Christian Bjerke, Marit Midbøe Hagen og Gro Ulland
Arbeidsbok 2B
Nynorsk • 2. utgåve
Ordriket er eit prisvinnande norskverk for heile barnetrinnet. Verket legg opp til eit systematisk arbeid med dei grunnleggande ferdigheitene, samtidig som det fremmer leselyst og leseglede.
Arbeidsbok 2B Arbeidsbøkene på 2. trinn legg opp til eit systematisk arbeid med grunnleggande ferdigheiter. Kvart kapittel er delt inn i fire rike: Leseriket, Taleriket, Språkriket og Skriveriket.
Taleriket gjennomgår og øver munnlege ferdigheiter. Språkriket inneheld grammatikk- og rettskrivingsoppgåver. Skriveriket øver skriveferdigheitene. Her er det lagt opp til at elevane skal skrive etter mønstertekstar og i ulike sjangrar. Supplerande oppgåver finst på ordriket.no og i kopioriginalane i lærarrettleiinga.
NYNORSK • 2. utgåve
Leseriket inneheld oppgåver til tekstane i Lesebok 2B. Oppgåvene øver leseforståing og er delt inn i kategoriane ord i teksten, hugse og tenke.
Ordriket Arbeidsbok 2B
1–7
Arbeidsboka finst også i digital utgåve. Les meir på fagbokforlaget.no
ISBN 978-82-11-03575-2
Ordriket 2B Arbeidsbok bm og nn.indd 2
09.11.2020 09:55
Christian Bjerke, Marit Midbøe Hagen og Gro Ulland Nynorsk • 2. utgåve
Arbeidsbok 2B
Innhald
7 Årstider 4 Førebu deg 4 Ord og omgrep 5 Leseriket 6 Taleriket 14 Dialekt 14 Bokmål og nynorsk 15 Språkriket 16 Alfabetet 16 Setningar 18 Ord med stum d 19 Skriveriket 23 Dikt 23
8 God natt 26 Førebu deg 26 Ord og omgrep 27 Leseriket 28 Taleriket 36 Framføre rim og regler 36
Språkriket 37 Diftongar 37 Skriveriket 44 Beskriving 44
9 Meiningar 46 Førebu deg 46 Ord og omgrep 47 Leseriket 48 Taleriket 54 Meiningar 54 Språkriket 55 Ord med ng 55 Ord med nk 56 Skriveriket 60 Å grunngi meiningar 60
10 Store dagar 62 Førebu deg 62 Ord og omgrep 63 Leseriket 64 Taleriket 76 Kva betyr det? 76 Språkriket 77 Substantiv 77 Verb 78 Samansette ord 80 Skriveriket 84 Fortel om noko du har opplevd 84
11 På biblioteket 86 Førebu deg 86 Ord og omgrep 87 Leseriket 88 Taleriket 99 Fortel kva du har lese 99
Språkriket 100 Spørsmål og spørjeord 100 Utrop og utropsteikn 102 Ord med dobbel konsonant 103 Skriveriket 106 Bokomtale 106
12 Løysing i sikte 108 Førebu deg 108 Ord og omgrep 109 Leseriket 110 Taleriket 118 Dramatisere ein tekst 118 Språkriket 120 Preposisjonar 120 Ord som sluttar på -ig og -leg 122 Skriveriket 126 Rapport 126
7 Årstider LESERIKET
TALERIKET
SPRÅKRIKET
SKRIVERIKET
Her skal du lese tekstar om årstider. Er eit ord vanskeleg? Sjå på delane av ordet.
Her skal du vite kva ei dialekt er, og utforske korleis du sjølv snakkar.
Her skal du skrive setningar med stor bokstav og punktum og lese og skrive ord med stum d.
Her skal du skrive dikt med enderim og lage bokstavrim.
Førebu deg Kva årstider har vi i Noreg?
Kva årstid likar du best?
fordi 4
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
sommar
vinter
Kva synest du er typisk for sommar?
Kva synest du er typisk for vinter?
Ord og omgrep Årstider: ein måte å dele inn året på etter temperatur og vêr Ekvator: midt på jorda mellom nordpolen og sørpolen Regntid: tid på året då det i enkelte land regnar mykje Tørketid: tid på året då det i enkelte land ikkje regnar i det heile 5
LESERIKET Etter arbeidet med Leseriket skal du kunne
MÅL
• årstidene og kva som er typisk for dei • kjenne igjen ein tekst som saktekst, dikt eller forteljing • dele opp eit ord og sjå på delane viss ordet er vanskeleg
Fire årstider Sjå side 8–9 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Finn ord i ordet ÅRSTIDER.
HUGSE
2 Set kryss for riktig eller feil.
RIKTIG FEIL
Det er haustfargar om vinteren. Trekkfuglane kjem om våren. Vi går med bikini om sommaren. TENKE
3 Snakk saman. Kva årstid likar du best? Kva likar du å gjere då?
6
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Årstidene Sjå side 10–11 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Lag samansette ord med ordet tid.
års heime bade fri kose ute
+
tid
årstid
Årstidene – vinteren Sjå side 12 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Finn ord i ordet KULDEGRADAR.
TENKE
2 Snakk saman. Er dette ein saktekst, eit dikt eller ei forteljing?
LESERIKET
7
Snøstjerne Sjå side 13 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Kva for to ord er ordet SNØSTJERNE sett saman av?
+ 2 Teikn to ulike snøstjerner.
TENKE
3 Er dette ein saktekst, eit dikt eller ei forteljing?
Istappen Sjå side 14 i leseboka.
TENKE
1 Kvifor begynner istappar å drype?
Istappar begynner å drype fordi
8
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Eit dikt i ein hage Sj책 side 15 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Kva for to ord er dei samansette orda laga av?
Set strek mellom dei to orda.
badeshortsar
strandmadrassar
hageslangar
HUGSE
2 Skriv diktet som blei funne i hagen.
TENKE
3 a) Kva 책rstid er det i teksten?
b) Kva teikn i teksten finn du p책 at det er denne 책rstida?
LESERIKET
9
Kaja og Stine Sjå side 16–19 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Kva kan du gjere om sommaren? Set strek mellom ord i ordkjeda.
bade vassesvømmeleikeeteklatresprutesykle HUGSE
2 Set strek under riktig ord. Skriv ordet inn i teksten.
Kaja og Stine er på byen stranda hytta
Sanden er våt og kald
mjuk og varm
hard og tørr
Begge jentene har lært å
på skolen. sykle klatre svømme
TENKE
3 Kva likar du å gjere på badestranda?
4 Snakk saman. Er dette ein saktekst, eit dikt eller ei forteljing?
10
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Årstider i verda Sjå side 20–21 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Finn eit langt ord i teksten, og del det opp i mindre delar.
2 Sei ordet Bangladesh fort ti gonger. HUGSE
3 Kor mange årstider har dei i Thailand? 4 Fyll inn riktige ord i setninga.
I Bangladesh deler dei året opp i eller
årstider.
TENKE
5 Kva vil du helst ha?
Sommar eller vinter heile året? Regntid eller tørketid heile året?
LESERIKET
11
Fredrik Sjå side 22–23 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Finn ord i ordet SOLSTRÅLANE.
TENKE
2 To og to. Kvifor var det bra at Fredrik samla på noko anna
enn dei andre? 3 Kva samlar du på? Teikn og fortel.
12
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Tre detektivar i regnet Sjå side 24–27 i leseboka.
ORD I TEKSTEN
1 Kva kan du ete? Set strek mellom orda i ordkjeda.
taco pølsersupperispoteterpizzafiskgulrøterkjøttkaker HUGSE
2 Finn ordet som er feil. Set strek over.
Skriv det riktige ordet på linja.
Like etter smyg Ina, Sam og Hilmar Hund seg rundt i gatene. Det er sommar. Det blåser. Det regnar.
TENKE
3 Snakk saman. Er Smykketjuven ein saktekst, eit dikt eller
ei forteljing? 4 Kva treng ein som spionerer? Teikn og skriv.
LESERIKET
13
TALERIKET Etter arbeidet med Taleriket skal du
MÅL
• vite kva ei dialekt er • ha tenkt gjennom korleis nokre ord på di eiga dialekt høyrest ut
Dialekt Norsk høyrest forskjellig ut rundt om i landet vårt. Vi seier at vi har ulike dialekter.
1 Korleis høyrest desse orda ut
når du seier dei?
ikkje eg fleire nokon fotball hest raud vegen 2 Veit du om nokon andre måtar
å seie dei på?
14
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
3 Les setningane høgt for deg sjølv, og skriv dei sånn du seier dei.
Eksempel:
E lika tje pitsa. Æ lik itj pitsa. Nokre gonger er eg redd for hestar.
Eg synest det er kjedeleg å vaske.
4 To og to. Finn tre ord som de seier heilt likt som dei blir skrivne.
5 To og to. Finn tre ord som blir skrivne annleis enn de seier dei.
Bokmål og nynorsk I Noreg har vi to norske skriftspråk. Dei heiter bokmål og nynorsk. 6 Desse to setningane er skrivne på bokmål og nynorsk. Kva er ulikt?
a) Det er høst.
Det er haust.
b) Jeg fant et dikt.
Eg fann eit dikt.
c) Jeg er sulten.
Eg er svolten. TALERIKET
15
SPRÅKRIKET Etter arbeidet med Språkriket skal du kunne
MÅL
• alfabetet • starte ei ny setning med stor forbokstav • sette punktum på slutten av ei setning • lese og skrive nokre ord med stum d • ordbilda under, over, til
Alfabetet 1 a) Skriv inn bokstavane som manglar i alfabetet. Sjå på bilda.
b) Teikn sjølv ting der det manglar bilde.
a
b
c
d
f
g
h
i
j
l
n
o
q
s
t
x
y
p u z 16
w æ KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
å
2 Lydane vi kan synge på, kallar vi vokalar: a, e, i, o, u, y, æ, ø, å.
Dei andre lydane kallar vi konsonantar: b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, z. Fargelegg vokalane raude og konsonantane blå.
ABCDEFGH IJKLMNO PQRSTUV WXYZÆØÅ 3 Set inn bokstavane som manglar.
a) __ B C D E F __ H I J K L M __ O P Q R S __ U V W X Y __ Æ Ø Å b) A B C __ E F G__ I J K __ M N O __ Q R S T __V W X __ Z Æ Ø Å 4 Skriv heile alfabetet.
SPRÅKRIKET
17
5 Set orda i alfabetisk rekkefølge.
Eksempel: hund ape okse
vott lue sko
k
sofa bord hylle
k
k ape hund okse
lese danse klatre k
Setningar Ei setning begynner med ein STOR BOKSTAV og sluttar med eit punktum. 6 a) Set ein strek mellom kvar setning i teksten.
Sola skin. Himmelen er blå. Sam er varm og glad. I morgon skal det regne. Då vil Sam vere inne. b) Kor mange setningar har teksten? 7 Skriv ei setning om kva du likar å gjere på skolen.
Hugs punktum og stor bokstav.
Eg likar å teikne, lese og klatre.
18
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Ord med stum d I nokre ord skriv vi bokstaven d, sjølv om vi ikkje seier han høgt. Orda har stum d. 8 Skriv orda så fint du kan.
kveld
glad
kaldt
land
rundt
strand
9 Skriv inn ordet som manglar i setningane.
kveld
kaldt
landet
strand
rundt vårt er vakkert.
Om vinteren er det
.
Vi kan bade på ei
.
Hjula på sykkelen går
.
Eg les bok kvar
.
SPRÅKRIKET
19
under 10 Skriv under så fint du kan.
under 11 a) Set ein ring rundt under.
undersøvsunneraudunderduergruarunder b) Kor mange gonger fann du under? 12 Kva er under bordet? Skriv ei setning til kvart bilde.
Det er ein ball under bordet.
20
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
over 13 Skriv over sĂĽ fint du kan.
over 14 Set ein ring rundt over i teksten.
Ferien er over. Det er haust. Blada fell over hus og gater. Ina har eit ekstra teppe over seg om natta. 15 Kva er over huset? Skriv ei setning.
Det er ein fugl over huset.
SPRĂ…KRIKET
21
til 16 Skriv til så fint du kan.
til 17 a) Set ein ring rundt til i teksten.
Sam skal på besøk til Ina. Han har med ei fin gåve til henne. På kortet står det:
Til Ina Gratulerer med dagen! Helsing Sam
b) Kor mange til fann du? 18 I ordkjeda under gøymer til seg mange stader.
a) Set ein strek under alle til du finn.
tilsiltilmilpiltiltaltulltilfintviltil b) Kor mange til fann du?
22
KAPITTEL 7 – ÅRSTIDER
Christian Bjerke, Marit Midbøe Hagen og Gro Ulland
Arbeidsbok 2B
Nynorsk • 2. utgåve
Ordriket er eit prisvinnande norskverk for heile barnetrinnet. Verket legg opp til eit systematisk arbeid med dei grunnleggande ferdigheitene, samtidig som det fremmer leselyst og leseglede.
Arbeidsbok 2B Arbeidsbøkene på 2. trinn legg opp til eit systematisk arbeid med grunnleggande ferdigheiter. Kvart kapittel er delt inn i fire rike: Leseriket, Taleriket, Språkriket og Skriveriket.
Taleriket gjennomgår og øver munnlege ferdigheiter. Språkriket inneheld grammatikk- og rettskrivingsoppgåver. Skriveriket øver skriveferdigheitene. Her er det lagt opp til at elevane skal skrive etter mønstertekstar og i ulike sjangrar. Supplerande oppgåver finst på ordriket.no og i kopioriginalane i lærarrettleiinga.
NYNORSK • 2. utgåve
Leseriket inneheld oppgåver til tekstane i Lesebok 2B. Oppgåvene øver leseforståing og er delt inn i kategoriane ord i teksten, hugse og tenke.
Ordriket Arbeidsbok 2B
1–7
Arbeidsboka finst også i digital utgåve. Les meir på fagbokforlaget.no
ISBN 978-82-11-03575-2
Ordriket 2B Arbeidsbok bm og nn.indd 2
09.11.2020 09:55