10 •
GR AT I S
•
MAj/qershor
2016
•
FlyInn është produkt i disejnuar, zhvilluar dhe përgaditur nga Paper Communications. Luteni të na kontaktoni për informata më të hollësishme. FlyInn is a product designed, developed and made available by Paper Media and Communications. Should you require any further information, please contact us. Mujo Ulqinaku Nr.32 | 10000 Prishtina, Kosovo info@paper.al; +381 38 60 99 60
www.paper.al
1FLYINN
KUMTI I EDITORËVE -------A MESSAGE FROM THE EDITORS E pasi kemi marrë një mbidozë shumë të ëmbël të lajmeve të mira muajin që lamë pas – fillimisht Kosova pranohet në UEFA dhe FIFA, një vendim shumë i mirëpritur, si një popull sport dashës që jemi, dhe ditën tjetër Kosovës i hiqen vizat për zonën Shengen, tashmë ka ardhur momenti t’i gëzohemi një lajmi më të vjetër po që tani po zbatohet: pjesëmarrja e Shqipërisë në kampionatin europian të futbollit, ku siç dihet, rreth gjysma e ekipit janë shqiptarë të Kosovës. Andaj kësaj radhe po fillojmë duke folur për Francën romantike, këtë shtet në formën e yllit kaq të rëndësishëm për kontinentin tonë dhe me influencë të fortë në kulturën tonë. Do ta eksplorojmë pak anën turistike të shtetit po nuk do lëmë pa folur dhe për artin dhe mënyrat si frankofonët na kanë ndikuar. E për t’ju shkundur pak nga bilbilat e këngët e futbollit, rikthehemi në Kosovë dhe në atë që prodhojmë më së miri si komb: artistët. Kësaj radhe kemi bërë një bisedë të këndshme me kitaristin Petrit Çeku, të cilit jemi mësuar t’ia dëgjojmë vetëm emrin, dhe jo shumë për punën dhe jetën e tij. Duke qenë se jemi në prag veror, marrim disa këshilla mode nga Nina, së shpejti arkitekte, por që ka një pasion shumë të sinqertë për veshjet dhe modën. Më pas kalojmë në një fushë krejt tjetër po që dhe aty kemi ambasadorët tanë nëpër Europë: shkencë. Po po, laboratore, eksperimente të çmendura, përparëse të bardhë e voila, reaksion! Dr. Kreshnik Hoxha, një shkencëtar nga Prishtina, na flet për punën e tij zhvillimore në Angli. A kishit dëgjuar ndonjëherë për legjendat e ndryshme se si ka lindur loja e futbollit, sporti më i famshëm në botë? Sot do të shfletoni në disa prej tyre, së bashku me lajme nga aeroporti Adem Jashari, dhe kuriozitete të ndryshme nga aeroportet e botës. Gjithashtu mund të informoheni mbi frizerët e ndryshëm të famshëm të Prishtinës, vendet më të reja e më të mira, si dhe rekomandime muzikore. Kalofshi një verë të paharrueshme!
After a sweet overdose of good news that we got last month – first Kosovo is admitted in UEFA and FIFA, a very dear decision as a spot loving country that we are, and just the next day Kosovo’s gains the right to travel visa-free in the Schengen area, it is time we get excited for the old news that we kind of have been waiting for: Albania’s participation in Euro2016, where as we know, half of the players are from Kosovo. So this time around we begin by talking about the romantic France, the star shaped state so important to our continent and our culture. We will explore the tourism, but we will also mention the influence its culture had on everyone’s life. And so to shake you from the whistles and football songs, we come back to Kosovo to talk about what we best do as a nation: produce artists. This time we had a very nice talk with the guitar player Petrit Çeku, whose name we probably heard of, but little is known about his work and life. Since we are at summer now, we will get some fashion tips by Nina, who is soon to become an architect and meanwhile shares an honest passion for fashion. We now move to a completely different field where we also have our representing ambassadors across Europe: science. Yes, labs, crazy experiments, white coats and voila, a reaction! Dr Kreshnik Hoxha, a scientist from Prishtina, talks about his developing work in England. Did you ever hear about the various legends on how football was born, ? Today you will read about some of them, together with news from Adem Jashari airport, and various curious facts from airports all over the world. We will also learn about famous hairdressers of Prishtina, the best and the new places, and music recommendations. Have an unforgettable summer!
2FLYINN
Kur na duhet të jemi romantikë, ideja e parë që na bie në mend sigurisht ka të bëjë patjetër ose me Francën ose me frëngjishten.
SHFAQJET E PËRZGJEDHURA TEATRALE SELECTED THEATRE 30 PLAYS
4
When we have to be romantic, the first idea that comes to mind of course has to do with France of French
PLAYLIST
OH OUI OUI…
80S INDIE AND ROCK’N’ROLL RAP AND HIP HOP ELECTRONIC
Rrugëtimi i kitaristit -------The journey of the guitar player
PETRIT ÇEKU
32 RREGULLIMI I FLOKËVE HAIRDRESSING
16 PJESË TË IDENTITETIT QË MUNGOJNË THE MISSING PARTS OF IDENTITY
Përzgjedhja jonë e guidave më të mira turistike. Our selection of the best tour guides.
22
34
26 QYSH ËSHTË ME QENË SHKENCËTAR? WHAT IS IT LIKE TO BE A SCIENTIST?
FASHION IDEAS FOR THIS SUMMER BY NINNA
36 LAJMET E FUNDIT LATEST NEWS
42
4FLYINN • WORLD IN BRIEF
OH OUI OUI… Kur na duhet të jemi romantikë, ideja e parë që na bie në mend sigurisht ka të bëjë patjetër ose me Francën ose me frëngjishten. Një propozim në këmbë të kullës Eiffel... Ose në majë të saj, me tokën transparente dhe tokën që tundet nga të fryjë era. Ose tek Harku i Triumfit, që në fakt sado që ta shikosh në TV e foto, kur arrin atje është edhe më madhështor seç e ke paramenduar. Ose në plazhet e Nisës, restorantet në kalldrëm.
Napoleon Bonaparte, “Clisson et Eugénie” Napoleon Bonaparta ishte gjeneral, revolucionar, perandor dhe së paku një herë, shkrimtar i novelave. E shkruar pak para takimit të parë me Joseph-in më 1795, ‘Clisson et Eugénie’ tregon për marrëdhënien e një ushtari të ri me Bernardine Eugénie Désirée Clary, motra e së cilës është e martuar më vëllain e Joseph. Novela nuk është publikuar kurrë deri sa ai ishte gjallë dhe pas vdekjes së tij, dorëshkrimi ishte ndarë në disa pjesë më vonë të shitura si suvenire dhe të blera nga individë të ndryshëm shekuj më vonë. Edhe pse disa pjesë janë publikuar kohë pas kohe të ndara, përkthimi i të gjitha pjesëve në gjuhën angleze është bërë në vitin 2009. Napoleon Bonaparte, “Clisson et Eugénie” Napoleon Bonaparte was a general, a revolutionary, an emperor and—on at least once occasion—a romance novelist. Written just before he met and married Joséphine in 1795, Clisson et Eugénie tells a fictionalized account of the young soldier’s relationship with Bernardine Eugénie Désirée Clary, whose sister married his brother Joseph. The novella was never published during his lifetime and following his death, the manuscript was divided into segments that sold as souvenirs at auction houses in the centuries after. Although the various segments were published at one time or another, a complete English translation wasn’t reconstructed until 2009.
Kur na duhet të mendojmë për art e kulturë, prapë mendja te Franca na shkon. Jo me patjetër për shkak të sasisë së artistëve që ajo ka prodhuar ndër vite. Por si një shtëpi shumë e denjë për artistët nga absolutisht e mbarë bota, sidomos në shekullin XX, ku emra si Heminguej apo Pikaso zhvilluan dhe lanë punën e tyre në Paris. Mendojmë sesi francezët i kanë mbeldhur veprat më të rëndësishme të njerëzimit dhe kujdesen për to me teknologjinë dhe vëmendjen maksimale që ofron koha. Mona Liza që të ndjek me sy, Vdekja e Virgjëreshës, Napoleoni… e pastaj kopshtet më të famshme në botë, tulipanët ku mbretëreshat e oborrtarët bënin xhirot ditore… Po, Franca e meriton të gjithë famën që ka.
When we have to be romantic, the first idea that comes to mind of course has to do with France of French. A sweet proposal at the Eiffel tower’s leg… Or at its top above the transparent floor shaking from the wind. Or at the Arch of Triumph, that no matter how much you see it in photos or on TV, when you get there is even more grandiose than you envisioned it. Or the beaches of Nice, at the restaurants in the cobbled streets. When we have to think about art and culture, again we think of France. Not necessarily because of the artists that came out of it. But as a very adequate home for artists from all over the planet, especially in the XX century, where names like Hemingway or Picasso developed and left their work. We think how the French collected the most important works and take care of them with the latest technology and maximal attention that the time offers. Mona Lisa that follows you, the Death of the Virgin, Napoleon… then the most famous gardens in the world, the tulips where the queens would walk through daily… Yes, France deserves all of the fame it already enjoys.
Dhe këtë vit po na e tërheq vëmendjen pak më shumë sepse shumë prej nesh mbase jemi nisur tashmë drejt saj për të parë Shqipërinë në stadium.
This year we feel a bit more attracted to it since so many of us are already heading to see Albania play in the stadium.
PARISI
A e ke imagjinuar ndonjëherë si është të ecësh në një qytet i cili i ngjason i gjithi një vepre arti? Parisi është një metropol i vërtetë, me klimë shpesh të ashpër dhe me shira, me dyndje të mërzitshme turistësh, me karaktere eksentrikë, me metro plot e përplot. Po nuk ndodh askund veçse në Paris, që kudo që të përfundosh, në cilindo cep, të ndihesh që ke duke përjetuar art serioz. Pallate të thjeshta me banorë, po që kanë një fasadë të vërtetë artistike. Lagje të vogla me shitore edhe më të vogla, ku ofrohen piktura, kafe, suvenire, atelie të ndryshme. Nuk besojmë se keni pritur të lexoni FlyInn për të ditur që duhet patjetër të vizitoni Kullën Eifel, që nuk është vecse një kullë elektrike, por më e madhja dhe më rrënqethësja në botë. App Harkun e Triumfit të Napoleonit, apo Luvrin, të cilin thonë se dhe 2 muaj rresht nuk mjaftojnë për ta vizituar të gjithin. Apo një xhiro me anije në lumin Senë, sidomos natën. E megjithatë ne po shkëpusim disa nga përvojat tona që na kanë lënë më së shumti mbresë.
PARIS
Did you ever wonder what it would be like to walk in a city that is like a work of art in its entirety? Paris is a true metropolis, with a climate that is often rough and rainy, with boring crowds of tourists, with eccentric people, and a full metro line. Nowhere else but in Paris it happens that wherever you find yourself, in any corner of the city, you feel that you are experiencing some serious art. Random residential buildings with a majestic façade. Little neighborhoods with small shops and ateliers offering paintings, coffees, souvenirs characterize the city. We do not suppose you were waiting for FlyInn to tell you to go see the Eiffel Tower or the Arch of Triumph of Napoleon, or Louvre, about which people say that not even two months are enough to see it all. Or a ride in Seine river, especially at night. But we extracted some of our experiences that impressed us the most.
5FLYINN
Kulla e Ajfelit: Kulla e gjatë 324 metra është ndërtuar në vitin 1989 si hyrje në Panairin Botëror të vitit 1889. Kulla e Ajfelit është emëruar nga Alexandre Gustave Eiffel, inxhinier i ndërtimtarisë dhe arkitekturës dhe fillimisht ishte e menduar të vendosej vetëm përkohësisht. Ngjyrat e përdorura për lyerjen e Kullës së Ajfelit peshojnë sa 10 elefantë deri sa vizitorët duhet të kalojnë 1,665 shkallë për të arritur në maje. Është ndër monumentet më të vizituara dhe të paguara në botë. The Eiffel Tower: Constructed in 1889 as the entrance to the 1889 World’s Fair, the tower is 324 meters tall. Eiffel Tower, was named by Alexandre Gustave Eiffel a civil engineer and architect and was temporary at first. The paint on the Eiffel Tower weighs as much as 10 elephants while visitors need to climb 1,665 stairs to reach its top. It still is the most-visited paid monument in the world.
6FLYINN
Sacré-Cœur, bazilika e zemrës së shenjtë të qytetit të Parisit ‘Sacré-Cœur’ do të thotë ‘Zemër e shenjtë’ në gjuhën shqipe dhe i referohet zemrës së Jezusit, dhe përfaqëson dashurinë e tij hyjnore për njerëzimin. Bazilika është ndërtuar ndërmjet 1875 dhe 1914 nga arkitekti Paul Abadie në stilin romano-bizantin. Abadie ishte arkitekt i njohur për restaurimin e katedrales së Périgueux, dizajni i së cilës është i ngjashëm me atë të bazilikës në Montmartre. ‘Sacré-Cœur’ means ‘Sacred-Heart’ in English and is a reference to the heart of Jesus, which is the representation of his divine love for humanity. The basilica was built between 1875 and 1914 by architect Paul Abadie in Romanesque-Byzantine style. Abadie was an architect also known for restoring the cathedral of Périgueux which design looks similar to that of the basilica in Montmartre..
KISHA E SAKRE KËR (SACRÉ-COEUR)
Vizita e kësaj kishe bazilike dedikuar zemrës së shenjtë të Jezu Krishtit vjen pasi në fakt keni vizituat komplet lagjen e Montmartre, e cila ndodhet në një kodër. Kjo lagje është përfaqësia më tipike dhe e ëmbël e kryeqytetit, e cila është e mbushur me furra (boulangeriebulonzheri) tipike franceze, kafe te vjetra, gjelbërim, mace, dhe rrugë të pjerrëta me kalldrëm, qe krijonte një ambient perfekt për artistët sidomos në shekullin e XX. Rrjedhimisht, si konsumatorët më të rregullt të jetës së natës, kodra lulëzoi në jetë nate që vazhdon edhe sot. Dhe nëse jeni adhurues të filmit më të rëndësishëm francez të shekullit XXI – Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulin, aty gjendet dhe kafja origjinale ku punon Amélie në film, e paprekur, vetëm se me stafin e lodhur pak nga turistët që sillen sikur u intereson kafja. Në majë ju pret Sakre Kër (Sacre-Coeur), një kishë me vlera kulturore dhe politike për Francën, si qendër e pendesës për humbjen me Prusinë, kur edhe filloi ndërtimet. Ajo është një ndër bazilikat më madhështore e mbresëlënsë në Europë. Pasi ta keni vizituar, ju rekomandojmë një pushim në oborrin e saj, ku shihet i gjithë Parisi si një oqean pa fillim e pa fund, me kullën Eiffel gjigante jashtë porporcioneve të tjera të qytetit, sikur ta kish vendosur dikush aty nga lart.
SACRÉ COEUR
Visiting the basilica church dedicated to the sacred heart of Jesus Christ comes after you have seen the Montmartre neighborhood, found on a hill. This is the sweetest representation of the city, filled with boulangeries (bakeries), old cafés, green scenery, cats, and cobble allies, creating a perfect environment for artists, especially in the XX century. As they always remain the biggest consumers of the nightlife, they created it in this neighborhood which continues to this day. And if you are a fan of the most important French film of the XXI century, Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain, you can find the original café where Amélie worked, untouched, only that the staff is a bit annoyed by the tourists claiming to be interested in the café. At the top Sacré Coeur is waiting for you, a church with political and cultural values for France, as the center of penance of the loss with Prussia, when its construction began. It remains one of the greatest basilicas in Europe. After you have visited it, we recommend you take a break in the park in front of it, where you see the entire Paris like an ocean with no end and no beginning. You will also see the giant Eiffel as if someone placed it there from above.
LUVRI
Shumë thonë që nuk kanë kohë ta vizitojnë Luvrin, dhe në fakt është e vërtetë. Disa thonë që për të parë të gjithë Luvrin si duhet duhet shkuar çdo ditë për 1 muaj rresht, e të tjerë thonë që as 6 muaj nuk mjaftojnë. Ndërkohë që për momentin këtë luks po ia lëmë industrisë së artit dhe punonjësve të Luvrit, ju këshillojmë që të shkoni së paku një ditë dhe ta shpenzoni brenda në muze për të parë veprat kryesore të trashëgimisë kulturore të njerëzimit duke e përfunduar xhiron tek e famshmja dhe e vetmja Mona Liza. Shumë prej vizitorëve përjetojnë një tip zhgënjimi të lehtë kur arrijnë aty, po ne po ju paralajmërojmë se çfarëdo ore, çfarëdo dite, është plot. Shansat për t’iu afruar janë të vogla. Piktura është e rrethuar me xham dhe shumë masa sigurie. Dhe së fundmi, nuk i ka veçse 77 cm lartësi dhe 53 cm gjerësi. Por ajo është identik aq magjepsëse sa përshkruhet, madje dhe më shumë, dhe ajo të ndjek me sy në çdo cep të dhomës, siç thonë! P.S.: Luvri ka qenë pallati mbretëror para Versajës.
LE LOUVRE
Many say that they have no time to visit Louvre, and it is true. Some say that they have to go there every day for a month, others believe that six months would not be enough. While we leave this luxury to the people from the world of art or the employees of the museum, we advise you to go spend at least one day inside the museum so to see the main works of our cultural heritage, ending the sightseeing at the famous one and only Mona Lisa. Many people are a little disappointed when they get there, but we are warning you that it is always full, no matter the day or the time. It is a tough ride to get near it. The painting is surrounded in glass and lots of security. And at last, it is no bigger than 77 cm high and 53 wide. But it is just as majestic as described, even more, and it follows you in every corner, just as they say it does! P.S .: Louvre has been the palace before the Versailles palace .
7FLYINN
Eugène Delacroix. Kur vdiq, Eugene la më shumë se 6,000 punime artistike të shiten. Gjithashtu, ditaret e tij janë disa nga më të mirët që nga Da Vinci. Eugène Delacroix. At the time of his death, Eugene left more than 6,000 works of art to be sold. Also, his Journals are some of the greatest since Da Vinci.
8FLYINN
BREGDETI I KALTËRT
CÔTE D’AZUR
Duke qenë se jemi në Mesdhe, i famshmi Jug i Francës i ngjan shumë me atë të Jonit: bregdet shkëmbor, nga mali e kodrat në det, plazh me gurë, ose dhe plazh me rërë të verdhë, ngjashëm me Adriatikun. Mirëpo paramendoni këto plazhe në kulminacionin e luksit, mirëmbajetjes, dhe me mbidozë të ariktekturës dhe kulturës franceze. Kjo është diçka që s’duhet lënë pa parë dhe këshillohet më së shumti me kerr. Po fillojmë me Nisën dhe bregdetin përrallor me guralecë të bardhë, palma, plazh të pastër dhe një mori ndërtesash të bardha matanë rrugës. E bukura e Nisës është që në fakt është një qytet tepër i madh, dhe nëse je banor aty, mund edhe lehtshëm të harrosh që qyteti përfundon në det. Shumë i veçantë është dhe aeroporti i tij, tërësisht i pozicionuar në bregdet, ku dhe avionët rreziten çdo ditë. Pranë portit të Nisës do të gjeni edhe stacionin e autobusave të cilët do t’ju cojnë kudo në Kot d’Azyr për maksimumi 1.5 euro. Bileta e radhës mund të jetë Kana (Cann es). E veçanta e tij siç edhe dihet është Festivali i Kanës, një ndër festivalet e filmit më të rëndësishme. E ky festival ka lënë qartësisht gjurmët e tij në qytet, pasi nuk ka kafe e restorant që nuk është prekur e vizituar nga personazhë të dashur të kinematografisë.
Since we are in the Mediterranean, the famous South of France looks a lot like the Ionian Sea: a rocky shore from the mountains to the sea, cobble beach, and sometimes a yellow sand beach, similar to the Adriatic. But imagine these beaches at the climax of luxury, maintenance, and an overdose of French architecture. This one is a must, and we advise to ride a car through it. We begin in Nice and the beautiful shore made of stones, palm trees, clean beaches and lots of white buildings across the road. Nice is actually quite a big city, and if you are a resident, you might forget it ends at the sea. It shares a very special airport too, entirely situated at the shore, where planes sunbathe each day. At the harbor you will find the bus station that will take you anywhere in Côte d’Azur for a maximum of 1.5 Euros. The next ticket could be Cannes. It is famous for its film festival, one of the most important ones of the industry. It left its mark in the city, as most of the cafés and restaurants have been marked by famous people of the industry.
Bileta tjerër e radhës nuk ka ç’të jetë tjetër veç Monakos. Qyteti i Formula 1 shtrihet në një kodër të mbushur me ndërtesa e cila bie pingul në portin e vogël. Teksa i afrohesh të lënë shumë përshtypje ndërtesat kaotike në këtë kodër që të kujtojnë më shumë botën tonë sesa Francën, por kur depërton në qytet, kupton se në fakt ato e bëjnë Monakon atë që është. Porti i vogël poshtë mban anije sa një hotel gjigant e deri në jahte private të vogla të emërtuara sipas dashurive të zemrës. Me interes të veçantë është ngjitja në majë të kodrës tek Pallati i Princit, një ngjitje që lehtësohet nga ashensorët publikë. Zbritja këshillohet me këmbë për të kaluar dhe nga Muzeu Oqeanik e më pas për t’u kredhur direkt e në blu. Për kureshtarët e plazhit aristokratik, këshillojmë një shëtitje jo fort të lehtë deri në San Trope. Vendi u bë i famshëm nga artistët sidomos në fillim të viteve 60’, dhe sot e kësaj dite ka mbetur i preferuar për jetën e natës e festa nëpër jahte.
The next ticket should be Monaco. The Formula 1 city lies on a hill filled with buildings falling straight to the small harbor. As you get closer, you see the chaotic buildings that remind you more of our world rather than France, but as you go deeper in the city, you realize that they are the true spirit of Monaco. The small harbor hosts boats as big as a hotel up to the small private yachts named after sweethearts. The path is to go see the Palace of the Prince at the top of the hill, made easier by the public elevators. It is recommended to climb down by foot, pass by the Oceans Museum and then dive in the deep blue sea. If you are curious about the more aristocratic beaches, your next visit is Saint Tropez. The site gained fame because of various artists especially in the early ’60, and it is still a favorite for night life and yacht parties.
9FLYINN
Monaco Grand Prix është një ndër më të vjetrit, dhe i pari është mbajtur më 1929. The Monaco Grand Prix is one of the oldes ones, with the first event being in 1929.
10FLYINN
Mont St. Michel. E mbrojtur nga UNESCO, këtë ishull e vizitojnë më shumë se 3 milionë njerëz, por vetëm 50 jetojnë në të. Mont St. Michel. Protected by UNESCO, this island is home to 3 million visitors a year, but only 50 people live on it.
11FLYINN
BRETANJA DHE BRITTANY AND NORMANDIA NORMANDY Kur mendon për oqeanin Atlantik zakonisht na shkon mendja tek Amerika e Veriut. Por në fakt një shije shumë të fortë të tij e merr në Bretanjë të Francës. Finistera, që do të thotë fjalë për fjalë fundi i tokës, ndodhet në perëndim të Bretanjës dhe është e mbushur me shkëmbinj, fare dhe është nën ndikimin e frymëve oqeanike. Për t’u parë është Kështjella e Roselinit, e cila sot e kësaj dite ende banohet nga familja Rohan. Ajo rrethohet nga tri kulla dhe është e mbushur në pemë. Në të ia vlen të shikohet dhoma e ngrënies që nga Mesjeta dhe biblioteka gjigante. Ndalesa tjetër mund të jetë në qytezën e St. Malo, i cili shquhet për një peisazh që ndryshon në mënyrë dramatike. Qyteti është në bredet dhe është i rrethuar me mure, zakon i periudhës kur është ndërtuar, rreth shekullit XII. Ai u bë një port shumë i rëndësishëm në shekujt XVII-XVIII nga kërcënimi konstant që vinte nga Britania e Madhe. E fqinji po ashtu buzë Atlantikut, Normandia, megjithë historinë e saj dhe luftërat, sot ka plot c’të na sjellë e tregojë. Pushtuar nga Normanët në vitin 1066, Normandia sikur është lënë pas dore nga historia. Fillojmë ditën me Mont St – Michel, për një shije të vërtetë të Mesjetës, ku dhe shumica e historisë bazohet. E mbushur me turista, kullat e kështjellës bien poshtë dramatikisht drejt e në oqean. Bregdeti është i famshëm për baticat dhe zbaticat e veta që ia ndërrojnë drastikisht pamjen bregdetit. Aty koha ka ndaluar në disa shekuj më parë, pasi është prekur po thuaj hiç nga epoka moderne. Dhe sigurisht, nuk mund të largohesh nga Normandia pa vizituar portin e Havrit, tashmë i mbrojtur nga UNESCO që prej vitit 2005. Ai është porti i dytë më i famshëm në Francë pas Marsejës, dhe i gjithë punësimi dhe ekonomia varen nga traditat detare. Aty mund të gjeni një muze mbushur me piktura impresioniste, kishën me kullën e xhamit, dhe pamjen marramendëse nga kodra.
When one thinks of the Atlantic Ocean, we usually think of North America. But you get a good taste of it in Brittany. Finistera, which literally means the end of earth, is found at the western part of Brittany and it is filled with rocks, lighthouses and it is highly influenced by the breezes of the ocean. A must see is the Castle of Roselin, still inhabited by the Rohan family. It is surrounded by three towers and lots of trees. Inside there is a giant library and the dining room just as they used to be in the Middle Ages. Next stop is the town of St. Malo, famous for its dramatic landscape. The town is at the shore and is protected by walls, a habit of the period when it was built, around the XII century. It was a very important harbor during the XVII-XVIII centuries due to the constant threat coming from Great Britain. Its neighbor, Normandy, despite its history and wars, has a lot to show and tell. It was invaded by the Normans in 1066, and it seems to have been forgotten by history. We start the day at Mont St Michel, for a true taste of the Middle Ages, where most of its history comes from. It is filled with tourists and the towers dramatically reach the ocean. It is also famous for its tides that drastically change the landscape. Time has stopped a few centuries ago and barely touched by the modern days. And of course one cannot leave Normandy without seeing the harbor of Havre, protected by UNESCO since 2005. It is the second biggest harbor after Marseille, and the economy is very much dependent on the sea traditions. There you will find a museum with impressionist paintings, the church with the glass tower, and breathtaking views from up the hill.
12FLYINN
VERSAJA
(Les Versailles) E nëse i doni lulet, tulipanët veçanërisht, francezët janë shume pedantë me kopshtet e tyre, e kjo mishërohet më së miri në sarajet e pallatit të mbretit në Versajë. Ajo u ndërtua nga Luigji i XIV dhe ndodhet diku 20km larg qytetit. Ndonëse Luigji XIV u desh të rikthehej në qytet në 1789 gjatë revolucionit francez, kështjella e Versajës mbetet ndër pallatet mbretërore më magjepsëse me kopshte ende të mirëmbajtura dhe me arredim e ambiente siç kanë qenë kur banoheshin.
LA DEFONS
Eshtë lagjja më e madhe e biznesit në Europë. Kjo lagje prej 3.500,000 metra katrorësh përmban plot 18 qiellgërvishtëse, më të lartat në Paris. Aty punojnë çdo ditë rreth 180000 persona dhe banojnë 25000. Lagja ndodhet në zonën Il dë Frons, (Île-deFrance). Eshtë shumë interesant të ecësh në rrugët e kësaj lagje nën hijen e godinave të larta, pasi ajo është si një maket arkitektësh i bërë realitet. Mos pritni gjallëri marramendëse: gjatë ditës njerëzit janë nëpër zyra e gjatë natës kthehen në pjesët e tjera të qytetit. Një pikë shumë interesante është vizita që i bëhet harkut ‘La Grande Arche’. Ai shtrihet fiks në fund (ose fillim) të bulevardit Shons Elize nga ku dhe shihet i gjithi.
LES VERSAILLES
If you love flowers, tulips especially, the French are very cautious regarding their gardens, and this is best displayed in the king’s palace of Versailles. IT was built by Louis XIV around 20km away from the city. Even though he had to return to the city in 1789 during the French revolution, the castle of Versailles is one of the most majestic royal palaces with highly maintained gardens and rooms to be exactly as they were.
LA DEFENSE
This is the biggest business neighborhood of Europe. It covers a surface of 3.500,000 meters square and contains 18 sky scrapers, the highest in Paris. 180.000 people go to work every day and 25.000 live there. It is found at Île-de-France. It is very interesting to walk its streets as the neighborhood seems like an architect’s model come true. Do not expect a lot of liveliness: during the day people are working and at night they return to the other parts of the city. A nice sightseeing is La Grande Arche, found at the end (or beginning) of the Champs Elysées Boulevard from where you have a clear view of it.
Është gati në formë perfekte të kubit (110m i lartë dhe 106m i gjerë), e krijuar nga një arkitekt Danez. Gjithashtu ka 35 kate hapësirë për zyre. It is almost a perfect cube (110m tall and 106m wide), designed by a Danish architect. It also has 35 floors of office space.
13FLYINN
Marie Antoinette ka marrë çokollatë krijuesin e vet kur është vendosur në Versajë. Marie Antoinette brought her own chocolate maker when she moved in at Versailles.
14FLYINN
Edhe pse mendohet që është një pastë franceze ajo fillimisht vjen nga Austria. Është ndryshim i Kipferl, që daton që nga shekulli XIII. Although it is thought to be a French pastry, it originally comes from Austria. It is a variation of the Kipferl, which dates back to as far as the 13th century.
BUKË , VENË E DJATHË
BREAD, WINE AND CHEESE
VERËRAT FRANCEZE
FRENCH WINES
History as destroyed France for many Historia ka shkatërruar Francën për centuries, leaving a few historic shumë shekuj, duke i lënë asaj pak sites, especially when compared to vende historike, sidomos krahasuar me fqinjët si Italia. E megjithatë neighbors like Italy. Still various vështirësitë e ndryshme nuk e kanë difficulties never stopped the penguar kurrë artin e të prodhuarit të cultivating of wines. During the verës. Madje, në ditët më të veshtira toughest days in the Middle Ages, në Mesjetë, tradita u ruajt dhe u monks preserved and cultivated the kultivua nga murgjit me kujdes të hollë. tradition. The French started making Francezët kanë filluar ta prodhojnë atë wine since the VI century B.C. Today që në shekullin VI para erës sonë. Sot they are one the largest producers in janë ndër prodhuesit më të mëdhenj në the world, from very expensive wines glob, që nga verëtat më të shtrenjta në to table wine, that is always very planet deri tek ato të tavolinës, që janë qualitative. All the names like Pinot, gjithmonë cilësore. Të gjithë emrat e Cabernet, Sauvignon, Chardonnay, are verërave si: Pinot, Kabërnet, Shovinjon, nothing but types of grapes cultivated Shardonej, nuk janë tjetër veçse lloje in France, now all over the world. rrushi që janë kultivuar në Francë, e France has well elaborated and strict tashmë kultivohen kudo. Franca ka laws regarding the rights, cultivation ligjet më strikte dhe të elaboruara mbi and processes of wine. Even though të drejtat, kultivimin dhe proceset the internal e verës. Edhe consumption has pse konsumi i declined, the exports brendshëm ka rënë, grow each year. ai i jashtëm vetëm Njerëzit që e duan rritet çdo vit. ushqimin gjithmonë
ULANZHERITË – FURRAT
Në Francë, nëse ha një lloj të ndryshëm të djathit çdo ditë për një vit, nuk do të mund të shijosh të gjitha llojet. In France, if you eat a different type of cheese every day for one year, you will not be able to taste them all.
janë njerëzit më të mirë.
BOULANGERIES – BAKERIES
Baguette, brioche, (BOULANGERIE) croissant, milles People who love to eat Baget, kruasan, feuilles, they all are always the best briosh, mil fëj, make us hungry, të gjitha këto na people. no? Are you familiar bëjnë të na shkojë with the bakeries Julia Child goja lëng, po? I that smell so good, keni parasysh ato that also serve furrat që vijnë hot beverages to tejet erë e mirë, accompany the dhe shpërbejne edhe kafe dhe pije të delicatessen of baked flour? The ngrohta për të shoqëruar delikatesat French are responsible. If you are to e miellit në furrë? Francezët janë enter the simplest looking bakery përgjegjës për to. Nëse do të futesh në you will most probably have the best bulanzherinë më të thjeshtë do të hash brioche, better the one you have ever briosh më të mirë se ai që ke ngrënë had outside of France. The tradition ndonjë herë jashtë Francës. Madje led to an annual competition of “Le tradita dhe krenaria ka çuar në krijimin Meilleur Boulanger”, the best baker. e një konkursi vjetor, “Le Meilleur The judges taste the products without Boulanger”, ku bëhet një degustim knowing who the author is, and pa ditur autorin. Fituesi fiton një kontratë më pallatin presidencial, duke the winner gets a contract with the presidential palace for a year. furnizuar atë për një vit rresht.
LES FROMAGES (DJATHËRAT)
Edhe për këtë nuk ka numërim të saktë, por francezët thonë që llojet e djathrave e kapin numrin 2000. Neve kemi në tavolinat tona të përditëshme disa prej tyre, duke filluar me të famshim Roquefort – djathi blu me myk tek djathi Brie, apo djathi Camembert. Gjithesesi kjo shumëllojshmëri delikatesash ndahet në lloje artizane, fermerësh apo fabrikash. Po ju japim një listë dhe nëse mbani mend diçka, mund t’i bleni si suvenire: Langres, Compte, Brie, Roquefort, Tomme de Savoie, Banon, Epoisse de Bourgogne, Fourme d’Ambert.
LES FROMAGES – CHEESES
An exact count does not exist, but the French believe they produce more than 2000 types of cheeses. We consume some of them daily, from Roquefort (blue cheese) to Brie or Camembert. They are divided in delicatessens, artisan and factory types. Here’s a list you can purchase to bring back home: Langres, Brie, Roquefort, Tomme de Savoie, Banon, Epoisse de Bourgogne, Fourme d’Ambert.
15FLYINN
p o h S e Vala
https://shop.kosovotelecom.com
16FLYINN
RRUGËTIMI I KITARISTIT -------THE JOURNEY OF THE GUITAR PLAYER
PETRIT ÇEKU
N
B
I cilësuar nga kritiku i kitarës Colin Cooper si “solist i aftësive më të larta”, Çeku ka fituar 9 çmime të para në garat ndërkombëtare kitaristike, përfshi edhe ‘Parkening Competition’ në Malibu, SHBA (2012). Ai gjithashtu fitoi në ‘Schadt Competition’ në Allentown, SHBA (2011), ‘Maurizio Biasini’ në Bologna, Itali (2011), si dhe ‘Pittaluga Competition’ në Alessandria të Italisë (2007). Zyrtarisht ai i filloi mësimet e muzikës në moshën 9 vjeçare në shkollën e muzikës në Prizren, dhe lirisht mund të thuhet që Petrit Çeku e ka filluar karrierën pikërisht në atë moshë.
Calssified as “solo player of the highest qualities” by the guitar critic Colin Cooper, Çeku won 9 first prizes in international guitar competitions, including “Parkening Competition” in Malibu, U.S.A. (2012). He also won a ‘Schadt Competition’ in Allentown, U.S.A. (2011), ‘Maurizio Biasini’ in Bologna, Italy (2011), as well as ‘Pittaluga Competition’ in Alessandria in Italy (2007). He officlally began studying the guitar when he was 9, at the music school in Prizren, and it can be easily said that Petrit Çeku started his career at precisely this age.
ë mes të lëvizjeve të tij të shumta midis Amerikave, Europës e Azisë, arritëm ta kapim Petritin në Kosovë, ku dhe ai kthehet sa herë që ka disa ditë të lira. Preferon t’i ndajë këto ditë midis kryeqytetit dhe vendlindjes – Prizrenit. Petriti u rrit në një ambient shumë tipik prizrenas dhe të shëndetshëm për një fëmijë: në shtëpitë me oborr dhe kosh basketbolli, rrethuar nga shtëpitë e kushërinjve të parë, me të cilët ka kaluar fëmijërinë. Kitarën e ka prekur në moshën 5 vjeçare. Asokohe, babai i Petritit kish interes të veçantë në kitarën klasike, aq sa dhe kur ishte me studime në Sarajevë, mori kurse private të kitarës klasike, të cilat ia mësoi më pas edhe Petritit. Ai ka qenë dhe shtysa që Petriti sot është kitarist, ndihmuar dhe nga shumë njerëz të tjerë tek sa ai rritej në karrierë.
Çeku është interpretues i veprave te shkruara për kitarë që nga shekulli XVI e deri tek autorët bashkëkohorë. Meqenëse se hapësira e punimit është kaq specifike, ai nuk e konsideron veten kitarist. Përbërësit e nevojshëm për të realizuar këtë profesion përfshijnë disa afinitete muzikore,
etween his movements among the Americas, Europe and Asia, we managed to catch Petrit in Kosovo, where he returns every time he has some days to spare. He likes to share these days between Prishtina and Prizren – the birth town. Petrit was raised in a very typical environment of Prizren, and very healthy for children: in the houses with a big yard and a basket case, surrounded by the houses of his first cousins, with whom he also spent his childhood. He first touched a guitar when he was 5 years old. At the time, Petrit’s father shared a very special interest in the classical guitar, so that even when he was studying in Sarajevo, he took private classical guitar lessons, which he taught to Petrit. HE was the main reason that Petrit today is a guitar player, helped by many others as he advanced in his career.
Çeku is an interpreter of the pieces written for guitars from the XVI century up to the today’s authors. Since the work space is so specific, he does not consider himself a guitar player. The necessary components needed for this profession include many musical affinities, that one
Më duket e rëndësishme që ta qartësoj se për t’u bërë virtuoz në një instrument, duhet filluar shumë herët, si në balet dhe sport. Për ta luajtur mirë një vepër te Bach-ut, duhet përpikëri filigranike e muskujve dhe ligamenteve, pavarësi e gishtave, dhe koordinim i përpiktë mes tyre. Të gjitha keto mekanizma të sofistikuara zhvillohen në moshë të njomë. Natyrisht që njeriu mund të mësojë të luajë në çfarëdo moshe dhe unë këtë gjithmonë e inkurajoj, por virtuoziteti është tjetër gjë. I think it is important to clarify that in order to become virtuous in an instrument, one must start really early, just like in ballet or sports. In order to properly play a Bach piece, you need filigree-like precision of the muscles and the ligaments, finger independence, and exact coordination among each other. All these sophisticated mechanisms develop at an early age. Of course one can learn to play at any age and I always encourage that, but being virtuous is something else.
Cover photo: Atdhe Mulla.
17FLYINN
18FLYINN
Photo: Kaltrina Krasniqi
që mund të quhen talente, por kjo është si domosdoshmëria e kostumit për të hyrë në parlament - puna e vërtetë kryhet brenda dhe shkon përtej kodit të veshjes. Ka plot që e bazojnë gjithë vetbesimin vëtëm në veshjen e tyre, por kjo nuk mjafton. Interpretuesi në kitarë i duhet disiplinë e hekurt, për ta ardhur deri tek teknika e imët e nevojshme. Jo rrallë Petritit i duhet të zgjohet në 5 të mëngjesit për praktikë.
can call talents, but this is like the mandatory suit to enter the parliament – the real work is done inside and goes beyond the dressing code. There are many who base their entire confidence in their clothes only, but this is not enough. The guitar interpreter needs solid discipline to get to the detailed technique that is required. Very often Petrit has to wake up at 5 a.m. in order to practice.
Vitin e kaluar Çeku inçizoi të gjitha suitat për violonçel solo të Bach-ut, të transkriptuara për kitarë nga Valter Deshpalli. Ai e konsideron si punën më të rëndësishme që ka bërë deri sot, ku angazhoi gjithë kapacitetin e tij muzikor, artistik dhe intelektual. Kohëve të fundit është editor i partit të kitarës në aranzhimet e Valter Deshpallit, që ai e konsideron si përvojë shumë të rëndësishme ku mësohet shumë.
Last year Petrit recorded all the cello suites of Bach, transcripted for guitar by Valter Deshpalli. He considers it the most important work he has done so far, where he engaged all his musical, artistic and intellectual capacities. Lately he is the editor of the guitar partite in one of the arrangements of Valter Deshpalli, that he considers as a very important experience where one can learn a lot.
Photo: Dardan Rushiti
19FLYINN
Të gjitha ambiciet profesionale i kam të orientuara kah interpretimi, ndërsa sukseset i kam pranuar si dhurata. Këtë recetë do ta vazhdoj edhe më tutje. Përveç kësaj, nuk kam ndonjë tendencë që ta rris karrierën, në kuptimin e popullarizimit. Shpesh herë flitet për faktin që muzika klasike është paksa elitiste dhe muzikantët kritikohen që nuk bejnë majft për ta afruar muzikën popullit. Unë nuk e përkrah atë qasje, sepse po e shoh se si po e dëmton muzikën në shumë skena botërore. All my professional ambitions are oriented towards interpretation, while I accepted my success as a gift. I will continue with the same formula. Furthermore, I do not intend to raise my career in terms of popularity. It is often talked about the fact that classical music is a bit elitist and the musicians are often criticized for not doing much when it comes to bringing the music closer to the people. I don not support that take, because I am seeing how it is damaging music in many international scenes.
Photo: Alsu Khusaenova
20FLYINN
Krahas vizitave për qejf në vendlindje, Petriti nuk mungon në festivalet e përvitshme të Kosovës si DamFest, ReMusica, Peja International Guitar Festival, etj. Ai nuk mungon dhe në punëtori dhe klasa të ndryshme ku dhe njihet me talentet e reja. Falë Profesor Xhevdet Sahatçiut, profesor me renome në Zagreb dhe mësuesi i Petritit, në Kosovë ekziston katedra e kitarës në Akademinë e Muzikës në Prishtinë. Tashmë Kosova ka një nivel botëror të interpretimit në kitarë, çka shihet edhe në çmimet ndërkombëtare që marrin kitaristët e rinjë kudo që shkojnë.
Besides his pleasure visits in Kosovo, Petrit is always present in the yearly festivals like DamFest, ReMusica, Peja International Guitar Festival, etc. He also participates in workshops and different classes where he gets to know new talents. Thank to Professor Xhevdet Sahatçiu, a renowned professor in Zagreb and Petrit’s teacher, now in Kosovo there is the guitar chair in the Music Academy of Prishtina. Now Kosovo has a world-class level in guitar interpretation, that can be easily seen through the international prizes various young guitar players receive anywhere they go.
Petrit Çeku mban titullin e Artistit të Lirë në Kroaci, dhe është i punësuar si muzikant koncertues. Ai e filloi edukimin muzikor në klasën e Luan Sapunxhiut. Në vitin 2002 u bart në Zagreb, ku u ftua që të vijiojë studimet Xhevdet Sahatçiun. Në vitin 2008, Çeku diplomoi në Akademinë e Muzikës në Zagreb, në klasën e Darko Petrinjakut. Në vitet 2009-2013, duke realizuar ëndrrën e tij, ai rafinoi zanatin me kitaristin e famshëm Manuel Barrueco në Konzervatorin Peabody në Baltimore, SHBA.
Petrit Çeku has the title of the ‘Free Artist” in Croatia, and he is employed as a concerto musician. He began his musical education in the class of Luan Sapunxhiu. In 2002 he moved to Zagreb, where he was invited to continue his studies with Xhevdet Sahatçiu. In 2008 Çeku graduated from the Music Academy in Zagreb, at the class of Darko Petrinjak. In the years 2009-2013, making his dream come true, he further refined his talent with the famous guitar player Manuel Barrueco on the Peabody Conservatorium in Baltimore, U.S.A..
Photo: Vedran Kocelj
Sot i kalon ditët duke udhëtuar mbarë botën aty ku dhe diplomacia kosovare nuk ka qasje. Në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe jo të drejtpërdrejtë, ai i komunikon botës vlerat kosovare dhe pse Kosova e meriton të jetë një shtet si gjithë të tjerët.
Today he spends his days travelling the world even in places where Kosovar diplomacy has no access. Directly and indirectly, he communicates to the world the Kosovar values and why Kosovo deserves to be a country like all the others.
21FLYINN
Atdheu. Novo Brdo Castle. Digital image. Wikimedia. N.p., n.d. Web. 29 Mar. 2016.
22FLYINN
PJESË TË IDENTITETIT QË MUNGOJNË -------THE MISSING PARTS OF IDENTITY
Rajoni jugor, respektivisht qyteti i Prizrenit, është shumë i pasur me trashëgimi kulturore. Zonat arkeologjike, kalatë, kishat, xhamitë, teqet, shtëpitë karakteristike të banimit dhe objektet tjera me vlera të mëdha arkitekturale, janë margaritarët që e bëjnë këtë pjesë të jetë rajoni më i vizituar dhe më tërheqës në Republikën e Kosovës. Së fundmi, një numër i pjesëtarëve të shoqërisë civile kanë alarmuar për degradimin dhe kanë raportuar për dëmet e qëllimshme dhe të njëpasnjëshme që i bëhen vlerave të trasheguara të qytetit Prizrenit. Arasta ka qenë një prej pjesëve më të vjetra të qytetit dhe i takonte tipit orientalo balIkanik. Por, pas rrënimit të urës së vjetër të Arastës dhe me ndërtimin asaj të resë, edhe kjo pjesë ka marrë formë tjetër. Ura që historikisht u quajt Ura e Arastës, më pastaj Ura e Re, një kohë tjetër e Therandës dhe në fund mori edhe emrin Ura e Gjermanëve apo e KFOR-it, ishte pjesë identifikuese e qytetit.
The region of south, specifically the city of Prizren, is rich in cultural heritage. Archeological sites, fortresses, churches, mosques, city tekke’s, characteristic residential houses and other high values architectural facilities are some of the jewels that make this part the most visited and attractive one in the Republic of Kosovo. Lately, a number of civil society representatives had continuously announced the intentional degradation to the objects of cultural inheritance in the city of Prizren. Arasta was one of the oldest parts of the town and it belonged to the Balkan oriental type. But, after the demolition of the Arasta Bridge and the construction of the new one, this part has also taken a different shape. The bridge that was historically called the Bridge of Arasta, later the New Bridge, the bridge of Theranda and finally the Bridge of the Germans or the Bridge of KFOR, was a historic andmark to the city.
23FLYINN
ARASTA - I AM A MONUMENT është përzgjedhur fitues në konkursin “Aktivizmi Kulturor dhe Urban në Prizren” organizuar nga Organizata jo-qeveritare EC Ma Ndryshe në qershor të vitit 2014. Qëllimi është që të rritet ndërgjegjësimi i qytetarëve për trashëgiminë kulturore të zhdukur, përmes një strukture të përkohshme, e që ndoshta edhe mund të ndikojë te vendimmarrësit për të transformuar vendin në një hapësirë të re tërheqëse të qytetit në qendër të qytetit otoman të Prizrenit. ARASTA - I AM A MONUMENT is selected the winner in the open call “Cultural and Urban Activism in Prizren”, organized by the NGO EC Ma Ndryshe in june 2014. The goal was to increase the awareness of the citizens on the lost cultural heritage through a temporary structure, aiming to also impact the decision makers to transform the place in a new attractive space in the city center of Prizren.
24FLYINN
URA E ARASTËS
THE BRIDGE OF ARASTA
Ura ka luajtur një rol të rëndësishëm në jetën sociale dhe kulturore të kohës. Edhe pse ura dhe çarshia më nuk ekzistojnë ato janë trashëguar përmes kujtimeve, tregimeve dhe fotografive.
The bridge has played an important role in the social and the cultural life of the time. Even though the bridge and the street market do not exist anymore, they were both inherited through memories, stories and photographs.
Lagjja Arasta shtrihet në qendër të Prizrenit në anën e djathtë të Lumbardhit, duke përfshirë hapësirën mes urës së Arastës dhe urës së Lugjeve. Sipas të dhënave që posedojmë lagjja përbëhej nga shtëpitë e banimit, çarshia e mbuluar me dyqane, ura e mbuluar, xhamia dhe karvansaraji. Në vitin 1591 në këtë pjesë të qytetit ekzistonin 18 shtëpi dhe një numër i dyqaneve.
Arasta neighborhood is located at the center of Prizren and the right side of the river Lumbardhi, at it consists of the space between the bridge of Arasta and the bridge of ‘Lugjeve’. According to the rumors, the neighborhood hosted residential houses, the street market covered with stores, the covered bridge, the mosque and the caravan saraj. In 1591 this part of the city consisted of 18 residential houses and a number of stores.
Pjesë e rëndësishme e lagjes ishte edhe Ura e Arastës. Fjala “arasta” rrjedh nga persishtja e vjetër që do të thotë “e mbuluar”. Nuk dihet saktë kur është ndërtuar dhe nga kush. Supozimet janë që ura është ndërtuar nga fundi i shekullit XV ose fillimi i shekullit XVI. Deri në vitin 1913 kur edhe u dogj, ura ishte e mbuluar. Mbi urë ndodheshin dyqane si vazhdimësi e çarshisë së Arastës. Ura ishte e ndërtuar nga druri, material i përshtatshëm dhe i lirë për ndërtimin e urave në atë kohë. Por në zjarrin e vitit 1913 ura dhe çarshia e Arastës u dogjën plotësisht.
Prizreni është një ndër qytetet më të lashta të shkruara të Kosovës, me referenca të vjetra që nga shekulli i dytë pas Krishtit. Prizren is one of the oldest recorded histories of Kosovo, with mentions of it dating as far as 2nd century AD.
Për shkak të pozitës së rëndësishme në qytet ura ishtë ndërtuar përsëri nga druri dhe qëndronte në dy këmbë të gurit. Por, tani më nuk ishte e mbuluar. Për shkak të qëndrueshmërisë së vogël ura u shkatërrua përsëri për t’u ndërtuar nga betoni i armuar në vitin 1936.
The Arasta Bridge was an important part of the neighborhood. The word ‘arasta’ in the old Persian means ‘covered’. It is still not known when and who constructed the bridge. It is supposed that the bridge was constructed during the end of the XV and the beginning of XVI century. Until 1913 when it was also burnt down, the bridge was covered. A number of stores were located above the bridge, part of the Arasta street market or the çarshia. The bridge was built from wood, a cheap and a suitable material for constructing bridges at that time. The bridge and the Arasta street market were burnt in complete by the fire in 1913. Because of the important role and the location, the bridge was built again from wood while standing on the stone built foundation, to be rebuilt again in full concrete in the year of 1936.
25FLYINN
Your best way home. Tash 35 vite, jemi urë lidhëse për në vendlindje. Air Prishtina has been the bridge home for the past 35 years.
QYSH ËSHTË ME QENË SHKENCËTAR? -------WHAT IS IT LIKE TO BE A SCIENTIST?
26FLYINN
“Doktori duhet të bëj çdo gjë në fuqinë e tij të shpëtojë jetë, ruajë shëndetin, ose të lehtësojë vuajtjen.” “The doctor must do everything in his power to save lives, preserve health, or at least alleviate the suffering.” Hippocrates
Shkencëtarët menjëherë na kujtojnë tipat në vizatimorët Dekster apo Morty, me përparëse të bardhë, syze jo proporcionale, flokët e shkujdesura, nuk flasin për asgjë tjetër veç punës së tyre, dhe jo gjithmonë ua rrokë fort me situata shoqërore. Nuk mund të themi me siguri a është sterotipi i përgjithshëm; por kur rri me Dr Kreshnik Hoxhën, ky perceptim rrëzohet. Shkencëtari tani është një djalë i qeshur, i freskët aq sa të bën të dyshosh në moshën e tij, entuziast e dashamirës, njohës i mirë i artit e kinematografisë, gjithmonë koherent me të rejat në Kosovë e në botë. Ia nisim e flasim pak për albumin e fundit të Arctic Monkeys apo këngën e fundit të Genc Salihut si dhe çmendurinë e radhës të Bloody Foreigners. Pastaj me modesti që na bën të harrojmë që Kreshniku mban titullin Doktor, ai tregon për jetën e tij si shkencëtar. Kreshniku e kalon në fakt shumicën e ditës në disa laboratore shkencore në veri të Anglisë, ku punon si hulumtues në shkencat e formulimit dhe zhvillimit të barnave të reja. Më saktësisht, në zhvillimin e barnave të reja që mund të trajtojnë varësitë nga alkooli apo drogat si heroina. Gjithashtu ai merret me hulumtime që mund të sjellin në jetë pacientët që kalojnë në mbidozë heroine.
Scientists immediately remind us of the cartoon characters like Dexter or Morty, wearing a white coat, nonproportional glasses, messy hair, and they talk of nothing but their work, and are not always skilled in social situations. We cannot be sure whether this is the generalizing stereotype; but when you hang out with Kreshnik Hoxha, this perception disappears. The scientist is now a happy guy, fresh to the point that he makes you doubt his age, enthusiastic and caring, a good connoisseur of art and cinematography, always up to date with the news from Kosovo and the world. We start talking about the latest Arctic Monkey’s album or the most recent song from Genc Salihu, or the next madness coming from Bloody Foreigners. Then he modestly makes us forget that he is a Doctor, and starts telling about the life as a scientist. Kreshnik spends most of his day in the science labs in Northern England. He works as researcher in the sciences of formulation and development of new drugs. More precisely, he works to develop drugs that can treat various addictions from alcohol or heroin. He also does researches on drugs that could revive patients that overdose from heroin.
27FLYINN
Varësia në substanca është një fushë që shumë pak kuptohet nga popullata e përgjithshme në botë e sidomos në Kosovë. Shumëkush e sheh si një dobësi morale, mirëpo të jesh i varur në substanca është në fakt një sëmundje kronike e trurit dhe duhet të trajtohet si e tillë pa paragjykime. Nëse të them se çdo i pesti person që e njofton është i varur në ndonjë substance apo aktivitet, atëherë do të bëhej e qartë se kjo është diçka e lindur dhe gjenetike, e jo zgjedhje personale Addiction to substances is a field that is understood very little from the world and let alone Kosovo. Many see it as a moral weakness, but being an addict is a chronic brain disease and should be treated as such without any prejudice. If I told you that every fifth person that you meet is an addict of some kind, let it be substance or activity, it would be clear that this is something genetic that one is born with, and not a personal choice
Kjo është me çka po merret tani. Të jesh shkencëtar ka patur rrugëtimin e vet, dhe si çdo gjë tjetër, i ka rrënjët në fëmijëri. Ndërsa ai kujton këtë periudhë të gëzueshme të jetës së tij, ai e përshkruan veten si një fëmijë me etje të pashterrshme për njohuri. Pse bimët bëjnë fotosintezë, e njerëzit jo? Pse i duhet liftit një peshë e caktuar për të lëvizur? Si funksionon mikrovala për të ngrohur ushqimin?
This is what Kreshnik is doing now. Becoming a scientist had its own path, and just like anything else, it has its roots in the childhood. While he remembers this happy period of his life, he describes himself as a kid with endless thirst for knowledge. Why do plants go through photosynthesis, but not people? Why does the elevator need certain weight so it can move? How does the microwave heat the food?
“Jam tepër me fat që kam prindër dhe familje e cila gjithmonë me ka kujtuar rëndësinë e ndjekjes së ambicjeve dhe dëshirave duke punuar me djersë. Edhe pse nuk kam patur talent të njejtë në arte, i kam zhvilluar vetë ato sidomos shkrimin, madje në shkollë fillore kam qenë kryeredaktor i revistës së shkollës. Edhe politika më ka infektuar, por nuk ka habi këtu duke qenë se jam kosovar ”
“I am very lucky to have such parents and family, who always reminded me of the importance of following ambitions and dreams through hard work. Even though I did not share the same talent in arts, I developed them on my own especially writing. When I was in middle school, I was the head editor of the school’s magazine. Politics infected me too, but there is no shock here, since I am Kosovar ”
E sigurisht, momentin që hapet tema e politikës, të gjithë kemi qejf të thellohemi dhe flasim gjerë e gjatë mbi gjendjen dhe prespektivën e vendit tonë. Kreshniku vjen aq shpesh sa mundet në Kosovë, duke e ndarë në një farë forme jetën midis dy vendeve, edhe pse sigurisht, koha më e madhe e tij kalohet në Angli, në laborator ose duke gatuar, ku ai po jep kontributin e vyer në kuzhinën angleze. Kur e pyetëm se çfarë pritshmërishë ka Kreshniku nga shkenca në Kosovë, morëm një përgjigje shumë realiste dhe të rëndësishme.
And of course, once politics is mentioned, we all like to go deeper and discuss the situation and the prospective of our country. Kreshnik travels to Kosovo as often as he can, separating his life between the two countries, even though the most time is spent in England, in a lab or cooking, where he is giving his valued contribution in the English cuisine. When we asked him what his expectations are regarding science in Kosovo, we got a very important and realistic answer.
Ishte Antony Van Leeuwenhoek (1632-1723), një tregtar tekstilesh dhe shkencëtar i Holandës, dhe një ndër pionierët e mikroskopisë që në fund të shekullit XVII u bë njeriu i parë të që krijoi dhe përdori një mikroskop të vërtetë. Ai krijonte mikroskopë të thjeshtë, të cilët kishin vetëm një thjerrë dhe mbaheshin në dorë. It was Antony Van Leeuwenhoek (1632-1723), a Dutch draper and scientist, and one of the pioneers of microscopy who in the late 17th century became the first man to make and use a real microscope. He made his own simple microscopes, which had a single lens and were hand-held.
28FLYINN
Asklepiusi ishte hero dhe zoti grek i mjekësisë, që paraqet aspektin shërues të arteve të mjekësisë. Shkopi i Asklepiusit kombinon shkopin, si vegël e thjeshtë, dhe gjarprin. Gjarpri që ndëron lëkurën simbolizon rilindjen dhe pjellorinë. Ky shkop është logoja e Organizatës Botërore të Shëndetësisë dhe e Shoqatës Amerikane të Mjekësisë. Asclepius was a hero and a Greek god of medicine, representing the healing aspect of the medical arts. The Rod of Asclepius combines the snake with a rod, a simple tool. The serpent with its change of skin symbolizes rebirth and fertility. This Rod is the logo of the World Health Organization and the American Medical Association.
“Kosova duhet ta ketë të qartë se një shtet normal nuk mund të mbahet duke investuar vetëm në shkenca shoqërore. Jemi ende në tranzicion, por duhet ta kemi të qartë se shkencat natyrore, mjekësia dhe inxhinieria nuk janë luks, ato janë nevojë bazike për funksionim të shëndoshë të një shoqërie. Talentet e reja nuk duhet t’i detyrojmë të studiojnë lëmi të tjera vetëm pse në Kosovë apo Ballkan nuk ka perspektivë. Po t’i kisha dëgjuar këto këshilla, sigurisht se sot nuk do të isha shkencëtar.” Dhe së bashku vazhdojmë flasim për shkencën, dhe pasioni i Kreshnikut na vë në dyshim zgjedhjet për karrierë. Ai beson fuqimisht se shëndeti dhe mirëqenia janë të drejta themelore të njeriut. E drejta për cilësi të mirë të jetës është diçka që duhet të garantohet për secilin individ. Ai shprehet se të përdorësh shkencën për të ndihmuar njerëzimin është një aktivitet fisnik që të përmbush shpirtërisht. Për këtë, ai i ndihmon shumë shkencëtarët e rinj shqiptarë dhe e frymëzon ideja që numri i tyre sa do të vijë duke u shtuar në të ardhmen. Drejt botës ku jemi nisur, vendnodhja fizike nuk ka më rëndësinë që ka patur dikur, për sa kohë kontributi jepet në vendin dhe drejtimin e duhur. Dr Kreshnik Hoxha u lind në 1988 në Prishtinë. Ai u nis drejt Anglisë që në gjimnaz pasi fitoi bursë për 2 vitet e fundit. Më pas ai ka vazhduar studimet e larta dhe magjistraturë për kimi dhe nanoteknologji në universitetin e Hull-it. Po aty, ai kreu doktoraturën në kristalografi dhe inxhinierinë e kristaleve.
“Kosovo should realize that a normal state cannot sustain itself by investing only in social sciences. We are still in transition, but we should understand that natural sciences, medicine and engineering are not a luxury; they are a basic need for a healthy functioning of a society. We should not force new talents to study other fields just because Kosovo or the Balkans offer no future. If I heard these advices, I would not be a scientist today.” And together we keep talking about science, and Kreshnik’s passion makes us doubt our own choices of career. He is a strong believer that health and wellbeing are basic human rights. The right to a high quality life should be guaranteed for each one of us. He says that using science as a tool that can help humanity is a noble activity that fulfils your soul. For this reason, Kreshnik is always helping young Albanian scientists and he is inspired by the idea that they will grow in number in the future. If we look at the world we are heading at, the physical presence is no longer important, as long as the contribution is given in the right place and direction. Doctor Kreshnik Hoxha was born in 1988 in Prishtina. He left for England when he was in high school, after he won a scholarship for his last two years of high school. He then earned his bachelor and master’s degree in Chemistry and Nanotechnology at the Hull University. He finished his PhD at the same school, studying crystals and their engineering.
29FLYINN
30FLYINN
SHFAQJET E PËRZGJEDHURA TEATRALE -------SELECTED THEATRE PLAYS
GRAFITET
GRAFFITI’S
Nga: Mehmet Kraja Regjia: Fadil Hysaj Në Prishtinën e pasluftës entusiazmi i ardhjës së lirisë ngulfatet shpejt nga zhgënjimi dhe frika që sjellin profiterë e matrapazë të luftës dhe politikës. E keqja është se kjo po vazhdon ende. Banushi në vitet e kobshme 1998 e 1999 kishte mbetur i mbyllur në Prishtinë në apartamentin e tij. Përpos tij kishin mbetur edhe disa banorë të tjerë, zonja, Liria, Halimi dhe Liridoni, ky i fundit i dalë nga banesa me komshinjtë e tij që e mendonin për të vdekur deri në çastin e kthimit të tij. Banushi si banori më i hershëm i kësaj ndërtese në kohën kur paramilitarët serbë hynin dhe largonin me dhunë të gjithë kosovarët nga shtëpitë e tyre, kishte shkruar në korridorin e hyrjes së ndërtesës “Këtu është Serbi”. Kështu Banushi në njëfarë forme i kishte shpëtuar banorët e tjerë, por të gjithë e quanin kolaborist e spiun. E pas përfundimit të luftës, entuziazmi për liri për Banushin ishte i gati i ndaluar. Atij vazhdimisht i vinin letra nga luftëtarët e lirisë se do ta vrasin, edhe pse i shkreti gjatë gjithë kohës mundohej të tregonte se nuk është me askënd, dhe të gjithë janë të mirë për të. Kështu shkruante grafite të ndryshme, herë NATO, herë UÇK e pastaj edhe LDK. Por kjo ishte e kotë, sepse në fund Banushin e vranë.
By: Mehmet Kraja Director: Fadil Hysaj The freedom enthusiasm in postwar Prishtina was soon over-shadowed by the disappointment and the fear brought by politicians and war profiteers. This is all continuing to this day. Banushi was stuck during 1998 and 1999 in his apartment in Prishtina. A few other inhabitants were stuck in Prishtina including the lady, Liria, Halim and Liridon, thought to be deceased until his return. Banushi, as the earliest inhabitant of the building in times when Serb paramilitaries forcibly entered and kicked out from their homes everyone violently, wrote graffiti next to his building saying “This is Serbia”. This is how Banush took care of the other people too but they all called him a collaborationist and a Serb spy. And after the war, Banush’s enthusiasm for freedom was rather forbidden. He constantly received threatening letters from the freedom fighters even though he kept on trying to convince everyone that he does not belong to any sides and that everyone is good to him. Therefore, he started writing other graffiti, sometimes NATO, sometimes KLA and sometimes LDK. This was all in vain because in the end Banushi was killed.
PËRTEJ KUFINJËVE TË PUSHTETIT
31FLYINN
Nga: Albin Brahusha Regjia: Esat Brajshori Shfaqja “Përtej kufinjëve të pushtetit” sa duket teksti i kuptueshëm dhe i lexueshëm po aq ka nënshtresimet dhe mesazhet e veta. Fjala është për një komedi që cili nxjerrë në pah defektet e një qeverisje dhe një zhvillimi të shoqërisë sonë. I nxjerr defektet e punëve të mbrapshta të cilat bëhen nga qeveritarët si dhe bashkëpunimi më ndërkombëtarët që jo gjithmonë është në përmasat, dëshirat dhe nevojat që kanë qytetarët në Kosovë. Ky tekst ju referohet mjaft ngjarjeve dhe gjendjes së vendin tonë.
BEYOND THE LIMITS OF POWER By: Albin Brahusha Director: Esat Brajshori The play “Beyond the limits of power”, as simple as it may seem from the title, has its deep messages as well. It’s a comedy that highlights the wrong-doings of a governments and the impact in the development of the society. It highlights the wrong actions taken by the government representatives and also tells about the cooperation with the internationals, which is not always in line with the wishes and the needs of the citizens of Kosovo. The text refers to the events and the current situation of Kosovo.
ESHTRAT THE BONES QE VIJNË VONË THAT COME LATER Nga: Teki Dervishi Regjia: Martin Kocovski Drama e Teki Dervishit “Eshtrat që vijnë vonë” trajton fatin e individit me identitet të humbur. Raportet mes njeriut i cili për pushtet ka humbur identitetin dhe atij që përpiqet ta ruaj duke e sfiduar presionin dhe realitetin Orëellian në të cilin është futur domosdoshmërisht. Skenografia dhe kostumet janë realizuara nga Youliana Voykova-Najman, Oliver Josifovski është kujdesur për muzikën, për ndriçimin Asllan Hyseni kurse asisten skonograf është Ener Deari.
By: Teki Dervishi Director: Martin Kocovski The play of Teki Dervishi “The bones that come later” speaks about the faith of an individual with a missing identity and the relations between the person that lost his identity for power and the one that tries to preserve it by challenging the Orwellian pressure and reality, to which he belongs. Set design and the costumes are made from Youliana Voykova – Najman, Oliver Josifovski composed the music, Asllan Hyseni did the lights and the set assistant is Ener Deari.
32FLYINN
PLAYLIST 80S PLAYLIST
Telex Vetmia s’është për ty Babilon Diku pranë shtëpisë sime
INDIE AND ROCK’N’ROLL PLAYLIST Por-no Partizan
Blla Blla Blla… Bankrot Komandant Skita Në DC jemi ne Genc Salihu
RAP AND HIP HOP PLAYLIST
ELECTRONIC PLAYLIST
Labinot Sponca Prishtina Gjiko Pe din ku e kom
Ergen & Nuke Devijim
Tomor Pllana Telez
Mongrel Norma
Lyrical Son Sensimilia Vizionet e Thyera Shtyje Ardit Bicaj (feat. Bim Bimma) Vetëm një natë Space Battle T’pame t’vrame Nausea Kaos Vivien Veton Sa nice (feat. PINT) Vivien Progish Asgjë Sikur Dielli Disident
UFO Click Muzika
NEW RELEASES: Jericho Kanga e Ashikeve Blla Blla Blla… Komandant Skita Oborri feat. Taste 2 Karrigat T’pame t’vrame Nausea
33FLYINN
34FLYINN
RREGULLIMI I FLOKËVE, ZANATI I ZHVILLUAR TRADICIONALISHT -------HAIRDRESSING, THE TRADITIONAL CRAFT Flokë të çrregullta, rrënjë që shihen dhe skaje të bezdisshme? Mos u shqetësoni, sallonet e mrekullueshme të flokëve mund të ballafaqohen edhe me sfidat më serioze. Të gjitha cmimet dhe shijet janë të përcaktuara, edhe nëse dëshironi të uleni afër ndonjë ylli vezëllues apo edhe nëse dëshironi një ngjyrë që përshtatet me bluzën tuaj. Jeta është shumë e shkurtër për të pasur flokë të parregulluara. Sektori i modelimit dhe përkujdesit për flokë tejkalon format tradicionale dhe konsiderohet të jetë shumë inovativ. Andaj mund të thuhet se në Kosovë floktarët prekin më shumë zemra se flokë. Në këtë numër të FlyInn kemi vendosur të prezantojmë një numër të personave për të cilët rregullimi i flokëve nuk është vetëm një punë e thjeshtë por edhe shprehje artistike përmes zanatit. Është shumë mirë kur bashkohen karriera dhe pasioni dhe rezultatet janë të çmendura.
-------Straggly ends, visible roots and troublesome fringes? Worry no more, for these brilliant Kosovo hair salons can solve even the most serious challenges. All tastes and budgets are catered for, even if you’re looking to sit next to a glossy celebrity, or want a dip dye to match your jumper. Life is too short to have bad hair. Kosovo’s hair dressing and styling sector exceeds the traditional patterns and shapes, and is to be considered very innovative. In the country, hairdressers often touch more hearts than hair. In this issue, we have decided to introduce a number of those to whom hairdressing is not only a job, but also an artistic craft and the results are lovely. It’s a beautiful to see the career and passion coming together.
35FLYINN
SALLONI ILIRI
--------
SALLONI ILIRI
SINCE:1939, STR. Agim Ramadani Salloni Iliri e përshkruan më së mirë historinë e suksesshme të ndërmarrësisë familjare, gjithmonë të përditësuar me trendet dhe pajisjet e fundit në treg. E filluar nga Asllan Abdullahu më 1939, dyqani është bartur nga brezi në brez dhe tani menaxhohet nga i biri i tij dhe nipi, Ilir dhe Alban Abdullahu. Është ndër më të preferuarit në mes të përcaktuesëve të trendeve të të gjita moshave në Prishtinë dhe duhet vizituar definitivisht.
--------
Salloni Iliri best describes a successful entrepreneurial history, always keeping up to date with the latest trends and equipment. Started by Asllan Abdullahu in 1939, the shop was passed on to generations and is now run by his son and nephew, Ilir and Alban Abdullahu. It’s the most preferred amongst the trendsetters of all ages in Prishtina and definitely worth to visit.
AGOLLI HAIRDRESSER
--------
AGOLLI HAIRDRESSER
MENDA ADVANCED HAIRDRESSING
--------
MENDA ADVANCED HAIRDRESSING
SINCE:1968, STR. Luan Haradinaj Menda ka filluar në Prishtinë me trajtimin e kujdesshëm dhe personal të flokëve. Është vazhdimësi e Rekord, floktarisë së parë në Kosovë dhe funksionon nga viti 1957. Është biznes familjar, themeluar dhe udhëhequr nga personeli i trajnuar nga Vidal Sassoon dhe Tony & Guy. Menda sot mburret me të qenit ‘personalizuesit e parë të pasionuar’, duke shërbyer për klientë nga të gjitha sferat e jetës.
--------
Menda is one of the pioneers in careful and personal, yet casual hair treatment. It is a follow up of Rekord, the first hairdresser in Kosovo, functional since 1957. It is a family-owned business, founded and run by Vidal Sassoon and Tony & Guy trained key personnel. Today it prides itself with being one of Kosovo’s prime ‘passionate personalizers’, serving clients of all riches and walks of life.
SINCE:1961, STR. Perandori Justinian Dyqani i famshëm i rregullimit të flokëve është i vendosur në qendër të Prishtinës (afër Katedralës Katolike). Biznesi shumë i suksesshëm familjar është themeluar më 1961 dhe vazhdon të ofrojë shërbime të cilësisë së lartë për klientët. Tradita e rregullimit të flokëve në këtë gjynat është bartur nga brezi në brez dhe tani më të rinjtë janë të përfshirë në biznes.
--------
The very famous hairdresser shop is located at central Prishtina (close to the new Catholic Cathedral). The very successful family business was established in 1961 and still keeps up with the good quality and the good services for its clientele. The hairdressing tradition was passed on to generations and now the youngest are running the business.
JASHT KUTISË: -------OUT OF THE BOX:
Vendet që duhen vizituar: TARTINE, USHQIM ORIGJINAL
Places to visit: TARTINE, SIGNATURE FOOD
Tartine është një vend i ri ushqimi në zemër të Prishtinës. Të jeni gati për tartines të restaurantit, receta ditore të shtëpisë të supave, salata, gratin, quiche, ëmbëlsira / tarts dhe receta tjera origjinale nga shtëpia. Resoranti i sapo-themeluar është ndër më të preferuarit në mesin e komunitetit përcaktues të trendeve në Kosovë.
Tartine is a new delicacy store in the heart of Prishtina. Embrace yourselves for the restaurant’s tartines, home made soups, salads, gratin, quiche, cakes/tarts and other signature homemade recipes. The newly established restaurant is becoming the most preferred amongst the trend-setting community in Kosovo. STR. Hajdar Dushi Prishtina, Kosovo
36FLYINN
Moda për mua është mjeti që na identifikon nga të tjerët, ashtu siç janë ndërtesat për një qytet. Fashion to me is the tool that identifies us from the others, just like buildings are to a city.
Ninna
IDE PËR VESHJET E KËSAJ VERE NGA NINNA -------FASHION IDEAS FOR THIS SUMMER BY NINNA E gëzueshme si përherë, Ninna hedh hapat e saj të mëdhenj dhe të sigurt në asfaltin e Prishtinës në këto ditë me diell që i japin krejtësisht kuptim tjetër kryeqytetit. Ajo ka ardhur për pak ditë në Prishtinë, pasi Ninna është ende duke mbaruar studimet për arkitekturë në universitin Polis në Tiranë. Ky pushim vjen shumë ëmbël duke qenë se ajo është në prag të provimeve të saja të fundit. Joyful as always, Ninna is walking with confident big steps in the streets of Prishtina during these sunny days that give a whole new meaning to the capital. She is here only for a few days, as she is still studying to become an architect at the Polis University in Tirana. This is a very sweet break indeed as she is in the middle of her final exams.
Follow her at: www.ninnanila.com @ninnasblog in instagram.
Photo credits: FANI ALIKO
37FLYINN
Sivjet bëhen 5 vjet që Ninna e ka hapur blogun e saj të modës www.ninnanila. com. Në fillim nuk kuptohej shumë pasi trende të tilla ende nuk ishin trende. Por pas një artikulli në Shqipëri për të “Kosovo’s got style”, Ninna fitoi shumë ndjekës dhe sot e vazhdon rigorizisht blogun e saj të modës. Ninna na pëlqen të gjithëve për stilin e saj minimal, shpesh ‘tomboy’-ish, por pa u larguar kurrë nga natyra femërore që e karakterizon. Si shumë vajza të tjera dhe Ninna ka filluar duke eksperimentuar me teshat e mamasë në adoleshencën e saj në Pejë, dhe ka vazhduar në stile të ndryshme përfshi dhe metal dhe hipster deri sa ka mbërritur në stilin e saj unik dhe sot përveç blog-ut, Ninna ka një emision për lifestyle në televizionin “IN” në Shqipëri.
This is the 5th year since she first started her fashion blog www. ninnanila.com. At first it was not very well perceived as blogs were not a trend yet. But after an article in Albania about her, “Kosovo’s got style”, she gained many followers and she is now very regular at her fashion blog. We all like her minimalistic style, often tomboyish, but never far from her very feminine nature. Just like many other girls, Ninna started experimenting with her mother’s clothes when she was a teenager in Peja, and she went on experimenting with various styles including metal and hipster until she reached her unique appearance. Today besides the blog, she runs her own lifestyle show at “IN” TV in Albania.
Këtë verë nuk do të mungojnë ngjyrat e çelura, pastel dhe krejtësisht bardhë, “all in white” i cili po shndërrohet në medoemos. Largojuni fosforit dhe të errëtave. Bohemian po ecën shumë këtë stinë.
This year there will be a lot of light colors, pastel and all-in-white which is becoming a must. Stay away from neon and dark colors. Bohemian is very in this season.
Ndërsa djemtë, duket se këtë verë kanë të domosdoshme këmishat me printime me lule dhe me palma. Sërish, stili bohemian godet, duke mos i lënë burrat nga pas. Mos ngurroni të guxoni është këshilla primare e Ninnës, se do të habiteni dhe vetë nga rezultatet. Nina ësht ndjekëse e të gjitha formave të artit dhe ka zgjedhur si profesion arkitekturën si gjithëpërfshirëse. Edhe pse këtë vit diplomon, ajo nuk ka ndërmend ta lërë botën e modës pasi e frymëzon shumë.
As for men, it is mandatory this summer to use print shirts with flowers and palms. Bohemian style strikes again, not leaving behind the men. Ninna always says that one should not be afraid to dare, the results are always surprising. Ninna loves all forms of art and she chose architecture as an all inclusive form of art. Even though she graduates this summer, she will not forget about fashion since it truly inspires her.
Historia e makinës qepëse fillon më 1755 në Londër me emigrant Gjerman Charles Weisenthal, i cili regjistroi patentën për një gjilpërë e cila do të përdorej për qepje mekanike. Sipas të gjitha gjasave patenta është regjistruar por makina nuk është ndërtuar asnjëherë. Ndërsa Amerikanët pretendojnë se zbuluesi i makinës qepëse është Elias Howe, i cili ndërtoi prototipin e tij të parë në 1844. The history of the sewing machine begins in 1755 in London with a German immigrant Charles Weisenthal, took out a patent for a needle to be used for mechanical sewing. Most likely the patent was filed but the machine was never built. Americans however claim that Elias Howe was the first inventor of the sewing machine who completed his first prototype in 1844.
38FLYINN
39FLYINN
NGA ERDHI FUTBOLLI? -------WHERE DID FOOTBALL COME FROM? Pasoje topin në ajër sa të mundësh. Bjeri me këmbë, me kokë, me gjoks e me kurriz, po largqoftë nëse e prek me dorë! Dhe kulminacioni fare: përplase atë në rrjetë. E në mungesë të saj, një portë fiktive. Pasionin, britmat, djersët e kësaj loje i kemi parë dhe përjetuar që në fëmijërinë e herëshme në oborret e mëhallës e të shkollës, e deri tek netët e nxehta verore çdo dy vjet, ku e gjithë familja ulejt para ekranit për të ndjekur kampionatin europian apo botëror. Ka shumë histori sesi kjo lojë u bë e preferuara e të pesë kontinenteve. Nuk dihet saktë se ku ka lindur por ka evidenca që në çdo kontinent është luajtur prej mijëra vjetësh!
Tsu’ Chu . Forma më e hershme e futbollit për të cilën ka fakte shkencore është një ushtrim nga një manual ushtarak i cili daton në shekullin e dytë dhe tretë në Kinë, dhe thirrej Tsu’ Chu. Tsu’ Chu. The very earliest form of football for which there is scientific evidence was an exercise from a military manual dating back to the second and third centuries BC in China, and it was called Tsu’ Chu.
TSU ‘CHU KINEZ
Shumë njerëz ia atribuojnë futbollin kinezëve, në shekullin III para erës sonë. Ky eshte informacioni më i saktë gjithësesi, se ka shumë kinezë që përmendin shifra deri në 5000 vjet para erës sonë. Ajo çka dihet sigurt në shekullin III para erës sonë, jane manualet e lojës të gjetura në ushtrinë e dinastisë Tsu. Tsu do të thotë “të shkelmosh topin” dhe Chu është top lëkure i mbushur. Një shekull më vonë perandori Wudi i dinastisë Han e kultivoi si sport duke i sjellë lojtarët në kryeqytet që t’i shihte duke luajtur, madje shpesh merrte pjesë dhe vetë. Kjo lojë mbeti popullore deri në shekullin XX me dinastinë e fundit Qing, kur dhe u zëvendësua nga futbolli perëndimor.
KEMAR-I JAPONEZ
Thuhet që loja udhëtoi nga Kina në Japoni dikur në shekullin VI. Bukuria është se nuk ka qëllime konkurruese, ideja e vetme është që topi të kalohet vërdallë. Evidenca të Kemarit gjenden në tekste të vjetra dhe loja arriti dhe skenat e teatreve të ndryshme. Por edhe këtu, në fillim të shekullit XX, loja u ç’popullarizua por u krijua shoqata e ruajtjes së saj, duke e shpëtuar si lojë sot e kësaj dite.
Pass the ball up in the air for as long as you can. Kick it with your feet, your head, your chest and your back, but don’t you touch it with your hands! And the climax: throw it hard into a net. When that is missing, use a fictional gate. Oh the passion, the yelling, the sweats of this game – we have all seen and lived in our early childhoods in the playground or at the schoolyard. Then the hot summer nights each two years, when all the family sits in front of the screen to follow the European or World Cup. There are many stories on how this game became the favorite of the five continents. We cannot know for sure where it was born, but we do know that it is being played for thousands of years!
TSU ‘CHU IN CHINA
Many people attribute football to the Chinese originally, III century B.C. This is the most accurate information available, although many Chinese claim it to be up to 5000 years B.C. What we have for sure are the games’ manuals found in the army of the Tsu dynasty. Tsu means “kicking the ball” and Chu means a stuffed leather ball. A century later, the emperor Wudy of Han dynasty cultivated is a sport bringing the players in the city so he could see them play, and often he would also participate. The game remained popular until the XX century with the last dynasty of Qing, when it was replaced by western football.
KEMAR FROM JAPAN
It is thought that the game travelled from China to Japan, some time in the VI century. The nice part is that it is not a competitive game, the only goal is for the ball to be passed around. Evidences of Kemar are found in old texts and the game reaches different theatres. But in here as well, at the beginning of the XX century, the game was no longer popular but instead, a society for its preservation was formed, saving it as a game to this very day.
40FLYINN
EPISKYROS-I GREK
Imazhi i sotshëm i kupës së kampionatit europian të futbollit vjen pikërisht nga ky sport i luajtur rreth 2 mijë vjet më parë në Greqi. Në krahasim më lindjen e largët, në Greqi ky sport ishte dukshëm më i dhunshëm dhe qëllimi ishte që topi të hidhej mbi kokat e skuadrës kundërshtare. Skuadrat ndaheshin në 12 – 14 lojëtarë dhe luanin në arenat e famshme, dhe në fakt me ç’ndodhte aty zakonisht, ku njerëzit u hidheshin luanëve vetëm për hir të spektaklit, kjo lojë ishte shumë e butë. Topi është tradicionalisht i bardhë duke shfaqur ngjyrën e portokalltë, kuqe, dhe zezë. Topat e mëhershëm ishin të kombinuar me elementë të kuq dhe të verdhë. Ndërsa ky top, shfaq logon e re të ligues europiane UEFA, e cila nuk ishte shpallur zyrtarisht më heret. The ball is traditionally white with a brand new upper design featuring the colors orange, red and black. Previous balls were combined with red and yellow design elements. This ball, however, shows the new UEFA Europa League logo, which was not officially released yet.
HARPASTUM-I ROMAK
Today’s image of the European Cup comes precisely from this sport, played around 2000 years ago in Greece. Compared to the Far East, in Greece this sport was obviously more violent and the aim was for the ball to be thrown above the heads of the opponent team. The teams would split in 12-14 players to play in the famous arenas, and compared to what usually happened there, where people were thrown to lions for the sake of the show, this game was in fact quite soft.
FUTBOLLI NË EUROPË DHE NË AMERIKAT
It is again assumed that the game was borrowed from Episkyros in Greece with some small changes: a smaller and a heavier ball, to which the Romans refered to as the game with the small ball. Not much is known regarding the rules, because the Romans, just like the Greek, would practice many games in their arenas. Still we can say 2 things: it was an inside out version of today’s football, because the aim was to keep the ball inside the field of the team, not outside of it. If the opposing team would manage to bring it out of your field, then the ball was theirs. Then the game was played in the mud, and part of the fun was the players getting dirty.
Sërish supozohet se loja u huazua nga Episkyrosi grek me disa ndryshme të lehta: top më i vogël dhe më i rëndë, dhe romakët i referoheshin ndryshe dhe si loja me top të vogël. Nuk dihet shumë për rregullat, sepse romakët, po ashtu si grekët, praktikonin shumë lojëra në arenat e tyre. Megjithatë 2 sende thuhen: ishte si një variant i anasjelltë i futbollot të sotshëm, sepse qëllimi ishte të mbahej topi brenda fushës së ekipit, jo jashtë. Nëse skuadra kundërshtare ta nxirrte nga fusha jote, atëherë topi ish i tyre. E dyta është që loja luhej shumë në baltë dhe pjesë e adrenalinës ishin lojëtarët që përlyheshin.
Në shekullin XIV anglezët e luanin shumë me fshikëz të fryrë kafshe. Aq shumë u popullarizua loja ndërmjet shtresave të mesme dhe të ulëta si mënyrë socializimi, saqë mbreti Edward II u desh ta ndalonte si lojë sepse ushtarët po hutoheshin duke luajtur në vend se të ushtroheshin në qitjen e harkut për t’u përgatitur për luftë me Skocinë. Loja u ripopullarizua në shekullin e XIX, dhe tashmë europianët kishin pushtuar dy Amerikat. Loja e parë e regjistruar ka ndodhur në Argjentinë në vitin 1867, ku dhe kishte shumë anglezë duke punuar. Në 1863 në Angli u formua Shoqata e Futbollit Anglez, si devijim nga regbi. Në 1904 u krijua FIFA dhe në 1930 kemi kampionatin e parë botëror të futbollit.
Trofeja e ligës europiane UEFA është më e rënda nga të gjitha argjendurinat e UEFA-s. Trofeja origjinale është në mbajtje të UEFA-s gjatë gjithë kohës, me një kopje të madhësisë së njejtë duke iu dhënë klubit fitues. Çdo klub që fiton trofenë tri apo pesë herë të njëpasnjëshme shpërblehet me një shenjë speciale të mirënjohjes. Kjo nuk ka ndodhur asnjëherë. The UEFA Europa League Trophy is the heaviest of all UEFA silverware. The original trophy remains in UEFA’s keeping at all times, with a full-sized replica awarded to the winning club. Any club which wins the trophy three consecutive times or five times in total receives a special mark of recognition. This has never happened.
EPISKYROS FROM GREECE
ROMAN HARAPASTUM
FOOTBALL IN EUROPE AND THE AMERICAS
In the XIV century the English would play with a blown animal bladder. The game became so popular among the middle and lower classes as a socializing means, that king Edward II had to ban the game because the soldiers were getting lost playing instead of practicing archery to prepare for the war with Scotland. The game became popular once again in the XIX century and now the Europeans had already conquered both Americas. The first recorded game happened in Argentina in 1867, and at the time many Englishmen worked there. in 1863 the Association of English Football formed in England, as a separation from rugby. In 1904 FIFA was created and in 1930 the first World Cup happened.
41FLYINN
42FLYINN
LAJME NGA AEROPORTI -------AIRPORT NEWS AEROPORTI I PRISHTINËS LË PAS 600 AEROPORTE TJERA
Jo vetëm rritja e hovshme e numrit të udhëtarëve por sukseset dhe ofrimi i shërbimeve cilësore nga Aerporti Ndërkombëtar i Prishtinës ‘Adem Jashari’ nuk kanë të ndalur në vitin 2016. Vetëm në katër mujorin e parë të këtij viti ANP ’Adem Jashari’ zgjidhet për herë të dytë stacioni më i mirë për performancë nga kompania e mirënjohur lowcost EasyJet. Ky çmim i është ndarë për muajin Mars 2016 duke arritur 100% të performancës për ofrimin e shërbimin ndaj kompanive ajrore. EasyJet tani ka 6 fluturime në javë për Basel, 4 fluturime në Gjenevë dhe 3 fluturime për destinacionin e Berlinit.
SËRISH RRITET NUMRI I UDHËTARËVE NË AEROPORTIN E PRISHTINËS
Është rritur numri i udhëtarëve që kanë shfrytëzuar Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”, gjatë muajit mars të këtij viti. Krahas rritjes prej 21.56% në krahasim me vitin e kaluar për muajin shkurt, numri i udhëtarëve ka vazhduar të rritet edhe gjatë marsit, duke arritur në 124,002. Gjatë marsit të vitit të kaluar ishin procesuar 101,721 udhëtarë, duke shënuar një rritje prej 21.9% këtë vit. Paralelisht me numrin e udhëtarëve, është rritur edhe numri i fluturimeve për 15.3% në krahasim me marsin e vitit të kaluar.
REKLAMONI NË AEROPORTIN E PRISHTINËS
Terminali më modern në Ballkan, i ndërtuar dhe përuruar së fundmi, është një prej hapësirave më të kërkuara dhe më strategjike për reklamimin e biznesit dhe / ose produktit tuaj në Kosovë. Me një rritje të fuqishme të udhëtarëve për vitin 2015, reklamimi i produktit tuaj në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari” ka një arritshmëri të madhe dhe përfaqëson momentin e parë kontaktues të blerësve dhe klientëve potencialë pas ardhjes në Kosovë. Pako të ndryshme reklamimi në bazë të preferencave të klientëve dhe reklamime tjera në forma të ndryshme, mund të kontraktohen përmes kontaktimit me kompaninë menaxhuese të hapësirave reklamuese në aeroport, Paper Communications. Kontaktoni tani dhe zhvilloni biznesin ose produktin tuaj duke reklamuar në vendin më të mirë dhe me ofertat më të lira në Ballkan.
+386 (0)49 388 800 info@paper.al www.paper.al
PRISHTINA AIRPORT LEAVES 600 OTHER AIRPORTS BEHIND
In addition to the continuous increase of the number of passengers, the successes and the quality services of the Prishtina International Airport “Adem Jashari” seem to not seize in 2016 as well. Only in the first four months of the year, Prishtina Airport was for the second time selected as the best performing airport station from the very famous low cost company Easy Jet. This award was given for March 2016, commending the full performance of services to air companies. At the moment, Easy Jet offers 6 flights weekly to Basel, 4 flights to Geneva and 3 additional flights to Berlin.
THE NUMBER OF PASSENGERS ATTHE AIRPORT OF PRISHTINA INCREASES AGAIN
The number of passengers travelling through Prishtina International Airport “Adem Jashari” has increased again in March 2016. Alongside the increase of 21.56% compared to the previous year in February, the number of the passengers continued increasing during the month of March, getting to 124,002 for during March. During March last year the number of processed passengers was 101,721, therefore an increase of 21.9% occurred only this year. In parallel to the increase of the number of passengers, the number of flights increased as well. The Airport of Prishtina processed 15.3% more flights compared to the March of last year.
ADVERTISE AT PRISHTINA AIRPORT
The most modern terminal in the Balkans, recently constructed and officially inaugurated, is one of the most desired and strategic locations to advertise your business and / or product in Kosovo. With a powerful increase of the number of passengers in 2015, advertising your product at the Prishtina International Airport “Adem Jashari” ensures a big reach and represents the ‘first contact’ moment with potential buyers and clients after landing in Kosovo. Different advertising packages based on clients preferences and other forms of advertising, can be contracted by contacting the company that manages the advertising spaces at the Airport, Paper Communications. Contact now and develop your business and / or product by advertising it in the best place in Kosovo with the cheapest offers in the Balkans.
43FLYINN
DIPLOMIMI ZYRTAR I GJENERATËS SË PARË TË LIMAK ASI
Diplomojnë 30 pjesëmarrësit e gjeneratës së parë të Limak Institutit për Shërbime Aeroportuale, në ceremoninë e organizuar enkas nga Limak Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës. Një numër i ministrave të republikës së Kosovës, ambasadorë dhe përfaqësues të organizatave jo-qeveritare vendore dhe ndërkomnbëtare, institucioneve qeveritare dhe institucioneve të tjera partnere, uruan studentët për punën e bërë dhe për sukseset. Certifikimi ndërkombëtar i studentëve tani pranohet në më shumë se 200 aeroporte në botë deri sa Limak ka ofruar mundësi punësimi për të gjithë pjesëmarrësit brenda aeroportit të Prishtinës. Dëshirojmë të falenderojmë Universitetin e Prishtinës, Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Institutin ENAC në France dhe Universitetin Bogaziçi në Turqi për bashkëpunimin.
AEROPORTI I PRISHTINËS SHPËRBLEN TË PUNËSUARIT
Sukseset dhe shërbimet tona të shkëlqyeshme nuk mund të ishin të mundura pa përkushtimin e jashtëzakonshëm dhe profesional të stafit tonë. Prandaj, kompania jonë – Limak Kosova, me rastin e 40 vjetorit të themelimit të saj, dhe në shenjë falenderimi për punën fantastike të stafit tonë, do të ofrojë 50% zbritje për personelin dhe familjarët e tyre gjatë verës së vitit 2016, në të gjitha hotelet e Limak-ut në Antalya. Falë punës së palodhur të qindra punëtorëve, Aeroporti Ndërkombetar i Prishtinës “Adem Jashari” është gati për botën në çdo kohë. Ju faleminderit edhe një herë të gjithëve për përkushtimin!
THE OFFICIAL GRADUATION OF THE FIRST GENERATION OF LIMAK ASI
In a ceremony organized by Limak Kosovo International Airport, 30 participants of the first edition of Limak Aviation Services Institute has graduated. A number of Ministers of the Republic of Kosovo, Ambassadors and representatives of international and local NGO’s, governmental and partner institutions commended students for their hard work and the successes. The international certification provided to the students, is now accepted at more than 200 Airports in the world while Limak is happy to have offered employment opportunities to all the participants within the Airport of Prishtina. We would like to once again thank the University of Prishtina, Ministry of Education, Science and Technology, ENAC Institute in France and the Bogazici University in Turkey for the wonderful cooperation.
PRISHTINA AIRPORT REWARDS ITS EMPLOYEES
Our continuous remarkable services would have not been possible without the extraordinary and highly professional commitment of our staff. Therefore, our company – Limak Kosova, in order to mark the 40th anniversary of its establishment, and in sign of gratitude for the job done, will offer 50% discount to its staff and their families throughout the summer of 2016, at all the hotels of Limak in Antalya. Thanks to the hard work of hundreds of employees, Prishtina International Airport “Adem Jashari” is now ready for the world at any time. We would like to thank our staff once again for their commitment.
44FLYINN
GJENERATA E DYTË E LIMAK ASI SECOND PJESËMARRËSVE TË LIMAK GENERATION ASI VIZITON FRANCËN PARTICIPANTS VISIT Tridhjetë pjesëmarrësit e gjeneratës së parë të FRANCE Limak Institutit për Shërbime Aeroportuale (Limak ASI), kanë diplomuar zyrtarisht më 22 mars 2016 në ceremoninë zyrtare të organizuar në Prishtinë. Studentët që ishin pjesë e programit, janë pajisur me certifikara të pranuara ndërkombëtarisht në fushën e menaxhimit të përgjithshëm si dhe të shërbimeve aeroportuale. Programi i Limak ASI implementohet në bashkëpunim me Universitetin e Prishtinës, Universitetin Bogazici në Turqi, Institutin e Aviacionit ENAC në Francë dhe Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë. Studentët pas përfundimit të trajnimit morrën pjesë në pjesën e punës praktike në aeroport dhe përfundimisht, janë punësuar në veroportin e Prishtinës.
Facebook.com/ airportpristina Twitter.com/ airportpristina Instagram.com/ airportpristina
Thirty students of the first edition of Limak Institute for Aviation Services (Limak ASI) have officially graduated on the 22nd of March 2016 in an official ceremony held in Prishtina. The participating students are now equipped with internationally recognized certificates in the field of general management and aviation services. The Limak ASI programme is implemented in cooperation with the University of Prishtina, Bogazici University from Turkey, ENAC Institute in France and the Ministry of Education, Science and Technology. After the training completion, students were part of the internship and were finally offered employment at the Limak Kosovo International Airport J.S.C.
HEJ NJERËZ, BËHUNI PJESË HEY FOLKS, JOIN E AEROPORTIT NË RRJETE AIRPORT’S SOCIAL MEDIA CHANNELS! SOCIALE! Discover the world of our services in a highly
Zbuloni botën e shërbimeve tona në mënyrë shumë kreative dhe interaktive. Limak Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës “Adem Jashari” është tanimë prezent në shumicën e rrjeteve sociale – nga Facebook në Twitter; nga Instagram në YouTube. Bëhuni pjesë e të gjitha faqeve tona në rrjete sociale për informim të rregullt dhe informata për shërbimet tona dhe lajme tjera në fushën e shërbimeve aeroportuale dhe aeronautikës. Këto faqe ofrojnë lojëra, gara dhe përmbajtje ekskluzive për komunitetin prezent në rrjete sociale. Andaj, me padruim presim të jeni pjesë e këtyre rrjeteve për të bërë gjëra të mëdha së bashku. #PRNairport
creative and interactive approach. Limak Prishtina International Airport “Adem Jashari” is now present at major social networks – from Facebook to Twitter; from Instagram to YouTube. Please subscribe to all our pages for regular updates and information about our services and other news in the field of airport services and aeronautics. Games, contests and exclusive content is being regularly brought to community in social media channels. Therefore, we can’t wait you to join and do great things together.
Paper është agjenci e integruar komunikimi nga Kosova. Paper ofron shërbime për një numër të klientëve brenda dhe jashtë Kosovës. Paper is an integrated communications agency in Kosovo. Paper offers its services to a number of clients in and outside Kosovo.
www.paper.al
SWISS DIAMOND HOTEL PRISHTINA Sheshi Nëna Terezë, p.n. 10 000 Prishtinë Tel. +381 (0) 38 220 000 info@sdhprishtina.com www.sdhprishtina.com
2015 LUXURY WORLD SPA AWARDS BEST LUXURY
MEDICAL
Continent:
SWISS DIAMOND
SPA
Europe
PRISHTINA HOTEL KOSOVO
- WELLNESS
& SPA