globe magazine juli 2019

magazine voor internationaal ondernemen

Wortelboer Ankers en Kettingen p.10

“ Als het moet, charteren we een vrachtvliegtuig.”

nr 444 jul - aug 2019

16 People, planet & prosperity Maatschappelijk verantwoord ondernemen nieuwe koers in Vietnam.

22 Rekenen aan de douanewaarde Over welk bedrag draagt de exporteur douanerechten af?

34 Dropshipments en Incoterms® Drie overwegingen om de beste Incoterms®-regel te bepalen.

e75,Vroegboekkorting tot 1 sept. ‘19

donderdag 3 oktober 2019 | wtc rotterdam

Op 3 oktober organiseren wij alweer de 14e editie van het Nationaal Douanecongres Met het thema ‘Handhaving in het douanerecht’ zijn we weer in staat om een uitgebreid en interessant programma te bieden. Daarnaast spelen we natuurlijk ook in op Brexit (dan waarschijnlijk actueel) en alle andere veranderingen op douanegebied en het internationale speelveld. Het belooft weer een interessante dag te worden waarbij alle relevante onderwerpen aan bod komen. De dag wordt anders dan voorgaande edities. We hebben namelijk niet één, maar twee dagvoorzitters: Joep van Deudekom en Rob Urgert (bekend van onder andere ‘De Kwis’). Het wordt dus ook nog eens een leuke dag.

Nieuwsgierig? Houd de website in de gaten! www.douanecongres.nl

magazine voor internationaal ondernemen

Op de cover Colofon

Globe Magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, Globe Magazine verschijnt 11x per jaar.

Ilse van der Pols mede-eigenaar Wortelboer Ankers en Kettingen

Hoofd- en eindredactie Elmar Otten Redactie Esther Riphagen, Gerben Sas, Job Halkes, Karin Mollema, Nathalie van Herk.

Redactieraad Dorine Noordam, Linda Koot, Marianne Elissen, Rob Zomer, Willemijn Gwanmesia.

Aan dit nummer werkten mee Anneke Huybens, Bart Boersma, Ed Coenen, Godfried Smit, Hans van Velzen, Ivo Veraart, Joost Maassen, Leen van Walsum, Marc van der Linden, Paul Schnabel, Peter Teunisse, Peter van Rheenen en Yoan Chung.

Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman Vormgeving/prepress De Communicatie Kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam Globe Magazine wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex.

Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon +31 (0)79 3467 346

“ Binnen een paar weken kunnen we vanuit Rotterdam een anker in Zuid-Amerika, Afrika of de VS hebben, maar vanuit China ook snel in Azië of de Pacific.”

e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl

Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen heeft een informatieve strekking, is globaal en beschrijvend van opzet en kan niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies.

ISSN 2352-5843

Lees het interview op pagina 10.

Foto: Ed Coenen

Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

3

VACATURE

CONSULTANT DOUANE EVOFENEDEX ZOEKT NIEUW TALENT

Help jij ons nieuwe grenzen op te zoeken?

Vertaal jij import- en exportuitdagingen naar kansen voor onze leden?

Voor de business unit internationaal ondernemen zijn wij op zoek naar een consultant douane. Een fantastische kans in een dynamisch team waarmee je mooie resultaten kunt boeken.

Jouw profiel • • •

Ervaring als consultant Ruime kennis van douanezaken Creatief, energiek en passie voor het douanevak

Welke mooie dingen ga je doen?

• • • • •

Adviseren op het gebied van o.a. douaneplanning, AEO en het wel of niet uitbesteden van douanezaken Schrijven van artikelen en publicaties Beantwoorden van specialistische vragen op douanegebied Volgen van ontwikkelingen binnen jouw vakgebied Deelnemen aan de Raad voor Internationale Handel

Kijk voor meer informatie op evofenedex.nl/vacatures

VACATURE LEDENADVISEUR EVOFENEDEX ZOEKT NIEUW TALENT

Vind jij het een uitdaging om antwoord te vinden op iedere vraag?

Jouw antwoord betekent meer voor onze leden dan je denkt!

Als ledenadviseur sta je onze leden dagelijks bij. Je helpt acute vraagstukken op te lossen, geeft praktische informatie en helpt bedrijven de weg te vinden in het oerwoud van wet- en regelgeving. Ben jij op zoek naar een nieuwe uitdaging op het gebied van internationaal ondernemen, vervoersmodaliteiten, duurzaamheid of magazijnen?

Kun jij je vinden in de volgende eigenschappen?

• • •

Passie voor je vakgebied Energiek en creatief Legt snel verbindingen

Welke mooie dingen ga je doen?

• • • •

Je analyseert en beantwoordt vragen van onze leden Je werkt mee in adviestrajecten Je onderhoudt contacten met (inter)nationale instanties en organisaties Je werkt mee aan evenementen en levert een bijdrage aan de media van evofenedex

Kijk voor meer informatie op evofenedex.nl/vacatures

voorwoord

Concurrentie Niet voor niets bestaan er strenge regels voor

discussie om de macht van big tech-bedrijven

eerlijke mededinging. Een gelijk speelveld in Ne-

in te perken. Sommige politici spreken zelfs van

derland en in Europa is van oudsher een zeer

‘opbreken’ en verwijzen naar de historie van big

belangrijk punt waarop onze inbreng in Den

oil honderd jaar geleden naar aanleiding van de

Haag en Brussel is gestoeld. Het doel: een

antitrustaanpak. En nee, deze discussie speelt

goed werkende interne markt. Een strenge eu-

uiteraard niet in China.

rocommissaris als Margrethe Vestager, maar in

Het lijkt verstandig om in het antwoord op de

het verleden bijvoorbeeld ook Nelie Kroes,

Chinese concurrentie niet gelijk het Europese

wordt op dit terrein hoog gewaardeerd. Behalve uiteraard door die bedrijven die forse boetes hebben opgelopen.

Interessant is op dit moment de discussie die in enkele EU-lidstaten, met Duitsland en Frankrijk voorop, speelt als het gaat om een nieuwe vorm van nationale en deels Europese industriepolitiek. Het meest sprekende voorbeeld is de wens om van Siemens en Alstom een wereld-

‘ ‘In de VS is er een enorme discussie om de macht van big tech in te perken’’

systeem van eerlijke mededinging op de helling te zetten, maar nog eens goed na te denken over onze mogelijkheden. Een mooie opdracht voor de nieuwe Commissie.

Interessant was in dit verband ook de Supply Chain Summit van evofenedex begin juni. Hier werd duidelijk dat de concurrentie van platformen zoals Amazon, Bol of Uber een geheel nieuwe vorm van concurrentie betekent, waar

speler te maken op het gebied van snelle trei-

bestaande bedrijven noodgedwongen goed

nen. Een eventuele fusie tussen beide bedrijven

naar zullen moeten kijken.

zou goed zijn voor Europa, zo is de redenering.

evofenedex zal blijven pleiten voor een gelijk

Het risico dat de dominantie van het gefuseerde

speelveld. Dat we niet de weg van het protecti-

duo de concurrentie in Europa vermindert (en

onisme in moeten slaan, is voor evofenedex

daarmee de kans op veel hogere prijzen met

duidelijk. Of dat ook voor de grote machtsblok-

zich meebrengt), zou opwegen tegen het feit

ken in de wereld geldt, is gezien hun (dis)res-

dat de combinatie dan in de rest van de wereld

pect voor het wereldhandelssysteem helaas de

veel beter zou presteren.

vraag!

Aanhangers van deze redenering wijzen graag naar de Amerikaanse big tech of de Chinezen met hun grote staatsgeleide bedrijven (per definitie al oneerlijk) die anders de Europese markt kunnen bedreigen. Grote wereldspelers zijn er te weinig in Europa, dus laten we daar wat aan doen, is het motto. Industriepolitiek in Europa zou een deel van de oplossing zijn, maar de huidige Europese mededingings­ regels staan in de weg.

Bart Jan Koopman

Wat blijkt echter, juist in de VS is er een enorme

Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

5

inhoudsopgave

Voorwoord

28

05 Concurrentie

10 Wortelboer Ankers en Kettingen

Betalingszekerheid begint bij de offerte

Verkenningen

Het grootste risico voor een leverancier is dat de factuur niet wordt betaald. Het veiligstellen daarvan begint met een degelijke offerte.

Ervaringen

14 Europese verkiezingen 16 Vietnam: people, planet & prosperity 26 Sierra Leone: de kleine onbekende

34

Expertise 19 Handelsagent in Engeland 22 Douanewaarde: zo eenvoudig nog niet 25 Douanequiz 28 Betalingszekerheid begint bij de offerte 31 ‘Hé, ik heb een Amerikaans bedrijf!’

34 Dropshipments en Incoterms®

Column 41 Allemaal aan het werk

Elke maand 08 Kort 09 Vreemde Zaken: de Tovertafel 36 Export Matters: Q&A 38 Agenda 40 Expats: standplaats Dubai

Dropshipments en Incoterms® Wat is de beste Incoterms®-regel? Dit is bij ‘normale’ leveringen al een lastige vraag, maar bij Dropshipments helemaal.

42 evofenedex contact

6

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

In dienst van de scheepvaart

10

Anker kwijt? Wortelboer Ankers en Kettingen zorgt vanuit Rotterdam en China snel voor een nieuwe.

16

Vietnam: people, planet & prosperity 22

Zo eenvoudig is het nog niet

Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt de nieuwe business as usual in Vietnam.

Over ingevoerde goederen moeten vaak rechten worden betaald. Hoe wordt eigenlijk het bedrag bepaald? globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

7

kort

ICC lanceert incoterms2020.nl ICC publiceert dit najaar de

om ze op de laatste ontwikkelingen in de internationale handel-

Incoterms® 2020, de nieuw-

spraktijk aan te passen. Sinds de publicatie van de ICC Inco-

ste versie van de ‘internatio-

terms® 2010, tien jaar geleden, zijn er verschillende niet officië-

nal commercial terms’, die

le ICC-websites die updates geven over de regels. In aanloop

per 1 januari 2020 in werking

naar de publicatie van Incoterms® 2020, is er druk gespecu-

treden. Om ervoor te zorgen

leerd over mogelijke wijzigingen. Om te voorkomen dat onjuiste

dat mensen juist geïnfor-

informatie leidt tot kostbare misverstanden is de website in het

meerd worden over de lan-

leven geroepen.

cering van de ICC Inco-

evofenedex en de ICC zullen later dit jaar gezamenlijk voorlich-

terms® 2020 is de website www.incoterms2020.nl gelanceerd.

tingsbijeenkomsten organiseren.

De Incoterms -regels worden ongeveer om de tien jaar herzien

Bron: evofenedex.nl

®

‘VK is niet voorbereid op no deal brexit’ Een naar de Financial Times

grens­controle dusdanig op orde te krijgen dat onbelemmerde

uitgelekte vertrouwelijke no-

handel over de grens mogelijk is.

titie stelt dat het Verenigd

Volgens de huidige planning zal het VK op 31 oktober 2019 uit

Koninkrijk nog lang niet klaar

de Europese Unie treden. Boris Johnson, de kandidaat die veel

is voor een brexit zonder

kans maakt om premier May op te volgen, claimt dat hij zich

deal. Het zou bijvoorbeeld

aan die datum zal houden, ook als er nog geen afspraken­

nog “ten minste vier tot vijf

pakket met de EU is.

maanden” kosten om de

Bron: nu.nl

AGS4: bent u er klaar voor?

De overgang naar AGS2 en AGS3 is achter de rug. Echter, voor veel bedrijven moet de grootste wijziging nog komen.

Per 1 mei 2019 wordt de GPA (ENT/IMP/AVS) uitgefaseerd. Door nu ac�e te ondernemen bent u erop voorbereid?

WAT VERANDERT ER VOOR U? Niet alleen de aangi�eso�ware verandert, ook bij vergunningen en procedures zijn er grote wijzigingen. Denk hierbij aan: • De achteraf aangi�e via de GPA wordt een vooraf aangi�e via AGS • Inschrijvingsprocedure via administra�e wordt noodzakelijk • Er komt een herbeoordeling van de vergunning

Dit kunnen wij voor u betekenen

Nieuw: 4, • Alle we�elijke wijzigingen, ook AGS zijn inbegrepen in ons abonnement so�ware • Dankzij onze SaaS oplossing zijn de Met LSPiShip zijn uw minimaal kosten laag en opera�onele risico’s douaneprocessen kken om • Ruime ervaring met douanevraagstu In-Control. eteren logis�eke en douaneprocessen te verb

LSPiShip!

zie LSPsolutions.com Kunt u de gevolgen van dergelijke wijzigingen voor uw organisa�e en systemen overzien?

Wij helpen u graag in een vrijblijvend gesprek!

SaaS: why buy the cow if you only need milk?

Tel. (088) 20 20 300 | mp@LSPsolutions.com | LSPsolutions.com

vreemde zaken

Nathalie van Herk

De Tovertafel Door middel van serious games creëert Active Cues geluksmomenten voor mensen met een cognitieve uitdaging. Hester Le Riche, oprichter en CEO, vertelt dat het zorgstelsel een belangrijke rol speelt in de overweging om in een land zaken te doen.

Wat voor producten leveren jullie?

In welke landen zijn jullie actief?

“Wij ontwikkelen interactieve lichtspellen voor drie doelgroepen:

“De Tovertafel is momenteel verkrijgbaar in negen landen:

mensen die leven met dementie, mensen met een verstandelijke

Nederland, België, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Duitsland,

beperking en kinderen met een uitdaging. Onze zorginnovatie To-

Frankrijk, Zweden, Denemarken en Noorwegen. De keuze om

vertafel is het projecteren van deze spellen op tafels (of vloerop-

uiteindelijk actief te worden in een land hangt van meerdere

pervlakken) van zorginstellingen. De serious games hebben ver-

factoren af. Het belangrijkste is dat de Tovertafel ook in dat land

schillende doelstellingen. Zo doorbreken ze apathie, stimuleren ze

aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep en dat

sociale interactie of bieden ze de spelers een rustmoment.”

hij past in hun zorgsysteem.”

Hoe zijn jullie met Active Cues gestart?

Jullie volgen ook een adviestraject bij evofenedex.

“Voor mijn promotie aan de TU Delft wilde ik een product ontwik-

“Klopt. We zijn een jong bedrijf dat snel gegroeid is en hebben

kelen dat apathie doorbreekt bij mensen in de latere fasen van

behoefte aan een partner met internationale expertise om mee

dementie. Vanuit dit promotieonderzoek en de samenwerking

te ‘klankborden’. We hebben al heel wat mooie inzichten opge-

met Mathijs Konings en Sjoerd Wennekes, ontstonden het be-

daan.”

drijf Active Cues en de huidige drie varianten van de Tovertafel.”

Wie zijn jullie afnemers?

“Onze producten worden afgenomen door zorginstellingen, dagbestedingscentra, ziekenhuizen en speciaal onderwijsin-

Active Cues

stellingen. We werken hiervoor samen met lokale samenwer-

Opgericht: 2015

kingspartners in diverse landen. Zij zorgen voor exposure van

Hoofdkantoor plaats: Utrecht

de Tovertafel in de markt. Een reportage van de BBC over de

Aantal werknemers wereldwijd: 45

Tovertafel op sociale media werd meer dan vier miljoen keer

Voornaamste exportproduct: Tovertafel

bekeken en heeft onze naamsbekendheid ook in andere lan-

Exportlanden: België, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Duitsland,

den een boost gegeven.”

Frankrijk, Zweden, Denemarken en Noorwegen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

9

Anker kwijt? Wortelboer Ankers en Kettingen zorgt vanuit Rotterdam en China snel voor een nieuwe.

10

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Ed Coenen Ed Coenen

Wortelboer Ankers en Kettingen

In dienst van de scheepvaart Het anker is het symbool voor de scheepvaart. Het anker is, samen met de ketting, hét gereedschap om een schip aan de bodem van een vaarwater vast te leggen. Hoe rol je in de verkoop van scheepsankers? Ilse van der Pols, mede-eigenaar van de Rotterdamse handelsonderneming Wortelboer Ankers en Kettingen, duikt hiervoor in de geschiedenis.

“Mijn opa, Gerard Wortelboer, is in de jaren

paratiebedrijven waren gevestigd. Op het ter-

veertig in Rotterdam begonnen met de ver-

rein van 18.000 vierkante meter ligt nu voor

koop van boutjes en moertjes”, vertelt Ilse.

ongeveer zeven miljoen kilo aan ankers en

“Mijn vader Ruud liep van kinds af aan mee en

kettingen. “Het voorraadbeheer is uitdagender

ging ook vaak mee op reis. Op bezoek in Bel-

geworden dan in de tijd dat mijn vader het be-

gië kwamen ze in aanraking met stalen kettin-

drijf begon. In die tijd waren de nieuwbouw-

gen voor de scheepvaart. Daar zijn ze toen

werven nog grote afnemers en hun vraag was

mee begonnen. De ankers kwamen er later

voorspelbaar. We wisten maanden tevoren

bij. Na het overlijden van mijn opa zag mijn

welke ankers nodig waren. We leveren nog

vader toekomst in de handel in zware ankers

steeds wel aan nieuwbouwwerven, maar onze

en dikkere kettingen dan in bevestigingsmate-

klanten zijn nu in meerderheid toch de reders

rialen en ging hij zich daarin specialiseren.

en reparatiewerven. Die partijen willen hun

Eerst voor de Nederlandse scheepswerven

spullen snel geleverd zien, want een schip

en later voor de internationale werven. Mijn

heeft een anker of een ketting verspeelt of

oom Marcel heeft ervoor gezorgd dat we ver-

merkt dat het materieel versleten is. En zonder

volgens ook in de jachtbouw een goede repu-

ankers mag een schip niet varen, zo is de re-

tatie hebben opgebouwd. Voor de superjach-

gel van scheepsverzekeraars.”

ten moet een anker er ook schitterend uit

Ilse vertelt dat haar assortiment uit zes typen

zien, zoals bijvoorbeeld onze roestvrijstalen

ankers bestaat. “We hebben daarmee alle ge-

ankers, die glimmen je tegemoet! Die ankers

wichten voor de huidige scheepvaart en

leveren we onder ons eigen merk Pool.”

offshore op voorraad liggen. Ons assortiment is er voor jachten vanaf 24 meter en de be-

Gecertificeerde ankers

roepsvaart. Voor al onze materialen geldt ui-

Sinds 1990 is het bedrijf gevestigd in het Rot-

teraard dat ze zijn gecertificeerd door erkende

terdamse stadsdeel Heijplaat, vlakbij het ge-

klassenbureaus,

bied waar ooit scheepsbouw en scheepsre-

scheepvaart.”

een

voorwaarde

in

de

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

11

Voorraad in China De handel in ankers en ankerkettingen is internationaal, met een nadruk op Europa, maar Ilse verzekert dat een derde van de omzet wordt behaald met leveringen buiten Europa.

Om ook aan de andere kant van de wereld snel te kunnen reageren, heeft het bedrijf een voorraadlocatie in China. “We volgden daarmee de lijndiensten van de Europese reders.

Vanuit Rotterdam of China kunnen we altijd snel reageren. Binnen een paar weken kunnen we vanuit Rotterdam een anker in Zuid-Amerika, Afrika of de VS hebben, maar vanuit China ook snel in Azië of de Pacific. In China hebben we overigens een iets beperkter assortiment, hoofdzakelijk gericht op de grote container-

Voor vader Wortelboer begon het met scheepskettingen.

“ Door de importtarieven op staal zijn we in de VS vrijwel kansloos.” schepen. In Rotterdam hebben we ook de ankers voor de binnenvaart, tankers, superjachten, offshore, ferryschepen en kustvaart.”

Een derde voorraadlocatie ergens in Noord- of Zuid-Amerika is overwogen, vertelt Ilse desgevraagd. “We bekijken altijd onze mogelijkheden en ik sluit niet uit dat we daar ooit een vestiging zullen openen. Maar we lopen aan tegen de importtarieven en we willen wel de ankers en kettingen van dezelfde kwaliteit kunnen leveren die we hier ook verkopen.”

“Op zich is de VS geen probleem voor ons, maar als we een aanvraag uit de VS krijgen, dan weten we dat we door de importtarieven op staalproducten vrijwel kansloos zijn. In Zuid-Amerika is Brazilië een lastig land. Het naar binnenbrengen van een container met ankers en kettingen vraagt een hoop tijd. We hebben dichterbij een praktisch gesloten markt in Turkije. Daar is in principe een grote vraag, maar als er al dertig procent aan importheffing op de prijs wordt gelegd, dan weet

Mede-eigenaar Ilse van der

je dat lokale leveranciers altijd goedkoper zijn.”

Pols is de derde generatie

Ilse merkt op vooral te kijken naar wat wel mo-

van het familiebedrijf.

gelijk is. “We weten dat er een aantal landen is waar we lastig binnen kunnen komen, maar ik

12

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

zie dat we op heel veel locaties wél kunnen

“Een werf heeft het materieel om de ketting en

leveren. Ik zie soms aanvragen voor havenste-

het anker aan boord te krijgen. Ligt het schip

den voorbij komen waar ik echt niet dagelijks

op een andere locatie, dan overleggen onze

over hoor en dan is het toch mogelijk om er

mensen met de klant over de aanwezigheid

een transport naar toe te regelen.”

van de hulpmiddelen. Tijdens het vervangen van ankers en kettingen is het allerbelangrijk-

Werken met pontons

ste om veilig te werken. Door een goede plan-

“Voor montage van ankers en kettingen aan

ning en duidelijke afspraken te maken met de

boord van schepen in Nederlandse of Euro-

rederij kom je al een heel eind. In principe ver-

pese havens huren we een ponton met sleep-

zorgen we alles graag zelf, want de ervaring

boot. Voor werk dichtbij kunnen we bij onze

leert dat we anders gemakkelijk moeten

buurman hier op Heijplaat terecht, waar we

wachten omdat toch niet alle benodigde ge-

ankers en kettingen op een ponton kunnen laden.”

Afgezien van de montagewerkzaamheden waarvoor Wortelboer naar de buren gaat, verlaten alle materialen het terrein over de weg.

“Gelijk op een vrachtauto naar een nieuwbouw- of reparatiewerf, of in een container naar een terminal voor een zeereis. Een heel enkele keer ook wel naar een luchthaven. Als het moet charteren we een vrachtvliegtuig. Dat is één keer voorgekomen. We moesten drie

“ We hebben een Antonov gehuurd om drie ankers van vijftien ton elk te verzenden.”

reedschappen op tijd aanwezig zijn.

We hebben hier mensen werken die elke dag opnieuw de uitdaging aangaan om de logistiek naar de gevraagde bestemmingen te regelen. Onze werkvoorbereiders zorgen er weer voor dat orders op tijd klaar staan en met de juiste vervoerder mee gaan. Zij zijn dag en nacht op afroep beschikbaar zodat de montage vlot kan plaatsvinden. Een schip moet varen en elk uur in de haven kost de reder veel havengeld.”

ankers van vijftien ton elk verzenden en daarvoor hebben we toen een Antonov gehuurd.

Klant ontzorgen

Bij Wortelboer is wat dat betreft alles mogelijk!”

Wortelboer is een handelshuis. Anders dan in

Wanneer een schip een nieuw anker nodig

menig andere bedrijfstak is er weinig sprake

heeft, gaat het volgens Ilse vaak naar een

van directe contacten tussen de producenten

werf, maar als met een ponton kan worden

van ankers en kettingen en de reders of wer-

gewerkt is dat niet altijd nodig. De website en

ven, vertelt Ilse. “Voor de reders en reparatie-

de Facebook-pagina van het bedrijf laten film-

werven zit daar geen voordeel in. Het is juist

pjes zien van fittings aan boord van schepen

een voordeel van zakendoen met ons dat we

die in de haven liggen om te worden gelost.

elk type anker of ketting direct kunnen leveren, inclusief de benodigde certificaten. Wij weten ook wat er aan materieel en kennis benodigd is om de ankers en kettingen aan boord te krijgen en te monteren. We kunnen de klant hierin compleet ontzorgen.”

Om bekendheid te krijgen, neemt het bedrijf deel aan maritieme vakbeurzen, in het buitenland vaak samen met agenten. “We hebben agenten in Zweden, Finland, Denemarken, Polen, Engeland, Spanje, Cyprus, Griekenland, Italië en Singapore. Zij onderhouden lokaal de contacten met rederijen en agenten van rederijen. Het zijn agenten die ook andere scheepsbenodigdheden verkopen. Zij doen alleen de verkoop. Het eventueel aan boord monteren van ankers en kettingen in het bui-

Gereedmaken voor verzending.

tenland doen we zelf, want we willen dat dit zorgvuldig wordt uitgevoerd.” globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

13

Wat betekent de uitslag van de Europese verkiezingen voor de ontwikkeling van Europa?

Godfried Smit

Europese verkiezingen

Niet zo relevant?

Inmiddels is het stof van de Europese verkiezingen in de media al weer wat verstomd.

Vergeleken met voorafgaande edities leek er duidelijk meer aandacht in de media voor te zijn. De opkomst was met 41 procent ook iets hoger dan bij de vorige verkiezingen.

Eens in de vijf jaar vinden de verkiezingen plaats. Hierbij worden

oogde nieuwe voorzitters van de Europese Commissie. Deze

de 751 leden van het Europees Parlement gekozen. In Neder-

procedure is overigens niet in de Europese Verdragen opgeno-

land kan alleen worden gestemd voor de 26 Nederlandse zetels

men. Manfred Weber maakt als kandidaat van de grootste par-

in het Parlement. Bij een eventuele brexit krijgt Nederland er nog

tij, de Christendemocraten, de meeste kans om voorzitter te

drie zetels bij.

worden.

Taken

het vaststellen van de Europese meerjarenbegroting. De nieuwe

Binnen Europa is de Europese Commissie het orgaan waar

begrotingsperiode start op 1 januari 2021.

wetsvoorstellen worden geschreven. Het Parlement kent geen en vertegenwoordigt de vereniging in Brussel.

Godfried Smit is senior projectmanager bij evofenedex

Het Europees Parlement heeft ook een zeer belangrijke taak bij

recht van initiatief; het kan niet zelf een wetsontwerp indienen.

Wetten

De Europese Commissie is onafhankelijk van de lidstaten. Wel

De belangrijkste rol van het Parlement ligt bij het aannemen,

draagt elke lidstaat een Commissaris voor. Deze Commissaris is

verwerpen of wijzigen van Europese wetgeving waarvoor de

verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein. Zo is er bij-

Europese Commissie een voorstel indient. Deze bevoegdheid

voorbeeld een Commissaris op het gebied van transport en een

wordt gedeeld met de Europese Raad. In de Europese Raad

op het gebied van milieu.

zitten de ministers van de lidstaten. Over een voorstel over land-

Aan het Parlement de taak goedkeuring uit te spreken over de

bouw gaan bijvoorbeeld de ministers van Landbouw. Startpunt

benoeming van de Europese Commissie. Omdat het Parlement

van de procedure is het beoordelen van de wetsvoorstellen van

het recht heeft de gehele Commissie af te wijzen komt het re-

de Commissie. De Raad en het Parlement komen op basis van

gelmatig voor dat voorgedragen kandidaten door lidstaten wor-

deze voorstellen via een ingewikkelde procedure ieder afzon-

den vervangen. Naar verwachting wordt dit proces ergens in de

derlijk tot een tekst. Samen met de Europese Commissie moet

late herfst van 2019 afgerond en kan de Commissie weer aan

dan worden geprobeerd uit die twee teksten (van Raad en Par-

het werk.

lement) een aanvaardbare tekst te maken waarover kan worden

Het Parlement heeft in de laatste jaren de strategie meer regie

gestemd. Dit proces heet een triloog.

te voeren op de benoeming van de voorzitter van de Commis-

14

sie. Sommige partijen zoals de Christendemocraten, de Soci-

Verkiezingsuitslag

aaldemocraten en de Groenen hebben daarom zogenaamde

Het belangrijkste gevolg van de huidige verkiezingsuitslag is dat

Spitzenkandidaten benoemd. Dit zijn de door deze partijen be-

voor het bereiken van een meerderheid meer partijen nodig zijn

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Uitslag Europese verkiezingen 2019 Fractie

Zetels Verschil

EVP Christendemocraten 179

-38%

S&D Sociaaldemocraten 153 -34% X

Renew Europe Liberalen

106 +38%

Groenen/EVA Groenen

75 +23%

dan voorheen. In het verleden konden besluiten al worden ge-

ID

nomen als de Sociaaldemocraten en Christendemocraten het

Rechts-populistisch 73

eens waren. Door het verlies van beide partijen is dat niet meer

ECR

mogelijk en zijn andere partijen nodig om een voorstel aan een

Conservatieven 61 -14%

meerderheid te helpen. Dat zal de politieke debatten levendiger

EFFD

maken maar niet per se gemakkelijker.

Eurosceptisch 43 +2%

De winst van de Europa-kritische partijen is over de gehele linie

GUE/NGL

kleiner uitgevallen dan verwacht. Hoewel in sommige landen,

Links

zoals Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Hongarije, deze par-

And.

tijen erin slaagden de grootste te worden. De bekende

Andere partijen

Frans-Duitse as zal door deze situatie zeker niet soepeler gaan

NF

lopen, wat een handicap is voor de ontwikkeling van Europa.

Niet-fractiegebonden 9

De komende maanden

+36%

38 -14% 14

+14% -13%

Bron: verkiezingen-resultaten.eu (stand 14 juni)

Naast de voorzitter van de Europese Commissie (de opvolger van Jean-Claude Juncker) moeten ook de voorzitter van de

missie. Partijen als evofenedex en de European Shippers Coun-

Raad (de opvolger van Donald Tusk) en een opvolger voor de

cil (ESC) leveren hiervoor input en drinken regelmatig een kopje

‘minister van buitenlandse zaken’ (de opvolger van Frederika

koffie met de belangrijke spelers in dit spel. Bij een dergelijke

Mogherini) worden benoemd. Ten slotte moet ook de huidige

gelegenheid is evofenedex bijvoorbeeld gevraagd na te denken

voorzitter van het Parlement (Antonio Tajani) worden vervangen.

over de rol van de verlader in de logistieke keten.

Dit positiespel is begonnen met de Europese top in Brussel op

Ten slotte kan een beperkt aantal wetsvoorstellen doorgaan

28 mei en zal de komende maanden in beslag nemen.

waarvoor de inbreng van Parlement en Raad niet nodig is en de Commissie het alleenrecht heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval

Vakantie in Brussel?

met de wetgeving op het gebied van de Block Exemption

Tot het aantreden van de nieuwe Europese Commissie houden

Regulation (BER) in de containerlijnvaart.

de ambtenaren zich vooral bezig met het schrijven van de prio-

Al met al een boeiende en spannende tijd na zeer relevante

riteiten voor de nieuwe ambtsperiode van Parlement en Com-

verkiezingen. globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

15

Marc van der Linden

Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt de nieuwe business as usual in Vietnam.

Kansen in Vietnam

People, planet & prosperity Vietnam wil per 2030 een midden-inkomensland zijn en is goed op weg die ambitie te halen: al jaren zijn er spectaculaire groeicijfers en een groot deel van de bevolking heeft zich reeds aan de armoede kunnen ontworstelen. De ‘groeimotor van Azië’ wordt daarmee steeds interessanter voor Nederlandse ondernemers. Buitenlandse partners Nederlandse ambassade in Vietnam. Hij werkte eerder bij RVO in Den Haag.

Marc van der Linden is eerste secretaris economie en handel op de

die investeren, kennis brengen en goederen en diensten afnemen, worden in Vietnam

16

met open armen ontvangen.

Traditionele kansen

van waardeketenverbetering tot ICT-oplossin-

Vietnam heeft veel overeenkomsten met Ne-

gen. De verbindende factor is dat Nederland

derland door de aanwezigheid van deltage-

bekend staat om de combinatie van nieuwe

bieden als motor van de economie. Hier ko-

technologie én kennis om die nieuwe toepas-

men

singen effectief in te zetten.

wateruitdagingen

samen

met

een

voortdurende noodzaak om de landbouw

Waterbeheer is bij uitstek een onderwerp

productiever en efficiënter te maken. Door kli-

waar Nederland en Vietnam elkaar vinden. De

maatverandering is dit een prioriteit voor de Vietnamese overheid. Het is dan ook geen verrassing dat op deze twee sectoren Nederland en Vietnam een strategisch partnerschap hebben. Daarin werken de overheid, het bedrijfsleven, lokale maatschappelijke organisaties, boerencoöperaties en kennisinstellingen

“ Nederland en Vietnam vinden elkaar in waterbeheer.”

Mekong-delta, goed voor ruim de helft van de Vietnamese landbouwproductie, kent vele problemen zoals overstromingen, verzilting, vervuiling en watertekort. Ho Chi Minh Stad, een van de economische centra van Vietnam en de verbinding tussen de Mekong-delta en de belangrijkste exporthavens, kampt met

intensief samen. Deze samenwerking wordt

bodemdaling door overmatig grondwaterge-

ieder jaar breder en dieper en levert een veel-

bruik. Ook wordt de stad bedreigd door de

heid aan kansen voor ondernemers op: van

stijgende zeespiegel. Deze onderwerpen

markttoegang voor Nederlandse producten

staan prominent op de samenwerkingsagen-

tot leveranciers van Vietnamese producten

da en schreeuwen om de innovatieve, duur-

voor de Europese markt, van zaden en uit-

zame oplossingen die Nederlandse bedrijven,

gangsmaterialen tot productietechnologie, en

NGO’s en kennisinstellingen kunnen leveren.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Steden als Hanoi kampen met flinke luchtvervuiling en willen op schonere energievormen overstappen.

Groeiende kansen: transport en logistiek

handelsmissie met premier Rutte in april heb-

woordig subsidieloos windparken op zee

De economie van Vietnam groeit robuust en

ben twee bedrijfslevenclusters in luchtvaart/

aanleggen. Om de precieze kansen in beeld

het land staat er bij ondernemers goed op.

luchthavens en binnenvaart/havenontwikke-

te krijgen, heeft de ambassade een verken-

Dat komt onder meer door de gunstige om-

ling zich gepresenteerd als partners voor ke-

nende studie laten uitvoeren. Dit is enthousi-

standigheden zoals relatief goedkope ge-

tenoplossingen. Via het postennetwerk helpt

ast ontvangen door Nederlandse bedrijven

schoolde arbeid, een stabiele overheid, veel

Nederland deze clusters op weg, dat maakt

die tijdens de missie met premier Rutte de

vrijhandelsverdragen en een gunstige geogra-

snel verschil in een economie waar de Vietna-

markt met eigen ogen kwamen verkennen.

fische ligging. De gunstige omstandigheden

mese overheid een heel actieve speler is.

Die bedrijven werken nu hard aan een strategie om de veelbelovende duurzame energie-

zijn ook zichtbaar in de instroom van buitenlandse investeringen van negentien miljard

Nieuwe kansen: wind op zee

markt te betreden. Dat gaat niet vanzelf en het

dollar (2018), een stijging van negen procent.

De groeiende economie van Vietnam leidt tot

bedrijfsleven kan het ook niet alleen. Voor een

Deze investeringen focussen voornamelijk op

een toenemende vraag naar energie. Om een

zo groot mogelijke impact werken de bedrij-

de maakindustrie die produceert voor de ex-

verdere verslechtering van de luchtkwaliteit en

ven samen met de overheid, maatschappelij-

port. Tegelijkertijd is deze sector ook nog

andere vormen van vervuiling tegen te gaan,

ke organisaties en kennisinstellingen in een

steeds sterk afhankelijk van import voor ken-

moet ook Vietnam een energietransitie door-

publiek-privaat partnerschap.

nis en kapitaal. Vietnam is, en blijft, hiermee

maken: naar schone en duurzame energie.

een extreem open economie. Het besef groeit

Dit biedt veel mogelijkheden (zon, wind, bio-

People, planet & prosperity

in Vietnam dat dit vraagt om betere en efficiĂŤn-

massa) voor investeerders, maar er is ook

Nederland is niet het enige land dat kansen

tere logistiek en transportbewegingen. Neder-

veel concurrentie. De ambassade ziet een ni-

ziet in Vietnam en ondernemers steunt om

land, als toegangspoort tot Europa, heeft een

che voor wind op zee. Nederland heeft al een

deze te benutten. Andere EU-landen, maar

sterke reputatie om van te leren. Tijdens de

lange innovatieweg afgelegd en laat tegen-

zeker ook landen uit de Aziatische regio zijn

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

17

belangrijke concurrenten. Dit vraagt om een

gen die de jonge en boerenbevolking niet

met minister Kaag in 2018 hun intenties op pa-

strategie waarin Nederland zich onderscheidt.

overbodig maakt, maar Vietnam helpt te ont-

pier zetten, nu daadwerkelijke opdrachten en

En juist omdat in Vietnam de groeiende eco-

wikkelen naar een moderne economie met

contracten. Voor missiedeelnemers is het be-

nomie ook leidt tot veel milieuproblematiek en

hoogwaardige industrie en diensten. Neder-

langrijk om te werken aan vervolgstappen. Dat

er sprake is van toenemende ongelijke inko-

landse bedrijven in Vietnam laten al enkele

kan een herhaalbezoek aan Vietnam zijn, de

mensverdeling, positioneert Nederland zich

jaren zien dat het optimaliseren van de be-

deelname aan een inkomende missie of het

als partner voor duurzame, inclusieve econo-

drijfsvoering door grondstoffen efficiënt te be-

opstellen van een concrete strategie voor

mische groei van Vietnam. De Nederlandse

nutten, reststromen te verminderen en nieuwe

marktbewerking. Doorpakken dus!

overheid stelt het integer zakendoen met oog

waarde te geven, en investeren in werkne-

Een goed voorbeeld van doorpakken is het

voor mens en milieu als eis bij het ondersteu-

mers de enige business case is die op lange

bezoek van een politiek leider van Ho Chi

termijn houdbaar is. Bedrijven als Heineken,

Minh Stad. Hij heeft de Nederlandse handels-

Unilever en Friesland Campina krijgen hier-

missie in april ontvangen en is in mei zelf

voor erkenning met top-10 posities in de Viet-

langsgekomen in Nederland. Op onderwer-

namese duurzaamheidsranglijst. Maatschap-

pen als overstromingsbescherming, waterzui-

pelijk verantwoord ondernemen is onderdeel

vering, logistiek, landbouw en smart cities

van de Nederlandse positionering en het geeft

heeft hij verder kennisgemaakt met Nederland

ons land een voorbeeldfunctie – zowel in sec-

en wat Nederlandse ondernemers te bieden

toren waar traditioneel veel kansen liggen als

hebben. Deze verdieping van de relaties en

in sectoren met nieuwe groeikansen.

dus het opbouwen van vertrouwen is belang-

“ Nederland positioneert zich als partner voor duurzame, inclusieve groei.”

rijk: dit zijn cruciale elementen voor succes in

nen van (internationale) ondernemers. Die focus is ook belangrijk vanwege de mogelijke

Handelsmissie: hoogtepunt maar geen

Vietnam!

bureaucratische obstakels en risico’s op cor-

eindstation

ruptie. Bovenal is het een kans om innovatie-

De handelsmissie in april onder leiding van pre-

ve bedrijfsmodellen die goed zijn voor people,

mier Rutte was de grootste missie die Neder-

planet, prosperity (3P’s) onder de aandacht te

land tot nu toe georganiseerd heeft naar Viet-

brengen. Nederlandse ondernemers kunnen

nam. Ruim 110 ondernemers, 70 bedrijven en

Vietnam in feiten

een bijdrage leveren aan het behalen van de

6 ministeries gingen mee. De missie – waarin

Inwoners: 93 miljoen (2017)

Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van

maatschappelijk

Koopkracht: $6.900 (2017)

2030.

prominent aan bod kwam - was een hoogte-

Zowel de overheid als bedrijven in Vietnam

punt maar zeker geen eindstation. Nieuwe re-

zijn op zoek naar oplossingen die afvalstro-

laties zijn aangegaan, bestaande relaties zijn

Import uit NL: € 1,1 miljard (2018)

men verminderen én daar waarde uit creëren.

verdiept en nieuwe intenties zijn op papier ge-

Export naar NL: € 5,0 miljard (2018)

Oplossingen die klimaatverandering onder-

zet. Daarnaast ondertekenden verschillende

Nederlandse investeringen in Vietnam:

vangen én voorkomen. En slimme oplossin-

partijen die tijdens de eerdere handelsmissie

€ 2,2 miljard (2017)

verantwoord

ondernemen

Economische groei: 6,8% (2017)

Vietnamese investeringen in Nederland: € 41 miljoen (2017) Handelsverdrag: in afrondende fase Ease of doing business: plaats 69 (2019) Ambassade: Hanoi Consulaat: Ho Chi Minh Stad (winnaar Ambassadeprijs 2018) Meer informatie: www.rvo.nl/onderwerpen/ internationaal-ondernemen/ landenoverzicht/vietnam/ handel-en-economie Ho Chi Minh stad is de schakel tussen de Mekong-delta en de belangrijkste exporthavens.

18

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

www.nederlandwereldwijd.nl/ landen/vietnam

Joost Maassen

Wie een handelsagent in Engeland wil aanstellen, doet er goed aan even onderstaande punten door te lezen.

10 aandachtspunten voor het werken met een

Handelsagent in Engeland Een ondernemer die in Engeland met een handelsagent aan de slag wil, moet er rekening mee houden dat Nederland en Engeland de EU Agentuur Richtlijn 86/653 (hierna: de ‘Richtlijn’) verschillend hebben geïmplementeerd. De Richtlijn wordt in Engeland toegepast via de Commercial Agents Regulations (de ‘Regulations’).

Hieronder tien aandachtspunten waar bij het inschakelen van een handelsagent in

gebied van het vennootschaps-, handels-, contracten- en overnamerecht.

Hij adviseert over Nederlands en Engels recht bij grensoverschrijdende zaken op het

Joost Maassen is zowel Nederlands advocaat als solicitor of Engeland & Wales.

Engeland zeker rekening mee moet worden gehouden.

Nederland en Engeland kennen verschillende interpretaties van de EU-richtlijn voor agenturen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

19

➊ Wanneer van toepassing?

• Wanneer partijen samen kiezen voor het recht van een niet-

De Regulations zijn van toepassing wanneer de handelsagent

EER-land blijven toch in ieder geval de dwingendrechtelijke

in Engeland onderhandelt en contracten afsluit voor de princi-

bepalingen van de Regulation van toepassing, bijvoorbeeld

paal. Onderhandelen heeft hier een ruime betekenis en kan ook

de hierna te behandelen compensation en indemnity.

het managen van een precontractuele relatie zijn, zonder dat de agent formeel bij de onderhandelingen betrokken is. De

➍ Pas op bij het gebruik van sole en exclusive

agent hoeft de activiteiten niet fysiek in Engeland te verrichten,

Wees voorzichtig bij het toekennen van sole of exclusive rech-

zolang die maar gericht zijn op de Engelse markt (bijvoorbeeld

ten aan een handelsagent. In het eerste geval mag de princi-

via e-communicatie of een website).

paal geen andere agent in het aangegeven gebied aanstellen,

De Regulations zijn – anders dan in Nederland – niet van toe-

maar daar wel zelf actief zijn. In het tweede geval mag geen van

passing wanneer de handelsagent de activiteiten als neven-

beiden. Anders dan in Nederland geldt hier geen rechtsver-

werkzaamheden verricht. Dit is niet altijd makkelijk vast te stel-

moeden van exclusiviteit. Dit moet dus uitdrukkelijk worden

len. Het criterium is of de agent een markt voor de goederen of

overeengekomen.

goodwill voor de principaal creëert.

➎ Provisie voor nagekomen orders ➋

Alleen voor de handel in goederen

De handelsagent heeft bij het einde van de overeenkomst recht

In Nederland is de Richtlijn voor goederen en diensten inge-

op provisie voor nagekomen orders. Dit geldt zowel naar Ne-

voerd. In Engeland is dit beperkt tot de handel in goederen

derlands als Engels recht. Op dit moment is de consensus dat

(inclusief elektriciteit en software in hardware of op een disk,

partijen dit onder het Engelse recht contractueel kunnen uitslui-

maar niet gedownloade software). Bij een mix van goederen en

ten. Naar Nederlands recht is uitsluiting niet mogelijk.

diensten is het onduidelijk of de Regulations zich ook uitstrekken over diensten. In de praktijk wordt dit vaak contractueel

➏ Pas op voor compensation

opgelost met twee aparte overeenkomsten of een duidelijk on-

In Nederland is de klantenvergoeding, die de principaal aan het

derscheid tussen de provisies voor goederen en diensten.

einde van de agentuurovereenkomst aan de handelsagent moet betalen, maximaal één jaar gemiddelde commissie berekend

➌ Welk recht is van toepassing op de agentuurverhouding?

over de duur van de overeenkomst of de laatste vijf jaar daarvan.

In Engeland onderscheidt men de indemnity (die in grote lijnen

Dit artikel beperkt zich tot de rechtsverhouding van de expor-

vergelijkbaar is met onze klantenvergoeding) en de compensation.

teur of leverancier met de agent (de vraag of de handelsagent

Volgens de compensationmethode heeft de handelsagent recht

namens de exporteur een contract heeft afgesloten, is een an-

op het verschil in waarde van zijn business als gevolg van de

der verhaal, namelijk een vertegenwoordigingskwestie.)

beëindiging van de agentuurovereenkomst, waarbij aansluiting

Indien je als exporteur niets regelt, is ingevolge EU-Verordening

wordt gezocht bij de manier waarop doorgaans een onderne-

593/2008 (Rome I) het recht van het land van de gewone ver-

ming (bij verkoop) wordt gewaardeerd. De hoogte van de com-

blijfplaats van de agent van toepassing (tenzij de overeenkomst

pensation is om die reden – in tegenstelling tot de indemnity –

een kennelijk nauwere band heeft met een ander land). Dus

niet gemaximaliseerd en kan bij een succesvolle agentuur

wanneer een in Engeland gevestigde handelsagent is inge-

behoorlijk oplopen. Verder is de vaststelling van de compensation

schakeld, zal dit doorgaans Engels recht zijn.

– zoals vaker bij bedrijfswaarderingen het geval is – arbitrair,

Wel kan met de handelsagent een bepaald rechtsstelsel wor-

sterk afhankelijk van de omstandigheden en praktisch onvoor-

den overeenkomen. Deze rechtskeuze moet dan echter duide-

spelbaar bij de aanvang van de agentuurovereenkomst.

lijk en nauwkeurig worden gedaan. Houdt er rekening mee dat

Een belangrijke valkuil is dat de compensationmethode auto-

sommige wettelijke (land gebonden) bepalingen toch van toe-

matisch van toepassing is, tenzij partijen vooraf bij het aangaan

passing blijven:

van de overeenkomst uitdrukkelijk een indemnity overeenko-

• Wanneer de partijen kiezen voor het recht van een ander

men en compensation uitsluiten. Het komt nogal eens voor dat

EER-land dan waar de activiteiten plaatsvinden, bijvoorbeeld

de Nederlandse principaal een door de Engelse handelsagent

Nederlands recht, mag de rechter volgens het Europese Hof

voorgelegde overeenkomst aanvaardt zonder dat daarin iets

van Justitie toch die bepalingen van zijn eigen recht toepas-

over een eindvergoeding staat vermeld. Hij is dan aan het einde

sen, waarvan de wetgever van de lidstaat waar de zaak

van de agentuur de vaak veel duurdere compensation ver-

wordt behandeld het in het kader van de omzetting van de

schuldigd!

1

richtlijn van fundamenteel belang heeft geacht om de han-

20

delsagent een ruimere bescherming te bieden dan de Richt-

➐ Opzegtermijnen

lijn. Het gaat hier om zeer uitzonderlijke gevallen. De Engelse

Wanneer partijen contractueel een opzegtermijn willen over-

rechter heeft zich hier nog niet over uitgesproken en het is

eenkomen, moeten zij zowel in Nederland als in Engeland de

dus onduidelijk wanneer dit het geval is;

minimumtermijnen van de Richtlijn in acht nemen. Deze zijn in

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

In een gebied waar de agent exclusiviteit geniet, mag de principaal zelf niet actief zijn.

het eerste jaar één maand, in het tweede jaar twee maanden

dit in risico in een lagere commissie verrekenen en er voor zor-

en in het derde jaar en daarna drie maanden. Indien partijen

gen dat je inzicht en invloed hebt op het werknemersbestand.

langere opzegtermijnen overeenkomen, mogen deze voor de principaal niet korter zijn dan voor de handelsagent.

➒ Brexit

Een overeenkomst voor bepaalde tijd, die geen tussentijdse

Op het moment van schrijven van dit artikel is het onduidelijk waar

opzegtermijn bevat, mag zowel onder het Engelse als het Ne-

de brexit-onderhandelingen naar toe gaan. In het ergste geval,

derlandse recht in beginsel niet tussentijds worden opgezegd.

een no deal brexit, is EU-wetgeving in beginsel niet meer in het VK

Indien partijen in een overeenkomst voor onbepaalde tijd geen

van toepassing. Toch is de verwachting dat er voor de agentuur

opzegtermijn zijn overeengekomen, geldt volgens het Neder-

op korte termijn niet veel verandert. Dit komt omdat de Richtlijn via

landse recht een opzegtermijn van vier maanden plus een extra

de Regulations zelfstandig in de Engelse wetgeving is opgeno-

maand nadat de overeenkomst drie jaar heeft geduurd en twee

men. Het is echter niet uitgesloten dat een op de vrije markt geo-

extra maanden na zes jaar. Het Engelse recht blijft in dit geval

riënteerde Britse regering de regeling na het vertrek uit de EU af-

de eerder genoemde minimumopzegtermijnen uit de EU Richt-

schaft, aanpast of zich niet meer of minder gebonden acht aan de

lijn hanteren.

interpretatie van de Richtlijn door het EU Hof van Justitie.

Een partij die een agentuurovereenkomst onregelmatig opzegt, is in beginsel schadeplichtig.

➓ Handel niet met de agent zonder schriftelijk contract In de praktijk komt het nog wel eens voor dat partijen al begin-

➑ TUPE

nen te handelen zonder dat zij de afspraken op papier hebben

De Transfer of Undertakings Regulation 2006 (TUPE) is de En-

gezet, waardoor men kansen mist of onnodige grote risico’s

gelse implementatie van de EU Richtlijn Rechten van werkne-

loopt. Ik denk hier bijvoorbeeld aan een rechtskeuze, de waar-

mers bij bedrijfsovergang. TUPE speelt onder andere wanneer

borgen inzake TUPE en de indemnity. Voor wat betreft dat laat-

je als exporteur of een andere agent de agentuuractiviteiten

ste: partijen hebben door het handelen inmiddels wel al feitelijk

overneemt en een georganiseerd deel van de werknemers zich

een mondelinge overeenkomst gesloten. De automatisch gel-

in Engeland bevindt. In dat geval kan het zijn dat personeel van

dende en doorgaans duurdere compensation mag dan vol-

de agent dat “fundamentally the same activities” verrichtte met

gens de Regulations niet gedurende de duur van de overeen-

behoud van alle bestaande rechten naar jou of de nieuwe

komst in een indemnity worden gewijzigd! Invulling van lacunes,

agent overgaat. Wanneer TUPE van toepassing is, kun je dit

zoals in Nederland via de redelijkheid en billijkheid, is minder

niet voorkomen. Je kunt wel contractueel regelen wie voor de

vanzelfsprekend. In de Engelse rechtspraak wordt ‘good faith’

kosten daarvan opdraait (bijvoorbeeld ontslagvergoedingen) of

namelijk zeer terughoudend en anders toegepast. globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

21

Over ingevoerde goederen moeten vaak rechten worden betaald. Hoe wordt eigenlijk het bedrag bepaald?

Bart Boersma

Douanewaarde

Zo eenvoudig is het nog niet In het juninummer van Globe Magazine is toegelicht hoe belangrijk douaneplanning is om betaling van onnodige douanerechten te voorkomen. In veel gevallen moet er echter wél worden betaald. Het bedrag aan invoerrechten en andere heffingen, is dan meestal afhankelijk van de hoogte van de douanewaarde. Het vaststellen van die douanewaarde

Bart Boersma is advocaat en adviseur bij Customs Knowledge.

lijkt wellicht eenvoudig, maar blijkt dat in de praktijk zeker niet te zijn.

22

Er zijn zes verschillende methodes om de dou-

worden toegepast. In de praktijk blijken be-

anewaarde te berekenen. De meest voorko-

drijven nog wel eens te gemakkelijk te denken

mende methode is gebaseerd op de transac-

over de berekening van de douanewaarde en

tiewaarde van de ingevoerde goederen. Hierbij

welke methode moet worden gebruikt. Om-

is het uitgangspunt de prijs waarvoor de goe-

dat de Douane bevoegd is om pas na enkele

deren bij invoer in de EU zijn verkocht. Vervol-

jaren te controleren en na te vorderen, kan dit

gens kunnen er diverse bij- en aftrekelementen

grote gevolgen hebben. Ondernemers die

van toepassing zijn, zoals vracht- en verzeke-

voor de eerste keer met de vaststelling van de

ringskosten of royalty’s en licentierechten.

douanewaarde te maken krijgen, doen er

Maar het is ook relevant of de betrokken partij-

goed aan zich hierover te laten adviseren.

en (koper en verkoper) verbonden zijn, bijvoorbeeld in een moeder-dochterrelatie. Ook de

Welke transactie?

leveringsvoorwaarden zijn van groot belang.

Hoewel er zes methoden zijn, wordt in veruit

Het gaat meestal om een Incoterms®-conditie

de meeste gevallen dus de transactiewaarde

waaruit blijkt welke kosten voor rekening van

van de ingevoerde goederen gebruikt. Maar

de verkoper zijn – en dus al onderdeel uitma-

ook dan kunnen vraagstukken complex zijn.

ken van de verkoopprijs – en welke kosten nog

In de supplychain vinden er namelijk veelal

voor rekening van de koper komen.

meerdere verschillende transacties plaats met

Als er geen sprake is van een koop-verkoop-

een oplopende transactieprijs.

transactie – bijvoorbeeld bij een voorraadver-

Wanneer dan de transactiewaardemethode

plaatsing – dan moet een andere methode

wordt gehanteerd, is van belang dat de juiste

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

De douanewaarde wordt vaak gebaseerd op de transactiewaarde.

Als er producten binnen een concern worden verkocht, kan het behoorlijk lastig zijn de douanewaarde te berekenen.

transactie wordt gebruikt. Nog afgezien van

de laatste transactie worden genomen en dat

mamatsu-arrest1 een spreekwoordelijke bom

het feit dat er daadwerkelijk sprake moet zijn

is meestal de duurste.

gelegd onder waarderulings die zijn gesloten

van een koop-verkooptransactie en geen

tussen de Douane en (veelal) multinationals.

sprake van verbondenheid tussen de partijen

Intercompany-transacties

Het gaat dan om rulings die zijn gebaseerd op

waardoor prijsbeïnvloeding heeft plaatsge-

Zoals blijkt, is het niet altijd eenvoudig om de

een met de Belastingdienst gesloten Advance

vonden, moet de transactie gericht zijn op

douanewaarde te bepalen. Zeker niet als het

Pricing Agreement (APA) waar de Douane bij

‘verkoop naar de Unie’. Ofwel, ten tijde van

gaat om de waarde van producten die binnen

aansluit. In die gevallen is het uitgangspunt de

het sluiten van de verkooptransactie moet

een concern worden verkocht en er intercom-

transfer price (een vaste verrekenprijs) waar

vaststaan dat de goederen bestemd waren

pany-prijzen worden gehanteerd. Dat is ook

aan het einde van het jaar nog elementen bij

voor de Unie. Dat lijkt wellicht logisch en een-

de reden waarom de Nederlandse Douane de

worden opgeteld of in mindering gebracht.

voudig, maar bijvoorbeeld bij een voorraad-

afgelopen decennia vele waarderulings heeft

Het Hof van Justitie oordeelt dat dergelijke af-

verplaatsing – die veel voorkomt in het kader

afgesloten. In zo’n geval wordt veelal de kost-

spraken niet zonder meer mogelijk zijn. Het

van e-commerce maar ook anderszins – is

prijs (van de productie) als uitgangspunt ge-

douanewetboek staat namelijk niet toe, aldus

dat niet het geval. Ook moet de verkoop

nomen en vindt daarna een opslag plaats. Die

het Hof, dat een waarde wordt gehanteerd

daadwerkelijk hebben plaatsgevonden vóór-

opslag is afhankelijk van diverse elementen

die later nog wordt gecorrigeerd. De transac-

dat de goederen de EU zijn binnengekomen.

die soms pas later worden vastgesteld. Zo’n

tiewaardemethode vereist dat direct duidelijk

Een en ander wordt nog extra bemoeilijkt in

ruling is erg handig en goed bruikbaar. De

is wat de waarde van de goederen is.

de gevallen waarbij er meerdere koop-ver-

vraag is echter wel in hoeverre die rulings nog

In Nederland is een groot aantal rulings met

kooptransacties

kunnen worden toegepast en afgegeven.

de Nederlandse Douane gesloten waarbij

Dan kan niet zomaar de ‘goedkoopste’ wor-

Eind december 2017 heeft het Hof van Justi-

een soortgelijke aanpak is overeengekomen.

den gekozen. Integendeel, in beginsel moet

tie van de Europese Unie namelijk in het Ha-

In veel van die gevallen stelt de Douane de

hebben

plaatsgevonden.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

23

douanewaarde (fors) omhoog bij als later be-

ven. De foutieve tariefindeling is later herzien

meest voorkomende en levert dan ook vaak

talingen plaatsvinden in het kader van trans-

en rechtgezet. […] In het onderhavige geval

discussie op. Belangrijk hierbij is de leverings-

fer-pricing, ongeacht of duidelijk is dat deze

zijn de aanvankelijke vergissing met betrek-

conditie waaruit blijkt of deze kosten al onder-

daadwerkelijk betrekking hebben op de goe-

king tot de tariefindeling en de bijbehorende

deel zijn van de verkoopprijs. Pas als dat dui-

deren. De vraag is, gezien het Hamamatsu-ar-

waarde twee kanten van dezelfde medaille.”

delijk is, kan het zijn dat de vervoerskosten

rest, of dit nog wel mogelijk is.

De Advocaat-generaal concludeert dat “wan-

moeten worden bijgeteld.

neer goederen bij vergissing voor douane-

De volgende casus illustreert voorgaande

Herziening douanewaarde

doeleinden zijn ingedeeld onder een poston-

kwestie. Een ondernemer exploiteert een tex-

Een andere interessante zaak bij het Hof van

derverdeling waarvoor het nultarief geldt” de

tielgroothandel en importeert regelmatig tex-

Justitie gaat over de vraag of de douanewaar-

tiel uit Azië. Een expediteur regelt het vervoer

de achteraf kan worden herzien. De Hoge

en stuurt hiervoor facturen. Deze facturen be-

Raad der Nederlanden heeft prejudiciële vragen gesteld aan het Hof over de volgende casus: Een logistiek dienstverlener voerde goederen in tegen de verkoopprijs. Zij wist ook de inkoopprijs, maar vond het eenvoudiger – wegens systeemtechnische redenen –

Het onderwerp douanewaarde is voortdurend in beweging.

om de verkoopprijs bij de douanewaarde te

staan uit de door haarzelf gemaakte kosten alsmede uit een winstopslag. In de douaneaangifte wordt door de douane-expediteur (een andere partij) echter alleen het gedeelte van de daadwerkelijke vervoerskosten opgenomen. Hij werd namelijk niet door de expediteur geïnformeerd over de opslag. Uiteindelijk

hanteren. Dat mocht ook en had geen gevol-

is de Douane van mening dat ook deze op-

gen, want het douanerecht was namelijk nul-

douanewaarde onder voorwaarden moet

slag als vervoerskosten moet worden aange-

tarief. Althans, dat dacht de logistiek dienst-

kunnen worden herzien. Het wachten is nu op

merkt. In deze kwestie heeft de Hoge Raad

verlener. Nadat vele jaren waren verstreken,

het arrest van het Hof van Justitie.

ook prejudiciële vragen gesteld aan het Hof

nam de Douane namelijk het standpunt in dat

van Justitie. Het Hof oordeelde3 dat tot de

de classificatie anders moest luiden en hier-

Bijtelling vervoerskosten

kosten van vervoer ook de in rekening ge-

door was een hoog douanerecht van toepas-

Als dan helemaal duidelijk is welke transactie-

brachte toeslag behoort, die overeenkomt

sing. De logistiek dienstverlener wenste daar-

waarde als uitgangspunt moet worden geno-

met de winst en de kosten in verband met de

om alsnog de inkoopprijs – ook een

men, dan is nog de vraag welke elementen

organisatie van het vervoer.

toegestane douanewaarde – te hanteren. Om

moeten worden bijgeteld. Ook kunnen in

die lagere douanewaarde te gebruiken, moest

sommige gevallen juist weer elementen in

Meer informatie

de douaneaangifte worden herzien. De Doua-

mindering worden gebracht. De meest voor-

Zoals uit voorgaande voorbeelden wel blijkt, is

ne weigerde deze herziening echter.

komende elementen zijn de vervoers- en ver-

het bepalen van de douanewaarde complex.

Dat heeft uiteindelijk geleid tot rechtszaken,

zekeringskosten. Maar er zijn ook nog allerlei

Daarnaast is het onderwerp voortdurend in

waarbij de Rechtbank herziening niet mogelijk

andere elementen zoals royalty’s en licentie-

beweging. Zo zijn zeer recent weer prejudicië-

achtte, maar de Douanekamer van het Ge-

rechten, commissies (behalve inkoopcom-

le vragen gesteld over de vraag in welke ge-

rechtshof Amsterdam vervolgens weer wel.

missies), kosten van het verpakken en de ver-

vallen royalty’s en licentierechten moeten wor-

Uiteindelijk heeft de Hoge Raad dus prejudici-

pakkingsmiddelen of de kosten van ter

den bijgeteld. Het is dan ook belangrijk om

ële vragen gesteld. Een definitief arrest van het

beschikking gestelde hulpmiddelen.

altijd goed op de hoogte te blijven van alle

Hof van Justitie moet nog volgen. Wel heeft de

De bijtelling van de vervoerskosten is wel de

relevante ontwikkelingen.

advocaat-generaal in de conclusie2 geadviseerd om te oordelen dat de herziening moet worden toegestaan. De Advocaat-generaal concludeert dat “er sprake [was] van een aanvankelijke vergissing met betrekking tot de ta-

1

Hof van Justitie 20 december 2017, C‑529/16. Zie ook ons webinar over dit arrest op YouTube (webinar Hamamatsu-arrest).

riefindeling van de betrokken goederen, als gevolg waarvan in de betrokken douaneaan-

2

giften een specifieke waarde werd opgege-

3

24

Conclusie van de Advocaat-generaal van 26 maart 2019, C-249/18.

Hof van Justitie 11 mei 2017, nr. C-59/16.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Nathalie van Herk

Acht vragen over douanezaken.

Hoeveel heb jij er goed?

Test je kennis

Douanequiz Om te peilen hoe het met de douanekennis van Nederlandse bedrijven is gesteld, heeft evofenedex afgelopen weken de online Douanequiz gehouden.

De meest gemaakte fouten worden in de komende editie besproken.

Wil je ook nog meedoen? Vul onderstaande quiz in en controleer op pagina 42 hoeveel antwoorden je goed hebt.

De vragen

➊ Welke partij is bij EXW verantwoordelijk voor de uitvoeraangifte (EX-A)? a. De verkoper b. De koper

➍ Welke waarde is bepalend voor het heffen van invoerrechten? a. De factuurwaarde exclusief transport en verzekering.

c. De vervoerder/expediteur

b. De factuurwaarde inclusief transport en verze-

➋ Wat houdt directe vertegenwoordiging in?

c. De factuurwaarde inclusief transport en ver-

kering tot de bestemming van de goederen.

c. Het verlenen van een korting op het invoerrecht of zelfs volledige vrijstelling. d. Een teruggaaf van invoerrechten bij uitvoer.

a. De douane-expediteur dient een aangifte in

zekering tot aan de grens van het invoerland.

en is voor rekening van de belanghebbende.

d. De factuurwaarde van de goederen, inclusief

b. De douane-expediteur dient een aangifte in

vracht en verzekering tot de uitgaande grens.

➐ Wat geldt voor goederen die in een dou-

➎ Wat betekent het legaliseren van een do-

a. De verschuldigde btw moet gewoon betaald

voor eigen rekening. c. Dit is in Nederland niet mogelijk. Wij kennen alleen indirecte vertegenwoordiging.

ane-entrepot worden opgeslagen? worden.

cument? a. De KvK bekrachtigt de inhoud.

➌ Waarvoor wordt een T2-document gebruikt? a. Goederen die op weg naar de eindbestem-

b. De KvK bevestigt dat het document is ondertekend door een binnen de betreffende firma bevoegde persoon.

ming nog niet in het vrije verkeer zijn en

c. Het document voldoet aan de EU-richtlijnen.

onderweg een EU-land aandoen.

d. Het document bevat de juiste prijzen.

bekend is. c.

Goederen die ingevoerd zijn en onderweg een EU- of EVA-land aandoen. d. Goederen die op weg naar de EU-eindbestemming in het vrije verkeer zijn, maar onderweg een EVA-land aandoen.

voor actieve veredeling. c. De goederen bevinden zich onder een schorsingsregeling, dan is er nog geen btw verschuldigd.

➑ De EU heeft met Turkije een douane-unie

b. Goederen die in een entrepot worden opgeslagen zolang de eindbestemming nog niet

b. In de Wet OB is een vrijstelling opgenomen

➏ Wat is de functie van een EUR.1 certifi-

gesloten. Wat betekent dit? a. Zonder ATR moeten er toch invoerrechten

caat? a. Een soort invoervergunning. Zonder EUR.1 mogen de goederen niet worden ingevoerd in het land van bestemming. b. De oorsprong van de goederen aantonen om politieke redenen.

betaald worden. b. Er is een preferentie mogelijk bij invoer uit Turkije. c. Turkije is aangesloten bij de interne markt van de EU.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

25

Peter van Rheenen

Sierra Leone zet dankzij een samenwerkingsproject met Nederland grote stappen op het gebied van douane, haven en logistiek.

Sierra Leone

De kleine onbekende Sierra Leone is in Nederland relatief onbekend. Als er al associaties zijn, raken die waarschijnlijk aan de vreselijke burgeroorlog die er vele jaren terug heeft gewoed en veel slachtoffers heeft gemaakt en – recenter – de ebolacrisis waarmee het land in de periode 2014-2015

Peter van Rheenen is projectmanager bij evofenedex.

werd geconfronteerd. Maar gelukkig zijn de tijden veranderd.

Het land heeft het laatste decennium grote

meenschap om Sierra Leone te hulp te schie-

vorderingen gemaakt. Zo heeft de democratie

ten. Toentertijd bleek dat Sierra Leone

er stevig wortel geschoten en is de huidige

worstelde met logistieke uitdagingen. Hulp-

regering vastbesloten om het land ook op

goederen konden maar moeizaam op de juis-

economisch gebied op te stuwen in de vaart

te plek komen.

der volkeren.

Vanaf 2015 heeft Nederland aanhoudend

De nieuwe regering van president Julius

aandacht gevraagd voor de economische

Maada Bio (sinds 2018 de president) heeft in-

ontwikkelingen van het land: de eerste han-

gezet op economische ontwikkeling, goed bestuur en de bestrijding van corruptie. Het is duidelijk dat het de regering menens is om hier werk van te maken. Daarnaast is onderwijs – zoveel mogelijk gratis onderwijs – de absolute prioriteit. De regering zet ook in op ruim baan voor het bedrijfsleven en het onder-

“ In de regentijd worden sommige locaties onbereikbaar.”

delsmissie naar het land toe na de ebolacrisis was er een vanuit Nederland onder leiding van de toenmalige minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Liliane Ploumen.

Nederland heeft belang bij een politiek stabiel en economisch welvarend West-Afrika. Sierra

nemerschap. Dit sluit aan op de koers die Ne-

Leone maakt daar deel vanuit. Een econo-

derland vaart om de economische ontwikke-

misch sterke regio biedt op termijn een betere

ling van het land te stimuleren en zo de

afzetmarkt voor Nederlandse producten en

armoede terug te dringen.

kan ook voor Nederlandse bedrijven aantrekkelijk zijn om zich daar te vestigen. Naarmate

26

Welvarend West-Afrika

de economische integratie binnen de Econo-

Nederland was tijdens de ebolacrisis een gro-

mische Gemeenschap van West-Afrikaanse

te voortrekker binnen de internationale ge-

Staten (ECOWAS) geleidelijk aan meer gestal-

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

evofenedex in Sierra Leone In 2016 startte evofenedex samen met STC-NESTRA in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en later RVO een project om douane, haven en logistiek in het land te optimaliseren. Het project loopt nog tot januari 2020.

Dankzij het project kan evofenedex mensen in Sierra Leone in deze sectoren opleiden, zodat zij hun vak beter kunnen uitvoeren en ook een betere gesprekspartner zijn voor Nederlandse bedrijven. Het uiteindelijke doel is dat het de onderlinge handel vergemakkelijkt.

De deelnemers aan de opleidingen zijn werkzaam bij bedrijven of overheidste krijgt, wordt die afzetmarkt alleen maar gro-

bouwen aan een netwerk en geduld hebben,

diensten, zoals de douane en Ministe-

ter. Deze groeit al door de toename van de

zijn belangrijke randvoorwaarden om succes-

ries van Transport en Handel. Sinds

bevolking. Een stabiel en welvarend West-Afri-

vol te kunnen zijn. Daarbij is het zeer aan te

2016 zijn er al meer dan 200 personen

ka leidt ook tot een afnemende migratiedruk

raden om te bekijken of stimuleringsinstru-

opgeleid door evofenedex en STC-

richting Europa en dus ook Nederland.

menten van de overheid – bijvoorbeeld vanuit

NESTRA.

het Dutch Good Growth Fund – een duwtje in Handelskansen voor Nederland

de rug kunnen geven (zie

Tijdens bezoeken aan Sierra Leone valt op

subsidies-regelingen).

dat Nederland daar goed op de kaart staat.

Verder is het goed om rekening te houden met

Voet aan de grond

Bedrijven en overheden willen graag zaken-

logistieke uitdagingen, infrastructurele beper-

De Nederlandse ambassade voor Sierra

doen met Nederlandse bedrijven. Sierra Leo-

kingen en seizoensinvloeden. Met name in de

Leone staat klaar om Nederlandse be-

ne heeft investeringen, financieel maar ook in

regentijd worden sommige locaties onbereik-

drijven te helpen en is gevestigd in Gha-

de zin van knowhow en technologie, hard no-

baar waardoor de betrouwbaarheid van de

na. Om ook in Sierra Leone een voet

dig om economisch vooruit te komen en ba-

supplychain in het geding kan komen. En houd

aan de grond te hebben, is de ambas-

nen te scheppen voor zijn groeiende en jonge

er rekening mee dat er nauwelijks opslagmo-

sade nauw betrokken bij de Sierra Leo-

bevolking. Met name landbouw, haven, logis-

gelijkheden (warehouses) zijn. Cold storage is

ne Netherlands Bussiness and Cultural

tiek, infrastructuur en energie zijn interessante

helemaal niet te vinden in Sierra Leone.

Council (SLNBCC). Deze kan op kansen

www.rvo.nl/

sectoren.

wijzen en ingangen in het land bieden.

Zeker voor bedrijven die om kunnen gaan met

SLNBCC geeft ook informatie over fi-

culturele verschillen en durven te pionieren, is

nanciële hulpinstrumenten en kan hel-

het de moeite waard om te kijken naar Sierra

pen bij het vinden van een handelspart-

Leone. Het zakendoen in Sierra Leone kent

ner.

een andere dynamiek dan in Europa. Het globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

27

Is een offerte bedoeld om betaald te krijgen? Zeker wel!

Serie exportdocumenten

Leendert van Walsum

Commerciële documenten

Betalingszekerheid begint bij de offerte Het grootste risico voor een leverancier is dat er geen betaling volgt op de levering. Exportdocumenten spelen daarbij een belangrijke factor. Noodzakelijk

betaling en de inklaring van de goederen hebben.

Het is dus noodzaak om, nadat producttech-

een agenda, om niets te vergeten dat gere-

nisch overeenstemming is bereikt met de koper,

geld moet worden; Het geeft de potentiële

alle randvoorwaarden te regelen die waarbor-

koper de gelegenheid om er ook goed over

gen dat de levering en betaling zullen plaatsvin-

na te denken. De offerte kan het beste wor-

den. Vaak wordt dit op z´n beloop gelaten, want

den gezien als concept voor het contract of

leveranciers willen de klant niet vermoeien met

de orderbevestiging.

allerlei bijkomende zaken. Liever wordt er vertrouwd op de goede relatie met de koper.

Toch zullen in de definitieve verkoopovereenservices & consultancy.

Leendert van Walsum is docent bij evofenedex en eigenaar van Walxonex export

kwaad of niet, als een document verkeerd is ingevuld, kan dat gevolgen voor de

komst de voorzienbare risico’s moeten worden

Onderdelen van een offerte, contract of orderbevestiging

afgedekt. Dit leidt tot de noodzaak om vooraf

1. Algemene informatie met naam en adres van koper en verkoper, datum van

te inventariseren welke risico’s er spelen.

de offerte en de periode van geldigheid van de offerte.

2. Het product of dienst dat aangeboden wordt: beschrijving van de werking

De offerte

of specificaties van het product of de dienst met kwantiteiten en prijs per

De offerte (dat kan ook een brochure zijn)

onderdeel of voor de totale levering.

biedt een goede gelegenheid om, naast het

3. Omschrijving van de verpakking en wijze van transport (weg, zee, lucht, rail).

aan te bieden product, ook de randvoorwaar-

4. De leveringsconditie (Incoterms®).

den om risico’s af te dekken aan te kaarten. In

5. De financiële paragraaf: hoe wil de verkoper dat de koper zal betalen.

het kort heeft dat drie voordelen: Als verkoper

6. Een aantal juridische zaken zoals: beëindiging van de overeenkomst, ga-

kun je in alle rust de risico’s inventariseren en

rantie, verzekering, arbitrage bij geschillen en andere zaken die van toepas-

daarvoor maatregelen voorstellen; Bij de be-

sing zijn op de overeenkomst.

spreking van de offerte heb je als het ware

28

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

De mate van vertrouwen in een potentiële koper uit zich in de gevraagde betalingszekerheid.

Leveringsconditie

als de verkoper om verschillende redenen

FCA, CPT, CIP, FAS, FOB, CFR en CIF) en de

In een offerte, contract of orderbevestiging

het transport en de verzekering daarvan in

koper niet of onvoldoende verzekerd is.

wordt ook de wijze van transport genoemd

eigen hand wil houden.

(weg, zee, lucht, rail). Hierbij staat ook aangegeven welke leveringsconditie

(Incoterms ) ®

wordt voorgesteld, dit in relatie tot de risico’s

• FAS, FOB, CFR en CIF worden alleen ge-

Betalingszekerheid

bruikt bij stukgoed en bulkleveringen over

In de gevraagde betalingszekerheid komt de

zee.

mate van vertrouwen in de potentiële koper

die te voorzien zijn tijdens de levering. In het

tot uitdrukking. De meest voorkomende beta-

algemeen gesteld zijn de beste keuzes:

lingsconditie is op rekening of open account

• FCA – aflaadadres: als de koper vooruitbe-

met een termijn die ingaat op de factuurda-

taald heeft of als de koper een bewezen betrouwbare relatie is.

• CPT of CIP – bestemming in het importerende land (haven of luchthaven of eindbestemming bij klant): als de koper vooruitbetaald heeft of de betaling plaatsvindt

“ Leveranciers willen de klant niet vermoeien met bijkomende zaken.”

vanuit een documentair krediet (L/C).

tum. Als na bijvoorbeeld financiële screening van de potentiële koper blijkt dat er vragen zijn rond de solvabiliteit van de koper, kan gekozen worden voor betalingszekerheid.

De beste zekerheid is te verkrijgen door vooruitbetaling te bedingen. Bij sommige prospects in bepaalde landen is volledige vooruitbetaling een

• DAP, DAT of DDP – bestemming in het im-

haalbare optie. Bij kapitaalgoederen is vaak der-

porterende land (haven of luchthaven of

tig procent gebruikelijk. Als door de potentiële

eindbestemming bij klant): Als de klant ‘op

Belangrijk is om te voorkomen dat het trans-

koper een bankgarantie voor hetzelfde bedrag

rekening’ betaalt (open account x dagen

portrisico van de klant tot een betalingsrisico

wordt verwacht, is het de vraag of het verstan-

na datum factuur) of als de klant betaalt via

voor jezelf als verkoper leidt. Dit kan gebeuren

dig is om daar mee akkoord te gaan. Die bank-

een documentair incasso (CAD of DA), of

als de koper het transportrisico draagt (bij

garantie kan namelijk ‘getrokken’ worden en

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

29

doet daarmee de vooruitbetaling teniet.

worden als verkoopcontract of orderbevesti-

Conclusie

Een andere zekerheid is het documentair kre-

ging. Belangrijk voor de administraties en an-

Reeds in de offerte kan de verkoper voorstellen

diet (L/C). Een bank zal dan tot betaling over-

dere documenten wordt dan de vermelding

hoe de levering georganiseerd moet worden.

gaan nadat de leverancier aan zijn (documen-

van het ordernummer.

Daarmee is dit een prima plek om een aantal

taire) verplichtingen heeft voldaan. Die bank

mogelijke risico’s in te perken. Het contract en

zal daartoe een bewijs van levering willen zien,

De pro-forma factuur

de orderbevestiging dienen om de voorgestel-

meestal een transportdocument, en een fac-

In een aantal gevallen heeft de koper een

de afspraken vast te leggen en vormen daar-

tuur waarop de waarde van de levering is ver-

pro-forma factuur nodig voor het aanvragen

mee de basis voor verkoper en koper voor de

meld. Daarnaast wordt in de L/C meestal ook

van een importvergunning in zijn land. Vermel-

levering en afname van de goederen of dien-

om de documenten gevraagd die de douane

ding van te leveren goederen, prijs, leverings-

sten. Maar werken aan betalingszekerheid be-

van het importerende land vereist. Zoals in het

gint bij in de offerte!”

voorgaande artikel is aangegeven, wordt op https://madb.europa.eu/madb/ [procedures and formalities] [import land en HS-nummer] in de kolommen [general requirements] en [specific requirments] aangegeven welke documenten nodig zijn voor de inklaring.

Verstandig is om reeds in de offerte en later in de overeenkomst, een voorbeeld op te nemen voor de tekst van de L/C, daarmee dus ook onder veld 46A de documenten, zodat deze

Verstandig is om reeds in de offerte een voorbeeld van de L/C-tekst op te nemen.

Agenda

tekst dan deel uitmaakt van de overeenkomst.

Verder is het ook verstandig om een clausule op

Training Documenten bij export

te nemen waarin staat dat de levertijd van de

Dit najaar gaat bij evofenedex weer de

overeenkomst pas aanvangt nadat of de voor-

conditie en betalingsconditie is meestal vol-

training Documenten bij export van

uitbetaling of de geopende L/C is ontvangen.

doende. Sommige landen willen soms een

start. Op verschillende locaties en met

complete specificatie van de te leveren goe-

diverse startdata.

Algemene voorwaarden

deren zien; de hierboven genoemde EU-site

Een verkoper stuurt vaak een pamflet ‘alge-

geeft daarover uitsluitsel.

mene verkoopvoorwaarden’ met de offerte

Als de koper de pro-forma factuur nodig heeft

mee, waarin een aantal juridische aspecten

voor het aanvragen van een L/C bij zijn bank,

(zie kader ‘Onderdelen van een offerte’) wordt

dan is het verstandig om te verwijzen naar het

verwoord. Deze algemene voorwaarden ver-

hierboven omschreven voorbeeld-L/C. Je

Serie exportdocumenten

onderstellen dat verkoop naar een Belgische

voorkomt dan dat de L/C openende bank op

Inleiding exportdocumenten

nr. 443

klant onder gelijke condities kan plaatsvinden

eigen houtje een L/C in elkaar gaat knutselen.

Commerciële documenten

nr. 444

Bangladesh. Elk land heeft zijn eigen wet- en

De paklijst

Nog te verschijnen

regelgeving, die soms sterk kan afwijken van

Dit document heeft twee doelen: Informatie

Douanedocumenten

de in Nederland geldende wet- en regelge-

aan de klant verstrekken over de inhoud van

KvK-documenten

ving. Beter is dus om in de juridische para-

de containers, kisten, dozen en pallets voor

Financiële documenten

graaf alleen de van toepassing zijnde artikelen

gemak bij het uitpakken en inventariseren; en

Productdocumenten

uit de algemene voorwaarden op te nemen en

informatie aan de douane van het importeren-

Gevaarlijke stoffen

in sommige gevallen artikelen aan te passen.

de land verstrekken over de samenstelling

Documenten en zeevracht

van de levering. In sommige landen gaat de

Documenten en luchtvracht

De overeenkomst

douane akkoord als de specificaties ook op

Documenten en wegvervoer

Nadat de offerte is onderhandeld, kan deze

de factuur vermeld zijn, dan is de paklijst niet

Documenten en spoor & binnenvaart

tekst met de afgesproken wijzigingen gebruikt

noodzakelijk.

www.evofenedex.nl/opleidingen/ exportdocumenten

dan verkoop aan een klant in bijvoorbeeld

30

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Dat leveringsvoorwaarden complex zijn en aan alles raken, wordt zeker duidelijk bij het leveren aan de VS. Hans van Velzen bespreekt een drietal casussen.

Hans van Velzen

Incoterms®

‘Hé, ik heb een Amerikaans bedrijf!’

Zoals gebruikelijk in het internationale zakenverkeer, wordt ook bij leveringen aan Amerikaanse klanten meestal een Incoterms®-regel afgesproken. Daarbij duiken in de praktijk zo nu en dan onvermoede complicaties op. Bijvoorbeeld dat het magazijn dat een exporteur in de VS heeft gehuurd om daar vanuit de lokale markt te bevoorraden

Hans van Velzen is legal counsel bij Van Velzen CS.

als een Amerikaans filiaal wordt gezien.

Om te illustreren wat het effect kan zijn van de

begeeft zich daarmee in het Amerikaanse

keuze voor een bepaalde Incoterms®-regel,

economische en rechtsverkeer. Dit zal moge-

eerst een drietal voorbeelden.

lijk niet altijd zijn gewenst.

Casus 1

Casus 3

Een Nederlandse exporteur van verbruiks-

Een onderneming in Nederland besluit van-

goederen levert FCA aan een klant in de VS.

wege de hoge transportkosten per uitgelever-

De Amerikaanse klant is verantwoordelijk voor

de order alsmede omwille van de lange lever-

transport naar en invoer in de VS. De Nederlandse exporteur heeft zo geen omkijken naar Nederlandse export- en Amerikaanse importperikelen. Omdat het hier om een product gaat, hoeft de Amerikaanse klant geen inhouding op het factuurbedrag toe te passen (zie het kopje ’W-8BEN’ verderop). In deze reguliere situatie is er geen probleem.

Let op met levering vanuit een lokaal magazijn.

tijd, om in de VS voorraad te gaan aanhouden en op afroep uit die voorraad te gaan leveren.

Het bedrijf huurt magazijnruimte in de VS en transporteert zijn voorraad in bulk; voorraad wordt ingevoerd, ingeklaard en gereedgehouden voor levering. Uiteraard wordt door het Nederlandse bedrijf DDP geleverd, de onderneming is namelijk tevens ‘bestemmeling’ (de partij voor wie de zending bedoeld is) van het

Casus 2

transport en blijft eigenaar van de goederen.

Een Nederlands bedrijf levert op zeer reguliere

Orders worden onveranderd geplaatst door

basis DDP aan een klant in de VS. De Neder-

de Amerikaanse klant bij de Nederlandse BV.

landse BV is verantwoordelijk voor transport

In dit geval blijkt iets ogenschijnlijk eenvoudigs

naar en invoer in de VS. Het bedrijf is importer

vrij gecompliceerd. Hier wordt onbedoeld de

of record voor de geïmporteerde goederen en

volgende internationale zowel als nationale globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

31

verhouding gecreëerd: De Amerikaanse klant

merkt als een branche office. Een dergelijk of-

van het Nederlandse bedrijf in de VS ont-

plaatst haar bestelling bij de Nederlandse BV.

fice dient in de betreffende Amerikaanse staat

staan, met bijbehorende Vpb-plicht in de VS.

Deze stuurt de factuur aan de Amerikaanse

van vestiging te zijn geregistreerd en dient een

Magazijn in de VS = onderneming in de VS

klant op basis van een Nederlandse levering.

zogenoemde authorization to transact busi-

In het algemeen (er zijn uitzonderingen, maar

FCA is in dit geval niet mogelijk, immers, de

ness te verkrijgen om de activiteiten uit te voe-

dat gaat gezien de strekking van deze publicatie te ver) kan worden ge-

goederen zijn al ingeklaard en fysiek in de VS aanwezig. Uitlevering vindt plaats vanuit het magazijn in de VS als een nationale levering (let op de UCC shipping terms in plaats van Incoterms®, zie ook kader).

Het Nederlandse bedrijf wil niet alleen de kosten van transport van Nederland naar de VS

“ De afgesproken Incoterms®-regel speelt ook een rol bij sanctieregelgeving.”

steld, dat het aanhouden van voorraad in de VS leidt tot het aanvragen en verkrijgen van een authorization to transact business, wat resulteert in een Amerikaanse onderneming.

Dergelijke ondernemingen zijn

door factureren, maar ook van de nationale doorlevering vanuit het Amerikaanse magazijn

ren. Non-compliance kan zwaar worden ge-

onder meer onderworpen aan Amerikaanse

naar de locatie van de klant en de kosten van

sanctioneerd. Het aanhouden van voorraad in

civiele en fiscale regels. Ze krijgen onder meer

inklaring/invoerrechten.

een magazijn in de VS vereist vrijwel altijd een

te maken met transfer pricing en Amerikaanse

Dat zou enkel kunnen als de ‘FCA-prijs’ wordt

dergelijke authorization.

Vpb, maar ook met sales en use tax.

opgehoogd naar een ‘DDP-prijs’. De Neder-

Normaal gesproken zijn Nederlandse, buiten

landse onderneming factureert dan een

de VS gevestigde bedrijven in Nederland ven-

W-8BEN

DDP-totaalprijs, maar levert op order als FCA,

nootschapsbelastingplichtig (Vpb), maar niet

Inzake betalingen die de VS uitgaan, geldt

opgehoogd met internationale en nationale

ook nog in de VS. Toch kan er in de VS een

een aanvullende regeling vanuit de IRS (Ame-

transportkosten

Vpb-plicht ontstaan, bijvoorbeeld als de Ne-

rikaanse belastingdienst), op federaal niveau.

derlandse BV uit de derde casus wordt ge-

Als een partij in de VS aan een buiten de VS

alsmede

inklaring/invoer-

rechten.

acht inkomsten te hebben die effectively con-

gevestigde partij betaalt voor in de VS gele-

Nationale levering

nected zijn met de VS. Bijvoorbeeld in geval

verde diensten, dan dient daarover dertig pro-

We duiken wat dieper in de derde casus. Uit-

van een langdurig contract (denk aan de huur

cent te worden ingehouden (withholding) en

levering door het Nederlandse bedrijf vanuit

van magazijnruimte) met een partij in de VS,

afgedragen aan de Amerikaanse IRS. Door

eerder in de VS ingevoerde voorraad betekent

waarbij op een vaste locatie in de VS activitei-

toepassing van deze inhouding kan een con-

een nationale (VS) levering. Dit kan civielrech-

ten plaatsvinden.

flict ontstaan met de getekende purchase or-

telijke gevolgen hebben. Als de operatie in de

Indien een authorization to transact business

der en verkoopvoorwaarden; immers, het be-

VS – het aanhouden van een voorraad in een

zou moeten zijn verkregen, kan worden aan-

drijf in Nederland ontvangt niet de afgesproken

Amerikaans magazijn en het uitleveren op af-

genomen, dat de Nederlandse BV een onder-

betalingen, terwijl de partij in de VS die for-

roep – wordt gezien als een filiaal in de civiel-

neming in de VS drijft. In zo’n geval kan een

meel gezien wel heeft gedaan. Steeds vaker

rechtelijke zin, kan de operatie worden aange-

vaste inrichting of permanent establishment

komt het voor dat Amerikaanse partijen, alvo-

Incoterms® of UCC? De ICC Incoterms® 2010, zoals die in Europa worden gehanteerd, bevatten vervoersvoorwaarden die ook in de VS en Canada worden gebruikt, echter in de VS op basis van de Uniform Commercial Code (‘UCC’), met een andere invulling. Als gebruik van Incoterms is voorzien, vermeldt dit dan expliciet om verwarring met toepasselijkheid van UCC-regels te vermijden. In het geval van bijvoorbeeld FOB: ‘FOB [plaats], The Netherlands; FOB as meant in Incoterms 2010’.

32

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

rens een betaling aan een buiten de VS gevestigde partij wordt gedaan, withholding voorschrijven, ook als het om producten gaat.

Belangrijk is om aan de Amerikaanse klant duidelijk te maken dat de dertig procent withholding niet van toepassing is op leveringen van producten. Mocht de klant in de VS zich alsnog op het standpunt stellen dat dertig procent zal worden ingehouden en aan IRS zal worden afgedragen, dan kan een beroep worden gedaan op de W-8BEN-faciliteit, bedoeld om Amerikaanse withholding te voorkomen. Na overleggen van het gelijknamige formulier kan honderd procent van het factuurbedrag worden betaald aan de Nederlandse toeleverancier.

Embargoleveringen en sancties De afgesproken Incoterms®-regel speelt ook een rol als het gaat om embargoleveringen en sanctieregelgeving. Zeker in het kader van recente sanctieregelgeving vanuit de EU, VS en Verenigde Naties, is het zaak om kennis te hebben van de uiteindelijke plaats van levering en gebruik van goederen en diensten. Is dat laatste belangrijk? Ja, zeker als er serviceen garantieverplichtingen gelden.

Het ‘shippen’ van product X naar land Y, waarbij doorlevering plaatsvindt naar embargoland Z kan nog buiten het gezichtsveld van een toeleverancier vallen. Echter, het shippen van reserveonderdelen naar een land of partij onder embargo is niet aan de orde. Als contractueel is bepaald dat dit wel zou moeten, ontstaat een probleem. Er mag niet worden geleverd. Sterker nog, in sommige gevallen kan niet worden geleverd, omdat een rechtshandeling met een partij onder embargo als niet bestaand wordt aangemerkt. Dat impliceert ook dat service- en garantieverplichtingen onder een ‘embargo contract’ als niet bestaand zouden worden aangemerkt (tenzij bijvoorbeeld het contract was gesloten voorafgaand aan de inwerkingtreding van de betreffende sanctie). Mede om bovenstaande redenen wordt aangeraden om FCA en niet EXW te leveren.

Om praktische en juridische verwikkelingen te vermijden, is het raadzaam om contractuele bepalingen over het bestaan en de afdwingbaarheid van embargomaatregelen in een leveringscontract op te nemen. globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

33

Wat is de beste Incoterms®-regel? Dit is bij ‘normale’ leveringen al een lastige vraag, maar bij dropshipments helemaal. Globe Magazine geeft uitleg.

Ivo Veraart

Overwegingen voor de beste afspraak

Dropshipments ® en Incoterms Tijdens adviestrajecten en trainingen blijkt dat bedrijven veel moeite hebben met het bepalen van de juiste Incoterms®-regel. Helemaal lastig wordt het als bedrijven te maken krijgen met dropshipments.

Bij een dropshipment (ook bekend als direct shipment) worden

Stel nu dat B met C heeft afgesproken dat hij de goederen zal

goederen bijvoorbeeld ingekocht in Azië en rechtstreeks gele-

afleveren in de loshaven in Saoedi-Arabië. In de praktijk wordt

verd aan een eindklant in Australië of het Midden-Oosten. Een

dan zeer vaak verkocht op basis van een C- of een D-regel. On-

dergelijke constructie, die voor veel bedrijven inmiddels dage-

der welke afspraken moet B dan bij A gaan inkopen? Is het ver-

lijkse praktijk is, roept vragen op over de inrichting van het in-

standig om het inkoopcontract te spiegelen aan de overeenge-

koopcontract en de beste Incoterms®-regel. De afwegingen die

komen Incoterms®-regel in het verkoopcontract (zie schema 2)?

hierbij spelen komen aan bod in onderstaand voorbeeld.

Schema 2 Drie continenten

B (NL)

port logistics en de poster Exportdocumenten.

klant C in Saoedi-Arabië). B stuurt de inkooporder door naar boeken Havenlogistiek en International trade and

Ivo Veraart is zelfstandig adviseur en auteur van de

Een Nederlandse partij B ontvangt een bestelling van een eindleverancier A in Vietnam (zie schema 1). Deze levert het product vervolgens rechtstreeks aan de eindklant C. De factuur van A gaat naar B. De factuur van B gaat naar eindklant C. De goederen eerst naar Nederland laten komen, zou wellicht overzichtelijker zijn, maar door te werken met een dropship-

A (VN)

ment kan de Nederlandse partij de levertijd verkorten en be-

co

®

s

CI

?

P

GOEDEREN

Je

dd

ah

C (SA)

sparen op voorraad- en transportkosten.

Financieel Bij het nadenken over de beste regel spelen verschillende over-

Schema 1

wegingen mee. De eerste is een financiële. Is de betalingscon-

B (NL) GO

A (VN)

34

In

m ter

ED

E

ditie tussen B en C een Letter of Credit (L/C)? Dan zal de Bill of Lading (B/L) onderdeel zijn van de set onder het L/C in te leve-

N RE

ren documenten en is het dus zaak om grip op de ontvangst én opmaak van dit document te houden. Dit kan door ‘FCA laadhaven’ of (desnoods) ‘FOB Laadhaven’ af te spreken. B is dan

GOEDEREN dropshipment

C (SA)

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

de contractuele wederpartij van de carrier en houdt daarmee recht op ontvangst én grip op de opmaak van het document dat betalingszekerheid geeft onder het L/C.

Het is bij een dropshipment onverstandig om de inkoopvoorwaarden te spiegelen aan de verkoopvoorwaarden.

Logistiek

Andere factoren

Een tweede overweging is een logistieke: is leverancier A in

Er spelen nog andere factoren een rol bij het bepalen van de

staat om het transport op tijd, kwalitatief goed én tegen een

beste regel, zoals de aard van de goederen (kapitaalgoederen,

optimale prijs te organiseren? Als er twijfel is of leverancier A de

IMO) en zendingsgrootte (full container load of LCL). Het is be-

goederen conform de door B en de eindklant gewenste plan-

langrijk dat alle factoren worden meegenomen in de besluitvor-

ning op de afgesproken plaats van bestemming kan krijgen, en

ming en dat de tijd wordt genomen voor het bepalen van een

het niet duidelijk is of de goederen op de juiste manier en tegen

goede Incoterms®-strategie aan zowel de verkoop- als de inkoopkant. Uiteraard is ook een goede samenwerking met een

Mag de eindklant wel weten wie de eigenlijke leverancier is?

ter zake kundige expediteur of logistiek dienstverlener van essentieel belang.

Conclusie Hopelijk is duidelijk geworden dat het zomaar ‘spiegelen’ van de Incoterms®-regel grote risico’s met zich meebrengt. De ideale regel bestaat niet; diverse overwegingen spelen een rol. Door

de juiste kosten gestuwd, vervoerd (en verzekerd) zullen wor-

bewustwording, het vergroten van kennis en aandacht te heb-

den tot aan de loshaven, dan is het wellicht goed om hierop te

ben voor dit onderwerp kunnen grote logistieke, commerciële

anticiperen door middel van een andere Incoterms®-regel. Op

en financiële risico’s worden voorkomen.

FCA of FOB Port of Loading condities inkopen betekent dat B grip houdt op de logistieke kosten en organisatie.

Commercieel Ten derde speelt er nog een commerciële overweging mee. Mogelijk heeft B er belang bij dat eindklant C niet te weten komt

Incoterms®-opleidingen

wie de leverancier is; C zou anders voortaan direct bij A kunnen

evofenedex biedt gedurende het jaar op verschillende loca-

bestellen. Ook hier is een andere F-regel een optie. Het afscher-

ties Incoterms®-trainingen. Kijk voor meer informatie op:

men van de leverancier is ook mogelijk door middel van een

https://www.evofenedex.nl/opleidingen/export-

‘documentenruil’, zie hiervoor het artikel ‘Grip op uw naam’ in

binnendienst/incoterms

Globe Magazine, januari 2016. globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

35

Q&A

Export matters Voor- en nadelen bij DATlevering Q

“Het valt ons op dat onze klanten vaak eisen dat we

punt zo goed mogelijk te specificeren. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken met zowel de klant als jullie vervoerder om de duur van opslag in de terminal zoveel mogelijk te beperken.”

onder de Incoterms -conditie ‘DAT - plaats van be®

stemming’ leveren. Onze vervoerders bieden liever geen DAT-tarief aan, met name voor Afrika en het Midden-Oosten. Onze vraag is dan wat de voordelen van DAT-levering zijn voor ons als verkoper? Ik meen dat er enkel nadelen zijn, zoals kosten in de aankomsthaven.”

A

Aluminiumimport uit China Q

“Wij willen aluminiumproducten importeren uit China. Krijgen we, gezien de recente Amerikaanse

“Deze Incoterms-conditie is niet per definitie een ‘slech-

importbeperking op aluminium uit China, ook in de EU

te’ Incoterms. Aan elke Incoterms-conditie zitten voor-

met beperkende maatregelen te maken?”

en nadelen, wat de keuze lastig maakt. In een verkoopovereenkomst dien je een bewuste keuze te maken over de risico’s die je wilt en kunt lopen. De beste Incoterms is de conditie die de

A

Q 36

A

“Ja, gezien de recente ontwikkelingen in de invoer van aluminiumproducten, de huidige overcapaciteit, de hui-

afspraken tussen verkoper en koper het beste vertegenwoor-

dige kwetsbare situatie van de bedrijfstak van de Unie en de

digt.

mogelijke verlegging van het handelsverkeer als gevolg van de

Bij Delivered At Terminal (DAT) is het moment van overgang

Amerikaanse maatregelen, dreigt er in de nabije toekomst scha-

van risico’s en kosten wanneer de goederen aankomen

de voor de producenten in de Unie te ontstaan.

op een overeengekomen (douane)terminal in het land van

Om die redenen zijn op basis van EU Verordening 2018/640

bestemming en ter beschikking staan van de koper. Voordeel

aluminium producten met HS-code 7601, 7604 t/m 7609 en

is dat de bestemmingsterminal door de verkoper wordt

761699 aan voorafgaand Unietoezicht onderworpen. Voor de

benoemd/geboekt en daarmee blijven de goederen dus onder

invoer van aluminiumproducten met de genoemde HS-codes

controle van de verkoper tot de koper deze komt afhalen.

kun je via de Centrale Dienst In- en Uitvoer een toezichtdocu-

Dit betekent wel dat de verkoper naast de vrachtkosten

ment Aluminiumproducten aanvragen als je de bij de aanvraag

ook alle kosten (lossingskosten, terminal handling charges)

behorende handelsdocumenten beschikbaar hebt. Binnen vijf

draagt tot deze plaats van levering. Vaak heb je als verkoper

werkdagen na binnenkomst van de aanvraag wordt het toe-

minder inzicht in de kosten voor de afhandeling op de

zichtdocument afgeven en deze heeft vanaf de datum van afgif-

eindbestemming en daarom is het aan te raden om dit

te een geldigheidsduur van vier maanden en één dag.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

maak kennis met:

Anneke Huybens Ledenadviseur Internationaal Ondernemen Het toezichtdocument moet aangevraagd zijn voordat er aan-

Samen met mijn collega’s beantwoord ik jaarlijks meer dan dui-

gifte ten invoer wordt gedaan, zonder toezichtdocument loopt

zend vragen op het gebied van internationaal ondernemen.

de aangifte namelijk vast.

Of het nu gaat om de juiste keuze en het gebruik van Incoterms,

Een afgeven toezichtdocument kan eenmalig worden verlengd

de invoerbepalingen in een nieuwe exportmarkt, douanezaken,

met dezelfde termijn, als deze niet volledig is gebruikt.”

documentenstromen of een goederencode: ik help graag.

Uit de vele vragen die wij krijgen, blijkt meer en meer de behoefte om met collega’s best practices te delen over het optimaliseren van interne im- en exportprocessen. Zeker als het gaat om actuele

Oorsprongsdocumenten voor Caribisch Nederland Q

thema’s als de brexit, exportcontrole en sancties.

Door het uitgebreide ledennetwerk van evofenedex kunnen wij je snel in contact brengen met de juiste contactpersoon bij een

“Ik lees op de website van de Belastingdienst voor

collega-exporteur of met een specialist uit ons netwerk.

het Caribisch Nederland dat de eilanden een zelf-

Kortom, wil je advies, ondervind je knelpunten of zoek je een

standige douanewetgeving hebben en de invoerbelasting

klankbord op het gebied van jouw internationale activiteiten, laat

nihil is (0%). Ook staat er dat de eilanden bij de Landen en

het ons weten!

Gebieden Overzee (LGO) horen en dus vallen onder een preferentieel akkoord met de EU. Moeten we dan bij export naar een van de eilanden een oorsprongsdocument meeleveren?

En zo ja, welke dan? Moet het een EUR.1-certificaat zijn of

Heb jij ook een exportvraag?

is een Certificaat van Oorsprong voldoende?”

Als lid van evofenedex kun je kosteloos je vragen neerleggen bij onze ledenadviseurs.

A

“De eilanden vallen inderdaad onder de LGO en het Alge-

Zij zijn thuis in allerlei onderwerpen zoals Incoterms,

meen Preferentieel Systeem, alleen is dit een eenzijdige

brexit, btw of marktentree en helpen je graag verder!

overeenkomst die alleen voor invoer in de EU geldt.

Met andere woorden, wanneer goederen uit deze eilanden aan

Contactinformatie

de oorsprongsregels van de LGO of het APS voldoen, dan kan

evofenedex

er aldaar een EUR.1-certificaat of een Form A worden aange-

+31 (0)79 346 73 46

vraagd om in Nederland tegen een verlaagd of vrijgesteld invoer-

ledenservice-io@evofenedex.nl

tarief in te voeren. Bij export naar de eilanden geldt dit dus niet.” globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

37

agenda September di 10

wo 11

di 17

Junior Broker Course Engelstalige opleiding • Veenendaal

Export van A t/m Z Cursus • Venlo

Btw bij meerdere entiteiten in de EU

vr 27

Export for decisionmakers Cursus • Utrecht

Masterclass • Zoetermeer

Oktober do 19

do 19

wo 25

do 26

Bill of Lading Workshop • Utrecht

di 01

Letters of Credit – in English

di 01

Incoterms® – in English

Workshop in English • Utrecht

Sales contract en Incoterms® Workshop • Zoetermeer

Workshop • Utrecht

Douaneprocedures in de praktijk Avondopleiding • Eindhoven

CvO, EUR.1 en factuurverklaringen Workshop • Zwolle Het opstellen van een Certificaat van Oorsprong gaat

wo 02

Manager Export Binnendienst

di 08

ATA-carnet

di 09

De internationale handel en zeevracht

do 10

Elektronische douaneaangifte

Opleiding • Utrecht

Workshop • Eindhoven

vaak gepaard met een hoop ingewikkelde regelgeving. Leer in een middag efficiënt met de materie om te gaan.

vr 27

Documenten bij export Cursus • Zwolle Tijdens deze driedaagse cursus leren onze experts je alles over exportdocumenten. Vanzelfsprekend ook met praktische tips over het gebruik en invullen ervan.

38

Workshop • Utrecht

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Workshop • Eindhoven

Evenementen Do 3 oktober

do 10

Trade Compliance Congres & Nationaal Douane Congres

Het effectief selecteren en managen van buitenlandse zakenpartner

8 / 9 / 15 / 17 oktober

Ontbijtsessie nieuw Europees btw-stelsel

Workshop • Apeldoorn De buitenlandse zakenpartner maakt of breekt je ex-

Do 10 oktober

portsucces. Leer van experts en collega-exportma-

Symposium VS en Canada

nagers om meer uit je samenwerking te halen.

Wo 6 november

Nationaal Export Event

do 10

Optimalisatie van het exportproces

Do 7 november

Masterclass • Utrecht

Dag van de Declarant www.evofenedex.nl/evenementen

do 17

Export van A t/m Z Cursus • Zwolle

Leerlijn douane-opleidingen Met de juiste kennis van douanezaken kun je grenzeloos ondernemen én bovendien veel kosten besparen. De

do 24

Documenten bij export

meest complete informatie krijg je bij de douane-opleidin-

Cursus • Eindhoven

gen van evofenedex. Wij bieden als enige opleider een complete leerlijn van assistent-declarant tot manager customs and trade affairs. In het najaar gaan alle opleidin-

di 29

gen weer van start:

Export van A t/m Z Cursus • Eindhoven

Basisopleiding declarant

Nieuw in het exportteam? Deze cursus is voor dui-

Dag-, avond- en online opleidingen

zenden medewerkers de basis geweest voor een

Vakopleidingdeclarant

succesvolle exportcarrière. Ervaren exporteurs ne-

Dag-, avond- en online opleidingen

men je mee in het exportproces van A t/m Z. Aan de

Coördinator Customs & Trade Affairs

hand van sprekende praktijkcases raak je in korte tijd

Avondopleiding

bekend met alles aspecten van export.

Managers Customs & Trade Affairs Avondopleiding www.evofenedex.nl/opleidingen/douane

di 29

Indeling douanetarief Workshop • Utrecht

i do 31

Oorsprong Masterclass • Utrecht

Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of +31 (0)79 346 69 90.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

39

expats

Nathalie van Herk

Standplaats

Dubai Hoe is het om in het buitenland te wonen en te werken? Globe magazine vroeg het Cees Hack, die in Dubai werkzaam is als regional managing director voor AB Mauri, gespecialiseerd in bakkerij-ingrediënten en oplossingen.

Waarom Dubai?

van elk detail op de hoogte zijn, maar dat de

“Na tien jaar als managing director voor Son-

uitvoering gedelegeerd wordt. De eigenaar is

neveld/Orkla te hebben gewerkt, vond ik het

wel verantwoordelijk voor de regie en de uit-

tijd om uit mijn comfortzone te stappen. Mijn

eindelijke deal.”

oudste twee dochters stonden al op eigen benen, maar het leken mijn vrouw en mij een

Wat mis je aan Nederland?

enorme verrijking voor onze jongste kinderen

“We keren regelmatig terug naar Nederland

om eens buiten Nederland gewoond te heb-

om onze dochters, mijn ouders, familie en

ben. Eind 2014 zijn we vertrokken naar het

goede vrienden te bezoeken. Ik was een fana-

Midden-Oosten. Dit is het vijfde jaar dat we in

tieke schaatser en schaatsen mis ik zeker in

Dubai wonen en werken. We hebben geen

Dubai. Ook mis ik het maken van boswande-

dag spijt gehad van onze keuze.”

lingen. Wel valt het iedere keer dat we in NeDubai

derland zijn op dat alles wel heel goed georWat valt jou op aan het zakendoen in

ganiseerd is, misschien wel een beetje te

Dubai?

georganiseerd. Maar het systeem werkt.”

“Zakelijke deals draaien hier om vertrouwen.

Dat moet je eerst verdienen. Het kan voorko-

Wat is je favoriete plek in Dubai?

men dat tijdens een eerste kennismaking niet

“Het is heerlijk om in het weekend een uurtje

over zaken gesproken wordt en alleen wordt

naar het strand te gaan, vooral omdat mijn

gekeken of iemand te vertrouwen is. Frequen-

favoriete strand Kite Beach zich op 12 minu-

te managementswisselingen worden niet ge-

ten van ons huis bevindt. Ook blijft het leuk

waardeerd, omdat er dan opnieuw moet wor-

om de bekende toeristische trekpleisters te

den geïnvesteerd in het vertrouwen van de

bezoeken. Daarnaast gaan we regelmatig

Cees Hack

nieuwe relatie.

naar Ras Al Khaimah, één van de andere Emi-

Organisatie: AB Mauri

Relaties worden pas echt gewaardeerd wan-

raten, waar je de langste zipline ter wereld en

Functie: regional managing director

neer je er voor de klant bent als die je nodig

het Jebel Jais-gebergte hebt. Echt fantas-

Standplaats: Dubai, Verenigde Arabi-

heeft. Kenmerkend is dat de eigenaren van de

tisch.”

sche Emiraten

bedrijven waar we mee samenwerken vaak

40

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

Website: www.abmauri.com

column

Paul Schnabel

Allemaal aan het werk?

Nooit eerder waren er in Nederland zoveel

VUT-regelingen zijn inmiddels afgeschaft en

mensen aan het werk als nu. Het zijn er bijna

de echte pensioenleeftijd is alweer gestegen

9 miljoen en dat is een half miljoen meer dan

tot bijna 65 jaar. Voor mensen met zware be-

tien jaar geleden; het vorige hoogtepunt, vlak

roepen is dat nu al vaak een probleem, maar

voor de crisis toesloeg. Twee op de drie Ne-

later met pensioen helpt wel om de pensioe-

derlanders tussen de 15 en 75 jaar is nu aan

nen betaalbaar te houden en de krapte op de

het werk. Dat zijn Scandinavische en dus

huidige arbeidsmarkt niet al te knellend te

hoge cijfers, al worden die weer wat minder

maken. Er zijn nu bijna net zo veel vacatures

hoog als al het werk in fulltime banen wordt omgerekend. Driekwart van de vrouwen en een kwart van de mannen in Nederland werkt parttime. Werken in deeltijd is nergens zo populair als hier, maar gebeurt ook in de landen om ons heen steeds meer. Het is zelfs

“ Er zijn nu bijna net zo veel vacatures als werklozen”

als werklozen, maar uiteraard sluit het aanbod hier totaal niet aan op de vraag van werkgevers. Overigens is maar één procent van de beroepsbevolking nog aan het werk boven het 70ste jaar. Ook tussen 65 en 70 jaar is niet meer dan 20 procent nog aan het

zo dat in landen waar parttime werk onge-

werk, maar dat aandeel groeit snel. Ook in

bruikelijk is, zoals in de Verenigde Staten of

dat opzicht worden we eerder Scandinavisch

Zuid-Europa, de arbeidsparticipatie duidelijk

dan Frans of Italiaans.

lager ligt. Het bijzondere van Nederland is

Terwijl de oprekking van de omvang van de

dan weer dat wij heel lang hekkensluiter wa-

beroepsbevolking tot 75 jaar wat erg optimis-

ren in de arbeidsparticipatie van gehuwde

tisch lijkt, is het tegelijkertijd wat vreemd dat

vrouwen. In 1960 werkte van hen maar drie

de ondergrens bij 15 jaar blijft liggen. De leer-

procent, volgens de statistieken meestal

plicht is inmiddels immers feitelijk verhoogd

‘meewerkend in het bedrijf van de man’. Dat

tot 18 jaar. Veel scholieren en studenten heb-

kon ook bijna niet anders, want een werken-

ben wel een baantje, maar horen nog niet tot

de vrouw verloor toen nog haar baan als ze

de beroepsbevolking. In 1960 was het nog

trouwde. Nu werkt meer dan zestig procent

gewoon om met 15 jaar te gaan werken. De

van de gehuwde vrouwen.

helft van de beroepsbevolking had toen niet

Meer vrouwen zijn aan het werk en meer ou-

veel meer dan lagere school en maar 3,5

deren blijven aan het werk. Tot voor kort leg-

procent een hogere opleiding. Dat is nu eer-

de het Centraal Bureau voor de Statistiek de

der 35 procent en het eind is nog niet in zicht.

leeftijdsgrens voor de beroepsbevolking nog

Senator, hoogleraar en voormalig

Veel langer naar school, heel veel meer man-

bij 65 jaar. Dat was zelfs rijkelijk optimistisch,

SCP-directeur Paul Schnabel

nen en vrouwen veel langer aan het werk.

want de meeste mensen waren kort na hun

observeert de Nederlandse

Dat heeft in 1960 echt niemand voorspeld.

61ste jaar al met pensioen gegaan. De

handelsinspanningen. globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

41

komend nummer In het komende nummer van Globe Magazine voor internationaal ondernemen kun je lezen over onder meer de volgende onderwerpen:

Btw-nultarief en scheepvaart

Incoterms 2020

Exportmanagement in turbulente tijden

Douanequiz Dit zijn de antwoorden van de Douanequiz op pagina 25.

➊b ➋ a ➌ d ➍c

➎ a ➏ c ➐ c ➑ a

evofenedex is dé vereniging voor bedrij-

Postadres

ven met een logistiek of internationaal

Postbus 350

belang. Via evofenedex nemen zij hinder-

2700 AJ Zoetermeer

nissen in de logistiek en internationaal

Contact Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl

ondernemen weg en voegen zij kansen

Bezoekadres

toe. Regionaal, nationaal en internatio-

Signaalrood 60

Opleidingen en trainingen

naal. Van een veiliger en efficiënter ma-

2718 SG Zoetermeer

opleidingen-io@evofenedex.nl

gazijn, slimmer vervoer, goede opslag

T +31 (0)79 346 73 46

+31 (0)79 346 69 90

van gevaarlijke stoffen tot meer export.

Bedrijfsjuristen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.

42

globe magazine voor internationaal ondernemen | juli - augustus 2019

bedrijfsjuristen@evofenedex.nl

e75,Vroegboekkorting tot 1 sept. ‘19

donderdag 3 oktober 2019 | wtc rotterdam

Op 3 oktober organiseren wij alweer de 2e editie van het Trade Compliance Congres Met het thema ‘Snijvlak tussen commercie en compliance’ bieden we u, net als vorig jaar, een ruim programma met onderwerpen in relatie tot international trade en compliance. In het programma komen onder andere IT, privacywetgeving en product- en voedselveiligheid aan de orde. U kunt sessies volgen die betrekking hebben op theoretische en juridische aspecten. Ook zijn er diverse sessies die dieper ingaan op de gevolgen voor de praktijk en commerciële uitdagingen voor het bedrijfsleven. Dit congres loopt tegelijk met ons Nationaal Douanecongres en is vooral bedoeld voor deelnemers die minder met douanematerie in aanraking komen. Als deelnemer van het Trade Compliance Congres kunt u ook kiezen uit themasessies van het Nationaal Douanecongres. Volop keuze dus. Graag tot ziens op 3 oktober 2019!

Nieuwsgierig? Houd de website in de gaten! www.tradecompliancecongres.nl

Vertrouwen verzekerd.

Waar gehandeld wordt is Atradius.

Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd.

Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend.

Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen.

Grijp uw kans en ontdek meer.

Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl

Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie