9789037233360 financiën en administratie

fb .v

.

Cursus

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

FinanciĂŤn en administratie

Auteur: Renske Postuma Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: Financiën en administratie

©

tie

ISBN: 978 90 3723 336 0

fb .v

Uitgeverij: Edu’Actief b.v.

0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl

.

Colofon

Edu’Actief b.v. 2018

u' Ac

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Ed

Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl).

ij

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

U

itg

ev

er

Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.

Inhoudsopgave Over deze cursus

.

7

De inkomsten van de cliënt

8

De inkomsten en uitgaven van de cliënt Belangrijke papieren

fb .v

Oriëntatie

4

14

20

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4) Reflectie

33

28

u' Ac

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt Theoriebron Toeslagen

Theoriebron De uitgaven van de cliënt

Ed

Theoriebron Rekeningen betalen

39

40

Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren

42

44

Theoriebron Post en belangrijke papieren

46

Theoriebron Omgaan met de computer thuis

ij

34

37

Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet

er

24

tie

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4)

48 50

Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (niveau 4) 54

U

itg

ev

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning

52

3

Over deze cursus

Over deze cursus

.

Inleiding

u' Ac

tie

fb .v

De beroepskracht maatschappelijke zorg ondersteunt de cliënt bij zijn wensen en zorgt voor goede aansluiting bij zijn mogelijkheden.

Dit betekent dat de beroepskracht de cliënt motiveert om uitdagingen aan te gaan gericht op zijn ontwikkeling op het gebied van wonen en huishouden. Hierbij horen natuurlijk ook de financiën en administratie van een cliënt. Je beschikt daarom over kennis van inkomsten en uitgaven van de cliënt.

Je weet hoe budgetteren werkt en welke betrokken instanties je kunt Je helpt de cliënt bij zijn of haar administratie. inschakelen wanneer zaken niet goed verlopen, zodat je de cliënt kunt ondersteunen bij eenvoudige (financiële) administratie.Je kent de gevaren van internet en kunt de cliënt helpen om problemen te voorkomen.

Ed

De persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg voert coördinerende taken uit. Hij maakt een planning en verdeelt de werkzaamheden, ook op administratief gebied. Hij draagt de zorg voor randvoorwaarden en bepaalt de prioriteiten binnen de werkzaamheden. De persoonlijk begeleider weet hoe gebudgetteerd moet worden voor een woongroep of woning. Hij kan de cliënt ondersteunen bij het doen van de (financiële) administratie.

ij

Leerdoelen

U

itg

ev

er

Je kunt: • het inkomen (salaris, uitkering, toeslagen) van verschillende doelgroepen noemen • de verschillende uitgaven (vaste lasten, variabele uitgaven, verzekeringen, belasting, leningen) uitleggen • uitleggen hoe je kunt budgetteren en begroten en voor welke informatie je het Nibud kunt raadplegen • noemen welke sociale wetgevingen en uitkerende instanties relevant zijn voor de verschillende cliënten • uitleggen op welke manieren je rekeningen kunt betalen (incasso, automatisch betalen, machtigingen afgeven (en intrekken), internetbankieren) en welke vorm van betalen het meest geschikt is voor de cliënt in verschillende situaties • uitleggen hoe je omgaat met post, belangrijke e-mails, en hoe je belangrijke papieren bewaart • uitleggen hoe je aanvragen doet en hoe je de benodigde papieren invult • uitleggen hoe je moet omgaan met een thuiscomputer: veilig internetten, opslaan, back-ups maken, omgaan met wachtwoorden en inlognamen • het hoe, wat en waarom uitleggen van budgetteren voor een woning/woongroep en het schrijven van financiële stukken/verantwoording (alleen niveau 4) • uitleggen wat het betekent om iemands financiële belangen te behartigen (alleen niveau 4)

4

Over deze cursus

• •

.

•

noemen welke andere instanties je kunt betrekken bij praktische problemen op het gebied van financiën (alleen niveau 4) de cliënt ondersteunen bij het uitvoeren van eenvoudige (financiële) administratieve werkzaamheden de cliënt ondersteunen bij het doen van de (financiële) administratie en het budgetteren (alleen niveau 4) het budget voor de activiteiten en cliënten bewaken (alleen niveau 4).

fb .v

•

Beoordeling

Planning Planningsformulier <

tie

Aan het eind van de cursus wordt je parate kennis beoordeeld met een toets. Je praktische beheersing van de leerdoelen wordt getoetst aan de hand van twee beroepsproducten.

Deze beroepsproducten worden beoordeeld op verschillende punten: op inhoud (producteisen) en op uitvoering (processtappen). Andere belangrijke punten bij de beoordeling zijn actieve deelname aan de lessen en nette uitwerking van de opdrachten in correct Nederlands. Je vindt ze bij elkaar in het beoordelingsformulier.

u' Ac

Beoordelingsformulier <

Een beroepsproduct maken kost tijd. Daarom moet je dit goed plannen. Lees eerst de opdracht van het beroepsproduct goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere opdrachten van deze cursus op in je totale planning.

Ed

Beroepsproduct niveau 3: Een opbergmap voor post en belangrijke papieren

er

ij

Je maakt voor een cliënt uit de praktijk een opbergmap waarin hij zijn post en belangrijke papieren kan bewaren.

Zorg voor een overzichtelijke map met tabbladen en eventueel insteekhoezen waarbij je duidelijk vermeldt welke post waar moet komen.

ev

Wanneer je geen BPV-plaats hebt kun je een casus schrijven van een cliënt waarvoor je de opbergmap maakt of kun je een map maken voor je eigen post en belangrijke papieren.

U

itg

Beroepsproduct niveau 4: Veilig internetten Kies een doelgroep en maak samen met een groepsgenoot een voorlichtingsfilmpje van twee minuten waarbij je op een duidelijke manier aangeeft op welke manier je veilig omgaat met internet.

In het filmpje moeten de volgende items terugkomen: 1. veilig gebruik van wachtwoorden 2. virussen en oplichting 3. het gevaar van social media.

5

Over deze cursus

Beroepsproduct niveau 3 en 4: Rollenspel - De cliënt ondersteunen bij (financiële) administratie Voor dit rollenspel stel jij je voor dat je werkt in een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) bij de voorziening Individueel Beschermd Wonen met gezamenlijke huiskamer.

Pagina Beschermd wonen op Socialevraagbaak.nl <

fb .v

.

Werkmodel Rollenspel <

Bij Individueel Beschermd Wonen heeft de cliënt de beschikking over een eigen appartement, voorzien van een woonkamer, aparte slaapkamer, keuken en badkamer/wc. De appartementen zijn geclusterd op een locatie met twee, vier of acht appartementen, gecombineerd met een gezamenlijke huiskamer.

Meer informatie over een RIBW kun je vinden op de website Socialevraagbaak.nl.

u' Ac

tie

Bij jullie woont Julian, een man van 46 jaar. Hij heeft PDD-NOS en psychiatrische problemen en heeft een aantal jaren gezworven voordat hij bij jullie kwam. Julian is nogal eigenwijs en wil zijn zaken zelf regelen. Nu blijkt dat hij zijn administratie niet op orde krijgt en schulden heeft. Tijdens een bespreking is dit naar voren gekomen. Een van de hulpvragen van Julian is: help mij mijn administratie zelf te doen.

Jij hebt een afspraak met Julian om dit samen op te pakken.

Julian heeft een bewindvoerder die zijn financiële zaken regelt. Hij krijgt maandelijks zaken kleedgeld waarmee hij moet leren uit te komen. Hij moet ook een manier vinden om zijn post te ordenen.

Ed

De opdracht voor niveau 4: Jij hebt een afspraak met Julian om dit samen op te pakken.

De opdracht voor niveau 3: Jij gaat met Julian kijken hoe hij zijn post kan ordenen en je maakt met hem een werkwijze om uit te komen met zijn maandelijkse zak- en kleedgeld.

U

itg

ev

er

ij

Maak een planning en een taakverdeling voor de uitvoering van de beroepsproducten.

6

Oriëntatie

Oriëntatie Kennis-estafette

• •

Opdracht 2

.

Ik ga op reis en ik neem mee...

• • • • •

Opdracht 3

fb .v

•

Jullie worden ingedeeld in groepjes.

Ieder groepje krijgt een groot blad met daarop een woord dat te maken heeft met het onderwerp van de les.

Je hebt drie minuten de tijd om beurtelings een woord/feit over het onderwerp op te schrijven.

Na de drie minuten worden de resultaten van iedere groep naast elkaar gelegd en vergeleken.

Een groepje krijgt een punt als er een woord of feit op hun blad staat dat niet voorkomt bij de andere groepen (maar wel te maken heeft met het onderwerp).

tie

• •

Op het bord staat een van de onderwerpen van deze cursus.

De docent stelt de leerlingen om de beurt de vraag waar ze aan denken bij dit onderwerp.

Als die vraag aan jou gesteld wordt, antwoord je met: ‘Bij het onderwerp ... denk ik aan …’

De docent schrijft de antwoorden in steekwoorden op het bord.

Als iedereen geweest is, draait de docent het bord om: daar staat waar hij of zij zelf aan dacht bij het onderwerp.

u' Ac

Opdracht 1

Geef eens een voorbeeld

ij

Ed

a. Geef een voorbeeld van drie vragen die je aan een cliënt kunt stellen als je een stapel ongelezen en ongesorteerde post in een la ziet liggen.

U

itg

ev

er

b. Geef een voorbeeld van drie vragen die je aan een cliënt kunt stellen als je merkt dat de cliënt geen inzicht heeft in zijn eigen financiële situatie.

7

De inkomsten van de cliënt

.

De inkomsten van de cliënt

fb .v

Inleiding

Cliënten hebben vaak inkomsten uit uitkeringen. Naast de uitkering kunnen ze vaak ook gebruikmaken van toeslagen om het inkomen aan te vullen. Deze opdrachten helpen je om de kennis te verkrijgen waarmee je de cliënt kunt ondersteunen bij het aanvragen van uitkeringen en toeslagen.

• • • • •

Lees Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen.

Noteer de definities van de volgende woorden:

er

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt <

De definities van salaris, uitkering en toeslagen

ij

Opdracht 4

Ed

•

Je kent de kenmerken van salaris, uitkering en toeslagen.

Je kent de sociale wetgevingen en uitkerende instanties die relevant zijn voor de verschillende cliënten.

Je kunt het verschil uitleggen tussen inkomsten uit salaris, uitkering en toeslagen.

Je kunt noemen welke toeslagen beschikbaar zijn voor verschillende doelgroepen.

Je kunt noemen welke sociale wetgevingen relevant zijn voor de verschillende cliënten.

Je kunt noemen welke uitkerende instanties relevant zijn voor de verschillende cliënten.

Je kunt uitleggen hoe aanvragen gedaan moeten worden voor uitkeringen en toeslagen.

Je kunt uitleggen hoe de benodigde papieren ingevuld moeten worden voor uitkeringen en toeslagen.

u' Ac

• •

Salaris

WW-uitkering

ev

Theoriebron Toeslagen <

Bijstandsuitkering AOW-uitkering

U

itg

Anw-uitkering

8

tie

Leerdoelen

Wajong-uitkering IOW-uitkering IOAW-uitkering IOAZ-uitkering Huurtoeslag

De inkomsten van de cliënt

Zorgtoeslag Kindgebonden budget

fb .v

Opdracht 5

.

Kinderopgvangtoeslag

De financiën van meneer Van Dijk

tie

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen. Lees de casus en vul de ontbrekende woorden in.

Kies uit: UWV, huurtoeslag, WW, bijstandsuitkering, sollicitatieplicht, IOAW, toeslagen, zorgtoeslag, Belastingdienst.

Fahima komt eens per week bij meneer Van Dijk en begeleidt hem met zijn financiën.

Meneer was alcoholist en verloor zijn baan. Hij kwam in de

maar heeft binnen de periode van de uitkering geen werk

u' Ac

Hij had

terecht.

gevonden. Hij krijgt nu een

via het

.

Meneer Van Dijk is de grip op zijn leven verloren. Dit heeft ook te maken met zijn alcoholgebruik waardoor zijn hersenen zijn aangetast. Hij is in aanraking gekomen met de politie in verband met winkeldiefstal. Fahima bekijkt met meneer Van Dijk zijn inkomsten en uitgaven. .

Ed

Ze ziet dat hij recht heeft op

Voor het betalen van zijn zorgverzekering kan hij een En voor het betalen van de huur een Ze vragen dit aan bij de

aanvragen. .

.

In verband met de handicap van meneer en zijn leeftijd van 54 jaar vraagt Fahima samen -uitkering aan.

er

ij

met hem een

Opdracht 6

Bestudeer Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

Ga naar de website Woordzoekers.org om een woordzoeker te maken met als onderwerp financiën en administratie.

Je geeft woorden op die te maken hebben met uitkeringen en toeslagen. Plaats een spatie en zet daarachter de omschrijving van het woord.

Wanneer de puzzel klaar is, print je deze uit en wissel je hem uit met een medestudent.

Maak elkaars puzzel.

itg

ev

Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan? <

Woordzoeker: Instanties voor uitkeringen en toeslagen

U

Website Woordzoekers.org <

Opdracht 7

Werkmodel Instructie Kahoot <

Kahoot-quiz Uitkeringen en toeslagen Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt, Theoriebron Toeslagen en Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

Ga naar Kahoot en speel de quiz.

Website Kahoot <

9

De inkomsten van de cliënt

Opdracht 8

Waar heeft mijn cliënt recht op?

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt.

Vul in op wat voor soort inkomsten de cliënt recht heeft.

fb .v

.

a. Merve hoort dat de winkel waar ze werkt failliet is verklaard. Ze wordt met onmiddellijke ingang ontslagen. Merve meldt zich bij het UWV.

b. Sjaak werkt vier dagen per week bij cafetaria ‘Het Hoekje’. Zijn werkgever betaalt hem iedere maand.

tie

c. Hazar is 55 jaar. Hij heeft een telefoonwinkel gehad. Door een auto-ongeluk is hij gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Helaas is het voor hem niet meer mogelijk om de telefoonwinkel in stand te houden en is hij nu werkloos.

u' Ac

d. Marie was getrouwd met Herman. Herman is overleden. In de verdeling van de taken werkte Herman buitenshuis bij een werkgever en zorgde Marie voor de kinderen. Gelukkig krijgt Marie een uitkering.

Ed

e. Meneer De Groot is nu 81 jaar. Hij krijgt iedere maand geld van de overheid.

f. Fadime is 16 jaar. Ze lijdt aan een ernstige vorm van epilepsie. Het is voor haar niet mogelijk om te werken. Ze krijgt een uitkering.

Welke toeslagen zijn van toepassing voor de cliënt?

ij

Opdracht 9

er

Bestudeer Theoriebron Toeslagen.

Lees de volgende casus en noteer welke toeslagen aangevraagd kunnen worden.

U

itg

ev

Vahit woont sinds het overlijden van zijn vrouw alleen met zijn twee kinderen van twee en vier jaar. Hij kan niet meer werken, omdat hij de zorg voor de kinderen niet kan combineren met zijn baan als chauffeur. Doordat hij nu van een bijstandsuitkering moet rondkomen, kan hij de huur voor zijn huis van € 450,- niet meer opbrengen.

Om Vahit om te scholen is de gemeente een traject met hem aangegaan waardoor hij in de toekomst een baan als ICT’er kan zoeken. Deze baan is waarschijnlijk beter te combineren met de zorg voor de kinderen. In verband met de omscholing maakt Vahit gebruik van een gastouder die voor de kinderen zorgt wanneer hij niet thuis is.

10

Welke toeslagen zou jij Vahit adviseren om aan te vragen?

De inkomsten van de cliënt

Opdracht 10

Ren je rot

Opdracht 11

fb .v

.

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen.

• Kies een spelleider. De spelleider krijgt de vragen van de docent.

• Verdeel het lokaal in drie hoeken: een nee-hoek, een ja-hoek en een soms-hoek.

• De spelleider stelt de vragen en laat de studenten rennen naar de hoek die ze van toepassing vinden.

Cliënt en de sociale wetgeving

tie

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen.

Noteer de volgende woorden op de goede plek in de tekst van de casus: bijstand, WW-uitkering, Anw, sollicitatieplicht, SVB, Wajong-uitkering, pgb, UWV. Sonja woont sinds het overlijden van haar man alleen met haar zoon en dochter van veertien en zeventien jaar. Gelukkig hebben Sonja en haar kinderen recht op

. De dochter van Sonja, Kim, heeft een

u' Ac

Dit wordt uitgekeerd door de

.

eetstoornis ontwikkeld. Deze belemmert haar zo erg dat ze niet in staat is om te werken of onderwijs te volgen. Zij heeft recht op een

.

Sonja heeft altijd in de thuiszorg gewerkt maar is door de omstandigheden werkloos geworden. Zij heeft nog even recht op een

.

Ed

Dit zal alleen niet zo lang meer duren en dan vervalt zij in de

. In verband met de persoonlijke crisis van Sonja en het

mantelzorgen voor haar dochter heeft ze geen Over vijf jaar zal het

.

bekijken of ze hier nog steeds van ontheven is.

Sonja verleent zorg voor haar langdurig zieke moeder.

ij

Iedere week gaat Sonja bij haar schoonmaken. Haar moeder betaalt Sonja hiervoor met .

er

behulp van haar

Opdracht 12

Welke uitkerende instantie is van toepassing voor deze cliënt?

ev

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen.

Kies de juiste instantie of uitkering bij de cliënt van de casus.

U

itg

a. Kees is langdurig ziek en koopt hulp in van tafeltje-dek-je. Hij doet dit met behulp van zijn b. Selda is wees en krijgt geld via de c. Karin heeft drie kinderen en vraagt het kindgebonden budget aan bij d. Adam is 55 jaar, werkloos en gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Hij krijgt een uitkering via

11

De inkomsten van de cliënt

e. Iemand die bijstand krijgt wordt beoordeeld door de f. De AOW wordt uitgekeerd door de

het

fb .v

.

g. Shaira krijgt hulp van haar buurvrouw die dagelijks voor haar kookt. Ze betaalt haar uit

h. Job is zeventien jaar en langdurig ziek. Hij zal niet kunnen werken. Hij krijgt een uitkering via de

Opdracht 13

Kenmerken van instanties

tie

Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt en Theoriebron Toeslagen.

u' Ac

Schrijf achter het kenmerk de instantie waar het kenmerk betrekking op heeft, zoals in het voorbeeld.

Hiervoor heb je een DigiD nodig

Belastingdienst

Hier moet je je melden om een WW-uitkering aan te vragen Hier vraag je de toeslagen aan

Helpt je bij het zoeken naar werk

Ed

Keert de AOW uit

Voert de keuring uit om te bepalen of je arbeidsongeschikt bent Keert de IOW uit

Een toeslag aanvragen

er

Opdracht 14

ij

Keert het pgb uit

Bestudeer Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

Doe een proefberekening huurtoeslag aanvragen. Ga naar de pagina Proefberekening toeslagen van de Belastingdienst en klik op de link Nu naar de proefberekening toeslagen.

ev

Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan? <

U

itg

Pagina Proefberekening toeslagen op Belastingdienst.nl <

– – – – – – –

Kies het jaar 2014.

Kies: huurtoeslag.

Geboortedatum: 3 januari 1993.

Zonder partner.

Toetsingsinkomen € 17.000,-.

Je woont in een huis voor begeleid wonen.

Dit gebouw is aangewezen voor huurtoeslag en is aangepast voor mensen met een handicap.

– Kale huur is € 440,-.

– Servicekosten zijn € 30,-.

– Je hebt geen medebewoners.

– Je hebt geen vermogen.

Bereken je huurtoeslag.

Je huurtoeslag is:

12

De inkomsten van de cliënt

Opdracht 15

Een uitkering aanvragen Bestudeer Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt.

ga naar de website: Artikel Sollicitatieactiviteiten

Lees de aanwijzingen over sollicitatieactiviteiten.

Maak een voorlichtingsfilmpje voor cliënten waarin duidelijk wordt wat sollicitatieactiviteiten zijn.

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

Artikel Sollicitatieactiviteiten <

Handleiding maken inschrijven werkzoekende

Wat neem je verder mee:

tie

Opdracht 16

Een volledig ingevuld cv met:

fb .v

Je vraag een uitkering aan:

.

Hoe vraag je een WW-uitkering of bijstandsuitkering aan en wat heb je daarvoor nodig? Vul de tabel in.

13

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

.

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

fb .v

Inleiding

tie

De cliënten waar je mee te maken kunt krijgen zullen in meerdere of mindere mate hun eigen uitgavenpatroon moeten beheren. Van jou als begeleider mag verwacht worden dat je inzicht hebt in inkomsten en uitgaven, dat je weet hoe je een begroting opstelt en een budget vaststelt zodat je de cliënt de ondersteuning kunt bieden die nodig is. Je weet hoe je de site van het Nibud kunt gebruiken als hulpmiddel en op welke wijze cliënten hun rekeningen kunnen betalen. Op die manier kun je zinvol advies geven.

Leerdoelen

• • • • • •

Woordspin variabele kosten

er

Opdracht 17

ij

•

u' Ac

•

Je kent het verschil tussen vaste lasten en variabele uitgaven.

Je kent de uitgaven die bij vaste lasten horen zoals betalingen voor verzekeringen, woonlasten, belastingen en leningen.

Je kent de uitgaven die bij variabele uitgaven horen zoals uitgaven aan kleding, voeding en ontspanning.

Je kent mogelijkheden om te budgetteren.

Je kent de site van het Nibud en de informatie en mogelijkheden die deze site biedt.

Je kent verschillende manieren waarop rekeningen betaald kunnen worden.

Je kunt uitleggen met welke uitgaven een cliënt te maken kan hebben.

Je kunt uitleggen op welke manier een cliënt kan budgetteren en een begroting kan maken.

Je kunt de cliënt uitleggen welke informatie hij/zij kan vinden bij het Nibud en hoe de site van het Nibud gebruikt kan worden.

Je kunt uitleggen (gegeven de cliënt en situatie) op welke manier een rekening betaald kan worden.

Ed

• •

Maak een lijst met woorden die te maken hebben met variabele kosten.

Gebruik Werkmodel Woordspin.

ev

Theoriebron De uitgaven van de cliënt <

Zet in het midden van je woordspin: variabele kosten. Zet hieromheen woorden die volgens jou vallen onder het begrip ‘variabele kosten’.

itg

Werkmodel Woordspin <

U

Opdracht 18

Maak een overzicht van je eigen vaste lasten. Wanneer je nog geen eigen vaste lasten hebt, kun je aan je ouders of een andere volwassene vragen wat hun vaste lasten zijn.

Opdracht 19 Website Kahoot <

14

Mijn eigen vaste lasten

Kahoot-quiz vaste en variabele lasten Bestudeer Theoriebron De uitgaven van de cliënt.

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

Verdeel de rollen quizmaster en deelnemers en ga naar de website Kahoot. Speel de quiz Vaste en variabele lasten.

Mijn eigen variabele lasten

.

Opdracht 20

Sociaal

Overig

De uitgaven van de cliënt

u' Ac

Opdracht 21

Uiterlijk

tie

Vrije tijd

fb .v

Maak een overzicht van jullie eigen variabele lasten. Zet deze lasten in een overzichtelijk schema.

Zet in de tekst op de open plekken steeds of het variabele of vaste lasten betreft.

Casus Claire woont sinds kort in een project voor zelfstandig wonen. Een van haar leerpunten is het omgaan met de financiën. Je bespreekt haar uitgaven met haar, waarbij jullie steeds bepalen of het nu om vaste of variabele lasten gaat.

van dat dit

Ed

Claire begint met de kosten van de huur voor haar appartement. Dit is een duidelijk voorbeeld lasten. Ze vindt de kosten voor haar eten ook best hoog. Je legt uit lasten zijn waarop ze wel invloed kan uitoefenen. Je vraagt haar

wat haar kosten zijn voor energie: deze horen ook bij

ij

Claire dat de servicekosten van het appartement

lasten. Je vertelt lasten zijn.

er

Claire gaat naar school en vindt dat ze hiervoor een nieuwe tas nodig heeft. Je legt uit dat dit bij

lasten hoort. De kosten voor de school zelf horen bij lasten. Kortom, Claire vindt het allemaal nog best

ev

ingewikkeld.

Opdracht 22

U

itg

Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren <

Website Wijzer in geldzaken.nl <

Review budgetteren Bestudeer Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren.

• • •

Ga naar de site Wijzeringeldzaken.nl.

Kies het tabblad Geldzaken op orde in de groene balk boven aan de pagina.

Kies vervolgens de tab Wat kun je met een huishoudboekje?

Schrijf samen een review waarin je beschrijft waarom je een digitaal huishoudboekje een goede of minder goede methode vindt om te gebruiken met cliënten.

15

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

Opdracht 23

Ga naar mijn studieplan (via het nibud) Schrijf een korte bevinding over de vraag of je iets nieuws hebt ontdekt of tot andere keuzes bent gekomen.

Bestudeer Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren.

Ga naar de site van het Nibud en geef antwoord op de volgende vragen.

u' Ac

Website Nibud.nl <

De site van het Nibud

tie

Opdracht 24

fb .v

.

Website Mijnstudieplan.nl <

Vergelijk jezelf op Nibud.nl

a. Hoeveel zakgeld krijgt iemand van tien jaar?

b. Hoeveel kleedgeld krijgt iemand van zestien jaar?

Ed

c. Wat gemiddeld gevraagd kan worden aan kosten voor voeding per maand.:

d. Hoeveel kosten luiers per maand. :

Rekeningen betalen

er

Opdracht 25

ij

e. De minimale prijs voor een douchebeurt is:

Vul in de volgende casus de ontbrekende woorden in. Kies uit de woorden: automatische overschrijving, bankoverschrijving, creditcard, vaste lasten, variabele lasten, gestorneerd, overzicht, verzekerd.

ev

Theoriebron Rekeningen betalen <

Khalid beheert zijn eigen financiën. Dit vindt hij nog best ingewikkeld. Hij gebruikt ook meerdere manieren door elkaar waardoor hij het

is kwijtgeraakt.

U

itg

Khalid is bij zijn broer in Duitsland op bezoek geweest. De kosten voor zijn treinabonnement horen bij zijn

en heeft hij betaald met een

In Duitsland zag hij een prachtige laptop die hij meteen heeft gekocht met zijn . Dit bedrag wordt eind van de maand afgeschreven. Het moet dus nog wel betaald worden. Gelukkig is zijn mooie laptop wel

.

Khalid heeft voor zijn neefjes en nichtjes op internet cadeautjes gekocht. Hij wilde niet met lege handen aankomen. Deze cadeautjes zijn betaald.

16

.

en heeft hij met een

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

Khalid heeft helaas ruzie gekregen met zijn broer en wil nooit meer bij hem op bezoek. In zijn boosheid wil hij zijn treinabonnement niet meer betalen en heeft hij de overschrijving

Casus variabele lasten

fb .v

Opdracht 26

.

.

hiervoor

Opdracht 27 Website Nibud.nl <

u' Ac

tie

Schrijf een casus waarin duidelijk wordt wat variabele lasten zijn en waaruit deze kunnen bestaan. Gebruik in de casus in ieder geval de woorden: bankoverschrijvingen, eenmalige uitgaven, verschillende uitgaven, cadeautjes, eten, drinken, uitgaan, boeken, carnaval, kleding, make-up.

Persoonlijk budgetplan

Ga naar de site van het Nibud. Kies het tabblad Vergelijk uzelf boven aan de pagina en kies Persoonlijk Budgetadvies.

Doe de vergelijking met behulp van de volgende casus.

ev

er

ij

Ed

Adam woont sinds kort begeleid in een appartement. Om te ontdekken waar zijn geld blijft en wat hij eventueel zou kunnen besparen vullen jullie samen het persoonlijk budgetadvies van het Nibud in.

Adam is 21 jaar en ontvangt een bijstandsuitkering. Dit is in januari 2016 € 924,06 per maand. Hij krijgt € 48,64 vakantiegeld, dus in totaal € 972,70.

Hij woont in een appartement dat hem € 400,- per maand kost. Het appartement is in een oud herenhuis dat voor 1965 gebouwd is.

Adam heeft geen auto.

Neem de bedragen over die voorgedrukt staan. Dit zijn gemiddelden waar Adam zich wel in kan vinden. Hij geeft alleen wel € 80,- per maand uit aan kleding. Voor huis, tuin en interieur is hij maar € 50,- per maand kwijt.

Open bij de huishoudelijke uitgaven de rekenhulp. De bedragen die er staan komen wel overeen met Adams situatie. Hij rookt alleen ook en geeft hier € 30,- per maand aan uit.

U

itg

Hoe komt Adam uit met zijn geld?

17

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

Opdracht 28

Een begroting voor Sjoerd Samen met een medestudent ga je een begroting opstellen aan de hand van de volgende casus.

fb .v

.

Sjoerd is 34 jaar en woont in jullie beschermde woonvorm. Zijn financiën worden voor een groot deel beheerd door zijn zus. Sjoerd beheert samen met zijn persoonlijk begeleider zijn zakgeld, kleedgeld en het geld voor zijn persoonlijke verzorging.

Van dit geld moet hij zijn kleding, cadeautjes, uitgaan en versnaperingen betalen maar ook zijn scheerspullen, zeep en af en toe een lekker geurtje.

Hij krijgt elke maand € 40,- zakgeld, € 60,- kleedgeld en € 15,- voor verzorgingsproducten.

Begroting Sjoerd

u' Ac

tie

Sjoerd heeft bedacht dat hij prachtige nieuwe schoenen wil. Echte Van Bommels, net als zijn baas. Dit zijn dure schoenen van € 160,- en daar moet hij voor sparen. Ondertussen moet hij binnenkort wel nieuw ondergoed kopen.

Hij heeft nog € 80,- spaargeld staan. Je spreekt af dat hij minimaal € 20,- spaargeld overhoudt zodat hij niet voor verassingen komt te staan.

Sjoerd is zo gemotiveerd om de schoenen te kopen dat hij het reservegeld van februari niet gebruikt en deze reserve bij zijn spaargeld kan optellen.

Jij gaat met hem een plan maken zodat hij weet hoeveel hij moet sparen om de schoenen binnen twee maanden te kopen.

Inkomsten

Ed

Februari

Uitgaven

Reserve

Zakgeld

25

5

Kleedgeld

20

20

Verzorgingsgeld

5

5

Zakgeld

25

5

Kleedgeld

20

20

Verzorgingsgeld

5

5

Sparen

Gespaard

ev

er

ij

Maart

Gespaard

itg

Totaal gespaard

Opdracht 29

U

Werkmodel Rollenspel <

18

Rollenspel gebruik site Nibud Aan de hand van de volgende beschrijving speel je een rollenspel waarbij je de cliënten uitlegt hoe ze de site van het Nibud kunnen gebruiken.

Gebruik Werkmodel Rollenspel.

De inkomsten en uitgaven van de cliënt

.

Jij begeleidt Karima en Sjaak bij het zelfstandig wonen. Karima en Sjaak wonen sinds een paar jaar samen, beiden zijn zwakbegaafd. Het ging best aardig. Sjaak werkte met behoud van bijstand in de groenvoorziening, maar kan dit in verband met lichamelijke klachten niet meer doen. Karima maakte schoon voor een thuiszorgorganisatie. Helaas is Karima werkloos geraakt en zitten ze nu samen thuis.

fb .v

Nu beiden hele dagen thuis zijn, geven ze ook veel meer geld uit. Ze zitten op elkaars lip en gaan uit verveling winkelen. Ze hebben zelfs € 5000,- schuld opgebouwd.

Een zorgelijke situatie.

Jij wilt ze helpen weer grip te krijgen op hun financiële situatie. Tijdens een bezoek bij hen thuis ga je de site van het Nibud uitleggen, zodat ze inzicht krijgen in hun financiële situatie.

Opdracht 30

Rekeningen betalen (2)

tie

De groep observeert en geeft na afloop feedback op de gekozen onderwerpen van de site.

Manier van betalen

Doel

Voordeel

Nadeel

er

ij

Ed

Automatische overschrijving

u' Ac

Maak een schema op basis van de theoriebron over verschillende manieren van rekeningen betalen. Vul in voor welk doel elke methode het best gebruikt kan worden en wat de vooren nadelen zijn.

Manieren om rekeningen te betalen

ev

Opdracht 31

a. Variabele kosten kunnen het best betaald worden door middel van:

c. Een onterechte overschrijving kun je opheffen door die te:

U

itg

b. Internetaankopen kunnen het best betaald worden door middel van:

19

Belangrijke papieren

Belangrijke papieren

.

Inleiding

fb .v

Cliënten krijgen post en e-mails en hebben papieren die goed bewaard moeten worden. Zij kunnen er moeite mee hebben om deze goed te ordenen. Daarnaast hebben cliënten vaak moeite om veilig om te gaan met de computer thuis. De cliënt moet back-ups maken en omgaan met inlognamen en wachtwoorden. Jij moet in staat zijn om de cliënt hierbij te ondersteunen.

Leerdoelen

• • • •

Theoriebron Post en belangrijke papieren <

Post en e-mail bewaren

Bestudeer Theoriebron Post en belangrijke papieren en Theoriebron Omgaan met de computer thuis.

ij

Opdracht 32

Ed

•

tie

•

Je kent het belang van post en belangrijke papieren en manieren om deze te bewaren.

Je kent de werking van de computer thuis en richtlijnen met betrekking tot veilig internetten.

Je kent het belang van belangrijke e-mails en manieren om deze op te slaan en back-ups te maken.

Je kent manieren om met wachtwoorden en inlognamen om te gaan.

Je kunt de cliënt uitleggen hoe om te gaan met post en het bewaren van belangrijke papieren.

Je kunt de cliënt uitleggen hoe hij e-mails kan opslaan en back-ups kan maken.

Je kunt de cliënt uitleggen hoe hij veilig kan omgaan met een computer thuis en met internet.

Je kunt de cliënt ondersteunen bij het uitvoeren van eenvoudige (financiële) administratieve werkzaamheden.

u' Ac

• •

Noteer op welke manier je de volgende spullen het best kunt bewaren.

er

a. Reclamefolders:

b. Post voor de bewoners van het pand:

ev

Theoriebron Omgaan met de computer thuis <

c. Bankpapieren:

U

itg

d. Papieren van de overlijdensverzekering:

20

e. Facebookberichten: f. Digitale reclame:

Belangrijke papieren

Koppel de juiste omschrijving aan het juiste gevaar.

Inbreken op de computer om gegevens te achterhalen

Hacken

Programma dat gevens achterhaalt en doorgeeft aan organisaties

Identiteitsfraude

Achterhalen van iemands bankgegevens, pincodes en/of wachtwoorden om geld afhandig te maken

Phishing

Opdracht 34

Persoonlijke gegevens van iemand stelen en gebruiken voor bijvoorbeeld bestellingen of betalingen

Programma dat zich vermenigvuldigt en daarmee zoveel mogelijk computers probeert te ontregelen

Ed

Spyware

fb .v

.

Virus

tie

Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet <

Internetgevaren

u' Ac

Opdracht 33

Betalen via internet

ij

Bestudeer Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet. Lees de casus en vul de ontbrekende woorden in. Kies uit: afterpay, certificaat, webshop, Marktplaats, webshopkeurmerk, service, betalingen.

Mevrouw Herema is kortgeleden weduwe geworden. Ze is 75 jaar en licht dementerend. . Mevrouw Herema vindt

er

Voor zijn overlijden regelde meneer Herema alle

het leuk om op internet te kijken en spullen te kopen. Aan jou als thuiszorgmedewerker is

ev

gevraagd om enig toezicht te houden op het internetgebruik van mevrouw.

Mevrouw Herema vertelt dat ze een prachtige jas heeft gezien op

. Hij

was helemaal niet duur. Ze heeft de verkoper gebeld die heel aardig was. Mevrouw heeft

U

itg

de jas gekocht en het geld overgemaakt naar meneer. Nu wacht mevrouw Herema al de hele week op de mooie jas. Je legt mevrouw uit dat het niet altijd handig is om spullen van particulieren te kopen. Wanneer ze dat wel doet, kan ze beter voor

kiezen

en pas betalen als ze het product binnen heeft.

Nog beter is het om te kiezen voor een Dit is een soort

die een

dat de garantie biedt dat er

heeft. verleend

wordt wanneer er iets fout gaat met de levering van een product.

21

Belangrijke papieren

Opdracht 35

Opslaan of bewaren?

Geef van de volgende items aan of het bericht opgeslagen moet worden in een back-up of dat je het gewoon in je mail kunt bewaren.

Back-up of bewaren?

.

E-mail

fb .v

Mail van zoon Sjaak Brief van Sociale Verzekeringsbank EnquĂŞte van de huisarts Mail van het UWV Mail met nieuwe huurovereenkomst

Bericht van de Belastingdienst Beschikking arbeidsongeschiktheid

u' Ac

Garantiebewijs koelkast

tie

Herinnering van de bibliotheek

Uitnodiging nieuwjaarsreceptie

Opdracht 36

Maak een sterk wachtwoord

Ed

Bestudeer Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet

er

ij

Fahima woont sinds kort in een instelling voor beschermd wonen. Ze is geboren op 22 juni 1998 en niet in staat om zelfstandig te wonen. Haar ouders zijn vorig jaar terugverhuisd naar Turkije en Fahima wilde niet mee. Gebleken is dat het haar niet lukt om een dagstructuur vast te houden, waardoor ze al meermalen met de leerplichtambtenaar in aanraking is geweest. Ze heeft schulden en is niet in staat haar huis of zichzelf goed schoon te houden. Fahima vindt het fijn om gebruik te maken van Facebook en Skype om contacten met familie en vrienden te onderhouden. Jij gaat met haar een goed wachtwoord maken.

ev

Wat voor wachtwoord kies je? Motiveer je antwoord.

Opdracht 37

itg

Werkmodel Instructie Kahoot <

U

Website Kahoot <

22

Kahoot-quiz belangrijke post Bestudeer Theoriebron Post en belangrijke papieren.

Ga naar Kahoot. Verdeel de rollen quizmaster en deelnemers en lees Werkmodel Instructie Kahoot goed door. Speel de quiz.

Belangrijke papieren

Opdracht 38

Waar bewaart de cliënt belangrijke papieren?

Opdracht 39

fb .v

.

Bestudeer Theoriebron Post en belangrijke papieren. Maak een tekening van een huiskamer van een cliënt. Geef in de tekening aan waar de verschillende papieren bewaard worden.

Het bureaublad

Website Easel.ly <

Opdracht 41

Poster met inlognamen en wachtwoorden

Maak een poster voor cliënten met daarop aanwijzingen voor het aanmaken van inlognamen en wachtwoorden. Gebruik stiften en papier, of een digitaal programma zoals Easel.ly.

Ed

Opdracht 40

u' Ac

tie

Maak voor de cliënt een bureaublad voor op zijn computer waarop overzichtelijk is aangegeven waar dingen staan. Noteer welke mappen je op het bureaublad wilt hebben.

Wachtwoorden bewaren

Tiplijst voor het ondersteunen bij het doen van de administratie

er

Opdracht 42

ij

Welke hulpmiddelen kun je gebruiken om je wachtwoorden te onthouden?

Maak een tiplijst voor begeleiders die cliënten gaan ondersteunen bij het doen van de administratie. Noteer de belangrijkste tips.

ev

1.

2.

3.

U

itg

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

23

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4)

fb .v

.

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4) Inleiding

tie

Als persoonlijk begeleider in de gehandicaptenzorg coördineer je de zorg voor je cliënten.

Hierbij hoort ook de (financiële) administratie. Je moet weten wat het betekent om iemands belangen te behartigen en welke instanties je kunt inschakelen. Je ondersteunt de cliënt bij het doen van de financiële administratie en laat de regie over het eigen leven bij de cliënt.

• • • •

Bestudeer Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? Geef in je eigen woorden een omschrijving van de verantwoordelijkheid en taak van de volgende mensen.

er

Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? <

Mentor, bewindvoerder en curator

ij

Opdracht 43

Je kent verschillende manieren om iemands financiële belangen te behartigen.

Je kent verschillende instanties die betrokken kunnen worden bij praktische problemen op het gebied van financiën.

Je kent manieren om de cliënt te ondersteunen bij het doen van (financiële) administratie en bij budgetteren.

Je kunt uitleggen wat het betekent om iemands financiële belangen te behartigen.

Je kunt verschillende instanties noemen die betrokken kunnen worden bij praktische problemen op het gebied van financiën.

Je kunt de cliënt ondersteunen bij het doen van de (financiële) administratie en budgetteren.

Ed

• •

u' Ac

Leerdoelen

ev

a. mentor:

U

itg

b. bewindvoerder:

24

c. curator:

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4)

Opdracht 44

Mentorschap, bewindvoering, curatele Gebruik de volgende woorden om de casus aan te vullen: curatele, mentor, rechter, zakgeld, bewindvoerder, contract, rechtsgeldig. en bespreekt

.

Meneer Van Stoffelen is dementerend. Zijn dochter is zijn

fb .v

met de thuiszorg de verzorging van meneer en de mogelijkheden om zelfstandig te wonen.

Het gaat best aardig, maar volgens de verzorging lust meneer graag een borreltje.

Al snel blijkt dat meneer Van Stoffelen regelmatig het dorp in gaat naar het café en daar

zijn nieuwe vrienden en zichzelf van de nodige drank voorziet. Dit kan zo niet langer en zijn dochter besluit om bij de

aan te vragen of zij

. Plotseling blijkt dat

tie

worden. Meneer Van Stoffelen krijgt iedere week

kan

een nieuwe vriend van meneer hem een telefoonabonnement heeft verkocht. Meneer heeft zijn handtekening onder het

gezet. De dochter van meneer Van Stoffelen

u' Ac

bedenkt dat het misschien toch beter is om nog een stap verder te gaan en meneer onder te stellen. Zijn handtekening is dan ook niet meer

Opdracht 45

Soorten schulden

.

Koppel de juiste schuld aan de juiste omschrijving.

Schuld van boetes

De politie stuurt een deurwaarder langs

Schuld bij postorderbedrijven

ij

Ed

Je hebt € 1000,- van de buurvrouw geleend

er

Je moet maandelijks de bank afbetalen.

U

itg

ev

Het gas en licht dreigen afgesloten te worden

Opdracht 46

Website Kahoot <

Studieschuld

Schuld bij kennissen

De televisie die je gekocht hebt bij het postorderbedrijf moet nog betaald worden

Schuld bij de bank

Je hebt je opleiding niet afgemaakt

Achterstallige betalingen

Kahoot-quiz ondersteunen bij de (financiële) administratie Bestudeer Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt?

Ga naar Kahoot. Verdeel de rollen quizmaster en deelnemers en speel de quiz Ondersteunen bij de (financiële) administratie.

25

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4)

Opdracht 47

Ondersteunen van de cliënt bij de administratie Lees de casus en kies uit de volgende woorden om de lege plaatsen op de goede wijze in te vullen: zelfstandig, ondersteunen, curator, aankopen, uitgavenpatroon, systeem, zakgeld, begeleidingsplan, uitgegeven, mentor .

fb .v

.

Hatice heeft het syndroom van Down en is matig verstandelijk beperkt. Zij wil net als haar broers zo

mogelijk wonen en woont

bij jullie in de groep om te kijken welke mate van zelfstandigheid ze kan bereiken.

Hatice krijgt iedere week

, het kleedgeld

beheren jullie in overleg. Ze kan dit niet zomaar uitgeven. Haar ouders zijn

met betrekking tot haar financiën

waar het gaat om haar begeleiding.

In haar

tie

en

staat als doel: Hatice heeft

binnen zes weken inzicht in haar

u' Ac

betrekking tot haar zakgeld.

Jij leert haar om met een

met

van

verschillende potjes het geld te reserveren voor verschillende

. Ze heeft een potje voor vrije tijd,

een potje voor snacks, een potje voor cadeautjes en een potje voor onverwachte uitgaven.

Ed

In de potjes doet ze de bonnetjes van de aankopen. Jullie kijken iedere week wat Hatice heeft gekocht en hoeveel ze hiervoor heeft . Dit lijkt voor Hatice op dit moment

de beste manier om haar te

bij haar

Rechten en plichten

er

Opdracht 48

ij

administratie.

Schrijf bij de volgende uitspraken op of het waar is of niet.

itg

ev

De mentor kan familie zijn. Waar / Niet waar De mentor beheert het geld van de cliënt. Waar / Niet waar De curator houdt toezicht op de verzorging en begeleiding van de cliënt. Waar / Niet waar De bewindvoerder beheert de goederen van de cliënt. Waar / Niet waar De curator kan een familielid zijn. Waar / Niet waar Een cliënt die onder bewind staat kan zelf een contract tekenen. Waar / Niet waar

Opdracht 49

U

Website Kahoot <

Opdracht 50

Kahoot-quiz financiën beheren voor de cliënt Ga naar Kahoot. Verdeel de rollen quizmaster en deelnemers en speel de quiz Financiën beheren voor de cliënt.

Wie kan helpen bij financiële problemen?

Zoek via Google op wat de volgende instanties/personen doen.

26

Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (alleen niveau 4)

a. sociaal raadslieden:

c. schuldhulpverlening:

tie

d. maatschappelijk werk:

Opdracht 51

u' Ac

e. juridisch loket:

f. Nibud:

fb .v

.

b. kredietbank:

Tiplijst voor het ondersteunen bij financiële problemen

1.

2.

3.

Ed

Stel een tiplijst op met vijf aandachtspunten voor het begeleiden van een cliënt bij budgetteren, administratie en financiële problemen.

Wat zijn je tips?

ij

4.

er

5.

Artikel schrijven over een dilemma bij het ondersteunen van een cliënt bij (financiële) administratie en budgetteren

ev

Opdracht 52

Schrijf een artikel over een dilemma waar je mee te maken kunt krijgen wanneer je een cliënt begeleidt bij het doen van de (financiële) administratie of bij budgetteren.

Het artikel schrijf je voor een vakblad zoals Klik. Het mag niet meer dan driehonderd woorden beslaan.

U

itg

Werkmodel Artikel schrijven <

27

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4)

fb .v

.

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4) Inleiding

•

Bestudeer Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning.

Maak een woordwolk met woorden die betrekking hebben op budgetteren voor een woongroep/woning.

Ga naar de website Woordwolk.nl.

Kies in de menubalk Woordenlijst.

Kies Plak/typ tekst.

Typ woorden die je kunt bedenken bij budgetteren voor de woongroep/woning.

Kies Toepassen en je woordwolk verschijnt.

Je kunt de woordwolk aanpassen door te kiezen voor: Vorm, Thema, Kleuren of Lettertype.

er

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning <

Woordwolk budgetteren voor de woongroep/woning

ij

Opdracht 53

Je kent het belang van budgetteren en financiële verantwoording voor woningen en woongroepen.

Je kunt een budget maken voor een woning/woongroep.

Je kunt verantwoording afleggen over uitgaven of financiële keuzes.

Je kunt een financieel overzicht maken voor collega’s .

Je kunt het budget voor de activiteiten en de cliënten bewaken.

Ed

• • • •

u' Ac

Leerdoelen

tie

Als persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg moet je in staat zijn om voor een woongroep of woning een financieel overzicht te maken van geld dat besteed wordt aan de cliënten en activiteiten met de cliënten. Hiervoor moet je kunnen budgetteren en dit budget bewaken.

Achteraf kun je verantwoording afleggen over de manier van budgetteren die je hebt gekozen en de daadwerkelijke besteding van het geld.

ev

Website Woordwolk.nl <

Opdracht 54

Waar of niet waar?

U

itg

Kies bij de volgende stellingen of het waar is of niet.

28

In het budgetplan staan alleen de uitgaven. Waar / Niet waar Het budgetplan is een verantwoording aan de leidinggevende. Waar / Niet waar Het budgetplan kun je gebruiken om inzicht te geven in de uitgaven. Waar / Niet waar Het budgetplan klopt altijd. Waar / Niet waar In het budgetplan staan de inkomsten van de individuele cliënten. Waar / Niet waar Het budgetplan is een verantwoording aan cliënten en hun verwanten. Waar / Niet waar De leidinggevende is verantwoordelijk voor het budgetplan. Waar / Niet waar Het budgetplan wordt niet geëvalueerd. Waar / Niet waar

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4)

Opdracht 55

Een dagje uit Lees de volgende casus en maak samen met twee medestudenten een budgetplan voor een dagje uit met de groep.

u' Ac

tie

fb .v

.

De woongroep voor begeleid wonen De Linde heeft de afgelopen drie maanden € 5,ontspanningsgeld per persoon per maand gespaard om samen een dagje naar de Efteling te gaan. Ze gaan met zes groepsleden en twee personen van de begeleiding. De cliënten zijn allen mobiel en behoorlijk zelfredzaam zodat er geen rolstoelen of andere hulpmiddelen mee hoeven.

Om het feest compleet te maken gaan ze met het openbaar vervoer van Nijmegen naar de Efteling. De Efteling heeft een combinatiekaartje met openbaar vervoer. Waardoor het openbaar vervoer en de entree €39 per persoon kost. De tickets hebben ze van tevoren via internet besteld. De begeleiding neemt broodjes mee zodat ze die in ieder geval niet hoeven te kopen. De tickets hebben ze van tevoren via internet besteld. Uiteraard willen ze in het park wel iets kunnen drinken en iets te snoepen halen. Ze gaan ervan uit dat dit ongeveer € 5,- per persoon kost.

De teamleiding vindt het een goed idee voor de groepsdynamiek en draagt per persoon € 15,- bij. Wat ze dan nog tekortkomen moeten de groepsleden zelf bijdragen.

a. Zet de inkomsten en uitgaven in een tabel en bereken wat de groepsleden zelf moeten bijdragen.

Gespaard

Bijdrage teamleiding

Totaal inkomsten

Uitgaven

Ov + entree

Versnapering

Totaal uitgaven

Ed

Inkomsten

b. Eigen bijdrage groepsleden:

Sparen voor de vakantie

ij

Opdracht 56

er

Aan de hand van de volgende casus maak je een spaarplan voor een woongroep om in de zomer luxe op vakantie te gaan.

U

itg

ev

Het is september en de vier mensen van woongroep De Oranjesingel maken plannen voor een gezamenlijke vakantie volgende zomer. Dit jaar zijn deze cliënten met NAH naar België geweest, maar ze willen nu weleens een echte zonvakantie. Ze vragen een begeleidster om mee te gaan en een van de collega’s heeft zich inderdaad bereid verklaard om mee te gaan. De groepsleden moeten haar reis ook betalen.

Via de website van MundoRado Reizen hebben ze een mooie accommodatie gevonden voor een elfdaagse groepsreis naar Tenerife. Het gaat om een hotel met zwembad waar een tillift bij is en een aflopende inloop. Het is wel prijzig, dus ze moeten een serieus plan maken om te sparen zodat ze in augustus ook echt kunnen gaan. Ze willen wel allemaal een eigen kamer waar ze zich terug kunnen trekken.

29

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4)

€ 1.632,00

Reisverzekering

€ 30,47

Annuleringsverzekering

€ 108,61

1-persoonskamertoeslag

€ 90

fb .v

Reissom

.

Op de website lezen ze de prijs per persoon:

Ze krijgen allemaal € 1200,- vakantiegeld, maar dat is niet genoeg. Van het ontspanningsgeld kunnen ze elke maand ook wel € 25,- per persoon sparen.

Uitgaven

Vakantiegeld

Sparen van het ontspanningsgeld

u' Ac

Inkomsten per persoon

tie

a. Wat moeten de individuele groepsleden per maand sparen om in augustus hun eigen bijdrage te kunnen voldoen (naast het zakgeld dat ze meenemen)?

Complete reissom

Bijdrage reis begeleider

Totaal inkomsten

Totaal uitgaven

€ 465,99

Opdracht 57

Ed

b. Hoeveel moeten de groepsleden per persoon per maand sparen?

Verkeerd gebudgetteerd!

ij

Aan de hand van de volgende casus maken jullie een verantwoording voor de overschrijding van het budget.

er

De woongroep gaat een dagje uit. Jullie (twee begeleiders) gaan met vijf cliënten naar het zwembad. Na het zwemmen gaan jullie uiteten bij pizzeria Pinocchio. Jullie gaan met de bus van de instelling en hoeven dus geen kosten te maken voor het vervoer.

ev

Van tevoren hebben jullie een begroting gemaakt van de inkomsten en waarschijnlijke uitgaven.

U

itg

Inkomsten

30

Uitgave

Bijdrage woongroep

Bijdrage cliënten

5 x € 15 = € 75

5 x € 28,50 = € 142, 50

Entree zwembad 7 personen

Versnapering 7 personen

Uiteten Pinocchio

Onvoorzien

7 x € 5 = € 35

7 x € 2,50 = € 17,50

7 x € 20 = € 140

€ 25

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4)

.

De entree van het zwembad was € 5,-, maar de prijs is per 1 januari verhoogd naar € 7,50.

Dat was een tegenvaller. Jullie besluiten om toch maar gewoon wel iets te drinken bij het zwembad. Jullie nemen lekker allemaal chocolademelk. Dit kost € 2,- per persoon. Het eten bij Pinocchio valt ook wat duurder uit. De totale rekening bedraagt € 175,-. Tja, dingen lopen soms anders dan gepland.

Begroot

Werkelijk

Uitgaven

Begroot

Werkelijk

Zwembad entree

Totaal Totaal verschil

Extra bijdrage

Opdracht 58

Ed

b. Verantwoording:

u' Ac

Versnapering Uiteten

Verschil

tie

Inkomsten totaal

fb .v

a. Werk het verschil uit tussen de begrote en de werkelijke inkomsten en kosten, en schrijf een verantwoording voor je collega’s en teamleiding.

Een financieel overzicht voor collega’s

er

ij

Bij de volgende casus gaan jullie collega’s voorlichten over de manier waarop jullie de financiën voor de woongroep gaan beheren.

U

itg

ev

Door de veranderingen in de zorg gaan de groepen zelf het beheer krijgen over een deel van de financiën. Jullie ontvangen € 800,- per maand voor voeding, snoep, frisdrank, hartige hapjes en ontspanning.

Gelden voor vervoer, schoonmaak en inventaris worden nog centraal geregeld. Persoonlijke financiën van de cliënten, zoals kleding en zakgeld, vallen onder de verantwoordelijkheid van de verwanten (ouders, curatoren, bewindvoerders).

Jij werkt op de Zonnewende, een woongroep van zes mensen met een matige verstandelijke beperking. Je hebt de opdracht gekregen om met een collega voorlichting te geven aan de andere collega’s over de verandering in beleid. Daarbij moeten jullie duidelijk maken welk geld waaraan besteed moet worden, jullie moeten een overzicht maken voor de besteding van het geld, jullie moeten duidelijk maken welke verantwoordelijkheid de begeleiders hebben en op welke manier zij zich moeten verantwoorden. Je maakt hierover een PowerPoint-presentatie.

31

Budgetteren voor de woongroep/woning (niveau 4)

Opdracht 59

De financiën bewaken

fb .v

.

Noteer kort wat je in de verschillende slides wilt zetten.

Bij de volgende casus moeten jullie een manier kiezen waarop je de financiën ‘bewaakt’.

u' Ac

tie

In de woongroep eten jullie samen en wordt de dag gestructureerd door gezamenlijke koffie- en theemomenten. Schoonmaken wordt gedaan door de cliënten volgens een rooster dat jullie hebben opgesteld.

Soms hebben jullie een gezamenlijke activiteit.

Kortom: je hebt geld te besteden op de woongroep voor eten, drinken, snoep, ontspanning en schoonmaken.

De boodschappen worden elke dag gedaan door begeleiders samen met cliënten.

U

itg

ev

er

ij

Ed

Op welke manier zorg je dat het budget niet overschreden wordt?

Kies uit de volgende mogelijkheden een of meerdere manieren en verantwoord vervolgens je keuze.

1. een van tevoren vastgesteld budget per week 2. een van tevoren vastgesteld budget per dag 3. wekelijkse controle op de uitgaven 4. Excel-bestand dat de uitgaven en inkomsten automatisch verrekent 5. wekelijkse evaluatie in de teamvergadering 6. eens per maand evaluatie in de teamvergadering 7. controle financiën eens per zes weken door de organisatie 8. geschreven verantwoording van de financiën eens per maand voor de organisatie

32

Reflectie

Reflectie Opdracht 60

Reflectie op de lesstof

fb .v

.

a. Wat heb je allemaal geleerd? Noem drie dingen.

tie

b. Wat wist je al?

u' Ac

c. Wat ga je in de toekomst in jouw werk gebruiken?

U

itg

ev

er

ij

Ed

d. Ku je goed met andere mensen omgaan, ook al zijn ze anders dan jij? Geef ĂŠĂŠn voorbeeld.

33

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt

fb .v

.

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt Inleiding

u' Ac

Salaris

tie

Wanneer je gaat werken in de maatschappelijke zorg krijg je te maken met veel verschillende cliënten. Deze cliënten hebben allemaal hun eigen inkomen. Dit inkomen kan voortkomen uit salaris of een uitkering. Van jou kan verwacht worden dat je weet waar het inkomen van de cliënt vandaan komt en dat je weet welke wetgevingen en uitkerende instanties hiervoor verantwoordelijk zijn.

er

ij

Ed

De cliënt is een werknemer in dienst van een werkgever. De werkgever stelt een arbeidsovereenkomst (contract) op waarin staat welk werk er verwacht wordt van de werknemer en hoeveel salaris dit oplevert. In de arbeidsovereenkomst staat ook beschreven hoeveel uur iemand gaat werken en hoelang het contract geldig is. Een contract kan voor bepaalde tijd worden afgesproken (tijdelijk contract) of voor onbepaalde tijd (vast contract).

U

itg

ev

Jij weet wanneer de cliënt salaris Een arbeidscontract is een overeenkomst. krijgt en waar dit op gebaseerd is.

Deze informatie kan helpen bij de begeleiding van de cliënt. Je kunt een cliënt uitleggen dat iemand die werkt salaris krijgt voor gedane arbeid. Een cliënt moet zich ervan bewust zijn dat werken voor salaris niet vrijblijvend is.

34

Rechten en plichten bij een salaris Wanneer de cliënt een salaris ontvangt, mag de werkgever ook iets verwachten. De wet omschrijft dat de werkgever ‘goed werknemerschap’ mag verwachten. Hier hoort bij dat de werknemer op tijd komt en zich bij ziekte op correcte manier ziek meldt. Andere verwachtingen die minder duidelijk omschreven zijn, kunnen ook onderdeel uitmaken van goed werknemerschap, zoals overwerk wanneer dit van toepassing is of werkzaamheden overnemen van een zieke collega. Dit is afhankelijk van het soort werk dat de werknemer uitvoert.

Een werknemer heeft ook rechten, zoals het recht op vakantiedagen, doorbetaling bij ziekte, ouderschapsverlof en calamiteitenverlof.

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliënt vandaan komt

De rechten en plichten van de werknemer en werkgever staan beschreven in de cao van de beroepsgroep. De cao wordt opgesteld voor en door een beroepsgroep en mag nooit in strijd zijn met de wet.

fb .v

.

Uitkering

u' Ac

tie

Jij weet op welke uitkering jouw cliënt recht kan hebben zodat je de cliënt kunt begeleiden bij de aanvraag. Een werkloze cliënt heeft eerst recht op een WW-uitkering. Deze wordt aangevraagd bij het UWV. Een oudere heeft vanaf zijn pensioen tot overlijden recht op een AOW-uitkering. De SVB keert de AOW uit.

Een bijstandsuitkering is voor mensen die niet voldoende inkomsten hebben om in hun levensonderhoud te voorzien. Bijstand kan bij de gemeente aangevraagd worden.

Een cliënt die voor zijn achttiende verjaardag ziek of gehandicapt is en daardoor niet kan werken, krijgt een Wajong-uitkering.

Cliënten die hun partner of ouder hebben verloren en voor wie dat gevolgen heeft voor hun inkomsten, kunnen gebruikmaken van de Anw. De Anw wordt aangevraagd bij het SVB. Voor oudere werklozen bestaat het IOW. Oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers hebben recht op een IOAW-uitkering.

Voor zelfstandigen is er de IOAZ-uitkering. Deze uitkeringen vraag je aan bij het UWV.

Rechten en plichten bij een uitkering

U

itg

ev

er

ij

Ed

Uitkeringen krijg je niet vrijblijvend, hier zijn ook plichten aan verbonden.

Iedereen is verplicht om werk te zoeken en om te solliciteren. Je bent verplicht om werk te accepteren, ook als dit onder je opleidingsniveau ligt.

Wanneer iemand bijstand ontvangt, kan de gemeente helpen bij het vinden van een (passende) werkplek.

In overleg met het UWV zijn er uitzonderingen op de sollicitatieplicht. Zo mag je: een bedrijf starten, in overleg mantelzorg verlenen of een opleiding volgen. Ook wanneer er sprake is van een persoonlijke crisissituatie kun je van de sollicitatieplicht worden ontheven. Een alleenstaande ouder met kinderen onder de vijf jaar kan een vrijstelling van sollicitatieplicht aanvragen.

Het UWV beoordeelt in hoeverre iemand in staat is om te werken. Wanneer dit niet mogelijk is, kan voor vijf jaar een ontheffing van de sollicitatieplicht aangevraagd worden. Het UWV bekijkt na deze periode opnieuw of iemand kan werken.

Ieder mens in Nederland heeft recht op een bijstandsuitkering en op AOW. Afkorting

Betekenis

Cao

Collectieve arbeidsovereenkomst

WW

Werkloosheidswet

UWV

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen

AOW

Algemene Ouderdomswet

SVB

Sociale Verzekeringsbank

Wajong

Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten

Anw

Algemene nabestaandenwet

IOW

Wet Inkomensvoorziening Oudere Werklozen

35

Theoriebron Ik weet waar het geld van mijn cliĂŤnt vandaan komt

Betekenis

IOAW

Wet inkomensvoorziening Oudere en Gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers

IOAZ

Wet inkomensvoorziening Oudere en Gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen

pgb

Persoonsgebonden budget

Wlz

Wet langdurige zorg

Wmo

Wet maatschappelijke ondersteuning

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

fb .v

.

Afkorting

36

Theoriebron Toeslagen

Theoriebron Toeslagen

.

Inleiding

tie

Huurtoeslag

fb .v

Het salaris of de uitkering is soms onvoldoende om alle kosten te dekken. De overheid geeft tegemoetkomingen voor verschillende kosten. Dit noem je toeslagen. Het inkomen van de cliënt kan aangevuld worden met deze toeslagen zodat hij in zijn eigen onderhoud kan voorzien. Een zorgtoeslag of huurtoeslag zijn hier goede voorbeelden van. Jij weet van welke toeslagen de cliënt gebruik kan maken.

Ed

u' Ac

De cliënt kan een huurtoeslag krijgen van de overheid als bijdrage in de huurkosten. Een huurtoeslag kun je aanvragen bij de Belastingdienst wanneer de huur te hoog is in vergelijking met de inkomsten. Voorwaarden zijn dan dat het huis een eigen voordeur heeft en dat de huur niet hoger dan een bepaald bedrag is. Verder is de huurtoeslag afhankelijk van het inkomen en de situatie van de aanvrager. Een huurtoeslag is een voorschot. Na een jaar ontvangen van huurtoeslag wordt definitief berekend op hoeveel huurtoeslag iemand recht heeft. Dit kan betekenen dat te veel ontvangen toeslagen terugbetaald moeten worden.

Veranderingen in de situatie moeten doorgegeven worden. Wanneer dit niet gebeurt kan de Belastingdienst een boete opleggen. Wanneer iemand in het buitenland woont, kan hij geen huurtoeslag aanvragen.

Zorgtoeslag

er

ij

De cliënt kan een zorgtoeslag krijgen van de overheid als bijdrage voor de zorgkosten.

Zorgkosten zijn de kosten die je betaalt voor je zorgverzekering. Wanneer iemand achttien jaar is, is hij of zij verplicht een zorgverzekering af te sluiten. De cliënt moet de Nederlandse nationaliteit hebben of een geldige verblijfsvergunning. Wanneer het (gezamenlijk) inkomen of vermogen te laag is kan de zorgtoeslag aangevraagd worden bij de Belastingdienst.

Wanneer iemand in het buitenland woont, kan er soms ook toeslag aangevraagd worden

U

itg

ev

Kindgebonden budget Wanneer de cliënt kinderen heeft onder de achttien jaar kan hij recht hebben op een kindgebonden budget. Dit ontvangt de cliënt naast de kinderbijslag. Wanneer er al een andere toeslag aangevraagd is, berekent de Belastingdienst zelf het kindgebonden budget en keert dit uit. Het kindgebonden budget is afhankelijk van het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen en het inkomen van de cliënt. Wanneer het kind ouder is dan twaalf jaar krijgt de cliënt meer kindgebonden budget. Voor een kind dat ouder is dan zestien jaar wordt ook meer kindgebonden budget uitgekeerd. Deze hogere uitkeringen zijn een tegemoetkoming in de schoolkosten.

Een alleenstaande ouder ontvangt meer kindgebonden budget. Iemand die gaat scheiden of samenwonen moet dit daarom doorgeven aan de Belastingdienst.

37

Theoriebron Toeslagen

fb .v

.

Wanneer het eigen vermogen boven een bepaalde grens ligt, ontvangt de cliënt geen kindgebonden budget.

Kinderopvangtoeslag

tie

Bij een scheiding verandert er veel en kan de cliënt recht hebben op andere toeslagen.

Ed

u' Ac

Wanneer de cliënt kinderen heeft, kan de overheid kinderopvangtoeslag geven om het gebruik van kinderopvang te stimuleren. De kinderopvangtoeslag kan het mogelijk maken dat de cliënt werkt, een traject volgt dat leidt naar werk of een opleiding of inburgeringscursus volgt. De cliënt moet een contract aangaan met een geregistreerde kinderopvang of een geregistreerd gastouderbureau. Het kind moet ingeschreven staan op het woonadres van de cliënt en nog niet naar het voortgezet onderwijs gaan.

De cliënt kan ervoor kiezen om de kinderopvangtoeslag zelf te ontvangen of rechtstreeks naar de kinderopvang of het gastouderbureau te laten overmaken.

De sociale of medische omstandigheden van de cliënt kunnen het gebruik van kinderopvang wenselijk maken. In dat geval kan bij de gemeente kinderopvangtoeslag aangevraagd worden.

De gemeente heeft hier een budget voor en beoordeelt of de cliënt in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag.

Een persoonsgebonden budget (pgb) is een geldbedrag waarmee cliënten zelf zorg kunnen inkopen. Cliënten die langdurige zorg nodig hebben kunnen dit met behulp van een persoonsgebonden budget zelf thuis organiseren. Een persoonsgebonden budget kan in vier verschillende regelingen worden aangevraagd: – Wet langdurige zorg (Wlz) – Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) – Jeugdwet – via de zorgverzekeraar (Zvw-pgb).

U

itg

ev

er

Pagina Waar vraag ik een persoonsgebonden budget aan? op Rijksoverheid.nl <

ij

Persoonsgebonden budget

38

Waar de cliënt moet zijn hangt af van de zorg/begeleiding die de cliënt nodig heeft. Het is mogelijk om meerdere persoonsgebonden budgetten te ontvangen. Kijk voor meer informatie op de site van de Rijksoverheid (zorg en ondersteuning thuis, pgb-aanvragen).

Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

fb .v

.

Theoriebron Hoe vraag je een uitkering of toeslag aan?

Inleiding

u' Ac

Een uitkering aanvragen

tie

De meeste cliënten zijn (nog) niet in staat om zelfstandig een aanvraag te doen voor een uitkering of toeslag. Jij kunt de cliënt uitleggen hoe dit moet. Het is dus noodzakelijk dat jij weet waar uitkeringen en toeslagen aangevraagd moeten worden en wanneer iemand daar mogelijk voor in aanmerking komt.

Als iemand werkloos wordt, heeft hij vaak recht op een uitkering. Die moet je wel aanvragen.

Een cliënt die werkloos wordt moet zich binnen twee dagen na de laatste werkdag inschrijven bij het UWV als werkzoekende.

Voor de inschrijving heeft de cliënt het burgerservicenummer nodig. Alle werkervaring moet beschreven worden. Het gaat dan om de functie die de cliënt had en de periode die de cliënt gewerkt heeft. Werk als freelancer of zelfstandig ondernemer, stages of werkervaringsplaatsen tellen mee als ervaring en moeten ook opgeschreven worden.

Ed

Checklist Uitkering aanvragen <

ij

Voor de inschrijving is een DigiD nodig. Wanneer de cliënt deze niet heeft, moet deze worden aangevraagd. De DigiD bestaat uit de inloggegevens die nodig zijn voor het aanvragen van een uitkering. Het UWV heeft een handige checklist gemaakt waarin staat wat de cliënt op welk moment moet doen.

er

Een toeslag aanvragen

U

itg

ev

Huurtoeslag, zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag moeten aangevraagd worden bij de Belastingdienst. Het kindgebonden budget hoeft meestal niet aangevraagd te worden als de cliënt al andere toeslagen ontvangt. De Belastingdienst berekent dan zelf of de cliënt in aanmerking komt voor het kindgebonden budget.

Voor het aanvragen van een toeslag wordt een persoonlijke webpagina aangemaakt bij de Belastingdienst: mijn toeslagen. Om hier in te loggen heb je een DigiD nodig. De cliënt kan klikken op de toeslag die hij wil aanvragen. Dan moeten alle gegevens ingevuld worden.

Wanneer al gebruik wordt gemaakt van een toeslag zijn de meeste gegevens al ingevuld.

Gegevens kunnen ook gewijzigd worden wanneer de situatie van de cliënt verandert, bijvoorbeeld wanneer de cliënt gaat scheiden, samenwonen, verhuizen, kinderen krijgt enzovoort.

Beschikkingen en berekeningen worden door de Belastingdienst niet meer per post verstuurd.

Deze zijn te vinden in de berichtenbox op MijnOverheid.nl.

39

Theoriebron De uitgaven van de cliënt

.

Theoriebron De uitgaven van de cliënt

fb .v

Inleiding

tie

Iedere cliënt heeft uitgaven: afhankelijk van de mate van zelfstandigheid zijn dat er meer of minder. De uitgaven zijn niet altijd overzichtelijk voor de cliënt. Jij kunt de cliënt inzicht geven in zijn of haar uitgavenpatroon. Jij weet immers wat vaste lasten en variabele lasten zijn, hoe je een begroting maakt en hoe je moet budgetteren.

De cliënt en zijn uitgaven

Ed

u' Ac

De hoeveelheid uitgaven van de cliënt is afhankelijk van de mate van zelfstandigheid van de cliënt. In een zorginstelling zijn de financiën vaak al geregeld en kan een cliënt zakgeld, kleedgeld, eetgeld enzovoort krijgen. De afspraken hierover staan beschreven in een persoonlijk begeleidingsplan of zorgplan. De financiën worden dan in overleg met de cliënt beheerd door een familielid of een onafhankelijk bewindvoerder.

In principe heeft iedereen het recht om zijn eigen financiën te regelen. Wanneer blijkt dat dit niet goed gaat, kan in overleg met de cliënt iemand worden aangesteld die de financiën met of voor de cliënt beheert. Blijkt dat een cliënt niet in staat is om zijn eigen financiën te regelen, dan kan de rechter deze persoon onder curatele stellen en een bewindvoerder aanstellen die de financiën voor de cliënt regelt.

Vaste lasten

ev

er

ij

Vaste lasten zijn alle uitgaven die regelmatig terugkomen en die nodig zijn om te kunnen wonen en leven. Denk bijvoorbeeld aan huur of hypotheek voor het huis. Gas, water en licht, maar ook telecomkosten, kunnen tot vaste lasten gerekend worden wanneer je hier een vast bedrag per maand voor betaalt. Bij vaste lasten worden ook vaak de reserveringen gerekend die nodig zijn om iets te vervangen dat kapot kan gaan of om te sparen voor bijvoorbeeld een vakantie.

U

itg

Variabele lasten

40

Variabele uitgaven zijn uitgaven die steeds kunnen veranderen. Je kunt kiezen of je duur of goedkoop gaat eten. Je kunt ook kiezen of je veel of weinig kleren koopt of hoeveel je uitgeeft voor cadeautjes en uitgaan. Voor veel mensen is het makkelijker om iets te veranderen aan de variabele lasten dan aan de vaste lasten.

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

Boodschappen zijn variabele kosten.

fb .v

.

Theoriebron De uitgaven van de cliĂŤnt

41

fb .v

Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren

.

Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren

Inleiding

Ed

u' Ac

Persoonlijk budgetplan

tie

Een goede methode om inzicht te krijgen in de inkomsten en uitgaven van een cliënt is een persoonlijk budgetplan maken met een cliënt. Op de site van het Nibud kun je verschillende zaken opzoeken die hierbij kunnen helpen. Wanneer een cliënt inzicht heeft in zijn budget, kan de cliënt ook een begroting opstellen om een aankoop te doen.

er

ij

Als er meer geld uitgegeven wordt dan er aan inkomsten binnenkomt, gaat het niet goed.

Voor het opstellen van een persoonlijk budgetplan heb je veel informatie nodig van de cliënt over zijn inkomsten en uitgaven. In een budgetplan maak je zichtbaar wat de inkomsten en uitgaven zijn. Waar komen inkomsten vandaan, hoe hoog zijn de inkomsten, wat zijn vaste lasten en welke variabele uitgaven heeft de cliënt? Door dit naast elkaar te zetten kan de cliënt zien waar zijn geld blijft. Voor de medewerker maatschappelijke zorg kan dit inzicht bovendien helpen bij de begeleiding van de cliënt,

bijvoorbeeld naar zelfstandigheid.

U

itg

ev

Hulp van het Nibud

42

Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) geeft veel informatie over allerlei financiële zaken en kan helpen bij het ondersteunen van de cliënt op financieel gebied. Het Nibud heeft als doelstelling: het verhogen van de zelfredzaamheid van consumenten op het gebied van huishoudfinanciën. Het is een onafhankelijk instituut waar betrouwbare informatie te halen is over financiën. Mensen kunnen rechtstreeks van de website informatie halen, bijvoorbeeld over pensioen, zakgeld, kleedgeld, studie of lenen. Professionals kunnen hier ook middelen vinden en aanschaffen om mensen te begeleiden bij het omgaan met financiën, zoals boeken, cursussen en lespakketten.

Theoriebron De cliënt ondersteunen bij budgetteren

Het opstellen van een begroting

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

fb .v

.

Wanneer duidelijk is wat het budget van een cliënt is, kun je met hem een begroting maken voor een uitgave. Het budget kun je berekenen door een begroting te maken van alle inkomsten en uitgaven van een cliënt. Hierbij is het van belang om goed uit te zoeken welke uitgaven per maand, per half jaar of zelfs per jaar betaald moeten worden. Bij de inkomsten is het belangrijk om je te realiseren dat er verschil zit in de maanden. In mei komt het vakantiegeld binnen en december is vaak duur door de feestdagen. Wanneer alles op een rij staat, kun je bepalen hoeveel geld er overblijft om te sparen voor bijvoorbeeld een vakantie of dure schoenen.

43

Theoriebron Rekeningen betalen

.

Theoriebron Rekeningen betalen

fb .v

Inleiding

Betalen van rekeningen

u' Ac

De rekeningen van de cliënt kunnen op verschillende manieren betaald worden, maar wat zijn de voor- en nadelen van elke manier?

Automatische overschrijvingen worden vaak gebruikt voor de betaling van vaste kosten, zoals de huur of zorgverzekering. Een voordeel van automatische betalingen is dat je er niet meer aan hoeft te denken. Een nadeel is dat je de overschrijving stop moet zetten wanneer er iets verandert.

Ed

Filmpje Betaal je blauw <

tie

In Nederland bestaan verschillende manieren om rekeningen te betalen. Wanneer je weet op welke manieren dit kan, kun je de cliënt ondersteunen bij het maken van een keus voor een betalingsmanier. Stel dat je een betaling stop wilt zetten of dat een rekening onterecht betaald is, hoe moet dat dan?

er

ij

Geld kun je ook overmaken via de bank. Dit wordt vaak gedaan voor incidentele uitgaven, zoals het kopen van kleding of een spel via internet.

Bij achteraf betalen moet je er wel aan denken dat je dit ook doet.

Is de cliënt zich ervan bewust dat hij zijn pincode niet aan iemand anders moet vertellen?

U

itg

ev

Betalingen kun je ook doen met een creditcard. Een voordeel hiervan is dat de aankoop verzekerd is. Een nadeel van het kopen met een creditcard is dat het geld pas eind van de maand wordt afgeschreven. Het risico bestaat dat je te veel uitgeeft doordat je het overzicht kwijt bent.

44

Bekijk het filmpje ‘Betaal je blauw’ bij deze theoriebron.

Het stopzetten van betalingen of het terugvorderen van onterechte betalingen Stel, er moeten betalingen stopgezet worden of teruggevorderd, hoe moet dat? Wanneer een betaling via incasso onterecht is gedaan, kun je via de bank deze betaling storneren. Je gaat via online bankieren naar de incasso en kijkt of de incasso terecht is gedaan. Wanneer dat niet zo is, kun je de betaling terug laten storten: storneren.

Theoriebron Rekeningen betalen

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

fb .v

.

Een foute betaling door bijvoorbeeld een typefout kan niet via de bank teruggestort worden.

Je moet dan uitzoeken aan wie de betaling is gedaan en vragen of die persoon of winkel het bedrag terug wil storten. Wanneer er te veel geld is uitgegeven met de creditcard kan dit in termijnen worden terugbetaald. Het nadeel is dat je dan veel rente betaalt.

45

Theoriebron Post en belangrijke papieren

.

Theoriebron Post en belangrijke papieren

fb .v

Inleiding

u' Ac

Post ontvangen

tie

De cliënt krijgt post en heeft belangrijke papieren die bewaard moeten worden. Hoe moet je omgaan met post, wat moet je bewaren en wat kan meteen weg? Mensen hebben allerlei eigen systemen om post te bewaren. Het kan zelfs gebeuren dat alle post op stapels terechtkomt en niet meer ingekeken wordt. Het is voor cliënten belangrijk om goed onderscheid te maken tussen belangrijke en minder belangrijke papieren, zodat de belangrijke papieren ook goed afgehandeld worden.

Ed

Wat moet de cliënt doen met de post? Wat mag hij openmaken, wat moet bewaard worden en wat kan meteen weg? Bijna dagelijks komen er verschillende soorten post. Dit kan ongeadresseerd reclamemateriaal zijn of brieven voor alle bewoners van het pand. Post kan verschillend geadresseerd zijn, bijvoorbeeld aan iemand persoonlijk of aan een groep mensen zoals een familie.

Het openmaken, verstoppen of beschadigen van post die aan een ander is geadresseerd is strafbaar. Je kunt een geldboete krijgen of een gevangenisstraf van ten hoogste een jaar.

Reclamemateriaal kan meestal weggegooid worden nadat het is ingezien. Brieven voor de bewoners van het pand kunnen informatie bevatten die belangrijk is, bijvoorbeeld een wegomlegging of buurtfeest. Afhankelijk van het onderwerp kan dit weggegooid of bewaard worden.

er

ij

Post die persoonlijk geadresseerd is wordt over het algemeen bewaard, bijvoorbeeld een verjaardagskaart of uitnodiging, maar ook papieren van de bank of over de verzekering.

U

itg

ev

Belangrijke papieren

46

Wat zijn belangrijke papieren voor de cliënt en hoe bewaar je deze?

Wat belangrijke papieren zijn is natuurlijk heel persoonlijk. Een brief van een geliefde kan heel belangrijk zijn. Dat noemen we persoonlijke Papieren kun je ook inscannen en digitaal bewaren. belangrijke papieren. Onder officiële belangrijke papieren verstaan we papieren van instanties, verzekeringsmaatschappijen of de bank.

Persoonlijke belangrijke papieren zoals kaarten, brieven enzovoort kun je ophangen op een plek waar je ze vaak kunt zien of in een mooie doos of la leggen. Dan kan de cliënt ze later nog eens inzien.

Theoriebron Post en belangrijke papieren

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

tie

fb .v

.

OfficiĂŤle belangrijke papieren krijgen over het algemeen een plek in een map waar dezelfde soort papieren bij elkaar gerangschikt worden: bankafschriften bij bankafschriften, verzekeringspapieren bij verzekeringspapieren. Alle mappen met belangrijke papieren bij elkaar in een kast zetten maakt het makkelijker om terug te zoeken wanneer je iets nodig hebt.

47

Theoriebron Omgaan met de computer thuis

.

Theoriebron Omgaan met de computer thuis

fb .v

Inleiding

tie

Veel cliënten hebben een computer thuis. Ze ontvangen e-mails en ze internetten. Het is belangrijk voor cliënten om te weten hoe ze met e-mail moeten omgaan. Hoe bewaar je bijvoorbeeld e-mails?

Internetten lijkt heel onschuldig, maar hoe ga je hier nu goed mee om? Welke sites bieden betrouwbare informatie? Wat deel je via social media en wat doe je met de reclame die steeds weer tevoorschijn komt?

u' Ac

E-mail

Ed

Belangrijke e-mails moet je bewaren, reclame kun je doorkijken en weggooien en met de e-mail van vrienden ga je weer anders om.

De inbox van de mail kun je soms onderverdelen in tabbladen. Hierdoor kunnen berichten direct ingedeeld worden. Bijvoorbeeld reclame onder een tabblad Reclame en berichten van social media onder een tabblad Sociaal. Onder het tabblad Primair blijven dan andere berichten over.

In deze primaire map kun je een onderverdeling maken in bijvoorbeeld privé en zakelijk.

Mailtjes kun je verslepen naar een mapje, zodat je niet steeds alle mails ziet.

Je kunt de mail een gekleurd vlaggetje geven wanneer je hem nog wilt beantwoorden. Een ander gekleurd vlaggetje kan aangeven dat het gaat om een uitnodiging.

Ook zakelijke mails kun je vlaggetjes geven om aan te geven hoe belangrijk ze zijn of wat ermee moet gebeuren.

er

ij

Een computer kan kapotgaan. Het is daarom belangrijk om regelmatig een back-up te maken in een bron die ook via andere computers toegankelijk is.

U

itg

ev

Internet

48

Internet is een wereld van informatie, maar wat is betrouwbaar en wat niet? Iedereen kan immers alles plaatsen op internet. De informatie die je vindt over een onderwerp kan er heel betrouwbaar uitzien, maar hoeft dat niet te zijn. Het is belangrijk dat je weet wie de informatie geplaatst heeft. Wanneer het gaat om een website van de overheid kun je ervan uitgaan dat die betrouwbaar is. Informatie geplaatst door Jan Koekoek kan allerlei onzin bevatten.

Webwinkels en particulieren op Marktplaats kunnen onbetrouwbaar zijn. Een webshop kan een certificaat aanvragen waaruit betrouwbaarheid blijkt. Bij twijfel kun je artikelen die je koopt het best na ontvangst betalen (afterpay), zodat je niet ten onrechte geld uitgeeft.

Wanneer de webshop is aangesloten bij ‘Thuiswinkel Waarborg’ of ‘Webshop Keurmerk’ belooft de webwinkel een bepaalde service, ook als er iets misgaat bij je bestelling.

Theoriebron Omgaan met de computer thuis

Social media

u' Ac

tie

fb .v

.

Facebook, Instagram en Flickr zijn fijne manieren om contact te houden met andere mensen.

Maar er zitten ook risico’s aan. Sommige cliënten posten dingen zonder na te denken over (toekomstige) consequenties. Ze zijn zich er onvoldoende van bewust dat anderen zich een beeld van hen vormen op basis van wat ze posten of ze zijn zich er niet van bewust dat ze gepest kunnen worden met wat ze posten.

Foto’s blijven altijd bestaan op het internet. Stel je voor dat je cliënt heel dronken of bloot op de foto staat en een toekomstige werkgever ziet dit. Hoe zijn dan zijn kansen op die baan?

Van een foto die gestuurd wordt met social media kunnen mensen een screenshot maken om die later te gebruiken. Facebook heeft instellingen om gedeeltes af te schermen van openbaar gebruik of om te voorkomen dat je naam getagd wordt in situaties die je niet wilt.

LinkedIn wordt vaak gebruikt voor zakelijke contacten.

U

itg

ev

er

ij

Ed

De meestgebruikte social media.

49

Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet

.

Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet

fb .v

Inleiding

tie

Voor veel sites moet je een inlognaam en wachtwoord aanmaken. Het is belangrijk om te weten hoe je een goed wachtwoord maakt en waar je dit bewaart, zodat niet iedereen achter je wachtwoord kan komen. Wanneer iemand anders je inlognaam en wachtwoord kan gebruiken, kan deze persoon gebruikmaken van je gegevens.

Gevaren van het internet

u' Ac

Virussen, Trojan horses, phishing mail: allerlei gevaren liggen op de loer als je internet gebruikt. Een virus is een programma dat zichzelf automatisch door probeert te sturen naar zo veel mogelijk mensen. Dit kan een manier zijn om zo veel mogelijk computers te ontregelen. Mensen kunnen via cybercrime informatie proberen te achterhalen waarmee ze je geld afhandig kunnen maken.

Ed

Bij hacken wordt er ingebroken op je computer. Mensen zetten spyware op je computer om gegevens door te sturen naar anderen die dit gebruiken om geld te verdienen. Ze gebruiken phishing om te achterhalen wat pincodes, creditcard- of bankgegevens zijn om deze vervolgens te gebruiken.

ij

Bij identiteitsfraude worden je persoonlijke gegevens gebruikt om producten te bestellen, geld op te nemen of bankrekeningen te openen. Belangrijk is dat je geen persoonlijke gegevens geeft via de computer of telefoon. Niemand vraagt met eerlijke bedoelingen om je bankrekening in combinatie met je pincode.

er

Inlognamen en wachtwoorden

U

itg

ev

Inlognamen en wachtwoorden maak je niet zomaar, die moeten voldoen aan allerlei regels.

Persoonlijke wachtwoorden gebruik je zodat niet iedereen zomaar gebruik kan maken van jouw gegevens om iets te bestellen of een bericht te plaatsen. Een inlognaam moet niet te makkelijk naar jou te herleiden zijn.

50

Theoriebron Veilig gebruikmaken van internet

fb .v

.

Een goed wachtwoord is een reeks van leestekens, letters en cijfers die niet gemakkelijk terug te leiden zijn naar jou: je naam, de naam van je kinderen en je geboortedatum liggen allemaal te veel voor de hand. Veel mensen gebruiken voor het gemak ook reeksen als ‘abcdef’ of ‘12345’. Ook dat zijn geen veilige wachtwoorden. Een goed wachtwoord wordt ook wel een sterk wachtwoord genoemd. Een voorbeeld van een sterk wachtwoord is: Z!1X2@nl.

tie

Denk goed na over een inlognaam en wachtwoord.

Een wachtwoord dat je voor al je apparaten gebruikt – smartphone, computer en tablet – heeft ook gevaren. Wanneer iemand eenmaal je wachtwoord heeft achterhaald, kan deze persoon op al je apparaten inloggen.

Een wachtwoord moet je regelmatig vervangen, zodat het lastig wordt voor anderen om je wachtwoord te achterhalen.

u' Ac

Wachtwoorden bewaren

Ed

Hoe onthoud je nu alle verschillende wachtwoorden? Of heb je daar ook ‘trucjes’ voor? Je kunt je eigen trucjes bedenken voor het onthouden van je wachtwoorden. Je kunt bijvoorbeeld een woord bedenken waarbij je letters en cijfers vervangt door leestekens, bijvoorbeeld W8cht!!. Of je kunt het wachtwoord verpakken in een zin waarbij je de eerste letters van de woorden gebruikt als wachtwoord. ‘Beter tien vogels in de lucht dan een in de hand’ wordt dan bijvoorbeeld iets als: B1)vidld1idh.

U

itg

ev

er

ij

Je kunt ook gebruikmaken van een wachtwoordmanager. Dit is een soort digitale kluis waarin je wachtwoorden voor verschillende sites bewaart. Je hoeft dan nog maar één wachtwoord te onthouden en de ‘manager’ regelt de wachtwoorden en inlognamen wanneer je een site bezoekt. Een wachtwoordmanager maakt vaak ook regelmatig nieuwe sterke wachtwoorden aan. De meeste wachtwoordmanagers kosten geld, variërend van € 9,- tot € 35,- per jaar.

Een enkele is gratis.

51

Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (niveau 4)

fb .v

.

Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (niveau 4)

tie

Inleiding

u' Ac

Een cliënt is altijd zelf verantwoordelijk voor zijn financiën. Maar niet iedere cliënt is in staat om die verantwoordelijkheid te dragen. Belangrijk is dus om met de cliënt (en/of familie) te zoeken naar oplossingen en hulpmiddelen waardoor de financiën goed beheerd worden en er geen schulden ontstaan. Bij het ondersteunen van de cliënt bij de financiële administratie kun je voor dilemma’s komen te staan wanneer de cliënt andere keuzes maakt dan jij zou doen of dan verstandig is.

Rechten van de cliënt

U

itg

ev

er

ij

Ed

De cliënt is altijd zelf verantwoordelijk voor zijn financiën. Ouders zijn financieel verantwoordelijk voor hun kinderen tot 18 jaar. Ouders moeten in het onderhoud van hun kinderen voorzien tot 21 jaar. Partners zijn financieel verantwoordelijk voor elkaar en moeten in elkaars onderhoud voorzien.

52

Totdat blijkt dat een cliënt niet in staat is om zijn eigen financiële belangen te behartigen, behoudt de cliënt het recht om zijn eigen financiën te beheren. Wanneer iemand psychische problemen heeft, een verstandelijke beperking of andere problemen waardoor hij zijn eigen financiën niet kan beheren, kunnen er andere maatregelen genomen worden.

Ieder mens, dus ook elke cliënt, blijft er recht op houden om te weten wat zijn of haar inkomsten zijn en op welke manier deze besteed worden.

Om de regie over het eigen leven te behouden moet je zo veel mogelijk in overleg met de cliënt de financiën beheren.

Vaak behartigt de familie de (financiële) belangen als de cliënt het niet meer zelf kan.

Theoriebron Wie is verantwoordelijk voor het geld van de cliënt? (niveau 4)

Bewindvoerder, curator en mentor

.

Als een cliënt niet in staat is om zijn eigen geld te beheren, moet er gezocht worden naar een oplossing. Over het algemeen zal iemand uit de familie de (financiële) belangen behartigen. Soms wordt juist gekozen voor een onafhankelijk rechtspersoon.

u' Ac

tie

fb .v

Via de rechter kunnen drie maatregelen worden aangevraagd: • mentorschap Een mentor neemt met en voor de cliënt beslissingen over persoonlijke zaken als verzorging en verpleging. De cliënt blijft handelingsbekwaam en mag zijn eigen financiën beheren.

• bewindvoering De bewindvoerder voert het bewind over iemands bezit, zoals het huis en inkomsten. De cliënt mag niet zelfstandig iets verkopen en krijgt van zijn bewindvoerder geld om te gebruiken. De cliënt blijft handelingsbekwaam en mag bijvoorbeeld contracten tekenen.

• curatele Iemand die handelingsonbekwaam is wordt onder curatele gesteld. Dit kan het geval zijn bij verslaving of ernstige psychische/verstandelijke problemen. De cliënt ontvangt zakgeld en mag geen financiële handeling doen zonder toestemming van zijn curator.

Help, financiële problemen

Ed

Verschillende soorten schulden kunnen de oorzaak zijn voor financiële problemen. Denk aan leningen bij banken of kennissen, rekeningen bij postorderbedrijven, openstaande boetes, achterstanden bij betalingen voor huur of elektriciteit, studieschulden enzovoort. Je kunt de cliënt verwijzen naar verschillende instanties van de gemeente die verder kunnen helpen.

Denk hierbij aan: maatschappelijk werk, afdeling schuldhulpverlening gemeente, kredietbank, juridisch loket of sociaal raadslieden. De gemeente zal in overleg, per geval, bekijken wat de beste hulp is voor de cliënt.

er

ij

Bij grotere problemen kan een schuldhulpverlener via een minnelijk traject in direct contact met de schuldeisers tot een schikking proberen te komen. Lukt dit niet, dan volgt er een wettelijk traject via de rechter. Soms is het nodig om de financiën (tijdelijk) over te nemen.

Op deze manier komt er rust in de financiële situatie en zijn schuldeisers meer bereid om mee te werken. Beheer over de financiën kunnen overgenomen worden via budgetbeheer of bewindvoering.

U

itg

ev

Ervaringsverhaal van een persoonlijk begeleider Jasmin woont sinds kort in de woongroep en ik moet als persoonlijk begeleider haar financiën met haar bespreken. Jasmin is negentien jaar en heeft als gevolg van een auto-ongeluk hersenletsel. Ze is uitgerevalideerd en wil zo zelfstandig mogelijk wonen. Haar ouders zijn mentor voor Jasmin en beheren haar financiën. Dit is een punt van strijd. Jasmin wil niet dat haar ouders inzicht hebben in haar leven. Voor haar verjaardag heeft ze een nieuwe laptop gekregen. Ze heeft hier natuurlijk meteen Facebook op geïnstalleerd. Dit levert onrust op.

Jasmin overziet sociale situaties niet goed, is snel overprikkeld en seksueel ontremd.

Jasmin heeft aangegeven dat ze graag met haar persoonlijk begeleider haar zaken wil bespreken. In haar begeleidingsplan heeft ze het doel opgenomen: ‘binnen zes weken inzicht hebben in alle post die met mij te maken heeft’. Een hele klus, terwijl ik me veel meer zorgen maak over haar Facebook-gebruik.

53

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning

.

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning

fb .v

Inleiding

tie

Jij als persoonlijk begeleider kent het belang van budgetteren voor de woongroep/woning van mensen met een verstandelijke beperking. Je kunt achteraf verantwoorden op welke manier je keuzes hebt gemaakt voor het budget. Wanneer je de keus maakt om af te wijken van het budget, kun je dit ook verantwoorden. De grootte van het budget is erg afhankelijk van de instelling en bij de ene instelling moet je ook meer zelf beslissen dan bij de andere instelling.

u' Ac

Het hoe, wat en waarom van een budget voor de woongroep/woning

Ed

Een budgetplan geeft iedereen houvast en overzicht over de uitgaven die gedaan gaan worden. Het is ook een middel om naar anderen te verantwoorden wat je hebt uitgegeven.

Een budgetplan kun je in Word of in Excel maken, maar ook in een schriftje. Sommige instellingen hebben een eigen computerprogramma voor de financiën. Met behulp van het budgetplan kun je keuzes maken.

Je kunt bijvoorbeeld sparen voor een dagje uit of beslissen dat een verjaardagsmaaltijd duurder mag zijn. Dit betekent alleen wel dat je daar tijdens de gewone dagelijkse gang van zaken rekening mee houdt: je moet samen afspreken dat je iedere week geld reserveert en wanneer er een uitzondering is, moet je dit aangeven en motiveren zodat je collega’s snappen waarom een bepaalde keus is gemaakt.

er

ij

Bij sommige instellingen heeft de groep ook het beheer over de inventaris. Dan moet je weten hoeveel afschrijving er voor bepaalde meubelen of gebruiksvoorwerpen gerekend wordt.

U

itg

ev

Het budgetplan

54

Het budgetplan voor een woongroep/woning heeft overeenkomsten en verschillen met een persoonlijk budgetplan. Bij een persoonlijk budgetplan gaat het om uitgaven en inkomsten van één persoon. Het budgetplan voor een woongroep gaat over meerdere mensen en is een verantwoording naar bijvoorbeeld de clustermanager of cliëntenraad.

Het is van groot belang dat je goed opschrijft in rubrieken wat inkomsten zijn en wat er uitgegeven wordt. Wanneer je de rubrieken goed verdeelt in bijvoorbeeld ontspanningsgeld, geld voor maaltijden, tussendoortjes of schoonmaakmiddelen, kunnen jij en je collega’s makkelijker keuzes maken. Zorg ook altijd voor een rubriek ‘onvoorzien’ om onverwachte dingen op te vangen. Voor iedereen moet duidelijk zijn welke uitgaven in welke rubriek thuishoren. De uitgaven worden immers niet alleen door jou gedaan, maar door verschillende mensen. Collega’s moeten ook naar elkaar verantwoorden welke uitgaven zij hebben gedaan en waarom.

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning

Evaluatiemomenten in het budgetplan

tie

fb .v

.

Het budget moet bewaakt worden om te voorkomen dat er te veel of te weinig uitgegeven wordt. Regelmatig moeten er controles zijn op de inkomsten en uitgaven van de woongroep.

Vaak gebeurt dit iedere week om zo snel mogelijk te kunnen reageren wanneer er te veel uitgegeven wordt. Het kan zijn dat er iemand is die speciaal als taak heeft om de financiën bij te houden. Het kan ook zijn dat op een vast moment in de week de financiën gecontroleerd worden, ongeacht wie die dag in dienst is.

Evaluatiemomenten in de teamvergadering zijn nodig om overeenstemming te houden over de uitgaven. Kloppen de bedragen die begroot zijn voor de verschillende rubrieken? Gaat het goed met de reserveringen? Geeft de ene collega meer uit dan de ander? Staan we nog achter onze keuzes? Maar ook: zijn de cliënten tevreden met de manier waarop het geld besteed wordt?

u' Ac

De verantwoording van het budgetplan en de uitgaven

Ed

Uiteraard moet je verantwoorden hoe je tot keuzes bent gekomen. Je geeft namelijk geld uit dat voor cliënten is bedoeld en de leidinggevende wil inzicht hebben in de uitgaven die gedaan zijn. Niet alleen de leidinggevende zal vragen hoe keuzes verantwoord kunnen worden, maar ook collega’s willen weten waarom jij bepaalde keuzes hebt gemaakt. Dit heeft immers effect op het geld dat zij zelf kunnen besteden.

Ook moet je de uitgaven naar cliënten of verwanten kunnen verantwoorden. De uitgaven worden gedaan voor het dagelijks leven van de cliënten. Je verdeelt het geld zodat iedereen tot zijn recht komt. Sommige cliënten willen graag dagjes uit, terwijl anderen dit met hun verwanten doen.

Een optie is om een minimaal beleid aan te houden en voor extra’s een bijdrage te vragen aan de cliënten of hun ouders. Door een bijdrage te vragen voor een dag naar de dierentuin zijn dit alleen extra kosten voor de cliënten die het leuk vinden om mee te gaan.

ij

Een voorbeeld:

er

Inkomsten

Week 1

Week 2

Week 3

Week 4

Week 1

Week 2

Week 3

Week 4

Bijdrage instelling

ev

Bijdrage cliënten

Overige inkomsten (giften)

U

itg

Totaal Uitgaven Maaltijden brood hartig beleg zoet beleg boter koffie thee

55

Theoriebron Budgetteren voor de woongroep/woning

Uitgaven

Week 1

Week 2

Week 3

Week 4

melk Totaal:

fb .v

.

Diversen koekjes kleding schoonmaakmiddelen ontspanning

tie

Totaal Totaal ingekomen Totaal uitgegeven

U

itg

ev

er

ij

Ed

u' Ac

Balans

56