_Voveden del SODRZINA i impresum 3 (KOMPLET)

ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар

IDBC Informative Business Centre

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

YOU CAN ALWAYS VIEW MORE THAN YOU THINK YOU HAVE BEEN OBSERVING

It was a nice day, sunny afternoon. I was walking in a hurry over the Stone Bridge in order to visit a business office which was located next to the church St. Holy Savior (St. Spas) as I was told. Stream of people over the bridge, I decided to ask a middle-aged man to help me by telling me where the church was located. The kind gentleman stopped and asked me: “Are you from this city?” I replied: ”Yes, I am.” He looked at me one more time and said: ”It is good that you are walking over the Stone Bridge… Continue walking and you will meet a foreigner and he will tell you where it is.“ I reached the church and found a group of foreigners who were visiting and sightseeing it therefore I joined them to have the tour and then I continued my further obligations which I tended to perform at first. I was sightseeing and admiring to the gifted woodcarvers who have left invaluable wealth of spiritual heritage through the centuries.

During my education and after that I have had plenty of opportunities to visit many countries with rich cultural traditions. Unfortunately, I came to a conclusion that I know so little about our cultural values of our small and magnificently beautiful Macedonia.

My challenge has become a closer introduction of Macedonia with her cultural-historical landmarks and natural beauties. I made a plan having a good thought - one day a the project should be started to unite all Macedonian beauties and valuable cultural heritage into one unity which will be presented in an accessible and simple way.

Macedonia - Tourist Pearl is a witness of that wish. eng. Krste Savevski

СЕКОГАШ МОЖЕ ДА ВИДИТЕ ПОВЕЌЕ ОТКОЛКУ ШТО МИСЛИТЕ ДЕКА ГЛЕДАТЕ

Убав ден, сончево попладне. Забрзано чекорев по Камениот Мост, со цел да посетам една деловна канцеларија за која ми кажаа дека се наоѓа до црквата Св. Спас. По мостот, врвулици од луѓе, се одлучувам да замолам еден средовечен човек да ми помогне, да ми каже каде се наоѓа црквата. Господинот љубезно застана и ме праша дали сум оттука. Одговорив: „Да, оттука сум.“ Ме погледна уште еднаш и ми рече: „Добро сте тргнале по Камениов Мост... Ќе продолжите, ќе сретнете некој странец, тој ќе ви каже.“ Стигнав до црквата, наидов на група странци кои беа во посета и разгледување. Застанав меѓу нив и јас да ја разгледам и потоа да продолжам до целта на моето одење. Разгледував и се восхитував на надарените копаничари кои оставиле непроценливи богатства, на духовноста наследена од вековите. Во текот на школувањето и потоа имав можност да посетам повеќе држави со богати културни традиции и, за жал, констатирав колку малку знам за нашите културни вредности во нашата мала, а преубава Македонија. Мој предизвик стана што подобро да ја запознаам Македонија со нејзините културно-историски знаменитости и природни убавини. Зацртав план, со добра мисла, еден ден да започнам проект, кој ќе ги обедини македонските убавини и вредното културно наследство во една целина и ќе ги претстави на пристапен и едноставен начин. Македонија - туристички бисер е сведоштво за реализацијата на таа желба. инж. Крсте Савевски

генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски

уредник Дејан Д. Николовски уредник за комерцијалниот дел Емилија Савевска - Георгиева автори на текст проф. д-р Благоја Маркоски основен текст за физичко-географските и социогеографските одлики на Република Македонија, туристичките региони, локалитети и објекти

проф. д-р Ратомир Грозданоски одделни христијански објекти

проф. д-р Тодор Чепреганов историја

Дејан Д. Николовски дополнителни текстови за одделни локалитети, објекти и манифестации

графички дизајн, обликување и подготовка за печат Дејан Д. Николовски картографски прилози проф. д-р Благоја Маркоски

general project manager & editor-in-chief eng. Krste Savevski

editor Dejan D. Nikolovski editor of the commercial part Emilija Savevska-Georgieva authors of the text Prof. Blagoja Markoski Ph.D. basic text about the physical-geographical and socio-geographical data and tourist regions, localities and objects

Prof. Ratomir Grozdanoski Ph.D. certain Christian sacred objects

Prof. Todor Chepreganov Ph.D. history

Dejan D. Nikolovski additional texts about certain localities, objects and manifestations

graphic design, page layout & prepress Dejan D. Nikolovski cartographical attachments Prof. Blagoja Markoski Ph.D.

издавач ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар Скопје, ул. Ленинова бр. 60 Б-2, лок. 7 телефон: +389 2 3116 644; 3118 799 info@makedonskibiser.com.mk

publisher IDBC Informative Business Centre Skopje, str. Leninova No. 60 B-2, local 7 phone: +389 2 3116 644; 3118 799 info@makedonskibiser.com.mk

за издавачот Милица Светиева, директор

for the publisher Milica Svetieva, directress

прво издание Скопје, 2013 година

first edition Skopje, 2013

Издавачот пристапи кон подготовка на ова издание со должна сериозност и уважување на читателската публика. Идеја-водилка на ИДБЦ при овој издавачки избор беше и останува да ги промовира природните и културните добра на Република Македонија, да сведочи за природната разноликост на македонската земја и мултикултурното македонско општество и да придонесе за запознавање на богатствата и суштинската комуникација меѓу луѓето.

The publisher has approached to preparation of this edition with great seriousness and great reverence towards readers. The guiding idea of IDBC has been to promote the natural and cultural features of the Republic of Macedonia by publishing its choice of material in order to witness the natural diversity of Macedonian land and multicultural Macedonian society as well as to contribute for introduction of the treasures and vital communication among people.

Издавачот ги направи сите напори да ја обезбеди веродостојноста и релевантноста на информациите дадени во ова издание и да ги ажурира во времето на издавањето. Издавачот не презема никаква одговорност за грешките, недоследностите или погрешните заклучоци кои можат да произлезат од употребата и размената на објавените информации во кој било контекст ниту, пак, за промените во содржината на информациите кои можат да настанат по нивното објавување во ова издание.

The publisher has made a great effort to provide authentic and relevant information published in this edition and to update the information to the moment of its publishing. The publisher has no responsibility of the possible mistakes, inconsistency or wrong conclusions which might appear due to used and exchanged information in any context as well as possible change in the contents of information which might occur after publishing of this edition.

ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар

IDBC Informative Business Centre

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

ЗА МАКЕДОНИЈА ПРЕДГОВОР

од издавачот

Информативно -деловен бизнис центар (ИДБЦ)

затоа што затоа што

Во рамките на издавачката програма на ИДБЦ отсекогаш постоеше предизвик за реализација на ваков обемен проект - монографско издание, кое преку современ методолошки и научнопопуларен пристап ќе ги презентира и афирмира природните убавини во Република Македонија и нејзините културно-историски знаменитости. Република Македонија е ризница на многу истражени, но и неистражени природни реткости и културно-историски споменици од антиката до денес. Нејзината територија изобилува со природна убавина изразена преку бројни планини, котлини, полиња, клисури, пештери, како и извори, реки, водопади, езера. Развојот на цивилизациите и интеркултурната комуникација на овие простори оставиле неизбришливи траги, за кои денес сведочат културноисториските споменици, етнографските вредности, музеите и галериите, а кои се изразуваат преку разните современи манифестациски туристички вредности. Со цел привлекување на домашни и странски гости, на кои ќе им бидат понудени и алтернативните форми на туризмот како актуелен тренд на светскиот туристички пазар, но и за остварување на побрз и поуспешен развој на туризмот, потребна е поддршка и развој на сите ресурси на туристичкото стопанство - хотели, мотели, ресторани, кампови, туристички агенции, транспорт, винарии и производство. Оваа монографија има илустриран и енциклопедиски концепт, во кој текстот е содржински богат и напишан на македонски и англиски јазик, а фотографскиот материјал е грижливо одбран и сеопфатен. Со тоа му овозможува на читателот непосреден пристап до сите нејзини содржини и одлична можност подобро да ја запознае Република Македонија со севкупното нејзино богатство и потенцијал, како и со туроператорите и угостителите. Паралелно со печатеното издание, соодветно е востановен и веб-портал базиран на истиот содржински концепт. Дел од овие содржини се соодветно адаптирани и веќе функционираат како посебен сегмент во рамките на проектот Македонија - туристички бисер, кој ќе продолжи да се развива во насока на промоција на туристичките потенцијали на Македонија.

Изразуваме голема благодарност на институциите и поединците кои непосредно и посредно беа вклучени во концепцијата и реализацијата на ова дело, за кое се надеваме дека на секој читател ќе му овозможи информации и запознавање со туристичките вредности на Република Македонија и ќе биде инспирација за туристичка и рекреативна посета на локалитетите и објектите. генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски www.makedonskibiser.com.mk

VI М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

...СО ЉУБОВ

така единственотака може FOREWORD

by the publisher

Informative Business Centre (IDBC)

There has always been a challenge in the framework of the publishing programme of IDBC for realization of such a large project-monographic edition , which should present and affirm the natural beauties of the Republic of Macedonia and her historical-cultural landmarks through contemporary methodology and popular scientific approach.

Macedonia is a treasury of lots of explored but also unexplored natural rarities and culturalhistorical monuments since the Antique till today. This territory abounds with natural beauties put across with numerous mountains, valleys, fields, gorges, caves as well as springs, rivers, waterfalls, lakes. Progress of civilizations and intercultural communication have left indelible traces in these regions, therefore the cultural-historical monuments, ethnographic values, museums and galleries witness that expressed through various contemporary manifestations as well as tourist values.

Attracting home and foreign visitors, who will also be offered alternative forms of tourism as a current trend of the world tourist market as well as realization of the fast and more successful development of the tourism which require support and development of all resources of tourist economy- hotels, motels, restaurants, camps, travel agencies, transport, wineries and production.

The concept of this monograph is illustrative and encyclopaedic including rich content of the text written both in Macedonian and English, and the photographies are chosen carefully and comprehensive. In this way a reader is provided with an imminent access to all contents and it is also an excellent opportunity for closer introduction of Republic of Macedonia with all diversity in richness and potential as well as with the tour operators and caterers.

Parallel to the published edition, there is an adequate web portal based on the same contents concept. A part of the content is adapted adequately and it has already been functioning as a separate segment in the frames of this project Macedonia - Tourist Pearl, which will be developed continuously in order to promote the tourist potentials of Macedonia.

We express our great gratitude towards the institutions and individuals that were involved indirectly and directly in the concept and realization of this work therefore we do hope that every reader will be provided with information and introduction of the tourist values of Republic of Macedonia as well as to be an inspiration for a tourist and recreational visit of the archaeological sites and objects.

FOR MACEDONIA ...WITH LOVE

general manager of the project and editor-in-chief eng. Krste Savevski

because it is so valuable because it is the only way it can be

ДОБРЕДОЈДОВТЕ

ВО

Благодарение на бројните позитивни развојни трендови, туризмот се позиционира меѓу најдинамичните и најпропулзивните стопански дејности, со повеќекратни ефекти. Опфаќајќи околу два милиона организации, пред сè од мал и среден ранг, 5%учество во севкупното вработување и креирање на буџетот на светско ниво и речиси една милијарда луѓе кои учествуваат во светскиот туристички промет, туризмот е најбрзорастечка индустрија, а трета по ред по остварен бруто промет, по нафтената и автомобилската индустрија. Тоа, од една страна, создава можности за вклучување на бројни субјекти во светската економија, а од друга страна, станува важен фактор за развој на национално, регионално и локално ниво. Секако, Република Македонија е неодминлив дел од овие светски туристички движења.

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

Република Македонија е мала земја со големо срце, која нуди безброј можности за љубителите на природните, културните и духовните вредности - вистинска ризница на култура, уметност, природни убавини и гастрономски уживања. Како ретко каде во светот, оваа земја поседува голем број историски знаменитости: цркви, манастири, археолошки локалитети, џамии, анови, вредни експонати, ретки икони, стари книги, богатство од традиции, единствен препознатлив фолклор и други артефакти. Поради изобилството со природни убавини и раритети, а особено поради богатството со извори на вода и бројните природни, тектонски, глацијални и вештачки езера, често ја нарекуваат „бисер на Балканот“ или „земја на езерата“. Пред нас е една исклучително убава и содржински богата монографија за убавините на нашата земја, за културата на народите кои живеат во неа, за долгата историја на нејзиното постоење и за сето она што во овој скромен вовед нема простор да се спомне. На страниците на Македонија - туристички бисер во издание на ИДБЦ ќе се пронајде секој вљубеник во Македонија, нејзините природни и уметнички вредности, историјата, археологијата и старите цивилизации, високите планини и длабоките бистри езера, ловот или риболовот, старите легенди и новите пријателства, доброто вино и вкусната храна. Добредојдовте во Македонија и - уживајте во неа.

MINISTERSTVO ZA EKONOMIJA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

VIII М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

www.economy.gov.mk

МАКЕДОНИЈА Owing to the numerous positive developing trends, the tourism is positioned among the most dynamic and most propulsive economic activities with multiple effects. Including about two million organizations, first of all-the small and middle rated, 5% of entire employment and budget creation in the world, almost one billion people participate in the world's tourist business, tourism is the most incremental industry, and it is the third by gross income after the oil and car industries .On one hand, it creates opportunity to involve great number of subjects in the world's economy. On the other hand, it becomes important factor for national, regional and local development. Certainly, Republic of Macedonia is unavoidable part of these world's tourist movements.

MINISTRY OF ECONOMY

Republic of Macedonia is a small country with a big heart, which offers countless opportunities for the admirers of the nature, culture and spiritual values- a real treasury of culture, art, natural beauties and gastronomic delights. It is quite rare all over the world for a country to have such a great number of historical landmarks: churches, monasteries, archaeological sites, mosques, inns, valuable exponents, rare icons, old books, richness of traditions, uniquely recognizable folklore and other artefacts. Due to the abundance of natural beauties and rarities, and particularly because of rich water sources and numerous natural, tectonic, glacial and artificial lakes, it is often called “pearl on the Balkans” or “land of the lakes”.

Here is one extraordinary beautiful and rich in content monograph for the beauties of our country, different cultures of people who live in this country, for the long lasting history of its existence and for everything that is not mentioned in this modest foreword. Through the pages of Macedonia - Tourist Pearl published by IDBC, every admirer of Macedonia will find out about her natural and art values, history, archaeology and old civilizations, high mountains and pure deep lakes, hunting or fishing, old legends and new friendships, good wine and delicious food.

Welcome in Macedonia - enjoy here.

WELCOME TO MACEDONIA

IX Macedonia - tourist pearl

ПРИМЕР ЗА ПРЕЗЕНТИРАЊЕ НА ТУРИСТИЧКИТЕ Монографската публикацијата Македонија - туристички бисер претставува едно од нашите најексклузивни туристички изданија, во која се презентирани природните убавини и културно-историските знаменитости на нашата земја, со цел поттикнување на развојот на туризмот во Република Македонија.

АГЕНЦИЈА ЗА ПОДДРШКА И ПРОМОЦИЈА НА ТУРИЗМОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Во публикацијата се опфатени туристичко-географските аспекти за целата територија на Република Македонија, а потоа се разработени туристичките вредности на сите десет региони одделно. Во секој регион, покрај туристичко-географската положба, низ кратки текстови се прикажани основните одлики на градските населби, музеи, галерии, комплексни туристички локалитети, позначајни објекти од христијанската и муслиманската религија, национални паркови, природни и вештачки езера, бањи, материјални споменици, археолошки наоѓалишта и многу други објекти од интерес за туристичка посета. Преку регионалниот приказ се направени такви композиции од туристички зони, локалитети и објекти кои овозможуваат мошне интересни туристички прошетки, а преку комерцијалниот дел, прикажан после секој туристички регион, се создаваат можности туристот да го избере местото на престој, исхрана, одмор и релаксација. Агенцијата за поддршка и промоција на туризмот во Република Македонија ова издание го смета за пример за тоа како треба да се презентираат туристичките вредности на државата. Оваа публикација, на општо задоволство треба да се најде на репрезентативно место во туристичките агенции, во туристичко-угостителските објекти, во општините, во меѓународните претставништва, во новинско-информативните центри, но и како вредно дело во лична сопственост. Така, ќе се создаде можност за целосно и изворно запознавање и доживување на туристичките вредности на Република Македонија. директор Јордан Трајков

www.tourismmacedonia.gov.mk

X М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

ВРЕДНОСТИ НА ДРЖАВАТА The monographic publication Macedonia - Tourist Pearl represents one of the most exclusive tourist editions, where the natural beauties and historical-cultural landmarks of our country are presented in order to incite the development of the tourism in Republic of Macedonia.

AGENCY FOR PROMOTION AND SUPPORT OF TOURISM OF REPUBLIC OF MACEDONIA

This publication covers tourist-geographical aspects of the whole territory of Republic of Macedonia, and afterwards the tourist values of all ten regions are elaborated separately. Besides tourist-geographical location, every region is presented through short texts with the basic features of the town settlements, museums, galleries, complex tourist locations, more important Christian and Muslim religious objects, national parks, natural and artificial lakes, spas, monuments, archaeological sites as well as other objects interesting for a tourist visit.

On one hand, the regional presentation presents the compositions of the tourist zones, localities and objects offering possibilities for very interesting tourist tours.

On the other hand, the commercial part presented after every region provides opportunities for a tourist to choose a place of accommodation, diet, rest and relaxation.

Agency for promotion and support of tourism of Republic of Macedonia considers this edition as an example for presentation of tourist values of our country. To our general contentment, this publication should be found in the most representative travel agencies, tourist-catering objects, municipalities, international offices, newsinformative centres as well as a personal valuable property. In this way, possibility for a complete and original introduction and experience of tourist values of Republic of Macedonia will be created.

Director Jordan Trajkov

AN EXAMPLE FOR PRESENTING THE TOURIST VALUES OF THE STATE XI Macedonia - tourist pearl

МАКЕДОНИЈА ИМА ШТО ДА ПОНУДИ ЗА СЕЧИЈ ВКУС Туризмот има значајна улога за економскиот напредок на Република Македонија. Развој на туризмот значи нови инвестиции, нови работни места, промовирање на културните вредности и природните богатства на нашата земја.

ТУРИСТИЧКО -УГОСТИТЕЛСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА при Сојузот на стопански комори на Македонија

Уникатните природни убавини кои ги имаме во изобилство, традицијата и културноисториското наследство во комбинација со традиционалниот фолклор, носиите и везовите се само дел од она што ги воодушевува странските и домашните туристи. Искуствата говорат дека во звуците на македонската народна музика и ора и гостопримството на нашиот народ, посетителите максимално се опуштаат уживајќи во вкусната традиционална кујна и квалитетните вина. Од особена важност е афирмацијата и развојот на туризмот. Токму затоа, Туристичкоугостителската комора при Сојузот на стопански комори на Македонија дава максимална поддршка на публикацијата Македонија - туристички бисер, во која е разработен секој сегмент неопходен за квалитетно презентирање на туризмот на Република Македонија. Една поговорка вели: „Колку повеќе ја познаваш, толку повеќе ја сакаш“.

претседател Феркан Бербери

www.sojuzkomori.org.mk

XII М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

И ЗА СИТЕ ГЕНЕРАЦИИ Tourism has an important role for the economic development of Republic of Macedonia.

Development of tourism means new investments, new working places, promotion of cultural values and natural treasures of our country.

TOURISM CHAMBER OF COMMERCE OF MACEDONIA within Macedonian Chambers of Commerce

The unique natural beauties which are present in abundance, the tradition and culturalhistorical heritage combined with the traditional folklore, traditional clothes and embroideries are only a segment which fascinates both foreign and domestic tourists.

Experiences say that visitors relax themselves with the sounds of Macedonian traditional music and dances as well as they enjoy the hospitality of our people, delicious traditional cuisine and high quality wines.

The affirmation and development of tourism are particularly important. That is why, Tourism Chamber of Commerce of Macedonia within Macedonian Chambers of Commerce gives ultimate support of this publication Macedonia - Tourist Pearl, which elaborates every segment necessary for quality presentation of tourism in Republic of Macedonia.

A saying says: ”More you know her, more you love her.”

President Ferkan Berberi

MACEDONIA HAS MATERIAL TO OFFER FOR EVERYONE'S TASTE AND FOR ALL GENERATIONS XIII Macedonia - tourist pearl

ОРГАНИЗАЦИЈА И СТРУКТУРА на монографијата ORGANIZATION AND STRUCTURE of the monograph

Куманово Kumanovo

туристички региони в о Р е п у бл и ка М а кед о н и ј а

Тетово Tetovo

3

1

Свети Николе Sveti Nikole Штип Shtip

Makedonski Brod

Кичево Kichevo

Велес Veles

4

Охрид Ohrid

5

9

Виница Vinica

Берово Berovo

8

Неготино Negotino

Прилеп Prilep

Демир Хисар Demir Hisar Ресен Resen

Делчево Delchevo

Кочани Kochani

Радовиш Radovish

7

Крушево Krushevo

Струга Struga

Пробиштип Probishtip

Македонски Брод

Маврово Mavrovo

Дебар Debar

Кратово Kratovo

Скопје Skopje

2

Гостивар Gostivar

10

Крива Паланка Kriva Palanka

Валандово Valandovo

Кавадарци Kavadarci

6

Струмица Strumica

Гевгелија Gevgelija

tourist regions i n Re p u b l i c of Macedonia

Битола Bitola

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Шарпланинско-полошки регион

Мавровско-дебарски регион

Кичевско-бродски регион

Охридско-преспански регион

Пелагониски регион

Средновардарски регион

Струмичко-гевгелиски регион

Брегалнички регион

Кумановско-кривопаланечки регион

Skopje region

Shar Planina-Polog region

Mavrovo-Debar region

Kichevo-Brod region

Ohrid-Prespa region

Pelagonia region

Middle-Course Vardar region

Strumica-Gevgelija region

Bregalnica region

Kumanovo-Kriva Palanka region

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Скопски регион

XIV

во ова издание се опфатени градови

34 cities

населени места

плоштади и чаршии

саат-кули

мостови

споменици

музеи

19

8

7

6

35

19

clock-towers

bridges

monuments

museums

settlements

squares & charchies

спомен-куќи и галерии

10

цркви

манастири

31

32

џамии

5

churches

monasteries

mosques

memorial houses & galleries

Македонија - туристички бисер

Macedonia - Tourist Pearl

е комплексно дело, во кое низ енциклопедиски стил

is a complex work where a great number of natural and

се прикажани голем број природни и антропогени туристички

anthropogenic tourist values are shown through an

вредности. По општиот дел, а соодветно на морфолошката

encyclopaedic style. After the general part, there are an

структура и сообраќајно-гравитациските текови на

appropriate morphologic structure and traffic-gravitation

територијата на Република Македонија, издвоени се десет

courses on the territory of the Republic of Macedonia

туристички региони. За секој одделно се презентирани

where ten tourist regions are presented. Every region is

неговите географско-туристички вредности. Имено,

presented with its geographical-tourist values. Explicitly,

прикажани се картографски и географски содржини за

there are cartographical and geographical contents of the

регионот, географско-историскиот развој на градските

region, geographical-historical development of the town

населби во него, како и разните природни и антропогени

settlements as well as various natural and anthropogenic

објекти: планини, долини, реки, езера, извори, бањи,

items such as: mountains, valleys, rivers, lakes, springs,

археолошки наоѓалишта, кули и тврдини, религиозни објекти,

spas, archaeological sites, towers and fortresses, religious

споменици, музеи и галерии, комплексни туристички

objects, museums, galleries, complex tourist sites,

локалитети, манифестации и препораки за дневни туристички

manifestations and recommendations for daily tourist

прошетки. По секој регион се презентирани бројни

strolls. Numerous tourist-catering facilities are presented

туристичко-угостителски објекти на располагање на секој

after every region, these facilities are available for every

посетител. Целокупната содржина е богато фотографски

visitor. The whole content abounds with rich photo

илустрирана, така што читателот има можност

illustrations therefore a reader has an opportunity not only

и содржински и визуелно да ги запознае и да ги доживее

by the content as well as visually to get acquainted and feel

убавините на Република Македонија, односно нејзините

the beauties of the Republic of Macedonia, that is to say

туристички потенцијали и културно-историски знаменитости.

her tourist potentials and cultural-historical landmarks.

од авторите

исламска архитектура

археолошки локалитети

планини и врвови

извори и реки

национални паркови

by the authors

природни езера

6

15

15

7

3

3

islamic architecture

archeological sights

mountains & peaks

sources & rivers

national parks

national lakes

остров

1 island

вештачки езера

8 artificial lakes

in this edition are included

бањи

пештери

4

3

spas

caves

експонати и сувенири

9 exponates & souvenirs

МаНи фЕсТа ЦиИ

39 МаNi FesTa TioNs

S O D R @ I N A скопски регион

ШАРПЛАНИНСКОПОЛОШКИ регион

73

157

Скопскиот регион се наоѓа во северниот дел од Република Македонија. Ја опфаќа Скопската Котлина и зафаќа површина 2 од околу 2.000 км .

Шарпланинско-полошкиот регион се наоѓа северозападно од Скопје. Сообраќајно е поврзан со магистралниот пат од Скопје за Охрид.

Skopje region

Shar Planina- Polog region

Skopje region is located in the northern part of the Republic of Macedonia. It covers Skopje valley and occupies 2 about 2.000 km .

МАВРОВСКОДЕБАРСКИ

регион

регион

191

Shar Planina-Polog region is located northwest from Skopje. The highway from Skopje to Ohrid is the traffic connection.

ОХРИДСКОПРЕСПАНСКИ

Мавровско-дебарскиот регион се одликува со длабоко всечени клисури, голем број планински врвови, пештери, водопади и слапови.

Mavrovo-Debar region Mavrovo-Debar region was featured by deeply engraved gorges, numerous mountain peaks, caves and waterfalls.

221 Кичевско-бродскиот регион се наоѓа во западниот дел од Република Македонија. Во околу 90% го зафаќа сливот на реката Треска.

Kichevo-Brod region Kichevo-Brod region is located in the west part of the Republic of Macedonia.

It covers about 90% of the in flow of the river Treska.

247 Охридско-преспанскиот регион се наоѓа во југозападниот дел во Република Македонија и е еден од најживописните.

Ohrid-Prespa region Ohrid-Prespa region is located in the south-western part of the Republic of Macedonia and it is one of the most picturesque regions.

203

gordost

107

Адам од Македонија Adam from Macedonia

174

Менада Maenad

Иконостасот во Св. Јован Бигорски The iconostasis of Saint Jovan (John) Bigorski Monastery

230

Грнчарството од Вранештица Pottery of Vraneshtica

257

Златната маска од Требеништа Golden Mask from Trebenishta

329

391

427

468

522

Пелагонискиот регион се наоѓа во југозападниот дел од Република Македонија. Ја опфаќа територијата на Пелагониската Котлина и областа Мариово.

Средновардарскиот регион зафаќа делови од долините на Вардар и Црна Река со сливовите на реките Бабуна, Тополка, Бошава и Дошница.

Струмичко-гевгелискиот регион ја опфаќа територијата на Струмичко-радовишката и Гевгелиско-валандовската Котлина и областа на Дојранското Езеро.

Кумановско-кривопаланечкиот регион ја опфаќа територијата на Кумановската Котлина и Кратовската и Кривопаланечката област.

Pelagonia region

Middle-course Vardar region

Брегалничкиот регион е еден од најголемите и, главно, го зафаќа сливот на реката Брегалница. Се протега од централните до крајните источни делови на Република Македонија.

The Middle-course Vardar region covers parts of the valleys of the rivers Vardar and Crna with the confluences of the rivers Babuna, Topolka, Boshava and Doshnica.

411 342

Хераклејските мозаици Heraclea Mosaics

Лорандитот од Алшар The Lorandite from Alshar

Strumica-Gevgelija region Strumica-Gevgelija region covers the territory of the valleys of Strumica-Radovish and Gevgelija-Valandovo as well as the area of Dojran Lake.

451

Римската терма во Банско Roman spa in Bansko

Bregalnica region Bregalnica region is one of the biggest and it covers mainly the inflow of the river Bregalnica.

It stretches from the central to the ultimate eastern parts of the Republic of Macedonia.

494

Винички теракотни икони Vinica's Terracotta Icons

Kumanovo-Kriva Palanka region covers the territory of the valley of Kumanovo and the area of Kratovo and Kriva Palanka.

534

Кратовските средновековни кули Kratovo medieval towers

pride

Pelagonia mainly occupies the southwestern part of Macedonia. It covers Pelagonia Valley and Mariovo area.

Kumanovo - Kriva Palanka region

General Part

Општ дел

natural beauties and cultural and historical heritage

природни убавини и културно-историско наследство 5 ПРИЧИНИ ДА СЕ ВЉУБИТЕ ВО МАКЕДОНИЈА МАКЕДОНИЈА - ПОЛНА СО ЖИВОТ Македонски планини, клисури и пештери Македонска клима Македонски извори и реки Македонски езера Македонски растителен и животински свет Македонско културно-историско наследство Македонски фолклорни традиции Македонска кујна 2.500 ГОДИНИ ИСТОРИЈА НА МАКЕДОНИЈА ПРАКТИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Како да стигнете во Македонија?

2 4 8 12 16 20 24 28 36 40 42 68 72

Скопски регион Општи карактеристики за регионот

Skopje region 75

Скопје

88

90 91

92 94 95 95 96 96 96 97

OLD BAZAAR Daut-Pasha Hamam Kurshumli An Suli An Mustapha-Pasha Mosque Саат кула The Memorial of Skenderbeu Church St. Spas (Holy Saviour)

Музеј на Македонија Музеј на Град Скопје Музеј на македонската борба Музеј на холокаустот Музеј на современа уметност Водно Милениумски крст Манастир Св. Пантелејмон, Горно Нерези

98 99

Museum of Macedonia Museum of the City of Skopje Museum of Macedonian Struggle Holocaust Museum Museum of Modern Art Vodno The Millennium Cross St. Pantelejmon Monastery, Gorno Nerezi

101 101 102 102 103

Скопски џез фестивал Скопско културно лето МаНи Мајски оперски вечери фЕсТа Баскерфест ЦиИ Пиволенд КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

XVIII

82 83 83 84 85 86

СТАРА ЧАРШИЈА Даут-пашин амам Куршумли ан Сули Ан Мустафа-пашина џамија Саат кула Споменик на Скендер-бег Црква Св. Спас

100

General characteristics of the region

76

Скопје - град на солидарноста Скопје - широко гравитациско подрачје Меѓународен аеродром Александар Велики Тврдина Кале Камен Мост Петар Карпош Порта Македонија Плоштад Македонија Воин на коњ Споменици во централното градско подрачје: Гоце Делчев, Даме Груев, Гемиџиите, Димитрија Чуповски, Ѓорѓија Пулевски, Јустинијан I, Цар Самуил, Методија Андонов - Ченто, Спомен-обележје на Првото заседание на АСНОМ Св. Кирил и св. Методиј и св. Климент и св. Наум Спомен-куќа на Мајка Тереза Соборна црква Св. Климент Охридски

5 REASONS TO FALL IN LOVE WITH MACEDONIA MACEDONIA - FULL OF LIFE Macedonian mountains, gorges and caves Macedonian climate Macedonian springs and rivers Macedonian lakes Macedonian flora and fauna Macedonian cultural and historical heritage Macedonian folklore traditions Macedonian cuisine 2.500 YEARS HISTORY OF MACEDONIA PRACTICAL INFORMATION How to reach Macedonia?

Skopje Skopje - the city of solidarity Skopje - wide gravitation area International Airport Alexander The Great

Fortress Kale Stone Bridge Petar Karposh Gate Macedonia Square Macedonia Warrior on a horse Monuments in the central city area: Goce Delchev, Dame Gruev, The Boatmen, Dimitrija Chupovski, Gjorgjija Pulevski, Justinian I, Tsar Samuil, Metodija Andonov - Chento, Memorial of the First Assembly of ASNOM, St. Cyril and St. Methodius and St. Clement and St. Naum The Memorial House of Mother Theresa The Assembly Church St. Clement Ohridski Матка Манастир Св. Андреј, Матка Неолитско село Тумба Маџари Говрлево Гордост - Адам од Македонија Скупи Аквадукт Катлановска Бања Марков Манастир Св. Димитриј, с. Сушица Други цркви и манастири во Скопје и околината Спортски центар Борис Трајковски Национална арена Филип II Македонски

104 Matka St. Andrеј Monastery, 105 Matka 106 Neolith dwelling 85 Tumba Madjari 107 Govrlevo Pride - Adam 107 from Macedonia 108 Skupi 108 Aqueduct 109 Katlanovo Spa Marko's Monastery 110 St. Dimitrij, village Sushica Other churches and monasteries 111 in Skopje and its vicinity Boris Trajkovski 112 Sport Centre National Arena 112 Philip II Macedon

Skopje Jazz Festival 113

114

МаNi Skopje Summer FesTa The May Opera Evenings TioNs Buskerfest Pivoland SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори Accommodation and catering capacities, tour operators и други субјекти од туристичкото стопанство 116-156 and other tourist economy subjects

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Shar Planina-Polog region

Шарпланинско-полошки регион Општи карактеристики за регионот

159

Тетово

160

Мултиетничка средина

Тетовско Кале Црква Св. Кирил и Методиј Етно-музеј во Џепчиште Шарена џамија Арабат-баба теќе Лешочки манастир Св. Атанасиј Лешок Попова Шапка

General characteristics of the region

162 163 163 164 165 166 168

Гостивар

Tetovo Fortress Church of Sts. Cyril and Methodius Ethno-museum in Dzepchishte Colourful Mosque Arabat-Baba Tekje Leshok Monastery St. Athanasij Leshok Popova Shapka

170

Потекло на името на градот Гостивар

Вруток Пештера Ѓоновица (Убавица) Гордост - Менада Шарпланински куп МаНи Биенале во мала графика фЕсТа Техо ЦиИ

173 174 174

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

176

175

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 178-190

Мавровско-дебарски регион

Tetovo Multi-ethnic environment

Gostivar The origin of the name of the city Gostivar

Vrutok Cave Gjonovica (Beauty) Pride - Maenad МаNi Shar Planina's Cup FesTa Biennial of Mini Prints TioNs Teho SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

Mavrovo-Debar region

Општи карактеристики за регионот

193

General characteristics of the region

Национален парк МАВРОВО

194

National Park MAVROVO

Растително богатство, Дуфски водопади, Шаркова дупка, Кораб, Мост Елен скок Ледничко езеро Локув, Радика

Мавровско Езеро Маврово Ски-центар Маврово Бистра Манастир Св. Јован Бигорски Гордост - Иконостасот во Св. Јован Бигорски Галичник Црква Св. Петар и Павле

Flora Wealth, Dufski Waterfalls, Sharko Hole, Korab, Bridge Elen Skok (Deer's Jump), Glacial Lake Lokuv, Radika

198 200 201 202 203 204

Дебар 25 Дебарски бањи (Косоврасти и Бањиште) Дебарско Езеро Манастир Св. Ѓорѓи Победоносец Галичка свадба Галичка ликовна колонија МаНи фЕсТа Мавровски скијачки меморијал ЦиИ Овчарски средби КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

207 208 209 210 212

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 214-220

Lake Mavrovo Mavrovo Ski-centre Mavrovo Bistra Saint Jovan (John) Bigorski Monastery Pride - The iconostasis of Saint Jovan Bigorski Monastery Galichnik The Church Sts. Peter and Paul (Petar and Pavle)

206

Debar

Debar Spas (Kosovrasti and Banjishte) Lake Debar Monastery St. Gjorgji (George) the Winner Galichnik Wedding Festival МаNi Galichnik Art Colony FesTa Mavrovo Skiing Memorial TioNs Sheperd's Meetings SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

XIX

Macedonia - tourist pearl

Кичевско-бродски регион Општи карактеристики за регионот

Kichevo-Brod region 223

Кичево

224

Од Ускана до Кичево Музеј на Западна Македонија

Тврдина Китино Кале Црква Св. Петар и Павле Манастир Благовештение на Пресвета Богородица - Пречиста Гордост - Грнчарството од Вранештица Крушино Извор Манастир Св. Ѓорѓи, с. Кнежино

227 227 228 230 230 231 231

Македонски Брод

ЈАСЕН Козјак (Поречко Езеро) Поречки манастир Раѓање на Пресвета Богородица, с. Манастирец Девички Кули Пештера Пешна Белица Самоков

General characteristics of the region

Kitino (Fortress) Kale Church St. Paul's and St. Peter's Birth of the Holy Mother of God Monastery - Immaculate Pride - Pottery of Vraneshtica Krushino Izvor (Source) St. George's Monastery, village Knezhino

232 234 236 238 239 239 240 240

Makedonski Brod

JASEN Kozjak (Lake Porech) Poreche Monastery Birth of Holy Mother of God, village Manastirec Deva Towers Peshna Cave Belica Samokov

Поречки средби МаНи фЕсТа Куќа на уметноста ЦиИ

241

МаNi Poreche's Meetings FesTa The House of Art TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

242

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 244-246

Охридско-преспански регион Општи карактеристики за регионот

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

Ohrid-Prespa region 249

General characteristics of the region

Охрид

250

Охридска архитектура Охридски народен музеј - Куќата на Робевци Културниот центар Григор Прличев Стара чаршија Чинарот Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство

XX

Kichevo From Uskana to Kichevo Museum of Western Macedonia

Споменик на св. Кирил и Методиј Споменик на св. Климент Билјанини Извори Антички театар Гордост - Златната маска од Требеништа Самуилова тврдина ОХРИДСКО ЕЗЕРО - каде што запира здивот Охридска пастрмка Плажи на Охридското Езеро Светиклиментов манастир Св. Пантелејмон, Плаошник Манастир Св. Наум Охридски Св. Јован Богослов, Канео Соборна црква Св. Софија Црква Св. Богородица Перивлепта (Св. Климент) Пештерски манастир Св. Еразмо Мали Св. Врачи Св. Константин и Елена Св. Богородица Болничка, Горна порта Св. Никола Болнички Залив на коските

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

256 256 256 257 257 258 260 264 264 266 268 270 272 273 274 274 275 275 275 276

Ohrid Ohrid architecture Ohrid's National Museum - The House of Robev Cultural centre Grigor Prlichev Old Bazaar The Plane Tree Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery

Monument of Sts. Cyril and Methodius Monument of St. Kliment Biljana's Springs Antique Theatre Pride - Golden Mask from Trebenishta Samuil's Fortress LAKE OHRID - takes your breath away Ohrid Trout The Beach Area of Ohrid Saint Kliment's Monastery Saint Panteleјmon, Plaoshnik Monastery Saint Naum of Ohrid St. John Theologian, Kaneo Cathedral Saint Sofia Holy Mother of God Perivlepta Church (Saint Кliment) Cave Monastery St. Erazmo Mali St. Vrachi Sts. Konstantin and Elena St. Holy Mother of God Bolnichka, Upper Gate St. Nikola Bolnichki Bay of the bones

Охридско-преспански регион

Ohrid-Prespa part

Struga

Струга

279

Моме оди на вода Мост на поезијата

Црква Св. Ѓорѓи Спомен-куќа на браќата Миладиновци Народен музеј Д-р Никола Незлобински Калишки манастир Пештерска црква Св. Атанасиј Пештерска црква Рождество на Пресвета Богородица Пештерска црква Св. Архангел Михаил

282 282 283 284 284

A Girl's Going for Water The Bridge of Poetry

Church St. George Memorial house of Miladinovci National Museum Dr. Nikola Nezlobinski Kalishki Monastery The Cave Church St. Atanasij The Cave Church Nativity 284 of the Holy Virgin 285 The Cave Church St. Archangel Mihail

ПРЕСПАНСКО ЕЗЕРО 290 LAKE PRESPA Пеликан 291 The pelican Остров Голем Град 292 The island Golem Grad (Big Town)

Ресен

Туристички населби на Преспанското Езеро Отешево, Претор, Стење, Сливница, Долно Дупени

298

Ресенски сарај

ВЕВЧАНИ Вевчански Извори Ранохристијанска базилика во Октиси Јабланица Национален парк ГАЛИЧИЦА

294

287 287 288

VEVCHANI Vevchani Springs Early Christian Basilica in Oktisi Jablanica National Park GALICHICA

Tourist settlements of Lake Prespa - Oteshevo, Pretor, Stenje, Slivnica, Dolno Dupeni

Resen Resen Seraglio

299 299 300 300 301

Pottery Colony in Resen Ethnological Museum in Podmochani Ljubojno Brajchino St. George Church, Kurbinovo

Охридско лето Охридски маратон МаНи фЕсТа Струшки вечери на поезијата ЦиИ Вевчански карневал

302

МаNi Ohrid Marathon FesTa Struga Poetry Evenings TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

304

Керамичка колонија во Ресен Етнолошки музеј во Подмочани Љубојно Брајчино Црква Св. Ѓорѓи, Курбиново

286 287

Ohrid Summer

Vevchani Carnival

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 306-328

Пелагониски регион

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

Pelagonia region

Општи карактеристики за регионот

331

General characteristics of the region

Национален парк ПЕЛИСТЕР

332

National Park PELISTER

Битола

334

Обител, Манастир, Битола Град на занаетчии и традиција

Bitola Obitel, Monastery, Bitola City of crafts and tradition

Саат-кула Широк Сокак Црква Св. Димитриј Исак џамија Heraclea Lyncestis Гордост - Хераклејските мозаици Завод и музеј

337 338 340 341 342 342 344

The Clock Tower Shirok Sokak St. Dimitrij Church The Isak Mosque Heraclea Lyncestis Pride - Heraclea Mosaics Institute and Museum

ДЕМИР ХИСАР Смилево Вирово Слепченски манастир Св. Јован Претеча, с. Слепче Манастир Журче Св. Атанасиј Александриски, с. Журче Библиотека во село Бабино

346 348 349 350 351 351

DEMIR HISAR Smilevo Virovo St. Jovan Pretecha Monastery, village Slepche The monastery Zurche St. Atanasij Aleksandriski, village Zurche A library in the village Babino

XXI Macedonia - tourist pearl

Pelagonia region

Пелагониски регион

Крушево

352

Уникатната панорама на Крушево Галерија Мартиноски Староградска архитектура Чаршија Зимски туристички центар Риболов на езерото и прошетка по коријата

Манастир Св. Преображение Црква Св. Јован Црква Св. Никола Македониум Мечкин Камен Слива Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република Црешово топче Музеј на Народно-ослободителната војна Спомен-куќа на Тоше Проески

358 358 359 360 361 361 362 362 363

Прилеп

Маркови кули Црква Св. Благовештение (Стара црква) Манастир Св. Архангел Михаил, Варош Манастир Успение на Пресвета Богородица, Трескавец Манастир Св. Преображение, Зрзе Браќа Манаки Браќата Милтон и Јанаки Манаки Мал битолски Монмартр Илинденски денови Крушево - етно-град МТФ војдан Чернодрински Пивофест

Monastery St. Preobrazenie St. John's (Jovan) Church St. Nicholas Church Makedonium Mechkin Kamen Sliva The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum Creshovo topche (cherrywood cannon) Museum of National-Liberation Struggle Memorial House of Toshe Proeski

364

Споменик на Александар III Македонски Саат кула Споменик на Итар Пејо Могила на непобедените Старата прилепска чаршија

368 368 369 370 371

Krushevo The unique panorama of Krushevo Gallery Martinoski Old-city architecture The Bazaar Winter tourist centre Fishing on the lake and a stroll through a forest

Prilep The monument of Alexander III of Macedon The Clock Tower Monument of Itar Pejo The Burial Mound of the Invincible The Old Bazaar of Prilep

Marko Towers (Markovi Kuli) Annunciation Church (Old Church) St. Archangel Mihail Monastery, Varosh Dormition of Holy Mother of Jesus Monastery, Treskavec Monastery St. Preobrazenie (Transfiguration), Zrze Manaki Brothers Milton and Janaki Manaki Brothers Small Bitola Montmartre Ilinden Days Krushevo - Ethno Town MTF Vojdan Chernodrinski Pivofest

МаНи фЕсТа ЦиИ

372

МаNi FesTa TioNs

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

374

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори Accommodation and catering capacities, tour operators и други субјекти од туристичкото стопанство 376-390 and other tourist economy subjects

Средновардарски регион Општи карактеристики за регионот

Middle-Course Vardar region 393

General characteristics of the region

Велес

394

Саат-кула Староградска архитектура

Споменик на Гемиџиите Споменици на Кочо Рацин Црква Св. Пантелејмон Езеро Младост (Велешко Езеро) Археолошки локалитет СТОБИ

Кавадарци Спомен-костурница Споменикот на дванаесетте младинци во Ваташа

XXII М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

397 397 398 399 400

Veles The Clock Tower Old-city architecture

The monument of the Thessaloniki Dynamiters The monuments of Kocho Racin St. Panteleimon Church, Veles Lake Mladost (Lake Veles) Archaeological locality STOBI

Kavadarci

402 The Memorial Ossuary The monument of twelve young people in Vatasha

Средновардарски регион Црква Св. Димитрија Музеј-галерија Тиквеш Тиквешко Езеро Полошки манастир Св. Ѓорѓи Моклишко Езеро НЕГОТИНО

404 404 405 406 407 407 408

Middle-Course Vardar region

St. Dimitrija Church Museum-gallery Tikvesh Lake Tikvesh Polog Monastery St. George Lake Moklishko NEGOTINO

Алшар Гордост - Лорандитот од Алшар Солунска Глава ДЕМИР КАПИЈА

410 Alshar Pride - The Lorandite 411 from Alshar 411 Solunska Glava 412 DEMIR KAPIJA

Рацинови средби МаНи Тиквешки гроздобер фЕсТа Фестивал на античка драма во Стоби ЦиИ

413

МаNi Racin Meetings FesTa Tikvesh Grape Harvest TioNs The Festival of Ancient Drama in Stobi

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

414

SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 416-426

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

Струмичко-гевгелиски регион

Strumica-Gevgelija region

Општи карактеристики за регионот

429

General characteristics of the region

ДОЈРАНСКО ЕЗЕРО СТАР ДОЈРАН ВАЛАНДОВО Валандовска калинка Манастир Св. Ѓорѓи Археолошко наоѓалиште Марвинци

430 432 433 434 434 435

LAKE DOJRAN STAR (OLD) DOJRAN VALANDOVO Valandovo pomegranates Monastery St. Gjorgji (George) Archaeological site Marvinci

Гевгелија

Gevgelija

436 Вардарски Рид 438 Кожуф 439 Негорски Бањи 440 БОГДАНЦИ 441

Vardar Hill 438

442 The City Square ”Goce Delchev”

445 Tsar's Towers 446 The tomb of Struma 446 The church St. Cyril and Methodius Monastery and complex of churches 447 St. 15 Martyrs of Tiveriopolis 447 Orta Mosque Monastery Madonna Eleusa, 448 village of Veljusa 449 Monastery St. Leontij, village of Vodocha

Струмички карневал Дојрански ракувања Фолкфест Валандово Фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“

Negorci Spa 440 BOGDANCI 441

Strumica

Струмица Градски плоштад „Гоце Делчев“

Цареви Кули Струмин гроб Црква Св. Кирил и Методиј Манастир и комплекс цркви Св. 15 тивериополски маченици Орта џамија Манастир Св. Богородица Елеуса, с. Вељуса Манастир Св. Леонтиј, с. Водоча

Kozuf 439

456

КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

458

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори и други субјекти од туристичкото стопанство 460-467

Брегалнички регион

Штип Безистен Градски музеј

450 451 452 453 454

Smolare and Koleshino Waterfalls Pride - Roman spa in Bansko RADOVISH Plachkovica Cathedral Church St. Troica (Trinity)

Strumica Carnival

МаНи фЕсТа ЦиИ

Општи карактеристики за регионот

Смоларски и Колешински водопади Гордост - Римската терма во Банско РАДОВИШ Плачковица Соборна црква Св. Троица

МаNi Dojran Handshaking FesTa Folk Fest Valandovo TioNs

Festival of Chamber Theatre “Risto Shishkov” SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects

Bregalnica region 471

General characteristics of the region

Shtip 472 Bezisten The City Museum

XXIII Macedonia - tourist pearl

Брегалнички регион Тврдина Исар Соборен храм Св. Никола Црква Св. Архангел Михаил Црква Успение на Пресвета Богородица, Ново Село Старото училиште каде работел Гоце Делчев

476 The Fortress Isar 478 Cathedral St. Nikola 479 Church St. Archangel Michael Dormition of Holy Mother of 479 Jesus Church, Novo Selo 479 The Old School where Goce Delchev worked

Bregalnica region Баргала СВЕТИ НИКОЛЕ ПРОБИШТИП Манастир Св. Гаврил Лесновски

Кочани

486

Кочански ориз

Споменик на Слободата Археолошки локалитет Мородвис Црква Св. Ѓорѓи Манастир Св. Пантелејмон, с. Пантелеј Пониква Езеро Гратче ВИНИЦА Виничко Кале Гордост - Винички теракотни икони Манастир Св. Архангел Михаил

489 Monument of Liberty 489 Archaeological Site Morodvis 490 Church St. George Monastery of St. Panteleimon, 490 village Pantelej 491 Ponikva 492 Lake Gratche 493 VINICA 494 The Fortress of Vinica 494 Pride - Vinica's Terracotta Icons 495 Monastery of St. Archangel Michael

Макфест Кочански денови на оризот МаНи Пастрмајлијада фЕсТа Истибањско здраво-живо ЦиИ Голачки фолклорни средби Пијанечко-малешевска свадба КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

504

506

480 481 482 484

Bargala SVETI NIKOLE PROBISHTIP Monastery St. Gavril Lesnovski

Kochani Kochani rice

Црква Св. Јоаким Осоговски, с. Јакимово БЕРОВО Манастир Св. Архангел Михаил Беровско Езеро ПЕХЧЕВО ДЕЛЧЕВО Голак Калиманско Езеро

495 The Church of St. Joakim Osogovski, village Jakimovo 496 BEROVO Monastery 497 St. Archangel Michael 498 Lake Berovo 500 PEHCHEVO 501 DELCHEVO 502 Golak 503 Lake Kalimanci

Makfest Kochani Days of Rice МаNi Pastrmajlijada FesTa TioNs Istinjbana's zdravo-zivo Golak Folk Gatherings Pijanec-Maleshevo Wedding SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори Accommodation and catering capacities, tour operators и други субјекти од туристичкото стопанство 508-521 and other tourist economy subjects

Кумановско-кривопаланечки регион Општи карактеристики за регионот

Kumanovo-Kriva Palanka region 525

General characteristics of the region

Куманово

526 Меморијален Центар АСНОМ Црква Св. Ѓорѓи, с. Старо Нагоричане Кокино

528 529 530

Memorial Centre ASNOM Church St. George, village Nagorichane Kokino

Kratovo

Кратово

532

Кратовска архитектура Кратовски камени мостови

Гордост - Кратовските средновековни кули Цоцев Камен Камени кукли, с. Куклица КРИВА ПАЛАНКА Манастир Св. Јоаким Осоговски Калин Камен Манастир Св. Никола, с. Псача Денови на комедијата МаНи Летен џез-фестивал фЕсТа Ликовна колонија ЦиИ КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

XXIV

Kumanovo

534 535 536 538 540 542 542 543 544

Kratovo Architecture Kratovo Stone Bridges

Pride - Kratovo medieval towers Coce Stone (Cocev Kamen) Stone Dolls, village of Kuklica KRIVA PALANKA Monastery of St. Joakim Osogovski Kalin Kamen (Stone) Monastery St. Nikola (Nicholas), village Psacha МаNi Days of Comedy FesTa Summer Jazz Festival TioNs Art Colony SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

Сместувачки и угостителски капацитети, туроператори Accommodation and catering capacities, tour operators и други субјекти од туристичкото стопанство 546-555 and other tourist economy subjects ЛИТЕРАТУРА и други извори на податоци

М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

556

LITERATURE and other data sources

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks

внатрешни страници

на монографијата >>...

ЛИТЕРАТУРА

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Аџиевски К., Ѓоргиев Д., Битовски К., Цветковска Н., Велјановски Н. 2001: Запознајте ја Македонија, Ина-Комерц, Скопје Даскаловски В., Граматниковски В., Стојмилов А., Андоновски Т., Зиков М., Василески Д., Маркоски Б., Панов Н., Мијалов Р., Колчаковски Д., Маџевиќ М., Димитровска О., Милески И., Апостоловска-Тошевска Б. 2002: Географски лексикон на Република Македонија (ПМФ, Институт за географија, научен проект), Министерство за образование и наука на Република Македонија, Скопје (ракопис) Енциклопедија Британика 2005: Британика - енциклопедиски речник, книга 1 (А-Б), книга 2 (Б-Г), книга 3 (Г-З), книга 4 (З-К), книга 5 (К-Л), книга 6 (Л-Н), книга 7 (Н-П), книга 8 (П-С), книга 9 (С-Ф) и книга 10 (Ф-Ш), Топер МПМ, Скопје Јаневски С., Микулиќ И., Алексова Б., Цветковиќ-Томашевиќ Г., Битракова В., Бабиќ Б., Томовски К., Коцо Д., МиљковиќПепек П., Моши В., Балабанов К., Чипан Б., Николовски А., Личеноска З., Крстева А. 1984: Уметничкото богатство на Македонија, Македонска книга, Скопје Лазаревски А. 1993: Климата во Македонија, Култура, Скопје Македонско еколошко друштво 2011: Зајакнување на еколошката, институционалната и финансиската одржливост на системот на заштитени подрачја во Република Македонија, проектна активност - Развој на репрезентативна мрежа на заштитени подрачја, Скопје (ракопис) МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 1994: Археолошка карта на Република Македонија, Том I, Скопје МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 1996: Археолошка карта на Република Македонија, Том II, Скопје МАНУ & Музеј на Македонија - Археолошки оддел 2002: Археолошка карта на Република Македонија, Том III, карти, Скопје Мариноски Н., Коруновски С. 2008: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје Маркоски Б. 1992: Картографско картометриски проучувања на хипсометриската структура на просторот и разместеноста на населението во Република Македонија, докторска дисертација одбранета на Институт за географија при ПМФ, Скопје (ракопис) Маркоски Б. 1995: Хипсометрија на просторот и населеноста во Република Македонија – картографски метод. Македонска ризница, Куманово Маркоски Б. 2004: Картографско дефинирање и диференцирање на планинските просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр.1, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б. 2004: Порече - регионално географски преглед, Географски разгледи, кн. 38-39, Скопје Маркоски Б. 2006: Картографско дефинирање и диференцирање на котлинските просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр. 2, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б. 2007: Картографско дефинирање и диференцирање на хипсометријата на покарактеристичните сливни просторни целини во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр.3/4, ПМФ, Институт за географија, Скопје Маркоски Б. 2008: Регионализација во Република Македонија, Билтен за физичка географија, бр. 5, ПМФ Институт за географија, Скопје Маркоски Б., Колчаковски Д., Василески Д., Матески В., Костадиноски М., Меловски Љ., Христовски С. 2003: Карта на природното богатство на Република Македонија (размер 1:200000), Зборник на трудови, Втор конгрес на еколозите од Република Македонија, кн. 2, Скопје

556 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

LITERATURE

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Adzievski V., Gjorgjiev D., Bitovski K., Cvetkovska N., Veljanovski N., 2001: Get Acquainted with Macedonia, Ina-Komerc , Skopje Daskalovski V., Gramatnikovski V., Stojmilov A., Andonovski T., Zikov M., Vasileski D., Markoski B.,Panov N., Mijalov R., Kolchakovski D., Madjevikj M.,Dimitrovska O., Mileski I., Apostolovska-Toshevska B. 2002: Geographic Lexicon of the Republic of Macedonia (Faculty of Science, Institute of Geography, scientific project), Ministry of Education and Science of the Republic of Macedonia, Skopje (in manuscript) Encyclopaedia Britannica 2005: Britannica - Encyclopaedia Dictionary, book 1 (A-B), book 2(Б-Г), book 3(Г-З), book 4 (З-К), book 5 (К-Л), book 6 (Л-Н), book 7 (Н-П), book 8 (П-С), book 9 (С-Ф) and book 10 (Ф-Ш), Topper MPM, Skopje *Note: Capital letters used in brackets are in Macedonian (Cyrilic) Alphabet Janevski S., Mikulikj I., Aleksova B., Cvetkovikj - Tomashevikj G., Bitrakova V., Babikj B., Tomovski K., Koco D., Miljkovikj-Pepek P., Moshi V., Balabanov K., Chipan B., Nikolovski A., Lichenoski Z., Krsteva A. 1984: Artistic Wealth in Macedonia, Makedonska Kniga, Skopje Lazarevski А. 1993: The Climate in Macedonia, Kultura, Skopje Macedonian Ecological Association 2011: Strengthening of the Ecological, Institutional and Financial Maintenance of the System for protected Areas in the Republic of Macedonia, project activity Development of a Representative Net for the Protected Area, Skopje (in manuscript) MASA (MANU)&Museum of Macedonia - Department of Archaeology 1994: Archaeological Map of the Republic of Macedonia, Volume I, Skopje MASA (MANU)&Museum of Macedonia - Department of Archaeology 1996: Archaeological Map of the Republic of Macedonia, Volume II, Skopje MASA (MANU)&Museum of Macedonia - Department of Archaeology 2002: Archaeological Map of the Republic of Macedonia, Volume III, Skopje Marinoski N., Korunovski S. 2008: Macedonia - Land of Tourism, Ina-Komerc, Skopje Markoski B. 1992: Cartographic Cartometric Studies of Hypsometric Structure of the Area and Population Settling in the Republic of Macedonia, a doctoral thesis confirmed by Faculty of Science, Institute of Geography, Skopje (in manuscript) Markoski B. 1995: Hypsometry of the area and population in the Republic of Macedonia-cartographic method, Macedonian Treasury, Kumanovo Markoski B. 2004: Defining of the Cartography and differentiation of the mountain area unities in the Republic of Macedonia, Bulletin for Physical Geography, No. 1, Faculty of Science, Institute of Geography, Skopje Markoski B. 2004: Poreche - Regional Geographic Review, Geographic viewing, book 38-39, Skopje Markoski B. 2006: Defining of the Cartography and differentiation of the valley area unities in the Republic of Macedonia, Bulletin for Physical Geography, No. 2, Faculty of Science, Institute of Geography, Skopje Markoski B. 2007: Defining of the Cartography and hypsometry differentiation of more characteristic confluent area unities in the Republic of Macedonia, Bulletin for Physical Geography, No. 3/4, Faculty of Science, Institute of Geography, Skopje Markoski B. 2008: Regionalization in the Republic of Macedonia, Bulletin for Physical Geography, No. 5, Faculty of Science, Institute of Geography, Skopje Markoski B., Kolachakovski D., Vasileski D., Mateski V., Kostadinoski M., Melovski Lj., Hristovski S. 2003: Map of the natural wealth in the Republic of Macedonia (proportion 1:200000), Proceedings, The Second Congress Ecologist in the Republic of Macedonia, book 2, Skopje

19. Маркоски Б., Колчаковски Д., Василески Д., Матески В., Костадиноски М., Меловски Љ., Христовски С. 2001: Карта на природното богатство на Република Македонија (размер 1:200000), Министерство за животна средина, Скопје 20. Маркоски Б., Проева Н., Гроздановски Р. 2008: Туристички водич МАКЕДОНИЈА, Министерство за економија на Република Македонија, Скопје 21. Панов М. 1976: Географија на СР Македонија, кн. 1, Просветно дело, Скопје 22. Панов Н. 1998: Туристичка валоризација на манастирите во Република Македонија, Скопје 23. Панов Н. 1999: Македонија - земја на туризмот, Ина-комерц, Скопје 24. Панов Н. 2001: Туристичка енциклопедија на Република Македонија, Скопје 25. Поповски В., Панов М. 1996: Општините во Република Македонија, Мисла, Скопје 26. Поповски В., Селмани А., Панов Н. 2006: Општините во Република Македонија, ИДБЦ, Скопје 27. Републички завод за заштита на природните реткости, 1995: НЕАП - Биодиверзитетот и управувањето со заштитените подрачја во Република Македонија, Скопје 28. Стојановски С., Катарџиев И., Зографски Д., Апостолски М.

1988: Историја на македонскиот народ, Македонска книга Култура - Мисла - Наша книга, Скопје 29. Стојмилов А. 2003: Физичка географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје 30. Стојмилов А. 2005: Социоекономска географија на Република Македонија, УКИМ - Природно математички факултет, Скопје 31. Стојмилов А., Токарев А., Векиќ Ј., Мариновски Н., Тричковска Ј., Зиков М., Лукаревска Ј., Темјановски Р. 1998: Просторен план на Република Македонијa - Развој на туризмот и организација на туристичките простори, Министерство за урбанизам, градежништво и заштита на животната средина, Скопје 32. Тодоровски Г., Чаусидис Н., Лилчиќ В., Серафимова А., Алексив Е. 1995: Македонија - културно наследство, Мисла, Скопје 33. Официјални веб-страни на општините во Република Македонија (opstina.gov.mk)

други извори на податоци / other data sources

19. Markoski B., Kolachakovski D., Vasileski D., Mateski V., Kostadinoski M., Melovski Lj., Hristovski S. 2001: Map of the natural wealth in the Republic of Macedonia (proportion 1:200000), Ministry of Environment, Skopje 20. Markoski B., Proeva N., Grozdanovski R. 2008: Tourist Guide MACEDONIA, Ministry of Economy of the Republic of Macedonia, Skopje 21. Panov M. 1976: Geography of SR Macedonia, book 1, Prosvetno Delo, Skopje 22. Panov N. 1998: Tourist Valorisation of the Monasteries in the Republic of Macedonia, Skopje 23. Panov N. 1999: Macedonia - Land of Tourism, Ina-Komerc, Skopje 24. Panov N. 2001: Tourist Encyclopaedia of the Republic of Macedonia, Skopje 25. Popovski V., Panov M. 1996: Municipalities in the Republic of Macedonia, Misla, Skopje 26. Popovski V., Selmani A., Panov N. 2006: Municipalities in the Republic of Macedonia, IDBC, Skopje 27. Republic Bureau for Protection of Natural Rarities 1995: NEAP - Biodiversity and Management of the Protected Areas in the Republic of Macedonia, Skopje 28. Stojanovski S., Katardjiev I., Zografski D., Apostolovski M., 1988: History of the Macedonian People, Makedonska Kniga - Kultura Misla - Nasha Kniga, Skopje 29. Stojmilov A. 2003: Physical Geography of the Republic of Macedonia, UKIM - Faculty of Science, Skopje 30. Stojmilov A. 2005: Socio-Economic Geography of the Republic of Macedonia, UKIM - Faculty of Science, Skopje 31. Stojmilov A., Tokarev A., Vekikj J., Marinovski N., Trichkovski J., Zikov M., Lukarevska J., Temjanovski R. 1998: Physical Planning of the Republic of Macedonia - Development of the Tourism and Organization of the Tourist Regions, Ministry of Urbanism, Construction and Environmental Protection, Skopje 32. Todorovski G., Chausidis N., Lichikj V., Serafimova A., Aleksiev E., 1995: Macedonia - Cultural Heritage, Misla, Skopje 33. Official websites of the municipalities in the Republic of Macedonia (municipality.gov.mk)

ohridinfo.com, kralemarko.org.mk Билјанини Извори/Biljana's Springs

nationalgallery.mk Даут-пашин амам/Daut-Pasha Hamam

musmk.org.mk Музеј на Македонија/Museum of Macedonia

mgs.org.mk Музеј на Град Скопје/Museum of the City of Skopje

msuskopje.org.mk Музеј на современа уметност Museum of Modern Art

tumbamadzari.org.mk Неолитско село Тумба Маџари Neolith dwelling Tumba Madjari

scboristrajkovski.gov.mk Спортски центар Борис Трајковски Boris Trajkovski Sport Centre

vranestica-grncar.org, makedonskaprodavnica.webs.com Грнчарството од Вранештица/Pottery of Vraneshtica

knezino.org, worldatlaspedia.com Манастир Св. Ѓорѓи, Кнежино St. George's Monastery, Knezhino

jasen.com.mk Јасен/Jasen

kulturnariznica.mk Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery

ohrid.gov.mk Златната маска од Требеништа Golden Mask from Trebenishta

patuvanja.info Залив на коските/Bay of the bones

museumstruga.mk Народен музеј Д-р Никола Незлобински National Museum Dr. Nikola Nezlobinski

vodic.strugaportal.com Калишки манастир/Kalishki Monastery

resen.gov.mk Керамичка колонија во Ресен Pottery Colony in Resen

prespalive.com.mk Етнолошки музеј во Подмочани Ethnological Museum in Podmochani

bitolatourist.info Обител, Манастир, Битола/Obitel, Monastery, Bitola

bitolatourist.info, visitbitola.info Град на занаетчии и традиција City of crafts and tradition

bitolamuseum.org Завод и музеј/Institute and Museum

krusevo.gov.mk Уникатната панорама на Крушево The unique panorama of Krushevo

visitkrusevo.com.mk, pelagonijaregion.mk Галерија Мартиноски/Gallery Martinoski

lovekrusevo.com Музеј на Народно-ослободителната војна во Крушево/Museum of National-Liberation Struggle in Krushevo

kultura.gov.mk Спомен-куќа на Тоше Проески Memorial House of Toshe Proeski

ii.edu.mk Музеј-галерија во Кавадарци Museum-gallery in Kavadarci

mav.mk, gvg.com.mk, tfahr.org Вардарски Рид/Vardarski Rid (Vardar Hill)

skikozuf.com.mk Кожуф/Kozuf

strumica.gov.mk Градски плоштад „Гоце Делчев“ во Струмица The City Square ”Goce Delchev” in Strumica

carevikuli.com Цареви Кули, Струмица/Tsar's Towers, Strumica

stip.gov.mk Безистен и Градски музеј во Штип Bezisten and The City Museum in Shtip

probistip.gov.mk Геолошко-минералошка збирка, Пробиштип Geological-Mineralogical Collection, Probiship

muzejterakota.mk Винички теракотни икони/Vinica's Terracotta Icons

malesh-net.com Манастир Св. Архангел Михаил, Берово The monastery of St. Archangel Michael, Berovo

557 Macedonia - tourist pearl

МАКЕД

НИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР туристички потенцијали и културно-историски знаменитости

генерален менаџер на проектот и главен и одговорен уредник инж. Крсте Савевски krste.savevski@makedonskibiser.com.mk

идеја инж. Крсте Савевски концепција инж. Крсте Савевски и Дејан Д. Николовски уредник Дејан Д. Николовски уредувачки одбор проф. д-р Благоја Маркоски Божана Додиќ Емилија Савевска-Георгиева Елеонора Николовска Милица Светиева Благица Анчевска редактори проф. д-р Благоја Маркоски проф. д-р Ратомир Грозданоски проф. д-р Тодор Чепреганов Африм еф. Тахири графички дизајн, обликување и подготовка за печат Дејан Д. Николовски

МАCЕD

NIА

TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks general project manager & editor-in-chief eng. Krste Savevski krste.savevski@makedonskibiser.com.mk

idea eng. Krste Savevski conception eng. Krste Savevski and Dejan D. Nikolovski editor Dejan D. Nikolovski editorial board Prof. Blagoja Markoski Ph.D. Bozhana Dodikj Emilija Savevska-Georgieva Eleonora Nikolovska Milica Svetieva Blagica Anchevska under the redactorship of Prof. Blagoja Markoski Ph.D. Prof. Ratomir Grozdanoski Ph.D. Prof. Todor Chepreganov Ph.D. Afrim ef. Tahiri graphic design, page layout & prepress Dejan D. Nikolovski

издавач ИДБЦ Информативно-деловен бизнис центар Скопје, ул. Ленинова бр. 60 Б-2, лок. 7 телефон: +389 2 3116 644; 3118 799 info@makedonskibiser.com.mk

publisher IDBC Informative Business Centre Skopje, str. Leninova No. 60 B-2, local 7 phone: +389 2 3116 644; 3118 799 info@makedonskibiser.com.mk

за издавачот Милица Светиева, директор

for the publisher Milica Svetieva, directress

milica.svetieva@makedonskibiser.com.mk

milica.svetieva@makedonskibiser.com.mk

прво издание Скопје, 2013 година

first edition Skopje, 2013

ИДБЦ 2013 © Сите права задржани.

IDBC 2013 © All rights reserved.

Ниту еден дел од ова издание не смее да се репродуцира, копира, прилагодува или менува во која било форма со кои било средства. Забрането е реиздавање, превод, преработка или реупотреба на текстот и фотографиите, вклучително и на насловот на изданието и насловите на текстовите, како и на обликувањето, пагинацијата, корицата и на целата естетска појава на изданието. Изданието не смее да се пренесува или објавува во целост или делумно преку електронски средства и медиуми без согласност на авторите или издавачот.

No part of this book may be reproduced, copied, adjusted or changed in any form or by any means. Re-edition, translation, rewrite or reuse of the text as well as the photographs, including the title of this edition and the titles of the texts, shaping, pagination, the cover and the aesthetic appearance of this edition in whole is not allowed.

This book must not be reproduced or transmitted in whole or partially by any means in electronic form or media without the permission by the authors or the publisher.

www.makedonskibiser.com.mk

ТУРИСТИЧКИ РЕГИОНИ, ЛОКАЛИТЕТИ И ОБЈЕКТИ

TOURIST REGIONS, LOCALITIES AND OBJECTS

регионализација и основен распоред на објекти проф. д-р Благоја Маркоски

regionalization and basic disposition of the objects Prof. Blagoja Markoski Ph.D.

автори на текст проф. д-р Благоја Маркоски проф. д-р Ратомир Грозданоски Дејан Д. Николовски

authors of the text Prof. Blagoja Markoski Ph.D. Prof. Ratomir Grozdanoski Ph.D. Dejan D. Nikolovski

обработка на текстот и опрема со наслови, поднаслови и антрфилеа Дејан Д. Николовски

copy-editing and editing with headings, subheadings and entrefilets Dejan D. Nikolovski

проф. д-р Благоја Маркоски Општ дел Климата во Македонија Македонски планини, клисури и пештери Македонски извори и реки Македонски езера Македонски растителен и животински свет Скопски регион Општи карактеристики за регионот Скопје Скопје - град на солидарноста и Скопје широко гравитациско подрачје (антрфилеа во Скопје) Тврдина Кале Порта Македонија Плоштад Македонија Споменици Гоце Делчев, Даме Груев, Димитрија Чуповски, Ѓорѓија Пулевски, Јустинијан I, Цар Самуил, Св. Кирил и св. Методиј и Св. Климент и св. Наум Соборна црква Св. Климент Охридски Стара чаршија Сули Ан Мустафа-пашина џамија Саат кула Музеј на Македонија Музеј на македонската борба Музеј на холокаустот Музеј на современа уметност Милениумски крст Матка Катлановска Бања Скопски џез фестивал Шарпланинско-полошки регион Општи карактеристики за регионот Тетово Тетовско Кале Црква Св. Кирил и Методиј, Тетово Арабат-баба теќе, Тетово Лешок (антрфиле во Лешочки манастир) Гостивар Потекло на името на градот Гостивар (антрфиле во Гостивар) Пештера Ѓоновица (Убавица) Мавровско-дебарски регион Општи карактеристики за регионот Национален парк Маврово Маврово (антрфиле во Мавровско Езеро) Бистра Дебар Дебарски бањи (Косоврасти и Бањиште) Дебарско Езеро Кичевско-бродски регион Општи карактеристики за регионот Кичево Црква Св. Петар и Павле, Кичево

Извор Охридско-преспански регион Општи карактеристики за регионот Охрид Охридска архитектура, Културен центар Григор Прличев, Стара чаршија, Чинарот и Охридски бисер, филигранство, копаничарство, грнчарство (антрфилеа во Охрид) Споменик на св. Кирил и Методиј Споменик на св. Климент Антички театар Мали Св. Врачи, Охрид Св. Константин и Елена, Охрид Св. Богородица Болничка, Охрид Св. Никола Болнички, Охрид Струга Спомен-куќа на браќата Миладиновци Вевчани Ранохристијанска базилика во Октиси Јабланица Ресен Охридски маратон Пелагониски регион Општи карактеристики за регионот Национален парк Пелистер Битола Вирово Крушево Манастир Св. Преображение, Крушево Мечкин Камен Слива Прилеп Саат кула, Споменик на Итар Пејо и Могила на непобедените (антрфилеа во Прилеп) Пивофест Средновардарски регион Општи карактеристики за регионот Велес Саат-кула и Староградска архитектура (антрфилеа во Велес) Споменик на Гемиџиите Езеро Младост (Велешко Езеро) Кавадарци Моклишко Езеро Неготино Демир Капија Струмичко-гевгелиски регион Општи карактеристики за регионот Стар Дојран Дојранско Езеро Валандово Гевгелија Негорски Бањи Богданци Струмица Орта џамија, Струмица Радовиш Брегалнички регион Општи карактеристики за регионот

Prof. Blagoja Markoski Ph.D. General Part Climate in Macedonia Macedonian mountains, gorges and caves Macedonian springs and rivers Macedonian lakes Macedonian flora and fauna Skopje region General characteristics of the region Skopje Skopje - the city of solidarity and Skopje wide gravitation area (entrefilets in Skopje) Fortress Kale Gate Macedonia Square Macedonia Monuments Goce Delchev, Dame Gruev, Dimitrija Chupovski, Gjorgjija Pulevski, Justinian I, Tsar Samuil, St. Cyril and St. Methodius, St. Clement and St. Naum The Assembly Church St. Clement Ohridski Old Bazaar Suli An Mustapha-Pasha Mosque The Clock Tower Museum of Macedonia Museum of Macedonian Struggle Holocaust Museum Museum of Modern Art The Millennium Cross Matka Katlanovo Spa Skopje Jazz Festival Shar Planina-Polog region General characteristics of the region Tetovo Tetovo Fortress Church of Sts. Cyril and Methodius, Tetovo Arabat-Baba Tekje, Tetovo Leshok (entrefilet in Leshok Monastery) Gostivar The origin of the name of the city Gostivar (entrefilet in Gostivar) Cave Gjonovica (Beauty) Mavrovo-Debar region General characteristics of the region National Park Mavrovo Mavrovo (entrefilet in Lake Mavrovo) Bistra Debar Debar Spas (Kosovrasti and Banjishte) Lake Debar Kichevo-Brod region General characteristics of the region Kichevo Church St. Paul's and St. Peter's, Kichevo Izvor Ohrid-Prespa region General characteristics of the region

Ohrid Ohrid architecture, Cultural centre Grigor Prlichev, Old Bazaar and The Plane Tree and Ohrid pearls, filigree, woodcarving, pottery (entrefilets in Ohrid) Monument of Sts. Cyril and Methodius Monument of St. Kliment Antique Theatre Sts. Konstantin and Elena, Ohrid Mali St. Vrachi, Ohrid St. Holy Mother of God Bolnichka, Ohrid St. Nikola Bolnichki, Ohrid Struga Memorial house of Miladinovci Vevchani Early Christian Basilica in Oktisi Jablanica Resen Ohrid Marathon Pelagonia region General characteristics of the region National Park Pelister Bitola Virovo Krushevo Monastery St. Preobrazenie, Krushevo Mechkin Kamen Sliva Prilep The Clock Tower, Monument of Itar Pejo and The Burial Mound of the Invincible (entrefilets in Prilep) Pivofest Middle-Course Vardar region General characteristics of the region Veles The Clock Tower and Old-city architecture (entrefilets in Veles) The monument of the Thessaloniki Dynamiters Lake Mladost (Lake Veles) Kavadarci Lake Moklishko Negotino Demir Kapija Strumica-Gevgelija region General characteristics of the region Lake Dojran Star (Old) Dojran Valandovo Gevgelija Negorci Spa Bogdanci Strumica Orta Mosque, Strumica Radovish Bregalnica region General characteristics of the region Shtip Bezisten (entrefilet in Shtip) Sveti Nikole

559 Macedonia - tourist pearl

Штип Безистен (антрфиле во Штип) Свети Николе Пробиштип Кочани Кочански ориз (антрфиле во Кочани) Археолошки локалитет Мородвис Манастир Св. Пантелејмон, с. Пантелеј Езеро Гратче Виница Виничко Кале Берово Пехчево Делчево Голак Голачки фолклорни средби Пијанечко-малешевска свадба Кумановско-кривопаланечки регион Општи карактеристики за регионот Куманово Кратово Кратовска архитектура (антрфиле во Кратово) Крива Паланка Манастир Св. Никола, с. Псача проф. д-р Благоја Маркоски и Дејан Д. Николовски Општ дел Македонија - полна со живот Македонско културно-историско наследство Скопски регион Камен Мост Петар Карпош (антрфиле во Камен Мост) Воин на коњ Споменици во централното градско подрачје (општ текст) Методија Андонов - Ченто (споменик) Спомен-куќа на Мајка Тереза Даут-пашин амам Црква Св. Спас Водно Други цркви и манастири во Скопје и околината КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Шарпланинско-полошки регион Шарена џамија, Тетово Попова Шапка Гордост - Менада Вруток Мавровско-дебарски регион Растително богатство, Шаркова дупка и Радика (антрфилеа во Национален парк Маврово) Мавровско Езеро Ски-центар Маврово Галичник Мавровски скијачки меморијал КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Кичевско-бродски регион Тврдина Китино Кале Девички Кули Козјак (Поречко Езеро) Македонски Брод Пештера Пешна Белица Самоков Поречки средби Куќа на уметноста Охридско-преспански регион Охридски народен музеј - Куќата на Робевци (антрфиле во Охрид) Самуилова тврдина Охридско Езеро - каде што запира здивот Мост на поезијата и Моме оди на вода (антрфилеа во Струга) Црква Св. Ѓорѓи, Струга Народен музеј Д-р Никола Незлобински Национален парк Галичица Преспанско Езеро Остров Голем Град Отешево Претор Љубојно Брајчино Вевчански карневал КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

Пелагониски регион Саат-кула, Битола Heraclea Lyncestis Завод и музеј, Битола Смилево Староградска архитектура (антрфиле во Крушево) Македониум Црква Св. Јован, Крушево Црква Св. Никола, Крушево Маркови кули Браќата Милтон и Јанаки Манаки (антрфиле во Браќа Манаки) Илинденски денови Мал битолски Монмартр КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Средновардарски регион Археолошки локалитет Стоби Црква Св. Димитрија (антрфиле во Кавадарци) Тиквешко Езеро Алшар Солунска Глава Тиквешки гроздобер Струмичко-гевгелиски регион Археолошко наоѓалиште Марвинци Вардарски Рид Црква Св. Кирил и Методиј, Струмица Смоларски и Колешински водопади КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Брегалнички регион Тврдина Исар Старото училиште каде работел Гоце Делчев (антрфиле во Црква Успение на Пресвета Богородица, Ново Село) Манастир Св. Гаврил Лесновски, с. Лесново Црква Св. Јоаким Осоговски, с. Јакимово Црква Св. Архангел Михаил, Берово Калиманско Езеро Пастрмајлијада КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања проф. д-р Ратомир Грозданоски Скопски регион Манастир Св. Пантелејмон, с. Горно Нерези Манастир Св. Андреј, Матка Марков Манастир Св. Димитриј, с. Сушица Мавровско-дебарски регион Гордост - Иконостасот во Св. Јован Бигорски Охридско-преспански регион Соборна црква Св. Софија, Охрид Црква Св. Богородица Перивлепта (Св. Климент), Охрид Пештерски манастир Св. Еразмо, Охрид Пештерска црква Св. Атанасиј (антрфиле во Калишки манастир) Црква Св. Ѓорѓи, с. Курбиново Пелагониски регион Слепченски манастир Св. Јован Претеча, с. Слепче Црква Св. Благовештение (Стара црква), Прилеп Манастир Св. Архангел Михаил, Варош Манастир Успение на Пресвета Богородица, с. Трескавец Струмичко-гевгелиски регион Манастир и комплекс цркви Св. 15 тивериополски маченици, Струмица Брегалнички регион Соборен храм Св. Никола, Штип Црква Успение на Пресвета Богородица, с. Ново Село проф. д-р Ратомир Грозданоски и Дејан Д. Николовски Шарпланинско-полошки регион Лешочки манастир Св. Атанасиј Мавровско-дебарски регион Манастир Св. Јован Бигорски Кичевско-бродски регион Манастир Благовештение на Пресвета Богородица - Пречиста, Кичево Поречки манастир Раѓање на Пресвета Богородица, с. Манастирец Охридско-преспански регион Светиклиментов манастир Св. Пантелејмон, Плаошник

560 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Probishtip Kochani Kochani rice (entrefilet in Kochani) Archaeological Site Morodvis Monastery of St. Panteleimon, village Pantelej Lake Gratche Vinica The Fortress of Vinica Berovo Pehchevo Delchevo Golak Golak Folk Gatherings Pijanec-Maleshevo Wedding Kumanovo-Kriva Palanka region General characteristics of the region Kumanovo Kratovo Kratovo Architecture (entrefilet in Kratovo) Kriva Palanka Monastery St. Nikola (Nicholas), village Psacha Prof. Blagoja Markoski Ph.D. and Dejan D. Nikolovski General Part Macedonia - Full of Life Macedonian cultural and historical heritage Skopje region Stone Bridge Petar Karposh (entrefilet in Stone Bridge) Warrior on a horse Monuments in the central city area (general text) Metodija Andonov - Chento (a monument) The Memorial House of Mother Theresa Daut-Pasha Hamam Church St. Spas (Holy Saviour) Vodno Other churches and monasteries in Skopje and its vicinity SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Shar Planina-Polog region Colourful Mosque, Tetovo Popova Shapka Pride - Maenad Vrutok Mavrovo-Debar region Flora Wealth, Sharko Hole and Radika (entrefilets in National Park Mavrovo) Lake Mavrovo Ski-centre Mavrovo Galichnik Mavrovo Skiing Memorial SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Kichevo-Brod region Kitino (Fortress) Kale Deva Towers Kozjak (Lake Porech) Makedonski Brod Peshna Cave Belica Samokov Poreche's Meetings The House of Art Ohrid-Prespa region Ohrid's National Museum - The House of Robev (entrefilet in Ohrid) Samuil's Fortress Lake Ohrid - takes your breath away The Bridge of Poetry and A Girl's Going for Water (entrefilets in Struga) Church St. George National Museum Dr. Nikola Nezlobinski National Park Galichica Lake Prespa The island Golem Grad (Big Town) Oteshevo Pretor Ljubojno Brajchino Vevchani Carnival SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Pelagonia region The Clock Tower, Bitola

Heraclea Lyncestis Institute and Museum, Bitola Smilevo Old-city architecture (entrefilet in Krushevo) Makedonium St. John's (Jovan) Church, Krushevo St. Nicholas Church, Krushevo Marko Towers (Markovi Kuli) Milton and Janaki Manaki Brothers (entrefilet in Manaki Brothers) Ilinden Days Small Bitola Montmartre SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Middle-Course Vardar region Archaeological locality Stobi St. Dimitrija Church (entrefilet in Kavadarci) Lake Tikvesh Alshar Solunska Glava Tikvesh Grape Harvest Strumica-Gevgelija region Archaeological site Marvinci Vardarski Rid (Vardar Hill) The church St. Cyril and Methodius, Strumica Smolare and Koleshino Waterfalls SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Bregalnica region The Fortress Isar The Old School where Goce Delchev worked (entrefilet in Dormition of Holy Mother of Jesus Church, Novo Selo) Monastery St. Gavril Lesnovski, village Lesnovo The Church of St. Joakim Osogovski, village Jakimovo Monastery St. Archangel Michael, Berovo Lake Kalimanci Pastrmajlijada SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Prof. Ratomir Grozdanoski Ph.D. Skopje region St. Pantelejmon Monastery, village Gorno Nerezi St. Andrеј Monastery, Matka Marko's Monastery St. Dimitrij, village Sushica Mavrovo-Debar region Pride - The iconostasis of Saint Jovan Bigorski Monastery Ohrid-Prespa region Cathedral Saint Sofia, Ohrid Holy Mother of God Perivlepta Church (Saint Кliment), Ohrid Cave Monastery St. Erazmo, Ohrid The Cave Church St. Atanasij (entrefilet in Kalishki Monastery) St. George Church, village Kurbinovo Pelagonia region St. Jovan Pretecha Monastery, village Slepche Annunciation Church (Old Church), Prilep St. Archangel Mihail Monastery, Varosh Dormition of Holy Mother of Jesus Monastery, village Treskavec Strumica-Gevgelija region Monastery and complex of churches St. 15 Martyrs of Tiveriopolis, Strumica Bregalnica region Cathedral St. Nikola, Shtip Dormition of Holy Mother of Jesus Church, village Novo Selo Prof. Ratomir Grozdanoski Ph.D. and Dejan D. Nikolovski Shar Planina-Polog region Leshok Monastery St. Athanasij Mavrovo-Debar region Saint Jovan (John) Bigorski Monastery Kichevo-Brod region Birth of the Holy Mother of God Monastery Immaculate, Kichevo Poreche Monastery - Birth of Holy Mother of God, village Manastirec Ohrid-Prespa region

Св. Јован Богослов, Канео Манастир Св. Наум Охридски Калишки манастир Пелагониски регион Црква Св. Димитриј, Битола Средновардарски регион Црква Св. Пантелејмон, Велес Струмичко-гевгелиски регион Манастир Св. Богородица Елеуса, с. Вељуса Манастир Св. Леонтиј, с. Водоча Кумановско-кривопаланечки регион Манастир Св. Јоаким Осоговски, Крива Паланка Дејан Д. Николовски Општ дел 5 причини да се вљубите во Македонија Македонски фолклорни традиции Македонска кујна Практични информации Како да стигнете во Македонија? Скопски регион Меѓународен аеродром Александар Велики (антрфиле во Скопје) Гемиџиите (споменик) Спомен-обележје на Првото заседание на АСНОМ (споменик) Куршумли ан Споменик на Скендер-бег Музеј на Град Скопје Неолитско село Тумба Маџари Говрлево Гордост - Адам од Македонија Скупи Аквадукт Спортски центар Борис Трајковски Национална арена Филип II Македонски Скопско културно лето Мајски оперски вечери Баскерфест Пиволенд Шарпланинско-полошки регион Мултиетничка средина (антрфиле во Тетово) Етно-музеј во Џепчиште Шарпланински куп Биенале во мала графика Техо КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Мавровско-дебарски регион Дуфски водопади, Кораб, Мост Елен скок и Ледничко езеро Локув (антрфилеа во Национален парк Маврово) Црква Св. Петар и Павле (антрфиле во Галичник) Манастир Св. Ѓорѓи Победоносец, с. Рајчица Галичка свадба Галичка ликовна колонија Овчарски средби Кичевско-бродски регион Од Ускана до Кичево и Музеј на Западна Македонија (антрфилеа во Кичево) Манастир Св. Ѓорѓи, с. Кнежино Гордост - Грнчарството од Вранештица Крушино Јасен КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Охридско-преспански регион Билјанини Извори Гордост - Златната маска од Требеништа Охридска пастрмка Плажи на Охридското Езеро Залив на коските Пештерска црква Рождество на Пресвета Богородица (антрфиле во Калишки манастир) Пештерска црква Св. Архангел Михаил, с. Радожда Вевчански Извори Пеликан (антрфиле во Преспанско Езеро) Стење Сливница Долно Дупени Ресенски сарај (антрфиле во Ресен) Керамичка колонија во Ресен

Етнолошки музеј во Подмочани Охридско лето Струшки вечери на поезијата Пелагониски регион Обител, Манастир, Битола и Град на занаетчии и традиција (антрфилеа во Битола) Широк Сокак Исак џамија, Битола Гордост - Хераклејските мозаици Демир Хисар Манастир Журче Св. Атанасиј Александриски, с. Журче Библиотека во село Бабино Уникатната панорама на Крушево, Галерија Мартиноски, Чаршија, Зимски туристички центар и Риболов на езерото и прошетка по коријата (антрфилеа во Крушево) Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република Црешово топче (антрфиле во Музеј на Илинденското востание и Крушевската Република) Музеј на Народно-ослободителната војна Спомен-куќа на Тоше Проески Споменик на Александар III Македонски и Старата прилепска чаршија (антрфилеа во Прилеп) Манастир Св. Преображение, с. Зрзе Браќа Манаки Крушево - етно-град МТФ Војдан Чернодрински Средновардарски регион Споменици на Кочо Рацин Спомен-костурница, Споменикот на дванаесетте младинци во Ваташа и Музеј-галерија (антрфилеа во Кавадарци) Тиквеш Полошки манастир Св. Ѓорѓи Гордост - Лорандитот од Алшар Рацинови средби Фестивал на античка драма во Стоби КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања Струмичко-гевгелиски регион Валандовска калинка Манастир Св. Ѓорѓи, Валандово Кожуф Градски плоштад „Гоце Делчев“ (антрфиле во Струмица) Струмин гроб Гордост - Римската терма во Банско Цареви Кули Соборна црква Св. Троица, Радовиш Плачковица Струмички карневал Дојрански ракувања Фолкфест Валандово Фестивал на камерен театар „Ристо Шишков“ Брегалнички регион Градски музеј (антрфиле во Штип) Црква Св. Архангел Михаил, Штип Баргала Споменик на Слободата Црква Св. Ѓорѓи, Кочани Пониква Гордост - Винички теракотни икони Манастир Св. Архангел Михаил, Берово Беровско Езеро Макфест Кочански денови на оризот Истибањско здраво-живо Кумановско-кривопаланечки регион Меморијален Центар АСНОМ Црква Св. Ѓорѓи, с. Старо Нагоричане Кокино Кратовски камени мостови (антрфиле во Кратово) Гордост - Кратовските средновековни кули Цоцев Камен Камени кукли, с. Куклица Калин Камен Денови на комедијата Летен џез-фестивал Ликовна колонија КРАТКИ ПРЕПОРАКИ за трајни сеќавања

Saint Kliment's Monastery Saint Panteleјmon, Plaoshnik St. John Theologian, Kaneo Monastery Saint Naum of Ohrid Kalishki Monastery Pelagonia region St. Dimitrij Church, Bitola Middle-Course Vardar region St. Panteleimon Church, Veles Strumica-Gevgelija region Monastery Madonna Eleusa Мonastery, village of Veljusa Monastery St. Leontij, village of Vodocha Kumanovo-Kriva Palanka region Monastery of St. Joakim Osogovski, Kriva Palanka Dejan D. Nikolovski General Part 5 Reasons to fall in love with Macedonia Macedonian folklore traditions Macedonian cuisine Practical information How to reach Macedonia?

Skopje region International Airport Alexander The Great (entrefilet in Skopje) The Boatmen (a monument) Memorial of the First Assembly of ASNOM (a monument) Kurshumli An The Memorial of Skenderbeu Museum of the City of Skopje Neolith dwelling Tumba Madjari Govrlevo Pride - Adam from Macedonia Skupi Aqueduct Boris Trajkovski Sport Centre National Arena Philip II of Macedon Skopje Summer The May Opera Evenings Buskerfest Pivoland Shar Planina-Polog region Multi-ethnic environment (entrefilet in Tetovo) Ethno-museum in Dzepchishte Shar Planina's Cup Biennial of Mini Prints Teho SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Mavrovo-Debar region Dufski Waterfalls, Korab, Bridge Elen Skok (Deer's Jump) and Glacial Lake Lokuv (entrefilets in National park Mavrovo) The Church Sts. Peter and Paul (Petar and Pavle) (entrefilet in Galichnik) Monastery St. Gjorgji (George) the Winner, village Rajchica Galichnik Wedding Festival Galichnik Art Colony Sheperd's Meetings Kichevo-Brod region St. George's Monastery, village Knezhino From Uskana to Kichevo and Museum of Western Macedonia (entrefilets in Kichevo) Pride - Pottery of Vraneshtica Krushino Jasen SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Ohrid-Prespa region Biljana's Springs Pride - Golden Mask from Trebenishta Ohrid Trout The Beach Area of Ohrid Bay of the bones Church St. George, Struga The Cave Church Nativity of the Holy Virgin (entrefilet in Kalishki Monastery) The Cave Church St. Archangel Mihail, village Radozda Vevchani Springs The pelican (entrefilet in Lake Prespa) Stenje Slivnica Dolno Dupeni

Resen Seraglio (entrefilet in Resen) Pottery Colony in Resen Ethnological Museum in Podmochani Ohrid Summer Struga Poetry Evenings Pelagonia region Obitel, Monastery, Bitola and City of crafts and tradition (entrefilets in Bitola) Shirok Sokak The Isak Mosque, Bitola Pride - Heraclea Mosaics Demir Hisar The monastery Zurche St. Atanasij Aleksandriski, village Zurche A library in the village Babino The unique panorama of Krushevo, Gallery Martinoski, The Bazaar, Winter tourist centre and Fishing on the lake and a stroll through a forest (entrefilet in Krushevo) The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum Creshovo topche (cherrywood cannon) (entrefilet in The Ilinden Uprising and Krushevo Republic Museum) Museum of National-Liberation Struggle Memorial House of Toshe Proeski The monument of Alexander III of Macedon and The Old Bazaar of Prilep (entrefilet in Prilep) Monastery St. Preobrazenie (Transfiguration), village Zrze Manaki Brothers Krushevo - Ethno Town MTF Vojdan Chernodrinski Middle-Course Vardar region The monuments of Kocho Racin The Memorial Ossuary, The monument of twelve young people in Vatasha and Museum-gallery (entrefilets in Kavadarci) Tikvesh Polog Monastery St. George (St. Gjorgji) Pride - The Lorandite from Alshar Racin Meetings The Festival of Ancient Drama in Stobi SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories Strumica-Gevgelija region Valandovo pomegranates Monastery St. Gjorgji (George), Valandovo Kozuf The City Square ”Goce Delchev” (entrefilet in Strumica) The tomb of Struma Tsar's Towers Cathedral Church St. Troica (Trinity), Radovish Plachkovica Strumica Carnival Dojran Handshaking Folk Fest Valandovo Festival of Chamber Theatre “Risto Shishkov” Bregalnica region Church St. Archangel Michael, Shtip The City Museum (entrefilet in Shtip) Bargala Monument of Liberty Church St. George, Kochani Ponikva Pride - Vinica's Terracotta Icons Monastery of St. Archangel Michael, Berovo Lake Berovo Makfest Kochani Days of Rice Istinjbana's zdravo-zivo Kumanovo-Kriva Palanka region Memorial Centre ASNOM Church St. George, village Nagorichane Kokino Kratovo Stone Bridges (entrefilet in Kratovo) Pride - Kratovo medieval towers Coce Stone (Cocev Kamen) Stone Dolls, village Kuklica Kalin Kamen (Stone) Days of Comedy Summer Jazz Festival Art Colony SHORT RECOMMENDATIONS for everlasting memories

561 Macedonia - tourist pearl

ФОТОГРАФИИ

PHOTOGRAPHS

Анте Јосифовски

Ante Josifovski

antefoto.blogspot.com

antefoto.blogspot.com

проф. д-р Благоја Маркоски Емилија Савевска-Георгиева инж. Крсте Савевски Министерство за економија Град Скопје архива на ИДБЦ

Prof. Blagoja Markoski Ph. D. Emilija Savevska-Georgieva eng. Krste Savevski Ministry of Economy City of Skopje Archive of IDBC

обработка на фотографиите и текст на легендите Дејан Д. Николовски

photo editing & captions Dejan D. Nikolovski

картографски прилози проф. д-р Благоја Маркоски

cartographical attachments Prof. Blagoja Markoski Ph. D.

Други фотографии:

Other photographs:

насловите на фотографиите се наведени според легендите употребени за нив во ова издание (во курзив)

the titles of the photographs are given according to the legends used for them in this edition (in italics)

л - лево; де - десно; г - горе; д - долу; с - средина

l - left; r - right; u - up; d - down; m - middle

Љупчо Меловски и Славчо Христовски Флористички елементи на насловните страници на регионите (75, 159, 193, 223, 249, 331, 393, 429, 471, 525)

Ѓорѓи Костовски Традиционална кујна (2, дл)

Боби Ќосев Охрид - град на светлината (3, дде)

Благоја Дрнков Иконостас во манастирот Св. Наум (30, сл), Амвон (31, гл), Отсекување на главата на св. Јован (31, сл), Капител (34-35, сд), Фрагмент од иконостасот во Лесновскиот манастир (35, сл), Детаљ од иконостасот (97, где), Колективен автопортрет (97, сд) извор за сите: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984 и Мермерна статуа на богот Дионис (28, дл), Дел од култен предмет (29, где), Внатрешна декорација на Шарената џамија (31, дде); Керамички статуи на божици од енеолитот (32, дл), Традиција во естетиката - фото 1 и 2 (32, сд), Бронзен приврзок (33, где) извор за сите: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995

Јордан Чешмеџиски Предмети од Говрлево - фото 2 и 3 (99, сде), Керамички фрагмент (107, гл) - извор за обете: „Македонија културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995

Роберт Јанкуловски, Благоја Дрнков и Марин Димески Женска горна облека (37, дс), Ковчеже од ореово дрво (37, дде), Невестински

kulturnariznica.mk Традиција во естетиката - фото 3 (32, дде), Златен брош (36, сл), Обетки гулабици (28-39, д), Елементи - бисери, филигранство, копаничарство (255) Tradition in the aesthetic - photo 3 (32, dr), Gold brooch (36, ml), Earrings Doves (28-39, d), Elements - pearls, filigree, pottery (255)

build.mk Жичарница на Водно (102, с) Cable-car at Vodno (102, m)

kicevo.gov.mk; build.com.mk Амбиенти од Кичево (224, д; 225, дде) Ambiences from Kichevo (224, d; 225 dr)

vranestica-grncar.org; makedonskaprodavnica.webs.com Грнчарски предмети (230, где) Pottery (230, ur)

накит за глава (38, сг), Носија од Скопско (39, гл), Карта (39, сде) - извор за сите: „Од традициите на минатото: Македонија етнокултура и бит“, Музеј на Македонија, Скопје, второ издание, 2002

Румен Ќамилов

Збирка од литографски споменици (89, дде)

Стојан Тоше Николовски Аквадукт (108, д)

Василка Димитровска Недопрената природа на Јасен (221)

Кенџи Јамада Споменик на св. Климент (256, с)

Весна Маркоска Љубојно (300, г)

Петар Трифуноски Рудар - Пробиштип (482, сде) Ирена Ивановска Лесновски манастир (484, г) и Конаци (485, дл)

Македонско еколошко друштво (www.mes.org.mk) Рис (24, сд)

Локални самоуправи - Град Скопје, Охрид, Дојран, Куманово, Берово, Радовиш, Крива Паланка, Пробиштип, Свети Николе, Тетово, Демир Хисар, Кратово, Македонски Брод, Крушево, Кочани, Струмица Македонска кујна (40-41)

patuvanja.info Реконструирана населба (277, дде) Reconstructed Settlement (277, dr)

museumstruga.mk Детали од Народниот музеј Д-р Никола Незлобински (283) Details from the National Museum Dr. Nikola Nezlobinski (283)

bitolamuseum.org Детали од спомен-собата на Ќемал Ататурк (345, д) Details of the Memorial-room of Kemal Ataturk (345, d)

ii.edu.mk Артефакти од Музеј-галерија во Кавадарци (404, де) Artefacts from the Museum-gallery in Kavadarci (404, r)

562 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

Floral elements on the cover pages of the regions (75, 159, 193, 223, 249, 331, 393, 429, 471, 525)

Gjorgji Kostovski

Кањон Матка (9, сл), Езеро Матка (23, сл), Мавровско Езеро (213, гл), Пливачи на Охридски маратон (302, д); Кајчиња и мандра - фото 3 (431, сл)

Филип Стојановски

Ljupcho Melovski and Slavcho Hristovski

Traditional cuisine (2, dl)

Bobi Kjosev Ohrid - City of Light (3, dr)

Blagoja Drnkov Iconostasis in St. Naum Monastery (30, ml), Ambon (31, ul), Decapitation of St. John (31, ml), Capital (34-35, md), Fragment from the iconostasis of the Lesnovo monastery (35, ml), Iconostasis Detail (97, ur), Collective self-portrait (97, md) - source for all of them: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984 and Marble statue of god Dionysus (28, dl), Part of cult item (29, ur), Internal decoration in Colourful Mosque (31, dr), Ceramic statues of goddesses from neolith (32, dl), Tradition in the aesthetic - photos 1 and 2 (32, md), Bronze key-ring (33, ur) - source for all of them: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995 Jordan Cheshmedziski The items from Govrlevo - photos 2 and 3 (99, mr), Ceramic fragment (107, ul) source for both of them: “Macedonia cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995

Robert Jankulovski, Blagoja Drnkov and Marin Dimeski Female outer traditional clothes (37, dl), Chest made of walnut (37, dr),

volanskopje.blogspot.com Колаж - Археолошко наоѓалиште Марвинци (435, г) Collage - Archaeological site Marvinci (435, u)

mav.mk, gvg.com.mk, tfahr.org Колаж - Вардарски Рид (438, г) Collage - Vardarski Rid (438, u)

skikozuf.com.mk Колаж - Кожуф (439) Collage - Kozuf (439)

gevgelija.biz Колаж - Негорски Бањи (440, д) Collage - Negorci Spa (440, d)

strumica.gov.mk Градски плоштад „Гоце Делчев“ - Струмица (444) City Square “Goce Delchev”- Strumica (444)

Bridal head jewellery (38, mu), Traditional dress from Skopje area (39, ul), Wine Flask (39, mr) - source for all of them: “Traditions from the past: Macedonia - ethno culture and beat”, Museum of Macedonia, Skopje, second edition, 2002

Rumen Kjamilov Matka Canyon (9, ml), Lake Matka (23, ml), Lake Mavrovo (213, ul), Swimmers at the Ohrid Marathon (302, d), Barks and Sheepfold - photo 3 (431, ml)

Philip Stojanovski The collection of lithographic monuments (89, dr)

Stojan Toshe Nikolovski Aqueduct (108, r) Vasilka Dimitrovska The virgin nature of Jasen (221)

Kenji Yamada Monument of St. Kliment (256, m)

Vesna Markoska Ljubojno (300, u)

Irena Ivanovska Lesnovo Monastery (484, u) and Quarters (485, dl)

Petar Trifunoski Miner - Probishtip (482, mr)

Macedonian Ecological Society (www.mes.org.mk) Lynx (24, mr)

Local Self-Governments - City of Skopje, Ohrid, Dojran, Kumanovo, Berovo, Radovish, Kriva Palanka, Probishtip, Sveti Nikole, Tetovo, Demir Hisar, Kratovo, Makedonski Brod, Krushevo, Kochani, Strumica Macedonian Cuisine (40-41)

carevikuli.com Цареви Кули - Струмица (445) Tsar's Towers - Strumica (445)

probistip.gov.mk Геолошко-минералошка збирка во Пробиштип (483, сде) Geological-Mineralogical Collection in Probiship (483, mr)

kocani.gov.mk Амбиенти од Кочани (486-487; 488, с) Ambiences from Kochani (486-487; 488, m)

brep.org.mk Манастир Св. Пантелејмон (490, дл) Monastery of St. Panteleimon (490, dl)

muzejterakota.mk Винички теракотни икони (494, де) Vinica's Terracotta Icons (494, r)

2.500 ГОДИНИ ИСТОРИЈА НА МАКЕДОНИЈА

2.500 YEARS HISTORY OF MACEDONIA

автор на текст и хронологија проф. д-р Тодор Чепреганов

text and chronology: Ph. D. Todor Chepreganov

периодизација со поднаслови, избор на фотоилустрации и легенди на фотоилустрациите: Дејан Д. Николовски

periodization with headings, selection of photo illustrations and legends of photo illustrations: Dejan D. Nikolovski

антрфилеа Свадба на Европа и Азија и Солунски атентати; текст и хронологија за делот Евроатлански интеграции: Дејан Д. Николовски

entrefilets Wedding of Europe and Asia and Dynamiters of Thessaloniki; text and chronology for the part of Euro-Atlantic integrations: Dejan D. Nikolovski

Фотоилустрации:

Photo illustrations :

долунаведените наслови на авторските фотоилустрации се наведени според легендите употребени за нив во ова издание (во курзив), а останатите фотоилустрации се обезбедени од слободни извори

the titles of the author's photo illustrations given below are referred according to the legends used for them in this edition( in italics), and the rest of the photo illustrations are provided by free sources

л - лево; де - десно; г - горе; д - долу; с - средина

l - left; r - right; u - up; d - down; m - middle

Антички период Благоја Дрнков: Сребрени медалјони (44, сл), Сребрени пари од македонски и пајонски владетели (43, гл) - извор за обете: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984; Монети и златни статери (42-43; 44-45, г) - извор: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995 build.mk: Филип II Македонски (42, дл) ancientsculpturegallery.com: Александарски саркофаг (42-43, д), Бронзен шлем (43, дде), Римски шлем (46, гл) Британски музеј (britishmuseum.org): Биста на Александар (44, дде) Johnny Shumate: Фаланга (45, дл) извор: community.imaginefx.com/fxpose/jo hnny_shumates_portfolio Среден век Благоја Дрнков: Статуа на римскиот император Адријан (47, гл) - извор: „Уметничкото богатство на Македонија“, Македонска книга, Скопје, 1984; Портрет на кралот Марко (51, сде) - извор: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995 Милан Петровиќ: Св. Климент Охридски (49, сде) - извор: „Македонија - културно наследство“, Мисла, Скопје, 1995 Македонија под османлиска власт Роберт Јанкуловски, Благоја Дрнков и Марин Димески: Машка горна облека од XIX век (50, с) извор: „Од традициите на минатото: Македонија етнокултура и бит“, Музеј на Македонија, Скопје, второ издание, 2002 Ненад Андонов: Факсимил на ферманот од 1758 година (51, сл) извор: novamakedonija.com.mk veles.gov.mk: Јордан ХаџиКонстантинов - Џинот (51, дде) Државен архив на Македонија: Крсте Мисирков и оригиналот на За Македонцките работи од 1903 година (53, где) - извор: soros.org.mk/archive/indeks

Национално-ослободителна борба Музеј на Македонија: Печатот на Главниот штаб на Кресненското востание (52, дл), Кубура (52, сде), Фишеклак (55, где) - извор за сите: icom-macedonia.org.mk Државен архив на Македонија: Знамето на Разловечкото востание од 1876 година (53, дл), Македонски земски грб од 1741 година (53, сл), Печатот на Централниот комитет на МРО од 1896 година (53, сде) извори за сите: soros.org.mk/archive/indeks documents-mk.blogspot.com: Насловни страници на The Graphic, Le Petit и La Vie Populaire од 1903 (57, гл) Балкански војни и Прва светска војна Државен архив на Македонија: Прво издание на Македонски глас (56, с), Насловни страници на Abecedar, Назад кон автономијата, Бели мугри, Искра и Македонско дело (58-59) извори за сите: soros.org.mk/archive/indeks Втора светска војна, АСНОМ и федерална Македонија Државен архив на Македонија: Првиот број на дневниот весник Нова Македонија и други весници издавани во НОВ (60, с), Скица на нападот на бугарската полициска станица во Прилеп (61, д), Решение на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен (62, дл), Колаж од весници на единиците на македонската војска од 1944 година (63, сг), Првите буквари на македонски и на албански јазик (64, дл), Пропаганден плакат за првиот петгодишен план (64, сг) - извор за сите: soros.org.mk/archive/indeks Музеј на Македонија (musmk.org.mk): Партизански печат и друга опрема (61, сде) Република Македонија - независна и меѓународно призната држава Државен архив на Македонија: Насловната страна на Нова Македонија на 13 април 1990 (66, дл), Факсимил од Декларацијата за сувереност (66, дде), Киро Глигоров (67, дл) - извор за сите: soros.org.mk/archive/indeks

Antique period Blagoja Drnkov: Silver medallions (44, ml), Silver coins from Macedonian and Paionian governors (43, ul) source for both of them: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984; Coins and Gold staters (42-43;44-45, u) - source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995 build.mk: Philip II of Macedon (42, dl) ancientsculpturegallery.com: Alexander's sarcophagus (42-43, d), Bronze helmet (43, dr), Roman helmet (46, ul) British Museum (britishmuseum.org): Bust of Alexander (44, dr) Johnny Shumate: Phalange (45, dl) source: community.imaginefx.com/fxpose/jo hnny_shumates_portfolio Middle Age Blagoja Drnkov: Statue of Roman Emperor Adrian (47, ul) - source: “Art treasure of Macedonia”, Makedonska kniga, Skopje, 1984; Portrait of King Marko (51, mr) - source: “Macedonia - cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995 Milan Petrovic: St. Clement of Ohrid (49, mr) - source: “Macedonia cultural heritage”, Misla, Skopje, 1995 Macedonia under Ottoman Governance Robert Jankulovski, Blagoja Drnkov and Marin Dimeski: Male outer traditional clothes dating back to 19th century (50, m) - source: “Traditions from the past: Macedonia - ethno culture and beat”, Museum of Macedonia, Skopje, second edition, 2002 Nenad Andonov: Facsimile of the decree issued in 1758 (51, ml) source: novamakedonija.com.mk veles.gov.mk: Jordan HadziKonstatinov - Dzinot (51, dr) State Archive of Macedonia: Krste Misirkov and the original of Za makedonckite raboti (For Macedonian Issues) dating back to 1903 (53, ur) - source: soros.org.mk/archive/indeks National-Liberation Struggle Museum of Macedonia: The stamp of the Headquarters of Kresna Uprising (52, dl), Holster (52, mr), Cartridge

Belt (55, ur) - source for all of them: icom-macedonia.org.mk State Archive of Macedonia: The flag of Razlog Uprising dating back to 1876 (53, dl), Macedonian earth coat of arms dating back to 1741 (53, ml), The stamp of the Central Committee of MRO dating back to 1896 (53, mr) - source for all of them: soros.org.mk/archive/indeks documents-mk.blogspot.com: Cover pages of The Graphic, Le Petit and La Vie Populaire dating back to 1903 (57, ul) Balkan Wars and the First World War State Archive of Macedonia: First edition of Makedonski glas (Voice of Macedonia) (56, m), Cover pages of Abecedar, Back to the autonomy, Beli Mugri (White Dawns), Iskra (Sparkle) and Makedonsko Delo (Macedonian Work) (58-59) - source for all of them: soros.org.mk/archive/indeks Second World War, ASNOM and Federal Macedonia State Archive of Macedonia: First number of the daily newspaper Nova Makedonija (New Macedonia) and other newspapers edited in National Liberation Struggle (60, m), Draft of the attack on Bulgarian police station in Prilep (61, d), Decision made at ASNOM on introduction of the Macedonian language as official language (62, dl), Pastiche from newspapers by the units of Macedonian army from 1944 (63, mu), First alphabet books in Macedonian and Albanian language (64, dl), Propaganda poster for the first five year plan (64, mr) - source for all of them: soros.org.mk/archive/indeks Museum of Macedonia (musmk.org.mk): Partisans' seal and other equipment (61, mr) Republic of Macedonia - independent and internationally recognized state State Archive of Macedonia: The cover page of Nova Makedonija (New Macedonia) on 13th April 1990 (66, dl), Facsimile of the Declaration for Sovereignty (66, dr), Kiro Gligorov (67, dl) - source for all of them: soros.org.mk/archive/indeks

563 Macedonia - tourist pearl

КОМЕРЦИЈАЛЕН ДЕЛ

COMMERCIAL PART

уредник Емилија Савевска-Георгиева

editor Emilija Savevska-Georgieva

координација и реализација Божана Додиќ

coordination and realization Bozhana Dodikj

Во рамките на секој одделен туристички регион, сместувачките и угостителските капацитети, туроператорите и другите субјекти од туристичкото стопанство се селективно претставени во форма на комерцијални презентации, а по претходно пројавен интерес и согласност од субјектите за нивно претставување.

текст и фотографии ИДБЦ и веб-страните на субјектите обработка на текстот и фотографиите Емилија Савевска-Георгиева Дејан Д. Николовски идејни решенија и дизајн Дејан Д. Николовски проверка на податоци и техничка поддршка Благица Анчевска Милица Светиева

Accommodation and catering capacities, tour operators and other tourist economy subjects are selectively presented as commercial presentations into the frames of every tourist region separately due to the previously initiated interest and agreement to be presented by the subjects themselves.

идејните решенија за Македонија Турист АД Скопје, Urban Hotel Скопје, club Trend Скопје, шпански ресторан и пијано-бар Азафран Скопје, Adria Airways Скопје, Visit Macedonia Скопје, Macedonia Vision Скопје, Геомап ДОО Скопје, Тримакс Скопје, Македонија Сообраќај АД Скопје, Скопски Саем Скопје, Spa&Beauty Center Aura Битола, бутик-винарија Chateau Sopot Велес и винарија Стоби Велес се дадени од субјектите кои се претставуваат

text & photographs IDBC and subjects' web pages

текстот и преводот за хотел Евро-сет Скопје, ресторан Казабланка Скопје, винарија Сковин Скопје, Туристички сојуз на Скопје, Team Consulting Ltd. Скопје, хотел Радика Национален парк Маврово, езерски комплекс Метропол Охрид, хотел Пела Охрид, Grebnos Stone House Охрид, Risto`s Guest House Охрид, вила Манасиев Охрид, винарија Дудин Неготино, винарија Еленов Демир Капија и винарска визба Имако Вино Штип се дадени од субјектите кои се претставуваат

concept solutions & design Dejan D. Nikolovski

ЈАЗИЧНА РЕДАКЦИЈА превод на англиски јазик со самопроверка и коректура Елеонора Николовска Светлана Темелковска лектор на текстот на македонски Светлана Темелковска

copy-editing & photo editing Emilija Savevska-Georgieva Dejan D. Nikolovski

data checking & technical assistance Blagica Anchevska Milica Svetieva

concept solutions for Makedonija Turist AD Skopje, Urban Hotel Skopje, club Trend Skopje, Spanish restaurant and piano bar Azafran Skopje, Adria Airways Skopje, Visit Macedonia Skopje, Macedonia Vision Skopje, Geomap DOO Skopje, Trimaks Skopje, Makedonija Soobrakaj AD Skopje, Skopje Fair Skopje, Spa&Beauty Center Aura Bitola, boutique-winery Chateau Sopot Veles and Stobi Winery Veles are given by the subjects which are presented the text and translation for hotel Evro-set Skopje, restaurant Casablanca Skopje, Skovin Winery Skopje, The Tourist Association of Skopje, Team Consulting Ltd. Skopje, hotel Radika National Park Mavrovo, Metropol Lake Resort Ohrid, hotel Pela Ohrid, Grebnos Stone House Ohrid, Risto`s Guest House Ohrid, villa Manasiev Ohrid, Dudin Winery Negotino, Elenov Winery Demir Kapija and Imako Vino Winery Shtip are given by the subjects which are presented

LANGUAGE BOARD техничка проверка и коректура на текстот на македонски Елеонора Николовска Божана Додиќ Благица Анчевска Милица Светиева

Соработници на проектот

translation into English & proofreading with double reading Eleonora Nikolovska Svetlana Temelkovska

proofreading in Macedonian Eleonora Nikolovska Bozhana Dodikj Blagica Anchevska Milica Svetieva

lectoress of the text in Macedonian Svetlana Temelkovska

Project Contributors

Министерство за економија на Република Македонија - Сектор за туризам и угостителство - economy.gov.mk Агенција за поддршка и промоција на туризмот во Република Македонија - tourismmacedonia.gov.mk Туристичко-угостителска комора на Македонија (при Сојузот на стопански комори на Македонија) www.sojuzkomori.org.mk Град Скопје - skopje.gov.mk Локални самоуправи - сектори во чиј делокруг на работа е локалниот економски развој (ЛЕР) Гордана Јанакиевска, советник за туризам во ЈПУ ЗПП Јасен - jasen.com.mk Дарко Кржовски, програмски директор на Етнолошкиот оддел при Музејот на Македонија - musmk.org.mk м-р Ирена Ружин, програмски директор на НУ Завод и музеј Битола - bitolamuseum.org Елена Петровска, Туристички инфо-центар Битола - bitolatourist.info Билјана Гически, Истражувачко друштво Урсус Спелеос ursusspeleos.com.mk Снежана Шунтова, Радио Валандово Кочо Фидановски, ликовно-графички уметник Тони Сиљановски, печатарски техники

Ministry of Economy of Republic of Macedonia - Department for Tourism and Catering Industry - economy.gov.mk Agency for promotion and support of tourism of Republic of Macedonia - tourismmacedonia.gov.mk Tourism Chamber of Commerce of Macedonia (within Macedonian Chambers of Commerce) www.sojuzkomori.org.mk City of Skopje - skopje.gov.mk Local Self-Governments - Departments for Local Economic Development (LED) Gordana Janakievska, tourist counselor in PEM PMA Jasen - jasen.com.mk Darko Krzhovski, Program Director of Ethnological Section at Museum of Macedonia - musmk.org.mk M.Sc. Irena Ruzhin, Program Director of NI Institute and Museum Bitola - bitolamuseum.org Elena Petrovska, Tourist Info Center Bitola - bitolatourist.info Biljana Gichevski, Exploring society Ursus Speleos ursusspeleos.com.mk Snezhana Shuntova, Radio Valandovo Kocho Fidanovski, painting and graphic artist Toni Siljanovski, printing techniques

правни работи адвокатска канцеларија Љупчо Светиев

legal issues lawyer's ofiice Ljupco Svetiev

564 М а кед о н и ј а - т у р и с т и ч к и б и с е р

МАКЕДОНИЈА

ТУРИСТИЧКИ БИСЕР

туристички потенцијали и културно-историски знаменитости Издавањето на оваа монографија е дел од Годишната програма на Министерството за култура на Република Македонија за остварување на националниот интерес во културата во 2013 година.

MACEDONIA TOURIST PEARL

tourist potentials and cultural-historical landmarks The publication of this monograph is a part of the Annual Programme of the Ministry of Culture of the Republic of Macedonia considered as an achievement of the national cultural interest in 2013.

печатница Бранко Гапо, Скопје

printing house Branko Gapo, Skopje

тираж 3.000 примероци (за првото издание)

tirage 3.000 copies (for the first edition)

565 Macedonia - tourist pearl

ЈУБИЛЕЈНО

20-то издание АЖУРИРАНА ПУБЛИКАЦИЈА ЗА СИТЕ ВАЖЕЧКИ ПРОПИСИ

JUBILEAN

20-th edition UPDATED PUBLICATION OF ALL LAWFUL REGULATIONS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA

ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

SKI EDON AR K S A I M -REG T G N I

2013 IDBC

www.idbc-ingregistar.com.mk

оваа публикација

Македонскиот ИНГ-Регистар е публикација во која се содржани информации за сите важечки прописи донесени од Собранието на Република Македонија, Владата на Република Македонија и другите државни органи и институции, прописите кои се преземени и се применуваат како републички, подзаконските прописи, како и судски одлуки и ставови, службени мислења, толкувања и стручни статии и книги. Со цел корисниците да бидат информирани за најновите прописи објавени во „Службен весник на Република Македонија“, покрај континуираното месечно дополнување, содржината на Македонскиот ИНГ-Регистар е објавена и на веб-страница, на која корисниците можат во електронска форма да ги добијат сите информации кои ги содржи и печатената публикација Македонски ИНГРегистар, заедно со месечните додатоци и тековни влошки.

Macedonian ING-Register is a publication where information is provided for all lawful regulations passed by the Assembly of the Republic of Macedonia, the Government of the Republic of Macedonia as well as other state authorities and institutions, undertaken regulations and applied as republic regulations, bylaws as well as court decisions, paragraphs, official opinions, interpretations, experts' articles and books.

Besides to a continuant monthly complementation in order to inform our clients for the up-to-date regulations published in Official Gazette of the Republic of Macedonia, the contents of Macedonian ING-Register is also available on the website where the users can be provided by all information by electronic means which is included into the published Macedonian ING-Register, altogether within the monthly complements as well as the current layers.

ИДБЦ

IDBC

Информативно-деловен бизнис центар

Informative Business Centre

ИДБЦ се занимава со издавачка дејност и 20 години континуирано работи на збогатување на својата издавачка програма. Нашата издавачка програма е позната по стручни публикации, така што редакцијата на ИДБЦ ги следи потребите на стопанскиот сектор за секаков вид информирање и следење на сите законски и подзаконски прописи. Оттука произлегува разновидноста на публикациите - од областа на правото, економијата, локалната самоуправа, афирмација на туризмот во Македонија и други области.

IDBC has been working with publishing activity as well as it has been enriching its publishing programme continuously for 20 years.

Our publishing programme is well-known after its specialised publications therefore the editorial board of IDBC follows the requirements of the economic section referring to all means of informing and following all lawful regulations and bylaws. Consequently, this has resulted in various publications referring to the area of the law, the economy, the local self-governing, affirmation of the tourism in Macedonia and other fields.

ИЛУСТРИРАНА МОНОГРАФИЈА

ILLUSTRATED MONOGRAPH

Монографијата за општините во Република Македонија, издадена во 2006 година, претставува типизирана структура на релевантни податоци, графикони со статистички податоци и соодветен избор на многубројни фотографии. Со ваквата концепциска содржина, монографијата претставува репрезентативна публикација, во која секоја општина е претставена на најеминентен начин со детални статистички податоци и избор фотографии. Монографијата е печатена во три одделни изданија: на македонски, на албански и на англиски јазик.

The monograph of the municipalities in the Republic of Macedonia, published in 2006, represents a classified structure of relevant data, statistics data charts and appropriate choice of numerous photos. Having this conceptual contents monograph presents a representative edition, where every municipality is presented in the most eminent way showing detailed statistics data and chosen photos. This monograph is printed into three separate publications: into Macedonian, into Albanian and into English.

www.makedonskibiser.com.mk

Каталогизација во публикација

Каталогизација во публикација