globe magazine juni 2019

magazine voor internationaal ondernemen

Wuppermann p.10

“ Meer dan de helft gaat naar Duitsland en Oostenrijk.� nr 443 juni 2019

14 Per trein naar China Chinees binnenland in opkomst dankzij Nieuwe Zijderoute.

20 Bespaar dankzij douaneplanning Goede planning voorkomt onnodig betalen van invoerrechten.

34 Schenken voor de schatkist Waar gaat al die accijns op bier toch naar toe?

advertorial

Unitas Software BV gaat onderdeel uitmaken van Stream Software NV Stream Software uit België is per 1 april 2019 de nieuwe eigenaar van Unitas Software. Vanwege de aanstaande pensionering van de DGA van Unitas Software was Unitas Software op zoek naar een partner om de continuïteit en kwaliteit van het bedrijf voort te zetten. Met Stream Software heeft zij deze waarborg zeker gevonden.

Vanaf 1999 biedt Unitas Software softwareoplossingen voor elektronische douaneaangiften en gegevensbeheer voor lucht- en zeevracht. Haar portfolio aan softwareoplossingen zoals Sherpa, AirWaybillManager en Book iT, blijft Unitas Software voeren, maar zij kan ook gaan putten uit de extra mogelijkheden die Stream Software biedt. Door deel uit te gaan maken van Stream Software vergroot zij haar bereik in de markt.

Stream Software levert kwaliteitssoftware en diensten voor de logistieke- en douanesector met de nadruk op verbetering van operationele en financiële efficiëntie van de bedrijfsprocessen.

Stream Software is opgericht in 1997 met als doel het ontwikkelen van hightech softwareoplossingen voor de logistieke sector. Door het streven naar kwaliteit in de aangeboden oplossingen en een intense samenwerking met de klanten heeft Stream Software het aanbod steeds kunnen uitbreiden.

Stream Software specialiseert zich op twee vlakken, namelijk douane gerelateerde systemen en logistiek georiënteerde systemen. In douane variëren de producten van Stream Software van eenvoudige douanedeclaratiesystemen tot complexe internationale douanevoorraad administraties, al dan niet gecombineerd met actieve of passieve veredelingssystemen en andere commerciële douanesystemen. Logistiek georiënteerd variëren de producten van eenvoudige dossiers voor de opvolging van zendingen tot volledige ERP systemen voor douaneagenten en expeditiebedrijven. Voor douane is Stream Software in België ondertussen uitgegroeid tot marktleider. De Benelux is het uitgekozen en strategisch actieterrein.

Unitas Software blijft gevestigd in Capelle aan den IJssel.

De huidige general manager van Unitas Software, Jean Paul van Vliet, en de overige medewerkers van Unitas Software blijven, zoals u gewend bent, de producten en diensten van Unitas Software aanbieden en ondersteunen met de kwaliteit en servicegerichtheid die u van hen gewend bent.

magazine voor internationaal ondernemen

Op de cover Colofon

Globe Magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, Globe Magazine verschijnt 11x per jaar.

Rachèl van Nieuwenhuijze Salesmanager Wuppermann

Hoofd- en eindredactie Elmar Otten Redactie Esther Riphagen, Job Halkes, Karin Mollema, Nathalie van Herk.

Redactieraad Dorine Noordam, Linda Koot, Marianne Elissen, Rob Zomer, Willemijn Gwanmesia.

Aan dit nummer werkten mee Alice Boonstoppel, Anne te Velde, Anneke Huybens, Dirk Verlee, Ed Coenen, Godfried Smit, Koen Sizoo, Malou Brantjes, Paul van Vliet, Peter Teunisse, Raoul Leering, Ridvan Taci, Samantha ZwartSpeelman, Sander Janssen, Willemijn Gwanmesia, Yoan Chung Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman Vormgeving/prepress De Communicatie Kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam Globe Magazine wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl

Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon +31 (0)79 3467 346 e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding.

Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies.

ISSN 2352-5843

“ Het leuke van deze markt is dat de prijzen van staal en zink net zo kunnen fluctueren als ik gewend was uit de energiemarkt.”

Lees het interview op pagina 10.

Foto: Erik Borst

Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

3

e75,Vroegboekkorting tot 1 sept. ‘19

donderdag 3 oktober 2019 | wtc rotterdam

Op 3 oktober organiseren wij alweer de 2e editie van het Trade Compliance Congres Met het thema ‘Snijvlak tussen commercie en compliance’ bieden we u, net als vorig jaar, een ruim programma met onderwerpen in relatie tot international trade en compliance. In het programma komen onder andere IT, privacywetgeving en product- en voedselveiligheid aan de orde. U kunt sessies volgen die betrekking hebben op theoretische en juridische aspecten. Ook zijn er diverse sessies die dieper ingaan op de gevolgen voor de praktijk en commerciële uitdagingen voor het bedrijfsleven. Dit congres loopt tegelijk met ons Nationaal Douanecongres en is vooral bedoeld voor deelnemers die minder met douanematerie in aanraking komen. Als deelnemer van het Trade Compliance Congres kunt u ook kiezen uit themasessies van het Nationaal Douanecongres. Volop keuze dus. Graag tot ziens op 3 oktober 2019!

Nieuwsgierig? Houd de website in de gaten! www.tradecompliancecongres.nl

voorwoord

Onderschatting of Overschatting?

Aan de vooravond van de Europese Verkiezin-

Het lopende en helaas steeds verder escaleren-

gen is het hopelijk vanzelfsprekend om nog een

de handelsconflict tussen vooral de VS en Chi-

keer het belang van Europa voor Nederland en

na met alle tarieven is dan ook bij uitstek een

het exporterende bedrijfsleven te benadrukken.

onderwerp waar deze onderschatting en over-

De interne markt met bijna 500 miljoen mensen

schatting samen komen. Het multilaterale han-

is niet alleen een enorme afzetmarkt waar nog

delssysteem zoals vastgelegd in de WTO, is in

steeds 2/3 van onze export heen gaat, maar

feite van existentieel belang voor de positie van

tevens een machtsblok van betekenis.

Europa en ook Nederland. En laat handel nu net

Hoe verschillend we ook soms tegen “Brussel” aankijken, het is de EU die voor het bedrijfsleven belangrijke handelsverdragen sluit en blijft sluiten op een manier die geen enkel land op eigen houtje zou kunnen afspreken. Hier gaan ook de Britten nog achter komen voor zover dat inmiddels al niet is doorgedrongen aan de andere kant van het kanaal. Canada en Japan zijn de meest in het oog springende recente voorbeelden. De competentie van de EU op dit vlak en de impact hiervan op de handel voor zowel de korte als zeker de langere termijn wordt vaak

‘ ‘Het is de EU die voor het bedrijfsleven belangrijke handels­ verdragen sluit en blijft sluiten’’

een EU-thema zijn waar de EU grote toegevoegde waarde en competentie heeft. Tegelijkertijd is de samenwerking met Trump & Co moeilijk en heeft de EU weinig kaas gegeten van de harde machtspolitiek en durft zij (of kan ze) vooralsnog ook niet zelf de Chinese misstanden aan te pakken. Het gevaar is reëel en waarschijnlijk onderschat als dit verder uit de hand loopt. En een ontwrichting van de wereldhandel is wel het laatste waar we in Nederland op zitten te wachten.

Het recente verkiezingsdebat wat evofenedex

onderschat.

samen met de logistieke alliantie organiseerde

Aan de andere kant wordt de EU als organisatie

maakte nog eens kraakhelder dat er echt wat te

ook (vaak moedwillig) overschat. Nee, de EU

kiezen valt. Onderschat dan ook niet uw eigen

gaat niet over het paneren van de Oostenrijkse

belang bij de EU en het belang van het uitbren-

schnitzel (en gelukkig ook niet over het toeken-

gen van uw stem. Wij laten ons als organisatie

nen van bouwopdrachten aan verdachte Rus-

uiteraard luid horen in ons streven naar een eer-

sen) of belastingheffing en zorgkosten in de UK.

lijke en vrije handel!

En ja, de EU zou wel moeten gaan over een gemeenschappelijk buitenlands beleid en dat is inderdaad in geen velden of wegen te bekennen. Het pas laat uit de droom ontwaken als het gaat om de positie van China is zo’n onderwerp wat de laatste maanden dagelijks op de agenda voorbijkomt. Meer realisme in het kijken naar China in zowel Nederland (nieuwe China strategie van regering) als in de EU (nieuwe China

Bart Jan Koopman

strategie EU) maken dit nog eens duidelijk.

Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

5

inhoudsopgave

Voorwoord 05 Onderschatting of Overschatting

10

Douane

Van stroom naar staal

20 Uitstel voor AGS4

In de opslag van Wuppermann liggen grote glanzende rollen verzinkt staal te wachten op transport. De klaarstaande vrachtauto is beladen met één rol. Meer kan niet, want ze wegen ongeveer 25 ton per stuk.

21 Wegwijs in de wirwar van douanedocumenten 24 Goede douaneplanning voorkomt onnodige betalingen 26 Dubbeltjes voor de staat 28 De juiste douanesoftware 30 ABC-leveringen en btw

Column 41 Moet Nederland minder exporteren?

Ervaring 10 Van stroom naar staal

Verkenning 14 Spring op de trein naar China 17 Bij de douane in Beijing 32 Export naar België 34 Ondernemen in São Paulo

Elke maand 08 Kort 09 Vreemde Zaken: mobiele energie 36 Export Matters: Q&A 38 Agenda 40 Expats: standplaats Oeganda 42 evofenedex contact

6

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

14

Spring op de trein naar China De meeste goederen die China de afgelopen decennia exporteerde, gingen per containerschip. Het is dus niet verrassend dat kustplaatsen snel groeien. Maar door de trein ontwikkelt ook het binnenland zich snel.

24

Goede douane­ planning voorkomt onnodige betalingen

De brexit, handelsoorlogen en de groei van e-commerce zorgen ervoor dat douaneplanning belangrijker is dan ooit. Een goede douaneplanning voorkomt het onnodig betalen van invoerrechten.

34

28

De juiste douanesoftware Alles gaat tegenwoordig digitaal, dus ook het contact met de douane. Er zijn verschillende softwareoplossingen om uit te kiezen, maar welk pakket het beste past is maatwerk.

Ondernemen in São Paulo

Zes jaar geleden opende Tiago Krommendijk, Branch Manager van Topdesk Brazil het nieuwe kantoor in São Paulo. Dat ging echter niet zonder slag of stoot.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

7

kort nieuws

Checklist juridische aspecten export en internationalisering beschikbaar Om juridische problemen te

toch goed uit de voeten te kunnen met deze vaak ingewikkelde

voorkomen of te beperken

materie. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer pro-

lanceert

de

ductaansprakelijkheid, overeenkomsten met tussenpersonen,

Checklist Juridische aspec-

Weens koopverdrag, toepasselijk recht en betalingszekerheden.

ten Export en Internationali-

Mochten er na het invullen van de checklist nog steeds vragen

sering. In deze checklist wor-

zijn over mogelijke juridische risico’s, dan kan de juridische afde-

den

ling van evofenedex uitkomst bieden. De checklist is te vinden

evofenedex

dertien

onderwerpen

belicht en waardevolle tips

op https://www.evofenedex.nl/checklist-juridisch-io.

gegeven om als niet-jurist

Bron: evofenedex

Europese bedrijven profiteren niet van handelsoorlog VS-China Europa spint vooralsnog geen

worden door de handelsoorlog. Vier procent van de 585 onder-

garen bij het handelsconflict

vraagde ondernemers geeft aan wel te profiteren van de onrust.

dat gaande is tussen de Ver-

Het idee dat heffingen op de wederzijdse handel tussen China en

enigde Staten (VS) en China.

de VS zou zorgen voor meer handel van en naar Europa, blijkt

Dat stelt de Europese Kamer

onjuist. De Kamer schrijft in haar rapport dat tien procent van de

van Koophandel in Peking.

ondervraagden overweegt om hun fabrieksactiviteiten weer over

Een kwart van de Europese

te hevelen naar Europa. Bedrijven die wel blijven zitten willen voor-

bedrijven met activiteiten in

al profiteren van de enorme markt die China biedt.

China stelt zelfs geraakt te

Bron: europeanchamber.com.cn

Streamlines Logistics • Stroomlijnt de logistiek met geïntegreerde oplossingen ontworpen voor industriële verzenders, logistieke dienstverleners en douane-agenten • Levert geïntegreerde oplossingen die uw zakelijke processen stroomlijnen, uw management ondersteunen en een platform bieden voor de toekomst

DOUANE EN ACCIJNZEN De Customs Streamliner® is de one-stop oplossing voor douanetechnische en fiscale optimalisatie van douaneagentschappen en departementen in de Benelux: GC, Fiscale Vertegenwoordiging, douane entrepots, economische regimes, PLDA, NCTS, EMCS, Sagitta en GPA in één high-tech communicatie omgeving.

LOGISTIEKE DIENSTVERLENERS Expediteurs en groupage bedrijven, scheepsagenten en logistieke dienstverleners hebben specifieke behoeften in automatisering. Stream Software is gespecialiseerd in deze zaken en biedt bedrijfsomvattende en flexibele oplossingen.

INDUSTRIELE VERZENDERS Industriële bedrijven hebben core ERP, maar wat met de logistiek? Stream Software brengt een oplossing om de logistieke departementen van de industriële bedrijven volledig te stroomlijnen en te integreren met ERP systemen zoals SAP.

STREAM SOFTWARE POTVLIETLAAN 4 | B-2600 BERCHEM | T +32 3 825 77 74 | F +32 3 830 19 28 | INFO@STREAMSOFTWARE.BE | WWW.STREAMSOFTWARE.BE

vreemde zaken

Esther Riphagen

Een container vol zon Bredenoord levert mobiele energie voor elk moment en waar dan ook ter wereld. Onder andere in Afrika. Hoe zijn ze hier terecht gekomen en hoe zorgen ze daar voor energie­ garantie? We vragen het aan Franz Hullegie, manager export development van Bredenoord.

Wat voor product leveren jullie?

daar regelmatig om mensen te ontmoeten, beurzen te bezoeken

“We leveren energie op plaatsen waar dat niet altijd zeker en van-

en andere netwerkactiviteiten te ondernemen. Om efficiënt te

zelfsprekend is. Eén van onze producten is de SunBox, een twin-

kunnen werken, willen we het liefste zakendoen met landen met

tigvoets container met daarin alle apparatuur die nodig is om

maximaal drie tot vier uur tijdsverschil. Verder merken we dat je

stroom op te wekken met zonnepanelen. De Sunbox is een ide-

elkaars taal goed moet spreken als je projecten echt van de

ale oplossing voor afgelegen locaties en is binnen één dag op te

grond wilt krijgen.”

zetten. Het is in te zetten om zonne-energie op te slaan of als Wat maakt Afrika lastig?

aggregaat voor stroomzekerheid.”

“Er is een grote mate van corruptie. We blijven daar ver van weg, Waarom zijn jullie met de Sunbox gestart?

maar verliezen daardoor regelmatig opdrachten. Anderzijds zorgt

“De SunBox is ontwikkeld aan de hand van ervaringen bij eerdere

China er voor dat de toetredingsdrempel hoger wordt gemaakt

projecten in Oost- en West-Afrika. Onder meer ngo’s en defensie

voor ons. Zij doen veel aan ruilhandel en leveren inferieure kwali-

hebben behoefte aan duurzame mobiele energie-installaties met

teit, maar laten ook veel steken vallen. Daar springen wij op in

100% bedrijfszekerheid. Projecten zijn vaak tijdelijk en daarom is

door te benadrukken dat wij kwaliteitsproducten en (aftersales-)

het belangrijk dat een dergelijke powerplant gemakkelijk ver-

service bieden.”

plaatst kan worden. Met de SunBox kan dat zonder speciaal geschoold personeel of ingewikkelde vervoersconstructies. Er zijn maar drie soorten bouten en moeren nodig voor de totale installatie. Als een onderdeel kapot gaat dan is dat vaak lokaal aan te

Bredenoord

schaffen.”

Opgericht: 1937

Wie zijn jullie directe afnemers en hoe benader je die in

Aantal werknemers wereldwijd: Ruim 200 medewerkers

het buitenland (marketing)?

Voornaamste exportproduct: Mobiele energie

“Onze directe afnemers zijn NGO’s, defensies en Rural Electrifica-

Voornaamste exportregio’s: West-Afrika, Oost-Afrika,

tion Agency’s (REA’s). De REA’s zijn onderdeel van een regering

Caribisch gebied, Rusland, Azerbeidzjan, Suriname

en Afrikawijd actief om rurale elektrificatie aan te slingeren. Mar-

Exportomzet: 20%

ketingtechnisch draait het in Afrika vooral om de relatie. We zitten

Website: www.bredenoord.com

Hoofdkantoor plaats: Apeldoorn

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

9

Salesmanager Rachèl van Nieuwenhuijze stapte van de energiesector over naar de staalmarkt.

Sales is sales, zolang je maar passie voor het vak hebt, vindt Rachèl.

10

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Elmar Otten Erik Borst

Wuppermann

Van stroom naar staal In de opslag van Wuppermann liggen grote glanzende rollen verzinkt staal te wachten op transport. De rollen komen bij salesmanager Rachèl van Nieuwenhuijze tot schouderhoogte en worden met een elektromagneet vertild. De vrachtauto die in de hal staat te wachten is zojuist beladen.

Met één rol. Meer kan niet, want ze wegen ongeveer 25 ton per stuk.

Rachèl is salesmanager voor de Benelux bij

een native man of vrouw, dat werkt goed. Die

het verzinkingsbedrijf Wuppermann. Het Duit-

kunnen in dienst zijn of als agent werken, dat

se familiebedrijf heeft een lijn staan in Moer-

verschilt per land. Meer dan de helft van het

dijk. Rachèl vertelt hoe het verzinken werkt.

staal gaat naar Duitsland en Oostenrijk. De an-

Per schip komen rollen warmgewalst zwart

dere helft gaat grotendeels naar de andere

staal aan bij de fabriek. De rollen worden in de

Europese landen. Een klein deel is voor de ex-

lijn eerst aan elkaar vast vastgelast, want de

port. Amerika, Canada, Brazilië, Australië.”

fabriek werkt met een continuproces. Op het

Het is niet lonend om het normale verzinkte

staal zit vaak een roesthuid, die moet eraf.

staal, een commodity, in andere werelddelen

Eerst losbreken, dan beitsen met zoutzuur.

te verkopen. Als er iets overzee wordt ver-

De schone staalband gaat vervolgens door

kocht, gaat het om speciale varianten met

de ‘zinkpot’ – denk groot bij dit woord – om

bijvoorbeeld een hogere zinklaag of een ho-

de zinklaag aan te brengen. Een luchtstroom

gere staalsoort of allebei. Wprotect is zo’n

blaast het overtollige zink eraf en zorgt gelijk

bijzondere uitvoering. “Bij dit product zit er

dat de laag stolt. Het resultaat: een prachtige

een folie over het zink, wat het geschikt maakt

rol corrosiebestendig staal, die Rachèl mag

voor duikers; die grote geribbelde buizen die

verkopen in de Benelux. Maar ook in bijvoor-

je soms onder wegen door ziet lopen om

beeld Amerika, want ze is tevens verantwoor-

twee stukken water met elkaar te verbinden.

delijk voor de export.

Er zijn maar weinig producenten van dergelijk staal. Voor grote projecten is het dan toch in-

Commodity’s

teressant om dat in bijvoorbeeld Brazilië te

Export, dat is alle handel naar landen waar

verkopen. Maar voor het commoditystaal

Wuppermann geen lokale vertegenwoordiger

heeft het geen zin. Het transport is te duur en

heeft, vertelt Rachèl. “We werken het liefst met

kost te veel tijd.”

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

11

Van energie naar staal In 2015 is Rachèl gestart bij Wuppermann. Het bedrijf was geen onbekende voor haar. “Ik werkte voorheen in de energiemarkt, Wuppermann was toen een grote klant van mij. Het bedrijf vroeg of ik de Benelux wilden gaan doen.” Op dat moment wist Rachèl nog niets van de staalmarkt. “Een goede training hielp me snel op weg. En of het nu energie of staal is, het gaat om sales. Wat je vooral nodig hebt, is passie voor het vak. Internationaal moet je natuurlijk je talen spreken en het leuk vinden om met andere culturen en tijdzones om te gaan. In de landen waar ik mee te maken heb, loop ik overigens niet tegen hele grote cultuurverschil-

“ Het is een afwisselende job, geen week is hetzelfde.” len aan. In Azië zou dat ongetwijfeld anders zijn.

Misschien helpt het dat de mensen met wie ik werk ook in de sales zitten. Als je je een beetje kunt aanpassen, en dat vind ik saleseigen, dan zijn cultuurverschillen wel te overbruggen. Natuurlijk zijn Nederlanders heel direct, daar moet je op letten. Tegelijk maakt dat ons ook een goede handelspartner.”

Werkweek Rachèl is de enige salesmanager in Moerdijk.

Daar zit ook de backoffice voor Benelux en Frankrijk. De verkoop wordt geleid vanuit Leverkusen voor West-Europa en Wenen voor Oost-Europa. “In een gemiddelde week rij ik op maandag naar het hoofdkantoor in Leverkusen voor overleg. Op de terugweg probeer ik dan bij klanten in Luxemburg of België langs te gaan. Maar ik zit ook wel eens een hele week hier. Dan heb ik contact met klanten per mail en telefoon, werk offertes uit of neem een keer een kijkje in de productiehal om het eindresultaat van een project te bekijken. Ik ontmoet regelmatig hier klanten, maar ook bij de fabriek in Hongarije. Vrijdag is mijn administratiedag, dan probeer ik zoveel mo-

12

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

gelijk in Moerdijk te zijn. Het is een afwisselen-

sis af te spreken. De klant wil tenslotte zeker-

de job, geen week is hetzelfde.”

heid over de levering en wij over de afname.

Rachèl bekent lachend nog nooit voor Wup-

Op zich zijn de prijzen redelijk in te schatten.

permann buiten Europa op stap te zijn ge-

Lastig wordt het als een klant pas over een

weest. “Ik heb al hele mooie deals gesloten

jaar met zijn project wil starten. Zover vooruit

met klanten in Brazilië en Amerika. Maar tot

kijken kunnen wij ook niet. Een oplossing kan

nog toe kwamen die altijd naar Europa. Dan

dan zijn om in het contract een koppeling te

spraken we hier af of bij onze fabriek in Hon-

maken met de marktprijs.”

garije. Die is pas een paar jaar oud. Het Wprotect wordt daar gemaakt. Misschien komt het

Trump

er nog een keertje van dat ik naar Amerika

Toen Rachèl aan haar loopbaan bij Wupper-

reis, maar voor het opbouwen van de relatie maakt het eigenlijk niet uit. Als het eerste face-to-face-contact er is geweest en er is een klik, dan is communicatie over de mail veel praktischer. Skypen doe ik ook nauwelijks, mail en telefoon zijn echt het belangrijkste. En vergeet niet dat de focus van Wuppermann en mij primair op Europa liggen. Export, zoals wij dat definiëren, is veel minder belangrijk.”

“ Skypen doe ik nauwelijks, mail en telefoon zijn echt het belangrijkste.”

mann begon heeft ze een aantal cursussen bij evofenedex gevolgd. “Ik had natuurlijk wel veel saleservaring, maar export vraagt toch om specifieke kennis. Ik heb onder andere de masterclass Incoterms gedaan en de opleiding Exportmanager. Natuurlijk leer je veel van collega’s en door het te doen, toch moet je soms ook specifieke kennis bij een specialist halen.” Voor de cursus exportmanagement werkte Rachèl aan een exportplan voor de Verenigde Staten.

Water en rails

Het handelsbeleid van de president zette he-

Zo goed als alle staalrollen die Wuppermann

laas een dikke streep door de exportambities

verwerkt, komen over het water binnen. Veel

van Wuppermann in Amerika. “We hebben al

gaat eveneens per schip weer weg maar ook

een paar klanten in de Verenigde Staten. Zon-

een aardig deel per trein of vrachtauto. Onder

der al die importheffingen kan het best een in-

welke Incoterms-conditie dat gebeurt, bepaalt

teressante markt worden. Het framework voor

Rachèl samen met de klant. “Soms heeft de

groei ligt er, maar voorlopig zullen we weinig

klant zelf een heel goed logistiek netwerk. We

aandacht aan de VS besteden. Het is belangrijk

hebben bijvoorbeeld een afnemer die graag zelf

om als salesmanager het nieuws te volgen, al is

zijn spullen komt ophalen, omdat hij toch al

het ook weer niet zo dat mijn kantoor volhangt

vrachtauto's heeft rijden. Die kunnen dan op de

met krantenknipsels.”

terugweg hier coils komen oppikken. Dan bieden we aan op FCA-basis. Geen EXW, want

Gunfactor

vanuit veiligheidsoverwegingen laden wij altijd

Belangrijker is het bouwen aan een netwerk

zelf. Er zijn ook klanten die graag willen dat we

met relaties en handelaars. “Een nieuw con-

het in de haven van Antwerpen leveren of bij

tact leidt niet altijd direct tot business. Maar je

hen aan de voordeur. Dat kan natuurlijk ook.

weet wel van elkaar wie wat doet en wanneer

Het transport kopen we dan in.”

het interessant kan zijn om met elkaar contact op te nemen. Je relaties moet je voeden en

Prijzen

warmhouden. Soms komt een opdracht voort

De prijs van een rol staal is gebaseerd op on-

uit een contact dat je anderhalf jaar ervoor

der meer de kosten van transport en produc-

hebt gemaakt.

tie, maar ook de grondstofprijzen. “Het leuke

In de staalmarkt heb je een beperkt aantal spe-

van deze markt is dat de prijzen van staal en

lers. Er zijn relatief weinig verschuivingen. Af en

zink net zo kunnen fluctueren als ik gewend

toe heb je een nieuwkomer, zoals ik. Je ziet

was uit de energiemarkt.” Door die fluctuaties

vaak dezelfde gezichten, je weet van elkaar wat

zit Rachèl relatief vaak met klanten aan tafel.

er speelt. De staalmarkt heeft een grote gun-

“Meestal maken we prijsafspraken per kwar-

factor. Dan is een goed netwerk het allerbe-

taal. De volumes proberen we wel op jaarba-

langrijkste.” globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

13

Anne te Velde Koen Sizoo

De Nieuwe Zijderoute

Spring op de trein naar China gingen per containerschip de wereld over. Het is dus niet verrassend in Peking en Koen Sizoo, consul-generaal in Chongqing.

Anne te Velde, Infrastructuur- en Milieuraad op de ambassade

De meeste goederen die China de afgelopen decennia exporteerde,

dat de delen van China die per schip te bereiken zijn het hardst zijn gegroeid. Maar inmiddels ontwikkelt ook het binnenland zich snel.

In het Chinese achterland is internationaal

natief als de containervaart tijdelijk beperkte

goederenvervoer per trein een snel opko-

capaciteit heeft, zoals een paar jaar terug

mend alternatief voor de route over water. De

gebeurde rond het faillissement van de Ko-

miljoenensteden Chengdu, Chongqing en

reaanse rederij Hanjin. En het kan interessant

Wuhan vormen zichzelf in hoog tempo om tot

zijn voor verladers die een snellere cash flow

‘dry ports’ aan de ‘Nieuwe Zijderoute’, de in-

belangrijk vinden: de spullen zijn minder lang

tercontinentale spoorverbinding tussen China en Europa.

De trein is voor lange afstanden een mooie niche tussen het schip en het vliegtuig in: sneller dan het één en goedkoper dan het ander. De transporttijden tussen Nederland en China liggen inmiddels op ongeveer veertien dagen. Om dezelfde goederen per schip in West-China te krijgen, zoals nu nog vaak

14

“ Alle benodigde hardware en software zijn ruim aanwezig.”

onderweg dus de betaling kan eerder worden geïnd. Door de ontwikkeling van steeds betere reefercontainers, waarin de vervoerder de temperatuur kan beheersen, is het nu ook mogelijk bederfelijke waar (voedsel, farmaceutica, zelfs bloemen) per spoor over grote afstanden te vervoeren.

Nederland: ideale logistieke draaischijf

gebeurt, moeten ze een flinke route afleg-

Voor de spoorverbinding van en naar China is

gen. Eerst over zee helemaal naar Shanghai

in West-Europa Nederland de ideale logistieke

aan de Chinese oostkust en dan met een

draaischijf, zoals premier Rutte onlangs te-

binnenvaartschip over de Yangtzerivier het

genover journalisten opmerkte: ‘Die Nieuwe

binnenland in. Internationaal goederenver-

Zijderoute komt wat mij betreft uit in Rotter-

voer per spoor biedt nu ook een goed alter-

dam’. Nederland heeft uitstekende faciliteiten

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Wat premier Rutte betreft, eindigt de Zijderoute in Rotterdam

en een eeuwenlange geschiedenis in de logis-

in Venlo wordt op dit moment gebouwd aan

In 2016 en 2017 werden in de regio seminars

tiek: de havens van Rotterdam en Amster-

de grootste binnenlandse railterminal van Ne-

georganiseerd over koelketenlogistiek en in

dam; prima verbindingen met de rest van Eu-

derland. Ook andere regio’s zetten in op deze

2018 was Nederland Distributieland met een

ropa én met de Amerikaanse westkust over

booming sector.

delegatie in West-China.

zee; de derde luchthaven van Europa; bin-

De reis ging langs Chengdu (15 miljoen in-

nenvaart-, weg- en spoorroutes naar het Eu-

Nederland op de kaart zetten

woners), Chongqing (34 miljoen) en Wuhan

ropese achterland; supersnel internet en een

Begin april bezocht een groep van zeventien

(12 miljoen), steden waar de gemiddelde

uitstekende naam op het gebied van logistie-

van de belangrijkste bedrijven uit de Neder-

Nederlander niet elke dag van hoort: ook

ke organisatie. Alle benodigde hardware en

landse logistieksector West-China, onder

voor veel van de deelnemers ging een nieu-

software zijn ruim aanwezig.

leiding van Lidewijde Ongering, de secreta-

we wereld open. Het programma, dat was

Nederland heeft veel te bieden op dit vlak en

ris-generaal van het ministerie van Infrastruc-

georganiseerd door het consulaat, samen

ook veel te winnen: de spoorverbinding met

tuur & Waterstaat. Het doel was de stand

met de I&W-attaché op de ambassade en

West-China biedt kansen voor internationale

van zaken te verkennen, Nederland in China

de Business Support Offices (NBSO’S) in

ondernemers die goederen willen vervoeren

op de kaart te zetten als logistieke hub en de

Chengdu en Wuhan, was op zichzelf al een

en kan ook binnen de logistieke sector zelf

reeds actieve Nederlandse bedrijven te on-

logistiek hoogstandje. Elke dag waren er

banen opleveren. Logistiek is nu één van de

dersteunen. Het bezoek was een volgende

rondetafelgesprekken met Chinese tegen-

snelstgroeiende sectoren binnen de Neder-

stap in de campagne van het Nederlandse

hangers,

landse economie (+35,4% in 2018). Tilburg

consulaat-generaal in Chongqing en de am-

spoorterminals en distributiecentra, ont-

heeft zich in enkele decennia omgevormd van

bassade in Beijing om Nederland als het na-

moetingen met Chinese officials en verplaat-

een traditionele industriestad tot een dyna-

tuurlijke logistieke centrum aan de Europese

singen van enkele honderden kilometers

misch centrum van logistieke bedrijvigheid en

kant van het goederenspoor te presenteren.

naar de volgende stad.

locatiebezoeken

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

bij

bedrijven,

15

Nederland: logistieke totaaloplossing

derlandse ondernemers zagen dat er op het

tie met Nederland. Vanuit Chengdu in de pro-

De groep bedrijven was divers, zowel wat be-

gebied van strakke logistieke organisatie – de

vincie Sichuan rijden inmiddels per jaar al 350

treft grootte en product als qua ervaring in

software – nog verbetering mogelijk is: de ver-

treinen op en neer naar Tilburg; dat is bijna

China. De havens van Rotterdam én van Am-

werking van de groeiende pakketjesstroom

zes keer zoveel als toen de lijn in 2016 van

sterdam waren er bij, ProRail, verschillende

gaat soms nog gewoon met de hand. Als Ne-

start ging. Chongqing, een stadsprovincie

logistieke operators die al succesvol in China

derland en China de handen ineen slaan om

450 kilometer verder naar het oosten, heeft

werken, maar ook bedrijven voor wie China

de internationale spoorverbindingen efficiën-

door de ligging aan de Yangtze en de combi-

nieuw was. Als geheel vormde de groep een

ter, beter, regelmatiger en aantrekkelijker voor

natie van spoor, weg, water en lucht veelbelo-

goede doorsnede van logistiek Nederland.

vervoerders te maken kan dat voor beide han-

vende mogelijkheden voor intermodaal trans-

Tijdens alle bijeenkomsten werd heel bewust

delsnaties heel veel voordeel opleveren.

port. Het was de eerste stad die in 2011 een

gezamenlijk het beeld gepresenteerd van Ne-

rechtstreekse lijn met Europa had en werkt nu

derland als logistieke totaaloplossing. Gezon-

‘We love Dutch products’

aan het doortrekken van de verbinding naar

de onderlinge competitie tussen de deelne-

De Chinese gastheren wisten dat Nederland

Zuidoost-Azië en Singapore. Chongqing wil

mende bedrijven was er natuurlijk ook, maar

op logistiek gebied een interessante partner

die werd heel verstandig ten overstaan van de

kan zijn; de delegatie werd dan ook overal op

Chinese tegenhangers niet getoond.

hoog niveau ontvangen door de lokale overheid. Door het consulaat en de NBSO’s waren

“ Ik heb nu pas gezien hoe hard het hier gaat.”

Internationaal internetwinkelen

in elke stad rondetafelgesprekken georgani-

De veldbezoeken toonden een beeld van gro-

seerd met ondernemers uit de plaatselijke lo-

te Chinese ambitie, met name op het gebied

gistieke sector, gevolgd door een informeel di-

van crossborder e-commerce – internationaal

ner om elkaar beter te leren kennen en de

internetwinkelen. Alle bezochte steden zien

zaken nader te bespreken. Daarbij kwamen

zich bovendien meer gaan toeleggen op koel-

daarin een grote toekomst voor in beide rich-

van beide kanten allerlei praktische vragen aan

ketentransport, wat voor Nederland als land-

tingen. Voor individuele pakketjes met allerlei

de orde over douane- en inspectieprocedures,

bouwexportland kansen biedt. Wuhan in de

elektronica vanuit China naar Europa, maar

het gebruik van 45-voetcontainers voor koel-

provincie Hubei, het geografische midden van

ook voor hoogwaardige consumentenartike-

ketenlogistiek en de beste manier om de last

China, wil zich opwerpen als centrum voor

len als cosmetica en melkpoeder de andere

mile distributie te organiseren. Voor elke vraag

farmaceutische logistiek. Tijdens het bezoek

kant op. Er rijden inmiddels al speciale treinen

was er onder de aanwezige ondernemers wel

van de delegatie tekenden een consortium

heen en weer voor de containers met e-com-

iemand die uit de praktijk een mogelijke oplos-

van Nederlandse bedrijven en de spoor- en

merce pakketten, naast de containers met

sing paraat had. De Chinese bedrijven en offi-

terminal operator van Wuhan een overeen-

auto’s, auto-onderdelen en elektronica.

cials waren ook bijzonder enthousiast over de

komst om de verbinding met Amsterdam ver-

kwaliteit van de Nederlandse export naar de

der te ontwikkelen.

Veel voordeel

snel groeiende Chinese consumentenmarkt:

De missie gaf voor een deel van de bedrijven

Op de railterminals stonden op de hoog opge-

‘We love Dutch products!’

bestaande concrete samenwerking een flinke duw voorwaarts en opende bij andere de

stapelde containers niet alleen de gebruikelijke namen van bekende internationale rederijen,

Drie steden, drie mogelijkheden

ogen voor de ontwikkelingen in China. Zoals

maar ook die van de Chinese spooroperators.

Alle drie de steden hebben eigen mogelijkhe-

één van de deelnemers het verwoordde: ‘Ik

De hardware is ruim aanwezig, maar de Ne-

den, eigen uitdagingen en een eigen connec-

heb nu pas gezien hoe hard het hier gaat en hoe groot het al is. Daar moeten we op aanhaken om er op tijd bij te zijn.’ Om in stijl te blijven: de trein rijdt en begint steeds meer snelheid te krijgen. Het Chinanetwerk van diplomatieke en handelsposten kan Nederlandse bedrijven helpen er op te springen.

Kijk voor meer informatie over het Nederlandse handelsnetwerk in China op www.nederlandwereldwijd.nl/landen/ Het relatief onbekende Chonqing telt maar liefst 34 miljoen inwoners.

16

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

china/zakendoen

Leo van Veen is namens Nederland douane-attaché in China. In Globe Magazine vertelt hij over zijn werk.

Paul van Vliet

Douane-attaché

Bij de douane in Beijing Onlangs tekende Leo van Veen, sinds 2014 douane-attaché in China, voor twee jaar bij. Samen met zijn collega’s van de ambassade en zijn lokale counterparts probeert hij het hoofd te bieden aan typisch 21-eeuwse uitdagingen, zoals de inbreuk op intellectuele eigendomsrechten en de explosieve groei van internetaankopen.

Dat de Douane bij Leo uitkwam voor een post in het Verre Oos-

ondernemingen. En bedrijven weten de ambassade en de con-

ten, was niet zo verwonderlijk. Jarenlang werkte hij voor de af-

sulaten-generaal in Shanghai, Guangzhou, Hongkong en

deling Internationale Zaken van het Directoraat Generaal Belas-

Chongqing makkelijk te vinden. De economische afdeling heeft

tingdienst van het Ministerie van Financiën. Leo: “In die

logischerwijs de meeste contacten, maar men klopt ook gere-

hoedanigheid heb ik veel Europese en niet-Europese landen

geld bij mij aan. Nu kan ik als attaché geen problemen oplos-

aangedaan, voor de OESO gewerkt, voor de Wereld Douane

sen, maar wel een bemiddelende rol spelen. Staat er bijvoor-

Organisatie… Het ging daarbij vaak om projecten van enkele

beeld ergens op een kade een container met bederfelijke waar

maanden tot een paar jaar. Kansen om voor langere tijd te wor-

stil, dan kan ik of mijn assistente bij mijn Chinese collega’s eens

den uitgezonden kwamen ook voorbij, maar waren qua gezins-

informeren wat er aan de hand is en of we iets kunnen beteke-

situatie niet ideaal. De vraag of ik douane-attaché in Beijing

nen. Dat doen we overigens bij grote uitzondering.”

wilde worden, kwam wél op het juiste moment. En dankzij mijn betrokkenheid bij de in 1991 gestarte samenwerking tussen de

Nuttig bezoek

Nederlandse en de Chinese douanediensten – gericht op ken-

Wie nog geen voet aan de grond heeft in China, zou volgens

nisuitwisseling – was ik al aardig bekend met het land.”

Leo kunnen overwegen deel te nemen aan een handelsmissie.

“Dat opent echt deuren. Zo kun je worden gematcht met een

Bemiddelende rol

mogelijke Chinese partner, met afnemers en resellers van je

Leo’s tweemansfractie vormt een zelfstandige afdeling binnen

product. En je leert wat er allemaal komt kijken bij zakendoen in

de Nederlandse ambassade, maar valt wel onder het cluster

het land. Zoals: wat is nodig om er te worden erkend als

Economie. Een logische structuur, vindt hij, zeker met het oog

AEO-bedrijf? Of: hoe leg je er je intellectuele eigendomsrechten

op handelsfacilitatie. “Wij zijn er ook om kansen te creëren voor

vast om te voorkomen dat iemand met jouw product aan de

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

17

X

haal gaat? Een in Europa gedeponeerd merk is namelijk niet

verschillen tussen onze landen, maar uiteindelijk staan we voor

automatisch ook in China beschermd. Verder is bij deelname

vergelijkbare uitdagingen. Om met een beperkte hoeveelheid

aan een expositie of een beurs contact met de organisator on-

personeel die enorme goederenstroom de baas te worden, is

ontbeerlijk. Daar kan de economische afdeling in adviseren. Die

samenwerking onontbeerlijk. Die krijgt vorm in onder meer

organisator zorgt er dan weer voor dat de tijdelijke import van

onze Twinning-samenwerking op maritiem en luchtvervoer van

jouw product aan de Chinese kant officieel is geregeld.”

goederen tussen Shanghai en Rotterdam en Guangzhou en Schiphol. Daarbij staan de processen centraal en worden best practices uitgewisseld.”

“ Wij zijn er ook om kansen te creëren voor ondernemingen.”

Het publiek-private proefproject Smart & Secure Trade Lanes – kortweg SSTL – is weer een goed voorbeeld van de samenwerking tussen de EU en China. Leo: “Met SSTL proberen we hele logistieke ketens in kaart te brengen, wijzen we risico’s aan en identificeren we betrouwbare bedrijven. In 2006 was ik zelf

Zelf draagt Leo ook zijn steentje bij tijdens dit soort gelegenhe-

namens Nederland betrokken bij de eerste onderhandelingen

den. “Bij de laatste grote handelsmissie heb ik met een deel

rond het project.” De twee samenwerkingsverbanden verster-

van het gezelschap de haven van Shanghai bezocht en een

ken elkaar, stelt Leo. “De diverse lijntjes waren er tenslotte al,

presentatie gehouden over de samenwerking tussen Europa

beide diensten kennen elkaar goed. Aanvankelijk was SSTL

en China op douanegebied. Wat kunnen ondernemers ver-

gericht op het maritieme vervoer. Gezamenlijk namen we later

wachten, aan welke (pilot)projecten mogen ze deelnemen?

het initiatief voor een pilot rond luchtvracht, in samenwerking

Ook reeds gevestigde bedrijven schuiven op zo’n moment

met de Chinese luchthaven Guangzhou. En nu is het project

graag aan om te zien wat er op stapel staat en hoe ze daarop

uitgebreid met de modaliteit spoor. Logistiek vallen er grote

kunnen inspelen.”

voordelen te behalen. Wanneer het lukt om de reistijd van voor het westen bestemde producten te bekorten en het aantal

18

Op het juiste spoor

douanecontroles tot een minimum te beperken, profiteren tal

Loopt Leo eigenlijk tegen cultuurverschillen aan in China? “Om

van landen daarvan. Als oostelijke toegangspoort tot Europa

te beginnen is de taal een barrière en lopen de contacten vaak

speelt vooral Polen een belangrijke rol. De plannen voor het

anders dan in Nederland. Maar goed: je kunt focussen op de

spoor raken ook aan het Belt and Road Initiative van de Chine-

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

hoe kunnen we namaak herkennen? Beide landen hechten veel waarde aan de integriteit van de goederen en werken daar hard aan. En samenwerking met andere handhavingsdiensten is in dezen essentieel.

Wat dit soort uitdagingen extra spannend maakt, is dat de Chinese douane middenin een fusie zit met de quarantainedienst AQSIQ – vergelijkbaar met onze NVWA en de Inspectie Leefomgeving en Transport. De reorganisatie die hiermee gepaard gaat, komt neer op een forse personeelsuitbreiding.”

Solide vertrouwen Een ander mooi voorbeeld van de stappen die China zet, betreft de handel in wildlife-producten, stelt Leo. “Die heeft het land fasegewijs aan banden gelegd. Eerst werd de invoer verboden, daarna de bewerking ervan. Ook recyclemateriaal zoals oud papier, dat in grote hoeveelheden naar China wordt getransporteerd, staat onder strenger toezicht. Zo mag het maar een beperkte graad aan inherente verontreiniging hebben. Als het die norm overschrijdt, wordt de invoer van die zending geweigerd en mogelijk teruggestuurd. En sinds 31 december mogen bepaalde papiersoorten helemaal niet meer worden geïmporteerd. Dat is overigens een gevoelige kwestie, want sommige bedrijven worden hard geraakt door die maatregel.

Bovendien zijn enkele mondiale recyclestromen, waaronder die van kunststofafval, tot stilstand gekomen. Samen met onder meer Brussel en de bevoegde handhavingsdiensten in Nederland wordt dan gekeken hoe je het beste met zo’n ingreep omgaat. Zo kun je het moment waarop de stromen worden se overheid. Bij het inrichten van deze ‘nieuwe Zijderoute’ zijn

stopgezet proberen te beïnvloeden, of pleiten voor nog duide-

tientallen landen betrokken.”

lijkere richtlijnen.”

Om in dit soort lastige gevallen nader tot elkaar te komen, is

Risico’s onderkennen

een solide vertrouwensbasis nodig. De kiem daarvoor werd ge-

Ook op andere terreinen timmert het Aziatische land flink aan

legd bij de start van de samenwerking in 1991. “Voor veel Chi-

de weg. “Qua automatisering is China erg ver”, stelt Leo vast.

nese douanemedewerkers is Garderen, waar de meeste trai-

“En de bereidheid om te investeren is groot. Men is bijvoor-

ningen zijn gegeven, nog steeds een begrip”, aldus Leo. “De

beeld druk bezig met IT-oplossingen in de logistieke keten. En

ruim 1.300 medewerkers die onze dienst daar heeft opgeleid,

enkele jaren geleden al werd op een grote luchthaven hier een

vind je doorgaans terug op de hogere posities binnen de Chi-

robot geïntroduceerd die reizigers informatie verstrekt. Verder

nese douane. Het is mooi om te zien dat onze samenwerking

regelt iedereen in China alles via zijn telefoon. Bestellen via in-

al zo lang standhoudt en zo succesvol is. En waar de Chinese

ternet heeft een ongekende vlucht genomen, op straat rijden

collega’s aanvankelijk vooral kennis kwamen halen, is er inmid-

karretjes af en aan om pakjes te bezorgen. China is tenslotte de

dels een betere balans. We leren echt van elkaar.”

tweede economie van de wereld en op e-commerce-gebied misschien wel de grootste. Voor ontvangende landen, waaron-

Globe Magazine dankt Douane InZicht voor het beschikbaar stellen van dit

der Nederland, is die grote hoeveelheid pakketjes wel een bron

artikel.

van zorg. Daarom zoeken we ook op dit vlak de samenwerking – vanuit Wereld Douane Organisatie en EU, én bilateraal. Zo hebben we vorig jaar een gezamenlijk seminar in Nederland georganiseerd over de risico’s die deze enorme stroom met zich meebrengt. Zit er bijvoorbeeld een groot verschil tussen de aangegeven douanewaarde en het daadwerkelijke product, waardoor de schatkist geld misloopt?”

“We kijken uiteraard ook naar niet-fiscale risico’s. Tenslotte willen we graag weten of de inhoud van een product overeenkomt met het verpakkingsopschrift. Zitten er schadelijke stoffen in,

Douane-attaché Leo van Veen globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

19

Godfried Smit Malou Brantjes

Pas halverwege 2021 hoeven gebruikers van de geautomatiseerde periodieke aangifte overgestapt te zijn op de opvolger AGS4.

Geautomatiseerde Periodieke Aangifte nog even toegestaan

Uitstel voor AGS4

De implementatie van de vervanger van de Geautomatiseerde Periodieke Aangifte (GPA), AGS4 wordt uitgesteld. De nieuwe datum waarop alle bedrijven gebruik moeten maken van de nieuwe systematiek en alle oude GPA-vergunningen uitgefaseerd moeten zijn, is 1 senior projectmanager en beleidsadviseur bij evofenedex.

Godfried Smit en Malou Brantjes zijn respectievelijk

juli 2021. Dit was eerst 1 juli 2020.

De verlenging van de termijn, waarvoor verschillende organisa-

sterk afhankelijk van de (douane-)logistiek binnen het bedrijf.

ties hebben gepleit, geeft softwareontwikkelaars meer tijd voor

Een bedrijf dat niet veel gebruik (meer) maakt van de GPA wordt

het bouwen aan hoogwaardige applicaties voor AGS4. Ook

geadviseerd om voor de normale aangiftesystematiek te kiezen.

schept dit bij het bedrijfsleven lucht voor de implementatie van

Daarmee kan een voorafaangifte worden gedaan en zijn er

dergelijke systemen.

meer mogelijkheden voor de douane om de controledruk te re-

Om handen en voeten te geven aan de veranderingen, moet de

duceren. In het voorlichtingsmateriaal dat binnenkort wordt ver-

nieuwe dataset (de beschrijving van hoe het douaneproces on-

zonden, staan meer details opgenomen.

der AGS4 moet worden ingericht) nog worden gepubliceerd.

Hiervoor is Europese besluitvorming vereist. Dit gebeurt naar ver-

Controlemogelijkheid

wachting in mei 2019. Softwareontwikkelaars kunnen op basis

De nieuwe wetgeving vereist dat de Douane in de gelegenheid

hiervan een applicatie bouwen. In de komende maanden start de

moet worden gesteld een controle in te stellen op het moment

Douane een voorlichtingscampagne waarbij de bedrijven die nu

dat een aangifte wordt gedaan. Momenteel is een dergelijke

gebruik maken van de Geautomatiseerde Periodieke Aangifte

melding aan de Douane niet vereist. In de toekomst moet er bij

worden bezocht. De bezoeken worden gebracht in de periode

de gebruikmaking van een vereenvoudigde aangifte een volledi-

mei tot oktober 2019 en moeten bedrijven helpen een gefundeer-

ge aangifte worden gedaan. Vanuit Brussel is aan de Neder-

de keuze te maken uit de mogelijkheden om aangifte te doen.

landse Douane gevraagd haast te maken met de transitie. Ook het systeem genaamd Venue, waarvan koeriers gebruikmaken,

20

Kiezen

moet worden aangepast. Deze aanpassing volgt een ander tijd-

Veel exporteurs gebruiken voor hun douaneaangiften de GPA.

pad dan de implementatie van de DMS4. Daarnaast werkt de

Dit systeem werd in de jaren ‘90 van de vorige eeuw door de

Douane aan aanpassingen van methoden om goederen onder

douane ontwikkeld en was toen erg modern. Momenteel is de

de douaneregelingen douane-entrepot en actieve veredeling te

automatisering technisch sterk verouderd en het voldoet ook

brengen met behulp van inschrijving in de administratie.

niet meer aan de huidige Europese douanewetgeving.

Er zal dus veel veranderen in de nabije toekomst. Het uitstel tot

Welke keuze bedrijven straks maken om aangifte te doen, is

2021 biedt gelukkig een welkome adempauze.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Willemijn Gwanmesia

Exporteren betekent helaas ook documenten invullen. Het is niet eenvoudig om te bepalen welke documenten nodig zijn en hoe die ingevuld moeten worden. Globe Magazine biedt uitkomst met een nieuwe serie.

Exportdocumenten

Wegwijs in de wirwar Vraag vijf personen naar de definitie van exportdocumenten en je krijgt een variatie aan antwoorden. De een denkt hierbij gelijk aan douanedocumenten, de ander aan paklijsten of een Letter of Credit. Exportdocumenten is een verzamelnaam voor een grote variatie aan documenten waarmee exporteurs te maken kunnen krijgen. Uit vragen aan de ledenadviseurs van evofenedex blijkt dat vaak onduidelijk is welke documenten nodig zijn en hoe je die moet invullen. Dit artikel is het eerste uit een serie artikelen over de verschillende categorieĂŤn exportdocumenten.

Het kan best lastig zijn om wegwijs te raken in

moet wel de goederencode van de te expor-

de wirwar van exportdocumenten. Wanneer

teren product(en) bekend zijn. Een goederen-

heb je welke documenten nodig? En waar

code of HS-code (Harmonized System) is een

vind je die informatie? Waarvoor dienen de

code om producten in te delen en telt maxi-

documenten eigenlijk en wat is de relatie met

maal 22 posities. Deze indeling wordt wereld-

de IncotermsÂŽ?

wijd toegepast. De eerste zes cijfers zijn internationaal gelijk en vormen het uitgangspunt

Market Access Database

voor de Market Access Database. De onder-

Welke documenten van toepassing zijn voor

verdeling daarna kan nationaal anders zijn.

een bepaalde zending, hangt af van het soort

Houd daar rekening mee, wanneer een goe-

product, het transportmiddel, het bestem-

derencode van een niet-Nederlandse leveran-

mingsland, de klant en de afspraken die met

cier wordt gebruikt.

de klant zijn gemaakt. Voor verschillende lan-

Bij het invoeren van de goederencode en het

den gelden verschillende regels. Via de online

bestemmingsland in de database verschijnen

Market Access Database (eenvoudig te vin-

drie hoofdstukken: country overview, general

den via Google) is snel in te zien welke docu-

requirements en specific requirements. Het

menten, procedures en formaliteiten vereist

laatste hoofdstuk is direct gelinkt aan de inge-

zijn voor het exporteren van een specifiek pro-

voerde goederencode. Hierin is te lezen of

duct naar een bepaald exportland. Daarvoor

bepaalde productcertificaten of vergunningen

Voor verschillende landen gelden verschillende regels.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

21

zijn vereist.

Commerciële documenten

de verkoopprijs en betalingsconditie, zaken

De Market Access Database is een website

Een exporteur krijgt sowieso met een aantal

rondom installatie, montage en service, een

van de Europese Commissie, bestemd voor

commerciële documenten te maken, waaron-

verwijzing naar algemene voorwaarden en de

alle ondernemers met een basis in de EU.

der de offerte, de order, de pro-forma factuur,

datum tot wanneer de offerte geldig is.

de orderbevestiging, de factuur en de paklijst.

De opmaak van een factuur is niet vrijblijvend;

Incoterms®

Veel commerciële documenten zijn digitaal en

er gelden een aantal wettelijke basisregels. De

Niet alle exportdocumenten vallen per defini-

zien er lang niet altijd uit als een document.

factuurvereisten verschillen enigszins per

tie onder de verantwoordelijkheid van de ex-

Een e-mail met een aanbieding bijvoorbeeld is

land.

porteur. Voor welke documenten deze wel

al een offerte en een mondelinge afspraak van

verantwoordelijk is, valt af te leiden uit de ge-

sales kan een klant zien als een orderbevesti-

Transportdocumenten

kozen Incoterms®-conditie. De Incoterms®

ging. Om onduidelijkheden te voorkomen in

Of een exporteur zijn goederen nu per zee,

bepalen onder andere wie verantwoordelijk is

het vervolgtraject is aan te raden een aantal

lucht, spoor, binnenvaart of vrachtwagen laat

voor het transport, de vergunningen, de

basiselementen mee te nemen in het offerte-

vervoeren, er zijn hoe dan ook transportdocu-

machtigingen en de douaneformaliteiten voor

traject: de specifieke productomschrijving, de

menten – vrachtbrieven - nodig. Weten welke

in- en uitgaand verkeer.

wijze van verpakking, de afgesproken Inco-

precies nodig zijn, is belangrijk. Dat ze correct

terms®-regel met vermelding van leverplaats,

ingevuld zijn eveneens. Een vrachtbrief verte-

22

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

genwoordigt de overeenkomst tussen de ver-

nomen. Naast het feit dat de exporteur be-

voerder en degene die het vervoer afneemt.

schikking dient te hebben over de documen-

Het is mogelijk dat iemand anders het trans-

ten die in de Letter of Credit vermeld staan,

port organiseert, maar deze partij doet dat

dienen de documenten zelf ook overeen te

altijd namens de koper of verkoper van de

komen met de voorwaarden in de Letter of

goederen. Daarnaast begeleidt de vrachtbrief

Credit. De importeur neemt namelijk een aan-

de goederen, heeft het de functie van contro-

tal eisen op die hem zekerheid van juiste leve-

ledocument voor overheidsinstanties, is het

ring geven. Denk hierbij aan hoeveelheid,

een ontvangstbevestiging en is het een be-

kwaliteit en dergelijke en een plaats en tijd van

wijsmiddel voor de vaststelling van aanspra-

levering. Daar staat tegenover dat de expor-

kelijkheid.

teur de koopsom direct ontvangt bij inlevering van de juiste documenten bij de adviserende

Douane- en oorsprongsdocumenten

of betalende bank (tenzij een later tijdstip is

Wanneer een ondernemer goederen buiten

overeengekomen).

de grenzen van de EU brengt, krijgt deze te maken met douanedocumenten. Ook bij doorvoer via een niet-EU-land, zoals Zwitserland, naar een andere EU-lidstaat is een douanedocument nodig.

Douanedocumenten zijn er niet alleen voor de in- of uitvoeraangifte. De EU heeft allerlei handelsverdragen afgesloten om de internationale handel makkelijker te maken. Handelsver-

Handelsverdragen bevatten afspraken over de verlaging van invoerrechten.

dragen bevatten afspraken tussen landen over de verlaging van hun invoerrechten op producten. Om in aanmerking te kunnen komen voor een verlaagd percentage invoer-

Productspecifieke documenten

rechten zijn soms documenten nodig die de

Wie exporteert naar gebieden als Afrika, Rus-

Kamer van Koophandel afgeeft. Ook wenst

land, Brazilië of China, kan te maken krijgen

de klant soms documenten te ontvangen, zo-

met productspecifieke documenten of keu-

als een Certificaat van Oorsprong.

ringscertificaten. In een aantal gevallen zijn deze documenten enkel aan te vragen door

Betalingsdocumenten

de importeur in het land van bestemming.

Veel exporteurs denken bij een betalingsdo-

Ook voor landen dichtbij kunnen productspe-

cument gelijk aan een Letter of Credit. In veel

cifieke documenten vereist zijn. Denk hierbij

Serie exportdocumenten

gevallen spreken exporteurs andere beta-

aan bepaalde verklaringen, certificaten, keu-

In de serie exportdocumenten zal nog

lingscondities af, zoals vooruitbetaling, docu-

ringen voor onder andere producten uit de

verschijnen:

mentair incasso of betalen op open account.

farmaceutische en agrifoodsector.

1. Commerciële documenten;

Na vooruitbetaling geeft een Letter of Credit

2. Douanedocumenten;

een grote mate van zekerheid van betaling,

Samenvattend

3. KvK-documenten;

mits correct toegepast. Van belang is dat de

Exportdocumenten is een verzamelterm voor

4. Financiële documenten;

exporteur voldoet aan de gestelde voorwaar-

een grote hoeveelheid documenten waarmee

5. Productdocumenten;

den in de Letter of Credit. Zo is de exporteur

een exporteur te maken kan krijgen. Welke

6. Gevaarlijke stoffen;

bij een Incoterms®-regel uit de E- of F-cate-

documenten nodig zijn, hangt grotendeels af

7. Documenten en zeevracht;

gorie in principe niet de contracterende partij

van het product en het land van bestemming.

8. Documenten en luchtvracht;

van het hoofdvervoer. Deze beschikt dus niet

De komende artikelen gaan we dieper in op de

9. Documenten en wegvervoer;

over de vervoersdocumenten, terwijl dat vaak

ins en outs van de verschillende documenten.

10. Documenten en spoor & binnenvaart.

wel als vereiste in de Letter of Credit is opgeglobe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

23

Samantha Zwart-Speelman

De wereld waarin internationale ondernemingen opereren lijkt steeds sneller te veranderen. Dat maakt een slimme douaneplanning des te belangrijker.

Douaneplanning

Voorkom onnodige betaling van rechten De brexit, handelsoorlogen en de groei van e-commerce zorgen ervoor dat douaneplanning belangrijker is dan ooit. Een goede douaneplanning voorkomt het onnodig betalen van invoerrechten.

Invoer van goederen betekent normaal gesproken dat invoerrechten moeten worden betaald. De douanewetgeving biedt echter mogelijkheden om deze rechten niet te betalen of te schorsen. Tijdelijke invoer, actieve veredeling en opslag in een douane-entrepot zijn bijvoorbeeld opties. Soms is het zelfs bewaardoor onnodige betaling van rechten en jurist bij Customs Knowledge.

Samantha Zwart-Speelman is adviseur

ter om de supply chain anders in te richten,

24

wordt voorkomen.

Inrichting supply chain De supply chain bestaat uit de hele toeleveringsketen. Dit begint bij de inkoop van grondstoffen of halffabricaten, die vervolgens worden verwerkt of bewerkt. Vaak vindt de

Het kan zeker lonen om een leverancier uit een ander land te kiezen om betaling van rechten te voorkomen.

Het is mogelijk om betaling van invoerrechten te beperken. De Europese Unie heeft namelijk met verschillende (groepen van) landen handelsovereenkomsten, douane-unies en andere overeenkomsten gesloten, die betaling van rechten beperken. Optimaal gebruik maken van deze regelingen bespaart dus betaling van rechten.

De Europese Unie heeft bijvoorbeeld met Japan een handelsovereenkomst gesloten. Dit handelsverdrag is vanaf 1 februari 2019 in werking getreden en zorgt ervoor dat veel producten vanuit Japan met een lager recht of nulrecht kunnen worden ingevoerd in de Europese Unie. Als dezelfde producten uit China komen, dan betaalt de importeur in de Euro-

productie niet plaats op dezelfde locatie als

pese Unie de volledige rechten. Het komt ook

de inkoop van de goederen. De eindproduc-

voor dat producten uit China in Japan worden

ten worden vervolgens verkocht op allerlei lo-

bewerkt. Het is dan afhankelijk van de bewer-

caties. Van de grondstof tot het eindproduct

king in Japan of de goederen met een ver-

vinden veel vervoersbewegingen plaats, die

laagd recht of nulrecht kunnen worden inge-

vaak een landsgrens passeren. Dit betekent

voerd in de Europese Unie.

dat er ook veel douaneformaliteiten zijn ĂŠn

Aan de andere kant zijn er ook maatregelen

rechten moeten worden betaald.

die juist hogere heffingen met zich meebren-

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

X

gen, namelijk antidumpingheffing en aanvul-

voer mogen goederen tijdelijk in het vrije ver-

het tarief van de grondstoffen of halffabrica-

lende heffingen. Antidumpingheffingen wor-

keer worden gebracht zonder betaling van

ten. Deze optie kan daarom aantrekkelijk zijn.

den in het leven geroepen om dumping van

rechten, bijvoorbeeld om ze tijdelijk te gebrui-

Ook kunnen goederen worden opgeslagen in

producten tegen te gaan. Dumping houdt in

ken of tentoon te stellen. De goederen moe-

de Europese Unie in een douane-entrepot. De

dat goederen tegen dumpprijzen in de Euro-

ten vervolgens worden uitgevoerd. Hier zijn

goederen worden dan onder schorsing van

pese Unie worden verkocht. Op fietsen uit

uiteraard wel voorwaarden aan verbonden.

rechten opgeslagen en vervolgens รณf in het

China is bijvoorbeeld een antidumpingheffing

Het komt voor dat goederen in de Europese

vrije verkeer gebracht รณf uitgevoerd. De beta-

van 48,5% van toepassing, maar op fietsen

Unie worden gebracht om te worden be-

ling van rechten wordt dan uitgesteld of er

uit bijvoorbeeld Cambodja niet. Door de han-

werkt, geassembleerd of gerepareerd. Actie-

vindt geen betaling plaats. Deze mogelijkheid

delsoorlogen worden steeds meer aanvullen-

ve veredeling biedt hier de oplossing. Goede-

biedt voordelen wanneer vooraf nog onduide-

de heffingen wederzijds toegepast.

ren uit derde landen mogen onder deze

lijk is of de goederen binnen of buiten de Eu-

De plaats van inkoop van goederen is van be-

regeling in de Europese Unie worden bewerkt,

ropese Unie worden afgezet.

lang. Het kan zeker lonen om een leverancier

geassembleerd of gerepareerd, zonder dat

uit een ander land te kiezen om betaling van

invoerrechten moeten worden betaald. De

Conclusie

rechten te voorkomen.

goederen moeten vervolgens wel worden uit-

Verdragen, douane-unies en andere han-

gevoerd. Als de goederen in het vrije verkeer

delsafspraken bieden mogelijkheden om de

Schorsingsregelingen

worden gebracht, moeten over de grondstof-

supply chain zo optimaal mogelijk in te rich-

Een andere manier om onnodige betaling van

fen of halffabricaten rechten worden betaald.

ten. De douanewetgeving biedt daarnaast

rechten tegen te gaan, is het gebruikmaken

Binnen de regeling actieve veredeling bestaat

ook verschillende opties om onnodige beta-

van de mogelijkheden die de douanewetge-

ook een optie om de goederen te bewerken

ling van rechten te voorkomen. Douaneplan-

ving biedt. In de Europese douanewetgeving

en het eindproduct vervolgens in het vrije ver-

ning is door de wereldwijde ontwikkelingen

zijn namelijk diverse mogelijkheden opgeno-

keer te brengen. Dan moeten de invoerrech-

steeds belangrijker. Wie het slim aanpakt, be-

men om de betaling van rechten te schorsen,

ten over het eindproduct betaald worden. Het

spaart een hoop geld!

uit te stellen of te voorkomen. Bij tijdelijke in-

tarief van het eindproduct kan lager zijn dan globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

25

Ed Coenen Ed Coenen

Accijns

Dubbeltjes voor de staat Als de zon zich even laat zien, lopen de terrasjes weer vol. Goed voor de staatskas. Elke honderd liter mineraalwater, sap, bier of wijn die dorstige kelen in stroomt, levert accijns op. Bijna een dubbeltje van elk glas bier gaat als accijns naar de fiscus. Globe magazine duikt in de wereld van bier en accijns.

Overheden hebben geld nodig en van ouds-

het woord 'accijns' of uitgeschreven in lokale

her zijn het relatief eenvoudige methoden die

dialecten werd gebruikt voor heffingen op

geld binnenbrengen. In het Belasting- en Douane Museum in Rotterdam is te zien dat tollenaars door de loop van eeuwen in opdracht van grootgrondbezitters met behulp van accijnzen mee wilden delen in de oogst, productie, handel en dienstverlening.

Het heffen van accijns op goederen en dien-

Zendingen naar buiten de EU zijn vrij van accijns.

brandstoffen zoals turf en steenkool, dranken zoals jenever en bier, maar ook voor heffingen op suikers, azijn en slachtvee.

Miljoennota Accijnzen leveren de staat geld op. In de Miljoenennota voor 2019 werd de opbrengst be-

sten is het begin van de omzetbelasting. In

groot op 12,3 miljard euro, dat is na de btw

het museum van de Belastingdienst blijkt dat

met 59,6 miljard euro de grootste post in de Indirecte belastingen.

Accijnsheffing is gebonden aan Europese regels, die bepalen dat alleen accijns mag worden geheven op bepaalde energieproducten, alcohol en alcoholhoudende dranken en tabaksproducten. Wel mag een land met een bijzondere verbruiksbelasting komen. Nederland heeft dat eerder gedaan met de invoering van de verbruiksbelasting op limonade, vruchtensap, groentesap en mineraalwater.

Oude meetmethoden In het centraal magazijn van bierimporteur Ruhrgold in Rijsenhout vertelt operationeel di-

Operationeel directeur Willem Kaandorp.

recteur Willem Kaandorp over de accijns op

“We zitten hier in een belastingentrepot�.

bier. Die heffing blijkt gebaseerd op een oude meet- en rekenmethode.

26

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Accijns op dranken: Hier staat voor bijna twee dubbeltjes aan accijns.

Kaandorp legt uit dat accijns op bier geheven

Internationaal biertransport

de Europese Unie gaan direct vanaf de

wordt op basis van het ‘stamwortgehalte’, dat

Het verschil tussen accijns en verbruiksbelas-

brouwerij. Er zit dan geen tussenstap in van

is de dichtheid van het wort; het brouwsel in

ting heeft invloed op de bedrijfsvoering. Vol-

handel in Duitsland met de Duitse accijns.

de ketel. Wort bevat de moutsuikers die door

gens de Europese regelgeving moeten pro-

Een zending naar buiten de Europese Unie

vergisting alcohol voortbrengen en net als de

ductie, verwerking en het voorhanden hebben

is vrij van accijns en een container wordt

brouwer weet ook de belastingambtenaar

van accijnsgoederen plaatsvinden in een be-

elektronisch bij de Douane in Duitsland en

hoeveel bier er van het brouwsel kan worden

lastingentrepot. Bij het verlaten van het entre-

Rotterdam aangemeld voor verscheping

geproduceerd. En daarmee op welk bedrag

pot is accijns verschuldigd en dan kan het

naar Afrika, waar we net in Kenia zijn begon-

de overheid recht heeft.

product vrij worden verhandeld.

nen. Onze mensen in Nairobi handelen de

Kaandorp: “In de Europese Unie wordt het

Ruhrgold is importeur van bier dat naar een

administratie daar af en alle distributie doen

stamwortgehalte met het oog op de accijns-

eigen recept bij een brouwerij nabij het Duitse

we met eigen vrachtwagens en in samen-

heffing uitgedrukt in graden Plato, genoemd

Marsberg wordt gebrouwen. Zowel de brou-

werking met Kuehne Nagel Kenya .

naar de Duitser Fritz Plato die in de negentien-

werij als het bedrijf van Ruhrgold in Rijsenhout

Er zijn in Kenia dertig mensen bezig in de

de eeuw een betrouwbare methode voor

zijn volgens de regelgeving belastingentre-

marketing, merkt Kaandorp op. “We hebben

vaststelling bedacht. Eén graad Plato komt

pots. Het bedrijf in Rijsenhout heeft de eigen

de procedures doorlopen om daar bier te

overeen met één gewichtsprocent droge, op-

voorraad bieren ook als een entrepot bevei-

mogen importeren. Dat betekent dat we vol-

geloste stoffen in een vloeistof.”

ligd met hekwerk en poorten.

doen aan de anti-dumpingswet die moet

Volgens opgave van de Belastingdienst be-

Net als bij de btw wordt accijns bij handel bin-

voorkomen dat het land rotzooi binnenkrijgt.

draagt de accijns op pils op basis van de gra-

nen de Europese Unie verlegd. “De brouwerij

Ons bier is hier al door controlebedrijf SGS

den Plato 37,96 euro per hectoliter (100 liter),

betaalt in Duitsland geen btw en accijns over

gecontroleerd en gecertificeerd.”

op speciaal bier 47,48 euro per hectoliter, op

bier dat wij inkopen, maar doet daarvan wel

Ruhrgold heeft de ambitie om het bier ook in

licht bier 28,49. De accijns op alcoholarm bier

aangifte. Dat moeten wij ook hier doen, we

andere landen te vermarkten. Kaandorp:

bedraagt 8,83 euro per hectoliter. Bier met

rekenen met de Nederlandse Douane af.”

“We hebben naast Afrika ook Azië in het vi-

minder dan een half procent alcohol is voor de

zier. De eerste zending naar China staat voor

accijnswetgeving geen bier, maar limonade

Afrika

en de belasting is dan ook geen accijns, maar

Ruhrgold heeft bij de brouwerij in Marsberg

een verbruiksbelasting van 8,83 euro per hon-

een GmbH opgericht voor de administratie-

derd liter.

ve verwerking. “Alle zendingen naar buiten

de deur.”

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

27

Ridvan Taci

Douanesoftware vergemakkelijkt internationaal zaken doen en er is ruime keuze. Wat het beste pakket is, hangt sterk van de individuele wensen af.

Welke functionaliteiten zijn er?

De juiste douanesoftware Alles gaat tegenwoordig digitaal, dus ook het contact met de douane. Er zijn verschillende softwareoplossingen om uit te kiezen als internationale handelsonderneming, logistiek dienstverlener of transporteur. Maar welk pakket het beste past, is maatwerk.

Om een goede keuze te maken is het sowieso belangrijk om naar de grootte van het bedrijf te kijken en de hoeveelheid en type douaneformaliteiten. Hierdoor weet je als ondernemer welke processen je eventueel wilt uitbesteden, digitaliseren of juist op de oude vertrouwde manier wilt blijven doen. Het is natuurlijk

Ridvan Taci is werkzaam bij Beurtvaartadres.

belangrijk dat een investering in software zich terugverdient.

• Of er al een warehouse en transport management systeem aanwezig zijn?

• Of deze gekoppeld moet worden aan het douanesoftwarepakket?

• Of totale integratie van alle softwaretools binnen de organisatie gewenst is?

Die kosten zijn een belangrijk aspect bij het maken van de juis-

Alle softwareaanbieders ondersteunen sowieso AGS, het sys-

te keuze. De investering kan variëren van eenmalig enkele hon-

teem om met de douane te communiceren voor im- en export-

derden euro’s in een applicatie tot méér dan 150.000 euro aan

aangiften. Verder bieden softwareaanbieders losse modules

doorlopende kosten. Allesbepalend zijn de wensen: welke mo-

aan, zoals de NCTS, waarmee met een transitdocument onder

dules moet de software bevatten en moet alles volledig digitaal

douanetoezicht goederen van A naar B zijn te verplaatsen. Dit

ondervangen worden of juist niet? De keuze tussen handmatig

geldt ook voor EMCS, voor het regelen van de accijnsaangiften.

of volledig geautomatiseerd is vooral afhankelijk van het aantal aangiften per jaar. Bij duizend aangiften per jaar ligt de keuze

Er zijn softwareleveranciers die een servicedesk voor vragen

voor een volledig geautomatiseerd proces eerder voor de

over de douaneformaliteiten hebben. Ideaal als een onderne-

hand. Terwijl een paar honderd aangiften waarschijnlijk gedeel-

mer zelf geen douanedeclaranten in dienst heeft, maar toch af

telijk geautomatiseerd worden.

en toe wil sparren met een deskundige.

Douanesoftware in de praktijk

Losse modules om uit te kiezen

Alle betrouwbare douanesoftware in Nederland is gebouwd

De meeste ondernemingen hebben de hierboven genoemde

volgens de normen van het MIG (Message Implementation

modules nodig. Afhankelijk van de bedrijfsdoeleinden zijn daar

Guide). Dit betekent niet dat alle applicaties direct met elkaar te

nog opties aan toe te voegen:

vergelijken zijn. Hier zitten wezenlijke verschillen tussen. Bij het samenstellen van het ideale softwarepakket is het slim om op

Entrepot: een douane-entrepot is een verzegelde opslagplaats

de volgende aspecten te letten:

binnen het warehouse waar goederen onder douanetoezicht

• Het kennis- en ervaringsniveau met douaneformaliteiten bin-

worden opgeslagen. Dit zijn goederen waar geen invoerrechten

nen het bedrijf; • Het aantal aangiften per jaar;

28

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

over betaald zijn. Meestal staat hiervan de eindbestemming nog niet vast. Het juist borgen en stellen van deze goederen

X

kan met transitieaangiften. Deze moeten vast worden gelegd in

Portbase verplicht zijn richting het Verenigd Koninkrijk. Zonder

de entrepotadministratie. Hiervoor is de NCTS-module nodig.

een vooraanmelding komen de goederen niet aan boord.

Single Window: dit maakt het mogelijk om digitaal provianderin-

NVWA: bedrijven die regelmatig veterinaire of fytosanitaire certi-

gen op te stellen. Dit geldt voor alle goederen die op een schip

ficaten gebruiken, hebben voor een snelle en effectieve afwikke-

geconsumeerd worden. Via een zogenoemd ‘proviandbericht’

ling baat bij een gedigitaliseerd proces. Door dit tijdrovende pro-

moeten deze goederen worden aangeven bij de douane.

ces intern te digitaliseren komt de informatie sneller bij de juiste partijen terecht. Hierdoor worden goederen sneller gekeurd.

Inntra: dit digitale platform maakt de communicatie tussen de exporteur en de rederijen mogelijk. Inntra maakt het boeken

De e-CMR: een module om een zending realtime te volgen.

van containers en het verzenden van verschepingsinstructies

Het verbindt digitaal de systemen van de afzender, vervoer-

een stuk gemakkelijker en sneller.

der(s) en ontvangers. Dit vervangt niet alleen de papieren vrachtbrief, maar biedt ook toegang tot interessante data

GPA: hiermee is maandelijks geautomatiseerd de douaneaan-

waarmee de logistieke processen beter te waarborgen en ver-

giften in te dienen. Maar let op: eind 2019 verandert er rond de

der te optimaliseren zijn.

GPA het nodige. Lees er meer over op deze site: douane-inzicht.nl/article/320666575.

Kamer van Koophandel: naast alle douaneformaliteiten komt het aanvragen van certificaten en het legaliseren van documenten

Up- of downloadinterface: een module waarmee het volledige

vaak voor bij het exporteren van goederen. Dit kon vroeger enkel

aangifteproces wordt geautomatiseert. Alle douaneformalitei-

per post, en duurde tussen de drie en vijf werkdagen. Nu zijn er

ten worden automatisch 24/7 verzonden zonder tussenkomst

applicaties waarmee dit dertig minuten tot maximaal vier uur duurt.

van personen. Een variant hierop is dat de applicatie automatisch de gegevens voor de aangifte genereert. De ondernemer

De juiste keuze maken

controleert daarna alleen nog de inhoud van de aangifte.

Rondom de juiste douanesoftware zijn de mogelijkheden zeer uitgebreid. De inrichting van de douanesoftware bekijken is ze-

Portbase en e-balie: wie zijn container hiermee aanmeldt, wis-

ker de moeite waard. De ervaring leert dat er vaak het nodige

selt eenvoudig logistieke informatie uit met Nederlandse en

valt te optimaliseren. Laat je hierover goed informeren en kijk

Belgische havens. Na de brexit zal een vooraanmelding via

wat ĂŠcht van toegevoegde waarde is. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

29

De EU dual-use-verordening geldt ook voor dropshipments, waarbij de Nederlandse partij als tussenhandelaar optreedt. Hoe zit dat?

Ron van der Gaarden

Dropshipments en export control Een groot aantal van de in Nederland gevestigde bedrijven binnen de maakindustrie hebben de afgelopen decennia hun productie verplaatst naar de zogenaamde ‘lagelonenlanden’ binnen Europa (Polen, Bulgarije, Roemenië) en daarbuiten (India, China, Filipijnen). Door deze vernieuwende en kostenbesparende activiteit handelen bedrijven de

Esmerillon, export control consultancy & training.

Ron van der Gaarden is eigenaar en oprichter van

inkoop en directe verzending vaak als dropshipment af. Zeker als het om strategische of dual-use goederen gaat, is het belangrijk om zich bewust te zijn van de gevolgen hiervan.

Wanneer het gaat om strategische goederen

ding van producten bedoeld voor de massa-

of diensten die vallen onder de dual-use-ver-

vernietigingswapensindustrie. De afspraken

ordening 428/2009, dienen er specifieke acties ondernomen te worden om er zorg voor te dragen dat deze goederen zowel bij uit- als invoer administratief correct afgehandeld worden en gemeld zijn bij de desbetreffende overheidsinstanties. Dit geldt zowel voor Nederland als het land van verzending en ook het land waar de goederen ontvangen worden. Door de verplichte melding blijven overheden grip houden op de wereldwijde verzen-

30

Bij een dropshipment blijft de verkoper of exporteur verant­woor­­ delijk.

hierover zijn vastgelegd in internationale verdragen zoals het Wassenaar Arrangement.

De internationale gemeenschap wil ook toezicht houden op de naleving van mensenrechten en levering aan terroristische groeperingen en landen of overheden die vallen onder wapenembargo’s voorkomen.

Wanneer de verzending van strategische of dual-use-goederen via een tussenhandelaar plaatsvindt, is het lastiger om hier zicht op te

ding van goederen en diensten die bij kunnen

houden. Toch blijft ook bij een dropshipment

dragen aan de vervaardiging of instandhou-

de verkoper of exporteur (eind-)verantwoor-

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

delijk voor het correct naleven van de wet- en

zorgt voor zijn klant, exploitant van een goud-

gebruik (te vinden op de website van de Doua-

regelgeving.

mijn in Suriname (C, als koper/afnemer) fysiek

ne/Belastingdienst).

de beveiliging van een goudwinningscomplex Tussenhandelaar

in het Brokopondo-district. Om het desbetref-

Meldingsplicht

Een tussenhandelaar is volgens de EU-verorde-

fende gebied beter vanuit de lucht te kunnen

De meldingsplicht voor tussenhandelaren is er

ning iemand die voor zijn beroep waren door-

controleren op ongewenst bezoek, vraagt C

sinds juli 2012. Bedrijven kunnen kiezen voor

verkoopt om ze van de producent of aanbieder

aan A om een verkenningsdrone te leveren

een eenmalige mededeling of een mededeling

bij een afnemer of consument te brengen. Hier-

met specifieke kenmerken voor deze toepas-

per transactie. In een aantal gevallen kan het

onder kunnen bijvoorbeeld exporteurs, impor-

sing. De Nederlandse tussenhandelaar kiest

CDIU zelfs beslissen dat er toch een aanvraag

teurs, groothandelaren, detaillisten en opkopers

ervoor om een surveillancedrone te kopen bij

voor een vergunning voor tussenhandeldien-

vallen. De Dual Use verordening 428/2009 be-

een gerenommeerde Chinese producent(B,

sten voor goederen van tweeërlei gebruik be-

schrijft deze werkzaamheden bij de tussenhan-

als leverancier) en deze vanuit China direct

nodigd is. Ook in geval van een ‘catch-all’ kan

del (de zogenaamde brokering) als volgt: het

naar Suriname te verzenden.

door het Ministerie van Buitenlandse Zaken

onderhandelen over of regelen van transacties

De hierboven vermelde drone valt onder de

ad-hoc een vergunningplicht opgelegd wor-

met het oog op de aankoop, verkoop of leve-

GN-code (Goederen Nomenclatuur) 88021100.

den. Dit naar aanleiding van de geopolitieke

ring van dual-use-goederen door een derde

De doorverwijzende SGP-post (Strategische

situatie in het betrokken gebied van levering.

land van/aan een ander derde land, maar ook

Goederen Post) 9A012.a (UAV-Unmanned Ae-

De opkomst van webshops en internetportals

het verkopen of aankopen van dual-use-goede-

rial Vehicle system non-military) vertelt ons dat

maakt het doorgronden en correct naleven

ren in derde landen met het oog op de over-

het een dual-use-item betreft. Het bijbehoren-

van exportcontroleregelgeving er niet eenvou-

brenging ervan naar een derde land.

de vluchtcontrolesysteem draagt SGP-post

diger op. Vaak gaat het om kleine onderdelen

7A116 en de bijbehorende software 7D003.e

van lage waarde, softwarelicenties of de over-

Nederland-China-Suriname

en 7D004. Daardoor dient er een melding bij

dracht van technologische kennis. Controle

Om de complexiteit te illustreren volgt hierna

het CDIU (Centrale Dienst voor In- en Uitvoer)

op dit soort strategische goederen en dien-

een praktijkvoorbeeld. Een Nederlands bevei-

gedaan te worden middels het formulier Mede-

sten blijft moeilijk, maar niet minder belangrijk.

ligingsbedrijf (A, als verkopende instantie) ver-

deling Tussenhandel goederen voor tweeërlei globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

31

Nederland exporteert veel naar België: iets meer dan 10% van de totale Nederlandse uitvoer gaat naar onze zuiderburen dat daarmee de tweede bestemming is na Duitsland. Kan het nog beter?

Dirk Verlee

Export naar België

Appeltje-eitje?

Waarom is exporteren naar België niet zo evident als het lijkt en hoe kun je je exportcijfer verbeteren? Waar lopen Nederlandse bedrijven tegenaan wanneer ze

in Nederland voor Flanders Investment & Trade.

Dirk Verlee is Vlaamse economische Vertegenwoordiger

naar het Zuiden trekken met hun producten?

32

Het komt maar al te vaak voor: je krijgt een

moet makkelijk zijn om in België te verkopen,

bestelling binnen uit het buitenland. En een

temeer omdat ze daar dezelfde taal spreken

tweede. De bal gaat aan het rollen. Voor je het

als wij. Dat laatste valt soms tegen. Hoewel

beseft, word je – zonder dat het een strategie

de Vlamingen officieel dezelfde taal spreken,

was – ineens een exporterend bedrijf. Vaak

duiken er heel snel verschillen op. Die ver-

betreft het een bestelling uit buurland België.

schillen leiden vaak tot grappige situaties,

En bijna even vaak betreft het een Vlaams be-

maar dat is niet eens het belangrijkste wat de

drijf. Dus denk je als bedrijfsleider: hier zit muziek in. Dit gaan we eens wat georganiseerder aanpakken. Appeltje-eitje.

Iemand uit het bedrijf mag een paar dagen per week op pad naar Vlaanderen. Maar die inderhaast benoemde exportmanager komt vaak van een redelijk kale reis thuis. Het wil maar niet lukken. Of toch niet zoals je dat ge-

Een Nederlander vindt het sociale maar ballast.

wild had.

groei van grensoverschrijdende handel in de weg staat.

De cijfers liegen er niet om …

Het is niet niks: meer dan 10% van de totale uitvoer van Nederland, zowat € 50 miljard, gaat van Nederland naar België. Daarvan gaat 86 procent naar Vlaanderen. De belangrijkste exportproducten zijn achtereenvolgens: ruwe aardolie en aardolieproducten, organische

Internationalisering troef

chemische producten en de zogenaamde di-

Zowel Nederland als België zijn traditioneel

verse fabricaten. Ook voedingsproducten

open economieën. Hun welvaart hangt gro-

staan hoog in de rangschikking. In de omge-

tendeels af van internationale handel. Vol-

keerde richting komen voor € 43 miljard (bron:

gens de index of globalisation van KOF, een

Nationale Bank van België) aan producten

Zwitserse organisatie, zijn België en Neder-

over de grens richting Nederland uit Vlaande-

land de eerste en tweede meest open econo-

ren alleen. Daarmee zijn wij elkaars tweede

mieën van de wereld. Je zou dan denken: het

bestemmingsmarkt van exportproducten.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Een lunch of een contract?

Direct of arrogant? Omslachtig of hypocriet?

beschreven cultuurverschillen. Heel veel ge-

Het werkt in beide richtingen: de exporteurs

Een Belg zal, vooral in een eerste gesprek,

duld opbrengen is de boodschap. Afspraken

aan beide zijden van de grens krijgen vaak het

niet vaak zijn mening geven. Hij of zij neemt

bevestigen in een mail na de meeting. Vooral

gevoel dat zij geen vat krijgen op de zaken en

een afwachtende houding aan. Knikken bij

niet proberen het Vlaams accent na te boot-

dat de markt veel meer kansen biedt. Waar

een gesprek wil niet zeggen: akkoord, maar:

sen, want daar krijgt een Vlaming het hele-

loopt het dan echt mis? Het is genoegzaam

ik heb het begrepen. Geen vragen stellen be-

maal op de heupen van. Idealiter schakel je

bekend: zakendoen heeft veel te maken met

tekent bij een Vlaming niet dat hij of zij er geen

een Vlaming in om de commerciële toer op te

vertrouwen. En dat is nu net waar Vlamingen

heeft. Alleen, uit beleefdheid of bedeesdheid

gaan in België. Dat heeft meerdere voordelen,

(en Franstaligen) en Nederlanders van elkaar

stelt hij ze niet. In België zijn ze al snel over-

maar één in het bijzonder: als je daar rekening

verschillen. Voor een Vlaming is vertrouwen

donderd door de directe aanpak van de Ne-

mee houdt bij de aanwerving, dan spreekt die

veeleer gebaseerd op de persoon. Het pro-

derlanders. Ze zullen al snel in hun schulp

Vlaming ook nog Frans en kun je later ook

duct komt erachter aan. Een Nederlander wil

kruipen, want zij ervaren de Nederlandse di-

Brussel en Wallonië of zelfs Noord-Frankrijk

eerst het product zien en dat moet overtui-

rectheid en overtuigende argumenten al snel

laten bewerken door diezelfde persoon. Aan

gen. Pas later komt het relationele. Hoe merk

als agressief. Als een Nederlander dan, op

Vlamingen is omgekeerd het advies om een

je dat in de praktijk? Een Vlaming zal veel lan-

basis van wat hoofdknikken en geen vragen,

Nederlander in te schakelen voor de prospec-

ger over koetjes en kalfjes praten, veel meer

denkt dat de zaak beklonken is, dan heeft die

tie van de Nederlandse markt.

informatie geven over het verleden en de refe-

het meestal verkeerd voor. De Vlaamse on-

Om het met de woorden van Henk Spaan sa-

renties die ze hebben opgebouwd om pas

dernemer wil het immers allemaal nog even

men te vatten: “Het meest kenmerkende ver-

later over te gaan op zaken. Een Nederlander

overdenken, het aftoetsen, het bespreken en

schil tussen Vlaanderen en Nederland is dat

wordt daar ongeduldig van, vindt het sociale

zal pas na zekere tijd een beslissing treffen.

een Nederlander nooit op de gedachte zou komen zich af te vragen wat het verschil is

maar ballast en wil maar al te snel – naar Vlaamse normen dan – overgaan tot het af-

Het kan dus beter

tussen Vlamingen en Nederlanders”.

sluiten van een contract. Vlamingen lunchen

Wat staat je dan te doen als je toch meer suc-

P.S. Appeltje-eitje is een onbekende uitdruk-

eerst en doen dan zaken, Nederlanders an-

ces wilt boeken bij de zuiderburen? Ten eer-

king voor Vlamingen.

dersom.

ste, goed rekening houden met de vooraf globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

33

Sander Janssen

Een eigen kantoor in Brazilië is voor veel Nederlandse bedrijven de beste manier om die markt te bedienen.

Tiago Krommendijk ging het avontuur aan.

Ondernemen in São Paulo

Voet aan de grond Zes jaar geleden opende Tiago Krommendijk, Branch Manager van Topdesk Brazil het nieuwe kantoor in São Paulo. Topdesk is al meer dan twintig jaar expert in servicemanagement-software en heeft meerdere vestigingen over de hele wereld.

Toch ging de opening van het eerste kantoor in Zuid-Amerika niet zonder slag of stoot.

Het kantoor van Topdesk in São Paulo open-

kregen en veel kennis opdeden van de lokale

de in 2013. De aanwezigheid van het bedrijf in

markt en van het concurrerende landschap.

Brazilië gaat verder terug. Sinds het begin van

Dit alles zorgde ervoor dat wij de knoop door-

2000 werkt Topdesk samen met een Brazili-

hakten om een eigen kantoor te openen.”

aanse partner. De resultaten uit deze samenBraziliaanse oplossingen

er sprake van economische groei in het land en wilde de organisatie graag verder uitbreiden. Tiago: “Al snel ontstond het idee om het heft in eigen handen te nemen. We wilden de wereldwijd nieuwe markten aan te boren.

Nederlandse mkb-bedrijven stimuleert én inspireert om

Sander Janssen is project manager bij NLinBusiness, dat

werking waren hoopgevend. Daarnaast was

34

mogelijkheden voor een eigen kantoor in het land onderzoeken. Met mijn Braziliaanse achtergrond opperde ik dit op mij te nemen en al snel begaf ik mij in een geweldig avontuur.”

Op verkenning Maar hoe pak je zo’n stap naar het buitenland aan? Tiago: “In eerste instantie hebben we zes maanden geïnvesteerd in het verkennen

“ Soms waren obstakels zo frustrerend dat ik regelmatig wanhopig de haren uit mijn hoofd trok.”

Goed onderzoek was voor Topdesk een belangrijke eerste stap. Maar daarmee ben je er nog niet, erkent Tiago: “In de rimboe van de cultuurverschillen, de onbegrijpelijke regelgeving en de bureaucratische eisen is het cruciaal dat iemand met kennis van de lokale markt je helpt. Ik had het geluk dat ik al een collega kende die erg handig is in het vinden van praktische ‘Braziliaanse’ oplossingen voor situaties waar ik zelf weken voor nodig zou hebben gehad.”

De lokale kennis van zijn collega kwam vooral van pas bij de omgang met medewerkers. Tia-

van de markt. Het verkennen bestond voor-

go: “Onze bedrijfscultuur verschilt erg van de

namelijk uit het bezoeken van reeds bestaan-

doorsnee organisatie- en landcultuur van Brazi-

de klanten en het prospecteren van nieuwe

lië. Daarom vond ik het erg handig om een be-

klanten. Het resultaat van deze verkenning

trouwbare compagnon te hebben die de (cul-

was dat ik proefde dat potentiële klanten

tuur)verschillen aanvoelde en mij de reacties van

open stonden voor onze dienst, we uitermate

medewerkers kon uitleggen. Ik kende vooraf de

positieve feedback van bestaande klanten

zin ‘Culture eats strategy for breakfast’ van Pe-

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

ter Drucker wel, maar in de praktijk ervoer ik pas

dit ook de komende 5 jaar zo vol te houden.

wat Peter echt bedoelde met deze zin.

Maar succesvol ondernemen in het buitenland komt volgens Tiago allesbehalve vanzelf:

Betrouwbare compagnon

“Obstakels waren soms zo frustrerend dat ik

Een betrouwbare compagnon in het buitenland

regelmatig wanhopig de haren uit mijn hoofd

is volgens Tiago essentieel om succesvol te zijn.

trok. Alleen al het bezoek aan een notariskan-

Maar wat als je die compagnon nog niet hebt?

toor is een hele belevenis. Je reist soms echt

Tiago: “Dan zou de eerste stap moeten zijn om

terug in de tijd naar de jaren twintig van de

deze lokale kennis of partner te vinden. Een

vorige eeuw. Maar met een goed netwerk,

mooi voorbeeld van een partij die je goed op

hard werken en vooral veel leren en aanpas-

weg kan helpen is NLinBusiness. Zij zijn wereld-

sen, hebben we jaarlijks enorme stappen

wijd een netwerk van onafhankelijke business­

kunnen maken en kunnen we steeds meer

hubs aan het opzetten, met als doel om Neder-

gebruik maken van de enorme mogelijkheden

landse ondernemers in contact te brengen met

die voor ons liggen.”

andere ondernemers en lokale dienstverleners.

De omslag kwam toen Tiago leerde hoe hij

Zo bouw je snel een waardevol netwerk op dat

moest samenwerken met Braziliaanse colle-

kan helpen bij alles wat nodig is om de eerste

ga’s. Tiago: “Toen ik de cultuur snapte en

stappen te kunnen zetten. Denk aan het vinden

leerde samenwerken, kwam ieders potentieel

van een goede vestigingslocatie, het begrijpen

echt uit de verf. Ik besefte dat men niet lui is

van hoe de lokale wet- en regelgeving , het vin-

om te werken, erg talentvol is en dat we sa-

den van betrouwbare partners voor het opzet-

men hele mooie dingen kunnen doen. Onze

ten van een bedrijf, etc..”

groeidoelstelling is uitdagend, maar haalbaar, gezien de potentie van ons team en de enor-

Werken, leren en aanpassen

me mogelijkheden van het land Brazilië.”

São Paulo

De afgelopen 5 jaar maakte Topdesk Brazilië een groei door van 60%. De doelstelling is om globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

35

Q&A

Export matters Vergoeding na beëindiging distributieovereenkomst Q

“In de hele EU werken we met distributeurs met wie we contracten sluiten. In het contract wordt

hebben ze geen VAT-nummer in Amerika, wat me sterk lijkt. Kunnen jullie mij adviseren of dit mogelijk is?”

A

“Als deze partij mogelijk als distributeur voor jullie gaat optreden, is het heel goed om vooraf onderzoek te

onder meer bepaald dat de distributeur klantgegevens

doen naar de betrouwbaarheid van het betreffende bedrijf.

doorgeeft aan ons in verband met servicedoeleinden.

Hoewel de VS een btw-registratie inderdaad niet kent, is er

Ontstaat er door deze werkwijze een risico dat de distri-

natuurlijk wel sprake van een ‘tax ID’. De meeste landen ken-

buteur bij beëindiging van het contract aanspraak kan

nen een handelsregister waar bedrijven staan ingeschreven en

maken op een klantenvergoeding? Het contract is trou-

waar dergelijke informatie is opgenomen. In Nederland beheert

wens naar Nederlands recht en de Nederlandse rechter

de KvK het handelsregister, maar in het buitenland schrijven

is bevoegd verklaard.”

andere instanties meestal bedrijven in. Een inschrijving in een handelsregister is geen garantie voor betrouwbaarheid, maar je

“De enkele omstandigheid dat er een contractuele ver-

weet wel of een bedrijf volgens de wet staat ingeschreven.

plichting bestaat voor de distributeur om klantgegevens

Meestal heb je ook de mogelijkheid om te controleren welke

kenbaar te maken aan de leverancier betekent naar Nederlands

personen bevoegd zijn te handelen namens het bedrijf. Voor de

recht nog niet dat de distributeur vervolgens bij beëindiging

VS kun je deze informatie opvragen via:

A

aanspraak kan maken op een vergoeding die vergelijkbaar is

A

https://www.nass.org/business-services/

met de klantenvergoeding die voor de handelsagent geldt.

corporate-registration.

Anders dan in Nederland heeft Duitsland wel rechtspraak waar-

Een andere mogelijkheid is om tegen betaling een bedrijf door

uit blijkt dat de distributeur met een zekere afhankelijkheid en

te laten lichten, bijvoorbeeld door een kredietrapport op te la-

ondergeschiktheid die vergelijkbaar is met een dochteronder-

ten stellen. Zie hiervoor:

neming en een contractuele verplichting tot het openbaar ma-

http://www.nvhinfo.nl/htm/nvh_leden.htm?40.”

ken van haar klantgegevens, wel aanspraak kan maken op een

Q

vergoeding, analoog aan de klantenvergoeding.”

Checklist Buitenlandse zakenpartner Overige aandachtspunten voor het aanstellen van een nieuwe distributeur vind je in onze checklist, die je

Nieuwe zakenpartner uit de Verenigde Staten Q 36

“Wij hebben contact met een nieuwe partij in de VS, die ons product wil verkopen. Volgens dit bedrijf

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

kunt downloaden via onze website: https://www.evofenedex.nl/kennis/ export-management-sales/exportmanagement/ checklist-de-buitenlandse-zakenpartner.

maak kennis met:

Alice Boonstoppel W8-formulier van Amerikaanse opdrachtgever Q

Ledenadviseur Internationaal Ondernemen

“Wij hebben een verzoek van de opdrachtgever in

Samen met mijn collega’s van de Ledenservice Internationaal

de Verenigde Staten gekregen om een W8-formu-

Ondernemen beantwoord ik jaarlijks meer dan duizend vragen

lier in te vullen. Wij leveren een dienst in Nederland, we

van aangesloten leden. Soms gaat het om problemen van prak-

bouwen een constructie waar een machine uit Duitsland

tische aard, bijvoorbeeld het juiste gebruik van Incoterms. Maar

op onze locatie wordt getest. De machine is niet van ons

ook strategische vraagstukken over bijvoorbeeld marktentree

en wordt na de test door de opdrachtgever weer wegge-

komen regelmatig langs. Ook voor actuele onderwerpen als het

haald. Moeten wij nu dit formulier invullen?”

nieuwe douanewetboek of de ontwikkelingen in Iran kun je bij ons terecht.

A

“Het principe in de VS is dat alle betalingen die aan het buitenland worden gedaan onderhevig zijn aan de

Neem gerust contact met me op om je vraag voor te leggen!

bronbelasting tot aan 30%. Dit wordt door de Amerikaanse belastingdienst (IRS) geïnd. Dit geldt zowel voor diensten als wel goederen. Ook wordt er niet gekeken naar de locatie van deze leveringen of prestaties, zolang er vanuit een Amerikaanse entiteit wordt betaald.

De Amerikaanse opdrachtgever kan middels het W8-formulier een soort ontheffing krijgen bij de IRS. De opdrachtnemer is de partij die het formulier invult. Welke variant moet worden ingevuld hangt af van de juridische vorm van de opdrachtnemer, zie

https://www.irs.gov/forms-pubs/

about-form-w-8-ben-e.”

Heb je ook een exportvraag?

Leden van evofenedex kunnen kosteloos hun vraag neerleggen bij de ledenadviseurs van evofenedex.

Agenda

Zij zijn thuis in diverse onderwerpen zoals Incoterms, brexit, btw of marktentree en helpen je graag verder!

Symposium Investeren in de VS en Canada

Contactinformatie

10 oktober • Veenendaal

evofenedex

https://www.evofenedex.nl/evenementen/ symposium-investeren-de-vs-en-canada

+31 (0)79 346 73 46 ledenservice-io@evofenedex.nl

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

37

agenda Juni do 20

Dag van de Export Binnendienst Event • Veenendaal Laat je als exportbinnnendienstprofessional in één dag bijpraten over actuele vakontwikkelingen. Tijdens de verdiepende workshops heb je de mogelijkheid inhoudelijk te sparren over lastige vraagstukken rondom de exportprocessen.

vr 21

wo 26

do 27

do 19

Bill of Lading

do 19

Sales contract en Incoterms®

Workshop • Utrecht

Export for decision-makers: Africa Cursus • Zoetermeer

Workshop • Zoetermeer

Elektronische douaneaangifte Workshop • Rotterdam

Letter of Credit bij export

wo 25

Douaneprocedures in de praktijk Leg in drie dagen een goede basis neer op het gebied van douanezaken. Ook al heb je alle douaneza-

Workshop • Eindhoven

ken uitbesteed, als exporteur blijf je verantwoordelijk.

Wil je echte zekerheid van betaling met een L/C?

Ons trainersteam daagt je uit kritisch te kijken naar

Neem dan deel aan de workshop Letter of Credit.

jouw eigen douaneprocessen om risico's en kosten

Onze experts nemen graag met jou de risicomomen-

optimaal te kunnen managen.

ten door in het L/C proces. Van order tot en met de

Avondopleiding • Eindhoven

ontvangst van de betaling. Een inspirerende workshop voor Sales, Shipping en Finance.

Juli

do 26

CvO, EUR.1 en factuurverklaringen Het opstellen van een certificaat van oorsprong gaat vaak gepaard met een hoop ingewikkelde regelgeving. Laat je in een middag informeren en leer op een

38

di 02

Incoterms

efficiënte manier met de materie om te gaan.

Masterclass • Utrecht

Workshop • Zwolle

wo 11

Export van A t/m Z Cursus • Venlo

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

vr 27

Documenten bij export Cursus • Zwolle

vr 27

Evenementen

Export for decision-makers Cursus • Utrecht

Do 3

Trade Compliance Congres Nationaal Douane Congres

Oktober

Do 10

di 01

Symposium VS en Canada

Letters of Credit Workshop in English • Utrecht

Wo 6

Nationaal Export Event

wo 02

Manager exportbinnendienst

Do 7

Opleiding • Utrecht

Dag van de Declarant

di 08

ATA carnet Workshop • Eindhoven

Leerlijn douane-opleidingen Met de juiste kennis van douanezaken kun je grenzeloos ondernemen én bovendien veel kosten besparen.

De meest complete informatie krijg je bij de douane-oplei-

wo 09

De internationale handel en zeevracht

dingen van evofenedex. Wij bieden als enige opleider een

Workshop • Utrecht

complete leerlijn van assistent-declarant tot manager customs and trade affairs. In het najaar gaan alle opleidingen weer van start:

do 10

Elektronische douaneaangifte

Basisopleiding declarant

Workshop • Eindhoven

Dag-, avond- en online opleidingen Vakopleidingdeclarant Dag-, avond- en online opleidingen

do 10

Het effectief selecteren en managen van buitenlandse zakenpartner Workshop • Apeldoorn

Coördinator Customs & Trade Affairs Avondopleiding Managers Customs & Trade Affairs Avondopleiding https://www.evofenedex.nl/opleidingen/douane

Laat je inspireren door experts en collega-exportmanagers om het rendement uit je buitenlandse zakenpartners te verhogen.

i do 17

Export van A t/m Z Cursus • Zwolle

Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of 079-346 69 90.

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

39

expats

Nathalie van Herk

Standplaats

Oeganda Hoe is het om in het buitenland te wonen en te werken? globe magazine vroeg het Jonathan van Schoonhoven, die werkzaam is als Business Advisor voor Rietveld B.V. in Oeganda.

Waarom ben je naar Oeganda verhuisd?

bels. Afrikanen noemen een ritje op het platte-

“Toen ik op het vwo zat, ben ik een paar keer

land ook wel ‘The African Massage’.”

naar Oeganda gereisd als ambassadeur van stichting Stick2Uganda. Begin 2018 ben ik in

Wat is je favoriete plek in Oeganda?

contact gekomen met Pleun Rietveld, eige-

“Mijn favoriete plek is bij mijn Oegandese ‘fa-

naar van Rietveld B.V. Het bedrijf levert over

milie’ in het groene Masaka, een klein stadje

de hele wereld telematica-oplossingen voor

zo’n 140 kilometer ten zuiden van Kampala.

de logistieke sector. Rietveld wilde uitbreiden

Als ik daar ben, voelt het als thuis ver van huis.

in Oost-Afrika, omdat daar ontzettend veel

Ik spreek met hen de lokale taal Luganda. Ik

logistieke bedrijven zijn die nog helemaal niets

kook, voer de kippen, eet wat er die dag uit

doen met automatisering. Ik heb Pleun verteld

de tuin geoogst is en bovenal geniet ik van het

dat ik in Oeganda wilde gaan werken om zijn

gezelschap.”

bedrijf daar verder uit te breiden. Naast de B.V. heeft Rietveld een aantal jaar geleden de

Wat valt jou op aan het zakendoen in Oe-

Rietveld Foundation opgericht. We steunen

ganda?

onder andere landbouwprojecten, het zieken-

“De bekende clichés over Afrika zoals afspraak

huis in Kumi en creëren werkgelegenheid.”

is niet altijd afspraak en het korte termijn denken kloppen. Er heerst een overlevingscultuur,

40

Kampala

Hoe is de infrastructuur in Oeganda in

geen cultuur om vooruit te denken en om je

vergelijking met Nederland?

toekomst veilig te stellen. Het voordeel hiervan

“De infrastructuur in Oeganda is in vergelijking

is dat de mensen hier veel relaxter zijn. De lan-

met Nederland behoorlijk slecht. De laatste

getermijnvisie zit in onze genen, bij Oegande-

jaren is er hard gewerkt aan de hoofdwegen.

zen niet. In Europa kiezen we een leverancier

Dit is voor de logistiek een goede ontwikke-

op basis van een scherpe prijs of een kwalita-

ling, omdat Oeganda een doorvoerland is

tief goed product, maar in Oeganda doe je za-

Organisatie: Rietveld B.V.

voor Congo en Zuid-Soedan naar de haven in

ken wanneer het onderlinge contact vertrouwd

Functie: Business Advisor

Mombassa, Kenia. Buiten de steden zijn alle

voelt. Je hebt dan ook een lange adem nodig

Standplaats: Kampala, Oeganda

wegen onverhard, met diepe kuilen en hob-

om winst te maken.”

Website: www.rietveld.nl

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

Jonathan van Schoonhoven

column

Raoul Leering

Moet Nederland minder exporteren?

Het overschot van Nederland in de handel met

Lange tijd werd gedacht dat het geld vooral bij

andere landen boekt record op record. Vorig

de multinationals opgepot zat maar uit nieuw

jaar steeg het tot maar liefst 11% van ons nati-

onderzoek van DNB blijkt dat zeker de helft

onale inkomen. Mooi, zou je zeggen, maar niet

van het spaaroverschot bij het midden en

iedereen is er blij mee.

kleinbedrijf (MKB) zit. De oplossing is dan ook

Immers, als Nederland overschotten heeft,

voor een belangrijk deel dat het MKB meer

hebben andere landen tekorten. En als die

geld gaat uitgeven. Dat wil zeggen: meer in-

landen langdurig geld moeten lenen om hun tekorten te financieren dreigen schuldencrises. Zie hier een van de redenen voor de eurocrisis die de eurozone in 2010 een tweede dreun verkocht, terwijl die nog niet bijgekomen

“ Het MKB spaart te veel�

vesteren. Omdat een deel van die extra aankopen uit het buitenland komen, neemt de import toe. Te meer daar het bij investeringsgoederen bovengemiddeld vaak om buitenlandse kapitaalgoederen gaat.

was van de kredietcrisis.

De vraag is natuurlijk waarom het MKB niet nu

De Europese Commissie let sinds de eurocri-

al meer investeert. De bedrijfsinvesteringen

sis scherp op de ontwikkeling van de handels-

zijn de afgelopen jaren behoorlijk gegroeid

balansen. Niet alleen tekortlanden worden van

maar het aandeel van de investeringen in de

advies voorzien hoe de import af te remmen

nationale bestedingen is in Nederland, on-

en de export aan te jagen, ook de overschot-

danks de hoogconjunctuur nog steeds lager

landen worden kritisch gevolgd. EU-landen

dan tijdens de vorige bloeiperiodes van de Ne-

met een overschot van meer dan 6% worden

derlandse economie rond de eeuwwisseling

aan een speciaal onderzoek onderworpen.

en aan de vooravond van de kredietcrisis.

Het Nederlandse overschot is grofweg twee

Wat daar achter zit is nog niet achterhaald

maal zo hoog als deze kritische grens en Ne-

maar een gedachte is dat MKB-bedrijven niet

derland is dus vaste klant bij de Commissie.

genoeg extra afzetkansen zien om veel uitbrei-

De oorzaak voor het overschot is simpel: Ne-

dingsinvesteringen aan te durven. Aangezien

derland besteedt te weinig en spaart te veel.

het MKB het overgrote deel van haar produc-

Vereenvoudigd weergegeven betekent dit dat

ten en diensten aan binnenlandse consumen-

daardoor niet alle goederen en diensten die

ten slijt, zou wat extra koopkracht bij Neder-

hier geproduceerd worden, in Nederland wor-

Vanuit zijn optiek als hoofd

landse huishoudens geen kwaad kunnen.

den geconsumeerd. Wat overblijft wordt aan

Internationaal Handelsonderzoek

Toevallig worden tegenwoordig ook op de Ne-

het buitenland verkocht.

bij ING geeft Raoul Leering

derlandse overheidsbegroting bijna recordo-

Het bedrijfsleven neemt 80% van het Neder-

commentaar op internationale

verschotten geboekt. Zou lastenverlichting

landse spaaroverschot voor haar rekening.

handelsontwikkelingen.

een idee kunnen zijn?

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

41

komend nummer In het komende nummer van Globe Magazine voor internationaal ondernemen kunt u lezen over onder meer de volgende onderwerpen:

Douaneplanning: douanewaarde

online

Vereenvoudiging wetgeving investeringen

Handel drijven in Sierra Leone

www.evofenedex.nl HĂŠt startpunt voor exporterende ondernemers.

linkedin.com/company/evofenedex Discussieer mee met meer dan 1500 betrokkenen in de LinkedIn groep Export en Internationaal Ondernemen.

twitter.com/evofenedex www.globemagazine.nl

Volg evofenedex op Twitter voor het laatste

@

facebook.com/evofenedex

Website met het archief van globe magazine

nieuws over logistiek en internationaal onder-

Volg de activiteiten van evofenedex op

voor internationaal ondernemen.

nemen.

Facebook.

evofenedex is dĂŠ vereniging voor bedrij-

Postadres

Contact

ven met een logistiek of internationaal

Postbus 350

belang. Via evofenedex nemen zij hinder-

2700 AJ Zoetermeer

nissen in de logistiek en internationaal

Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl

ondernemen weg en voegen zij kansen

Bezoekadres

toe. Regionaal, nationaal en internatio-

Signaalrood 60

Opleidingen en trainingen

naal. Van een veiliger en efficiĂŤnter ma-

2718 SG Zoetermeer

opleidingen-io@evofenedex.nl

gazijn, slimmer vervoer, goede opslag

T +31 (0)79 346 73 46

+31 (0)79 346 69 90

van gevaarlijke stoffen tot meer export.

Bedrijfsjuristen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.

42

globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2019

bedrijfsjuristen@evofenedex.nl

DAG VAN DE EXPORT BINNENDIENST

Dé dag die je als export binnendienst professional niet wilt missen

Ga met nieuwe inzichten, energie en inspiratie de zomer in Word in een dag bijgepraat over ontwikkelingen in het

Workshops:

export binnendienst vakgebied. Ook is er veel gelegenheid

•

Dilemma workshop trade compliance

om inhoudelijk te sparren over lastige vraagstukken. Onze

•

Belang indeling douanetarief

trainers en experts discussiëren graag mee. Zo ga je met

•

Culturele aspecten voor de export binnendienst

nieuwe inzichten, energie en inspiratie de zomer in.

•

Wie is wie in de logistieke keten

•

AEO; nu tijd om in te stappen?

Wat kun je verwachten?

•

Incoterms verdiepingsworkshop

Onderwerpen als brexit, handelsakkoorden, douane- en

•

Transportschade, aansprakelijkheid en vergoeding

btw-ontwikkelingen, sancties en export control en het

•

Impact nieuw Europees btw-stelsel

nieuwe btw-stelsel ontbreken niet op deze dag. Daarnaast

Wanneer en waar:

kun je twee workshops naar keuze volgen.

20 juni 2019 in Veenendaal

www.evofenedex.nl/evenementen

Vertrouwen verzekerd.

Waar gehandeld wordt is Atradius.

Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd.

Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend.

Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen.

Grijp uw kans en ontdek meer.

Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl

Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie