Brexit a obowiązki przewoźnika i spedytora

BREXIT

A OBOWIĄZKI PRZEWOŹNIKA I SPEDYTORA

Wynegocjowane pod koniec 2020 roku porozumienie w sprawie warunków zawartych w umowie o współpracy pomiędzy Unią Europejską i Wielką Brytanią, ma umożliwić łatwiejsze przejście do nowego stanu prawnego we wzajemnych relacjach. Dzięki temu zmniejszone zostaną negatywne skutki, wynikające z zakończenia okresu przejściowego. W umowie uregulowano między innymi kwestie wykonywania przewozów w transporcie drogowym, lotniczym i morskim, by zapewnić branży transportowej możliwość dalszego funkcjonowania w przewozie towarów. Obowiązki spedytora Wśród obowiązków spedytora wyróżnić należy między innymi: • przygotowanie instrukcji przewozu dla przewoźnika, w tym dobór trasy, środka transportu czy warunków w przewozie, • pakowanie, oznakowanie prawidłowej wagi towaru, załadunek, przeładunek i rozładunek w celu przygotowania przesyłki do przewozu, • pilnowanie warunków składowania oraz monitorowanie ich przestrzegania, • organizowanie odpraw celnych, • sprawdzanie przesyłki w trakcie samego przewozu, • sprawdzanie miejsca położenia przesyłki, • informowanie osób zainteresowanych (takich, jak urząd celny czy zleceniodawca) o ewentualnych problemach w przewozie • weryfikowanie stanu towaru i jego opakowania przed oddaniem towaru do przewozu. Jednym z elementów spedycji jest obsługa celna – a co za tym idzie, obowiązek zgłoszenia towarów organom celnym. Tym samym trzeba uwzględnić rodzaj towaru i zabezpieczenie wszystkich wymaganych prawem czynności. Czynności te można określić na podstawie systemu zintegrowanej taryfy celnej UE TARIC, bądź taryfy celnej Wielkiej Brytanii. Do zapewnienia prawidłowego przewozu, w ramach wymogów nałożonych prawem, potrzebna będzie charakterystyka towaru i tłumaczenie dokumentów. Obowiązkowe również jest dopilnowanie, aby drewniane opakowania do przewożonego towaru spełniały wymogi konwencji międzynarodowej ISPM 15. Uwzględnić trzeba ponadto kontrole granicznego inspektora fito-sanitarnego, epidemiologicznego, weterynaryjnego, inspekcji handlowej oraz inspekcji artykułów rolno-spożywczych, przed przewozem towaru z/ do UE lub z/do UK. Kontrole te należy wykonać przed zgłoszeniem celnym do procedury wywozu lub przed procedurą dopuszczenia do obrotu. Do obowiązków spedytora należy również przejęcie na siebie odpowiedzialności w zakresie komunikacji z organami celnymi, aby asekurować zaplecze formalno-dokumentacyjne dla przewoźnika, a szczególnie dla kierowcy. Dokonać należy także zgłoszeń w zakresie deklaracji bezpieczeństwa, zgłoszeń celnych do procedury celnej i zabezpieczenia należności celno-podatkowych na terenie Wielkiej Brytanii (wraz z Irlandią Północną). Brak powodzenia w tym zakresie spowoduje postój kierowcy z towarem na przejściu granicznym do czasu dopełnienia formalności. Następstwem takiej sytuacji może być szukanie konkurencji, potrafiącej nas wesprzeć w czynnościach, lub zawrócenie przewozu

z powrotem, w celu dopełnienia formalności prawnych. W obu przypadkach dla spedytora oznacza to znaczny wzrost kosztów obsługi i przewozu (czas pracy kierowcy i środka transportu), którego żadna ze stron transakcji (przewoźnik i zlecający usługę) nie pokryje. Przewóz towarów po Brexicie Od dnia 1 stycznia 2021 roku, przewoźnicy drogowi mogą dalej wykonywać przewóz towarów z/do Unii Europejskiej - z/do Wielkiej Brytanii bez dodatkowych wymogów. Oznacza to, że dotychczasowa licencja transportowa jest wystarczająca. Zmiana jednak następuje w obowiązku posiadania wspomnianej licencji w środku transportu (pojeździe). Dodatkowo należy pamiętać, że wprowadzono ograniczenia w liczbie wykonywanych transportów oraz opłaty za HGV na terenie Wielkiej Brytanii (opłata za pojazd ciężarowy na terenie Zjednoczonego Królestwa). Na terytorium tego kraju nadal uznawane są dokumenty, wymagane przy przewozie towarów transportem drogowym w UE, takie jak licencje transportowe czy uprawnienia kierowców. Poza tym w umowie pomiędzy Unią Europejską i Wielką Brytanią znajdujemy zapisy, pozwalające na przewóz towarów z/do i przez terytorium państwa trzeciego (poza UE i Zjednoczonym Królestwem), w procedurze celnej tranzytu lub bez. Warunek - pierwszy transport (w pierwszą drogę) będzie odbywać się z towarem. Co do zasady, wymogi dotyczące dostępu do brytyjskiego rynku oraz do zawodu kierowcy są analogiczne do wymogów Unii Europejskiej. Zatem nie będzie żadnych zmian w tym zakresie dla przewoźników drogowych i ich kierowców. Granica celna Istotną zmianą, wywołaną wystąpieniem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, jest granica celna i obowiązki formalno-prawne z nią związane. Jeżeli transport rozpoczyna się po stronie UE i towar zostaje przewieziony do Zjednoczonego Królestwa, to kierowca musi posiadać dokumenty, dotyczące odprawy celnej w wywozie (Wywozowy Dokument Towarzyszący – EAD). Powinny być one opatrzone kodem kreskowym i numerem MRN (numer odprawy celnej), wraz z dokumentem CMR i dokumentami dotyczącymi towaru – takimi, jak faktura lub co najmniej packing list. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku wywozu towaru z Wielkiej Brytanii. Jeżeli kierowca do procedury wywozu (EAD) nie będzie posiadał zgłoszenia celnego do procedury tranzytu T1 (Tranzytowy Dokument Towarzyszący – TAD), może się okazać, że po przekroczeniu granicy będzie go czekać przymusowy postój. Potrwa on do czasu uregulowania formalności celnych. W takim przypadku spedytor musi poszukać rozwiązania tego problemu. Zresztą, przewoźnik sam może być przedstawicielem podmiotu gospodarczego w sprawach celnych, w pełnym lub częściowym zakresie. W takiej sytuacji, jeżeli spedytor nie dopilnuje obowiązków zgłoszenia towaru w zakresie bezpieczeństwa, przewoźnik może sam dokonać tej czynności. Do tego celu będzie potrzebował numeru EORI po jednej i drugiej stronie granicy celnej. Niestety, obowiązek zgłoszenia przywozowej deklaracji skróconej, co do zasady ciąży na przewoźniku. Oznacza to, że może on znaleźć się w sytuacji obowiązku dopełnienia wymogu formalnego, jakim jest kontakt z organem celnym, przy pomocy elektronicznego przetwarzania danych. Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2021 roku wznowione zostały kontrole graniczne pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską. Obowiązują także procedury celne, fitosanitarne, weterynaryjne, a także nowe zasady organizacji ruchu na granicy zewnętrznej UE z Zjednoczonym Królestwem. Ważniejsze pojęcia i oznaczenia EAD. Wywozowy Dokument Towarzyszący. HGV. na terenie UK - opłata za pojazd ciężarowy na terenie Zjednoczonego Królestwa. MRN. Numer odprawy celnej. TAD. Tranzytowy Dokument Towarzyszący - procedura tranzytu T1. TARIC. Zintegrowana taryfa celna UE.

O autorce

dr Izabella Tymińska, ekspert celny. Zajmuje się doradztwem z zakresu przepisów prawa celnego, importem i eksportem towarów i usług, analizą finansowo-ekonomiczną kontraktów międzynarodowych. Specjalistka od spraw z tzw. „górnej półki trudności”, zawiłych i nietypowych. Wieloletni pracownik Urzędu Celnego. Przez wiele lat pracowała dla firm logistycznych i spedycyjnych, gdzie piastowała m.in. funkcję członka zarządu. Jest wykładowcą na Akademii Sztuki Wojennej na Wydziale Zarządzania i Dowodzenia w Instytucie Logistyki w Warszawie. Wykładała w Szkole Wyższej w Warszawie ALMAMER, Wyższej Szkole Cła i Logistyki czy Uczelni Techniczno – Handlowej. Absolwentka Ekonomii, Logistyki, Stosunków Międzynarodowych, Zarządzania oraz Ekonomiki Obronności.