N°7
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
2015 EDICIONI FESTIV FALAS/GRATIS
Venera Mustafa Shpirti i Prishtinës urbane. Zvicra përtej klisheve
ARBEN ZHARKU: nga ideja në ekran
Kumti i Editores
A message from the editor
Mirë se erdhe në publikimin e shtatë të kësaj reviste, që përkon dhe me përvjetorin e saj!
Welcome to the seventh publication of this magazine, which coincides with its anniversary! We had a year where we learned a lot: from you, from the people that are inside the magazine, from the artists and photographers. But this only makes us happier. After all, you do not improve if you do not try.
Kemi patur një vit ku kemi mësuar shumë: prej jush, prej njerëzve që janë brenda në revistë, prej artistëve e fotografëve. Po kjo gjë nuk bën tjetër veç se na gëzon. Në fund të fundit, nuk përmirësohesh pa e provuar. Duke qenë se bardhësia e ka mbështjellë Kosovën tonë të vogël, kësaj radhe po e fillojmë me një mik të afërm të saj, që gjithashtu mbështillet me dëborë çdo vit: Zvicra. Emrin ia dëgjojmë së paku çdo ditë. Po mirë, sa dimë për Zvicrën? Përveç maleve, djathit, frangave e çokollatës, çfarë e bën Zvicrën kaq shtet unik për Europën – edhe pse jo pjesë të Bashkimit Europian? Thellohuni mbi shpirtin e malësorëve të kontinentit tonë. Kalojmë tek artistët lokalë, që përkundër gjithë vështirësive, rrinë në Kosovë, punojnë e frymëzohen prej saj. Venera Mustafa, një dizajnere e teshave që ka krijuar një emër shumë të dashur 5 vitet e fundit, ka kaluar 3 orë të mrekullueshme me ne. Përveç teshave, ne u njohëm me idetë e saj, thjeshtësinë e bukurinë e shpirtit të Venerës, që pasqyrohet drejtpërdrejt në koleksione. E meqë jemi tek të palodhurit vendas, u ndalëm pak te kinematografia kosovare. Arben Zharku, drejtor i Qendrës Kinematografike të Kosovës, prej vitesh tashmë e drejton me sukses këtë institucion duke i dhënë atij jetë e kuptim, e duke frymëzuar regjisorët e rinj (apo amatorë) që të aplikojnë për grante për t’i kthyer idetë e tyre në filma. Nëpër të do të hasni muzikë, lajme nga aeroporti, të reja nga kryeqyteti, artikuj me këshilla praktike se si të kalojmë një fluturim sa më të qetë, si dhe një listë të filmave jo perëndimorë që ia vlejnë për t’u pare. Udhëtim të këndshëm, ndalesa e parë: alpet! Me dashuri, Stafi editorial.
Since whiteness has wrapped our small Kosovo, this time we will start with a good friend of Kosovo, who also wraps in snow every year: Switzerland. We hear its name at least each day. So, how much do we know about Switzerland? Besides the mountains, the cheese, the francs and the chocolate, what makes Switzerland such an unique place in Europe – even though not part of the European Union? Let’s dwell into the soul of the mountains in our continent. Let us move on to the local artists, who against all odds, stay in Kosovo, work and get inspired here. Venera Mustafa, a clothes designer with a lovely reputation for herself in the last 5 years, spent 3 wonderful hours with us. Except the clothes, we got to know her ideas, her modesty and her beautiful soul, that directly reflects in her collections. Since we are at the hardworking locals, we also stopped a bit at the Kosovar cinematography. Arben Zharku, the head of the Cinematography Center of Kosovo, for years now successfully leads this institution giving it life and meaning, inspiring new directors (or amateurs) to apply so they can develop their ideas into films. You will also stumble across music, airport news, news from the capital, practical advice on how to have a safe flight, and a list of non western films worth watching. Have a safe trip, first stop: the alps! With love, The Editorial Staff.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
3
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
CONTENT
P06 Zvicra përtej klisheve Turizëm / Tourism
Tourism
Zvicra përtej klisheve
P16 Venera Mustafa
Kulturë / Culture
P22 Top vendet për t’u vizituar
Turizëm / Tourism
Venera Mustafa
P26 Bende të reja nga Prishtina
Musikë / Music
P28 Playlist
Turizëm
Top vendet për t’u vizituar
Kulturë / Culture
P29 Arben Zharku: nga ideja në ekran Kulturë / Culture P32 Filma jo perëndimorë për t’u parë Edukim / Education
Bende të reja nga Prishtina Arben Zharku: nga ideja në ekran
P38 Këshilla praktike Edukim / Education P40 Airport news
Filma jo perëndimorë për t’u parë.
Këshilla praktike FlyInn is a product designed, developed and made available by Paper Media and Communications. Should you require any further information, please contact us. FlyInn është produkt i disejnuar, zhvilluar dhe përgatitur nga Paper Communications. Luteni të na kontaktoni për informata më të hollësishme.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
5
W O R L D
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
6
I N
B R I E F
Zvicra përtej klisheve
Në fakt është një bekim që Kosova ka kaq lidhje të forta me një shtet të pasur e të zhvilluar siç është Konferderata Zvicerane. Toka e alpeve më të qasshme në botë, e 450 llojeve të djathrave prodhuar në vend, e çokollatës më me famë, orave më të mira të të gjitha kategorive, e shumë jo-klishe të tjera që do t’i zbulojmë së bashku mbi këtë shtet alpin tejet unik.
It is in fact a blessing that Kosovo has such strong ties to a country as rich and developed as the Swiss Confederation. The most accessible land of alps in the world, the 450 types of cheeses produced in the country, the most famous chocolate, best watches and clocks, and many other non-clichés that we will disover together on this very unique alpine country.
Zvicra dallon shumë nga çdo shtet tjetër i botës për shumë arsye. Sistemi i saj politik është i vetëm në botë dhe është shtëpia e një ndër sistemeve më demokratike. Republika e saj federale përbëhet nga 26 kantone, me Bernën si karrige e autoriteteve federale – ajo çka ne të tjerët quajmë kryeqytet. Presidenti/ja ndërron çdo vit, në këtë mënyrë ai/ajo zhvishet nga fuqia tepër e madhe. Siç dihet Zvicra nuk është pjesë e Bashkimit Europian, nuk përdor monedhën Euro. Konfederata ka refuzuar t’i bashkangjitej Kombeve të Bashkuara deri në 2002, dhe nuk hyri në zonën Shengen para pesë viteve në deri para 2010. Gjithësesi është pjesë e tregut europoan nëpërmjet disa marrëdhënie bilaterale që ajo ka ndërtuar.
Switzerland differs from any other countries of the world for several reasons. Its political system is unique in the world and is home to one of the most democratic systems. Its federal republic is composed of 26 cantons, with Bern as the seat of the federal authorities - what the rest of us call ‘capital’. The president every year, stripping them of too much power. As known, Switzerland is not part of the European Union and does not use the Euro currency. The confederation refused to join the United Nations until 2002, and did not enter the Schengen area until five years ago in 2010. However it remains part of the European market through several bilateral relationships it has built.
Pavarësisht se në tërësi Zvicra njihet si popull gjerman, kjo gjë nuk e ka penguar konfederatën të jetë shtëpia e 4 gjuhëvë zyrtare dhe një numri të madh popujsh, përfshi shqiptarët. Rreth 63% e popullsisë flasin gjermanishten zvicerane, 23% frëngjishten zvicerane, 8% italisht dhe
Even though Switzerland is known to be a Germanic people, the fact did not prevent the confederation to be the home of four official languages and a large number of peoples, including Albanians. About 63% of the population speak Swiss German, 23% speak Swiss French, 8% Italian and a very small percentage of 0.5%, which unfortunately
një përqindje shumë e vogël prej 0.5%, e cila fatkeqësisht është në zhdukje, flet romanisht. Ky i fundit është një minoritet që flet këtë gjuhë të vjetër me bazë latine, e cila u njoh për herë të parë në vitin 1937.
is disappearing, speaks Romansch. The latter is a minority that speaks this old Latin-based language, which was recognized for the first time in 1937.
E keni vrarë ndonjëherë mendjen pse Zvicra shkruhet shkurt CH dhe monedha shkruhet CHF? Konfederata Zvicerane latinisht quhet Confoederatio Helevetica, shkurt CH. F është shkurtesë për ‘Franga’. Did you ever wonder why the abbreviation for Swizerland is CH, and the currency’s short form is CHF? The Swiss Confederation is called Confoederatio Helevetica in Latin, abbreviated as CH. F stands for Francs. Konfederata mbulon një territor malor prej 41 mijë kilometrash katrorë. Është një shtet relativisht i vogël, me një popullsi prej rreth 8 milion banorë. Në Zvicër nuk ka ndonjë qytet metropolitan me shumë banorë e nuk ka as metro – përveç Lozanës, e cila e ka ndërtuar më shumë për shkak të kodrave të shumta
The confederation covers a mountainous area of 41 thousand square kilometers. It is a relatively small country, with a population of about 8 million. There is no metropolis with a large population and there is no subway - except Lausanne, which has built one due to the numerous hills and the difficulty to walk. In fact, the largest city
dhe vështirësisë për të ecur në to. Në fakt, qyteti më i madh është Zyrihu, me thjesht 450 mijë banorë! E megjithatë përkundër gjithë këtyre, në çdo kanton e në çdo qytet, në çdo kohë të vitit, ka shumë për të parë, për të bërë, provuar, shijuar.
Qytezat buzë liqenit me pamje nga alpet. Kjo pamje e gjetur nëpër kartolina, kalendarë, imazhe desktopi, është një pamje rutinë për shumicën dërmuese të banorëve të Zvicrës. Sepse në Zvicër janë plot 103 liqene! Qytezat si: Montrë, Lozana, Interlaken, Gjeneva, Lugano, Zyrih, Lucernë, Friburg, Nëshatel, të gjitha shtrihen buzë liqenit. Banorët dalin për shëtitje apo për vrap në parqet ndërtuar rreth tyre, pavarësisht motit të acartë që mund të jetë jashtë. E kur vjen vera, sërish, të pa intimiduar nga moti, ata
is Zurich, with just 450 thousand inhabitants! Yet despite all of this, in every canton in any city, at any time of year, there is much to see, to do, to try and enjoy.
Lake towns overlooking the Alps. This view found in postcards, calendars, desktop images is a routine sight for the majority of the Swiss population. Because in Switzerland they are 103 lakes! Towns such as: Montreux, Lausanne, Interlaken, Geneva, Lugano, Zurich, Lucerne, Fribourg, Neuchatel, are all dotted along the lake. Residents go out for a walk or a run in the parks built around them, despite the frigid weather that may be outside. During the summer, again, not intimidated by the weather, they systematically bathe in these lakes. If you happen to be in any of these towns,
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
7
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
8
hidhen e lahen në këto liqene sistematikisht. Nëse ndodheni në një nga këto qytete, shëtitja buzë liqenit është e domosdoshme për mushkëritë, sytë dhe mendjen e njeriut. Ajri tejet i pastër depërton brenda trupit duke e shliruar atë; sytë nuk kanë të ngopur me thyerjen e natyrës në ujë e në mal, dhe prapa, gjithmonë, krenarë, zviceranë, ngrihen malet. Do të dallonim liqenin e Gjenevës duke qenë se ai shtrihet midis Francës e Zvicrës, dhe në cilin do cep të tij të jesh, ke diçka për të parë e imagjinuar në anën tjetër. Kur je në Lozanë buzë këtij liqeni, në anën tjetër është Franca, përfshi dhe fshatin Evian, nga ku vjen dhe uji i famshëm! Në këto ujëra qarkullojnë edhe varka të stileve dhe madhësive të ndryshme. Në disa prej tyre mund edhe të kalosh një vakt, por edhe thjesht vëzhgim turistik. E nëse je në Montrë në tetor duke bërë të njejtën shëtitje, e cila këtu të kujton më shumë jugun e Francës me bardhësinë dhe luksin përgjatë ujit, sigurohu që të jesh informuar mirë paraprakisht mbi Festivalin e Xhazit në këtë qytet. Kjo ngjarje ka marrë tashmë famë botërore dhe vizitohet nga artistë bashkëkohorë jo vetëm të rrymës xhaz. (montreuxjazz.com). Eshtë interesant se si shumë prej restoranteve buzë ujit në fakt menaxhohen nga shqiptarët që jetojnë në
hiking by the lake is necessary for the lungs, eyes and the mind. Scrupulously clean air penetrates inside the body loosening it; eyes enjoy the view of water intersecting with the mountain and behind, as always, proud Swiss mountains arise. We would spot the Geneva Lake since it lies between France and Switzerland, and wherever you might be, you have something to look and imagine on the other side. When you are in Lausanne at the shore of the lake, on the other hand lies France, including the village of Evian, where the famous water comes from! In these waters, boats of all sizes and shapes roam all the time. In some of them you can even enjoy a meal, but you may also simply sightsee. If you are on Montreux during October having a walk, which here it reminds one more of the south of France; with its whiteness and luxury along the water, be sure to be well informed in advance of the Jazz Festival in this city. This event is already world famous and it is visited by contemporary artists. (montreuxjazz.com) It’s interesting how many of the waterfront restaurants are actually managed by Albanians living in Switzerland. For instance, mention
Zvicër. P.sh.: do të veçonim restorantin Stella del Lago në Interlaken: pamja nga uji, shërbim elegant, dhe ushqim i freskët e i bollshëm, me recetë super speciale të përgatitjes së peshkut të salmonit.
Stella del Lago restaurant in Interlaken: the waterfront view, the elegant service, and plenty of fresh food, with a special recipe of the salmon.
Në qoftëse flamuri zviceran ju kujton Kryqin e Kuq, nuk jeni shumë larg: Kryqi i Kuq ka lindur në këtë shtet.
If the Swiss flag reminds you of the Red Cross, you are not astray: the Red Cross was born in this country.
Ushqime karakteristike
Typical Gourmets
Ndër të tjera, djathrat zviceranë na bëjnë të na shkojë goja lëng. Ndonëse vende si Franca ia kalojnë me sasinë e llojeve të tyre, Zvicra ka me dhjetra receta me djathrat e saj. Dhe si kuzhina malore në vende të tjera, baza perimore për të djegur kalori në acarin alpin mbetet patatja dhe turshitë e ndryshme.
Among others, Switzerland’s cheeses make everyone drool. Even though places like France have a larger variety, Switzerland makes better use of them through recipes. And just like mountain cuisine elsewhere, the vegetal basis for burning calories in the alpine cold, are potatoes and various pickles.
Rrështi (Rösti):
Rösti:
Fillimisht një pjatë për mëngjes, tani rrështi ka marrë udhën si një specialitet tipik zviceran, dhe sa më lart restorantet në mal, aq më shumë shtyhen se kush prodhon rrështin më të mirë. Rrështi janë patate të grira hollë si fije floku, të skuqura në tigan. Mjeshtëria qëndron në ngurtësinë e tyre në pjatë, ngjyrën e artë mundësisht të shërbehet në formë të rrumbullakët. Rrështi shoqërohet me gjëra tipike mëngjesi: vezë të ujshme, proshutë, dhe sidomos me djathë Tomi, gjithashtu tipik i vendit. Rrështi shërbehet dhe si gjellë e skajshme për të shoqëruar sende të tjera.
Originally a breakfast dish, now on his way to becoming a typical Swiss delicatessen, and the higher the restaurant in the mountains, the more driven to produce the best recipe. The potatoes are grinded slimly like hair, and then fried in a pan. The skill is in their rigidness in the plate and its golden color; preferably to be served in a round shape. It is accompanied with typical morning food: watery eggs, bacon, especially Tomi cheese, also a classic cheese. It is also served as a side dish.
Fondy (Fondue):
Fondue:
Nuk mund të shkelësh në Zvicër e të largohesh pa provuar fondy. Një gjellë jo e lehtë për t’u përgatitur: mjeshtrat marrin katër lloje djathrash dhe i vendosin në një enë të thellë, mundësisht në zjarr të ulët, ku ato përzihen ngadalë deri sa të jenë të lëngshme. Kur nuk ia ke marrë dorën, nuk di çfarë djathreash të përziesh, ngjitet andej-këndej, etj. Në të hidhen erëza të ndryshme, verë, e varet nga receta e çdokujt. Konsumohet e nxehtë (ndryshe ngrin, dhe nëse e ngroh sërish, nuk garantohet e njejta teksturë). Me pirunj tipik të fondy, kapen copa buke të thekura dhe zhyten në të. Nuk këshillohet të pihet ujë i ftohtë gjatë ngrënies, pasi që ngurtëson masën në stomak.
One cannot simply enter and leave Switzerland without trying fondue. It is not a very easy dish: experts choose four types of cheeses and place them in a deep dish, in low heat. They are slowly stirred until liquid. When you are not used to it, you would not know what cheeses to mix, it would stick around, and so on. Then you add different spices, wine, depending on each recipe. It is consumed hot (otherwise it will freeze, and if you heat it again, the same texture as before is not guaranteed). Then you pick pieces of toasted bread with the typical fondue fork, and you dip. It is not advised to drink cold water, as it might congeal the cheese in the stomach.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
9
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
10
Raklet:
Raclette:
Nga djathi i famshëm Racelette, vjen sërish specialiteti i radhës, rakleta. Më shumë sesa një vakt, rakleta është një proces që sjell darkuesit së bashku duke u angazhuar për të bërë rakletën. Fillimisht duhet pajisja speciale vetëm për këtë pjatë. Në të vendosen copat e rakletës ku ngadalë, ato shkrijnë në gjendje kremoze. Parapërgatiten patate të vogla të ziera, turshi të ndryshme, erëza të ndryshme madje dhe mikse pluhur të gatshme. Pasi që copa e djathit ka shkrirë, ajo derdhet përmbi patatet dhe turshitë në pjatë. Ju bëftë mirë!
From the famous Raclette cheese, comes the next specialty, the Raclette. More than a meal, Raclette is a process that brings the people together while they engage to prepare it. First of all, you need the special Raclette device. You place the cheese slices there where they slowly melt and become creamy. You pre-prepare small boiled potatoes, different pickles, spices and even ready made mixtures of spices. When the cheese has melted, it is powered in the plate filled with the above mentioned. Bon apetit!
Çokollata Toblerone e ka marrë formën e saj unike prej vargmalit Mattehorn / Monte Cervino që shtrihet midis Zvicrës dhe Italisë.
Toblerone chocolate got its unique shape from the mountains of Mattehorn/Monte Cervino that lie between Switzerland and Italy.
Tartiflet:
Tartiflette:
Këtu kemi të bëjmë me djathin rëblokoho (reblocohon), me origjinë franceze. Pjata e mrekullueshme përmban: copëza të vogla patatesh, proshutë, qepë të karamelizuara, të gjitha të zhytura në djathin kremoz.
The basis in this dish is Reblocohon cheese, of French origin. The wonderful dish contains: little bits of potatoes, bacon, caramelized onions, all dipped in the creamy cheese.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
11
Çokollatat Ledërah (Läderach) Kërkoni një ndër pikat e këtyre mjeshtrave të çokollatës së bërë me dorë që prej vitit 1962. Musë, trafëlls, konfeksione, e çdo lloj tjetër që vetëm duke i lexuar këtu, të shkon goja lëng. Ata shesin dhe në internet: laederach.com Gjithashtu, mos u largoni nga shteti pa provuar dhe një produkt komercial që ka ngritur debatin informal nëse ai është më i mirë se Nutella. Bëhet fjalë për krem çokollatën Ovomaltine. Gjindet në çdo supermarket me dizajnin e saj lehtë të dallueshëm ngjyrë portokalli dhe blu. Kjo krem çokollatë ka dhe copëza “crunchy” brenda, që i jep një shije shumë të paharrueshme.
Läderach Chocolate Just look for one of the shops of these masters of handmade chocolate since 1962. Mousse, truffles, confetti, and any other kind that just by reading them, you crave. They also sell online: laederach.com Make sure to not leave the country without trying a commercial product that has raised the informal debate of whether it is in fact, better than Nutella. The creamy chocolate Ovomaltine is found at any supermarket and you can easily spot its design: blue and orange. This creamy chocolate contains crunchy bits, an unforgettable taste.
Tipi i shkrimit më i famshëm në botë, ‘Helvetica’, është shpikur në vitin 1957 nga zvicerani Maks Midinger, me ndihmën e Eduard Hofman. Qëllimi ishte për t’iu larguar shkrimeve groteske të shekullit të XIX dhe për të dalë në një shkrim modern minimalist pa dhëmbëza. Ai mbetet ende shkrimi më i prefuerar dhe ndër më të përdorurit. The most famous font in the world, ‘Helvetica’, was invented in 1957 by the Swiss artist Max Midinger, with the help of Eduard Hoffman. The aim was to get away from the grotesque fonts of the nineteenth century and to come up with a modern font sans serifs. It still remains a favorite among the most used fonts.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
12
Majat më interesante Zvicra është një shtet i rrethuar me tokë por i mbushur me alpe. Zviceranët nuk janë frikësuar nga lartësitë dhe acari i tyre. Ky shtet i ka bërë të aksesuseshme për publikun e gjerë majat më të larta ku dhe ajri është i rrallë. Ato arrihen ose me tren, ose me makinë, dhe shpesh me funikula. Ato janë shumë, por ne po ju rekomandojmë këto 3 destinacione më të preferuara nga ski dashësit. E nëse nuk skijon, mund të lëshohesh me sajë kudo që ka resorte për një adrenalinë të vërtetë në këtë shtet tejet të sigurtë.
The most interesting mountain tops. Switzerland is a landlocked country filled with mountains. The Swiss were not discouraged by the heights and their temperatures. This country made the highest peaks where the air is not dense, accessible to anyone. They are reached through train, by car, or funicular. They are so many! But we will recommend or favorite top three. And if you do not ski, you can sleigh down in any resort for a true adrenaline rush in this very safe country.
JungFrau:
JungFrau:
Ndryshe e quajnë maja e turizmit europian. Në fakt është maja më e lartë, por është maja më e lartë e arritshme me tren, 3500 m mbi nivelin e detit. Rrugës kalohet nëpër maja të tjera të famshme si Eiger dhe Mönch. Zgjidhni JungFrau si destinacion të rëndësishëm aplin europian, mbushur me akull, shkëmbinj, dëborë e natyrisht, ski. Nuk duhen anashkaluar problemet me tension apo me zemër para se të merret kjo rrugë.
Also known as the top of the European tourism. It is the highest peak reached by train, almost 4500 km above the sea level. While getting there you pass by other peaks like Eiger or Mönch. Pick JungFrau as an important European alpine destination, filled with ice, rocks, snow and ski. Do not overlook the issues with pressure or heart problems before going.
HeidiLand:
HeidiLand:
Po, është pikërisht vendi nga ku vjen historia e famshme e vogëlushes Hajdi. Ky është një destinacion multi-turistik në lindjen e vendit. Përveç skive dhe dëborës në dimër, Heidiland ofron një pamje të jashtëzakonshme gjatë pranverës dhe verës, dhe ajër tejet të pastër. Turistët vijne kryesisht për të bërë aktivtetet e sipërpërmendura, por Heidiland është dhe një ndalesë e mirë për golf, spa, dhe ujëra termale.
Yes, it is precisely the place where the little girl’s story by the name of Heidi comes from. It is a multi-touristic destination at the eastern part of the country. Besides the ski and the snow in the winter, Heidiland offers a great view during the spring-summer days, and very fresh air. Tourists usually join to pursue one of the above-mentioned activities, but Heidiland is a good stop for golf, spa, and thermal waters.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
13
Rroga minimale mujore në Zvicër është përafërsisht 4000 Franga, rreth 3700 Euro.
Minimum monthly wage in Swizterland is 4000 Francs, approximately 3700 Euros.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
14
Alpet Grison:
Grison Alps:
Këto maja ndodhen në kantonin Graubünden. Aty ndodhen një varg majash me rëndësi, përfshi Tödi, dhe më të lartën Piz Bernina = 4049m. Zona është e famshme për akullnajat e saj, si Bernina, Rätikon, Adula dhe Albula. Aty gjenden 5 resorte për ski dhe është një parajsë për dashamirësit e snow-board. Zona karakterizohet nga ndërtesat e zbukuruara me sgrafiti (pikturime me plaster). Gjithashtu, këtu gjindet një ndër thesaret e fshehura të Zvicrës: ujrat e famshme termale Therme Vals. Mijëra turistë nga gjithë bota vijnë çdo muaj për të parë këtë kryevepër të arkitektit Pete Zumthor.
These peaks are located in the Graubünden canton. There you might find several important peaks, such as Tödi, and the highest one Piz Bernina 4049m. The area is famous for its icebergs such as Bernina, Rätikon, Adula and Albula. There are 5 ski resorts and it is true heaven for the snowboard lovers. The area is defined by the buildings decorated with sgrafitti (plaster paints). Here lies one of the hidden treasures of Switzerland: the famous thermal waters Therme Vals. Thousands of tourists from all over the world come each month to see this masterpiece made by the architect Pete Zumthor.
Einsteinhaus, shtëpia e Ajnshtajn, ndodhet në rrugën kryesore të kryeqytetit Bern. Ai ka jetuar aty me gjithë familjen e tij, dhe në shtëpi janë ruajtur mobiljet e gjithçka siç ai i ka lënë. Ky apartament nuk i bie askujt në sy, kështu që kini mendjen ta gjeni!
Einsteinhaus, the house of Einstein, is found in the main street of Berne. He lived there together with his family, and the furniture is still as he left it. This apartment is not easy to find, so keep an eye!
CERN:
CERN:
Dhe nëse e doni shkencën siç e duam ne, po ndalemi në kantonin e Gjenevës, në CERN: organizata europiane për hulumtime nukleare. CERN është shkurtesë për të njejtin emër në frëngjisht: Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire. Kjo organizatë drejton laboratorin më të madh në botë të copëzave fizike. Aty punojnë 2500 persona dhe përfaqësohen 608 universitete dhe qendra kërkimore. Dhe për ata që nuk e dinë, CERN është vendi ku u lind www – world wide web, pra interneti. Kjo sepse aty ndodheshin objekte shumë të fuqishme që procesojnë të dhëna. Vizitat në CERN janë falas, por duhet të prenotoni në faqen e tyre shumë kohë përpara pasi që kërkesa është e lartë. Vizitat nuk janë gjithmonë të njejta: varet ç’po ndodh në botën e shkencës në atë periudhë!
And you love science like we do, we will now stop at the Geneva canton, at CERN: the European Organization for Nuclear Research. CERN is the abbreviation of the same name in French: Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire. This organization leads the largest lab in the world of physical particles. There are 2500 employees and 608 universities and research centers are represented here. For those who do not know, CERN is the home of the World Wide Web. There were powerful machines to process data at the time, so that is why it hosted the Internet.
E gjithë përvoja në Zvicër shoqërohet me pastërti shembullore, kulla sahati të shumë llojshme me mekanizma si në përralla, korrektësi të pashoqe në transportin publik modern, mirësjellje natyrale kudo që keni ndërveprim, lopë pa fund, gjelbërim kudo, dhe art abstrakt mu aty ku nuk ta pret mendja.
All the Swiss experience is accompanied with immaculate cleanliness, amazing clock towers like those in the fairy tales, scrupulous public transport schedules, natural kindness anywhere you interact, green scenery, and abstract art right where you do not expect it.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
15
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
16
Venera Mustafa Shpirti i Prishtinës urbane The spirit of urban Prishtina E pritëm Venerën jashtë atelie-së, dhe para së të shfaqej siluheta e gjatë me flokët që derdhen mbi supe, u shfaq një herë bluza me të famshmen shkronjë ‘ë’, tashmë simbol autentik i saj. Venera na fton brenda dhe tregon se si sapo kish shëtitur qenin e saj 12 vjeçar të verbër, një rutinë tashmë ditore për Venerën.
We waited for Venera outside the atelier, and before the long figure with wavy hair appeared, the T-shirt with the famous ‘ë’ was immediately recognizable. It is Venera’s authentic symbol. She invited us inside and told us how she just walked her 12-year-old blind dog, already a daily routine for Venera.
Ajo është nga ato artiste që gjithë krijimtarija e saj e rrethon, dhe vërehet lehtë në çdo send: paraqitja e saj, tema e bisedave, toni i zërit, muret e atelies, mobiljet, dhe gjithë ndjesia që merr kur hyn brenda. Hapësira ndahet në 2
She is one of those artists whose creativity surrounds her and it is easily noticeable in every detail: her appearance, the conversation topics, and the walls of the atelier, the furniture, and all the sensation you get when you go inside.
Fotografe Majlinda Hoxha
pjesë: showroom, ku teshat prêt-à-porter (gati për t’u veshur) janë të varura plot modesti nëpër tuba, pa i zënë frymën njëra tjetrës. Venera rri në të njetën hapësirë dhe pret klientët. Pjesa e prapme përbëhet nga 2 rrobaqepëse që punojnë me kohë të plotë, rrethuar nga materialet e vendosura gjithkah në një rrëmujë të rregullt. Ambienti është i lartë, i ngrohtë, dhe i praruar me shumë xham – dihet që drita është elementi thelbësor kur krijon e qep tesha.
The space is divided in two: the showroom, where the ready-to-wear clothes are hanged modestly in tubes, letting each other breath. Venera occupies the same area and awaits clients.
Venera nis e tregon për periudhën kur ka studiuar skulpturë në Prishtinë, të cilës i është rikthyer tani së fundmi, për magjistraturë. Ai brez që ka studiuar artet në vitet menjëherë pas luftes është një ndër brezat më të suksesshëm të cilët kanë dhënë e ndryshuar, e
Venera starts to tell about the years when she studied sculpture in Prishtina, and now she’s back to complete a master’s degree. The generation that studied arts in the years immediately after the war was one of the most successful generations who gave and stayed,
There are two tailors in the backspace who work full time, surrounded by the materials placed everywhere in a tidy mess. The room is high, warm, surrounded by glass windows. Of course, light is essential when you create and sew things.
Fotografe Majlinda Hoxha
Fotografe Majlinda Hoxha
shumë prejt tyre vazhdojnë të punojnë në Kosovë nëpër fusha të ndryshme, duke i qendruar besnik gjërave që atyre u sjellin sadopak kënaqësi dhe qetësi. Pasi ka diplomuar në Kosovë, Venera ia ka nisur universitetit nga e para në Paris për dizejnim teshash, në Esmod University Group, me specializim ne veshjet e burrave, një linjë që për momentin nuk prodhohet, për shkak të mungesës së kërkesës në treg, për gjëra që janë jashtë uniformitetit. Ajo e ka ruajtur marrëdhënien e veçantë me brezin e saj në Universitetin e Prishtinës. Venera bashkëpunon me artistë lokalë, që njëkohësisht janë grup i afërt i shokëve. Bashkëpunimet kanë ardhur në formë të dizajnit të tekstilit duke përzgjedhur dhe printuar punët e tyre në teshat e saj. Bashkëpunimet me Jakup Ferrin, Majlinda Hoxhën, Alban Mujën e së fundmi me Bujar Sylejmanin gjinden në linjën e kimoneve “I got your back”. Punët e përzgjedhura nga të dyja palët janë printuar në fustana, maica T me përmasë XXL dhe me xhepa të mëdhenj, dhe se fundmi kimonot. Këto pjesë kanë
and many of them continue to work in Kosovo in various fields, staying loyal to the things that bring them happiness and calmness. After she graduated in Prishtina, she began her studies n Esmod University Group in Paris, for clothes design, where she specialized on men’s clothing. This genre is not produced for the moment, as there is lack of demand in the market for out of the ordinary styles. She kept in touch with her special generation in the University of Prishtina. Venera collaborates with local artists, who are also close friends. The collaborations come in textile design by selecting and printing their works on the clothes. The collaborators are with Jakup Ferri, Majlinda Hoxha, Alban Muja and lately with Bujar Sylejmani in the kimono line “I got your back”. The works, selected by both parties, are printed in dresses, XXL T-shirts with large pockets, and lately the kimonos. They were very successful and sold out immediately. In continuity, Venera plans to repeat some of these designs, given that her “weak spot” is
qenë shumë të sukseshme dhe janë shitur shumë shpejt. Në vazhdimësi Venera planifikon të përsërisë disa nga këto dizajne, duke qenë se si “pikë e dobët” mbetet dizajni i tekstilit, grafikat dhe printimi digjital. “Mundohem që edhe përmes artistëve të tjerë, si kolektiv si brez me e tregu e shpalos një frymë urbane autentike të Kosovës. Një ditë të rëndomtë me tërë kaosin e njëkohësisht qetësinë, mundohem me kallëzu Prishtinën.” E ku e pyetëm nëse shkronja ‘ë’ do të mbetet përgjithmonë në punët e saj, ajo pohon me bindje, edhe pse nuk e kish pritur suksesin e kësaj ideje.
textile design, the graphics and digital print. “I try to display an authentic urban spirit of Prishtina through other artists as well. On a random day, with its chaos and it calmness, I try to show Prishtina.” When we asked her whether the “ë” would remain forever in her works, she nods convincingly, even though she did not expect the success of this idea.
Fotografe Majlinda Hoxha
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
17
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
18 “E kam ditë shumë herët që dua të dizejnoj tesha, dhe e kam ditë që kanë me qenë prêt-à-porter. Që heret kam vizatu tesha, fletoret i kam rujt ende, e mami ka qenë ajo qe më ka dhënë e formuar vizualisht. Familja më ka mbështetur shumë. Babai ka qenë motori financiar, dhe kurrë nuk e ka vënë në pyetje zgjedhjen time hiq”, sado që mund t’i ketë tingëlluar si kokëfortësi ideja për me pasë edhe me iu përmbajtë në mënyrë rigoroze vetëm veshjeve të përditëshme “prêt à porter” Tani çdo gjë që kam ia kushtoj atij, edhe pse në biznes nuk do të jem asnjëherë aq vizionare sa ishte ai.” Gjatë viteve të studimit në Paris, Venera tregon se si e ka patur gjithmonë më lehtë të punojë vetëm sesa në grup, dhe në përgjithësi gjithë krijimtaria e saj lind në këtë formë. Pavarësisht dashurisë për Parisin, Venera preferon qytete më të vogla, më të qeta, me shpirtin e tyre unik, si përshembull metropolet skandinave, ku dhe ajo shkon shpesh për vizitë e për frymëzim. Ndaj dhe përkundër veshtirësive në Kosovë, Venera e gjen veten mirë në Prishtinë – qytet i vogël me frymën e vet unike. “Një ndër sfidat më të mëdha që ende i kam sot, është të bind njerëzit që nuk qep me porosi. Nuk kopjoj nga fotot e dizajnerëve të huaj. Kam marrë dhe këshilla t’i futem dasmave e kanagjegjeve, por jo. Nëse nuk e bëj me shpirt dhe nuk është ajo çka dua unë, më mirë punoj diku tjetër me rrogë”.
“I knew very early on that I wanted to design clothes, and I knew they would be a ready-to-wear platform. I used to draw clothes since I was very young, and I still have those notebooks. My mother was the one to shape me visually. My family always supported me. My father was the financial engine, and he never questioned my choice, even though it might have sounded a stubborn idea to strictly stick to the daily ready-to-wear clothing. Now, everything I do, I dedicate it to him, even though I will never be the business visionary he was”. During the study years in Paris, Venera tells us how it was always easier for her to work alone rather than in a group, and in general all her creativity is born this way. Despite the love for Paris, Venera prefers smaller towns, quiet, with their unique spirit, just like the Scandinavian cities, where she goes often to visit and to get inspired. So against all difficulties in Kosovo, Venera finds herself in Prishtina, a small city with its unique spirit.
Fotografe Majlinda Hoxha
“One of the biggest struggles which I still have today, is to convince people that I do not sew pre-ordered clothes. I will not copy from the images of foreign designers. I also was advised to enter the wedding and bachelorette parties industry, but I will not. If I do not do it passionately and it is not what I want, I would rather work elsewhere for a salary.”
Fotografe Majlinda Hoxha
Venera nxjerr 2 koleksione në vit: pranverë-verë dhe vjeshtë-dimër. Ajo tregon sesi nëpër kozmoplet botërore dizajnerët jo vetëm që prodhojnë 4 koleksione në vit, por dhe nxjerrin dhe ‘resort collections’, për t’iu përshtatur vendeve me konsum të rritur të modës ku mbizotëron një stinë. Duke patur parasysh tregun kosovar, 2 koleksione janë më se mjaftueshëm. Një ndër frymëzimet kryesore janë veshjet tradicionale kombëtare; por si gjithë teshat që ajo punon, këto detaje janë minimaliste. Syri i hollë i dallon tek volumi i xhubletës apo tek vija e tirqeve të burrave nëpër koleksione të ndryshme. Dhe si një kafshë-dashëse në gjendje për të anuluar gjithë planet e ditës për të shpëtuar një qen, Venera nuk përdor material të ardhura nga kafshët. Nëse do të shihni lëkurë, dijeni që është “faux leather” – lëkurë fallco.
Venera makes two collections a year: spring-summer and fall-winter. She tells us that in other bigger countries, not only do designers come up with four collections a year, but they also have what they call “resort collections”, to adapt to countries that highly consume fashion and there is only one season. Baring in mind the Kosovar market, two collections are more than enough. One of the main inspirations is the national traditional clothes, but as in everything else she does, the details are minimalistic. One can tell by the fine lines of “xhubleta” or the men’s traditional pants style in various collections. And as an animal lover who would flunk a workday just to save a dog, she does not use anything that comes from animals. If you happen to see leather, it is faux leather.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
19
Fotografe Majlinda Hoxha
“Cdo gjë që ka të bëjë me numrat (pavarësisht se janë prezent vizualisht në koleksionin tim të fundit) financat dhe pjesa e biznesit, mbetet fushë që s’ia kam fort hatrin. Shpresoj te ndryshoj!”
“Anything that has to do with the numbers (even though very present in my last collection), finances and business, remains a field that I do not know much about. I hope to change!”
Fotografe Majlinda Hoxha
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
20
Fotografe Majlinda Hoxha
Pjesën tjetër të materialeve, Venera e porosit kryesisht jashtë, pasi që tregu kosovar ka mungesë të theksuar të nevojave të biznesit të saj. Ajo porosit në Shkup, Gjermani, SH.B.A., e kudo që prodhuesi është i gatshëm t’i dërgojë materiale në sasi të vogla, që dhe i përgjigjen kapaciteteve të saj prodhuese dhe tregut “niche” që momentalisht është Kosova. “Tregu është i vogël. Dhe jo vetëm aq: njerëzit nuk i japin prioritet prodhimeve vendore, prodhimeve të bëra me dorë, apo veshjeve “high end”. Shumë prej fustanave të mi nuk kushtojnë më shumë se fustanat e prodhuar në seri të brendeve të famshme të konsumit masiv. E prapë, njerëzit preferojnë ato.” E pavarësisht sfidave që ajo has sa herë që përgatitet për një koleksion, Venera është e kënaqur sepse prodhimtaria në Kosovë është në përgjithësi më e lirë se në perëndim. Dhe pa ndonjë investim serioz në marketing, Venera ka krijuar
The rest of the materials come from abroad because there is serious lack of materials inside the country to fulfill her needs. She orders from Skopje, Germany, U.S., and wherever the supplier is capable of sending to her small quantities, that is the amount needed for the niche market, Kosovo. “The market is small. And it does not end there: people do not give priority to local products, hand made products, or “high end” clothing. Many of my dresses do not really cost more than the factory produced dressed of mass consumption. And yet, people prefer them”. Despite all the struggles she goes through each time she releases a collection, she is satisfied, as the production costs are generally cheaper than in the West. Without serious marketing investments, Venera has created her own brand as a very authentic designer. When we told her she is famous in Tirana as well, she was surprised!
një emër si një dizajnere shumë autentike. Madje kur i treguam që dhe në Tiranë është e famshme, Venera u befasua. Venera Mustafa e ka filluar punën e saj në Kosovë si dizajnere teshash në 2011. Ajo ka një pikë shitje në Prishtinë – ku ndodhet dhe punëtoria – si dhe disa pika shitje “concept stores” në Zvicër e Gjermani. Baza e klientëve të saj janë shumica ndërkombëtarë që jetojnë e punojnë në Kosovë. Por ajo ka dhe shumë shqiptarë që janë klientë besnikë. Çmimet e teshave varjojnë prej 60 –300 Euro, ndërkohë që për veshjet e laptopëve dhe çantave të mbrëmjes ka gamë tjetër çmimesh. Për më shumë: www.veneramustafa.com https://www.facebook. com/vmboutique/ https://www.instagram. com/veneramustafa/
Venera Mustafa started working as a fashion designer in Kosovo in 2011. She has one sales point in Prishtina – where the clothes are also produced – and some other concept stores in Switzerland and Germany. Her clientele are mostly foreigners that live and work in Kosovo. But there is a handful of Albanians who are loyal customers. The prices vary from 60 – 300 Euros, while for laptops and other accessories there is another price range. For more: www.veneramustafa.com https://www.facebook. com/vmboutique/ https://www.instagram. com/veneramustafa/
Çdo kohë në shërbimin tuaj
099 airprishtina.com Contact Center 24h +381 38 222
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
21
T U R I Z Ë M
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
22
Top vendet për t’u vizituar në Kosovë gjatë dimrit Duke qenë nga një qytet jo i rrafshët, gjatë sezonit dimëror, vite më parë, tatëpjetëzat në qytet shndëroheshin në shtigje skijimi dhe të gjithë ne përjetonim një dimër të vërtetë në mes të qytetit. Fëmijët dhe të moshuarit skijonin në vende skijimi të improvizuara në lagjen Ulpiana, njëra nga shtigjet e skijimit ishte në drejtim të shkollës “Hasan Prishtina” deri sa tjetra në drejtim të ndërtesës së lartë të postës dhe telekomit në Prishtinë. Shtigje tjera të qindra metrave (shpesh edhe kilometrave) ishin të vendosura në Aktash, njëra nga monumenti i heronjëve të luftës deri në qendër të qytetit dhe tjetra në rrugën e Dubrovnikut, ose rruga “San Francisko”, sic quhet nga qytetarët e Prishtinës. Dimri ishte stina të cilës të gjithë i gëzoheshin dhe me padurim e prisnin, me mundësi të panumërta të skijimit afër dyerve të shtëpive tona.
Coming from a mountainous city, years ago during the winter seasons, hilly streets would turn into ski slopes and we would all together experience a good standing winter season in the middle of the city. Children and older people would all together ski on the improvised ski slope in the Ulpiana neighborhood, one of the slopes would go towards the Hasan Prishtina primary school while the other one towards the tall post and telecom building in Prishtina. A few other slopes of hundreds of meters (sometimes maybe a kilometer) were located in Aktash, one from the war hero monument towards the city center and the other one in the Dubrovniku street, or so called “San Francisco” by the locals. Winter was the season everyone was expecting with limitless chances to ski right when you go out of your door.
Me më pak borë dhe më shumë vetura, skijimi në Prishtinë tani është i mundshëm vetëm në parkun rajonal të Gërmisë. Sidoqoftë, Gërmia nuk ofron shtigje profesionale të skijimit dhe skijimi profesional është i mundshëm vetëm një orë larg qytetit.
With less snow and more cars, skiing in the city of Prishtina is now only available in the regional park of Germia. However, Germia does not offer professional ski slopes and professional skiing is only one hour away from the city and we would like to show the possibilities.
Brezovica
Brezovica
Është e pozicionuar në pjesën verilindore të maleve të Sharrit, në pellgun e lumit Lepenc. Parku i skijimit në Brezovicë është i vendosur në lartësi prej 900 m deri në 2500 m mbidetare. Shtigje të gjata të skijimit në vete
It is situated in the northeastern part of the Sharr Mountains, and in the drainage basin of the Lepenc river. The Brezovica ski resort is situated between 900 m and 2,500 m above sea level. Wide ski terrains of the Ski Centre
T O U R I S M
Top winter season places to visit in Kosovo
Brezovica are made of a system that includes: 5 chair lifts and 5 ski lifts, connected with 16 km of ski slopes of the average length 3,000 meters. On Brezovica FIS slopes for slalom, giant slalom, downhill race and “Super G” simultaneously could ski 50,000 skiers.
Akomodimi
Accommodation
Woodland Hotel
Woodland Hotel
Hotel i vogël familjar, i vendosur në qendrën e skijimit në Brezovicë në lartësi mbidetare prej 1740 metrave. Hoteli ka dy apartamente, 5 dhoma me nga 4 krevatë si dhe 14 dhoma dyshe. Pjesë e hotelit është edhe bari dhe restoranti që mund të akomodojë 80 persona. Hoteli është i pozicionuar në mes të qendrës së skijimit
Small family hotel, located at Brezovica Ski Center at 1740 meters above sea level. Hotel has 2 apartments, 5 Quadruple Rooms and 14 double rooms. Part of the hotel is also the Bar/Restaurant wich can accomodate 80 persons. Hotel is located at center of Brezovica Ski Center and it’s 20 meters
në Brezovicë, vetëm 20 metra larg teleferikut. http://www. woodlandhotel-ks.com +377 44 444 448
away from ski lift. http://www. woodlandhotel-ks.com +377 44 444 448
Hotel Pine
Hotel Pine
Hoteli i posandërtuar, i vendosur në afërsi të shtigjeve të skijimit ofron pothuajse gjithcka. Hoteli modern dhe i dekoruar së fundmi, ofron një ndjenjë malore të papërshkrueshme. Restoranti i ‘rehatshëm’ ofron ushqim rregullisht dhe shërbime sipas porosive. Një numër i dhomave njëshe, dyshe dhe më shumë, si dhe apartmaneve janë të gatshme sidoqoftë, gjatë sezonit të dimrit, luteni të bëni rezervimet paraprakisht. +377 44 997 447
The newly built hotel, located close to the ski slopes offers almost everything. Modern and newly decorated, the hotel gives a mountainous feeling. A nice and a cozy restaurant offers regular meals and services upon request. A number of single, double and apartment rooms are available however, during the winter season, make sure to make a reservation prior. +377 44 997 447
Malet e Rugovës dhe Bjeshkët e Nemuna
Rugove Mountains and the Cursed Mountains
Rugova është një rajon malor i pozicionuar në pjesën veri-perëndimore të Pejës në Kosovë. Në vitin 2013 është shpallur park kombëtar nga Parlamenti i Republikës së Kosovës. Rugova është një rajon etnografik, me rëndësi të lartë për degë të ndryshme
Rugova is a mountain region located in the northwest of the city of Peja, in Kosovo. In 2013 it was announced as a national park by the Parliament of Republic of Kosovo. Rugova is an ethnographic region, with a great importance for
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
përfshijnë edhe 5 teleferikë dhe 5 teleferikë me karrige, të lidhura me 16 km të shtigjeve të skijimit dhe një gjatësi mesatare prej 3000 metrash. Në shtigjet e ndryshme në Brezovicë në të njejtën kohë mund të skijojnë diku rreth 50000 skiatorë.
23
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
24
të letërsisë si leksikologjia, etimologjia dhe onomastika. Rugova është rajon i përshtatshëm për hajking, skijim, ecje malore, paraglajd dhe një numër të sporteve ekstreme. Është klasifikuar si qendra e katërt për nga rëndësia për sporte të dimrit nga Federata Ndërkombëtare e Skijimit (ISF) me bazë në Lucern. Rugova është e pasur me shumë shpella, ujëvara, liqene akullnajore, pikë të larta, tunele, etj.
the literary branches such as lexicology, etymology and onomastics. Rugova is a suitable region for hiking, skiing, mountaineering, paragliding, picnics and additional extreme sports. It was ranked as the fourth most important center for winter sports by the International Ski Federation (ISF) with the base in Lucerne. Rugova is rich with many landform elements such as caves, waterfalls, glacial lakes, high peaks, tunnels, etc.
Akomodimi
Accommodation
Hotel Magra Austria
Hotel Magra Austria
Sipërmarrja familjare MAGRA AUSTRIA është një ekohotel natyror. Ai ngrihet në mes të një peizazhi mahnitës, në një zonë me klimë kurative, e paprekur nga ndotja e ajrit dhe ajo akustike. Hoteli ndodhet 1450m mbi nivelin e detit; vetëm 115 km larg nga Prishtina. Në Hotel Magra ju mund të fuqizoni shëndetin tuaj me ushqim të shkëlqyeshëm dhe shëndetësor dhe ujë
Family Enterprise MAGRA AUSTRIA is a natural ekohotel. It arises in the midst of a marvelous landscape, in an area with curative climate, unaffected by air pollution and it acoustic. The hotel is situated 1450m above sea level, just 115 km away from Pristina. At Hotel Magra you can strengthen your health with delicious healthy dishes and clean spring water and you
të freskët, të përgatitur nga prodhime të sigurta dhe të cilësisë së lartë nga fermerët e rajonit. Një rëndësi e veçantë i është kushtuar pajisjeve të dhomave dhe të suitave. Kompozimi i gjithë ngjyrave në mënyrë harmonike duke krijuar një atmosferë relaksuese dhe të hijshme. http://www.hotelmagra. com/ +386 49 560 560
can enjoy the pleasant atmosphere of healthy food and drinks, prepared from safe and high quality natural products of farmers in the area. A special attention was paid to room equipment and suites and they all provide a magnificent view towards the mountains, whacking greenery providing stress reduction. http://www. hotelmagra.com/ +386 49 560 560
Rudi Group
Rudi Group
Rudi Group ofron akomodim komfort dhe ushqim tradicional në fshatin e bukur të Bogës, i vendosur në Rugovë në afërsi të shtigjeve perëndimore të skijimit të Bjeshkëve të Nemuna, 29 km nga qyteti i Pejës. I renovuar në vitin 2007, hoteli dhe restoranti janë në drejtim të shtigjeve të skijimit dhe ofron shtëpi malore në formë të apartmaneve si dhe katin e parë me TV, kuzhinë dhe banjo. Teleferiku është vetëm disa metra larg dhomave. Restoranti dhe terrasa e këtij hoteli mund të akomodojnë deri në 100 mysafirë dhe ofron kuzhinë tradicionale nga Rugova. Restauranti është edhe vendi ideal për organizimin e punëtorive, kurseve, seminareve dhe konferencave. Marrja me qira e skijave si dhe shkolla të posaçme të skijimit mund të organizohen sipas kërkesës. Gjatë sezonit veror, Rudi Group organizon udhëtime malore deri sa gjatë dimrit ofron çmime speciale për vizitorë. www.rudigroup.net +377 44 127 637
The Rudi Group offers comfortable accommodation and traditional food in the beautiful village of Boge, nestled in the Rugova Valley along the western slopes of the Accursed Mountains, 29 km from the city of Peja. Renovated in 2007, the hotel and restaurant faces the ski slopes and offers bungalow apartments and a ground floor area with televisions, kitchens and bathrooms. The ski lift is just a few meters from the rooms. The restaurant and terrace can accommodate up to 100 guests and serves delicious traditional Rugova cuisine. The restaurant can also be an ideal venue for the organization of workshops, courses, seminars, and conferences. Ski rentals can also be arranged, as well as ski lessons. During the summer Rudi Group organizes guided hiking tours. For the winter season Rudi Group offers special prices. www.rudigroup.net +377 44 127 637
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
25
Urime festat e fundvitit!
M U Z I K Ë
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
26
Bende të reja nga Prishtina Zhaba
Zhaba
Zhaba është bend nga Kosova i themeluar në vitin 2014 nga dy vëllezër, të inspiruar dhe frymëzuar për të krijuar këngë nga dashuria e përbashkët për muzikën. Lum dhe Drin Tashit në fazë të mëvonshme iu bashkua edhe Blerta Kosova në vokal dhe Arianit Thaçi në kitaren bas. Bendi kohë më parë publikoi albumin e parë të emëruar “K’neta” me gjithsej 8 këngë të stilit alternative / post-rock me një dozë të psikodelisë elektronike. Bendi deri më tani është paraqitur disa herë në festivale në Kosovë dhe në vendet fqinje. Gjatë performancave live bendi eksperimenton me lloje të ndryshme të instrumenteve muzikore dhe krijon zhurmë të këndshme dhe të kontrolluar, të gjitha nën përcjellje të një vokali të këndshëm, ndonjëherë edhe melankolik. https://soundcloud.com/zhaba-band
Zhaba is a band from Kosovo established in 2014 by two brothers, inspired to create songs from the love they share for the music. Lum and Drin Tashi were later accompanied by Blerta Kosova on the vocals and Arianit Thaçi on bass guitar. The band has recently released its first album named “K’neta”, with the total of 8 songs of the alternative / post-rock music style, with a little influence of the electronic psychedelic music. Until now, the band has been a part of a few festivals in Kosovo and in the neighboring countries. During the live performances, the band experiments with a set of different instruments and creates a fusion of controlled noise, accompanied by sweet but sometimes melancholic female vocals. https://soundcloud.com/zhaba-band
Oborri
Oborri
Krijuar në vitin 2014, Oborri është bend nga Prishtina i përbërë nga dy anëtarë tani më të dëshmuar në skenën muzikore të qytetit. Tomor Kuçi ka luajtur për disa bende duke përfshirë Freelancers deri sa Arbër Salihu ishte më shumë i përfshirë në projekte të ndryshme më të vogla, më së shumti në bashkëpunim me vëllaun e tij Genc Salihun. Bendi luan lloje të ndryshme të stileve muzikore dhe është shumë i përfshirë në zhvillimin e skenës alternative muzikore të Prishtinës duke bërë inqizimin dhe prodhimin e krijimeve muzikore nga artistë të skenës alternative në paraqitje, të udhëhequr dhe inspiruar nga Genc Salihu, artisti i famshëm vendor dhe anëtarë jurie në garën Voice of Albania. Bendi ka publikuar këngën “Tash njejtë pi ujë” së fundmi, të cilën mund ta gjeni në youtube.
Created in the year 2014, Oborri is a duo band from Prishtina, consisting of the well established artists Tomor Kuçi and Arbër Salihu. Tomor Kuci has recently played for a number of bands including Freelancers while Arber Salihu was more involved at different minor projects, mostly in cooperation with his older brother, Genc Salihu. The band plays a mix of musical styles and is heavily involved in the development of the current alternative musical scene in Prishtina by recording and producing musical creations of other artists of the emerging alternative scene led and inspired by Genc Salihu, a famous local artist and a jury member at the Voice of Albania contest. The band has recently released the single “Tash njejte pi uje”, available on youtube.
M U S I C
New bands from Prishtina
27
Metalli ishte në zhdukje e sipër në skenën kosovare sidoqoftë, një grup i nxënësve të shkollave të mesme vendosën të bashkohen dhe të krijojnë këtë lloj muzike. Galdon Recica, Donat Perolli, Lum Havolli, Eros Uka dhe Ilir Brajshori së fundmi kanë krijuar bendin metal Frisson dhe pas një pune të palodhshme, publikuan albumin e emëruar “Exit denied”, të përbërë nga 12 këngë. Gjatë performancave live, përkundër moshës së re të anëtarëve të bendit, duket se bashkërisht janë të vetëdijshëm për atë që krijojnë dhe mbushin lokalet me të rinj kosovar. Dëgjoni këngët e tyre dhe kujdesuni që të jeni aty në performancën e tyre të radhës.
Frisson Metal seemed to fade away in the Kosovo scene however, a group of secondary school students decided to gather and to start producing and creating this genre of music. Galdon Recica, Donat Perolli, Lum Havolli, Eros Uka and Ilir Brajshori have jointly created the metal band Frisson and have worked hard on their recently released album called ‘Exit denied’ consisting of 12 songs. When performing live, despite of the young age of the band members, the band seems to know what they’re doing and they fill in the venues with a lot of young people from Kosovo. Check them out and make sure to be there on their next gig.
OUT OF THE BOX: New single releases: Genc Salihu – Shtyje Edona Vatoci – Hala
New Album Releases: Frisson – Exit denied
Christmas and New Year songs worth to listen: John Lennon – Merry Xmas (War is Over) Bobby Helms –Jingle Bell Rock Frank Sinatra - The Christmas Waltz
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Frisson
Music 28 Local playlists FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Alternative playlist
80s Playlist
Genc Salihu Shtyje
Gjurmët Të vallëzojmë
Sansara Ti nuk ke faj
Minatori Udha e mbarë
Por-No Ditën kur e gjeta digitronin mas kaucit
Seleksioni 039 E shtune mbrëma
Zhaba Qëllimi
Lindja Fati
Retrovizorja Pa drita
Vizionet e Thyera Vetëm një natë
Hip Hop Playlist
Electronic Playlist
Taste 2 Oh çfar’ jete
Esoteric Bloom Lotus Rising
Elinel Ditë e re
Dhamsuta The Sitting Goddess
Jeton Chillin
Blerond Hoti Graviton
Dren Operate feat. Bim Bimma
Torch October Fairy
UFO Click Krejt çka sheh
Carbuncle Organismagnetic
K U L T U R Ë
Nga ideja në ekran
29
Duke gjykuar Dokufest e te Skena Up, dy festivale filmi shumë të rëndësishëm dhe me ndikim në Kosovë e rajon, mund të themi që industria e filmit, qoftë me metrazh të shkrutër apo të gjatë, ka përparuar shumë në Kosovë. Sot në 2015, mjafton që të kesh një ide të hedhur në letër për film, dhe nuk ke pse të ndihesh i/e dekurajuar që do të mbetet ashtu, vetëm një ide. Falë QKK, Qendrës Kosovare për Kinematografi, filmi po ecën para.
Judging by DokuFest and Skena Up, two very important film festivals influencing Kosovo and the region, we can say that the film industry – let it be short or long films – has developed a lot in Kosovo. Today in 2015, all you need is an idea that is transformed into a script, and you do not have to feel discouraged that it shall remain such, just an idea. Thank to KCC, the Kosova Cinematography Center, the film is moving forwards.
Arben Zharku, i cili më parë ka qenë drejtor i Skena Up, tashmë është drejtor i qendrës prej dy vitesh, ku ka ardhur pasi ka qenë kryetar i këshillit drejtues për 3 vite para saj. Ai na rrëfen për FlyInn se çdo të thotë të jesh drejtues i këtij institucioni kaq promovues që vetëm ka përparuar vitet e fundit.
Arben Zharku, who before used to lead Skena Up, now is the director of the center from two years, where he got the position after he was head of the leading council for three years. He tells to FlyInn what it means to be the head of this promoting institution that has only moved forward in the past few years.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Filmat në Qendrën Kinematografike të Kosovës
QKK u themelua në 2004, nga Parlamenti i Kosovës, pikërisht me qëllimin për të mbështetur filmin kosovar. Por mund të thuhet që që prej 2008, qendra funksionon në shërbim të filmbërësit me një buxhet të pothuaj dyfishuar: nga 400 mijë Euro që ka qenë, në 750 mijë. Konkursi hapet çdo vit në muajin prill, dhe të gjitha të dhënat dhe informacionet e duhura gjinden në uebfaqen e QKK – www.qkk-rks.com. Duke patur përafërsisht 60 aplikantë, prej të cilëve konsiderohen 20 deri në 30 prej tyre. Deri para 2 vjetëve instituti i ka dhënë më
KCC was founded in 2004 by the Kosovo Parliament, exactly with the purpose to support the kosovar film. But we can say that since 2008, the center is at the service of the film makers with e doubled budget: from 400 thousand Euros to 750 thousand. The applications are available in April each year and one might find all the needed information in the website www.qkk-rks. com. Approximately 60 films apply, and 20-30 of them are taken into consideration. Up to two years go the intuition promoted the short films
Babai - Visar Morina
C U L T U R E
From an idea to the screen The films at the Kosova Cinematography Center shumë prioritet filmit me metrazh të shkurtër duke qenë se e atillë ka qenë dhe kërkesa më e lartë. Por që kur është drejtor, Zharku po përpiqet shumë të nxjerrë në pah filmin e gjatë. Sa i përket përvojës, natyra inkurajuese e QKK nuk e vendos atë si barrierë. Prirotiet marrin idetë e mira, dhe propozimet serioze që vijnë në qendër. Për shembull sa i përket filmit të shkurtër përvoja nuk llogaritet fare. E kur aplikon për film të gjatë, duhet që se paku të kesh bërë dy filma me metrazh të shkurtër.
more given that the request for such productions is higher. But since he is the director, Zharku is trying to give propriety to the long films. When it comes to experience, the encouraging nature of KCC does not consider it as an obstacle. The best ideas take priority, and the serious proposals that come to the center. If you apply for a short film, experience is not a prerequisite. If you apply for a long one, you need to have done at least two short films.
“Pavarësisht se buxheti është pothuaj dyfishuar, për të arritur ku unë aty e kam vizionin, do të duhej të ishte së paku 2 milionë Euro në vit.” Projekti vjen në qendër dhe juritë e ndryshme shqyrtojne metrazhet e ndryshme. Pasi që filmi miratohet për subvencionim financiar, QKK vazhdon të ndihmojë artistët në mënyra të ndryshme, duke filluar që nga ndihma me produksion, e deri te shpërndarja e prodhimit në të githa festivalet më rëndësi në mbarë botën, përfshirë dhe emrat më kryesorë si Cannes apo Oscar’s. Qendra ka dhe marrëveshje me Radio Televizionin Kombëtar, në mënyrë që edhe publiku të përfitojë nga këto filma dhe të ketë një platormë për t’i parë. QKK është plot me angazhime përgjatë 12 muajvetë vitit duke u marrë me promovimin e filmit kosovar brenda dhe jashtë vendit. “Ne përpiqemi të krijojmë politika që rrjedhin nga
“Even though the budget has almost doubled, to get at my vision, we would need at least 2 million Euros a year.” The film comes to the center and the various juries explore the different lengths. After the film is approved for financial support, KCC continues to help the artists in different ways, starting from the production and the delivery of the film on to important festivals around the world, including Cannes and Oscar’s. The center is supported by the National Radio Television, so the public can enjoy these films and have a platform. KCC is fully busy throughout the year doing the promotion of the kosovar film inside and outside the country. “We try to create policies that derive from the need of the film makers in Kosovo, also keeping in mind that 90% of the applicants do not have much experience in film making.”
Ballkoni - Lendita Zeqiraj nevoja e filmbërësve në Kosovë, sidomos duke patur parasysh që 90% e tyre nuk kanë përvojë të më hershme në prodhimin e një filmi”. Që prej momentit që Zharku ka qenë pjesë në QKK dhe tani që është drejtor aktiv, është përpjekur që të përpilojë një rregullore shumë të ngjashme me ato të vendeve të ndryshme të Europës ku skena e filmit është shumë e përparuar. Këto reforma kanë qenë të suksesshme, duke parë funksionalitetin e plotë të QKK dhe sasinë e filmave që prodhohen në vit dhe që dalin jashtë vendit. Ja dhe disa prej filmave që kanë marrë çmime: «Bota» – me regji të Iris Elezi dhe Thomas Logoreci, merr çmimin ‘Fedeora’ në 2014. «Kanarinat e dinë» - me regji të Kaltrina Krasniqi, merr çmimin e muzikës më të mirë në Japoni, «Sapporo Short Fest » 2015 «Burrnesha» me regji të Laura Bispuri, merr çmimin Firebird në Festivalin e Filmit në Hong Kong.
Ever since Zharku was part of KCC and now he is an active director, he has worked hard to compile some rules that are similar to the different western countries in Europe where the film industry is very active. These reforms have turned out very successful, if you observe the functionality of KCC and the amount of films produced each year that also travel outside the country. Some of the awarded films are: “Bota” (The World) by Iris Elezi, awarded with “Fedeora” award in 2014. “The Canaries Know” by Kaltrina Krasniqi, awarded for best music in Japan, “Sapporo Short Fest”, 2015. “Burrnesha” by Laura Bispuri, awarded with the Firebird award in Hong Kong.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
32
Filma jo perëndimorë për t’u parë. Do të ishte e kotë të thonim që filmat që pushtojnë kinematë në mbarë botën janë prej gjithë shteteve të saj. Hollivudi ka kapëluar çdo ekran, ku herë pas here del dhe ndonjë emër europian apo latino-amerikan, që gjithësesi ia kanë dalë të depërtojnë në industrinë më joshëse me ndihmën e Shteteve të Bashkuara. Këta filma kanë dinamikë të shpejtë, tema që gjithkush mund të gjejë vetveten, dhe përvoja ka bërë që këto filma të jenë gjithmonë e më tërheqës. Të gjithë i kemi qef super-heronjtë dhe mezi presim filma si Xhejms Bond, Betmen, Spajdërmen, e herë pas here të gjithë e gjejmë veten duke kaluar mbrëmjen para një filmi rozë apo komedi që të ndihemi mirë. E çdo vit presim me padurim çmimet Oskar, për t’u informuar më thellësisht mbi ajkën e gjithë këtyre mijëra prodhimeve artistike që na ofrojnë argëtim, kulturë e informacion.
It would be futile to say that the films that usually invade the planet are from all of its countries. Hollywood has occupied all of the screens, where time after time we encounter a European or Hispanic name, which nevertheless made it in the most persuasive industry through the help of the United States. These kinds of films have a dynamic tempo; topics that anyone can relate to, and experience has made that these films are every time more attractive. We all love super heroes and we cannot wait for films like James Bond, Batman, Spiderman, and time after time we all find ourselves spending the evening watching some romance or a comedy to make us feel better. Each year we cannot wait for the Oscar’s to inform ourselves further on the top films of all these thousands of artistic productions that entertain us, inform us and expand our culture.
Mirëpo ka mijëra filma të tjerë që nuk bien në radarin komercial. Aty ceken tema me të cilat ndoshta ne nuk lidhemi direkt, por që janë shumë të rëndësishme për shoqërinë dhe njerëzimin. Shumë prej tyre shfaqen në DokuFest, por ne do të kishim dëshirë të ndanim
But there are indeed other thousands of films that do not fall in the commercial radar. There are topics that maybe we do not directly relate to, but they are very important to the society and humanity. Some of them are shown in DokuFest, but we would
me ju disa prodhime të shkëlqyera nga mbarë globi, të cilat kanë marrë çmime në festivale të ndryshme dhe janë vlerësuar lart nga publiku. Kemi bindjen që do t’ju ngjallin kuriozitet dhe që pasi t’i keni parë, do të ndiheni sikur keni lexuar një libër shumë të rëndësishëm.
like to share some excellent productions from all over the world, and they have earned various prizes in different festivals and have been highly appreciated by the public. We are sure they will arouse your curiosity and in the end, you will feel just like you read an important book.
1. Les Amours 1. Dashuritë Imaginaires imagjinare (2010) (2010) Me regji të kanadezit Xavier Dolan, i cili ishte vetëm 21 vjeç kur e bëri këtë film, drama flet për tre miq në Montreal, dhe trekëndëshin e tyre të dashurisë. Dy shokët e ngushtë, Francis dhe Marie, takohen me Nicolas në një nejë. E gjithë shoqëria janë tek të 20-tat, kryesisht studentë të kamur me stilin e jetesës hipster, që më vonë do të bëhet brez në Kanada dhe rrymë në gjithë botën. Filmi ka një tempo të ngadaltë, pa dinamikë tipke, dhe merret më shumë me detajet e stilit të jetesës së këtij brezi. Nuk mungon humori, trishtimi, e panjohura. Ndiqni të tre miqtë sesi kalojnë nga festa në festë, dhe se si përballen me dashurinë e pazakontë që lind në këtë film.
Directed by the Canadian Xavier Dolan, who at the time was only 21 years old, the drama talks about three friends in Montreal, and their love triangle. The two best friends, Francis and Marie, meet Nicolas at a party. All of the friends are in their twenties, mainly wealthy students who live as hipsters, which later one it becomes an entire generation in Canada. The film has a slow pace and deals mostly with the details of this lifestyle. There is humor, sadness, the unknown. Follow these three friends from a party to another, and how they deal with the unusual love that appears in this film.
2. Tsotsi (2005)
2. Tsotsi (2005)
Bazuar në një libër me të njejtin emër, në këtë film bëhet fjalë për një djalosh të ri në Johannesburg, Afrikë e Jugut, i cili jeton në getot tejet të varfëra të këtij qyteti. Ai është lagruar nga babi i tij abuziv dhe drejton një gang. Jeta e tij është e mbushur me krim e varfëri. Një moment të caktuar ai vendos të vjedhë një makinë, pa e ditur që në ulësen prapa ndodhej një foshnjë tre muajshe. Historia sa vjen e ndërlikohet për djaloshin.
Based on a book with the same name, this film is about a young man in Johannesburg, South Africa. He lives in a poor ghetto. He left his abusive father and now leads a gang. His life is filled with crime and poverty. At some point he decides to steal a car, without knowing that there is three month old child in the backseat. The story gets more and more complicated.
3. Sankofa (1993)
3. Sankofa (1993)
“Sankofa”, në një prej gjuhëvë afrikane, do të thotë “zgjatu prapa dhe kape”. Regjisorja etiopiane Haile Gerima e ka përdorur këtë fjalë për
Sankofa means “reach back and grab it” in one of the African tribes languages. The Ethiopian film director Haime Gerima used this
t’ju referuar gjithë historisë në këtë film: një modele zezake amerikane shkon në një fermë në Inditë Perëndimore për të xhiruar një set fotografish. E rritur në Amerikë, ajo nuk di asgjë mbi të parët e saj, madje është fodulle. Por, ndodhitë rrjedhin dhe ajo e gjen veten në mes të horroreve psiqike dhe fizike të skllavërisë, dhe bashkangjitet për të luftuar për liri.
concept to refer the main story in the film. An African American model goes to a farm in the Western Indies for a photo shoot. Raised in America, she does not know anything about her descendants, and she is of a vain personality. But the events unfold as such and she finds herself among the physical and mental horrors of the slavery, and she joins to fight for freedom.
4. Gandhi (1982)
4. Gandhi (1982)
Në fakt titulli thotë gjithçka. Bëhet fjalë për historinë e një avokati në Indi, Mahattma Ganddhi, i cili si të gjithë bashkëatdhetarët e tij, është i lodhur e i frustruar me regjimin britanik. Shikoni lindjen dhe suksesin e protesës së padhunshme, për të cilën përflitet në mbarë botën. Filmi është punuar nga regjisori anglez Richard Attenborough, i cili me kujdes sjell në kulturën perëndimore një ndër figurat më të rëndësishme të Lindjes së Largët.
In fact the title says it all. This film is about a lawyer in India, Mahatma Gandhi, who just like all of his compatriots, is tired and frustrated with the British rule. Watch the birth and rise of the non violent protests, famous all around the world. The film is made by the English director Richard Attenborough, bringing in the western culture one of the most important figures of the Far East.
33 FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Non western films worth watching.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
34
5. Ngrini llampën e kuqe. (1991)
5. Raise the Red Lantern. (1991)
6. Fëmijët e Parajsës (1997)
6. Children of Heaven (1997)
Ecni dhe ju nëpër sheshet e skutat e Qytetit të Ndaluar në Pekin, ku dhe mbahet historia. Filmi bazohet në novelën “Gratë e Konkubinës” nga shkrimtari kinez Su Tong, ndërkohë që regjisor i filmit është kinezi Zhang Yimou. Në vitet 20’ shumë kohë para luftës civile, 19 vjeçarja nga një familje e varfër martohet në familjen e pasur Chen. Siç ishte dhe tradita, ajo ishte gruaja e katërt e burrit i cili kurrë nuk shfaqet qartë në film. Asaj i duhet të mësohet me rregullat strikte, atmosferën e frikshme dhe jetën që varet në fije të perit, përfshi hilet që bëjnë gratë e tjera për të marrë vëmendjen parësore të burrit.
Walk through the squares and hidden allied of the Forbidden City in Beijing, where the history takes place. The film is based on the novel “The Concubine Wives” by the Chinese writer Su Tong. The film is directed by Zhang Yimou. In the 20, way before the Chinese civil war, a 19 year old girl gets married into a famous rich family Chen. Just like tradition goes, she was the fourth wife of a man whose face we barely see. She needs to get used to the strict rules, the scary environment and her life hanging by a thread, including the tricks performed by the other wives to get the utmost attention of the husband.
Një familje në skamje ekstreme në Iran, gjendet në krizë për një palë këpucë. Të dy fëmijët e familjes, Ali dhe Zahra, kanë vetëm një palë këpucë. Ata duhet të caktojnë turne për mbathjen e tyre në shkollë e kudo. Situata e këpucëve komplikohet një ditë kur ato zhduken aksidentalisht. Regjisor është iraniani Majid Majidi.
An extremely poor family in Iran finds itself in crisis for a pair of shoes. Both of the children, Ali and Zahra, they own only that one pair. They have to take turns to wear them at school and wherever. The shoe situation gets complicated when the accidentally disappear. The director is the Iranian Majid Majidi.
7. Sekreti në sytë e tyre (2009)
7. The Secret in her Eyes (2009)
Ky është një film argjentinas nga regjisori Juan Jose Campanella. Benjamin Esposito, një jë ish këshillues ligjor që sapo ka dalë ne pension, fillon të shkruajë novelën e tij të parë. Ai i rithellohet një rasti të tij të vjetër, që kishte të bënte me përdhunimin e vrasjen e Liliana Colloto, dhe së bashku me gjykatësen Irene, përpiqen t’i shkojnë çështjes deri në fund. Filmi i lidh karakterët me situatën politike në Argjentinë, regjimi i fundit diktatorushtarak.
This is an Argentinean film by the director Juan Jose Campanella. Benjamin Esposito, an ex law advocate who just retired, starts writing his first novel. He starts digging in one of his old cases, dealing with the rape and murder of Liliana Colloto, and together with the judge Irene, they try to dig the matter till the end. The film ties its characters with the political situation in Argentina, the last military dictatorship.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
35
8. Aventurat e Pricillës, Mbretëresha e Shkretëtirës (1994)
8. The adventures of Priscilla, queen of the Desert (1994)
Kalojmë pak në komedi/ dramë australiane, me regjisorin nga Sidnej Stephan Elliott. Dy drag queens dhe një transseksual udhëtojnë në shkretëtirat e Australisë – nga Sidnej në Allice Springs, me furgonin e tyre që e kishin quajtur “Priscilla”, nga ku ata performonin një shfaqje për të fituar jetesën. Një argëtim i vërtetë fillimmbarim, ky është një film që e solli kinematografinë australiane në dritë botërore.
Let us move along to some Australian comedy, directed by Stephan Elliott. Two drag queens and a transsexual travel the deserts of Australia, from Sidney to Alice Springs, in their van named Priscilla, where they performed shows to earn their living. A true entertainer, this film brought Australian cinematography to the world’s attention.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
36 9. Zonja (2011)
9. The Lady (2011)
Ky film është një mundësi shumë e mirë për të mësuar historinë e Burmës, që ne e dëgjojmë vetëm si destinacion ekzotik turistik. Me regjisor francezin Luc Besson, burmezja Aung San Suu Kyi, një burmeze e rritur në Londër, vendos të kthehet në tokën e të parëve ku ajo nuk kish qenë kurrë. Aq shumë thellohet në problemet e demokracisë së këtij vendi të mrekullueshëm, saqë e gjen veten në thelb të luftës për demokraci, ndërkohë që duhet të mbajë gjallë dhe marrëdhënien me burrin e saj anglez në Britani.
This is a great opportunity to learn about Burma, which we mostly hear about as a touristic exotic destination. Directed by the French Luc Besson, the Burmese Aung San Suu Kzi, raised in London, decides to go visit her homeland and she had never been there. She gets so involved in the democracy issues of the country that she finds herself in the heart of the war for democracy, while she had to keep up the relationship with her British husband.
10. Çfarë i kemi bërë Zotit të mirë (2014)
10. Qu’est-ce qu’on a fait au bon Dieu (2014)
Kjo është një komedi e drejtuar nga francezi Philippe de Chauveron. Një çift katolik francez, prindër të 4 vajzave, duhet të përballen me faktin që tri vajzat e mëdha kanë gjetur partnerët e jetës; mirëpo asnjëri prej tyre nuk është katolik dhe i bardhë. E madhja është më një arab musliman, e dyta me një çifut, dhe e treta me një kinez. Shpresat mbeten te vajza e katërt, por ç’ndodh me të?
This is a comedy directed by Philippe de Chauveron. A catholic French couple, parents of four girls, have to deal with the fact that the first three daughters have found their life partners, but neither are white or catholic. The first one is married to an Arab Muslim, the second one to a Jew, and the third to a Chinese. All eyes are on the fourth daughter, but what happens with her?
Nëse keni më shumë etje për filma të tjerë nga mbarë bota, mund të kërkoni lista në portalin më të famshëm të kinematografisë: www. imdb.com
If you would like to see more films from all over the world, you can find good lists at the best portal of cinematography: www. imdb.com
OUT OF THE BOX: Christmas and New Year movies worth to watch: A Charlie Brown Christmas (1965) Holiday Inn (1942) Elf (2003)
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
37
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
38
Këshilla praktike për të larguar frikën nga fluturimi
Practical advice on how to conquer the fear of flying
Pothuaj të gjithë pasagjerëve që udhëtojnë me avion të paktën një herë në jetë i kapëlon frika. Ajo ka cikle të ndryshme: disa i zë momentin që blejnë biletën e pastaj e harrojnë fare; disa të tjerë kanë ankth para udhëtimit dhe mbesin pa gjumë një natë para udhëtimit. Ndërkohë që këta 2 të fundit në shumicën e rasteve janë të qetë kur shkelin brenda në avion, kemi dhe kategorinë e tretë që kanë frikë përgjatë fluturimit.
Almost all passengers that fly, at least once in life feel scared. It has different cycles: some feel scared once they purchase the ticket to then forget about it; others feel anxiety before he trip and there fore spend a sleepless night. While these two types are usually calm when they are inside the plane, we have also the third category, who feel anxiety during the flight.
Frika - një mekanizëm jo racional që përpiqet të turbullojë gjykimin duke triumfuar mbi racionalen. E megjithatë, ne na duhet të flasim pak për racionalen, para se të kalojmë te disa këshilla praktike si të kaloni një udhëtim të këndshëm me avion.
Fear – an irrational mechanism that tries to cloud your judgment triumphing over the rational. But stull, we have to talk about the rational, before we move on to some practical advice on how to have pleasant flight.
Statistikisht, fluturimi është mënyra më e sigurt në botë për të udhëtuar.
Statistically speaking, flying is the safest way to travel in the world.
1. Informohu sa më shumë.
1. Get informed as much as you can.
E pasi t’ia keni thënë vetes shumë herë faktin më sipër, vazhdo dhe informohu sa më shumë që të mundesh mbi mjeshtërinë e avionëve, funksionimin e tyre, historikun, dhe statistikat në kohët moderne. Nëse e sheh të nevojshme, mëso prej biletës paraprakisht në çfarë tipi të avionit do të fluturosh, dhe informohu mbi të. Si në çdo fushë tjetër, dija mbizotëron.
After you have repeated to yourself many times the above mentioned fact, continue getting informed as much as you can on the engineering of planes, their functionality, history, and modern statistics. If you see it as necessary, find out from the ticket in what type of plane are you going to fly, and get informed. Just like anywhere else, knowledge prevails.
2. Rregullo frymëmarrjen.
2. Adjust your breaths.
Që prej fëmjërisë e deri te joga, mësojmë që frymëmarrja e plotë është armik i ankthit. Thjesht merrni frymë thellë ngadalë dhe po ashtu lëshojeni frymën. Përsëriteni këtë veprim deri sa ta ndjeni që thellësisht ndiheni më qetë.
From childhood to yoga, we learn that breathing accurately is the enemy of anxiety. Just breathe in slowly, and do the same for breathing out. Repeat this action as many times until you feel that you are deeply calmer.
3. Mos mendo gjëra stresuese. Fokusohu në sende rekalsuese, më shumë se sa stresuese. Nqs i thua vetes “mos mendo për mace”, do mendosh për mace. E njejta logjikë zbatohet dhe me frikën. Nëse mendon si të mposhtësh frikën, do mendosh për frikën. Ndërro krejtësisht temë në kokë, dhe një libër a një revistë, kryen shumë punë.
3. Do not think about stressful things. Focus on relaxing stuff instead. If you tell yourself ‘do not think about cats’, you will think about cats. The same logic applies to fear. If you think on how to conquer it, you will end up thinking about it. Change the subject entirely in your head, and a book or a magazine helps a lot.
4. Mendojini turbulencat si pjesë normale të udhëtimit.
4. Think of the turbulences as a part of the trip.
Je 10.000 km në ajër dhe avioni tundet paksa. Përpara se të hapësh sytë e të shikosh përreth për stuartin apo stuardesën, mendo që kur je në autobus apo kerr, rrotat prekin ndonjë gur a gropë, dhe mjeti tundet. Ajri gjithashtu ka gropa. Kështu që, vazhdo lexo!
You are 10.000 km high up and the plane shakes a little. Before you stare around and look for the flight attendant, think about when you are in a bus or a car: the wheels will touch a stone or a hole, and the vehicle shakes. The air also has holes. So, keep up reading!
5. Kujdes çfarë pini.
5. Watch what you drink.
Evitoni produktet me kafeinë, që krijojnë hiperaktivitet të mendjes, duke kontribuar në rritjen e ankthit. Pini sa më shumë ujë, duke qenë se trupi i hidratuar është më i qetë.
Avoid caffeine products that make the mind hyperactive, contributing in more anxiety. Drink a lot of water, since a hydrated body is more calm.
6. Mos nxirrni përfundime.
6. Do not reach conclusions.
Avioni është një kryevepër inxhinierike të cilën e njohin në detaj vetëm njerëzit e fushës. Nëse pa hiri dëgjoni ndonjë zhurmë të çuditshme, shihni drita që s’i keni parë, apo pjesë të tij që lëvizin, assesi mos nxirrni përfundime. Nëse bash po ju shqetëson, pyesni stuartin/stuardesën.
The airplane is an engineering masterpiece that only people from the filed know in details. If by chance you hear an unusual noise, or see a light that you have not seen before, or maybe some part is moving, do not come to your own conclusions. If you really must know, ask the flight attendant.
7. Mos u vono.
7. Do not be late.
Vonesat janë shkaktari numër një i stresit në mbarë globin urban. Nëse del nga shtëpia vonë, atëherë mendon vetëm për atë send: E kalon rrugën për aeroport në ankth, komunikon me njerëzit me stres, dhe momentin që ke shkelur brenda në avion, je tashmë i/e ngarkuar negativisht.
Being late is the number one cause of stress in the urbal world. If you leave the house late, than you will only think about that: you spend your way to the airport in stress, you communicate in the same way, and once you are inside the plane, you are already filled with negative emotions.
8. Kërko ndihmë.
8. Ask for help.
Nëse e sheh që ke nevojë për mbështetje, kërko ndihmë te i gjithë stafi, deri te kapiteni. Stafi i kabinës janë njerëz të trajnuar për t’u marrë me ne!
If you think that you do need someone else’s support, ask for help from all of the staff, even the captain. Cabin crew is trained to deal with us!
Po e mbyllim me një këshillë personale: gjithmonë lexoni në fluturim. Jeta dinamike e shekullit të XXI nuk po na mundëson shumë kohë e të ulemi të shfletojmë publikimet e preferuara. E kur je ulur dhe i/e lidhur, pa teknologji, shpesh pa të afërmit, leximi është aktiviteti më ndjellës dhe ju mban koherent me libra që keni kohë t’i lexoni. Do të habiteni sa shumë faqe do të përbini në dy orë avion, krahasuar me dy orë lexim në shtëpi!
We will end it with a personal advice: always read during as flight. The dynamic life of the XXI century does not give us much time to sit and read the favorite publications. And if you are sitting with your seatbelt fastened, without technology, often without friends or family, reading is the most appealing activity keeping you up to day with your reading wish list. You will be surprised on how many pages you can absorb in a two hour flight, compared to two hours at home!
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
39
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Lajmet e fundit 40 Limak Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës “Adem Jashari”
Aeroporti merr sërish shpërblime
Airport receives more awards
Për disa prej jush, kjo mund të ju duket si lajm i përsëritur. Limak Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës ka pranuar dy shpërblime prestigjioze në Londër, Britani të Madhe. Në një eveniment të organizuar në House of Parliament në Londër, më 16 nëntor 2015 në mesin e shumë kompanive dhe projekteve pjesëmarrëse, juria profesionale ka vendosur të ndajë dy çmime për aeroportin në kategorinë World Green Awards 2015, vendi i dytë në botë dhe Europe Green Champion. Çmimet e ndara bëjnë pjesë në gjithsej 13 çmime ndërkombëtare të ndara për aeroportin këtë vit nga institucione prestigjioze ndërkombëtare. Me këto çmime të pranuara, aeroporti vazhdon të jetë ndër më të shpërblyerit në rajon.
This is not repeating news, even though it might seem to some as such. Limak Prishtina International Airport “Adem Jashari” has received two additional prestigious awards in London, UK. In an event organized at the House of Parliament in London, on 16 November 2015, among many other participating companies and projects, the professional jury has decided to give two awards to the Airport in the category World Green Awards 2015, the second place in the world and Europe Green Champion. The awards create the total of 13 international awards given to the Airport during this year by prestigious international institutions. With these awards, the Airport continues to be one of the most awarded in the region.
Edicioni i dytë i Limak ASI në organizim e sipër
student të Universitetit të Prishtinës. Me rezultatet e fundit të publikuara, 30 tani më janë pjesë e këtij programi që ofron trajnime të certifikuara ndërkombëtarisht, internship dhe mundësi punësimi për pjesëmarrësit. Programi është duke u organizuar në bashkëpunim me qendrën për mësim gjatë gjithë jetës të Universitetit Bogazici, ENAC nga Franca, Universitetin e Prishtinës dhe Ministrinë e Arsimit,
Edicioni i dytë i Institutit të Limak për Shërbime Aeroportuale është në organizim e sipër. Më shumë se 350 studentë kanë aplikuar për t’u bërë pjesë e programit një-vjeçar të ofruar nga aeroporti për
The second edition of Limak ASI underway The second edition of the Limak Aviation Services Institute is underway. More than 350 students applied to become part of the one year program offered by the Airport for the students of the University of Prishtina. With the final
results published, 30 have become a part of the one year program that offers internationally certified training, internships and employment opportunities to its participants. The program is being organized in cooperation with the Bogazici University Lifelong Learning Center, ENAC France, the University of Prishtina and the Ministry of Education, Science and Technology of the Republic of Kosovo. Previously, all students successfully
Latest News Limak Prishtina International Airport “Adem Jashari” completed the program and were part of the study tours to Turkey and France. In addition, all students were given employment opportunities at the Airport. The Airport was awarded several international awards for the results of the project and is happy to be hosting additional 30 students this year.
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
Shkencës dhe Teknologjisë të Republikës së Kosovës. Më herët, të gjithë studentët kanë përfunduar programin dhe ishin pjesë e viziave të studimit në Turqi dhe Francë. Për më shumë, të gjithë studentëve u është ofruar mundësi punësimi në aeroport. Aeroporti ka fituar disa cmime ndërkombëtare në lidhje me rezultatet e projektit dhe është i lumtur të mirëpresë edhe 30 studentë për këtë vit.
41
Hej njerëz, bëhuni pjesë e aeroportit në rrjete sociale! Zbuloni botën e shërbimeve tona në mënyrë shumë kreative dhe interaktive. Limak Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës “Adem Jashari” është tanimë prezent në shumicën e rrjeteve sociale – nga Facebook në Twitter; nga Instagram në YouTube. Bëhuni pjesë e të gjitha faqeve tona në rrjete sociale për informim të rregullt dhe informata për shërbimet tona dhe lajme tjera në fushën e shërbimeve aeroportuale dhe aeronautikës. Këto faqe ofrojnë lojëra, gara dhe përmbajtje ekskluzive për komunitetin prezent në rrjete sociale. Andaj, me padurim presim të jeni pjesë e këtyre rrjeteve për të bërë gjëra të mëdha së bashku. #PRNairport
Hey folks, join Airport’s social media channels! Discover the world of our services in a highly creative and interactive approach. Limak Prishtina International Airport “Adem Jashari” is now present at major social networks – from Facebook to Twitter; from Instagram to YouTube. Please subscribe to all our pages for regular updates and information about our services and other news in the field of airport services and aeronautics. Games, contests and exclusive content is being regularly brought to community in social media channels. Therefore, we can’t wait you to join and do great things together. Facebook.com/ airportpristina twitter.com/airportpristina instagram.com/ airportpristina
FLYINN | ADEM JASHARI PRISHTINA INTERNATIIONAL AIRPORT
42 Shpërblimet e fituara në vitin 2015 1. Stevie Bronze Winner - Corporate Social Responsibility Program of the Year - in Europe Gala Ceremony Ritz-Carlton Hotel in Toronto, Canada, October 23, 2015
Airport awards for 2015 9. International CSR Excellence Awards, Europe, Gold Award Winner 2015Employee Benefits Sector, Social Opportunities Category
2. Stevie Bronze Winner
- Company of the Year in
Transportation - Gala Ceremony Ritz-Carlton Hotel in Toronto, Canada, October 23, 2015
3. Stevie Silver Winner
- Executive of the Year in
Transportation - Haldun Firat Kokturk- Gala Ceremony RitzCarlton Hotel in Toronto, Canada, October 23, 2015
4. Green World Award - Best Environmental Practice 2015 (World level) - Gala Ceremony, New Zealand, October 19, 2015
5. Green Apple 2015 Winner - Sustainable Water Management System (International Level) - Gala Ceremony, the Houses of Parliament, Westminster Palace London, November 16, 2015
10. International CSR Excellence Awards for Companies That Have a Heart – “This Heart of Gold was presented to the CSR Supreme Champion 2015”
11. Hermes Creative Awards, 2015 Platinum Award – Business and Technical Education, a Unique Value Proposition
12. International Green Apple Awards for Environmental Best Practice 2015, Europe: Bronze Award Winner, Developers Category
13. IPRA Golden World Awards: Business and Technical Education: a unique value proposition
6. Green Apple 2015 - Water Management Efficiency (International Level) - Gala Ceremony, the Houses of Parliament, Westminster Palace London, November 16, 2015
7. International CSR Excellence Awards, Europe, Gold Award Winner 2015 – Environmental Endeavour Sector
8. International CSR Excellence Awards, Europe, Gold Award Winner 2015- Employee Benefits Sector, Education and Training Category
14. Communitas Awards 2015 - Preparing Kosovo’s workforce for a better future.
Urime Krishtlindjet dhe Viti i Ri, me shumĂŤ dashuri
Mujo Ulqinaku no. 12 10000 Prishtina, Kosova
Happy Christmas and New year, with lots of love
tel: +381 38 60 99 60 e-mail: info@paper.al
Happy New Year 2016 Christmas at the Swiss Diamond Hotel Prishtina from 23 to 27 December 2015 4 Nights Included Breakfast 1 Christmas Brunch ( couple ) 1 check-up at Dermatologist 1 Blow Dray Wellness & Spa ( 1'500 m 2 ) seven different types of sauna, Jacuzzi Turkish bath & Fitness center
12 Nights Included Breakfast 2 ticket’s for the New Year's Eve 01.01.2016, in the Ballroom 1 check-up at Dermatologist Free Parking Wellness & Spa ( 1'500 m 2 ) seven different types of sauna, Jacuzzi Turkish bath & Fitness center
Valentine's Celebration 14 Febraury Enjoy exclusive spa experience Hydro Massage, Cromotherapy with essential oils Romantic room decoration Relax Massage Wellness & spa ( 1'500 m 2 ) Seven different types of sauna, Jacuzzi, Turkish bath & Fitness center Price 142.00
Price: 550.00
Price: 1'480.00
New Year's Eve at the Swiss Diamond Hotel Prishtina from 31 December 2015 to 3 January 2016 3 Nights Included Breakfast 31- December Live Music in Lounge Bar welcome drink - prosecco 2 ticket’s for the New Year's Eve gala dinner party in the Ballroom Wellness & Spa ( 1'500 m2) Seven different types of sauna, Jacuzzi, Turkish bath & Fitness center Price 475.00
23 December to 04 January 2016
New Year's Eve at the Swiss Diamond Hotel Prishtina 01 Janary 2016 1 Night Included Breakfast 2 ticket’s for the New Year's Eve 01.01.2016, in the Ballroom Late Checkout until 3:00 pm Wellness & Spa ( 1'500 m2 ) Seven different types of sauna, Jacuzzi Turkish bath & Fitness center
Valentine's Day offers 1 night including Breakfast Valentine's Day accompanied with live music and a four-course dinner. Romantic room decoration. Late checkout until 3:00 pm Seven different types of sauna, Jacuzzi, Turkish bath & Fitness center
Price 270.00
From 24 December till 05 January 2016 15 % discount in accommodation
Price 220.00