Duopinie

SAMENWERKEN IN DE ZORG EEN ABSOLUTE NOODZAAK!

Jurgen Vos, senior consultant Q-Consult Zorg, Utrecht Samenwerken in de zorg is een ontwikkeling die is ingezet en waarin een versnelling moet plaatsvinden. Zowel vanuit bedrijfskundig oogpunt als ook vanuit het perspectief van de patiënt/cliënt. De gefragmenteerde zorg, waarbij zorg niet of onvoldoende op elkaar wordt afgestemd, past niet meer in deze tijd. Personen die vanuit meerdere organisaties zorg ontvangen ervaren veel te weinig dat die zorg op elkaar is afgestemd. Vaak is dat wel nodig en dat kost de betrokkene vaak veel tijd, terwijl afstemmen de verantwoordelijkheid van de zorgorganisaties hoort te zijn. Daarnaast zitten veel zorgorganisatie in financiële problemen waar verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen, onder andere het ‘eiland denken’. Vanuit de Juiste Zorg op de Juiste Plek heeft de overheid de opdracht gegeven om de zorg in de regio met elkaar te organiseren. Helaas is ‘de’ regio niet bepaald, maar we kunnen stellen dat zorgorganisaties elkaar regelmatig binnen hun werkgebied beconcurreren. Als gevolg daarvan wordt veel zorg versnipperd aangeboden, wat uit het oogpunt van bedrijfsvoering meestal een nadelig effect heeft. Gelukkig zijn er ook voorbeelden waarbij zorgpartijen afspraken met elkaar maken over het inrichten van de zorg rondom de patiënt/cliënt. Niet eens denken in de keten, maar écht inzetten op integrale zorg. Dat vraagt van organisaties om na te denken over een gezamenlijke visie op samenwerken, het organiseren van een netwerk en het inrichten van de governance. Vanuit bedrijfsvoering wordt nagedacht over regionale stuurinformatie en (nieuwe) vormen van (integrale) bekostiging. De zorgcontroller heeft in deze beweging een belangrijke rol, zowel om mee te denken als om actief de integrale samenwerking vorm te geven. Het is namelijk niet meer de vraag óf integrale samenwerking nodig is, maar wanneer je daarmee start. Veel zorgorganisaties werken grotendeels zelfstandig en organiseren hun eigen processen en IT-systemen. Dit is begrijpelijk, maar ook kostbaar. Systemen moeten aangeschaft, onderhouden en beheerd worden. Dit vraagt tijd en specifieke kennis, terwijl de benodigde kennis vaak overeenkomt met de behoeften van andere organisaties. Dit geeft mogelijkheden voor samenwerking die uiteen kunnen lopen van het delen van kennis tot het samen organiseren van (ondersteunende) processen en IT-systemen. Het biedt kansen voor kostenreductie door schaalvoordelen. Samenwerken vraagt vertrouwen, zeker wanneer de belangen toenemen in een vergaande vorm van samenwerking. Er zijn dan ook voldoende voorbeelden van coöperaties die na alle goede bedoelingen bij oprichting een stille dood gestorven zijn. Het belang en aandeel in de samenwerking tussen de samenwerkende organisaties moet in balans zijn, zodat de verhoudingen niet scheef groeien. Naast goede intenties zijn dan ook duidelijke kaders en formele afspraken nodig die worden geëvalueerd en bijgesteld. Ook moet er rekening gehouden worden met wet- en regelgeving. Samenwerken is niet vrijblijvend en brengt ook risico’s met zich mee. Controllers kunnen hieraan een bijdrage leveren door enerzijds mogelijkheden voor samenwerking te identificeren, maar ook door een gedegen risico-inschatting te maken. Daarmee kan de controller bovendien een volwaardige plaats innemen aan de strategische overlegtafel met andere organisaties. Fizi zou hier een bijdrage aan kunnen leveren met voorbeelden uit de praktijk en het in contact brengen van controllers binnen verschillende organisaties. Samenwerken biedt kansen, maar vraagt een bewuste afweging van voordelen en risico’s.

Maarten Felix, business controller Zorgfinancials, Drachten