Fish Trend nr 1 2024

FISH TREND

FRESH FISH NEWS & FOOD TRENDS

Jubileumboek over 50 jaar

Van der Lee Seafish

Naar aanleiding van het vijftigjarig jubileum van Van der Lee Seafish heeft het bedrijf een jubileumboek uitgegeven. Vol met mooie, leuke, maar soms ook trieste verhalen.

Lees verder op pagina 5

Toekomstige speciaalzaak ziet er anders uit

Het is voor speciaalzaken -en dus ook voor visspecialisten- van levensbelang om de Generatie Z-ers en Millennials als klant te krijgen. Hoe doe je dat? Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) geeft tips.

Lees verder op pagina 6

Innovatie in de Visserij: De Kiwi-Kuil

De afgelopen jaren heeft een opvallende innovatie haar intrede gedaan in de visserijwereld: de Kiwi-Kuil. Deze innovatie belooft tal van voordelen ten opzichte van de conventionele kuil.

Lees verder op pagina 13

Vega(n) trends en keuzes

In de voorjaarsvakantie gingen we gezellig met het gezin een midweekje naar Center Parcs. Heerlijk spelletjes doen in het huisje, borrelen, zwemmen en natuurlijk uit eten. Daarbij viel het grote plantaardige aanbod direct op. Plantaardige vis heb ik echter niet gespot. In het buffetrestaurant konden gezinnen genieten van échte roodbaars, tongschar, zalm en haring. Maar de hamburgers waren hybride (deels rundvlees, deels oesterzwam), het gehakt in de spaghettisaus was plantaardig en datzelfde gold voor de ‘vleesreepjes’ in de loaded fries. Het verbaasde mij dat er geen keuze werd geboden. Wie spaghetti wilde eten, kon geen variant met vlees bestellen. Het aanbod van Center Parcs, afkomstig van cateraar Hutten, sluit aan bij de landelijke trends. Voor dit jaar voorziet de Vegetariersbond zeven belangrijke ontwikkelingen op het gebied van vegetarische en veganistische voeding:

1) DALING VLEESCONSUMPTIE

In 2024 zal de vleesconsumptie opnieuw dalen. In 2022 at de gemiddelde Nederlander 75 kilo vlees. Dat is al een stukje minder dan in 2010, toen er nog 79 kilo per persoon gegeten werd.

2) MEER PLANTAARDIG EIWIT

Terwijl de vleesconsumptie daalt, wordt het aandeel plantaardige eiwitten in de voeding in 2024 hoger. Het aandeel plantaardig eiwit was volgens het RIVM in 2021 43%. Het streven is dat dit op lange termijn 60% wordt.

3) GROEI VISVERVANGERS

Plantaardige visvervangers zijn een van de toptrends in de nabije toekomst: de vraag groeit enorm, vooral van Europese flexitariërs die vragen om plantaardige alternatieven voor zalm en tonijn.

4) TOENAME

PLANTAARDIGE ZUIVEL

In 2023 is het aantal merken dat plantaardige zuivel aanbod flink toegenomen.

Het gaat naast plantaardige kaas ook om erwtendrank, lupine-yoghurt en vegan-ijs.

5) TOENAME

VEGAN COSMETICA

De markt van vegetarische en veganistische producten laat eveneens een ongekende groei zien. De veganistische cosmetica-industrie groeit naar verwachting met een groeipercentage van 7,02% in de prognoseperiode van 2022 tot 2029.

6) MINDER VLEESRECLAME

We zullen in 2024 steeds minder vleesreclames zien. Inmiddels hebben diverse gemeenten aangekondigd vanuit klimaatoogpunt geen reclames meer te plaatsen voor vlees, zuivel en producten met fossiele brandstoffen als energiebron.

7) VEGAN BREEKT DOOR

IN DE HORECA

Ook chefs ontdekken in 2024 steeds meer dat een goede kaart niet zonder vegetarische en vegan gerechten kan. Uit onderzoek van de Foodservice Denktank blijkt dat 75% van de restaurants veganistische gerechten aanbiedt. Ook vegan begint een steeds prominentere plek te krijgen. Tegenwoordig biedt 41% van de restaurants bij iedere gang ten minste één vegan optie aan.

Center Parcs is met het grote plantaardige aanbod dus een voorloper. Het zal niet lang duren voor de eerste visvervangers hun intrede doen. Of misschien zijn deze er al en heb ik deze tijdens onze midweek niet gespot? De kwaliteit van het aanbod groeit. Dat blijkt ook uit het interview met Simon Visscher van de Vegan Visboer in deze editie. Maar persoonlijk vind ik het wel belangrijk dat de gasten een keuze wordt geboden. En dat degenen die willen blijven genieten van vis uit zee die mogelijkheid krijgen.

Wendy Noordzij

Duurzaamheid in garnalensector verder verbeteren

BASF en MSD Animal Health (Merck) sluiten zich als geassocieerde leden aan bij het Sustainable Shrimp Partnership (SSP) Samen zetten zij zich in voor de gezamenlijke missie om de aquacultuursector te transformeren in een sector die meer verantwoordelijk is voor zowel mensen als de omgeving.

‘SSP is verheugd om BASF en MSD te verwelkomen

als onze nieuwste geassocieerde leden. Door hun unieke perspectieven en sterke toewijding aan duurzaamheid te integreren, geloven wij dat dit partnerschap niet alleen de normen van onze industrie zal verhogen, maar ook de weg zal vrijmaken voor een alomvattende transformatie in de hele productieketen. We kijken uit naar de positieve impact die onze gezamenlijke inspanningen zullen opleveren’,

bevestigt Pamela Nath, directeur van SSP. De alliantie heeft tot doel expertise, netwerken en innovatieve middelen te combineren om duurzame garnalenproductiepraktijken te bevorderen en de verandering naar duurzame productie in elke fase van de waardeketen te leiden. ‘Samenwerking en transparantie tussen alle belanghebbenden in het garnalenproductieproces; zoals leveranciers, detail-

Spakenburgse Visbeurs richt blik op de toekomst

De Spakenburgse Visbeurs 2024 vindt plaats op maandag 7 oktober. De locatie is ook dit jaar op en rond Nautisch Centrum Nieuwboer aan de Westdijk. De komende beurseditie geeft handvatten om vol gas en vertrouwen de toekomst in te gaan.

De Spakenburgse Visbeurs begroette in 2022 meer dan 5.000 bezoekers en telde 107 deelnemende bedrijven en organisaties die acte de présence gaven op dit eendaagse evenement. Cijfers die aangeven dat deze altijd gezellige en professioneel opgezette beurs ‘the place to be’ is geworden voor iedereen die actief is binnen de visbranche.

VOL GAS

In 2022 werd het derde lustrum gevierd. Het thema van de vijftiende Visbeurs was: ’Tijd voor innovatie’. Het thema van de zestiende editie

borduurt daar op voort: ‘Creëer je toekomst’. Met iedere keus die jij als ondernemer in de visbranche maakt, creëer jij je toekomst. Bepaal wat jij als ondernemer de komende jaren wilt bereiken, benoem je doelen, bepaal je taken en ga vervolgens vol elan aan de slag. De beurs 2024 geeft

handelaren, academische instellingen en NGO’s; zijn essentieel om de duurzaamheid van de mondiale aquacultuurindustrie voor garnalen te verbeteren’, voegt Nath toe.

INNOVATIE STIMULEREN

María Isabel Álvarez, General Manager bij BASF Ecuatoriana, zegt bij te willen dragen aan een duurzamere en verantwoordelijkere garnalenaquacultuursector via het partnerschap met de SSP. ‘Als trotse leden van SSP zijn we zeer toegewijd aan het bereiken van positieve veranderingen in de garnalenaquacultuurindustrie. BASF Ecuatoriana wil innovatie stimuleren, kennis delen in en actief bijdragen aan de ontwikkeling van duurzame producten. Door dit partnerschap verwachten we niet alleen nieuwe maatstaven te stellen in de garnalenproductie, maar ook een blijvende positieve impact te creëren op zowel de industrie als de ecosystemen die deze ondersteunt’, aldus Álvarez.

handvatten om vol gas en vertrouwen de toekomst in te gaan.

INSCHRIJVING

De ervaren organisatie is op dit moment volop bezig alle afspraken af te ronden met de leveranciers voor een vlekkeloze beurs 2024. Medio februari worden de standhouders van 2022 geïnformeerd/benaderd. De inschrijving gaat binnenkort van start en vanaf dan is alle informatie te vinden op www.visbeurs.nl.

Nissui versterkt positie in Europa met overname Maxima Seafood

Het beursgenoteerde Nissui Corporation uit Japan, dat actief is in de visserij- en zeevruchtensector, heeft 60% van de aandelen overgenomen van visbedrijf Maxima Seafood uit IJmuiden. Nissui Corporation slaat met de groep opnieuw een slag op het gebied van Europese vis-, schaal- en schelpdieractiviteiten. Marktlink heeft Maxima Seafood bijgestaan bij de verkoop.

Maxima Seafood verwerkt en verkoopt lokale verse vis en Japanse Sint Jakobsschelpen, naast andere visproducten. Het bedrijf heeft 32 fulltime medewerkers in dienst en levert aan 24 landen met een totale omzet van circa 50 miljoen euro.

Met de overname van Maxima Seafood vergroot Nissui Corporation de verdere verwerkings- en verkoopmogelijkheden voor verse visproducten in Europa. ‘Het is onze verwachting dat we synergiën via het netwerk van onze groep realiseren om producten te distribueren over verschillende Europese locaties. Daarnaast zijn we actief bezig met de export van Japanse visproducten zoals SintJakobsschelpen en geelstaart Buri’, aldus representatief Directeur en President Shingo Hamada van Nissui Corporation.

Nissui Corporation is wereldwijd actief in het vangen, verwerken en vermarkten van zeevruchtproducten. Daarnaast is het betrokken bij de productie en verkoop van voer voor de aquacultuursector, evenals

de ontwikkeling van functionele voeding en farmaceutische producten uit mariene bronnen. Nissui Corporation breidde de Europese vis-, schaal- en schelpdieractiviteiten van de groep eerder uit met overnames in het Verenigd Koninkrijk (aankoop van Flatfish 2019) en Denemarken (investering in Danish Salmon in 2020 en het visverwerkingsbedrijf Dengso). In 2022 was Nissui goed voor een omzet van meer dan 5 miljard euro.

TOENEMENDE VRAAG

‘In Europa heeft de groeiende aandacht voor gezondheid en milieu geleid tot een toenemende vraag naar vis-, schaal- en schelpdierproducten,’, vervolgt Hamada. ‘Met deze reeks investeringen wil de Nissui Group onze toeleveringsketen versterken en ons vermogen om klanten oplossingen te bieden vergroten.’

Martijn Spilt en Martin Riemer van Maxima Seafood blijven ook in de toekomst het management voeren. Spilt: ‘In een dynamische markt,

waarin veranderingen zich in rap tempo voltrekken, is het essentieel om de bakens te verzetten en proactief in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. Met het oog op waar we over vijf jaar willen staan, is het nu de tijd om de eerste stappen te zetten. Het idee mag dan simpel lijken – er moet gewoon vis door de tent – maar het vertegenwoordigt een diepere betekenis in onze aanpak. In een tijd waarin de aanvoer van vis uit de Noordzee afneemt, is het onze taak om alternatieve bronnen te identificeren en te benutten.’

WAARDE VAN BOORD TOT BORD Deze visie wordt nog krachtiger ondersteund door de langetermijnstrategie van het Japanse moederbedrijf, die naadloos aansluit bij hun eigen ideeën. ‘Het creëren van waar-

de van boord tot bord is niet alleen een streven, maar een noodzaak die steeds meer klanten stellen. Klanten verlangen niet alleen hoogwaardige producten, maar eisen ook een volledige borging van de gehele keten.’ Riemer voegt daar aan toe: ‘Wat ons onderscheidt, is de bundeling van kennis binnen onze groep. Deze collectieve expertise heeft het potentieel om onze positie in de markt aanzienlijk te versterken. Door samen te werken en te profiteren van elkaars knowhow, kunnen we de uitdagingen van de snel veranderende markt het hoofd bieden en onze positie in de markt versterken. Het is niet slechts een kwestie van anticiperen op de toekomst; het is de daadwerkelijke realisatie van een duurzame en succesvolle toekomst voor ons bedrijf.’

EFFICIËNTE DEAL

Overname-adviseur Jelle Rutgers van Marktlink zegt dat Maxima SeafoodiIn Nissui de partner heeft gevonden die aan alle criteria voldeed. ‘De samenwerking verliep prettig, met korte lijnen en een pragmatische aanpak. Hierdoor hebben we niet alleen de initiele doelstellingen behaald, maar ook een solide basis gelegd voor toekomstig succes. De naadloze afstemming tussen de betrokken partijen resulteerde in een efficiënte deal. Deze dient de belangen van de aandeelhouders en versterkt de positie van Maxima Seafood in een competitieve markt.’

Foto’s: Gerard Wagemakers

‘Visvervangers is snelgroeiende categorie’

Visvervangers zijn inmiddels de snelst groeiende categorie binnen vega, weet Simon Visscher. Met zijn bedrijf, de Vegan Visboer, ontwikkelt hij plantaardige visvervangers. ‘We vinden het belangrijk dat onze producten niet alleen de juiste kleur en structuur hebben, maar ook alle goede voedingswaarden van vis bevatten’, aldus Visscher.

Simon Visscher is eigenaar van de Vegan Visboer. Na vijftien jaar werkzaam te zijn geweest in de wijnbranche, wilde hij zich op een gezondere levensstijl gaan richten. ‘Via een gezamenlijke vriend kwam ik in contact met Frederik Kramer van Kramer Fish Group op Urk. Als jonge generatie ziet hij dat de wereld aan het veranderen is. Daarom zocht het visbedrijf naast het visassortiment ook naar plantaardige alternatieven’, legt Visscher uit. ‘We besloten onze krachten te

bundelen en hebben samen de productie van visvervangers opgestart. Vanuit de historie van Urk wordt er veel witvis geproduceerd. Daar is veel kennis en knowhow. aanwezig. Zodoende hebben we ons daar in eerste instantie op gericht.’

Plantaardige vis is een categorie die zo’n twee, drie jaar geleden helemaal nieuw was, weet Visscher. ‘We waren toen echt ‘the new kid on the block’.’ Inmiddels is het volgens Visscher momenteel de snelst groeiende categorie binnen vegan. ‘Steeds meer partijen houden zich hiermee bezig en dat is in mijn ogen een goede zaak.’

GOEDE STRUCTUUR

Waar moeten goede visvervangers aan voldoen? Het allerbelangrijkste is het namaken van de witvisstructuur, aldus Visscher. ‘Samen met de jongens uit de fabriek hebben we ons daarover gebogen. We hebben

V i s s t a l t e k o o p

Dichtbij het centrum van Haarlem, in de Amsterdamse buurt met een vaste standplaats (huur ca. € 210,p/m) en goede omzet.

gekeken welke ingrediënten het meest geschikt zijn om de juiste structuur na te bootsen. We hebben gekeken naar verschillende producten waaronder soja en tofu. Beide waren geen optie voor ons vanwege de kleur en de structuur.’

Rijst voldeed wel aan alle eisen. ‘Als je de rijst verwarmt, dan ontstaat een lamellenstructuur, die vergelijkbaar is met de structuur van vis. Vervolgens zorgt een kruiding voor de juiste smaak en worden extra voedingswaarden toegevoegd. We vinden het belangrijk dat onze producten alle goede voedingswaarden van vis bevatten. Daarom voegen we eiwit toe, afkomstig uit tarwegluten en aardappelzetmeel. Ook voegen we Omega 3, 6 en 9 toe. Deze zijn afkomstig van algenpoeder.’

een plantaardige garnaal gemaakt. Dat lijkt misschien een vreemde eend in de bijt, maar de structuur komt aardig overeen met de witvis. We hebben aan het product een speciale garnalenkruiding gegeven. Zo hebben we de afgelopen drie jaar een heel assortiment ontwikkeld.’

Aanvankelijk werd het assortiment uitsluitend aangeboden aan de foodservice. ‘Dat was een heel bewuste keuze. De horeca fungeert als proeftuin voor thuis Als je iets geserveerd krijgt in de horeca of tijdens een borrel of receptie dan wil je het thuis ook gaan proberen. Zo hebben wij consumenten overtuigt van de kwaliteit van ons product.’

RETAIL EN WEBSHOP

Sinds een jaar is het bedrijf ook actief in de retail. ‘Twee van onze producten liggen bij Delhaize in de schappen en daarnaast produceren we voor Europese supermarkten onder private label. Ons doel is om ons merk internationaal uit te bouwen. In Nederland en België zijn we inmiddels goed vertegenwoordigd. Daarom willen we nu ook uitbreiden naar Duitsland. Dat is nog grotere markt, die op het gebied van plantaardig ook nog eens veel verder is dan Nederland. Daarnaast willen we ons meer richten op de UK en op Frankrijk. Zo willen we vanuit Nederland geconsolideerd groeien.’

Vanwege leeftijd opvolgers. Prijs nader overeen te komen.

De Vegan Visboer onderscheidt zich volgens Visscher van andere aanbieders vanwege de voedingswaarde. ‘Dat is uniek dat onze producten exact dezelfde goede ingrediënten bevatten als vis. Daarnaast produceren wij samen met grote visverwerker op Urk. Wij zitten dicht bij de roots van het product, in het hol van de Leeuw waar alle kennis en expertise aanwezig is. Dat zie je terug in onze producten.’

ASSORTIMENT

Inmiddels heeft de Vegan Visboer verschillende producten op de markt gebracht zoals vissticks, visfriet, visburgers en – het best verkopende product- de kibbeling. ‘Daarnaast hebben we op verzoek

Inmiddels levert de Vegan Visboer ook rechtstreeks aan de consument. ‘We hebben een webshop geopend, zodat ons hele assortiment voor de consumenten beschikbaar is. We krijgen enorm veel consumentenbestellingen binnen vanuit heel Nederland en België. Er is echt heel veel vraag naar.’

UITDAGING

De grootste uitdaging richting de toekomst is het uitdragen van plantaardig, benadrukt Visscher. ‘Het allerbelangrijkste is dat de consumenten meer plantaardig gaat eten. De transitie gaat heel snel. De prijzen dragen daar ook aan bij. De prijzen van plantaardige alternatieven komen ook steeds dichter bij de dierlijke producten te liggen. Ook de producten worden steeds beter.’

Toch zijn er nog flinke stappen te maken. ‘De mind-set moet om. De generaties X en Z zijn al veel bezig met plantaardig. Datzelfde geldt voor een stijgende groep flexitariërs die om verschillende redenen minder vlees en vis gaat eten. De grootste uitdaging ligt bij de 40-plussers die opgegroeid zijn met het eten van vlees, aardappelen en groenten. Via verschillende kanalen proberen we onze doelgroep aan te spreken. Social media is de belangrijkste. We zijn actief op Instagram, Facebook en sinds kort ook op TikTok.’

De toekomst ziet hij positief. ‘Plantaardig zal zeker een belangrijk onderdeel van het toekomstige voedingspatroon zijn.’ Hij heeft nog allerlei plannen. ‘We leveren nu vooral veel gepaneerde en gebatterde producten, maar we willen ook producten zonder onder paneellaagje of batter aanbieden.’

Voor

‘Mooi moment om de geschiedenis in kaart te brengen’

Naar aanleiding van het vijftigjarig jubileum van Van der Lee Seafish heeft het bedrijf een jubileumboek uitgegeven. Het boek ’50 years Van der Lee Seafish, is half december als afsluiting van het jubileumjaar gepresenteerd en kan op aanvraag worden besteld. De familie is heel blij met het eindresultaat. ‘Het boek is heel afwisselend geworden. Vol met mooie, leuke, maar soms ook trieste verhalen.’

‘Wij staan even stil. Je weet dat het eraan staat te komen. Het bedrijf is in 1973 opgericht en ja, wij zijn nu 50 jaar later. Dus een jubileum. Maar het is niet veel anders dan 49 jaar of 51 jaar. Het is maar een getal. En toch het is wel een mijlpaal. Een goed moment om bij stil te staan. En om even achterom te kijken.’

Deze tekst saat in het voorwoord van Willem en Gijs van der Lee te lezen. Hoewel Gijs zelf volgens eigen zeggen niet echt een lezer is, vond hij het wel heel leuk om de historie van het bedrijf vast te leggen. ‘Daar is het echt het juiste moment voor. Zowel qua leeftijd van een aantal geïnterviewden, als beeldmateriaal. De mensen die er nog wat over kunnen vertellen, zijn er nog. Het was een uitgewezen kans. Het is nu een goed moment om de geschiedenis in kaart te brengen, ook voor de volgende generaties.’

Het boek is opgebouwd aan de hand van de tijdlijn en het meest interessante beeldmateriaal. Willem van der Lee heeft de regie over de samenstelling van het boek op zich genomen. ‘Hij heeft alles uitgezocht en op papier gezet. Hiervoor heeft hij vele dozen en mappen doorgespit, online archieven bekeken en input gekregen van veel verschillende mensen, zoals klanten, medewerkers van het eerste uur, huidige werknemers, buitenlandse zakenrelaties, afnemers en leveranciers. De vormgeving is vervolgens gedaan door ons marketingbureau Greydanus’, vertelt Gijs die heel blij is met het eindresultaat. ‘Het boek is heel afwisselend geworden, dankzij de inbreng van iedereen die een bijdrage heeft geleverd. Veel historie, maar ook aandacht voor huidige

buiten vroor, dan vroor het binnen ook. Was het buiten bloedheet, dan uiteraard binnen ook.’

TOEKOMST

zaken, anekdotes en beeldmateriaal. Vol met mooie, leuke, maar soms ook trieste verhalen.’

GRONDLEGGER TEUN VAN DER LEE

Van een klein fileerbedrijfje is Van der Lee Seafish de afgelopen vijftig jaar uitgegroeid tot een serieuze partij in de visverwerkende en voedingsindustrie. Van twee man naar zo’n tweehonderd medewerkers. En dat ging niet zomaar. Daar zijn hoge bergen voor beklommen en diepe dalen voor overgestoken. Maar voor welke grote uitdaging het bedrijf soms ook stond, was er altijd een man die erin bleef geloven: Teun van der Lee. Hij leidde het bedrijf door zware stormen heen en bleef altijd vastberaden op koers. Hij heeft van der Lee Seafish de veilige haven ingeloot en vanuit daaruit is het bedrijf als maar sterker en gezonder te worden.

Natuurlijk komt Teun van der Lee in het boek aan het woord. Over het vijftigjarig bestaan, zegt hij: ‘Ja, het is best bijzonder. Veel bedrijven zijn rond dezelfde tijd opgericht, maar die zijn er niet meer. Vroeger waren wij wel eens een ondergeschoven kindje. Wij hadden een wat valse start. Anderen hadden vaak al wat geld; wij zijn eigenlijk begonnen met niks.’ Dat zorgde voor uitdagingen. ‘Vanaf het begin af aan gingen de zaken voorspoedig. Wij fileerde wel 20.000 kg vis per week. Die vis hoefden wij niet te betalen wij verleden voor Rein Bos en later voor Diepvries Monnickendam. Zij betaalden die vis contant op de afslag en wij werden op commissiebasis per kilo betaald. Dus had je weinig geld nodig. Maar toen onze afzet wegviel, konden wij geen kant meer op en moesten wel wij onze eigen vis gaan inkopen. Wij hadden bij de bank een beetje krediet, maar onze afnemers betaalden niet altijd boter bij de vis, terwijl wij op donderdag wel de afslag moesten betalen. Dat was wel eens stressen. Gelukkig is het mij nooit overkomen dat ik het geld niet had. Wat Als je op de vrijdagmorgen niet op de afslag verscheen, dan wist Iedereen wel hoe het zat: de jongens zijn bankroet.’

MEDEWERKERS

De eerste vrouwelijke medewerker, Willie Blaak-Bos, komt eveneens aan het woord. Zij kan zich de tijd nog goed herinneren. ‘Die verschilt in alle opzichten met vijftig jaar later. We hadden nog geen haarnetjes of petten. Bedrijfskledij bestond nog niet. Het fileren gebeurde gewoon op houten tafels. Het afval en de filets stonden door elkaar heen op de grond. Het water wat gebruikt werd, kwam gewoon uit de tuinslang verwarmen of koelen van de ruimtes gebeurde niet. Als het

Niet alleen wordt teruggekeken naar het verleden, ook de toekomst komt aan bod. Onder meer in het interview met Gijs van der Lee. Hoe ziet hij de toekomst nu de visserij op schol en andere platvissen uit de Noordzee onder druk komt te staan? ‘Enerzijds blijft er altijd wel markt voor. Alleen wordt deze wel exclusiever en duurder. Aan de andere kant merk je dat beleidsmakers de Noordzee dicht willen hebben. Daar willen ze een winden natuurpark van maken, een soort van zoutwateraquarium. Dus de toevoer wordt wel lastiger. Wij halen nu veel vis uit andere landen en oceanen, zeeën en meren. Er is vis zat. Daar maken wij ons niet druk over. Dat komt ook doordat wij divers zijn. We zijn bijvoorbeeld deze week al twee dagen patat aan het bakken als maaltijdcomponent voor in vliegtuigen. Dat heeft niks met vissen te maken. Wij zijn breed genoeg om het verlies aan Noordzeevisserij op te vangen. Veel collega’s hebben een omschakeling gemaakt naar rondvis, zoals kabeljauw, zalm en zeebaars. Daardoor zijn er ook minder kopers

voor schol. En er zijn al heel veel fileerbedrijven gesaneerd. Wij zijn nog het enige productiebedrijf met een eigen fileerhal Als er minder bedrijven zijn, dan blijft er meer voor ons over.’

UITREIKING

Het boek is in december, tijdens het laatste bedrijfsfeest dat in het kader van het jubileum gehouden werd, gelanceerd. Ze zijn uitgedeeld aan het personeel en aantal verstuurd naar klanten en relaties, echter nog niet iedereen. Voor buitenlandse relaties is er een Engelse versie verschenen. De reacties zijn volgens Gijs overweldigend. ‘We hebben heel veel

positieve reacties gekregen. Uit alle hoeken. Veel mensen zeggen het boek in één ruk uitgelezen te hebben.’

Inmiddels heeft het bedrijf alle feestvreugde achter zich gelaten. ‘We zitten immers al in ons 51e jaar. Maar het is waarschijnlijk wel heel leuk om het boek over een jaar of tien of twintig weer door te bladeren. Het is een heel dynamische branche. Veranderingen zijn van alle tijd. Ons boek is daar het bewijs van.’

Wie graag een exemplaar van het jubileumboek wil ontvangen, kan contact opnemen met Van der Lee Seafish via info@vanderleeseafish.nl.

De speciaalzaak van de toekomst ziet er écht anders uit

Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) is een onafhankelijk kennisplatform in de foodsector. Aan de hand van markt- en consumentenonderzoek geeft het FSIN inzicht in veranderingen, ontwikkelingen en trends, die van invloed én van belang zijn voor de foodmarkt, en dus ook voor de visspecialist. Jan Willem Grievink is oprichter van FSIN en zal de komende maanden zijn visie op de ontwikkelingen bij de visspecialist geven.

Kennen jullie de beide generaties die we de ‘gemaksgeneraties’ noemen? GenZ en de Millennials? Dat zijn de jongeren tussen pakweg 18 jaar en 35 jaar. Over een paar jaar (in 2030) bestaat de helft van de Nederlandse bevolking uit deze twee generaties (50,2%). En… dit is voor speciaalzaken een schrikbeeld. Vrijwel geen enkele speciaalzaak heeft dit jongere deel van onze bevolking écht als klant, ook de visspeciaalzaak niet. De speciaalzaak drijft op de oudere klant, vooral de babyboomers. Wat moet je dan doen om die jongeren wél in je zaak te krijgen?

Het is een interessante studievraag om te achterhalen hoe het toch komt dat deze jongere generaties de speciaalzaak niet weten te vinden? Want het is voor de speciaalzaak – en zeker ook voor de visspecialist – van levensbelang om deze Z-ers (en Millennials) wel als klant te krijgen. Want anders is het binnen 15 jaar afgelopen met de speciaalzaak.

Tijdens de Coronajaren zijn veel van deze jongeren echt wel eens in de speciaalzaak geweest. Maar ze bleven er niet hangen. Daarom deze sleutelvraag: hoe komt het toch dat jongeren de speciaalzaak blijkbaar niet interessant genoeg vonden om daar een trouwe klant te blijven? Dat komt o.a. omdat jullie winkels een (voor hen) vreemde sfeer hebben. Veel roestvrij staal, glas en tegels. En het ruikt meestal niet lekker.

Sfeer

Een visspeciaalzaak gelegen

te Naarden

Hier wordt een zeer acceptabele omzet gecreëerd, inventaris is niet nieuw maar verkeerd in goede staat van onderhoud, hier liggen sterke medewinkeliers in directe nabijheid op loopafstand. Dit is een unieke kans voor creatieve en enthousiaste handen, omzet en vraagprijs verstrekken wij u op aanvraag. Bel onderstaand nummer voor het maken van een afspraak.

al sfeervol zijn en die het ambacht van de vakman ondersteunen óf die het hedonistische van de lekkernijen ondersteunen?

• De meeste zaken hebben een inrichting die voor alles gericht is op hygiëne en gemakkelijk schoonhouden. Dat is begrijpelijk vanuit hygienische eisen. Maar waarom bestaat de winkel dan niet de moderne sfeermakers die er superhip uitzien en tóch gemakkelijk schoon te maken zijn?

HOE KUN JE DAN DE SFEER VERANDEREN?

Het is de sfeer, die er in de meeste visspeciaalzaken hangt, die jongeren niet aanspreekt. En waarmee maak je sfeer? Dat is niet zo moeilijk eigenlijk. Dat doe je met…

Alles wat de ogen waarnemen. Wat zien de jongeren? Laten we het maar eens wat zwart-wit opsommen.

• Sfeerloos licht. Helder wit licht en geen sfeermakers. Waarom geen warmere kleuren?

• Heel veel toonbank… roestvrij staal en glas. En heel klein beetje ‘product’. Waarom niet gekozen voor meubels die óf helemaal niet opvallen óf op zichzelf

• Alles wat de neus waarneemt… dat klinkt altijd wat akelig, maar het “ruikt” in veel visspeciaalzaken. En zeker jongeren hebben vinden dat stinken en hebben daar een hekel aan. Ik weet dat je dat met goede afzuiging voor een deel kunt voorkomen.

Maar je kunt het veel meer voorkomen door andere geuren dominant te maken in je winkel. Hoe? Door vis te bakken en verse broodjes af te bakken. Want ik neem aan dat de moderne visboer een vers broodje met gebakken vis verkoopt, toch? Of een gebakken visje met rösti of frites? Dat levert geuren op die (de meeste) jongeren zeker wel kunnen waarderen.

• En niet in de laatste plaats wordt sfeer

gemaakt door de medewerkers. Hoe zij met elkaar en met de klanten omgaan. Hebben jullie geleerd hoe je met jongeren moet omgaan? Hoe je sfeer kunt maken door juist met hen een gesprekje aan te gaan over dingen die hén interesseren? En hebben jullie jongeren als medewerkers? Durven jullie het aan om als een stand-upcomedian de jongeren te challengen? Uit te dagen om bijvoorbeeld op de socials te vertellen waarom ze jouw zaak zo geweldig vinden?

• Jongeren hebben bewondering voor alles wat ‘ambacht’. Dingen zien die zij niet kunnen. Challengen kan dus ook door jongeren uit te dagen om in de winkel zelf eens een visje schoon te maken (of te bakken). Laat ze maar eens worstelen met ‘jouw’ ambacht van visboer. Hun respect voor je zal groeien als ze het zelf eens hebben mogen proberen. Gegarandeerd dat ze dat gaan vertellen op de social media.

• En tot slot nog dit… ik hoop oprecht dat – ook al ben je een visspeciaalzaak – dat je niet alleen maar vis verkoopt? Ik heb vorige keer verteld dat jongere generaties niet primair een product willen kopen, maar een oplossing. Dus geen rauwe vis, maar een maaltijd (of lunch), uiteraard wel met vis, die kant en klaar is. Maar ook hapjes voor een feestje en dan niet alleen vishapjes, maar ook andere hapjes (met vlees of kaas of vega) die daar goed bij passen.

Belastingen in maatschappelijk perspectief

Onlangs verscheen het rapport “Belastingen in maatschappelijk perspectief. Bouwstenen voor een beter en eenvoudiger belastingstelsel”. Dit rapport is opgesteld door vertegenwoordigers van verschillende departementen van de Belastingdienst, het CPB en DNB. Het rapport is gestructureerd langs de volgende maatschappelijke opgaven:

• Bestaanszekerheid en werken moet lonen;

• Een goed werkende arbeidsmarkt;

• Behoud van een goed ondernemingsklimaat en concurrentievermogen;

• Een evenwichtige bijdrage van mensen met vermogen;

• Een beter functionerende woningmarkt;

• Nakomen van klimaat- en milieuverplichtingen;

• Een betere gezondheid met minder gezondheidsverschillen. De opstellers signaleren dat op diverse terreinen het gebruik van fiscale instrumenten is doorgeschoten en dat het daarom belangrijk is om stappen te zetten naar een beter en eenvoudiger belastingstelsel. Het rapport doet dan ook aanbevelingen hoe dit wellicht te bewerkstelligen is. Daarnaast biedt het mogelijke beleidsaanpassingen die afzonderlijk te bereiken doelen mogelijk kunnen maken. Het is onmogelijk om in het bestek van dit artikel het hele rapport door te nemen. Veel ligt in de lijn der verwachting. Ik beperk mij tot de in het oog springende oplossingsrichtingen.

MINDER FISCALE REGELINGEN

Zo bepleit men het afschaffen of versoberen van een aantal ondernemingsfaciliteiten. Er wordt voorgesteld om de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) toch aan te passen, zodat het vrijstellingspercentage verlaagd wordt tot 25% van de goingconcernwaarde (thans nog 75%). Ook ziet men geen overtuigende reden om het lage vennootschapsbelastingtarief van 19% over de eerste € 200.000 te behouden. Gepleit wordt daarom voor het introduceren van een uniform tarief van 24%. Ook het gedifferentieerd belastingtarief over het aanmerkelijk belang wil men verhogen naar 29,5% en 33,5%, wat nu nog 24,5% en 33% is. Mijn verwachting is, dat het lage tarief van 24,5% geen lang leven beschoren is. Maak er daarom gebruik van nu het nog kan! Ook het lenen bij de eigen bv wil men nog verder beperken, zelfs tot € 17.500. Ik vraag mij af of het zonder onderscheid verzwaren van de lasten voor bedrijven wel goed is voor de BV Nederland. Tast dat de concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland niet aan en is er wel genoeg oog voor familiebedrijven? Het lijkt mij beter om fiscaal onderscheid te maken naar het type bedrijf, de grootte en de behaalde resultaten. Het ligt er nogal dik boven op, dat verhoging van de tarieven voor bedrijven kennelijk geen probleem is, terwijl men juist stelt dat het huidige stelsel belastingverhoging in de hand werkt.

Een op perfecte locatie gelegen visspeciaalzaak te Den Haag Hier wordt een top omzet en rendement gecreëerd, gehele inventaris verkeert in goede staat van onderhoud. Wegens veranderde ambitie eigenaar is deze top zaak te koop. sterke medewinkeliers in directe nabijheid op loopafstand. Omzet en vraagprijs verstrekken wij u op aanvraag. Dus schroom niet en bel voor het maken van een bezichtiging.

Een op zeer goede locatie gelegen visspeciaalzaak te Almere, deze is gelegen aan wandelpromenade met daar achter groot parkeerterrein. Hier wordt een goede omzet als wel rendement gerealiseerd. Gehele inventaris verkeert in goede staat van onderhoud. Dit is een unieke kans voor creatieve en enthousiaste handen. Bel maar gerust voor aanvullende informatie. Vraagprijs T.E.A.B.

Goed ingerichte visspeciaalzaak gelegen in

Om het belastingstelsel uitvoerbaar te houden is het cruciaal om het aantal fiscale regelingen fors te verminderen. Het rapport stelt, dat de huidige systematiek van aftrekposten, vrijstellingen en uitzonderingen tot grondslagversmalling en hogere tarieven leidt. Daarom ziet men het liefst geen nieuwe fiscale regelingen en wil men “negatieve” regelingen afschaffen. Wat het laatste betreft wordt als voorbeeld gewezen op het verhogen van het huidige lage btw-tarief op sierteeltproducten, logiesverstrekking en arbeidsintensieve diensten. Over versobering van ondernemingsfaciliteiten en regelingen kom ik in de volgende alinea terug. Het verminderen van het aantal fiscale regelingen is natuurlijk positief. Het zal echter voor degenen, die gebruik maken van deze regelingen in eerste instantie negatief zijn. Zo zal het versoberen van het eigenwoningregime voor velen gevoelig liggen, vooral nu de hypotheekrente nog vrij hoog is. Het is nog maar de vraag of het totaalplaatje aan belastingdruk dit weer gaat compenseren.

VERSCHUIVEN VAN LASTEN

Opvallend is het aantal voorstellen, die het bedrijfsleven raken.

Men signaleert een oplopende belastingdruk op arbeid. Het huidige belastingstelsel leunt voor bijna 50% op de grondslag arbeid, 30% op consumptie en ruim 20% op kapitaal. Het hoge aandeel van arbeid komt door de grote beschikbare grondslag en de beperkte mobiliteit van arbeid. Tegelijkertijd belemmert de hoge lastendruk op arbeid het functioneren van de toch al krappe arbeidsmarkt. De stijgende zorgkosten stuwen de lasten op arbeid de komende jaren verder omhoog, terwijl de vergrijzing de grondslag juist onder druk zet. In het rapport worden daarom een aantal aanbevelingen gedaan. Ik noem er twee, nl. een grotere bijdrage van gepensioneerden door een fiscalisering van de AOW-premie en het evenwichtiger belasten van inkomen uit vermogen en vermogensoverdrachten. De opbrengsten hiervan kunnen ingezet worden om de (oplopende) lastendruk op arbeid te verminderen en stappen te zetten naar een belastingmix met meer (brede) welvaart. Uiteraard is het afwachten wat er van deze aanbevelingen uiteindelijk in wetgeving wordt omgezet. Een nieuw kabinet zal in ieder geval met dit rapport genoeg stof tot overdenking hebben.

Gerrit van den Berg RB

ons weten via een e-mail naar redactie@fishtrend.nl.

De Bolidtop 801: Optimale hygiëne en reduceren van downtime

Bolidt, al zestig jaar actief in de ontwikkeling, productie en installatie van hygiënische kunststofvloeroplossingen voor onder meer de visverwerkende industrie, kondigt de lancering aan van een nieuw vloersysteem dat voor de voedingsmiddelenindustrie is ontwikkeld: de Bolidtop 801. Dit vloersysteem is ontworpen om

PRIMEUR

Het meest opvallende kenmerk van de Bolidtop 801 is dat het uit één enkele laag bestaat, een primeur op de markt. Deze innovatie betekent dat de installatietijd aanzienlijk wordt verkort in vergelijking met traditionele meervoudige vloersystemen. Voor de voedingsmiddelenindustrie, en specifiek voor renova-

De Bolidtop 801, het nieuwste vloersysteem, waarbij hygiëne en snelle installatie voorop staan.

de hygiëne in productieomgevingen te bevorderen, waarbij het voldoet aan de strenge eisen op gebied van voedsel- en werknemersveiligheid.

Doordat Bolidt al vele bedrijven in de vlees- en visverwerkende industrie heeft geholpen aan de juiste vloer, kan er wel gezegd worden dat de vloer de basis vormt van elk productieproces in de voedingsindustrie. Een verkeerde vloerkeuze kan leiden tot aanzienlijke problemen, variërend van slijtage door mechanische belasting tot beschadiging door chemische stoffen, met alle gevolgen van dien voor de voedselveiligheid en het productieproces. Bolidt begrijpt deze uitdagingen en heeft met de nieuwe Bolidtop 801 een oplossing gecreëerd die niet alleen deze problemen adresseert maar ook nieuwe standaarden zet in de industrie.

tiewerkzaamheden, betekent dit dat de downtime van het productieproces tot een minimum wordt beperkt en dat de productie snel weer kan worden hervat.

BESTAND TEGEN ZWARE

OMSTANDIGHEDEN

Naast zijn goede hygiënische eigenschappen, biedt het Bolidtop 801 vloersysteem uitzonderlijke weerstand tegen mechanische, chemische en thermische belastingen. Dit maakt het bestand tegen de zware omstandigheden die kenmerkend zijn voor de visverwerkende industrie. De vloer is ontworpen om langdurig bestand te zijn tegen de inwerking van oliën en vetten, thermische belasting, zware machines, en intensief transportverkeer, waardoor de integriteit en veiligheid van de productieomgeving in visverwerkende bedrijven gewaarborgd blijven.

Stormen onthullen stikstofuitstoot uit Wadbodems

Het veranderende klimaat brengt niet alleen krachtigere stormen met zich mee, maar onthult ook een verontrustende realiteit: tijdens deze stormen komt er tijdelijk meer stikstof vrij uit de bodems van de getijdegebieden. Dit baanbrekende inzicht komt voort uit het promotieonderzoek van marien biogeochemicus Dunia Rios-Yunes, uitgevoerd aan het prestigieuze Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) in Yerseke.

Rios-Yunes benadrukt het belang van haar onderzoek: ‘De dynamiek van voedingsstoffen in de bodems van delta’s en estuaria is tot nu toe een beetje een blinde vlek geweest voor de mariene wetenschap.’

Voor haar experimenten bracht Rios-Yunes vele uren door op een opblaasbare bank op de drooggevallen bodems van de Wester- en Oosterschelde. Ze bootste een storm na door modder te mixen in een emmer zonder bodem met een grote mixer. Het resultaat was verrassend: in slechts enkele uren tijd kwam er een hoeveelheid stikstof vrij die normaal gesproken weken duurt om te accumuleren. Dit fenomeen heeft directe gevolgen voor de algen die deze voedingsstoffen

gebruiken om te groeien, wat de ecosystemen in deze gebieden kan verstoren.

RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK

Het onderzoek wees ook uit dat de chemische samenstelling van het slib verschilt tussen de verschillende wateren zoals de Oosterschelde en getijdengebieden zoals de Westerschelde, wat resulteert in verschillende reacties op stikstof- en fosforstromen.

Volgens Rios-Yunes levert de opslag van voedingsstoffen in de bodems van de Ooster- en Westerschelde een waardevolle ecosysteemdienst. Maar deze dienst staat onder toenemende druk door factoren zoals de Oosterscheldekering en de stijging van de zeespiegel, die de kustlijn bedreigen en de stroming veranderen, waardoor extra stikstof beschikbaar komt voor algen en andere organismen.

KWETSBAARHEID KUSTVISSERIJ

Johan K. Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vissersbond, uit zijn zorgen over deze bevindingen: ‘Het onderzoek onderstreept de kwetsbaarheid van de kustvisserij en de noodzaak om de balans te bewaren tussen ecologische belangen en economische technologische

activiteiten waarbij een schip vaart en een katalysator heeft ingebouwd om juist de uitstoot te reduceren.’ Professor Karline Soetaert, de promotor van het proefschrift, benadrukt dat de stikstofstromen uit getijdebodems geen structurele rol spelen in de huidige stikstofcrisis, maar dat ze wel bijdragen aan het begrip van voedselkringlopen in getijdegebieden.

Het onderzoek van Rios-Yunes dringt aan op een beter begrip van de dynamiek van voedingsstoffen in een veranderende wereld, niet alleen voor wetenschappers maar ook voor beleidsmakers en beheerders van natuurgebieden zoals de Oosterschelde. Het behoud van deze waardevolle ecosystemen vereist een gecoördineerde inspanning om de kustlijn te beschermen en de impact van klimaatverandering op de stikstofuitstoot aan te pakken.

Het onderzoek van Rios-Yunes biedt niet alleen inzicht in de complexe interacties tussen klimaatverandering, stormen en stikstofuitstoot, maar benadrukt ook de dringende noodzaak om deze problemen aan te pakken voordat ze een onomkeerbare impact hebben op onze ecosystemen en economieën.

Bron: Nature Today / Nederlandse Vissersbond

Bolidt ontwikkelt, produceert en installeert alle vloersystemen voor de voedingsmiddelenindustrie altijd zelf.

Ontdek premium food & drinks van morgen

Om de twee jaar spreekt Tavola tot de verbeelding van de volledige voedingsbranche met haar unieke assortiment van enkel premium food & drinks. Op zondag 17, maandag 18 en dinsdag 19 maart 2024 opent Kortrijk Xpo in België opnieuw de deuren voor Tavola: een sterk inspirerende vakbeurs en dito programma voor fine food professionals, met een doorgedreven aandacht voor hoge kwaliteit en een uitzonderlijke beleving.

Tavola een antwoord op de vraag van bezoekers naar nieuwe, originele, exclusieve producten van zowel gevestigde en nieuwe merken, als van private labels.

Tavola 2024 staat voor vijf sfeervolle beurshallen met

Door haar focus is Tavola uniek in haar soort: Tavola stelt een zorgvuldig geselecteerd aanbod voor van enkel high-end voeding & dranken. Klassieke delicates-

sen en trendy food uit alle productsectoren worden er voorgesteld door zowel marktleiders als kleine ambachtelijke fabrikanten en start-ups. Hiermee biedt

meer dan 400 geselecteerde exposanten uit 15 landen. Inspiratie gegarandeerd!

ENKELE TAVOLA 2024 HIGHLIGHTS

Gouden Tavola awards: de volle aandacht voor nieuwe en innovatieve producten De innovatiewedstrijd Gouden Tavola is één van de succesfactoren van de beurs, en wordt in de sector nauwlettend gevolgd. Met meer dan 110 inzendingen door de exposanten is ook voor deze editie alvast een veelbelovende start genomen van de eerste juryronde. De Gouden Tavola is er voor Fine Foods in 4 rubrieken: zelfbediening,

met bediening, foodservice en delicatessen.

De expositie in de Rambla van de beste innovaties met sterk commercieel potentieel die de 2e juryronde bereiken, vormen voor de bezoekers een perfecte uitvalsbasis om nieuwigheden op Tavola te ontdekken. In hall 5 worden de laureaten voorgesteld, waar deze ook kunnen geproefd worden.

Tavola Inspiration Talks: bijzondere verhalen en inspirerende interviews Enkele klinkende namen uit de sector komen op de beursvloer, centraal in hall 1, hun visie en plannen toelichten in gesprek met een expert van onder meer Foodservice

Alliance, Gault & Millau, e.a. Programma vanaf midden februari beschikbaar.

onder begeleiding van een expert wijnen, likeuren, cocktails, mocktails, olijfolies, … geproefd kunnen worden.

Voorjaarscongres

Foodservice Alliance

Op dinsdag 19 maart van 8.30-13.30 uur zoomt FSA - Foodservice Alliance in op de actuele trends op vlak van producten en concepten. Heel veel aandacht gaat ook naar de start-ups en innovators die mee de unieke ‘couleur’ bepalen van onze markt.

Tasting Hub voor tastings van dranken & olijfolie Korte tasting classes waar

Wie een bezoek aan Tavola wil combineren met dit populaire Nationaal Foodservice Congres, kan een ticket aankopen via de link op de website van Tavola, of rechtstreeks bij FSA. En er is meer, met onder andere het netwerkevent van Fenavian – Brema, diverse in-depth tastings, enz….

Op www.tavola-xpo.be staat een overzicht van de exposanten. Deze is ook per productgroep te raadplegen, zodat belangstellenden hun bezoek perfect kunnen voorbereiden.

Praktische info

Tavola 2024:

Zondag 17 maart 2024: 10.00 tot 19.00 uur

maandag 18 maart 2024: 10.00 tot 19.00 uur

dinsdag 19 maart 2024: 10.00 tot 18.00 uur

ADRES

Kortrijk Xpo

Doorniksesteenweg 216 8500 Kortrijk (België)

Enkel toegang voor professionals uit de voedingssector.

Gratis toegang mits online registratie via www.tavola-xpo.be met code TV7541

Info: www.tavola-xpo.be tel +32 (0) 56 24 11 11 tavola@kortrijkxpo.com

LinkedIn: tavola-xpo

Facebook: tavola.xpo

Instagram: tavola_xpo

Aandacht voor veiligheid in de visserij op Firda Urk

Studenten van de opleiding tot stuurman zeevisvaart SW5 & SW6 aan het Firda te Urk hebben deelgenomen aan de cursus ‘Vissen met Toekomst’, georganiseerd door ProSea. Deze cursus, die focust op duurzaamheid, onderzoek, ondernemerschap en beheer, bood de studenten ook inzichten in de cruciale rol van veiligheid binnen de visserijsector.

Ben Scholten van de Nederlandse Vissersbond verzorgde een gastcollege over veiligheid in de visserij en de inspanningen van de Nederlandse Vissersbond op dit gebied. Voor de circa 25 studenten van de opleiding tot stuurman zeevisvaart SW5 & SW6 begon de gastles met een introductie van de Nederlandse Vissersbond. Hier leerden zij over de rol van belangenorganisaties en producentenorganisaties, en de inspanningen die worden verricht om de visserijsector te ondersteunen. Hierbij werd het belang van veiligheid in de visserij ook benoemd. De Nederlandse Vissersbond legt hier dan ook veel nadruk op, gezien

de potentiële gevolgen van ongelukken voor individuele vissers, evenals voor hun collega’s en families.

WERK-REDDINGSVESTEN Scholten presenteerde de ontwikkeling van het werk-reddingsvest, de Fisherman Saver 300N PRO, dat tot stand kwam door samenwerking tussen beroepsvissers en de Nederlandse Vissersbond. Aan de toekomstige vissers werd benadrukt hoe belangrijk het is om tijdens werkzaamheden aan boord een werkreddingsvest te dragen, niet alleen ter bescherming van henzelf, maar ook ter bescherming van hun naasten. Een levendige discussie binnen de groep volgde,

CPO Delta Zuid en CPO

waarbij het belang van collectieve verantwoordelijkheid naar voren kwam. Het gebruik van werk-reddingsvesten bleek sterk afhankelijk van de gewoonten aan boord en de onderlinge interactie tussen collega’s.

HELM EN COMMUNICATIE

Naast het belang van werk-reddingsvesten werd het gebruik van helmen besproken als een middel om de gevolgen van ongelukken te verminderen. Daarnaast wezen studenten op miscommunicatie als een belangrijke oorzaak van ongevallen, waarbij taalbarrières of gebrekkige communicatie ernstige gevolgen kunnen hebben.

Nederlandse Vissersbond gefuseerd

De PO Delta Zuid en de Nederlandse Vissersbond zijn per 1 januari samengevoegd tot één producentenorganisatie. Twee jaar is hier naartoe gewerkt en vanaf dit jaar is de officiële fusie van de twee producentenorganisaties een feit en gaan ze samen verder onder de naam van de Nederlandse Vissersbond/CPO Nederlandse Vissersbond.

Het bestuur van de Nederlandse Vissersbond wordt conform het fusiebesluit uitgebreid met Anne Marie van Seters-Padmos, Kees van

Beveren en Niels van der Plas. Vanuit Delta Zuid zijn in totaal twee ledenraadsleden en twee plaatsvervangers aangewezen voor de afdelingen Zuidwest

VISSERIJSCHOOL Scholten benadrukt het belang van vroegtijdige bewustwording onder jonge vissers over de mogelijke gevolgen van ongelukken op zee, niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun nabestaanden. Het voorkomen van ongelukken is een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij educatie en bewustwording uiterst belangrijk zijn in de preventie. ‘Als organisatie zullen we ons blijven inspannen om mogelijke ongelukken in de toekomst te voorkomen’, aldus Ben Scholten van de Nederlandse Vissersbond.

en Noordwest. De ledenraadsleden vertegenwoordigen de respectievelijke afdelingen en dus worden zij ook door de afdelingen aangesteld.

Dit dient in juni tijdens de halfjaarlijkse afdelingsvergadering, van zowel Zuid- als Noordwest, vastgesteld te worden. Tot die tijd draaien de genoemde personen wel alvast mee in de ledenraad.

Zeeuwse mosselen relevant maken voor groeiende gemaksgeneratie

Hoe maken we de Zeeuwse mossel relevant en interessant voor de snel groeiende gemaksgeneratie? Dat was één van de vragen tijdens de Schelpdierconferentie op 18 en 19 januari 2024 op Neeltje Jans. De gemaksgeneratie is nu al goed voor 39 procent van de Nederlandse bevolking en in 2030 behoort de helft van de bevolking hiertoe.

Voor de gemaksgeneratie staat gemak, efficiëntie en directe toegang tot diensten en producten centraal. Veel meer dan aan een specifieke leeftijdsgroep is de term gemaksgeneratie gerelateerd aan een mentaliteit en levensstijl. Tegelijkertijd zijn dit vaak de jongere generaties, zoals de millennials en Generation Z. Consumenten in de gemaksgeneratie zoeken naar een oplossing voor hun snelle leven. Gemak moet tijdbesparend en toegankelijk zijn, maar ook bijdragen aan genietmomenten.

smaken, is de gemaksgeneratie voortdurend op zoek naar nieuwe smaakervaringen. Via sociale media als TikTok en Instagram heeft men toegang tot een enorme variëteit aan producten. Elk merk en smaak zijn online beschikbaar. De gemaksgeneratie is dus gewend aan een groot aantal keuzemogelijkheden en wisselt snel en gemakkelijk. Loyaliteit aan een product of traditionele winkels ontbreekt.

ONLINE ZICHTBAARHEID

Hoe maken wij ook de mossel relevant voor de gemaksgeneratie? Tilly Sintnicolaas en Dana Nijstad van het Nederlands Mosselbureau belichtten tijdens de Schelpdierenconferentie de uitdagingen en kansen. De keuzes van de gemaksgeneratie beginnen allemaal online. Voor de mosselsector wordt grotere online zichtbaarheid cruciaal. Deze generatie houdt bovendien van variatie en afwisseling. Het aanbod van mosselgerechten moet daarmee

BUITEN DE DEUR

De gemaksgeneratie geeft gemiddeld €44 per week uit aan eten en drinken buiten de deur. Ter vergelijking, babyboomers geven slechts €9 per week uit. De gemaksgeneratie ziet lekker eten en drinken als afleiding en een manier om te ontspannen. Buitenshuis eten en drinken heeft emotionele lading gekregen. Opgegroeid met internationale

in overeenstemming zijn. Alleen de traditionele mosselpan is niet meer toereikend.

Nieuwe concepten en mosselproducten – denk aan de mosselburger, de Loaded mossel en voorgegaarde mosselen – zijn nodig om het product aantrekkelijker te maken. Omdat de gemaksgeneratie heel veel meer buitenshuis spendeert, is het zaak ook horecazaken uit te dagen meer variatie in mosselgerechten te brengen. Zowel voor het diner als op andere eetmomenten. De duurzame mossel als hoogwaardige eiwitleverancier wordt dan interessant en relevant voor toekomstige kopers.

Bron: Producentenorganisatie Mosselcultuur

Foto’s: Midol

De Onzichtbare Kracht van de Natuur

‘Keer op keer, zo laat Frankopan op overtuigende wijze zien, blijkt het klimaat van invloed te zijn geweest op het verloop van de menselijke geschiedenis.’‘Een schokkende en haast encyclopedisch alomvattende geschiedenis van de aarde.’ Wanneer we het over de wereldgeschiedenis hebben, denken we doorgaans niet meteen aan de zwaarste overstromingen, de hardnekkigste droogteperiodes of de veranderende ecosystemen. Maar in de lange geschiedenis van onze planeet is geen element zo allesbepalend geweest als de natuur. Vulkaanuitbarstingen, aardverschuivingen, klimaatveranderingen en andere transformaties hebben een cruciale rol gespeeld in het verloop van de geschiedenis – en zullen ook in de toekomst allesbepalend zijn. In de zomer van 2023 las ik het boek: ‘De transformatie van de aarde, een nieuwe wereldgeschiedenis van 800 bladzijden’.

GESCHIEDENIS

In de rijke geschiedenis van de visserij is er een verhaal dat vaak over het hoofd wordt gezien - het verhaal van de onzichtbare kracht van de natuur. Terwijl we ons meestal richten op de avonturen van zeevaarders en de evolutie van vistechnieken, schetst historicus Peter Frankopan in zijn boek ‘De transformatie van de aarde’ een fascinerend beeld van hoe Moeder Natuur de visserij door de eeuwen heen heeft gevormd. Van oudsher hebben vissers vertrouwd op de zee als een onuitputtelijke bron van voedsel en rijkdom. Maar wat we vaak over het hoofd zien, zijn de diepgaande invloeden van natuurlijke gebeurtenissen op deze bedrijfstak. Neem bijvoorbeeld de ontdekking van de overvloedige visgronden aan de noordoostkust van het huidige Canada. Toen ontdekkingsreiziger John Cabot daar landde, was hij overweldigd door de enorme hoeveelheid vis. Dit was geen toeval, maar eerder het resultaat van natuurlijke omstandigheden die de vispopulaties gunstig beïnvloedden. De zeeën krioelden van vis, dankzij gunstige ecologische omstandigheden. Dit bracht niet alleen voedsel op tafel, maar ook rijkdom voor degenen die deze overvloed konden benutten. Hier zien we hoe de natuur, in de vorm van gunstige omgevingsfactoren, een sleutelrol speelde in het vormgeven van de visserijgeschiedenis.

CULTURELE- EN SOCIALE

VERANDERINGEN

Frankopan gaat ech-

ter verder dan alleen de materiële voordelen van de natuur voor de visserij. Hij onderzoekt ook hoe klimaatveranderingen en andere natuurfenomenen culturele en sociale veranderingen hebben teweeggebracht. De interactie tussen mens en natuur gedurende duizenden jaren heeft geleid tot het ontstaan van verschillende religies en talen, evenals tot een diepgaande fascinatie met het begrijpen en beheersen van weerpatronen. Een ander cruciaal aspect dat Frankopan benadrukt, is de impact van natuurrampen op visserijgemeenschappen. Bij rampen zoals overstromingen of klimaatverandering worden de armen vaak onevenredig hard getroffen. Voedseltekorten en hongersnoden bedreigen degenen die al weinig middelen hebben, waardoor sociale en economische ongelijkheden werden vergroot.

FASCINERENDE RELATIES

In het licht van de klimaatverandering van de 21e eeuw, waarbij ‘voorspellingen’ wijzen op een toenemende temperatuur, herinnert Frankopan ons eraan dat deze veranderingen, hoewel zorgwekkend, bescheiden lijken in vergelijking met de extreme klimaatschommelingen in de geschiedenis. Deze context maakt het des te belangrijker om de risico’s van klimaatverandering serieus te nemen en er proactief op te reageren. Kortom, de geschiedenis van de visserij, zoals verteld door Peter Frankopan, biedt een fascinerende inkijk in de relatie tussen mens en natuur. Het herinnert ons eraan dat de krachten van de natuur onzichtbare, maar machtige spelers zijn in de menselijke geschiedenis. Of het nu gaat om overvloedige visgronden of natuurrampen, de natuur heeft altijd haar stempel gedrukt op de visserij en zal dat blijven doen, terwijl wij als mensheid onze weg banen door de eindeloze golven van de geschiedenis.

Johan K. Nooitgedagt, voorzitter Nederlandse Vissersbond

Ruys Groep en Cold Care Group bundelen de krachten

De Ruys Groep treedt toe tot de Cold Care Group. Hiertoe behoren enkel toonaangevende bedrijven, die gespecialiseerd zijn in de bouw van onder meer koel-, vries- en voedingsverwerkingsfaciliteiten. De aangesloten bedrijven hebben ieder hun eigen expertise en ervaring.

Alle bedrijven van de Ruys Groep bouwen in de Cold Care Group verder aan hun internationale positie en de missie om klanten altijd hoogwaardige kwaliteit en maximale flexibiliteit te leveren. Ben Claaszen, CEO van de Cold Care Group ziet enorm uit naar de samenwerking: ‘Zowel de Ruys Groep als de bedrijven binnen de Cold Care Group zijn sterk vertegenwoordigd in de voedselverwerkende industrie. Door deze bedrijven samen te voegen, ontstaat er een prachtige synergie tussen de vloeren enerzijds en de geconditioneerde ruimtes anderzijds. Zowel in de nieuwbouw, maar zeker ook in renovatie zijn we een uitermate sterke, flexibele en efficiënte partner voor onze klanten. Ik ben zeer verheugd dat wij de Ruys Groep toe mogen voegen aan onze Group én dat Hendrik Ruys en zijn directieteam de dagelijkse leiding van de groep voortzetten.’

BELANGRIJKE STRATEGISCHE STAP

De toevoeging van de Ruys

bedrijven aan de Cold Care Group markeert een belangrijke strategische stap in de consolidatieslag van NewPort en haar deelneming in CCG, meent Melvin Sie, voorzitter van de Raad van Commissarissen van Cold Care Group en partner bij NewPort Capital. ‘Ruys Groep heeft zich de afgelopen vijf decennia bewezen als dé vloerenspecialist voor de foodsector en de onder haar eigen merknaam ontwikkelde industriële vloeren staan in de markt synoniem voor kwaliteit en duurzaamheid. Met de uitgebreide kennis en internationale ervaring van de Ruys Groep is deze ‘krachtenbundeling’ een absolute versterking voor de Cold Care Group. Bovendien voelen de vakspecialisten van de Ruys Groep zich al praktisch collega’s van de inmiddels bij de Cold Care Group aangesloten bedrijven. Ze werken al jaren nauw samen op toonaangevende projecten en weten precies hoe ze gedurende het bouwproces efficiënt op elkaar kunnen aansluiten.’

Als onderdeel van de Cold Care Group kan Ruys Groep met de andere partners nóg meer bereiken. Iedere partij binnen de Cold Care Group heeft zijn eigen specialisme, maar dezelfde visie en passie voor het vak. Ons gezamenlijke netwerk in combinatie met alle expertise en ervaring maakt dat we u als gewaar-

deerde klant nog slimmer en sneller kunnen bedienen. Samen zorgen we voor een klantgerichte, eerlijke benadering, waarbij kwaliteit, veiligheid en een maximale prestatie altijd voorop staan.

SYNERGIE IN VLOERENEXPERTISE

Ruys Vloeren, SR Vloeren, De Bedrijfsvloer, DR Flexjoint, AS Vloerwerken, RS Maatwerk en MR Vloeren blijven na de overname door Cold Care Group zorgen voor synergie in vloerenexpertise. Alle vestigingen blijven hetzelfde, alle kennis en expertise bij de medewerkers blijven hetzelfde, ook de directie blijft hetzelfde. Voor klanten verandert er dus helemaal niets.

OVER DE COLD CARE GROUP

De Cold Care Group is dé absolute marktleider in de bouw van grootschalige geconditioneerde ruimten. Cold Care Group (CCG) heeft een oplossingsgerichte en proactieve werkwijze en biedt ondersteuning bij het ontwerp en natuurlijk maatwerk bij het realiseren van geconditioneerde ruimten voor de farmacie, gezondheidszorg, voedingsmiddelenindustrie, distributie- en transportsector. Naast de toevoeging van de Ruys Groep bestaat de Cold Care Group in Nederland uit: K.I.M. Nederland, Roma Nederland, De IJzeren Man, Stinstra Kozijnen & Projecten, Cold Door Solutions en VIB Isolatietechniek. In België en Frankrijk is de Cold Care Group actief met Isocab-Construct, Hosa en Isocab Cleanroom Construction.

Als ondernemer is het hard werken, kansen zien én pakken. Slim omgaan met actuele cijfers maakt het verschil en daarvoor werkt u samen met uw Flynthadviseur.

Meer weten? Neem contact met ons op via 088 236 9400 of kom langs op onze Flynth Urk locatie. Bezoek ook onze website www.flynth/visserij Flynth. Het beste advies dat we je kunnen geven.

Hamachi is een makreelachtige vis, die perfect te gebruiken is als sushi of sashimi. Als de vis 80 cm is, dan krijgt hij de naam Kurose Buri. Maxima Seafood is importeur van deze vissoort en wil zoveel mogelijk mensen de unieke smaak en kwaliteit laten ervaren. Een van de tevreden afnemers is het Belgische visbedrijf Quis Quater. ‘Een product van een uitstekende kwaliteit dat ook nog eens echt uit Japan komt. Daarmee is het plaatje helemaal rond’, vertelt Filip Seghers enthousiast.

Hamachi staat ook wel bekend als Yellowtail Kingfish of Geelvinmakreel vanwege zijn opvallende gele staartvin. De vis heeft een langwerpig, samengedrukt lichaam en zeer kleine, gladde schubben. Het lichaam loopt naar achteren taps toe en verbreedt zich tot een grote gevorkte staartvin. Tijdens de groei krijgt de Hamachi steeds een andere naam. Zo noemt men een pasgeboren visje bijvoorbeeld ‘mojako’, visjes die kleiner zijn dan 40 cm noemt

simpelweg de beste. Niet voor niets noemen de Japanners de Seriola quinqueradiata de échte Buri.’ Maxima Seafood verkoopt de Seriola quinqueradiata zowel vers als hele vis en als filets. Daarnaast zijn ook diepvries filets verkrijgbaar. De vis wordt iedere maandag rechtstreeks vanuit Japan geëxporteerd.

QUIS QUATER

Het Belgische visbedrijf Quisquater neemt al langere tijd hamachi af bij Maxima Seafood. ‘Eerst kwam deze uit Denemarken en we hebben ook wel eens Kurose Buri uit Australië verkocht’, blikt Filip Seghers namens het bedrijf terug. ‘Maar de vis uit Japan is het allerbeste. Deze kwaliteit is niet te evenaren. Niet alleen qua smaak, maar ook qua houdbaarheid. Daarnaast is de Seriola quinqueradiata ook nog eens heel duurzaam. Er wordt veel aandacht besteed aan een gezonde groei van de visgronden en een goed beheer. Bovendien is met het verwerken van een echte Japanse vis in een Japans gerecht het verhaal ook echt helemaal rond.’

men ‘tsubasu’ of ‘yazu’, tussen de 60 en 80 cm heten ze ‘mejiro’ en als de vis groter is dan 80 cm dan krijgt hij de naam ‘buri’.

Martijn Spilt van Maxima Seafood merkt dat de verschillende soorten hamachi vaak door elkaar worden gehaald. ‘Wij verkopen de Buri (Seriola quinqueradiata). Dat is een heel ander soort dan de Dumerli en Lalandi. Qua smaak is onze vis

De belangrijkste afnemers van de Seriola quinqueradiata zijn highend restaurants, vertelt Seghers. ‘Deze chefs vinden het heel belangrijk om geen filets, maar complete vissen in te kopen. Daardoor zijn ze zeker van de kwaliteit. Ze kunnen immers met eigen ogen zien dat de vis echt heel vers is. Daarnaast vinden ze het fijn om de complete vis aan hun gasten te presenteren. Daarbij is het essentieel dat de vis er goed uitziet en dat het vlees niet snel bruin wordt. De chef-koks zijn echt fan van ons product.’

STIJGENDE VRAAG

Spilt merkt dat de vraag naar hamachi stijgt. ‘Door de toenemende populariteit van de Japanse keuken de afgelopen jaren wordt hamachi steeds vaker in gerechten verwerkt.’ Dat sluit aan bij de ervaring van Seghers. ‘Steeds vaker wordt voor Oosterse invloeden gekozen. Niet alleen in Japan en Amerika, maar ook in Europa. Kurose Buri leent zich daar uitstekend voor. Je kunt de vis niet alleen verwerken in sashima, maar ook even kort grillen of bakken behoort zeker tot de mogelijkheden. We merken dat steeds meer sterrenrestaurants Kurose Buri een keer proberen en vervolgens besluiten om deze vis vaker -of blijvend- op het menu te zetten.’

SAMENWERKING

De samenwerking met Maxima Seafood bevalt hem uitstekend.

‘Naast Yellowtail Kingfish nemen we allerlei andere producten van hen af, zoals tong, tarbot, griet, bot en schol. Maxima Seafood zorgt ervoor dat alle vis mooi op het ijs en supervers geleverd wordt.’

Maxima Seafood zet zich in om Kurose Buri verder te promoten. ‘We willen zoveel mogelijk mensen de unieke smaak en kwaliteit laten ervaren’, aldus Spilt.

De exclusieve verkoop van de bijzonder vissoort is het resultaat van de overname van Maxima Seafood door Nissui Corporation.

‘Het feit dat zo’n groot Japans bedrijf als Nissui Corporation kiest voor eenmeerderheidsbelang in Maxima Seafood zegt genoeg over de kwaliteiten van dit Nederlandse bedrijf’, aldus Seghers. ‘Wij zijn heel blij met de fijne samenwerking en onze klanten ook. Met kwaliteitsproducten als Kurose Buri kunnen zij zich echt onderscheiden.’

Innovatie in de Visserij: De Kiwi-Kuil

De afgelopen jaren heeft een opvallende innovatie haar intrede gedaan in de visserijwereld: de Kiwi-Kuil. Deze innovatie belooft tal van voordelen ten opzichte van de conventionele kuil die traditioneel in de visserij wordt gebruikt.

Een belangrijk voordeel van de Kiwi-Kuil is de positieve invloed op de kwaliteit van de gevangen vis. Marktwaardige vis blijft onbeschadigd, wat resulteert in een product van hogere kwaliteit. Voor de ondermaatse bijgevangen vis betekent deze verbeterde kwaliteit een hogere overlevingskans nadat ze terug in zee zijn gezet.

Uit twee reizen met de Kiwi-kuil in mei en juli op de KW145, waarbij de overleving van tarbot en schol is onderzocht, bleek dat de overlevingskansen van schol en tarbot gevangen met de Kiwi-Kuil significant hoger waren: gemiddeld 11 keer hoger voor schol en zes keer hoger voor tarbot ten opzichte van het conventionele boomkortuig. Verdere verbetering van de KiwiKuil en het optimalisatie van de vangstverwerking aan boord leiden naar verwachting tot een verdere verhoging van de overlevingskansen van ondermaatse vis. Deze verhoogde overlevingskans biedt wellicht munitie om uitzonderingen op de aanlandplicht in de toekomst te verkrijgen en/of te behouden.

Onderzoek toont aan dat de Kiwi-Kuil een selectievere vangst mogelijk maakt in de tongvisserij. Minder verlies van marktwaardige tong ten opzichte van een conventionele 80mm kuil, er werd in de laatste reizen op de KW145 39% meer tong in de kiwikuil gevangen ten opzichte van een 81.5 mm kuil. Daarnaast werd er 15% minder discards gevangen, deze vermindering was vooral zichtbaar in de lagere vangsten van zwemkrabben en slangsterren. Een schonere vangst in een kiwikuil leidt tot kortere verwerkingstijden voor de bemanning zijn allemaal positieve aspecten van deze nieuwe innovatie.

SLIJTVAST MATERIAAL EN GEEN PLUIS

De Kiwi-Kuil is gemaakt van slijtvast materiaal met optimale openingen voor het vasthouden van marktwaardige tong. Het materiaal heeft een positief drijfvermogen en wordt door extra blaasjes boven de bodem gehouden tijdens het vissen. Bij correcte positionering boven de bodem vangt de Kiwi-Kuil geen zand. Bovendien is door het positieve drijfvermogen van de Kiwi-Kuil het gebruik van zogenoemd ‘pluis’ niet langer nodig, wat los kan raken en in zee kan belanden. Het verlies van netwerk in zee wordt geminimaliseerd omdat de Kiwi-Kuil is gemaakt van slijtvast zeildoekmateriaal. De slijtvaste eigenschap van het materiaal zorgt er ook voor dat het deel van het vistuig minder snel vervangen hoeft te worden, wat leidt tot een langer gebruik van grondstoffen voor netwerkproductie. Het huidige ontwerp van de Kiwi-Kuil voor de tongvisserij

vangt goed en is inmiddels klaar voor langdurige proeven waarbij de duurzaamheid en slijtvastheid van het materiaal op verschillende visgronden uitvoerig kunnen worden getest.

INPASSEN IN DE REGELGEVING Omdat het ontwerp van de KiwiKuil een nieuw concept is, past het niet binnen de huidige technische maatregelen die voor de visserij gelden. Daarom is het op dit moment alleen mogelijk om tijdens wetenschappelijk onderzoek met een ontheffing met de Kiwi-Kuil te vissen. De Nederlandse Vissersbond wil samen met het Ministerie van LNV gaan werken aan het opnemen van de Kiwi-Kuil in de EU-verordening

technische maatregelen. Hoewel de Kiwi-Kuil tot nu toe alleen is getest in de boomkorvisserij op tong, wil de Nederlandse Vissersbond dat er onderzoek komt naar de toepassing ervan in andere visserijen, zoals de twin/quad-rig, garnalen- en flyshootvisserij. Aanvullend onderzoek is nodig om de volledige potentie van deze innovatie te benutten.

LEVENDIGE VISVANGST

Ben Scholten van de Nederlandse Vissersbond heeft afgelopen zomer een week meegevist op de KW-145 toen er met de Kiwi-Kuil werd gevist. ‘De vis was springlevend en van zeer goede kwaliteit. Doordat er minder bijvangst was, waren we ook sneller klaar met het verwerken van

de vis. Dit, samen met het verminderde verlies van marktwaardige tong ten opzichte van het conventionele tuig, de betere kwaliteit vis, en de verbeterde overleving van niet-marktwaardige vis, is een mooi resultaat,’ aldus Scholten. Hij

roept op om gezamenlijk hard te werken aan het snel toestaan van het gebruik van de Kiwi-Kuil voor vissers die hiermee willen werken.

STEEN ST700V Automatische onthuidmachine Gegarandeerde hoge kwaliteit Hoge doorvoersnelheid

(Diep)

“Uw innovatieve oplossing voor visverwerking.”

STEEN ST700T (Diep) Onthuidmachine Tafelmodel Eenvoudig instelbaar Multifunctioneel