100
Enplegua eta Berrikuntza Wats Team elkarrizketa
HezkuntzaGidaliburua2021
“Kirolak eta enpresak antzekotasun ugari dituzte” Antonio Pipaónek, Lander Iraragorrik eta Alex Navarrok duela 4 urte sortu zuten WATS. Hainbat kanalen bidez, enpresa hau kirol-munduan indarkeria desagerrarazten saiatzen da. Hiru ekintzaile gazte hauek Julen Guerrero, Vicente del Bosque, Xabi Prieto eta Jero García dituzte, besteak beste, bere kolaboratzaileen sarean. Elkarrizketa honetan, Antonio Pipaónek WATS enpresari, kiroletako indarkeria motei eta lotutako gaiei buruz hitz egiten du. Zer da eta nola jaio zen WATS? WATS duela 4 urte Mondragon Unibertsitatearen ingurunean, Bilbon, jaio zen startup bat da, kirolean indarkeria desagerrarazteko erakunde bihurtzeko misioa duena. Hiru sortzaileak MU ingurunekoak gara, Mondragon Team Academykoak. Kirolari afizionatuak izan gara, baina asteburuetan kirol partidak eta lehiaketak ikustera joan eta gero, indarkeria handiagoa ikusi genuen. Kiroletan indarkeriaz hitz egiten dugunean, jokoan gatazka bat datorkigu burura, epaileari aurre egiten dion aita, jokalarien arteko borroka, mehatxuak... Gaian sakonduz, ikusten duguna da kirolean indarkeria hau iceberg bat bezalakoa dela. Uretatik kanpo dagoen goialdean, ekintza hauek ikusten ditugu, baina benetako arazoa urpean dauden eta hain esplizituak ez diren ekintza guztietan dago: tratu txarrak, intimidazioa, mehatxuak, jazarpena, ziberjazarpena... Bullyinga gaur egun besteekin alderatuta normalizatuagoa dagoen gaia da, hala nola sexu abusuak, eta badakigu zein den eskoletan dagoen arazoa, baina kirol ingurunera joaten garenean aldagela batzuk ikusten ditugu, mugikorrak, dutxak, entrenatzaileak 10, 12 edo 15 urteko neska-mutil horiek aldageletan bakarrik uzten ditu eta arazo horiei guztiei aurre egitea oso zaila da. Hausnarketa horretatik sortu zen Mondragon Unibertsitatean lan egin genuen gure metodologia eta gure asmoa da kirol zelaira eramatea.
“Kirolean homosexualitatea ez da normaltasunez tratatzen” Bi urtez metodologia lantzen aritu ondoren, kirol teknikariei prestakuntza eskaintzen hasi ginen. Lineako prestakuntza plataforma bat dugu eta 800 entrenatzaile baino gehiago prestatu ditugu. Kirolean indarkeria prebenitzeko Estatuko lehen
unibertsitate prestakuntza da. Ekimenak daude, baina oso gutxi, eta, zorionez, itxialdian haurrak eta nerabeak babesteko aurreproiektua onartu zen, eta laster horrek guztiak kirol arloan izango duen eragina zehaztuko duen atala emango da. Lege honek dioenez, adingabeekin harremanetan dauden pertsona guztiek trebakuntza izan behar dute, kirol klub guztiek gai horietan espezializatutako pertsona bat izatea. Prestakuntza entitate gisa Mondragon Unibertsitatearekin dugun harremanaren ziurtagiria dugu eta guretzat oso onuragarria da.
“Lehiaketak gure buruaren bertsiorik onena lortzera bultzatzen gaitu” Nolakoa da zuen taldea? Sortzaileak Mondragon Unibertsitatean elkartu ginen 3 pertsona gara eta lan egiten dugun heinean, izan ditzakegun beharrak ikusten ditugu. Negozio ingurunea dugu eta taldea sendotzen ari gara kudeaketan, psikologian, gatazken kudeaketan... arlo horretako profesionaletatik hasi eta proiektuarekin bat egin duten pertsona garrantzitsuenetaraino, hala nola Julen Guerrero, Xabi Prieto, Vicente del Bosque... 3 ekintza ildo ditugu. Lehenengoa sentsibilizazioa da, hau da, hitzaldi eta ekitaldi desberdinak antolatzen ditugu, enpresako kide diren pertsona horiek parte hartzen dutenak. Prestakuntza atal bat ere badugu, bata kirol ekitaldietara zuzendua eta bestea familiei zuzendua, eta gure online prestakuntza plataforma propioa dugu, non ikusten ari garen bizi dugun egoera pandemikoa dela eta, beste arazo batzuk sortzen ari direla, hala nola bizimodu sedentarioa, haurren gizentasuna... Eta beste gai garrantzitsu bat komunitatearena da, non entrenatzaileak etorri, entrenatu eta desagertzen ez diren, baizik eta eduki hori han geratzen den. Hirugarren hanka esku-hartzea da. Hemen ikusi genuena da sentsibilizazioa eta prestakuntza sustatzen egon gaitezkeela, bikaina dena, baina egunerokoan biktimak izaten jarraituko dugu eta ikusi behar dugu biktima horiek nola zerbitzatu ditzakegun. Ikusi genuen kanal bat behar zela telefono zenbaki zehatz batekin, pertsona bat harremanetan jartzeko eta laguntza zerbitzua eskaintzeko. Psikologo eta bitartekari sare bat dugu taldean eta, kasuaren ara-
bera, entitate batera edo bestera bidaliko dugu. Kanal hau iazko apirilean sortu zen eta orain arte 30 kasu kudeatu ditugu, eta horrek baieztatzen du kanal hori beharrezkoa zela. Zein balio sustatzen ditu WATSek? Guretzat garrantzitsua den zerbait taldean ikastea da, lehia izan arren. Lehiaketak gure buruaren bertsiorik onena lortzera bultzatzen gaitu, baina lehia hori baloreen sustapenetik ulertu behar da, hala nola inklusioa, aniztasuna, talde jokoa... lehiaketatik ihes egin gabe. Bestalde, arazo horiei nola aurre egiten diegun dago, izan ere, askotan estadio batean egin ohi diren ekintza bortitzetan konponbidea zigorra da, debekua edo gurasoak zelaitik ateratzea... eta hori ez da irtenbide integratzaile bat. Aita eta ama horiek dira umea jolastera eramaten dutenak, taldeko kuota ordaintzen dutenak... beraz, gurasoak kentzeak ez du zentzu handirik. Konponbide integratzaileak defendatu behar ditugu, prestakuntzatik eta prebentziotik hasita. Zer prestakuntza eskaintzen duzue? Badirudi elkarren artean zerikusirik ez duten bi lerro direla, baina bai, gure helburua programa desberdinen bidez kirol testuinguruarekin harremanetan egotea baita. Programa hauen bidez ikusten ari gara kirol ekosistema asko hazten ari dela, sektore oso indartsua dela zehazki Euskadin, eta zegoen eskaintza akademikoa nahiko urria zela. Duela pare bat urte hasi ginen Kirol Berrikuntzako graduondokoarekin, hau da, dagoeneko kirol arloko ibilbidea duten pertsonei zuzenduta. Programa hau urrian hasten da hirugarren edizioarekin. Bestalde, Berrikuntza eta Kirol Negozioen Kudeaketa masterra dago, gutxi gorabehera 22 eta 28 urte bitarteko graduatu berrien profiletarako. Esan al daiteke kirolean indarkeria areagotzen joan dela? Esan dezakeguna da kirolean indarkeria gutxiago egon zela; orain gehiago dago. Egia da orain indarkeria fisiko gutxiago egon daitekeela, baina badago ezjakintasuna tratu txarrak, indarkeria, sexu abusuak, umiliazioak eta jazarpenak bezalako gaietan. Hori da gehien hazi den zatia eta ezezagunena dena. Badirudi arazoa ez dela existitzen. Gai honetan dagoen azken ikerketak, Europa mailan, dio kirolarien % 75ek biolentzia mota bat jasan dutela beren karreran zehar, heren batek jazarpena izan duela eta hamarretik batek sexu abusu mota batzuk jasan dituela. Beraz, arazoa ezezagunak di-
