Eltemaskinar

Det fi nst mange typar eltemaskinar, og alle har det til felles at dei er laga for å blande ingrediensane og hjelpe mjøl og vatn til å utvikle eit godt glutennettverk som gir oss ein spenstig, smidig og godt bearbeidd deig som er god å jobbe med.

Eltemaskinar kjem med fl eire ulike utsjånader, og for bakaren er det nok mykje smak og behag, saman med pris, som har noko å seie når ein skal velje maskin.

Men vi har nokre ulike elteprinsipp som har utgangspunkt i kva for ei mjølråvare bakaren har hatt tilgang på. Ulike eltemaskinar kan fungere godt eller mindre godt alt etter kva deigtypar vi skal lage, eller kva mjølkvalitetar vi jobbar med.

Toarmseltar, spiraleltar og piskemaskin er eksempel på eltemaskinar som stort sett gjer det same, dei eltar deig. Alle desse tre er maskinar som du mest sannsynleg vil møte ute i ei bakeribedrift.

Toarmseltar

Denne maskinen har to armar som jobbar synkront mot kvarandre og løftar og klipper deigen i ei kontinuerleg rørsle mens eltegryta går rundt. Han blei konstruert da maskinar begynte å bli meir vanlege i bakarfaget, fordi mjølet ofte varierte meir i kvalitet enn det gjer i dag. Dette er ein maskin som jobbar nokså skånsamt med mjølet og tilfører lite energi til deigen når han eltar. Det vil seie at denne maskinen ofte bruker ganske lang tid på å elte. Han tilfører også relativt lite oksygen og varme til deigen. Dette vil gir rolege deigar med mindre spenst. Om du baker med dei gamle kornsortane som har eit svakare gluten enn den moderne kveiten, eller med deigar med stor innblanding av fullkornsmjøl, er denne maskintypen fi n å bruke.

Spiraleltar

Spiralelteran er den absolutt mest vanlege eltemaskinen rundt om i bakeria i Noreg. Maskinen har ein eltekrok som er forma som ein spiral som skrur seg gjennom deigen og legg deigen i faldar, samstundes som eltegryta går rundt. Dette er ein effektiv måte å elte på. Etter kvart som vi fekk sterkare mjøltypar og møllene kunne tilby meir eltestabil mjølkvalitet, fekk vi også maskinar som kunne tilføre meir energi til deigen. Desse maskinane elta deigen fortare og gav produkt med større volum og luftigare bakst. Ved høgare intensitet på eltinga går eltetida ned samanlikna med toarmseltaren. Denne maskintypen tilfører ein