11061 bt 18 compleet mv 030613

Ondersteuning bieden bij activiteiten

> Inhoud > Cursus: Ondersteuning bieden bij activiteiten 5 > Tekstbron: Ondersteunen bij activiteiten 37 > Project: Een activiteitenboekje maken 51 > BPV: Een spelletjesmiddag organiseren 61

Colofon Uitgeverij

Edu’Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Auteur Klara Naaijer Titel Ondersteuning bieden bij activiteiten Vormgeving Binnenwerk: DBD design/Ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright

978 90 3721 1061 © 2013 Uitgeverij Edu’Actief b.v.

Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

cursus:

Ondersteuning bieden bij activiteiten

> Ondersteuning

bieden bij

activiteiten Inleiding In je werk als helpende zul je vaak assisteren bij activiteiten die de zorgvragers doen.

Je zult materialen moeten klaarleggen en de zorgvragers tijdens de activiteit soms moeten stimuleren en motiveren. Ook probeer je ze zo veel mogelijk zelf te laten doen. Dit doe je om hun zelfredzaamheid te bevorderen.

Na deze opdracht weet je welke verschillende soorten activiteiten er zijn voor de verschillende doelgroepen. Ook kun je vertellen welk doel je hebt met een bepaalde activiteit.

Je weet hoe je de activiteitenbegeleider kunt ondersteunen en helpt mee om materialen en middelen uit te zoeken, te gebruiken en daarna weer op te ruimen.

Casus De Boterbloem is een van de afdelingen in verzorgingshuis De Zonnestraal.

Op deze afdeling wonen mensen met verschillende zorgbehoeften. Ze hebben dus allemaal andere hulp nodig. Twee keer per week gaan de bewoners van De Boterbloem naar de activiteitenruimte om allerlei activiteiten te doen. Volgende week woensdag staat er een spelletjesmiddag gepland. De activiteitenbegeleiders hebben leuke spelletjes en activiteiten bedacht en ze hebben deze omschreven in een activiteitenplan. Inra, een van de activiteitenbegeleidsters, vraagt aan jou of jij voor deze middag een draaiboek wilt schrijven.

Tijdens de spelletjesmiddag heb je de taak om alle materialen en middelen bij de activiteiten klaar te leggen. Ook ondersteun je de activiteitenbegeleider bij de verschillende activiteiten en je helpt aan het eind van de middag mee met opruimen.

Zorgdossier Afdeling de Boterbloem maandag en woensdag Bestaat uit twaalf zorgvragers, van wie: - één slechtziende zorgvrager - één zorgvrager met diabetes - één zorgvrager met een glutenallergie.

Eindresultaat Een draaiboek maken bij een activiteit.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

7

Doelstellingen • • • • • •

Je kunt vijf verschillende soorten activiteiten noemen.

Je kunt vijf verschillende doelen van activiteiten noemen.

Je kunt geschikte activiteiten voor verschillende doelgroepen verzinnen.

Je kunt materialen en middelen bij activiteiten zoeken.

Je kunt je een zorgvrager op vier verschillende manieren stimuleren en motiveren.

Je kunt een draaiboek bij een activiteit schrijven.

Beoordelingscriteria Je wordt beoordeeld op: • het eindproduct • je aandeel tijdens de spelletjesmiddag • het inzetten van materialen en middelen • het stimuleren en motiveren van de zorgvrager.

8

Ondersteuning bieden bij activiteiten

> Voorbereiding Opdracht 1: Mindmap Waaraan denk je als je denkt aan ondersteuning bieden bij activiteiten? † Maak een mindmap over ‘ondersteuning bieden bij activiteiten’. † Bespreek de mindmap na met een medestudent. Vul zo nodig jouw eigen mindmap aan.

Opdracht 2: Hobby’s en vrijetijdsbesteding Iedereen heeft tegenwoordig zo veel verplichtingen! Kijk maar eens in je agenda. Vaak zijn het trainingen bij de sportclub, muziekles, het afspreken met vriendinnen of het werken bij de supermarkt. † Welke hobby’s/sport of andere activiteiten beoefen jij? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 3: Hoe druk heb jij het? † Vul jouw agenda voor de komende week in: Ochtend

Middag

Avond

Zondag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

9

† Welke activiteiten komen wekelijks terug en welke soms?

Wekelijks: __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Soms: __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 4: Waarom doe je de activiteiten? † Vul in het schema in waarom jij de activiteit doet: Activiteit

Doel van de activiteit (Waarom doe je het?)

† Hoeveel tijd ben je per week aan deze activiteiten kwijt? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Welke activiteit vind je het leukst en waarom? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Zijn er ook activiteiten die je moet uitvoeren terwijl je ze eigenlijk liever niet doet? † Noem er twee en geef aan waarom je ze toch uitvoert.

1. _____________________________________________________________________________________________ Waarom _____________________________________________________________________________________

10

Ondersteuning bieden bij activiteiten

2. _____________________________________________________________________________________________ Waarom _____________________________________________________________________________________ Welke activiteit(en) zou je erg graag willen doen, maar doe je niet omdat je er geen tijd/geld voor hebt? † Noem er één: __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 5: Categorieën bij activiteiten Er zijn veel verschillende activiteiten. Al deze activiteiten kun je in soorten en categorieën onderverdelen.

Tekstbron: 1. Soorten activiteiten

† Weet jij welke twee categorieën we onderscheiden bij activiteiten?

Noem ze allebei: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ † Uiteraard hebben beide categorieën voor- en nadelen. Weet jij welke dit zijn? Noem twee voor- en nadelen: Activiteit

Voordelen

Nadelen

1

2

† De twee categorieën uit de voorgaande vragen kun je ook nog weer onderverdelen in zes soorten activiteiten. Schrijf ze alle zes op: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ 5. _____________________________________________________________________________________________ 6. _____________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

11

Opdracht 6: Activiteiten Kun jij de volgende activiteiten verbinden met de juiste soort? †Noteer de zes verschillende soorten activiteiten in de hokjes.

1.

2.

3.

4.

5.

†Trek lijntjes van de foto naar de juiste soort activiteit.

Gymnastiek.

Voetballen.

Bloemschikken.

\

Helpen handen wassen.

Zorgvrager wassen.

Puzzels maken.

Bingoavond.

Geheugentraining.

Samen opruimen.

Wandelen.

12

Ondersteuning bieden bij activiteiten

6.

Opdracht 7: Soorten activiteiten † Bedenk voor elke soort activiteit drie voorbeelden. Zorg ervoor dat je steeds activiteiten voor verschillende doelgroepen bedenkt.

Sociale activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Sportieve activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Educatieve activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Recreatieve activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Huishoudelijke activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Verzorgende activiteiten 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

13

Opdracht 8: Verschillende wensen Als helpende werk je vaak met verschillende doelgroepen. Niet alle activiteiten zijn geschikt voor iedere doelgroep. Je gaat niet een potje voetballen met ouderen en bloemschikken is voor peuters niet echt geschikt.

Kun jij voor de volgende doelgroepen bedenken welke activiteiten geschikt voor ze zijn? †Noem bij iedere doelgroep twee activiteiten: Ouderen 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

Ouderen spelen een spel.

Baby’s 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

14

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Peuters/kleuters 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Schoolkind tussen 8-12 jaar 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Tieners 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Mensen met een lichamelijke beperking 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Mensen met een verstandelijke beperking 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 9: Creatieve activiteiten De klas wordt opgedeeld in vijf groepjes: • kleuters • tieners • mensen met een verstandelijke beperking • mensen met een lichamelijke beperking • ouderen.

Elk groepje bedenkt een creatieve activiteit voor een van de andere groepjes. Zorg dat alle groepjes een activiteit kunnen uitvoeren.

• Beschrijf de activiteit.

• Benoem welke materialen en middelen je nodig hebt.

• Beschrijf waarom je juist deze materialen en middelen voor deze doelgroep hebt gekozen.

• Beschrijf waarom deze activiteit geschikt is voor deze doelgroep.

• Voer de activiteit uit.

Opdracht 10: Liedjes zingen † Werk in tweetallen. Het ene tweetal zoekt een liedje op dat je met kleuters kunt zingen. Het andere tweetal zoekt een liedje op dat geschikt is voor dementerende ouderen van de dagopvang.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

15

† Bedenk bij het liedje ook bewegingen die je met de kleuters en ouderen kunt doen. † Oefen het liedje met de bewegingen. † Presenteer het liedje aan het andere tweetal. Laat dat tweetal meedoen met de bewegingen bij het liedje. † Wissel daarna van rol. † Bespreek met elkaar hoe de uitvoering van de liedjes ging. Denk aan de volgende aandachtspunten: • Was het liedje geschikt voor de doelgroep?

• Waren de bewegingen geschikt voor de doelgroep?

Opdracht 11: Trainen van het geheugen † Waarom is het juist voor oudere (dementerende) mensen belangrijk om alle zintuigen te prikkelen bij activiteiten die gericht zijn op het trainen van het geheugen? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Noem de vijf zintuigen.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ 5. _____________________________________________________________________________________________ † Geef bij elk zintuig een voorbeeld van een activiteit die je met een oudere (dementerende) zorgvrager kunt doen om herinneringen op te roepen. __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 12: Snoezelruimte † Wat is een snoezelruimte? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

16

Ondersteuning bieden bij activiteiten

† Noem drie kenmerken van de inrichting van een snoezelruimte.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ † Noem twee doelgroepen waarvoor de snoezelruimte belangrijk is.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 13: Reminiscentie Wanneer je met ouderen werkt, heb je vast al eens gemerkt dat ouderen graag over vroeger praten. Soms vertellen ze je elke dag hetzelfde verhaal.

Jij kunt dit zelfs vervelend gaan vinden. Voor ouderen is het juist erg goed dat ze veel over vroeger kunnen praten.

Tekstbron: 3 Reminiscentie

† Waarom is het goed voor de oudere zorgvrager om over vroeger te praten? __________________________________________________________________________________________________ Behalve het praten over vroeger zijn er nog meer manieren om met de oudere zorgvrager het geheugen te trainen. † Welke manieren ken jij? Noem er twee.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Wanneer je activiteiten doet met ouderen, zijn dit vaak reminiscentieactiviteiten. † Wat is reminiscentie? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Noem vijf reminiscentieactiviteiten.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ 5. _____________________________________________________________________________________________ Behalve het doen van reminiscentieactiviteiten kun je op andere manieren met ouderen praten over vroeger.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

17

† Kun jij dagelijkse activiteiten noemen waarbij je herinneringen kunt ophalen? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 14: Reminiscentieactiviteit Je gaat nu samen met een medestudent een reminiscentieactiviteit doen. † Ga op zoek naar 10 tunes of fragmenten van kinderprogramma’s (www.youtube.com). † Raad welk programma het is. † Welke herinneringen komen bij jou naar boven?

Opdracht 15: Plan van aanpak † Bedenk een reminiscentieactiviteit voor een groepje oudere zorgvragers en werk deze volgens een plan van aanpak uit. † Wat is de activiteit? † Welke materialen en middelen heb je hiervoor nodig? † Hoe zorg je voor de veiligheid?

Opdracht 16: Doelen van activiteiten Natuurlijk doe je al die verschillende activiteiten met je zorgvragers niet zomaar. In je eigen schema (opdracht 4) heb je al aangegeven waarom jij zelf bepaalde activiteiten doet. † Noem de acht doelen van het doen van activiteiten met zorgvragers: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ 5. _____________________________________________________________________________________________ 6. _____________________________________________________________________________________________ 7. _____________________________________________________________________________________________ 8. _____________________________________________________________________________________________

18

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Tekstbron: 2. Doelen van activiteiten

† Kun jij aangeven wat het doel van de volgende activiteiten is?

Voorbeeld van een activiteit

Doel van de activiteit

Een knutselwerkje doen met een kind Tijdens de douchebeurt het washandje aan de zorgvrager geven Een verloting organiseren in de soos Met een groep gehandicapte zorgvragers gaan wandelen Een weerbaarheidstraining aanbieden aan jongeren Liedjes van vroeger zingen met de ouderen Een project over andere culturen op school

Opdracht 17: Meerdere doelen per activiteit Sommige activiteiten hebben meerdere doelen. Als er op maandagochtend ‘bewegen met ouderen’ op het programma staat, dan doet men dit om de ouderen actief bezig te laten zijn. Maar vaak is het voor de oudere mensen ook erg ontspannend en het bevordert het sociale contact.

Eén activiteit met drie doelen dus! † Weet jij nog andere activiteiten die meerdere doelen hebben?

Noem er vier en verklaar je antwoord.

1. _____________________________________________________________________________________________ Heeft meerdere doelen omdat ________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________________________________ Heeft meerdere doelen omdat ________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

19

3. _____________________________________________________________________________________________ Heeft meerdere doelen omdat ________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

4. _____________________________________________________________________________________________ Heeft meerdere doelen omdat ________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 18: Het activiteitenplan Je kunt natuurlijk niet zomaar een activiteit gaan doen met een groep zorgvragers. Je moet dit goed voorbereiden. Hiervoor kun je het activiteitenplan doorlezen. Als helpende hoef je geen activiteitenplan te kunnen schrijven. Jij mag wel helpen bij de voorbereiding. † Wie schrijft het activiteitenplan meestal?

Omcirkel het juiste antwoord: 1. de leidinggevende 2. de verzorgende 3. de activiteitenbegeleider † Wat staat er in een activiteitenplan beschreven? Noem vier punten.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ † Noem drie taken die jij als helpende zou kunnen krijgen bij de voorbereiding van een activiteitenplan: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ Wanneer iemand een activiteitenplan opstelt, probeert hij zo veel mogelijk rekening te houden met wat een zorgvrager wil of kan. Daarnaast wil iemand antwoord krijgen op de 5 W-vragen.

20

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Tekstbron: 4. Het activiteitenplan

† Vul in waar de 5 W’s voor staan: 1. W = ________________________________________________________________________________________ 2. W = ________________________________________________________________________________________ 3. W = ________________________________________________________________________________________ 4. W = ________________________________________________________________________________________ 5. W = ________________________________________________________________________________________

Opdracht 19: Het W-vragenschema † Lees de volgende casus en vul daarna het W-vragenschema in: In het verzorgingshuis waar jij stage loopt, is Inra de activiteitenbegeleidster die vaak de activiteiten voor de zorgvragers bedenkt. Zij heeft nu een plan bedacht voor de activiteiten van de komende drie weken. Ze heeft dit gedaan rondom het thema winter. Alle activiteiten zullen daarom iets te maken hebben met dit onderwerp. De helpende Zorg & Welzijn mag Inra assisteren bij de activiteiten. Inra heeft de volgende activiteiten bedacht: • een wintertafel maken in de gang van het verzorgingshuis • samen een wandeling maken in de warme winterochtendzon • liederen zingen rondom het thema winter • bloemstukjes maken met het thema winter • boeken lezen die over de winter gaan.

W-vraag

Antwoord

W1: W2: W3: W4: W5:

Opdracht 20: Voorbereiding Je ziet nu dat er binnen de winteractiviteit verschillende deelactiviteiten zijn.

Je zult deze allemaal apart moeten voorbereiden. Voor de winterse bloemstukjes heb je natuurlijk heel andere dingen nodig dan voor liederen zingen.

Inra vraagt jou te helpen bij de voorbereiding van de thematafel. Wat zou je hiervoor allemaal moeten regelen? † Noem vier dingen.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

21

3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 21: Evalueren Wanneer je een activiteit hebt gedaan met de zorgvragers, ga je samen met Inra evalueren.

Tekstbron: 9. Het evalueren van een activiteit

† Wat betekent evalueren?

Evalueren = _________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Welke gesprekspunten zijn belangrijk tijdens de evaluatie van een activiteit? Noem er vier: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ † Wat doe je met de uitkomsten van een evaluatiegesprek? __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 22: Veiligheid Het is natuurlijk erg belangrijk dat jij bij het uitvoeren van activiteiten zorgt voor de veiligheid van de zorgvrager. † Waarom is dit zo belangrijk? __________________________________________________________________________________________________ † Waarom zijn de volgende situaties niet veilig? Beschrijf wat mis kan gaan bij elke situatie. Geef ook aan hoe jij in elke situatie voor veiligheid kunt zorgen.

• Geen mat onder de bank bij de gymles van kleuters. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ • Scharen op de knutseltafel van peutertjes. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

22

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Tekstbron: 7. Veiligheid

• Kleine voorwerpen in de box van de baby. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ • Objecten in de gemeenschapsruimte van ouderen. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ • Strijkijzer in de keuken van de woning van mensen met een verstandelijke beperking. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 23: Opruimen Na het doen van een activiteit moet er natuurlijk worden opgeruimd. Dit moet uiteraard goed gebeuren.

Tekstbron: 8. Opruimen

† Noem drie punten die belangrijk zijn bij het opruimen na het doen van een activiteit: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 24: Het activiteiten programma Naast het activiteitenplan heb je ook een activiteitenprogramma. Dit is een soort van maand-/week-/dagoverzicht. Hierin staan alle activiteiten die een zorgvrager gaat doen gedurende de dag (of week/maand).

Soms is een activiteitenprogramma voor één zorgvrager geschreven en soms geldt het voor meerdere personen. † Kijk naar het activiteitenprogramma en beantwoord daarna de vragen:

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

23

Weekprogramma voor mevrouw De Vries Dag

Tijd

Activiteit

Waar

Bijzonderheden

Maandag

15.00-20.00

Verjaardag dochter

N.v.t.

Mevrouw eet niet mee.

Dinsdag

09.30-10.30

Bewegen voor ouderen

Gymzaal

Woensdag

13.30-15.30

Bloemschikken

Activiteitenruimte

Donderdag

10.00

Fysiotherapie

Praktijk in dorp

Vrijdag

20.00-21.00

Bingo

Recreatiezaal

Zaterdag

10.00-12.00

Naar de markt

In het dorp

Gaat samen met de andere dames in de taxi naar het dorp.

Zondag

9.00-10.30

Kerkdienst

Rooms-katholieke kerk in het dorp

Zoon haalt mevrouw op.

Mevrouw heeft begeleiding nodig.

1. Voor wie is dit activiteitenprogramma bedoeld? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 2. Maak het hokje waarin de wekelijkse activiteiten staan rood.

3. Waarom denk je dat deze activiteiten wekelijks terugkomen? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 4. Maak het hokje waarin de activiteiten staan die soms terugkomen groen.

5. Hoe weet je dat dit geen wekelijks terugkerende activiteiten zijn? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 6. Zoals je ziet staat er op dinsdagochtend ‘bewegen voor ouderen’ op het programma. Wat zou jij als helpende kunnen doen voordat de zorgvrager naar deze activiteit gaat? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

24

Ondersteuning bieden bij activiteiten

_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ Zijn er nog andere activiteiten waarbij jij als helpende kunt assisteren (tijdens of voorafgaand aan de activiteit)? † Noem de activiteit en de manier waarop jij kunt helpen: Activiteit:

Hoe kun jij assisteren?

Bewegen voor ouderen

Opdracht 25: Stimuleren en motiveren Soms hebben zorgvragers niet zo veel zin om mee te doen aan een activiteit. Dit kan verschillende redenen hebben. Jij kunt proberen hen te motiveren om toch mee te doen. Jouw eigen beroepshouding is daarbij erg belangrijk.

Tekstbron: 5. Stimuleren en motiveren van zorgvragers

† Bedenk vier redenen waarom een zorgvrager niet gemotiveerd zou kunnen zijn om mee te doen met een activiteit.

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ † Geef nu bij elke reden aan wat jij zou doen om de zorgvrager te stimuleren wel mee te doen: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________________________________ † Waarom is jouw beroepshouding zo belangrijk bij het stimuleren en motiveren van zorgvragers? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

25

† Bij het stimuleren en motiveren is het belangrijk om rekening te houden met wat de zorgvragers willen en kunnen. Waarom is dit zo belangrijk? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Noem nog drie punten die belangrijk zijn bij het stimuleren en motiveren van zorgvragers: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 26: Hoe zou jij het doen? † Kijk naar de volgende situaties. De helpende probeert de zorgvrager te motiveren. Dit lukt niet echt op deze manier. Hoe zou jij het anders aanpakken zodat de zorgvrager wel gestimuleerd wordt?

1. De bewoners van een woongroep spelen samen een spel op de Play Station: “Kom op jongens, we gaan een eindje wandelen in het bos. Jullie hangen de hele dag maar voor de Play Station. Zo komen jullie ook nog eens buiten!”

Helpende: Beter zou zijn: _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 2. Het lukt mevrouw Van Zanten tijdens de knutselmiddag niet om de figuurtjes uit te knippen.

“Zal ik het even doen? Dan zijn we tenminste voor 16 uur klaar!”

Helpende: Beter zou zijn: _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

26

Ondersteuning bieden bij activiteiten

3. Mevrouw Abdul zit tijdens het zanguurtje wat stilletjes in haar stoel en kijkt een beetje verdrietig.

“Als je nu niet meedoet, mag je straks ook niet mee buiten spelen!”

Helpende: “Nou, mevrouw Abdul, zo erg kan het niet zijn!

Kom, doe maar gezellig mee!”

Beter zou zijn: _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 4. Bij de dagopvang is meneer Kamermans aan het schilderen. Op een gegeven moment verft hij de boom blauw.

“Doe toch niet zo stom…

Bomen zijn toch niet blauw!”

: Helpende

Helpende: “Bent u nog niet helemaal wakker, meneer Kamermans??

Bomen zijn toch niet blauw??!!”

Beter zou zijn: ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

27

Opdracht 27: Materialen en middelen inzetten Bij het doen van activiteiten heb je vaak verschillende materialen en middelen nodig. Bij de voorbereiding is het belangrijk om goed te kijken welke spullen je nodig hebt. †Welke taken kan een helpende krijgen als het om de voorbereiding van materialen en middelen gaat?

1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 28: Materialen en middelen Hieronder zie je verschillende foto’s van materialen. †Kun jij ze bij de juiste activiteit zetten?

A.

B.

C.

D.

E.

F.

H.

I.

J.

K.

M. L.

28

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Tekstbron: 6. Materialen en middelen inzetten

Activiteit

Plaatje(s)

Categorie

Bloemschikken met ouderen Spelletjesmiddag bij de bso Voorleesmiddag op de peuterspeelzaal Knutselen op de dagbesteding † Noteer nu in de laatste kolom van het schema of dit een sociale, sportieve, educatieve of (re)creatieve activiteit is.

Opdracht 29: Materialen en middelen Bij activiteiten worden vaak materialen en middelen gebruikt, maar niet alle materialen zijn geschikt voor alle doelgroepen. † Hieronder staan vijf materialen. Geef bij alle materialen aan voor welke doelgroep ze geschikt zijn en voor welke juist niet.

Fopspeen: ____________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Boek over Jip & Janneke: _______________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Haaknaalden: ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Scharen/lijm/stiften: ______________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Voetbal: ______________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ † Hierna staan enkele activiteiten. Geef telkens aan welke soort activiteit het is en welke materialen en middelen jij hierbij zou klaarleggen. Noem bij elke activiteit drie middelen.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

29

Activiteit

Soort

Materialen en middelen

Baby in bad doen

Knutselmiddag voor kleuters

Bewoner helpen met zijn kamer opruimen

Voetbaltoernooitje voor de buurtjongeren

Opdracht 30: Waar of niet waar †Geef bij de volgende beweringen aan of ze waar of niet waar zijn: 1. Voordat je een activiteit uitvoert, moet je een activiteitenplan opstellen. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 2. Geheugentraining met een oudere bewoner doen, is een voorbeeld van een verzorgende activiteit. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 3. Kinderen op de peuterspeelzaal leren dat er sneeuw valt in de winter, is een voorbeeld van een educatieve activiteit. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 4. De bingoavond in een verzorgingshuis is een voorbeeld van een sociale activiteit. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________

30

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Tekstbron: Ondersteunen bij activiteiten

5. Een peuter een toren laten bouwen van kleine blokjes doe je voor de verstandelijke ontwikkeling. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 6. Huishoudelijke activiteiten zijn vooral gericht op de persoonlijke verzorging. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 7. Een activiteitenplan is altijd voor meerdere bewoners. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 8. Je hebt een demotiverende basishouding als je een enthousiaste uitstraling hebt. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 9. Je mag als helpende een zorgvrager straffen als hij niet mee wil doen aan een activiteit. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________ 10. Wanneer je gaat evalueren, kijk je terug op hoe je iets hebt gedaan. o Waar o Niet waar, omdat _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 31: Vaktermen uitgelegd Bij de ondersteuning van activiteiten kom je verschillende vaktermen tegen. † Leg de volgende termen uit en geef bij elke term ten minste twee voorbeelden: Educatieve activiteiten: __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

31

Bijvoorbeeld: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Geheugentraining: __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Bijvoorbeeld: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________ Kostenbewust werken (bij de ondersteuning van activiteiten): __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Bijvoorbeeld: 1. _____________________________________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________________________________

Opdracht 32: Toetsvragen † Lees de bron nog eens goed door. Ieder bedenkt tien toetsvragen bij deze beroepstaak. † Wissel de toetsvragen uit met je medestudent. † Probeer de vragen te maken. † Kijk elkaars antwoorden na en bespreek welke antwoorden goed of niet goed zijn. † Verbeter daarna zo nodig de vragen die je gemaakt hebt (misschien was een vraag onduidelijk).

32

Ondersteuning bieden bij activiteiten

> Uitvoering Opdracht 33: Het maken van een draaiboek Je bent nu veel te weten gekomen over het voorbereiden, uitvoeren en evalueren van activiteiten. Je weet hoe je de materialen en middelen moet verzamelen en kunt inzetten en je hebt geleerd hoe je zorgvragers moet stimuleren en motiveren om mee te doen.

Inra heeft verschillende activiteiten bedacht voor de spelletjesmiddag van volgende week woensdag. Alle activiteiten hebben te maken met het thema carnaval. Inra heeft in het zorgdossier beschreven hoeveel zorgvragers er komen en welke bijzonderheden er zijn met sommige zorgvragers. Je mag voor deze opdracht zelf bedenken welke activiteiten er zullen zijn, hoelang de activiteiten duren, welke materialen erbij nodig zijn en wie bij de activiteit moet assisteren. Houd hierbij rekening met de informatie uit het zorgdossier. † Aan jou nu de taak om een duidelijk en overzichtelijk draaiboek te schrijven voor deze middag.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

33

> Reflectie Opdracht 34: Wat heb je geleerd? a. Geef met een * de opdracht(en) aan waarvan je iets hebt geleerd. b. Geef met een

de opdracht(en) aan waarvan je niets hebt geleerd.

c. Geef met een â˜ş de opdracht aan die je prettig vond om te doen. d. Noteer waarom je deze opdracht prettig vond. __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

Opdracht 35: Hoe is het gegaan? a. Wist je voordat je aan deze opdracht begon, hoe je een draaiboek moest maken? Ja/nee Als je niet precies wist hoe je dit moest doen, hoe heb je dit dan opgelost?

Vond je dit een juiste oplossing? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ b. Welk onderdeel van het ondersteunen bij activiteiten vond je moeilijk?

Waarom vond je dit moeilijk? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ c. Welk onderdeel van het ondersteunen bij activiteiten ging je gemakkelijk af? Waardoor kwam dit? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

34

Ondersteuning bieden bij activiteiten

> Aandachts-

en leerpunten

Opdracht 36: Nabespreken Bespreek met je docent of je voldoende kennis hebt van de volgende onderdelen. † Zet een kruisje in de kolom die voor jou van toepassing is.

Onderwerp

Voldoende kennis

Te weinig kennis

Heeft kennis van de verschillende soorten activiteiten Heeft kennis van de verschillende doelen van activiteiten Kan geschikte activiteiten voor verschillende doelgroepen verzinnen Kan juiste materialen en middelen bij activiteiten zoeken Heeft kennis van de verschillende manieren om zorgvragers te motiveren † Schrijf op hoe je meer gaat leren over de onderwerpen waarbij een kruisje in de kolom ‘Te weinig kennis’ staat. __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

35

Beoordeling Naam student: Namen groepsleden: Groep: Docent: Blok: Cursus:

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Beoordelingscriteria: het draaiboek

Student

Docent

36

Paraaf docent:

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Paraaf student:

goed

Datum:

Eindbeoordeling:

voldoende

Opmerkingen:

onvoldoende

goed

voldoende

onvoldoende

Duidelijke beschrijving van: het doel van de activiteit de doelgroep voor wie activiteit bedoeld is wat er van de doelgroep verwacht wordt de plek waar de activiteit wordt uitgevoerd het tijdstip wanneer de activiteit wordt uitgevoerd een tijdspad voor de activiteit welke materialen en middelen er ingezet worden wie er assisteert bij de activiteiten de kosten van de activiteit en het aanwezige budget verschillende manieren van stimuleren en motiveren verschillende materialen en middelen

> Tekstbron:

Ondersteunen bij activiteiten

Op je werk is iedereen in beweging. Je collega’s zijn druk met het verzorgen van de zorgvragers, maar ook de zorgvragers zelf zitten niet altijd stil. Elke dag zijn er wel activiteiten voor de zorgvragers. Deze worden georganiseerd om de zorgvragers iets te leren, om hun zelfredzaamheid te stimuleren of zodat zorgvragers hun tijd prettig in kunnen vullen. Er zijn dus allerlei redenen waarom er activiteiten worden georganiseerd. Als helpende moet je de zorgvragers en je collega’s kunnen assisteren bij deze activiteiten.

Uit de praktijk “Wanneer je als helpende werkt, zul je vaak mee moeten helpen bij activiteiten. Je moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat de materialen en middelen voor een activiteit klaarliggen. Ook moet je er soms voor zorgen dat de ruimte waarin de activiteit plaatsvindt er netjes en gezellig uitziet.

Daarnaast heb je tijdens de uitvoering van de activiteit de taak om de zorgvragers te motiveren om mee te doen. Soms is dit niet altijd even gemakkelijk. Ik ben dan ook enorm trots wanneer alle zorgvragers met plezier aan een activiteit deelnemen.”

Sandra van Esch.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

37

1.

Soorten activiteiten

Er zijn veel verschillende soorten activiteiten. Denk maar eens aan je eigen agenda! Hierin zul je ook veel verschillende activiteiten tegenkomen, van sportlessen of huiswerk maken tot uitgaan met je vrienden. Bij de activiteiten die je in je werk als helpende tegenkomt, is dit ook zo. Alle activiteiten worden daarom onderverdeeld in soorten.

Allereerst heb je het verschil tussen activiteiten die je met één zorgvrager doet en de activiteiten die je met een groep mensen moet doen. De eerste categorie noemen we een individuele activiteit en de tweede een groepsactiviteit.

Wanneer je met één zorgvrager een activiteit doet, zul je merken dat jij je veel beter op de zorgvrager kunt concentreren dan wanneer je met een groep werkt. Je hebt tijdens individuele activiteiten meer tijd voor de zorgvrager en je kunt meer rekening houden met zijn mogelijkheden.

Tijdens groepsactiviteiten zie je vaak dat zorgvragers elkaar stimuleren en helpen. Ook kunnen zorgvragers van elkaar leren tijdens een groepsactiviteit. Een ander voordeel is dat er meerdere mensen tegelijk van een activiteit kunnen genieten.

Naast het onderscheid in individuele en groepsactiviteiten, kun je activiteiten ook nog op een andere manier indelen, namelijk naar soort activiteit.

Wij onderscheiden de volgende soorten activiteiten: • sociale activiteiten • sportieve activiteiten • educatieve activiteiten • (re)creatieve activiteiten • huishoudelijke activiteiten • verzorgende activiteiten.

Sociale activiteiten Deze activiteiten zorgen ervoor dat mensen met elkaar in contact komen.

De activiteiten kunnen overal worden georganiseerd. Denk maar eens aan: een koffieconcert in het verpleeghuis, een gehandicaptendisco of een filmavond voor de hangjongeren uit de buurt.

Sportieve activiteiten Bij deze activiteiten is het doel te bewegen, gezond bezig te zijn met je lichaam, samen iets te doen en je lekker uit te leven. Vaak heb je een grote(re) ruimte nodig om dit soort activiteiten uit te voeren. Daarom worden sportieve activiteiten ook vaak in een aangepaste (sport)zaal of buiten gedaan. Bij sportieve activiteiten kun je denken aan: bewegen voor ouderen, yoga, gymnastiek op de basisschool of een potje voetbal voor jongeren.

38

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Educatieve activiteiten Deze activiteiten hebben als doel de zorgvrager iets te leren. Ze gaan over onderwijs, opvoeding en vorming. Bij kinderen hebben ze meestal als doel ze op te voeden. Bij ouderen kunnen ze het trainen van het geheugen als doel hebben. Bij deze activiteiten kun je denken aan: vertellen over andere landen, samen de krant lezen of een kindje leren wat wel en niet mag.

Leren rekenen.

(Re)creatieve activiteiten Deze activiteiten worden ook wel ontspanningsactiviteiten genoemd. Bij deze activiteiten is het doel de zorgvragers een fijne tijd te bezorgen. Je kunt bij recreatieve activiteiten denken aan: bloemschikken met ouderen, een wandeling met de zorgvragers uit je woongroep of een schoolreisje met de kinderen van de basisschool.

Huishoudelijke activiteiten Deze activiteiten hebben als doel de zorg voor de woonomgeving. Je kunt hierbij denken aan: samen met een bewoner zijn kamer schoonmaken, samen het speelgoed opruimen met de kinderen en afwassen met de zorgvragers in een verzorgingshuis.

Verzorgende activiteiten Deze activiteiten hebben vaak als doel de persoonlijke verzorging te bevorderen. Je kunt hierbij denken aan: het wassen van de zorgvrager, een zorgvrager in de woonvorm begeleiden naar het toilet of een kindje helpen met handen wassen.

2.

Doelen van activiteiten

Je doet activiteiten meestal niet zomaar. Vaak heb je een bepaald doel met je activiteit.

Wil je er bijvoorbeeld mee bereiken dat je zorgvrager meer onder de mensen komt, dan is het een sociale activiteit. Ook kan het je doel zijn om een kindje aan te leren wat goed en fout is (educatieve activiteit).

Š Uitgeverij Edu’Actief b.v.

39

Er zijn vaak meerdere redenen waarom je activiteiten met zorgvragers doet.

De verschillende doelen staan in het volgende schema genoemd.

Doelen van activiteiten: • stimuleren van de ontwikkeling – motorische ontwikkeling – verstandelijke ontwikkeling – sociale ontwikkeling • ontspanning • educatie • bevorderen van sociale contacten • beweging • het geheugen trainen • bevorderen van de zelfzorg • het gedrag veranderen.

Activiteiten gericht op de stimulering van de ontwikkeling Activiteiten die gericht zijn op de het stimuleren van de ontwikkeling, hebben te maken met het zelfstandig kunnen functioneren. Omdat kinderen zich nog verstandelijk, motorisch en sociaal moeten ontwikkelen, komen deze activiteiten het meest voor bij de doelgroep kinderen. Ook worden deze activiteiten vaak aangeboden aan jongeren met een verstandelijke beperking. Zij hebben zich vaak trager ontwikkeld door hun handicap en kunnen dus veel leren van ontwikkelingsgerichte activiteiten.

Om duidelijk te maken wat er precies met deze activiteiten wordt bedoeld, volgen enkele voorbeelden: Motorische ontwikkeling:

een blokkentoren bouwen met kleuters een werkje uitknippen met peuters

Verstandelijke ontwikkeling:

het maken van een puzzel met peuters een boekje voorlezen aan jongeren met een beperking

Sociale ontwikkeling:

spelletjes doen met de hele groep kleuters tijdens het verschonen brabbelen met een baby

Activiteiten gericht op ontspanning Bij deze activiteiten gaat het erom dat je je ontspant. De ene persoon ontspant door te gaan sporten, terwijl de andere dit doet door een boek te gaan lezen. Het is belangrijk dat je lichaam en geest tot rust komen. Bij de oudere zorgvrager kun je denken aan gezellig samen wandelen, bloemschikken, biljarten of samen een spel doen. Ook mensen met een beperking zullen deze activiteiten ontspannend vinden. Bij kinderen is een boekje voorlezen een goed voorbeeld van een activiteit die gericht is op ontspanning.

Activiteiten gericht op educatie Bij deze activiteiten gaat het erom dat de zorgvrager iets leert. Bijvoorbeeld over de verschillende culturen in Nederland of over de dingen die

40

Ondersteuning bieden bij activiteiten

tegenwoordig in ons land gebeuren. Veel ouderen vinden het erg fijn om samen de krant te lezen, zodat ze een beetje op de hoogte blijven van wat er speelt in hun omgeving. Bij kinderen gaat het bij educatieve activiteiten vaak om opvoeding. Bij heel jonge kinderen gaat het dan vooral over leren wat wel en niet mag en hoe bepaalde dingen werken. Schoolkinderen leren van lezen en schrijven tot geschiedenis en aardrijkskunde, maar je kunt ook denken aan het bijbrengen van normen en waarden.

Activiteiten gericht op het bevorderen van sociale contacten Je organiseert activiteiten zodat mensen met elkaar in contact komen. Veel oudere zorgvragers vinden het fijn om samen activiteiten te doen. Zo kunnen ze even gezellig een praatje maken met andere zorgvragers en hebben ze een invulling van de dag. Ook voor kinderen is het belangrijk om met anderen activiteiten te doen. Zo leren ze van leeftijdsgenootjes en leren ze ook andere kinderen kennen. Voorbeelden van sociale activiteiten zijn een bingoavond voor ouderen, een voetbalwedstrijd voor de kinderen in de buurt of een leesclub voor werkende moeders.

Activiteiten gericht op beweging Deze activiteiten zorgen ervoor dat mensen meer gaan bewegen. Veel ouderen zitten de hele dag en krijgen daardoor niet meer genoeg beweging. Hun spieren worden stijf en daardoor gaat het bewegen steeds moeizamer. Ook voor de geest is bewegen van belang. Niet alle ouderen vinden het leuk om echt gerichte oefeningen te doen om hun spieren soepel te houden, maar een gezellige wandeling vinden ze vaak wel fijn.

Ook voor mensen met een beperking is het goed om veel te blijven bewegen. Voor hen kun je gerichte oefeningen bedenken, zoals een boswandeling of een spelletjesochtend. Tegenwoordig zitten veel kinderen vaak binnen tv te kijken of spelletjes te doen op de computer. Voor deze doelgroep is het ook heel belangrijk voor hun gezondheid om veel vaker te bewegen. Veel kinderen hebben overgewicht of zelfs obesitas. Omdat niet alle kinderen het leuk vinden om naar een sportclub te gaan, kun je ze ook leuke (buiten)spelletjes aanbieden. Denk hierbij aan tikkertje, in een boom klimmen of gewoon een balspel.

Activiteiten gericht op het trainen van het geheugen Deze activiteiten organiseer je om het geheugen van ouderen te trainen. Je kunt denken aan het zingen van oude liedjes of een stukje voorlezen uit de krant.

Doordat de zintuigen bij ouderen vaak achteruitgaan, is het voor hen soms moeilijker om bepaalde herinneringen en ervaringen op te roepen.

Juist bij oudere (dementerende) mensen is het belangrijk om alle zintuigen te prikkelen bij activiteiten die gericht zijn op het trainen van het geheugen.

Daarmee vergroot je namelijk de kans op een goede waarneming.

Bij activiteiten gericht op het gehoor kun je denken aan liedjes van vroeger of aan praten over iets van vroeger. Maar je zou ook het geluid van ouderwetse apparaten kunnen laten horen (denk bijvoorbeeld aan een koffiemolen of een snijboonmachine).

Wanneer je activiteiten bedenkt die gericht zijn op het zien, zou je plaatjes of foto’s van vroeger kunnen opzoeken. Maar als je bepaalde voorwerpen

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

41

echt meeneemt, is het voor slechtziende zorgvragers nog duidelijker.

Wanneer ze het dan niet goed kunnen zien, zouden ze het ook nog kunnen voelen. • Ruiken en proeven horen bij elkaar. Mensen die minder goed ruiken, proeven ook minder goed. Geuren kunnen herinneringen van heel lang geleden oproepen. Zorg er dus voor dat het voedingsmiddel een sterke geur heeft wanneer je een activiteit met proeven bedenkt. Dan wordt de waarneming nog succesvoller. Denk maar eens aan versgebakken appeltaart. Deze smaakt heerlijk, maar wordt nog lekkerder als je ruikt dat die net gebakken is. Let er wel op dat niet alle ouderen zoete dingen mogen eten. Je zou dus ook bijvoorbeeld een gezonder voedingsmiddel kunnen gebruiken.

Omdat de tastzin het zintuig is dat het langst goed blijft functioneren, kun je ook herinneringen oproepen door mensen de voorwerpen te laten voelen. Zorg er daarbij wel voor dat de zorgvrager zich niet kan bezeren aan de voorwerpen.

Binnen de gehandicaptenzorg, maar ook bij dementerende ouderen, werkt men heel veel met snoezelruimtes. Dit zijn ruimtes waarin men de zintuigen prikkelt door licht, geluid, smaak, geur en aanraking. Deze prikkels kunnen een positieve invloed hebben op het lichaam, maar ook op de psyche en het sociaal welzijn van de zorgvrager.

Een snoezelruimte is vaak ingericht met zachte wanden en vloeren en een waterbed of ballenbad. Er is vaak een softplayhoek met spelmaterialen, die geschikt is voor de verschillende doelgroepen. In de snoezelruimte wordt gewerkt met licht en geluidseffecten en zullen trillingen voelbaar zijn. Zo worden alle zintuigen geprikkeld.

Herinneringen ophalen gaat beter wanneer iemand alle zintuigen gebruikt.

De zintuigen die nog goed werken, compenseren dan namelijk vaak de minder goed functionerende zintuigen.

Activiteiten gericht op de bevordering van de zelfzorg Bij deze activiteiten gaat het erom dat de zorgvrager zelf dingen doet. Je laat hem zo veel mogelijk dingen doen die hij nog zelf kan. Zo bevorder je de zelfredzaamheid. Denk bijvoorbeeld aan het wassen van het gezicht tijdens de dagelijkse wasbeurt, het samen aardappels schillen of een wandeling met de rollator. Ook voor kinderen is het belangrijk dat ze zelfredzaam worden. Peuters vinden het vaak wel makkelijk als mama of de leidster alles voor hen doet, maar het is erg belangrijk dat ze het leren zelf te doen. Dit geeft ze een gevoel van trots en onafhankelijkheid. Je kunt denken aan activiteiten als zelf handjes wassen, zelf de jas dichtdoen, zelf de veters strikken en zelf naar het toilet gaan.

42

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Zorgvrager droogt zelf zijn gezicht af.

Activiteiten gericht op de verandering van bepaald gedrag Sommige zorgvragers kunnen afwijkend gedrag gaan vertonen op het moment dat ze niets te doen hebben. Om dit te doorbreken, kun je deze persoon een activiteit aanbieden. Een voorbeeld is om Kees te laten sporten wanneer hij erg agressief is. Zo wordt hij afgeleid en kan hij zijn woede kwijtraken door te rennen.

Oudere zorgvragers kun je weer wat meer structuur in de dag bieden door samen met hen leuke activiteiten te doen. Veel ouderen vinden het fijn als ze uit hun kamer in het verzorgingshuis kunnen, zodat ze met andere bewoners kunnen praten. Een gezellige knutselochtend is voor zowel mannelijke als vrouwelijke zorgvragers erg leuk. Wanneer een oudere zorgvrager bijvoorbeeld treurig is, kun je hem stimuleren om afleiding te zoeken door aan activiteiten mee te doen. Natuurlijk moet je daarbij wel eerst nagaan wat de oorzaak is waarom de zorgvrager treurig is. Soms zal de zorgvrager er behoefte aan hebben om eerst zijn hart te luchten. Ook kun je samen met hem de krant gaan lezen, een wandeling maken of praten over vroeger. Soms komen dan leuke herinneringen naar boven, waardoor de zorgvrager weer wat vrolijker wordt.

Veel activiteiten hebben meerdere doelen. Denk maar eens aan een voetbalwedstrijdje tussen de hangjongeren en de andere kinderen uit de buurt. Jouw doel is om de hangjongeren van de hangplek te krijgen en ze samen met de andere kinderen in de buurt meer te laten ondernemen.

Daarnaast bewegen de jongeren nu ook meer en kunnen agressieve jongeren wat stoom afblazen. Met deze ene activiteit vervul je dus minimaal vier doelen. Namelijk het sociale doel, het bewegen, verandering van gedrag en het bevorderen van sociale contacten.

3.

Reminiscentie

Wanneer je met ouderen werkt, zul je merken dat zij het heel fijn vinden om over vroeger te praten. Ze weten nog veel te vertellen over de klas waarin ze zaten, over de spelletjes die ze deden, over de kleding die ze met hun broertjes en zusjes moesten delen, over het eten dat ze kregen en over

Š Uitgeverij Edu’Actief b.v.

43

hun allereerste baantje. Wanneer ouderen over vroeger praten, geeft hun dit vaak een veilig en vertrouwd gevoel. Om het gevoel van eigenwaarde en veiligheid te vergroten, doen ze in verzorgings- en verpleeghuizen vaak activiteiten die bepaalde herinneringen ophalen en die ervoor kunnen zorgen dat ouderen over vroeger gaan vertellen. Dit worden ook wel reminiscentieactiviteiten genoemd.

Reminiscentie betekent letterlijk 'herinneringen oproepen aan iets uit het verleden'.

In veel verzorgings- en verpleeghuizen worden hiervoor activiteiten in groepsverband aangeboden. Aan de hand van oude voorwerpen, muziek of foto's en gerichte vragen over het leven van vroeger worden herinneringen opgeroepen.

Oudere zorgvragers hebben vaak de behoefte om aan het eind van hun leven terug te blikken. Reminiscentieactiviteiten zijn daarvoor heel geschikt.

Het is voor ouderen belangrijk om het verleden te kunnen delen met anderen. Zo krijgen ze een sterk gevoel van eigenwaarde.

Reminiscentie door middel van activiteiten Veel activiteiten zijn geschikt voor reminiscentie. Het is belangrijk eraan te denken dat niet het spel belangrijk is, maar de herinnering die het spel oproept.

Bijvoorbeeld: • puzzels met afbeeldingen van vroeger die de ouderen aanspreken of puzzels die vroeger werden gebruikt • het spel ganzenbord • liedjes en versjes die belangrijk waren in het leven van de ouderen • foto's of gebruiksvoorwerpen van oude ambachten bekijken • oude recepten opzoeken en koken Ouderen hebben plezier in het bereiden. Dit roept herinneringen op en biedt gespreksstof.

• boeken over vroeger of oude jeugdboeken kunnen ook veel herinneringen oproepen • Dvd’s of films over vroegere gebeurtenissen bekijken.

Reminiscentie voor individuen Reminiscentie kun je met een groep ouderen doen, maar is ook met individuele ouderen mogelijk. Je kunt dezelfde activiteiten doen als met een groep, maar je kunt ook dagelijkse activiteiten als wassen, aankleden en eten gebruiken om over vroeger te praten.

Enkele voorbeelden: • Wassen en baden • Hoe gebeurde dat vroeger?

• Welke zeep en shampoo gebruikte u?

• Hoe vaak ging u vroeger per week in bad?

• Hoe werd het badwater verwarmd?

• Wanneer had u thuis voor het eerst een douche?

• Aankleden • Werden uw kinderkleren vroeger gekocht of gemaakt?

• Hoe vond u het om kleren van een ouder broertje of zusje te moeten afdragen?

44

Ondersteuning bieden bij activiteiten

• • • • • •

4.

Welke kleren droeg men vroeger graag en welke niet?

Welke zondagse kleding had u?

Eten Wie kookte vroeger bij u thuis?

Welk eten stond vaak op het menu?

Wat was uw favoriete maaltijd?

Het activiteitenplan

Voordat je met een activiteit start, is het erg belangrijk dat je alles goed hebt voorbereid. Hiermee bepaal je vaak al of een activiteit succesvol zal zijn of een flop wordt. Als helpende hoef je vaak zelf niet de hele activiteit te bedenken. Meestal doet de activiteitenbegeleider dit. Hij bedenkt wat hij wil doen en met wie, welke doelen hij heeft met de activiteiten en welke rol zijn collega’s kunnen hebben bij de uitvoering. Al deze gegevens beschrijft hij dan in een activiteitenplan. Tijdens het opstellen van een activiteitenplan zal de begeleider altijd zo veel mogelijk rekening proberen te houden met wat de zorgvrager kan en wil. Deze informatie kan hij vinden in de zorg- en/of begeleidingsplannen van de zorgvragers.

Het activiteitenplan is vaak een totaalplan. Het geldt voor één zorgvrager of voor de hele groep. Vaak staan de volgende onderdelen erin: • Wat gebeurt er?

• Wanneer gebeurt het?

• Waar gebeurt het?

• Wie is de doelgroep (welke zorgvragers doen mee)?

• Wat is het doel van de activiteit(en)?

Je ziet dat je bij het opstellen van het activiteitenplan de 5 W-vragen tegenkomt. Je moet eerst heel goed weten wat de wensen van de zorgvrager zijn zodat je kunt aansluiten bij hun interesses.

Een activiteitenplan is meestal een heel boekwerk waarin veel informatie staat. Het ligt vaak op de werkplek. Zo kun je altijd teruglezen wat er precies gaat gebeuren en wat er van jou wordt verwacht tijdens de voorbereiding en de uitvoering van de activiteit.

Het activiteitenprogramma Naast het activiteitenplan bestaat er ook nog een activiteitenprogramma.

Dit programma is afgeleid van het activiteitenplan en geeft een overzicht van alle activiteiten die in een bepaalde periode plaatsvinden. Dit kan een dag-, week- of maandschema zijn.

Er zijn activiteitenprogramma’s die speciaal voor één zorgvrager zijn geschreven. Ook zijn er activiteitenprogramma’s die voor meerdere zorgvragers gelden.

Een activiteitenprogramma wordt vaak door een activiteitenbegeleider geschreven. Dit hoeft een helpende dus niet te doen. De helpende moet wel weten wat er in een activiteitenprogramma staat. Je kunt er veel informatie uit halen. Dit kan erg handig zijn voor je werk. Soms kun je de zorgvrager daardoor ondersteunen voor of tijdens een activiteit.

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

45

Het voorbereiden van een activiteit Een activiteit begint altijd met een goede voorbereiding. Een helpende hoeft die voorbereiding niet zelf te bedenken. Dit doet de leidinggevende of een activiteitenbegeleider. Als helpende mag je wel meehelpen bij de voorbereiding. Soms moet je de ruimte inrichten of de spullen klaarleggen die nodig zijn om de activiteit uit te voeren. Het is handig om alle werkzaamheden vooraf in een draaiboek op te nemen.

Het uitvoeren van een activiteit Tijdens de uitvoering kun je als helpende verschillende taken krijgen van de activiteitenbegeleider. Zo kan hij je vragen of jij ervoor wilt zorgen dat alle zorgvragers genoeg materialen en middelen ter beschikking hebben. Ook kun je tijdens de activiteit rondlopen en de zorgvragers ondersteunen die moeite hebben met de activiteit. Soms moet je er ook voor zorgen dat iedereen een lekker kopje koffie of thee krijgt.

Soms kan het zijn dat niet alle zorgvragers evenveel zin hebben in de activiteit. Dit kan verschillende redenen hebben. Probeer erachter te komen waarom de zorgvrager geen zin heeft in de activiteit. Als je weet waarom iemand niet aan de activiteit wil deelnemen, kun je hem proberen te motiveren.

5.

Stimuleren en motiveren van zorgvragers

Als iemand geen zin heeft in de activiteit, is het erg belangrijk om te weten waarom hij er geen zin in heeft. Het kan zijn dat hij niet goed begrijpt wat hij moet doen. Je kunt dit dan nogmaals aan hem uitleggen. Ook kan het zijn dat de zorgvrager bang is dat hij de activiteit niet kan. Je kunt dan voorstellen om de activiteit samen te doen. Als iemand geen zin heeft, kun je hem ook proberen nieuwsgierig te maken. Vooral kinderen willen graag nieuwe dingen leren. Vaak zijn ze na afloop enorm trots dat ze iets nieuws hebben geleerd.

Bij het motiveren is het erg belangrijk dat je weet wat de zorgvrager graag wil en zelf nog kan. Je houdt rekening met de wensen en de mogelijkheden van de zorgvrager.

Als je een activiteit hebt bedacht die een zorgvrager niet kan, dan is het logisch dat hij er geen zin in heeft. Ook kan het zijn dat je een activiteit hebt bedacht die helemaal niet bij de leeftijd of interesses van de zorgvrager past. Dan zullen veel zorgvragers ook niet mee willen doen.

Daarnaast is het erg belangrijk dat je niet oordeelt over een zorgvrager. Als iets niet lukt, moet je hier niet over oordelen. Blijf altijd positief en vraag of je misschien kunt helpen Ook heeft niet iedereen dezelfde smaak. Als een zorgvrager Nederlandstalige muziek geweldig vindt en jij niet, zeg hier dan iets positiefs over. Laat het nooit merken als jij het vreselijk vindt.

Als jij laat zien dat je zin hebt in een activiteit, dan is de kans groot dat ook de zorgvragers enthousiast worden. Vertel op een enthousiaste manier hoe leuk een activiteit is en dat de zorgvrager er vast veel plezier aan zal beleven. Als jij het goede voorbeeld geeft, dan zullen veel zorgvragers dit voorbeeld volgen.

46

Ondersteuning bieden bij activiteiten

6.

Materialen en middelen inzetten

Als helpende krijg je vaak de taak om ervoor te zorgen dat alle materialen en middelen klaarliggen voor een activiteit. Jij bent er verantwoordelijk voor dat er voldoende materiaal op het juiste tijdstip en op de goede plek ligt.

Natuurlijk gebruik je niet bij alle doelgroepen dezelfde materialen en middelen. Wanneer je met peuters een activiteit doet, zul je geen scharen op tafel neerleggen en bij ouderen zal er geen voetbal aan te pas komen.

Je kijkt naar de leeftijd en de mogelijkheden van de zorgvrager en past je materialen daarop aan.

Bij peuters en kleuters zorg je ervoor dat je niet te kleine en te scherpe materialen gebruikt. Kleine kinderen steken veel dingen in hun mond en zouden dan kunnen stikken. Omdat ze nog geen gevaar zien en hun motoriek nog niet helemaal goed ontwikkeld is, kunnen ze zich soms lelijk bezeren aan scherpe voorwerpen. Gebruik bij het werken met jonge kinderen dus voorwerpen die voor kinderen geschikt zijn.

Voor mensen met een beperking zijn er veel aangepaste materialen. Je kunt hierbij denken aan materialen voor de ADL, zoals aangepast bestek, maar ook aan materialen voor ontspanning. Bijvoorbeeld grootprenten- en grootletterboeken en aangepast speelgoed.

Voor de oudere zorgvrager maak je ook vaak gebruik van hulpmiddelen als stokken, rollators en looprekjes. Bij de activiteiten kun je denken aan zachte ballen, een fietsstoel (voor zowel armen als benen) en grootletterboeken.

7.

Veiligheid

Wanneer je activiteiten met een doelgroep gaat doen, is het natuurlijk enorm belangrijk dat dit veilig verloopt. Je moet er toch niet aan denken dat een zorgvrager zich bezeert of valt? Als helpende ben jij ook verantwoordelijk voor de veiligheid van de zorgvragers. Voordat je de activiteit gaat doen, moet je dus goed bekijken of de ruimte waarin de activiteit plaatsvindt en de gebruikte materialen veilig zijn. Zorg dat er in de ruimte geen obstakels in de weg liggen waarover de zorgvrager kan vallen.

En zorg dat de looppaden vrij zijn en dat er genoeg ruimte is voor rolstoelen, rollators en looprekjes.

Ook wanneer je met kinderen werkt, is het belangrijk dat er genoeg ruimte is. Kinderen rennen vaak. Als er dan niet genoeg ruimte is, of als er voorwerpen in de ruimte liggen, kunnen ze snel vallen. Wanneer je de materialen voor de activiteit gaat klaarzetten, denk er dan aan dat je bij heel jonge kinderen geen kleine en scherpe voorwerpen gebruikt. Let ook bij oudere zorgvragers, zeker als het gaat om dementerende zorgvragers, op mesjes en andere scherpe voorwerpen. Als je bijvoorbeeld gaat handwerken met ouderen, let er dan op dat er geen spelden en naalden rondslingeren. Hieraan kan de zorgvrager zich bezeren. Pas bij zowel kinderen als ouderen ook op met producten die ze voor eetbaar kunnen houden, bijvoorbeeld lijm of verf.

Š Uitgeverij Edu’Actief b.v.

47

8.

Opruimen

Wanneer de activiteit gedaan is, blijft er nog één klus over: het opruimen!

Het lijkt zo vanzelfsprekend dat dit gebeurt, maar het komt vaak voor dat het opruimen vergeten wordt of niet zorgvuldig gebeurt.

Het kan soms voorkomen dat men spullen heeft gebruikt die schoongemaakt moeten worden. Ook moet je de ruimte waar de activiteit is uitgevoerd, weer netjes achterlaten. Dit zijn allemaal onderdelen die horen bij het opruimen. Omdat er nogal wat verschillende dingen moeten gebeuren, is het handig om hiervoor de taken te verdelen. Als iedereen een taak krijgt, is alles eerlijk verdeeld en is deze klus vaak snel geklaard.

Je kunt de zorgvragers laten helpen bij het opruimen. Vaak vinden ze dit leuk en het is ook erg goed voor hun zelfstandigheid en het stimuleren van de zelfredzaamheid.

9.

Het evalueren van een activiteit

Wanneer de voorbereiding en de uitvoering van de activiteit zijn geweest, volgt altijd de evaluatie. Bij het evalueren kijk je terug op de activiteit en bespreek je wat je hebt gedaan, waarom je het zo hebt gedaan en wat je de volgende keer anders zou aanpakken en waarom. Je voert het evaluatiegesprek vaak met de activiteitenbegeleider die tijdens de activiteit aanwezig was of met je leidinggevende. Ook kan het voorkomen dat je met de zorgvragers evalueert. Je kunt aan ze vragen wat zij van de activiteit vonden. Hun mening of suggesties voor verbetering kun je dan weer meenemen in het evaluatiegesprek met de activiteitenbegeleider.

Tijdens een evaluatiegesprek kijk je terug op wat je hebt gedaan, hoe de activiteit is verlopen en of er nog iets in moet worden aangepast. Evalueren is erg belangrijk. Je evalueert om de activiteit bij te stellen zodat deze nog leuker/beter wordt. Daarnaast kun je ook kijken hoe jouw rol bij deze activiteit was, hoe je deze hebt uitgevoerd en of je jouw functioneren nog kunt verbeteren.

10.

Belevingsgerichte zorg

Belevingsgerichte zorg is de zorg waarbij de beleving van de bewoner het uitgangspunt is. Bij de zorgverlening is het dus erg belangrijk om te weten wat de zorgvrager voelt, vindt en wil. Zijn wensen en behoeften staan centraal. Bij belevingsgerichte zorg bepaalt een zorgvrager dus zelf in heel grote mate hoe de zorg uitgevoerd moet worden.

Bij belevingsgerichte zorg is het erg belangrijk dat de zorgvrager in zijn eigen woorden kan vertellen wat zijn zorgvraag is. Er is veel aandacht voor het verhaal van de zorgvrager, er wordt veel gepraat over zijn verleden en er wordt gekeken hoe de zorgvrager omgaat met zijn ziekte of handicap.

In de belevingsgerichte zorg, staan er drie onderdelen centraal: • het wonen • de organisatie • en de zorg.

48

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Wonen Voor wonen betekent dit dat mensen in kleine groepen kunnen wonen, en dat hier huiselijkheid, warmte en gezelligheid heersen. Steeds meer tehuizen hebben verschillende huiskamers en gezellige ruimtes waar de zorgvragers kunnen bijkletsen of activiteiten kunnen doen. Verschillende zorgvragers hebben uiteraard verschillende wensen voor de activiteiten. De een wil graag met een groep liedjes zingen terwijl de ander graag zelfstandig wil koken. Bij belevingsgerichte zorg is hier tijd en aandacht voor.

Organisatie Voor een organisatie betekent het dat er medewerkers werken die enthousiast en betrokken zijn. Er wordt in vaste kleine teams gewerkt en er is veel overleg tussen alle zorgverleners. Samen met de bewoner en zijn naasten wordt bekeken door wie en op welke manier de zorg uitgevoerd gaat worden. Dit wordt dan verwerkt in een zorgleefplan en dit wordt steeds weer aangepast, zodat het blijft aansluiten bij de wensen van de zorgvrager.

Zorg Voor de zorg betekent dit dat iemand niet benaderd wordt als een zieke met beperkingen, maar als een mens met zijn eigen wensen en behoeften.

Iedereen krijgt professionele zorg, maar wel met een individuele benadering. Er is een zorgleefplan waarmee alle betrokken professionals kunnen werken.

Š Uitgeverij Edu’Actief b.v.

49

50

Ondersteuning bieden bij activiteiten

project:

Een activiteitenboekje maken

> Casus Activiteiten doen is enorm belangrijk voor (oudere) zorgvragers.

Het is voor hen een leuke invulling van de dag en daarnaast is het D d ht goed voor het geheugen en de fijne motoriek. Wanneer zorgvragers samen activiteiten doen, onderhouden ze tevens hun sociale contacten.

De activiteitenbegeleidsters van verzorgingshuis De Zonnestraal merken dat ze hun stagiairs heel vaak moeten helpen met het verzinnen van allerlei leuke activiteiten. Dit vinden ze erg leuk, maar ze hebben daar niet altijd tijd voor. Het lijkt ze daarom handig om hiervoor een activiteitenboek te hebben. Hieruit kunnen de stagiairs dan ideeĂŤn halen. Hiervoor hebben ze hulp gevraagd aan jullie docent.

Š Uitgeverij Edu’Actief b.v.

53

De opdracht

> Opdrachtgever Het lijkt wel alsof activiteitenbegeleiders altijd iets weten om met zorgvragers te doen. Ze zijn supercreatief! Vraag ze om een leuke activiteit te verzinnen en ze schudden het zo uit hun mouw. Iedere dag kunnen de zorgvragers kiezen uit verschillende activiteiten. Soms vinden stagiairs het moeilijk om iets nieuws te verzinnen om met zorgvragers te doen. Daarom willen de leidsters graag dat er een activiteitenboekje in de kast komt te staan. Hierin staan verschillende activiteiten die je met zorgvragers kunt doen. Als een stagiair dan een keer niets leuks weet te verzinnen, dan kan ze dit boekje uit de kast pakken om ideeën op te doen.

> Omschrijving opdracht Je gaat een boekje maken met daarin geschikte activiteiten voor zorgvragers in een verzorgingshuis.

In je boekje verwerk je de volgende onderdelen: • Welke leeftijd hebben de zorgvragers in het verzorgingshuis?

• Wat vinden oudere zorgvragers leuk om te doen?

• Welke activiteiten zijn geschikt voor welke leeftijdscategorie?

• Welk materiaal is er in het verzorgingshuis aanwezig?

• Wat heb je nodig voor de verschillende activiteiten?

• Voeg geschikte plaatjes/foto’s toe.

Voorbereiding Opdracht 1: Opdrachtomschrijving Lees de omschrijving van de opdracht door en beantwoord de volgende vragen in je verslag. a. Wat is precies de opdracht? b. Waarom heeft de activiteitenbegeleider jou deze opdracht gegeven? c. Wie werken er allemaal aan het project mee? d. Welk doel heeft de activiteitenbegeleider met de opdracht? e. Voor welke doelgroep is het activiteitenboekje bedoeld? f. Welke onderwerpen komen terug in het boekje? g. Wanneer moet het activiteitenboekje af zijn?

Opdracht 2: Actielijst Voor een project moet er veel gebeuren. Zorg dat je de taken goed verdeelt.

Maak samen met je medestudenten een actielijst en verwerk die in je verslag. Noteer de volgende onderdelen:

54

Een activiteitenboekje maken

Voorbereidende actie

Wie?

Wat heb je nodig?

Wanneer klaar?

Check

Leg jullie actielijst voor aan jullie docent. Pas je actielijst aan als het nodig is.

Werk je verslag bij door de volgende vragen te beantwoorden: • Hoe verliep de samenwerking tijdens de voorbereiding?

• Wat heb je zelf aan deze opdracht gedaan?

• Heb je meer gedaan dat je van tevoren dacht? Zo ja, wat dan?

• Zijn jullie tegen problemen aan gelopen? Zo ja, welke en hoe hebben jullie ze opgelost?

• Beschrijf wat je makkelijk vond en beschrijf wat je moeilijk vond.

Vooronderzoek Het is belangrijk om vooronderzoek te doen voordat je aan de slag gaat met het maken van het activiteitenboekje. Verwerk de antwoorden op de volgende punten in je verslag. a. Welke leeftijd hebben de zorgvragers in het verzorgingshuis? b. Waarom is het volgens jullie belangrijk om activiteiten met oudere zorgvragers te doen? c. Wat zijn volgens jullie geschikte activiteiten voor slechtziende zorgvragers? d. Wat zijn geschikte activiteiten voor dementerende zorgvragers? e. Waarom zijn deze activiteiten geschikt voor deze doelgroep? f. Welke activiteiten vinden mannelijke zorgvragers vaak leuk? En welke vrouwelijke zorgvragers? Zijn er ook activiteiten die ze allebei graag doen? g. Zijn er ook speciale activiteiten die je alleen op bepaalde momenten kunt doen? Welke zijn dit en waarom kun je ze niet het hele jaar door doen?

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

55

h. Waar kun je informatie over activiteiten voor verschillende leeftijdscategorieĂŤn vinden? i. Waar kun je geschikte plaatjes van activiteiten voor oudere zorgvragers vinden?

Bespreek het vooronderzoek met jullie docent. Pas het vooronderzoek eventueel aan.

Ontwerp Jullie hebben het een en ander uitgezocht. Voordat jullie het activiteitenboekje gaan maken, gaan jullie eerst nog aan de slag met het ontwerp. Houd bij het onderwerp rekening met de eisen van de opdrachtgever. a. Zoek informatie over geschikte activiteiten op internet/in boeken. b. Kies geschikte foto’s/plaatjes die je in het boekje kunt gebruiken. c. Maak een grove indeling voor de bladzijden van het boekje. d. Voeg de tekst en de plaatjes toe.

Laat je ontwerp goedkeuren door je docent.

56

Een activiteitenboekje maken

Uitvoeren Tijd om aan de slag te gaan! Jullie gaan nu samen het activiteitenboekje maken. Maak voordat je aan de slag gaat, maken jullie een activiteitenlijst.

• • • •

Actie (Wat ga je doen?)

Wie (Wie gaat het uitvoeren?)

Wanneer (Wanneer moet de actie klaar zijn?)

Wat (Wat heb je voor de actie nodig?)

Werk je verslag telkens bij als je een actie hebt afgerond.

Beantwoord voor elke actie de volgende vragen: • Hoe verliep de samenwerking tijdens de uitvoering?

• Ging het uitvoeren van de actie goed? Zo ja, waardoor kwam dit?

• Zijn jullie tijdens de uitvoering tegen problemen aangelopen? Zo ja, welke en hoe hebben jullie ze opgelost?

• Beschrijf wat je makkelijk vond en beschrijf wat je moeilijk vond.

Oplevering Bereid je goed voor op de oplevering. Bedenk wat jullie aan je docent willen laten zien en wat jullie willen vertellen.

Tijdens de oplevering lichten jullie het activiteitenboekje toe. Maak een rolverdeling zodat jullie allemaal een deel kunnen vertellen. Bedenk wat je wilt gaan zeggen over: • de verschillende activiteiten • de verschillende doelgroepen • de gebruikte plaatjes/foto’s.

Hoe is de oplevering gegaan? Werk je verslag bij door op de volgende vragen een antwoord te geven: • Wat wilde je vertellen?

• Heb je datgene verteld wat je wilde vertellen?

• Was je goed te verstaan?

• Heb je alles laten zien aan de docent?

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

57

Evaluatie Je evalueert je project aan de hand van de volgende vragen. Zet een kruisje in de tabel: 1 is onvoldoende en 5 is uitstekend. Je noteert per score een korte toelichting.

Vraag

1

2

3

4

5

Toelichting

Hoe verliep de samenwerking?

Wat vind je van het eindresultaat?

Wat vind je van je eigen bijdrage?

Hoe goed hebben jullie je kunnen houden aan de planning?

Geef voor de vragen waarbij je de score 1 of 2 hebt gegeven aan waardoor dit komt en hoe je dit een volgende keer anders zou kunnen aanpakken. __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Maak een korte samenvatting van je evaluatie en verwerk die in je verslag.

58

Een activiteitenboekje maken

Beoordeling Naam student: Namen groepsleden: Groep: Docent: Blok: Project:

Een activiteitenboekje maken

Beoordelingscriteria: activiteitenboekje

Student

Docent voldoende

goed

onvoldoende

59

goed

voldoende

onvoldoende

© Uitgeverij Edu’Actief b.v.

Het activiteitenboekje Het boekje ziet er verzorgd uit.

Alle items zijn erin verwerkt.

Het boekje is geschikt/aantrekkelijk voor de doelgroep.

Er is gebruikgemaakt van plaatjes/foto’s.

Uitvoering presentatie in groep De student sprak duidelijk.

De student had goed contact met doelgroep.

De student heeft kennis van het onderwerp.

De student heeft alle informatie goed overgebracht op de doelgroep.

De student ging goed in op vragen van de doelgroep.

De student kan presenteren.

Verslag Het verslag is compleet. Alle opdrachten zijn erin verwerkt.

Er is een planning gemaakt voor het uitvoeren van de acties waarmee in het project effectief is gewerkt.

Het vooronderzoek functioneerde als basis voor het ontwerp.

Er ligt een vooronderzoek en een plan van aanpak dat goedgekeurd is door de docent.

Het einddocument is gecontroleerd op taal- en spellingfouten.

Het einddocument is goed leesbaar.

Mondeling en schriftelijk taalgebruik Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik: De teksten zijn in correct Nederlands geschreven.

Opmerkingen: Datum:

Eindbeoordeling: Paraaf docent:

Paraaf student:

60

Een activiteitenboekje maken

BPV:

Een spelletjesmiddag organiseren

> Een E

sspellletjessmid ddag g o organ niserren

Inleid ding In veel in nstellingen kunnen zorgvvragers meeerdere keren per week meedoen aan verschillende acttiviteiten. Dee begeleiderss brengen de e zorgvragerss naar w ze sameen met ande ere zorgvrageers een specciale activiteitenruimte, waar kunnen kiezen wat ze z graag willen doen. Ze kunnen bijvvoorbeeld lezzen, tvkijken, spelletjes doeen, handwerken of knutsselen. Er zijn vaak orgvragers heelpen activiteittenbegeleideers en vrijwilligers aanwezig die de zo bij de veerschillende activiteiten. a

Opdra acht Zorgvrag gers vinden het h vaak leukk om samen spelletjes te doen. De leeiding van jouw w instelling heeft h aan jou u gevraagd om o een spelle etjesmiddag voor hen te organiseren. o J mag dit met Je m twee and dere studentten voorbereiden en uitvoeren. d de zorgvvragers een leeuke, actieve e en gezellig ge Het is dee bedoeling dat middag hebben. ogen hiervoo or allerlei activiteiten verzzinnen die vo oor meerderee Jullie mo leeftijdsccategorieën geschikt zijn.

Kiijk op w www.factor-e.nl hoe je je kunt vo oorbereiden en voor he et beoordelin ngsfo ormulier

Daarnaaast moet je bij het voorbeereiden en uitvoeren van deze opdracht ook denken aan: m van eeen werkplanning • het maken m van eeen budgetplaanning • het maken het m maken van fo oto’s of een film f voor in je j verslag.

•

© Uitgeverij U Ed du’Actief b.v..

63

Doelstellingen Na deze opdracht kun je: • meerdere activiteiten verzinnen voor zorgvragers van verschillende leeftijden • materialen en middelen zoeken die je bij de activiteiten kunt gebruiken • binnen het gestelde budget blijven.

Beoordelingscriteria Je wordt beoordeeld op: • werken volgens werkplanning, instructies, richtlijnen • of je binnen het budget bent gebleven • de materialen en middelen die je hebt gebruikt en hoe je hiermee bent omgegaan • het naleven van de veiligheidsvoorschriften • het rekening houden met de mogelijkheden van de zorgvrager • het eindresultaat.

64

Een spelletjesmiddag organiseren