Globe Magazine - september 2014

Magazine voor internationaal ondernemen

GLOBE MAGAZINE

Op de cover Colofon Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen is het maandblad van Fenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven. Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen verschijnt 11x per jaar.

Redactie Bart Jan Koopman (hoofdredacteur) Elmar Otten (eindredacteur) Marianne Elissen (redacteur) Frannie Flinterman (redacteur) Willemijn Gwanmesia (redacteur) Dorine Noordam (redacteur)

Lilianne Ploumen Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking De reiskoffer van Minister Ploumen staat altijd klaar.

Globe Magazine wist haar te spreken tussen haar missies naar West-Afrika en Polen door.

Lees over haar visie op pagina 22.

Contact redactie Fenedex Postbus 90409, 2509 LK DEN HAAG T 070 – 330 56 20 F 070 – 330 56 56 E redactie@globemagazine.nl Vormgeving Silo, Den Haag Druk Veenman+, Rotterdam Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Abonnementen Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen wordt verspreid onder leden van Fenedex. Ontvangt u het magazine nog niet? Neem dan contact op met de redactie.

Overige verspreiding Relaties van Fenedex in de politiek, bij ambassades en consulaten in het buitenland, werkgeversorganisaties, branche­ organisaties en docenten internationaal ondernemen in het HBO en MBO kunnen Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen toegestuurd krijgen. Verspreiding vindt plaats in controlled circulation.

Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding.

Disclaimer Aan de totstandkoming van deze uitgave is uiterste zorg besteed. Fenedex en haar auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden noch voor de gevolgen hiervan. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch advies. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Foto: Ivo van der Bent

Advertenties Mooijman Marketing & Sales, Julius Röntgenstraat 17 2551 KS DEN HAAG T 070 – 323 40 70 E dm@mooijmanmarketing.nl

“Het MKB is van vitaal belang voor onze concurrentiekracht, maar benut nog niet alle kansen die het buitenland biedt. Als we ondernemers kunnen helpen die kansen te zien en te pakken, levert dat groei en banen op in Nederland.”

ISSN: 2352-5843 September 2014 / Nr. 390

3

GLOBE MAGAZINE

Voorwoord

Een hete herfst?

Aan het eind van de zomer vallen de ramingen van het CPB en de cijfers over de economische ontwikkeling in Nederland en de eurozone weer in de bus. Belangrijk materiaal voor de voorbereiding van Prinsjesdag en interessante informatie voor het bedrijfsleven. Net zo belangrijk zijn helaas de geopolitieke feiten die van invloed zijn op het onderliggende sentiment in de markten.

Een bewogen zomer was het toch al. De gebeurtenissen rondom het neer­ storten van vlucht MH17 zullen nog lang in ons collectieve bewustzijn blijven hangen. Het escalerende conflict in de Oekraïne, en de inmenging van Rus­ land en andere mogendheden hierin, kent helaas een aantal parallellen met de complexe conflicten in het Midden-Oosten, die ook hun gevolgen voor het internationale bedrijfsleven hebben.

Allereerst de cijfers. De economie in de eurozone is in het tweede kwartaal tot stilstand gekomen. Zwakke prestaties in Italië, stagnatie in Frankrijk en de ver­ rassing van een lichte krimp in nota bene Duitsland geven aan dat het herstel van de crisis nog steeds haperend verloopt. In dit licht gezien is de Nederland­ se groei van 0,5% (gedragen door de export) positief te noemen. Maar ook een licht verbeterend beeld in de rest van Zuid-Europa en een betere Engelse economie kunnen dit beeld van nauwelijks tot geen groei in Europa voor 2014 niet veranderen.

Groei hadden we voor een deel verwacht in Oost-Europa en Rusland. Daar hebben we nu EU-sancties en een Russische boycot voor teruggekregen. Hoe­ wel de meningen verschillen over de impact, zijn wij toch bijzonder bezorgd over de gevolgen hiervan. Niet alleen het kortetermijneffect, maar vooral ook de middellangetermijneffecten konden weleens voor verdere teleurstellingen zorgen. Daar staat tegenover dat de vooruitzichten in grote delen van Azië nog steeds bemoedigend zijn en dat ook de Amerikaanse economie nog steeds verder aantrekt. Wij concluderen dan ook dat veel bedrijven de bestaande groeistrategie zullen moeten testen en wellicht aanpassen als we de geopoli­ tieke effecten van deze zomer in het verhaal betrekken.

Wie had gehoopt op een warme rustige zomer is bedrogen uitgekomen. Bereid u maar voor op een hete en onrustige herfst!

Bart Jan Koopman Directeur Fenedex September 2014 / Nr. 390

5

GLOBE MAGAZINE

Inhouds opgave

Handelsrisico’s

Het L/C is lang niet het enige middel om handelsrisico’s te beperken. Globe Magazine neemt enkele alternatieven met u door. 

28 Voorwoord 05 Een hete herfst?

Column 09 Hoog spel Thema: exportbinnendienst 12 De ‘Special Forces’ van Heineken 28 Alternatieven voor het managen van handelsrisico’s 30 Het opzeggen van een logistieke overeenkomst 34 Incoterms en transportrisico’s 36 Van oorsprong Nederlands Verkenningen 18 Energiek Noorwegen Opinie 22 Minister Ploumen: MKB en internationaal ondernemen Expertise 26 Het Dutch Good Growth Fund Elke maand 10 Kort 38 Ontmoetingen 40 Export matters: Q&A 42 Fenedex verenigingsnieuws 43 Agenda 44 Expats 6

September 2014 / Nr. 390

Aan de kant

Veel exportbedrijven werken jarenlang met een vaste logistieke partner zonder ooit iets schriftelijk overeen te komen. Dat kan tot felle discussies leiden als de samenwerking beëindigd wordt. 

30

GLOBE MAGAZINE

Incoterms en transportrisico’s

Bij schade aan transport blijkt regelmatig dat koper en verkoper niet weten waar ze verantwoordelijk voor zijn. Twee klassieke praktijkgevallen. 

34 12 Heineken

Een extra schakel in de supply chain opnemen is als vloeken in de kerk. Heineken deed het toch en genereerde er nieuw volume mee. 

Minister Ploumen

Als Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking is Lilianne Ploumen vrijwel voortdurend met handelsmissies op reis. We praten met haar over internationaal ondernemen en het MKB. 

22 36 Van oorsprong Nederlands

Handelaars moesten al in de Middeleeuwen met oorsprongsbrieven de herkomst van hun producten aantonen. Tegenwoordig worden er alleen al in Nederland een half miljoen oorsprongsdocumenten per jaar afgegeven. 

September 2014 / Nr. 390

7

GLOBE MAGAZINE

ALEXANDER DE NERÉE TOT BABBERICH

Hoog spel!

Column

Alexander de Nerée tot Babberich is advocaat in Hongkong bij Stibbe.

Hij schrijft een wisselcolumn met Hein Schotsman.

“Additionally, the Hong Kong and Shanghai markets have to overcome different currencies, fee structures, legal standards, tax rules, national holidays, clearing and settlement processes and supervisory policies.” New York Times, 5 augustus 2014 In oktober van dit jaar is het de bedoeling dat aandelen van de Shanghai beurs verhandeld moeten kunnen worden op de Hong Kong beurs en vice versa. Dat is een stuk makkelijker opgeschreven dan het in de prak­ tijk is om te regelen.

In veel opzichten is het een project dat langs de lijnen van Chinese overheidsplannen loopt. Het begint met een breed uitgesproken intentie zonder details en een deadline maar met niet al teveel ideeën over hoe daar te komen. Met het uitspreken van de intentie van de twee beurzen om te gaan samenwerken, is voor veel beleidsmakers het belangrijkste doel al bereikt: na enige maanden van spanning tussen Hong Kong en China, is er weer iets positiefs te melden.

Deze vorm van project management heeft uiteraard aanzienlijke nadelen. Een aandelenbeurs is een volatiele plek waar alle processen geautomatiseerd zijn. Niet alleen het kopen en verkopen van aandelen is geautomatiseerd maar ook systemen die in belangrijke mate ervoor zor­ gen dat de handel binnen de daarvoor gestelde regelgeving plaatsvindt.

China en Hong Kong hebben, hoewel het op papier één land is, nog steeds twee valuta. Belangrijker is echter dat de beurzen compleet ver­ schillende wet- en regelgeving hebben met betrekking tot de handel en verschillende toezichthouders. Verder moet je rekening houden met va­ luta controle wetgeving in China, de verschillen in het belastingsysteem en zaken zoals afwijkende vakantiedagen. Een project als dit kost onder de beste omstandigheden al negen maanden. Er is voor dit project zes maanden uitgetrokken.

Handelaren, toezichthouders en technici zijn op dit moment daarom dag en nacht in de weer om de deadline te halen. Er staat veel op het spel. Als je de deadline haalt, kan je mee draaien op een veel groter platform. De handelsvolumes zullen naar schatting ongeveer 38% stijgen op de beurs in Hong Kong. Aan de andere kant, als je de deadline niet haalt of er op de eerste handelsdag iets helemaal mis gaat, kan de reputatieschade enorm zijn.

Zoals wel vaker in China: damned if you do, damned if you don’t.

September 2014 / Nr. 390

9

GLOBE MAGAZINE

Kort

Kort Overzicht sancties tegen Rusland, Krim en Oost-Oekraïne

Uitvoer groeit weer Het volume van de uitvoer van goederen was in juni 2,4 procent groter dan in juni 2013. In mei daalde de uitvoer met 3,1 procent. De waarde van de goederenuitvoer kwam in juni uit op 36,3 miljard euro. Dat is 2,0 procent meer dan een jaar eerder.

+2,4%

De sancties tegen Rusland, de Krim en Oost-Oekraïne hebben begrijpelijkerwijze een afschrik­wekkend karakter. Echter voor alle betrokkenen is het goed om de exacte reikwijdte van die sancties te kennen, temeer daar ze in principe een jaar van kracht zullen zijn.

Het gaat om een pakket van vier soorten sancties. Het is geen boycot van Rusland en het is niet de bedoeling dat de gemiddelde Russische (en Nederlandse) ondernemer slachtoffer wordt van eventuele onzekerheid rondom de sancties.

Lees in het online artikel (zie onderstaande link) +2,4% wat wel en niet onder de sancties valt en hoe u hiermee om moet gaan. 

De uitvoerwaarde van industriële producten, machines en transportmiddelen was in juni fors hoger dan een jaar eerder. Er is aanzienlijk meer uitgevoerd naar landen buiten de EU, de waarde van de export naar de EU-landen groeide matig.

Volgens de Exportradar van het CBS waren de omstandigheden voor de export in augustus per saldo gunstiger dan in juli. Alle vertrouwensindicatoren in de radar verbeterden, maar de Duitse industrie presteerde minder dan een maand eerder. 

Bron: Rechta Advocatuur Volledig bericht: http://ow.ly/AbR29

Bron: cbs.nl Volledig bericht: ow.ly/Ajtn3 Advertentie

Plug & Play LSPcustoms: niet leuker, wel makkelijker, sneller én goedkoper!

Entrepot met GPA

NCTS: Transit System

ECS

• Douaneso�ware met o.a. NCTS, Sagi�a / AGS, ECS, Portbase en KvK • Standalone, maar ook te koppelen aan uw WMS of ERP systeem

Portbase

Exportdocumenten

Sagi�a / AGS

!

W

EU

NI

!

W

EU

NI

LSPcustoms, ook voor uw Entrepot administra�e Onze douanesoftware:

10

• Beschikbaar via SaaS: alleen een browser nodig • Snel te implementeren, eenvoudig in gebruik • Abonnement op maat • Wettelijke wijzigingen September en / Nr. 390 inbegrep2014

Fiscale Vertegenwoordiging

• Integra�e met NCTS, DEN regeling etc.

• Geautoma�seerde maandelijkse aangi�es • Entrepot en vrije voorraad registra�e • Voordeligste douanewaarde berekenen • Entrepot type C, D en E • Hulp bij AEO cer�ficering • Meer administra�ef en minder fysiek toezicht

Cargonaut

Wilt u meer informa�e over het besparen van �jd en geld met een douane entrepot? Wij helpen u graag.

Tel. (088) 20 20 300 | www.LSPsolutions.com

Door 12.351 logistieke spelers te verbinden, maken we onze havens sterker.

Van expediteur tot douane, van rederij tot Rijkswaterstaat: Portbase verbindt alle havengerelateerde logistieke spelers tot ĂŠĂŠn krachtige community. Door slim hergebruik van unieke data werken onze aangesloten gebruikers sneller en efficiĂŤnter. 24/7, in binnen- en buitenland. Zo versterken we gezamenlijk de positie van de Nederlandse havens.

Wilt u weten hoe we dat precies doen? Scan deze advertentie met de Layar app of kijk op portbase.nl Portbase is een 100% neutrale organisatie zonder winstoogmerk.

GLOBE MAGAZINE

ELMAR OTTEN, FRANK PETERSE, ARLETTE VAN DER VLIET IVO VAN DER BENT

Bij de Heineken brouwerij in Nederland trek je pas bij honderdduizend liter de aandacht. Dus wat als je Franse importeur gewoon één vrachtwagen bier nodig heeft? Dan bel je Western Europe Export and Global Duty Free.

De ‘Special Forces’ van Heineken Naarmate Heineken haar vleugels over de wereld uitspreidde, steeds meer merken in het assortiment kreeg en bij haar brouwerijen allerlei efficiencyslagen doorvoerde kreeg het een merkwaardig probleem: kleine leveringen begonnen steeds meer verstorend voor het logistieke proces te werken. Globe Magazine spreekt met Ed Weggemans, General Manager, Ton Oostrum, Customer Service and Logistics Manager en zijn collega Maurits Verhoogt, Senior Customer Service Coördinator.

Heineken had ooit een centraal gestuurde exportorganisatie. Die was verantwoordelijk voor de export van Heineken, naar zo´n 170 verschillende landen. Daar kwam langzaam 12

September 2014 / Nr. 390

verandering in doordat Heineken overal in de wereld eigen brouwerijen kreeg.

Ton blikt terug: “Het heeft geen zin om naar Spanje te exporteren als we daar inmiddels ‘Heineken Spanje’ hebben. Door het veranderende logistieke landschap hield onze centrale exportorganisatie op te bestaan. We kregen een indeling met vijf regio’s die we nog steeds hanteren. Delen vanuit de oude exportorganisatie en met name een stuk logistiek werden gehangen aan wat wij de ‘sources’ noemen, de brouwerijen. Heineken Nederland exporteert bijvoorbeeld rechttreeks naar Amerika toe. Dat is grotendeels geautomatiseerd routinewerk, waar je ook geen eigen exportorganisatie voor nodig hebt.”

“Dit geldt ook voor de commerciële kant van het verhaal,” vult Ed aan. “Heineken heeft een groot aantal Global brands zoals Heineken, Desperados, Sol, Affligem en Strongbow. Deze worden door de lokale Heineken vestigingen gedistribueerd en verkocht. Daarnaast hebben we echter ook een groot aantal regionale en lokale merken waarvoor ook grote exportkansen bestaan. Het zijn vaak kleinere merken geschikt voor een niche of biertrend binnen een land. Western Europe Export and Global Duty Free speelt in op deze trends en probeert deze merken in West-Europa en Scandinavië groot te maken zodat deze in de toekomst uitgroeien tot global brands.”

Duty Free Wie aan boord van een KLM-vliegtuig een biertje bestelt, krijgt een koud

GLOBE MAGAZINE

 Ton Oostrum en Maurits Verhoogt “Wij maken van mensen brand ambassadors”

September 2014 / Nr. 390

13

GLOBE MAGAZINE

25cl-blikje Heineken geserveerd.

Een slank hoog blikje dat in de trolleys van het luchtpersoneel past.

De bevoorrading van vliegtuigen maar ook cruise-schepen en duty free shops is een verantwoordelijkheid van Heineken Global Duty Free.

Ed: “Het is binnen Heineken het enige segment wat niet ingedeeld is op regio maar op kanaal. Wij kijken welke programma’s we voor welk kanaal kunnen ontwikkelen om zo het Heineken merk verder te versterken.

Zo ontwikkelen we bijvoorbeeld speciale programma’s voor cruiseschepen. Het gaat hier om enorme boten met veel verschillende horecapunten.

We hebben daarom onderzocht waar het meeste bier werd besteld. Dit bleek de poolbar te zijn maar ook de crewbar. Je moet je realiseren dat op zo’n cruiseschip soms tussen de 1500 en 2000 man personeel werkt. De grootste kans voor ons is om van deze mensen ‘brand ambassadors’ te maken, die ons bier aan de passagiers aanprijzen.

In de crewbar hebben we goede tafelvoetbal­sets neergezet en is er een tafelvoetbalcompetitie gestart waar mooie Heineken prijzen te winnen zijn. Door positieve associatie met het Heineken merk hopen we dat we brand ambassadors creëren.”

bijvoorbeeld alleen maar kratten met 33cl flessen Heineken Lager Beer.

Daar konden wij niks mee, want wij deden en doen gemengde zendingen.

Ook het voorraad houden wilden ze niet meer bij de brouwerij doen, voor hen is dat geen kernactiviteit. De brouwerij had een lead-time van vier weken. Heel begrijpelijk, maar omdat wij met een redelijk onbetrouwbare forecast werken was dat voor ons niet handig. Wij moesten sneller dan dat kunnen leveren en meerdere producten in één zending kunnen doen.

Het was tijd om een nieuwe weg in te slaan.”

Het optimaliseren van de logistieke processen leverde Heineken Nederland een enorme besparing op. Voor een fractie daarvan kon Ton Oostrum zijn eigen unit neerzetten. “Wij laten nu zendingen uit de 23 sources naar onze unit komen, maken daar de mix voor onze klant. Omdat we uit voorraad leveren kunnen we hele korte levertijden halen. Het concept was tegen de stroom in, feitelijk zet je een extra schakel in de supply chain. Binnen de logistiek is dat vloeken in de kerk. Maar het werkte wél kostenbesparend en het leverde extra volume op. En het was ook bruikbaar in andere takken van het concern, zoals de frisproducten van Vrumona.”

“Een extra schakel in de keten is als vloeken in de kerk.”

“Logistiek kent deze tak ook zijn eigen uitdagingen,” licht Ton toe. “De belangen van Global Duty Free botsten destijds steeds vaker met de optimalisatieprocessen bij onze sources.

Eén zo´n optimalisatie was bijvoorbeeld om containers alleen nog maar met één productcode te vullen, dus 14

September 2014 / Nr. 390

Western Europe Export In 2008 koopt Heineken (samen met Carlsberg) de brouwer Scottish and Newcastle, waardoor er allerlei ales en ciders bij het assortiment kwamen.

Terwijl de situatie steeds diverser werd, scherpten de sources hun rules

Western Europe Export and Global Duty Free beschikt over een eigen magazijn.

and guidelines steeds verder aan.

Ton: “Dat zorgde ervoor dat andere Heineken-regio’s ook vaker naar ons toe kwamen, want ze moesten een bepaald afnamevolume van een product kunnen garanderen. Als dat niet gehaald werd, werd het niet meer in hun portfolio aangeboden.

Maar wij hebben hier vijf grote hallen met voorraad, dus wij kunnen regio’s ondersteunen wanneer die niet meer bediend worden vanuit de oorspronkelijke source. Dat wij niet alleen onder de duizend hectoliter werken, maar ook zendingen kunnen mixen is dan een belangrijk voordeel.”

Ondertussen gaat het verhaal allang niet meer alleen over Global Duty Free, maar ook over Western Europe Export. Met verkoop en marketing vanuit Amsterdam en de logistiek vanuit Zoeterwoude worden over de hele wereld bij de sources dranken ingekocht en uitgeleverd aan het premium import segment in West-Europa, Scandinavië en de Baltische staten. Voordelen voor de klant: beschikbaarheid, bestelgemak en door de gemengde zendingen minder

GLOBE MAGAZINE

vrachtwagens aan de deur.

Fenedex ziet bij veel bedrijven een trend om juist verkoop, binnendienst en logistiek zo dicht mogelijk bij elkaar te zetten. Western Europe Export and Global Duty Free opereert vanuit twee verschillende plekken Amsterdam en Zoeterwoude.

Wij vragen de heren of dit het werk niet bemoeilijkt?

Ed: “Door de manier waarop Ton de afdeling heeft ingericht ondervinden we totaal geen problemen. logistiek en sales en marketing lopen helemaal synchroon met elkaar. Dat wil zeggen dat beide afdelingen op dezelfde manier zijn ingericht en dat er veel contact en coördinatie is tussen de twee.”

Special Forces Het Heineken-concern heeft tachtig merken in huis. De introductie van een nieuw merk op een bepaalde markt gaat meestal met kleine volumes en een hoge onvoorspelbaarheid gepaard. Maar omdat je maar één keer iets kan introduceren is het wel essentieel dat alles goed verloopt.

“Je moet bedenken dat het bierschap in de supermarkt aardig vol is, “zegt Ed. “Importeurs moeten dus een goede reden hebben om nog een merk in het assortiment op te nemen.

Daarom denken wij goed na waar we welk merk willen introduceren en op welke manier. Hiervoor is het in de gaten houden van trends essentieel.

De biermarkt krimpt op veel plekken maar we zien juist een groei als het gaat om ‘craft beer’. Dit zijn bieren gebrouwen door kleine, vaak artisanale brouwerijen die speciale ingrediënten gebruiken en zich bezig houden met ‘food matching’, dus welk bier past bij welke gerechten. Heineken heeft ook een aantal ‘craft breweries’

“Operational excellence gaat voor commercial excellence.”

zoals Monteith’s Brewery uit Nieuw Zeeland. We hebben uit het assortiment van Monteith’s een viertal bieren en twee ciders gekozen die we gaan lanceren in Engeland, Frankrijk en Zweden. We hebben hiervoor een programma gebouwd. Belangrijk in het project is dat de associatie met het grote Heineken juist niet gemaakt wordt. Het is immers een ‘craft beer’ uit een microbrouwerij. Allereerst moeten we onze importeurs overtuigen. Hiervoor is een introductie pakket met samples en folders gemaakt. Wanneer een importeur besluit om het product op te nemen in het assortiment dan stellen we gezamenlijk een ‘introductie plan’ op.

De importeur krijgt van ons de nodige marketing instrumenten tot zijn beschikking en we kijken hoe we het merk gaan introduceren. Denk hierbij aan een perslancering maar ook acties gericht op consumenten.”

Als we met een merk een bepaald volume bereiken kan een lokale Heineken-vestiging de levering overnemen. Maar die moet er dan ook alle ondersteuning aan hangen. Wij zeggen altijd operational excellence gaat voor commercial excellence.”

“Nadat de sales en marketing haar werk hebben gedaan zijn wij aan de beurt” aldus Ton. “Vooraf weten wij vaak alleen dat er een nieuw merk is dat op een bepaalde markt waarschijnlijk goed gaat lopen, maar een betrouwbare forecast is eigenlijk niet mogelijk. Wij halen dan alvast een voorraad naar Zoeterwoude, zodat we er klaar voor zijn als het los gaat.

September 2014 / Nr. 390

15

Advertentie

GLOBE MAGAZINE

Ed: “Ik onderschrijf dit volledig. Een goede verkoper kan alles verkopen, maar daarna moet het nog op de goede plek terecht komen. Dit is in onze business het moment om je te onderscheiden van de concurrent en je naam te vestigen. Zijn je leveringen niet op tijd of klopt de inhoud niet dan ben je je goede naam zo kwijt.

Het werk wat Ton en Maurits verzetten draagt in zeer grote mate bij aan ons succes. ‘We deliver’ is een USP geworden van onze business unit.”

De unit van Ton en Maurits heeft wel wat weg van de Special Forces uit het leger. Heb je een kleine maar complexe operatie, die maar beter goed kan gaan? Dan moet je bij Western Europe Export and Global Duty Free zijn.

Toekomst Gevraagd naar mogelijke verdere verbeteringen noemen de heren het ‘Groene Denken’ en dan gaat het niet over het Heineken-logo.

Ed: “Één van onze strategische peilers is ons sustainability programma ‘Brewing a Better World’. Alle managers van alle Heineken divisies hebben hier targets op. Gezamelijk willen we het water gebruik en de CO2 uitstoot verminderen, maar ook beter omgaan met grondstoffen. Western Europe Export and Global Duty Free draagt hier uiteraard ook aan bij. Zo hebben we speciaal voor cruiseschepen een nieuwe verpakking

Heineken wint Frank Hauwert Trofee 2014 De Customer Service afdeling Western Europe Export & Global Duty Free van Heineken Brouwerijen BV is tijdens het Exportbinnendienst Event onderscheiden met de Frank Hauwert Trofee 2014.

Ed Weggemans

ontworpen de ‘brewlock’. Dit is een 100% recyclebaar wegwerp fust, dat gebruik maakt van een ander tapsysteem waarbij geen CO2 meer nodig is. Deze innovatie biedt zowel Heineken als de cruiseschepen kosten- en milieuvoordelen. Schepen hoeven geen grote lege fusten meer mee te slepen. Ze kunnen de lege verpakking in iedere haven lossen en de moderne schepen kunnen de fusten zelfs verbranden om zo energie op te wekken. Heineken bespaart op emballage en transport en ziet hiermee de CO2 reductie dalen.

“Alles draait om creating availability.”

Andere voorbeelden zijn de steeds groenere vrachtwagens of het Alpherium waar containers op een binnenvaartschip naar de haven getransporteerd worden. Maar er is meer mogelijk. Ton wil bijvoorbeeld gebruik gaan maken van containers die bij andere bedrijven in de omgeving geleegd worden. Die gaan nu leeg terug naar de haven, terwijl hij ze juist kan gebruiken. Dat zou weer een hoop kilometers schelen.

Operational excellence.

Focus op de klant De customer service afdeling van Heineken heeft een duidelijk geformuleerd export beleid wat op papier staat, er is een bijbel met een export control framework en er is een continue wens om zich te verbeteren in de organisatie. Zowel in processen als in procedures en kennis. Het allerbelangrijkste is misschien wel de focus op de klant en het bezig zijn met het verbeteren van de klanttevredenheid. Dit wordt niet alleen regelmatig in customer surveys gemeten en gerapporteerd maar zit verweven in het DNA van de organisatie. Men vindt het een uitdaging om ook moeilijke problemen snel op te kunnen lossen en men heeft een mentality van bijna 24 uur beschikbaarheid als dat nodig is en de klant erom vraagt.

Bart Jan Koopman, Directeur Fenedex, zegt over de winnaar: “Hoewel export voor Heineken een enorme vanzelfsprekendheid is, heeft ook de afdeling de afgelopen periode vele organsatie- en structuur veranderingen meegemaakt. Om hier goed en sterker uit te komen moet de performance niet alleen excellent zijn maar moet er ook aan interne verkoop worden gedaan. Er wordt dus meegedacht met innovatie, en er wordt meebewogen met de nieuwe realiteiten van de eigen organisatie na bijvoorbeeld acquisities!”

September 2014 / Nr. 390

17

GLOBE MAGAZINE

EVELINE AAN DE WIEL

Nederland en Noorwegen hebben al eeuwen met succes handel met elkaar.

De rode lijn daarbij lijkt blauw te zijn: door de eeuwen heen heeft de zee ons met elkaar verbonden.

Energiek Noorwegen Een eerste hoogtepunt in de geschiedenis van de handel tussen Nederland en Noorwegen is de Hanzetijd geweest. Destijds waren de belangrijkste handelsgoederen vis uit Noorwegen en granen vanuit Europa.

Tijdens de Gouden Eeuw werden grote hoeveelheden hout vanuit Noorwegen over de Noordzee richting Nederland vervoerd. Hout dat is gebruikt om Amsterdam te bouwen1 maar ook voor de bouw van de vele Hollandse schepen. Noorwegen werd in deze tijd verrijkt met kruiden die via Nederland voor het eerst ook de noordelijkste puntjes van Europa bereikten.

Het gaat goed met Noorwegen en de Noren. Het land staat op de tweede plaats op het onderdeel ‘Life Satisfaction’ 18

September 2014 / Nr. 390

in de ‘Better Life Index’2 van de OECD. Niet zo verwonderlijk in een land met een stabiel politiek klimaat, economische groei, een lage werk­ loosheid en een lage inflatie.

De Noorse economie kan in tweeën worden gesplitst: de olie-en gas gere­ lateerde economie en de overige economie.

Het lijkt er op dat de olie gerelateerde economie de rest van de economie ‘draagt’.

Deels klopt deze aanname ook: de sector is verant­ woordelijk voor 24% van het BNP van Noorwegen.

De sinds oktober 2013 zittende regering heeft enkele vernieuwin­ gen beloofd, ook waar het gaat om

aantrekken van meer buitenlandse bedrijven. Tot nu toe zijn er echter nog geen hele grote veranderingen te zien op dit terrein.

Noorwegen is geen lid van de EU, toch hoeft dit voor Nederlandse ondernemers geen drempel te zijn om met Noorwegen zaken te doen. Als lid van de Europese Economische Ruimte (EER), volgt Noorwegen groten­ deels de regelgeving die ook voor de EU-landen geldt. Het lidmaatschap garandeert vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal en eerlijke en gelijke concurrentieregels binnen de gehele Europese Economische Ruimte.

“Noorwegen volgt grotendeels de EUwetgeving.”

GLOBE MAGAZINE

Boorplatform in het olieveld Draugen

De landbouw- en visserijsectoren vallen niet onder het EER-akkoord. Noorwegen heeft altijd een zelfvoorzienend beleid gehad in deze secto­ ren. Dit betekent in de praktijk voor Nederlandse ondernemers dat zij geconfronteerd worden met, vaak hoge, importtarieven voor een groot aantal producten in deze sectoren.

De meeste Nederlandse bedrijven die zaken­ doen met Noorwegen hebben al internationale ervaring; maar weinig ondernemers beginnen met Noorwegen als eerste exportmarkt. Doordat de meeste bedrijven al exportervaring hebben, gaat het zakendoen met Noorwegen vaak rela­ tief makkelijk. Het is heel begrijpelijk om deze strategie te volgen, toch zou het geen gek idee zijn om al eerder aan Noorwegen als export­ markt te denken. Binnen anderhalf uur vliegen, landt u in een land boordevol kansen!

Een andere reden om naar Noorwegen te exporteren is de zakencultuur: Noren en Nederlanders lijken wel wat op elkaar. Enkele voorbeelden. Tijdens een vergadering komt men vrij snel tot de kern en wordt er niet lang aan ‘social talk’ gedaan. Daarnaast is Noorwegen geen hiërarchische samenleving; de u-vorm wordt niet meer gebruikt en al heel snel wordt overgegaan op het gebruik van de voornaam.Tenslotte spreken de meeste Noren uitstekend Engels en is veel bedrijfsinformatie ook in de Engels taal op de website geplaatst.

Kansen in de energiesector Noorwegen lijkt synoniem te staan aan energie.

Het land zit boordevol natuurlijke hulpbronnen,

die met name in de continentale wateren te vinden zijn. In 2011 was Noorwegen de op drie na grootste gasexporteur en de tiende olieexporteur van de wereld. Daarnaast exporteert Noorwegen aanzienlijke hoeveelheden elektri­ citeit, ook naar Nederland.

Heeft de sector in de afgelopen decennium het land geen windeieren gelegd, ook de toekomst ziet er rooskleurig uit. Geschat wordt dat slechts 40% van de gebieden waar olie voorkomt, zijn geëxploiteerd, terwijl tegelijkertijd een groei in de vraag wordt verwacht als de wereldecono­ mie aantrekt.

In hoeverre de nog, veelal zeer fragiele natuur­ gebieden ontgonnen moeten worden, is onder­ werp van vele discussies. Een aantal grote olieen gasbedrijven hebben reeds, helaas veelal zonder succes, geprobeerd Arctische gebieden te ontginnen.

In het Noorse deel van Arctic, de Barentszee, wordt de situatie door Statoil als werkbaar be­ schouwd. Natuurlijk wel onder voorwaarden. Zo zijn er hoge kosten aan het winnen van olie en gas verbonden, veel hoger dan in de Noordzee.

Bovendien maken de begrensde mogelijkhe­ den om gas te exporteren de exploitatie nog een stuk gecompliceerder. Niettemin is men enthousiast, niet in de laatste plaats de lokale bevolking, want de exploitatie heeft zeker ook effecten op de lokale economie.

Kansen voor Nederlandse ondernemers liggen niet alleen bij het leveren van waardevolle tech­ nische services aan de olie- en gasindustrie, maar ook in mogelijkheden voor de noodza­

Boorplatfporm Sleipner van Statoil

Wist u dat?

• Volgens sommigen de grootste haven van Noorwegen Rotterdam is?

• Noorwegen de op vier na grootste koopvaardijvloot van de wereld heeft?

• Oslo ernaar streeft om per 2050 carbon neutraal wil zijn?

• De Oslo region heeft zo’n 700 clean tech bedrijven.

Deze industrie is in de afgelopen acht jaar met 150% gegroeid.

• Noorwegen het meest ondernemende land van Europa is? Het land heeft meer ondernemers per capita dan de USA. • In de Ease of Doing Business staat Noorwegen op de 10e plaats (Nederland op nummer 28). World Bank Ranking, June 2013

September 2014 / Nr. 390

19

GLOBE MAGAZINE

kelijk aanleg van infrastructuur in dit nieuwe gebied. Te denken valt aan de aanleg van pijpleidingen, bagger­ werkzaamheden, aanleg van nieuwe havens enzovoort.

Noorse Shell, dat reeds 100 jaar actief is, is een van de grootste internationale spelers. Vele ande­ re Nederlandse bedrijven hebben ook al de mogelijkheden in deze bloeiende sector benut. Zo heeft de Nederlandse Vereniging van Olie en Gasleveranciers (IRO) onlangs nog een handelsmissie naar Stavanger, energiehoofdstad van Noorwegen, georganiseerd voor Nederlandse bedrijven. Daarnaast kan ook de beurs Offshore Northern Seas (ONS) niet ongenoemd blijven. Op ONS, één van de grootste energiefora van de wereld, is Nederland, met zo’n 30 bedrijven een van de grootste interna­ tionale deelnemers.

Overige kansen Door de ligging van beide landen zijn banden tussen maritieme bedrijven

vaak al generaties oud. Ook in de toekomst zal de sector kansen blijven bieden voor Nederlandse onder­ nemers. Kernwoorden daarbij zijn: innovatie, kwaliteit, vernieuwende technologie en duurzaamheid. Men zoekt in de samenwerking met Neder­ land naar mensen die meedenken om samen tot een beter eindproduct te komen. Kennisuitwisseling en weder­ zijds respect zijn daarom belangrijk.

De hierboven genoemde kernwoor­ den gelden overigens ook voor de overige sectoren. Door de verschei­ denheid te veel om op te noemen.

Enkele uitdagingen Noorwegen is een groot land: Nederland past er acht keer in! Aan de andere kant heeft het land maar 5 miljoen inwoners. De vorm van het land zorgt ervoor dat transport­ kosten in vergelijking met wat men in Nederland gewend is, hoog zijn en dus ook niet voor alle producten rendabel.

Waar Nederlanders veelal geïnte­

resseerd lijken te zijn in het beslissen op basis van prijs, is de prijs voor Noren over het algemeen een iets minder belangrijke beslisfactor.

Doorslag­gevende factoren zijn kwali­ teit (certificering), service, een goede relatie maar ook bedrijfscultuur.

Tot slot De economische afdelingen van de Nederlandse ambassades in Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland werken intensief met elkaar samen samen om de Nederlandse ondernemers een nog betere dienstverlening te kunnen bieden. De Scandinavische landen afzonderlijk zijn niet groot, maar samen vormen ze een regio met 25 miljoen, veelal financieel draagkrach­ tige consumenten. Bovendien mer­ ken we op de ambassades dat veel bedrijven tegelijkertijd naar meerdere Scandinavische landen willen gaan exporteren. Door met elkaar af te stemmen, maar ook door de kennis van ‘elkaars’ landen te vergroten kunnen we al snel inschatten of het verstandig is de exportmarkten naar meerdere Scandinavische landen uit te breiden. Daarnaast zien we door regelmatig met elkaar te spreken, ook waar de landen juist van elkaar verschillen.

Neem dus gerust contact met ons op, we zijn er voor u!

1 Onderzoek ‘Historisch Hout in Amsterdamse monumenten’ door Gabi van Tussenbroek voor de Gemeente Amsterdam.

2 OECD Economic Survey: Norway 2014, p. 16

Aker Brygge, Oslo

20

September 2014 / Nr. 390

MAKING THE DIFFERENCE SGS is the world’s leading inspection, verification, testing and certification company. We are recognized as the global benchmark for quality and integrity. With more than 80.000 employees, we operate a network of more than 1.650 offices and laboratories around the world.

Whether you are exporting for the first time or are an experienced international company, SGS can provide complete solutions to meet your requirements. Among others, we assist companies to achieve compliance of their exports to applicable standards and regulations of many importing countries. We also carry out pre-shipment inspections that support efficient customs clearance.

To learn more about our services, contact us:

SGS NEDERLAND B.V. Governments & Institutions Services Malledijk 18 3208 LA Spijkenisse t +31 (0)181 69 3971 e nl.gis@sgs.com www.sgs.nl/en/Public-Sector

GLOBE MAGAZINE

 Minister Ploumen “Ook in Europa liggen nog volop kansen voor het MKB.”

22

September 2014 / Nr. 390

GLOBE MAGAZINE

BART JAN KOOPMAN EN FRANNIE FLINTERMAN IVO VAN DER BENT

Het MKB draagt veel bij aan de Nederlandse economie. Wat doet de overheid om deze bedrijven te stimuleren bij ondernemen in het buitenland?

Minister Ploumen geeft graag haar visie.

Minister pakt gelukkig vaak haar koffer!

Kort voor het zomerreces sprak Globe Magazine met minister Lilianne Ploumen. Ze is net terug van een missie naar Ghana, Nigeria en Senegal.

Diezelfde avond reist ze af naar Polen voor het staatsbezoek van Koning Willem Alexander en Koningin Maxima.

Het is kenmerkend voor haar agenda. In de paar weken tot het reces staan Zuid-Afrika, Angola, Filipijnen, Italië en Engeland nog op het programma.

In een recente brief geeft u aan hoe u de dienstverlening aan het MKB wilt versterken. Schoot dit tekort?

“We doen al heel veel, maar ik denk dat er nog wel een tandje bij kan. Het MKB is van vitaal belang voor onze concurrentiekracht, maar benut nog niet alle kansen die het buitenland biedt. Als we ondernemers kunnen helpen die kansen te zien en te pakken, levert dat groei en banen op in Nederland. Daarom nemen we steeds meer MKB-ers mee op handelsmissie en gaan we ondernemers persoonlijk wijzen op onze dienstverlening.

Ook starten we een proef met betaalde diensten, mede om de kwaliteit van die diensten verder te kunnen verhogen.”

Op welke markten ziet u kansen voor het MKB? “Voor de hand liggend zijn de opkomende markten in Azië; China is en blijft een markt met veel potentie voor Nederland. Maar ook in Afrika liggen veel kansen.

Landen als Ghana, Nigeria en Tanzania hebben gemiddelde groei­percentages van 6 a 7%. Juist dit zijn landen waar de expertise van Nederland op het gebied van landbouw, water en infrastructuur zeer welkom is. Ook is er volop interesse in overdracht van kennis op het gebied van MVO, wat inmiddels een van onze unique selling points is geworden. Vaak heeft de (lokale) overheid in deze landen een behoorlijke vinger in de pap bij het zakendoen, dus hebben wij als overheid een belangrijke rol om deuren te openen met handelsmissies en economische diplomatie.”

“Voor het MKB staat de deur altijd open!”

September 2014 / Nr. 390

23

GLOBE MAGAZINE

In mei van dit jaar heeft u ook al een kamerbrief ingediend: Versterking van de positie van Nederland in mondiale waardeketens. Waarom vindt u dit thema van belang?

“De internationale economie ordent zich steeds meer in mondiale waardeketens. Producten worden niet langer in een land gemaakt; productieketens beslaan de hele wereld. Als we door die bril kijken, zijn we beter in staat het DNA van onze economie te ontrafelen. Die nieuwe werkelijkheid heeft voor- en nadelen. Aan de ene kant is het voor een MKB-er eenvoudiger om aan te sluiten op de internationale markt, bijvoorbeeld als toeleverancier voor de maakindustrie in Duitsland. Aan de andere kant vraagt het om meer kennis over productieketens en het vermogen om onderscheidend te zijn ten opzichte van internationale concurrenten. Wij willen het MKB zo goed mogelijk helpen om op deze nieuwe situatie in te spelen.”

Op 1 juli is het Dutch Good Growth Fund (DGGF) van start gegaan. Is daar al belangstelling voor en wat biedt dit het internationaal opererende bedrijfsleven?

“Absoluut. Veel ondernemers die zaken willen doen in ontwikkelingslanden komen bij de banken voor een dichte deur te staan. Ook al hebben ze goede plannen, het risicoprofiel wordt te hoog bevonden. Met dit fonds springen we in dat gat. Het gaat om garanties, aandelenkapitaal, ‘first loss’-bescherming en kredieten. Het DGGF staat open voor activiteiten van Nederlandse ondernemers en lokale ondernemers in 66 aangewezen landen. Door bedrijven op deze manier te faciliteren, zorgen we ervoor dat het MKB kansen in opkomende markten beter benut en dragen we bij aan werkgelegenheid, kennisoverdracht en grotere productiecapaciteit in de landen die dat hard nodig hebben.”

Zijn er al merkbare resultaten te benoemen vanuit de recent gesloten handelsverdragen en komt er nog meer aan?

“Nederland heeft als open economie veel baat bij een goed functionerend wereldhandelssysteem. We zijn dan ook blij met het WTO-akkoord dat eind 2013 in Bali is gesloten.

Het draagt bijvoorbeeld concreet bij aan een soepeler douane-afwikkeling. Non-tarifaire belemmeringen zoals bureaucratische douaneprocedures zijn er nog relatief veel, zelfs met een grote handelspartner als de Verenigde Staten. Ook het vrijhandelsverdrag van de EU met de VS, TTIP, zal dus van grote betekenis zijn. Door de Europese verkiezingen, het samenstellen van een nieuwe Europese Commissie en de aankomende mid-term elections in de VS kost het wat meer tijd, maar het blijft onze ambitie om snel tot een inhoudelijk goed verdrag te komen.”

24

September 2014 / Nr. 390

“We zullen stevig onderhandelen om een goed akkoord met de VS te bereiken.”

Zoals u aangeeft liggen er veel kansen buiten Europa, maar onze export wordt nog steeds voor 75% binnen Europa afgezet. Wat is uw mening ten aanzien van Europa?

“Onze buren blijven inderdaad onze belangrijkste klant en die mogen we dan ook niet vergeten! Daarom blijven we ook in Europa uitgaande en inkomende missies organiseren. Vanavond reis ik naar Polen voor het staatsbezoek.

Die markt wordt steeds belangrijker voor Nederland, dus reist er een mooie handelsmissie mee. In april hebben we onze Nederlandse high tech in de schijnwerpers gezet als partnerland bij de Hannover Messe.”

Maakt u zich nog zorgen over de houding van het Verenigd Koninkrijk ten opzichte van Europa?

“Het is evident dat het VK bij Europa hoort en ik hoop dan ook dat het VK bij de EU blijft. Een sterk Europa is voor ons van groot belang, zeker in deze globaliserende wereld.”

Hoe kijkt u aan tegen de bezuinigingen op het postennetwerk?

“Die bezuinigingen waren afgesproken in het regeer­ akkoord om de overheidsfinanciën weer op orde te krijgen.

Gelukkig hebben we de gevolgen kunnen verzachten.

We houden meer consulaten open en er zijn zelfs enkele nieuwe posten geopend, zoals bijvoorbeeld in Panama.

Het is belangrijk om aanwezig te blijven. We zoeken daarbij naar verschillende vormen van presentie, bijvoorbeeld met hono­rair consuls (vb. Gaziantep) of business support offices. Ik vind het belangrijk dat bedrijven goed weten wat ze kunnen verwachten van het postennetwerk.

Vooral het MKB is vaak nog niet bekend met onze dienst­ verlening. Daar gaan we dus nog meer bekendheid aan geven. Want we hebben het bedrijfsleven echt wat te bieden.

En ook voor het MKB staat de deur altijd open; we zijn er voor u!”

Bent u al AGS-proof? Wij wel!

De douanemodules van CustomsController®, direct duidelijk AGS is de nieuwe standaard voor uw douaneaangiften.

Bestaande aangiftesystemen als Sagitta Invoer en Sagitta Uitvoer komen te vervallen.

Bent u nog niet klaar voor AGS? Of heeft u uw douaneaangifte uitbesteed en wilt u in de toekomst meer grip op uw aangiften en écht in control zijn? Met CustomsController bent u optimaal voorbereid op de komst van AGS. Profiteer van onze direct duidelijke aanpak en dito support.

Kijk voor meer informatie over AGS en de mogelijkheden van CustomsController op www.beurtvaartadres.nl/douane.

Over CustomsController® Met CustomsController doet u gemakkelijk en snel uw douaneaangifte. CustomsController is een webbased applicatie met een scala aan functionaliteiten.

Een efficiënt online loket waarbij u zich nooit zorgen hoeft te maken over updates. Daar zorgen wij namelijk voor.

CustomsController biedt onder andere de volgende modules: • AGS • Sagitta • Transit (Doorvoer) • EMCS • Trader at Exit • Portbase • E-Balie (APCS Antwerpen) • Management • Koppeling ERP/WMS/TMS • Automatische aangifteverwerking

Postbus 24023, 2490 AA Den Haag E info@beurtvaartadres.nl I www.beurtvaartadres.nl T 088 55 22 152 F 088 55 22 103

GLOBE MAGAZINE

MARTIJN BRUGGEMAN

Dutch Good Growth Fund

Hulp bij financiering Lokale investeringen in opkomende markten en relevante export zijn een speerpunt binnen het beleid van het huidige kabinet.Om aan deze ambitie gestalte te geven bestonden er voorheen subsidie­ regelingen als het Private Sector Investeringsprogramma (PSI).

Echter, met de afschaffing van dit subsidie-instrumentarium is er behoefte ontstaan aan een alternatief. Middels de introductie van het Dutch Good Growth Fund (verder: DGGF) wil de overheid invulling geven aan deze behoefte.

De doelen die de overheid nastreeft met behulp van deze regeling zijn tweeledig. Enerzijds worden onder­ nemers in staat gesteld om zaken te doen met en te profiteren van de sterke groei in opkomende markten en ontwikkelingslanden. Anderzijds worden ondernemers in staat gesteld om een duurzame bijdrage te leveren aan hun economische ontwikkeling.

Het DGGF kenmerkt zich als een revolverend fonds, wat betekent dat verstrekte middelen uiteindelijk terugvloeien in het fonds, en zodoende efficiënter kunnen worden ingezet. Vanuit de regeling kunnen ondernemers steun krijgen in de vorm van leningen, garanties of participaties of een combinatie daarvan. Projecten die in 26

September 2014 / Nr. 390

U gaat ondernemen in ontwikkelingslanden of opkomende markten?

Onderzoek of u aanspraak kunt maken op het Dutch Good Growth Fund.

aanmerking komen voor financiering kenmerken zich door een gedegen investeringsplan en business model.

Voldoet men hieraan, dan kunnen ondernemers gebruik maken van het nieuwe financieringsinstrument voor export en investeringen in een van de 66 geselecteerde landen verspreid over Midden- en Oost-Europa, Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Financiële ondersteuning wordt in principe alleen geboden aan ondernemers indien zij vallen binnen de MKB-definitie. Echter, als een ex­ porteur wil investeren maar niet aan de MKB-definitie voldoet, dient deze aan te kunnen tonen dat een project gunstig is voor het Nederlandse MKB. Wanneer dat lukt, kan de organisatie in kwestie alsnog gebruik maken van de regeling. Voor exporteurs biedt het fonds de mogelijkheid om r­ isico’s van minimaal €300.000,- tot maxi­ maal €15.000.000,- af te dekken. Van deze mogelijkheid kan alleen gebruik worden gemaakt als de reguliere kre­ dietverzekering van de overheid geen mogelijkheden biedt.

Tevens is er de mogelijkheid om ex­ portfinanciering te krijgen door mid­ del van een bevoorschotting van wis­ sels of promessen, tot een maximum van € 2.000.000,-. Bovengenoemde regeling is bedoeld als aanvulling op de reguliere markt en is alleen van toepassing banken als de transactie

niet financieren. Voor investeringen in opkomende markten of ontwikkelingslanden kunnen ondernemers een bijdra­ ge vragen van maximaal €10.000.000,-.

Vanaf 1 juli 2014 kunnen er aanvragen worden ingediend. Om te toetsen of het DGGF soelaas biedt voor uw financieringsvraagstuk verzoeken wij u om contact op te nemen met uw accountmanager van Fenedex.

Met behulp van een checklist is het mogelijk om snel duidelijkheid te creëren op dit vlak.

Overigens is met ingang van 1 augus­ tus 2014 de DHK-regeling opengesteld voor landen die onder het Dutch Good Growth Fund (DGGF) vallen. Zie ook Fenedexpress juni 2013 voor meer informatie over de DHK-regeling, die in het najaar van 2014 vermoedelijk tevens wordt opengesteld voor de traditionele DHK-landen.

Martijn Bruggeman is consultant bij Leap. The Innovation Agency, een advies­bureau op het gebied van funding en business innovation.

Kijk voor meer informatie over het Dutch Good Growth fund op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/dutch-good-growth-fund-dggf

MOVE

Multimodal transportation and logistics management platform for seamless supply chain execution

store

transport transpo

comply comply tra trad de trade

manage

integr integrate

06/11/2014

www.kewill.com

Op donderdag 6 november 2014 organiseren DHL Express, Fenedex, ING, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en ExportSelect voor de vijfde maal het Nationaal Export Event, wederom in het WTC Rotterdam.

Tijdens het Nationaal Export Event staat investeren in internationaal succes centraal.

Schrijf u nu vast in en verzeker u van een plaats op het Nationaal Export Event 2014 via www.exportevent.nl/ inschrijven en verzeker u van een plaats op het evenement.

De komende weken wordt het gehele programma bekend gemaakt maar we kunnen u nu vast vertellen dat: • Rens de Jong de ‘Export Draait Door Show’ zal presenteren; • u adviesgesprekken kunt voeren met medewerkers van verschillende ambassades; • u de keus heeft uit een ruim aanbod workshops, masterclasses en discussiesessies over actuele onderwerpen; • er twee prestigieuze exportprijzen worden uitgereikt; • er ruime gelegenheid is te netwerken met collegaexporteurs.

Doelgroep

Zodra het volledige programma bekend is, wordt u hiervan als eerste op de hoogte gesteld.

Directie en exportmanagement van internationaal opererende bedrijven. Het Nationaal Export Event is bedoeld voor zowel ervaren als startende exporteurs.

Praktische informatie Datum: Tijd: Locatie: Kosten:

Donderdag 6 november 2014 Vanaf 9:00 uur WTC Rotterdam Gratis voor relaties van de organiserende partijen

Inschrijven: www.exportevent.nl/inschrijven

Evenement

Het Nationaal Export Event 2014

GLOBE MAGAZINE

ED SPEYER

De keuze voor een betalingsconditie en zekerheidsstelling is van commercieel belang. Gelukkig hebben ondernemers meerdere opties. Welke is voor uw transactie de beste keuze?

Betalingscondities en zekerheidstellingen

Alternatieven voor het managen van handelsrisico’s Een exportorder is pas succesvol als deze betaald is.

Een logische redenering, maar bent u zich bewust van alle risico’s bij een exportorder? Bij handelsrisico’s denkt men al gauw aan het debiteurenrisico met een Letter of Credit (LC) als oplossing; maar is dit altijd de juiste keuze? In dit artikel aandacht voor alternatieve mogelijkheden om handelsrisico’s te dekken.

De belangrijkste stappen: 1 Inventariseer welke handelsrisico’s van toepassing zijn, alvorens de verkoopovereenkomst te tekenen.

Raadpleeg eventueel uw bank voor analyse en advies.

Handelsrisico’s, een gevaar voor de continuïteit van de onderneming?

Het is belangrijk om de impact van risico’s op de continuïteit van de onderneming vooraf in kaart te brengen. Een risico kan afhankelijk van onder meer de ordergrootte en transactiekenmerken, een grote of kleine impact hebben op de onderneming. Wanneer een project bepalend is voor meer dan 50% van de jaaromzet, leidt niet-afname tot kapitaalvernietiging en mogelijk tot de ondergang van de onderneming. Bij grote spreiding kan een onderneming het risico van non-betaling makkelijk opvangen. De conclusie is dat gedegen analyse van de impact van risico’s van groot belang is voor het treffen van de juiste maatregelen.

3 Bepaal de impact van de geïnventariseerde risico’s voor de onderneming.

Advies vóór het sluiten van uw exportorder Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op het afdekken van de risico’s en de onderhandeling met uw afnemer, adviseer ik bij iedere order de volgende stappen te doorlopen.

28

September 2014 / Nr. 390

2 Onderhandel met uw afnemer welke condities bespreekbaar zijn.

4 Bepaal welke risico’s u wilt afdekken, beperken of eventueel accepteert.

5 Inventariseer samen met uw bank de mogelijkheden en kies voor oplossingen passend bij uw onderneming, type transactie en afnemer (een complexe oplossing is soms lastig te verkopen).

Handelsrisico’s beperken: routine versus maatwerk Binnen West-Europa is het debiteurenrisico en nietafnamerisico bij faillissement af te dekken via een passende kredietverzekering. Bij export buiten WestEuropa denkt men vaak direct aan de inzet van Letters of Credit (LC) waarbij het politiek en bankenrisico wordt gemitigeerd door het LC te laten confirmeren. Een belangrijk voordeel van een LC is dat de bank van de

GLOBE MAGAZINE

Exportbinnendienst

afnemer zekerheid geeft dat de transactie betaald wordt. Om tijdig cash te verkrijgen kan het LC deelbetalingen aangeven, waardoor via tussentijdse aanbieding van documenten de productie wordt gefinancierd. Meestal wordt op basis van routine de LC als oplossing gekozen.

Maar is dit altijd de optimale keuze?

In mijn optiek zijn maatwerkoplossingen die aansluiten op de specifieke order, succes­voller in te zetten. Een instrument om risico’s af te dek­ ken dient te passen bij de onderneming, de aard van de goederen, het land van de afnemer en de grootte van de transactie. Dus de keuze voor een betalingsconditie en zekerheids­stelling is van commercieel belang. Hieronder een bespreek ik een aantal alternatieven.

De garantietekst wordt daardoor cruciaal voor betaling en ik adviseer dan ook de garantietekst altijd te laten beoordelen door uw bank.

Voor het afdekken van politieke risico’s kan uw bank de Stand-by LC confirmeren of de bankgarantie vanuit het buitenland overnemen.

Bij overname van bankgarantie verzoekt de bank van uw afnemer uw eigen bank om een Nederlandse garantie af te geven.

Een belangrijk aspect is het geldende recht dat in de garantie wordt vermeld. Het toegepaste recht kan bij een dispuut bepalend zijn voor een positieve uitkomst. Laat bij gebruik van een Stand-by LC de UCP 600 of de ISP 98 als uniforme standaardregels in de tekst opnemen zodat onduidelijkheid wordt voorkomen.

Vooruitbetalingsgarantie Sommige exporteurs wensen vooruitbeta­ ling van hun afnemers, maar vaak is 100% vooruitbetaling geen optie. Als compromis kan de exporteur zijn bank verzoeken een vooruit­ betalingsgarantie af te geven. Daarmee wordt de contractuele prestatie van de exporteur gegarandeerd en kan de vooruitbetaling alleen gebruikt worden voor de aangegeven levering.

Wanneer levering niet correct plaatsvindt kan de vooruitbetaling door de koper worden ge­ claimd. Ik adviseer hierbij een einddatum aan te geven die samenvalt met de (deel)prestatie, om een onterechte claim te voorkomen. Daarnaast kan de exporteur in de garantietekst aangeven dat ondanks een einddatum, de garantie niet meer kan worden geclaimd na presentatie van een kopie vervoersdocument bij de bank. Bij toepassing van bankgaranties adviseer ik altijd de URDG 758 regelgeving (uniforme standaard volgens de internationale kamer van koophan­ del) te gebruiken.

Langzicht wissel Dit “antieke” instrument is een formele vastleg­ ging van een vordering in de toekomst van de leverancier op de afnemer. Deze wissel kan door de bank van de afnemer voor betaling worden gegarandeerd. In dat geval kan de wissel verdisconteerd worden (onmiddellijk in cash uitbetaald onder aftrek van rente) door de bank van de exporteur. Hierdoor is een bank­ financiering bij de eigen bank niet nodig, want de exporteur kan bijvoorbeeld zijn kosten en inkoop direct betalen met het verdisconteerde bedrag van de wissel.

Stand-by LC en betalingsgarantie Deze garantievormen worden ingezet om het debiteurenrisico vanuit het buitenland te beperken. Betaling vindt via een reguliere overboeking plaats, claim van de garantie vindt alleen plaats als er niet tijdig betaald wordt.

Deze oplossingen zijn administratief eenvoudig en vaak goedkoper, omdat originele documen­ ten niet nodig zijn om betaling te verkrijgen.

Ed Speyer is Senior Trade Consultant bij Rabobank Nederland – Corporate Clients.

“Altijd uitgedaagd door succesvol maken van exporttransacties.” e.a.speyer@rn.rabobank.nl

“Vraag uw bank tijdig om advies.”

Exportfinanciering Met exportfinanciering staat de overheid garant voor betaling, waarbij zowel het debiteuren- als politiekrisico worden afgedekt. Bij export van kapitaalgoederen wordt de concurrentiepositie van de exporteur vergroot door een voordelige financiering en afdekking van de (handels) risico’s. Via uw bank en/of Atradius kunt u uw afnemer op deze wijze commercieel aantrekkelijke lening-/betalingscondities aanbieden (bijvoorbeeld uitgestelde of gespreide betaling over een periode van 5-7 jaar).

Ik raad u aan om uw bank tijdig om advies te vragen bij uw transactie en welke oplossingen passend zijn. De bank kan uw transactie vooraf analyseren en adviseren over passende instru­ menten en oplossingen.

September 2014 / Nr. 390

29

GLOBE MAGAZINE

JURGEN KAPPERT

Let op als u de samenwerking met uw logistieke dienstverlener wilt beëindigen. Bij een te korte opzegtermijn bent u aansprakelijk voor zijn schade

Opzegging van logistieke overeenkomsten

Aan de kant!

Als u een langdurige samenwerking wenst te beëindigen, dan kunnen er tal van vragen rijzen. Kunnen we zomaar opzeggen? Moeten we een opzegtermijn in acht nemen? In de logistieke dienstverlening staat er vaak weinig op papier. De relatie met uw logistieke partners lijkt dan ook veelal vrijblijvend, maar de schijn bedriegt.

De meeste exportbedrijven werken met een beperkte groep van vaste logistieke partners (expediteurs, vervoerders, containerrederijen, opslagbedrijven etc.). Het is daarbij niet ongebruikelijk om jarenlang samen te werken zonder de samenwerking te formaliseren met een schriftelijke overeenkomst. Bij het einde van een relatie leidt dit regelmatig tot discussie. Reden genoeg om hier eens aandacht aan te besteden.

Duurovereenkomst voor bepaalde duur Als u met een contractpartij overeenkomt om gedurende een bepaalde periode zaken met elkaar te doen, 30

September 2014 / Nr. 390

dan is er sprake van een duurovereenkomst voor bepaalde duur. Ook is dit het geval als het einde van de overeenkomst gekoppeld is aan een bepaald volume (bijvoorbeeld 5000 containers) of het intreden van een bepaalde situatie (bijvoorbeeld de verplaatsing van activiteiten naar een nieuw distributiecentrum). In beginsel kunt u de overeenkomst niet tussentijds opzeggen. U zit dus aan het contract en aan elkaar vast. Als u dit een onverkwikkelijk scenario vindt, dan doet u er goed aan om in het contract een tussentijdse opzeg­ mogelijkheid op te nemen. In de praktijk wordt nauwelijks van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.

Duurovereenkomst voor onbepaalde duur Als u dezelfde overeenkomst aangaat zonder een looptijd af te spreken, dan is er sprake van een duurovereenkomst voor onbepaalde duur. Als contractueel niets is geregeld en er evenmin wettelijke opzegregelingen van toepassing zijn1, dan is de duurovereenkomst voor onbepaalde duur in beginsel opzegbaar. In bepaalde gevallen kan de redelijkheid en billijkheid wel met zich brengen dat voor de opzegging een voldoende zwaarwegende opzeggingsgrond vereist is, een opzegtermijn in acht moet worden genomen en/of een schadevergoeding aangeboden moet

GLOBE MAGAZINE

Exportbinnendienst

worden.2 Om onduidelijkheid en vervelende discussies te voorkomen doet u er verstandig aan om afspraken te maken over het beëindigen van de samenwerking.

Ontbinding op grond van wanprestatie of onvoorziene omstandigheden Hoewel ontbinding en opzegging zeker niet hetzelfde zijn, is het voornaamste praktische gevolg voor u gelijk. Het zijn beide manier om tot een einde van de overeenkomst te komen. Ik ontkom er dan ook niet aan om een uitstapje te maken naar de ontbinding.

Als uw wederpartij niet goed presteert of op andere wijze haar verplichtingen niet nakomt (de zogenaamde wanprestatie), dan kunt u de overeenkomst waarschijnlijk ontbinden.

Maar wat nu als uw logistiek dienstverlener keurig werk levert, maar u gewoon geen werk meer voor hem heeft? Zo komt het in het huidige economisch tij regelmatig voor dat bedrijven zich genoodzaakt zien om hun organisatie anders in te richten of verlieslatende activiteiten te staken.

De gevolgen hiervan kunnen in

principe niet worden afgewenteld op de logistiek dienstverlener als tussen partijen een duurovereenkomst van kracht is. Logisch ook wel, de essentie van een vast contract is nu net dat het partijen een bepaalde zekerheid geeft.

Echter, de wet biedt een ontsnapping voor ‘onvoorziene omstandigheden’.

Op verzoek van een partij bij een overeenkomst kan de rechter een overeenkomst wijzigen of (gedeeltelijk) ontbinden als er sprake is van onvoorziene omstandigheden die met zich meebrengen dat de andere partij ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst naar redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten. Een beroep op onvoorziene omstandigheden kan alleen slagen als de relevante omstandigheden niet verdisconteerd waren in de overeenkomst. Een loutere prijsstijging of omzetdaling zal onvoldoende zijn, dat risico zit normaliter immers verdisconteerd in de prijsstructuur. Een beroep op onvoorziene omstandigheden wordt dan ook niet snel gehonoreerd, met name niet als het een overeenkomst tussen commerciële partijen betreft.

U zult uw verzoek dan ook met goede

argumenten moeten inkleden en bovendien moeten aangeven waarom uw belang bij wijziging zwaarwegender is dat het belang van de logistieke dienstverlener bij instandhouding van het contract. De uitkomst van de belangenafweging is trouwens niet zwart-wit. Als de rechter ruimte ziet voor een wijziging van de overeenkomst, dan wil dit nog niet zeggen dat het nadeel volledig op de ander kan worden afgewenteld.

Losse opdrachten of duurovereenkomst?

Het is kenmerkend voor de logistiek dat er weinig op papier staat.

De logistieke dienstverlener verricht zijn werkzaamheden meestal op opdrachtbasis en onder toepasselijkheid van zijn algemene voorwaarden.

Bij afwezigheid van afspraken over (minimum)volumes of exclusiviteit is de mate van vrijblijvendheid ogenschijnlijk groot. De schijn bedriegt.

Een reeks losse opdrachten kan leiden tot een duurovereenkomst. Zo weigerde Peijnenburg ten tijde van de supermarktoorlog nog langer ontbijt­ koek te leveren aan Albert Heijn.

Die verzette zich hiertegen en stelde dat er sprake was van een duurovereenkomst. Volgens Peijnenburg was er geen contractuele verhouding en bestond de relatie uit separate bestellingen. De rechter nam die contractuele verhouding wel aan: “Partijen zijn door de jarenlange relatie, waarin Albert Heijn bestellingen deed die vervolgens door Peijnenburg werden uitgevoerd in een contractuele relatie tot elkaar gekomen waarin de een, Peijnenburg, er op mag vertrouwen dat de ander, Albert Heijn, bestellingen doet en Albert Heijn er op mag vertrouwen dat die bestellingen worden uitgevoerd.” 3 Ook de relatie tussen koel- en vriesdistributeur Nagel en één van haar vaste charters werd aangemerkt September 2014 / Nr. 390

31

GLOBE MAGAZINE

als een duurovereenkomst, terwijl er op opdrachtbasis werd gereden. De rechtbank kende daarbij klaarblijkelijk veel waarde toe aan de (overigens niet keiharde) toezeggingen over het aantal te rijden jaarlijkse kilometers en de intensiteit van de samenwerking.4 Kortom, ook als er op basis van opdrachten/bestellingen wordt gewerkt, kan er sprake zijn van een duurovereenkomst. In die gevallen is uiteraard niets geregeld over de duur van de samenwerking, zodat er sprake is van een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd. Wilt u deze relatie beëindigen, dan zult u een redelijke opzegtermijn in acht moeten nemen.5 Opzegtermijn en schadeplichtigheid Wat is dan die redelijke opzegtermijn? Het antwoord op die vraag hangt af van de omstandigheden van het geval en de waardering die daaraan gegeven wordt. Een weinig inzichtelijke norm dus. Per geval zullen de betrokken belangen en andere relevante feiten op een weegschaal gelegd moeten worden.

Daarbij kan gedacht worden aan de lengte van de samenwerking, de mate van onderlinge afhankelijkheid, de gedane investeringen, de schadelijke gevolgen van opzegging respectievelijk in stand houden van de overeenkomst etc.

Als u afscheid neemt van uw logistieke dienstverlener en daarbij een te korte opzegtermijn hanteert, dan bent u aansprakelijk voor zijn schade. De gebruikelijke inzet is daarbij de misgelopen omzet. In de aangehaalde zaak vond het hof de gehanteerde opzeg­­termijn te kort en het kende de vervoerder een bedrag van maar liefst € 109.991,34 aan schadevergoeding toe.

Tot slot Er kunnen uiteraard allerlei goede redenen zijn om van logistieke dienstverlener te wisselen en ook om dit snel te doen. Betekent dit het einde van een lange samenwerking?

Dan doet u er goed aan om de belangen van de dienstverlener niet uit het oog te verliezen en een redelijke termijn in acht te nemen, ook – of eigenlijk zeker – als er niets op papier staat.

1 Voor een aantal overeenkomsten –bijv. voor de arbeidsovereenkomst en de overeenkomst van opdracht– is in de wet een aantal bepalingen over het einde van de overeenkomst opgenomen.

2 O.a. Hoge Raad 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ9854 (De Ronde Venen, Stedin) en Hoge Raad 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ4163 (Auping/Beverslaap).

3 Rechtbank ’s Hertogenbosch,

Het Gerechtshof ArnhemLeeuwarden oordeelde vorig jaar over de opzegging van een twintig­ jarige relatie tussen een verlader en een vervoerder:

10 februari 2005,

“Die omstandigheden, met name de langjarige relatie tussen partijen en hetgeen //appellante// heeft geïnvesteerd om die relatie in stand te houden (…) brengen echter wel mee dat in casu een langere opzegtermijn dan de gehanteerde drie maanden in acht had moeten worden genomen.” 6

bepaalde gevallen mee dat een redelijke

32

September 2014 / Nr. 390

Jurgen Kappert is advocaat Transport & Logistiek bij KienhuisHoving Advocaten en Notarissen. Hij adviseert, procedeert en publiceert over allerhande aspecten in de logistiek.

ECLI:NL:RBSHE:2005:AS5628 4 Rechtbank Zwolle-Lelystad, 1 februari 2012, ECLI:NL:RBZLY:2012:BV6131 5 Volgens de Hoge Raad brengen de redelijkheid en billijkheid toch slechts in opzegtermijn gehanteerd moet worden?

Correct, maar in de lagere rechtspraak lijkt een redelijke opzegtermijn echter de norm.

Voor de dagelijkse praktijk zal het geen verschil maken.

6 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30 juli 2013, ECLI:NL:GHARL:2013:5716

“Een reeks losse opdrachten kan leiden tot een duur­ overeenkomst.”

GLOBE MAGAZINE

COR VAN MAURIK

Bij schade tijdens transport blijkt maar al te vaak dat koper en verkoper niet goed weten waar ze verantwoordelijk voor zijn, zelfs niet als er duidelijk een Incoterm is overeengekomen.

Incoterms en transportrisico’s De overeengekomen Incoterm bepaalt de wijze waarop een exportorder wordt uitgevoerd. In de praktijk levert dit tussen verkoper en koper regelmatig de nodige problemen op, zeker in het geval dat er schade aan de goederen tijdens het transport ontstaat.

In sommige gevallen blijkt dat er geen transportverzekering is gesloten of er is wel een transportverzekering, maar dan ontstaat er onduidelijkheid over wie de claimgerechtigde partij is, doordat koper en verkoper geen goede afspraken met elkaar hebben gemaakt.

Onderweg blijkt een viaduct te laag zijn. Met een enorme knal raakt de unit het viaduct en komt met flat rack op het wegdek terecht. Uit ter plaatse gemaakte foto’s blijkt dat de unit echt aan flarden is en als verloren moet worden beschouwd. Namens de verzekeraar wordt er een expert ingeschakeld, die “Leveren en de schade begroot op 175.000 euro.

verzekeren gaan vaker samen dan je denkt.”

Er volgen hieronder een tweetal praktijkvoorbeelden.

Eendagskuikens

Een expediteur geeft namens zijn opdracht­gever opdracht tot het verzekeren van een body unit, die speciaal is gebouwd voor het vervoer van eendagskuikens, voor het transport van Nederland naar Canada.

Er wordt een goederentransportverzekering afgesloten vanaf de vestiging van de carrosserie­bouwer in Nederland tot het afleveradres van de koper in Canada.

De unit wordt geladen op een flat rack en daarna via Antwerpen per schip naar Montreal vervoerd en aldaar 34

September 2014 / Nr. 390

overgeladen op een vrachtwagenchassis om naar de eindbestemming te worden vervoerd.

De assurantiemakelaar in kwestie zoekt uit wie de ladingbelang­­ hebbende is en komt van de expediteur te weten dat de Incoterm Ex works afgesproken zou zijn. Dit zou dan betekenen, dat de unit voor rekening en risico van de koper zou hebben gereisd en dat deze dan onder de afgesloten transportverzekering claimgerechtigd zou zijn.

Hierop vraagt de makelaar of de koper dan ook de vracht heeft betaald. Dat blijkt niet zo te zijn: de verkoper heeft de vracht tot Montréal voldaan. Dan is het geen Ex works meer, maar Cost Insurance Freight stelt de expediteur vast. Voor de claimgerechtigdheid van de koper maakt dit onder de polis niets uit; de verzekering is door de verkoper ten behoeve van de koper afgesloten volgens deze Incoterm.

GLOBE MAGAZINE

Exportbinnendienst

Een omgeslagen truck verliest zijn lading fruit door een ongeval.

Hierop vraagt de makelaar aan de expediteur of deze ook het binnenlandse wegvervoer in Canada heeft geregeld. Ook dat is niet zo. De verkoper blijkt via een lokale agent zelf het binnen­landse vervoer te hebben geregeld tot aan het adres van de koper van de unit. Dan is het dus geen Ex works, geen Cost Insurance and Freight, maar Delivered at Place (DAP)!

De betreffende unit was nog niet ingeklaard en niet gelost en ter beschikking gesteld van de koper op de overeengekomen plaats. Daardoor had er nog geen overdracht van risico plaatsgevonden en liep de verkoper nog het risico.

Deze is uiteindelijk de claimgerechtigde onder de afgesloten transportverzekering en heeft dus recht op de schade-uitkering. Al met al kwam er in dit geval weer rust in het kippenhok.

Icepacks

In een andere kwestie was er eens een handelsmaatschappij in laboratoriumgoederen, gericht op biosystems, die een transactie aanging met een in Saoedi-Arabië gevestigd bedrijf. De afgesproken Incoterm: CIP (Incoterms 2010).

Het was de bedoeling, dat deze zending per vliegtuig werd vervoerd. Hiertoe benaderde de verkoper een gespecialiseerde logistiek dienstverlener. De zending werd verpakt in piepschuim dozen met icepacks om de lading koel te houden. De logistiek dienst­ verlener liet deze ophalen en naar zijn luchtvrachtloods brengen.

Na enkele dagen bleek dat deze zending nog steeds in de loods stond en als verloren moest worden beschouwd. De icepacks waren reeds uitgewerkt. De verkoper stelde vanzelfsprekend de logistiek dienstverlener, mede namens de koper, aansprakelijk voor de ontstane schade.

 Cor van Maurik is directeur bij BRR Schadeverzekeringen B.V.

Op enig moment melde de koper zich bij de logistiek dienstverlener en diende en passant een claim in van £ 18.000,-- met het vriendelijk verzoek dit bedrag over te maken. De logistiek dienstverlener beriep zich echter op de toepasselijkheid van de Fenex-condities en bood de koper op basis van het gewicht, 40 kg in dit geval, een vergoeding aan van € 176,--, zijnde 40 kg x 4 S.D.R. per kg.

Voorts verwees de logistiek dienstverlener naar de transportverzekering, die overeenkomstig de CIP Incoterm door de verkoper ten behoeve van de koper was afgesloten en verzocht de koper daaronder zijn schade te reclameren.

Toen kwam de aap uit de mouw: de verkoper bleek geen transportverzekering te hebben afgesloten. De verkoper beschikte over onvoldoende kennis omtrent zijn verplichtingen die uit het overeenkomen van de Incoterm CIP (Incoterm 2010) voortvloeide met een financiële probleem als gevolg.

Leveren en verzekeren gaat vaker samen dan partijen zich beseffen. Ken je klassiekers zou ik haast zeggen.

September 2014 / Nr. 390

35

GLOBE MAGAZINE

HANS KOKJE

Ook al staan het Certificaat van Oorsprong en EUR.1-certificaat bekend als ‘lastig’, het loont de moeite om zich er in te verdiepen.

Van oorsprong Nederlands Reeds in de Middeleeuwen werden onze voorvaderen geconfronteerd met het fenomeen oorsprong. Handelaars moest door middel van oorsprongsbrieven aantonen waar hun producten vandaan kwamen. In principe werkt het systeem nog steeds hetzelfde en worden er tot op de dag van vandaag wereldwijd oorsprongsdocumenten afgegeven.

Alleen al in Nederland worden jaarlijks circa 400.000 Cer­ tificaten van Oorsprong en circa 55.000 EUR.1-certificaten afgegeven. De kans dat u als exporteur hiermee te maken heeft of krijgt is dus heel reëel. Maar wanneer en waarvoor worden deze documenten gebruikt?

Allereerst moeten we het onderscheid maken tussen het begrip preferentiële oorsprong en het begrip niet-preferen­ tiële oorsprong. Op basis van de preferentiële oorsprong kan er een tariefpreferentie worden toegepast, wat wil zeggen dat er minder of geen douanerecht betaald hoeft te worden. Hiervoor wordt veelal het certificaat inzake goe­ derenverkeer EUR.1 gebruikt (of de factuurverklaring).

De niet-preferentiële oorsprong wordt aangetoond mid­ dels een Certificaat van Oorsprong (CvO). Dit document kan gevraagd worden vanwege handelspolitieke en politieke redenen maar ook indien het een vereiste is in het L/C. In deze gevallen is het CvO een verplicht document.

Oorsprongsregels Om het CvO of het EUR.1 te ‘krijgen’ moet een exporteur de oorsprong van de goederen aantonen. Dit wordt in de praktijk door de exporteur nogal eens als lastig ervaren omdat er veel verschillende regels zijn omtrent het bepa­ len van de oorsprong. Daar komt bij dat deze regels per 36

September 2014 / Nr. 390

land of landengroep ook nog kunnen verschillen. En dan hebben we het nog niet eens over interpretatieverschillen.

Niet-preferentiële oorsprong Voor het bepalen van de niet-preferentiële oorsprong (CvO) is het van belang of de goederen geheel en al ver­ kregen zijn (denk aan landbouw en veeteelt) of dat er door bewerkingen of verwerkingen, vrij vertaald, een nieuw product is ontstaan. Deze bewerkingen of verwerkingen moet “ingrijpend” zijn en plaatsvinden in een “daartoe ingericht bedrijf”. Dit is een punt waarop in bepaalde ge­ vallen discussie ontstaat, want wat is ingrijpend en wat is een daartoe ingericht bedrijf?

Voorbeeld: Stel, u fabriceert in eigen bedrijf afsluiters voor de offshoreindustrie en wilt een CvO met Nederlandse oor­ sprong. De onderdelen betrekt u wereldwijd. In dit geval zult u dus moeten aantonen dat er een ingrijpende bewer­ king heeft plaatsgevonden waardoor van de buitenlandse materialen, toch een product met Nederlandse oorsprong ontstaat. Het begrip ingrijpende bewerking kan in dit speci­ fieke voorbeeld meningsverschil tussen u en de afgifteinstantie opleveren. Reden genoeg om u hier vroegtijdig in te verdiepen.

Preferentiële Oorsprong De oorsprongsregels voor het bepalen van de preferen­ tiële oorsprong (EUR.1, factuurverklaring) zijn over het algemeen veel duidelijker maar kunnen wel per land of groep van landen voor hetzelfde product verschillen.

Uitgangspunt is in de meeste gevallen de tariefpost van het eindproduct.

GLOBE MAGAZINE

Exportbinnendienst

Voorbeeld: U wilt voor de eerder genoemde afsluiter een EUR.1 document aan­ vragen voor Zwitserland. U zult in dit geval eerst de juiste tariefpost van de afsluiter moeten weten. Dit is namelijk bepalend voor welke oorsprongseis bij dit product hoort. Vervolgens kunt u te maken krijgen met een tweetal eisen, namelijk ta­ riefpostverspringing of het zogenaamde waardecriterium.

bestaan er voor een aantal producten ook uitzonderingsregels zoals waar­ detolerantie.

Risico’s Onderschat de risico’s van foutief afgegeven documenten niet. In de meeste gevallen bent u, als aanvra­ ger van het certificaat, verantwoorde­ lijk voor de juistheid van de documenten.

De Kamer van Koophandel die de Certificaten van Oorsprong afgeeft en de EUR.1certificaten fiatteert alsmede de douane die de EUR.1-certifi­ caten daadwerkelijk afgeeft, doen dit op basis van de informatie die u als aanvrager aan hen verschaft.

In de praktijk kan een foutief afgege­ ven document (of factuurverklaring) zeer vervelende gevolgen hebben.

Een foutief afgegeven CvO kan voor oponthoud of zelfs weigering van de goederen zorgen en een foutief afge­ geven EUR.1-document (of factuur­ verklaring) brengt in veel gevallen nadelige financiële gevolgen met zich mee. De ontvanger van de goederen, vaak uw relatie, heeft ten onrechte gebruik gemaakt van de ‘korting’ op

“Onderschat de risico’s van foutief afgegeven documenten niet.”

De eis voor tarief­ postverspringing houdt in dat alle niet EU-materialen van een andere tarief­ post moeten zijn dan, in dit geval, de afsluiter uit het voorbeeld.

Het waardecriterium houdt in dat niet meer dan een x% aan niet-EU materialen gebruikt mag worden. Dit percentage wordt bij de desbetref­ fende tariefpost vermeld.

Uiteraard dient u dit geheel te onder­ bouwen met bewijsstukken zoals leveranciersverklaringen, kostprijs­ calculaties et cetera. Ook in dit geval is het raadzaam u vroegtijdig te laten informeren over de oorsprongseis die voor uw product geldt. Daarnaast

het Douanerecht en zal een naheffing kunnen krijgen. Naast dit fiscale nadeel zal het de relatie tussen u en uw afnemer kunnen aantasten, iets waar veel perso­ nen niet bij stilstaan.

Samengevat Zowel het Certificaat van Oorsprong als het EUR.1-certificaat komen veelvuldig voor bij internationale handelstrans­ acties. Beide documenten geven de oorsprong van het product aan, waarbij moet worden opgemerkt dat de oorsprongseisen sterk kunnen verschil­ len. Reden genoeg om vroegtijdig de oorsprong van uw goederen te onder­ zoeken. Maar laat u niet afschrikken: ondanks het predicaat ‘lastige documen­ ten’ biedt met name het EUR.1-certifi­ caat betere kansen op de internationale handelsmarkt.

Hans Kokje is productmanager Opleidingen & Trainingen bij Fenedex en gespecialiseerd in exportdocumenten.

September 2014 / Nr. 390

37

GLOBE MAGAZINE

ARLETTE VAN DER VLIET

Wat kunnen Estillon en Bausch + Lomb, runners up bij de Frank Hauwert Trofee, van elkaar leren?

Ontmoetingen

Ontmoetingen Dit keer in ontmoetingen de runners up bij de Frank Hauwert Trofee 2014.

Pieter Vlam van het grote Bausch+Lomb, onderdeel van Valeant Pharmaceuticals en Paul van Kassel van het aanzienlijk kleinere familiebedrijf Estillon vragen elkaar het hemd van het lijf over de werkwijze en processen van twee totaal verschillende bedrijven.

Paul: “Jullie exporteren naar zeer veel

landen. Wat zijn jullie belangrijkste groeimarkten?”

Pieter: “Wij hebben diverse belangrijke groeimarkten geïdentificeerd.

Buiten de BRIC landen verwachten we veel groei in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Daarnaast zien we dit jaar tevens groei door nieuwe producten die wij aan het assortiment hebben kunnen toevoegen na overnames en het verkrijgen van de licenties van bijvoorbeeld Solta Medicals, PhySiol en Croma.”

Pieter: “Wat zijn de grootste uitdagingen omtrent jullie export bestemmingen?”

Paul: “De grootste uitdaging is het aanbrengen van focus in een aantal exportlanden. Estillon heeft in veel landen exportactiviteiten. Maar niet altijd met de juiste strategie en distributie. Dat resulteert in een te grote afhankelijkheid van de Nederlandse markt (nu nog 60% van de omzet).

Dit moet omgebogen worden. Wij 38

September 2014 / Nr. 390

zijn op dit moment aan het analyseren in welke belangrijke exportlanden we meer energie gaan stoppen. Uit de analyse moet blijken hoe we dat gaan doen. Zodat we goed onderbouwde investeringen kunnen maken.”

Paul: “Verschilt bij jullie de entree­

strategie per land?”

Pieter: “Binnen Valeant Pharmaceuticals hebben we diverse entreestrategieën en dit kan per land verschillen.

De vormkeuze is een lokale beslissing. Wij adviseren de verantwoordelijke wel met betrekking tot kosten en de mogelijkheden vanuit het European Logistic Center (ELC).

Wij kennen de volgende opties: • Lokaal distributiecentrum welke vanuit het ELC wordt bevoorraad.

• Crossdocking – orders worden gepickt, gepackt en verscheept voor individuele klanten en in consolidatie naar het land gestuurd waarna het via fijn distributie bij de klant arriveert.

• Direct shipping vanuit ons Distributie Centrum naar ziekenhuizen, opticiens, etc.”

Pieter: “Hoe gaan jullie om met de lokale (veranderende) requirements per bestemming?”

Paul: “Van al onze exportmarkten wordt gedegen studie gemaakt. De eisen die de markt en/of klanten stellen worden meegenomen in ons exportbeleid per land.

Estillon past haar producten aan op de lokale eisen, mits dit lonend is. De producten van Estillon moeten voldoen aan alle certificaten die in het betreffende land gelden. Anders kan er niet geëxporteerd worden of is de kans op succes beperkt. Logistieke zaken zoals transport, douane en de documenten­stroom worden afgestemd met de klant.

Op het vlak van betalingscondities zijn de regels strakker en zijn minder aanpassingen van toepassing. Alle klanten moeten te verzekeren zijn voor een zeker krediet.

Zo niet, dan is vooruitbetaling een eis. ” Paul: “Hoe gaan jullie binnen de afdeling om met verschillende culturen, talen en tijdzones in jullie exportmarkten?”

Pieter: “Het contact met onze klanten is

GLOBE MAGAZINE

Ontmoetingen

Magazijn Estillon

voor 95% in het Engels. We hebben echter wel rekening gehouden met eventuele klanten die geen Engels spreken en alleen maar in het Russisch, Frans of andere talen communiceren. Op de afdeling worden namelijk 13 verschillende talen gesproken. Het team is zich ervan bewust dat landen verschillende communicatiestijlen hebben. Het kan zijn dat de communicatie hierop wordt aangepast. Er is een order management specialist ingedeeld op het Midden-Oosten. Zijn parttime dag is op vrijdag zodat dit goed aansluit met het weekend dat in het Midden-Oosten start op vrijdag. Contact met Azië staat gepland voor de ochtenden. Op die manier kunnen we ondanks het tijdsverschil nog direct contact hebben met de klant en verlies je niet een gehele dag.”

Pieter: “Hoe regelen jullie de forecast voor jullie inkoop en hoe is hiermee de communicatie met de buitendienst geregeld?”

Paul: “Estillon heeft een geautomatiseerde inkoopplanning. Hierin vormen o.a. het te bereiken serviceniveau, de verkoophistorie en de te verwachten verkoopniveau’s de basis.

De verantwoordelijkheid voor de inkoopforecast ligt bij de inkoop­ afdeling. Inkoop is verantwoordelijk voor voorraadniveau ’s en waardes en moet daarbinnen acteren. De informatie is echter voor iedereen bij Estillon toegankelijk. Inkoop en en verkoop nemen wekelijks de gegevens uit dit systeem door. Account­

managers worden geïnformeerd over artikelen die afwijken van de normale lever­tijden, daarnaast kunnen ze gedurende de week online op artikelniveau de stand van zaken bijhouden.

Bij orders die direct of eerder geleverd moeten worden hebben de accountmanagers contact met hun binnendienstpartner. De binnendienst staat in direct contact met inkoop om tot een gericht advies te komen.”

Paul: “Hoe vindt de communicatie plaats met jullie exportbuitendienst?”

Pieter: “Het contact verloopt via diverse kanalen, van e-mail tot conference calls. Uiteraard vindt de dagelijkse communicatie met betrekking tot orders plaats via e-mail en telefoon, tevens hebben we ook business reviews via face to face meetings op kantoor of tijdens distributors meetings in de regio’s. Tenslotte ontvangen we klanten vaak op onze vestiging om het logistieke proces te bespreken en eventuele verbeteringen door te voeren.”

Pieter: “Wat zouden jullie willen veranderen aan de bestaande processen om nog beter in staat te zijn om te exporteren en om te gaan met de eventuele groei?”

Paul: “Op dit moment worden transport, documentatie, incoterms en betalingsvoorwaarden vaak nog op orderbasis bekeken en afhankelijk gemaakt van het type klant. Deze processen moeten gestandaardiseerd worden, zonder dat de flexibiliteit

Paklijstprinter bij Bausch+Lomb

aangetast wordt.

De interne organisatie willen we ook aanpassen. Er worden teams gemaakt tussen binnendienst en buitendienstmedewerkers. De teams werken met een accountplan met duidelijke doelen.

Werkzaamheden zoals orderverwerking en documenten worden gespecialiseerd.

Andere mensen gaan zich meer bezig­ houden met relatiemanagement en acquisitie.

We zijn bezig om Electronic Data Interchange (EDI) ver door te voeren in onze bedrijfsvoering in samenwerking met onze leveranciers en klanten. Dit gaat een enorme tijdsbesparing opleveren in de frequente stroom van orders, order­ bevestigingen, facturen, etc.”

Bausch + Lomb: Bausch + Lomb, onderdeel van Valeant Pharmaceuticals verwerkt ongeveer 12000 orders per dag die zij naar ongeveer 120 landen wereldwijd sturen. Het assortiment bestaat uit apparatuur en accessoires voor oogchirurgie maar ook lenzen en toebehoren voor consumenten.

Estillon Estillon is een familiebedrijf, afkomstig uit Brabant, actief in de internationale vloerenbranche.

Denk hierbij aan ondervloeren voor bijvoorbeeld laminaat, linoleum, tapijt en parket. Maar ook gereedschap­ pen, lijmen, accessoires voor de vloeren­ leggers. De belangrijkste afzetgebieden bevinden zich in Europa, Rusland, het Midden Oosten en Noord Afrika.

September 2014 / Nr. 390

39

GLOBE MAGAZINE

Q&A

Export matters Verwijzing Incoterms in de Algemene Voorwaarden Wij willen in onze ‘General conditions of Sales’ de Incoterms® versie van 2000 naar 2010 veranderen. In onze algemene voorwaarden komt een bepaling voor waarin wij ons het recht voorbehouden de voorwaarden aan te passen. Kunt u aangeven of wij de Incoterms versie zomaar kunnen aanpassen of moeten we nog ergens rekening mee houden?

Indien het individuele orders betreft waarvoor u telkens een offerte verstrekt volstaat het om de nieuwe algemene voorwaarden als bijlage bij uw offerte te voegen. Van belang daarbij is wel dat op de offerte verwe­ zen wordt naar de toepasselijkheid van de aangehechte voorwaarden.

Gaat het echter om langlopende con­ tracten waarvan de oude algemene voorwaarden deel uitmaken, dan zult u expliciete instemming van uw klant moeten verkrijgen. 

► Finn van Naamen Accountmanager bij het Kennis- en Adviescentrum van Fenedex.

“Samen met mijn collega’s beantwoord ik jaarlijks ruim duizend vragen van aangesloten leden; regelmatig met de hulp van andere leden. Ik ben het aanspreekpunt voor onze leden in Midden Nederland en de contactpersoon van onze Rusland Desk.”

40

September 2014 / Nr. 390

GLOBE MAGAZINE

Q&A

Tussenpersoon bij DDP Chili Wij hebben een klant in het Verenigd Koninkrijk. Deze vraagt de goederen op DDP basis te leveren aan hun dochter in Chili. Wij hebben contact met een onderneming in Chili die de goederen wil importeren. Het is geen douaneexpediteur en ze worden ook geen eigenaar van de goederen. Zij stellen voor dat wij hen een factuur sturen om aan te tonen dat ze de eigenaar zijn, maar vervolgens sturen wij een creditnota zodat zij niet hoeven te betalen. Om de boekhouding te laten kloppen maakt de partij in Chili een factuur voor de dochter in Chili, maar deze factuur wordt nooit verstuurd. Wij versturen de daadwerkelijke factuur naar de klant in het Verenigd Koninkrijk. Wij willen graag advies of dit mogelijk is.

Het komt uiteraard veelvuldig voor dat een koper vanuit zijn vestiging in de EU goederen aankoopt met bestemming buiten de EU, in dit geval Chili. Op basis van de beschikbare informatie zegt een specialist van een ander lidbedrijf het volgende: De voorgestelde constructie raden we te allen tijde af vanwege het hoge risico voor de leverancier (financieel risico m.b.t. wachttijden, invoerrechten, BTW en ook de onduidelijkheid over de partij die gaat invoeren etc.). In plaats daarvan zou dit een optie zijn:

• Wijzig de Incoterm van DDP naar DAP (attentie: volledige plaats van bestemming benoemen); • de leverancier verzorgt de aangiften ten uitvoer en alle relevante exportdocumenten die noodzakelijk zijn voor de invoer in Chili; • de leverancier maakt een factuur op ten laste van de afnemer in het Verenigd Koninkrijk met als eindbestemming (delivery address) Chili; • de afnemer in Chili dient zorg te dragen voor de import afwikkeling. (aanvraag licentie etc.); • de afnemer in Chili ontvangt mogelijk een factuur vanuit het Verenigd Koninkrijk of zal de factuur van de Nederlandse leverancier dienen te gebruiken; • het is mogelijk diverse rollen te benoemen op de factuur: sold to – payer, bill to and delivery address; op die manier kun je duidelijk aangeven hoe de afspraken zijn gemaakt en wie waarvoor verantwoordelijk is. 

Verschillende laadadressen bij FCA Met een fors deel van onze klanten in het buitenland is de Incoterm EXW afgesproken. Volgens de regels betekent dit dat wij de goederen klaar zetten in ons magazijn en dat de afhalende klant de goederen laadt in de vrachtwagen of container. In de praktijk laden wij de vrachtwagen of container voor

de afhalende klant en zorgen wij ook nog eens voor alle papieren.

Het risico is eigenlijk voor de klant en toch nemen wij dit voor onze rekening.

Om problemen te voorkomen en de huidige werkwijze toch voort te zetten dienen we de Incoterm te veranderen van EXW naar FCA (free carrier). Een belangrijke voorwaarde van FCA is om duidelijk aan te geven vanwaar de goederen FCA worden verstuurd: FCA + eigen terrein bijvoorbeeld en dus niet FCA locatie klant! Echter, wij werken met diverse laadadressen over het hele land, Duitsland en België. Hoe voorkomen wij dat we al die plaatsen moeten noemen?

Hoe gaan andere bedrijven hiermee om?

Vanuit de Incoterms® 2010 wordt met klem aangeraden om zo duidelijk mogelijk de plaats te vermelden. Juist omdat jullie de risico-momenten door het gebruik van FCA inzichtelijk willen maken, raad ik het ten zeerste aan om wel de volledige laadadressen achter FCA te vermelden. Indien dit nog niet mogelijk is in het beginstadium bij de offerte/ overeenkomst, dan kan dit te zijner tijd als aanvullende informatie aan de klant worden gemeld.  Oproep: Mocht uw bedrijf ook met verschillende laadadressen werken en uw ervaring met dit bedrijf willen delen, neem dan contact op met uw account manager.

Achtergrondinformatie: conexbe.be/Fiatadocuments.aspx 

Meer weten over het lidmaatschap? Kijk op fenedex.nl/lidmaatschap.html

September 2014 / Nr. 390

41

GLOBE MAGAZINE

Global Trade Adviesraad Fenedex heeft kent al jaren de Werkgroep Exportadministratie, sinds kort is de naam echter veranderd in “Global Trade Adviesraad” (of in het Engels “Global Trade Council”). Deze naam doet meer recht aan de vakgebieden die afgedekt worden en geeft meer kracht bij belangen­behartiging.

De Global Trade Adviesraad richt zich op de ontwik­ kelingen van processen van in- en verkoop en outsourcing ten aanzien van onder meer douane, BTW, transport, verzekering, betalingsverkeer, documenten, export-administratie en controles.

Waar in het verleden de nadruk op het vergaren en overdragen van kennis één van de speerpunten was, is door de komst van internet gebleken dat kennis beter/ruimer/eenvoudiger voorhanden is. De advies­ raad blijft nieuwe wetenswaardigheden met haar leden delen, maar focused zich steeds meer op het vraagstuk hoe deze kennis kan worden toegepast.

De kerntaken van de raad zijn: • Klankbord voor Fenedex opleidingen; inhoud; behoefte; aansluiting op de vraagzijde; etc.

• spreekbuis voor Fenedex leden bij verschillende (overheids)organisaties; • platform voor het uitwisselen van kennis met alle leden (MKB en grootbedrijf) van Fenedex maar ook tussen de leden van de adviesraad onderling.

Thema’s van de adviesraad zijn onder meer: • nieuwe douanewetgeving (UCC); • BTW; • exportcompliance; • verpakkingsvereisten; • vervoer; • discussie zelfdoen versus uitbesteden; • internationaal betalingsverkeer; • verzekeringen; • IT aspecten; • personele bezetting; • administratieve organisatie; • kwaliteit beheersingssystemen.

Member Benefits Fenedex Member Benefits zijn diensten en producten die uw export versterken. Omdat Fenedex een grote groep exporteurs vertegenwoordigt, hebben wij bij diverse aanbieders scherpe prijzen en voorwaarden onderhandeld voor onze leden. De kortingen kunnen oplopen van 10% tot 75% ten opzichte van de reguliere prijzen. Sommige diensten zijn zelfs gratis voor onze leden. Exclusief Fenedex-leden kunnen gebruik maken van de acties binnen Fenedex Member Benefits.

Het Fenedex Membership Benefits-programma wordt mede mogelijk gemaakt door:

Btw-advisering 20% korting op het uurtarief en een half jaar gratis toegang tot BTW-PLAZA.

Douaneopleidingen en AEO-advisering 15% korting op douane­ vakopleidingen en op het uurtarief voor AEO-advisering.

Expresszendingen 20% tot 75% korting op de Expressvervoer.

Innovatie en subsidies Kosteloos en vrij­blijvend subsidie- en financierings­ onderzoek.

Int.bedrijvendatabase 25% korting op de online B2B adressendatabase.

Kredietmanagement Tot 70% korting op krediet­ informatie­rapporten.

L/C-advies Kosteloze risico-inventarisatie van geopende Letters of Credit.

Legalisatie- & Visumdienstverlening Twee gratis opdrachten voor legalisatie van export­ documenten en aanvraag van visa.

Persondersteuning Tot 15% korting op support bij uw internationale persbeleid en -benadering.

Reizen & overnachtingen Kosteloos exclusieve toegang tot de Fenedex Travel Portal.

Taaltrainingen 10% tot 15% korting op individuele of groeps­ taaltrainingen.

Werving & selectie 20% Verlaging van de wervings­ kosten voor het invullen van een exportmanager vacature.

Edo Bosga Voorzitter 42

September 2014 / Nr. 390

Kijk voor het complete aanbod op www.fenedex.nl/ memberbenefits

GLOBE MAGAZINE

Fenedex

Agenda Opleidingen & Evenementen

September 10  Seminar Local Content rules in Brazil, Rotterdam

24  Bijeenkomst Zakendoen met Africa, Vught

24  Workshop Leveranciers­ verklaringen, Eindhoven

25  Workshop Incoterms ® 2010, Amsterdam

25  Cursus Documenten bij export, Arnhem

30  Seminar Doing Business in Sweden, Amsterdam

Oktober 1

2

7

 Inspiratie­sessie bij Heineken, Amsterdam

10  Cursus Export

 Basiscursus Juridische aspecten bij export, Den Haag Leidschendam

14  Cursus Export

 Masterclass Sales Duitsland, Utrecht

7

 Cursus Export van A t/m Z, Arnhem

8

 Rusland Symposium, Ermelo

van A t/m Z, Amsterdam

Binnendienst, Rotterdam

16  Cursus Logistiek & Transport, Rotterdam

16  Training BTW en intra­ commun­autaire transacties: de praktijk!, Rotterdam

30  Handelsmissie Holland China Business Summit, Beijing

Informatie en aanmelden: www.exporttrainingen.nl

25 september, 28 oktober, 14 november en 3 december 2014

14 oktober 2014 (Rotterdam) en 19 oktober 2014 (Apeldoorn)

Cursus Documenten bij export

Cursus Export Binnendienst

Of je nu buiten of binnen de Europese Unie levert, je krijgt hoe dan ook te maken met diverse exportdocumenten.

Vaak horen we van deelnemers dat ze oude documenten als voorbeeld gebruiken. Men weet dan niet waarom bepaalde documenten ingevuld worden, hoe het eigenlijk zou moeten en wat de consequenties zijn als het niet goed gebeurt. Met deze cursus willen we mensen inzicht geven in de (elektronische) papierwinkel van export.

Locatie: Arnhem, Eindhoven, Capelle a/d IJssel en Utrecht Duur: 3 dagen Prijs: Leden €918,00 en niet-leden €1.080,00

Een export binnendienst medewerker vervult een cruciale rol in de export. Hij/zij commu­ niceert met de verschillende afdelingen zoals inkoop, sales, finance, distributie etc. Om haar werk goed te kunnen doen dient de export binnendienst medewerker al vanaf het begin stadium betrokken te zijn bij het offerte traject. Na deze opleiding heeft de cursist inzicht in en kennis van alle uitvoeringsfasen van een exporttransactie en kan de rol van de export coördinator op een effectieve en efficiënte wijze vervullen.

Locatie: Rotterdam en Apeldoorn Duur: 5 dagen Prijs: Leden: € 1.831,00 en niet-leden: € 2.155,00

30 september 2014

Seminar Doing Business in Sweden Dit jaar vieren Zweden en Nederland 400 jaar handelsbetrekkingen. Een goed moment voor een seminar over de ins- en outs van het zakendoen op deze kansrijke markt.

Organisatie: Fenedex en NCH Locatie: Amsterdam Duur: 1 middag

30 & 31 oktober 2014

Handelsmissie Holland China Business Summit Is uw onderneming op zoek naar kansen in China? Sluit dan aan bij de handelsmissie van de burgemeester van Amsterdam tijdens de China Holland Business Summit 2014 op 30 en 31 oktober aanstaande in Beijing. Deelname biedt u de kans om onder andere via matchmaking in contact te komen met potentiële handelspart­ ners en u kunt deelnemen aan roundtables en seminars.

Organisatie: ICBC & Gemeente Amsterdam Locatie: Beijing Duur: 2 dagen Informatie: http://ow.ly/Amq3Z

September 2014 / Nr. 390

43

GLOBE MAGAZINE

Expats

ARLETTE VAN DER VLIET, WILLEMIJN GWANMESIA

Expats Globe Magazine laat iedere editie een expat aan het woord over zijn of haar ervaringen in het buitenland. Ditmaal Daniel Etongo vanuit Kameroen.

Wat was de reden om naar Kameroen te verhuizen?

Ik ben voor het bedrijf AB Mauri Sales Manager voor Centraal-Afrika.

Door hier te wonen kan ik me sneller verplaatsen en beter reageren op ontwikkelingen in de markt.

Kameroen was voor mij een logische keus, want ik kom zelf oorspronkelijk uit Kameroen.

Je kende het land dus al goed maar is het leven als expat nou heel anders? Waar moest je het meest aan wennen?

Ja, het is compleet anders. Enkele dagen in 4-sterren hotels verblijven is niet te vergelijken met wonen in Kameroen. Om te beginnen zijn er geen echte huisadressen. De enige manier om post te krijgen is via een postbus of via koeriersdiensten zoals DHL. In Nederland is water uit de kraan en elektriciteit vanzelfsprekend. Hier valt het licht bijna dagelijks uit, ook tijdens spannende voetbalwedstrijden op tv.

44

September 2014 / Nr. 390

Als expat kun je je wel veroorloven om in huizen te wonen met een elektrisch aggregaat en watervoorzieningen maar dat geeft nog geen garantie. Daar staat tegenover dat het eten fantastisch is, groente en fruit is vers en goedkoop.

Hoewel mijn zakelijke afspraken meestal wel op tijd zijn moet ik na heel veel jaren in Nederland wennen dat verder niemand op tijd is. Lokale mensen zijn vaak een halfuur tot een uur te laat.

Welke praktische zaken heb je moeten regelen?

Heel veel, verhuizen naar Kameroen doe je niet zo maar even. Om te beginnen het papierwerk, begin daar vroeg mee. Het aanvragen van een verblijfsvergunning, werkvergunning en Internationaal rijbewijs kostte mij veel tijd. Daarna kwam de zoektocht naar een huis in een goede buurt en het verhuizen van je persoonlijke bezittingen van Nederland naar Kameroen. Een goede voorbereiding is belangrijk voor een soepele verhuizing. Win informatie in bij ambassades en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Bezoek het land minstens één of twee keer voordat je er gaat wonen en bespaar niet op je veiligheid.

Hoe ziet je sociale netwerk in Kameroen eruit?

Op dit moment bestaat mijn netwerk vooral uit mijn klanten, de ouders van de vrienden van mijn zoon en wat lokale mensen. Een klein netwerk van betrouwbare lokale mensen is belangrijk. Het kan je veel geld besparen en het helpt je bij het sneller leren kennen van de stad en de gewoontes.

Welke tips heb je voor collegaexporteurs die zaken (gaan) doen in Afrika?

De relatie met de klant is allesbepalend, voor logica en rationaliteit is geen plaats. Probeer zo veel mogelijk mee te gaan met je nieuwe omgeving. Probeer mensen in hun waarde te laten. Dat vraagt heel veel flexibiliteit en geduld.

Afrika is heel conservatief maar verwacht flexibiliteit bij het zakendoen.

Daniel Etongo Functie: Sales Manager Central Afrika Bedrijf: AB Mauri Middle East FZE Standplaats: Douala, Kameroen Sinds: 2013

SPEAKS 198 LANGUAGES. WITHSPEAKS A SLIGHT ACCENT 198DUTCH LANGUAGES. WITH A SLIGHT DUTCH ACCENT

GLOBE MAGAZINE

Komend nummer In het oktobernummer van Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:

Fenedex Fenedex heeft 1200 leden en duizenden klanten die zij dagelijks verbindt, adviseert, opleidt en waarvan zij de belangen behartigt.

Kortom een branche-overschrijdende partner voor expansie in het buitenland.

Postadres Postbus 90409 2509 LK Den Haag

Produceren in China

Vreemde zaken: zonne-melkkoeler

Bezoekadres Raamweg 14 2596 HL Den Haag T 070-330 56 00 F 070-330 56 56 E info@fenedex.nl Bestuur Ir. A.M.G. van Hamburg (Voorzitter) Oud-managing director DHV Holding B.V.

Online verkoop door uw distributeur

Praktijkcase DGGF

Online www.globemagazine.nl Website met het archief van Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen en Fenedexpress. www.export.nl Al jaren hĂŠt startpunt voor exporterende ondernemers. twitter.com/fenedex Volg Fenedex op Twitter voor het laatste nieuws over Fenedex en internationaal ondernemen. www.linkedin.com/groups?gid=42534 Discussieer mee met meer dan 1500 betrokkenen in de LinkedIn groep Export en Internationaal Ondernemen. www.fenedex.nl/exportnieuwsbrief Gratis nieuwsbrief met het laatste nieuws en artikelen over export en internationaal ondernemen.

46

September 2014 / Nr. 390

A.C.G.M Bastiaansen President iLoc Group B. Bruning Director Atradius Dutch State Business Drs. J.J. Cramer Directeur Grolsch International Mw. M.A.C. van Dijk Algemeen directeur Royal Duyvis Wiener B.V. C.E. van Esch Managing Director B&S Bosman Global Supply D.P. Schuilwerve Managing Director ABN AMRO Bank N.V. Mr. E.W. Mehring (Vice-voorzitter) Rechtsanwalt, Advocaat en Partner Van Till Advocaten C.H.M. Ruijgrok Managing Director FrieslandCampina Export R.R.J. Smeets RA (Penningmeester) Partner KPMG Accountants Head of Marketing for Business Clients ING Netherlands B. van de Vrie Head of Marketing for Business Clients ING Netherlands Ere-Leden Jhr. H.J.M. van der Wyck E.Th. Vroom

N.P. Knape Jhr. Mr. A.W.G. van Riemsdijk J.P. Kostense Mr. C.W.H. van Dam F. Hauwert Organisatie Bart Jan Koopman Directeur Directie- en Bestuurszaken 070-330 56 20 directie@fenedex.nl Kennis- en adviescentrum 070-330 56 80 keac@fenedex.nl Juridische desk juridischedesk@fenedex.nl 070-3305690 Ledenservice en -werving 070-330 56 80 accountmanagers@fenedex.nl Opleiding en training 070-330 56 60 oet@fenedex.nl Communicatie 070-330 56 70 communicatie@fenedex.nl Financiele administratie 070-330 56 40 administratie@fenedex.nl China Desk 070-330 56 83 chinadesk@fenedex.nl Rusland Desk 070- 330 56 88 ruslanddesk@fenedex.nl Turkije Desk 070-330 56 82 turkijedesk@fenedex.nl