_Voveden del SODRZINA i impresum by dejan nikolovski

ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар

IDBC Informative Business Centre

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

It was a nice day, sunny afternoon. I was walking in a hurry over the Stone Bridge in order to visit a business office which was located next to the church St. Holy Savior (St. Spas) as I was told. Stream of people over the bridge, I decided to ask a middle-aged man to help me by telling me where the church was located. The kind gentleman stopped and asked me: “Are you from this city?” I replied: ”Yes, I am.” He looked at me one more time and said: ”It is good that you are walking over the Stone Bridge… Continue walking and you will meet a foreigner and he will tell you where it is.“ I reached the church and found a group of foreigners who were visiting and sightseeing it therefore I joined them to have the tour and then I continued my further obligations which I tended to perform at first. During my education and after that I have had plenty of opportunities to visit many countries with rich cultural traditions. Unfortunately, I came to a conclusion that I know so little about our cultural values of our small and magnificently beautiful Macedonia. My challenge has become a closer introduction of Macedonia with its cultural-historical landmarks and natural beauties. I made a plan having a good thought - one day a the project should be started to unite all Macedonian beauties and valuable cultural heritage into one unity which will be presented in an accessible and simple way. Macedonia-Tourist Pearl is a witness of that wish. Dipl. Ing. Krste Savevski

Убав ден, сончево попладне. Забрзано чекорев по Камениот Мост, со цел да посетам една деловна канцеларија за која ми кажаа дека се наоѓа до црквата Св. Спас. По мостот, врвулици од луѓе, се одлучувам да замолам еден средовечен човек да ми помогне, да ми каже каде се наоѓа црквата. Господинот љубезно застана и ме праша дали сум оттука. Одговорив: „Да, оттука сум.“ Ме погледна уште еднаш и ми рече: „Добро сте тргнале по Камениов Мост... Ќе продолжите, ќе сретнете некој странец, тој ќе ви каже.“ Стигнав до црквата, наидов на група странци кои беа во посета и разгледување. Застанав меѓу нив и јас да ја разгледам и потоа да продолжам до целта на моето одење. Во текот на школувањето и потоа имав можност да посетам повеќе држави со богати културни традиции и, за жал, констатирав колку малку знам за нашите културни вредности во нашата мала, а преубава Македонија. Мој предизвик стана што подобро да ја запознаам Македонија со нејзините културно-историски знаменитости и природни убавини. Зацртав план, со добра мисла, еден ден да започнам проект, кој ќе ги обедини македонските убавини и вредното културно наследство во една целина и ќе ги претстави на пристапен и едноставен начин. Македонија - туристички бисер е сведоштво за реализацијата на таа желба. инж. Крсте Савевски

генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски

уредник Дејан Д. Николовски

general project manager & editor-in-chief eng. Krste Savevski

editor Dejan D. Nikolovski

уредник за комерцијалниот дел Емилија Савевска - Георгиева

editor for the commercial part Emilija Savevska-Georgieva

текст проф. д-р Благоја Маркоски Дејан Д. Николовски проф. д-р Ратомир Грозданоски проф. д-р Тодор Чепреганов

text Blagoja Markoski Ph. D. Dejan D. Nikolovski Ratomir Grozdanoski Ph. D. Todor Chepreganov Ph. D.

креативно обликување и подготовка Дејан Д. Николовски

картографски прилози проф. д-р Благоја Маркоски

creative design, page layout & prepress Dejan D. Nikolovski

cartographical attachments Blagoja Markoski Ph. D.

издавач ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар Скопје, ул. Ленинова бр. 60 Б-2, лок. 7 телефон: +389 2 3116 644 факс: +389 2 3116 111 info@makedonskibiser.com.mk

publisher IDBC Informative Business Centre Skopje, str. Leninova No. 60 B-2, local 7 phone: +389 2 3116 644 fax: +389 2 3116 111 info@makedonskibiser.com.mk

за издавачот Милица Светиева, директор

for the publisher Milica Svetieva, directress

прво издание Скопје, 2012 година

first edition Skopje, 2012

Издавачот пристапи кон подготовка на ова издание со должна сериозност и уважување на читателската публика. Идеја-водилка на ИДБЦ при овој негов издавачки избор беше и останува да ги промовира природните и културните добра на Република Македонија, да сведочи за природната разноликост на македонската земја и мултикултурното македонско општество и да придонесе за запознавање на богатствата и суштинската комуникација меѓу луѓето.

Издавачот ги направи сите напори да ја обезбеди веродостојноста и релевантноста на информациите дадени во ова издание и да ги ажурира во времето на издавањето. Издавачот не презема никаква одговорност за грешките, недоследностите или погрешните заклучоци кои можат да произлезат од употребата и размената на објавените информации во кој било контекст ниту, пак, за промените во содржината на информациите кои можат да настанат по нивното објавување во ова издание.

ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар

IDBC Informative Business Centre

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

ЗА МАКЕДОНИЈА ПРЕДГОВОР ОД ИЗДАВАЧОТ - ИДБЦ

затоа што затоа што

Во рамките на издавачката програма на ИДБЦ отсекогаш постоеше предизвик за реализација на ваков обемен проект - монографско издание, кое преку современ методолошки и научнопопуларен пристап ќе ги презентира и афирмира природните убавини во Република Македонија и нејзините културно-историски знаменитости. Република Македонија е ризница на многу истражени, но и неистражени природни реткости и културно-историски споменици од антиката до денес. Нејзината територија изобилува со природна убавина изразена преку бројни планини, котлини, полиња, клисури, пештери, како и извори, реки, водопади, езера. Развојот на цивилизациите и интеркултурната комуникација на овие простори оставиле неизбришливи траги, за кои денес сведочат културноисториските споменици, етнографските вредности, музеите и галериите, а кои се изразуваат преку разните современи манифестациски туристички вредности. Со цел привлекување на домашни и странски гости, на кои ќе им бидат понудени и алтернативните форми на туризмот како актуелен тренд на светскиот туристички пазар, но и за остварување на побрз и поуспешен развој на туризмот, потребна е поддршка и развој на сите ресурси на туристичкото стопанство - хотели, мотели, ресторани, кампови, туристички агенции, транспорт, винарии и производство. Оваа монографија има илустриран и енциклопедиски концепт, во кој текстот е содржински богат и напишан на македонски и англиски јазик, а фотографскиот материјал е грижливо одбран и сеопфатен. Со тоа му овозможува на читателот непосреден пристап до сите нејзини содржини и одлична можност подобро да ја запознае Република Македонија со севкупното нејзино богатство и потенцијал, како и со туроператорите и угостителите. Паралелно со печатеното издание, соодветно е востановен и веб-портал базиран на истиот содржински концепт. Дел од овие содржини се соодветно адаптирани и веќе функционираат како посебен сегмент во рамките на проектот Македонија - туристички бисер, кој ќе продолжи да се развива во насока на промоција на туристичките потенцијали на Македонија. Изразуваме голема благодарност на институциите и поединците кои непосредно и посредно беа вклучени во концепцијата и реализацијата на ова дело, за кое се надеваме дека на секој читател ќе му овозможи информации и запознавање со туристичките вредности на Република Македонија и ќе биде инспирација за туристичка и рекреативна посета на локалитетите и објектите.

www.makedonskibiser.com.mk

VI М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски

... СО ЉУБОВ

така вреди единствено така може FOREWORD BY THE PUBLISHER - IDBC

There has always been a challenge in the framework of the publishing programme of IDBC for realization of such a large project-monographic edition , which should present and affirm the natural beauties of the Republic of Macedonia and its historical-cultural landmarks through contemporary methodology and popular scientific approach. Macedonia is a treasury of lots of explored but also unexplored natural rarities and cultural-historical monuments since the Antique till today. It abounds with natural beauties put across with numerous mountains, valleys, fields, gorges, caves as well as springs, rivers, waterfalls, lakes. Progress of civilizations and intercultural communication have left indelible traces in these regions, therefore the cultural-historical monuments, ethnographic values, museums and galleries witness that expressed through various contemporary manifestations as well as tourist values. Attracting home and foreign visitors, who will also be offered alternative forms of tourism as a current trend of the world tourist market as well as realization of the fast and more successful development of the tourism which require support and development of all resources of tourist economy- hotels, motels, restaurants, camps, travel agencies, transport, wineries and production. The concept of this monograph is illustrative and encyclopaedic including rich content of the text written both in Macedonian and English, and the photographies are chosen carefully and comprehensive. In this way a reader is provided with an imminent access to all contents and it is also an excellent opportunity for closer introduction of Republic of Macedonia with all diversity in richness and potential as well as with the tour operators and caterers. Parallel to the published edition, there is an adequate web portal based on the same contents concept. A part of the content is adapted adequately and it has already been functioning as a separate segment in the frames of this project Macedonia - Tourist Pearl, which will be developed continuously in order to promote the tourist potentials of Macedonia. We express our great gratitude towards the institutions and individuals that were involved indirectly and directly in the concept and realization of this work therefore we do hope that every reader will be provided with information and introduction of the tourist values of Republic of Macedonia as well as to be an inspiration for a tourist and recreational visit of the archaeological sites and objects.

FOR MACEDONIA... WITH LOVE

general manager of the project and editor-in-chief Dipl. Ing. Krste Savevski

because it is so valuable because it is the only way it can be

ДОБРЕДОЈДО ВО МАКЕ ПРЕДГОВОР ОД МИНИСТЕРСТВОТО ЗА ЕКОНОМИЈА

Благодарение на бројните позитивни развојни трендови, туризмот се позиционира меѓу најдинамичните и најпропулзивните стопански дејности, со повеќекратни ефекти. Опфаќајќи околу два милиона организации, пред сè од мал и среден ранг, 5%учество во севкупното вработување и креирање на буџетот на светско ниво и речиси една милијарда луѓе кои учествуваат во светскиот туристички промет, туризмот е најбрзорастечка индустрија, а трета по ред по остварен бруто промет, по нафтената и автомобилската индустрија. Тоа, од една страна, создава можности за вклучување на бројни субјекти во светската економија, а од друга страна, станува важен фактор за развој на национално, регионално и локално ниво. Секако, Република Македонија е неодминлив дел од овие светски туристички движења. Република Македонија е мала земја со големо срце, која нуди безброј можности за љубителите на природните, културните и духовните вредности - вистинска ризница на култура, уметност, природни убавини и гастрономски уживања. Како ретко каде во светот, оваа земја поседува голем број историски знаменитости: цркви, манастири, археолошки локалитети, џамии, анови, вредни експонати, ретки икони, стари книги, богатство од традиции, единствен препознатлив фолклор и други артефакти. Поради изобилството со природни убавини и раритети, а особено поради богатството со извори на вода и бројните природни, тектонски, глацијални и вештачки езера, често ја нарекуваат „бисер на Балканот“ или „земја на езерата“. Пред нас е една исклучително убава и содржински богата монографија за убавините на нашата земја, за културата на народите кои живеат во неа, за долгата историја на нејзиното постоење и за сето она што во овој скромен вовед нема простор да се спомне. На страниците на Македонија - туристички бисер во издание на ИДБЦ ќе се пронајде секој вљубеник во Македонија, нејзините природни и уметнички вредности, историјата, археологијата и старите цивилизации, високите планини и длабоките бистри езера, ловот или риболовот, старите легенди и новите пријателства, доброто вино и вкусната храна. Добредојдовте во Македонија и - уживајте во неа. заменик-министер Катерина Костеска

www.economy.gov.mk

VIII М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

ВТЕ ДОНИЈА FOREWORD BY MINISTRY OF ECONOMY

Owing to the numerous positive developing trends, the tourism is positioned among the most dynamic and most propulsive economic activities with multiple effects. Including about two million organizations, first of all-the small and middle rated, 5% of entire employment and budget creation in the world, almost one billion people participate in the world's tourist business, tourism is the most incremental industry, and it is the third by gross income after the oil and car industries .On one hand, it creates opportunity to involve great number of subjects in the world's economy. On the other hand, it becomes important factor for national, regional and local development. Certainly, Republic of Macedonia is unavoidable part of these world's tourist movements. Republic of Macedonia is a small country with a big heart, which offers countless opportunities for the admirers of the nature, culture and spiritual values- a real treasury of culture, art, natural beauties and gastronomic delights. It is quite rare all over the world for a country to have such a great number of historical landmarks: churches, monasteries, archaeological sites, mosques, inns, valuable exponents, rare icons, old books, richness of traditions, uniquely recognizable folklore and other artefacts. Due to the abundance of natural beauties and rarities, and particularly because of rich water sources and numerous natural, tectonic, glacial and artificial lakes, it is often called “pearl on the Balkans” or “land of the lakes”. Here is one extraordinary beautiful and rich in content monograph for the beauties of our country, different cultures of people who live in this country, for the long lasting history of its existence and for everything that is not mentioned in this modest foreword. Through the pages of Macedonia - Tourist Pearl published by IDBC, every admirer of Macedonia will find out about its natural and art values, history, archaeology and old civilizations, high mountains and pure deep lakes, hunting or fishing, old legends and new friendships, good wine and delicious food. Welcome in Macedonia - enjoy here.

WELCOME TO MACEDONIA

deputy-minister Katerina Kosteska

IX Macedonia - tourist pearl

ПРИМЕР ЗА ПРЕЗЕНТИР НА ТУРИСТИЧКИТЕ ПРЕДГОВОР ОД АГЕНЦИЈАТА ЗА ПОДДРШКА И ПРОМОЦИЈА НА ТУРИЗМОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Монографската публикацијата Македонија - туристички бисер претставува едно од нашите најексклузивни туристички изданија, во која се презентирани природните убавини и културно-историските знаменитости на нашата земја, со цел поттикнување на развојот на туризмот во Република Македонија. Во публикацијата се опфатени туристичко-географските аспекти за целата територија на Република Македонија, а потоа се разработени туристичките вредности на сите десет региони одделно. Во секој регион, покрај туристичко-географската положба, низ кратки текстови се прикажани основните одлики на градските населби, музеи, галерии, комплексни туристички локалитети, позначајни објекти од христијанската и муслиманската религија, национални паркови, природни и вештачки езера, бањи, материјални споменици, археолошки наоѓалишта и многу други објекти од интерес за туристичка посета. Преку регионалниот приказ се направени такви композиции од туристички зони, локалитети и објекти кои овозможуваат мошне интересни туристички прошетки, а преку комерцијалниот дел, прикажан после секој туристички регион, се создаваат можности туристот да го избере местото на престој, исхрана, одмор и релаксација. Агенцијата за поддршка и промоција на туризмот во Република Македонија ова издание го смета за пример за тоа како треба да се презентираат туристичките вредности на државата. Оваа публикација, на општо задоволство треба да се најде на репрезентативно место во туристичките агенции, во туристичко-угостителските објекти, во општините, во меѓународните претставништва, во новинско-информативните центри, но и како вредно дело во лична сопственост. Така, ќе се создаде можност за целосно и изворно запознавање и доживување на туристичките вредности на Република Македонија. директор Јордан Трајков

www.tourismmacedonia.gov.mk

X М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

АЊЕ ВРЕДНОСТИ НА ДРЖАВАТА FOREWORD BY AGENCY FOR PROMOTION AND SUPPORT OF TOURISM OF REPUBLIC OF MACEDONIA

The monographic publication Macedonia - Tourist Pearl represents one of the most exclusive tourist editions, where the natural beauties and historical-cultural landmarks of our country are presented in order to incite the development of the tourism in Republic of Macedonia. This publication covers tourist-geographical aspects of the whole territory of Republic of Macedonia, and afterwards the tourist values of all ten regions are elaborated separately. Besides tourist-geographical location, every region is presented through short texts with the basic features of the town settlements, museums, galleries, complex tourist locations, more important Christian and Muslim religious objects, national parks, natural and artificial lakes, spas, monuments, archaeological sites as well as other objects interesting for a tourist visit. On one hand, the regional presentation presents the compositions of the tourist zones, localities and objects offering possibilities for very interesting tourist tours. On the other hand, the commercial part presented after every region provides opportunities for a tourist to choose a place of accommodation, diet, rest and relaxation. Agency for promotion and support of tourism of Republic of Macedonia considers this edition as an example for presentation of tourist values of our country. To our general contentment, this publication should be found in the most representative travel agencies, tourist-catering objects, municipalities, international offices, newsinformative centres as well as a personal valuable property. In this way, possibility for a complete and original introduction and experience of tourist values of Republic of Macedonia will be created. Director Jordan Trajkov

AN EXAMPLE FOR PRESENTING THE TOURIST VALUES OF THE STATE XI Macedonia - tourist pearl

МАКЕДОНИЈА ИМА ШТО ДА ПОНУДИ ЗА СЕЧИЈ ВКУС ПРЕДГОВОР ОД ТУРИСТИЧКО-УГОСТИТЕЛСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА при Сојузот на стопански комори на Македонија

Туризмот има значајна улога за економскиот напредок на Република Македонија. Развој на туризмот значи нови инвестиции, нови работни места, промовирање на културните вредности и природните богатства на нашата земја. Уникатните природни убавини кои ги имаме во изобилство, традицијата и културноисториското наследство во комбинација со традиционалниот фолклор, носиите и везовите се само дел од она што ги воодушевува странските и домашните туристи. Искуствата говорат дека во звуците на македонската народна музика и ора и гостопримството на нашиот народ, посетителите максимално се опуштаат уживајќи во вкусната традиционална кујна и квалитетните вина. Од особена важност е афирмацијата и развојот на туризмот. Токму затоа, Туристичкоугостителската комора при Сојузот на стопански комори на Македонија дава максимална поддршка на публикацијата Македонија - туристички бисер, во која е разработен секој сегмент неопходен за квалитетно презентирање на туризмот на Република Македонија. Една поговорка вели: „Колку повеќе ја познаваш, толку повеќе ја сакаш“.

претседател Феркан Бербери

www.sojuzkomori.org.mk

XII М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

И ЗА СИТЕ ГЕНЕРАЦИИ FOREWORD BY TOURISM CHAMBER OF COMMERCE OF MACEDONIA within Macedonian Chambers of Commerce

Tourism has an important role for the economic development of Republic of Macedonia. Development of tourism means new investments, new working places, promotion of cultural values and natural treasures of our country. The unique natural beauties which are present in abundance, the tradition and culturalhistorical heritage combined with the traditional folklore, traditional clothes and embroideries are only a segment which fascinates both foreign and domestic tourists. Experiences say that visitors relax themselves with the sounds of Macedonian traditional music and dances as well as they enjoy the hospitality of our people, delicious traditional cuisine and high quality wines. The affirmation and development of tourism are particularly important. That is why, Tourism Chamber of Commerce of Macedonia within Macedonian Chambers of Commerce gives ultimate support of this publication Macedonia - Tourist Pearl, which elaborates every segment necessary for quality presentation of tourism in Republic of Macedonia. A saying says: ”More you know her, more you love her.”

President Ferkan Berberi

MACEDONIA HAS MATERIAL TO OFFER FOR EVERYONE'S TASTE AND FOR ALL GENERATIONS XIII Macedonia - tourist pearl

ОРГАНИЗАЦИЈА И СТРУКТУРА на монографијата ORGANIZATION AND STRUCTURE of the monogpraph

Куманово Kumanovo

туристички региони

Тетово Tetovo

Свети Николе Sveti Nikole Штип Shtip

Makedonski Brod

Кичево Kichevo

Велес Veles

Охрид Ohrid

Виница Vinica

Берово Berovo

Неготино Negotino

Прилеп Prilep

Демир Хисар Demir Hisar Ресен Resen

Делчево Delchevo

Кочани Kochani

Радовиш Radovish

Крушево Krushevo

Струга Struga

Пробиштип Probishtip

Македонски Брод

Маврово Mavrovo

Дебар Debar

Кратово Kratovo

Скопје Skopje

Гостивар Gostivar

Крива Паланка Kriva Palanka

Валандово Valandovo

Кавадарци Kavadarci

Струмица Strumica

Гевгелија Gevgelija

tourist regions

Битола Bitola

Брегалнички регион Bregalnica region

Струмичко-гевгелиски регион Strumica-Gevgelija region

Средновардарски регион Middle-Course Vardar region

Пелагониски регион Pelagonia region

Охридско-преспански регион Ohrid-Prespa region

Кичевско-бродски регион Kichevo-Brod region

Кумановско-кривопаланечки регион Kumanovo-Kriva Palanka region

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Мавровско-дебарски регион Mavrovo-Debar region

XIV

Шарпланинско-полошки регион Shar Planina-Polog region

Скопски регион Skopje region

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

градови

34 cities

населени места

плоштади и чаршии

саат-кули

мостови

споменици

музеи

clock-towers

bridges

monuments

museums

settlements

squares & charchies

спомен-куќи и галерии

цркви

манастири

џамии

churches

monasteries

mosques

memorial houses & galleries

Македонија - туристички бисер

е комплексно дело, во кое низ енциклопедиски стил се

прикажани голем број природни и антропогени

туристички вредности. По општиот дел, а соодветно на

морфолошката структура и сообраќајно-гравитациските

текови на територијата на Република Македонија,

издвоени се десет туристички региони. За секој одделно

се презентирани неговите географско-туристички

вредности. Имено, прикажани се картографски и

географски содржини за регионот, географско-историскиот

развој на градските населби во него, како и разните

природни и антропогени објекти: планини, долини, реки,

езера, извори, бањи, археолошки наоѓалишта, кули и

тврдини, религиозни објекти, споменици, музеи и

галерии, комплексни туристички локалитети,

манифестации и препораки за дневни туристички

прошетки. По секој регион се презентирани бројни

туристичко-угостителски објекти на располагање на секој

посетител. Целокупната содржина е богато фотографски

илустрирана, така што читателот има можност и

содржински и визуелно да ги запознае и да ги доживее

убавините на Република Македонија, односно нејзините

туристички потенцијали и културно-историски

знаменитости.

исламска архитектура

археолошки локалитети

планини и врвови

извори и реки

национални паркови

природни езера

islamic architecture

archeological sights

mountains & peaks

sources & rivers

national parks

national lakes

остров

1 island

вештачки езера

8 artificial lakes

бањи

пештери

spas

caves

експонати и сувенири

9 exponates & souvenirs

МаНи фЕсТа ЦиИ

39 МаNi FesTa TioNs

S O D R @ I N A скопски регион

ШАРПЛАНИНСКОПОЛОШКИ регион

Скопскиот регион се наоѓа во северниот дел од Република Македонија. Ја опфаќа Скопската Котлина и зафаќа површина 2 од околу 2.000 км .

Шарпланинско-полошкиот регион се наоѓа северозападно од Скопје. Сообраќајно е поврзан со магистралниот пат од Скопје за Охрид.

Skopje region

Shar Planina- Polog region

Skopje region is located in the northern part of the Republic of Macedonia. It covers Skopje valley and occupies 2 about 2.000 km .

регион

114

Shar Planina-Polog region is located northwest from Skopje. The highway from Skopje to Ohrid is the traffic connection.

КИЧЕВСКОБРОДСКИ

МАВРОВСКОДЕБАРСКИ

Мавровско-дебарскиот регион се одликува со длабоко всечени клисури, голем број планински врвови, пештери, водопади и слапови.

Mavrovo-Debar region Mavrovo-Debar region was featured by deeply engraved gorges, numerous mountain peaks, caves and waterfalls.

регион

136 Кичевско-бродскиот регион се наоѓа во западниот дел од Република Македонија. Во околу 90% го зафаќа сливот на реката Треска.

Kichevo-Brod region Kichevo-Brod region is located in the west part of the Republic of Macedonia. It covers about 90% of the in flow of the river Treska.

ОХРИДСКОПРЕСПАНСКИ регион

196 Охридско-преспанскиот регион се наоѓа во југозападниот дел во Република Македонија и е еден од најживописните.

Ohrid-Prespa region Ohrid-Prespa region is located in the south-western part of the Republic of Macedonia and it is one of the most picturesque regions.

365

gordost

365

Адам од Македонија Adam from Macedonia

365

Менада Maenad

Иконостасот во Св. Јован Бигорски The iconostasis of Saint Jovan (John) Bigorski Monastery

365

Грнчарството од Вранештица Pottery of Vraneshtica

365

Златната маска од Требеништа Golden Mask from Trebenishta

244

260

300

324

364

Пелагонискиот регион се наоѓа во југозападниот дел од Република Македонија. Ја опфаќа територијата на Пелагониската Котлина и областа Мариово.

Средновардарскиот регион зафаќа делови од долините на Вардар и Црна Река со сливовите на реките Бабуна, Тополка, Бошава и Дошница.

Струмичко-гевгелискиот регион ја опфаќа територијата на Струмичко-радовишката и Гевгелиско-валандовската Котлина и областа на Дојранското Езеро.

Кумановско-кривопаланечкиот регион ја опфаќа територијата на Кумановската Котлина и Кратовската и Кривопаланечката област.

Pelagonia region

Middle-course Vardar region

Брегалничкиот регион е еден од најголемите и, главно, го зафаќа сливот на реката Брегалница. Се протега од централните до крајните источни делови на Република Македонија.

The Middle-course Vardar region covers parts of the valleys of the rivers Vardar and Crna with the confluences of the rivers Babuna, Topolka, Boshava and Doshnica.

365 365

Хераклејските мозаици Heraclea Mosaics

Лорандитот од Алшар The Lorandite from Alshar

Strumica-Gevgelija region Strumica-Gevgelija region covers the territory of the valleys of Strumica-Radovish and Gevgelija-Valandovo as well as the area of Dojran Lake.

365

Римската терма во Банско Roman spa in Bansko

Bregalnica region Bregalnica region is one of the biggest and it covers mainly the inflow of the river Bregalnica. It stretches from the central to the ultimate eastern parts of the Republic of Macedonia.

365

Винички теракотни икони Vinica's Terracotta Icons

Kumanovo-Kriva Palanka region covers the territory of the valley of Kumanovo and the area of Kratovo and Kriva Palanka.

365

Кратовските средновековни кули Kratovo medieval towers

pride

Pelagonia mainly occupies the southwestern part of Macedonia. It covers Pelagonia Valley and Mariovo area.

Kumanovo - Kriva Palanka region

General Part

Општ дел

natural beauties and cultural and historical heritage

природни убавини и културно-историско наследство 5 ПРИЧИНИ ДА СЕ ВЉУБИТЕ ВО МАКЕДОНИЈА МАКЕДОНИЈА - ПОЛНА СО ЖИВОТ Македонски планини, клисури и пештери Македонска клима Македонски извори и реки Македонски езера Македонски растителен и животински свет Македонско културно-историско наследство Македонски фолклорни традиции Македонска кујна 2.500 ГОДИНИ ИСТОРИЈА НА МАКЕДОНИЈА ПРАКТИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Како да стигнете во Македонија?

5 15 25 36 75 85 36 75 85 85 85 75 36

Скопски регион Општи карактеристики за регионот

Skopje region 5

Скопје

15 25 36 75 85 115 126

126 126

СТАРА ЧАРШИЈА 15 OLD BAZAAR Даут-пашин амам 25 Daut-Pasha Hamam Куршумли ан 36 Kurshumli An Сули Ан 75 Suli An Мустафа-пашина џамија 85 Mustapha-Pasha Mosque Саат кула 115 Саат кула Споменик на Скендер-бег 126 The Memorial of Skenderbeu Црква Св. Спас 136 Church St. Spas (Holy Saviour) Музеј на Македонија Музеј на македонската борба Музеј на Град Скопје Музеј на холокаустот Музеј на современа уметност Водно Милениумски крст Манастир Св. Пантелејмон, Горно Нерези

136 136 136 136 136 136 136

Museum of Macedonia Museum of Macedonian Struggle Museum of the City of Skopje Holocaust Museum Museum of Modern Art Vodno The Millennium Cross St. Pantelejmon Monastery, Gorno Nerezi

Скопски џез фестивал Скопско културно лето МаНи Мајски оперски вечери фЕсТа Баскерфест ЦиИ Пиволенд КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

XVI

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

General characteristics of the region

Скопје - град на солидарноста Скопје - широко гравитациско подрачје Меѓународен аеродром Александар Велики Тврдина Кале Камен Мост Петар Карпош Порта Македонија Плоштад Македонија Воин на коњ Споменици во централното градско подрачје: Гоце Делчев, Даме Груев, Гемиџиите, Димитрија Чуповски, Ѓорѓија Пулевски, Јустинијан I, Цар Самуил, Методија Андонов - Ченто, Спомен-обележје на Првото заседание на АСНОМ Св. Кирил и св. Методиј и св. Климент и св. Наум Спомен-куќа на Мајка Тереза Соборна црква Св. Климент Охридски

5 REASONS TO FALL IN LOVE WITH MACEDONIA MACEDONIA - FULL OF LIFE Macedonian mountains, gorges and caves Macedonian climate Macedonian springs and rivers Macedonian lakes Macedonian flora and fauna Macedonian cultural and historical heritage Macedonian folklore traditions Macedonian cuisine 2.500 YEARS HISTORY OF MACEDONIA PRACTICAL INFORMATION How to reach Macedonia?

Skopje Skopje - the city of solidarity Skopje - wide gravitation area International Airport Alexander The Great

Fortress Kale Stone Bridge Petar Karposh Gate Macedonia Square Macedonia Warrior on a horse Monuments in the central city area: Goce Delchev, Dame Gruev, The Boatmen, Dimitrija Chupovski, Gjorgjija Pulevski, Justinian I, Tsar Samuil, Metodija Andonov - Chento, Memorial of the First Assembly of ASNOM, St. Cyril and St. Methodius and St. Clement and St. Naum The Memorial House of Mother Theresa The Assembly Church St. Clement Ohridski Матка Манастир Св. Андреј, Матка Неолитско село Тумба Маџари Говрлево Гордост - Адам од Македонија Скупи Аквадукт Катлановска Бања Марков Манастир Св. Димитриј, с. Сушица Други цркви и манастири во Скопје и околината Спортски центар Борис Трајковски Национална арена Филип II Македонски

15 Matka 25 St. Andrеј Monastery, 36 Matka 75 Neolith dwelling 85 Tumba Madjari 115 Govrlevo Pride - Adam 126 from Macedonia 136 Skupi 136 Aqueduct 136 Katlanovo Spa Marko's Monastery 136 St. Dimitrij, village Sushica Other churches and monasteries 136 in Skopje and its vicinity Boris Trajkovski 136 Sport Centre National Arena 136 Philip II Macedon

Skopje Jazz Festival 115

МаNi Skopje Summer FesTa The May Opera Evenings TioNs Buskerfest

115

Pivoland SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

115

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Shar Planina-Polog region

Шарпланинско-полошки регион Општи карактеристики за регионот

Тетово

Мултиетничка средина

Тетовско Кале Црква Св. Кирил и Методиј Етно-музеј во Џепчиште Шарена џамија Арабат-баба теќе Лешочки манастир Св. Атанасиј Лешок Попова Шапка

General characteristics of the region

5 15 25 36 36 36 36 36

Гостивар

Tetovo Fortress Church of Sts. Cyril and Methodius Ethno-museum in Dzepchishte Colourful Mosque Arabat-Baba Teke Leshok Monastery St. Athanasij Leshok Popova Shapka

Потекло на името на градот Гостивар

Tetovo Multi-ethnic environment

Gostivar The origin of the name of the city Gostivar

Вруток Пештера Ѓоновица (Убавица) Гордост - Менада Шарпланински куп МаНи Биенале во мала графика фЕсТа Техо ЦиИ

5 15 25

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

115

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

115

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Мавровско-дебарски регион

Vrutok Cave Gjonovica (Beauty) Pride - Maenad МаNi Shar Planina's Cup FesTa Biennial of Mini Prints TioNs Teho

Mavrovo-Debar region

Општи карактеристики за регионот

115

General characteristics of the region

Национален парк МАВРОВО

National Park MAVROVO

Растително богатство, Дуфски водопади, Шаркова дупка, Кораб, Мост Елен скок Ледничко езеро Локув, Радика

Мавровско Езеро Маврово Ски-центар Маврово Бистра Манастир Св. Јован Бигорски Гордост - Иконостасот во Св. Јован Бигорски Галичник Црква Св. Петар и Павле

Flora Wealth, Dufski Waterfalls, Sharko Hole, Korab, Bridge Elen Skok (Deer's Jump), Glacial Lake Lokuv, Radika

25 25 25 25 25

Дебар 25 Дебарски бањи (Косоврасти и Бањиште) Дебарско Езеро Манастир Св. Ѓорѓи Победоносец Галичка свадба Галичка ликовна колонија МаНи фЕсТа Мавровски скијачки меморијал ЦиИ Овчарски средби КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

Lake Mavrovo Mavrovo Ski-centre Mavrovo Bistra Saint Jovan (John) Bigorski Monastery Pride - The iconostasis of Saint Jovan Bigorski Monastery Galichnik The Church Sts. Peter and Paul (Petar and Pavle)

Debar

Debar Spas (Kosovrasti and Banjishte) Lake Debar Monastery St. Gjorgji (George) the Winner Galichnik Wedding Festival МаNi Galichnik Art Colony FesTa Mavrovo Skiing Memorial TioNs Sheperd's Meetings SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

25 25 25 25

XVII

Macedonia - tourist pearl

Кичевско-бродски регион Општи карактеристики за регионот

Kichevo-Brod region 5

Кичево

Од Ускана до Кичево Музеј на Западна Македонија

Тврдина Китино Кале Црква Св. Петар и Павле Манастир Благовештение на Пресвета Богородица - Пречиста Гордост - Грнчарството од Вранештица Крушино Манастир Св. Ѓорѓи, с. Кнежино Извор ЈАСЕН Козјак (Поречко Езеро)

25 15 25 36 36 36 36 36 36

Македонски Брод Поречки манастир Раѓање на Пресвета Богородица, с. Манастирец Девички Кули Пештера Пешна Белица Самоков

General characteristics of the region

Kitino (Fortress) Kale Church St. Paul's and St. Peter's Birth of the Holy Mother of God Monastery - Immaculate Pride - Pottery of Vraneshtica Krushino St. George's Monastery, village Knezhino Izvor (Source) JASEN Kozjak (Lake Porech)

25 5 15 25 25 25

Makedonski Brod

Poreche Monastery Birth of Holy Mother of God, village Manastirec Deva Towers Peshna Cave Belica Samokov

Поречки средби МаНи фЕсТа Куќа на уметноста ЦиИ

МаNi Poreche's Meetings FesTa The House of Art TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

115

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

115

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Охридско-преспански регион Општи карактеристики за регионот

Ohrid-Prespa region 115

General characteristics of the region

Охрид

Ohrid

Охридска архитектура Охридски народен музеј - Куќата на Робевци Културниот центар Григор Прличев Стара чаршија Чинарот Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство

XVIII

Kichevo From Uskana to Kichevo Museum of Western Macedonia

Споменик на св. Кирил и Методиј Споменик на св. Климент Билјанини Извори Антички театар Гордост - Златната маска од Требеништа Самуилова тврдина ОХРИДСКО ЕЗЕРО - каде што запира здивот Охридска пастрмка Плажи на Охридското Езеро Светиклиментов манастир Св. Пантелејмон, Плаошник Манастир Св. Наум Охридски Св. Јован Богослов, Канео Соборна црква Св. Софија Црква Св. Богородица Перивлепта (Св. Климент) Пештерски манастир Св. Еразмо Мали Св. Врачи Св. Константин и Елена Св. Богородица Болничка, Горна порта Св. Никола Болнички Залив на коските

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

26 15 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25

Ohrid architecture Ohrid's National Museum - The House of Robev Cultural centre Grigor Prlichev Old Bazaar The Plane Tree Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery

Monument of Sts. Cyril and Methodius Monument of St. Kliment Biljana's Springs Antique Theatre Pride - Golden Mask from Trebenishta Samuil's Fortress LAKE OHRID - takes your breath away Ohrid Trout The Beach Area of Ohrid Saint Kliment's Monastery Saint Panteleјmon, Plaoshnik Monastery Saint Naum of Ohrid St. John Theologian, Kaneo Cathedral Saint Sofia Holy Mother of God Perivlepta Church (Saint Кliment) Cave Monastery St. Erazmo Mali St. Vrachi St. Konstantin and Elena St. Holy Mother of God Bolnichka, Upper Gate St. Nikola Bolnichki Bay of the bones

Охридско-преспански регион

Ohrid-Prespa part

Struga

Струга

Моме оди на вода Мост на поезијата

5 15 25 36 36 36 36 36

Црква Св. Ѓорѓи Спомен-куќа на браќата Миладиновци Народен музеј Д-р Никола Незлобински Калишки манастир Пештерска црква Св. Атанасиј Пештерска црква Рождество на Пресвета Богородица Пештерска црква Св. Архангел Михаил ПРЕСПАНСКО ЕЗЕРО Пеликан Остров Голем Град

36 36

A Girl's Going for Water The Bridge of Poetry

Church St. George ВЕВЧАНИ Memorial house of Miladinovci Вевчански Извори National Museum Dr. Nikola Nezlobinski Ранохристијанска Kalishki Monastery базилика во Октиси The Cave Church St. Atanasij Јабланица The Cave Church Nativity of the Holy Virgin Национален парк The Cave Church St. Archangel Mihail ГАЛИЧИЦА

LAKE PRESPA The pelican The island Golem Grad (Big Town)

Ресен

Туристички населби на Преспанското Езеро Отешево, Претор, Стење, Сливница, Долно Дупени

Ресенски сарај

VEVCHANI Vevchani Springs Early Christian Basilica in Oktisi Jablanica National Park GALICHICA

Tourist settlements of Lake Prespa - Oteshevo, Pretor, Stenje, Slivnica, Dolno Dupeni

Resen Resen Seraglio

25 25 25 25 25

Pottery Colony in Resen Ethnological Museum in Podmochani Ljubojno Brajchino St. George Church, Kurbinovo

Охридско лето Охридски маратон МаНи фЕсТа Струшки вечери на поезијата ЦиИ Вевчански карневал

МаNi Ohrid Marathon FesTa Struga Poetry Evenings TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

Керамичка колонија во Ресен Етнолошки музеј во Подмочани Љубојно Брајчино Црква Св. Ѓорѓи, Курбиново

5 15 25 36 36 36 36

Ohrid Summer

Vevchani Carnival

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Пелагониски регион

Pelagonia region

Општи карактеристики за регионот

115

General characteristics of the region

Национален парк ПЕЛИСТЕР

115

National Park PELISTER

Битола

Обител, Манастир, Битола Град на занаетчии и традиција

Bitola Obitel, Monastery, Bitola City of crafts and tradition

Саат-кула Широк Сокак Црква Св. Димитриј Исак џамија Heraclea Lyncestis Гордост - Хераклејските мозаици Завод и музеј

25 25 25 25 25 25 25

The Clock Tower Shirok Sokak St. Dimitrij Church The Isak Mosque Heraclea Lyncestis Pride - Heraclea Mosaics Institute and Museum

ДЕМИР ХИСАР Смилево Вирово Слепченски манастир Св. Јован Претеча, с. Слепче Манастир Журче Св. Атанасиј Александриски, с. Журче Библиотека во село Бабино

25 25 25 25 25 25

DEMIR HISAR Smilevo Virovo St. Jovan Pretecha Monastery, village Slepche The monastery Zurche St. Atanasij Aleksandriski, village Zurche A library in the village Babino

XIX Macedonia - tourist pearl

Pelagonia region

Пелагониски регион

Крушево

Уникатната панорама на Крушево Галерија Мартиноски Староградска архитектура Чаршија Зимски туристички центар Риболов на езерото и прошетка по коријата

Манастир Св. Преображение Црква Св. Јован Црква Св. Никола Македониум Мечкин Камен Слива Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република Црешово топче Музеј на Народно-ослободителната војна Спомен-куќа на Тоше Проески

26 15 25 25 25 15 15 25 25

Прилеп

Маркови кули Црква Св. Благовештение (Стара црква) Манастир Св. Архангел Михаил, Варош Манастир Успение на Пресвета Богородица, Трескавец Манастир Св. Преображение, Зрзе Браќа Манаки Браќата Милтон и Јанаки Манаки Мал битолски Монмартр Илинденски денови Крушево - етно-град МТФ војдан Чернодрински Пивофест

Monastery St. Preobrazenie St. John's (Jovan) Church St. Nicholas Church Makedonium Mechkin Kamen Sliva The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum Creshovo topche (cherrywood cannon) Museum of National-Liberation Struggle Memorial House of Toshe Proeski

Споменик на Александар III Македонски Саат кула Споменик на Итар Пејо Могила на непобедените Старата прилепска чаршија

25 25 25 25 25

Krushevo The unique panorama of Krushevo Gallery Martinoski Old-city architecture The Bazaar Winter tourist centre Fishing on the lake and a stroll through a forest

Prilep The monument of Alexander III of Macedon The Clock Tower Monument of Itar Pejo The Burial Mound of the Invincible The Old Bazaar of Prilep

Marko Towers (Markovi Kuli) Annunciation Church (Old Church) St. Archangel Mihail Monastery, Varosh Dormition of Holy Mother of Jesus Monastery, Treskavec Monastery St. Preobrazenie (Transfiguration), Zrze Manaki Brothers Milton and Janaki Manaki Brothers Small Bitola Montmartre Ilinden Days Krushevo - Ethno Town MTF Vojdan Chernodrinski Pivofest

МаНи фЕсТа ЦиИ

МаNi FesTa TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

Accommodation and catering capacities, tour operators `and other tourist economy objects

Средновардарски регион Општи карактеристики за регионот

Middle-Course Vardar region 115

General characteristics of the region

Велес

Саат-кула Староградска архитектура

Споменик на Гемиџиите Споменици на Кочо Рацин Црква Св. Пантелејмон Езеро Младост (Велешко Езеро) Археолошки локалитет СТОБИ

Кавадарци Спомен-костурница Споменикот на дванаесетте младинци во Ваташа

XX М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

115 115 115 115 115

Veles The Clock Tower Old-city architecture

The monument of the Thessaloniki Dynamiters The monuments of Kocho Racin St. Panteleimon Church, Veles Lake Mladost (Lake Veles) Archaeological locality STOBI

Kavadarci The Memorial Ossuary The monument of twelve young people in Vatasha

Средновардарски регион Црква Св. Димитрија Музеј-галерија Тиквеш Тиквешко Езеро Полошки манастир Св. Ѓорѓи Моклишко Езеро НЕГОТИНО

5 15 25 36 36 36 36

Middle-Course Vardar region

St. Dimitrija Church Museum-gallery Tikvesh Lake Tikvesh Polog Monastery St. George Lake Moklishko NEGOTINO

Алшар Гордост - Лорандитот од Алшар Солунска Глава ДЕМИР КАПИЈА

15 25 36 36

Alshar Pride - The Lorandite from Alshar Solunska Glava DEMIR KAPIJA

Рацинови средби МаНи Тиквешки гроздобер фЕсТа Фестивал на античка драма во Стоби ЦиИ

МаNi Racin Meetings FesTa Tikvesh Grape Harvest TioNs The Festival of Ancient Drama in Stobi

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Струмичко-гевгелиски регион

Strumica-Gevgelija region

Општи карактеристики за регионот

115

General characteristics of the region

ДОЈРАНСКО ЕЗЕРО СТАР ДОЈРАН ВАЛАНДОВО Валандовска калинка Манастир Св. Ѓорѓи Археолошко наоѓалиште Марвинци

115 115 115 115 115 115

LAKE DOJRAN STAR (OLD) DOJRAN VALANDOVO Valandovo pomegranates Monastery St. Gjorgji (George) Archaeological site Marvinci

Гевгелија

Gevgelija

25 Вардарски Рид 25

Кожуф 25 Негорски Бањи 25 БОГДАНЦИ 25

Vardar Hill 25

5 15 25 36 36 36 36 36

Tsar's Towers The tomb of Struma The church St. Cyril and Methodius Monastery and complex of churches St. 15 Martyrs of Tiveriopolis Orta Mosque Monastery Madonna Eleusa, village of Veljusa Monastery St. Leontij, village of Vodocha

Струмички карневал Дојрански ракувања Фолкфест Валандово Фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“

Negorci Spa 25

BOGDANCI 25

Strumica

Струмица Градски плоштад „Гоце Делчев“

Цареви Кули Струмин гроб Црква Св. Кирил и Методиј Манастир и комплекс цркви Св. 15 тивериополски маченици Орта џамија Манастир Св. Богородица Елеуса, с. Вељуса Манастир Св. Леонтиј, с. Водоча

Kozuf 25

Смоларски и Колешински водопади Гордост - Римската терма во Банско РАДОВИШ Плачковица Соборна црква Св. Троица

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

36 36 36 36

Smolare and Koleshino Waterfalls Pride - Roman spa in Bansko RADOVISH Plachkovica Cathedral Church St. Troica (Trinity)

МаNi Dojran Handshaking FesTa Folk Fest Valandovo TioNs

Festival of Chamber Theatre “Risto Shishkov” SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Брегалнички регион

Bregalnica region 115

General characteristics of the region

Штип Безистен Градски музеј

Strumica Carnival

МаНи фЕсТа ЦиИ

Општи карактеристики за регионот

The City Square ”Goce Delchev”

Shtip 25

Bezisten The City Museum

XXI Macedonia - tourist pearl

Брегалнички регион Тврдина Исар Соборен храм Св. Никола Црква Св. Архангел Михаил Црква Успение на Пресвета Богородица, Ново Село Старото училиште каде работел Гоце Делчев

5 The Fortress Isar 15 Cathedral St. Nikola 25 Church St. Archangel Michael Dormition of Holy Mother of 36 Jesus Church, Novo Selo 36 The Old School where Goce Delchev worked

Bregalnica region Баргала СВЕТИ НИКОЛЕ ПРОБИШТИП Манастир Св. Гаврил Лесновски

Кочани

Кочански ориз

Споменик на Слободата Археолошки локалитет Мородвис Црква Св. Ѓорѓи Манастир Св. Пантелејмон, с. Пантелеј Пониква Езеро Гратче ВИНИЦА Виничко Кале Гордост - Винички теракотни икони Манастир Св. Архангел Михаил

15 15 25 15 15 25 15 15 15

Monument of Liberty Archaeological Site Morodvis Church St. George Monastery of St. Panteleimon, village Pantelej Ponikva Lake Gratche VINICA The Fortress of Vinica Pride - Vinica's Terracotta Icons Monastery of St. Archangel Michael

Bargala SVETI NIKOLE PROBISHTIP Monastery St. Gavril Lesnovski

Kochani Kochani rice

Црква Св. Јоаким Осоговски, с. Јакимово БЕРОВО Манастир Св. Архангел Михаил Беровско Езеро ПЕХЧЕВО ДЕЛЧЕВО Голак Калиманско Езеро

15 15 25 25 25 25 25 25

The Church of St. Joakim Osogovski, village Jakimovo BEROVO Monastery St. Archangel Michael Lake Berovo PEHCHEVO DELCHEVO Golak Lake Kalimanci

Макфест Кочански денови на оризот МаНи Пастрмајлијада фЕсТа Истибањско здраво-живо ЦиИ Голачки фолклорни средби Пијанечко-малешевска свадба КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

115

Makfest Kochani Days of Rice МаNi Pastrmajlijada FesTa TioNs Istinjbana's zdravo-zivo Golak Folk Gatherings Pijanec-Maleshevo Wedding SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

115

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

Кумановско-кривопаланечки регион Општи карактеристики за регионот

Kumanovo-Kriva Palanka region 115

General characteristics of the region

Куманово

25 Меморијален Центар АСНОМ Црква Св. Ѓорѓи, с. Старо Нагоричане Кокино

5 15 25

Kratovo

Кратовска архитектура Кратовски камени мостови

Гордост - Кратовските средновековни кули Цоцев Камен Камени кукли, с. Куклица КРИВА ПАЛАНКА Манастир Св. Јоаким Осоговски Калин Камен Манастир Св. Никола, с. Псача Денови на комедијата МаНи Летен џез-фестивал фЕсТа Ликовна колонија ЦиИ КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други објекти од туристичкото стопанство

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Kumanovo

Memorial Centre ASNOM Church St. George, village Nagorichane Kokino

Кратово

XXII

36 36 36 36

15 25 15 25 25 25 25 25

Kratovo Architecture Kratovo Stone Bridges

Pride - Kratovo medieval towers Coce Stone (Cocev Kamen) Stone Dolls, village of Kuklica KRIVA PALANKA Monastery of St. Joakim Osogovski Kalin Kamen (Stone) Monastery St. Nikola (Nicholas), village Psacha МаNi Days of Comedy FesTa Summer Jazz Festival TioNs Art Colony

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy objects

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

МАКЕДОНИЈА

полна со живот!

Македонија - земја на мечти и приказни

Маcedonia - state of dreams and stories

каде што се дефинира убавината и нуди несекојдневно и незаборавно патување. Секој камен во Македонија има своја историја. Допрете ја природата и нурнете во длабочините на културата и историјата.

where the beauty dominates offering unusual and unforgettable travel. All stones in Macedonia have their own history. Touch the beauty and dive into the deepness of the culture and history.

Пријатна клима

Amiable climate

Со своите природни убавини, Македонија нуди несекојдневно и незаборавно патување со исполнет ден во секој период од годината

With its natural resources, Macedonia offers unusual and unforgettable travel including steep day in each period of the year

ПРИЧИНИ REASONS TO FALL IN LOVE WITH MACEDONIA

Традиционална кујна

Македонија е земја на различни вкусови, со богата понуда на месни и рибни специјалитети, но и разновидна вегетаријанска храна сето тоа во комбинација со локални алкохолни пијалаци (вино и ракија)

Traditional cuisine

Macedonia is a state of different tastes, rich offer of meat and fish specialties, as well as different vegetarian food - all that combined with local alcohol drinks (wine and rakia)

MACEDONIA

full of life!

WELCOME

Гостољубиви домаќини Македонија е позната по дружељубивоста, услужливоста и пријатната комуникација

Hospitable hosts Macedonia is famous for sociality, courtesy and amiable atmosphere

ДА СЕ ВЉУБИТЕ ВО МАКЕДОНИЈА

OHRID - City of Light City of UNESCO

ОХРИД - град на светлината Град на UNESCO

Охридското Езеро e едно од најстарите во светот, во коешто е зачуван уникатен екосистем со повеќе од 200 ендемски видови, a охридското културно-историско наследство се протега низ повеќе милениуми. Во 1979 година UNESCO го прогласи за светско наследство. Денес, Охрид е атрактивна туристичка дестинација во текот на целата година.

Инспиративна култура и традиција Македонија има богато културно и историско наследство, што ја прави мистично место коешто чека да биде истражено од љубопитниот посетител

Inspiring culture and tradition Macedonia has rich culture and historical heritage thus making it mystique place waiting to be browsed by curious visitor

Lake Ohrid is one of the oldest in the world where the unique eco-system is being kept including more than 200 endemic types, and Ohrid cultural and historical heritage is spread in several millenniums. In 1979 UNESCO announced it as world heritage. Nowadays, Ohrid is attractive tourist destination during the entire year.

внатрешни страници

на монографијата >>...

etno-restoran

KANU

секогаш верни на традицијата Во малото гратче Кратово, каде сонцето се крие зад карпите, каде традицијата и уметноста се пренесуваат од колено на колено, историските моменти се зачувани во Кану, кој се наоѓа во средината на градот, после Старата чаршија и Стариот мост. Нуди специјалитети познати по добриот македонски вкус од времето, пријатна и добра услуга и добар сместувачки карактер. Ентериерот нуди убави моменти кои потсетуваат на нашите стари обичаи и далечни времиња. Капацитетот на ресторанот е 80 столчиња. Ресторанот нуди професионална услуга и е туристички атрактивен.

ул. Гоце Делчев бр. 20, Кратово

ethno-restaurant

KANU

ДА БО Рибниот ресторан се наоѓа на патот од Крива Паланка кон македонско-бугарската граница (Деве баир). Располага со сопствен рибник, каде се подготвува свежа риба и сите видови скара. Објектот располага и со сместувачки капацитет.

always faithful to the tradition In the small town Kratovo, where the sun is hidden behind the rocks, where tradition has been passed from one generation to the other, historical moments are preserved in Kanu, located in the centre of the town after the Old Bazaar and Old Bridge. It offers specialties famous after Macedonian taste of the old time, pleasant and fine service as well as accommodation facilities. The interior offers pleasant moments reminding to the old customs and time. Its capacity is for 80 guests. This restaurant offers professional service and it is also attractive for tourists.

+389 31 386 126 рибник и ресторан (fish pond and restaurant)

+389 31 371 685 пекара (baker's) +389 70 244 902 ул. Партизанска бр. 62, Крива Паланка str. Partizanska No. 62 Kriva Palanka

str. Goce Delcev No. 20, Kratovo fish restaurant

+389 31 482 954 Името на ресторанот се состои од четири збора: КАНУ - Кратовска академија на науките и уметностите

рибен ресторан

The name of this restaurant is consisted of four words: KANU - Kratovo's Academy of Science and Art

DA BO

Fish restaurant located on the road leading from Kriva Palanka towards MacedonianBulgarian border (Deve Bair). It has its own fish pond where fresh fish and all kinds of grill are prepared. This object also has accommodation facilities.

+389 31 373 800

с. Дурачка Река Крива Паланка

v. Durachka Reka Kriva Palanka

Vodenica

етно-гостилница

etno-restaurant

Vodenica

Комплексот се наоѓа во непосредна близина на Крива Паланка, на самото течение на Дурачка Река, лоциран во живописен предел со зеленило и прекрасна природа. Ресторанот ги нуди сите видови на скара и свежа риба.

This complex is located in the vicinity of Kriva Palanka, located on the course of Durachka Reka in picturesque area with greenery and wonderful nature. This restaurant offers all kinds of grill and fresh fish.

PIZZA

ул. Св. Јоаким Осоговски бр. 76, Крива Паланка

ELITE EXCLUSIVE

str. St. Joakim Osogovski No. 76, Kriva Palanka

Се наоѓа на главната улица на градот, 350 метри од центарот. Ресторанот со традиција од 20 години го нуди најдоброто од италијанската кујна: пици,шпагети, лазањи и други јадења подготвени во фурна на традиционален начин. Специјалитет на куќата е паланечка пастрмалија, омилена кај нашите клиенти. Повелете, Ве очекуваме.

+389 31

371 799

It is located on the main street of the town, 350 m from the town centre. This restaurant has tradition for 20 years and it offers the best of Italian cuisine: pizzas, spaghettis, lasagne and other meals prepared in a traditional way in a bakery. The house specialty is Palanka's pastrmalija. Welcome, We expect you.

мотел-ресторан motel-restaurant

V illa Lulu

Ви го нудиме мирот и тишината на Крива Паланка, природните убавини на Осоговските Планини и зачуваниот дух од минатото од манастирот Св. Јоаким Осоговски. Заедно со комфорот и гостопримливоста на која ќе наидете во нашиот мотелресторан, веруваме дека Вашиот престој ќе биде посебен и незаборавен. Располагаме со една двокреветна,една трикреветна и две соби со француска спална.

+389 31 37 27 27 +389 71 26 79 30

Крива Паланка Kriva Palanka

We offer you peace and quiet of Kriva Palanka, natural beauties of Mount Osogovo and preserved spirit of the past of the monastery St. Joakim Osogovski. You will find both comfort and hospitality in our motelrestaurant, we believe that your stay will be special and unforgettable. Facilities: one double bedroom, one three-bedded room and two French bedrooms.

motel@villa-lulu.com

ЛИТЕРАТУРА

3. 4. 5. 6.

10.

11. 12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Даскаловски В., Граматниковски В., Стојмилов А., Андоновски Т., Зиков М., Василески Д., Маркоски Б., Панов Н., Мијалов Р., Колчаковски Д., Маџевиќ М., Димитровска О., Милески И., Апостоловска-Тошевска Б. 2002: Географски лексикон на Република Македонија, (ПМФ, Институт за географија, научен проект), Министерство за образование и наука на Република Македонија, Скопје (ракопис) Енциклопедија Британика 2005: Британика - енциклопедиски речник, книга 1 (А-Б), книга 2 (Б-Г), книга 3 (Г-З), книга 4 (З-К), книга 5 (К-Л), книга 6 (Л-Н), книга 7 (Н-П), книга 8 (П-С), книга 9 (С-Ф) и книга 10 (Ф-Ш), Топер МПМ, Скопје Лазаревски А. 1993: Климата во Македонија, Култура, Скопје МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 1994: Археолошка карта на Република Македонија, Том I, Скопје МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 1996: Археолошка карта на Република Македонија, Том II, Скопје МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 2002: Археолошка карта на Република Македонија, Том III, карти, Скопје Маркоски Б. 2008: Регионализација во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр. 5, ПМФ Институт за географија, Скопје Маркоски Б., Проева Н., Гроздановски Р. 2008: Туристички водич МАКЕДОНИЈА, Министерство за економија на Република Македонија, Скопје Маркоски Б. 2007: Картографско дефинирање и диференцирање на хипсометријата на покарактеристичните сливни просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр.3/4, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б. 2006: Картографско дефинирање и диференцирање на котлинските просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр. 2, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б. 2004: Порече - регионално географски преглед, Географски разгледи, кн. 38-39, Скопје Маркоски Б. 2004: Картографско дефинирање и диференцирање на планинските просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр.1, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б., Колчаковски Д., Василески Д., Матески В., Костадиноски М., Меловски Љ., Христовски С. 2003: Карта на природното богатство на Република Македонија (размер 1:200000), Зборник на трудови, Втор конгрес на еколозите од Република Македонија, кн. 2, Скопје Маркоски Б., Колчаковски Д., Василески Д., Матески В., Костадиноски М., Меловски Љ., Христовски С. 2001: Карта на природното богатство на Република Македонија (размер 1:200000), Министерство за животна средина, Скопје Маркоски Б. 1995: Хипсометрија на просторот и населеноста во Република Македонија – картографски метод. Македонска ризница, Куманово Маркоски Б. 1992: Картографско картометриски проучувања на хипсометриската структура на просторот и разместеноста на населението во Република Македонија, докторска дисертација одбранета на Институт за географија при ПМФ, Скопје (ракопис) Македонско еколошко друштво 2011: Зајакнување на еколошката, институционалната и финансиската одржливост на системот на заштитени подрачја во Република Македонија, проектна активност - Развој на репрезентативна мрежа на заштитени подрачја, Скопје (ракопис) Стојмилов А., Токарев А., Векиќ Ј., Мариновски Н., Тричковска Ј., Зиков М., Лукаревска Ј., Темјановски Р. 1998: Просторен план на Република Македонијa - Развој на туризмот и

544 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

LITERATURE

3. 4. 5. 6.

10.

11. 12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19. 20. 21. 22. 23. 24.

25.

26.

27. 28. 29. 30.

31. 32.

33.

организација на туристичките простори, Министерство за урбанизам, градежништво и заштита на животната средина, Скопје Панов М. 1976: Географија на СР Македонија, кн. 1, Просветно дело, Скопје Панов Н. 2001: Туристичка енциклопедија на Република Македонија, Скопје Панов Н. 1998: Туристичка валоризација на манастирите во Република Македонија, Скопје Стојмилов А. 2003: Физичка географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје Стојмилов А. 2005: Социоекономска географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје Републички завод за заштита на природните реткости, 1995: НЕАП - Биодиверзитетот и управувањето со заштитените подрачја во Република Македонија, Скопје Тодоровски Г., Чаусидис Н., Лилчиќ В., Серафимова А., Алексив Е. 1995: Македонија - културно наследство, Мисла, Скопје Јаневски С., Микулиќ И., Алексова Б., Цветковиќ-Томашевиќ Г., Битракова В., Бабиќ Б., Томовски К., Коцо Д., МиљковиќПепек П., Моши В., Балабанов К., Чипан Б., Николовски А., Личеноска З., Крстева А. 1984: Уметничкото богатство на Македонија, Македонска книга, Скопје Панов Н. 1999: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје Мариноски Н., Коруновски С. 2008: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје Поповски В., Панов М. 1996: Општините во Република Македонија, Мисла, Скопје Аџиевски К., Ѓоргиев Д., Битовски К., Цветковска Н., Велјановски Н. 2001: Запознајте ја Македонија, Ина-Комерц, Скопје Панов М. 1976: Географија на Македонија - природни и социографски карактеристики (книга I), Просветно дело, Скопје Стојановски С., Катарџиев И., Зографски Д., Апостолски М. 1988: Историја на македонскиот народ, Македонска книга Култура - Мисла - Наша книга, Скопје Поповски В., Селмани А., Панов Н. 2006: Општините во Република Македонија, ИДБЦ, Скопје

други извори на податоци / additional data sources

организација на туристичките простори, Министерство за урбанизам, градежништво и заштита на животната средина, Скопје 19. Панов М. 1976: Географија на СР Македонија, кн. 1, Просветно дело, Скопје 20. Панов Н. 2001: Туристичка енциклопедија на Република Македонија, Скопје 21. Панов Н. 1998: Туристичка валоризација на манастирите во Република Македонија, Скопје 22. Стојмилов А. 2003: Физичка географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје 23. Стојмилов А. 2005: Социоекономска географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје 24. Републички завод за заштита на природните реткости, 1995: НЕАП - Биодиверзитетот и управувањето со заштитените подрачја во Република Македонија, Скопје 25. Тодоровски Г., Чаусидис Н., Лилчиќ В., Серафимова А., Алексив Е. 1995: Македонија - културно наследство, Мисла, Скопје 26. Јаневски С., Микулиќ И., Алексова Б., Цветковиќ-Томашевиќ Г., Битракова В., Бабиќ Б., Томовски К., Коцо Д., МиљковиќПепек П., Моши В., Балабанов К., Чипан Б., Николовски А., Личеноска З., Крстева А. 1984: Уметничкото богатство на Македонија, Македонска книга, Скопје 27. Панов Н. 1999: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје 28. Мариноски Н., Коруновски С. 2008: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје 29. Поповски В., Панов М. 1996: Општините во Република Македонија, Мисла, Скопје 30. Аџиевски К., Ѓоргиев Д., Битовски К., Цветковска Н., Велјановски Н. 2001: Запознајте ја Македонија, Ина-Комерц, Скопје 31. Панов М. 1976: Географија на Македонија - природни и социографски карактеристики (книга I), Просветно дело, Скопје 32. Стојановски С., Катарџиев И., Зографски Д., Апостолски М. 1988: Историја на македонскиот народ, Македонска книга Култура - Мисла - Наша книга, Скопје 33. Поповски В., Селмани А., Панов Н. 2006: Општините во Република Македонија, ИДБЦ, Скопје

ohridinfo.com, kralemarko.org.mk Билјанини Извори/Biljana's Springs

nationalgallery.mk Даут-пашин амам/Daut-Pasha Hamam

musmk.org.mk Музеј на Македонија/Museum of Macedonia

mgs.org.mk Музеј на Град Скопје/Museum of the City of Skopje

msuskopje.org.mk Музеј на современа уметност Museum of Modern Art

tumbamadzari.org.mk Неолитско село Тумба Маџари Neolith dwelling Tumba Madjari

scboristrajkovski.gov.mk Спортски центар Борис Трајковски Boris Trajkovski Sport Centre

vranestica-grncar.org, makedonskaprodavnica.webs.com Грнчарството од Вранештица/Pottery of Vraneshtica

knezino.org, worldatlaspedia.com Манастир Св. Ѓорѓи, Кнежино St. George's Monastery, Knezhino

jasen.com.mk Јасен/Jasen

kulturnariznica.mk Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery

ohrid.gov.mk Златната маска од Требеништа Golden Mask from Trebenishta

patuvanja.info Залив на коските/Bay of the bones

museumstruga.mk Народен музеј Д-р Никола Незлобински National Museum Dr. Nikola Nezlobinski

vodic.strugaportal.com Калишки манастир/Kalishki Monastery

resen.gov.mk Керамичка колонија во Ресен Pottery Colony in Resen

prespalive.com.mk Етнолошки музеј во Подмочани Ethnological Museum in Podmochani

bitolatourist.info Обител, Манастир, Битола/Obitel, Monastery, Bitola

bitolatourist.info, visitbitola.info Град на занаетчии и традиција City of crafts and tradition

bitolamuseum.org Завод и музеј/Institute and Museum

krusevo.gov.mk Уникатната панорама на Крушево The unique panorama of Krushevo

visitkrusevo.com.mk, pelagonijaregion.mk Галерија Мартиноски/Gallery Martinoski

lovekrusevo.com Музеј на Народно-ослободителната војна во Крушево/Museum of National-Liberation Struggle in Krushevo

kultura.gov.mk Спомен-куќа на Тоше Проески Memorial House of Toshe Proeski

ii.edu.mk Музеј-галерија во Кавадарци Museum-gallery in Kavadarci

mav.mk, gvg.com.mk, tfahr.org Вардарски Рид/Vardarski Rid (Vardar Hill)

skikozuf.com.mk Кожуф/Kozuf

strumica.gov.mk Градски плоштад „Гоце Делчев“ во Струмица The City Square ”Goce Delchev” in Strumica

carevikuli.com Цареви Кули, Струмица/Tsar's Towers, Strumica

stip.gov.mk Безистен и Градски музеј во Штип Bezisten and The City Museum in Shtip

probistip.gov.mk Геолошко-минералошка збирка, Пробиштип Geological-Mineralogical Collection, Probiship

muzejterakota.mk Винички теракотни икони/Vinica's Terracotta Icons

malesh-net.com Манастир Св. Архангел Михаил, Берово The monastery of St. Archangel Michael, Berovo

545 Macedonia - tourist pearl

МАКЕД

НИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски krste.savevski@makedonskibiser.com.mk

идеја инж. Крсте Савевски концепција инж. Крсте Савевски и Дејан Д. Николовски

уредник Дејан Д. Николовски уредувачки одбор проф. д-р Благоја Маркоски Божана Додиќ Емилија Савевска-Георгиева Елеонора Николовска Милица Светиева Благица Анчевска

креативно обликување и подготовка Дејан Д. Николовски

МАCЕD

NIА

TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

general project manager & editor-in-chief eng. Krste Savevski krste.savevski@makedonskibiser.com.mk

idea eng. Krste Savevski conception eng. Krste Savevski and Dejan D. Nikolovski

editor Dejan D. Nikolovski editorial board Blagoja Markoski Ph. D. Bozhana Dodikj Emilija Savevska-Georgieva Eleonora Nikolovska Milica Svetieva Blagica Anchevska

creative design, page layout & prepress Dejan D. Nikolovski

publisher IDBC Informative Business Centre Skopje, str. Leninova No. 60 B-2, local 7 phone: +389 2 3116 644 fax: +389 2 3116 111 info@makedonskibiser.com.mk

за издавачот Милица Светиева, директор milica.svetieva@makedonskibiser.com.mk

for the publisher Milica Svetieva, directress milica.svetieva@makedonskibiser.com.mk

прво издание Скопје, 2012 година

first edition Skopje, 2012

Ниту еден дел од ова издание не смее да се репродуцира, копира, прилагодува или менува во која било форма со кои било средства. Забрането е реиздавање, превод, преработка или реупотреба на текстот и фотографиите, вклучително и на насловот на изданието и насловите на текстовите, како и на обликувањето, пагинацијата, корицата и на целата естетска појава на изданието. Изданието не смее да се пренесува или објавува во целост или делумно преку електронски средства и медиуми.

www.makedonskibiser.com.mk

ТУРИСТИЧКИ РЕГИОНИ, ЛОКАЛИТЕТИ И ОБЈЕКТИ

TOURIST REGIONS, LOCALITIES AND OBJECTS

регионализација и основен распоред на објекти проф. д-р Благоја Маркоски

regionalization and basic disposition of the objects Blagoja Markoski Ph. D.

ТЕКСТ проф. д-р Благоја Маркоски Дејан Д. Николовски проф. д-р Ратомир Грозданоски проф. д-р Тодор Чепреганов

TEXT Blagoja Markoski Ph. D. Dejan D. Nikolovski Ratomir Grozdanoski Ph. D. Todor Chepreganov Ph. D.

обработка на текстот и опрема со наслови, поднаслови и антрфилеа Дејан Д. Николовски

copy-editing and editing with headings, subheadings and entrefilets Dejan D. Nikolovski

редактори проф. д-р Благоја Маркоски

under the redactorship of Blagoja Markoski Ph. D.

за физичко-географски и социогеографски податоци и за туристички региони, локалитети и објекти

about the physical-geographical and sociogeographical data and about tourist regions, localities and objects

проф. д-р Ратомир Грозданоски

Ratomir Grozdanoski Ph. D.

за христијански верски објекти

about Christian sacred objects

Африм Таири

Afrim Tairi

за исламски верски објекти и архитектура

about Islamic sacred objects and architecture

проф. д-р Тодор Чепреганов

Todor Chepreganov Ph. D.

за историја

about history

проф. д-р Благоја Маркоски Општ дел Македонски планини, клисури и пештери Македонски растителен и животински свет Скопски регион Општи карактеристики за регионот Скопје Скопје - град на солидарноста и Скопје широко гравитациско подрачје (антрфилеа во Скопје) Тврдина Кале Порта Македонија Споменици Гоце Делчев, Даме Груев, Димитрија Чуповски, Ѓорѓија Пулевски, Јустинијан I, Цар Самуил, Св. Кирил и св. Методиј и Св. Климент и св. Наум Соборна црква Св. Климент Охридски Стара чаршија Сули Ан Мустафа-пашина џамија Саат кула Музеј на Македонија Музеј на македонската борба Музеј на холокаустот Милениумски крст Матка Катлановска Бања Скопски џез фестивал Шарпланинско-полошки регион Општи карактеристики за регионот Тетовско Кале Црква Св. Кирил и Методиј, Тетово Арабат-баба теќе, Тетово Лешок (антрфиле во Лешочки манастир) Потекло на името на градот Гостивар (антрфиле во Гостивар) Пештера Ѓоновица (Убавица) Мавровско-дебарски регион Општи карактеристики за регионот Маврово (антрфиле во Мавровско Езеро) Дебар Дебарски бањи (Косоврасти и Бањиште) Дебарско Езеро Кичевско-бродски регион Општи карактеристики за регионот Кичево Црква Св. Петар и Павле, Кичево Извор Охридско-преспански регион Општи карактеристики за регионот Охридска архитектура, Културен центар Григор Прличев, Стара чаршија и Чинарот (антрфилеа во Охрид) Споменик на св. Кирил и Методиј

Споменик на св. Климент Антички театар Мали Св. Врачи, Охрид Св. Константин и Елена, Охрид Св. Богородица Болничка, Охрид Св. Никола Болнички, Охрид Струга Спомен-куќа на браќата Миладиновци Вевчани Ранохристијанска базилика во Октиси Јабланица Ресен Охридски маратон Пелагониски регион Општи карактеристики за регионот Битола Вирово Манастир Св. Преображение, Крушево Мечкин Камен Слива Прилеп Саат кула, Споменик на Итар Пејо и Могила на непобедените (антрфилеа во Прилеп) Пивофест Средновардарски регион Општи карактеристики за регионот Саат-кула и Староградска архитектура (антрфилеа во Велес) Споменик на Гемиџиите Езеро Младост (Велешко Езеро) Кавадарци Моклишко Езеро Неготино Демир Капија Струмичко-гевгелиски регион Општи карактеристики за регионот Дојранско Езеро Валандово Богданци Струмица Орта џамија, Струмица Радовиш Брегалнички регион Општи карактеристики за регионот Безистен (антрфиле во Штип) Свети Николе Кочански ориз (антрфиле во Кочани) Езеро Гратче Виница Виничко Кале Берово Пехчево Делчево Голачки фолклорни средби Пијанечко-малешевска свадба

Blagoja Markoski Ph. D. General Part Macedonian mountains, gorges and caves Macedonian flora and fauna Skopje region General characteristics of the region Skopje Skopje - the city of solidarity and Skopje - wide gravitation area (entrefilets in Skopje) Fortress Kale Gate Macedonia Monuments Goce Delchev, Dame Gruev, Dimitrija Chupovski, Gjorgjija Pulevski, Justinian I, Tsar Samuil, St. Cyril and St. Methodius, St. Clement and St. Naum The Assembly Church St. Clement Ohridski Old Bazaar Suli An Mustapha-Pasha Mosque The Clock Tower Museum of Macedonia Museum of Macedonian Struggle Holocaust Museum The Millennium Cross Matka Katlanovo Spa Skopje Jazz Festival Shar Planina-Polog region General characteristics of the region Tetovo Fortress Church of Sts. Cyril and Methodius, Tetovo Arabat-Baba Teke, Tetovo Leshok (entrefilet in Leshok Monastery) The origin of the name of the city Gostivar (entrefilet in Gostivar) Cave Gjonovica (Beauty) Mavrovo-Debar region General characteristics of the region Mavrovo (entrefilet in Lake Mavrovo) Debar Debar Spas (Kosovrasti and Banjishte) Lake Debar Kichevo-Brod region General characteristics of the region Kichevo Church St. Paul's and St. Peter's, Kichevo Izvor Ohrid-Prespa region General characteristics of the region Ohrid architecture, Cultural centre Grigor Prlichev, Old Bazaar and The Plane Tree (entrefilet in Ohrid) Monument of Sts. Cyril and Methodius Monument of St. Kliment Antique Theatre St. Konstantin and Elena, Ohrid

Mali St. Vrachi, Ohrid St. Holy Mother of God Bolnichka, Ohrid St. Nikola Bolnichki, Ohrid Struga Memorial house of Miladinovci Vevchani Early Christian Basilica in Oktisi Jablanica Resen Ohrid Marathon Pelagonia region General characteristics of the region Bitola Virovo Monastery St. Preobrazenie, Krushevo Mechkin Kamen Sliva Prilep The Clock Tower, Monument of Itar Pejo and The Burial Mound of the Invincible (entrefilets in Prilep) Pivofest Middle-Course Vardar region General characteristics of the region The Clock Tower and Old-city architecture (entrefilets in Veles) The monument of the Thessaloniki Dynamiters Lake Mladost (Lake Veles) Kavadarci Lake Moklishko Negotino Demir Kapija Strumica-Gevgelija region General characteristics of the region Lake Dojran Valandovo Bogdanci Strumica Orta Mosque, Strumica Radovish Bregalnica region General characteristics of the region Bezisten (entrefilet in Shtip) Sveti Nikole Kochani rice (entrefilet in Kochani) Lake Gratche Vinica The Fortress of Vinica Berovo Pehchevo Delchevo Golak Folk Gatherings Pijanec-Maleshevo Wedding Kumanovo-Kriva Palanka region General characteristics of the region

547 Macedonia - tourist pearl

Кумановско-кривопаланечки регион Општи карактеристики за регионот Куманово Кратово Кратовска архитектура (антрфиле во Кратово) Манастир Св. Никола, с. Псача проф. д-р Благоја Маркоски и Дејан Д. Николовски Општ дел Македонија - полна со живот Македонска клима Македонски извори и реки Македонски езера Скопски регион Камен Мост Петар Карпош (антрфиле во Камен Мост) Плоштад Македонија Воин на коњ Музеј на современа уметност Шарпланинско-полошки регион Тетово Гостивар Вруток Мавровско-дебарски регион Национален парк Маврово Растително богатство и Радика (антрфилеа во Национален парк Маврово) Ски-центар Маврово Бистра Галичник Кичевско-бродски регион Тврдина Китино Кале Козјак (Поречко Езеро) Македонски Брод Белица Поречки средби Охридско-преспански регион Охрид Охридски народен музеј - Куќата на Робевци и Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство (антрфилеа во Охрид) Самуилова тврдина Моме оди на вода (антрфиле во Струга) Народен музеј Д-р Никола Незлобински Преспанско Езеро КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Пелагониски регион Национален парк Пелистер Крушево Староградска архитектура (антрфиле во Крушево) Црква Св. Јован, Крушево Црква Св. Никола, Крушево Браќата Милтон и Јанаки Манаки (антрфиле во Браќа Манаки) Илинденски денови КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Средновардарски регион Велес Тиквешко Езеро Алшар Солунска Глава Тиквешки гроздобер Струмичко-гевгелиски регион Стар Дојран Гевгелија Негорски Бањи Смоларски и Колешински водопади КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Брегалнички регион Штип Тврдина Исар Пробиштип Кочани Археолошки локалитет Мородвис Манастир Св. Пантелејмон, с. Пантелеј Црква Св. Архангел Михаил, Берово Црква Св. Јоаким Осоговски, с. Јакимово Голак Кумановско-кривопаланечки регион Крива Паланка проф. д-р Ратомир Грозданоски Скопски регион Манастир Св. Пантелејмон, с. Горно Нерези Манастир Св. Андреј, Матка Марков Манастир Св. Димитриј, с. Сушица Охридско-преспански регион Соборна црква Св. Софија, Охрид Црква Св. Богородица Перивлепта

(Св. Климент), Охрид Пештерски манастир Св. Еразмо, Охрид Пештерска црква Св. Атанасиј (антрфиле во Калишки манастир) Црква Св. Ѓорѓи, с. Курбиново Пелагониски регион Слепченски манастир Св. Јован Претеча, с. Слепче Црква Св. Благовештение (Стара црква), Прилеп Манастир Св. Архангел Михаил, Варош Манастир Успение на Пресвета Богородица, с. Трескавец Струмичко-гевгелиски регион Манастир и комплекс цркви Св. 15 тивериополски маченици, Струмица Брегалнички регион Соборен храм Св. Никола, Штип Црква Успение на Пресвета Богородица, с. Ново Село проф. д-р Ратомир Грозданоски и Дејан Д. Николовски Шарпланинско-полошки регион Лешочки манастир Св. Атанасиј Мавровско-дебарски регион Манастир Св. Јован Бигорски Гордост - Иконостасот во Св. Јован Бигорски Кичевско-бродски регион Манастир Благовештение на Пресвета Богородица - Пречиста, Кичево Поречки манастир Раѓање на Пресвета Богородица, с. Манастирец Охридско-преспански регион Светиклиментов манастир Св. Пантелејмон, Плаошник Св. Јован Богослов, Канео Пелагониски регион Црква Св. Димитриј, Битола Струмичко-гевгелиски регион Манастир Св. Богородица Елеуса, с. Вељуса Манастир Св. Леонтиј, с. Водоча Кумановско-кривопаланечки регион Манастир Св. Јоаким Осоговски, Крива Паланка Дејан Д. Николовски Општ дел 5 причини да се вљубите во Македонија Македонски фолклорни традиции Македонска кујна Практични информации Како да стигнете во Македонија? Скопски регион Меѓународен аеродром Александар Велики (антрфиле во Скопје) Гемиџиите (споменик) Спомен-обележје на Првото заседание на АСНОМ (споменик) Куршумли ан Споменик на Скендер-бег Музеј на Град Скопје Неолитско село Тумба Маџари Говрлево Гордост - Адам од Македонија Скупи Аквадукт Спортски центар Борис Трајковски Национална арена Филип II Македонски Скопско културно лето Мајски оперски вечери Баскерфест Пиволенд Шарпланинско-полошки регион Мултиетничка средина (антрфиле во Тетово) Етно-музеј во Џепчиште Шарпланински куп Биенале во мала графика Техо Мавровско-дебарски регион Дуфски водопади, Кораб, Мост Елен скок и Ледничко езеро Локув (антрфилеа во Национален парк Маврово) Црква Св. Петар и Павле (антрфиле во Галичник) Манастир Св. Ѓорѓи Победоносец, с. Рајчица Галичка свадба Галичка ликовна колонија Овчарски средби Кичевско-бродски регион Од Ускана до Кичево и Музеј на Западна Македонија (антрфилеа во Кичево)

548 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Kumanovo Kratovo Kratovo Architecture (entrefilet in Kratovo) Monastery St. Nikola (Nicholas), village Psacha Blagoja Markoski Ph. D. and Dejan D. Nikolovski General Part Macedonia - Full of Life Macedonian climate Macedonian springs and rivers Macedonian lakes Skopje region Stone Bridge Petar Karposh (entrefilet in Stone Bridge) Square Macedonia Warrior on a horse Museum of Modern Art Shar Planina-Polog region Tetovo Gostivar Vrutok Mavrovo-Debar region National Park Mavrovo Flora Wealth and Radika (entrefilets in National Park Mavrovo) Ski-centre Mavrovo Bistra Galichnik Kichevo-Brod region Kitino (Fortress) Kale Kozjak (Lake Porech) Makedonski Brod Belica Poreche's Meetings Ohrid-Prespa region Ohrid Ohrid's National Museum - The House of Robev and Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery (entrefilets in Ohrid) Samuil's Fortress A Girl's Going for Water (entrefilet in Struga) National Museum Dr. Nikola Nezlobinski Lake Prespa SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Pelagonia region National Park Pelister Krushevo Old-city architecture (entrefilet in Krushevo) St. John's (Jovan) Church, Krushevo St. Nicholas Church, Krushevo Milton and Janaki Manaki Brothers (entrefilet in Manaki Brothers) Ilinden Days SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Middle-Course Vardar region Veles Lake Tikvesh Alshar Solunska Glava Tikvesh Grape Harvest Strumica-Gevgelija region Star (Old) Dojran Gevgelija Negorci Spa Smolare and Koleshino Waterfalls SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Bregalnica region Shtip The Fortress Isar Probishtip Kochani Archaeological Site Morodvis Monastery of St. Panteleimon, village Pantelej Monastery St. Archangel Michael, Berovo The Church of St. Joakim Osogovski, village Jakimovo Golak Kumanovo-Kriva Palanka region Kriva Palanka Ratomir Grozdanoski Ph. D. Skopje region St. Pantelejmon Monastery, village Gorno Nerezi St. Andrеј Monastery, Matka Marko's Monastery St. Dimitrij, village Sushica Ohrid-Prespa region Cathedral Saint Sofia, Ohrid

Holy Mother of God Perivlepta Church (Saint Кliment), Ohrid Cave Monastery St. Erazmo, Ohrid The Cave Church St. Atanasij (entrefilet in Kalishki Monastery) St. George Church, village Kurbinovo Pelagonia region St. Jovan Pretecha Monastery, village Slepche Annunciation Church (Old Church), Prilep St. Archangel Mihail Monastery, Varosh Dormition of Holy Mother of Jesus Monastery, village Treskavec Strumica-Gevgelija region Monastery and complex of churches St. 15 Martyrs of Tiveriopolis, Strumica Bregalnica region Cathedral St. Nikola, Shtip Dormition of Holy Mother of Jesus Church, village Novo Selo Ratomir Grozdanoski Ph. D. and Dejan D. Nikolovski Shar Planina-Polog region Leshok Monastery St. Athanasij Mavrovo-Debar region Saint Jovan (John) Bigorski Monastery Pride - The iconostasis of Saint Jovan Bigorski Monastery Kichevo-Brod region Birth of the Holy Mother of God Monastery Immaculate, Kichevo Poreche Monastery - Birth of Holy Mother of God, village Manastirec Ohrid-Prespa region Saint Kliment's Monastery Saint Panteleјmon, Plaoshnik St. John Theologian, Kaneo Pelagonia region St. Dimitrij Church, Bitola Strumica-Gevgelija region Monastery Madonna Eleusa Мonastery, village of Veljusa Monastery St. Leontij, village of Vodocha Kumanovo-Kriva Palanka region Monastery of St. Joakim Osogovski, Kriva Palanka Dejan D. Nikolovski General Part 5 Reasons to fall in love with Macedonia Macedonian folklore traditions Macedonian cuisine Practical information How to reach Macedonia? Skopje region International Airport Alexander The Great (entrefilet in Skopje) The Boatmen (a monument) Memorial of the First Assembly of ASNOM (a monument) Kurshumli An The Memorial of Skenderbeu Museum of the City of Skopje Neolith dwelling Tumba Madjari Govrlevo Pride - Adam from Macedonia Skupi Aqueduct Boris Trajkovski Sport Centre National Arena Philip II of Macedon Skopje Summer The May Opera Evenings Buskerfest Pivoland Shar Planina-Polog region Multi-ethnic environment (entrefilet in Tetovo) Ethno-museum in Dzepchishte Shar Planina's Cup Biennial of Mini Prints Teho Mavrovo-Debar region Dufski Waterfalls, Korab, Bridge Elen Skok (Deer's Jump) and Glacial Lake Lokuv (entrefilets in National park Mavrovo) The Church Sts. Peter and Paul (Petar and Pavle) (entrefilet in Galichnik) Monastery St. Gjorgji (George) the Winner, village Rajchica Galichnik Wedding Festival Galichnik Art Colony Sheperd's Meetings Kichevo-Brod region From Uskana to Kichevo and Museum of Western Macedonia (entrefilets in Kichevo)

Гордост - Грнчарството од Вранештица Крушино Јасен КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Охридско-преспански регион Билјанини Извори Гордост - Златната маска од Требеништа Охридска пастрмка Плажи на Охридското Езеро Залив на коските Пештерска црква Рождество на Пресвета Богородица (антрфиле во Калишки манастир) Пештерска црква Св. Архангел Михаил, с. Радожда Вевчански Извори Пеликан (антрфиле во Преспанско Езеро) Стење Сливница Долно Дупени Ресенски сарај (антрфиле во Ресен) Керамичка колонија во Ресен Етнолошки музеј во Подмочани Струшки вечери на поезијата Пелагониски регион Обител, Манастир, Битола и Град на занаетчии и традиција (антрфилеа во Битола) Широк Сокак Гордост - Хераклејските мозаици Манастир Журче Св. Атанасиј Александриски, с. Журче Библиотека во село Бабино Уникатната панорама на Крушево, Галерија Мартиноски, Чаршија, Зимски туристички центар и Риболов на езерото и прошетка по коријата (антрфилеа во Крушево) Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република Црешово топче (антрфиле во Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република) Музеј на Народно-ослободителната војна Спомен-куќа на Тоше Проески Споменик на Александар III Македонски и Старата прилепска чаршија (антрфилеа во Прилеп) Браќа Манаки Крушево - етно-град МТФ Војдан Чернодрински Средновардарски регион Споменици на Кочо Рацин Спомен-костурница, Споменикот на дванаесетте младинци во Ваташа и Музеј-галерија (антрфилеа во Кавадарци) Тиквеш Полошки манастир Св. Ѓорѓи Гордост - Лорандитот од Алшар Рацинови средби Фестивал на античка драма во Стоби КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Струмичко-гевгелиски регион Валандовска калинка Манастир Св. Ѓорѓи, Валандово Градски плоштад „Гоце Делчев“ (антрфиле во Струмица) Гордост - Римската терма во Банско Цареви Кули Плачковица Струмички карневал Дојрански ракувања Фолкфест Валандово Фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“ Брегалнички регион Градски музеј (антрфиле во Штип) Црква Св. Ѓорѓи, Кочани Пониква Гордост - Винички теракотни икони Манастир Св. Архангел Михаил, Берово Кочански денови на оризот Истибањско здраво-живо Кумановско-кривопаланечки регион Меморијален Центар АСНОМ Црква Св. Ѓорѓи, с. Старо Нагоричане Кратовски камени мостови (антрфиле во Кратово) Цоцев Камен Камени кукли, с. Куклица Калин Камен Денови на комедијата Летен џез-фестивал Ликовна колонија

Дејан Д. Николовски и проф. д-р Благоја Маркоски Општ дел Македонско културно-историско наследство Скопски регион Споменици во централното градско подрачје (општ текст) Методија Андонов - Ченто (споменик) Спомен-куќа на Мајка Тереза Даут-пашин амам Црква Св. Спас Водно Други цркви и манастири во Скопје и околината КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Шарпланинско-полошки регион Шарена џамија, Тетово Попова Шапка Гордост - Менада КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Мавровско-дебарски регион Шаркова дупка (антрфиле во Национален парк Маврово) Мавровско Езеро Мавровски скијачки меморијал КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Кичевско-бродски регион Манастир Св. Ѓорѓи, с. Кнежино Девички Кули Пештера Пешна Самоков Куќа на уметноста Охридско-преспански регион Охридско Езеро - каде што запира здивот Мост на поезијата (антрфиле во Струга) Црква Св. Ѓорѓи, Струга Национален парк Галичица Остров Голем Град Отешево Претор Љубојно Брајчино Охридско лето Вевчански карневал Пелагониски регион Саат-кула, Битола Исак џамија, Битола Heraclea Lyncestis Завод и музеј, Битола Демир Хисар Смилево Македониум Маркови кули Манастир Св. Преображение, с. Зрзе Мал битолски Монмартр Средновардарски регион Археолошки локалитет Стоби Црква Св. Димитрија (антрфиле во Кавадарци) Струмичко-гевгелиски регион Археолошко наоѓалиште Марвинци Вардарски Рид Кожуф Струмин гроб Црква Св. Кирил и Методиј, Струмица Соборна црква Св. Троица, Радовиш Брегалнички регион Црква Св. Архангел Михаил, Штип Старото училиште каде работел Гоце Делчев (антрфиле во Црква Успение на Пресвета Богородица, Ново Село) Баргала Манастир Св. Гаврил Лесновски, с. Лесново Споменик на Слободата Беровско Езеро Калиманско Езеро Макфест Пастрмајлијада КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Кумановско-кривопаланечки регион Кокино Гордост - Кратовските средновековни кули КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Дејан Д. Николовски и проф. д-р Ратомир Грозданоски Охридско-преспански регион Манастир Св. Наум Охридски Калишки манастир Средновардарски регион Црква Св. Пантелејмон, Велес

Pride - Pottery of Vraneshtica Krushino Jasen SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Ohrid-Prespa region Biljana's Springs Pride - Golden Mask from Trebenishta Ohrid Trout The Beach Area of Ohrid Bay of the bones The Cave Church Nativity of the Holy Virgin (entrefilet in Kalishki Monastery) The Cave Church St. Archangel Mihail, village Radozda Vevchani Springs The pelican (entrefilet in Lake Prespa) Stenje Slivnica Dolno Dupeni Resen Seraglio (entrefilet in Resen) Pottery Colony in Resen Ethnological Museum in Podmochani Struga Poetry Evenings Pelagonia region Obitel, Monastery, Bitola and City of crafts and tradition (entrefilets in Bitola) Shirok Sokak Pride - Heraclea Mosaics The monastery Zurche St. Atanasij Aleksandriski, village Zurche A library in the village Babino The unique panorama of Krushevo, Gallery Martinoski, The Bazaar, Winter tourist centre and Fishing on the lake and a stroll through a forest (entrefilet in Krushevo) The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum Creshovo topche (cherrywood cannon) (entrefilet in The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum) Museum of National-Liberation Struggle Memorial House of Toshe Proeski The monument of Alexander III of Macedon and The Old Bazaar of Prilep (entrefilet in Prilep) Manaki Brothers Krushevo - Ethno Town MTF Vojdan Chernodrinski Middle-Course Vardar region The monuments of Kocho Racin The Memorial Ossuary, The monument of twelve young people in Vatasha and Museum-gallery (entrefilets in Kavadarci) Tikvesh Polog Monastery St. George (St. Gjorgji) Pride - The Lorandite from Alshar Racin Meetings The Festival of Ancient Drama in Stobi SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Strumica-Gevgelija region Valandovo pomegranates Monastery St. Gjorgji (George), Valandovo The City Square ”Goce Delchev” (entrefilet in Strumica) Pride - Roman spa in Bansko Tsar's Towers Plachkovica Strumica Carnival Dojran Handshaking Folk Fest Valandovo Festival of Chamber Theatre “Risto Shishkov” Bregalnica region The City Museum (entrefilet in Shtip) Church St. George, Kochani Ponikva Pride - Vinica's Terracotta Icons Monastery of St. Archangel Michael, Berovo Kochani Days of Rice Istinjbana's zdravo-zivo Kumanovo-Kriva Palanka region Memorial Centre ASNOM Church St. George, village Nagorichane Kratovo Stone Bridges (entrefilet in Kratovo) Coce Stone (Cocev Kamen) Stone Dolls, village Kuklica Kalin Kamen (Stone) Days of Comedy Summer Jazz Festival Art Colony

Dejan D. Nikolovski and Blagoja Markoski Ph. D. General Part Macedonian cultural and historical heritage Skopje region Monuments in the central city area (general text) Metodija Andonov - Chento (a monument) The Memorial House of Mother Theresa Daut-Pasha Hamam Church St. Spas (Holy Saviour) Vodno Other churches and monasteries in Skopje and its vicinity SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Shar Planina-Polog region Colourful Mosque, Tetovo Popova Shapka Pride - Maenad SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Mavrovo-Debar region Sharko Hole (entrefilet in National Park Mavrovo) Lake Mavrovo Mavrovo Skiing Memorial SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Kichevo-Brod region St. George's Monastery, village Knezhino Deva Towers Peshna Cave Samokov The House of Art Ohrid-Prespa region Lake Ohrid - takes your breath away The Bridge of Poetry (entrefilet in Struga) Church St. George, Struga National Park Galichica The island Golem Grad (Big Town) Oteshevo Pretor Ljubojno Brajchino Ohrid Summer Vevchani Carnival Pelagonia region The Clock Tower, Bitola The Isak Mosque, Bitola Heraclea Lyncestis Institute and Museum, Bitola Demir Hisar Smilevo Makedonium Marko Towers (Markovi Kuli) Monastery St. Preobrazenie (Transfiguration), village Zrze Small Bitola Montmartre Middle-Course Vardar region Archaeological locality Stobi St. Dimitrija Church (entrefilet in Kavadarci) Strumica-Gevgelija region Archaeological site Marvinci Vardarski Rid (Vardar Hill) Kozuf The tomb of Struma The church St. Cyril and Methodius, Strumica Cathedral Church St. Troica (Trinity), Radovish Bregalnica region Church St. Archangel Michael, Shtip The Old School where Goce Delchev worked (entrefilet in Dormition of Holy Mother of Jesus Church, Novo Selo) Bargala Monastery St. Gavril Lesnovski, village Lesnovo Monument of Liberty Lake Berovo Lake Kalimanci Makfest Pastrmajlijada SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Kumanovo-Kriva Palanka region Kokino Pride - Kratovo medieval towers SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Dejan D. Nikolovski and Ratomir Grozdanoski Ph. D. Ohrid-Prespa region Monastery Saint Naum of Ohrid Kalishki Monastery Middle-Course Vardar region St. Panteleimon Church, Veles

549 Macedonia - tourist pearl

ФОТОГРАФИИ

PHOTOGRAPHS

Анте Јосифовски

Ante Josifovski

antefoto.blogspot.com

проф. д-р Благоја Маркоски Емилија Савевска-Георгиева Славчо Христовски инж. Крсте Савевски Министерство за економија Град Скопје архива на ИДБЦ

Blagoja Markoski Ph. D. Emilija Savevska-Georgieva Slavcho Hristovski eng. Krste Savevski Ministry of Economy City of Skopje Archive of IDBC

обработка на фотографиите и текст на легендите Дејан Д. Николовски

photo editing & captions Dejan D. Nikolovski

картографски прилози проф. д-р Благоја Маркоски

cartographical attachments Blagoja Markoski Ph. D.

Други фотографии:

насловите на фотографиите се наведени според легендите употребени за нив во ова издание (во курзив)

дрво, Невестински накит за глава, Носија од Скопско и Карта - Македонски фолклорни традиции (извор: „Од традициите на минатото: Македонија етнокултура и бит“, Музеј на Македонија, Скопје, второ издание, 2002)

Боби Ќосев Охрид - град на светлината, 5 причини да се вљубите во Македонија

Ѓорѓи Костовски Традиционална кујна, 5 причини да се вљубите во Македонија

Благоја Дрнков Амвон, Иконостас во манастирот Св. Наум, Отсекување на главата на св. Јован, Фрагмент од иконостасот во Лесновскиот манастир, Капител Македонско културно-историско наследство; Детаљ од иконостасот и Колективен автопортрет - Црква Св. Спас (извор: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984) и Мермерна статуа на богот Дионис, Дел од култен предмет, Внатрешна декорација на Шарената џамија, Керамички статуи на божици од енеолитот, Традиција во естетиката (фото 1 и 2), Бронзен приврзок Македонско културно-историско наследство (извор: „Македонија културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995)

Румен Ќамилов Кањон Матка - Македонски планини, клисури и пештери; Езеро Матка Македонски езера; Мавровско Езеро (фото 2) - Кратки препораки во Мавровскодебарскиот регион; Пливачи - Охридски маратон; Кајчиња и мандра (слика 3 од колажот) - Дојранско Езеро

Филип Стојановски Збирка од литографски споменици, Музеј на Град Скопје

Стојан Тоше Николовски Аквадукт, Аквадукт

Весна Маркоска Љубојно

Петар Трифуноски Рудар, Пробиштип

Македонско еколошко друштво www.mes.org.mk Рис, Македонски растителен и животински свет

Јордан Чешмеџиски Предмети од Говрлево (фото 2 и 3) Музеј на град Скопје и Керамички фрагмент - Говрлево (извор: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995)

Роберт Јанкуловски, Благоја Дрнков и Марин Димески

Локални самоуправи - Град Скопје, Охрид, Дојран, Куманово, Берово, Радовиш, Крива Паланка, Пробиштип, Свети Николе, Тетово, Демир Хисар, Кратово, Македонски Брод, Крушево, Кочани, Струмица Македонска кујна

Женска горна облека, Ковчеже од ореово

kulturnariznica.mk Традиција во естетиката (фото 3) - Македонско културно-историско наследство, Златен брош и Обетки гулабици - Македонски фолклорни традиции, Елементи (бисери, филигранство, копаничарство) - Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство Tradition in the aesthetic (photo 3) - Macedonian Cultural and Historical Heritage, Gold brooch и Earrings Doves - Macedonian folklore traditions, Elements (pearls, filigree, pottery) - Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery

vranestica-grncar.org; makedonskaprodavnica.webs.com Грнчарски предмети, Грнчарството од Вранештица Pottery, Pottery of Vraneshtica

patuvanja.info Реконструирана населба (колаж), Залив на коските Reconstructed Settlement (collage), Bay of the bones

museumstruga.mk Детали, Народен музеј Д-р Никола Незлобински Details, National Museum Dr. Nikola Nezlobinski

build.mk Жичарница (колаж), Водно Cable-car (collage), Vodno

bitolamuseum.org

kicevo.gov.mk; build.com.mk Градски амбиенти, Кичево City Ambiences, Kichevo

550 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Детали од спомен-собата на Ќемал Ататурк, Завод и музеј - Битола Details of the Memorial-room of Kemal Ataturk, Institute and Museum - Bitola

Bobi Kjosev Ohrid - City of Light, 5 reasons to fall in love with Macedonia

Gjorgji Kostovski Traditional cuisine, 5 reasons to fall in love with Macedonia

Blagoja Drnkov Ambon, Iconostasis in St. Naum Monastery, Decapitation of St. John, Fragment from the iconostasis of the Lesnovo monastery, Capital Macedonian Cultural and Historical Heritage; Iconostasis Detail and Collective self-portrait - Church St. Spas (Holy Saviour) (source: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984) and Marble statue of god Dionysus, Part of cult item, Internal decoration in Colourful Mosque, Ceramic statues of goddesses from neolith, Tradition in the aesthetic (photos 1 and 2), Bronze key-ring - Macedonian Cultural and Historical Heritage (source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995)

Jordan Cheshmedziski The items from Govrlevo (photos 2 and 3) - Museum of the City of Skopje and Ceramic fragment - Govrlevo (source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995)

Robert Jankulovski, Blagoja Drnkov and Marin Dimeski Female outer traditional clothes, Chest made of walnut, Bridal head jewellery,

ii.edu.mk Артефакти, Музеј-галерија - Кавадарци Artefacts, Museum-gallery - Kavadarci

volanskopje.blogspot.com Колаж, Археолошко наоѓалиште Марвинци Collage, Archaeological site Marvinci

mav.mk, gvg.com.mk, tfahr.org Колаж, Вардарски Рид - Гевгелија Collage, Vardarski Rid - Gevgelija

skikozuf.com.mk Колаж, Кожуф Collage, Kozuf

gevgelija.biz Колаж, Негорски Бањи Collage, Negorci Spa

strumica.gov.mk Градски плоштад „Гоце Делчев“ - Струмица City Square “Goce Delchev”- Strumica

Traditional dress from Skopje area and Wine Flask - Macedonian Folklore Traditions (source: “Traditions from the past: Macedonia - ethno culture and beat”, Museum of Macedonia, Skopje, second edition, 2002)

Rumen Kjamilov Matka Canyon - Macedonian Mountains, Gorges and Caves; Lake Matka Macedonian Lakes; Lake Mavrovo (photo 2) - Short recommendations in Mavrovo-Debar region; Swimmers - Ohrid Marathon; Barks and Sheepfold (photo 3 in the collage) - Lake Dojran

Philip Stojanovski The collection of lithographic monuments, Museum of the City of Skopje

Stojan Toshe Nikolovski Aqueduct, Aqueduct

Vesna Markoska Ljubojno

Petar Trifunoski Miner, Probishtip

Macedonian Ecological Society www.mes.org.mk Lynx, Macedonian Flora and Fauna

Local Self-Governments - City of Skopje, Ohrid, Dojran, Kumanovo, Berovo, Radovish, Kriva Palanka, Probishtip, Sveti Nikole, Tetovo, Demir Hisar, Kratovo, Makedonski Brod, Krushevo, Kochani, Strumica Macedonian Cuisine

carevikuli.com Цареви Кули - Струмица Tsar's Towers - Strumica

probistip.gov.mk Геолошко-минералошка збирка, Пробиштип Geological-Mineralogical Collection, Probiship

kocani.gov.mk Градски амбиенти, Кочани City Ambiences, Kochani

brep.org.mk Манастир Св. Пантелејмон, с. Пантелеј Monastery of St. Panteleimon, village Pantelej

muzejterakota.mk Винички теракотни икони Vinica's Terracotta Icons

2.500 ГОДИНИ ИСТОРИЈА НА МАКЕДОНИЈА

2.500 YEARS HISTORY OF MACEDONIA

текст и хронологија проф. д-р Тодор Чепреганов

text and chronology: Ph. D. Todor Chepreganov

периодизација со поднаслови, избор на фотоилустрации и легенди на фотоилустрациите: Дејан Д. Николовски

periodization with headings, selection of photo illustrations and legends of photo illustrations: Dejan D. Nikolovski

хронолошки одредници за Крале Марко, 23 октомври 1893 - формирање на Македонската револуционерна организација (МРО), 1897 - Виничка афера, 1902 афера Мис Стон, 14-22 ноември 1908 - Битолски конгрес за унификација на албанската азбука, 1919 - формирање на ВМРО од македонската емиграција во Бугарија, 1924-34 - периодот на Ванчо Михајлов; издвоени текстови Свадба на Европа и Азија, Солунски атентати и Крушевски манифест; текст и хронологија за делот Евроатлански интеграции: Дејан Д. Николовски

chronological items about King Marko, 23 October 1893 - Forming of Macedonian Revolutionary Organization (MRO), 1897 - Vinica's scandal, 1902 - Ms Stone's scandal, 14-22 November 1908 - Bitola Congress for unification of the Albanian alphabet, 1919 Forming of VMRO by the Macedonian emigration in Bulgaria, 1924-34 - The period of Vancho Mihajlov; separate texts Wedding of Europe and Asia, Dynamiters of Thessaloniki and Krushevo's Manifest; text and chronology for the part of Euro-Atlantic integrations: Dejan D. Nikolovski

Фотоилустрации:

долунаведените наслови на авторските фотоилустрации се наведени според легендите употребени за нив во ова издание (во курзив), а останатите фотоилустрации се обезбедени од слободни извори

Антички период Благоја Дрнков: Сребрени медалјони, Сребрени пари од македонски и пајонски владетели (извор: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984) и Монети и златни статери (извор: „Македонија културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995) build.mk: Филип II Македонски ancientsculpturegallery.com: Alexander's sarcophagus, Bronze helmet, Roman helmet Британски музеј (britishmuseum.org): Биста на Александар Johnny Shumate: Фаланга (извор: community.imaginefx.com/fxpose/johnny _shumates_portfolio) Среден век Благоја Дрнков: Статуа на римскиот император Адријан (извор: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984) и Портрет на кралот Марко (извор: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995) Милан Петровиќ: Св. Климент Охридски (извор: „Македонија културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995) Македонија под османлиска власт Роберт Јанкуловски, Благоја Дрнков и Марин Димески: Машка горна облека од XIX век (извор: „Од традициите на минатото: Македонија - етнокултура и бит“, Музеј на Македонија, Скопје, второ издание, 2002) Ненад Андонов: Факсимил на ферманот од 1758 година (извор: novamakedonija.com.mk) veles.gov.mk: Јордан ХаџиКонстантинов - Џинот Државен архив на Македонија: Крсте Мисирков и оригиналот на За Македонцките работи од 1903 година (извор: soros.org.mk/archive/indeks) Национално-ослободителна борба Музеј на Македонија: Печатот на Главниот штаб на Кресненското востание, Кубура и Фишеклак (извор: icom-macedonia.org.mk)

Државен архив на Македонија: Знамето на Разловечкото востание од 1876 година, Македонски земски грб од 1741 година, Печатот на Централниот комитет на МРО од 1896 година (извор: soros.org.mk/archive/indeks) documents-mk.blogspot.com: Cover pages of The Graphic, Le Petit и La Vie Populaire од 1903 Балкански војни и Прва светска војна Државен архив на Македонија: Прво издание на Македонски глас, Насловни страници на Abecedar, Назад кон автономијата, Бели мугри, Искра и Македонско дело (извор: soros.org.mk/archive/indeks) Втора светска војна, АСНОМ и федерална Македонија Државен архив на Македонија: Првиот број на дневниот весник Нова Македонија и други весници издавани во НОВ, Скица на нападот на бугарската полициска станица во Прилеп, Решение на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен, Колаж од весници на единиците на македонската војска од 1944 година, Првите буквари на македонски и на албански јазик, Пропаганден плакат за првиот петгодишен план (извор: soros.org.mk/archive/indeks) Музеј на Македонија (musmk.org.mk): Партизански печат и друга опрема Република Македонија - независна и меѓународно призната држава Државен архив на Македонија: Насловната страна на Нова Македонија на 13 април 1990, Факсимил од Декларацијата за сувереност и Киро Глигоров (извор: soros.org.mk/archive/indeks) Музеј на Македонија (musmk.org.mk): Партизански печат и друга опрема Република Македонија - независна и меѓународно призната држава Државен архив на Македонија: Насловната страна на Нова Македонија на 13 април 1990, Факсимил од Декларацијата за сувереност и Киро Глигоров (извор: soros.org.mk/archive/indeks)

Antique period Blagoja Drnkov: Silver medallions, Silver coins from Macedonian and Paionian governors (source: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984) and Coins and Gold staters (source: “Macedonia cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995) build.mk: Philip II of Macedon ancientsculpturegallery.com: Александарски саркофаг, Бронзен шлем, Римски шлем British Museum (britishmuseum.org): Bust of Alexander Johnny Shumate: Phalange (source: community.imaginefx.com/fxpose/jo hnny_shumates_portfolio) Middle Age Blagoja Drnkov: Statue of Roman Emperor Adrian (source: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984) and Portrait of King Marko (source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995) Milan Petrovic: St. Clement of Ohrid (source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995) Macedonia under Ottoman Governance Robert Jankulovski, Blagoja Drnkov and Marin Dimeski: Male outer traditional clothes dating back to 19th century (source: “Traditions from the past: Macedonia - ethno culture and beat”, Museum of Macedonia, Skopje, second edition, 2002) Nenad Andonov: Facsimile of the decree from 1758 (source: novamakedonija.com.mk) veles.gov.mk: Jordan HadziKonstatinov - Dzinot State Archive of Macedonia: Krste Misirkov and the original of Za makedonckite raboti (For Macedonian Issues) dating back to 1903 (source: soros.org.mk/archive/indeks)

State Archive of Macedonia: The flag of Razlog Uprising dating back to 1876, Macedonian earth coat of arms dating back to 1741, The stamp of the Central Committee of MRO dating back to 1896 (source: soros.org.mk/archive/indeks) documents-mk.blogspot.com: Насловни страници на The Graphic, Le Petit and La Vie Populaire dating back to 1903 Balkan Wars and the First World War State Archive of Macedonia: First edition of Makedonski glas (Voice of Macedonia), Cover pages of Abecedar, Back to the autonomy, Beli Mugri (White Dawns), Iskra (Sparkle) and Makedonsko Delo (Macedonian Work) (source: soros.org.mk/archive/indeks) Second World War, ASNOM and Federal Macedonia State Archive of Macedonia: First number of the daily newspaper Nova Makedonija (New Macedonia) and other newspapers edited in National Liberation Struggle, Draft of the attack on Bulgarian police station in Prilep, Decision made at ASNOM on introduction of the Macedonian language as official language, Pastiche from newspapers by the units of Macedonian army from 1944, First alphabet books in Macedonian and Albanian language, Propaganda poster for the first five year plan (source: soros.org.mk/archive/indeks) Museum of Macedonia (musmk.org.mk): Partisans' steal and other equipment Republic of Macedonia - independent and internationally recognized state State Archive of Macedonia: the cover page of Nova Makedonija (New th Macedonia) on 13 April 1990, Facsimile of the Declaration for Sovereignty and Kiro Gligorov (source: soros.org.mk/archive/indeks)

National-Liberation Struggle Museum of Macedonia: The stamp of the Headquarters of Kresna Uprising, Holster и Cartridge Belt (source: icommacedonia.org.mk)

551 Macedonia - tourist pearl

КОМЕРЦИЈАЛЕН ДЕЛ

COMMERCIAL PART

уредник Емилија Савевска-Георгиева

editor Emilija Savevska-Georgieva

координатор и реализатор Божана Додиќ

coordinator and realization Bozhana Dodikj

текст и фотографии ИДБЦ и веб-страните на субјектите обработка на текстот и фотографиите Емилија Савевска-Георгиева Дејан Д. Николовски идејни решенија и дизајн Дејан Д. Николовски проверка на податоци и техничка поддршка Благица Анчевска Милица Светиева

идејните решенија за Македонија Турист АД Скопје, Urban Hotel Скопје, café Trend Скопје, шпански ресторан и пијано-бар Азафран Скопје, Скопски Саем Скопје, Adria Airways Скопје, Macedonia Vision Скопје, Геомап ДОО Скопје, Македонија Сообраќај АД Скопје, бутиквинарија Chateau Sopot Велес и винарија Стоби Велес се дадени од субјектите кои се претставуваат текстот и преводот за хотел Евро-сет Скопје, ресторан Казабланка Скопје, винарија Сковин Скопје, Туристички сојуз на Скопје, хотел Радика Национален парк Маврово, езерски комплекс Метропол Охрид, хотел Пела Охрид, Grebnos Stone House Охрид, Risto`s Guest House Охрид, вила Манасиев Охрид, винарија Дудин Неготино, винарија Еленов Демир Капија и винарска визба Имако Вино Штип се дадени од субјектите кои се претставуваат

ЈАЗИЧНА РЕДАКЦИЈА превод на англиски јазик со самопроверка и коректура Елеонора Николовска Светлана Темелковска лектура на текстот на македонски Светлана Темелковска

text & photographs IDBC and subjects' web pages copy-editing & photo editing Emilija Savevska-Georgieva Dejan D. Nikolovski concept solutions & design Dejan D. Nikolovski data checking & technical assistance Blagica Anchevska Milica Svetieva

concept solutions for Makedonija Turist AD Skopje, Urban Hotel Skopje, café Trend Skopje, Spanish restaurant and piano bar Azafran Skopje, Skopje Fair Skopje, Adria Airways Skopje, Macedonia Vision Skopje, Geomap DOO Skopje, Makedonija Soobrakaj AD Скопје, boutique-winery Chateau Sopot Veles and Stobi Winery Veles are given by the subjects which are presented the text and translation for hotel Evro-set Skopje, restaurant Casablanca Skopje, Skovin Winery Skopje, The Tourist Association of Skopje, hotel Radika National Park Mavrovo, Metropol Lake Resort Ohrid, hotel Pela Ohrid, Grebnos Stone House Ohrid, Risto`s Guest House Ohrid, villa Manasiev Ohrid, Dudin Winery Negotino, Elenov Winery Demir Kapija and Imako Vino Winery Shtip are given by the subjects which are presented

LANGUAGE BOARD техничка проверка и коректура на текстот на македонски Елеонора Николовска Божана Додиќ Благица Анчевска Милица Светиева

Соработници на проектот

translation into English & proofreading with double reading Eleonora Nikolovska Svetlana Temelkovska

proofreading on the Macedonian Eleonora Nikolovska Bozhana Dodikj Blagica Anchevska Milica Svetieva

lecturer on the Macedonian Svetlana Temelkovska

Project Contributors

Министерство за економија на Република Македонија - Сектор за туризам и угостителство - economy.gov.mk Агенција за поддршка и промоција на туризмот во Република Македонија - tourismmacedonia.gov.mk Туристичко-угостителска комора на Македонија (при Сојузот на стопански комори на Македонија) www.sojuzkomori.org.mk Стопанска комора за туризам на Македонија - sktm.org.mk Град Скопје - skopje.gov.mk Локални самоуправи - сектори во чиј делокруг на работа е локалниот економски развој (ЛЕР) Гордана Јанакиевска, советник за туризам во ЈПУ ЗПП Јасен - jasen.com.mk Дарко Кржовски, програмски директор на Етнолошкиот оддел при Музејот на Македонија - musmk.org.mk м-р Ирена Ружин, програмски директор на НУ Завод и музеј Битола - bitolamuseum.org Елена Петровска, Туристички инфо-центар Битола - bitolatourist.info Билјана Гически, Истражувачко друштво Урсус Спелеос ursusspeleos.com.mk Снежана Шунтова, Радио Валандово Кочо Фидановски, ликовно-графички уметник Тони Сиљановски, печатарски техники

Ministry of Economy of Republic of Macedonia - Department for Tourism and Catering Industry - economy.gov.mk Agency for promotion and support of tourism of Republic of Macedonia - tourismmacedonia.gov.mk Tourism Chamber of Commerce of Macedonia (within Macedonian Chambers of Commerce) www.sojuzkomori.org.mk Economic Chamber for tourism of Macedonia - sktm.org.mk City of Skopje - skopje.gov.mk Local Self-Governments - Departments for Local Economic Development (LED) Gordana Janakievska, tourist counselor in PEM PMA Jasen - jasen.com.mk Darko Krzhovski, Program Director of Ethnological Section at Museum of Macedonia - musmk.org.mk M.Sc. Irena Ruzhin, Program Director of NI Institute and Museum Bitola - bitolamuseum.org Elena Petrovska, Tourist Info Center Bitola - bitolatourist.info Biljana Gichevski, Exploring society Ursus Speleos ursusspeleos.com.mk Snezhana Shuntova, Radio Valandovo Kocho Fidanovski, painting and graphic artist Toni Siljanovski, printing techniques

правни работи адвокатска канцеларија Љупчо Светиев

legal issues lawyer's ofiice Ljupco Svetiev

552 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

МАКЕД НИЈА ТУРИСТИЧКИ БИСЕР

МАCЕD NIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical heritage ilustrated monograph on 500 pages with more than 250 locations and more than 1.000 photos

IDBC Informative Business Centre

идеја и дизајн на корица и на внатрешни насловни страни Дејан Д. Николовски

idea, cover design and internal title-pages Dejan D. Nikolovski

фотографии на корица: Зимска панорама на Крушево

photographs on the cover: Winter panorama of Krushevo

локална самоуправа Крушево

Local self-government of Krushevo

Планинари на планината Плачковица локална самоуправа Радовиш

Mountaineers on the mountain Plachkovica

Залез над Кокино

Local self-government of Radovish

Министерство за економија

Sunset over Kokino

Црква Св. Јован Богослов - Канео, Охрид

Ministry of Economy

проф. д-р Благоја Маркоски

Church St. John Theologian - Kaneo, Ohrid

Воин на коњ на Градскиот плоштад Македонија во Скопје

Blagoja Markoski, Ph. D.

инж. Крсте Савевски

пафта - женски украс за појас на невестинска носија од Охридско уникат, рачна изработка со филигранска техника со употреба на срма конец www.kulturnariznica.mk

фотографии на внатрешни насловни страни: пафта - женски накит со сребро и позлата од Скопско (XIX век) од Музејот на град Скопје

Warrior on а horse on the City Square Macedonia in Skopje eng. Krste Savevski

icom-macedonia.org.mk

photographs on the internal title-pages: пафта - женски накит со сребро и позлата од Скопско (XIX век) од Музејот на град Скопје

поглед на Охридското Езеро

icom-macedonia.org.mk

Зоран Велјаноски

View towards Lake Ohrid

колаж

Zoran Veljanoski

избор од фотографиите објавени во содржинскиот дел

collage selection of photographs that are published inside

553 Macedonia - tourist pearl

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР

туристички потенцијали и културно-историски знаменитости печати Југореклам, Скопје тираж 3.000 примероци (за првото издание)

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks printing house име на печатница tirage 3.000 copies (for the first edition)

Каталогизација во публикација

ИДБЦ

IDBC

Информативно-деловен бизнис центар

Informative Business Centre

ИДБЦ од Скопје се занимава со издавачка дејност и 17 години континуирано работи на збогатување на својата издавачка програма. Нашата издавачка програма е позната по стручни публикации, така што редакцијата на ИДБЦ ги следи потребите на стопанскиот сектор за секаков вид информирање и следење на сите законски и подзаконски прописи. Оттука произлегува разновидноста на публикациите - од областа на правото, економијата, локалната самоуправа, афирмација на туризмот во Македонија и други области.

други изданија на ИДБЦ: Деловен Телефон - Телефакс Именик на Република Македонија Тарифен Именик на стоки (Царинска стапка со режим на увоз и извоз, Закон за царини, Закон за надворешно трговско работење и Закон за девизно работење) Инкотермс 2000 повеќе Збирки на закони Монографија на општините во Република Македонија