C
op y
rig
ht E
du '
Ac
tie fb
.v .
Verdieping functioneren doelgroep
Colofon Edu’Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel 0522-235235 service@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Anne-Marie Klaassen Edu’Actief b.v. Verdieping functioneren doelgroep
ISBN: 978 90 3722 1237 Copyright ©2014 Edu’Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage
tie fb
.v .
Auteur: Eindredactie: Titel:
du '
Ac
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher.
rig
ht E
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
C
op y
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Inhoudsopgave Over dit project
4
2.
Het project
7
3.
Beoordeling
14
C
op y
rig
ht E
du '
Ac
tie fb
.v .
1.
Over dit project
1.
Over dit project
.v .
Werken aan een project doe je vaak met meer mensen gedurende een langere periode. Tijdens dit project werk je samen met één of twee medestudent(en). Jullie gaan uitzoeken hoe een specifieke doelgroep functioneert en welke rol een persoonlijk begeleider MZ daarin heeft. Omdat je als toekomstige begeleider ook zult samenwerken met vrijwilligers, ga je – samen met je medestudent(en) – de verzamelde gegevens verwerken in een informatiepakket voor vrijwilligers.
Doelstellingen
Ac
tie fb
• Je kunt de kenmerken, het functioneren, de gezondheidsrisico's en de aandachtsgebieden van een specifieke doelgroep in kaart brengen. • Je kunt benoemen wat de kenmerken zijn van een specifieke doelgroep MZ. • Je kunt beschrijven hoe een specifieke doelgroep MZ functioneert. • Je kunt benoemen wat de aandachtspunten zijn bij de begeleiding van een specifieke doelgroep MZ.
Werkmodel: Woordenlijst op www.factor-e.nl
Opdracht 1: Taal Taal Taal Taal 1. Neem dit project door en noteer de woorden die je niet kent. 2. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. 3. Nieuwe, onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project, voeg je toe aan de woordenlijst. 4. Na afloop van het project neem je dit overzicht op in je taalportfolio.
op y
rig
<
ht E
du '
Naast de producten die de opdrachtgever vraagt, lever je bij je docent ook een persoonlijk verslag in. In dit persoonlijk verslag is opgenomen: • het plan van aanpak • de takenlijstjes • het logboek • de reflectie volgens de STARR-methode.
Casus
C
In de plaatselijke krant heeft een klein nieuwsitem gestaan over jullie werkveld: Bezuinigingsleed Door alle bezuinigingen is een hoge werkdruk op deze locatie ontstaan. En voor ondersteunende taken is er weinig tijd meer. Ondanks de inzet van de zeer gemotiveerde begeleiders is het niet genoeg. De begeleiders komen niet aan de extra’s toe die het leven van de cliënten zouden vergemakkelijken. Er is geen oplossing op korte termijn. Dit korte berichtje in de krant heeft een aantal mensen in de wijk aan het denken gezet. Zij hebben contact opgenomen met de locatie, met de vraag of ze iets kunnen betekenen voor de cliënten. Een heel mooi initiatief vanuit de maatschappij, alleen is er helemaal geen informatie voor hen beschikbaar. Om de vrijwilligers goed toe te kunnen rusten, is een informatiepakket nodig. Daarvoor doen de collega's een beroep op jullie. Zouden jullie een informatiepakket willen samenstellen om deze vrijwilligers te kunnen voorlichten?
4
Over dit project
ht E
du '
Ac
tie fb
.v .
Daarnaast wordt een voorlichtingspresentatie georganiseerd waarbij de vrijwilligers enthousiast worden ingelicht. Ook hiervoor worden jullie ingeschakeld.
De opdracht Opdrachtgever
rig
Jullie kiezen zelf de doelgroep voor deze opdracht. Elk twee- of drietal kiest een andere doelgroep. Overleg dit klassikaal.
Omschrijving opdracht
C
op y
Jullie krijgen de opdracht om een informatiepakket over jullie doelgroep te ontwikkelen voor de nieuwe vrijwilligers. De inhoud van het informatiepakket bestaat in elk geval uit: • een algemene beschrijving van de doelgroep • een inhoudelijke beschrijving van de doelgroep, zoals kenmerken, het functioneren, gezondheidsrisico's en aandachtsgebieden • een sociale kaart met daarop algemene voorzieningen in de regio waarvan de doelgroep, indien nodig, gebruik kan maken • financiering: hoe is de financiële kant geregeld? • (extra: wat het leven voor de cliënten waardevol maakt, bijvoorbeeld 'doe een wens'). Om deze informatie te krijgen, gaan jullie cliënten, familieleden en begeleiders interviewen. Daarnaast zullen jullie gebruikmaken van informatie uit de bestaande zorgplannen en zullen jullie observaties uitvoeren. (Hiervoor moet wel toestemming gevraagd worden aan de betrokkenen.)
5
De presentatie wordt gegeven om het werkveld te introduceren bij de vrijwilligers. Dezelfde onderwerpen als in het informatiepakket komen kort aan bod en er is ruimte voor het stellen van vragen. Er gaat een bepaald enthousiasme vanuit om de vrijwilligers verder te motiveren.
Producteisen Inhoud van het informatiepakket
De voorlichtingspresentatie
tie fb
.v .
Gebruik jullie creativiteit voor de vormgeving. Maak een mooi en uitnodigend informatiepakket dat voldoet aan de volgende voorwaarden: • aantrekkelijke lay-out • duidelijk leesbaar • heldere informatie, verdeeld over verschillende hoofdstukken • bruikbaar • minimaal zes A4'tjes • (extra: bijvoorbeeld een wensboom, waarbij cliënten aangeven welke wensen zij hebben en wat een vrijwilliger daarin zou kunnen betekenen).
C
op y
rig
ht E
du '
Ac
Een PowerPoint-presentatie waarin: • de doelgroep geïntroduceerd wordt • het functioneren van de doelgroep aan bod komt • verschillende zorgvragen aan bod komen • staat wat een vrijwilliger zou kunnen betekenen voor de doelgroep • een toelichting op het informatiepakket staat.
6
Over dit project
2.
Het project Plan van aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals beschreven wordt.
du '
<
ht E
Werkmodel: Samenwerkingscontract op www.factor-e.nl
Ac
tie fb
.v .
Stel samen een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het werkplan niet meer dan twee A4’tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor hem maakt? 3. beschrijving van de opdracht Ga in op de vragen: welk resultaat wordt verwacht, hoe moet de opdracht worden opgeleverd, aan welke eisen moet de opdracht voldoen? 4. betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 1. planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Laat jullie plan van aanpak goedkeuren door jullie docent/begeleider. Maak een begin met je logboek schrijven: • Hoe is het samenwerken verlopen? Wat ging goed en niet goed? • Heb je voldoende bijdrage geleverd? • Hoe is het samenwerken verlopen? • Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt? Hoe is dit gegaan?
rig
Werkmodel: Logboek op www. factor-e.nl
op y
<
C
Vooronderzoek
Werkmodel: Interview houden op www.factor-e.nl
<
Voordat je met het vooronderzoek start, vul je eerst de takenlijst in. Deze laat je goedkeuren door je docent voordat je met het vooronderzoek gaat starten. Om de benodigde gegevens te kunnen verwerken in het informatiepakket, is het nodig om vooronderzoek te doen. In de volgende opdrachten wordt hiervoor de basis gelegd. Je kunt informatie zoeken op internet en in de bibliotheek. En je kunt vragen stellen aan begeleiders van je doelgroep, cliënten interviewen en gegevens uit zorgplannen gebruiken.
7
rig
ht E
du '
Ac
tie fb
Bij het gebruik van privacygevoelige informatie moet je eerst toestemming vragen aan betrokkenen. Bij het verwerken van de informatie mag deze niet direct terug te leiden zijn naar een concreet persoon.
Verwerk de informatie van het vooronderzoek in een verslag, waarbij in elk geval de volgende punten aan bod komen: 1. de doelgroep Geef een algemene beschrijving van de doelgroep en het werkveld. Geef daarbij aan welke problematiek er is en welke zorg en/of begeleiding nodig is. 2. functioneren van de doelgroep Beschrijf concrete kenmerken van de doelgroep. En ga in op de mogelijkheden en beperkingen en de aandachtsgebieden voor begeleiding. Benoem ook de gezondheidsrisico's. 3. sociale kaart Welke voorzieningen zijn nodig voor de doelgroep? En welke voorzieningen zijn er in de regio? 4. financiering Ga na hoe de financiering voor de doelgroep geregeld is. Iedere cliënt heeft een indicatie nodig om in aanmerking te komen voor zorg. De indicatie is verdeeld in verschillende zorgzwaartepakketten (ZZP), van klasse 1 tot 7 en eventueel extra zorgzwaarte (EZZ). Zoek uit hoe dat precies werkt, welke instanties hiervoor nodig zijn en in welke klasse(s) jullie doelgroep valt en wat dat betekent. (5. Extra In een gesprek met de doelgroep kun je vragen hoe zij hun leven ervaren. Het is goed om te weten hoe ze zelf kijken naar hun leven. Dat kan als moeizaam ervaren worden. Maar het kan ook zijn dat wij het als moeizaam zien en zij het zelf helemaal niet zo ervaren. Hebben ze wensen die ze graag in vervulling zien gaan? Zijn er activiteiten die zij graag willen doen, maar vallen deze niet binnen de zorg en/of begeleiding? Zo niet, kan een vrijwilliger helpen bij het vervullen van de wensen? Een wens kan zijn: • maandelijks een bakje koffie drinken op een terrasje • wekelijks wandelen in het bos • een keer de zee zien.)
.v .
Let op!
Het leven is een geschenk, maar je krijgt het niet cadeau.
C
op y
Het geeft veel voldoening om iets voor een ander te kunnen betekenen; om de wereld van een ander een beetje mooier te kunnen maken.
8
Voor sommigen is het leven moeizaam, en voor hen iets kunnen betekenen, is meer waard dan alleen het salaris aan het einde van de maand.
.v .
Over dit project
tie fb
Denk aan de privacygevoeligheid!
Takenlijst
Wie?
Wanneer af?
Benodigdheden
Gedaan?
C
op y
rig
ht E
du '
Taak
Ac
Maak een takenlijst voor het vooronderzoek. Geef aan wie wat precies gaat doen en maak hiervoor een planning. Vul de gegevens in de volgende tabel in.
Laat de takenlijst voor het vooronderzoek goedkeuren door je docent/begeleider. Als de takenlijst goedgekeurd is, werk je het vooronderzoek uit. Laat ook het uitgewerkte vooronderzoek beoordelen door je docent/begeleider. Werk je logboek bij: • Hoe vind je dat het verdelen van de taken is gegaan? • Is het gelukt om een goede verdeling van het werk te maken? • Hoe verliep de uitvoering van de opdrachten? Hebben jullie voldoende informatie verzameld? Werk je logboek telkens bij wanneer je een taak hebt uitgevoerd. Noteer wat goed en wat minder goed is gegaan en waardoor dit kwam. Tegen welke problemen ben je aangelopen en hoe heb je die opgelost?
9
Ontwerp Het vooronderzoek is afgerond. Jullie hebben veel informatie verzameld en weten nu meer over het functioneren van de doelgroep. Nu is het belangrijk om de vertaalslag te maken naar een informatiepakket en de voorlichtingspresentatie om vrijwilligers in te lichten en te enthousiasmeren. Maak een ontwerp voor jullie informatiepakket. Bedenk hoe jullie het pakket willen vormgeven. Willen jullie verschillende folders maken of een uitgebreide brochure? Hebben jullie ook beeldmateriaal?
tie fb
.v .
Maak een eerste opzet voor het informatiepakket. De volgende onderdelen hebben daarin een plek: • algemene beschrijving doelgroep • inhoudelijke aandachtspunten doelgroep • sociale kaart • financiën • (eventueel extra onderdelen, bijvoorbeeld wensenlijst).
Ac
Maak daarnaast een eerste opzet voor de voorlichtingspresentatie. Werk die uit op een A4’tje.
du '
Let erop dat jullie ontwerp aansluit bij de eisen van de opdrachtgever. Laat het ontwerp door je docent/begeleider beoordelen.
rig
ht E
Werk je logboek bij: • Hoe verliep het proces om tot dit ontwerp te komen? • Zijn jullie het eens geworden over de inhoud en vormgeving van genoemde producten? • Waar liepen jullie tegenaan en hoe hebben jullie dit opgelost?
Uitvoeren
C
op y
Jullie kunnen aan de slag! Nu gaan jullie je ontwerp verder uitwerken. Maak er een mooi en uitnodigend informatiepakket van. Maak een takenlijst voordat je aan de slag gaat. Noteer wie welke activiteit gaat uitvoeren.
10
Veel succes!
Ac
tie fb
.v .
Over dit project
Takenlijst
du '
Noteer in de tabel de planning en de werkverdeling. Wie?
Wanneer af?
Benodigdheden
Gedaan?
C
op y
rig
ht E
Taak
Laat de planning en werkverdeling door je docent/begeleider controleren. Werk je logboek telkens bij wanneer je een activiteit hebt uitgevoerd. Noteer wat goed en minder goed is gegaan en waardoor dit kwam. Tegen welke problemen ben je aangelopen en hoe heb je die opgelost?
11
Oplevering Spreek met jullie docent af wanneer jullie het informatiepakket opleveren en wanneer jullie de presentatie geven. Het project wordt klassikaal afgesloten met de presentaties. Er wordt dan over de verschillende doelgroepen een presentatie gegeven. Voor elke presentatie is ongeveer twintig minuten beschikbaar. Datum oplevering informatiepakket: Datum presentatie:
tie fb
.v .
Tijdens de presentatie geef je een toelichting op de volgende punten: • voorstellen van de doelgroep • het functioneren en de ondersteuningsvragen van de doelgroep • wat belangrijk is voor een vrijwilliger om te weten over de doelgroep • wat een vrijwilliger kan betekenen voor de doelgroep • korte toelichting op verdere informatie in het informatiepakket.
Ac
Bereid de presentatie goed voor. Beschrijf wie wat vertelt (taakverdeling) en geef aan hoe je je hebt voorbereid.
ht E
du '
Na de presentatie spreken jullie elkaars ervaringen door en werken jullie je eigen logboek bij. Ga hierbij in op de volgende vragen: • Is de presentatie gegaan zoals jullie je dat hadden voorgesteld? • Wat ging goed en wat ging minder goed? Waardoor kwam dit?
Evaluatie
rig
Evalueer je project aan de hand van de volgende vragen. Zet een kruisje in de tabel. 1 = onvoldoende, 5 = uitstekend. Geef per score een korte toelichting. Vraag
op y
Hoe verliep de samenwerking?
C
Hoe vind je het eindresultaat?
Wat vind je van je eigen bijdrage?
Hoe goed hebben jullie je kunnen houden aan de planning?
12
1
2
3
4
5
Toelichting
Over dit project
Geef voor de vragen waarbij je de score 1 of 2 hebt gegeven aan waardoor dit komt en hoe je dit een volgende keer anders zou kunnen aanpakken.
tie fb
Reflectie: STARR
.v .
Maak een korte samenvatting van je evaluatie en verwerk die in je logboek.
Bedenk een moment of situatie tijdens het werken aan het project waarvan je nu vindt dat je het anders zou moeten aanpakken. Doe dit aan de hand van de STARR-methode.
Ac
Situatie en Taak • Omschrijf het moment (de situatie) in je logboek en geef daarbij aan welke taak/rol jij had.
du '
Actie en Resultaat • Omschrijf welke acties/handelingen je op dat moment hebt ondernomen en wat hiervan de gevolgen waren.
C
op y
rig
ht E
Reflectie • Beschrijf hoe jij je op dat moment in de situatie voelde. • Beschrijf waarom je op deze manier hebt gehandeld. • Beschrijf hoe je het de volgende keer anders zou aanpakken.
13
Beoordeling
3.
Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsleden:
.v .
Groep:
tie fb
Docent: Blok:
Verdieping functioneren doelgroep
Onderwerp:
Beoordeling
Criteria
Proces
• • • • •
Ac
Project:
ht E
du '
plan van aanpak takenlijst vooronderzoek uitvoering vooronderzoek ontwerpvoorstel takenlijst uitvoering.
Informatiepakket: • aantrekkelijke lay-out • duidelijk leesbaar • heldere informatie, verdeeld in verschillende hoofdstukken • kunnen omgaan met privacygevoelige informatie • bruikbaar • minimaal 6 A4'tjes • (extra: bijvoorbeeld een wensboom waarbij cliënten aangeven welke wensen zij hebben en waar een vrijwilliger wat in zou kunnen betekenen).
C
op y
rig
Product
PowerPoint-presentatie: • introductie doelgroep • functioneren van de doelgroep • kunnen omgaan met privacygevoelige informatie
14
Voldoende
Onvoldoende
Beoordeling
• •
meerwaarde van vrijwilliger toelichting van het informatiepakket.
•
Het logboek is correct bijgehouden. Het plan van aanpak bevat de juiste stappen en onderdelen. Het bevat een reflectie op het samenwerkingsproces. Het bevat een reflectie op het ontwikkelingsproces. De takenlijsten zijn correct gebruikt.
•
• • •
Onvoldoende
Mondeling taalgebruik • Het mondelinge taalgebruik bij de presentatie was correct en passend bij de luisteraars.
Ac
Mondeling en schriftelijk taalgebruik
Voldoende
.v .
Persoonlijk verslag
Criteria
tie fb
Beoordeling
du '
Schriftelijk taalgebruik • De teksten zijn in correct Nederlands geschreven.
ht E
Overig
rig
Eindbeoordeling
Onvoldoende
Voldoende
Goed
>
Datum:
Paraaf deelnemer:
C
op y
Paraaf docent:
15