ΧΡΗΜΑ #458, Μάιος - Ιούνιος 2022 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.banks.com.gr

ΧΡΗΜΑ τ.458/ 05-06.2022

ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τα «στοιχήματα» και τα «ανοιχτά μέτωπα»

ΕΙΝΑΙ ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ ΣΑΣ.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ESG

ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

Όταν οι επιχειρήσεις συναντούν την κοινωνία

ΕΥΘΥΝΗ ΜΑΣ,

Γιώργος Πατσής

Στη Lidl Ελλάς, φροντίζουμε κάθε μας βήμα να αφήνει το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Γι’ αυτό, εφαρμόζουμε αρχές βιωσιμότητας και υπευθυνότητας σε κάθε μας δραστηριότητα, ενώ θέτουμε συγκεκριμένους στόχους και παρακολουθούμε συνεχώς τους κατάλληλους δείκτες, για να είμαστε σίγουροι πως κάθε κίνησή μας θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο αύριο. Και αυτό μας κάνει Lidl.

CEO & Συνιδρυτής, Obrela Security Industries

«H Obrela βάζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας»

2022: ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ*

X+7 R

563

SS POS RE

ΚΕΜΠ. KAΛΛΙΘΕΑΣ P

ISSN 1105-0470

*Αναφορικά με τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, μέσω πιστοποιημένων έργων αντιστάθμισης.

S PO

21-0117

Η Obrela είναι έτοιμη για το άλμα εκείνο που θα τη φέρει μεταξύ των κορυφαίων «παικτών» της παγκόσμιας αγοράς κυβερνοασφάλειας, αλλάζοντας το status της Ελλάδας στον χάρτη των ψηφιακών τεχνολογιών.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.458 / 05-06.2022 / € 6,00

Women in Business: Οι πρωταγωνίστριες του ελληνικού επιχειρείν

CMY

Ετοιμαστείτε για τη νέα εποχή του τουρισμού με τηv υπηρεσία Alpha Smart Hospitality Είμαστε δίπλα σας, με ένα πλήρες πακέτο υπηρεσιών συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης, που περιλαμβάνει τα κατάλληλα αναπτυξιακά χρηματοδοτικά εργαλεία προκειμένου να διασφαλίσετε τη βιώσιμη ανάπτυξη της τουριστικής σας επιχείρησης. Είμαστε εδώ, για να σας βοηθήσουμε να διαχειριστείτε αποφασιστικά τις σημερινές προκλήσεις του κλάδου της φιλοξενίας, με: • • • •

Έξυπνες λύσεις ενεργειακής αναβάθμισης και ψηφιακού μετασχηματισμού Αξιοποίηση ενός διευρυμένου οικοσυστήματος εξειδικευμένων συνεργατών Τεχνική υποστήριξη σε κάθε στάδιο της επένδυσης Συμβουλευτική ενημέρωση και επιλογή του πλέον κατάλληλου χρηματοδοτικού εργαλείου για την υλοποίηση των επενδύσεών σας. Ginger_Blogger

Ginger_Blogger

1.824 likes Ginger_Blogger ǺȚȫıȚȝȠ ȟİȞȠįȠȤİȓȠ ȤȐȡȘ ıĲȘ įȪȞĮȝȘ ĲȠȣ ȒȜȚȠȣ #CleanEnergy #SustainableHotel View all 143 comments

1.331 likes Ginger_Blogger (FR IULHQGO\ įȚĮȝȠȞȒ (FR IULHQGO\ ȕȩȜĲİȢ ȝİ ĲȠ ȘȜİțĲȡȚțȩ ʌȠįȒȜĮĲȠ #Travelblog #Hotel #GreenEnergy View all 216 comments

1.503 1 503 3 likes Ginger_Blogger ȆȩıȠ FRRO ʌȠȣ ĮȞȐȕȦ ĲȠȞ țȜȚȝĮĲȚıȝȩ Ginge er_Bloggerr ȆȩıȠ FRRO ʌȠȣ ĮȞȐȕȦ ĲȠȞ țȜȚȝĮĲȚıȝȩ ıĲȠ įȦȝȐĲȚȠ ȝİ ĲȠ țȚȞȘĲȩ ȝȠȣ Įʌȩ ĲȘȞ ʌȚıȓȞĮ ıĲȠ į ȦȝȐĲȚȠ ȝİ ĲȠ țȚȞȘĲȩ ȝȠȣ Įʌȩ ĲȘȞ ʌȚıȓȞĮ 7UDYHOEORJ 'LJLWDO+RWHO 7UDY YHOEORJ 'LJLWDO+RWHO 9LHZ DOO FRPPHQWV 9LHZ DOO FRPPHQWV GD\ DJR

Ginger_Blogger

1 day ago

2 days ago

5,0

Hotel H ottell Ratin Rating

1.407 likes Ginger_Blogger ȉĮ ĳȫĲĮ Ƞ țȜȚȝĮĲȚıȝȩȢ ǵȜĮ İįȫ ȜİȚĲȠȣȡȖȠȪȞ ȝİ țĮșĮȡȒ İȞȑȡȖİȚĮ ǹʌȓıĲİȣĲȠ #Travelblog #Hotel #SolarEnergy View all 187 comments 3 days ago

alpha.gr

Μάιος - Ιούνιος 2022

εν αρχή...

Πυκνώνουν τα... σύννεφα

υγκλίνουν οι δυσοίωνες εκτιμήσεις των πανίσχυρων οίκων ως προς τα επερχόμενα, όπως πυκνώνουν απειλητικά τα βαριά/μαύρα σύννεφα πριν την καταιγίδα. Με μορφή ομοβροντίας έρχονται οι προειδοποιήσεις των BlackRock, JPMC, Goldman Sachs για το εκρηκτικό μείγμα που έχει διαμορφωθεί, απειλώντας να «γυρίσει» τη διεθνή οικονομία στις αρχές της δεκαετίας του ’70, με πρώτα θύματα ήδη τους πιο αδύναμους τόσο επιχειρηματικά/επενδυτικά όσο και κοινωνικά. Εκφράσεις όπως «η τέλεια καταιγίδα», «προσδεθείτε», «έρχονται ισχυρές αναταράξεις» προφανώς και αντικατοπτρίζουν, σε μεγάλο βαθμό, την πραγματικότητα και προβάλλουν τους κινδύνους της «επόμενης ημέρας», πλην όμως διαμορφώνουν κλίμα-τάση φόβου, που επενεργεί και κοινωνικά. Αν σε αυτό (το κλίμα) προστεθούν τα mea culpa κορυφαίων συντελεστών του «χρηματιστηριακού ονείρου» δωδεκαετίας, τότε οι ψηφίδες της μεγάλης εικόνας μάς διευκολύνουν να διακρίνουμε πιο καθαρά τις πταίει, ποιος επωφελείται, τι έπεται… Ενδεικτική είναι η φράση «συγγνώμη λάθος» της Τζάνετ Γέλεν, η οποία, ως «τσαρίνα» της οικονομίας των ΗΠΑ επί Μπάιντεν, αλλά και «κεντρική τραπεζίτης» επί προηγούμενων, δεν αρκεί για να ακυρώσει τους χειρισμούς ενός συστήματος που συνέβαλε στο «φούσκωμα» των αγορών, στο χωρίς φειδώ τύπωμα «χάρτινου» χρήματος, στις ρίψεις ρευστότητας από ελικόπτερα, στη δημιουργία τερατουργημάτων (βάσει χρηματιστηριακής αξίας), που αργά ή γρήγορα θα αποκαλύπτονταν, θα έσκαγαν. Και γνωρίζει πολύ καλά το Σύστημα πως η εισβολή της Ρωσίας ήρθε να παροξύνει την απορρύθμιση στο νομισματικό πεδίο, τη μεγέθυνση του πληθωρισμού, τη φτωχοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων. Και πλέον το Σύστημα επιχειρεί να διορθώσει (;) και να διαχειριστεί (;) τις συνέπειες εφαρμόζοντας μια πολιτική –των υψηλών επιτοκίων– που από τη στιγμή που δεν θα είναι παροδική, θα παροξύνει ακόμη

Μάιος - Ιούνιος 2022

περισσότερο την κατάσταση. Για συρροή κραδασμών κάνει λόγο ο Τζον Γουόλντρον, πρόεδρος της Goldman Sachs, μόλις ένα 24ωρο μετά το… δελτίο τυφώνων που προέβλεψε ο Τζέιμι Ντίμον, CEO της JP Morgan Chase, για να συμπληρωθεί η τριάδα, με τον Λάρι Φινκ, CEO της BlackRock, να προειδοποιεί ότι η Fed δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσει την κρίση. Άμοιρη ευθυνών η Fed; Τουναντίον, με τον Τζερόμ Πάουελ να ετοιμάζεται να αντιστρέψει τα προγράμματα αγοράς ομολόγων, συρρικνώνοντας τον ισολογισμό της, το γνωστό και ως Quantitative Tightering. «Δεν είχαμε ποτέ ανάλογο QT2...» παραδέχεται λακωνικά ο Λάκων στην καταγωγή επικεφαλής της JPMC, προϊδεάζοντας για τον χαρακτήρα του άγνωστου που είναι μπροστά μας… Η ύπαρξη-κυκλοφορία τεράστιας «πληθωριστικής» ρευστότητας διεθνώς δυσχεραίνει το έργο των «κεντρικών», πλην όμως είναι αυτοί οι κυρίως υπαίτιοι, με προεξάρχουσα την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Σε αυτήν τη δεινή συγκυρία, που έχει μέλλον (η Deutsche Bank προβλέπει υψηλό πληθωρισμό 3%-5% σε ορίζοντα δεκαετίας!), η ελληνική οικονομία και επιχειρηματικότητα (συνακόλουθα και η κοινωνία) έχει βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα, πολύ σοβαρή κρίση. Μόλις μετά από ένα μικρό διάλειμμα, μετά την εγγενή-εγχώρια μνημονιακή κρίση. Αλλά επ’ αυτού θα ενημερωθείτε στο «Διά Ταύτα», με αφορμή την ανάλυση της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη για την Ελλάδα, στη δίνη της αύξησης των επιτοκίων. • • •

Κ.Μ. Γελαντάλις

6 10 18 6 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Στο ίδιο έργο θεατές

10 FUNDING

Νέα σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία σε απαιτητικούς καιρούς

18 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Τα «στοιχήματα» και τα «ανοιχτά μέτωπα»

Μάιος - Ιούνιος 2022

Women in Business: Οι πρωταγωνίστριες του ελληνικού επιχειρείν

ΧΡΗΜΑ

www.banks.com.gr

τ.458/5-6.2022 ΧΡΗΜΑ τ.458/ 05-06.2022

30 ~ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ESG

ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ

Όταν οι επιχειρήσεις συναντούν την κοινωνία

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τα «στοιχήματα» και τα «ανοιχτά μέτωπα»

ΕΙΝΑΙ ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ ΣΑΣ.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ESG

ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

Όταν οι επιχειρήσεις συναντούν την κοινωνία

ΕΥΘΥΝΗ ΜΑΣ,

Γιώργος Πατσής

38 ~ SMART CITIES

CEO & Συνιδρυτής, Obrela Security Industries

«H Obrela βάζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας»

2022: ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ*

Ο πολίτης (πρέπει να είναι) στο επίκεντρο

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.458 / 05-06.2022 / € 6,00

περιεχόμενα

SS POS RE

X+7

ΚΕΜΠ. KAΛΛΙΘΕΑΣ 563

ISSN 1105-0470

*Αναφορικά με τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, μέσω πιστοποιημένων έργων αντιστάθμισης.

S PO

21-0117

46 ~ WOMEN IN BUSINESS

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟY

Οι πρωταγωνίστριες του ελληνικού επιχειρείν

54 ~ 9th DIGITAL BANKING FORUM

Οι επόμενες προκλήσεις της ψηφιακής τραπεζικής

64 ~ 4th NPL SUMMIT

To μέλλον της αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων 02 ~ ΕΝ ΑΡΧΗ: Πυκνώνουν τα… σύννεφα 76 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS: Walmart 78 ~ ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ: «Μάχη» για αύξηση των εσόδων ενάντια στον πληθωρισμό

ΧΡΗΜΑ τεύχος Μαΐου - Ιουνίου 2022 ISSN 1105-0470

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

Κωνσταντίνος Ουζούνης CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu

Ράντω Μανώλογλου Key Account Manager manologlou.r@ethosmedia.eu

Φωτογραφία Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock

Χρήστος Κώνστας Διευθυντής Σύνταξης konstas.c@ethosmedia.eu

Δέσποινα Ροπόδη Advertising Executive ropodi.d@ethosmedia.eu

Έλενα Χαραλάμπους Δημιουργικό zoegraph@gmx.net

Κυρέλα Πέτρου Αρχισυντάκτρια petrou.k@ethosmedia.eu

Νίκος Αθανασίου Database Marketing athanasiou.n@ethosmedia.eu

Αμαλία Λούβαρη Επιμέλεια - Διόρθωση louvari.a@ethosmedia.eu

Συντάκτες

Βούλα Βασιλικού Υπεύθυνη Συνδρομών vassilikou.p@ethosmedia.eu

Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣυσκευασία-Ένθεση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

Κ.Μ. Γελαντάλις banks-press@ethosmedia.eu

ιδιοκτησία

Γιάννης Λεοντάρης john.leondaris@gmail.com

Λυσικράτους 64, Καλλιθέα, Τ.Κ. 17674 T: 210 998 4950 E: banks-press@ethosmedia.eu www.ethosmedia.eu

Κώστας Παπαγρηγόρης kostasp76@gmail.com Στεφανία Σούκη stefaniasouki@gmail.com

www.ethosevents.eu

www.banks.com.gr

Γιούλη Μουτεβελή Διοικητική Υποστήριξη mouteveli.g@ethosmedia.eu Νατάσσα Λαζαράκου Υπεύθυνη Λογιστηρίου lazarakou.n@ethosmedia.eu

www.insuranceworld.gr

www.virus.com.gr

Intelligence, not just news. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Γιώργος Πατσής

CEO & Συνιδρυτής, Obrela Security Industries

«H Obrela βάζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας»

ΧΡΗΜΑ 5

χρηματιστήριο

Στο ίδιο έργο θεατές Ή

ταν αρχές του 2007 όταν ο ιδρυτής της Scion Asset Management και επενδυτής, Μάικλ Μπάρι, διέβλεπε κατάρρευση του αμερικανικού real estate, στη συνέχεια των τραπεζικών κολοσσών και αργότερα των... πάντων. Θα έκανε, τότε, ένα ιστορικό σορτάρισμα, ποντάροντας, ουσιαστικά, στην κατάρρευση αυτή καθεαυτήν. Το 2008 θα σόκαρε και τον ίδιο ακόμη, αφού θα τον επιβεβαίωνε, χαρίζοντάς του ένα δισεκατομμύριο δολάρια ενώ όλα γύρω του «καίγονταν». Σήμερα, ο Μπάρι λέει ότι είναι στο ίδιο έργο θεατής. Ότι η βουτιά των μετοχών και 6

Μάιος - Ιούνιος 2022

η επιβράδυνση των πωλήσεων ακινήτων τού θυμίζουν το σκάσιμο της στεγαστικής «φούσκας» μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2000: «Όπως είχα πει και το 2008, το 2022 είναι σαν να βλέπεις ένα αεροπλάνο να πέφτει. Πονάει, δεν είναι αστείο και δεν γελάω» έγραψε. Μπορεί να έχει δίκιο; Η αλήθεια είναι ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε μια ιστορική συγκυρία. Είναι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι ολοένα και πιο άγριες κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία, η ενεργειακή κρίση, η πληθωριστική κρίση, η περιβαλλοντική κρίση, οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, η επερχόμενη επισιτιστική κρίση,

οι αναταράξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο. Και όλα αυτά μετά από μια πρωτοφανή για τον σύγχρονο κόσμο πανδημία, με περιορισμούς στην κίνηση. Μια πανδημία για την οποία δεν είμαστε ακριβώς σίγουροι ότι πέρασε. Οι πρόσφατες αναταράξεις στις αγορές ομολόγων-μετοχών, κυρίως στις αγορές του Νότου, ως απόρροια των ανακοινώσεων της ΕΚΤ, ήρθαν να επιβεβαιώσουν τη ρευστότητα/αβεβαιότητα της κατάστασης. «Μνήμες PIGS» ξύπνησε το sell-off στα κρατικά ομόλογα, δηλαδή χρέος με τα ιταλικά στο στόχαστρο (δευτερευόντως τα ελληνικά), η υιοθέτηση μιας επιθετικότερης

πολιτικής από την Κριστίν Λαγκάρντ... Όλα τα παραπάνω σηματοδοτούν μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από ιστορικές αλλαγές. Και οι αλλαγές, στον τρόπο του επιχειρείν, για παράδειγμα, πάντα προκαλούν άγχος, που συχνά μεταφράζεται σε σκεπτικισμό των επενδυτών στις αγορές. Προφανώς και γι’ αυτό ο διάσημος δισεκατομμυριούχος μεγαλοεπενδυτής Μαρκ Μόμπιους λέει στο CNBC ότι «η bear market έχει ακόμη δρόμο μπροστά της να διανύσει» και προτείνει στους επενδυτές να προτιμήσουν το ρευστό. Είναι όμως έτσι;

Το χρήμα βρίσκει πάντα τον δρόμο του, όποιον οικονομικό κύκλο και να περνάμε. Και αυτό θα κάνει και τώρα.

Τα «σημάδια» Επιστροφή στον Μπάρι, που βλέπει το 2022 ως ένα εκτός ελέγχου αεροσκάφος και το συγκρίνει με το 2008. Η λεπτομέρεια, ωστόσο, είναι ότι εδώ υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά: η εμπειρία και η «ωριμότητα» των policymakers. Ναι, ο κόσμος (ιδιαίτερα η Ευρώπη) φάνηκε να εκπλήσσεται από την κρίση του 2008. Σήμερα, όμως, μοιάζει έτοιμος να ανταποκριθεί και στα πιο ακραία σενάρια. Αυτό, άλλωστε, το αποδεικνύει και η στάση της Federal Reserve Bank για τη στήριξη της ανάπτυξης και της οικονομίας. Όχι μόνο ο Τζερόμ Πάουελ, αλλά και όλα τα μέλη της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ έδειξαν αποφασισμένα να προχωρήσουν σε περισσότερες και μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίων από ό,τι αναμένει η αγορά, αν κάτι τέτοιο κριθεί ότι είναι απαραίτητο. Με αυτόν τον τρόπο, η Fed προχώρησε στη μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων τα τελευταία 22 χρόνια, ώστε να «ρίξει» τον, σε υψηλά 40ετίας, πληθωρισμό. Και αυτή η στάση της Fed αποτέλεσε κατά κάποιον τρόπο το «καύσιμο» για να γυρίσει η «αγορά των αγορών», η Wall Street, σε κέρδη. Γνωρίζοντας την ιστορικότητα των στιγμών, ο Πάουελ απευθύνθηκε για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, εγγυώμενος ότι θα δαμαστεί ο πληθωρισμός. Σε μια τέτοια επίγνωση της ευθύνης της, και η Κριστίν Λαγκάρντ παίρνει την πρωτοβουλία στην ΕΚΤ για τη σύσφιξη της οικονομικής της πολιτικής. Ναι, αυτή η πολιτική μπορεί να επιφέρει αστάθεια στις αγορές και να φέρει σημαντικές απαιτήσεις ρευστότητας για μεγάλες τράπεζες, brokers και τους πελάτες τους. Όμως ένα νόμισμα δεν έχει μόνο μία όψη. Άλλωστε, ακόμη και σε μια bear market, ο

σωστός επενδυτής μπορεί να κάνει το “buy from the dip”, να επιλέξει τις μετοχές που του ταιριάζουν, σε σημαντικό discount, περιμένοντας για τα κέρδη στην κατάλληλη ώρα. Το χρήμα βρίσκει πάντα τον δρόμο του, όποιον οικονομικό κύκλο και να περνάμε. Και αυτό θα κάνει και τώρα. Ο μόνος τρόπος για να πάψει να συμβαίνει αυτό είναι να πάψει να υπάρχει ο ανθρώπινος πολιτισμός εν μία νυκτί...

οδηγήσει τις αξίες των cryptos «στο μηδέν», όπως προβλέπει και η Κριστίν Λαγκάρντ. Χαρακτηριστικό είναι το γεγοός ότι το bitcoin βρίσκεται σήμερα όχι μόνο πολύ μακριά από το ιστορικό του υψηλό, αλλά κάτω και από το ψυχολογικό όριο των 30.000 δολαρίων. Έτσι, από τις 67.500 δολάρια στα οποία διαπραγματευόταν το bitcoin την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου του 2021, σήμερα βρίσκεται στις 29.920 δολάρια.

Τα cryptos

Χρηματιστήριο Αθηνών

Στο ατέλειωτο “rollercoaster” των κρυπτονομισμάτων, οι κατ’ επιλογήν –με την ελπίδα να γίνουν cryptobillionaires εν μία νυκτί– επιβάτες βιώνουν, αυτό το διάστημα, τον χειρότερο εφιάλτη τους. Η διόρθωση των cryptos προκάλεσε πανικό στα stablecoins, ο οποίος μεταδόθηκε πίσω στα cryptos, εξαϋλώνοντας από το οικοσύστημα γιγαντιαία ποσά. Συγκεκριμένα, από τις 10 Νοεμβρίου 2021, που η κεφαλαιοποίηση της αγοράς κρυπτονομισμάτων έφτανε στο ιστορικό υψηλό των 3,04 τρισ. δολ., μέχρι σήμερα, χάθηκαν περίπου 1,8 τρισ. δολ., ρίχνοντάς τη σε 1,2 τρισ. δολάρια. Τα 300 εκατ. εξ αυτών χάθηκαν μόλις σε μία εβδομάδα, την περασμένη. Τα cryptos έχουν πλέον εισέλθει στη φάση που ονομάζεται “crypto-winter” («κρυπτο-χειμώνας»), ο οποίος στους short επενδυτές είναι πιο εφιαλτικός από... πτώση σε γκρεμό. Το κύριο ερώτημα τώρα είναι αν όντως θα αποδειχθεί ότι ο «χειμώνας» που περνούν τα κρυπτονομίσματα είναι τόσο βαρύς ώστε να εξουθενώσει τις αντοχές των επενδυτών σε αυτήν την πτώση και να

Μετά από ένα ισχυρά ανοδικό πρώτο τρίμηνο, ήρθε η διόρθωση του Απριλίου και της πρώτης εβδομάδας του Μαΐου για να «προσγειωθεί» και το ελληνικό χρηματιστήριο αρκετά χαμηλότερα. Ωστόσο, μετά από μια διαδικασία αναδιάρθρωσης χαρτοφυλακίων, στο διάστημα 16-27 Μαΐου, για τον Γενικό Δείκτη σχεδόν μηδενίζονται οι απώλειες του 2022, όταν για τον DAX είναι στο 11,75% και στο 16,94% για τον S&P 500. Υπεραπόδοση για το ελληνικό έναντι των ξένων χρηματιστηρίων εν μέσω ασταθούς περιβάλλοντος και αυξημένου επενδυτικού κόστους, με τον τραπεζικό κλάδο να κάνει τη διαφορά, αλλά και τα ισχυρά blue chips να ξεπερνούν τις συνέπειες της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παράλληλα, για έναν αριθμό large caps του δείκτη FTSE25 οι τρέχουσες τιμές όχι μόνο έχουν καλύψει τις ισχυρές απώλειες που ακολούθησαν το διήμερο 24-25 Φεβρουαρίου, αλλά ξεπέρασαν και τα προ την εισβολή επίπεδα. Σύμφωνα με αναλυτές, συγκριτικό πλεονέκτημα συγκεκριμένων ομίλων αποτελεί η ΧΡΗΜΑ 7

χρηματιστήριο

ανθεκτικότητά τους και η προοπτική περαιτέρω ισχυροποίησης με διεύρυνση του επιχειρηματικού αποτυπώματός τους στις αγορές του εξωτερικού. Ενδεικτική είναι η «ψήφος εμπιστοσύνης» του MSCI Inc, με την προσθήκη των μετοχών της Εθνικής και της Mytilineos στον δείκτη MSCI Greece Standard. Σύμφωνα με τους αναλυτές του οίκου, πέραν των εισροών στις συγκεκριμένες δύο εισηγμένες, που ενισχύουν καταρχάς βραχυπρόθεσμα το επενδυτικό ενδιαφέρον, το κέρδος για την ελληνική αγορά είναι η ενίσχυση της βαρύτητάς της στο «καλάθι» των αναδυόμενων. Συνδυαστικά με το γεγονός πως είναι η μόνη που αποτιμάται σε όρους ευρώ, με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της, σχεδόν, ισοτιμίας του με το δολάριο. Με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, κυρίως, για τα αμερικανικά επενδυτικά σπίτια, που έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση σε μετοχές ελληνικών εταιρειών. Η αύξηση της βαρύτητας της χώρας από το 0,10% τον Δεκέμβριο 2021 έφτασε σταδιακά στο 0,21% τον Μάρτιο και στο 0,25% στο τέλος Απριλίου. Συγκριτικό πλεονέκτημα για τις ελληνικές εταιρείες αποτελεί ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας, που, σύμφωνα με το consensus των αναλυτών, εκτιμάται πως θα είναι υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ, σύμφωνα με τη FactSet, η κερδοφορία των εισηγμένων θα είναι αυξητική το 2022, με πρόβλεψη ενίσχυσης κατά 23% το 2023. Διαφορά που «δίνει αέρα» ως προς την κερδοφορία που θα διανεμηθεί σε μετόχους, επενδυτές (είτε με μέρισμα είτε με επιστροφές κεφαλαίου). Η προσδοκώμενη μερισματική απόδοση των εισηγμένων στο «καλάθι» του MSCI Greece υπολογίζεται στο 4,1%, έναντι του 3,1% των αναδυόμενων (ΕΜΕΑ), ο δε δείκτης τιμής/ λογιστική αξία (p/bv), χαμηλότερος της μίας φοράς (από τους ελκυστικότερους μεταξύ ευρωπαϊκών), διαμορφώνει ένα discount του 50%, που, δυνητικά, αφήνει μεγαλύτερο περιθώριο υπεραπόδοσης. Υπό την προϋπόθεση πως θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των οίκων για τον ρυθμό ανάπτυξης του ελληνικού ΑΕΠ (3%-3,5% με το βασικό σενάριο). Όσο για τα περιθώρια εται8

Μάιος - Ιούνιος 2022

Συγκριτικό πλεονέκτημα για τις ελληνικές εταιρείες αποτελεί ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας, που εκτιμάται πως θα είναι υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

ρικής κερδοφορίας, ο λόγος αποτίμησης προς κέρδη (p/e) είναι στις 10,4 φορές για το 2022 και στις 9 για το 2023. Οι αντίστοιχοι αναδυόμενων αγορών ΝΑ Ευρώπης είναι στις 12 και τις 11 φορές, δηλαδή σε όρους κερδοφορίας/ αποτίμησης ακριβότεροι των ελληνικών. Το ενθαρρυντικό σημείο για τις εισηγμένες έρχεται από την εικόνα των οικονομικών αποτελεσμάτων πρώτου τριμήνου, ειδικότερα του Μαρτίου (πρώτος μήνας πολέμου στην Ουκρανία), των στοιχείων για την επιβάρυνση από το ενεργειακό-χρηματοδοτικό κόστος (αντασφαλίζεται σε σημαντικό βαθμό Απρίλιο-μέσα Μαΐου), καθώς επιβεβαιώνεται η ανθεκτικότητα (και σε αυτήν την κρίση) των 8 στις 10 εταιρείες. Προφανώς, η διάρκεια και η ένταση των συνεπειών από τις επάλληλες κρίσεις θα επιδράσουν περισσότερο ή λιγότερο στα μεγέθη εξαμήνου και στη συνέχεια του 2022, ωστόσο τα προβλήματα είναι λίγο ως πολύ κοινά στις ευρωπαϊκές και στις αναδυόμενες αγορές. Ενθαρρυντικές είναι οι μέχρι τώρα ενδείξεις και από την αγορά ομολόγων (καταρχάς των κρατικών), με την JP Morgan να αξιολογεί

θετικά την τελευταία επανέκδοση δεκαετούς ομολόγου, που απέφερε 500 εκατ. (με 3,61%). Ήταν η πρώτη μετά την κρίση του δημόσιου χρέους της ευρωζώνης που η Ελλάδα είχε πρόσβαση (στην αγορά ομολόγων) μέσω δημοπρασίας, με το εγχείρημα να «τιμολογείται» θετικά. Δεδομένης πάντα της συγκυρίας κατά την οποία έγινε αυτή η κίνηση από τον ΟΔΔΗΧ. Ωστόσο η εκτίναξη του GR10Y πάνω από το 4,3%, ποσοστό 2018, μετά την ΕΚΤ, απαιτεί πλέον... χειρουργικούς χειρισμούς. Η διαφοροποίηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών έναντι των ευρωπαϊκών στις τελευταίες συνεδριάσεις έρχεται να ενισχύσει τις εκτιμήσεις των αναλυτών, που βλέπουν περιθώρια υπεραπόδοσης των ελληνικών μετοχών έναντι ανταγωνιστικών. Άλλωστε η συνολική αποτίμηση των εισηγμένων (στα 63 δισ.) είναι, σε όρους ως προς το ΑΕΠ, πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, καθώς για το ΧΑ χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος του πολυετούς bull market της Wall Street και των περισσότερων ξένων χρηματιστηρίων. • • •

Το όραμα και οι δράσεις μας για ένα πράσινο αύριο, διακρίθηκαν. H Τράπεζα Πειραιώς είναι η μόνη ελληνική εταιρεία στη λίστα με τις 400 κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες των Financial Times “Europe’s Climate Leaders” για το 2022. Οι δράσεις μας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ήταν αυτές που οδήγησαν στη διάκριση για τη βελτίωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος. Στόχος, να αυξήσουμε τη βιώσιμη τραπεζική μας δραστηριότητα έως το 2025 και να προσφέρουμε διαρκώς αξία στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Μάθετε περισσότερα στο www.piraeusbank.gr

[φάκελος] funding

Funding: Νέα σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία σε απαιτητικούς καιρούς του Κώστα Παπαγρηγόρη

αρά τα ρίσκα που προκαλεί στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι εγχώριες επιχειρήσεις, όλων των μεγεθών, έχουν πλέον στη διάθεσή τους πληθώρα χρηματοδοτικών προγραμμάτων, στα οποία μπορούν να «στηρίξουν» την «επόμενη μέρα» τους. Βασικοί πυλώνες χρηματοδότησης αποτελούν το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος και το Ταμείο Ανάπτυξης, που με άξονες την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και τις εμπορικές τράπεζες μπορούν να αποτελέσουν το «εφαλτήριο» για μια ισχυρή επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας. Πλέον, επενδυτικά σχέδια ψηφιακού μετασχηματισμού, πράσινου και ενεργειακού εκσυγχρονισμού, επιχειρηματικής εξωστρέφειας και συμμετοχής σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας αποκτούν πρόσβαση σε αρκετές εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, ικανές να καλύψουν όλες τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες. 10

Μάιος - Ιούνιος 2022

Μέσα σε ένα ευρύτερο κλίμα αβεβαιότητας και αστάθειας, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα σχεδιάζει και δημιουργεί χρηματοδοτικά εργαλεία για τη βέλτιστη διοχέτευση τόσο των εθνικών όσο και διεθνών κονδυλίων. Πρόκειται για εργαλεία που έχουν αλλάξει τα δεδομένα της ελληνικής χρηματοδότησης, καθώς παρέχονται: με προνομιακούς όρους χρηματοδότησης, τη χρονική στιγμή που είναι αναγκαία η παροχή ρευστότητας, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες και λαμβάνοντας επιπρόσθετα υπόψη το ότι ο χρόνος διάθεσης των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων (time to market) είναι τρεις μήνες. Μόνο το 2021, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα σχεδίασε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία προς επιχειρήσεις και ιδιώτες, στοχεύοντας ειδικότερα σε Γεωγραφικές Περιφέρειες και Κλάδους, με 6 νέα χρηματοδοτικά εργαλεία προϋπολογισμού δανείων ύψους 990 εκατ. ευρώ.

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία Τα ενεργά προγράμματα που αφορούν σε όλους τους επιχειρηματίες είναι τα εξής: Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων Covid-19 (Γ’ Κύκλος) Επενδυτικά δάνεια ΤΕΠΙΧ ΙΙ Ταμείο Δυτικής Μακεδονίας (ΤΑΔΥΜ) Ταμείο Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ Ταμείο Εγγύησης Οπτικοακουστικών Μέσων Top-Up EquiFund Με γρήγορες διαδικασίες, μέσα στους περιορισμούς που επέβαλε το lockdown τον Μάρτιο του 2020, μετασχηματίστηκε το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ σε ένα σύγχρονο χρηματοδοτικό εργαλείο άμεσης παρέμβασης, για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία, με προϋπολογισμό 1,03 δισ.

έως 1,5 εκατ. ευρώ προς νέες και υφιστάμενες επιχειρήσεις, για την υλοποίηση νέων επενδύσεων, ακολουθώντας απλές και γρήγορες διαδικασίες, προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ΜμΕ. Τον Απρίλιο 2020 δημιουργήθηκε, σε χρόνο-ρεκόρ συγκριτικά με αντίστοιχα προϊόντα, το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων Covid-19 με πόρους από το ΕΣΠΑ και το Ελληνικό Δημόσιο, για να στηρίξει την ελληνική οικονομία με προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ για μόχλευση δανείων 6,5 δισ. ευρώ. Ειδικά ο Γ’ Κύκλος του Ταμείου Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων Covid-19 απευθύνεται σε Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών έως 1 εκατ. ευρώ και παρέχει εγγυημένο κατά 80% δάνειο κεφαλαίου κίνησης ύψους έως 250 χιλ. ευρώ. Για την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών λόγω της πανδημίας του Covid-19, στην τοπική οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας δημιουργήθηκε, με συνεπένδυση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB) και της Περιφέρειας Δ. Μακεδονίας, το Ταμείο Συγχρηματοδοτούμενων Δανείων και συγκεκριμένα η Δράση: «ΤΑΔΥΜ - Covid-19 - Μικρές & Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις: Δάνεια Κεφαλαίου Κίνησης με επιδότηση επιτοκίου» (ΤΑΔΥΜ Covid-19), που συγχρηματοδοτεί δάνεια κεφαλαίου κίνησης έως 50 χιλ. ευρώ, με παράλληλη επιδότηση επιτοκίου για δύο έτη. Το ΤΑΔΥΜ σηματοδότησε την πρώτη σύμπραξη με Περιφέρεια για τοπικό χρηματοδοτικό εργαλείο, με προϋπολογισμό στα 9 εκατ. ευρώ και μόχλευση δανείων ύψους περίπου 18 εκατ. ευρώ. Το EquiFund αποτελεί επίσης μια πρωτοβουλία του ελληνικού κράτους και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων και δημιουργήθηκε με απώτερο σκοπό την επιτάχυνση της εξέλιξης του τομέα κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στην Ελλάδα και για να συμπληρώσει το χρηματοδοτικό κενό του τομέα κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών. Ένας από τους στόχους της πρωτοβουλίας ήταν η στήριξη των νεοφυών εταιρειών (startups), οι οποίες και αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της επιχειρηματικότητας (το «παράθυρο» της πρωτοβουλίας με την

φάκελος - funding

Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ευρώ για μόχλευση δανείων 2,5 δισ. ευρώ. από την Ελληνική Αναπτυξιακή Το πρόγραμμα επενδυτικών δανείων του ΤΕΠΙΧ ΙΙ συγχρηματοδοτεί δάνεια ύψους Τράπεζα

Πριν λίγες μέρες, η ΕΑΤ ανακοίνωσε το νέο Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας, το οποίο παρέχει τραπεζικό δάνειο έως και 400.000 ευρώ εγγυημένο. ονομασία “Early Stage”). Όμως, παράλληλα, το EquiFund εισήγαγε την ενίσχυση επιχειρηματικών εγχειρημάτων και σε πρωθύστερο στάδιο, με κεφάλαια σποράς (seed capital), μεταφοράς τεχνολογίας (technology transfer) και επιχειρηματικής επιτάχυνσης accelerators (το παράθυρο Innovation). Και φυσικά υπάρχει και η στόχευση σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις που χρειάζονται κεφάλαια ανάπτυξης (το παράθυρο Growth). Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα αποτελεί έναν από τους θεσμικούς επενδυτές στο παράθυρο Growth, με ποσό 65 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ήδη το 30% έχει διατεθεί σε επενδύσεις. Το Ταμείο Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ αποτέλεσε την πρώτη συμμετοχή ιδιωτικού φορέα και δημιουργήθηκε προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε δανεισμό μιΧΡΗΜΑ 11

φάκελος - funding κρομεσαίες επιχειρήσεις και επιστήμονες ελεύθεροι επαγγελματίες του κλάδου των μηχανικών, μελετητών και κατασκευαστών εργοληπτών δημοσίων έργων (ΤΜΕΔΕ), προκειμένου να εκτελέσουν έργα ή μελέτες δημοσίου συμφέροντος. Μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ κάθε δικαιούχος που έχει αναλάβει την εκτέλεση έργου ή μελέτης δημοσίου συμφέροντος μπορεί να λάβει κεφάλαιο κίνησης, μέσω τραπεζικού δανεισμού, έως 200.000 ευρώ, με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και το ΤΜΕΔΕ να αναλαμβάνουν μέρος του επιχειρηματικού κινδύνου, παρέχοντας εγγύηση προς τις τράπεζες για το 80% της χρηματοδότησης. Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Δανείων Επιχειρήσεων Παραγωγής Οπτικοακουστικών Έργων διευκολύνει άμεσα και πρακτικά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον οπτικοακουστικό κλάδο και στον κλάδο παραγωγής λογισμικού παιχνιδιών υπολογιστή με μια απολύτως διαφανή, γρήγορη και αποτελεσματική διαδικασία. Μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας Δανείων Επιχειρήσεων Παραγωγής Οπτικοακουστικών Έργων, συνολικού δυνητικού προϋπολογισμού δανείων περίπου 62,5 εκατ. ευρώ, κάθε επιχείρηση-δικαιούχος έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί τη λήψη τραπεζικού δανείου από 25.000 ευρώ έως 900.000 ευρώ, για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων, αλλά και την κάλυψη των αναγκών σε κεφάλαιο κίνησης. Το Ταμείο παρέχει εγγύηση σε ποσοστό 80% επί του ύψους του δανείου. Πριν λίγες μέρες, η ΕΑΤ ανακοίνωσε το νέο Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας, το οποίο παρέχει τραπεζικό δάνειο έως και 400.000 ευρώ εγγυημένο κατά 80%, με πρόσθετη επιχορήγηση βάσει επίτευξης κριτηρίων ESG και καινοτομίας που μπορεί να φθάσει το 20% του δανείου. Παράλληλα, εξετάζονται και άλλα υβριδικά χρηματοδοτικά προγράμματα, που θα καλύψουν επιπρόσθετα στάδια εταιρικής εξέλιξης και κλάδους. Ένα από αυτά αφορά ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση του κόστους της κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (patent) για διεθνείς αγορές σε συνδυασμό με χρηματοδότηση διαμόρφωσης MVP (Minimum Viable Product), για να 12

Μάιος - Ιούνιος 2022

πράσινη ανάπτυξη. Το Green Guarantee Fund for Sustainable Development θα υποστηρίζει επενδύσεις επικεντρωμένες στην εξοικονόμηση ενέργειας, στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας και στον τομέα της πράσινης κινητικότητας. Σύντομα θα παρουσιαστεί και το Digital Guarantee Fund for Sustainable Development. Το συγκεκριμένο εργαλείο θα στηρίζει την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Επίσης, στοχεύοντας στην υποστήριξη της μεγέθυνσης και της ανάπτυξης των επιχειρήσεων, διαμορφώνεται το χρηματοδοτικό εργαλείο Growth Co-Investments Fund για τη συγχρηματοδότηση δανείων μειωμένης εξασφάλισης (mezzanine). Διερευνάται ταυτόχρονα και η επέκταση των συνεργασιών με άλλους φορείς παροχής χρηματοδοτήσεων προς τις ελληνικές επιχειρήσεις. Παράλληλα με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, που δημιουργούν μια νέα οικονομική πραγματικότητα για τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, ο επόμενος άμεσος στόχος είναι η διεύρυνση της περιμέτρου των χρηματοδοτούμενων επιχειρήσεων. ενθαρρυνθεί η αξιοποίησή τους. Απώτερος σκοπός είναι η ενδυνάμωση της επιστημονικής και καινοτόμου επιχειρηματικής προσπάθειας, που θα αντικατοπτριστεί στη βελτίωση των δεικτών κατοχύρωσης όχι μόνο σε ελληνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό. Εστιάζοντας και στις ανάγκες του πρωτογενούς τομέα, το νέο Ταμείο Μικρών Δανείων της Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, που υλοποιείται, θα παρέχει στις ΜμΕ αγροτικές επιχειρήσεις μικρά δάνεια ύψους έως 25 χιλ. ευρώ για την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων, με παράλληλη πλήρη επιδότηση επιτοκίου για ένα έτος, αλλά και την ενίσχυση της γνώσης των επιχειρήσεων με την παροχή mentoring.

Νέα χρηματοδοτικά και αναπτυξιακά εργαλεία Στη στρατηγική της ΕΤΑ δίνεται παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση στη χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης. Το επόμενο χρηματοδοτικό προϊόν που σχεδιάζεται από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα αφορά στην

Νέος Αναπτυξιακός: Οι αλλαγές, τα SOS, τα κίνητρα και οι ενισχύσεις για επενδύσεις Ρυθμίσεις που στοχεύουν στη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος της χώρας, καθώς και στην επιτάχυνση και ευελιξία των προβλεπόμενων διοικητικών διαδικασιών για τις ιδιωτικές επενδύσεις, περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Αναπτυξιακός Νόμος-Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη», που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή. Βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος όχι μόνο να καλύψει τις ανάγκες της υφιστάμενης επιχειρηματικότητας στις μορφές που χαρακτηρίζουν τη σημερινή παραγωγική δομή της οικονομίας, αλλά και να την επαναπροσδιορίσει με αύξηση του αριθμού των ημεδαπών, αλλά και αλλοδαπών επιχειρηματιών και περαιτέρω με εμπλουτισμό τόσο στα παραγόμενα προϊόντα και τις παρεχόμενες

Τα 13 θεματικά καθεστώτα χορή- Η ενεργοποίηση των καθεστώτων θα γησης κρατικών ενισχύσεων λάβει χώρα μέσω προκήρυξης των κα-

Στόχος του σχεδίου νόμου είναι να παράξει άμεσα και μετρήσιμα οφέλη με βάση όχι μόνο τον αριθμό των υποβαλλόμενων αιτήσεων και εγκρίσεων, αλλά και το ποσοστό των ολοκληρωμένων επενδύσεων, προκειμένου μάλιστα η υλοποίηση των επενδύσεων να επηρεάσει θετικά και τις περιοχές εγκατάστασής τους, ενισχύοντας τις τοπικές κοινωνίες.

Με τον νέο Αναπτυξιακό θεσπίζονται 13 θεματικά καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια σε όλους τους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο χορήγησης κρατικών ενισχύσεων και στη βάση των προβλεπόμενων ποσοστών του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022-2027, ο οποίος εγκρίθηκε πρόσφατα, με αυξημένα ποσοστά για την πλειοψηφία των περιοχών της χώρας. Τα 13 καθεστώτα είναι τα εξής:

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος χαρακτηρίζεται από δύο σημαντικές αλλαγές σε σχέση με τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική. Η πρώτη αλλαγή είναι ουσιαστικής φύσεως και αφορά στη θέσπιση των 13 καθεστώτων θεματικού χαρακτήρα σε σχέση με την οριζόντια μορφή καθεστώτων ενισχύσεων του ισχύοντος νόμου, ενώ η δεύτερη αλλαγή είναι διαδικαστικής, κυρίως, φύσεως και εισάγει σημαντικές καινοτομίες σε όλη τη διαδικασία υποβολής, αξιολόγησης, ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων και της έκδοσης των συναφών διοικητικών πράξεων (με ρητές προθεσμίες), προκειμένου να καταστούν δυνατές οι άμεσες ωφέλειες από τη χορήγηση των ιδιαίτερα ελκυστικών κινήτρων στις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.

1. Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων. 2. Πράσινη μετάβαση-Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων. 3. Νέο Επιχειρείν, με κύριο σκοπό την υποστήριξη νέων επιχειρηματιών, προκειμένου να προχωρήσουν σε σχεδιασμό και υλοποίηση επενδυτικών πρωτοβουλιών σε πολλούς τομείς της οικονομίας. 4. Καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, μέσω του οποίου θα υλοποιηθεί η εγκεκριμένη ευρωπαϊκή πολιτική για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης, με στόχο τη στήριξη της απασχόλησης και ανάπτυξης των περιοχών οι οποίες επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. 5. Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία. 6. Αγροδιατροφή-Πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων-αλιεία. 7. Μεταποίηση-Εφοδιαστική αλυσίδα. 8. Επιχειρηματική εξωστρέφεια. 9. Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων. 10. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού. 11. Μεγάλες επενδύσεις, προκειμένου να υπάρξει ειδική αντιμετώπιση σε επενδυτικά σχέδια που επηρεάζουν σημαντικά τις τοπικές οικονομίες, αλλά και γενικότερα την άνοδο των οικονομικών κλαδικών δεικτών. 12. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας. 13. Επιχειρηματικότητα 360 μοιρών.

θεστώτων, για ορισμένα εκ των οποίων θα απαιτείται η σύμπραξη συναρμόδιων φορέων τομεακής πολιτικής, όπως είναι π.χ. το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Τουρισμού, ο τομέας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ η υλοποίησή τους θα πραγματοποιείται από τη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς και από το Υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας-Θράκης) και από τις 13 Περιφερειακές Διοικήσεις για συγκεκριμένα καθεστώτα ενισχύσεων. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Ανάπτυξης, τουλάχιστον τέσσερα θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων, από τα 13 συνολικά, αναμένεται να ενεργοποιηθούν εντός του 2022. Τα δύο πρώτα καθεστώτα αναμένεται να προκηρυχθούν στα τέλη Ιουλίου του τρέχοντος έτους, ώστε στα τέλη Δεκεμβρίου να ακολουθήσουν τα επόμενα δύο και πριν την εκπνοή του χρόνου να πέσουν και οι υπογραφές για τις αποφάσεις υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων.

Επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων Οι επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων για τις οποίες χορηγούνται περιφερειακές ενισχύσεις είναι οι εξής: α. Επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού και συγκεκριμένα δαπάνες για: αα. Την κατασκευή, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό κτηριακών εγκαταστάσεων, καθώς και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτηρίων, και για κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία και στα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Οι δαπάνες αυτές αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακού χαρακτήρα. ΧΡΗΜΑ 13

φάκελος - funding

υπηρεσίες όσο, κυρίως, στα μέσα και τις διαδικασίες παραγωγής τους.

φάκελος - funding

αβ. Την αγορά του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτηρίων, μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού επιχειρηματικής εγκατάστασης, υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς: i. η επιχειρηματική εγκατάσταση έχει κλείσει, ii. η αγορά πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, ο οποίος δεν σχετίζεται με τον πωλητή της επιχειρηματικής εγκατάστασης της περ. i, εκτός εάν πρόκειται για μικρή επιχείρηση η οποία αποκτάται από υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη, iii. η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Από τις εν λόγω επιλέξιμες δαπάνες αφαιρείται το κόστος στοιχείων του ενεργητικού τα οποία έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους. αγ. Την αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, περιλαμβανομένων και των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας. αδ. Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, του οποίου αποκτάται η χρήση, υπό την προϋπόθεση ότι στη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός περιέρχεται στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της σύμβασης. αε. Τον εκσυγχρονισμό ειδικών εγκαταστάσεων που δεν αφορούν σε κτήρια και μηχανολογικών εγκαταστάσεων. β. Επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού και συγκεκριμένα δαπάνες για: βα. Τη μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων. ββ. Συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης. 14

Μάιος - Ιούνιος 2022

Οι δαπάνες των υποπεριπτώσεων βα και ββ πρέπει να πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις: i. να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση και να παραμένουν συνδεδεμένες με το έργο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση για πέντε τουλάχιστον έτη από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης ή για τρία τουλάχιστον έτη στην περίπτωση των ΜμΕ, ii. να περιλαμβάνονται στα αποσβεστέα στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης, iii. να αγοράζονται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ενισχυόμενες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 30% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων, ενώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 50%. γ. Το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου, υπολογίζεται για 2 έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης.

Ταμείο Ανάκαμψης: Αρχή με ψηφιακές, πράσινες και τουριστικές επενδύσεις Στάση αναμονής στην υποβολή επενδυτικών σχεδίων στις τράπεζες τηρούν πολλές επιχειρήσεις, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση και η εκτίναξη του πληθωρισμού «ακυρώνουν» τους μέχρι πρότινος σχεδιασμούς. Όπως αναφέρουν τραπεζίτες, οι εξελίξεις με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «έχουν βάλει στο pause» αιτήματα για χρηματοδότηση επενδυτικών έργων. Κι αυτό γιατί τα business plans που είχαν καταρτίσει τον προηγούμενο χρόνο οι επιχειρήσεις, ενόψει της εκκίνησης των δανειοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης («Ελλάδα 2.0»), έχουν αλλάξει δραματικά από τις εξελίξεις. Την

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος χαρακτηρίζεται από δύο σημαντικές αλλαγές σε σχέση με τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική.

Προ του πολέμου της Ουκρανίας, οι τράπεζες ανάμεναν για φέτος από το Ταμείο Ανάκαμψης επενδυτικά έργα 1,5-2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων αναμενόταν να συμβασιοποιηθούν έργα 500-750 εκατ. ευρώ, για τα οποία θα εκταμιευθούν χρηματοδοτήσεις της τάξεως των 150 έως 250 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι από την ώρα που θα υποβληθούν οι αιτήσεις για χρηματοδότηση, για την έγκριση της κάθε σύμβασης θα απαιτηθεί περίπου ενάμισης μήνας και περίπου ενάμισης με δύο μήνες μέχρι η σύμβαση να υλοποιηθεί. Σημειώνεται ότι στην επιχειρησιακή σύμβαση που έχουν υπογράψει οι τράπεζες με το Υπουργείο Οικονομικών προβλέπεται ότι το διάστημα από την ώρα που ο επενδυτής θα υποβάλει την αίτησή του στην τράπεζα μέχρι την υπογραφή της σύμβασης για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου θα κυμαίνεται από 2 έως 4 μήνες.

Ψηφιακές, πράσινες και τουριστικές οι πρώτες επενδύσεις

ανατροπή στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων έχουν φέρει οι μεγάλες ανατιμήσεις, που επηρεάζουν το κόστος κατασκευής και παραγωγής (ενδεικτικά, σίδερο και μπετόν έχουν αυξηθεί κατά 50%), οι οποίες ξεκίνησαν σταδιακά τους τελευταίους μήνες, αλλά εξακοντίστηκαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις παρενέργειες στο μέτωπο του ενεργειακού κόστους και των πληθωριστικών πιέσεων. Στις μεγάλες επιχειρήσεις, αν και βιώνουν επίσης την αύξηση στο κόστος υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων, αυτά προχωρούν κανονικά. Και αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι η υλοποίηση των επενδυτικών τους πλάνων δεν εξαρτάται κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όσο για τις μικρές επιχειρήσεις, αυτές προσανατολίζονται στα οφέλη του Αναπτυξιακού Νόμου.

Ήδη οι τράπεζες έχουν στην κατοχή τους τις πρώτες αιτήσεις για χρηματοδότηση επενδυτικών έργων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για αιτήματα που αφορούν έργα στους τομείς της ψηφιοποίησης, της πράσινης μετάβασης και του τουρισμού. Όπως εκτιμούν αρμόδια στελέχη τραπεζών, από τη στιγμή που η τράπεζα θα λάβει το αίτημα για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού έργου μέχρι την εκταμίευση του δανείου, θα απαιτηθεί διάστημα από 6 εβδομάδες μέχρι 3 μήνες (αναλόγως της γνώσης της εταιρείας που έχει η τράπεζα, του κλάδου και του επενδυτικού πλάνου, της πολυπλοκότητας του δανείου και του σχολιασμού των συμβάσεων). Σημειώνεται ότι οι επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες που συγχρηματοδοτούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης ορίζονται στους πέντε πυλώνες του δανειακού σκέλους του «Ελλάδα 2.0», όπως επίσης και τα κριτήρια ανά πυλώνα. Ειδικότερα:

Πράσινη μετάβαση Ο προϋπολογισμός επενδύσεων πράσινης μετάβασης, οι οποίες συνεισφέρουν στους

πράσινους στόχους (green tagging) του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ), πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 20% του συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου.

Ψηφιακός μετασχηματισμός Ο προϋπολογισμός επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού, οι οποίες συνεισφέρουν στους ψηφιακούς στόχους (digital tagging) του ΕΣΑΑ, πρέπει να διαμορφώνεται τουλάχιστον στο 10% του συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου.

Καινοτομία, Έρευνα & Ανάπτυξη Πρέπει να καλύπτεται η επιλεξιμότητα ενός τουλάχιστον από τους δείκτες Καινοτομίας-Έρευνας & Ανάπτυξης, όπως αυτοί εξειδικεύονται στην Υπουργική Απόφαση. Ταυτόχρονα, ο ελάχιστος προϋπολογισμός επενδύσεων σε αυτό το «τρίπτυχο» πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 10% του συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου.

Ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων Αφορά σε υφιστάμενη ή νέα συνεργασία ή στη δημιουργία νέου σχήματος, το οποίο θα προκύψει από εξαγορά/συγχώνευση. Στις υφιστάμενες και στις νέες συνεργασίες τουλάχιστον το 20% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου αφορούν στις επενδυτικές δαπάνες που γίνονται σύμφωνα με τη σύμβαση συνεργασίας. Στις περιπτώσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων, ο μέσος συνολικός κύκλος εργασιών των νομικών προσώπων, σε επίπεδο ομίλου, που μετέχουν στη συγχώνευση ή εξαγορά κατά τα τρία προηγούμενα έτη είναι μεγαλύτερος κατά τουλάχιστον 50% του κύκλου εργασιών του νομικού προσώπου, σε επίπεδο ομίλου, με τον μεγαλύτερο μέσο κύκλο εργασιών μεταξύ των νομικών προσώπων, σε επίπεδο ομίλου, που μετέχουν στην εξαγορά ή συγχώνευση κατά την ίδια περίοδο. ΧΡΗΜΑ 15

φάκελος - funding

Ο αρχικός σχεδιασμός

φάκελος - funding

Οι εξελίξεις με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «έχουν βάλει στο pause» αιτήματα για χρηματοδότηση επενδυτικών έργων.

δαπανών προώθησης και επικοινωνίας δεν μπορεί να ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν πρόσθετα δάνεια, καθ’ υπέρβαση του ποσοστού του δανείου συγχρηματοδότησης, προκειμένου να καλύψουν μη επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου.

Τα επιτόκια δανεισμού

με δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σε αυτές συμπεριλαμβάνονται όσες πραγματοποιούνται εντός της ελληνικής επικράτειας και αφορούν στα παρακάτω:

Εξωστρέφεια Η επιλεξιμότητα των επενδυτικών σχεδίων καθορίζεται με την ύπαρξη εναλλακτικά: α) Μέσου όρου υφιστάμενης εξαγωγικής δραστηριότητας επενδυτή τουλάχιστον στο 15% του κύκλου εργασιών του. Εξετάζονται τα οικονομικά στοιχεία τριετίας του επενδυτή, εναλλακτικά το μερίδιο του κύκλου εργασιών, το οποίο πραγματοποιείται με πιστωτικές κάρτες εξωτερικού ή εμβάσματα. β) Ελάχιστου προϋπολογισμού εξαγωγών του επενδυτικού σχεδίου τουλάχιστον στο 15% των προβλεπόμενων συνολικών εσόδων του επενδυτικού σχεδίου (μελέτη βιωσιμότητας). Αυτοτελώς, είναι επιλέξιμα τα επενδυτικά σχέδια τουριστικών καταλυμάτων, επενδύσεων σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, καθώς και συγκροτημάτων τουριστικών κατοικιών που περιλαμβάνουν τουλάχιστον 5 ανεξάρτητες τουριστικές κατοικίες. Όσον αφορά στις επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδοτούνται 16

Μάιος - Ιούνιος 2022

α. Γήπεδα αγορά, γήπεδα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις), διαμόρφωση γηπέδων. β. Κτήρια αγορά/κατασκευή, κτήρια χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις). γ. Εξοπλισμός αγορά/κατασκευή, εξοπλισμός χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις). δ. Μεταφορικά μέσα αγορά, μεταφορικά μέσα χρήση (αποσβέσεις/μισθώσεις). ε. Άυλα αγορά/κατασκευή, άυλα χρήση (αποσβέσεις/συνδρομές). στ. Μισθοδοσία συνδεδεμένη με το επενδυτικό σχέδιο. ζ. Μετακινήσεις/εξοδολόγια. η. Υπηρεσίες τρίτων. θ. Αναλώσιμα. ι. Λειτουργικά (επικοινωνία, ενέργεια, συντήρηση, μισθώματα, έξοδα διοίκησης, ασφάλιση κ.λπ.). ια. Κόστος κεφαλαίων. ιβ. Κεφάλαιο κίνησης (δαπάνες λειτουργίας, δαπάνες σχετικές με το συναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης, ΦΠΑ κ.λπ.). ιγ. Δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (marketing). Η αγορά γηπέδου είναι επιλέξιμη εφόσον είναι συνυφασμένη με το επενδυτικό σχέδιο και δεν ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Το άθροισμα του κεφαλαίου κίνησης και των

Την ίδια στιγμή, με τελικά επιτόκια που θα κριθούν από την πιστοληπτική διαβάθμιση και τις εξασφαλίσεις των επιχειρήσεων, καθώς επίσης και από το αν αυτές έχουν λάβει κρατικές ενισχύσεις και μέσω άλλων «εργαλείων» (π.χ. αναπτυξιακός νόμος), θα δοθούν από τις τράπεζες τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Το ελάχιστο επιτόκιο χορήγησης δανείων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» καθορίστηκε με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, και του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, στο 0,35%. Το ελάχιστο αυτό επιτόκιο θα ισχύει για όσες δανειακές συμβάσεις συναφθούν μεταξύ των τραπεζών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και των δικαιούχων επενδυτών, ενώ διευκρινίζεται πως το επιτόκιο δύναται, κατά περίπτωση, να είναι υψηλότερο. Όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη τραπεζών, το τελικό κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων από τις τράπεζες για τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι πολύ ελκυστικό για τις μεγάλες και καλές επιχειρήσεις, ενώ για τις μικρότερες μπορεί να αποδειχθεί υψηλότερο σε σχέση με απευθείας τραπεζικό δανεισμό. Κι αυτό γιατί τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, στο σκέλος που αφορά τη συμμετοχή των τραπεζών, δεν διαφέρουν από τα συνήθη τραπεζικά δάνεια και τα κριτήρια πιστοδοτήσεων που τα συνοδεύουν, έτσι ώστε να ελέγχεται ο πιστωτικός κίνδυνος από την αποπληρωμή τους. Επομένως, για τη διαμόρφωση του επιτοκίου, οι τράπεζες θα αξιολογούν την πιστοληπτική διαβάθμιση της επιχείρησης, αλλά και τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις από τη δανειοδοτούμενη επιχείρηση. • • •

∆ΕΠΑ Εµπορίας Α.Ε.

Βιωσιμότητα στην πράξη

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας επενδύει στη βιώσιμη ανάπτυξη Στη ΔΕΠΑ Εμπορίας επενδύουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη, με δράσεις που υποστηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση. Ενσωματώνοντας τη φιλοσοφία ESG στη στρατηγική μας, συμβάλλουμε στην κοινωνία, βελτιώνουμε τον αντίκτυπό μας στο περιβάλλον, δημιουργούμε αξία για τους ανθρώπους και τους εταίρους μας. Με ένα ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης, η ΔΕΠΑ Εμπορίας μετασχηματίζεται σε μια ολοκληρωμένη ενεργειακή επιχείρηση με στόχο τη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και την υπευθυνότητα.

ΤΟ 2020 ΣΤΗ ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΠΙΤΥΧΑΜΕ:

Μείωση 26,4%

Μείωση 5%

809 ώρες

Iσότητα

στην κατανάλωση ενέργειας

στις εκπομπές ρύπων

εκπαιδευτικών προγραμμάτων

μεταξύ των φύλων: 168 εργαζόμενοι

86 άνδρες - 82 γυναίκες

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΑΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ.

Αύξηση 220,7%

στην ανακύκλωση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού

Στήριξη

δημόσιας υγείας και κοινωνίας

€662,3 χιλ.

[φάκελος]

Τουρισμός

τουρισμός

της Στεφανίας Σούκη

Τα «στοιχήματα» και τα ανοιχτά «μέτωπα»

πορεί το κυβερνητικό επιτελείο και οι θεσμικοί φορείς του τουρισμού να κρατούν χαμηλούς τόνους όσον αφορά την πορεία των εσόδων της φετινής χρονιάς, έχοντας βάλει ως πρώτο στόχο τα 15 δισ. ευρώ, ωστόσο, πλέον, με τα υψηλά νούμερα στο ξεκίνημα της σεζόν και τις επίσης υψηλές προκρατήσεις για το αμέσως επόμενο διάστημα, φαίνεται κάθε άλλο παρά απίθανος τελικά ο στόχος να «πιαστούν» τα έσοδα των 18,2 δισ. ευρώ του 2019. Ακριβώς οι επιδόσεις του ελληνικού τουρι18

Μάιος - Ιούνιος 2022

σμού φέτος είναι μία από τις βασικές παραμέτρους που μπορεί να βελτιώσουν συνολικά το κλίμα στην ελληνική οικονομία, σε μια δύσκολη συγκυρία, λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους, των πληθωριστικών πιέσεων και της ακρίβειας. Ήδη ο κλάδος κάνει λόγο για πληρότητες στα ξενοδοχεία μεσοσταθμικά στους προορισμούς ανά την Ελλάδα, που διαμορφώνονται για το τετράμηνο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου αυτήν τη στιγμή στο 70%-80% και τους δημοφιλείς, νησιωτικούς προορισμούς να κινούνται σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι σε πρόσφατη μελέτη της η Εθνική Τράπεζα επισημαίνει ότι ακριβώς ο τουρισμός, σε συνδυασμό με την ισχυρή αγορά εργασίας και τη δημοσιονομική στήριξη, αμβλύνει τις επιπτώσεις του πληθωρισμού: «Οι εντεινόμενες πληθωριστικές πιέσεις δημιουργούν εύλογη ανησυχία για τις τελικές αρνητικές επιπτώσεις στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και την κατανάλωση των νοικοκυριών, ενώ δοκιμάζουν τις αντοχές των επιχειρήσεων εν μέσω πρωτοφανών αυξήσεων στο κόστος παραγωγής. Ωστόσο, εντοπίζονται

και σημαντικοί αντισταθμιστικοί παράγοντες, οι οποίοι εμφανίζονται πολύ πιο ισχυροί από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά. Μεταξύ αυτών και το ισχυρό ξεκίνημα της τουριστικής περιόδου και τα ολοένα και πιο ενθαρρυντικά σημάδια για τους επόμενους μήνες» αναφέρεται χαρακτηριστικά. Ο ίδιος μάλιστα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, κ. Γιάννης Ρέτσος, έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι ναι μεν ο προϋπολογισμός έχει θέσει τον πήχη των εσόδων στα 15 δισ. ευρώ, ωστόσο αν φτάσουν οι τουριστικές εισπράξεις τα 18,2 δισ. ευρώ του 2022, τότε θα μιλάμε για 1,7 μονάδες επιπλέον στο ΑΕΠ της χώρας. Στο γενικότερο κάδρο, πάντως, με βάση τις εκτιμήσεις των τουριστικών φορέων, η γενική παραδοχή είναι ότι φέτος η σεζόν θα είναι πολύ καλύτερη από του 2021. Μια πρώτη εκτίμηση για την πληρότητα και τα έσοδα φτάνει πανελλαδικά το 80% του 2019, αν και με διαφορετικές ταχύτητες ανά προορισμό και επαναπροσδιορισμό του προϊόντος ανά περιφέρεια όσον αφορά τις εθνικότητες, εξαιτίας της απώλειας Ρώσων και Ουκρανών αλλά και του υψηλού κόστους διαβίωσης που δημιούργησαν ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια, ιδιαίτερα για τις βαλκανικές χώρες. Από την άλλη πλευρά, έστω κι αν τα έσοδα κινούνται σαφώς καλύτερα του αναμενομένου, είναι σίγουρο ότι το φετινό έσοδο δεν θα αντικατοπτρίζει την εικόνα των επιχειρήσεων σε επίπεδο κόστους τους.

Ο τουρισμός, σε συνδυασμό με την ισχυρή αγορά εργασίας και τη δημοσιονομική στήριξη, αμβλύνει τις επιπτώσεις του πληθωρισμού. Ισχυρή δυναμική Παρά το αρχικό «σοκ», λοιπόν, από το ξέσπασμα του πολέμου, η δυναμική με την οποία ξεκίνησε η φετινή χρονιά στον τουρισμό παραμένει, με την τουριστική περίοδο να παρουσιάζει ιδιαίτερα θετικά ποσοστά προκρατήσεων, υψηλότερα ακόμη και σε σχέση με το 2019, με προβλέψεις μεγάλων τουριστικών operators για υπερδιπλασιασμό στις εκτιμήσεις των κρατήσεών τους και τις αεροπορικές εταιρείες να έχουν αυξήσει τις θέσεις τους και τους προορισμούς, ακόμη και σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα: «Η τουριστική περίοδος ξεκίνησε πολύ θετικά μέσα σε μια πολύ δύσκολη και αβέβαιη διεθνή συγκυρία» σχολιάζει χαρακτηριστικά ο κ. Γιάννης Ρέτσος. «Το βέλτιστο δυνατό τελικό αποτέλεσμα εσόδων θα είναι καθοριστικό για την οικονομία και την κοινωνία της χώρας μας. Τα προβλήματα έχουν διεξοδικά αναλυθεί. Ειδικά για φέτος όμως, ο ιδιωτικός τομέας οφείλει να ξεπεράσει τον εαυτό του, παρέχοντας υψηλού επιπέδου και σωστά τιμολογημένες υπηρεσίες, και η Πολιτεία να ελέγχει συνεχώς, να επενδύει σε υποδομές και να εξασφαλίζει κανόνες υγιούς ανταγωνισμού. Μόνο έτσι θα προστατεύσουμε το πολύ ενισχυμένο τα τελευταία χρόνια brand μας και θα διασφαλίσουμε τη θετική εξέλιξη των επόμενων ετών για τον τουρισμό μας».

Eντυπωσιακή αύξηση και στην κρουαζιέρα Εντυπωσιακή είναι φέτος η αύξηση και στην κρουαζιέρα: Όπως εκτιμάται, αναμένεται αύξηση κατά 25% σε σχέση με το τελευταίο,

ΧΡΗΜΑ 19

φάκελος - τουρισμός

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, κ. Γρηγόρης Τάσιος: «Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία μπορεί να έχει αυτοπεποίθηση μέσα στον παγκόσμιο τουριστικό στίβο. Προσφέρει σύγχρονες, ποιοτικές ξενοδοχειακές υπηρεσίες, που κάνουν τη διαφορά στη φιλοξενία, δημιουργώντας μοναδικές εμπειρίες. Η υψηλή ζήτηση για την Ελλάδα αποδεικνύει πως κάτι κάνουμε καλά κι εμείς οι ξενοδόχοι. Κι αυτό που κάνουμε καλά είναι παρακολουθούμε τις παγκόσμιες τάσεις, να τολμάμε, να επενδύουμε, να ρισκάρουμε, να καινοτομούμε. Σίγουρα το 2022 θα είναι μια καλύτερη χρονιά και μετά από μια δύσκολη διετία, εξαιτίας της πανδημίας, πάμε σε μια σεζόν που θα μοιάζει με την προπανδημική κανονικότητα. Αυτό μας κάνει αισιόδοξους για το 2023, προκειμένου να έχουμε οριζόντια ανάκαμψη σε όλους τους προορισμούς, αλλά και σε αγορές που έμειναν πίσω, όπως οι εκθέσεις, τα συνέδρια, τα επαγγελματικά ταξίδια. Παρά τις νέες προκλήσεις που σχετίζονται με τον πληθωρισμό και τον πόλεμο στην Ουκρανία και στον βαθμό που δεν θα έχουμε νέα ανησυχητικά υγειονομικά δεδομένα, μπορούμε να ρεαλιστικά να προσδοκούμε πως από το 2023 θα φτάσουμε και ίσως ξεπεράσουμε τις επιδόσεις του 2019, που ήταν χρονιά-ρεκόρ πριν την πανδημία».

φάκελος - τουρισμός προ πανδημίας, έτος αναφοράς, το 2019, και κατά 150% έναντι του 2021 όσον αφορά τις αφίξεις κρουαζιέρας το 2022, σύμφωνα με την Ένωση Λιμένων Ελλάδος, με βάση τα στοιχεία όπως έχουν διαμορφωθεί το πρώτο πεντάμηνο του έτους, δηλαδή έως και τον Μάιο. Η Ένωση εκτιμά ότι οι αφίξεις κρουαζιέρας το 2022 θα προσεγγίσουν τις 5 χιλιάδες. Η προβλεπόμενη αύξηση στις αφίξεις καταλαμβάνει το σύνολο των προορισμών κρουαζιέρας της χώρας μας, και ιδιαίτερα τα 15 κορυφαία λιμάνια στον τομέα. Ιδιαίτερα ενισχυμένος είναι και ο ρόλος του homeporting στους ελληνικούς λιμένες, όπου προσφέρεται. «Στην αξιολόγηση των προβλέψεων», τονίζει η Ένωση, «πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως οι πιθανές αλλαγές δρομολογίων ή/ και ακυρώσεις αλλά και ευρύτερες σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, όπως η επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία και η πανδημία με τα μέτρα προστασίας, όπως ισχύουν και εφαρμόζονται καθ’ ολοκληρία». Ενδεικτικά, στους κορυφαίους προορισμούς των Κυκλάδων είναι μικτή, με αύξηση έναντι του 2019 να αναμένεται ότι θα έχουν, κατά σειρά αριθμών, οι προσεγγίσεις σε Σαντορίνη, Μύκονο, Πάρο και Μήλο, μείωση θα έχουν η Σύρος και η Νάξος, ενώ μηδενικές προσεγγί-

Μάιος - Ιούνιος 2022

σεις η Άνδρος και η Ίος, που το 2019 είχαν η πρώτη μία άφιξη και η δεύτερη δύο αφίξεις: ειδικότερα, το 2022 αναμένονται στη Σαντορίνη 741 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων έναντι 191 το 2021 και 592 το 2019. Αντίστοιχα, στη Μύκονο οι αριθμοί είναι 692 φέτος από 550 το 2019, στην Πάρο 85 τη σεζόν του 2022, από 27 το 2019, και στη Μήλο 48 από τις 38 του 2019.

Τα ανοιχτά «μέτωπα» Από την άλλη πλευρά, πέραν του, κατά γενική ομολογία, θετικού κλίματος, στα ανοιχτά «μέτωπα» που έχει μπροστά φέτος ο κλάδος περιλαμβάνονται ζητήματα σε

σχέση με το ενεργειακό κόστος και την ακρίβεια στις τιμές των πρώτων υλών, την τιμολόγηση στις τιμές των δωματίων, την απασχόληση, αλλά και το μείζον για τους ξενοδόχους ζήτημα των «γκρίζων» βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ψηλά στα ρίσκα της φετινής σεζόν είναι, όπως είναι εύλογο, η αβεβαιότητα εξαιτίας των γενικότερων γεωπολιτικών συνθηκών στην Ευρώπη, λόγω της Ουκρανίας, με την παράμετρο «Τουρκία» να απασχολεί ειδικότερα τη χώρα μας. Μία ακόμη παράμετρος, κυρίως λόγω του πανευρωπαϊκού προβλήματος των ελλείψεων (και) σε προσωπικό αεροδρομίων, έχει να κάνει με τις μεγάλες «αρρυθμίες» που ήδη, όσο αυξάνεται η κίνηση στην Ευρώπη, γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς, με καθυστερήσεις και ακυρώσεις σε μεγάλους κόμβους του εξωτερικού, όπως για παράδειγμα στο Λονδίνο και το Άμστερνταμ. Το αποτέλεσμα είναι ταξιδιώτες με ανταποκρίσεις να αντιμετωπίζουν πρόβλημα μέχρι να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό ή τελικά να μη φτάνουν και… καθόλου, όπως συνέβη σε ουκ ολίγες περιπτώσεις τις προηγούμενες ημέρες. Στο μέτωπο του κορωνοϊού, μετά από δύο πολύ δύσκολα χρόνια, οι χώρες ανά την Ευρώπη διανύουν τη «φάση της συνύπαρξης με τον ιό», με την πανδημία να έχει μπει σαφώς σε δεύτερη μοίρα, αν και παραμένει η ανησυχία για τυχόν νέα έξαρση από τις αρχές του φθινοπώρου. Ακρίβεια και ενεργειακό είναι αυτά που «καίνε» αυτήν τη στιγμή τις ίδιες τις επιχειρήσεις, και στο σημείο αυτό εκφράζονται και οι φόβοι από μια σημαντική μερίδα της τουριστικής αλυσίδας για τις περιπτώσεις ξενοδόχων που ενδέχεται να προσπαθήσουν να βγάλουν τα «σπασμένα» της κρίσης της

ΧΡΗΜΑ 21

φάκελος - τουρισμός πανδημίας και τώρα του υψηλού ενεργειακού κόστους. Εξ ου και η σύσταση από τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ ότι «ο ιδιωτικός τομέας οφείλει να ξεπεράσει τον εαυτό του, παρέχοντας υψηλού επιπέδου και σωστά τιμολογημένες υπηρεσίες, και η Πολιτεία να ελέγχει συνεχώς, να επενδύει σε υποδομές και να εξασφαλίζει κανόνες υγιούς ανταγωνισμού. Μόνο έτσι θα προστατεύσουμε το πολύ ενισχυμένο τα τελευταία χρόνια brand μας και θα διασφαλίσουμε τη θετική εξέλιξη των επόμενων ετών για τον τουρισμό μας». Δύο ακόμη ζητήματα που ξεφεύγουν από το αμιγώς οικονομικό πεδίο και τονίζουν τώρα οι τουριστικοί φορείς είναι καταρχάς οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, για τις οποίες έχει αναζωπυρωθεί εσχάτως η συζήτηση, και επιπλέον το θέμα της απασχόλησης. Ως προς το πρώτο, θεσμικά, ο κλάδος πλέον κατατάσσει τη βραχυχρόνια μίσθωση ως ένα κομμάτι του τουριστικού προϊόντος: «Κατανοούμε ότι μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας ωφελείται από τον κλάδο, δίνοντας τη δυνατότητα στον μέσο Έλληνα να έχει ένα εξτρά εισόδημα. Ωστόσο, πλέον, εμφανίζονται ολόκληρες επιχειρήσεις, ακόμη και από το εξωτερικό, που αγοράζουν ολόκληρα κτήρια και τα λειτουργούν υπό το καθεστώς της βραχυχρόνιας μίσθωσης, χωρίς το αυστηρό πλαίσιο που ισχύει για τους ξενοδόχους. Κάτι που συνεπάγεται απώλειες για την ελληνική οικονομία, συνιστά κοροϊδία απέναντι στους ξενοδόχους, υπάρχει στρεβλός ανταγωνισμός, απώλεια ασφαλιστικών εισφορών, μαύρη εργασία, μη εφαρμογή κλαδικών συμβάσεων. Πρόκειται για ένα καθεστώς γενικά που στρεβλώνει τον ανταγωνισμό, ενώ έχει να κάνει και με την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος, με μεγάλη πλέον την ανησυχία ότι σε συγκεκριμένους προορισμούς μπορεί να έχουμε ακριβώς αλλοίωση αυτής της ποιότητας», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα είναι το θέμα της έλλειψης εργαζομένων, που θα το έχει μπροστά ο κλάδος τα επόμενα πολλά χρόνια. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ, χρειάζεται στρατηγική προσέγγιση του προβλήματος και δύσκολες πολιτικές αποφάσεις: «Δεν φτάνουν οι Έλληνες για να καλύψουν τις θέσεις, χρειάζεται, με πολύ αυστηρούς κανόνες, να έρθουν και ξένοι εργαζόμενοι –το έχει κάνει η Ισπανία 22

Μάιος - Ιούνιος 2022

Η δυναμική με την οποία ξεκίνησε η φετινή χρονιά στον τουρισμό παραμένει, με την τουριστική περίοδο να παρουσιάζει ιδιαίτερα θετικά ποσοστά προκρατήσεων. και η Κύπρος πιο πρόσφατα. Χρειάζονται ακόμη στρατηγικές άμβλυνσης της εποχικότητας, που είναι και ο βασικός λόγος για να ασχοληθούν περισσότεροι άνθρωποι με τον τουρισμό. Επίσης, χρειάζονται πολιτικές απασχόλησης των νέων ανθρώπων στους προορισμούς και τον χειμώνα, ώστε να φύγουμε από την πολιτική των επιδομάτων». Ο κλάδος εκτιμά ότι, φέτος, η χρονιά, λόγω της ακρίβειας, θα είναι δύσκολη και οι βαθμοί δυσκολίας θα αλλάζουν από προορισμό σε προορισμό. Είναι χαρακτηριστικό το ότι ο κ. Τάσιος κάνει λόγο «για ένα λειτουργικό κόστος ανά δωμάτιο διανυκτέρευσης, αυτήν τη στιγμή, αυξημένο σε ποσοστό 30%». Γεγονός πάντως είναι ότι οι τιμές στα καταλύματα έχουν πάρει την ανιούσα, έστω κι αν κεντρικά οι ενώσεις ξενοδόχων κάνουν λόγο για μια «λελογισμένη» αύξηση από 5% έως 10%. Σε αυτό το περιβάλλον, δεν είναι μικρή η μερίδα εκείνων που προσπαθούν να κλείσουν τώρα τις διακοπές τους και τελικά υπαναχωρούν… άτακτα, λόγω του κόστους σε διαμονή και μετακίνηση.

Οι παραδοσιακές αγορές και η… αμερικανική περίπτωση Οι παραδοσιακές βασικές αγορές της Ελλάδας, δηλαδή η Γερμανία, το Ηνωμένο

Βασίλειο και η Γαλλία, είναι αυτές που δίνουν και φέτος τον «ρυθμό» και τροφοδοτούν σταθερά τη ζήτηση με τον μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών στη χώρα μας, όπως επίσης οι γειτονικές αγορές των Βαλκανίων για τη Βόρεια Ελλάδα. Μία ακόμη από τις αγορές που πηγαίνει καλά, τόσο από πλευράς εισερχόμενου τουρισμού όσο και επενδύσεων, είναι αυτή του Ισραήλ. Ωστόσο, τα χαμόγελα στους τουριστικούς φορείς… περισσεύουν για τις αυξημένες αφίξεις από τις ΗΠΑ, λόγω και των αυξημένων δαπανών των Αμερικανών επισκεπτών: μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας αυτήν την περίοδο είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς την έντονη παρουσία των Αμερικανών επισκεπτών στη χώρα μας, για τους οποίους οι διακοπές φέτος κάτω από τον ελληνικό ήλιο είναι φθηνότερες, δεδομένου του ότι ευνοούνται σε αυτήν τη συγκυρία και από την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου. Σημειωτέον ότι η φετινή πρόβλεψη του American Express Global Business Travel, ενός από τους πιο μεγάλους ταξιδιωτικούς οργανισμούς της Αμερικής, με επικεφαλής τον γνωστό, πολιτογραφημένο Έλληνα Greg O’Hara, είναι ότι η τουριστική κίνηση από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη θα αυξηθεί φέτος κατά 38% σε σχέση με το 2019 προς την Ευρώπη, με μεγάλους κερδισμένους την Ιταλία και την Ελλάδα. Έτσι, περισσότερες από 460.000 αεροπορικές θέσεις από τις ΗΠΑ προς την Ελλάδα

Η «απόβαση» των ξένων αλυσίδων Πέραν των Αμερικανών τουριστών, «απόβαση» στην ελληνική αγορά πραγματοποιούν αυτήν την περίοδο και οι αμερικανικές αλυσίδες, από τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι την Πελοπόννησο και από το Ιόνιο μέχρι τo Aιγαίο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη, που σπεύδουν να πάρουν θέση και να καλύψουν το κενό της ελληνικής αγοράς σε «επώνυμο» τουριστικό προϊόν, με έμφαση τα ελληνικά νησιά και όχι μόνο: Marriott, Hilton, Hyatt και Apple Leisure Group, Radisson, Wyndham, Νobu Hospitality, 1Hotels είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που επεκτείνονται τώρα στην ελληνική αγορά με πολυτελείς μονάδες που ήδη έχουν ανοίξει για τη θερινή περίοδο. Μεταξύ αυτών και το νέο Magma Resort Santorini, The Unbound Collection by Hyatt, ιδιοκτησίας της οικογένειας Παπακαλιάτη, που σηματοδοτεί και την επέκταση της αμερικανικής αλυσίδας σε έναν κορυφαίο ελληνικό προορισμό, το Moxy Athens City της Marriott International στην Ομόνοια, στο ασφαλιστικό ακίνητο που ανακατασκεύασαν η Dimand, η EBRD και η Prodea Investments ΑΕΕΑΠ και παρουσιάζει ήδη υψηλές επιδόσεις. Μία ακόμη πρεμιέρα φέτος, για τη Marriott αυτήν τη φορά, στη συμπρωτεύουσα σηματοδοτεί και το Monasty by Autograph Collection, που θα είναι το πρώτο διεθνές

«επώνυμο» ξενοδοχείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ιδιοκτησίας της Μηχανικής Περιβάλλοντος. Ο όμιλος της Marriott, με 7.900 μονάδες σε όλο τον κόσμο, φέρνει φέτος στην Costa Navarino, στο πλαίσιο της περαιτέρω επέκτασης του εμβληματικού συγκροτήματος το 2022, το πρώτο “W” στη χώρα μας, σηματοδοτώντας και την περαιτέρω αναβάθμιση συνολικά του προορισμού της Πελοποννήσου. Η Marriott, με το μεγαλύτερο «αποτύπωμα» αμερικανικής αλυσίδας στην ελληνική αγορά, σε συνεργασία πάντα με κορυφαίους εγχώριους «παίκτες», διευρύνει συνεχώς το χαρτοφυλάκιό της στην Ελλάδα και, εκτός από τις νέες μονάδες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συνεχίζει τις επιλεκτικές τοποθετήσεις σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς στο Αιγαίο αλλά και το Ιόνιο. Στο brand «Ελλάδα», είτε πρόκειται για αστικά ξενοδοχεία είτε για resorts σε νησιά, «ποντάρει» και ο όμιλος της Hyatt: Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2022 αναμένεται να παραδοθεί η επέκταση του Grand Hyatt Athens στη Λεωφόρο Συγγρού, δημιουργώντας, μαζί με την υφιστάμενη μονάδα, το δεύτερο μεγαλύτερο ξενοδοχείο της Αθήνας από πλευράς δυναμικότητας και συνεδριακών χώρων στο ακίνητο, με δυναμικότητα λίγο κάτω των 550 δωματίων στο project που ανήκει στην αμερικανική εταιρεία real estate Hines και την

Henderson Park. Από τα κορυφαία νέα ξενοδοχεία του ομίλου πανευρωπαϊκά για τη σεζόν του 2022 σε έναν premium προορισμό θα είναι το Magma Resort Santorini, δυναμικότητας 59 δωματίων, την ίδια στιγμή που ο γνωστός ξενοδοχειακός όμιλος ενισχύει την παρουσία του και σε άλλα νησιά, λόγω και της εξαγοράς της Apple Leisure Group με τα ΑΜR Collection σε Ζάκυνθο, Κέρκυρα και Κρήτη και ειδικότερα τα brands “Alua” και “Dreams”. Πρόκειται επίσης για ξενοδοχεία που ανήκουν ιδιοκτησιακά στην HIP/ Blackstone, με τo Dreams Corfu Resort & Spa, 5 αστέρων, που κάνει ντεμπούτο στην Κέρκυρα, να διαφημίζεται από τον όμιλο ως «ένα από τα πιο premium ξενοδοχεία 5 αστέρων στην Ελλάδα». Αντίστοιχα, και η Radisson Hotel Group θα διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο στην Ελλάδα που θα αριθμεί πλέον έξι ξενοδοχεία σε λειτουργία και ανάπτυξη και μάλιστα σε κορυφαίους προορισμούς, όπως η Μύκονος (Radisson Blu Euphoria Resort), η Σαντορίνη (Radisson Blu Zaffron Resort, 5 αστέρων, ιδιοκτησίας του Faisgroup), η Σκιάθος, στο ολοκαίνουργιο ξενοδοχείο ιδιοκτησίας της Briq Properties του ομίλου Φέσσα.

Εντυπωσιακή είναι φέτος η αύξηση και στην κρουαζιέρα, όπου αναμένεται αύξηση κατά 25% σε σχέση με το τελευταίο, προ πανδημίας, έτος αναφοράς, το 2019.

ΧΡΗΜΑ 23

φάκελος - τουρισμός

θα είναι διαθέσιμες για φέτος, τη χρονιά που σηματοδοτείται από αριθμό-ρεκόρ απευθείας πτήσεων από την αμερικανική αγορά, η οποία ανήκει στο τοπ-5 των μεγαλύτερων αγορών εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα. Με βάση τα στοιχεία από το «Ελευθέριος Βενιζέλος», όπου πετούν εποχικά αυτήν την περίοδο με απευθείας πτήσεις οι American Airlines, Delta, United (σ.σ. πέραν της Emirates, που από το 2017 αποφάσισε να προχωρήσει στη σύνδεση όλο τον χρόνο Ντουμπάι-Αθήνα-Νιούαρκ Νέας Υόρκης), φέτος οι προγραμματισμένες πτήσεις σε σχέση με το 2019 είναι αυξημένες από τις ΗΠΑ κατά 60%, ενώ οι επιβάτες από τις ΗΠΑ μένουν σε ποσοστό 56% στην πρωτεύουσα (αποκλειστικά στην Αθήνα σε ποσοστό 6% και σε συνδυασμό και με άλλους προορισμούς σε ποσοστό 50%) και σε 41% μόνο στην υπόλοιπη Ελλάδα, με μέση διαμονή στην πρωτεύουσα 5 ημέρες και συνολικά στην Ελλάδα 12 ημέρες.

φάκελος - τουρισμός

Η Κρήτη, η Σαντορίνη και φυσικά η Αττική (στο κέντρο της Αθήνας, την Κηφισιά και τον Πειραιά) είναι τα νέα «πόστα» για τον όμιλο Hilton σε αστικά ξενοδοχεία και –πλέον και– resorts. Το νέο project στο ιστορικό κτήριο της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τους ομίλους ΤΕΜΕΣ και Olayan, ξεχωρίζει, λόγω της μοναδικότητάς του, αφού θα συνδυάζει φιλοξενία, κατοικία, χρήσεις εστίασης & εμπορίου και αναψυχή, με ορίζοντα λειτουργίας το 2024. Την ίδια χρονιά, το 2024, θα ανοίξουν και το Pentelikon Athens, Curio Collection by Hilton στο ιστορικό Πεντελικόν της Κηφισιάς, όπως και το Hampton by Hilton Piraeus Mikrolimano στο Μικρολίμανο, αμφότερα ιδιοκτησίας του ομογενούς επιχειρηματία Θεόδωρου Δουζόγλου. Μόνο το τελευταίο δωδεκάμηνο, ο όμιλος της Hilton, με τις 6.700 ξενοδοχεία και πλέον παγκοσμίως, έχει επεκτείνει το χαρτοφυλάκιό του σε «βασικούς, πολυτελείς προορισμούς στην Ελλάδα με τέσσερα νέα ξενοδοχεία», σύμφωνα με τους επιτελείς του, περιλαμβανομένων και των Royal Senses Resort & Spa Crete, Curio Collection by Hilton και Sea Breeze Santorini Beach Resort Curio Collection by Hilton, που ανοίγει τον Απρίλιο στη Σαντορίνη, υπερδιπλασιάζοντας ουσιαστικά την παρουσία του στην Ελλάδα. Αγορά-«κλειδί» χαρακτηρίζει την Ελλάδα ο αμερικανικός όμιλος της Wyndham Hotels & Resorts, που μετά από μια πλήρη πενταετία παρουσίας του στη χώρα μας με συνδεδεμένα ξενοδοχεία σε Αττική, Κρήτη, Ρόδο, αλλά και στη Βόρεια Ελλάδα, έχει θέσει στόχο τα 24

Μάιος - Ιούνιος 2022

25 ξενοδοχεία σε βάθος τριετίας. Στις νεοεισερχόμενες αλυσίδες που έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με «αμερικανικό αέρα» είναι η Nobu Hospitality, μία ακόμη πολυτελής άφιξη για τη Σαντορίνη το καλοκαίρι του 2022, για το διεθνές lifestyle brand που ιδρύθηκε από τον Ιάπωνα μάγειρα Νόμπου Ματσουχίσα, τον κορυφαίο ηθοποιό Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Αμερικανό παραγωγό και επιχειρηματία Μέιρ Τέπερ. Με ορίζοντα λειτουργίας το 2025 είναι το 1 Hotel & Homes Elounda Hills στην Κρήτη, εντός του γνωστού project της Mirum του Ρώσου επιχειρηματία Βιτάλι Μπορίσοφ στην Ελούντα της Κρήτης, συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ, που έχει ήδη ξεκινήσει σε επίπεδο διαμόρφωσης βασικών υποδομών (βλ. δρόμους κ.ά.) και έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις για τη δημιουργία μικτού τουριστικού συγκροτήματος με «επώνυμες» κατοικίες. Η 1 Hotels εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο της SH Hotels & Resorts και πρωτοξεκίνησε το 2015 από το Μαϊάμι και το Μανχάταν, για να επεκταθεί στη συνέχεια και εκτός ΗΠΑ, στην Κίνα και πλέον και στο Τορόντο, τη Μελβούρνη, το Παρίσι, το Λονδίνο κ.α. Εκτός από τους Αμερικανούς, και οι Ασιάτες της πολυτελούς Mandarin Oriental έρχονται, αλλά από την άνοιξη του 2023, στην Costa Navarino, ένα ακόμη απτό παράδειγμα του πώς η Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους διεθνώς προορισμούς, διευρύνοντας πλέον το κοινό της και σε αγορές με υψηλά εισοδήματα και σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης. Το πρώτο ξενοδοχείο Mandarin Oriental στην Ελλάδα θα

γίνει στο συγκρότημα της Πελοποννήσου στην περιοχή Navarino Bay, μία από τις ολοκληρωμένες περιοχές ανάπτυξης της Costa Navarino στο παραθαλάσσιο υπερπολυτελές resort, και θα περιλαμβάνει 99 δωμάτια, μεταξύ των οποίων 48 υπόσκαφες βίλες με ιδιωτική πισίνα. Στην περιοχή Navarino Bay βρίσκεται ήδη το γήπεδο γκολφ 18, καθώς επίσης και το βραβευμένο υπόσκαφο Bay Clubhouse, με θέα τον κόλπο. Η επένδυση για το νέο ξενοδοχείο ανέρχεται σε περίπου 75 εκατ. ευρώ, ως τμήμα των επενδύσεων συνολικού ύψους 250 εκατ. για τις νέες περιοχές ανάπτυξης της Costa Navarino. Τα 250 εκατ. ευρώ έρχονται να προστεθούν στα 600 εκατ. ευρώ που έως τώρα έχουν επενδυθεί για τη δημιουργία του προορισμού, ο οποίος φέτος ξεκινά τη σεζόν νωρίς, στις 20 Φεβρουαρίου, λόγω του γκολφ. Στους πλέον «κινητικούς» του ελληνικού τουρισμού είναι και οι Ισραηλινοί «παίκτες», με πολύ πρόσφατο και το deal των 40 εκατ. ευρώ της πολύ γνωστής πλέον για τη δραστηριότητά της γύρω από την Ομόνοια, και όχι μόνο, ισραηλινής αλυσίδας Brown Hotels Group με την αεροπορική Ιsrair (η τελευταία με έδρα το Τελ Αβίβ) για την αγορά και αποκατάσταση ξενοδοχείων στην ελληνική αγορά. Στη συμφωνία περιλαμβάνονται και boutique ξενοδοχεία στο κέντρο της Αθήνας, σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, όπως στην Κρήτη, αλλά και κοντά στην Αθήνα, στην Εύβοια. Η κοινή επένδυση θα αφορά την αγορά, την ανακαίνιση, τη λειτουργία και το μάρκετινγκ των ξενοδοχείων, τα οποία θα λειτουργούν με το σήμα των Brown Hotels, ενώ, από την πλευρά της, η Israir θα έχει αποκλειστικότητα στην πώληση πακέτων διακοπών και δωματίων. Ο ιδρυτής και συνιδιοκτήτης της Brown Hotels, κ. Leon Avigad, έχει δηλώσει ότι η ισραηλινή αλυσίδα έχει ένα πλάνο για 50 ξενοδοχεία σε Ελλάδα και Κύπρο και βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στα μισά της ανάπτυξης. «Η Ελλάδα έχει τεράστια δυναμική για εμάς, με μόλις δύο ώρες πτήση από το Ισραήλ. Παίρνουμε μεγάλη αγκαλιά από τους Έλληνες» ανέφερε ο ίδιος, πριν από λίγο καιρό, στο πρώτο ισραηλινο-ελληνικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο ολοκαίνουργιο ξενοδοχείο της αλυσίδας στους Αγίους Θεοδώρους. • • •

συνέντευξη

Στον Δημήτρη Μαλλά

την εποχή μας, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας, οι ψηφιακές τεχνολογίες και η προστασία των δεδομένων μας –είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε σε επίπεδο επιχειρήσεων και οργανισμών– αποτελούν, πλέον, ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα. Από τις εταιρείες που ηγούνται στον χώρο της κυβερνοασφάλειας, η Obrela Security Industries έχει καταφέρει να τοποθετήσει την Ελλάδα στον διεθνή χάρτη ενός ταχύτατα αναπτυσσόμενου κλάδου, προσφέροντας καινοτόμες υπηρεσίες σε μεγάλους οργανισμούς. Μια εταιρεία που έχει πετύχει, από την ίδρυσή της, το 2009, να κινείται με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης και να έχει φθάσει στο σημείο να δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 50 χώρες, διατηρώντας ένα εντυπωσιακό πελατολόγιο. Όμως, τα πλάνα της Obrela δεν σταματούν εδώ. Όπως εξηγεί στο ΧΡΗΜΑ ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλός της, Γιώργος Πατσής, η εταιρεία έχει ξεκινήσει ένα νέο και δυναμικό επενδυτικό πλάνο, που περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων υποδομών, την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και εξαγορές. Τα πρώτα βήματα έχουν γίνει και το πλάνο δείχνει να υλοποιείται με γρήγορους ρυθμούς, δεδομένου κιόλας του ότι ο τομέας στον οποίο δραστηριοποιείται η Obrela, αυτός του Managed Detection & Response (MDR), είναι από εκείνους που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η Obrela είναι έτοιμη για το άλμα που θα τη φέρει μεταξύ των κορυφαίων «παικτών» της παγκόσμιας αγοράς κυβερνοασφάλειας, αλλάζοντας και το status της Ελλάδας στον χάρτη των ψηφιακών τεχνολογιών.

Μάιος - Ιούνιος 2022

Γιώργος Πατσής CEO & Συνιδρυτής, Obrela Security Industries

Γιώργος Πατσής CEO & Συνιδρυτής Obrela Security Industries

«H Obrela βάζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας»

Πόσο σημαντική είναι η κυβερνοασφάλεια για τους μεγάλους οργανισμούς και ειδικά για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό κλάδο; Έρευνα της Cybersecurity Ventures ανέδειξε ότι το κόστος του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο υπολογίζεται να φτάσει περίπου τα 6 τρισ. δολ. τη φετινή χρονιά. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι το έγκλημα στον κυβερνοχώρο έχει ήδη εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις σήμερα. Ο κλάδος της κυβερνοασφάλειας αναπτύσσεται, λοιπόν, με εκθετικό ρυθμό και η κυβερνοασφάλεια αναδεικνύεται σε κορυφαία προτεραιότητα των επιχειρήσεων σήμερα. Σύμφωνα με προβλέψεις της κορυφαίας εταιρείας ερευνών τεχνολογίας Gartner, οι δαπάνες στον κυβερνοχώρο έφτασαν τα 150 δισ. δολ. το 2021, ποσό σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με αυτό που είχε προβλεφθεί το 2015. Πόσο μάλλον για τον χρηματοοικονομικό κλάδο, που διαχειρίζεται ευαίσθητα δεδομένα πελατών, αλλά και συναλλαγές. Οι ανάγκες για πλήρη κάλυψη από πιθανές απειλές είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Γιατί ένας οργανισμός ή μια επιχείρηση να πρέπει να αξιοποιεί υπηρεσίες outsourcing όσον αφορά στην κυβερνοασφάλεια; Οι οργανισμοί οι οποίοι αναθέτουν σε εταιρείες κυβερνοασφάλειας, όπως η Obrela, την προστασία τους λαμβάνουν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ανθεκτικότητας, ασφάλειας και προστασίας, ενώ ο χρόνος απόκρισης σε ένα περιστατικό ασφαλείας ορίζεται στα 20 λεπτά, όταν ο αντίστοιχος χρόνος, στο πλαίσιο εσωτερικής διαχείρισης, μπορεί να φτάσει και τις 270 ημέρες. Αξίζει να σημειωθεί πως, καθημερινά, τα κέντρα επιχειρήσεων της Obrela διαχειρίζονται περισσότερα από 18 δισεκατομμύρια κρίσιμα γεγονότα (critical events). H μέση μεγάλη επιχείρηση διαχειρίζεται τώρα, κατά μέσο όρο, 70 συστήματα ασφαλείας από 35 διαφορετικούς προμηθευτές. Το αποτέλεσμα είναι ένα τεράστιο διοικητικό κόστος και κακώς ενοποιημένα συστήματα, τα οποία επεκτείνονται με κάθε νέα γενιά τεχνολογίας. Αναπόφευκτα, η κυβερνοασφάλεια κατα-

κερματίζεται, υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητά της. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια αποστράγγιση πόρων στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, που απαιτεί ένα διευρυμένο φάσμα εξειδικευμένων δεξιοτήτων για να συνεχίσει να λειτουργεί σωστά. Και αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη οικονομικά ή από άποψη διαχείρισης κινδύνου για τους οργανισμούς. Ωστόσο, καθώς το τοπίο των κυβερνοαπειλών εξελίσσεται και επεκτείνεται, το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με την αμυντική στρατηγική. Η υπηρεσία Managed Detection and Response (MDR) της Obrela προέκυψε ως απόκριση σε αυτήν την ανάγκη της αγοράς. Το MDR βοηθά τους οργανισμούς με την εφαρμογή ή βελτίωση της ανίχνευσης, απάντησης, διαχείρισης απειλών και συνεχούς παρακολούθησης. Πώς μπορεί η Obrela να βοηθήσει τους μεγάλους οργανισμούς προκειμένου να αντιμετωπίσουν με καλύτερο τρόπο τις κυβερνοαπειλές; H Obrela έχει ως αιχμή της τις υπηρεσίες operational security. Ασχολούμαστε με το να συντηρήσουμε και να διατηρήσουμε ασφαλή μια υποδομή, να την υποβάλουμε σε δοκιμές και να την παρακολουθούμε σε πραγματικό χρόνο, αποκρούοντας πιθανές απειλές από κυβερνοεπιθέσεις. Τέτοιες επιθέσεις προκαλούν την αδυναμία λειτουργίας της επιχείρησης –στερώντας έσοδα–, τη δυσφήμισή της, τον εκβιασμό και την απόσπαση λύτρων και τη διαρροή ευαίσθητων δεδομένων, όπως προσωπικά δεδομένα πελατών. Η Obrela παρέχει ψηφιακή προστασία και υπηρεσίες διαχείρισης ρίσκου σε πραγματικό χρόνο μέσω του εξειδικευμένου κέντρου επιχειρήσεων και της πλατφόρμας Swordfish, η οποία έχει αναπτυχθεί εσωτερικά έπειτα από χρόνια εντατικής έρευνας, και μέσω της πρόσφατης εξαγοράς της Encode, η οποία διαθέτει άλλη τεχνολογία με παρόμοιο τρόπο, μέσω της πλατφόρμας Enorasys και του αντίστοιχου κέντρου επιχειρήσεων. Η εξειδίκευσή μας είναι η επιστήμη των δεδομένων, που την εφαρμόζουμε στην κυβερνοασφάλεια. Η Obrela επιχειρεί στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά του Managed Detection and Response Services (MDR), µε ετήσιους

ρυθµούς ανάπτυξης άνω του 20%, οι οποίοι αναμένεται να επιταχυνθούν στη µετά-Covid εποχή, λόγω της επιτακτικής ανάγκης για κυβερνοασφάλεια στα νέα μοντέλα τηλεργασίας που δοκιμάζουν οι επιχειρήσεις. Βασικός στρατηγικός στόχος της Obrela είναι η πλήρης μετατροπή της κυβερνοασφάλειας από προϊόν σε υπηρεσία και κύρια προτεραιότητα είναι η προσέγγιση της μεγάλης αγοράς των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η οποία, σύμφωνα με αναλύσεις, θεωρείται ότι εμφανίζει ήδη μεγάλη δυναμική και υπολογίζεται να ξεπεράσει την επόμενη τετραετία το 1 τρισ. δολάρια.

Εντός του έτους, η Obrela, έχοντας και τη στήριξη των μετόχων της, ανάμεσα στους οποίους είναι η EOS Capital Partners και το Latsco Family Office, δρομολογεί επενδύσεις 10 εκατ. ευρώ.

ΧΡΗΜΑ 27

συνέντευξη

Το προηγούμενο διάστημα, η Obrela προχώρησε στην απόκτηση του συνόλου των μετοχών της Encode, εταιρείας η οποία δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

Πρόσφατα, προχωρήσατε σε μια σημαντική κίνηση, όπως είναι η εξαγορά της Encode. Τι σηματοδοτεί αυτή η κίνηση και τι θα πρέπει να περιμένουν οι υπάρχοντες πελάτες της Encode αλλά και της Obrela; Και, το κυριότερο, πώς σκοπεύετε να αξιοποιήσετε αυτήν την κίνηση; Το προηγούμενο διάστημα, η Obrela προχώρησε στην απόκτηση του συνόλου των μετοχών της Encode, εταιρείας η οποία δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Με την εξαγορά της Encode, η Obrela Security Industries επι28

Μάιος - Ιούνιος 2022

ταχύνει την εξέλιξή της ως ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους υπηρεσιών κυ βερνοασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και έτσι τοποθετεί την Ελλάδα ψηλά στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας, αναδεικνύοντάς την ως ένα τεχνολογικό hub του κλάδου. Επίσης, με την απόκτηση της Encode δημιουργείται ένα δυναμικό σχήμα με ενισχυμένη κεφαλαιακή βάση, ενοποιημένο κύκλο εργασιών 18 εκατ. ευρώ, φυσική παρουσία σε πέντε χώρες, υψηλή τεχνογνωσία, έμπειρο πολυπληθές ανθρώπινο δυναμικό και διευρυμένο διεθνές πελατολόγιο, δημιουργώντας σημαντική υπεραξία για τους πελάτες, τους εργαζόμενους και τους μετόχους. Με το ενοποιημένο σχήμα, την υποστήριξη των ανθρώπων μας αλλά και την αξιοποίηση των συμπληρωματικών μας δυνάμεων, έχουμε όλες τις απαραίτητες συνθήκες για να το υλοποιήσουμε. Με την κίνηση αυτή αναπτυσσόμαστε ακόμα πιο γρήγορα, γινόμαστε ακόμη πιο ανταγωνιστικοί στην αγορά και, παράλληλα, τοποθετούμαστε ακόμα καλύτερα στον χώρο της κυβερνοασφάλειας, που είναι η πιο γρήγορα εξελισσόμενη αγορά τεχνολογίας παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, εντός του έτους, η Obrela, έχοντας και τη στήριξη των μετόχων της, ανάμεσα στους οποίους είναι η EOS Capital Partners του Απόστολου Ταμβακάκη και το Latsco Family Office του Ομίλου Λάτση, δρομολογεί επενδύσεις 10 εκατ. ευρώ στην

Η Obrela επιχειρεί στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά του Managed Detection and Response Services (MDR) µε ετήσιους ρυθµούς ανάπτυξης άνω του 20%.

Ελλάδα και στα άμεσα πλάνα της βρίσκεται η επέκτασή της στην αμερικανική αγορά, η οποία αντιπροσωπεύει το 60% του κλάδου της κυβερνοασφάλειας. Επισημαίνεται ότι το ποσό των 10 εκατ. αφορά σε οργανική ανάπτυξη, δηλαδή σε επενδύσεις στην τεχνολογία στα κέντρα επιχειρήσεων, στους ανθρώπους, στο μάρκετινγκ και στις πωλήσεις. Ποια είναι τα επόμενα πλάνα σας; Τι να περιμένουμε από την Obrela την επόμενη διετία; Στόχος μας στην Obrela είναι να τοποθετήσουμε την Ελλάδα ψηλά στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας, ανάμεσα στις ηγέτιδες χώρες, όπως είναι το Ισραήλ, η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ. Αυτό αποτελεί βασική επιδίωξη της εταιρείας, αλλά και το δικό μου προσωπικό όραμα για το μέλλον. Το επιχειρησιακό μας σχέδιο είναι ούτως ή άλλως μεγαλεπήβολο, στο πλαίσιο των προγραμματισμένων επενδύσεων για την περαιτέρω ανάπτυξή μας και την επέκταση σε νέες αγορές. Με την απόκτηση της Encode η θέση μας ενισχύεται ακόμη περισσότερο. Στην παρούσα φάση, προτεραιότητα έχει η ενοποίηση των ομάδων όλων των εργαζομένων μας στις διάφορες λειτουργίες, με στόχο την αδιάλειπτη λειτουργία των υπηρεσιών που δίνουμε στους πελάτες μας διεθνώς, την ενίσχυση της δυναμικής, αλλά και την εύρυθμη λειτουργία όλων των σημείων φυσικής παρουσίας του ενοποιημένου σχήματος, δηλαδή της Ελλάδας, του Λονδίνου, της Φραγκφούρτης, του Ριάντ και του Ντουμπάι. Διατηρούμε δύο κέντρα επιχειρήσεων στην Ελλάδα και ένα πολύ εξελιγμένο κέντρο-θάλαμο επιχειρήσεων, το οποίο ονομάζουμε Resilience Operation Center, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Στα άμεσα σχέδιά μας είναι η περαιτέρω ενίσχυσή μας με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό για τη στελέχωση των κέντρων επιχειρήσεων και προκειμένου να πλαισιωθούν οι διευρυμένες υπηρεσίες που θα παρέχουμε ως ενοποιημένο σχήμα στους πελάτες μας. Φυσικά, σημαντική είναι και η ενίσχυση των υποδομών μας και βεβαίως η διασφάλιση της συνεχούς εξέλιξης της τεχνολογίας, η οποία είναι από τα βασικά μας πλεονεκτήματα, ως αποτέλεσμα πολυετούς R&D, η οποία πλέον

θα γίνεται σε συνεργασία και σε συνδυασμό με την τεχνολογία της Encode. Το ενοποιημένο σχήμα απασχολεί περίπου 200 και πλέον ανθρώπους παγκοσμίως, δραστηριοποιούμαστε σε 17 χώρες, ενώ οι βασικές και στρατηγικές χώρες δραστηριοποίησής μας παραμένουν η Ελλάδα και η Κύπρος, το Λονδίνο ως η μεγαλύτερη αγορά στην Ευρώπη, αλλά και μεγάλο επιχειρηματικό κέντρο για τη στόχευση μεγάλων επιχειρήσεων, η αγορά της Γερμανίας, καθώς και οι αγορές της Σαουδικής Αραβίας και του Ντουμπάι.

Who is Who Ο Γιώργος Πατσής είναι ένας ειδικός στην ασφάλεια πληροφοριών, με αποδεδειγμένο ιστορικό ανάπτυξης και υλοποίησης μεγάλης κλίμακας προγραμμάτων ασφαλείας για μεγάλες διεθνείς εταιρείες.

μένα δημιουργώντας πολύτιμες πληροφορίες για νέες, αναδυόμενες και προηγμένες απειλές ασφαλείας, δίνοντας στους πελάτες της ένα μοναδικό πλεονέκτημα προβλεψιμότητας, προετοιμασίας και ανταπόκρισης.

Ως επιχειρηματίας, έχει πάθος για την αναγνώριση της αγοράς, τις ευκαιρίες και τη δημιουργία εμπορικών σημάτων. Πρωτοστατεί και ηγείται του σχεδιασμού και της ανάπτυξης καινοτόμων υπηρεσιών και προϊόντων στον τομέα της πληροφορίας για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη διαχείριση κινδύνων. Ίδρυσε την Obrela Security Industries το 2009 με στόχο να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί αντιλαμβάνονται και αγοράζουν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Σήμερα, η Obrela παρέχει τις πιο προηγμένες και ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνων στον κυβερνοχώρο, σε πραγματικό χρόνο, σε περισσότερους από 200 οργανισμούς σε 17 χώρες. Η Obrela συλλέγει και αναλύει δεδο-

Ο κ. Πατσής διαθέτει διεθνή εμπειρία σε όλους τους τομείς της αγοράς ασφάλειας πληροφοριών, με σημαντικό ενδιαφέρον για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την εμπορία νέων προϊόντων και υπηρεσιών ασφαλείας, και έχει επιδείξει επιτυχημένο ιστορικό στον εντοπισμό ευκαιριών στην αγορά, τη σύνταξη στρατηγικών μάρκετινγκ και την κατανόηση των πελατών. Ο Γιώργος Πατσής έχει σπουδάσει ηλεκτρολόγος και ηλεκτρονικός μηχανικός στο University College of London (UCL) και είναι κάτοχος MSc στη Διοίκηση Ασφάλειας Πληροφοριών από το Royal Holloway University of London (RHUL). Είναι μέλος της Λέσχης Αθηνών και του CREST European Union Council. • • • ΧΡΗΜΑ 29

[φάκελος] πανόραμα ESG Από την Κυρέλα Πέτρου

τη σημερινή πραγματικότητα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, οι επιχειρήσεις καλούνται να λειτουργήσουν μέσα σε ευμετάβλητα πλαίσια και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) απαιτούν από αυτές να λειτουργούν με υπευθυνότητα και διαφάνεια. Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τον ρόλο τους σε σχέση με την κοινωνία και το περιβάλλον, αναλαμβάνοντας ενεργή δράση σε όλα τα επίπεδα, καθώς κρίνονται πλέον όχι μόνο με βάση οικονομικά αποτελέσματα ή την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, αλλά και με βάση περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Η επενδυτική φιλοσοφία ESG υιοθετείται τόσο από τους επενδυτές, που λόγω των αξιών τους επιθυμούν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη με την επενδυτική τους συμπεριφορά, όσο και από τους Διαχειριστές Κεφαλαίων, οι οποίοι επιλέγουν επενδυτικά σχήματα που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα. Τα κριτήρια ESG αποτελούν έναν όλο και πιο δημοφιλή τρόπο για τους επενδυτές να αξιολογούν τις εταιρείες στις οποίες ενδέχεται να θέλουν να επενδύσουν. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους επενδυτές να αποφεύγουν εταιρείες που ενδέχεται να δημιουργούν μεγαλύτερο οικονομικό κίνδυνο, λόγω των περιβαλλοντικών ή άλλων πρακτικών τους. Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε, τo Χρηματιστήριο Αθηνών δημιούργησε πέρσι τον δείκτη ATHEX ESG, ο οποίος παρακολουθεί τη χρηματιστηριακή απόδοση των εισηγμένων εταιρειών του ΧΑ που υιοθετούν και προβάλλουν τις πρακτικές τους σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG). Ο σχεδιασμός φιλοδοξεί να υποστηρίξει τις προσπάθειες των εταιρειών, και κατά συνέπεια της ελληνικής χρημα-

Μάιος - Ιούνιος 2022

Πανόραμα ESG: Όταν οι επιχειρήσεις συναντούν την κοινωνία τιστηριακής αγοράς, να σηματοδοτήσουν τις προσπάθειες συνεχούς βελτίωσης των πρωτοβουλιών ESG, καθώς το κανονιστικό περιβάλλον της μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης θα εξελίσσεται. Στόχος να κινητοποιηθούν περαιτέρω τόσο η επενδυτική κοινότητα όσο και οι εισηγμένες εταιρείες στην ποιοτική διάχυση μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, δεδομένου του ότι τα κριτήρια αυτά αποτελούν απαραίτηση προϋπόθεση για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Σημειώνεται ότι τα κεφάλαια που έχουν τοποθετηθεί σε επενδύσεις που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη διεθνώς την τελευταία τριετία έχουν οκταπλασιαστεί και πλησιάζουν τα 4 τρισ. δολ. στο σύνολό τους. Στη χώρα μας, τα συνολικά κεφάλαια υπό διαχείριση σε ESG προϊόντα, από το μισό δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2021, διπλασιάστηκαν τον Μάρτιο του 2022 στο 1 δισ. ευρώ. Προς την κατεύθυνση αυτή, οι τρεις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές (ESAs), η European Banking Authority (EBA), η European Securities and Markets Authority (ESMA)

και η European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA), τον Μάρτιο του 2022, εξέδωσαν μια κοινή δήλωση σχετικά με την εφαρμογή του SFDR, ειδικά σε ό,τι αφορά τις γνωστοποιήσεις για τις κύριες αρνητικές επιπτώσεις (PAI). Επίσης, στις 6 Απριλίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τον πολυαναμενόμενo κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (RD), που καθιερώνει τα σχετικά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για τις εταιρείες που συμμετέχουν στις χρηματοπιστωτικές αγορές στη γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με τη βιωσιμότητα, στο πλαίσιο του SFDR. Ο κανονισμός αυτός διευκρινίζει το ακριβές περιεχόμενο, τη μεθοδολογία και τον τρόπο παρουσίασης της πληροφορίας προς γνωστοποίηση, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα και τη συγκρισιμότητα. Το στοίχημα για τις ελληνικές εταιρείες είναι να καταλάβουν ότι όσο ταχύτερα προχωρήσουν στη βιώσιμη μετάβαση τόσο περισσότερα επενδυτικά και χρηματοδοτικά κεφάλαια θα προσελκύσουν.

Η βιώσιμη ανάπτυξη έχει ως στόχο την ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας με τέτοιον τρόπο ώστε να μην εξαντληθούν οι πόροι του πλανήτη μας. Σύμφωνα με τον ορισμό της Brundtland Commission των Ηνωμένων Εθνών, πρόκειται για την ανάπτυξη «η οποία καλύπτει τις ανάγκες τού σήμερα χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους».

Περιβαλλοντικά κριτήρια Τα περιβαλλοντικά κριτήρια μπορεί να περιλαμβάνουν τις εταιρικές πολιτικές για το κλίμα, τη χρήση ενέργειας, τα απόβλητα, τη ρύπανση, τη διατήρηση των φυσικών πόρων και τη μεταχείριση των ζώων. Τα κριτήρια μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αξιολόγηση τυχόν περιβαλλοντικών κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει μια εταιρεία και στο πώς η εταιρεία διαχειρίζεται αυτούς τους κινδύνους. Τα ζητήματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν άμεσες και έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, διαχείριση τοξικών αποβλήτων και συμμόρφωση με περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Κοινωνικά κριτήρια Τα κοινωνικά κριτήρια εξετάζουν τις σχέσεις της εταιρείας με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τηρεί για τους προμηθευτές τα δικά της πρότυπα ESG; Δωρίζει η εταιρεία ένα ποσοστό των κερδών της στην τοπική κοινωνία ή ενθαρρύνει τους εργαζομένους να εκτελούν εθελοντική εργασία εκεί; Αντικατοπτρίζουν οι συνθήκες στον χώρο εργασίας υψηλή εκτίμηση για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων; Ή μήπως η εταιρεία εκμεταλλεύεται αντιδεοντολογικά τους πελάτες της;

Διακυβέρνηση Τα πρότυπα διακυβέρνησης ESG διασφαλίζουν ότι μια εταιρεία χρησιμοποιεί ακριβείς και διαφανείς λογιστικές μεθόδους, επιδιώκει την ακεραιότητα και την ποικιλομορφία κατά την επιλογή της ηγεσίας της και είναι υπόλογη στους μετόχους. Οι επενδυτές ESG ενδέχεται να απαιτούν διαβεβαιώσεις ότι

οι εταιρείες αποφεύγουν τις συγκρούσεις συμφερόντων στην επιλογή των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των ανώτατων στελεχών τους, δεν χρησιμοποιούν πολιτικές συνεισφορές για να αποκτήσουν προνομιακή μεταχείριση ή εμπλέκονται σε παράνομη συμπεριφορά. Δεδομένης της τρέχουσας δυσχερούς συγκυρίας, είναι χρήσιμο να δούμε κατά πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία και η ενεργειακή κρίση στην υιοθέτηση και εφαρμογή κριτηρίων ESG, όπως και σε ποιους τομείς εστιάζουν πλέον οι δράσεις ESG των επιχειρήσεων.

φάκελος - πανόραμα ESG

Βιώσιμη ανάπτυξη

Αντιπροσωπευτικές απαντήσεις μάς δίνουν οι παρακάτω εκπρόσωποι τριών μεγάλων ομίλων.

Σταυρούλα Αγγελοπούλου, Διευθύντρια Βιώσιμης Ανάπτυξης & Εταιρικής Υπευθυνότητας, Όμιλος ΟΤΕ Κατά πόσο εκτιμάτε ότι έχει επηρεάσει η πανδημία και η ενεργειακή κρίση στην υιοθέτηση και εφαρμογή κριτηρίων ESG; Η βιώσιμη ανάπτυξη και η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG δεν είναι συγκυριακή επιλογή. Είναι θέμα μακροπρόθεσμης επένδυσης, χωρίς να επηρεάζεται τόσο πολύ από κοινωνικές αλλαγές. Εκτός από την ενεργειακή κρίση, τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις, που διαμορφώνουν όχι μόνο τις εταιρικές μας αποφάσεις, αλλά και ολόκληρη τη ζωή μας. Στον Όμιλο ΟΤΕ, η βιώσιμη ανάπτυξη βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής και της λειτουργίας μας πάνω από δέκα χρόνια. Υιοθετήσαμε από νωρίς αυτόν τον τρόπο σκέψης, σχεδιάσαμε για το μέλλον, προσαρ-

μοστήκαμε κατάλληλα και, έτσι, σήμερα, έχουμε αναπτύξει «κουλτούρα» βιώσιμης ανάπτυξης, που συνοδεύει όλους τους στόχους που θέτουμε ως εταιρεία. Χάρη σε αυτήν την κουλτούρα, οι πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας δεν επηρέασαν ουσιαστικά την υιοθέτηση και εφαρμογή των κριτηρίων ESG από πλευράς μας. Προσαρμοστήκαμε γρήγορα στις αλλαγές και εφαρμόσαμε ένα συντονισμένο σχέδιο διαχείρισης και αντιμετώπισης της νέας κατάστασης, με οδηγό τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, τα καινούργια δεδομένα που έχει φέρει σήμερα η ενεργειακή κρίση έχουν αναδείξει την ανάγκη για υλοποίηση περισσότερων δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και προώθησης των ΑΠΕ. Στον Όμιλο ΟΤΕ εφαρμόζουμε στρατηγική για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή του ομίλου DT για μια κλιματικά ουδέτερη λειτουργία. Υλοποιούμε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε όλο το εύρος των δραστηριοΧΡΗΜΑ 31

φάκελος - πανόραμα ESG τήτων μας και έχουμε ανανεώσει μέρος του στόλου των οχημάτων με μοντέλα αυτοκινήτων μειωμένης κατανάλωσης καυσίμων. Επιπλέον, ήδη από το 2020, έχουμε πετύχει 100% κατανάλωση ηλεκτρισμού που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κι έτσι σήμερα μιλάμε για ένα πράσινο δίκτυο (Green COSMOTE network), μέσω του οποίου παρέχουμε τις υπηρεσίες μας. Σε ποιους τομείς εστιάζουν οι δράσεις ESG της εταιρείας σας; Στον Όμιλο ΟΤΕ, έχουμε δεσμευτεί να βελτιώνουμε διαρκώς τις επιδόσεις μας σε θέματα ESG, ενσωματώνοντάς τα στη στρατηγική και τη λειτουργία μας. Θέτουμε νέους στόχους, που μας πάνε μπροστά ως εταιρεία, και αυξάνουμε συνεχώς τη θετική μας επίδραση στο περιβάλλον και στην κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, έχουμε αναπτύξει προγράμματα και δράσεις

Τα κεφάλαια που έχουν τοποθετηθεί σε επενδύσεις που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη διεθνώς την τελευταία τριετία έχουν οκταπλασιαστεί και πλησιάζουν τα 4 τρισ. δολάρια.

ESG που εστιάζουν σε τρεις βασικούς πυλώνες. Μέσα από εκτενείς επενδύσεις, κυρίως σε δίκτυα νέας γενιάς, αναβαθμίζουμε τη συνδεσιμότητα της χώρας και συμβάλλουμε στην ανάπτυξη ενός ισότιμου ψηφιακού κόσμου για όλους, διασφαλίζοντας παράλληλα το ψηφιακό μέλλον της Ελλάδας. Εργαζόμαστε συστηματικά για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος, μειώνοντας το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, εφαρμόζοντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας στις δραστηριότητές μας και κάνοντας ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων μας. Συνεισφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο και στηρίζουμε σημαντικές ανάγκες της κοινωνίας, με στόχο τη δημιουργία ενός κόσμου ευημερίας, όπου όλοι συμμετέχουν ισότιμα. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες σήμερα, για να διασφαλίσουμε έναν βιώσιμο κόσμο για όλους αύριο.

Εύη Ιωαννίδου, Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας, Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ Κατά πόσο εκτιμάτε ότι έχει επηρεάσει η πανδημία και η ενεργειακή κρίση στην υιοθέτηση και εφαρμογή κριτηρίων ESG; Η επίδραση της πανδημίας τα τελευταία δύο έτη στην αγορά ήταν αναμφίβολα μεγάλη, καθώς οδήγησε σε επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Παράλληλα, η ενεργειακή κρίση και η αποσταθεροποίηση από τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία επαναπροσδιορίζουν τη στρατηγική του ομίλου. Παρά τις μεγάλες αυτές προκλήσεις, η υιοθέτηση και εφαρμογή των κριτηρίων ESG δεν

Μάιος - Ιούνιος 2022

επηρεάστηκαν, καθώς ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ συνέχισε απαρέγκλιτα την εφαρμογή της στρατηγικής του για τη βιώσιμη ανάπτυξη, εξακολουθώντας να εστιάζει στη βελτίωση των επιδόσεών του στα κριτήρια ESG. Μάλιστα μπορούμε να πούμε πως κρίσεις και προκλήσεις σαν αυτές που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες επιτάχυνσης της εφαρμογής στρατηγικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως για παράδειγμα η χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους των συμβατικών πηγών, αλλά και αντίστροφα: οι επιχειρήσεις που ήδη εφάρμοζαν πρακτικές προς αυτήν την κατεύθυνση είναι καλύτερα προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν τις πολυεπίπεδες αυτές κρίσεις.

ΧΡΗΜΑ 33

φάκελος - πανόραμα ESG Σε ποιους τομείς εστιάζουν οι δράσεις ESG της εταιρείας σας; Ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ, ως μέλος της Holcim, αποτελεί μία από τις πρώτες εταιρείες στην Ελλάδα που ανέπτυξε και εφαρμόζει ολοκληρωμένη στρατηγική για θέματα ESG και βιώσιμης ανάπτυξης. Η στρατηγική μας για τη βιωσιμότητα καλύπτει το σύνολο των σημαντικών (material) θεμάτων ESG που σχετίζονται με τη λειτουργία μας, ενώ βασίζεται σε τέσσερις στρατηγικούς πυλώνες (Κλίμα & Ενέργεια, Κυκλική Οικονομία, Φύση, Τοπικές Κοινωνίες), που δημιουργούν αξία τόσο για τις δραστηριότητες και τους μετόχους μας όσο και για τους κοινωνικούς μας εταίρους. Η στρατηγική μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη βασίζεται στην καινοτομία και ορίζει τα επόμενα βήματα που απαιτούνται για να προχωρήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Καθορίζει ποσοτικούς στόχους που σχετίζονται με τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις μας, θετικές και αρνητικές, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προϊόντων και υπηρεσιών μας: από την προμήθεια πρώτων υλών μέχρι το τέλος της ζωής των προϊόντων μας. Επιπλέον, η πράσινη στρατηγική του ομίλου

Το στοίχημα για τις ελληνικές εταιρείες είναι να καταλάβουν ότι όσο ταχύτερα προχωρήσουν στη βιώσιμη μετάβαση τόσο περισσότερα επενδυτικά και χρηματοδοτικά κεφάλαια θα προσελκύσουν. 34

Μάιος - Ιούνιος 2022

μας διατυπώνει τις προσπάθειές μας για βελτίωση των επιδόσεων βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων μας και δίνει έμφαση στην ανάπτυξη καινοτόμων και αειφόρων λύσεων για καλύτερες κατασκευές και υποδομές. Παράλληλα, στόχος μας είναι η συνεργασία και με τους επιχειρηματικούς μας εταίρους προκειμένου να πετύχουμε μαζί υψηλότερες επιδόσεις σε θέματα ESG και βιώσιμης ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτό, η στρατηγική μας στοχεύει πέρα από τις στενά δικές μας επιχειρηματικές δραστηριότητες και καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των κατασκευών και τον κύκλο ζωής των κτηρίων. Για καθέναν από τους στρατηγικούς μας πυλώνες έχουμε θέσει στόχους και δείκτες επίδοσης, προκειμένου να παρακολουθούμε την πρόοδό μας. Συγκεκριμένα, αναφορικά με το Κλίμα και την Ενέργεια, στοχεύουμε στη μείωση των εκπομπών CO2, ενώ για τον πυλώνα Κυκλική Οικονομία στην αύξηση της επαναχρησιμοποίησης πρώτων υλών που προέρχονται από απόβλητα. Αντίστοιχα, για τη Φύση, εστιάζουμε στη μείωση της άντλησης νερού, ενώ τέλος για τις Τοπικές Κοινωνίες, στη δημιουργία κοινής αξίας.

Έφη Κουτσουρέλη, Αντιπρόεδρος ΔΣ, Όμιλος Quest, Πρόεδρος της Επιτροπής Βιώσιμης Ανάπτυξης Διανύουμε μια νέα εποχή, όπου η έννοια της βιωσιμότητας κυριαρχεί σε όλα τα επίκαιρα θέματα, από την υγεία και την ενεργειακή κρίση έως τις κοινωνικές αναταράξεις. Η πανδημία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη της σημασίας της εταιρικής υπευθυνότητας

και έφερε στο προσκήνιο τις επιχειρήσεις που έχουν έμπρακτα ενσωματώσει την εταιρική υπευθυνότητα στη φιλοσοφία τους και έχουν υιοθετήσει βέλτιστες πρακτικές προς την ευρύτερη κοινωνία, τους εργαζομένους τους και την προστασία του περιβάλλοντος. Κατέστη σαφές ότι η μακροπρόθεσμη επιτυχημένη λειτουργία αλλά και η επιβίωση μιας επιχείρησης συνδέονται άρρηκτα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και την

ΕΡΕΥΝΑ Όπως τονίζεται στην έκθεση “Global Climate Risk Barometer”, το 50% των εταιρειών που εξετάστηκαν πραγματοποιούν όλες τις προτεινόμενες έρευνες για τις τυχόν επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη δραστηριότητά τους. Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν στις εταιρικές αναφορές τους τις επιπτώσεις των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και θα πρέπει να λάβουν επειγόντως μέτρα προκειμένου να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των ρυθμιστικών αρχών και των επενδυτών, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της παγκόσμιας έκθεσης της EY, “Global Climate Risk Barometer”. Η έκθεση εξετάζει τις δημοσιοποιημένες αναφορές περισσότερων των 1.100 επιχειρήσεων σε 42 χώρες, με βάση τις συστά-

περιβάλλον, η σταθερή διεύρυνση των παρεχόμενων λύσεων τεχνολογίας, που συμβάλλουν στην ψηφιακή μετάβαση της κοινωνίας, αλλά και στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων, η σταθερή μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς και η αύξηση χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας/παραγωγής πράσινης ενέργειας, αποτελούν στρατηγικούς τομείς εστίασης του ομίλου. Σημειώνεται ότι η Quest Συμμετοχών συμπεριλαμβάνεται στις ελληνικές εισηγμένες εταιρείες του νέου δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών ATHEX ESG INDEX, ο οποίος παρακολουθεί τη χρηματιστηριακή απόδοση των εισηγμένων εταιρειών του ΧΑ που υιοθετούν και προβάλλουν τις πρακτικές τους σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG). Από τις αρχές του 2022, ο όμιλος έχει προχωρήσει στην επικαιροποίηση της ESG στρατηγικής του και έχει αναδείξει τους μακροπρόθεσμους ESG στόχους, που θα ενισχύσουν τον μετασχηματισμό του ομίλου και του επιχειρηματικού μοντέλου των εταιρειών του.

σεις της Ομάδας Εργασίας για τις Χρηματοοικονομικές Γνωστοποιήσεις σχετικά με το Κλίμα (Task Force on Climate-related Financial Disclosures-TCFD). Η TCFD δημιουργήθηκε για να βελτιώσει την ποιότητα και να αυξήσει τον αριθμό των χρηματοοικονομικών αναφορών που σχετίζονται με το κλίμα. Οι επιχειρήσεις αξιολογούνται για τον αριθμό των προτεινόμενων απαιτήσεων που δημοσιεύουν (κάλυψη) και την έκταση ή τη λεπτομέρεια κάθε γνωστοποίησης (ποιότητα). Σύμφωνα με την έκθεση της EY, μόνο οι μισές εταιρείες που αξιολογήθηκαν παγκοσμίως (50%) πραγματοποιούν όλες τις προτεινόμενες γνωστοποιήσεις και έχουν, ως εκ τούτου, πλήρη κάλυψη, ενώ η μέση κάλυψη διαμορφώνεται στο 70%. Ωστόσο, μόλις το 3% των επιχειρήσεων πληρούν τα υψηλότερα επίπεδα ποιότητας, ενώ η μέση βαθμολογία ποιότητας κυμαίνεται στο 42%. ΧΡΗΜΑ 35

φάκελος - πανόραμα ESG

αναγνώριση/αντιμετώπιση σχετικών κινδύνων, και αυτό όχι μόνο για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, αλλά και σε άλλες καταστάσεις κρίσης, όπως η οικονομική, η κλιματική και η ενεργειακή. Οι επιχειρήσεις, λοιπόν, υιοθετούν ολοένα και περισσότερο μια ολιστική προσέγγιση, που θέτει στο επίκεντρο τα κριτήρια ESG (Environment, Social, Governance) και συνδέει την επιχειρησιακή λειτουργία, τη στρατηγική και τον σκοπό μιας επιχείρησης με τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο Όμιλος Quest έχει αναγνωρίσει εγκαίρως ότι το θετικό αποτύπωμα ενός Οργανισμού, μέσα από την ανταπόκριση σε ουσιαστικά θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη, την οικονομική επίδοση και την καινοτόμο δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στη λειτουργία του ομίλου και η διαχείριση των σχετικών κινδύνων γίνονται ολοένα και πιο ουσιαστικές. Η ενίσχυση της καινοτομίας, η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, η εμβάθυνση στην ισότητα και την ενσωμάτωση της διαφορετικότητας στο εργασιακό

φάκελος - πανόραμα ESG

ντρώνουν υψηλή βαθμολογία ως προς την ποιότητα των αναφορών τους. Η έκθεση της EY παραθέτει μια σειρά από βήματα που μπορούν να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις για να διασφαλίσουν ότι πληρούν τις νέες απαιτήσεις γνωστοποίησης. Αυτά περιλαμβάνουν τη διασφάλιση ότι οι χρηματοοικονομικές αναφορές τους συνδέονται άμεσα με τους κινδύνους για το κλίμα και ότι ενσωματώνονται στα υπάρχοντα πλαίσια εταιρικών κινδύνων, αντί να αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστό ζήτημα. Σύμφωνα με την έκθεση, είναι επίσης προτιμότερο να δημοσιεύονται προληπτικά και άμεσα οι γνωστοποιήσεις για τους κλιματικούς κινδύνους έναντι της αναμονής για την εισαγωγή πιθανών αντίστοιχων παγκόσμιων προτύπων εταιρικών αναφορών.

Οι επιχειρήσεις μπορεί να επηρεαστούν από «κινδύνους μετάβασης», που απορρέουν από τις μεταβολές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στην οικονομία και στους κανονισμούς. Για παράδειγμα, συγκεκριμένοι κλάδοι μπορεί να επηρεάζονται από τις τιμές του άνθρακα ή από «φυσικούς κινδύνους», όπως οι συχνές καταιγίδες, ως άμεσες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι συστάσεις TCFD παρέχουν ένα πλαίσιο που οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν για την αναφορά αυτών των κινδύνων και περιλαμβάνουν απαιτήσεις για πληροφόρηση σχετικά με τη διακυβέρνηση, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη στρατηγική και στον σχεδιασμό της επιχείρησης, τη διαχείριση κινδύνων, τους δείκτες επίδοσης και τους στόχους. Επιπροσθέτως, η έκθεση αποκαλύπτει ότι μόνο τα δύο πέμπτα (41%) των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι πραγματοποίησαν ανάλυση κρίσιμων σεναρίων (crucial scenario analysis) –η οποία αποτελεί επίσης σύσταση της TCFD– για να εξετάσουν την πιθανή έκταση και τα χρονικά όρια συγκεκριμένων κινδύνων και να προετοιμαστούν για πιθανά 36

Μάιος - Ιούνιος 2022

αρνητικά αποτελέσματα. Παράλληλα, μόλις το 15% περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή στις οικονομικές τους καταστάσεις, υποδηλώνοντας ότι δεν διαθέτουν αξιόπιστα δεδομένα ή ότι δεν έχουν ακόμη προετοιμαστεί για τον πιθανό αντίκτυπο των κλιματικών κινδύνων στην κερδοφορία τους. Αυτή η χαμηλή διαθεσιμότητα εταιρικών αναφορών αντιμετωπίστηκε με την πρόσφατη συμφωνία των G7, που καθορίζει τα βήματα για να καταστεί υποχρεωτική η υποβολή εκθέσεων για το κλίμα. Η γνωστοποίηση στοιχείων για το κλίμα διαφοροποιείται σημαντικά ανά χώρα. Παρ’ όλα αυτά, οι χώρες με τις καλύτερες και τις χειρότερες επιδόσεις δεν έχουν αλλάξει στα χρόνια που εκδίδεται η έκθεση της EY. Οι χώρες με ώριμες αγορές, στις οποίες η Πολιτεία, οι μέτοχοι, οι επενδυτές και οι ρυθμιστικές αρχές συμμετέχουν ενεργά στον διάλογο σχετικά με τους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, τείνουν να έχουν την υψηλότερη βαθμολογία. Επιπλέον, οι χώρες στις οποίες πρόκειται να τεθούν σε ισχύ υποχρεωτικά μέτρα, όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο, συγκε-

Σχολιάζοντας τα συμπεράσματα της έρευνας, η κ. Κιάρα Κόντη, Associate Partner, Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Καθώς η κοινωνία αλλά και η επενδυτική κοινότητα και οι ρυθμιστικές αρχές ευαισθητοποιούνται περισσότερο για τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, η ανάγκη για ολοκληρωμένες εταιρικές αναφορές για τους κλιματικούς κινδύνους γίνεται πιο επιτακτική. Το επίπεδο πληροφόρησης που παρέχουν οι επιχειρήσεις σήμερα έχει βελτιωθεί, αλλά εξακολουθεί να μην ανταποκρίνεται στο μέγεθος της πρόκλησης. Η εκτίμηση των επιδράσεων των κλιματικών κινδύνων για τις επιχειρήσεις ξεπερνάει τις παραδοσιακές μεθοδολογίες εκτίμησης κινδύνων και απαιτεί, σε αρκετές περιπτώσεις, ανάλυση διαφορετικών σεναρίων αύξησης της θερμοκρασίας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως, και στην Ελλάδα, θα πρέπει να εξετάσουν αναλυτικά το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει το επιχειρηματικό τους μοντέλο και τη στρατηγική τους και να ενσωματώσουν, με τρόπο διαφανή και ολοκληρωμένο, στοιχεία για τους κινδύνους αλλά και τις ευκαιρίες που δημιουργεί για εκείνες το κλίμα στις χρηματοοικονομικές αναφορές που δημοσιοποιούν». • • •

άρθρο

Sustainability Hackathon:

Η Lidl Ελλάς στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καινοτομία

ναγνωρίζοντας την ευθύνη που της αναλογεί για την προστασία του περιβάλλοντος, ως μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις λιανεμπορίου τροφίμων στη χώρα, η Lidl Ελλάς αναπτύσσει πληθώρα δράσεων. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης, αναπτύσσει ενέργειες και συμμετέχει σε δράσεις που στοχεύουν στην ανάδειξη του ταλέντου και της δημιουργικότητας νέων ανθρώπων και υποστηρίζεται έμπρακτα το ελληνικό οικοσύστημα τεχνολογίας και επιχειρηματικότητας. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η Lidl Ελλάς και το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της καινοτομίας και συνδράμουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας οργανώνοντας τη δεύτερη δράση ανοιχτής καινοτομίας, με την τεχνολογική και οργανωτική υποστήριξη της Crowdpolicy, στο πλαίσιο της εθνικής καμπάνιας «Ελλάδα Χωρίς Πλαστικά Μίας Χρήσης» και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στόχος η ενεργοποίηση της κοινωνίας και των επιχειρήσεων για τη δημιουργία πρωτότυπων εφαρμογών και λύσεων που αξιοποιούν την τεχνολογία, για να συμβάλουν σε μια βιώσιμη καθημερινότητα. Συγκεκριμένα, το τριήμερο 15-17 Απριλίου 2022, πραγματοποιήθηκε υβριδικά και με πρωτοφανή συμμετοχή ο δεύτερος μαραθώνιος

καινοτομίας ανάπτυξης λύσεων και εφαρμογών για τη βιωσιμότητα, ο οποίος συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ομάδων και startups από όλη την Ελλάδα, που σε 48 ώρες ανέπτυξαν τις εφαρμογές και τις προτάσεις τους και την Κυριακή 17 Απριλίου τις παρουσίασαν στην επιτροπή αξιολόγησης. Η διοργάνωση υποστήριξε τους συμμετέχοντες να σχηματίσουν ομάδες και να συνεργαστούν για να αναπτύξουν και να παρουσιάσουν την ιδέα τους.

τελικός, όπου μία ομάδα θα διακριθεί ως νικήτρια της διοργάνωσης, με ακόμα μεγαλύτερα βραβεία. Οι 5 ομάδες που διακρίθηκαν είναι οι ακόλουθες: Dataphoria: Analytics-as-a-Service υπηρεσίες σε εταιρείες και οργανισμούς, ώστε να μετρήσουν, να επιταχύνουν και να αναδείξουν τη μετάβασή τους προς την αειφορία.

Το τριήμερο τα είχε όλα: • Καινοτόμες ψηφιακές εφαρμογές για τη βιωσιμότητα, την αειφορία και την επιχειρηματικότητα

Rethinkers: Εφαρμογή με σύστημα επιβράβευσης που συμβάλλει στην οικολογική εκπαίδευση και τη χρήση eco-friendly προϊόντων από τους πολίτες.

• 6.100 μηνύματα και κλήσεις μέσω της συνεργατικής πλατφόρμας επικοινωνίας

Hagirls: SmartBin, ένας έξυπνος κάδος, με στόχο να κάνει την ανακύκλωση παιχνίδι.

Περισσότερα από 110 mentoring sessions, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και στελεχών της αγοράς, οι οποίοι καθοδήγησαν και υποστήριξαν τις ομάδες να διαμορφώσουν και να προχωρήσουν περαιτέρω την ιδέα τους. Συνολικά, το ενδιαφέρον τους στον μαραθώνιο καινοτομίας εκδήλωσαν περισσότεροι από 375 διαγωνιζόμενοι, 35 ομάδες και 35 μέντορες, ενώ 30 ομάδες παρουσίασαν τις ιδέες τους και 5 από αυτές διασφάλισαν την είσοδό τους στο πεντάμηνο πρόγραμμα επιχειρηματικής επιτάχυνσης. Τον Νοέμβριο, θα πραγματοποιηθεί ο

JBM: Water Manager SaaS, το οποίο επιλύει το πρόβλημα της αλόγιστης χρήσης νερού στα αστικά κέντρα. Let’s Park: Crowdsourcing πλατφόρμα που διασυνδέει ομάδες πολιτών και Δήμους με το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Ενεργοποίησης (ESG) εταιρειών. Περισσότερες πληροφορίες για το Sustainability Hackathon θα βρείτε στο https://corporate.lidl-hellas.gr/ sustainability-hackathon

ΧΡΗΜΑ 37

[φάκελος] smart cities

«Έξυπνες» πόλεις: Ο πολίτης (πρέπει να είναι) στο επίκεντρο

ο θέμα της «μετατροπής» των πόλεων σε «έξυπνες» δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά η πανδημία το έφερε ακόμη πιο επιτακτικά στο προσκήνιο. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, οι τοπικές αρχές το αντιμετώπισαν ως ένα «τεχνολογικό hype» το οποίο «έπρεπε» να υιοθετήσουν, σε μεγάλο βαθμό, και για να μην κατηγορηθούν από την εκάστοτε αντιπολίτευση ότι «έχασαν» τα κονδύλια από τα σχετικά κρατικά προγράμματα. Το αποτέλεσμα ήταν να υλοποιηθούν αποσπασματικές λύσεις που λειτούργησαν (και εξακολουθούν να λειτουργούν) ως «τεχνολογικές νησίδες», χωρίς να υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύ σημαντικό μέρος από το όφελος που θα μπορούσαν πραγματικά να προσφέρουν. Ο βασικότερος λόγος για αυτό είναι το γεγονός

Μάιος - Ιούνιος 2022

ότι οι περισσότερες τοπικές αρχές δεν αντιμετώπισαν την ψηφιακή μετάβαση των δομών των πόλεων ως τη μετάβαση σε ένα ενιαίο ψηφιακό «οικοσύστημα» μέσα στο οποίο καθετί θα έπρεπε να έχει άμεση αλληλεπίδραση με οτιδήποτε άλλο, προκειμένου να μεγιστοποιείται το τελικό όφελος, αλλά δημιούργησαν πολλά και ασύμβατα μεταξύ τους πληροφοριακά συστήματα, καθώς η προσέγγιση κάθε έργου γινόταν με διαφορετικά κριτήρια και όχι στο πλαίσιο μιας ενιαίας δομής. Κάτι που, με τη σειρά του, οφείλεται στην έλλειψη επαρκώς καταρτισμένων στελεχών, που να έχουν όχι μόνο τη γνώση της υλοποίησης ενός ψηφιακού έργου σε έναν δήμο, αλλά και την αντίληψη της «μεγάλης εικόνας», που οδηγεί στην υλοποίηση μιας ενιαίας πλατφόρμας επάνω στην οποία θα «κουμπώνουν» όλα τα ψηφιακά έργα μιας «έξυπνης» πόλης, έτσι

του Γιάννη Λεοντάρη

ώστε όχι μόνο να είναι σε θέση να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, αλλά και να αναβαθμίζονται με τρόπο που να μην επηρεάζει τη συμβατότητα μεταξύ τους και, κατ’ επέκταση, και τη δυνατότητα αλληλεπίδρασής τους. Η εξασφάλιση των σχετικών κονδυλίων από την Πολιτεία είναι βασικός παράγοντας για τη δημιουργία των «έξυπνων» υποδομών στις πόλεις, ωστόσο εξίσου σημαντική είναι και η άμεση τεχνική υποστήριξη των δήμων για τη σωστή υλοποίηση του ψηφιακού τους «οικοσυστήματος», προκειμένου να μη σπαταλώνται χρήματα και εργατοώρες. Η ανάγκη αυτή είναι ιδιαίτερα μεγάλη στους πιο περιφερειακούς δήμους, οι οποίοι δεν μπορούν να προσελκύσουν εύκολα εξειδικευμένα στελέχη, που θα πρέπει να αφήσουν τις μεγάλες πόλεις για να εγκατασταθούν για σημαντικό διάστημα στην επαρχία.

του Αλέξανδρου Μπρέγιαννη, Public Sector & ICT Executive Director, Nova-Wind Όταν ακούμε τον όρο «έξυπνη πόλη», συνήθως φέρνουμε στο μυαλό μας εικόνες από ένα μέλλον που προσομοιάζει με επιστημονική φαντασία. Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά διαφορετική. Η «έξυπνη» πόλη είναι μια πόλη που μπορεί να βρίσκει δημιουργικές λύσεις στις αστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει, να παίρνει «έξυπνες» αποφάσεις σχετικά με την ανάπτυξή της και να αξιοποιεί στο έπακρο τους περιορισμένους διαθέσιμους πόρους που διαθέτει. Ουσιαστικά, λοιπόν, μια «έξυπνη» πόλη χρησιμοποιεί την τεχνολογία με ένα βασικό στόχο: να διευκολύνει και να αυξήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτών, των δομών και των αρχών της πόλης. H έννοια της «έξυπνης» πόλης δεν αφορά απαραίτητα μεγάλες υποδομές ή τεράστιες επενδύσεις στην τεχνολογία, παρότι η τεχνολογία είναι πάντα ένας καλός σύμμαχος. Με στόχο τη συμβολή στην αντιμετώπιση των σύγχρονων αστικών προκλήσεων, η Wind επενδύει συστηματικά στην ανάπτυξη τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ICT) και προσφέρει μια νέα, ολοκληρωμένη σειρά ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών, που αποσκοπούν στην έμπρακτη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Η εταιρεία έχει ήδη συμμετάσχει σε περισσότερους από δέκα διαγωνισμούς, είτε αυτόνομα είτε σε κοινοπραξία. Η στρατηγική μας βασίζεται στην τεχνογνωσία διαχείρισης μεγάλων έργων και στην ανάπτυξη κατάλληλων συμμαχιών.

Με σκοπό την αντιμετώπιση των σύγχρονων αστικών προκλήσεων, η Wind επενδύει συστηματικά στην ανάπτυξη τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ICT) και προσφέρει μια νέα, ολοκληρωμένη σειρά ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών για «έξυπνες» πόλεις, οι οποίες αποσκοπούν στην έμπρακτη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Παράλληλα, οι νέες ψηφιακές λύσεις που παρέχει η εταιρεία μπορούν να υποστηρίξουν μια σειρά από ανάγκες του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης, συμμετέχοντας ενεργά και αποτελεσματικά στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό τους. Η έμπρακτη και άμεση συμβολή μας στον ψηφιακό μετασχηματισμό των πόλεων αποτελεί για εμάς στρατηγική προτεραιότητα. Επενδύουμε στην ανάπτυξη των τεχνολογικών υποδομών μας, για να προσφέρουμε «έξυπνες» ψηφιακές εφαρμογές και υπηρεσίες που θα συμβάλουν σε πιο βιώσιμες, ασφαλέστερες και πιο υγιείς πόλεις για να ζούμε.

Ο ρόλος των drones σε μια «έξυπνη» πόλη

φάκελος - smart cities

Σε μια «έξυπνη» πόλη δεν είναι αυτοσκοπός η τεχνολογία, αλλά η αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτών, δομών και αρχών

Στο πλαίσιο αυτό, έχει δημιουργηθεί ένα εξειδικευμένο τμήμα, που αποτελείται από έμπειρα στελέχη στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (ICT).

Η εξασφάλιση των σχετικών κονδυλίων από την Πολιτεία είναι βασικός παράγοντας για τη δημιουργία των «έξυπνων» υποδομών στις πόλεις. κων παρέχοντας αποτελεσματικές υποδομές και υπηρεσίες με μειωμένο κόστος και επίσης προστασία του περιβάλλοντος. Μερικές από τις κάθετες υπηρεσίες που έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε αφορούν σε:

του Γεράσιμου Γερολυμάτου, Ιδρυτή & CEO, Gerobo International Η έννοια της «έξυπνης» πόλης βασίζεται στην ενσωμάτωση και διασύνδεση των ΤΠΕ, του IoT, της 5G τεχνολογίας και των τάσεών τους. Τα UAV (drones) διαδραματίζουν ήδη σημαντικό ρόλο, καθώς εμπλέκονται σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών και λειτουργιών. Κύριος στόχος είναι η βελτίωση της ζωής των κατοί-

Διαχείριση κυκλοφορίας των ελληνικών οδικών αξόνων Όλοι μας ξέρουμε τι σημαίνει πολύωρη αναμονή σε μια κυκλοφοριακή κατάσταση που σπαταλάει και τους πόρους του smart city, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, που τα οχήματα της πόλης αυξήθηκαν. Μπορούμε να μετράμε και να αναλύουμε την κυκλοφορία, χάρη στα drones. Με την ανάπτυξη drones αποκτάμε μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία και ασφάλεια στους κόμβους κυκλοφορίας. ΧΡΗΜΑ 39

φάκελος - smart cities «Έξυπνη» αστυνόμευση και πρόληψη εγκλημάτων Οι περισσότερες υπηρεσίες αστυνόμευσης ή ιδιωτικές υπηρεσίες σε σύγχρονα smart cities χρησιμοποιούν drones για να παρακολουθούν την ασφάλεια του πλήθους σε οποιαδήποτε εκδήλωση. Με τη σταδιακή ενσωμάτωση εφαρμογών για κινητές συσκευές, 4G και 5G ασύρματων δικτύων και λογισμικού εγκληματολογικής χαρτογράφησης, τα UAV βοηθούν τις «έξυπνες» πόλεις να παρέχουν ασφάλεια στη ζωή μας. Έλεγχος και παρακολούθηση φυσικών καταστροφών Η χρήση drone κατά τη διάρκεια καταστροφών, όπως είναι οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι σεισμοί, βοηθά τις αρχές να λάβουν προληπτικά μέτρα αναπτύσσοντας γρήγορα μέτρα αντίδρασης. Τα UAV μπορούν να αναλύσουν σωστά την κατάσταση και να φτάσουν σε περιοχές που δεν μπορούν οι άνθρωποι. Ναυτιλία, βιομηχανία και logistics Τα smart cities συνεργάζονται με διαφορετικούς κλάδους μέσα σε μια τεράστια εφοδιαστική αλυσίδα. Η εταιρεία μας παρέχει λύσεις security, patrolling και inspection στους κλάδους αυτούς. Έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε custom εφαρμογές στο πλαίσιο του smart city, που αφορούν σε εποπτεία και κάθετες λύσεις διαχείρισης μεγάλων υποδομών, όπως αυτοκινητoδρόμων, parkings, σιδηροδρόμων, λιμανιών, αεροδρομίων, βιομηχανικών και logistics συγκροτημάτων, επιχειρήσεων πετρελαίου, διυλιστηρίων, φυσικού αερίου και ενέργειας, φωτοβολταϊκών, ανεμογεννητριών κ.τ.λ., που έχουν σημαντικές ανάγκες χρήσης drones για τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών τους. Σε ό,τι αφορά στη ναυτιλία, παρέχουμε επίσης λύσεις ασφάλειας για αποτροπή έκθεσης σε διάφορους κινδύνους, όπως ατυχήματα, εισβολή, πυρκαγιά, εκρήξεις και τρομοκρατία, αλλά και custom λύσεις, όπως επιθεώρηση εξωτερικής βαφής, ρωγμών κ.τ.λ. Οι λύσεις μας εξασφαλίζουν γρήγορη απόκριση συμβάντων και ειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο, ώστε να κατοχυρώνεται η ασφάλεια όλων των προσώπων και αγαθών, των επιβατών και των πλοίων. 40

Μάιος - Ιούνιος 2022

Novoville: «Έξυπνες» πόλεις, ενεργοί πολίτες

της Έφης Νιόμα, Marketing & Community Manager, Novoville Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ελληνικού δημόσιου τομέα, τόσο στο επίπεδο του κεντρικού κράτους όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικό στόχο την ενδυνάμωση και τη διευκόλυνση των πολιτών, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και δημιουργώντας πιο αποτελεσματικές και προσβάσιμες υπηρεσίες. Θα πρέπει, δηλαδή, η αξιοποίηση τεχνολογιών «έξυπνων» πόλεων να γίνεται με γνώμονα την ουσιαστική βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι συνεχώς μειούμενοι διαθέσιμοι πόροι, οι συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία, αλλά και η υφιστάμενη ενεργειακή κρίση, αποτελούν μια παγκόσμια πραγματικότητα που έχει μετατρέψει τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων υπηρεσιών σε επιτακτική ανάγκη. Ταυτόχρονα, η βελτίωση των υποδομών στη χώρα και η ευρεία χρήση ψηφιακών εργαλείων σε όλους τους τομείς της ζωής μας έχουν «εκπαιδεύσει» τους πολίτες να θέλουν να εξυπηρετούνται ανά πάσα στιγμή, από όπου κι αν βρίσκονται, ηλεκτρονικά. Αυτήν την ανάγκη επιδιώκει να καλύψει η πλατφόρμα της Novoville, η οποία επιτρέπει την

Οι περισσότερες τοπικές αρχές δεν αντιμετώπισαν την ψηφιακή μετάβαση των δομών των πόλεων ως μετάβαση σε ένα ενιαίο ψηφιακό «οικοσύστημα».

πλήρη μετατροπή των δημοτικών υπηρεσιών σε ψηφιακές και παρέχει όλα τα απαραίτητα εργαλεία που απλοποιούν τη διάδραση δήμου-δημότη, χτίζοντας μια σχέση διαφάνειας και εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Οι διαθέσιμες εφαρμογές της Novoville επιτρέπουν στους πολίτες να υποβάλλουν αιτήσεις, να αναφέρουν ζητήματα καθημερινότητας και να ενημερώνονται άμεσα για την επίλυσή τους, να εκφράζουν την άποψή τους, να σταθμεύουν εύκολα και γρήγορα, να μαθαίνουν σημαντικά νέα του δήμου τους, να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές και να συμμετέχουν σε εθελοντικές δράσεις, διευκολύνοντας έτσι σημαντικά την εξυπηρέτηση και την επικοινωνία τους με τον δήμο. Παράλληλα, η πλατφόρμα προσφέρει στους δήμους μια σουίτα διαδικτυακών εργαλείων και πλήθος ζωντανών δεδομένων, που τους επιτρέπουν να διαχειρίζονται καλύτερα τους διαθέσιμους πόρους, να λαμβάνουν στοιχειοθετημένες αποφάσεις και να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στους δημότες τους, μειώνοντας τα κόστη τους έως και κατά 80%. Σήμερα, λειτουργεί σε περισσότερους από 80 δήμους σε 5 ευρωπαϊκές χώρες, ενώ η εταιρεία μας έχει αναδειχθεί σε μία από τις 10 κορυφαίες startups της Ευρώπης στον τομέα του Government Technology.

PROSPERITY IN RETAIL. «Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές», είπε ο Δαρβίνος. Σήμερα, η ταχύτητα των αλλαγών είναι επιταχυνόμενη, κάτι που δεν αποτελεί προσωρινό φαινόμενο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, πώς εξασφαλίζει κανείς την επιβίωση καθώς και την πραγματική ευημερία; Ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρηματιών είτε «περιμένουν να διαβάσουν καλύτερα τις εξελίξεις», είτε τις παρακολουθούν αδρανείς.

τής. To Ηλεκτρονικό Εμπόριο σε συνεχή άνοδο, συνδυάζεται με την Εργασία από το Σπίτι που ήρθε για να μείνει και την έκρηξη των online services που διαβρώνουν συνεχώς το μοντέλο μετακινήσεων και συμπεριφοράς του πελάτη. Ένα νέο λοιπόν «τοπίο» αναδύεται.

οι αποφάσεις. Έχοντας διαβάσει τις τάσεις και χαράξει την πορεία της εταιρίας, έχουμε δημιουργήσει το φίλτρο μέσα από το οποίο μπορούμε να επιλέξουμε κάθε μέρα τη βέλτιστη άμεση λύση, αλλά πλέον σε συνδυασμό με την κατεύθυνση που θα επιφέρει.

Σε αυτό το δύσκολο σταυροδρόμι, η πιο συχνή επιλογή είναι η εστίαση στην επίλυση των επειγόντων προβλημάτων, της δύσκολης καθημερινότητας, σε βάρος της ανάγκης χάραξης ενός νέου δρόμου για το αύριο. Όμως η επιλογή δεν είναι και δεν πρέπει να είναι δυαδική. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το σήμερα σε συνδυασμό με τον σχεδιασμό του αύριο.

Μέσα από αυτή τη μεθοδολογία, πετυχαίνουμε αφενός να αντιμετωπίζουμε την καθημερινότητα αποφασιστικά, αφετέρου οι αποφάσεις μας να μην μας οδηγούν ανεξέλεγκτα σε ένα άγνωστο αύριο αλλά σε ένα αύριο που έχουμε επιλέξει, σχεδιάσει και προετοιμάσει.

Παραδοσιακά, ο κλάδος του Retail αναγνωρίζει τις αλλαγές στις τάσεις του πελάτη, αποδέχεται το μοντέλο του κύκλου ζωής ενός τύπου καταστήματος (concept life cycle) και προσπαθεί να προσαρμόζεται. Σήμερα, όμως, συμβαίνουν παράλληλα δύο πράγματα:

Πρώτον, η ματιά όλων, πρέπει να γίνει ακόμα πιο μακρινή από ότι ήταν. Πρέπει δηλαδή να διαβάσει κανείς όχι μόνο την άμεση εξέλιξη της αγοράς, αλλά τις τάσεις που διαμορφώνονται σε βάθος 10ετίας και θα αλλάξουν θεμελιωδώς ολόκληρες κατηγορίες της αγοράς. Η πρώτη φάση αυτή του “Zoom Out” είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να δώσει την βασική κατεύθυνση στο σχεδιασμό της στρατηγικής. Ο οργανισμός Metallaxis.org υπηρετεί αυτό ακριβώς το σκοπό με μελέτες των τάσεων.

1. ‘Ένα κύμα καθημερινών προβλημάτων ζητούν άμεση επίλυση. Από τις δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα και το κόστος των μεταφορικών, μέχρι τον (άγνωστο σε αυτή τη γενιά) πληθωρισμό, τη ανάγκη ενσωμάτωσης της τεχνολογίας και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό διεθνώς.

Η δεύτερη φάση είναι η πραγματική εστίαση στο σήμερα. Το “Zoom In” , όχι για την επίλυση των σημερινών προκλήσεων, αλλά ως ακτινογραφία των δυνατοτήτων και περιορισμών της, των πόρων της και της θέσης της στην αγορά. Μια στρατηγική και συστημική αποτύπωση του σήμερα.

2. Οι αλλαγές είναι πλέον δομικές στο τρόπο που αγοράζει ο καταναλω-

Η μαγεία όμως δημιουργείται στη τρίτη φάση, όπου παίρνονται πλέον

www.stirixis.com

Η STIRIXIS Group, μελετά στρατηγικά και σχεδιάζει βραβευμένα retail concepts, με πάνω από 700 έργα σε 27 χώρες. Προσφέρει στους πελάτες της την μοναδική στρατηγική προσέγγισή της και τον πλέον αποδοτικό σχεδιασμό εφαρμογής της στρατηγικής αυτής. Έχοντας συνεργαστεί με εταιρείες όπως οι ENEL, DAIKIN, ELPEDISON, SWIZT GROUP, SAMSUNG, το ολιστικό μοντέλο στρατηγικής εξασφαλίζει πραγματική ευημερία (True Prosperity) συνδυάζοντας μια βέλτιστη, γρήγορη, και δυνατή ανταπόκριση στις αλλαγές. Athens T: +30 2106138312 Bucharest T: +40 213021135 London T: +44 2032890870

φάκελος - smart cities

Ανοιχτός διάλογος και συνεργασία φορέων, επιχειρήσεων και πολιτών οι προϋποθέσεις για επιτυχημένες «έξυπνες» πόλεις

Συνεργαζόμαστε με δήμους σε ολόκληρη τη χώρα, παρέχοντάς τους εξειδικευμένες, παραμετροποιημένες λύσεις, σύμφωνα με τις κατά τόπους ανάγκες, ενώ παραμένουμε δίπλα τους σε κάθε βήμα μέχρι την ολοκλήρωση των έργων. Χαρακτηριστικά είναι τα έργα «έξυπνης» στάθμευσης για ανθρώπους με αναπηρία στα Χανιά, «έξυπνης» διαχείρισης υδάτων στη Μονεμβασιά, «έξυπνης» διαχείρισης της κίνησης στο πεζοδρομημένο κέντρο της Λάρισας και «έξυπνης» διαχείρισης ενεργειακής κατανάλωσης στην Πάτρα και τον Άγ. Δημήτριο. Το μέγεθος, η τεχνογνωσία και η εμπειρία του Ομίλου ΟΤΕ τον καθιστούν συνεργάτη επιλογής για κάθε δημοτική αρχή και κάθε οργανισμό που, μέσα από καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις, επιθυμεί να ενισχύσει την ποιότητα ζωής και να χτίσει ένα βιώσιμο μέλλον.

του Διονύση Μαντά, ICT Senior Sales Segment Leader, Όμιλος OTE Η ανάγκη μετασχηματισμού των πόλεων σε «ευφυείς» είναι επιτακτική, προκειμένου η διακυβέρνησή τους να γίνει πιο αποτελεσματική και η ζωή σε αυτές πιο ευχάριστη και βιώσιμη. Οι πόλεις που αξιοποιούν την τεχνολογία, για να γίνουν πιο «έξυπνες», προσφέρουν στους κατοίκους τους καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εξοικονομούν πόρους, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Με τις δυνατότητες που φέρνουν οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT) και Internet of Things (IoT), μπορούμε να δημιουργήσουμε υποδειγματικές αστικές υποδομές, που θα βελτιώσουν την καθημερινότητά μας. Βασική προϋπόθεση για την πορεία των πόλεων στο μέλλον είναι ο ανοιχτός διάλογος και η συνεργασία των δημοτικών αρχών με τους τοπικούς φορείς, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Η «έξυπνη» πόλη «ακούει» και «συνεργάζεται» με τους πολίτες της, σχεδιάζοντας μαζί τους τις ψηφιακές εκείνες λύσεις που θα βελτιώσουν την καθημερινότητά τους. Επενδύοντας συστηματικά στο ΙCT, εδώ και μία δεκαετία, ο Όμιλος ΟΤΕ έχει αποκτήσει ισχυρή τεχνογνωσία και έχει εξειδικευτεί στην υλοποίηση έργων “Smart Cities”. Μερικές από τις λύσεις COSMOTE είναι η «έξυπνη» διαχείριση απορριμμάτων, ο «έξυπνος» φωτισμός, η «έξυπνη» στάθμευση, η «έξυπνη» διαχείριση υδάτων και η «έξυπνη» διαχείριση μέσων μαζικής μεταφοράς. 42

Μάιος - Ιούνιος 2022

5G, IoT, edge computing και Big Data οι βασικοί κρίκοι της «έξυπνης» πόλης

του Γιώργου Τζανετάκου, Γενικού Διευθυντή, Vodafone Business Τα αυξημένα επίπεδα αστικοποίησης που παρουσιάζει η Ευρώπη σε συνδυασμό με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές πόλεις (ρύπανση, κυκλοφοριακή συμφόρηση, ζητήματα προσωπικής ασφάλειας, οικονομικές ανισότητες κ.ά.) καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επενδύσεων στην οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με στόχο την προετοιμασία για το μέλλον και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Πιο πρόσφατα, η μεταβολή του τρόπου ζωής μας ως συνέπεια της πανδημίας της Covid-

19 έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για ευελιξία, αξιόπιστες τεχνολογικές λύσεις, καθώς και την ανάγκη των κυβερνήσεων να βασίζονται σε δεδομένα ώστε να λαμβάνουν αποφάσεις για την προστασία και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, η ψηφιοποίηση των πόλεων, με την υποστήριξη αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως τα δίκτυα 5G, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), η υπολογιστική των άκρων (edge computing) και η περαιτέρω εφαρμογή των λύσεων Μεγάλων Δεδομένων (Big Data), πρόκειται να αποτελέσει κομβικό παράγοντα της διαδικασίας του μετασχηματισμού των πόλεων ώστε να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις. Η Vodafone προσφέρει σύγχρονες τεχνολογίες σε μια σειρά από δήμους της χώρας που επιλέγουν το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), για να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες με την περαιτέρω υιοθέτηση τέτοιων υπηρεσιών. Η ανάπτυξη των εφαρμογών αυτών μας προσφέρει τη δυνατότητα να βελτιώνουμε κομβικά σημεία της καθημερινότητάς μας, προστατεύοντας το περιβάλλον, εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους, όπως η ενέργεια και το νερό, αναβαθμίζοντας τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας και μειώνοντας τις κοινωνικές ανισότητες. Αυτήν την περίοδο, μέσα από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και άλλων κοινοτικών προγραμμάτων, οι δημόσιοι οργανισμοί έχουν μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουν

πρόσβαση σε χρηματοδότηση που θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν «έξυπνες» εφαρμογές και οι πολίτες τους να μπορέσουν να γνωρίσουν τα οφέλη μιας ψηφιακής κοινωνίας στην καθημερινότητά τους.

Η υλοποίηση των «έξυπνων» πόλεων περνά μέσα από την ολιστική προσέγγιση της καθημερινότητάς τους

του Θανάση Τσακαρισιάνου, Sales Director EUs & Sls-OEMs Channel, Schneider Electric Η ενσωμάτωση «έξυπνων» λειτουργιών σε ένα δυναμικό αστικό περιβάλλον αποτελεί βασικό στοιχείο στην ανάπτυξη και τον σχεδιασμό «έξυπνων» πόλεων. Τα κύρια ζητούμενα είναι η βέλτιστη χρήση των εγκαταστάσε-

γισης και σχεδίασης. Βασικό εργαλείο για την επίτευξη των παραπάνω αποτελεί το EcoStruxure, η ανοιχτή, διαλειτουργική αρχιτεκτονική και πλατφόρμα της Schneider Electric, με δυνατότητα τοποθέτησης και άμεσης λειτουργίας (plug-and-play) και υποστήριξης του IoT σε όλους τους επιμέρους τομείς.

Η ανάγκη μετασχηματισμού των πόλεων σε «ευφυείς» είναι επιτακτική, προκειμένου η διακυβέρνησή τους να γίνει πιο αποτελεσματική και η ζωή σε αυτές πιο ευχάριστη και βιώσιμη.

Η διαλειτουργικότητα «κλειδί» για τις πραγματικά «έξυπνες» πόλεις

του Δημήτρη Μπακάκου, General Manager, SingularLogic Τα οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας αγγίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί προτεραιότητα ΧΡΗΜΑ 43

φάκελος - smart cities

ων καθώς και η ικανοποίηση των κατοίκων των πόλεων με την υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η ηλεκτροκίνηση, τόσο στις ιδιωτικές όσο και στις δημόσιες μεταφορές, συνοδευόμενη από την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης, καθώς και τα «έξυπνα» κτήρια με λειτουργίες που απαντούν στις σύγχρονες απαιτήσεις των πολιτών. Βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάμε το πράσινο αποτύπωμα των «έξυπνων» λύσεων, καθώς μέσα από τη διαδικασία της ψηφιοποίησης οδηγούμαστε σε βελτιστοποίηση της χρήσης ενέργειας στις πόλεις, άρα και σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Φυσικά, όλα τα παραπάνω χρειάζονται μια ολιστική προσέγγιση για την καθημερινότητα κάθε πόλης, προβαίνοντας στη σχεδίαση των κατάλληλων ψηφιακών λύσεων, που θα αποφέρουν μια πραγματική αύξηση στη συστημική απόδοση. Οι «έξυπνες» πόλεις απαρτίζονται από διάφορες επιμέρους λύσεις που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση. Αναφέροντας κάποια παραδείγματα, θα θέλαμε να εστιάσουμε στα κτήρια, κυρίως τα δημοτικά και όσα σχετίζονται με χρήση από το κοινό. Η αύξηση της απόδοσης των κτηρίων περνά μέσα από τη διαδικασία της «έξυπνης» λειτουργίας τους, απαντώντας στην αλλαγή της καθημερινότητάς τους από στατική σε δυναμική, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής. Επίσης, απαραίτητος κρίνεται και ο εξηλεκτρισμός τους, μιας και η διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ πιο ευέλικτη, αποδοτική και εν δυνάμει οικονομικά ανταγωνιστική βάση της ορθής και «έξυπνης» χρήσης της. Εξάλλου, δεν είναι μακριά η στιγμή που και στη χώρα μας οι καταναλώσεις των κτηρίων θα καλύπτονται από τοπική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών, συνθέτοντας ένα μικροδίκτυο μέσω του οποίου θα καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες τους, αυξάνοντας τη συνολική ανθεκτικότητα του συστήματος, πάντα με χρήση των κατάλληλων ψηφιακών λύσεων. Οι λύσεις της Schneider Electric για τις «έξυπνες» πόλεις εστιάζουν στην «έξυπνη» διαχείριση ενέργειας σε τομείς όπως οι μεταφορές, οι υδάτινοι πόροι, οι δημόσιες υπηρεσίες, τα κτήρια και οι κατοικίες. Ταυτόχρονα, προσφέρουμε την ένταξη όλων των επιμέρους συστημάτων σε μια ενιαία πλατφόρμα διαχείρισης, εξασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία των προσφερόμενων τεχνολογιών, βασισμένοι στη λογική μιας ολιστικής προσέγ-

φάκελος - smart cities κεύσεις τους και την πολυδιάστατη εμπειρία τους στην ολοκλήρωση και των πλέον σύνθετων έργων για Έξυπνες και Ασφαλείς Πόλεις, έχουν αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο portfolio λύσεων και εξειδικευμένες υπηρεσίες που αφορούν στους τομείς:

σε όλους τους τομείς, περιλαμβανομένων και των πόλεων. Με την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών οι σύγχρονες πόλεις μπορούν να παρέχουν αναβαθμισμένη εξυπηρέτηση στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών, να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και τη συμμετοχικότητά τους, να αναδείξουν την πολιτιστική κληρονομιά και την τουριστική τους αξία, να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης πόρων και στην προστασία του περιβάλλοντος. Σημαντικός παράγοντας για την αποτελεσματική αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων που μπορεί να χρησιμοποιήσει μια «έξυπνη» πόλη είναι η διαλειτουργικότητα μεταξύ αυτών των εργαλείων. Θα πρέπει να αποτελούν ένα ενιαίο ψηφιακό οικοσύστημα που διασυνδέει διαφορετικά επιμέρους «έξυπνα» υποσυστήματα, οργάνωσης και διαχείρισης λειτουργιών, υποδομών, μεταφορών, ενέργειας, υγείας, ασφάλειας, «έξυπνων» κτηρίων κ.ά., ώστε να λαμβάνεται η ολιστική εικόνα των γεγονότων και των δεδομένων του δήμου, για τη λήψη στοχευμένων και έγκαιρων αποφάσεων σε όλους τους επιμέρους τομείς που πρέπει να διαχειριστεί ένας δήμος και που ενδεχομένως είναι αλληλεξαρτώμενοι. H SingularLogic, με περισσότερα από 35 χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παρέχει ευέλικτες λύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού και εξειδικευμένες υπηρεσίες υποστήριξης, προσαρμοσμένες στις εκάστοτε ανάγκες τους. Οι εταιρείες του Ομίλου Space Hellas, SingularLogic, SenseOne, AgroApps και Web-IQ, μαζί με την εταιρεία Draxis, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία, τις επιμέρους εξειδι44

Μάιος - Ιούνιος 2022

→ Βελτίωση εξυπηρέτησης του πολίτη και της επιχείρησης → Βελτίωση ποιότητας ζωής → Βιώσιμη μετακίνηση → Εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση δημοτικών τελών και μείωση ενεργειακού αποτυπώματος δημοτικών κτηρίων → Ενίσχυση ψηφιακών υποδομών → Προστασία από κυβερνοεπιθέσεις και business continuity Διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό οικοσύστημα, που βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας και υποστηρίζεται πανελλαδικά, ο Όμιλος Space Hellas οδηγεί με ασφάλεια και αρτιότητα τις σύγχρονες πόλεις στο «ταξίδι» του ψηφιακού τους μετασχηματισμού.

Απαραίτητη η μακρόπνοη και συνεκτική στρατηγική για τις «έξυπνες» πόλεις

του Πανταζή Χούλη, Διευθυντή Μάρκετινγκ Επιχειρησιακού Τομέα Υπηρεσιών, Όμιλος Intracom Telecom Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του σύγχρονου αστικού ιστού αποτελεί μια επείγουσα αναγκαιότητα: θα συμβάλει στη δημιουργία ενός καθαρότερου και πιο βιώσιμου περιβάλλοντος, θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή

των πολιτών, θα αναπτύξει τις ψηφιακές τους δεξιότητες, θα βελτιώσει την ποιότητα της καθημερινότητάς τους και θα συμβάλει στην ευημερία των επιχειρήσεων και την οικονομική ανάπτυξη. Χρειάζεται επομένως μακρόπνοη και συνεκτική στρατηγική, που θα οδηγεί σε στοχευμένα και μετρήσιμα αποτελέσματα. Παράλληλα, η εκπόνηση ενδελεχών μελετών πριν την υλοποίηση, η επιλογή αξιόπιστων τεχνολογιών συνδεσιμότητας και επικοινωνιών, καθώς και η ύπαρξη ενός ενιαίου οικοσυστήματος, που θα εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των επιμέρους λύσεων, την ευχρηστία, το μειωμένο κόστος αλλά και την κεντρική διαχείριση, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχία του ψηφιακού μετασχηματισμού των πόλεων. Η Intracom Telecom, διαθέτοντας 45 χρόνια εμπειρίας, προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις που εκτείνονται από την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, τον σχεδιασμό, την υλοποίηση ως και την πλήρη λειτουργία και υποστήριξη εφαρμογών «έξυπνων» πόλεων. Οι προσφερόμενες λύσεις αποτελούνται από ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο συσκευών και αισθητήρων, καθώς και εξοπλισμού διασύνδεσης, που καλύπτει όλο το φάσμα αναγκών μιας σύγχρονης πόλης, διαθέτοντας απεριόριστες δυνατότητες επέκτασης. Οι εφαρμογές διαρκώς επεκτείνονται, έχοντας εντάξει νέους τομείς, όπως εφαρμογές για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του θορύβου, μετρήσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε πραγματικό χρόνο, πρόβλεψη εξέλιξης των ρύπων και του Δείκτη Ποιότητας Αέρα (Air Quality Index-AQI), για την έγκαιρη και στοχευμένη ενεργοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, λύσεις ηλεκτροφόρτισης αλλά και «έξυπνης» διαχείρισης απορριμμάτων (smart waste management), αξιοποιώντας τεχνολογίες τεχνικής νοημοσύνης και μηχανικής εκμάθησης. Η ΙοΤ πλατφόρμα της Intracom Telecom διαχειρίζεται με ασφάλεια και οπτικοποιεί το σύνολο των πληροφοριών της υποδομής Internet of Things, αποτελώντας ουσιαστικά το «ψηφιακό κέντρο επιχειρήσεων» της πόλης.

του Στρατή Καλογρίδη, Διευθυντή Επιχειρηματικής Μονάδας Δημοσίου και Προϊόντων Λογισμικού, Uni Systems, μέλος του Ομίλου Quest

ανοιχτή πρόσβαση στην πληροφορία. Στη Uni Systems, έχουμε μελετήσει σε βάθος τα υφιστάμενα μοντέλα, τα χαρακτηριστικά των πόλεων και τις αλλαγές που απαιτούνται για τη μετεξέλιξή τους σε «έξυπνα» και λειτουργικά πλαίσια, που αγκαλιάζουν τις ανάγκες του πολίτη. Για τον λόγο αυτό, δημιουργήσαμε την πλατφόρμα “City4Life”, που βασίζεται σε τεχνολογίες ανοιχτού κώδικα FIWARE και η οποία λειτουργεί ως ο εγκέφαλος της πόλης. Βασίζεται σε ένα σταθερό backoffice σύστημα και διαλειτουργεί με τρίτα συστήματα (είτε μέσω APIs είτε απευθείας με IoT συσκευές), επιτρέποντας την εύκολη διαχείριση των λειτουργιών μιας πόλης, από την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων, τη διαχείριση του στόλου οχημάτων, την κινητικότητα, την ύδρευση, τα απορρίμματα και την ενέργεια μέχρι τη στάθμευση και τον τουρισμό. Η πόλη είναι ένα εξελισσόμενο οικοσύστημα, με πολύ μεγάλες δυνατότητες ευέλικτης διαχείρισης και αποτελεσματικότητας. • • •

φάκελος - smart cities

Ο μετασχηματισμός των πόλεων θα πρέπει να εξυπηρετεί την εξοικονόμηση πόρων και την απρόσκοπτη άσκηση των δικαιωμάτων των πολιτών

H διαχείριση φυσικών πόρων, το νερό, η τροφή και η ενέργεια, οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα αυξανόμενα απορρίμματα, η αστικοποίηση και όλες οι συναφείς προκλήσεις υποδεικνύουν την τάση για την αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης των παραδοσιακών πόλεων. Τα αστικά μοντέλα που έχουν επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες, σήμερα, αποτυγχάνουν να εξυπηρετήσουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τη ραγδαία ανάπτυξη, η οποία θα πρέπει να θέτει ως πρώτη προτεραιότητα τη βιωσιμότητα. Η διαδικασία ανάπτυξης θα πρέπει απαρέγκλιτα να επιτρέπει την εξοικονόμηση πόρων, να διευκολύνει τον πολίτη και να του επιτρέπει να ασκεί τα δικαιώματά του με ευελιξία και αξιοπιστία. Η τεχνολογία προσφέρει τα μέσα που θα επιτρέψουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον μετασχηματισμό μιας πόλης σε «έξυπνη», με την εφαρμογή μοντέλων που βασίζονται σε «έξυπνες» και αποδοτικές υποδομές. Οι πολίτες θα υποδεχτούν με ικανοποίηση νέους τρόπους επικοινωνίας και διαβίωσης, τις ταχύτερες και αποτελεσματικότερες υπηρεσίες και την

[φάκελος] women in business

Women in s s e n i s Bu

Μάιος - Ιούνιος 2022

Οι επιχειρήσεις που προωθούν το γυναικείο δυναμικό

Η οδηγία γνωστή ως «γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια» αποσκοπεί στην καθιέρωση διαφανών διαδικασιών πρόσληψης στις εταιρείες, έτσι ώστε τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών να καλύπτονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο. Χάρη στο Κοινοβούλιο, οι εταιρείες θα πρέπει να συμμορφωθούν με τον στόχο αυτό έως το τέλος Ιουνίου 2026, αντί για τις 31 Δεκεμβρίου 2027, όπως προέβλεπε η πρόταση του Συμβουλίου. Στις περιπτώσεις που υποψήφιοι διαθέτουν τα ίδια προσόντα για μια θέση, προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται σε υποψήφιες του υποεκπροσωπούμενου φύλου. Οι εισηγμένες εταιρείες θα υποχρεούνται να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές μία φορά τον χρόνο σχετικά με την εκπροσώπηση των

Βασιλική Αναγνώστου Γενική Διευθύντρια & Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος, Όμιλος Epsilon Net

Είναι γεγονός πως, στις μέρες μας, οι γυναίκες που φιλοδοξούν να ανελιχθούν επαγγελματικά, και κυρίως στους κλάδους της έρευνας, της τεχνολογίας και της επιστήμης, καταρρίπτουν στερεότυπα και προκαταλήψεις του παρελθόντος. Νιώθω ιδιαίτερα τυχερή που σε όλη μου την επαγγελματική πορεία ποτέ δεν

αντιμετώπισα προκαταλήψεις ή διακρίσεις λόγω του φύλου μου και παρατηρώ με θαυμασμό ολοένα και περισσότερες γυναίκες να διεκδικούν επάξια τη θέση τους στο επαγγελματικό και κοινωνικό στερέωμα. Οφείλουμε, λοιπόν, όλοι όσοι βρισκόμαστε σε θέσεις ευθύνης και επιρροής να διαφυλάττουμε και να προάγουμε ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον, όπου ο καθένας μπορεί να δημιουργεί ελεύθερα και να κρίνεται μόνο από την καθημερινή του προσπάθεια, διαμορφώνοντας, παράλληλα, μια εργασιακή κουλτούρα που αντιμετωπίζει με απόλυτα ανθρωποκεντρικό τρόπο τις καθημερινές προκλήσεις. Θα συμβούλευα όλες τις γυναίκες, αλλά και καθέναν που θέλει να εργαστεί στον κλάδο της τεχνολογίας, να μη χάσει τώρα την ευκαιρία να αναπτύξει και να ασκήσει στη χώρα μας το ταλέντο και τις δεξιότητές του, συντελώντας στη μεγάλη ψηφιακή μετάβαση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Η δημιουργική επιχειρηματικότητα πρέπει πάντα να αναδεικνύεται και να επιβραβεύεται, ανεξαρτήτως φύλου, ιδιαίτερα στην εποχή μας, που η διοίκηση μιας επιχείρησης οφείλει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και έμπνευση για τους εργαζόμενους και τους συνεργάτες. Θεωρώ ότι η διαφοροποίηση ανδρών και γυναικών ως προς τις ικανότητες μάνατζμεντ και ηγεσίας υπήρχε παλαιότερα, ενώ σήμερα τείνει να εκλείψει. Η πραγματικότητα ακυρώνει ξεπερασμένες θεωρίες περί «ισχυρού και ασθενούς φύλου» ή περί «αντρικών» και «γυναικείων» επαγγελμάτων. Σήμερα, είναι πολλά τα παραδείγματα γυναικών με επιτυχημένη καριέρα στο μάνατζμεντ σε σημαντικές εταιρείες τόσο στο εξωτερικό όσο, τα τελευταία χρόνια, και στη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου πληροφορικής και τεχνολογίας. Κατά τη διάρκεια της πορείας μου στον κλάδο, έχω συναντήσει πολλά αξιόλογα στελέχη. Γυναίκες με όραμα, δυναμικές, που παίρνουν γρήγορα σημαντικές αποφάσεις. Μια σύγχρονη εταιρεία, λοιπόν, που επιθυμεί να ξεχωρίσει και να αναπτυχθεί μέσα σε ένα περιβάλλον ολοένα αυξανόμενου ανταγωνισμού πρέπει να εστιάσει στα παραπάνω χαρακτηριστικά για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της αγοράς. Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανη που, σήμερα, ο Όμιλος της Epsilon Net απασχολεί πάνω από 1.000 στελέχη, εκ των οποίων το 46% είναι γυναίκες. ΧΡΗΜΑ 47

φάκελος - women in business

φύλων στα διοικητικά τους συμβούλια και, αν δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν να τους επιτύχουν. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να είναι δημόσιες και εύκολα προσβάσιμες στον διαδικτυακό τόπο κάθε εταιρείας. Οι μικρές και ο ποσοστό διείσδυσης των γυναικών μεσαίες επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 στις ανώτατες βαθμίδες διοίκησης των εργαζομένους θα εξαιρούνται από το πεδίο ελληνικών επιχειρήσεων παρουσιάζει εφαρμογής της οδηγίας. μεν διαχρονική άνοδο τα τελευταία έτη, ωστόσο υστερεί ακόμα σημαντικά σε σχέση Οι παρακάτω διακεκριμένες κυρίες του με το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών. Αυτό επιχειρείν κλήθηκαν να μας μεταφέμάλιστα παρατηρείται παρά το γεγονός ότι, ρουν την εμπειρία και τις απόψεις τους, σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες επιχειρη- απαντώτας σε ερωτήσεις, όπως: ματίες ξεχωρίζουν στον κλάδο τους για την αποδοτικότητα των επιχειρήσεών τους σε Πιστεύετε ότι υπάρχουν ακόμη σήμερα σχέση με τον μέσο όρο της αγοράς. εμπόδια ως προς την επαγγελματική Στο πλαίσιο αυτό, και όπως προκύπτει από ανέλιξη της γυναίκας στη χώρα μας; Αν όσα αναφέρουν παρακάτω διακεκριμένες ναι, τι θα μπορούσε να γίνει προς αυτήν κυρίες της εγχώριας επιχειρηματικότητας, την κατεύθυνση; όλο και περισσότερες επιχειρήσεις αναλαμβάνουν δράσεις για να μειώσουν την επιχειΕκτιμάτε ότι έχουν αυξηθεί οι επιχειρηματική ανισότητα και να συμβάλουν στην ρήσεις που στηρίζουν και προάγουν τη προαγωγή της ισότητας των φύλων και στην γυναικεία επιχειρηματικότητα και την αλλαγή της κουλτούρας στο επιχειρείν. κατάργηση των στερεοτύπων; Ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη προς την κατεύθυνση αυτή αποτελεί η πρόσφατη συμφωνία Με ποιο τρόπο η ενίσχυση της γυναικείας στην οποία κατέληξε το Ευρωκοινοβούλιο, επιχειρηματικότητας μπορεί να διαδραμετά από δέκα χρόνια καθυστερήσεων, για την ματίσει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο αύξηση της παρουσίας των γυναικών στα διστην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας; οικητικά συμβούλια. Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε αποσκοπεί στη διασφάλιση της ισότητας των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών στην ΕΕ.

Από την Κυρέλα Πέτρου

φάκελος - women in business

συμβούά ικ τ η ικ ιο δ α τ σ «γυναίκες το 40% των θέσεων ς ω ή τ σ ω ν γ ία γ η ιστον Η οδ χ ά λ υ ο τ ε τ σ ώ 3% του ί ε π λια» αποσκο ών διοικητικών στελεχών ή το ν3α καλύμη εκτελεστικθέσεων διοικητικών στελεχών ύλο. συνόλου των από το υποεκπροσωπούμενο φ πτονται

Νίκη Γιαβρόγλου Διευθύνουσα Σύμβουλος, Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια ΑΕ Πιστεύω ότι οι επιχειρήσεις έχουν πλέον αρχίσει να καταλαβαίνουν την προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσδώσει μια γυναίκα στην ανάπτυξή τους. Παρ’ όλα αυτά, πάντα υπάρχουν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες οι οποίες μπορεί να εμποδίζουν μια επιχείρηση από την πρόσληψη ή την επαγγελματική ανέλιξη μιας γυναίκας μέσα σε αυτή. Αυτά τα εμπόδια μπορούν να καμφθούν ή να μειωθούν μέσα από μέτρα που ήδη παίρνει η Πολιτεία, ώστε να βοηθήσουν τη σχέση γυναίκας-επιχείρησης, όπως π.χ. η εργασία από το σπίτι κ.ά. Είναι πλέον πολλές οι επιχειρήσεις που προσπαθούν –και επίσημα και ανεπίσημα– να μειώσουν τις διακρίσεις. Όλα αυτά εντάσσονται επίσης στη γενικότερη κοινωνική ευθύνη και στην προσπάθεια που καταβάλ48

Μάιος - Ιούνιος 2022

λουν οι επιχειρήσεις για βελτίωση των επιδόσεών τους στους τομείς ESG. Τα στερεότυπα, δυστυχώς, δεν είναι κάτι που «καταργείται» με κάποιο μέτρο, αλλά οι σταδιακές κοινωνικές αλλαγές με διάφορες βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένου του εργασιακού τομέα, είναι αυτές που βοηθούν στην εξάλειψή τους, σιγά σιγά. Η γυναίκα σήμερα έχει αποδείξει ότι μπορεί να επιτύχει πολλά στον επαγγελματικό στίβο, παρά τις περισσότερες αντιξοότητες που μπορεί να έχει να αντιμετωπίσει σε σχέση με έναν άνδρα. Πιστεύω ότι μπορεί να βοηθήσει πολύ στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, διότι είναι μεθοδική, ευέλικτη και εργατική. Η «νοικοκυροσύνη» που μπορεί να προσφέρει μια γυναίκα στις επιχειρήσεις είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα, η αξία του οποίου δεν έχει γίνει απολύτως αντιληπτή, κατά τη γνώμη μου. Αυτό το στοιχείο πρέπει να αξιοποιήσουμε για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Νιόβη Καλλέργη Αντιπρόεδρος & CMO, Kafea Terra Αδιαμφισβήτητα, έχει παρατηρηθεί αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, μόλις το 36% του εργατικού δυναμικού της μέσης εταιρείας αποτελείται από γυναίκες. Είναι εμφανές, λοιπόν, ότι υπάρχουν ακόμα πολλά εμπόδια για κάθε γυναίκα που αναζητά εργασία αλλά και για κάθε γυναίκα που βρίσκεται ήδη εντός του εργασιακού στίβου και αγωνίζεται για την ανέλιξή της. Σε αυτό το μείζον ζήτημα θεωρώ πως ση-

άρθρο

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Οι δράσεις του προγράμματος EQUALL Women Founders and Makers

Η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει την ισότητα των φύλων και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα

έσα από ένα πρόγραμμα που σχεδιάστηκε με στόχο να συμβάλει στην ισότητα των φύλων, η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει πολύπλευρα τις γυναίκες στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν τη θέση που δικαιούνται και στον οικονομικό χώρο, αναπτύσσοντας τις δυνατότητές τους και διεκδικώντας τους στόχους τους. Το πρόγραμμα EQUALL, που σύντομα ολοκληρώνει τον πρώτο του κύκλο, υποστηρίζει τις γυναίκες στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, την ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας και την ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς για την εξάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων. Μια σειρά δράσεων άμεσα συνυφασμένων με το όραμα της Τράπεζας Πειραιώς για Βιώσιμη Ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Απευθύνεται σε γυναίκες που έχουν δημιουργήσει ή επιθυμούν να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση και περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης, δικτύωσης και mentoring, με την ολοκλήρωση του οποίου οι συμμετέχουσες λαμβάνουν πιστοποίηση παρακολούθησης.

Women Back to Work

Απευθύνεται σε γυναίκες που επιθυμούν να επιστρέψουν δυναμικά στην αγορά εργασίας και περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης, δικτύωσης και mentoring. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι συμμετέχουσες λαμβάνουν πιστοποίηση παρακολούθησης. Και στα δύο προγράμματα μπορούν να συμμετέχουν γυναίκες άνω των 18 ετών από όλη την Ελλάδα.

Profession has no Gender

Πρόκειται για εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου ομάδες μαθητών και μαθητριών από δημόσια γυμνάσια και λύκεια ανά την Ελλάδα έρχονται σε επαφή με μέντορες που δραστηριοποιούνται σε επαγγέλματα που είναι στερεοτυπικά συνυφασμένα με το άλλο φύλο. Γυναίκες και άνδρες από την Ελλάδα και το εξωτερικό συνδέονται διαδικτυακά με τις μαθητικές ομάδες, προκειμένου να μοιραστούν την πορεία, τις εμπειρίες, τις προκλήσεις και τα επιτεύγματά τους, με στόχο να εμπνεύσουν τη νέα γενιά να ακολουθήσει την ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία που επιθυμεί, ανεξαρτήτως φύλου. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε και υλοποιείται σε συνεργασία με τους 100mentors και το Tipping Point.

Ταυτόχρονα, η Τράπεζα δημιούργησε και προσφέρει μια ολοκληρωμένη πρόταση προϊόντων και υπηρεσιών αποκλειστικά για γυναίκες επιχειρηματίες, το «Πειραιώς EQUALL 360°», που μπορεί να υποστηρίξει έμπρακτα την ισότιμη πρόσβαση των γυναικών στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Αναλυτικότερα, το «Πειραιώς EQUALL 360°» προσφέρει, μεταξύ άλλων, ευέλικτα προϊόντα και χρηματοδοτικές λύσεις αξιοποιώντας τα προγράμματα που παρέχονται σε συνεργασία με αναπτυξιακούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς. Επιπλέον, παρέχεται ολοκληρωμένη και δωρεάν στήριξη για τις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (π.χ. ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος κ.ά.) αναφορικά με την υλοποίηση των σχεδίων τους. Παράλληλα, προσφέρει εξειδικευμένα προϊόντα για την αποτελεσματική διαχείριση των καθημερινών συναλλαγών των επιχειρήσεων (λογαριασμό όψεως, επαγγελματική, χρεωστική και πιστωτική κάρτα για την καλύτερη διαχείριση επαγγελματικών εξόδων, σύγχρονα προγράμματα ασφάλισης) και πολλές άλλες υπηρεσίες, σε προνομιακό κόστος. Η Τράπεζα Πειραιώς, πρώτη μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, υπέγραψε τις Αρχές Ενδυνάμωσης των Γυναικών του UN Global Compact και του UN Women, αναλαμβάνοντας έτσι συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την εφαρμογή του κατάλληλου πλαισίου που θα ενισχύσει και θα προωθήσει την Ισότητα των Φύλων. Επιπλέον, η Τράπεζα συμπεριλήφθηκε μεταξύ των 418 εταιρειών από 45 χώρες και περιοχές που εντάχθηκαν στον Δείκτη Gender Equality της Bloomberg για το 2022. Πρόκειται για έναν σημαντικό Δείκτη, που καταγράφει τις επιδόσεις των εταιρειών που έχουν δεσμευτεί στη διαφάνεια των στοιχείων που παρέχουν για την πολιτική τους σε θέματα Ισότητας των Φύλων. • • • ΧΡΗΜΑ 49

φάκελος - women in business

χη είναι έ λ ε τ σ α ρ ε τ ώ ν α ποίων τα ίναι πιθανότερο να ο ν ω τ ις ε σ ή ιρ ε ιχ 0% ε Oι επ 3 υ ο τ ω ν ά ό τ σ ο σ γυναίκες σε πομειώσουν καλύτερες επιδόσεις. ση μαντικό ρόλο παίζουν οι δημόσιοι φορείς αλλά και οι επιχειρήσεις, που οφείλουν να λάβουν μέτρα για τη στήριξη της γυναικείας απασχόλησης. Μέτρα που θα βοηθήσουν στη γεφύρωση του διαφυλικού χάσματος στους χώρους εργασίας, μέτρα που θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη των γυναικών στις ικανότητές τους, αλλά και μέτρα που θα δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για τη δικτύωση και την κοινωνικοποίηση των γυναικών εντός του επαγγελματικού στίβου. Παρ’ όλο που είναι σαφές πως οι γυναίκες αντιμετωπίζουν τα περισσότερα εμπόδια στην επαγγελματική τους πορεία, θέλω να παραμένω αισιόδοξη, καθώς, ναι, τα τελευταία χρόνια βλέπω όλο και περισσότερες επιχειρήσεις να κάνουν βήματα με στόχο να διευρύνουν το παράθυρο των ίσων ευκαιριών. Πέρα από ανθρώπινο δικαίωμα, η ίση εκπροσώπηση των δύο φύλων και η ενίσχυση των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις φέρνουν πληθώρα θετικών αλλαγών σε κάθε επιχείρηση, γεγονός που πλέον όλο και περισσότεροι αναγνωρίζουν. Δεν αμφιβάλλω πως ακόμα οι γυναίκες καλούνται να αποδείξουν τις δυνατότητές τους, να πολεμήσουν ενάντια στα στερεότυπα και παράλληλα να ανταποκριθούν και στον ρόλο τους ως μητέρες ή/και σύζυγοι. Ωστόσο παρατηρούμε όλο και περισσότερα επαγγέλματα να επωφελούνται από τη γυ50

Μάιος - Ιούνιος 2022

ναικεία παρουσία, χάρη στην αυξημένη ενσυναίσθηση των γυναικών, την πολύπλευρη και ταλαντούχα φύση τους, που με ζήλο και επιμονή διεκδικούν θέσεις στην υψηλή ιεραρχία και κατορθώνουν να ηγούνται με επιτυχία και αναγνώριση. Γιατί, τελικά, ο επαγγελματικός στίβος ωφελείται ισότιμα και από τα δύο φύλα.

Νίκη Κουτσιανά President & CEO at Symbeeosis, CoFounder of Apivita Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη θέση της γυναίκας στον επαγγελματικό χώρο και τη δυνατότητα ανέλιξής της, τα οποία είναι πολύ ενθαρρυντικά. Θα ήταν όμως ψέμα να πούμε ότι δεν υπάρχουν εμπόδια και δυσκολίες σε αυτήν τους την προσπάθεια.

Η γυναίκα πάντα είχε να παλέψει ανάμεσα στον ρόλο της ως μητέρα και ως εργαζόμενη, και πολύ δύσκολα μπορούσε να τα συγκεράσει με έναν τρόπο που θα της εξασφάλιζε επαγγελματική ανέλιξη χωρίς να θυσιάζει τη μητρότητα ή το ανάποδο. Δύσκολα κάποιος θα εμπιστευτεί θέσεις-κλειδιά σε μια γυναίκα, ειδικά σε μια περίοδο που θα κάνει οικογένεια. Ευτυχώς, πλέον, οι γυναίκες, χάρη στην τεχνολογία, τις παροχές των εταιρειών και τη δυνατότητα εργασίας εξ αποστάσεως, μπορούν να θέτουν υψηλούς στόχους για την εργασία τους και να τους πετυχαίνουν ενώ ταυτόχρονα είναι μητέρες και σύζυγοι. Φυσικά δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο ιδεατό, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν είναι εφικτό, οι γυναίκες εξακολουθούν να νιώθουν ότι θα θυσιάσουν μια προαγωγή ή αύξηση αν κάνουν οικογένεια, ότι αμείβονται λιγότερο από άντρες συναδέλφους (αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τα δεδομένα της αγοράς) και ότι δεν μπορούν να είναι επιτυχημένες προσωπικά και επαγγελματικά. Εδώ είναι που οι εταιρείες θα πρέπει να προσφέρουν κίνητρα και σιγουριά στις γυναίκες, ώστε να μπορέσουν να τα καταφέρουν και στους δύο τομείς. Με το να παρέχουν ευέλικτα ωράρια, χώρους στην εργασία όπου θα μπορούσαν να μένουν τα παιδιά εν ώρα εργασίας, ευελιξία στο από πού μπορεί να δουλέψει ο κάθε υπάλληλος. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρχει προβολή των γυναικών και των επιτευγμάτων τους. Έτσι θα αποδεικνύουν και οι γυναίκες το έργο τους και θα γίνονται όλο και πιο αποδεκτές στους χώρους εργασίας τους, αλλά και θα μπορούν να κατακτούν σημαντικές θέσεις. Τόσο στην Apivita όσο και τώρα στη Symbeeosis δεν έπαψα ποτέ να πιστεύω στη δύναμη της γυναίκας και στις ικανότητές της και δεν είναι τυχαίο πως, τώρα, στη νέα εταιρεία μας, οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία –πάντα οι γυναίκες αποτελούσαν πάνω από το 50% των εργαζομένων, και πάνω από το 50% των στελεχών σε υψηλές θέσεις ήταν γυναίκες.

Έφη Κουτσουρέλη Αντιπρόεδρος ΔΣ Ομίλου Quest, Πρόεδρος της Επιτροπής Βιώσιμης Ανάπτυξης Το θέμα των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων αφορά όλη την κοινωνία, καθώς υπάρχουν θεμελιωμένες αντιλήψεις που έρχονται έντονες από το παρελθόν. Άρα μιλάμε για κοινωνικές προκαταλήψεις, που όσο πάμε προς τα πίσω στον χρόνο υπάρχουν όλο και πιο έντονες. Είναι η πρώτη φορά που η αντιμετώπιση των κοινωνικών προκαταλήψεων έχει τεθεί σε τέτοια έκταση στο «τραπέζι των συζητήσεων», δεδομένου του ότι οι νόμοι και οι κανονισμοί είναι σαφείς εδώ και χρόνια και όσο πάνε γίνονται σαφέστεροι. Επίσης, είναι η πρώτη φορά που το θέμα της γυναίκας έρχεται στο προσκήνιο τόσο έντονα, γιατί είναι θέμα όχι μόνο κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, αλλά συγχρόνως οικονομικής και επιχειρηματικής σημασίας σε σημαντικό βαθμό. Η ανθρωπότητα, τώρα που έφθασε σε ένα οριακό σημείο εκμετάλλευσης του πλανήτη, αρχίζει και στρέφεται προς την ποιότητα, την αξία και το αποτέλεσμα, σμιλεύοντας την αυριανή κοινωνία με αξιοκρατικά κριτήρια και λαμβάνοντας υπόψη την ισορροπία των ειδών και τον σεβασμό προς τη φύση. Εμείς που δραστηριοποιούμαστε στην τεχνολογία αυτό που αναζητούμε είναι το ταλέντο, δηλαδή τον ικανό νέο άνθρωπο, με πάθος και όραμα. Σήμερα, απευθυνόμαστε στους άριστους της ελληνικής νέας γενιάς, που ανάμεσά τους βρίσκονται και πολλές γυναίκες, τις οποίες προσπαθούμε να προσελκύσουμε, αναδεικνύοντας τις τεράστιες προκλήσεις και ευκαιρίες που διαμορφώνονται για το γυναικείο φύλο στον χώρο της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας.

Η αλλαγή θέλει κίνητρο και πιστεύω σταθερές αρχές και αξίες και παράλληλα εσωτερική καλλιέργεια για την προώθηση των νέων ιδεών περί Ισότητας και Διαφορετικότητας, με έναν πολύ σοβαρό σκοπό, τη διαμόρφωση νέας κουλτούρας στο κοινωνικό και εταιρικό περιβάλλον.

Μαρία Τζελέπη Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων, Επικοινωνίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, The Coca-Cola Company Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις στρέφονται σε δράσεις που στοχεύουν στη γυναικεία ενδυνάμωση και προωθούν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο. Στην The Coca-Cola Company, η συμπερίληψη της ταυτότητας κάθε ανθρώπου ανέκαθεν αποτελούσε θεμελιώδη αξία της εταιρικής μας κουλτούρας. Ως μια πολυεθνική εταιρεία με παρουσία σε εκατοντάδες χώρες, η CocaCola θέτει τον σεβασμό και την ίση αντιμετώπιση όλων, ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, ηλικίας και λοιπών χαρακτηριστικών, στον

πυρήνα των αξιών της ίδιας της εταιρείας αλλά και όλων όσων αποτελούν πρεσβευτές της φιλοσοφίας της. Όσον αφορά στην ελληνική ομάδα, έχουμε καταφέρει να σπάσουμε αυτό που συχνά αποκαλείται «γυάλινη οροφή», εμπνέοντας και στηρίζοντας τις γυναίκες του δυναμικού μας να διεκδικούν υψηλόβαθμες θέσεις. Το 80% των στελεχών μας είναι γυναίκες, γεγονός που μας κάνει περήφανους και αισιόδοξους για τις επόμενες γενιές, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο φιλοδοξούμε έως το 2030 οι γυναίκες να κατέχουν το 50% των ανώτερων ηγετικών θέσεων στην εταιρεία. Επιπλέον, το 2019, υπογράψαμε τη Χάρτα Διαφορετικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο την προώθηση της ποικιλομορφίας στις ελληνικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, υλοποιούμε προγράμματα και δράσεις με στόχο την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, μέσα από την παγκόσμια πρωτοβουλία “5by20”, καταφέραμε, μέσα σε δέκα χρόνια, να ενδυναμώσουμε περισσότερες από 6 εκατομμύρια γυναίκες σε 100 χώρες, ώστε να λάβουν επαγγελματική κατάρτιση, εκπαίδευση, οικονομική ενίσχυση και καθοδήγηση και, εν τέλει, να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία στην κοινωνία μέσα από την επιχειρηματική τους δράση. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα, μαζί με τη Mexoxo, από το 2017 μέχρι και το 2019, υλοποιήσαμε το πρόγραμμα “Counting Stars” και καταφέραμε να στηρίξουμε περισσότερες από 5.000 γυναίκες σε 14 πόλεις της χώρας μας ώστε να κάνουν πραγματικότητα τα επαγγελματικά τους όνειρα. Κι αυτό είχε πολλαπλασιαστικό όφελος σε 10.872 γυναίκες, καθώς για κάθε γυναίκα που ενδυναμώσαμε, αυτή στήριξε 4 ακόμη μέσα στην οικογένεια ή το ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο ζει. Νιώθουμε ότι, ως εταιρεία, είναι καθήκον μας να προωθούμε ένα περιβάλλον σεβασμού, κατανόησης και αποδοχής, θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος και μιας κοινωνίας με πιο ανοιχτούς ορίζοντες, όπου η ίση αντιμετώπιση, η συμπερίληψη και η αποδοχή της ατομικής ταυτότητας θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. ΧΡΗΜΑ 51

φάκελος - women in business

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η ανάπτυξη καινοτομίας, που είναι μακροπρόθεσμοι στόχοι, έχουν ανοικτό πεδίο ως προς τις εφαρμογές τους και συνδέονται άμεσα με την ποικιλομορφία των εμπλεκόμενων ατόμων. Στον χώρο της τεχνολογίας, σε όποια αγορά και να αναφερόμαστε, μας ενδιαφέρει η ικανότητα του ατόμου και η συνεισφορά του στο σύνολο με τα δεδομένα χαρακτηριστικά του φύλου του, όπως επίσης μας ενδιαφέρει η προσαρμογή, η συνεργατικότητα και η εσωτερική ανησυχία για το καινούργιο και το διαφορετικό, που καθορίζει την εξέλιξη. Και το αναζητούμε ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος ή θρησκείας. Αρκεί να μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες και το ίδιο όραμα για πρόοδο και εξέλιξη.

φάκελος - women in business

Ιουλία Χαϊδά Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος, Ικτίνος Ελλάς ΑΕ Κρίνοντας από την προσωπική μου εμπειρία και τη δραστηριοποίησή μου σε έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο κλάδο, το φύλο δεν στάθηκε ποτέ εμπόδιο στην επαγγελματική μου ανέλιξη. Σίγουρα εξακολουθούν και υπάρχουν στερεότυπα απέναντι στις γυναίκες, όμως οι «ανοιχτόμυαλες» επιχειρήσεις επιλέγουν εργαζόμενους βάσει δεξιοτήτων, ανθρώπους που είναι υπέρμαχοι της διά βίου μάθησης, που μπορούν να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές του περιβάλλοντος και την ίδια στιγμή είναι σε θέση να λαμβάνουν αποφάσεις σε κρίσιμες καταστάσεις. Οι ομάδες, για να είναι αποτελεσματικές, δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατες. Πρέπει να γίνεται συγκερασμός πολλών και διαφορετικών στοιχείων, για να υπάρχει ευελιξία, αλλά και για να μπορούν να πέφτουν στο τραπέζι περισσότερες φρέσκες ιδέες. Μην ξεχνάμε ότι οι γυναίκες, εκτός από το multitasking, μιας και επιτελούν ταυτόχρονα πολλούς και δύσκολους ρόλους στην καθημερινότητά τους (μητέρες, σύζυγοι, νοικοκυρές, εργαζόμενες), διαθέτουν ενσυναίσθηση, χαρακτηριστικό απαραίτητο σε επίπεδο ηγεσίας. Αν και έχουν γίνει βήματα προόδου, το μεγαλύτερο πρόβλημα των γυναικών, και δη αυτών που επιχειρούν, είναι η ίση πρόσβαση σε χρηματοδοτικά και τεχνολογικά εργαλεία, όπως επίσης και η ελλιπής ενθάρρυνσή τους να ασχοληθούν με λιγότερο «γυναικεία» επαγγέλματα. Η καθιέρωση των γυναικών ως ισότιμων μελών στον εργασιακό χώρο απαιτεί αλλαγές νοοτροπίας τόσο στο εργασιακό όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον. Έρευνα της McKinsey έχει δείξει ότι οι εταιρείες που βρίσκονται στο κορυφαίο επίπεδο όσον αφορά στην ποικιλομορφία των φύλων στην ομάδα των ανώτερων στελεχών τους 52

Μάιος - Ιούνιος 2022

έχουν 25% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κερδοφορία πάνω από τον μέσο όρο της αγοράς σε σύγκριση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Αντίστοιχη έρευνα ακαδημαϊκών από τα πανεπιστήμια της Γλασκόβης και του Λέστερ έδειξε ότι οι επιχειρήσεις των οποίων τα ανώτερα στελέχη είναι γυναίκες σε ποσοστό άνω του 30% είναι πιθανότερο να σημειώσουν καλύτερες επιδόσεις. Για το σύνολο της οικονομίας, ανάλυση της Boston Consulting Group καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αν οι γυναίκες συμμετείχαν το ίδιο με τους άνδρες στο επιχειρείν, τότε το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ενισχυόταν κατά 3% έως 6% ή κατά 2,5 έως 5 τρισ. δολ. ετησίως. Αν, λοιπόν, μπορούσαμε να απελευθερώσουμε τη δύναμη των γυναικών και να την αξιοποιήσουμε, η ελληνική οικονομία θα είχε τεράστιο όφελος. Σκεφτείτε να μπορούσαμε να κερδίσουμε όχι 3% ή 6%, αλλά 1% ή 2% του ελληνικού ΑΕΠ κάθε χρόνο μόνο από την ανάδειξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Η ελληνική οικονομία θα είχε πολύ καλύτερες προοπτικές.

Αθηνά Χατζηπέτρου Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος, Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB) Αν με ρωτάτε πώς έφτασα μέχρι εδώ, θα δώσω μια πολύ τετριμμένη απάντηση, που είναι όμως αλήθεια και πραγματικότητα. Δεν υπάρχουν μυστικά επιτυχίας. Όπως και η ικανότητα δεν έχει φύλο. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, πίστη στις ικανότητές μας, αφοσίωση και προσήλωση στον οποιοδήποτε στόχο έχουμε θέσει. Οι γυναίκες, σήμερα, έχουμε γνώσεις και δεξιότητες εφάμιλλες, ανταγωνιστικές και κάποιες φορές ανώτερες των ανδρών που φτάνουν

στην κορυφή της ηγετικής πυραμίδας. Παρ’ όλα αυτά, το εργασιακό χάσμα –και ιδιαίτερα ως αρνητική συνέπεια της πανδημίας– εξακολουθεί να υφίσταται. Είναι γεγονός πως η εργασιακή αναγνώριση των γυναικών και η επαγγελματική τους ανέλιξη εξακολουθούν να συνοδεύονται από πολύ ισχυρά και παλαιωμένα στερεότυπα. Ωστόσο, όπως έχω πει επανειλημμένα, οι ηγετικές θέσεις δεν έχουν φύλο. Δεν ανήκουν ούτε στους άντρες, αλλά ούτε και στις γυναίκες. Ανήκουν σε αυτούς που τολμούν να διεκδικούν, που έχουν στόχους και όραμα και παλεύουν για την επίτευξη αυτών, ανεξαρτήτως φύλου. Η ισότητα όμως δεν ανατρέπεται από τη μια ημέρα στην άλλη, ενώ η αλλαγή πραγματοποιείται μέσα από πράξεις και παραδείγματα. Αυτό ακριβώς κάνουμε στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Αποδεικνύουμε εμπράκτως την κουλτούρα και τη φιλοσοφία της επιχείρησης ως προς την προαγωγή της ισονομίας. Στην HDB, πλέον των ακαδημαϊκών προσόντων, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ισομερή στελέχωση μεταξύ των φύλων σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα. Σήμερα, και στο σύνολο των 112 εργαζομένων, η αναλογία των γυναικών είναι 47,32% και σχεδόν το 50% των προϊσταμένων. Στην HDB καταρρίπτουμε εμπράκτως το glass ceiling. Όταν ανέλαβα CEO (και Chief Emotional Officer) γνώριζα τις δυσκολίες εκ των έσω που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην προσπάθειά τους να ισορροπήσουν ανάμεσα σε όλους τους ρόλους που παραδοσιακά κατέχουν και να αντιμετωπίσω με «λογική και ευαισθησία», αλλά κυρίως αποφασιστικότητα, φαινόμενα όπως το leaking pipeline. Γιατί οι γυναίκες δεν αποχωρούν για να φροντίσουν την οικογένειά τους, ένα δίλημμα που δεν καλούνται ποτέ να αντιμετωπίσουν οι άνδρες. Η πλειοψηφία των γυναικών παραιτούνται γιατί αντιμετωπίζουν εμπόδια στην επαγγελματική ανέλιξη προτάσσοντας ως δικαιολογία την ανατροφή των παιδιών τους. Εξισορροπήσαμε με συνέπεια λόγου και πράξεων της διοίκησης και του ανθρώπινου δυναμικού, δίνοντας ίσες ευκαιρίες στους ανθρώπους βάσει ικανοτήτων και όχι προωθώντας τις γυναίκες μόνο ως ποσοστό φύλου ή συμβολικά, χωρίς όμως να παραμερίζεται ο πολύπλευρος και πολυεπίπεδος ρόλος των γυναικών. • • •

Μαζί σου

στις στιγμές που μετράνε

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum

«Οι επόμενες προκλήσεις της ψηφιακής τραπεζικής»

Τ Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO, ethosGROUP.

ο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην ψηφιακή τραπεζική, με τις πολυάριθμες προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες, αποτέλεσε τον κύριο άξονα του 9th Digital Banking Forum, του συνεδρίου που έχει θέσει νέα δεδομένα στην παρουσίαση θεμάτων για τη σχέση των ψηφιακών τεχνολογιών με τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Το 9th Digital Banking Forum διοργανώθηκε από την ethosEVENTS σε συνεργασία με το οικονομικό και επιχειρηματικό πόρταλ banks. com.gr και το οικονομικό και επενδυτικό περιοδικό ΧΡΗΜΑ. Πραγματοποιήθηκε υβριδικά με φυσική παρουσία στο ξενοδοχείο Divani Caravel, ενώ μεταδόθηκε ζωντανά και μέσα από το LiveOn Expo Complex, το σύγχρονο τρισδιάστατο συνεδριακό και εκθεσιακό κέντρο της LiveOn, αξιοποιώντας τις τεχνολογικές καινοτομίες και δυνατότητές του.

Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας, Ελληνική Ένωση Τραπεζών (EET).

Κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό της, η κ. Χαρίκλεια Απαλαγάκη, γενική γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, αναφέρθηκε στην αλματώδη εξέλιξη στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω του mobile και internet banking, σημειώνοντας ότι στο internet banking το 2021 πραγματοποιήθηκαν 215 εκατομμύρια συναλλαγές, αξίας 363 δισ. ευρώ (αύξηση 99,8% στη χρήση), ενώ στο mobile banking εκτελέστηκαν 104 εκατομμύρια συναλλαγές αξίας 27 δισ. ευρώ (+45%). Εξίσου αυξημένοι είναι και οι δείκτες κυκλοφορίας καρτών (πιστωτικών, χρεωστικών, prepaid), καθώς αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε κυκλοφορία 19 εκατομμύρια κάρτες. Παράλληλα, καταγράφεται ένα περιστατικό απάτης στις 3.600 συναλλαγές, δηλαδή 1 ευρώ απάτης ανά 6.000 ευρώ σε συναλλαγές με κάρτα.

Μάιος - Ιούνιος 2022

Γιώργος Μαρκατάτος, Πρόεδρος, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), CEO, Regate.

Σπύρος Μάργαρης, VC Margaris Ventures, Senior Advisor of Natech.

O κ. Γιώργος Μαρκατάτος, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), CEO της Regate, σημείωσε ότι, σήμερα, ο ΣΕΚΕΕ εκπροσωπεί έναν δυναμικό κλάδο με περισσότερες από 75 επιχειρήσεις, που παρέχουν εργασία σε περισσότερους από 4.000 εργαζομένους, μεταξύ των οποίων 1.000 επιστήμονες υψηλής ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, και έχουν συνολικό κύκλο εργασιών περί τα 400 εκατ. ευρώ, με παρουσία σε 40 χώρες. «Υπάρχει ένα τεράστιο οικοσύστημα που χρειάζεται τη συνεργασία μας, υπάρχει funding πάνω στο fintech. Ως σύνδεσμος τεχνολογίας, έχουμε συστήσει ομάδα εργασίας πάνω στο fintech, βοηθάμε επιχειρήσεις να βγουν στο εξωτερικό και να βρουν τα best practices. Πλέον, στήνεται ένα μεγάλο fintech οικοσύστημα» τόνισε. Ο κ. Σπύρος Μάργαρης, Margaris Ventures, Senior Advisor of Natech, στο πλαίσιο της κεντρικής ομιλίας του με τίτλο “Embedded World”, αναφέρθηκε σε τρεις βασικούς πυλώνες: τις «προκλήσεις & ευκαιρίες», τις «συνεχείς τεχνολογικές αλλαγές» και το «μέλλον του fintech». Μέσα από παραδείγματα τόνισε τη σημασία της τεχνολογίας στον χρόνο επεξεργασίας και διαχείρισης των Big Data και στην εξέλιξη του τρόπου προσέγγισης του καταναλωτή. Αναφέρθηκε στις συνεχώς αυξανόμενες επενδύσεις σε εταιρείες fintech, που ήρθαν για να μείνουν, και στον νέο κόσμο των άυλων συναλλαγών, χωρίς τη χρήση φυσικού χρήματος. Επίσης, επεσήμανε την ανάγκη προσαρμογής των παραδοσιακών τραπεζών στα νέα δεδομένα της ψηφιακής τραπεζικής, ώστε να μπορέσουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε σχέση με τις εταιρείες fintech, διαφορετικά κινδυνεύει ακόμη και η ύπαρξή τους. Η κ. Έφη Πρεσβεία, chief technology & operating officer της Attica Bank, μίλησε για τον μετασχηματισμό της τράπεζας και το μεγάλο πλάνο ανακεφαλαιοποίησης: «Η Attica Bank είναι μια συστημική τράπεζα, η πέμπτη σε δυναμικότητα στην Ελλάδα. Μετασχηματιζόμαστε ψηφιακά με το πλεονέκτημα του μικρού όγκου που έχουμε και του μικρού αριθμού καταστημάτων. Το work force στοχεύει ώστε η τράπεζα το 2023 να έχει μια άλλη μορφή, εκτελώντας το πλάνο και τον προϋπολογισμό, ώστε να ειναι διαφορετική και πιο αυτοματοποιημένη» ανέφερε η κ. Πρεσβεία.

Έφη Πρεσβεία, Chief Technology and Operating Officer, Attica Bank. ΧΡΗΜΑ 55

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum

Παντελής Τζωρτζάκης, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Ο κ. Παντελής Τζωρτζάκης, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ανέφερε: «Στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, έχουμε ξεκινήσει τα δύο τελευταία χρόνια να υιοθετούμε και να εφαρμόζουμε μια ψηφιακή προσέγγιση, ώστε να στηριχτούν οι πελάτες μας, που είναι οι συστημικές τράπεζες και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, μέσα από χρηματοδότηση, διεθνείς ψηφιακές πλατφόρμες και αυτόματη επαναξιολόγηση με κριτήρια innovation και ESG». Ανέφερε ακόμη ότι, εντός του Μαΐου, θα κυκλοφορήσει ένα νέο προϊόν, το πρώτο αναπτυξιακό δάνειο που ουσιαστικά συνδυάζει κριτήρια ESG και Innovation.

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum

Ο κ. Αθανάσιος Ναυρόζογλου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Natech, σημείωσε ότι «ζούμε σε έναν κόσμο real-time. Ο κόσμος κινείται σε πραγματικό χρόνο. Την επόμενη μέρα του ψηφιακού εγχειρήματος, πρέπει να υιοθετούμε νέες πρακτικές, να εστιάσουμε στους πελάτες μας». Επεσήμανε ακόμη ότι «πάντα υπήρχαν και υπάρχουν ευκαιρίες. H πανδημία έφερε μια νέα εποχή, ψηφιακή, είδαμε να αυξάνονται τα ψηφιακά νομίσματα, “γεννήθηκαν” οι ψηφιακοί νομάδες. Τα σύνορα, πλέον, δεν έχουν σημασία στην ψηφιακή εποχή». Τέλος, έφερε ένα απτό παράδειγμα με το e-cheque, καθώς μέσα από ένα mobile app θα μπορούσε εύκολα να γίνει με τον ίδιο τρόπο η διαδικασία της επιταγής.

Αθανάσιος Ναυρόζογλου, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Natech.

Γιώργος Γιαλιτάκης, Senior Manager, Consulting, Deloitte Greece.

Αντώνης Πρέντζας, Συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, Finloup. 56

Μάιος - Ιούνιος 2022

Ο κ. Γιώργος Γιαλιτάκης, senior manager, Consulting, της Deloitte Greece, στο πλαίσιο της παρουσίασής του, ανακοίνωσε μια νέα έρευνα παγκόσμιας κλίμακας (ανάλογη με εκείνη που τιτλοφορείτο “Digital Banking Maturity 2020” και είχε διεξαχθεί το 2020) που ετοιμάζει η Deloitte, η οποία, όταν ολοκληρωθεί, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο» για τη βελτίωση των πρακτικών των τραπεζών. «Πλέον, θα είμαστε σε θέση να την ξανατρέξουμε, θα αλλάξουμε όμως κάποια πράγματα. Θα επικεντρωθούμε σε θέματα που αφορούν τα οικοσυστήματα, το accesibility, το e-commerce. Παράλληλα, θα δώσουμε μεγάλη βάση στο user experience» είπε, μεταξύ άλλων. Εξήγησε δε ότι «από τις τράπεζες που θα συμμετάσχουν, θα επιλεγεί το 10% και θα καταρτιστούν οι βέλτιστες πρακτικές, ενώ θα μπορεί να γίνει ανταλλαγή δεδομένων και θα μπορούμε να βοηθήσουμε τις υπόλοιπες τράπεζες». Ο κ. Αντώνης Πρέντζας, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Finloup, παρουσιάζοντας την καινοτόμο εταιρεία του, ανέφερε ότι πρόκειται για την πρώτη “Buy Now, Pay Later” (BNPL) πλατφόρμα στην Ελλάδα. Παραθέτοντας διάφορα case studies «τοξικού δανεισμού» και έξτρα χρεώσεων σε καταναλωτές που σπεύδουν, για παράδειγμα, να αγοράσουν με δόσεις που, εκ των υστέρων, διαπιστώνουν πως κάθε άλλο παρά άτοκες είναι, ο κ. Πρέντζας απαρίθμησε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που παρέχει η Finloup στις συναλλαγές μεταξύ καταναλωτών και εμπόρων. Ανέφερε ακόμη: «Αξιοποιούμε και την ανοιχτή τραπεζική, προκειμένου να δούμε πρακτικά ποια είναι η κατάσταση του καταναλωτή, και παρέχουμε σωστή ενημέρωση από την αρχή, εν συνεχεία τα βήματα που πρέπει να κάνει πριν την αγορά και στο τέλος συνεχή ενημέρωση για το πότε πρέπει να πληρώσει».

άρθρο

Το Digital Banking στη νέα εποχή Πώς πρέπει να είναι; οδηγούν τις εξελίξεις και κυρίως διαμορφώνουν τάσεις, με βάση τις ανάγκες των τελικών καταναλωτών. Φυσικά, παραμένει ισχυρή η ανάγκη για συστήματα στιβαρά και αξιόπιστα, που θα προσφέρουν τη δυνατότητα διαχείρισης δανείων, πληρωμών, διαθεσίμων αλλά και κινδύνου σε πιο εκλεπτυσμένο και σύνθετο πλαίσιο λειτουργίας, χωρίς απαραίτητα αυτό να είναι περίπλοκο, προσφέροντας νέο “look and feel” και για τους χρήστες/πελάτες της τράπεζας.

ι προκλήσεις στον χρηματοοικονομικό τομέα γίνονται συνεχώς μεγαλύτερες, με τη χρήση της τεχνολογίας να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Η εξέλιξη της ψηφιακής τραπεζικής, σε συνέχεια της πανδημίας, έχει δημιουργήσει ανά τον κόσμο αυξημένη ανάγκη προβολής και υλοποίησης συστημάτων ψηφιακής αρτιότητας υψηλών δυνατοτήτων, που εξελίσσονται διαρκώς, προς όφελος του τελικού πελάτη/χρήστη. Συγκεκριμένα, η άνθηση νέων και μοντέρνων χρηματοοικονομικών οργανισμών δημιουργεί τις προϋποθέσεις για οικοσυστήματα νέας γενιάς τα οποία χαρακτηρίζονται από ευελιξία, αρθρωτή αρχιτεκτονική και προσφέρουν την επεκτασιμότητα που απαιτείται πάντα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας. Τα συστήματα για τον τραπεζικό κλάδο εξελίσσονται σε τέτοιο βαθμό που πλέον

Σύμφωνα και με τον Chris Skinner, το Digital Banking είναι κάτι που θα έπρεπε να είχε γίνει το buzzword της προηγούμενης δεκαετίας και πλέον σε αυτήν τη νέα εποχή να το αξιοποιούμε πλήρως. Ομοίως και το Banking as a Service είναι μια έννοια που οι τραπεζικοί οργανισμοί, νεοφυείς ή παραδοσιακοί, αλλά και οι fintech εταιρείες θα πρέπει να κατανοήσουν καλύτερα, ώστε να γίνει αποδεκτή στο σύνολο του οργανισμού. Το Digital Banking γνωρίζει άνθηση τα τελευταία χρόνια όχι μόνο λόγω της πανδημίας, αλλά και λόγω της «γενιάς Ζ», που πλέον έχει δημιουργήσει νέα τάση στη χρήση κινητών συσκευών αλλά και στην αξιοποίηση των σχεδόν άπειρων δυνατοτήτων που προσφέρουν στην εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών. Ως προς το Digital Banking, οι απαιτήσεις των καταναλωτών οδηγούν κατά πολύ το εύρος των προσφερόμενων από τις τράπεζες υπηρεσιών, δημιουργώντας ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που στην ουσία δίνει έμφαση στη χρήση νέων τεχνολογιών προς όφελος και των δύο πλευρών. Πώς γίνεται αυτό; Η πλατφόρμα Digital Banking πρέπει να μπορεί να προσφέρει

εύκολο και αυτόματο onboarding, με ασφάλεια και αξιοπιστία, χωρίς να κουράζει τον δυνητικό πελάτη, προσφέροντας ομαλή και ελκυστική εμπειρία. Η εφαρμογή πρέπει να παρέχει προσωποποιημένες υπηρεσίες (και εξυπηρέτηση στην εξελιγμένη μορφή της), με δυνατότητες προβολής νέων και παραπλήσιων προϊόντων στην οθόνη του χρήστη, χωρίς να γίνονται ενοχλητικές, ώστε να αισθανθεί ο χρήστης ότι απευθύνονται σε εκείνον. Αλλά και πέρα από την αρχική εμπειρία, η όλη εξυπηρέτηση και εμπειρία πρέπει να προσομοιώνει την οθόνη ενός υπολογιστή. Θα πρέπει, λοιπόν, να έχει τη δυνατότητα ο τελικός χρήστης μιας Digital Banking εφαρμογής να βλέπει και να εκτελεί με εύκολο τρόπο όλες τις συναλλαγές και εντολές, καταθέσεις και διασυνδέσεις σε μια οθόνη που να μπορεί ο ίδιος να προσαρμόσει. Έχοντας προχωρήσει στο επόμενο στάδιο του Digital Banking experience, η Profile πρωτοπορεί, για ακόμα μία φορά, με την παρουσίαση του Finuevo Digital, της “mobile-first Digital Βanking in-box” πλατφόρμας, που προσφέρει μοναδικά ανταγωνιστική εμπειρία χρήστη τόσο στον επαγγελματία όσο και στον τραπεζικό καταναλωτή, με εξατομικευμένη εμφάνιση, σύνδεση με οποιοδήποτε άλλο σύστημα για λήψη δεδομένων, self-service onboarding, αυτοματοποίηση των διαδικασιών και πλήρη ασφάλεια, παρέχοντας παράλληλα ομοιόμορφη εμπειρία σε όλα τα ψηφιακά κανάλια. Μάθετε περισσότερα για το Finuevo Digital by Profile στους παρακάτω συνδέσμους: www.profilesw.com www.finuevo.com info@profilesw.com ΧΡΗΜΑ 57

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum

Γιώργος Πατσής, CEO και Συνιδρυτής, Obrela Security Industries, Δημήτρης Μαλλάς, Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Προγράμματος.

Βασίλης Πανάγος, Business Development Manager-Analytics, Performance Technologies.

Νίκος Μανιάτης, Διευθυντής Τομέα Λογισμικού, ΙΒΜ Ελλάδα & Κύπρος. 58

Ιανουάριος Μάιος - Ιούνιος - Φεβρουάριος 2022 2022

Ο κ. Γιώργος Πατσής, CEO και συνιδρυτής της Obrela Security Industries, αναφέρθηκε στην ολιστική προσέγγιση που παρέχει στο ζήτημα της κυβερνοασφάλειας η Obrela Security Industries: «Το διαφορετικό που εισαγάγαμε στην αγορά περίπου το 2010 ήταν, αντί να πουλάμε απλώς προϊόντα, να παρέχουμε υπηρεσίες outsourcing. Στοχεύσαμε στο να υποστηρίξουμε οργανισμούς με υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας σε πραγματικό χρόνο» ανέφερε ο κ. Πατσής. Κληθείς να σχολιάσει για τους μεγαλύτερους κινδύνους της περιόδου που διανύουμε, ο κ. Πατσής ανέφερε ως «νούμερο ένα» πρόκληση το “complexity” του προβλήματος. «Τα “complex” προβλήματα είναι πιο περίπλοκα από τα “complicated”. Μπορεί κάποιος να επενδύσει σε αυτά, να επενδύσει σε υποδομές, σε χρόνο, όμως και η λύση δεν είναι βέβαια. Οι αγορές και οι οργανισμοί αντιμετωπίζουν την κυβερνοασφάλεια ως “complicated” πρόβλημα. Εμείς, ωστόσο, το αντιμετωπίζουμε ως “complex” πρόβλημα» τόνισε. Ο κ. Βασίλης Πανάγος, business development managerAnalytics της Performance Technologies, στην ομιλία του με θέμα “Any Data. Any Cloud. Anywhere”, ανέφερε ότι η Performance καλύπτει και τους τέσσερις πυλώνες ψηφιακού μετασχηματισμού. «Τα τελευταία χρόνια, οι τράπεζες συλλέγουν μεγάλο όγκο δεδομένων σε data warehouses, όμως ένα μεγάλο ποσοστό δεν τα αξιοποιεί. Η πλειονότητα έχει εντάξει στη λειτουργία της το AI» σημείωσε. Ο κ. Πανάγος αναφέρθηκε στον ενδεδειγμένο τρόπο λήψης αποφάσεων με βάση τα δεδομένα και τόνισε την ανάγκη παρουσίας data scientists στις τράπεζες. Ο κ. Νίκος Μανιάτης, διευθυντής του Τομέα Λογισμικού της ΙΒΜ Ελλάδας & Κύπρου, επεσήμανε ότι η IBM έχει υλοποιήσει έναν τεράστιο μετασχηματισμό, που ολοκληρώθηκε πέρσι και επικεντρώνεται στην ανάπτυξη hybrid cloud και artificial intelligence. Όπως ανέφερε, οι τράπεζες πρέπει να ανασχεδιάσουν τη στρατηγική τους ώστε να μεταφερθούν εκεί που ο πελάτης κάνει τη συναλλαγή του, ώστε να ενσωματωθούν στην καθημερινότητα του καταναλωτή. Αυτές οι λειτουργίες προϋποθέτουν την ανάπτυξη πλατφόρμας hybrid cloud, που αναπτύσσει και εξελίσσει η IBM. Εκτιμάται ότι, αυτήν τη στιγμή, μόνο το 25% των workloads βρίσκονται σε cloud, γεγονός που καταδεικνύει τα περιθώρια ανάπτυξης.

άρθρο

Ψηφιακή τεχνολογία αιχμής για τα τραπεζικά ιδρύματα

Γιώργος Ρογκάκος Products Director, Natech g.rogkakos@natechsa.com

α τραπεζικά ιδρύματα θεωρούμε ότι, σήμερα, πρέπει να βοηθούν αντί να επιβάλλονται στους πελάτες τους, να εξυπηρετούν υποεξυπηρετούμενα κομμάτια του πληθυσμού, προσφέροντας ποιοτικές και εξελιγμένες υπηρεσίες. Έτσι και εμείς στη Natech προσφέρουμε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συστήματα που τους δίνουν τη δυνατότητα να δίνουν στο κοινό ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά και μια ολοκληρωμένη εμπειρία και, πάνω από όλα, απλή για τον χρήστη-πελάτη. Τι συμβαίνει με το κόστος διαχείρισης των τραπεζών; Ιδιαίτερη σημασία έχει η μείωση των δαπανών και του κόστους διαχείρισης. Η τεχνολογία βλέπουμε ότι γίνεται σύμμαχος προς αυτήν την κατεύθυνση και εργαλείο για να επιτευχθεί εξοικονόμηση. Είναι εργαλείο για να εστιάσουν σε αυτό που τους ενδιαφέρει πραγματικά, στους πελάτες τους. Θα πρέπει τα τραπεζικά ιδρύματα να συνεργαστούν με άλλους για τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου και να αγκαλιάσουν τους παρόχους BaaS και την τεχνολογία προκειμένου να μετριάσουν τα βάρη. Με τη στρατηγική κοινοπραξία που συνάψαμε με την Τράπεζα Πειραιώς θα αναπτύξουμε μια καινοτόμο ψηφιακή τράπεζα, που θα προσφέρει ένα πλήρες ψηφιακό ταξίδι σε πελάτες στην Ελλάδα και την υπόλοιπη ευρωπαϊκή αγορά. Το νέο BankTech, που συνδυάζει τεχνολογία αιχμής και τραπεζική τεχνογνωσία, θα παρέχει στους καταναλωτές

Banking-as-a-Service, Buy-Now-Pay-Later και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα για τους καταναλωτές με καθαρά ψηφιακό και ευέλικτο τρόπο. Οι πελάτες της βασίζονται στις εύκολες στην ενσωμάτωση λύσεις της εταιρείας σε συνδυασμό με τη μοναδική τεχνολογία live-ledger, μειώνοντας τις καθυστερήσεις και τους κινδύνους τραπεζικών διαδικασιών front-end και back-office. Σχετικά με τη Natech: Στον τραπεζικό τομέα είχε πάντα σημασία η εμπιστοσύνη και η ευελιξία και, για περισσότερα από 20 χρόνια, η Natech παρέχει –και θα συνεχίσει να αναπτύσσει και να παρέχει– ισχυρή τραπεζική τεχνολογία και υπηρεσίες σε τοπικές, εθνικές και πολυεθνικές τράπεζες, παρόχους πληρωμών, e-wallets σε όλο τον κόσμο. Οι πελάτες βασίζονται στις αρθρωτές, εύκολες στην ενσωμάτωση λύσεις της εταιρείας σε συνδυασμό με τη μοναδική τεχνολογία live λογιστικής, μειώνοντας το ρίσκο και τις καθυστερήσεις μεταξύ των front-end τραπεζικών διαδικασιών και του back-office. Σε αυτήν τη συναρπαστική προσπάθεια η Natech συνεισφέρει μια ισχυρή τεχνολογική βάση, στρατηγικές τεχνολογικές συνεργασίες και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία μηχανικών, αναλυτών, τραπεζικών αναλυτών και της ομάδας υποστήριξης πελατών. • • • www.natechsa.com, LinkedIn | Facebook | Twitter ΧΡΗΜΑ 59

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum

Αντίγονος Παπαδόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής, Cardlink.

Μάνος Μακρομάλλης, CEO, Excelon, Vice President, SEKEE.

Γιάννης Παπατσίρος, Σύμβουλος Επιχειρησιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας, ΔΙΑΣ (Διατραπεζικά Συστήματα ΑΕ).

Μάιος - Ιούνιος 2022

Ο κ. Αντίγονος Παπαδόπουλος, εμπορικός διευθυντής της Cardlink, ανέφερε ότι ο τζίρος από κάρτες το 2021 διαμορφώθηκε σε 44,5 δισ. (+23,5%), με το πλήθος των συναλλαγών να διαμορφώνεται στο 1,5 δισ. (+26%). Σε ό,τι αφορά, ειδικότερα, τις ελληνικές κάρτες, η αξία συναλλαγών ήταν στα 38 δισ. (+19%), με το πλήθος συναλλαγών στο 1,4 δισ. Η αξία συναλλαγών μέσω ξένων καρτών έφθασε τα 6,5 δισ. (+103%) και το πλήθος των συναλλαγών στα 105 εκατ. (+21%). Ο αριθμός των τερματικών έφθασε τις 830 χιλιάδες τερματικά (+8%). Όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, ο τζίρος έφθασε τα 6,1 δισ. (+40%) και το πλήθος των συναλλαγών τα 125 εκατ. (+20%). Η μέση αξία συναλλαγής στα τερματικά POS της Cardlink διαμορφώθηκε στα 33 ευρώ, έναντι 32 ευρώ το 2020, με το ποσοστό ανέπαφων συναλλαγών να υπερβαίνει το 90%. Η μέση αξία συναλλαγής στο e-commerce διαμορφώθηκε στα 56 ευρώ, από 61 ευρώ το 2020. Ο κ. Μάνος Μακρομάλλης, CEO της Excelon, Vice President, SEKEE, αναφέρθηκε στον όρο “neobank” και τις τεχνολογίες που ενσωματώνει η σύγχρονη, μικρή και ευέλικτη ψηφιακή τράπεζα. Όπως ανέφερε, το νέο σχήμα τραπεζών το επιβάλλει η νέα γενιά καταναλωτών, που απαιτούν προσωποποιημένες υπηρεσίες, όπως και οι νέες μορφές του χρήματος. Οι τάσεις αυτές οδήγησαν στη δημιουργία του Central Bank Digital Currency από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες διεθνώς για τη χρήση του ψηφιακού νομίσματος. Η Excelon δημιουργήθηκε το 2018 για να εξυπηρετήσει όλες αυτές τις νέες τάσεις και ανάγκες για ψηφιακή τραπεζική και κρυπτονομίσματα. Δραστηριοποιείται κυρίως σε τρεις άξονες: ηλεκτρονικό χρήμα, κρυπτονομίσματα, Xlon Chain, και παρέχει υπηρεσίες για καταναλωτές, b2b, retail και wholesale. Ο κ. Γιάννης Παπατσίρος, σύμβουλος Επιχειρησιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας της ΔΙΑΣ (Διατραπεζικά Συστήματα ΑΕ), ανέφερε ότι η ΔΙΑΣ συμπληρώνει φέτος 33 χρόνια λειτουργίας. Το 2021, είχε 1.373 εντεταγμένους οργανισμούς, με περισσότερα από 330 εκατομμύρια συναλλαγές και ημερήσιες συναλλαγές ύψους 1,3 εκατ., αξίας άνω των 344 δισ. ευρώ και 1,3 δισ. ευρώ ημερησίως. Όπως επεσήμανε, μέχρι το 2025 η χρήση μεθόδων πληρωμής με QR αναμένεται να ανέλθει παγκοσμίως σε 2,2 δισ. χρήστες, ενώ η αξία των συναλλαγών που θα γίνονται με QR αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,7 τρισ. δολάρια. Ο ίδιος ανέφερε ότι η Ελλάδα κατείχε το 2020 την πρώτη θέση στην Ευρώπη σε ρυθμό ανάπτυξης (77%) του B2C e-commerce (IMF-CMI report 2021). Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, το ηλεκτρονικό εμπόριο μέσω κινητών συσκευών θα ελέγχει το 73% των συνολικών πωλήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο παγκοσμίως.

άρθρο

Οι επόμενες προκλήσεις της ψηφιακής τραπεζικής Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην ψηφιακή τραπεζική με τις πολυάριθμες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες

ο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται, στις μέρες μας, σε φάση αναδιάρθρωσης, και η συγκεκριμένη περίοδος είναι κομβική για το μέλλον του κλάδου. Η πανδημία δοκίμασε τις αντοχές των τραπεζών παγκοσμίως σε νέα, αχαρτογράφητα νερά και αποδεικνύεται ότι οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν επιτυχώς και σε αυτήν την πρόκληση. Σύμφωνα με την έρευνα της Deloitte “Digital Banking Consumer Survey” το 2021, η πανδημία οδήγησε τους πελάτες των τραπεζών σε μια πρωτόγνωρη στροφή προς τα ψηφιακά κανάλια ενώ παράλληλα η επισκεψιμότητα στα φυσικά καταστήματα μειώθηκε κατά μέσο όρο 35% μεταξύ 2015-2020 και περαιτέρω κατά την πανδημία. Παρατηρήθηκε ότι ακόμη και οι πελάτες άνω των 65 ετών, που παραδοσιακά προτιμούν την επίσκεψη στα καταστήματα, μείωσαν κατά 24% τις επισκέψεις τους σε αυτά για τις απλές συναλλαγές τους και ταυτόχρονα αύξησαν κατά 19% τη χρήση ψηφιακών καναλιών. Παρ’ όλα αυτά, οι πελάτες των τραπεζών επιλέγουν ακόμη να επισκέπτονται τα καταστήματα για πιο σύνθετες συναλλαγές, όπως αιτήσεις δανείων ή για να αναζητήσουν συμβουλές σε τραπεζικά και επενδυτικά προϊόντα. Ταυτόχρονα όμως με την αλλαγή στις επιλογές των πελατών για τη χρήση ψηφιακών καναλιών, έχει εμφανιστεί η μεγάλη πρόκληση της διατήρησης του πελατολογίου των τραπεζών σε ένα περιβάλλον υψηλού ανταγωνισμού και πληθώρας επιλογών. Στην έρευνα τονίζεται ότι η πιθανότητα για την Generation

Z και τους Millennials να αλλάξουν την κύριά τους τράπεζα είναι κατά 25% μεγαλύτερη από τους πελάτες μεγαλύτερης ηλικίας. Για να αποφευχθεί αυτή η απώλεια πελατολογίου και με δεδομένη τη μειωμένη χρήση των φυσικών καταστημάτων, που λειτουργεί θετικά στη δημιουργία δεσμών μεταξύ τράπεζας και πελάτη, πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση των τραπεζών απέναντι στην εμπειρία που λαμβάνουν οι πελάτες τους στα ψηφιακά κανάλια. Το γρήγορο onboarding, χρησιμοποιώντας ανέπαφες τεχνολογίες, τεχνολογίες αναγνώρισης και επιβεβαίωσης ταυτότητας του χρήστη και των εγγράφων, σε συνδυασμό με υπηρεσίες real-time ενημέρωσης, ενσωματωμένες λύσεις διαχείρισης των χρηματοοικονομικών στόχων και αναγκών του πελάτη, καθώς και απαράμιλλες υπηρεσίες ασφάλειας, προσδιορίζονται ως κύριοι παράγοντες για μια βελτιωμένη και εξατομικευμένη εμπειρία, που οδηγεί στην ικανοποίηση των πελατών. Παρ’ όλα αυτά, η δημιουργία ικανοποιημένων πελατών δεν είναι αρκετή να καταστήσει τους πελάτες πιστούς σε μια τράπεζα. Με στόχο να μπορέσουν οι τράπεζες να αυξήσουν την αφοσίωση των πελατών τους, θα πρέπει να επικεντρωθούν στο πώς αισθάνονται οι πελάτες τους όταν χρησιμοποιούν τα ψηφιακά κανάλια. Η χρήση και οι διαδικασίες θα πρέπει να δίνουν έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα και πρέπει να επικεντρωθούν πέρα από τη διάθεση προϊόντων, σε μια προσέγγιση η οποία θα δημιουργήσει συναισθηματικούς δεσμούς του πελάτη με την

του Γιώργου Γιαλιτάκη Senior Manager, Consulting Deloitte Ελλάδος

τράπεζα και θα εμπνεύσει οικειότητα, προσφέροντας παράλληλα ποιότητα, αξιοπιστία και ευκολία στη χρήση. Σε αυτούς τους άξονες έχουν κινηθεί ήδη μεγάλοι ψηφιακοί πάροχοι υπηρεσιών και ηλεκτρονικών πωλήσεων, όπως η Apple, η Google και η Amazon, οι οποίοι πλέον αναπτύσσονται ανταγωνιστικά απέναντι στα τραπεζικά ιδρύματα, θέλουν να διεκδικήσουν μέρος των υπηρεσιών που παρέχουν και αποτελούν το μέτρο σύγκρισης των πελατών σχετικά με την εμπειρία που λαμβάνουν. Για να αντεπεξέλθουν οι τράπεζες και σε αυτήν την πρόκληση, θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την άνευ προηγουμένου πρόοδο στην ψηφιοποίηση, στη συγχώνευση τεχνολογιών, στη χρήση αλληλένδετων οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτά τις Fintech, με την ενεργοποίησή τους σε κλάδους που παραμένουν ανεκμετάλλευτοι για τις τράπεζες, αλλά και τις Bigtech, οι οποίες έχουν στη διάθεσή τους μοναδικά στοιχεία πελατών, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την εικόνα που έχουν οι τράπεζες για το πελατολόγιό τους. Συμπερασματικά, oι τράπεζες πρέπει να συνεχίσουν την ψηφιοποίηση τόσο για τις ίδιες όσο και για τα οικοσυστήματα που έχουν δημιουργήσει, με κύριους άξονες τη βελτίωση της εμπειρίας των πελατών και την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών τους, παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στη διατήρηση και αύξηση του πελατολογίου, καθώς και σε βελτιωμένη ανάπτυξη και ισχυρή κερδοφορία. • • • ΧΡΗΜΑ 61

απολογισμός - 9th Digital Banking Forum Οι εργασίες του συνεδρίου έκλεισαν με μια σειρά από ενδιαφέροντα fireside chats, που πραγματοποίησε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μαλλάς με επιλεγμένα στελέχη της ελληνικής αγοράς της ψηφιακής οικονομίας.

Ιάκωβος Γιαννακλής, Γενικός Διευθυντής Retail Banking, Μέλος της Διοικητικής Επιτροπής, Δημήτρης Μαλλάς, Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Προγράμματος.

Άκης Τσεκούρας, Cluster Lead των Mastercard Advisors για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα.

Χορηγοί: Η διοργάνωση του 9th Digital Banking Forum πραγματοποιήθηκε με τη χορηγία και υπό την αιγίδα πληθώρας σημαντικών εταιρειών και φορέων από την αγορά: Premiere Sponsors: Mastercard, Obrela Security Industries Greece, Performance Technologies Sponsors: Eurobank, Excelon Associate Sponsors: Deloitte, Mellon Group of Companies, Natech SA Ολοκληρωμένα Συστήματα Πληροφορικής Corporate Participations: Cardlink, Μπαχάς-Γραμματίδης & Συνεταίροι, innews, Profile, Τράπεζα Ηπείρου, Ogilvy 62

Μάιος - Ιούνιος 2022

Πρώτος συνομιλητής ήταν ο κ. Ιάκωβος Γιαννακλής, γενικός διευθυντής Retail Banking και μέλος της Διοικητικής Επιτροπής της Eurobank, ο οποίος ανέφερε ότι η βασική αντιμετώπιση της τράπεζας προς τον πελάτη είναι να μπορεί να χρησιμοποιεί ο πελάτης ό,τι θέλει, όπως θέλει, σε οποιονδήποτε χρόνο και οποιαδήποτε περιοχή. «Εστιάζουμε συνεχώς σε νέους τρόπους εξυπηρέτησης phygital ή πλήρως digital. Σήμερα, ο πελάτης έχει τη δύναμη στο χέρι του» ανέφερε. Επεσήμανε ακόμη την αξία του οικοσυστήματος προκειμένου να μπορούν να προσφέρουν όσο το δυνατόν περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες για τους πελάτες, εκτός από τα κλασικά τραπεζικά προϊόντα. Ακολούθησε στο βήμα ο κ. Άκης Τσεκούρας, cluster lead των Mastercard Advisors για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα, ο οποίος αναφέρθηκε στις υπηρεσίες που παρέχει ο συμβουλευτικός τομέας της Mastercard. Όπως ο ίδιος ανέφερε, η Αθήνα εξελίσσεται σε περιφερειακό hub, εξάγοντας τεχνογνωσία σε συμβουλευτικά έργα σε όλο τον κόσμο. Τόνισε ότι οι νέες καινοτομίες, όπως οι neobanks, αφύπνισαν τις παραδοσιακές τράπεζες και συνέβαλαν στην περαιτέρω ψηφιοποίηση και εξέλιξή τους. Στον χώρο των πληρωμών, αναφέρθηκε στη διάδοση των προϊόντων BNPL, στη σπουδαιότητα του καλού customer journey και του open banking, αλλά και στoν αυξανόμενο ρόλο του ESG στις συναλλαγές. Κλείνοντας τις συζητήσεις της ενότητας, ο κ. Μάνος Μακρομάλλης, CEO της Excelon, αναφέρθηκε στις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στον τρόπο των συναλλαγών μας και στα νέα προϊόντα και κρυπτονομίσματα. Ειδικότερα, για την αγορά των κρυπτονομισμάτων, ανέφερε ότι έχουν αποκτήσει βάθος και μεγαλύτερη σταθερότητα και ότι «τα κρυπτονομίσματα έχουν μέλλον, αρκεί να μετεξελιχθούν». Όπως είπε, το κομμάτι του ψηφιακού δεν μπορεί να αναπτυχθεί εσωτερικά στην τράπεζα, αλλά εξωτερικά, παράλληλα. Η Excelon ανέφερε ότι είναι technology provider με ό,τι άδεια απαιτείται, ώστε να αναπτύσσει δικό της πελατολόγιο ή σε συνεργασία με κάποιο τραπεζικό ίδρυμα να δημιουργήσει μια νέα ψηφιακή τραπεζική, βάσει της οποίας δεν θα χρειάζεται ποτέ ο πελάτης να επισκεφθεί κάποιο κατάστημα.

Με την υποστήριξη: ΙΒΜ Υπό την αιγίδα: Ελληνική Ένωση Τραπεζών, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδας, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος Χορηγοί Επικοινωνίας: banks.com.gr, περιοδικό ΧΡΗΜΑ, Χρήμα Week, capital.gr, grtimes, Social Handlers, Star Κεντρικής Ελλάδας, tvstar.gr, Thessaloniki News, kriti24.gr, piraeus365.gr, Xanthi News, Insurance World, insuranceworld.gr, virus.com.gr, Pharma & Health Business. • • •

άρθρο

Ένα νέο μοντέλο ολοκληρωμένης ψηφιακής εξυπηρέτησης για κάθε πελάτη

την ΕΥΔΑΠ εμπλουτίζουμε συνεχώς το εύρος των ηλεκτρονικών μας υπηρεσιών, με γνώμονα την άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση του πελάτη, δημιουργώντας για εκείνον μια phygital εμπειρία. Ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας, αναπτύχθηκαν ψηφιακές λύσεις προσαρμοσμένες στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αδιάλειπτη ανταπόκριση της Εταιρείας. Σήμερα, μέσω του eΕΥΔΑΠ, του ηλεκτρονικού καταστήματος της ΕΥΔΑΠ, οι καταναλωτές, κατά την εγγραφή τους, ανακαλύπτουν περισσότερες δυνατότητες και οφέλη, που διευκολύνουν σημαντικά την καθημερινότητά τους, πραγματοποιώντας πλήθος αιτημάτων και συναλλαγών από την άνεση του σπιτιού τους, εύκολα, γρήγορα και με ασφάλεια, όπως ακριβώς θα συνέβαινε κατά την επίσκεψή τους σε ένα από τα Περιφερειακά Κέντρα της ΕΥΔΑΠ. Συγκεκριμένα, μέσα από το eΕΥΔΑΠ, οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση και πλήρη έλεγχο στη διαχείριση των παροχών των ακινήτων τους, προχωρούν σε πληρωμή των λογαριασμών τους ή διακανονισμό των οφειλών τους και εξόφληση των δόσεων. Επίσης, ενημερώνουν τα στοιχεία τους σε περίπτωση μεταβολής και υποβάλλουν αίτημα για την υπαγωγή τους στα ειδικά τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ (επαγγελματικό, φιλανθρωπικό,

πολυτέκνων, υπερηλίκων) ή στο Έκτακτο Ειδικό Τιμολόγιο, παρακολουθώντας την πορεία τους ηλεκτρονικά. Ακόμη, έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν εξατομικευμένες ενημερώσεις μέσω sms, σε περίπτωση υψηλών καταναλώσεων, και μέσω της υπηρεσίας eBILL να ενεργοποιήσουν την αποστολή ηλεκτρονικού λογαριασμού, καταργώντας τον έντυπο και μειώνοντας έτσι το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Μάλιστα στην ΕΥΔΑΠ, στο πλαίσιο της καμπάνιας «Μαζί θα κάνουμε το χαρτί οξυγόνο», για κάθε 5 λογαριασμούς που καταργούνται φυτεύουμε ένα δέντρο σε συνεργασία με τη we4all. Επιπλέον, για τους πελάτες για τους οποίους δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική διεκπεραίωση των αιτημάτων τους παρέχεται η επιλογή να κλείσουν ραντεβού με την ΕΥΔΑΠ μέσα από το ηλεκτρονικό ημερολόγιο κρατήσεων που βρίσκεται αναρτημένο στο eydap.gr, επιλέγοντας δίωρα ραντεβού, την ημερομηνία και την ώρα που επιθυμούν. Εναλλακτικά, μπορούν να κλείσουν ραντεβού καλώντας στο 24ωρο Κέντρο Εξυπηρέτησης 1022 ή 210214444 ή να επικοινωνήσουν μέσω της υπηρεσίας Click2Call για να εξυπηρετηθούν για οποιοδήποτε ζήτημα. Ένα ακόμη βήμα προς την ολοκληρωμένη ψηφιακή εξυπηρέτηση για κάθε πελάτη

κάνει η ΕΥΔΑΠ με τη νέα, αναβαθμισμένη εφαρμογή EYDAPP, για smartphones και tablet, που έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν οι καταναλωτές, απολαμβάνοντας μια νέα εμπειρία βασισμένη στο User Experience (UX). Αρκεί να κατεβάσουν εκ νέου την εφαρμογή που ταιριάζει στο λογισμικό τους, iOS ή Android. Η προβολή και η απευθείας πληρωμή των λογαριασμών από το EYDAPP είναι μια εύκολη υπόθεση. Τώρα, με τη λειτουργία barcode scanning, οι χρήστες έχουν την επιλογή να σκανάρουν τον αριθμό παραστατικού τους χωρίς να χάνουν χρόνο πληκτρολογώντας ή να συνδεθούν με τα στοιχεία του eΕΥΔΑΠ τους, username και password, για να αποκτήσουν πρόσβαση είτε στον λογαριασμό τους είτε σε όλες τους τις παροχές. Ακόμη, στην πορεία εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών, οι τρόποι πληρωμής υποστηρίζονται στο εξής από τη ΔΙΑΣ (Διατραπεζικά Συστήματα). Έτσι, οι χρήστες έχουν την επιλογή να εξοφλούν τον λογαριασμό τους ή τη δόση του διακανονισμού τους με Χρεωστική, Πιστωτική ή Προπληρωμένη Κάρτα, χωρίς να απομακρύνονται από το ασφαλές περιβάλλον της εφαρμογής EYDAPP. Επιπλέον, η ενότητα «Δήλωση Βλάβης» εμπλουτίστηκε με την υπηρεσία ιστορικού, όπου αποθηκεύονται οι υποβληθείσες δηλώσεις και δίνεται η δυνατότητα επαναϋποβολής τους, σε περίπτωση που δεν έχουν επιλυθεί. Τέλος, τώρα το EYDAPP διατίθεται και στα Αγγλικά, με νέες διαδραστικές οδηγίες, ενώ το minisite της Εφαρμογής πληροί τις προδιαγραφές για Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες, όπως ορίζονται από τις οδηγίες προτύπου WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) 2.0. Level AΑ. Μείνετε συντονισμένοι μέσα από τις επίσημες σελίδες της ΕΥΔΑΠ στα social media Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter και ΥouTube. • • • ΧΡΗΜΑ 63

απολογισμός - 4th NPL Summit

To μέλλον της αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων

Την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην ελληνική αγορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων και τα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι επιπτώσεις της μετα-πανδημικής εποχής, η ουκρανική κρίση και η μείωση της κρατικής βοήθειας ανέλυσαν οι διακεκριμένοι ομιλητές που συμμετείχαν στο 4th NPL Summit, με τίτλο “The Future of the Greek NPL Market”. Το 4th NPL Summit διοργανώθηκε από την ethosEVENTS, σε συνεργασία με το μόνο αγγλόφωνο εξειδικευμένο σε θέματα μη βιώσιμων δανείων πόρταλ NPLConfidential.com, και το επιχειρηματικό πόρταλ banks.com.gr. Δεδομένων των συνθηκών, το φετινό συνέδριο εστιάστηκε στις προκλήσεις που έρχονται, στη δυναμική της δημιουργίας μιας ισχυρής δευτερογενούς αγοράς κόκκινων δανείων και στους νέους μηχανισμούς που απαιτούνται για τη διαχείρισή τους και την εξυγίανση των επιχειρήσεων. Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ανέλυσε το τοπίο γύρω από τα κόκκινα δάνεια και τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για μείωσή τους, τονίζοντας ότι στόχος παραμένει η επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας το 2023. Αναφερόμενος στην πρόοδο που έχει σημειωθεί, ανέφερε ότι καταγράφεται μείωση των κόκκινων δανείων στα 18,4 δισ. ευρώ, καθώς ο όγκος των δανείων, από τα 107 δισ., έπεσε στα 75 δισ. ευρώ το 2019 και σε 64

Μάιος - Ιούνιος 2022

Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO, ethosGROUP.

Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Οικονομικών.

Η υποδιοικήτρια της Τραπέζης την Ελλάδος, κ. Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, χαρακτήρισε την τρέχουσα περίοδο μια συγκυρία με προκλήσεις και αβεβαιότητα. «Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος ανέκαμπτε, αλλά εξωγενείς παράγοντες, όπως η εισβολή της Ρωσίας, συνέβαλαν στην αύξηση των πιέσεων και σε στασιμοπληθωρισμό, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται ένα περιβάλλον με περίπλοκα χαρακτηριστικά. Την ίδια στιγμή, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα κατόρθωσε να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ποιότητα του ενεργητικού του. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 82,8%. Ο δείκτης βέβαια των NPLs είναι ιδιαίτερα υψηλός» τόνισε. «Στόχος επίσης παραμένει η εύρυθμη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς. Συγκεκριμένα, στην ελληνική δευτερογενή αγορά ΜΕΔ δραστηριοποιούνται 23 Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, οι οποίες έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ο κλάδος εμφανίζει σημαντική συγκέντρωση, με μόλις τις τρεις από αυτές να κατέχουν περίπου 80% του μεριδίου της αγοράς, με βάση τη συνολική αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων [123 δισ. ευρώ, τέλος 2021]» επεσήμανε η κ. Παπακωνσταντίνου. Η κ. Μαριαλένα Αθανασοπούλου, ειδική γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, τόνισε στην ομιλία της ότι βρισκόμαστε σε μια καλή κατάσταση σε σύγκριση με τα περασμένα χρόνια, χάρις στη συντονισμένη προσπάθεια όλων των φορέων. «Τα NPLs έχουν μειωθεί, το τραπεζικό σύστημα έχει ενδυναμωθεί, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη προσπάθειες. Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που πρέπει να εφαρμοστεί και να δούμε τα αποτελέσματα. Δεν είναι εύκολο να προσπαθήσεις να συστήσεις έναν εξωδικαστικό μηχανισμό με βάσεις δεδομένων, διαφόρων φορέων και προσωπικών στοιχείων δανειολήπτη. Έγινε όμως πραγματικότητα. Αρχίζει και δίνει αποτελέσματα. Η λύση του προβλήματος είναι αναγκαία για όλους. Υπάρχει το απαραίτητο εργαλείο. Είναι σημαντικό να δούμε τις πρώτες ρυθμίσεις και ότι θα δίδονται βιώσιμες λύσεις από τον αλγόριθμο» συμπλήρωσε η κ. Αθανασοπούλου. Ο κ. Τάσος Πανούσης, διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece και πρόεδρος των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια & Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), ανέφερε: «Πριν από πέντε χρόνια, τα μισά δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών δεν εξυπηρετούνταν, ενώ το 2021 αυτά περιορίστηκαν κάτω από τα 19 δισ. ευρώ. Λίγοι πίστευαν ότι θα ήταν εφικτή μια τέτοια πρόοδος. Ωστόσο, τα προβληματικά δάνεια που φεύγουν από τις τράπεζες δεν εξαφανίζονται, παραμένουν στην οικονομία. Τα νοικοκυριά συνεχίζουν να έχουν οφειλές όπως και οι επιχειρήσεις, και όσοι

απολογισμός - 4th NPL Summit

λιγότερο από 20 δισ. στα τέλη του 2021. Επεσήμανε ότι, στην τρέχουσα συγκυρία, στην οποία σημειώνεται ένταση πληθωριστικών πιέσεων και παρατηρείται στροφή των κεντρικών τραπεζών προς μια πιο συσταλτική στρατηγική, βασικός στόχος είναι ο περιορισμός των δυσμενών συνθηκών με μια σειρά από δράσεις μείωσης των κινδύνων.

Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, Υποδιοικήτρια της Τραπέζης της Ελλάδος.

Mαριαλένα Αθανασοπούλου, Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Υπουργείο Οικονομικών.

Τάσος Πανούσης, Διευθύνων Σύμβουλος, doValue Greece & Πρόεδρος Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια & Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ). ΧΡΗΜΑ 65

απολογισμός - 4th NPL Summit

βαρύνονται βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος. Αυτό αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη της οικονομίας. Ο ρόλος μας ως servicers είναι να λειτουργήσουμε ως καταλύτης στο ζήτημα των προβληματικών δανείων για να λυθεί το πρόβλημα από τη ρίζα». Παράλληλα, σημείωσε: «Η εξεύρεση βιώσιμης λύσης είναι πρωταρχικής σημασίας. Ρυθμίσαμε περισσότερα από 160.000 δάνεια με αξία πάνω από 5,5 δισ. ευρώ. Οι λύσεις περιελάμβαναν και άφεση χρέους. Προχωρήσαμε σε χιλιάδες ρυθμίσεις, αν ο δανειολήπτης μπορούσε να ανταποκριθεί με βιώσιμο τρόπο». Θεσμικό χαιρετισμό απηύθυνε o κ. Άγγελος Αγγελίδης, πρόεδρος του ΔΣ της Melfin ΑΕ & EDS ΑΕ και πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Συνδέσμου Εταιρειών Ενημέρωσης και Διαπραγμάτευσης Απαιτήσεων (ΕΣΕΔΑ), αναφέροντας ότι πλέον υπάρχει ένα σαφέστατο, πιο έμπειρο οικοσύστημα διαχείρισης των NPL, ένα οικοσύστημα που «αυξάνει το επενδυτικό ενδιαφέρον». Ανέφερε ακόμη: «Οι εταιρείες ΕΣΕΔΑ απασχολούν σήμερα 1.000 καλά καταρτισμένους υπαλλήλους. Επικοινωνούμε με τους δανειολήπτες και βρίσκουμε, έπειτα από επεξεργασία όλων των δεδομένων, λύσεις συμβατές με τη δυναμική δανειοληπτών. Στο πλαίσιο της δραστηριοποίησης της ΕΣΕΔΑ, ασχολούμαστε με ρυθμιστικά θέματα, ζητήματα δευτερογενούς αγοράς, passporting για τους servicers».

Ο κ. Γιώργος Παυλάτος, Co-Founder & Senior Partner, OCTANE Management Consultants, στην ομιλία του με τίτλο “An Overview of the Greek NPL Market” ανέφερε ότι όλα τα ιδρύματα έχουν μειώσει σημαντικά το NPE Ratio, θέτοντας ως στόχο μονοψήφια ποσοστά. Παρουσιάζοντας την εικόνα των στεγαστικών δανείων, ανέφερε ότι τα e-auctions έχουν επανέλθει, και για το 2022 στόχος είναι οι 40.000 πλειστηριασμοί, ενώ, κατά τον ίδιο, με ενδιαφέρον αναμένεται η διαμόρφωση του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης ως μια νέα λύση στο ζήτημα των στεγαστικών. Κατά τον κ. Παυλάτο, η σχετική Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ κατέδειξε ότι η πλειονότητα των δανείων που διαχειρίζονται οι servicers είναι επιχειρηματικά δάνεια. Από το σύνολο των δανείων το 84% αφορά non performing και το 16% performing loans. 66

Μάιος - Ιούνιος 2022

Άγγελος Αγγελίδης, Πρόεδρος ΔΣ, Melfin ΑΕ & EDS ΑΕ, Πρόεδρος ΔΣ, Ελληνικός Σύνδεσμος Εταιρειών Ενημέρωσης και Διαπραγμάτευσης Απαιτήσεων (ΕΣΕΔΑ).

Γιώργος Παυλάτος, Co-Founder & Senior Partner, OCTANE Management Consultants.

Το Ecali Club Ιδρύθηκε το 1971, ως η πρώτη ιδιωτική λέσχη της χώρας, εισάγοντας στην ελληνική πραγματικότητα την έννοια των country clubs. Βρίσκεται σε μια από τις πιο αριστοκρατικές τοποθεσίες της Αττικής, καλύπτοντας 15.000 τετραγωνικά μέτρα εξωτερικών χώρων με πλούσια βλάστηση και σύγχρονων εσωτερικών εγκαταστάσεων, όπου τα μέλη του μπορούν να απολαύσουν στιγμές διασκέδασης, απόλαυσης, χαλάρωσης και αναψυχής. Κατά τη διάρκεια του περασμένου μισού αιώνα, το Ecali Club παρέμεινε πιστό στις αξίες του, διατηρώντας την ηγετική του θέση ως ο πιο περιζήτητος χώρος και σημείο αναφοράς για τις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους τομείς της εστίασης, των αθλητικών, καθώς και των κοινωνικών και εταιρικών εκδηλώσεων. Διάσημες προσωπικότητες του επιχειρηματικού γίγνεσθαι, των επιστημών και του πολιτισμού αποτελούν τη λίστα Μελών του έχοντας δημιουργήσει τον μύθο του Ecali Club. Φέτος γιορτάζει πενήντα χρόνια λειτουργίας παρουσιάζοντας τις ανακαινισμένες εγκαταστάσεις του, τις αναβαθμισμένες υπηρεσίες του, καθώς και την αναβίωση του θρυλικού Catering by the Ecali Club.

15, Lofou str., 14578 Ecali, GR | T: +30 210 3500000 | E: info@ecali.club | www. ecali-club.gr

απολογισμός - 4th NPL Summit

ΠΑΝΕΛ Ι

Από αριστερά προς δεξιά: Δρ Παναγιώτης Αλεξάκης, Πρόεδρος ΔΣ & Εκτελεστικό Μέλος, Θεά Άρτεμις ΑΕΔΑΔΠ, Νίκος Βαρδαραμάτος, Διευθύνων Σύμβουλος, Quant Master Servicer, Θεόδωρος Αθανασόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Cepal Group, Αλεξάνδρα Φατσέα, Γενική Διευθύντρια Λιανικής, SB & AGRI Recovery, Intrum Hellas, Χρήστος Κώνστας, Δημοσιογράφος, Head of Content, ethosMEDIA.

Στο πρώτο πάνελ, με τίτλο “Greek NPL Market: The servicers’ perspective” και συντονιστή τον δημοσιογράφο Χρ. Κώνστα, συμμετείχαν οι κ.κ.: δρ Παναγιώτης Αλεξάκης, πρόεδρος του ΔΣ & εκτελεστικό μέλος της Θεά Άρτεμις ΑΕΔΑΔΠ, Θεόδωρος Αθανασόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του Cepal Group, Αλεξάνδρα Φατσέα, γενική διευθύντρια Λιανικής, SB & AGRI Recovery, της Intrum Hellas, Νίκος Βαρδαραμάτος, διευθύνων σύμβουλος της Quant Master Servicer. Ο δρ Παναγιώτης Αλεξάκης τόνισε: «Θα εισέλθουν και νέα επενδυτικά κεφάλαια, μέσα από τις εξυγιάνσεις. Όπως στο πρώτο κύμα έτσι και τώρα θα εισρέουν κεφάλαια σε μια πιο ώριμη αγορά. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και θα εμφανιστούν και νέοι “παίκτες”. Οι servicers ήρθαν για να μείνουν και επιτελούν σημαντικό έργο. Οι τράπεζες εφαρμόζουν τη σωστή στρατηγική πάνω στις χορηγήσεις, διεξάγουν ελέγχους και διευκολύνουν τον ρόλο της κεντρικής τράπεζας. Η χώρα μας έχει επενδυτικό κενό 130 δισ. ευρώ». Ο κ. Αθανασόπουλος ανέφερε ότι όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι ένα πρωτοπόρο και φιλόδοξο πλαίσιο. «Φτιάξαμε κάτι που δεν υπάρχει, μια πλατφόρμα που το σύνολο του συστήματος δίνει λύσεις. Υπήρξε ενδιαφέρον από τον κόσμο και τώρα εισερχόμαστε σε μια ομαλότητα, για να δούμε τα πλήρη αποτελέσματα. Αποτελεί “όπλο” στη διαχείριση των δανείων. Ως Cepal, διαχειριστήκαμε 4 συναλλαγές του “Ηρακλή” και είμαστε σε θέση να πούμε ότι το 2021 κλείσαμε όλες τις τιτλοποι68

Μάιος - Ιούνιος 2022

ήσεις. Η πρώτη φάση του προγράμματος είναι απόλυτα επιτυχημένη, καθώς δημιούργησε και επενδυτικό ενδιαφέρον, όμως θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η συνεχιζόμενη κρίση θα επηρεάσει τις τιτλοποιήσεις». Η κ. Αλεξάνδρα Φατσέα τόνισε: «Σκεπτόμαστε με το αισιόδοξο σενάριο, λειτουργούμε με βάση το baseline. Η Intrum δεν βλέπει κάτι δυσοίωνο προσώρας και μέχρι στιγμής οι όποιοι προβληματισμοί δεν μεταφράζονται για κάτι επικίνδυνο. Λειτουργούμε τους τρεις πυλώνες: εξυγίανση, εξωδικαστικό μηχανισμό και τον κλάδο πτώχευσης. Οι servicers και οι τράπεζες έχουν άριστη συνεργασία. Ως Intrum, διαχειριστήκαμε 6 τιτλοποιήσεις το 2021 και για το 2022 η πορεία θα είναι αντίστοιχη. Βλέπουμε επενδυτές διαφορετικών προτεραιοτήτων και αυτό κάνει όλο το σχήμα πιο ενδιαφέρον για εμάς». Ο κ. Νίκος Βαρδαραμάτος σημείωσε: «Yπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για τη δευτερογενή αγορά, θα αναπτυχθεί, θα εισέλθουν νέοι επενδυτές. Ο οικονομικός κύκλος φέρνει ανάλογο κίνητρο για επενδυτικό ενδιαφέρον. Η διεύρυνση και το βάθος στην αγορά αποτελεί φυσική εξέλιξη της διαχείρισης των δανείων. Η εξέλιξη θα είναι πολύ μεγάλη, θα δούμε διαφορετικούς επενδυτές, οι servicers θα προσαρμόσουν τη στρατηγική τους». Ανέφερε επίσης ότι οι προκλήσεις είναι μπροστά μας και απομένει να δούμε αν η εισπραξιμότητα και η προσπάθεια ρύθμισης συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό ή αν αυξηθούν, αναλογιζόμενοι πάντα τις εξωγενείς συνθήκες (κρίση, ενέργεια, πόλεμο).

απολογισμός - 4th NPL Summit

ΠΑΝΕΛ ΙI Στο δεύτερο πάνελ του 4th NPL Summit, με θέμα “Real Estate Opportunities”, συμμετείχαν οι κ.κ. Κωνσταντίνος Γεωργιάκος, γενικός διευθυντής της Intrum Hellas REO Solutions, Αργύρης Καραγιαννόπουλος, business & real estate advisor, Γιώργος Μαντζαβινάτος, chief executive officer της QRES, Λίλα Πατεράκη, chief real estate services officer της doValue Greece, Στέφανος Βλαστός, chief executive officer, executive member of the Board of Directors of Hellenic Public Properties Company (HPPC) SA.

Ο κ. Γεωργιάκος ανέφερε ότι οι τράπεζες έχουν τώρα αυξήσει τη ρευστότητα και, πέραν των ιδιωτών και των οργανισμών, υπάρχει ζήτηση και από funds, που θέλουν να αγοράσουν χαρτοφυλάκια με οικιστικά ακίνητα. Το 2021, η άνοδος στα οικιστικά ακίνητα, σύμφωνα με τον κ. Γεωργιάκο, ήταν γύρω στο 7%. Οι REO, κατά τον κ. Γεωργιάκο, βοηθούν στην ολοκλήρωση του σχεδίου «Ηρακλής»: «Προσπαθούμε μέσα από αυτό να τρέξουμε προγράμματα πλειστηριασμών, να ωριμάσουμε ακίνητα και να τα θέσουμε ξανά προς πώληση, να φέρουμε τρίτους να αγοράσουν ακίνητα μέσω πλειστηριασμών». Σε ερώτηση σχετικά με τους κλάδους που διαφαίνεται να προσελκύουν περισσότερο ενδιαφέρον, αναφέρθηκε στα οικιστικά ακίνητα και την τουριστική κατοικία: «Υπάρχει έδαφος για ανάπτυξη του Medical Tourism, κέντρων retirement homes» είπε χαρακτηριστικά, ενώ άλλος ένας κλάδος που γνωρίζει άνθηση είναι τα logistics, αλλά και τα ξενοδοχεία.

Από αριστερά προς δεξιά: Aργύρης Καραγιαννόπουλος, Business & Real Estate Advisor, Κωνσταντίνος Γεωργιάκος, Γενικός Διευθυντής, Intrum Hellas REO Solutions, Λίλα Πατεράκη, Chief Real Estate Services Officer, doValue Greece, Γιώργος Μαντζαβινάτος, Chief Executive Officer, QRES, Στέφανος Βλαστός, Chief Executive Officer, Executive Member of the Board of Directors of Hellenic Public Properties Company (HPPC) SA, Χρήστος Κώνστας, Δημοσιογράφος, Head of Content, ethosMEDIA.

Ο κ. Καραγιαννόπουλος επανέφερε το ζήτημα της πανδημίας, λέγοντας ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αναπτύχθηκαν νέοι τύποι ακινήτων, που έχουν αποφέρει υψηλές αποδόσεις, ενώ απομειώθηκαν άλλοι. «Στη χώρα μας, το εμπορικό ακίνητο προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον και πολλές επενδυτικές ευκαιρίες, ωστόσο, κατά την τελευταία επταετία, τα ακίνητα αυτά μειώθηκαν» δήλωσε. Ο κ. Καραγιαννόπουλος επεσήμανε το ζήτημα της νομοθεσίας, χαρακτηρίζοντάς την «απαρχαιωμένη», καθώς «δεν συνάδει με τη γρήγορη πρόοδο της οικονομίας στο σύνολό της». Έθεσε ως παράδειγμα το ζήτημα της πολυϊδιοκτησίας, η οποία «κρατά ομήρους πάρα πολλούς χώρους στην Αθήνα, παραμένοντας ανεκμετάλλευτοι». ΧΡΗΜΑ 69

απολογισμός - 4th NPL Summit

Ο κ. Μαντζαβινάτος ανέφερε αρχικά ότι στη διαχείρηση της QRES υπάρχει ένα χαρτοφυλάκιο άνω των 500 εκατ. ευρώ και στο τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε άνω του 1 δισ., έδωσε δε έμφαση στο μεγάλο ενδιαφέρον που επιδεικνύουν ξένοι επενδυτές, αλλά και ελληνικοί όμιλοι που στρέφονται παραδοσιακά στον χώρο των ακινήτων: «Ξενοδοχεία, εμπορικά ακίνητα, ακίνητα πράσινης ανάπτυξης γίνονται ανάρπαστα. Υπάρχει η αισιοδοξία ότι η ελληνική αγορά βρίσκεται σε μια περίοδο που θα σημειωθεί απορρόφηση και μια μικρή αύξηση τιμών. Θα αλλάξει το investment grade στην Ελλάδα. Θα δούμε τις δικές μας αποδόσεις να είναι κατά τι υψηλότερα από ό,τι στο εξωτερικό και το επενδυτικό ενδιαφέρον θα επιστρέψει στην ελληνική αγορά» ανέφερε. Ωστόσο, για να καταστεί πιο εύκολη και γρήγορη η απορρόφηση, κατά τον κ. Μαντζαβινάτο, θα πρέπει να αποφευχθούν η γραφειοκρατία και τα εμπόδια που ανακύπτουν κατά τη διαδικασία επένδυσης και να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες. Η κ. Πατεράκη διέκρινε μεγάλες αλλαγές στην αγορά πλειστηριασμών, ιδιαίτερα μετά την καθιέρωση του e-auction, που καθιστά «πιο αδιάβλητη τη διαδικασία, χωρίς να κοινοποιηθεί ποιος συμμετέχει και ποιος τελικά κερδίζει. Τα τελευταία χρόνια, με τη νομοθεσία γίνεται πιο διαφανές, πιο κατανοητό, τι είναι ένα ακίνητο πλειστηριασμού. Ακόμα και ακίνητα με μεγάλες παραβάσεις μπορούν πλέον να νομιμοποιηθούν, ανεξάρτητα από το ύψος των παραβάσεων. Έτσι, τα ακίνητα αυτά είναι πλέον πιο προσιτά στον καταναλωτή». Όπως είπε, «όσο οι servicers γίνονται πιο ενεργοί και όσο αυξάνονται τα προϊόντα τους τόσο περισσότερες λύσεις βρίσκουν οι δανειολήπτες και τελικά καταφέρνουν να πρασινίσουν περισσότερα δάνεια».

Ηλίας Ξηρουχάκης, Διευθύνων Σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 70

Μάιος - Ιούνιος 2022

O κ. Βλαστός ανέφερε ότι η ΕΤΑΔ έχει αλλάξει άρδην από το 2017 κι έπειτα: «Ουσιαστικά, πρόκειται για 4 εταιρείες που συγχωνεύτηκαν εν μία νυκτί». Βασικός σκοπός της εταιρείας είναι η ωρίμαση και η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου. «Φορτώθηκε η ΕΤΑΔ μια πληθώρα χιλιάδων ακινήτων. Μονόδρομος για την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου μας ήταν η ψηφιοποίηση του αρχείου και η ψηφιακή μετάβαση της εταιρείας, κάτι που ξεκινήσαμε το 2020 με την προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού» είπε. Σύμφωνα με τον κ. Βλαστό: «Βασικός μας ρόλος είναι να λειτουργήσουμε ως καταλύτης, βρίσκοντας λύσεις ώστε να προσελκύσουμε και να πετύχουμε τις καλύτερες επενδύσεις».

Ο κ. Ηλίας Ξηρουχάκης, διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ανέφερε στην παρουσίασή του ότι η επιτυχία του προγράμματος «Ηρακλής» για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι αδιαμφισβήτητη και μπορεί να βοηθήσει στην περαιτέρω εξυγίανση των ισολογισμών τους, μαζί με τις σημαντικές βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί, στο πλαίσιο της διαχείρισης των ΜΕΑ, και τα υπόλοιπα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στο τραπεζικό σύστημα για τον σκοπό αυτό. Ειδικότερα, επεσήμανε ότι «μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί από τις 4 συστημικές τράπεζες τιτλοποιήσεις με ακαθάριστη λογιστική αξία περίπου 48 δισ. ευρώ, που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα “Ηρακλής Ι & ΙΙ”, και αναμένουμε κάποιες ακόμη να ολοκληρωθούν μέσα στο 2022». Πρόσθετοι βασικοί μοχλοί για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ΜΕΑ αναμένεται να είναι, μεταξύ άλλων, η απρόσκοπτη υποβολή αιτήσεων στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό για την αναδιάρθρωση του χρέους των νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων, η ίδρυση δημόσιου γραφείου πιστώσεων (Credit Bureau) και το sale & lease back για τους ευάλωτους οφειλέτες.

απολογισμός - 4th NPL Summit

ΠΑΝΕΛ IΙI Στο τρίτο πάνελ του 4th NPL Summit, με τίτλο “Investing in the Greek NPL Market. Securitization of NPLs”, η κ. Ειρήνη Μαραγκουδάκη, designated executive officer της Attica Bank, ανέφερε ότι έχουμε μπει σε μια νέα φάση τιτλοποιήσεων, στην οποία έχουν οδηγήσει οι δράσεις των προγραμμάτων «Ηρακλής Ι & ΙΙ» σε συνδυασμό με τα νέα προγράμματα επιχειρηματικής εξυγίανσης. Εκτίμησε ότι ο πληθωρισμός μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της αξίας των εξασφαλίσεων, που μπορεί να επιφέρει καθυστέρηση πωλήσεων ή προβλήματα ρευστότητας, καθώς κάποια περιουσιακά στοιχεία είναι πολύ δύσκολο να εκποιηθούν σε μια τέτοια περίοδο. «Σίγουρα, σε κάθε πρόβλημα υπάρχουν ευκαιρίες, αλλά υπάρχουν και προβλήματα που πρέπει να λυθούν, καθώς η άνοδος του πληθωρισμού δημιουργεί πιέσεις στα collaterals» επεσήμανε.

Από αριστερά προς δεξιά: Σεραφείμ Σωτηριάδης, Managing Partner, Serafim Sotiriadis and Associates law firm, Άνθιμος Θωμόπουλος, Founder & CEO, Hellenic Finance, Ειρήνη Μαραγκουδάκη, Designated Executive Officer, Attica Bank, Χρήστος Κώνστας, Δημοσιογράφος, Head of Content, ethosMEDIA.

Ο κ. Σεραφείμ Σωτηριάδης, managing partner της Serafim Sotiriadis & Associates law firm, ανέφερε ότι βρισκόμαστε σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον, στο οποίο 100 δισ. ευρώ σε δάνεια έχουν αλλάξει χέρια και έχουν περάσει στους επενδυτές. Επεσήμανε ότι οι διαδικασίες στον θεσμό της εξυγίανσης συρρικνώνονται, ενώ τα αποτελέσματα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού παραμένουν απογοητευτικά. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, έχουν ενταχθεί στην πλατφόρμα 50 χιλιάδες αιτήσεις και έχουν εγκριθεί μόλις οι οκτώ. Ανέφερε ακόμη ότι: «Οι servicers δεν χρηματοδοτούν σήμερα. Πρέπει να αλλάξει αυτό για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν, διαφορετικά δεν θα επιβιώσουν. Υπάρχει πρόβλημα εξεύρεσης συνομιλητή στο retail των servicers, με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος και να διογκώνονται οι απαιτήσεις». Ο κ. Άνθιμος Θωμόπουλος, founder & CEO της Hellenic Finance, ανέφερε ότι «είναι ευτύχημα που οι επενδυτές που ακολούθησαν την αποκλιμάκωση της ελληνικής αγοράς NPLs έχουν τη ρευστότητα να επενδύσουν. Ωστόσο τα σημερινά γεωπολιτικά δεδομένα και η κλιμάΧΡΗΜΑ 71

απολογισμός - 4th NPL Summit

κωση των επιτοκίων αλλάζουν τα δεδομένα στην αγορά». Αναγνώρισε επίσης ως μια μεγάλη κληρονομιά της εποχής των μνημονίων την ύπαρξη ενός νέου, σύγχρονου πτωχευτικού κώδικα. Ο κ. Θωμόπουλος εκτίμησε ότι η επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας, εφόσον συμβεί, θα αποτελέσει καταλύτη στις εξελίξεις, ενώ τόνισε ότι «πρέπει να δοθεί δυνατότητα αναχρηματοδότησης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, πράγμα που δεν μπορεί να γίνει από το υπάρχον σύστημα. Χρειάζεται νέο οικοσύστημα χρηματοδότησης, νέοι “παίκτες” στην αγορά». Στο κλείσιμο των εργασιών του συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε κλειστή συνάντηση με τίτλο “New challenges for the Greek NPL Market”, με κεντρικό εισηγητή τον κ. Σπύρο Παντελιά, γενικό διευθυντή Προληπτικής Εποπτείας & Εξυγίανσης της Τραπέζης της Ελλάδος, και με τη συμμετοχή εκπροσώπων servicers, φορέων και στελεχών της αγοράς. Χορηγοί Η διοργάνωση του 4th NPL Summit πραγματοποιήθηκε με τη χορηγία και υπό την αιγίδα σημαντικών εταιρειών και φορέων από την αγορά: Bronze Sponsors Cepal doValue Premium Corporate Participation Σεραφείμ Σωτηριάδης και Συνεργάτες-Εταιρεία Δικηγόρων Knowledge Partner OCTANE

Μάιος - Ιούνιος 2022

Corporate Participations innews, Ogilvy Υπό την αιγίδα: Υπουργείο Οικονομικών, Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ), Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (EΕΔΑΔΠ), Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), Ελληνικός Σύνδεσμος Εταιρειών Ενημέρωσης και Διαπραγμάτευσης Απαιτήσεων (ΕΣΕΔΑ), Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Ένωση Τραπεζικών και Χρηματοοικονομικών Στελεχών Ελληνικής Ναυτιλίας, Οργανισμός Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ), Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος, Σύνδεσμος Εξαγωγέων, SEVE Greek Exports Association. Χορηγοί Επικοινωνίας: banks.com.gr, NPLConfidential.com, capital. gr, Star Κεντρικής Ελλάδας, tvstar.gr, Thessaloniki News, kriti24.gr, piraeus365.gr, Xanthi News, περιοδικό ΧΡΗΜΑ, Χρήμα Week.

confidential

the insider’s guide Ignore it, at your peril!

an subscription portal, the ultimate resource for news, analysis, opinions, data and exclusive behind-the-scenes content regarding the Greek NPLs and NPEs market

www.nplconfidential.com

po rt al

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ

Το πλάνο για το πάρκο των 250 εκατ. ευρώ στο Ελληνικό

Στις σελίδες αυτές θα βρείτε τους τίτλους ειδήσεων και άρθρων που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα στο portal

Μάιος - Ιούνιος 2022

Πέριξ των 250 εκατ. ευρώ υπολογίζεται, αυτήν τη στιγμή, το κόστος κατασκευής του πάρκου εντός του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, για το οποίο τώρα «τρέχουν» οι μελέτες που θα είναι έτοιμες έως το τέλος του 2022. Το επόμενο βήμα είναι ο διαγωνισμός και, εν συνεχεία, η σταδιακή επέκταση και δημιουργία του πάρκου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου θα είναι έτοιμο το 2025. Μόνο το κόστος των μελετών του πάρκου μέχρι σήμερα ξεπερνά τα 7 εκατ. ευρώ, ποσό που έχει καλυφθεί πλήρως από τον επενδυτή, ενώ, και στη συνέχεια, το πάρκο του Ελληνικού θα κατασκευαστεί και θα λειτουργήσει αποκλειστικά με χρήματα του επενδυτή. Επισημαίνεται εδώ ότι ήδη ένα κομμάτι του πάρκου, το Experience Park, συνολι-

κής έκτασης 75.000 τ.μ., έχει ανοίξει για το κοινό από τον Δεκέμβριο του 2021, έχοντας υποδεχθεί μέχρι σήμερα πάνω από 500.000 επισκέπτες. Με αφετηρία το Experience Park, το πάρκο θα μεγαλώνει μέχρι να γίνει «το μεγαλύτερο παράκτιο πάρκο στην Ευρώπη, το οποίο θα καλύπτει μια έκταση 2.000.000 τ.μ.». Τμήματα των διαδρόμων απογείωσης και προσγείωσης θα διατηρηθούν και θα επαναχρησιμοποιηθούν ως μέρος του δικτύου πεζών και ποδηλάτων και θα ενταχθούν στο πάρκο. Επίσης, βασικό κομμάτι του σχεδιασμού για τον πόλο του Ελληνικού είναι και η δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου διαδρομών μεγαλύτερου των 50 χιλιομέτρων, με πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους και δρόμους ήπιας κυκλοφορίας.

▶▶▶Το πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις» αφορά 315 δήμους της χώρας

Οκτωβρίου 2022. Για τον σκοπό αυτό, ο μηχανισμός του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα είναι στη διάθεση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, αλλά και κάθε δήμου ξεχωριστά, για οποιαδήποτε πληροφορία ή συνδρομή χρειαστεί αναφορικά με την κατάρτιση και την υποβολή των σχεδίων αξιοποίησης του προγράμματος. Με το πρόγραμμα των «Έξυπνων Πόλεων» δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους δήμους να ευθυγραμμιστούν με την κεντρική διοίκηση αναφορικά με τον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Σκοπός του προγράμματος είναι η αναβάθμιση της καθημερινότητας των δημοτών και των τοπικών κοινωνιών με την επιλογή

Τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις» θα έχουν από την 1η Ιουλίου 315 δήμοι της χώρας. Όπως ανακοίνωσε από τα Χανιά ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, από τον επόμενο μήνα, οι δήμοι με πληθυσμό κάτω των 100 χιλιάδων κατοίκων θα μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Η υποβολή των σχεδίων θα πραγματοποιείται ψηφιακά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΕΣΠΑ (ΟΠΣ ΕΣΠΑ) μέχρι και την 31η

Intelligence, not just news.

εκείνων των ψηφιακών έργων που ανταποκρίνονται καλύτερα στις προτεραιότητες κάθε δήμου, μέσα από έναν κατάλογο έργων που διαρθρώνονται σε επτά κατηγορίες. ▶▶▶ Τι αλλάζει στη skroutz.gr Ένα νέο βήμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης του e-commerce κάνει η Skroutz. Ειδικότερα, η εταιρεία κάνει το επόμενο βήμα συστήνοντας το νέο μοντέλο λειτουργίας Fulfilled by Skroutz. Το νέο αυτό μοντέλο προσφέρει τη δυνατότητα αποθήκευσης του εμπορεύματος των καταστημάτων που συνεργάζονται με το Skroutz Marketplace στους χώρους αποθήκευσης του Skroutz. Με τη στρατηγική αυτή επένδυση το Skroutz θέτει τις βάσεις ώστε οι έμποροι να μπορούν να μεγαλώσουν το αποθεματικό τους, αλλά και να απαλλαγούν από τις πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες εύρυθμης λειτουργίας των επιχειρήσεών τους. Όπως αναφέρει η εταιρεία, οι καταναλωτές θα απολαμβάνουν εγγυημένη παράδοση την επόμενη εργάσιμη μέρα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε συνδυασμό με την υπηρεσία Express Παράδοση, δεδομένου του ότι η υπηρεσία δίνει τη δυνατότητα και στους απομακρυσμένους εμπόρους των νησιών να έχουν το αποθεματικό τους σε διαμετακομιστικά κέντρα που εξυπηρετούν άμεσα την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και τη δυνατότητα να παραλαμβάνουν σε μία αποστολή τις πολλαπλές παραγγελίες τους μέσω του Skroutz Marketplace από το ίδιο καλάθι, αποχαιρετώντας έτσι τις πολλαπλές παραλαβές μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα για την ίδια παραγγελία. ▶▶▶ Η «Πλαίσιο» επεκτείνεται σε νέες δραστηριότητες

Η διοίκηση της εταιρείας Πλαίσιο ανα-κοίνωσε χθες το σχέδιό της για επέκταση σε νέες δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, στο καταστατικό της προστέθηκαν νέοι

σκοποί, που αφορούν: προμήθεια και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας από και προς χώρες του εξωτερικού, ανάπτυξη δικτύου φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, εμπορία σχετικών μηχανημάτων, συσκευών, αναλώσιμων υλικών εξοπλισμού ηλεκτρικής φόρτισης, εκμίσθωση προς τρίτους ακινήτων και εγκαταστάσεων της εταιρείας, διοργάνωση εκδηλώσεων, παρουσιάσεων, ημερίδων, συνεδρίων, ίδρυση, ανάπτυξη, λειτουργία και εκμετάλλευση εστιατορίων, αναψυκτηρίων, café και καταστημάτων παρασκευής μικρογευμάτων. Ανακοινώθηκε επίσης ότι ο όμιλος θα προχωρήσει σε επένδυση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Μαγούλα. Η ανάπτυξη δικτύου φόρτισης θα αφορά στα καταστήματα Πλαίσιο και η υπηρεσία θα χρεώνεται. H διοίκηση της εταιρείας έχει ξεκινήσει ήδη επενδύσεις ύψους 10 εκατ. ευρώ και για τη νέα υπηρεσία “last mile” που εγκαινιάζει, η οποία θα προσφέρει στον καταναλωτή: ένα τρίωρο παράθυρο παράδοσης την επόμενη ημέρα της παραγγελίας, δυ-νατότητα live tracking της παραγγελίας, ενημέρωση για την άφιξη των παραγγελθέντων προϊόντων 30 λεπτά πριν την παράδοση. ▶▶▶ Στα 87,6 δισ. ευρώ τα

δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers

Αύξηση κατά 7.923 εκατ. ευρώ παρουσίασε, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, η ονομαστική αξία των δανείων του ιδιωτικού τομέα του εσωτερικού, τα οποία διαχειρίζονται οι εγχώριες ΕΔΑΔΠ και έχουν μεταβιβαστεί σε εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Η συνολική αξία των δανείων αυτής της κατηγορίας διαμορφώθηκε σε 87.661 εκατ. ευρώ στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022, έναντι 79.738 εκατ. ευρώ

το προηγούμενο τρίμηνο. Η ονομαστική αξία των υπό διαχείριση επιχειρηματι-κών δανείων ανήλθε σε 32.811 εκατ. ευρώ στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022, από 32.026 εκατ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου. Αναλυτικότερα, η ονομαστική αξία των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΜΧΕ) αυξήθηκε κατά 763 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 32.708 εκατ. ευρώ στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022. Από τα υπό διαχείριση δάνεια προς τις ΜΧΕ ποσό 16.728 εκατ. ευρώ αφορά δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). ▶▶▶ Real estate: Τι προτιμούν σήμερα οι Έλληνες αγοραστές;

Αλλαγές παρατηρούνται, την τελευταία περίοδο, όσον αφορά τις προτιμήσεις των Ελλήνων για ακίνητα. Οι υποψήφιοι αγοραστές φαίνεται πως στρέφονται προς τις μεγαλύτερες κατοικίες συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, που επέλεγαν λιγότερα τετραγωνικά. Σύμφωνα με τη RE/MAX Ελλάς, πρόκειται για μια διεθνή τάση, νέα ζευγάρια να αποφασίζουν να ζήσουν σε ιδιόκτητο ακίνητο με αρκετά τετραγωνικά, άνω των 75 τετραγωνικών μέτρων. Είναι χαρακτηριστικό το ότι τα σπίτια άνω των 100 τετραγωνικών μέτρων κερδίζουν έδαφος, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας όσον αφορά στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη RE/MAX: • Την υψηλότερη ζήτηση εμφάνισαν κατοικίες με εμβαδόν από 101 έως 150 τ.μ., καθώς για κάθε 100 αγοραπωλησίες οι 26 αφορούσαν τα συγκεκριμένα τετραγωνικά. • Σημαντικό ήταν το αγοραστικό ενδιαφέρον για ακίνητα από 76 έως 100 τ.μ.(21%). Ουσιαστικά, αν αθροίσει κανείς αυτά τα δύο ποσοστά, θα διαπιστώσει ότι περίπου ένας στους δύο ενδιαφερόμενους αγοραστές επιλέγει κατοικία με δύο υπνοδωμάτια και άνω. • • • ΧΡΗΜΑ 75

ανάλυση

WALMART INC. Εταιρία Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, ΗΠΑ [Bloomberg Ticker: WMT:US] [Reuters Ticker: WMT.N] Κλάδος Δραστηριότητας: Βασικά Καταναλωτικά Αγαθά / Λιανική & Χονδρική Πορεία Τιμής Μετοχής (Τελευταίο Έτος, σε $) 35.000.000

165 145

26.250.000

125 105

17.500.000

Τιμή Μετοχής 8 Απριλίου 2022 Χρηματιστήριο (σε $)

$ 157,41

Αρ. Μετοχών (σε εκατ.) Χρ. Αξία (σε εκατ. $) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.) Συντελεστής Beta

2.752 433.158 7.997.434 0,514

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 157,41 133,53 13,46% 12,94% 12,67%

Μέγ. 52 εβδ. ($) Χαμ. 52 εβδ. ($) Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

Πηγή: Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο

65 8.750.000

45 25

ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ

0 8/4/21

20/5/21

2/7/21

16/8/21

28/9/21

9/11/21 22/12/21

4/2/22

21/3/22

Πηγή: Χρηματιστήριο, Yahoo Finance. Τιμή Μετοχής (σε $)

Όγκος συν/γών

Πορεία Τιμής Μετοχής & Δείκτη (Τελευταία 5 Έτη, Βάση = 100)

Η Walmart Inc. προσφέρει ευκαιρίες αγορών προς τους καταναλωτές τόσο σε καταστήματα λιανικής όσο και μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ παρέχει πρόσβαση και σε άλλες προσφορές υπηρεσιών της.

Αποτελέσματα Εξαμήνου 2022 & 2021 (Όμιλος, σε εκατ. $)

220

H1 2022

H1 2021

279.358

2,57%

272.364

Μικτό Κέρδος

70.903

4,81%

67.649

EBITDA

19.565

16,15%

16.845

Κέρδη προ Φόρων

9.767

-30,44%

14.042

Καθαρά Κέρδη μφδμ

7.006

-33,06%

10.466

Κύκλος Εργασιών

165

110

Σημείωση: Το οικονομικό έτος της Εταιρίας ολοκληρώνεται στις 31 Ιανουαρίου κάθε έτους.

0 4/11/17 17/10/17 26/4/18 31/10/18 13/5/19 15/11/19 27/5/20 1/12/20 10/6/21 15/12/21 S&P 500

Μετοχή

Πηγή: Χρηματιστήριο, Yahoo Finance.

Το έτος 2022 αναφέρεται στη χρονική περίοδο Φεβρουάριος 2021-Ιανουάριος 2022.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιριών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ & ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ www.vrs.gr - Έτος Ίδρυσης: 2002 Αθήνα - Λουξεμβούργο, Τηλ. +30 210 321 95 57, +30 6945 851 420, +352 661 337 023 Email: info@vrs.gr ; info@valueinvest.gr

Μάιος - Ιούνιος 2022

• Για τις ανάγκες σύνταξης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων • Για την εξεύρεση της αξίας μιας επιχείρησης σε θέματα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συμμετοχής στρατηγικού επενδυτή • Για θέματα φορολογικής συμμόρφωσης και για την ανάγκη ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίων

Βασικά Χρηματοοικονομικά Μεγέθη & Δείκτες, Περίοδος 2016 – 2022 (Όμιλος, σε εκατ. $)

Πωλήσεις

EBITDA

ΚΠΦ

ΚΜΦΔΜ

P/Ε (x)

P/BV (x)

EV / EBITDA (x)

ΔΑΝΕΙΑ / ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (x)

ROE %

2016

482.130

33.559

21.638

14.694

29,5

5,2

13,9

0,49

17,57%

2017

485.873

32.844

20.947

13.643

31,7

5,4

14,1

0,48

16,94%

2018

500.343

30.966

15.123

9.862

43,9

5,4

14,9

0,42

12,20%

2019

514.405

32.635

11.460

6.670

64,9

5,4

14,4

0,57

8,38%

2020

523.964

31.555

20.116

14.881

29,1

5,3

15,0

0,60

18,25%

2021

559.151

33.700

20.564

13.510

32,1

4,9

13,6

0,51

15,43%

2022

572.754

36.600

18.696

13.673

31,7

4,7

12,5

0,41

14,88%

Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

Δείκτες Κεφαλαίου Κίνησης, Περίοδος 2017-2022 (Όμιλος, σε εκατ. $) 2017

2018

2019

2020

2021

2022

Πωλήσεις

485.873

500.343

514.405

523.964

559.151

572.754

Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.)

361.256

373.396

385.301

394.605

420.315

429.000

25,65%

25,37%

25,10%

24,69%

24,83%

25,10%

13.643

9.862

6.670

14.881

13.510

13.673

2,81%

1,97%

1,30%

2,84%

2,42%

2,39%

6.867

6.756

7.722

9.465

17.741

14.760

43.046

43.873

44.269

44.435

44.949

56.511

5.835

5.614

6.283

6.284

6.516

8.280

41.433

46.092

47.060

46.973

49.141

55.261

Μικτό Περιθώριο Κέρδους

Καθαρά Κέρδη μφδμ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους

Ταμειακά Διαθέσιμα

Ημέρες Αποθεμάτων

Ημέρες

Αποθέματα Ημέρες Πελατών

Ημέρες

Πελάτες Ημέρες Προμηθευτών

Ημέρες

Προμηθευτές Operating Cycle

Ημέρες

Cash Cycle (Ταμειακός Κύκλος)

Ημέρες

Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

www.vrs.gr - Έτος Ίδρυσης: 2002 Αθήνα - Λουξεμβούργο, Τηλ. +30 210 321 95 57, +30 6945 851 420, +352 661 337 023 Email: info@vrs.gr ; info@valueinvest.gr

Εξειδικευμένοι Χρηματοοικονομικοί Σύμβουλοι στη Δημιουργία Εταιρικής Αξίας και στους Τομείς των Εξαγορών & Συγχωνεύσεων. Έτος Ίδρυσης: 2002 ΧΡΗΜΑ 77

έρευνα - αγορά αυτοκινήτου

διά ταύτα .

ν ω δ ό σ ε ν ω τ η σ η ξ ύ α α ι γ » η χ ά Μ « ό μ σ ι ρ ω θ η λ π ν ο τ ενάντια σ Έρχονται καταιγίδες και στην Ελλάδα, όπως προβλέπει η Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, εστιάζοντας στον υπερδιπλασιασμό του χρέους και της επιβάρυνσης από την αύξηση των επιτοκίων που ενεργοποιεί, μετά από 11 χρόνια, η ΕΚΤ. Αλλά και της πτώσης της κατανάλωσης και της επένδυσης, εξαιτίας της ταυτόχρονης αύξησης τιμών και μείωσης εισοδημάτων/αγοραστικής δύναμης, της διόγκωσης της ανεργίας, που αποτελεί μία από τις διαβρωτικές συνέπειες του στασιμοπληθωρισμού, των αστρονομικών τιμών στην ενέργεια, των ελλείψεων βασικών αγαθών (ακόμη και πρώτης ανάγκης), της κορύφωσης των ανισοτήτων κατανομής, εξαιτίας και του φαύλου κύκλου τιμών και μισθών. Όλα αυτά σε μια συγκυρία στην οποία, όπως σημειώνουν ο Σάββας Ρομπόλης και ο Βασίλης Μπέτσης, ο πληθωρισμός «κουρεύει» την αγοραστική αξία των συντάξεων. Ενώπιον αυτών, το οικονομικό επιτελείο, γνωρίζοντας πως δεν μπορεί να επιδοτεί εσαεί, αναζητεί λύσεις για διεύρυνση του δημοσιονομικού χώρου. Μικρή έστω, αλλά ευρύτερη από την υφιστάμενη, για αυτό και η πολύ προσεκτική/μεθοδική στάση από την πλευρά του ΟΔΔΗΧ, για να βγει το καλοκαίρι (το πολλά υποσχόμενο τουριστικά) 78

Μάιος - Ιούνιος 2022

καταρχάς με διαχειρίσιμη την κατάσταση, και βλέπουμε... Προσώρας, το βάρος πέφτει στο «ψαλίδισμα» των επιδοτήσεων, ωστόσο η «μάχη» θα δοθεί στο πεδίο των εσόδων, και δη του ΦΠΑ. Στην αρχή της τουριστικής περιόδου, κατά την οποία, κατά γενική εκτίμηση, πλεονάζει η φοροδιαφυγή καθημερινότητας, για αυτό και το οικονομικό επιτελείο προτάσσει ελέγχους, επιθεωρήσεις, αποβάσεις κλιμακίων, ελεγκτές εφοδιασμένους με σκάνερ για τον έλεγχο της αυθεντικότητας των αποδείξεων κ.λπ. Στην Πλατεία Συντάγματος ευελπιστούν πως η «μάχη» των εσόδων θα κερδηθεί, ειδικότερα για το διάστημα Ιουνίου-Αυγούστου, με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Θόδωρο Σκυλακάκη, συγκρατημένα αισιόδοξο, με γνώμονα τα στοιχεία Απριλίου. Ενδεικτικά, αναφέρονται τα έσοδα 3,992 δισ., αυξημένα κατά 506 εκατ. (ή 14,5% έναντι του στόχου), ως στοιχείο που δικαιολογεί την εκτίμηση του γνώστη των «δημόσιων οικονομικών» Θόδωρου Σκυλακάκη. Αν τα στοιχεία Μαΐου είναι ανάλογα, θα μένει το κρίσιμο τρίμηνο να κερδηθεί για να φτάσει το οικονομικό επιτελείο Σεπτέμβριο-Οκτώβριο με περισσότερες αντοχές –συγκριτικά πάντα– ενόψει ενός χειμώνα που προοιωνίζεται πρωτόγνωρος.

Οικονοµική και επιχειρηµατική ενηµέρωση για απαιτητικούς αναγνώστες. Ουσιαστική και αξιόπιστη πληροφορία

Έµπειρη ανάλυση και αναζήτηση µέσα στην είδηση

∆ιεισδυτική, αλλά ψύχραιµη µατιά στα γεγονότα

banks.com.gr nplconﬁdential.com www.ethosmedia.eu

info@ethosmedia.eu

Γιατί να γίνετε συνδροµητής στο

;

Ζούµε (µε) την αγορά εδώ και 34 χρόνια. Ενηµερώνουµε ουσιαστικά και αξιόπιστα. Αναδεικνύουµε επιχειρηµατικές ευκαιρίες. Συνεχίστε εδώ:

https://ethos-group.eu/hrima-mag/ και επιλέξτε FULL PACK ή DIGI PACK Περισσότερες πληροφορίες στο Τµήµα Συνδροµών στο email: hrima-subscriptions@ethosmedia.eu ή στο τηλέφωνο: 210 998 4908 (κα Βούλα Βασιλικού)

CMY

ΧΡΗΜΑ

www.banks.com.gr

ΧΡΗΜΑ τ.458/ 05-06.2022

ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τα «στοιχήματα» και τα «ανοιχτά μέτωπα»

ΕΙΝΑΙ ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ ΣΑΣ.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ESG

ΟΣΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΞΙΑ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

Όταν οι επιχειρήσεις συναντούν την κοινωνία

ΕΥΘΥΝΗ ΜΑΣ,

Γιώργος Πατσής

CEO & Συνιδρυτής, Obrela Security Industries

«H Obrela βάζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της κυβερνοασφάλειας»

2022: ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ*

X+7 R

563

SS POS RE

ΚΕΜΠ. KAΛΛΙΘΕΑΣ P

ISSN 1105-0470

*Αναφορικά με τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, μέσω πιστοποιημένων έργων αντιστάθμισης.

S PO

21-0117

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.458 / 05-06.2022 / € 6,00

Women in Business: Οι πρωταγωνίστριες του ελληνικού επιχειρείν

ΧΡΗΜΑ #458, Μάιος - Ιούνιος 2022

Articles inside

9th DIGITAL BANKING FORUM

WOMEN IN BUSINESS

4th NPL SUMMIT

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ESG