Geef passende zorg een plek in uw strategie

De ontwikkeling naar passende zorg is niet vrijblijvend maar een noodzakelijke transitie. Passende zorg wordt een centraal thema in het Integraal Zorgakkoord (IZA), de spiritueel opvolger van de huidige Hoofdlijnenakkoorden die in december dit jaar aflopen. De transitie naar passende zorg heeft invloed op uw organisatie. In dit artikel leest u wat dit voor u betekent en hoe u zich hier op kan voorbereiden.

Sinds de publicatie van het rapport Samenwerken aan Passende zorg: de toekomst is nú door het Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit1, merken we dat de aandacht voor passende zorg zowel op landelijke tafels als bij zorgaanbieders is toegenomen. Steeds vaker wordt gesproken over de voordelen van het verleggen van de nadruk op volume naar de toegevoegde waarde van zorg. Dit wordt bevestigd in inkoopplannen van zorgverzekeraars2, stukken van de kabinetsformatie3 en onze eigen gesprekken met stakeholders. Een eenduidige visie op hoe passende zorg tot stand moet worden gebracht, bleef lang uit. Met het recent verschijnen van het Kader Passende zorg4 worden de principes, normen en activiteiten die hierbij horen als gedeelde toekomst gepresenteerd.

Hoe verhoudt passende zorg zich ten opzichte van aanverwante thema’s?

De afgelopen jaren was er in Nederland een wildgroei aan beleidsmatige initiatieven. Dat veel organisaties er een eigen visie op nahouden, blijkt alleen al uit de veelvoud aan namen voor vergelijkbare ontwikkelingen: passende zorg, waardegedreven zorg, zinnige zorg, uitkomstgerichte zorg of waardegerichte zorg. Alle hebben een gemene deler: kwaliteit voor de patiënt centraal zetten en onnodige zorg vermijden. De landelijke overheid brengt deze initiatieven samen onder de banier passende zorg. Passende zorg gaat uit van vier principes: 1. Passende zorg is waardegedreven 2. Passende zorg komt samen met en gezamenlijk rondom de patiënt tot stand 3. Passende zorg is de juiste zorg op de juiste plek 4. Passende zorg gaat over gezondheid in plaats van over ziekte

Deze principes verhouden zich tot de maatschappelijke opgaven van mensgerichtheid, houdbaarheid en duurzaamheid. Dit betekent dat passende zorg zich niet beperkt tot zorg voor de patiënt maar ook de context rondom de geleverde zorg meeneemt. Te denken valt aan de arbeidsmarkttekorten, hoge bouwkosten en bijvoorbeeld CO2-uitstoot. Passende zorg is meer dan een loze kreet. Het is een manier waarop we naar de toekomst van onze zorg kijken in de context van onze maatschappelijke opgaven.

Herevaluatie strategie is noodzakelijk

Het Nederlandse zorgstelsel lijkt een kantelpunt te bereiken. Met een concreet kader voor passende zorg betekent dit voor veel instellingen dat een herevaluatie van de strategie noodzakelijk is. Hierbij moet uw organisatie rekening houden met de buitenwereld. Wat betekenen de maatschappelijke opgaven voor uw cliënt of patiënt? Verandert de zorgvraag? Hoe, waar en door wie kunnen we onze zorg het beste (laten) leveren? Kortom: denk na over de toekomst van uw

'Passende zorg is zorg die waarde toevoegt aan het leven van mensen en oog heeft voor de maatschappelijke opgaven waarvoor we staan. Passende zorg gaat over de gezamenlijk af te leggen weg om de Nederlandse gezondheidszorg toekomstbestendig te maken, met aandacht voor zowel passend gebruik als passende organisatie en bekostiging van zorg.'

organisatie. Laat u niet verrassen. De tijd om plannen te maken is nú.

Blijf financieel in control

De ontwikkeling van passende zorg heeft hoogstwaarschijnlijk invloed op uw tarieven. In tijden van transitie is het van belang om – ook financieel – in control te blijven. In de praktijk zien we verschillen in de mate waarin bekostiging tijdens de transitie een rol heeft in de (financiële) strategie. Zorgaanbieders zijn in een aantal gevallen zelfstandig het wiel uit gaan vinden. Zij kijken vaak pas in de laatste fase, en soms zelfs niet, hoe zij daar de bekostiging op kunnen laten aansluiten5. Het adagium lijkt te zijn: eerst ontwikkelen, daarna financieren. Op zichzelf lijkt dit een logische gedachtegang. Voordat er waardegedreven kan worden bekostigd, moeten meetcriteria worden opgesteld, data worden verzameld en vervolgens geanalyseerd. Zonder deze ontwikkelcyclus is er geen mogelijkheid om te belonen of te stimuleren.

Maar om conform dit principe te handelen, worden hoge investeringen gevraagd. Veel kleine zorgaanbieders hebben hier niet de mensen of middelen voor. De financier kan hier in de vroege fase van de transitie naar passende zorg ondersteuning bieden, mits de samenwerking op tijd wordt gezocht. Door elkaar tijdig op te zoeken, creëer je een toekomstbestendig waardegedreven zorgmodel. Gesprekshandvatten voor een toekomstbestendige samenwerking

Bekostiging en inhoudelijke ontwikkeling dienen elkaar te versterken, in plaats van in de weg te zitten. Daarvoor dienen zorgaanbieders en zorgverzekeraars nader tot elkaar te komen. Een nauwere samenwerking in een vroeg stadium met oog voor de toekomst levert een aantal mooie voordelen op voor zowel korte als lange termijn6. De verwachtingen over en weer kunnen zo beter uitgesproken worden. Zo voorkomt u dat definitiediscussies (‘Wat vinden we waarde toevoegen?’ of ‘Hoe meten we dat?’) in een laat stadium van het traject de kop op steken. Kortom, ga dat gesprek zo vroeg mogelijk aan. Neem naar dat gesprek minimaal de volgende bespreekpunten mee:

Rollen en verwachtingen

• Welke rollen zien de zorgaanbieder en zorgverzekeraar voor zichzelf weggelegd? • Kunnen zij deze rollen waarmaken? • Wat zijn de randvoorwaarden voor een succesvolle samenwerking?

Behoeften en hulpvragen

• Heeft de zorgaanbieder behoefte aan financiële ondersteuning in een pilot? • Hoe kan de zorgverzekeraar de omschakeling van de werkwijze (financieel) ondersteunen? • Kan de verzekeraar meer betekenen voor de zorgaan-

Robin Schepers & Dirkje Venselaar, adviseurs branchegroep zorg BDO

bieder dan enkel ondersteuning in de fi nanciering? • Heeft de zorgaanbieder behoefte aan ondersteuning op gegevensuitwisseling?

Kwaliteit

• Wat beschouwen we als kwaliteit? • Hoe defi niëren we een verbetering in kwaliteit? • Kunnen we kwaliteit ook meten? • Kan er gebruik worden gemaakt van bestaande dataverzameling van de zorgaanbieder of zorgverzekeraar? • Kunnen we de kwaliteitsindicatoren nog aanscherpen?

Toekomstperspectief

• Welke periode gebruiken we als benchmark en hoe vaak herzien we deze in de toekomst? • Op welke termijn herzien we de kwaliteitsindicatoren? • Welke mogelijkheden zien we voor structurele waardegedreven bekostiging na afl oop van de pilot?

Tot slot

Passende zorg is een wezenlijk onderdeel van het Nederlandse zorglandschap geworden. De onderliggende principes van passende zorg hebben de potentie om in uw organisatie een breed gedragen gedachtengoed te worden. Dit betekent echter dat u uw strategie daar tijdig op moet aanpassen, aangezien de fi nanciële implicaties groot kunnen zijn. Door tijdig een gelijkwaardige samenwerking met uw fi nancier op te zoeken, bent u in staat om – ook fi nancieel – in control te blijven tijdens deze uitdagende periode. Met de gesprekshandvatten uit dit artikel kunt u de transitie naar passende zorg goed voorbereid aangaan. Een prettige gedachte in onzekere tijden.

1 ZIN & NZa (2020) – Samenwerken aan Passende zorg: de toekomst is nú. Te raadplegen op https://puc.overheid.nl/nza/doc/ PUC_624559_22/1/ 2 BDO Advisory – Inkoopvergelijking 2022: vergelijk zorgverzekeraarsbeleid in 3 sectoren. Te raadplegen op https://www.bdo.nl/ nl-nl/perspectieven/inkoopvergelijking-2022-vergelijk-zorgverzekeraarsbeleid-in-drie-sectoren 3 Coalitieakkoord Kabinetsformatie (kabinetsformatie2021.nl) 4 Kader Passende zorg (2022) – https://www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/adviezen/2022/06/28/kader-passende-zorg 5 Ter illustratie, zie Uitkomstgerichte zorg 2018-2022. Te raadplegen op https://www.uitkomstgerichtezorg.nl/over-uitkomstgerichte-zorg/documenten/publicaties/2018/07/02/uitkomstgerichtezorg 6 Linnean iniatief. Het linnean model – Kosten en bekostiging – Checklist. Te raadplegen op https://www.linnean.nl/home-linnean-model/linnean-model/kosten+en+bekostiging++checklist+-2/default.aspx#question=2069141

Zorgorganisaties maken veelvuldig gebruik van PNIL-medewerkers: personeel niet in loondienst. Dat kunnen uitzendkrachten, gedetacheerde medewerkers en zzp’ers zijn die al dan niet via een bemiddelingsbureau werken. Dit leidt al snel tot heel veel administratieve rompslomp.

Wij denken dat het makkelijker kan. Wilt u weten hoe? Neem contact met ons op. Slimme facturatieoplossing voor zorgorganisaties die met PNIL werken.