSYNDROOM (PDS). WAT IS DIT VOOR AANDOENING?

„PDS is watvroeger eenluiedarmof spastische darm werd genoemd. Symptomenzijnonder andere buikpijn,obstipatieofdiarree, een opgeblazen gevoel en soms winderigheid.Jekrijgtdediagnose

niet zomaar.Eerst bepaaltdehuisartsofde klachten overeenkomen metPDS.Daarnais hetvan belang datanderedarmaandoeningenwordenuitgesloten,denkaan coeliakie of eenontsteking. VolgensdeMaagLever Darm Stichtingheeftnaarschatting ruim 10 procentvan de bevolkingPDS.Dat is een flinke groep.”

WELKE VOEDINGSADVIEZEN GEEF JE BIJ PDS?

„Ineersteinstantie gaan we hetaantal vezels verhogen en zorgen datmen genoeg drinkt.Als datniethelpt,zoekenweverder. Sommige mensen metdezechronische darmaandoening hebbenhet idee datze gevoelig zijn voor bepaalde voedingsmiddelen, denk aanmelk, brood of fruit. Meteen speciaal dieetkunnenweuitzoeken op welke stoffenhun darmen reageren.Dit is het fodmap-dieet.Deletters in ”fodmap” staan voor afkortingenvan bepaalde typenkoolhydraten waar je klachten vankuntkrijgen. Er zijn steedsmeer aanwijzingen dathet vermijdenvan een of meer vandie koolhydraten,die ”fodmaps”wordengenoemd, voor sommige mensen metPDS verlichting vandeklachtenkan geven. Maar omdat heteen complexdieet is,moetjehet onder begeleidingvan een diëtistdoen. Ookkost hetdenodigetijd. Eerstlaatjeeen week of zesdefodmaps wegendaarnagajezeeen voor eenweer invoeren.Almet al benjezo’n drie maandenbezig om uittezoekenwelke productenwel en welkegeen klachten geven. De uitkomsten kunnenheel verrassend zijn. Bijvoorbeeldiemanddie dachtgeen brood te kunnenverdragen,maargevoeligbleek voor champignons(de fodmap polyol), dieze dagelijksat. Of mendenkt last te hebbenvan melkproducten, terwijluiteindelijkuiende boosdoener blijkentezijn.”

IS HET FODMAP-DIEET ALLEEN BEDOELD

VOOR MENSEN METPDS?

„Ja, hetisspeciaal voor henontwikkeld in Australië. HetMartini Ziekenhuis in Groningenheeft hetinNederland geïntroduceerd.”

STEL, JE HEBTGEEN PDS,MAAR JE

HEBTHET IDEE DATJENIET GOED TEGEN

MELKPRODUCTEN KUNT. IS HET VERSTANDIG

OM ZELF MET JE VOEDING AAN DE SLAG TE

GAAN EN EEN TIJD GEEN MELKPRODUCTEN TE ETEN EN DRINKEN?

„Lactose,ook welmelksuikergenoemd, veroorzaaktbij sommige mensen krampen, winderigheid of een opgeblazen gevoel.Lactose zitinmelk, yoghurtenvla.Somsheeft iemand diegeen melk verdraagt, watminderlastvan een zuurdermelkproduct,zoals karnemelk. Hetisprima om een paar weken de melkproductenweg te latenentekijkenof je klachten verminderen. Is datinderdaad het geval, danishet welbelangrijkeen alternatief voor melk te nemen, zoalslactosevrijemelkof sojamelk.”

WANNEER IS HET VERSTANDIG NAARDE DIËTISTTEGAAN?

„Als je de diagnose PDShebtenjehebtveel klachten,dan is hetgoedomeensmet een diëtistjeeetpatroon door te spreken. Hetis heel lastig om zelf uittevindenwaarjeopreageert. De diëtistisbij uitstekdedeskundige diejebij ditsoortklachtenkan ondersteunen en adviseren. De consultenwordenvergoed vanuit de basisverzekering.Bij darmklachten gevenwij er in onze praktijk de voorkeur aan datjeeerst bijdehuisartsbentgeweestomje klachten te bespreken. Maar in principe is de diëtistvrijtoegankelijk.”

MEER INFORMATIE:MLDS.NL, DARMGEZONDHEID.NL, THUISARTS.NL

Chantal de Hoop begeleidt jongeren:

“We zien ouders en jongeren weer vertrouwen krijgen”

De snelle maatschappelijke veranderingen en de technologische vooruitgang gaan ook onze jongeren niet voorbij. Het maakt het leven voor hen er niet altijd gemakkelijker op. De lat ligt hoog en ze voelen vaak weinig perspectief. Met stress, moeilijk gedrag of zelfs schooluitval tot gevolg. Bij De Hoop ggz kunnen deze jongeren terecht voor hulp.

Chantal de Hoop – ze heeft haar achternaam mee! – is groepsbegeleider bij de Kind- en Jeugdpsychiatrie van De Hoop ggz. "Wij zien de problemen echt toenemen. Gelukkig zijn de wachttijden bij De Hoop kort. Veel mensen weten niet dat De Hoop meer doet dan verslavingszorg. Maar bij ons komen ook jongeren met angst- en stemmingsstoornissen, trauma, autisme of ADHD. Zeker in onze deeltijdbehandeling kunnen we hen goed verder helpen."

BASISHOUDING

De deeltijdbehandeling bij De Hoop duurt veertien weken. De behandeling bestaat uit therapie én christelijk onderwijs en is bedoeld voor jongeren van 12 tot 18 jaar. De groep jongeren die Chantal begeleidt heeft een heel diverse kerkelijke achtergrond. "We zien ook veel jongeren uit reformatorische kerken. Bij De Hoop werken we professioneel met beproefde methodieken. Maar we hebben een extra: onze basishouding van liefde en genade vanuit ons

Even ontspannen met een van de begeleiders (niet Chantal)

christelijk geloof. Dat is voor mensen belangrijk."

KLEINE WEEKDOELEN

De problemen waarmee onze jongeren te kampen hebben, zijn groot. In veertien weken zijn die niet allemaal verdwenen, zegt Chantal. “Het gaat uiteindelijk om de vernieuwing van hun denken. Dat is een voluit Bijbelse term. We leren jongeren hun gedachten te onderzoeken en oefenen samen in anders denken. We stellen kleine weekdoelen, maar uiteindelijk gaat het om grote dingen. Dat ze weer naar school kunnen. Dat er weer ritme is in hun leven. Of dat ze hun angsten overwinnen.

PERSPECTIEF

Soms vragen ouders me: ‘Kan dit ooit goedkomen?’ Een situatie kan zo uitzichtloos lijken. Als ouder voel je veel onmacht: ‘Als ik dit loslaat, wat gebeurt er dan?’ Die onzekerheid mag er zijn. Jongeren hebben geen zelfverzekerde ouders nodig, maar ouders

die hun onvermogen erkennen en hun kinderen in gebed bij de Heere brengen. Ik zie hier dat ouders en jongeren weer vertrouwen krijgen. Natuurlijk is het een lange en moeilijke weg. Maar we leren hun hoe ze die weg moeten gaan. En dat geeft perspectief en ruimte.”

Mijn kind loopt vast, wat kan ik doen?

1. Houd het gesprek open. Zorg dat jullie naast elkaar blijven staan en niet tegenover elkaar;

2. Als het gesprek met uw kind moeilijk is, zoek iemand die wel ingang krijgt;

3. Zoek passende hulp, ga naar uw huisarts of het sociaal wijkteam;

4. Praat er met andere mensen over hoe het voor u voelt;

5. Bid voor uw kind(eren).

Wil je meer weten? Kijk op www.dehoop.org/hulp-voor-kinderen-en-jongeren, bel 078 6111318 of stuur een e-mail naar aanmeldingkjp@dehoop.org.

Geen fijn vooruitzicht

De dokter realiseert zich dat ik bloedverdunners gebruik. Het blijkt een reden om de sessie af te blazen. Als ik een bloedinginmijnruggenmerg krijg, is er kansop eenalgeheleverlammingvan mijn onderdanen. Nee, dat is geen fijn vooruitzicht. Dit moet ik weer even verwerken. Ik lijk op het nippertjebehoed voor een heel nare complicatie: een mogelijke dwarslaesie.

Ze brengt de enorme pleister

aan

op m’nrug alsofzeeen muurtje aan hetbehangenis

Hetzat B. Rekebeen niet mee, afgelopen voorjaar.Hij maakte een val die grotegevolgen had.Deel 22: ”Wat een gedoe!”.

Maar zuster Iris wasmet ditideegekomen,omdat mijveelpijntewachten staat alsmijngeopereerde been straks door eenCPM in beweging wordt gehouden Ookgeen fijn vooruitzicht.Men heeftnog weleen alternatief. Ergens bovenmijn hoofdwordt eenslang metdrukknopgehangen. Daar magikdan op drukkenals de pijn te hevigwordt.Ikgeefmezelfzoeen pufjemorfine datvia eeninfuusin mijn lichaamterechtkomt.Zes minutenlater kanenmag ik weer drukken. Ik begrijpdat er vanslapenvoorlopig niets komt.Detherapeut verschijnt meteen kolossaleCPM.Nauwelijksheeft de manzichaan me voorgesteldofikzie vanuit mijn ooghoekendehelecolonne diemedaarstraksverlaten heeft, weer naderen. De groep houdthaltaan hethoofdeind vanmij bed. Twee dokterslijkeneen samenspraaktehebben ingestudeerd.„We hebben uw casusinhet team besproken”,zegtdeéén.„We hebben onze baas erover benaderd”, zegt de ander. „We hebben de boeken erop nageslagen.” „Wezijntot de conclusiegekomen datwe bijutóch de pijn kunnen bestrijden meteen katheter in uw rug. Metdemedicatie dieugebruiktisdekansopeen bloeding in hetruggenmergeigenlijk verwaarloosbaar.” Ik zetgrote ogen op.Wat eengedoe!Enverwaarloosbaar…Dan is er toch nogeen kleine kans dat… „Dus aanudekeus, watwiltu?” Heel even denk ik na.„Doemaar!”Het ritueelvan daarstraks herhaalt zich:Benen buiten boord, rug krommen. Nu word ik welverdoofdenkrijg ik eenslangetje in de rug. Zo gepiept! Hetslangetje wordtvastgezet meteen pleister diem’n helerug bedekt.ZusterIris brengt hem aanalsof ze eenmuurtje aanhet behangen is.Dan magdefysiotherapeut zijn gang gaan metz’n beweegmachien. Hetdingisnauwelijksinbeweging of ik begrijpdat ik eengelukkigmensgawordenmet de pijnpompleidingnaarmijn rug. Deze beweging is absoluut geen pretje

Het Zweeds slapen opnieuw uitgevonden

Het handgemaakte bed van AYA OF SWEDEN is de combinatie van pure ambacht en high-end innovatie samen in één bed. Je lichaam herstelt maximaal van alle inspanningen van de dag.

Dé Zweedse pluspunten:

Kom het zelf ervaren!

+ Geen naad in het midden.

+ Door de pocketveren in het matras te draaien wordt er een ultra elastische schouderzone gecreëerd.

+ Zweedse pocketveren die 20 jaar meegaan.

+ Innovatieve afdeklaag vastgeritst op het matras.

+ Uw dekbed is gemakkelijk in te stoppen.

beddenspecialist VAN VELDHUIZEN

+ Molton en hoeslaken zijn vastgeritst, zodat ze niet kunnen verschuiven

+ Matras hoeft niet gedraaid of gekeerd te worden.

+ Het meest puntelastische matras dat er op de markt wordt aangeboden. Gegarandeerd een goede ondersteuning voor uw rug.

Vier stellen over hun eerste ontmoeting en daarna

Liefde in de schoolbanken

Naar school of je stageplekgaan wordt ineenszoveel leuker als je liefdaar ook rondloopt. Deze vier stellen wetendat uit ervaring. Al verliepnietelkeontmoeting even romantisch.Kathleen:”Ik dachteerst:wat is datnou voor eenvreemdventje?”

tekst: JACOMIJN ARIAKHAH beeld: TINEKE VANDER EEMS, WILLEMIENE SMITS

„Uit ongemak heb ik veel flauweopmerkingen en woordgrapjes gemaakt”

„Grappig verhaal”

Wie: Maarten en Kathleen van Belzen (beiden 23) uit Grijpskerke

Waar: Hoornbeeck College Goes, oktober 2016

Kathleen: „Maarten deed de opleiding sociaal agogisch werk (saw), ik die voor onderwijsassistent. Hij kreeg aan het begin van het eerste jaar een les persoonlijke verzorging, waarbij hij en zijn klasgenoten haren moesten leren wassen.

Omdat hij goed met een andere jongen in zijn klas overweg kon, hadden ze bedacht elkaars haren te wassen. Lekker makkelijk Maar ze moesten ook met vrouwenhaar oefenen, want dat is anders.

De meiden uit zijn klas waren al aan de beurt geweest en wilden niet nog eens. Dus ging de docent de gang op, waar ik net langsliep, en zei: Jij hebt lang haar, kom maar eens mee naar binnen. Ik had een tussenuur en wist niet dat jongens mijn haar zouden gaan wassen, anders had ik denk ik ”nee” gezegd. Toen zat ik daar ineens met twee van die jongens. Ik dacht: wat overkomt me nu toch weer?

Ik had best lang haar. De jongens deden er veel te veel shampoo in, dus dat kregen ze niet uitgespoeld. En ik herinner me dat Maarten me de hele tijd meisje noemde als hij het tegen zijn vriend over mij had. Het meisje dit en het meisje dat Tot hij zei: „Heeft het meisje ook een naam?” Maar ik heb die niet gegeven. Ik dacht: dat hoef je niet te weten.”

Maarten: „Op die lessen persoonlijke verzorging wordt veel gemopperd. Het is echt een moetje. Dat haren wassen werd bij ons één grote rommel. Ze moest haar hoofd achterover leggen in een wasbak met een soort komvorm. Met maatbekers water spoelden we de shampoo uit het haar van Kathleen Haar haren kwamen telkens in het putje, waardoor de waskom overstroomde en het

een bende werd. Nadat de andere meiden het haren wassen hadden afgemaakt, moesten we Kathleens haar nog borstelen Ook dat was geen succes. Uit ongemak heb ik maar veel flauwe opmerkingen en woordgrapjes gemaakt.”

Kathleen, giechelend: „Door die opmerkingen vond ik je zo apart. Toch had je denk ik wel indruk op me gemaakt, die dag.”

Maarten: „Ik vond je gelijk al leuk om te zien. En sinds die dag kwam ik je opeens overal op school tegen En je bent me die middag op Insta gaan volgen.”

Kathleen: „Jij stuurde gelijk een berichtje om sorry te zeggen.”

Maarten: „Zo is het een tijdje heen en weer gegaan, totdat Kathleen me haar nummer stuurde en we zijn gaan appen. Ook liepen we vaak met elkaar mee van het station naar school. In de kerstvakantie kwamen we erachter dat we het niet leuk vonden om elkaar twee weken niet te zien Toen hebben we in februari verkering gekregen.”

Kathleen: „Op den duur dacht ik: wanneer ga je me nu vragen?”

Maarten: „Je stuurde een plaatje naar me met daarbij de tekst dat ieder klein persoon een lang persoon nodig heeft. Die hint kwam wel binnen, maar ik wilde me niet laten dwingen door onze omgeving die er telkens naar vroeg En ik wilde zeker weten dat we de juiste stap zetten.”

Kathleen: „Dat hebben we gedaan. En anderhalf jaar geleden zijn we getrouwd. Apart hè, hoe je elkaar kunt ontmoeten? Toch denk ik dat onze grappige ontmoeting zo bestuurd is. Het heeft gewoon zo moeten zijn dat Maarten en ik elkaar op het Hoornbeeck hebben leren kennen.”

„Veel te vertellen”

Wie: Arjan en Sanneke van Eckeveld (27) uit Opheusden

Waar: Jacobus Fruytier Scholengemeenschap, eind 2008

Sanneke: „We kregen op de middelbare school verkering, in de eerste klas.”

Arjan: „Ik kwam er via een vriendin achter dat Sanneke me leuk vond. Daarom ging ik af en toe bij Sanneke’s klas kijken.”

Sanneke: „Arjan zat op de havo, ik op het vmbo. Op een gegeven moment stond de halve havoklas voor ons raampje te lachen. Toen ik naar buiten liep, stond die vriendin daar. „Ik moet van Arjan vragen of je verkering met hem wilt”, zei ze. Daarna liepen hij en ik onwennig achter elkaar aan de trap af. Bij de bus zeiden we ”doei” tegen elkaar. En zo hadden we verkering. Maar eenmaal thuis durfde ik niet meer Toen heeft mijn oudste broer het voor me uitgemaakt door een mailtje te sturen naar Arjan. Al bleef ik hem wel leuk vinden.”

Arjan: „We waren jong en het was niet zo serieus. Ik was een stoere jongen en maakte graag indruk. Dat ze het diezelfde dag nog uitmaakte, vond ik jammer, meer niet. Al heb ik wel altijd een zwak voor haar gehouden”

Sanneke: „Na de middelbare school ben ik de opleiding voor onderwijsassistente gaan doen, daarna deed ik de pabo.”

Arjan: „Ik werkte in de beveiliging en heb een tijd van God los geleefd. Ik raakte verslaafd aan drank en drugs en ben op mijn tweeëntwintigste opgenomen geweest in een kliniek Tijdens de herstelperiode vond ik met vallen en opstaan de weg naar God terug.”

Sanneke: „Ik kon na mijn opleiding terecht bij een basisschool in Bennekom en vond woonruimte in Ede. Toen dacht ik meteen aan Arjan, omdat ik wist dat hij daar woonde Via een vriendin kreeg ik zijn telefoonnummer, waarna ik een appje heb gestuurd. Zo is

ons contact weer begonnen.”

Arjan: „We hadden elkaar een hoop te vertellen. Maar bellen deden we niet, dat vonden we allebei te spannend. Ik was ook nog maar anderhalf jaar nuchter en moest op een gezonde manier leren omgaan met relaties en gevoelens. Uiteindelijk heb ik haar mee uit gevraagd. Ik was zo zenuwachtig dat ik de avond ervoor bijna heb afgezegd.”

Sanneke: „De eerste ontmoeting voelde heel vertrouwd. Maar het duurde lang voordat we verkering kregen Ik wilde rustig aan doen, omdat ik soms twijfelde. Ook nog in onze verkeringstijd. Onze levens waren best verschillend Ik werkte en Arjan was nog bezig met zijn herstel en een opleiding. Ik heb me altijd flierefluitend door het leven bewogen, Arjan is door een diep dal gegaan Soms vond ik het moeilijk om te ontdekken of bepaald gedrag bij Arjan hoorde, of bij zijn herstel.

Pas toen we meer naar elkaar toe groeiden, zijn die twijfels weggegaan We zijn inmiddels getrouwd en hebben ruim vier maanden geleden een dochtertje gekregen.”

Arjan: „Ik ben nu ruim vijf jaar nuchter, maar ga nog steeds naar zelfhulpgroepen. Een verslaving verdwijnt nooit, je leert er alleen mee omgaan.”

Sanneke: „Vroeger vond ik dat soms een angstige gedachte. Wat als ik met hem trouw en hij valt terug, wat dan? Toch hebben we er samen vertrouwen in gekregen dat het goed komt.” Lachend: „Ik zat pas borstvoeding te geven Jij zat op de bank een puzzel te maken en zei: „San, als je me op de Fruytier had gezegd dat we er vijftien jaar later zo burgerlijk bij zouden zitten samen, had ik je keihard uitgelachen.” We hadden dit geen van tweeën kunnen bedenken.”

„Mijnoudstebroer heeft hetvoormeuitgemaakt door eenmailtjetesturen naarArjan”

„Op een gegeven moment bespraken we geen schoolopdrachten meer, maar andere dingen”

„Een echt Schutsestel”

Wie: Joost (27) en Wilna (30) Potappel uit Stavenisse

Waar: Zorginstelling De Schutse, 2015

Wilna: „Ik werkte als verpleegkundige bij De Schutse toen Joost daar in 2015 binnenkwam als stagiair. Hij deed de opleiding verzorgendeIG aan het Hoornbeeck College Vier dagen per week werkte hij bij De Schutse, één dag ging hij naar school. We komen allebei uit Stavenisse en zaten in dezelfde kerk, maar hadden elkaar nooit echt gesproken Tot Joost in december 2015 avonddienst had en ik slaapdienst. Toen hebben we een tijd met elkaar zitten praten Wat later moest hij van het Hoornbeeck wisselen van begeleider en toen ben ik dat geworden. We kwamen daardoor vaker bij elkaar om opdrachten te bespreken. Tot het op een gegeven moment geen opdrachten meer waren die besproken werden, maar andere dingen In december 2016 hebben we verkering gekregen. Toen mocht ik zijn begeleider niet meer zijn. Dat kwam goed uit, want als zijn vriendin kon ik hem mooi helpen met zijn opdrachten.”

Joost: „Ik heb drie jaar stage gelopen bij De Schutse. We waren twintig en drieëntwintig jaar toen we elkaar leerden kennen. Wat er zo klikte? Onze gesprekken werden steeds inhoudelijker. Al was ik in het begin best voorzichtig om in een relatie te stappen, omdat een jaar eerder mijn verkering was uitgegaan Toch wisselden we na dat gesprek in december 2015 telefoonnummers uit.”

Wilna: „De eerste tijd appten we maar zo af en toe eens met elkaar. Pas later, toen hij bij mij thuis kwam om opdrachten te bespreken, ontstond er meer.”

Joost: „Hoe meer opdrachten er toen te bespreken waren, hoe liever. Dan zeiden ze thuis: „Moet je nu alweer weg?” Lachend: „Maar ik moest goed leren voor mijn studie natuurlijk.”

Wilna: „Als hij er was, klapte Joost zijn laptop open en begonnen we altijd vol goede moed met de opdracht. Maar al snel weken we van het onderwerp af. „O ja”, zeiden we dan een tijd later, „we zaten hier voor een schoolopdracht. Zullen we daar nog wat aan proberen te doen?”

Dat we allebei bij De Schutse werkten, was soms wel ingewikkeld. Vooral toen anderen doorkregen dat er meer speelde tussen ons, maar we zelf nog niet zover waren om ermee naar buiten te komen. Ik weet nog dat een collega eens binnenkwam toen we samen in het kantoor zaten „En, wanneer is het zover?” vroeg ze. Wij keken elkaar aan en werden allbei rood. Het was voor onze collega’s dan ook geen verrassing toen we uiteindelijk in december 2016 verkering kregen.”

Joost: „We werken nu nog steeds allebei bij De Schutse, maar niet meer op dezelfde groep. Ik werk met cliënten in de tuin van de zorginstelling, Wilna werkt op een groep met lage niveaus We hebben dezelfde werktijden en rijden samen naar Oud-Vossemeer, maar we zien elkaar soms de hele dag niet.”

Wilna: „Toen we trouwden hebben we na de kerkdienst ook een speciale receptie gehouden voor de collega’s en cliënten van De Schutse. Een cliënt heeft ons toen een mand met appels cadeau gegeven. Ik heet namelijk Dorst met mijn achternaam, en Joost Potappel. Dat waren potappeltjes voor de dorst, zei hij. Hij vond het prachtig dat hij dat helemaal zelf verzonnen had. Er werden wel vaker grapjes over ons gemaakt. Toen ik onlangs twaalfenhalf jaar in dienst was, werd het ook nog even benoemd dat we een echt Schutsestel zijn.”

„Samen sterk staan”

Wie: Tim (30) en Hanna (29) Hovius uit Stolwijk

Waar: Driestar College, 2010

Hanna: „In november zijn we alweer tien jaar getrouwd. Tim en ik leerden elkaar kennen in Gouda, op het Driestar College. Tim zat daar op het vwo, ik op het vmbo. DirkJan, een gezamenlijke vriend van ons, zei tegen Tim: „Ik ken een leuk meisje voor jou.”

Tim stuurde me vervolgens een berichtje dat hij me wilde ontmoeten Ik dacht: waar komt dit nou weer vandaan? Maar ik heb het een kans gegeven, omdat het me grappig leek. Ik zat in de vierde en moest nog een week naar school voordat de examens begonnen. Tim wachtte mij op buiten het tekenlokaal, waar ik les had. De leraar kreeg door dat ik zenuwachtig was voor iets. Mijn vriendinnen zeiden: „Ze heeft straks een date, meneer.”

De docent ging op de gang kijken, en ja hoor, daar stond hij

Ik was 15 en Tim 17 toen we elkaar leerden kennen. Op 14 mei 2010 kregen we verkering, op 17 mei begonnen de examens. Ondanks alle afleiding ben ik nog geslaagd ook. Had Dirk-Jan ons niet aan elkaar voorgesteld, dan hadden we elkaar nooit ontmoet. Want Tim had in een ander gebouw van de Driestar les dan ik.

Elkaar blijven zien was wel lastig toen ik niet meer naar Gouda hoefde. Ik woonde in Bergambacht en Tim in Haarlem. We hadden geen rijbewijs of brommer. Het kostte tweeenhalf uur om van zijn huis naar mijn huis te komen. Maar we hadden het ervoor over. Dat interesseert je op zo’n moment niets, dat doe je gewoon

Na de zomer ben ik verpleegkunde gaan studeren aan het Hoornbeeck College in Rotterdam Na schooltijd kwam Tim vaak naar Rotterdam en gingen we samen nog even de stad in. Omdat we nog superjong waren,

spraken we maar een keer in de maand in het weekend af De ene keer bij mij thuis, de andere keer bij hem thuis

Nadat hij voor het vwo geslaagd was, ging hij in Leiden informatica studeren. Ook toen namen we vaak de trein naar elkaar toe Als je erover nadenkt hoe ingewikkeld het was om af te spreken, vraag ik me af hoe we het volgehouden hebben.

In juli 2013 raakte ik zwanger van onze oudste, Naomi. Dat was niet helemaal de bedoeling In november zijn we getrouwd en in april 2014 kwam ze ter wereld. We betrokken samen een appartementje in Bergambacht. Pas in 2016, voordat onze Ezra werd geboren, verhuisden we naar een sociale huurwoning. Daarna hebben we nog in een koophuis in Bergambacht gewoond, waar Jafeth is geboren. Onze jongste, Hadassa, is in 2022 in ons huidige huis in Stolwijk geboren. Heel wat verhuizingen dus

Of we soms getwijfeld hebben aan onze relatie? Het was voor ons allebei onze eerste verkering. We hebben echt weleens gedacht: is dit het nou? Onze families waren bovendien heel anders. Dan waren er ook nog kerkelijke verschillen: Tim was dooplid bij de christelijk gereformeerde kerk in Haarlem en ik zat in de gereformeerde gemeente van Stolwijk. Voordat Naomi geboren werd, zijn we op advies van dominee Hoogerland naar

De Vluchtheuvel geweest, omdat we het lastig vonden om samen uit deze verschillen te komen. We wilden sterk staan in onze relatie

Die begeleiding hebben we beiden als een zegen ervaren. Daar hebben we nu nog baat bij. En het maakt de drempel voor ons lager om zo nodig nog eens aan de bel te trekken, omdat we weten hoe fijn hulp kan zijn.”

„Het was voor ons allebeionzeeerste verkering.Wehebben echtweleens gedacht: is dithet nou?”

Haar‘thuis’is de straat

Mag ik Madona aan uvoorstellen?Zeis14jaar en woont in Tbilisi, de hoofdstad vanGeorgië. Haar ‘thuis’is de straat.Haar dagelijkse bezigheid? Bedelen.Deenige optieomwat geld in te zamelen voor eten.

In Georgië groeien heel veel kinderen in grotearmoede op.Zehebbenalleen lege handen, ze levenvan hetgeven vaneen ander.Identiteitspapieren ontbrekenevenzo, waardoor ze geen toegang hebben tot onderwijs, medische zorg en de arbeidsmarkt. Een toekomstperspectiefiserniet. De overheid doetook niets voor hen.

Onzepartnerorganisatie ‘Tabitha’ biedtmet hetontmoetingscentrumeen warm thuis voor straatkinderen als Madona. Ze ontvangen er een maaltijd, onderwijs, leren sociale vaardigheden en horenvan Gods liefdevoor hen. Zo ontstaat er toekomstenToekomst.

Maar liefst40% vandemensen dieinons werkgebied onder de armoedegrensleven is kind.Denktu heteensin; bijna de helft Dieaantallen stijgen dagelijks.Deoorlog in Oekraïne drijft de prijzenvoor levensonderhoud wereldwijd op

Uw steun in gebeden en wellicht een financiële bijdrage maakt voor een meisje als Madona een grootverschil.

Doetu mee?

Gerben Heldoorn directeur Heldoor

kombijdeMarkplas! recreatieparkmet stacaravans,luxelodges, peer-encamperplaatsen bistrometterras.Onze zwemvijveriseentrekpleister jongenoud.

Komook werken

bij EMG

Wij zoeken collega’s in diverse functies werkenbijemg.nl

Check hierde vacatures of kijk op

Blijvendgebroken

Gevoelensvan rouw sluimeren vaak. Totzicheen situatie voordoet, hoe klein ook, waarbij emoties oplaaien en in alle hevigheid aanwezig zijn. Grilligheid typeertrouw.Vandaag lachjeomietswaar je morgen om huilt.

Hetverlangenomdit alsouders samentedelen,issterk

Mathilde Beverloo (26), moeder van Benjamin (2), verloor haar man Sebastian(31)en hun zoontjeJona (2).

Hetgevoelvan gemiskan sluimeren.Het is niet weg, maar door de dagelijkse bezighedenook niet prominentaanwezig. Ineens kandat veranderen en zorgtietservoor datalles in je lichaampijndoetvan verdriet,verlangen en gemis. Zo’n moment kaneen flitszijnofdagenlang aanhouden. Toch zakt zo’n gevoel altijd weer Je hoortweleens datdie golven blijven, maar datdetijdertussensteedsietslanger wordt. Alsofermeerrek komt,het breinsteedseen langeretijd aankan metdezelfdegevoelens,totdatdemaattochweervol is.Mijnmaatisnog steeds heel snel vol. Hetgevoelnooit meer compleet te zijn,drijftmesomstot wanhoop. Benjamin wordtgroot.Als ik naar hemkijk, valt hetmeophoe lang hijgewordenis. Hoeveelhij al zeggen kan. Hoegoedhij sociaalalontwikkeldisenhoe lief hijmet andere kinderen kan spelen.Het verlangenomdit alsouderssamen te delen, is sterk. Netals hetverlangen om mijn twee zoonssamen te zien Eenopgroeiendkindisgeenvanzelfsprekendheid. Na hetzorgvolle levenvan Jona en hetverlies vanhem wasallevanzelfsprekendheidweg.Iedereontwikkelinghebbenwe gezien alswonder. We wisten hoeandershet konzijn. Nu maak alleen ik hetopgroeien vanonzejongste mee. Sebasisaleen langetijdgeen onderdeelmeervan Benjaminsleven.Ikhad willen zien hoehij naar hemzou kijken, metdezelfdeblikals ik.Met eenmengeling vantrots en onvoorwaardelijkeliefde. Het zijn momenten vanverlangen waaruitblijktdat hetpijnlijke gevoel vandat gebroken hart blijvend is.Vandaag kandie pijn draaglijkzijn, morgen allesverstikkend.Enzoblijft hetincasseren, golf na golf.Met de hoop datmet hetverstrijken vandetijddepauzes tussen de golven langer worden.Endat je de volgende dagweeraankunt

Ditwas de laatstecolumnvan Mathilde.Opterdege.nlzullenernog twee blogsvan haar verschijnen.

Hondenbezitters herkennenhet vast. Deze viervoeters, dietochecht vleeseterszijn, eten vaak gras.Ze blijkenhet gewoon lekkertevinden.

tekst:

BARTVAN DEN DIKKENBERG

Grazendehond

GI E

Waarom eet eenhondgras? Zo’n 80 procent van de hondendoethet. Veel mensen denken dat honden grazen als ze buikpijn hebben; maar dat klopt niet Ook gezondehonden eten gras, net als de meeste wolven. Uit onderzoek van deUniversity of Adelaide (Australië) blijkt dat wanneer een hond zijn dagelijkse maaltijd nog niet heeftgehad, hij eerdergraseet. Hijheeft honger, ofmisschienvindt hij vers gras gewoon lekker

Vindjede kleermakerszit prettig? Er zijngoederedenen om voortaan een andere zithouding te kiezen

Een bekende toeristische attractie en duiklocatie is er niet meer De beroemde boog van Darwin, voor de kust van de Galápagos-eilanden, is in de Stille Oceaan gestort Alleen de twee verticale rotspilaren aan weerszijden staan nog overeind De oorzaak?

Voortdurende erosie door golfslag en wind. Darwins boog is niet de enige natuurlijke boogstructuur

INSTORTENDE ROTS GEEN MILJOENEN JAREN OUD

in zee die recent is ingestort. In het Arches National Park in het zuidoosten van Utah (VS) zijn ook natuurlijke bogen ingestort. Volgens de gangbare visie zouden ze al miljoenen jaren bestaan Maar volgens dr. David Catchpoole van Creation Ministries International uit Australië klopt dat niet: de erosie verloopt te snel. De bogen brokkelen voortdurend af en storten vervolgens plotseling in Catchpoole noemt het denken in tijdperken van miljoenen jaren zelfs „levensgevaarlijk”. Mensen denken op stevige rotsen te staan, maar in werkelijkheid zijn de gesteenten broos en in verval. De feiten passen volgens hem beter binnen de Bijbelse tijdlijn van de 4500 jaar die zijn verlopen sinds de zondvloed

Everest70jaar geleden bedwongen

Op 29 mei1953 beklommen Edmund Hillary en Tenzing Norgay alseersten ’s wereldshoogste berg,met behulp vandenieuwstetechnologie die toen beschikbaar was. Sindsdien hebbenmeer dan 11.000 klimmersdetop van de Mount Everest

Ademhalingsapparatuur: Open-circuitsysteem combineert buitenlucht metpure zuurstofvoorraad om ijle luchtop grotehoogtete compenseren

regelaar

Toevoerverdeler Draagstel Masker

Ventiel: Opent bij inademen

Gewicht:

Voedsel: Nieuwevacuumverpakking voor minder gewicht en volume maakt meenemen vanwesters voedsel mogelijk Bergschoen: Gemaaktvoor gebruikboven 6.000 m– gewicht maar 1,9kg. Ultra-thermische isolatie ingeklemd tussen waterdichterubberen buitenlaag, vochtwerende voeringenbinnenzool vangaas

Lichtgewicht microcellulaireharszool verbetertverder de isolatie

Overleveninextreme omgeving is in 70 jaar aanzienlijk eenvoudiger geworden. MountEverest-beklimmers dragen nu de helftvan hetgewicht vandeoorspronkelijke bepakking.

Kleermakerszitafgekeurd

Elektrischkamperen

Een caravanachterdeelektrische auto is nietzo’n geweldig idee. De actieradius gaatdaardoormet sprongen achteruit Ex-Tesla-ingenieurs hebben hier wat op bedacht: eencaravan van 8meter langdie zichzelfvooruitduwt.De sleurhut vanstartup Lightship beschikt over eenaccupakket van 80 kilowattuurdat de wielen vande caravan aandrijft. Detrekkendeelektrische auto behoudt daardoor zijn volledige actieradius. Opde camping voorzienzonnepanelende vakantievierders van stroom.

Neem afscheidvan de kleermakerszit,hoe lekker dieook voelt. Waarom?Anatomiedeskundigen gevendaarvooreen aantal prangenderedenen Zo lijnen de heupen verkeerd uit: de ene kant wordt hogerdan de andere.Dat heeftgevolgen voor de wervelkolom, diescheefgaatstaan.Rugpijn is hetgevolg. Ookbelemmert eenkleermakerszitdebloedsomloop, waardoor de bloeddruk zaltoenemen. Evenalshet risico op trombose

Basiskamp (5.364m)

Huidige

SILOAH // GIETERIJSTRAAT 120, RIDDERKERK // 088-2754500//INFO@SILOAH.NL//WWW.SILOAH.NL

„Een goede band tussencliënt en begeleiderishet belangrijkste”

AlsonderwijsassistentmerkteJan-Jaap Colijndat juistkinderendie extra zorg vroegen, hemtrokken. Nu werkthij als begeleider vanzes mannenopDe AkkerinBodegraven.“Ze zijn heel eerlijkenpuur; ik leer veel vanhen.”

Opeen vrijgezellenfeestsprak de 22-jarigeJan-Jaapeen vanzijnhuidige collega’s op De Akker, onderdeel vanSiloah. „Hij vertelde over zijn werk en vroegof ik hetleukvondeen keer meete lopen.”Enzokeek Jan-Jaap later een dagmee op de woningen 10,14 en 20 vandewoonvorm.

Op woning 14 werken begeleiders metkinderenenjongeren. Op de andere twee woningen wonenvolwassencliëntenmet intensieve begeleiding. Zijhebbeneen verstandelijkebeperking en daarnaastonder meer autismeenmoeilijkverstaanbaar gedrag.Jan-Jaap: „Het werken op woning 10 sprakmij hetmeeste aan. Begeleidersdaarkijkengoed naar hetgedragvan de cliënten,zes mannenindeleeftijd van32tot 52 jaar,enspeleninopdit gedrag.Dit

kanescalatie voorkomen.”

Niet lang erna werd hijaangenomen. „Ikkon gelijk beginnenopDe Akker, maar moestdaarnaast wel een jaar lang Gehandicaptenzorgniveau 4aan hetHoornbeeckCollege in Amersfoort studeren.” Wiestudeertnaast zijn werk,leertanders, merkte Jan-Jaap.„Hetmeeste heb ik toch in de praktijk geleerd.”

SPANNING AANVOELEN

Dagelijkshebbendebewonersvan de woonvorm te makenmet zaken diehun spanningen bezorgen.„Om escalaties te voorkomenwerkenwe metplannendie onshelpenomdie vroegtijdigtesignalerenenmet interventieplannenper cliënt voor de bestebenadering. Eengoede band tussenbegeleiders en bewoners is daarbijhet belangrijkste: daardoor

voelen cliënten zich veilig bijons. Ditkan onshelpenomzeweer rustigtelaten worden.”

HoeJan-Jaapdit preciesaanpakt, verschiltper cliënt en situatie.„Ik toon bijvoorbeeldmedeleven,stel vragen of probeer op een andere manier uittezoekenwat er speelt. Of ik leid iemand af door methem te gaan wandelen.Dat zoeken naar de besteaanpakvindiksuperleuk.Het is ook echt een uitdaging: ik ziede spanning bijeen bewoner, watgaik doen?Hoe werk ik de-escalerend? Hetiseen sportomelkekeer weer de besteinterventie in te zetten.”

Bekijk hier de video vanwoonlocatieDe AkkerinBodegraven

Hoewelik veel te veel boeken heb, en ze

nooit uitgelezen zal krijgen, konik het toch niet

latenomdit werkjetekopen

Boekentafel

Op eenverkooptafelopdeTerdege Zomerfairzag ik deze zomereen boekje liggenvan ds.EduardMeiners (1691-1752)uit Emden: ”Een verzoening voor onze zonden”, uitdeserie ”Vaderlandserfgoed”(uitg.Den Hertog,2005),hertaalddoor M. Krijgsman.Hoewelikveelteveelboekenheb en ze nooituitgelezenzal krijgen, konikhet niet latenomdit werkje te kopen. (Deopbrengst wasvoorhet goede doel,dat scheelde alweer.) De redenwas,dat ik al eenboekuit 1740 vandeze schrijverhad:”Kort ontwerpvande lere derwaarheitofdeOostvrieseCatechismus, Schriftmatig verklaart, uitgebreidt, en totoeffeningeder Godtzaligheitaangedrongen, totdienstder genen,die op de Kennisse derGoddelyke Waarhedenen de betrachtinge vanwareGodtvruchtbelustzyn”. Deze catechismusisin1546geschrevendooreen vriend vanCalvijn,Johannesà Lasco, en heeftgrote invloed gehadopdeHeidelbergseCatechismus In hetboekjedat ik kocht, lasik: „Streefertoch naar,o mens,omdeeltekrijgen aandeBorgJezus,omdoorHem vanschuldenstraf verlostteworden. Daarom smeken wiju:1.Sta eens aandachtig stil bijwie uvan nature bent,namelijkschuldenaren, dievele, groteenzware schulden hebben.2.Vestiguwoog vervolgens op Christus:Hij zalZichaan uvoorstellen alseen volmaakteengewillige Borg, Dieuvan al uw schulden kanverlossen,enDie hetook gaarne wildoen, alsu hetmaarhartelijk begeert, en al uw schulden door hetgeloofopHem legt.3.Het staatrotsvast, datu alleen door Jezusvan schuld en strafbevrijd kunt worden Alsudan enig medelijden metuzelf hebt,zietu weldat uzichnaardeBorgJezus moet begeven. AlsuHem alsBorgzultaannemen, zullen al uw schulden meteen worden kwijtgescholden.”

Nog eentreffendstukje: „Het ongeloof moet de boetvaardige/berouwhebbende niet ophouden om zich naar de Borg Jezustehaasten en vanHem gebruikte maken. Brengt hetongeloofhem te binnen datzijnschuldenteveelentemoedwillig door hembegaanzijn, dathij te lang gewachtheeft en Jezus’ uitnodigingzo dikwijls versmaad heeft, en datdeHeere Jezushem daarom niet zalaannemen. Alszulke ongelovige gedachteninzijnhartopkomen,dan moet hijdie onmiddellijk verfoeienzonder daarop acht te slaan. Hoewel hijmenigmaal Jezus’ aanbieding heeftverworpen,ishet echter nu nogtijd; de deur dergenadestaat voor boetvaardigenengelovigen nogopen; Jezuszal hemnietwegstoten,maargewis in genade aannemen.Als iemand zijn schulden maar in zoverrezietengevoelt,dat hijvan hartewenst ervandoorChristusverlost te worden,dat hijzichdan meteen naar Jezusbegeeft om geholpen te worden,zondereen ogenblik langer te wachten.”

Watheb ik genotenvan datboekje. En watwas ik blij metdie boekentafel.

Elspeet, Ds.W.Pieters

Vrolijk

porselein

Beroemde serviezen DEEL 5

Serviesgoed is emotie. Een oud, Engels kopje roept zomaar een hoop herinneringen op en een boerenbontbord gevoelens van nostalgie. Het ambachtelijke Bunzlau brengt voor velen een sfeer van gemoedelijkheid in de keuken. Maar hoe zit dat met een moderne mok? Zodra het vijftien jaar jonge merk Pip ter sprake komt door Terdegelezers opvallend vaak genoemd na een oproepje klinken meer dan eens de woorden ”vrolijk” en ”gezellig”.

De jonge knul die zijn vriendin iets voor haar uitzet wil geven, kan steil achteroverslaan van de prijs van alleen maar één mok op haar verlanglijstje. Voor dat bedrag kocht hij er acht toen hij op kamers ging! Wat voor de een niet meer dan een gebruiksvoorwerp is, is voor een ander beleving. En dus een weloverwogen keuze. Al dan niet met een prijskaartje eraan. Al dan niet met een geschiedenis.

HAPPY

Van een lange geschiedenis is bij Pip Studio geen sprake. Het merk dateert uit 2007. Oprichtster Anke van der Endt was ruim tien jaar daarvoor afgestudeerd aan de Design Academy in Eindhoven. Ze had vervolgens als freelancer voor diverse bedrijven gewerkt, maar vond dat het tijd werd voor een eigen label. Dat kwam er. In minder dan vijftien jaar groeide Pip –ooit de bijnaam van de ontwerpster– uit tot een wereldmerk met meer dan 2000 verkooppunten in ruim veertig landen.

Niet alleen serviezen maakt het team van Pip Studio, ook woonaccessoires zoals vloerkleden, sierkussens en vazen, behang, badtextiel en zelfs cementtegels, alles in dezelfde stijl, door Pip Studio zelf getypeerd met het motto: ”Happy products for happy people” Vrolijke, felle kleuren en uitbundige bloemen kenmerken een groot deel van de collectie, al is er ook de lijn Royal White die, ondanks gouden stippen en blauwe motiefjes, een iets rustiger uitstraling heeft. En hoewel het servies in hartje Amsterdam is geboren en nog steeds in de hoofdstad ontworpen wordt, heeft het bepaald geen oer-Hollandse uitstraling. Dat klopt ook wel: Anke van der Endt laat zich onder andere inspireren door reizen en verhalen.

ROZE

Mariska (30, liever geen achternaam) ging Pip sparen toen ze een jaar of 17 was. „Ik paste op bij mijn oom en tante, en werd niet uitbetaald in geld, maar in servies. Ik vroeg het serviesgoed ook altijd voor mijn verjaardag.

Door de bloemen en kleuren valt Pip echt op in je keuken, ik vind het een gezellig servies om te zien. Het is van porselein en dus wel kwetsbaar. Het mag dan ook eigenlijk niet in de vaatwasser.”

Het zesdelige servies dat Mariska bij elkaar spaarde, is roze. Aan ”mixen and matchen” begint ze niet: „Ik denk dat het anders voor mij best bont wordt.”

Hoewel het nog een betrekkelijk nieuw servies is, zou Mariska Pip niet modern willen noemen Juist mensen die van klassiek en nostalgisch houden, kunnen hier wel mee uit de voeten, denkt ze. „Ik geloof ook niet dat het in elk interieur past, maar het verbaast me niet dat het in korte tijd toch heel populair geworden is. Het springt er namelijk echt uit en de prijs is gemiddeld, volgens mij. Mijn eigen smaak is in de loop van de tijd wel wat veranderd, ik zou nu niet meer zo snel voor het Pipservies gaan, maar eerder HKliving kiezen.”

Ankie de Weerd (26) uit Staphorst zocht zo’n zeven jaar geleden serviesgoed voor haar uitzet. Ze

stuitte op een roze serviesmet bloemen, datzemooivond.

„Maardat washeel duur en niet tweedehands verkrijgbaar.Dus ik benmewat verder gaan oriënteren en hebuiteindelijkvoorPip gekozen. Ik vind heteen vrolijkservies. Daar houd ik welvan:ietswat eruitspringt,nietstandaard witof crème,wat veel mensen al hebben. Pipisinmiddels welheel bekend, maar ik zoek hethet liefst op plekkenwaarnietiedereenhet koopt: in de kringloop of op Marktplaats. Doordatikoveralwat vandaan haal,heb ik bijvoorbeeldwel zestien ontbijtbordjes,maarnog maar zevendiepe borden.Entweemelkkannetjes,waarvan ik er danweer eentje probeer te verkopen.”

DRUK PRINTJE

Voor veel mensen is Pipalleen al leuk om naar te kijken.Ankie:„In mijn eerstehuisjehad ik een grote servieskast, waarin hetprachtig geshowdkon worden.Die kast past helaas niet in mijn huidigehuis, dusnugebruik ik hetservies maar gewoon dagelijks. Metveel plezier. Hetpastbij mij, ik hoef niet alles watiedereenheeftenikvindhet leuk dingen op langeretermijn te verzamelen.

Thee of koffieuit een mooi kopje smaakt natuurlijk altijd beter, hè Ik verzamel een oudere lijn vanPip en daarvanalledriedekleuren –roze,blauw en zand–omdat ik het bijelkaarzovrolijk vind Hetiseen druk printje, dusikzorg er meestalwel voor datkopjes en de schotels matchen, anders wordthet welerg kakelbontopéén plekje.Maarals er bijvoorbeeld meer mensen op de koffiezijn, vind ik hetwel leuk alszeallemaal

een verschillendekleur koffiemok krijgen.”

VOLDOENING

Nieuwvindt Ankiehet Pip-servies „vrijprijzig”. Maar datzijnalle serviezenintussenwel,als je tenminste eenbeetje een merk wilt, verondersteltze. „Tweedehands kunjemooie koopjesbemachtigen.Ikzou iedereen dieietserg mooi,maarte duur vindt, willenadviseren om verder te kijken dandegewone winkels. Er zijn veel mogelijkhedenomietsmooisvoor minder geld te bemachtigen, en hetgeeft een gevoel vanvoldoeningals dat lukt.”

UITGESPROKEN

Pippastvolgens Ankieinelk interieur. „Ikhad hetineen oudere buffetkast gezet, dat stondprachtig. Eendonkerder, industrieel interieurbijvoorbeeld, zouhet ook heel goed kunnen opvrolijken. Je moet er gewoon van houden.Als je vanrusthoudt,zul je hetmisschien te uitgesproken vinden.Ikvindveel serviezen mooi,als ik een anderzou moeten kiezen,dan misschien datvan HKliving.Maarikben trotsop mijn Pip, en blij metdekleurrijke toevoeging in huis!”

Kleurrijk.Vrolijk.Nostalgisch Chic.Simpel... Onze voorouders, of ze nu uiteen aardewerkenkom of uitporselein meteen goudenrandjedronken,zoudenvast beweerdhebben: Zegmehoe uw serviesgoederuitziet en ik zalu zeggenwie ge zijt.

DIT IS HETLAATSTE DEEL VANDE SERIE OVER SERVIEZEN.

Goed begin vandedag

Ontbijtenmet taart,wie wildat nu niet?Dezechocolade-ontbijttaartjesmet pecannoten kunjeook vantevoren makenen in de koelkast bewarenofinvriezen.

tekst: ANNA YILMAZ beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN

Ingrediënten

* 85 gglutenvrijhavermeel * 20 gcacaopoeder * snufje zout * 150g magere kwark * 2elhoning * 2 eieren * 2tlbakpoeder * 2zachtedadels, ontpit * 30 gpurechocoladedruppels of 2stukjes pure chocolade,grofgehakt * pecannoten

VERDER NODIG: * 2springvormenvan 12 cm * bakpoeder * kom * spatel * garde

Bereiding

* Verwarmdeovenvoorop170 graden.

* Bekleeddebodem vandebakvormen metbakpapier en vet de randen in

* Meng havermeel, cacaopoeder, zout,honing, kwark, bakpoederen eieren door elkaar.Ishet beslag te stug?Voegdan eenscheutje melk toe. Hetbeslagmoetzodik zijn alscakebeslag.

* Spatel de stukjeschocolade erdoor

* Verdeelhet beslag over de twee bakvormenenduw in beidevormen eenontpittedadel

* Versierdetaartjesmet pecannoten en bakzein25-30 minutengaar.

* Laat ze watafkoelenindespringvormvoordat je de vorm losmaakt

Variatie

ANNA YILMAZ

Wiewil zijn dagnu niet beginnen met taart? Ik vind het heerlijk om voor mezelf eenontbijttaartjete bakken.Erg lekker,en goed voor de variatie. Vaak is de basishavermout en kwark, lekker voedzaam en goed te combineren.Dezevariantmet pure chocolade en pecannoten past wel bijdeherfst, dieweer in aantocht is.

De ontbijttaartjeszijn gemakkelijktemaken en in de koelkast drie tot vier dagenhoudbaar. Je kunt ze natuurlijk ook invriezen. Wiljeze gaan eten,verwarm de oven danevenvoorop 100gradenenlaathet taartjedaarintientot vijftien minutenontdooien en warm worden. Eenkop thee of koffie erbijengenietenmaar!

(nieuwe) collega’s mogen verwelkomen.

Ben jij ook op zoek naar betekenisvol werk? Je kunt op ieder moment bij ons starten.

Bekijk hier onze vacatures

IK WORSTELZOMET DE UITVERKIEZING. HET KANME BIJTIJDENHEEL MOEDELOOS MAKEN. HET IS ZO’N BEKLEMMENDEGEDACHTEDAT HET MOGELIJKISDAT IK

NIET UITVERKOREN BEN. ER STAAT TOCH ERGENS IN DE BIJBEL DATERVELEN GEROEPENZIJN, MAAR WEINIGEN UITVERKOREN? WATHEEFT HET DANALLEMAAL VOOR ZIN, MIJN KERKGAAN,MIJNBIDDENENBIJBELLEZEN?

Ds. A.A. Egas, Damwoude

Je worsteling is zo begrijpelijk Jouw reactie is er een van wanhopigheid, een andere reactie kan onverschilligheid zijn In een gemeente die ik mocht dienen, werd een jongen die behoorlijk aangeschoten was, staande gehouden door een politieagent.Deman herkende hemals een kerkelijke jongen sprakhem daar ernstigopaan De jongen haalde zijn schoudersopenzei: „Als ik niet uitverkorenben,kom ik er toch niet.Dan kanikmaarbeter nu vanhet levengenieten”

Ditzijntweereactieswaarvoor de apostelPetrus waarschuwt in 2Petrus3:16. We verdraaien dan namelijk de leer.Onzekanttekeningen schrijven datdit ondermeerkan gebeuren wanneer je nog onervarenbentindeGoddelijkezaken.Ikzou je een paar dingen willenmeegeven om je uitdeze strikvan de vorstder duisternis te verlossen. Hij is hetdie je metdezevoorstelling benauwt. Want zoudeHeeredeleer vandeuitverkiezing bekend gemaakthebbeninZijnWoordomiemand onverschilligofmoedeloos te maken? In gedachte zieikjegelukkigalnee schudden. Waarom heeftHij hetdan welgedaan? Ik noem een paar redenen, waarbijikoverigens niet volledigkan zijn.Allereerst:wanneer er geen uitverkiezing was, zoujij nooitzalig kunnenworden. Wanneer de Heeregeenzondarenverkoos,dan was hetvoorons allemaal een verloren zaak.Inde tweedeplaats: denk eensaan wathet Godgekost heeftomdie uitverkiezingterealiseren. Hijmoest daartoeZijnZoon mens latenworden, Hijmoest Zijn Zoon verbrijzelen aanhet kruis. Verwonder je over deze liefde vanGod voor Zijn vijanden. In de derdeplaatsheeftdeHeereons ditbekend

gemaakt, opdat niemand zichzelf zou roemen De uitverkiezing leert mij zo duidelijk: ”Alle roem is uitgesloten!”

In het licht van de uitverkiezing mag je zingen: ”Mijn God, Ú zal ik eeuwig loven, omdat Gíj het hebt gedaan”. De Heereheeftdeuitverkiezing ook geopenbaardomtelaten zien datZijnliefde een eeuwige en onveranderlijkeliefdeis, datHij niet zallaten varenhet werk datZijnhandenalin de eeuwigheidbegonnen. Daarom magjezingen: „Hijzal hetvoormij volenden.” Zo ontvangt de Heerealle eer en magGodskindweten:Mijn zaligheidligtvastinZijnverkiezende liefde.De ZwitsersereformatorHeinrichBullinger schrijft: „Wijhebbenderhalvekritiek op diemensendie buiten Christus om de vraagstellenofzij wel uitverkorenzijn, en watGod voor alle eeuwigheid over henbeslotenheeft. Menmoetnamelijk luisterennaardeprediking vanhet evangelieen diegeloven,enmen magdaaraan niet twijfelen.”

Denk nooitoverdeuitverkiezing,zonderaan de HeereJezus te denken.Hij nodigt jouwelmenend en liefdevoluit om totHem te komen.

De heerlijkeboodschapvan hetEvangelie is datde Heeretot je zegt: „Komt dan, en laat onstezamen rechten, zegt de Heere; al warenuwzondenals scharlaken,zij zullenwit worden alssneeuw; al warenzij rood alskarmozijn,zij zullenworden alswitte wol. Geloof ditheil- en troostrijkwoord en laat je zaligenuit genade alleen.Dan wordthet een groot wonder datdeHeerejeopZijntijd–lees hetmaarindeDordtse Leerregels hoofdstuk 1, paragraaf12– ervanverzekert datHij je uitverkorenheeft. En watisdat een diepetroost!

Staartmet eentwist

Eenstaart kanaltijd, of je nu naar school of werk gaat of een chique gelegenheidhebt. In hetlaatste gevalishet welleukom’mwat specialertemaken. Daaromdezestaart meteen twist.

tekst: HANNA ROUBOS beeld: TINEKE VANDER EEMS

STAP 1: Je kunt dit kapsel maken insteil haar.Ishet voor een gelegenheid? Krul het haar dan eerst, voor een extra chic resultaat.

STAP 2: Neem vanbeide voorzijden een streng haar en bind dezemet een elastiekje bijelkaar

STAP 4: Herhaal dezestap met nog twee strengenvanaf de linkerzijde

STAP 5: Herhaal stap 3en4 ook voor de rechterzijdevan het haar

STAP 3: Neem vanaf de linker voorzijdeweer een streng haar en trek dezebovenlangs onder de streng door.Daarna kunje dezestreng loslaten hangen

STAP 6: Bind al het haar bij elkaar in een staart. Fixeer het kapsel met wathaarlakvoor een stevig resultaat.

Samen naar school

Alle kinderen hebben recht op goed onderwijs. Dat geldt voor Jeftha in Nederland maar ook voor Christian, de jongen die hij sponsort in Burkina Faso. Op school krijgen ze christelijk onderwijs, sluiten ze hechte vriendschappen en werken ze aan hun toekomst. Ver weg van elkaar, maar toch: samen naar school!

Onderwijs biedt hoop, daarom willen we in september 150 kinderen die opgroeien in armoede toegang geven tot christelijk onderwijs, maaltijden en medische zorg.

Heftigeruzie

We zijn nogmaar net op surveillanceofdemeldkamer roeptons op.”Heftige ruzie in woning.Meldsterhoort hoop gescheld, maar wilanoniem blijven. Collega’szijn er eerder geweest vanwegeruzie, er was toen een pitbull in de woning.Wiltu die kant opgaan?”

Tussenvaderenmoederinzit hun zoontje van8,ikvoelmedelijden metdat kind

Politieagent Johan

Eenboomvan eenkerel doet open,grote mond en in blotebast. Hijzit duidelijknietop onstewachten.„Watkomen jullie doen?” Z’nvrouw wilwel datwebinnenkomen.Mokkend laat de manhet toe. „Ja, de hond zitindebench”, roeptdevrouw desgevraagd. We komenineen viezebende terecht. Ik zieeen krukje waar ik kangaanzitten. De manendevrouw zitten op de bank tegenoverme. Ze komen(metallerespect)wat simpel op me over.„Oké, we hebben weleensruzie, dangaande burenzeker gelijk bellen?”

Dubbeldam en ambulancechauffeur

Jan de Vries schrijven om de beurt een column.

„Wehebbenhet gewoon warm en danzijnerwel eens irritaties.” Er ontstaat eengesprek en ik probeererachtertekomen of er ook geweld is gebruikt.Tussenvader en moeder in zithun zoontje van8.Ikvoelmedelijdenmet datkind. Opgroeienindezesituatie, watmoetdat worden?Ikvraag hem hoehij hetvond, deze ruzie. „Meestal makenmijnvader en moeder ruzieals ik in bedlig.Dan merk ik er niet zo veel van. Maar hetisnietleuk.”Hij kijkterbeteuterd bij. „Dat snap ik! Metdit weer is eenduikindezwemplasleuker. Zullen we datgaandoen? Alsjeouders nu op de fietsgaan, magjij metons meerijden!”Deogenvan hetventjelichten op.Dit heeftook effect op papa.„Nou, pakjespullen danmaar”.Dejongenveert op Hetgesprek krijgteen volstrektanderewending.Ikleg noginkinderlijke taal uitdat ze echt moeten werken om ruzies te voorkomen. En datzehulpmoetenaccepterenals hetnietlukt. Ze belovenmeermee aandeslagtegaan. Alsstokachterdedeurdoe ik eenmelding bijVeiligThuis.Het mannetje staatklaar in de gang en staptglimlachend in de politieauto. We makeneen kleinextra rondje.Bij de plas staanpapaenmama breedgrijnzend te wachten. „Agent,mag hijmet uopdefoto?”Zowordt hettochnog eenleuke middag

Ditisdelaatste column vanJohan Dubbeldam. Vanafoktober neemtpolitieagentAndré Nieuwkoophet stokje vanhem over.

A-25 BIJBELSE PUZZEL (2 PT)

Legdeblokjes in de juiste volgorde in de paspuzzel. Horizontaalzal er daneen Bijbeltekstontstaan.

Inzenden: de vindplaats vandezetekst.

SPELREGELS

1. Elkegoede oplossing levert punten op. Hebt uvragenoverpuzzelaantale.d., stuur dan een aan uzelf geadresseerde, gefrankeerde retourenvelop mee.

2. Zolang de antwoorden nog niet in Terdege staan, kunt uuwpuzzeloplossingen inzenden (eventueel twee afleveringen tegelijk).

3. Eén inzending per abonnementadres.

4. Wieintotaal 200punten heeft, ontvangt een prijs. Overgeblevenpunten (staan vermeld achter de naamvan de winnaar) gaan mee naardevolgende ronde.

5. Stuur oplossingen op één briefkaart (gebruik alleen een envelop als ueen gefrankeerde retourenvelop meestuurt) naar: Miranda vander Hart, Kersenweg1 A4416PTKruiningen of naar puzzelbox@ kliksafe.nl. Vermeld de puzzelnummersen uw adres.

6. Zendt uvoor heteerstin, zetdan ‘nieuw’ op uw briefkaart.

7. Prijswinnaars verliezen hun punten alsze eenjaar niethebben ingezonden. Ze beginnen dan weer met nul punten.

B-25 KRUISWOORDPUZZEL (2 PT)

Horizontaal: 1. knot, 5. legaal, 10. grondsoort, 12. Europeaan, 13. vlijt, 15. energie, 17. ontsteking, 19. jong dier, 20. tijdelijk gebruiken, 22. honingdrank, 23. lobbes, 25. groei, 27. ruimte, 29. wat, 30. duinval, 32. deegwaar, 33. toiletartikel, 34. bengel, 36. gewicht, 38. daar, 39. vrucht, 40. brandstof, 42. heilige (afk.), 43. welsprekend, 44. ego, 46. toiletartikel, 47. vlekkenwater, 48. dierengeluid, 49. spui, 51. hondenras, 53. kwijt, 54. rond, 56. insect, 57. schil, 58. dom, 60. slang, 61. debat, 64. steen, 66. bedelmonnik, 67. bevel, 69. Duitse keizer, 71. stevig, 72. geluid, 73. loopvogel, 75. zoogdier, 76. keurmerk, 77. medicijnflesje

Verticaal: 1. wijze, 2. eer, 3. roem, 4. nummer (afk.), 6 kiem, 7. even, 8. muziekinstrument, 9. deel van een vliegveld, 11. vlag, 14. vleermuis, 15. wortel, 16. hoofddeksel, 18. plaatsaanduiding, 20. vrij, 21. aardoliemaatschappij, 23. opening, 24. bergrug, 26. bron, 28. plaats in Brazilië, 30. heerser, 31. erflater, 33. zeker, 34. rij, 35. schoeisel, 37. straatje, 39. rustplaats, 41. lat, 45. kast, 48. eed, 50. muzieknoot, 52. takel, 53. regel, 55. abonnee, 57. kern, 59. venijn, 60. vulmiddel, 62. drank, 63. nachtvogel, 64. tekst, 65. onderwerp, 67. paar, 68. dienst, 70. familielid, 72. waswater, 74. land van Abraham, 75. afstand.

Inzenden: het woord dat ontstaat op de cijfers 25-4-61-38-28-5-7649-65-21-62-47-73-35-52-44-18-33.

C-25 DOOLHOFWEGSTREPER (2PT)

Zoek de volgende woorden kriskras. De laatste letter van een woord is de eerste van het volgende.

akte – didactiek – directeur – docent – educatief – eerstejaars – eindcijfer – Engels – fysica – geschiedenis – gymnasium – kunstacademie – leraar – lesrooster – maatschappij – meester – moraal –onderwijs – raad – rebbe – record – rector – regels – reisafstand – richting – school – seminarium –stagejaar – studie – systeem – talent – ijverig

Inzenden: het woord dat overblijft.

OE SREB BED UA PP IJ V

ME TE SY FE ACHC SRE

UI SA IC PI TM AA TI G

GY MN LA AR IU NEDE E

NI IE TK NA TS IU NI S

HTN DE MI GT IE KSH C

CF IJ CSA JE CE EI TA C

IE RE LA ID AR EME DA

RI EGE RD ETS DN TE N

OE RIC OR JD OC EA L T

TC AA REA ANA TS FA S

ST UEN LR MO RAUR EI

IJ WD IG OS EE LA ET CN

GR EL EOY ES OS RA ER

O ND SC HS TR OT EA DI

Hoi!

Daniël is hétblad voor reformatorische jongeren.

Scan de QR-codeofganaar danielonline.nu/abonnee.Jebetaalt€23 en ontvangt 23 nummers.

Ditactieabonnement wordtnaeen jaaromgezet in een gewoon abonnement en is maandelijksopzegbaar

D-25 RONDOPUZZEL

Zoek woorden van vier letters. Ze kunnen in elk willekeurig hokje beginnen. Met de klok mee

1. houding, 2. hark, 3. kreupel, 4. Peruaans volk, 5. verlichting, 6. overeenkomst, 7. wisseling, 8. knaagdier, 9 zoon van Jacob, 10. veevoer, 11. toegang, 12. las, 13. telwoord, 14. plaats in Zeeland, 15. ook, 16. trip, 17. vlek, 18. houtsoort, 19. kledingstuk, 20. stuur, 21. evenredig deel, 22. zijde, 23. bewijs, 24. nevel, 25. hoogheid, 26. afdruk, 27. uitdrukking

Vul horizontaal en verticaal dezelfde woorden in.

1. hoofddeksel, 2. netheid, 3. plaats in Noord-Holland, 4. kledingstuk, 5. bloem, 6. galm, 7 hulppost, 8. metaal, 9. eind, 10. priesterstam, 11. bakplaats, 12. kleur.

Inzenden: de woorden op regel 1 en 7

Winnaars

200 punten: B van Duyvenvoorden, Lissenbroek (6); D van Wageningen, Middelharnis (7); B. Oldenhage, Oudemirdum; 400 punten: L. v.d. Brink, Harskamp (2); D den Hartog, Arkel (7); 800 punten: M. Mudde, Stolwijk (4); 1400 punten: E. van Gelder-van Buuren, Geldermalsen (1); K. Wolfert, Dirksland (16); 2000 punten: D. Spijkerboer, Geldermalsen (7); 2400 punten: T. Pranger-v.d. Waal, Gorinchem (2); 3400 punten: J van DeelenNieuwkoop, Achterberg (1); 3800 punten: B. Ritmeester-Paans, Boven-Hardinxveld (9); 4000 punten: A.C v.d. Helm-v.d. Molen, Zwijndrecht (5); 5000 punten: G Tukker, Streefkerk (5); 5200 punten: B Lugies, Dordrecht (11); 6000 punten: H.A Lissenburg, Hardinxveld- Giessendam (16); N. Mastenbroek, Barendrecht (10); 6200 punten: A.P Spruit, Woerden (1).

Wilt u bij uw volgende oplossingen aangeven welke prijs u wilt? Voor prijzen zie pag 105 van de Terdege van 22 augustus jl

Oplossingen

A-23 Chenánja. 1 Kronieken 15:22

B-23. Horizontaal: 1. huid, 4. vin, 6. sec, 9. Pisa, 12. Ruben, 15. begin, 17. rooien, 18. bom, 20. letter, 21. nto., 22. pedel, 24. lor, 25. ibis, 27. galerie, 29. neus, 31. are, 32. leng, 33. knel, 35. kit, 36. ooit, 38. krom, 40. event, 41. optie, 42. korst, 43. stof, 45. reep, 47. vet, 49. ooft, 51. part, 52. lam, 54. Iran, 56. gerbera, 58. logo, 59. bod, 61. lorum, 62. air, 63. kalong, 65. mok, 66. aftrek, 67. eraan, 69. latei, 70. rits, 71. lap, 72. sap, 73. reçu.

Verticaal: 1. hernia, 2. ironie, 3 Duits, 4. ven, 5. in, 7. eb, 8. cel, 9 piton, 10. intrek, 11. arrest, 13. beo, 14. node, 16. gel, 18. Belg, 19. merk, 22. pantoffel, 23. linkerarm, 26. bre-

Inzenden: het woord dat ontstaat op de cijfers 8-3-9-5-712-1-11-4-3.

vier, 27. gei, 28. eer, 30. uitslag, 32. lotto, 34. loket, 36. ons, 37. sta, 39. mop, 44. oog, 46. era, 47. viskar, 48. tablet, 50. trom, 51. peuk, 52. lorrie, 53. Moskou, 55. Noors, 57. bros, 58. liter, 60. DNA, 62. aft, 64. gal, 66. aap, 68. na, 69. la. Nostalgisch C-23. Toekomstperspectief.

D-23.1. antiek, 2. kabinet, 3. nostalgie, 4. hoop, 5. vandaag, 6. momenteel, 7. terstond, 8. datum, 9. traditie, 10. verzorgen, 11. diligence, 12. bedstede, 13. alkoof, 14. perspectief, 15. Keltisch, 16. ideaal, 17. actueel, 18. vertrouwen, 19. leiding, 20. liefde. Verleden, heden, toekomst E-23 1. vrede, 2. defilé, 3. levenslucht, 4. luchthaven, 5. vensterbank, 9. bankroet.

„Ons motto: een schip is zo sterk als zijn bemanning”

tekst & beeld: NIEK STAM

„Dit bedrijf is in 1975 in Rhenen begonnen als de Handelsonderneming Koster Verwoert (HKV). De twee zwagers Koster en Verwoert specialiseerden zich in klein gereedschap en veegborstels. In 1988 zette zoon Ruth Verwoert de zaak voort met zijn broer Hans en in 2004 kwam schoonzoon Dirk-Jan erbij om het bedrijf verder uit te bouwen. Inmiddels, bijna vijftig jaar na de oprichting, is de organisatie gegroeid naar ruim 45 medewerkers en telt ze drie vestigingen. We zijn gespecialiseerd in bedrijfskleding, gereedschappen, meetinstrumenten, wegbebakening, reclame en sign. Ons motto is dat een schip zo sterk als zijn bemanning Daarom moet je goed voor je personeel zorgen. Creatief moet je soms ook zijn. Zo hadden we voor een klant eens alle werknemers voorzien van nieuwe, duurzame kleding uit gerecyclede materialen. Vier maanden later werd het bedrijf overgenomen, waardoor de bedrijfsnaam wijzigde Gezien de situatie hebben we aangeboden alle 20.000 kledingstukken van de nieuwe bedrijfsnaam te voorzien. Zo werden flinke kosten voor de klant, maar ook een flinke impact op het milieu voorkomen. Mede daardoor krijgen we van onze klanten een hoge waardering.”

Op de foto, vanaf links: Ruth Verwoert, Dirk Jan van Beem en Jan Henk van Beem. Niet op de foto: Gerrit Verwoert, Anja Verwoert, Jan Dirk Verwoert

Van jongs af aan groeien & ontwikkelen

metdeBijbelalsbasisenvanuit eenreformatorischeidentiteit

De grootste ontwikkelsprongen van een kind vinden plaats in de eerste levensjaren. Een liefdevolle en vertrouwde omgeving waar een kind zich thuis voelt is hierin ontzettend belangrijk. Een plek waar Bijbelse normen en waarden centraal staan.

“Onze identiteit zit verweven in de thema’s waar we mee werken, de omgangsvormen en wat we belangrijk vinden om de kinderen mee te geven Daarnaast mag een kind bij ons echt kind zijn en zich op eigen tempo ontwikkelen,” aldus Arco Grisnigt, directeur Elorah.

Elorah bestaat nu 1 jaar en richt zich met haar peutergroepen, buitenschoolse opvang en dagopvang op christelijk reformatorische gezinnen. Arco Grisnigt vertelt: “Als Elorah kijken we dankbaar terug op een gezegend eerste jaar waarin veel is bereikt. We hebben gemerkt dat er veel behoefte is aan kinderopvang, in welke vorm dan ook, die aansluit bij de gewoontes van thuis en bij de identiteit van de school Daarom werken we nauw samen met ouders en scholen en creëren we zo een passend aanbod.”

Bij christelijk reformatorische kinderopvang Elorah is oog voor ieder kind en zijn of haar persoonlijke ontwikkeling. De Bijbel is belangrijk in de werkwijze en de dagindeling. Vertrouwen, verwondering, groei en liefde zijn de sleutelwoorden voor alle Elorah-vestigingen

Eenvertrouwdeomgeving,dieaansluitbijthuis Elorah sluit aan bij de bekende gewoontes van thuis, zoals bidden en danken, een Bijbelverhaal (voor)lezen en liederen zingen De pedagogisch medewerkers geven de kinderen vertrouwen om de talenten te ontdekken die ze van God hebben ontvangen.

Verwonderendontdekken&samengroeien

Verwonderend ontdekken kinderen Gods schepping en de wereld om hen heen. Deze natuurlijke verwondering van kinderen stimuleert en gebruikt Elorah in de kindontwikkeling.

Liefdevolleaandacht

Elk kind wordt bij Elorah gezien als een kostbaar geschenk, uniek en waardevol. “We doen ons uiterste best om ervoor te

zorgen dat elk kind zich welkom en geliefd voelt Zo krijgt hij of zij de ruimte om zich te ontwikkelen. Met Bijbelverhalen en liederen maken de kinderen, op hun eigen niveau, kennis met Gods rechtvaardigheid en liefde,” aldus Arco Grisnigt

Wiltumeerwetenoverdepeutergroepen,buitenschoolseopvangendagopvangvanElorah? Kijkopelorah.nl.

Werkenindechristelijk reformatorischekinderopvang?

Als pedagogisch medewerker bij Elorah bied je kinderen een vertrouwde omgeving waar ze zich thuis en welkom voelen.Vanuit je christelijk reformatorische achtergrondbedenkjeleukeactiviteitendiegoedaansluitenbijBijbelsethema’senhetniveauvandekinderen.

Werkenvanuitjechristelijkreformatorischeidentiteit VanuitdeBijbelkinderenhelpenbijhunontwikkeling Volopdoorgroei-enopleidingsmogelijkheden Benieuwdnaaronzevacatures? Kijkopwerkenbijelorah.nl.

Bekijkonze website

Uitdaging

Dankzij een pushbericht op mijn telefoon beland ik na lange tijd weer eens op LinkedIn. Altijd leukom een beetjeopdehoogte te blijven van het zakelijke wel en wee vanoud-klasgenoten, familieleden en vage kennissen. Een oud-collega dieeen jaar geleden nog hoog opgaf van „een nieuweuitdaging bij een prachtigbedrijf”, kondigt nu bijvoorbeeldmet veel tamtam een sprong in het diepe als zzp’eraan.

Trouw is niet alleen in hethuwelijk een belangrijkechristelijkewaarde

Neline is getrouwd en moeder van Martha(9), Abel (8), Jolijn(6), Reinout(4) en Sifra(2).

Ik scroll verder.Een voor mijonbekende leerkracht laat wetendat ze haar opleidingtot coachheeft afgerond en voortaan andere docenten „inhun kracht wil zetten.” Iemand uitmijnnetwerk heeftenthousiast op hetbericht gereageerd,en derhalve kaniknumeegenieten. Na tien minutenheb ik hetalweerhelemaalgehadmet LinkedIn.Aldie ondernemende mensen metgrote ambities,mooie resultatenengoedscorendepersoonlijkebespiegelingen. Al die berichtenwaariniedereenelkaartagtvoorextra views, zodat hartelijkheidenzakelijkheidopzichtig door elkaar lopen. En vooral ook: al dierusteloze jobhoppers dieelkepaarjaar nieuwe uitdagingenaangaan.Natuurlijk, alsjeergensnietop je plek zit, moet je de moed hebben om eennieuw hoofdstuk te beginnen.Ensommigenzijnnueenmaal meer vanhet pionierendan vandelange adem.Maartrouw is niet alleen in hethuwelijkeen belangrijkechristelijkewaarde. Soms is hetook eenuitdaging om te blijvenwaarjebentenopdie plek vanbetekenis te zijn Toch is heteen kunstomook vanophoudenteweten.Dat geldtvoorminister-presidenten,maarevengoed voor columnisten. Alsjedoorjestofheenbent, moet je mensen niet gaan vermoeienmet nietszeggendestukjes.Toenikmeerdan drie jaar geledenals columnistbegon,nam ik me daarom al nadrukkelijk voor om op tijd te stoppen. En alsikzou afzwaaien, wildeikdat niet bijverrassingindelaatste alinea melden.Ikheb hetaltevaakmeegemaakt:zit je te genieten vanjefavoriete column,ontdekjeindeeen-na-laatsteregel datdit de laatsteafleveringwas Daarom vertel ik nu vast datikgastoppen,maarverschijnterovertweeweken op deze plek nogeen allerlaatste column vanmijnhand. En daarna ga ik metharten ziel werk makenvan eenoudeuitdaging dieelkedag weer nieuwis: op mijn huishouden goedeachthebben.

Volgende keer

Niets missen van Terdege?

Neem nu een abonnement!

Ze wasvroeger eendromerig meisje metfantasie. Maar pas nu haar kinderen ouderzijn, komt MarliesMedematoe aan hetschrijvenvan romans.Zeschreef met haar roman”Lysbeth” opnieuween historisch verhaal waarvoor ze in de archieven dook.

Op doordeweekse dagen sleutelt hijmet plezier aanopleggers en aanhangers.Echte hoogtepunten vormen voor WimVisser (47) echter de momenten dathij eenambulance vandehuisartsenpost bestuurt.

Julius waseen lievebaby. Totdat hijgeopereerd moestworden. Daarna werd hijonhandelbaar. Een trauma zorgde voor gedragsproblemen.Wat hielp? EMDR-therapie.MoederAnneloes Nentjes: “Onzepeuterknaptevan de eneop de andere dagop.”

De brievenvan Paulus kregen in de reformatorische theologieeen centrale plek.Die vanJohannes bleven watindeschaduw.

Ds.W.A.Zondagwijddeer eenboekaan.”Gods liefde is de bron waar al Zijn andere eigenschappenuit voortvloeien.”

Het slot indeserie Onvergetelijke vrouwen. ”Diepgelovigenmet een groot hart”,dat was Betsy van der Hoop, echtgenote van Guillaume Groen van Prinsterer. gaat over boeken

Terdege is een reformatorisch familieblad en verschijnt elke twee weken. Terdege is een onderdeel van Erdee Media Groep (EMG). EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst en om uteinformeren over producten en diensten van EMG.

Postadres: Terdege, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn

Bezoekadres: Laan van Westenenk12, 7336 AZ Apeldoorn

Telefoon (algemeen): 055 -5390333

Fax: 055 -5419318 E-mail: redactie@terdege.nl

Directie: ir.C.Heutink

Hoofdredactie: dr.ir. S.M. de Bruijn

Bladmanager: Jeannette Zeeman-van Grol, tel. 055 -5390333

Chef-redacteur: Gisette van Dalen-Heemskerk, tel. 055 -5390333

Redactie: Jacomijn Ariakhah-Hoekman,Martijn den Hollander,Annemieke Fieret-van denBerg, Huib de Vries, Karolien de Jager

Vormgeving: Marthe Kok-Roukens, Jendy Pieterse, Esther Karman-Rap

Communicatie: Erica Schulenburg-Immink

Abonneeservice: tel. 055 -5390300, e-mail: abonneeservice@erdee.nl

Advertenties: Tel. 055-5390499, e-mail: advertentie@erdee.nl.

ISSN: 1382-9076 Giro719 502 (Erdee Media Groep)

Druk: Damen Drukkers bv Werkendam

Abonnementsprijs: maandincasso€9,60

De 40e jaargang loopt tot 1oktober 2023. Abonnementen kunnen op elk momentingaan. Opzegging: Een maand voor einde abonnementsperiode, bij voorkeur telefonisch via Abonneeservice

Adreswijzigingen: Schriftelijk, drie wekenvóór ingangsdatum.

Aansprakelijkheid: Terdege is op geen enkele wijze aansprakelijk voor producten en diensten die aangeboden worden door adverteerders in deze Terdege. Dit geldt ook voor de integriteit van de adverteerder. Meer info: terdege.nl;erdeeservice.nl

Het is verboden Terdege zonder toestemming op te nemen in, of ter beschikking te stellen vaneen leesportefeuille. Terdege is op geen enkelewijze verantwoordelijk voor de kwaliteit of integriteit van producten en diensten die in de advertenties worden aangeboden.

Voor alle in deze uitgave genoemde toekomstige data geldt Deo volente.

Terdegeinbraille,grootletterendigitale vorm: Terdege is in braille, grootletter,digitale en in gesproken vormverkrijgbaar bij Bibliotheekservice Passend Lezen, tel. 070-338 15 00, E-mail:klanten@passendlezen.nl, Postbus 84010, 2508 AA Den Haag.

DEAPPMETHONDERDEN

CHRISTELIJKELUISTERBOEKEN

Lieververhalen luisteren?

•Verantwoorde en boeiende verhalen

•Unieke collectie luisterboeken voorkinderen en volwassenen

•Nederlands en Engelstalig

•Online verhalen luisteren zonderreclame

•App + luidsprekervervangt je cd-speler

LUISTERNUGRATIS1MAANDMEE!

Steeds meergezinnen gebruiken de app. Ontdek hoe het werkt op www.familystream.com

Eengoedmoment