Η εξέλιξη των υποδομών στην Ανταρκτική

ΗΑνταρκτική , αποτελεί ένα τεράστιο, περίεργο τοπίο 14 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, το οποίο οι εξερευνητές, οι επιστήμονες και οι κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να κατανοήσουν και να εκμεταλλευτούν. Παρόλο που η Ανταρκτική είναι μεγάλη σε έκταση, καθώς καλύπτει το 10% της επιφάνειας της Γης, οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί που χτίστηκαν εκεί ήταν μόλις το 1902, από Βρετανούς εξερευνητές. Η αυτοσχέδια τυπολογία κατασκευής, συχνά επενδυμένη με ξύλο και μονωμένη με τσόχα, συνεχίστηκε για δεκαετίες. Η πρόκληση αυτών των κτιριών η ανθεκτικότητα. Για παράδειγμα, ο πρώτος Βρετανικός ερευνητικός σταθμός Halley χτίστηκε το 1956, αλλά και παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι το 1968. Έπειτα, αντικαταστάθηκε με μια χαλύβδινη κατασκευή, τον σταθμό Halley II, με χρόνο ζωής μέχρι το 1973. Οι μεταγενέστερες μορφές Εικ. 7. Shackleton’s Hut, χτίστηκε το 1907 των σταθμών Halley διήρκεσαν μόνο 11, 9 και 15 χρόνια αντίστοιχα. Αντιλαμβάνεται κανείς έτσι τη δυσκολία σχεδιασμού και την ανάγκη για επιστημονικές βάσεις με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Λαμβάνοντας υπόψιν τη σκληρή πραγματικότητα για τις

κατασκευές στην ήπειρο, η μορφολογία και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δεν αποτέλεσαν ποτέ προτεραιότητα κατά τον σχεδιασμό των κατασκευών στην Ανταρκτική, μέχρι πρόσφατα. Σήμερα, ωστόσο, η αρχιτεκτονική σκηνή αλλάζει .

Ενώ η αρχιτεκτονική στην ήπειρο από τις αρχές έως τα μέσα του 20ου αιώνα ήταν αυτοσχέδια, με προσωρινό χαρακτήρα και συνυφασμένη με την πρακτικότητα, η αλλαγή των πολιτικών ρευμάτων άλλαξε το τοπίο. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής του 1959, κήρυξε την ήπειρο αποστρατικοποιημένη ζώνη, προορισμένη στην επιστημονική έρευνα. Τις τελευταίες δεκαετίες, μια συνεχώς αυξανόμενη εισροή επιστημόνων, επιφορτισμένη με ολοένα και πιο περίπλοκα καθήκοντα και δυνατότητες, ώθησαν στην αναγκαιότητα του αρχιτεκτονικόυ σχεδιασμού. Η Ανταρκτική, αναζητά

πλέον μια αρχιτεκτονική που αρχίζει να ανταποκρίνεται σε ανθρώπινες ανάγκες και συναισθήματα, και όχι μόνο

στην επιβίωση. 11 Παρόλο που η Συνθήκη της Ανταρκτικής απαγορεύει την εξόρυξη ορυκτών από την ήπειρο, αυτή η

ρήτρα μπορεί να καταργηθεί μετά το 2048, ανοίγοντας το δρόμο για εγκαταστάσεις γεώτρησης και εξόρυξης, και μαζί με αυτό, πιθανόν μια νέα αρχιτεκτονική τυπολογία. Η κλιματική αλλαγή θα φέρει επίσης σημαντικές αλλαγές στην ήπειρο, με τις απώλειες στις στρώσεις πάγου να εκθέτουν περαιτέρω εδάφη και ορυκτά για εξόρυξη. Ακόμα κι αν η Συνθήκη της Ανταρκτικής ισχύει και συνεχίσει να απαγορεύεται η εξόρυξη, η αυξανόμενη χρήση του αυτοματισμού και της ρομποτικής από επιστημονικούς ερευνητές στην ήπειρο θα επηρεάσει αναμφίβολα την αρχιτεκτονική της ηπείρου.

Nielsen, From Shelter to Showpiece: The Evolution of Antarctic Stations., σελ. 3-7

Εικ. 8.

Ο σταθμός Halley III, θαμμένος στον πάγο

Εικ. 9. Σταθμός Princess Elisabeth