İNCELEME
Simit Ekonomisi / DOUGHNUT ECONOMICS Türkçeye “simit ekonomisi” olarak geçmiş olan “doughnut economics” modeli ilk kez 2012 yılında, o zamanlar Oxford Üniversitesi’nde ekonomist olan Kate Raworth tarafından tanımlandı. 2017 yılında bu teorisini detayları ile anlattığı kitabı “Simit Ekonomisi: 21.Yüzyıl İktisatçısı Gibi Düşünmenin Yedi Yolu” adıyla Tellekt tarafından Türkçe olarak da yayınlandı.
2
1. yüzyılın bir yenilikler ve farklılıklar çağı olacağı zaten tahmin ediliyordu. 20. Yüzyılın son otuz yılında farklı disiplinlerden bir çok teorisyen 21. yüzyıla dair öngörülerini paylaşırken bu çağı farklı isimlerle tanımlıyorlardı: “Uzay Çağı”, “Teknoloji Çağı”, “Refah Çağı”, “Ölümsüzlük Çağı”, “Barış Çağı”, “Zenginlik Çağı”, “Mutsuzluk Çağı”, “Yalnızlık Çağı”, “Bireysellik Çağı”, “Diktatörler Çağı” ve daha fazlası. Aslında, biraz geriye çekilip baktığımız zaman yirmi yılını geride bıraktığımız bu yüzyıla dair öngörülerde kimsenin yanılmadığını ancak kimsenin hiçbir şeyi öngöremediğini gözlemiyoruz. Belki “Hepsinden Biraz Çağı” ya da “Ortaya Karışık Çağı” daha iyi anlatabilir iniş ve çıkışlarıyla geçen yirmi yılı.
Doruktan Türker PureMind Advising Services, Senior Consultant | Owner
Ancak, hangi açıdan değerlendirilirse değerlendirilsin, çeşitli görüş ve disiplinlerden hemen hemen tüm uzmanların, yaklaşık 200 yıldır inşa edilmekte olan kapitalizm merkezli ekonomik modelin ve demokrasi merkezli idari modelin sürdürülebilir olmadığı konusunda uzlaştıkları söylenebilir. Peki alternatif var mı? Olmaz mı? Her zaman. Alternatifler yaratmak insan türünün hayatta kalabilmesinin tek nedeni, belki de…
70 Turkish British Magazine I Temmuz-Ağustos-Eylül 2021
Demokrasiyle ilgili alternatifleri başka bir yazıya bırakarak, bugün bir alternatif ekonomik modeli anlatmak istiyorum. Türkçeye “simit ekonomisi” olarak geçmiş olan “doughnut economics” modeli ilk kez 2012 yılında, o zamanlar Oxford Üniversitesi’nde ekonomist olan Kate Raworth tarafından tanımlandı. 2017 yılında bu teorisini detayları ile anlattığı kitabı “Simit Ekonomisi: 21.Yüzyıl İktisatçısı Gibi Düşünmenin Yedi Yolu” adıyla Tellekt tarafından Türkçe olarak da yayınlandı. Raworth, önermesini simit şeklinde bir diyagram ile modelliyor ve önermesini şu şekilde tarif ediyor: “Simit özü itibariyle şöyledir: Kimsenin altına inmemesi gereken bir toplumsal tabanla kimsenin ötesine geçmemesi gereken, küresel baskıların yarattığı ekolojik tavan. Herkesin güvenli ve adil bir şekilde yaşayacağı alan bu ikisi arasında kalmaktadır. Simidin iç halkası (yani toplumsal tabanı) kimsenin eksik bırakılmaması gereken on iki temel ihtiyacı sıralar. Bu on iki temel ihtiyaç şunlardır: Yeterli miktarda gıda; temiz su ve düzgün bir sıhhi temizlik; enerjiye ve temiz yemek pişirme imkanlarına erişim; eğitime ve sağlığa erişim; düzgün barınma şartları; asgari